niú jīn niú yín niú qīng niú niú dòu qián niú liáng zhōu rén niú luò shuǐ niú
牛 金牛 銀牛 青牛 牛斗 潛牛 涼州人牛 洛水牛
niú bài huán chōng guāng lù tú zhě zhū shì zi
牛拜桓沖 光祿屠者 朱氏子
niú cháng zhài biàn shì yú lù bó dá dài wén hé nèi cuī shǒu wáng shì lǎo mǔ
牛償債 卞士瑜 路伯達 戴文 河內崔守 王氏老姥
niú shāng rén shào táo gēn
牛傷人 邵桃根
niú yì luò xià rén níng yīn zhòng xiǎo xiǎo
牛異洛下人 寧茵 仲小小
niú
牛
dà yuè zhī jí xī hú, yǒu niú míng yuē bái jí, jīn rì gē qǔ qí ròu, míng rì qí chuāng jí yù, gù hàn rén yǒu zhì qí guó zhě, xī hú yǐ cǐ niú shì zhī. hàn rén duì yuē : wú guó chóng míng wèi cán, wèi rén yī, shí shù yè ér tǔ sī . wài guó rén fù bù xìn yǒu cán. chū jīn lóu zi xīn chāng xué chū shān dú, shì qín niú, cháng yǔ shé tóng xué. rén yǐ yán zhe shǒu, yè rù kǎn zhōng qǔ zhī, qí shé huá zhě shì shé, qí shé zào zhě zé niú yě, yīn yǐn zhī ér chū yān. chū jiāo zhōu zhì yě niú gāo zhàng yú, qí tóu ruò lù, qí jiǎo yā lì, zhǎng yī zhàng, bái máo, wěi shì lù, chū xī yù. chū yǒu yáng zá zǔ táng xiān tiān zhōng, yǒu tián fù mù niú sōng shān, ér shī qí niú. qiú zhī bù dé, hū jiàn shān xué kāi, zhōng yǒu qián yān, bù zhī qí shù. tián fù rù xué, fù shí qiān ér guī. dào jiā yòu wǎng qǔ zhī, mí bù zhī dào. féng yī rén wèi yuē: rǔ suǒ shī niú, qí zhí jǐ yé? tián fù yuē : shí qiān . rén yuē : rǔ niú wèi shān shén suǒ jiāng, yǐ fù rǔ niú jià, hé wèi wàng xún? yán bì, bù zhī suǒ zài. tián fù nǎi wù, suì guī yān. chū jì wén
大月支及西胡,有牛名曰白及,今日割取其肉,明日其瘡即愈,故漢人有至其國者,西胡以此牛示之。漢人對曰 :「吾國蟲名為蠶,為人衣,食樹葉而吐絲 。」外國人復不信有蠶。(出《金樓子》)新昌穴出山犢,似秦牛,常與蛇同穴。人以鹽著手,夜入坎中取之,其舌滑者是蛇,其舌燥者則牛也,因引之而出焉。(出《交州志》)野牛高丈余,其頭若鹿,其角丫戾,長一丈,白毛,尾似鹿,出西域。(出《酉陽雜俎》)唐先天中,有田父牧牛嵩山,而失其牛。求之不得,忽見山穴開,中有錢焉,不知其數。田父入穴,負十千而歸。到家又往取之,迷不知道。逢一人謂曰:「汝所失牛,其直幾耶?」田父曰 :「十千 。」人曰 :「汝牛為山神所將,已付汝牛價,何為妄尋?」言畢,不知所在。 田父乃悟,遂歸焉。(出《紀聞》)
jīn niú
金牛
zhǎng shā xī nán yǒu jīn niú gāng, hàn wǔ dì shí, yǒu yī tián fù qiān chì niú, gào yú rén yuē : jì dù jiāng . yú rén yún: chuán xiǎo, qǐ shèng dé niú? tián fù yuē: dàn xiāng róng, bù zhòng jūn chuán. yú shì rén niú jù shàng. jí bàn jiāng, niú fèn yú chuán. tián fù yuē : yǐ cǐ xiāng zèng . jì dù, yú rén nù qí wū chuán, yǐ ráo bō fèn qì shuǐ, yù jǐn, fāng jué shì jīn. yà qí shén yì, nǎi niè zhī, dàn jiàn rén niú rù lǐng. suí ér jué zhī, mò néng jí yě. jīn jué chù yóu cún. chū xiāng zhōng jì zēng chéng xiàn dōng běi èr shí lǐ, shēn dòng wú dǐ. běi àn yǒu shí, zhōu wéi sān zhàng. yú rén jiàn jīn niú zì shuǐ chū, pán yú cǐ shí. yì xī zhōng, xiàn rén cháng yú cǐ tán shí dé jīn suǒ, xún zhī bù yǐ. é yǒu niú cóng shuǐ zhōng yǐn zhī, wò bù jīn, yǐ dāo kòu duàn, dé shù duàn, rén suì zhì fù, nián dēng shàng shòu. qí hòu yì xìng zhōu líng fǔ cháng jiàn cǐ niú sù fú shí shàng, páng yǒu jīn suǒ rú shéng yān. líng fǔ sù xiāo yǒng, wǎng yǎn zhī, cǐ niú zhì duàn qí suǒ, dé èr zhàng xǔ, suì yǐ cái xióng yě. chū shí dào jì
長沙西南有金牛岡,漢武帝時,有一田父牽赤牛,告漁人曰 :「寄渡江 。」漁人云:「船小,豈勝得牛?」田父曰:「但相容,不重君船。 「於是人牛俱上。 及半江,牛糞於船。田父曰 :「以此相贈 。」既渡,漁人怒其污船,以橈撥糞棄水,欲盡,方覺是金。訝其神異,乃躡之,但見人牛入嶺。隨而掘之,莫能及也。今掘處猶存。(出《湘中記》)增城縣東北二十里,深洞無底。北岸有石,周圍三丈。漁人見金牛自水出,盤於此石。義熙中,縣人常於此潭石得金鎖,尋之不已。俄有牛從水中引之,握不禁,以刀扣斷,得數段,人遂致富,年登上壽。其後義興周靈甫常見此牛宿伏石上,旁有金鎖如繩焉。靈甫素驍勇,往掩之,此牛制斷其鎖,得二丈許,遂以財雄也。(出《十道記》)
yín niú
銀牛
tài yuán xiàn běi yǒu yín niú shān. hàn jiàn wǔ èr shí sì nián, yǒu yī rén qí bái niú, qī rén tián tián fù hē jié zhī. nǎi yuē : wú běi hǎi shǐ, jiāng kàn tiān zǐ dēng fēng, suì chéng niú shàng shān . tián fù xún zhì shān shàng, wéi jiàn niú jī, yí fèn jiē yín yě. míng nián, shì zǔ fēng chán yān. chū yǒu yáng zá zǔ
太原縣北有銀牛山。漢建武二十四年,有一人騎白牛,蹊人田田父訶詰之。乃曰 :「吾北海使,將看天子登封,遂乘牛上山 。」田父尋至山上,唯見牛跡,遺糞皆銀也。明年,世祖封禪焉。(出《酉陽雜俎》)
qīng niú
青牛
huán xuán zài nán cháng chū yì yīn jīng zhōu, yú guàn xué féng yī lǎo wēng, qún qū qīng niú, xíng sè guī yì. xuán jí yǐ suǒ chéng niú yì qǔ, chéng zhī zhì líng xī, jùn jué fēi cháng. xuán xī jià yǐn niú, niú zǒu rù shuǐ bù chū. huán shǐ chān shǒu, jīng rì jué jī. dāng shí yǐ wèi shén wù. chū zhǔ gōng gù shì jīng kǒu jū rén wǎn chū jiāng shàng, jiàn shí gōng shān xià yǒu èr qīng niú, fù zuǐ jiē hóng, xì yú shuǐ jì. yī bái yī lǎo wēng zhǎng kě sān zhàng, zhí biān yú qí páng. jiǔ zhī, wēng huí gù jiàn rén, jí biān èr niú rù shuǐ, wēng jí tiào yuè ér shàng, shū hū jiàn zhǎng, yī jǔ zú, jìng shàng shí gōng shān dǐng, suì bù fù jiàn. chū jī shén lù
桓玄在南常出詣殷荊州,於鸛穴逢一老翁,群驅青牛,形色瑰異。玄即以所乘牛易取,乘之至靈溪,駿駃非常。玄息駕飲牛,牛走入水不出。桓使覘守,經日絕跡。當時以為神物。(出《渚宮故事》)京口居人晚出江上,見石公山下有二青牛,腹嘴皆紅,戲於水際。一白衣老翁長可三丈,執鞭於其旁。久之,翁回顧見人,即鞭二牛入水,翁即跳躍而上,倏忽漸長,一舉足,徑上石公山頂,遂不復見。(出《稽神錄》)
niú dòu
牛斗
jiǔ zhēn niú lǐ niú, nǎi shēng xī shàng. niú lǐ shí shí nù, gòng dòu, jí hǎi fèi yǒng. huò chū dòu àn shàng, jiā niú jiē bù. rén huò zhē bǔ, jí pī lì. hào yuē shén niú. chū yì wù zhì
九真牛里牛,乃生溪上。牛里時時怒,共斗,即海沸涌。或出斗岸上,家牛皆怖。人或遮捕,即霹靂。 號曰神牛。(出《異物志》)
qián niú
潛牛
gōu lòu xiàn dà jiāng zhōng yǒu qián niú, xíng sì shuǐ niú. měi shàng àn dòu, jiǎo ruǎn, hái rù jiāng shuǐ, jiǎo jiān fù chū. chū yǒu yáng zá zǔ
勾漏縣大江中有潛牛,形似水牛。每上岸斗,角軟,還入江水,角堅復出。(出《酉陽雜俎》)
liáng zhōu rén niú
涼州人牛
tiān bǎo shí, liáng zhōu rén jiā shēng niú, duō lì ér dà. jí zhǎng, bù kě jū zhì, yīn ěr zòng yì. tā niú cóng zhī zhě shén zhòng, héng yú chéng xī shù shí lǐ zuò qún, rén bù néng zhì. qí hòu niú jiàn líng bào, zhì shù bǎi, xiāng lǐ bù kān qí bì, dū du móu suǒ yǐ jī zhī. huì xī hú xiàn yī zhì shòu, zhuàng rú dà quǎn ér sè zhèng qīng. dū du wèn hú: xiàn cǐ hé yòng? hú yún : bó shì měng shòu . dū du yǐ kuáng niú gào zhī. yuē : dàn yǒu shǎng qián, dāng wèi xiāng qǔ . yú shì yǐ sān bǎi qiān wèi shǎng. hú nǎi fǔ shòu zhòu yuàn, rú xiāng yǔ zhī zhuàng. shòu suì zhèn xùn tiào yuè, jiě shéng zòng zhī, jìng yì niú suǒ. niú jiàn shòu zhì, fēn zuò sān xíng, jǐ dú chù zhōng, mái shēn yú tǔ. shòu nǎi qián dòu, yáng chén àn yě, xū yú biàn hái. bǎi xìng wǎng shì, bèn chéng tán, jìng bù zhī shì hé shòu. chū suí wàng qí dòu, jiàn shòu dà rú shǔ mǎ. dòu bì, niú yǐ zhé xiàng ér sǐ. hú gē niú fù, qǔ qí wǔ zàng, pén shèng yǐ sì, shòu lèi dàn zhī, jiàn xiǎo rú gù yě. chū guǎng yì jì
天寶時,涼州人家生牛,多力而大。及長,不可拘制,因爾縱逸。他牛從之者甚眾,恆於城西數十里作群,人不能制。其後牛漸凌暴,至數百,鄉里不堪其弊,都督謀所以擊之。會西胡獻一鷙獸,狀如大犬而色正青。都督問胡:「獻此何用?」胡云 :「搏噬猛獸 。」 都督以狂牛告之。 曰 :「但有賞錢,當為相取 。」於是以三百千為賞。胡乃撫獸咒願,如相語之狀。獸遂振迅跳躍,解繩縱之,逕詣牛所。牛見獸至,分作三行,己獨處中,埋身於土。獸乃前斗,揚塵暗野,須臾便還。百姓往視,坌成潭,竟不知是何獸。初隨望其斗,見獸大如蜀馬。斗畢,牛已折項而死。胡割牛腹,取其五臟,盆盛以飼,獸累啖之,漸小如故也。(出《廣異記》)
luò shuǐ niú
洛水牛
xián tōng sì nián qiū, luò zhōng dà shuǐ, yuàn yòu lú shě, mí bù yān méi. jué hòu xiāng shān sì sēng yún : qí rì jiāng mù, jiàn bào yǔ shuǐ zì lóng mén chuān běi xià, yǒu rú jué hǎi kuì jiāng. gǔ nù zhī jiān, yīn ruò léi zhèn. yǒu èr hēi niú yú shuǐ shàng diào wěi yuè kōng ér jìn. zhòng sēng yǔ jū rén píng gāo wàng zhī, wèi chéng zhōng xī wèi yú yǐ. é jiàn dìng dǐng zhǎng xià èr mén yīn yì kāi, yǒu èr qīng niú fèn yǒng ér chū, xiāng qù yuē bǎi bù, hēi niú bēn zǒu ér huí. xiàng zhī nù làng jīng lán. xī rán suì dī . chū jù tán lù
咸通四年秋,洛中大水,苑囿廬舍,靡不淹沒。厥後香山寺僧雲 :「其日將暮,見暴雨水自龍門川北下,有如決海潰江。鼓怒之間,殷若雷震。有二黑牛於水上掉尾躍空而進。眾僧與居人憑高望之,謂城中悉為魚矣。俄見定鼎長夏二門陰曀開,有二青牛奮勇而出,相去約百步,黑牛奔走而回。向之怒浪驚瀾。翕然遂低 。」(出《劇談錄》)
niú bài
牛拜
huán chōng
桓沖
huán chōng zhèn jiāng líng, zhèng huì, dāng pēng niú, niú hū shú shì zhàng xià dū dū, mù zhōng lèi xià. dū du zhòu zhī yuē : rǔ ruò xiàng wǒ guì, dāng qǐ huó yě . niú yīng shēng ér bài, zhòng jiē yì zhī. dū du fù yuē : wèi rǔ ruò xū huó, biàn bài zhòng rén . niú tì lèi rú yǔ, suì biàn bài. zhí chōng zuì, bù dé qǐ, suì shā niú. chōng wén, dà nù dū du, tòng jiā biān fá yě. chū zhǔ gōng gù shì
桓沖鎮江陵,正會,當烹牛,牛忽熟視帳下都督,目中淚下。都督咒之曰 :「汝若向我跪,當啟活也 。」牛應聲而拜,眾皆異之。都督復曰 :「謂汝若須活,遍拜眾人 。」牛涕淚如雨,遂遍拜。值沖醉,不得啟,遂殺牛。沖聞,大怒都督,痛加鞭罰也。(出《渚宮故事》)
guāng lù tú zhě
光祿屠者
tài hé zhōng, guāng lù chú yù zǎi pìn niú, niú yǒu tāi, fēi jiǔ hé shēng. huò yuē: jì rú cǐ, kě huàn què. tú zhě cāo dāo zhí qián, lüè bù jiè yì. niú nǎi qū xī bài zhī, yì bù kěn tuì. cǐ niú yǔ zi, suì yǔn yú dāo xià. tú zhě hū kuáng huò shī cháng, měi rì zuò niú tí, shí cǎo shǎo xǔ, shēn rù ní shuǐ, yǐ tóu chù wù, liáng jiǔ nǎi dìng. chū yuán huà jì
太和中, 光祿廚欲宰牝牛, 牛有胎,非久合生。或曰:「既如此,可換卻。屠者操刀直前,略不介意。牛乃屈膝拜之,亦不肯退。此牛與子,遂殞於刀下。屠者忽狂惑失常,每日作牛啼,食草少許,身入泥水,以頭觸物, 良久乃定。(出《原化記》)
zhū shì zi
朱氏子
guǎng líng yǒu zhū shì zi, jiā shì xūn guì, xìng hǎo shí huáng niú, suǒ shā wú shù. cháng yǐ shǔ yuè zhōng, yù shā yī niú, qí mǔ zhǐ zhī yuē : shǔ rè rú cǐ, ěr yǐ zuì, suǒ shí jǐ hé, wù shā yě . zi xiàng niú yán yuē : rǔ néng bài wǒ, wǒ shè rǔ . niú yīng shēng xià lèi ér bài, zhū fǎn nù yuē : chù shēng ān néng huì rén yán! lì shā zhī. shù rì nǎi bìng, héng jiàn cǐ niú wèi lì, jìng zuò niú shēng ér sǐ. chū jī shén lù
廣陵有朱氏子,家世勛貴,性好食黃牛,所殺無數。常以暑月中,欲殺一牛,其母止之曰 :「暑熱如此,爾已醉,所食幾何,勿殺也 。」子向牛言曰 :「汝能拜我,我赦汝 。」牛應聲下淚而拜,朱反怒曰 :「畜生安能會人言!」立殺之。 數日乃病,恆見此牛為厲,竟作牛聲而死。(出《稽神錄》)
niú cháng zhài
牛償債
biàn shì yú
卞士瑜
biàn shì yú zhě, qí fù yǐ píng chén gōng shòu yí tóng, qiān lìn, cháng gù rén zhú zhái, bù hái qí jià. zuò rén qiú qián, biàn fù biān zhī yuē : ruò shí fù qián, wǒ sǐ. dāng yǔ ěr zuò niú . xū yú zhī jiān, biàn fù sǐ, zuò rén yǒu niú chǎn yī huáng dú, yāo xià yǒu hēi wén, héng gěi zhōu zā, rú rén yāo dài. yòu kuà yǒu bái wén xié guàn, dà xiǎo zhèng rú hù xíng. niú zhǔ hū zhī yuē : biàn gōng, hé wèi fù wǒ? dú jí qū qián xī, yǐ tóu zhe dì. yú yǐ qián shí wàn shú zhī, niú zhǔ bù xǔ, sǐ nǎi shōu zàng. chū fǎ yuàn zhū lín
卞士瑜者,其父以平陳功授儀同,慳吝,常顧人築宅,不還其價。作人求錢,卞父鞭之曰 :「若實負錢,我死。當與爾作牛 。」須臾之間,卞父死,作人有牛產一黃犢,腰下有黑文,橫給周匝,如人腰帶。右胯有白紋斜貫,大小正如笏形。牛主呼之曰 :「卞公,何為負我?」犢即屈前膝,以頭著地。瑜以錢十萬贖之, 牛主不許,死乃收葬。(出《法苑珠林》)
lù bó dá
路伯達
yǒng huī zhōng, fén zhōu yì xiàn rén lù bó dá, fù tóng xiàn rén qián yī qiān wén. hòu gòng qián zhǔ fú qián wèi shì yuē : wǒ ruò wèi hái gōng, wú sǐ hòu, yǔ gōng jiā zuò niú chù . huà qì, yú nián ér zú. qián zhǔ jiā zì niú shēng yī dú zi, é shàng shēng bái máo, chéng lù bó dá sān zì. qí zǐ zhí chǐ zhī, jiāng qián wǔ qiān wén qiú shú, zhǔ bù kěn yǔ, nǎi shī yǔ shī chéng xiàn qǐ fú sì sēng zhēn rú, zhù zào shí wǔ jí fú tú. rén yǒu jiàn zhě, fā xīn zhǐ è, jìng tóu qián wù, yǐ bù shī yān. chū fǎ yuàn zhū lín
永徽中,汾州義縣人路伯達,負同縣人錢一千文。後共錢主佛前為誓曰 :「我若未還公,吾死後,與公家作牛畜 。」話訖,逾年而卒。錢主家牸牛生一犢子,額上生白毛,成路伯達三字。其子侄恥之,將錢五千文求贖,主不肯與,乃施與濕成縣啟福寺僧真如,助造十五級浮圖。人有見者,發心止惡,競投錢物,以布施焉。(出《法苑珠林》)
dài wén
戴文
zhēn yuán zhōng, sū zhōu hǎi yán xiàn yǒu dài wén zhě, jiā fù xìng tān, měi xiāng rén jǔ zhài, bì xū shōu lì shù bèi. yǒu lín rén yǔ zhī jiāo lì, bō kè zhì duō. xiāng rén jī hèn, nǎi yuē : bì yǒu shén lì zhào jiàn . shù nián hòu, dài wén bìng sǐ, lín rén jiā niú shēng yī hēi dú, xié xià bái máo, zì yuē dài wén. lǘ lǐ xián zhī, wén zi chǐ zhī, nǎi qiú xiè, yán yǐ wù yùn qù qí zì, lín rén cóng zhī. jì ér wén zi yǐ niú shēn wú yàn, nǎi sòng lín rén, wàng chēng niú dú yǒu zì. xiàn zhuī lín rén jí niú zhì, zé bái máo fù chū, chéng zì fēn míng, dàn hū dài wén, niú zé yīng shēng ér zhì. lín rén kǒng wén zi dào qù, zé yè bì yú bié wǔ, jīng shù nián fāng sǐ. chū yuán huà jì
貞元中,蘇州海鹽縣有戴文者,家富性貪,每鄉人舉債,必須收利數倍。有鄰人與之交利, 剝刻至多。 鄉人積恨,乃曰 :「必有神力照鑒 。」數年後,戴文病死,鄰人家牛生一黑犢,脅下白毛,字曰戴文。閭里咸知,文子恥之,乃求謝,言以物熨去其字,鄰人從之。既而文子以牛身無驗, 乃訟鄰人, 妄稱牛犢有字。縣追鄰人及牛至,則白毛復出,成字分明,但呼戴文,牛則應聲而至。鄰人恐文子盜去,則夜閉於別廡, 經數年方死。(出《原化記》)
hé nèi cuī shǒu
河內崔守
yǒu cuī jūn zhě, zhēn yuán zhōng wèi hé nèi shǒu, cuī jūn tān ér kè, hé nèi rén kǔ zhī, cháng yú fó sì zhōng jiǎ fó xiàng jīn, fán shù yì, ér jìng bù chóu zhí. sēng yǐ tài shǒu, jìng bù gǎn yán. wèi jǐ, cuī jūn zú yú jùn. shì rì, sì yǒu niú chǎn yī dú, qí dú dǐng shàng yǒu bái máo, ruò lǚ chū wén zì yuē cuī mǒu zhě. sì sēng xiāng yǔ guān zhī, qiě tàn yuē : cuī jūn cháng jiǎ cǐ sì zhōng fó xiàng jīn, ér jìng bù hái. jīn rì shì, guǒ hé rú zāi? cuī jūn jiā wén zhī, jí yǐ tā niú yì qí dú. jì zhì, mìng jiǎn qù wén zì, yǐ ér biàn shēng. jí zhì qí jiā, suī huàn yǐ chú sù, zú bù shí. cuī shì qiě yǐ wèi yì, jìng guī qí sì yān. chū xuān shì zhì
有崔君者,貞元中為河內守,崔君貪而刻,河內人苦之,常於佛寺中假佛像金,凡數鎰,而竟不酬直。僧以太守,竟不敢言。未幾,崔君卒於郡。 是日,寺有牛產一犢, 其犢頂上有白毛,若縷出文字曰崔某者。寺僧相與觀之,且嘆曰 :「崔君常假此寺中佛像金,而竟不還。今日事,果何如哉?」崔君家聞之,即以他牛易其犢。既至,命剪去文字,已而便生。及至其家,雖豢以芻粟,卒不食。崔氏且以為異,竟歸其寺焉。(出《宣室志》)
wáng shì lǎo mǔ
王氏老姥
guǎng líng yǒu wáng shì lǎo mǔ, bìng shù rì, hū wèi qí zǐ yuē : wǒ sǐ, bì shēng xī xī hào shì wèi niú, zi dāng xún ér shú wǒ, fù xià yǒu wáng zì shì yě. qǐng zhī suì zú. xī xī zhě, hǎi líng zhī xī dì míng yě. qí mín hào shì shēng niú, fù yǒu bái máo, chéng wáng zì. qí zi xún ér dé zhī, yǐ shù bó shú zhī ér qù. chū jī shén lù
廣陵有王氏老姥,病數日,忽謂其子曰 :「我死,必生西溪浩氏為牛,子當尋而贖我,腹下有王字是也。 「頃之遂卒。西溪者,海陵之西地名也。其民浩氏生牛,腹有白毛,成王字。其子尋而得之,以束帛贖之而去。(出《稽神錄》)
niú shāng rén
牛傷人
shào táo gēn
邵桃根
liáng mò shào táo gēn, xiāng yáng rén, jiā yǒu yī dú, féi chōng kě ài, táo gēn héng zì sì zhī. cǐ dú héng zhú táo gēn yóu xíng, měi wǎng guān fǔ jù huì, dú suī xì zài jiā, ér hǒu huàn zhōng bú zhù. hòu yī rì, táo gēn chén qǐ kāi mén, dú hū cóng hòu dǐ gēn, lē chuān liú xiě. jǔ jiā dǎ qù, yǐ fù chēn mù, fù lái dǐ shāng, shù rì qì jué. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì
梁末邵桃根,襄陽人,家有一犢,肥充可愛,桃根恆自飼之。此犢恆逐桃根遊行,每往官府聚會,犢雖系在家,而吼喚終不住。後一日,桃根晨起開門,犢忽從後觝根,肋穿流血。舉家打去,已復嗔目,復來觝傷, 數日氣絕。(出《廣古今五行記》)
niú yì
牛異
luò xià rén
洛下人
táng xiān tiān nián, luò xià rén qiān yī niú, yè xià yǒu yī rén shǒu zhǎng chǐ yú, xún fāng ér qǐ. chū cháo yě qiān zài
唐先天年,洛下人牽一牛,腋下有一人手長尺余,巡坊而乞。(出《朝野僉載》)
níng yīn
寧茵
dà zhōng nián, yǒu níng yīn xiù cái jiǎ dà liáo zhuāng yú nán shān xià, dòng yǔ bàn duò, qiáng yuán yòu quē. yīn yè fēng qīng yuè lǎng, yín yǒng tíng jì. é wén kòu mén shēng, chēng táo lín bān tè chù shì xiāng fǎng. yīn qǐ guān, dǔ chù shì xíng zhì guī wěi, yán cí kuò luò, yuē : mǒu tián yě zhī shì, lì gēng zhī tú. xiàng quǎn mǔ ér xīn qín, yǔ nóng fū ér qí lèi. cháo jū cè jìn, dǔ fēng yuè jiǎo jié. wén jūn yín yǒng, gù lái fèng yè . yīn yuē : mǒu shān lín shén pì, nóng jù wèi lín. péng bì jì shēn, lún tí hǎn zhì. xìng cǐ jiàn fǎng, pō wèi jī huái . suì yán rù, yǔ yuē : rán chù shì zhī yè hé rú? yuàn wén qí shuō . tè yuē : mǒu shào nián zhī shí, xiōng dì jìng shēng tóu jiǎo. měi dú chūn qiū zhī yǐng kǎo shū xié zhōu yǐ zǒu, hèn bù dé zuǒ fǔ qí jiān. dú shǐ jì zhì tián dān pò yàn zhī jì, hèn bù dé fèn jī qí jiān. dú dōng hàn zhì yú xīn yě zhī zhàn, hèn bù dé téng yuè qí jiān. cǐ sān shì jù kuài yì, jù bù néng féng, jīn hèn hèn ěr. jīn zé lǎo dào, yòu wú sì zǐ, kōng huái shì dú zhī bēi, kuàng yòu mù xú rú zǐ diào guō lín zōng yán yuē: shēng chú yī shù, qí rén rú yù. qí rén rú yù, jí bù gǎn dāng. shēng chú yī shù, kān lìng fěng wèi . é yòu wén rén kòu guān yuē : nán shān bān yín jiāng jūn fèng yè . yīn suì yán rù, qì mào yán sǒng, zhǐ qù gāng měng. jí èr bān xiāng jiàn, yì shén xīn wèi. yín yuē : lǎo xiōng zhī dé xìng zhī gēn běn fǒu? tè yuē : xī wú tài bó wèi jīng mán, duàn fà wén shēn, yīn zī suì yǒu bān xìng. yín yuē : lǎo xiōng dà wàng, shū bù zhī gēn běn. qiě bān shì chū zì dòu gǔ wū tú, yǒu wén bān zhī xiàng, yīn yǐ mìng shì yuǎn zǔ gù jié yú, hǎo cí zhāng, dà yǒu chēng yú hàn cháo, jí jiē yǒu chuán yú shǐ. qí hòu yīng jié jiān shēng, chán lián bù jué. hòu hàn yǒu bān chāo tóu bǐ cóng róng, xiāng zhě yuē: jūn dāng fēng hóu wàn lǐ wài . chāo jié zhī, yuē: jūn yàn hàn hǔ tóu, fēi ér shí ròu wàn lǐ, gōng hóu xiāng yě. hòu guǒ shǒu yù mén guān, fēng dìng yuǎn hóu. mǒu shì wèi wǔ bì zhōng láng, zài wǔ bān. yīn yǒu guò, cuàn yú shān lín. zhòu fú yè yóu, lù jī yǐn xíng, dàn tōu shēng ěr. shì wén sōng chuī yuè gāo, qiáng wài xián bù, wén jūn yín yǒng, yīn lái zhuī yè. kuàng yù dāng jiā, yóu zēng wèi yuè . yín yīn dǔ qí jú zài chuáng, wèi tè yuē : yuàn jiē lǎo xiōng yī jú . tè suì xīn rán wèi zhī. liáng jiǔ, wèi yǒu shèng fù. yīn wán zhī, jiào tè yī liǎng zhe. yín yuē : zhǔ rén mò shì gāo shǒu fǒu? yīn yuē : ruò guǎn zhōng kuī bào, shí jiàn yī bān . liǎng bān xiào yuē: dà yǒu wēi jī, zhēn yī fā liǎng zhōng . yīn qīng hú qǐng yǐn, jí jú bà ér yǐn, shù xún, yín qǐng bèi pú xiū yǐ sòng jiǔ. yīn chū lù pú, yín niè jué, xū yú ér jǐn. tè jí bù rú. yīn jié yuē : hé gù bù rú? tè yuē: wú shàng chǐ, bù néng jǔ jué gù yě. shù xún hòu, tè chēng xiǎo jí biàn bù gǎn guò yǐn. yín yuē : tán hé róng yì! yǒu jiǔ rú miǎn, fāng xué zhòu wèi zhǎng yè zhī yǐn, jué miàn yǐ chì . tè yuē : dì dà shì zhōng dǐng zhī hù, yī zuò dān gèng bù dòng . hòu èr bān yǐn guò, yǔ fēn ná. tè yuē : dì yǐ shì zhǎo yá zhī shì, ér kǔ xiāng líng, hé yě? yín yuē : lǎo xiōng píng yǒu jiǎo zhī shì ér kǔ xiāng dǐ, hé yě? tè yuē : dì kuā měng yì zhī qū, ruò zhí rén rú biàn zhuāng zi, dāng wèi fěn yǐ . yín yuē: xiōng kuā zhuàng yǒng zhī lì, ruò zhí rén rú páo dīng, dāng wèi tóu pí ěr . yīn qián yǒu xuē pú dāo, zhǎng chǐ yú. yīn nù ér yán yuē : níng lǎo yǒu chǐ dāo, èr kè bù dé xuān jìng, dàn qiě yǐn jiǔ! èr kè sǒng rán, tè yín cáo zhí shī yuē: qí zài fǔ xià rán, dòu zài fǔ zhōng qì. cǐ yī lián shén bù è . yín yuē : bǐ yàn yún, bó jiū shù shàng míng, yì zài má zi dì . jù dà xiào. yīn yuē : wú duō yán, gè qǐng fù shī yī zhāng . yīn yuē: xiǎo dú yún shuǐ jìng, yè yín shān yuè gāo. yān néng lǚ hǔ wěi, qǐ yòng xué niú dāo . yín jì zhī yuē : dàn dé jū lín xiào, yān néng dāng lù dūn. dù hé hé suǒ shì, zhōng shì qiè liú kūn . tè yuē : wú fēi bēi níng qī, zhōng shì qiè páo dīng. ruò yù gōng wèi shǒu, tí cén xiàng běi míng . yīn lǎn zhī yuē : dà shì qí cái . yín nù, fú yī ér qǐ yuē : níng shēng hé dǎng cǐ bèi! zì gǔ jí yǒu bān mǎ zhī cái, qǐ yǒu bān niú zhī cái. qiě wǒ shēng sān rì, biàn yù shì rén. cǐ rén kuàng tōu wǒ xìng shì, dàn wèi néng gòng yǔ zhě gài è shāng qí lèi ěr! suì nù yuē: zhōng bù néng yáo wěi yú jūn mén xià, nǎi zhǎng yī ér qù . tè yì nù yuē : gǔ rén zhòng zhě bái méi, jūn jīn bái é, qǐ gǎn yǒu rén yán yù ěr. hé xiāng nù rú sī? tè suì gào cí. jí míng, shì qí mén wài, wéi hǔ jī niú zōng ér yǐ. níng shēng fāng wù, xún zhī shù bǎi bù, rén jiā fèi zhuāng nèi, yǒu yī lǎo niú wò, ér yóu dài jiǔ qì, hǔ jí rù shān yǐ. yīn hòu gèng bù jū cǐ ér guī jīng yǐ. chū chuán qí
大中年,有寧茵秀才假大寮莊於南山下,棟宇半墮,牆垣又缺。因夜風清月朗,吟詠庭際。俄聞叩門聲,稱桃林斑特處士相訪。茵啟關,睹處士形質瑰瑋,言詞廓落,曰 :「某田野之士,力耕之徒。向畎畝而辛勤,與農夫而齊類。巢居側近,睹風月皎潔。聞君吟詠,故來奉謁 。」茵曰 :「某山林甚僻,農具為鄰。蓬蓽既深,輪蹄罕至。幸此見訪,頗慰羈懷 。」遂延入,語曰 :「然處士之業何如?願聞其說 。」特曰 :「某少年之時,兄弟競生頭角。每讀《春秋》之穎考叔挾輈以走,恨不得佐輔其間。讀《史記》至田單破燕之計,恨不得奮擊其間。讀《東漢》至於新野之戰,恨不得騰躍其間。此三事俱快意,俱不能逢,今恨恨耳。今則老倒,又無嗣子,空懷舐犢之悲,況又慕徐孺子吊郭林宗言曰:『生芻一束, 其人如玉。』 其人如玉,即不敢當。生芻一束,堪令諷味 。」俄又聞人扣關曰 :「南山斑寅將軍奉謁 。」茵遂延入,氣貌嚴聳,旨趣剛猛。及二斑相見,亦甚忻慰。寅曰 :「老兄知得姓之根本否?」特曰 :「昔吳太伯為荊蠻,斷髮文身,因茲遂有斑姓。」寅曰 :「老兄大妄, 殊不知根本。且斑氏出自斗谷於菟,有文斑之像,因以命氏遠祖固、婕妤,好詞章,大有稱於漢朝,及皆有傳於史。其後英傑間生,蟬聯不絕。後漢有班超投筆從戎, 相者曰:『君當封侯萬里外 。」超詰之,曰:『君燕頷虎頭,飛而食肉萬里, 公侯相也。』後果守玉門關,封定遠侯。某世為武賁中郎,在武班。因有過,竄於山林。晝伏夜遊,露跡隱形,但偷生耳。適聞松吹月高,牆外閒步,聞君吟詠,因來追謁。況遇當家,尤增慰悅 。」寅因睹棋局在床,謂特曰 :「願接老兄一局 。」特遂欣然為之。良久,未有勝負。茵玩之,教特一兩著。寅曰 :「主人莫是高手否?」 茵曰 :「若管中窺豹, 時見一斑 。」兩斑笑曰:「大有微機,真一發兩中 。」茵傾壺請飲,及局罷而飲,數巡,寅請備脯修以送酒。茵出鹿脯,寅齧決,須臾而盡。 特即不茹。 茵詰曰 :「何故不茹?」特曰:「無上齒,不能咀嚼故也。」數巡後,特稱小疾便不敢過飲。寅曰 :「談何容易!有酒如澠,方學紂為長夜之飲,覺面已赤 。」特曰 :「弟大是鐘鼎之戶,一坐耽更不動 。」後二斑飲過,語紛拿。特曰 :「弟倚是爪牙之士,而苦相凌,何也?」寅曰 :「老兄憑有角之士而苦相抵,何也?」特曰 :「弟夸猛毅之軀, 若值人如卞莊子,當為粉矣 。」寅曰:「兄夸壯勇之力,若值人如庖丁,當為頭皮耳 。」茵前有削脯刀,長尺余。茵怒而言曰 :「寧老有尺刀,二客不得喧競,但且飲酒!」二客悚然,特吟曹植詩曰:「萁在釜下燃,豆在釜中泣。此一聯甚不惡 。」寅曰 :「鄙諺雲,鵓鳩樹上鳴,意在麻子地 。」俱大笑。茵曰 :「無多言,各請賦詩一章 。」茵曰:「曉讀雲水靜,夜吟山月高。焉能履虎尾,豈用學牛刀 。」寅繼之曰 :「但得居林嘯,焉能當路蹲。渡河何所適,終是怯劉琨 。」特曰 :「無非悲寧戚,終是怯庖丁。若遇龔為守,蹄涔向北溟 。」茵覽之曰 :「大是奇才 。」寅怒, 拂衣而起曰 :「寧生何黨此輩! 自古即有斑馬之才,豈有斑牛之才。且我生三日,便欲噬人。此人況偷我姓氏,但未能共語者蓋惡傷其類耳!」遂怒曰:「終不能搖尾於君門下,乃長揖而去 。」特亦怒曰 :「古人重者白眉,君今白額,豈敢有人言譽耳。何相怒如斯?」特遂告辭。及明,視其門外,唯虎跡牛蹤而已。寧生方悟,尋之數百步,人家廢莊內,有一老牛臥,而猶帶酒氣,虎即入山矣。茵後更不居此而歸京矣。(出《傳奇》)
zhòng xiǎo xiǎo
仲小小
lín táo zhī jìng yǒu shān mín yuē zhòng xiǎo xiǎo, zhòng hào zhòng yě niú, píng shēng yǐ cǎi liè wèi wù. lín táo sì xī, zhì yú dié dàng? mín zhī jìng, shù jùn liáng tián, zì lù shān yǐ lái, xiàn wèi huāng jiǎo. qí jiān duō chǎn zhú niú, qí sè chún hēi, qí yī kě dí liù qī luò tuó, ròu zhòng qiān wàn jīn zhě. qí jiǎo, èr zhuàng fū kě shèng qí yī. měi yǐn hé zhī chù, zé gǒng mù cóng zhú, jiàn zhī chéng chén. liè rén xiān zòng huǒ zhú zhī, qí qí bēn bèng, zé dú qí shǐ, xiàng biàn shè zhī. jì zhōng zú, zé qiè guō fǔ, fù liáng qiǔ, niè qí zōng, huǎn zhú zhī. shǐ dú jì fā jí bì, bó zhī rú shān, jī ròu rú fù. yī niú zhì gān ròu shù qiān jīn, xīn xiān zhě shén měi, lǚ rú hóng sī xiàn. gān níng zhōng, xiǎo xiǎo zhī liè, yù niú qún yú shí jiā shān, sǒu quǎn zhú zhī, qí niú jīng yōu, bēn yī shēn gǔ, gǔ jǐn, nán dǐ yī xuán yá. quǎn zhú jì jí, niú xiāng pái cù. jū qí shǒu zhě, shī jiǎo duò yá jū cì zhě, bù zhī qí ǒu duò, lěi lěi jiē jī ér jìn, sān shí liù tóu, jiē bì yú yá xià. jī ròu bù zhī jì jí, qín chéng jiē sān zhōu shì mín, hé dān zhī bù jǐn. chū yù táng xián huà
臨洮之境有山民曰仲小小,眾號仲野牛,平生以採獵為務。臨洮巳西,至於疊宕?岷之境,數郡良田,自祿山以來,陷為荒徼。其間多產竹牛,其色純黑,其一可敵六七駱駝,肉重千萬斤者。其角,二壯夫可勝其一。每飲齕之處,則拱木叢竹,踐之成塵。獵人先縱火逐之,俟其奔迸,則毒其矢,向便射之。洎中鏃,則挈鍋釜,負糧糗,躡其蹤,緩逐之。矢毒既發即斃,踣之如山,積肉如阜。一牛致乾肉數千斤,新鮮者甚美,縷如紅絲線。乾寧中,小小之獵,遇牛群於石家山,嗾犬逐之,其牛驚憂,奔一深谷,谷盡,南抵一懸崖。犬逐既急,牛相排蹙。居其首者,失腳墮崖;居次者,不知其偶墮,累累接跡而進,三十六頭,皆斃於崖下。積肉不知紀極,秦、成、階三州士民,荷擔之不盡。(出《玉堂閒話》)