shuài rán shé qiū kūn lún xī běi shān lǜ shé bào yuān shé dú shé zhǒng shǔ lái shé rán shé rán shé dǎn
率然 蛇丘 崑崙西北山 綠蛇 報冤蛇 毒蛇 種黍來蛇 蚺蛇 蚺蛇膽
jī guān shé bào shēn shé huáng lǐng shé lán shé bā shé mán jiāng shé liǎng tóu shé yán huí shǔ wǔ dīng
雞冠蛇 爆身蛇 黃領蛇 藍蛇 巴蛇 蠻江蛇 兩頭蛇 顏回 蜀五丁
zhāo líng fū rén zhāng kuān dòu wǔ chǔ wáng yīng nǚ zhāng chéng mǔ féng gǔn wèi shū dù yù wú měng
昭靈夫人 張寬 竇武 楚王英女 張承母 馮緄 魏舒 杜預 吳猛
yán hán sī mǎ guǐ zhī zhāng gǒu tài yuán shì rén mù róng xī qióng dōu lǎo mǔ tiān mén shān xīn zhōu cì shǐ
顏含 司馬軌之 章苟 太元士人 慕容熙 邛都老姥 天門山 忻州刺史
yú gàn xiàn lìng wáng zhēn qī zhū jìn
餘干縣令 王真妻 朱覲
shuài rán
率然
xī fāng shān zhōng yǒu shé, tóu wěi chà dà, yǒu sè wǔ cǎi. rén wù chù zhī zhě, zhōng tóu zé wěi zhì, zhōng wěi zé tóu zhì, zhōng yāo zé tóu wěi bìng zhì, míng yuē shuài rán. huì jī cháng shān, zuì duō cǐ shé. sūn zi bīng fǎ yuē: jiāng zhī sān jūn, shì rú shuài rán yě. chū shén yì jīng
西方山中有蛇,頭尾差大,有色五彩。人物觸之者,中頭則尾至,中尾則頭至,中腰則頭尾並至,名曰「率然」。會稽常山,最多此蛇。孫子兵法曰:「將之三軍,勢如率然也。」(出《神異經》)
shé qiū
蛇丘
dōng hǎi yǒu shé qiū, dì xiǎn, duō jiàn rù, zhòng shé jū zhī, wú rén mín, shé huò rén tóu ér shé shēn. chū fāng zhōng jì
東海有蛇丘,地險,多漸洳,眾蛇居之,無人民,蛇或人頭而蛇身。(出《方中記》)
kūn lún xī běi shān
崑崙西北山
kūn lún xī běi yǒu shān, zhōu huí sān wàn lǐ, jù shé rào zhī, dé sān zhōu, shé wèi zhǎng jiǔ wàn lǐ. shé cháng jū cǐ shān, yǐn shí cāng hǎi. chū xuán zhōng jì
崑崙西北有山,周回三萬里,巨蛇繞之,得三周,蛇為長九萬里。蛇常居此山,飲食滄海。(出《玄中記》)
lǜ shé
綠蛇
gù zhǔ shān chēng shí dòng, yǒu lǜ shé zhǎng kě sān chǐ yú, dà lèi xiǎo zhǐ. hǎo qī shù miǎo, shì zhī ruò pán dài, chán yú kē yè jiān. wú shì dú, jiàn rén zé kōng zhōng fēi. chū gù zhǔ shān jì
顧渚山頳石洞,有綠蛇長可三尺余,大類小指。好棲樹杪,視之若鞶帶,纏於柯葉間。無螫毒,見人則空中飛。(出《顧渚山記》)
bào yuān shé
報冤蛇
lǐng nán yǒu bào yuān shé, rén chù zhī, jí sān wǔ lǐ suí shēn jí zhì. ruò dǎ shā yī shé, zé bǎi shé xiāng jí. jiāng wú gōng zì fáng, nǎi miǎn. chū cháo yě qiān zài
嶺南有報冤蛇,人觸之,即三五里隨身即至。若打殺一蛇,則百蛇相集。將蜈蚣自防,乃免。(出《朝野僉載》)
dú shé
毒蛇
shān nán wǔ xī qián zhōng, jiē yǒu dú shé, wū ér fǎn bí, pán yú cǎo zhōng. qí yá dào gōu, qù rén shù bù, zhí lái, jí rú jī jiàn. shì rén lì sǐ, zhōng shǒu jí duàn shǒu, zhōng zú jí duàn zú, bù rán zé quán shēn zhǒng làn, bǎi wú yī huó, wèi fù shé yě. yǒu huáng hóu shé, hǎo zài shě shàng, wú dú, bù hài rén, wéi shàn shí dú shé, shí bǎo, chuí tóu zhí xià, dī mò, dì pēn qǐ, biàn wèi shā shī. zhōng rén wèi jí. é shàng yǒu dài wáng zì, zhòng shé zhī zhǎng, cháng shí fù shé. chū cháo yě qiān zài
山南五溪黔中,皆有毒蛇,烏而反鼻,蟠於草中。其牙倒勾,去人數步,直來,疾如激箭。螫人立死,中手即斷手,中足即斷足,不然則全身腫爛,百無一活,謂蝮蛇也。有黃喉蛇,好在舍上,無毒,不害人,唯善食毒蛇,食飽,垂頭直下,滴沫,地噴起,變為沙虱。中人為疾。額上有大王字,眾蛇之長,常食蝮蛇。(出《朝野僉載》)
zhǒng shǔ lái shé
種黍來蛇
zhǒng shǔ lái shé, shāo líng yáng jiǎo jí tóu fà, zé shé bù gǎn lái. chū cháo yě qiān zài
種黍來蛇,燒羚羊角及頭髮,則蛇不敢來。(出《朝野僉載》)
rán shé
蚺蛇
rán shé, dà zhě wǔ liù zhàng, wéi wǔ liù chǐ. yǐ cì zhě yì bù xià sān sì zhàng, wéi yì chēng shì. shēn bān, wén rú jǐn xié. lǐ rén yún, chūn xià duō yú shān lín zhōng děng lù, lù guò zé xián zhī. zì wěi ér tūn, wéi tóu jiǎo ài yú kǒu wài, jí shēn rù lín shù jiān, gé qí shǒu, cì lù huài, tóu jiǎo zhuì dì, lù shēn fāng yàn rù fù. rú cǐ hòu, shé jí léi ruò, jí qí lù xiāo. zhuàng jùn yuè zé, yǒng jiàn yú wèi shí lù zhě. huò yún, yī nián zé shí yī lù. chū lǐng biǎo lù yì
蚺蛇,大者五六丈,圍五六尺。以次者亦不下三四丈,圍亦稱是。身斑,文如錦纈。里人云,春夏多於山林中等鹿,鹿過則銜之。自尾而吞,唯頭角礙於口外,即深入林樹間,閣其首,伺鹿壞,頭角墜地,鹿身方咽入腹。如此後,蛇極羸弱,及其鹿消。壯俊悅澤,勇健於未食鹿者。或雲,一年則食一鹿。(出《嶺表錄異》)
yòu yī shuō, rán shé cháng tūn lù, lù xiāo jǐn, nǎi rào shù chū gǔ. yǎng chuāng shí, fáng yú shén měi. huò yǐ fù rén yī tóu zhī, zé pán ér bù qǐ. qí dǎn shàng xún jìn tóu, zhōng xún jìn wěi. chū yǒu yáng zá zǔ
又一說,蚺蛇常吞鹿,鹿消盡,乃繞樹出骨。養瘡時,肪腴甚美。或以婦人衣投之,則蟠而不起。其膽上旬近頭,中旬近尾。(出《酉陽雜俎》)
rán shé dǎn
蚺蛇膽
quán jiàn zhōu jìn rán shé dǎn, wǔ yuè wǔ rì qǔ shí dǎn. liǎng zhù xiāng qù wǔ liù chǐ, jī shé tóu wěi, yǐ zhàng yú fù xià lái qù kòu zhī, dǎn jí jù, yǐ dāo kuī qǔ. yào fēng fàng zhī, bù sǐ. fù gèng qǔ, kàn lē xià yǒu hén, jí fàng. chū cháo yě qiān zài
泉建州進蚺蛇膽,五月五日取時膽。兩柱相去五六尺,擊蛇頭尾,以杖於腹下來去扣之,膽即聚,以刀刲取。藥封放之,不死。復更取,看肋下有痕,即放。(出《朝野僉載》)
jī guān shé
雞冠蛇
jī guān shé, tóu rú xióng jī yǒu guān. shēn zhǎng chǐ yú, wéi kě shù cùn, zhōng rén bì sǐ. huì jī shān xià yǒu zhī. chū lù yì jì
雞冠蛇,頭如雄雞有冠。身長尺余,圍可數寸,中人必死。會稽山下有之。(出《錄異記》)
bào shēn shé
爆身蛇
bào shēn shé, zhǎng yī èr chǐ, xíng rú huī sè. wén rén xíng shēng, lín zhōng fēi chū, zhuàng ruò kū zhī, héng lái jī rén, zhōng zhě jiē sǐ. chū lù yì jì
爆身蛇,長一二尺,形如灰色。聞人行聲,林中飛出,狀若枯枝,橫來擊人,中者皆死。(出《錄異記》)
huáng lǐng shé
黃領蛇
huáng lǐng shé, zhǎng yī èr chǐ, sè rú huáng jīn, jū shí fèng zhōng. yù yǔ zhī shí, zuò niú hǒu shēng, zhōng rén yì sǐ. sì míng shān yǒu zhī. chū lù yì jì
黃領蛇,長一二尺,色如黃金,居石縫中。欲雨之時,作牛吼聲,中人亦死。四明山有之。(出《錄異記》)
lán shé
藍蛇
lán shé, shǒu yǒu dà dú, wěi néng jiě dú, chū wú zhōu chén jiā dòng. nán rén yǐ shǒu hé dú yào, wèi zhī lán yào, yào rén lì sǐ. qǔ wěi fú, fú yuán zuò zhī. jù míng chāo běn gǎi. fǎn jiě dú yào. chū yǒu yáng zá zǔ
藍蛇,首有大毒,尾能解毒,出梧州陳家洞。南人以首合毒藥,謂之藍藥,藥人立死。取尾服,(「服」原作「脂」。據明抄本改。)反解毒藥。(出《酉陽雜俎》)
bā shé
巴蛇
bā shé shí xiàng, sān suì ér chū qí gǔ, shí zhī wú xīn fù zhī jí. chū bó wù zhì
巴蛇食象,三歲而出其骨,食之無心腹之疾。(出《博物志》)
mán jiāng shé
蠻江蛇
nán ān mán jiāng shé, dào wǔ liù yuè, yǒu jù shé fàn liú dēng àn, shǒu rú zhāng mào, wàn wàn shé suí zhī, rù yuè wáng chéng. chū yǒu yáng zá zǔ
南安蠻江蛇,到五六月,有巨蛇泛流登岸,首如張帽,萬萬蛇隨之,入越王城。(出《酉陽雜俎》)
liǎng tóu shé
兩頭蛇
sháo zhōu duō liǎng tóu shé, wèi yǐ fēng yǐ bì shuǐ. yǐ fēng zhě, yǐ zi jù tǔ wèi tái yě. cāng wú yì duō liǎng tóu shé, zhǎng bù guò yī èr chǐ. huò yún, qiū yǐn suǒ huà. chū lǐng nán yì wù zhì
韶州多兩頭蛇,為蟻封以避水。蟻封者,蟻子聚土為台也。蒼梧亦多兩頭蛇,長不過一二尺。或雲,蚯蚓所化。(出《嶺南異物志》)
yán huí
顏回
yán huí zǐ lù gòng zuò yú fū zǐ zhī mén, yǒu guǐ mèi qiú jiàn kǒng zǐ, qí mù ruò hé rì, qí zhuàng zhuàng yuán zuò shí. jù míng chāo běn gǎi. shén wěi. zǐ lù shī pò, kǒu jìn bù dé yán. yán yuān nǎi nà lǚ zhàng jiàn qián, juǎn wò qí yāo, yú shì xíng huà chéng shé, jí zhǎn zhī. kǒng zǐ chū guān, tàn yuē: yǒng zhě bù jù, zhì zhě bù huò zhì zhě bù yǒng, yǒng zhě bù bì yǒu zhì. chū xiǎo shuō
顏回、子路共坐於夫子之門,有鬼魅求見孔子,其目若合日,其狀(「狀」原作「時」。據明抄本改。)甚偉。子路失魄,口噤不得言。顏淵乃納履杖劍前,捲握其腰,於是形化成蛇,即斬之。孔子出觀,嘆曰:「勇者不懼,智者不惑;智者不勇,勇者不必有智。」(出《小說》)
shǔ wǔ dīng
蜀五丁
zhōu xiǎn wáng sān shí èr nián, shǔ shǐ shǐ cháo qín. qín huì wáng shù yǐ měi nǚ jìn shǔ wáng, gǎn zhī gù cháo. huì wáng zhī shǔ wáng hào sè, xǔ jià wǔ nǚ yú shǔ. shǔ qiǎn wǔ dīng yíng zhī, hái dào zǐ tóng, jiàn yī shé rù xué zhōng, yī rén lǎn qí wěi, zhuāi zhī bù jīn. zhì wǔ rén xiāng zhù, dà hū bá shé, shān bēng, tóng shí yā shā wǔ dīng jí qín wǔ nǚ, ér shān fēn wèi wǔ lǐng, zhí shàng yǒu píng shí. shǔ wáng tòng dào, dào yuán zuò fù, jù míng chāo běn gǎi. nǎi dēng zhī, yīn mìng yuē wǔ nǚ zhǒng shān, yú píng shí shàng wèi wàng fù hóu. zuò sī qī tái. jīn qí shān huò míng wǔ dīng zhǒng. chū huá yáng guó zhì
周顯王三十二年,蜀使使朝秦。秦惠王數以美女進蜀王,感之故朝。惠王知蜀王好色,許嫁五女於蜀。蜀遣五丁迎之,還到梓潼,見一蛇入穴中,一人攬其尾,拽之不禁。至五人相助,大呼拔蛇,山崩,同時壓殺五丁及秦五女,而山分為五嶺,直上有平石。蜀王痛悼,(「悼」原作「復」,據明抄本改。)乃登之,因命曰「五女冢山」,於平石上為「望婦侯」。作「思妻台」。今其山或名「五丁冢」。(出《華陽國志》)
zhāo líng fū rén
昭靈夫人
xiǎo huáng xiàn zhě, sòng dì huáng xiāng yě. pèi gōng qǐ bīng yě zhàn, sàng huáng bǐ yú huáng xiāng. tiān xià píng dìng, nǎi shǐ shǐ zhě yǐ zǐ gōng zhāo hún yōu yě. yú shì yǒu dān shé zài shuǐ, zì sǎ zhuó, rù yú zǐ gōng. qí yù chù yǒu yí fā, gù shì yuē zhāo líng fū rén. chū chén liú fēng sú chuán
小黃縣者,宋地黃鄉也。沛公起兵野戰,喪皇妣於黃鄉。天下平定,乃使使者以梓宮招魂幽野。於是有丹蛇在水,自洒濯,入於梓宮。其浴處有遺發,故諡曰昭靈夫人。(出《陳留風俗傳》)
zhāng kuān
張寬
hàn wǔ dì shí, zhāng kuān wèi yáng zhōu cì shǐ. xiān shì yǒu lǎo wēng èr rén zhēng dì shān, yì zhōu sòng jiāng jiè, lián nián bù jué. kuān shì shì fù lái, kuān kuī èr wēng xíng zhuàng fēi rén, lìng zú chí jǐ jiāng rù. wèn: rǔ hé děng jīng? wēng zǒu, kuān ā gé zhī, huà wèi èr shé. chū sōu shén jì
漢武帝時,張寬為揚州刺史。先是有老翁二人爭地山,詣州訟疆界,連年不決。寬視事復來,寬窺二翁形狀非人,令卒持戟將入。問:「汝何等精?」翁走,寬呵格之,化為二蛇。(出《搜神記》)
dòu wǔ
竇武
hòu hàn dòu wǔ mǔ chǎn wǔ ér bìng chǎn yī shé, sòng zhī yě zhōng. hòu mǔ zú, jí zàng wèi biǎn, yǒu dà shé pěng cǎo ér chū, jìng zhì sàng suǒ, yǐ tóu jī jiù, tì xuè jiē liú, fǔ yǎng jié qū, ruò āi qì zhī róng. yǒu qǐng ér qù, shí rén zhī wèi dòu shì zhī xiáng. chū sōu shén jì
後漢竇武母產武而並產一蛇,送之野中。後母卒,及葬未窆,有大蛇捧草而出,徑至喪所,以頭擊柩,涕血皆流,俯仰詰屈,若哀泣之容。有頃而去,時人知為竇氏之祥。(出《搜神記》)
chǔ wáng yīng nǚ
楚王英女
lǔ shǎo qiān zhě dé xiān rén fú, chǔ wáng de shǎo ér yīng wèi mèi suǒ bìng, qǐng shǎo qiān. shǎo qiān wèi zhì shù shí lǐ, zhǐ sù. yè yǒu chéng biē gài chē, cóng shù qiān qí lái, zì chēng bó jìng, hòu shǎo qiān. suì qǐng nèi jiǔ shù kē, yáo tán shù àn. lín bié yán: chǔ wáng nǚ bìng, shì wú suǒ wèi. jūn ruò xiāng wèi yī hái, wǒ xiè jūn èr shí wàn. qiān shòu qián, jí wèi hái, cóng tā dào yì chǔ, wèi zhì zhī. yú nǚ shě qián, yǒu pái hù zhě, dàn wén yún: shǎo qiān qī rǔ wēng. suì yǒu fēng shēng xī běi qù, shì chù yǒu xuè mǎn pén, nǚ suì jué qì, yè bàn nǎi sū. zhǔ shǐ rén xún fēng, yú chéng xī běi dé yī sǐ shé, zhǎng shù zhàng, xiǎo shé qiān bǎi, fú sǐ qí páng. hòu zhào xià jùn xiàn, yǐ qí rì yuè, dà sī nóng shī qián èr shí wàn, tài guān shī àn shù jù. shǎo qiān zài qián shàng shū, jù chén shuō, tiān zǐ yì zhī. chū liè yì chuán
魯少千者得仙人符,楚王的少兒英為魅所病,請少千。少千未至數十里,止宿。夜有乘鱉蓋車,從數千騎來,自稱伯敬,候少千。遂請內酒數榼,餚餤數案。臨別言:「楚王女病,是吾所為。君若相為一還,我謝君二十萬。」千受錢,即為還,從他道詣楚,為治之。於女舍前,有排戶者,但聞云:「少千欺汝翁。」遂有風聲西北去,視處有血滿盆,女遂絕氣,夜半乃蘇。主使人尋風,於城西北得一死蛇,長數丈,小蛇千百,伏死其旁。後詔下郡縣,以其日月,大司農失錢二十萬,太官失案數具。少千載錢上書,具陳說,天子異之。(出《列異傳》)
zhāng chéng mǔ
張承母
zhāng chéng zhī mǔ sūn shì huái chéng zhī shí, chéng qīng zhōu yóu yú jiāng pǔ zhī jì, hū yǒu bái shé zhǎng sān zhàng, téng rù zhōu zhōng. mǔ zhòu yuē: jūn wèi jí xiáng, wù dú shì wǒ. nǎi qiè ér jiāng hái, zhì zhū fáng nèi. yī xiǔ shì zhī, bù fù jiàn shé, jiē ér xī zhī. lín rén xiāng wèi yuē: zuó jiàn zhāng jiā yǒu yī bái hè, sǒng hé líng yún. yǐ gào chéng mǔ, shǐ shì zhī. bo rén yuē: cǐ jí xiáng yě. shé hè yán nián zhī wù, cóng shì rù yún, zì bēi shēng gāo zhī xiàng. xī wú wáng hé lǘ zàng qí mèi, xùn yǐ měi nǚ, míng jiàn bǎo wù, qióng jiāng nán zhī fù. wèi jí shí qī nián, diāo yún fù yú xī gǔ, měi nǚ yóu yú jiē shàng, bái hè xiáng yú lín zhōng, bái hǔ xiào yú shān cè, jiē shì xī zhī jīng líng. jīn chū shì, dāng shǐ zi sūn wèi chāo chén jí, shàn míng jiāng biǎo. ruò shēng zǐ, kě yǐ wèi míng. jí shēng chéng, míng bái hè. chéng shēng zhāo, wèi zhì chéng xiàng, wèi fǔ wú jiāng jūn, nián yú jiǔ shí, shé hè zhī xiáng yě. chū wáng zǐ nián shí yí jì
張承之母孫氏懷承之時,乘輕舟游於江浦之際,忽有白蛇長三丈,騰入舟中。母咒曰:「君為吉祥,勿毒噬我。」乃篋而將還,置諸房內。一宿視之,不復見蛇,嗟而惜之。鄰人相謂曰:「昨見張家有一白鶴,聳翮凌雲。」以告承母,使筮之。卜人曰:「此吉祥也。蛇鶴延年之物,從室入雲,自卑升高之象。昔吳王闔閭葬其妹,殉以美女,名劍寶物,窮江南之富。未及十七年,雕雲覆於溪谷,美女游於街上,白鶴翔於林中,白虎嘯於山側,皆是昔之精靈。今出世,當使子孫位超臣極,擅名江表。若生子,可以為名。」及生承,名白鶴。承生昭,位至丞相,為輔吳將軍,年逾九十,蛇鶴之祥也。(出王子年《拾遺記》)
féng gǔn
馮緄
chē qí jiāng jūn bā jùn féng gǔn wèi yì láng, fā shòu sì, yǒu èr chì shé kě zhǎng sān chǐ, fēn nán běi zǒu. dà yòng yōu bù, bo yún: cǐ jí xiáng yě, jūn hòu dāng wèi biān jiāng, yǐ dōng wèi míng. fù wǔ nián, guǒ wèi dà jiāng jūn, xún bài liáo dōng tài shǒu. chū fēng sú tōng
車騎將軍巴郡馮緄為議郎,發綬笥,有二赤蛇可長三尺,分南北走。大用憂怖,卜云:「此吉祥也,君後當為邊將,以東為名。」復五年,果為大將軍,尋拜遼東太守。(出《風俗通》)
wèi shū
魏舒
jìn xián níng zhōng, wèi shū wèi sī tú. fǔ zhōng yǒu shé èr, qí zhǎng shí zhàng, wū tīng shì píng jí zhī shàng, zhǐ zhī shù nián, ér rén bù zhī. dàn guài fǔ zhōng shù shī xiǎo ér jí jī quǎn zhī shǔ. hòu yī shé yè chū, jīng zhù cè, shāng yú rèn, bìng bù néng dēng, yú shì jué zhī. fā tú shù bǎi, gòng gōng jī yí shí, rán dé shā zhī. shì suǒ jū, gǔ gé yíng yǔ zhī jiān, yú shì huǐ fǔ shě, gèng lì zhī. chū sōu shén jì
晉咸寧中,魏舒為司徒。府中有蛇二,其長十丈,屋廳事平脊之上,止之數年,而人不知。但怪府中數失小兒及雞犬之屬。後一蛇夜出,經柱側,傷於刃,病不能登,於是覺之。發徒數百,共攻擊移時,然得殺之。視所居,骨骼盈宇之間,於是毀府舍,更立之。(出《搜神記》)
dù yù
杜預
dù yù wèi jīng zhōu cì shǐ, zhèn xiāng yáng shí. yǒu yàn jí, dà zuì, bì zhāi dú mián, bù tīng rén qián. hòu cháng zuì, wài wén wén yuán zuò yǒu, jù míng chāo běn gǎi. zhāi zhōng ǒu tǔ, qí shēng shén kǔ, mò bù sǒng lì. yǒu yī xiǎo lì, sī kāi hù kàn zhī, zhèng jiàn chuáng shàng yī dà shé, chuí tóu chuáng biān tǔ, dōu bù jiàn rén, chū mì dào rú cǐ. chū liú shì xiǎo shuō
杜預為荊州刺史,鎮襄陽時。有宴集,大醉,閉齋獨眠,不聽人前。後嘗醉,外聞(「聞」原作「有」,據明抄本改。)齋中嘔吐,其聲甚苦,莫不悚栗。有一小吏,私開戶看之,正見床上一大蛇,垂頭床邊吐,都不見人,出密道如此。(出《劉氏小說》)
wú měng
吳猛
yǒng jiā mò, yù zhāng yǒu dà shé, zhǎng shí yú zhàng, duàn dào, jīng guò zhě, shé zhé xī qǔ zhī, tūn shì yǐ bǎi shù. dào shì wú měng yǔ dì zǐ shā shé, měng yuē: cǐ shì shǔ jīng, shé sǐ ér shǔ zéi dāng píng. jì ér guǒ dù tāo miè yě. chū yù zhāng jì
永嘉末,豫章有大蛇,長十餘丈,斷道,經過者,蛇輒吸取之,吞噬已百數。道士吳猛與弟子殺蛇,猛曰:「此是蜀精,蛇死而蜀賊當平。」既而果杜弢滅也。(出《豫章記》)
yán hán
顏含
jìn yán hán sǎo bìng, xū rán shé dǎn, bù néng dé. hán yōu tàn lèi rì, yǒu yī tóng zǐ chí qīng náng shòu hán, hán shì, nǎi shé dǎn yě, tóng zǐ huà wèi qīng niǎo fēi qù. chū jìn zhōng xìng shū
晉顏含嫂病,須髯蛇膽,不能得。含憂嘆累日,有一童子持青囊授含,含視,乃蛇膽也,童子化為青鳥飛去。(出《晉中興書》)
sī mǎ guǐ zhī
司馬軌之
sī mǎ guǐ zhī zì dào yuán, shàn shè zhì. tài yuán zhōng, jiāng méi xià yì, cǐ méi gòu, yě zhì yì yīng. shì lìng xún mì suǒ yīng zhě, tóu chì yǐ chéng zhì, bàn shēn gù shì shé. jìn zhōng cháo wǔ kù nèi, hū yǒu zhì, shí rén huò wèi wèi guài. zhāng sī kōng yún: cǐ shé suǒ huà ěr. jí shǐ sōu kù zhōng, guǒ dé shé tuì. chū yì yuàn
司馬軌之字道援,善射雉。太元中,將媒下翳,此媒雊,野雉亦應。試令尋覓所應者,頭翅已成雉,半身故是蛇。晉中朝武庫內,忽有雉,時人或謂為怪。張司空云:「此蛇所化耳。」即使搜庫中,果得蛇蛻。(出《異苑》)
yòu tài yuán zhōng, rǔ nán rén rù shān, jiàn yī zhú, zhōng shé xíng yǐ chéng, shàng zhī yè rú gù. wú jùn tóng lú jùn tóng lú yuán zuò dōu xiāng lǜ, jù yì yuàn sān gǎi. rén cháng fá yú yí zhú. yī xiǔ, jiàn gān wèi zhì, tóu jǐng jǐn jiù, shēn yóu wèi biàn huà, yì zhú wèi shé zhī huà. chū yì yuàn
又太元中,汝南人入山,見一竹,中蛇形已成,上枝葉如故。吳郡桐廬(「郡桐廬」原作「都相慮」,據《異苑》三改。)人嘗伐餘遺竹。一宿,見竿為雉,頭頸盡就,身猶未變化,亦竹為蛇之化。(出《異苑》)
zhāng gǒu
章苟
wú xìng zhāng gǒu yú tián zhōng gēng, yǐ fàn zhì gū lǐ, měi wǎn qǔ shí, fàn yì yǐ jǐn, rú cǐ fēi yī. hòu cì zhī, jiàn yī dà shé tōu shí, gǒu zhú yǐ yì chā zhī. shé zǒu, gǒu zhú zhī, zhì yī xué, dàn wén tí shēng yún: zhuó shāng wǒ yǐ. huò yán fù léi gōng, lìng pī lì shā. xū yú, léi yǔ, pī lì fù gǒu shàng, gǒu nǎi tiào liáng dà mà yuē: tiān shǐ wǒ pín qióng, zhǎn lì gēng kěn. shé lái tōu shí, zuì dāng zài shé, fǎn gèng pī lì wǒ yé? nǎi shì wú zhī léi gōng. léi gōng ruò lái, wú dāng yǐ yì zhuó rǔ fù! xū yú, yún yǔ jiàn sàn, zhuǎn pī lì yú shé xué zhōng, shé sǐ zhě shù shí. chū sōu shén jì
吳興章苟于田中耕,以飯置菰里,每晚取食,飯亦已盡,如此非一。後伺之,見一大蛇偷食,苟逐以鈠叉之。蛇走,苟逐之,至一穴,但聞啼聲云:「斫傷我矣。」或言付雷公,令霹靂殺。須臾,雷雨,霹靂覆苟上,苟乃跳梁大罵曰:「天使我貧窮,展力耕墾。蛇來偷食,罪當在蛇,反更霹靂我耶?乃是無知雷公。雷公若來,吾當以鈠斫汝腹!」須臾,雲雨漸散,轉霹靂於蛇穴中,蛇死者數十。(出《搜神記》)
tài yuán shì rén
太元士人
jìn tài yuán zhōng, shì rén yǒu jià nǚ yú jìn cūn zhě. zhì shí, fū jiā qiǎn rén lái yíng, nǚ jiā hǎo fā qiǎn, yòu lìng nǚ dì sòng zhī. jì zhì, zhòng mén lèi gé, nǐ yú wáng hóu. láng zhù xià yǒu dēng huǒ, yī bì zǐ yán zhuāng zhí shǒu, hòu fáng wéi zhàng shén měi. zhì yè, nǚ bào rǔ mǔ tì qì, ér kǒu bù dé yán. rǔ mǔ mì yú zhàng zhōng, yǐ shǒu qián mō zhī, dé yī shé, rú shù wéi zhù, chán qí nǚ, cóng zú zhì tóu. rǔ mǔ jīng zǒu chū, zhù xià shǒu dēng bì zǐ, xī shì xiǎo shé, dēng huǒ shì shé yǎn. chū xù sōu shén jì
晉太元中,士人有嫁女於近村者。至時,夫家遣人來迎,女家好發遣,又令女弟送之。既至,重門累閣,擬於王侯。廊柱下有燈火,一婢子嚴妝直守,後房帷帳甚美。至夜,女抱乳母涕泣,而口不得言。乳母密於帳中,以手潛摸之,得一蛇,如數圍柱,纏其女,從足至頭。乳母驚走出,柱下守燈婢子,悉是小蛇,燈火是蛇眼。(出《續搜神紀》)
mù róng xī
慕容熙
xī jìn mò, mù róng xī guāng shǐ sān nián, xī chū yóu hái, chéng nán yǒu liǔ shù rú rén hū yuē: dài wáng zhǐ. xī è zhī, fá qí shù, xià yǒu shé, zhǎng yī zhàng. zhì liù nián, xī wèi féng zhèng àn jìn shū zài jì, zhèng dāng zuò bá. suǒ miè. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì
西晉末,慕容熙光始三年,熙出遊還,城南有柳樹如人呼曰:「大王止。」熙惡之,伐其樹,下有蛇,長一丈。至六年,熙為馮政(按《晉書》載記,「政」當作「跋」。)所滅。(出《廣古今五行記》)
qióng dōu lǎo mǔ
邛都老姥
yì zhōu qióng dōu xiàn yǒu lǎo mǔ jiā pín gū dú, měi shí, zhé yǒu xiǎo shé, tóu shàng yǒu jiǎo, zài bàn zhī jiān. lǎo lián ér sì zhī, hòu jiàn jiàn zhǎng dà zhàng yú. xiàn lìng yǒu mǎ, hū bèi shé xī zhī, lìng yīn dà nù, shōu lǎo. lǎo yún: zài chuáng xià. suì lìng rén fā jué, yù shēn ér wú suǒ jiàn, xiàn lìng nǎi shā lǎo. qí shé yīn mèng yú lìng yuē: hé gù shā wǒ mǔ? dāng bào chóu ěr! zì cǐ měi cháng wén fēng yǔ zhī shēng. sān shí rì, shì xī, bǎi xìng xián jīng xiāng wèi yuē: rǔ tóu hé dé dài yú. xiāng féng jiē rú cǐ yán. shì yè, fāng sì shí lǐ, zhěng gè chéng yī shí jù xiàn wèi hú, tǔ rén wèi zhī qióng hé, yì qióng chí. qí mǔ zhī gù zhái jī dú bù méi, zhì jīn yóu cún. yú rén cǎi bǔ, bì zhǐ sù. yòu yán cǐ shuǐ qīng, qí dǐ yóu jiàn chéng guō lóu kǎn wǎn rán yǐ. chū qióng shén mì yuàn
益州邛都縣有老姥家貧孤獨,每食,輒有小蛇,頭上有角,在柈之間。姥憐而飼之,後漸漸長大丈余。縣令有馬,忽被蛇吸之,令因大怒,收姥。姥云:「在床下。」遂令人發掘,愈深而無所見,縣令乃殺姥。其蛇因夢於令曰:「何故殺我母?當報仇耳!」自此每常聞風雨之聲。三十日,是夕,百姓咸驚相謂曰:「汝頭何得戴魚。」相逢皆如此言。是夜,方四十里,整個城一時俱陷為湖,土人謂之邛河,亦邛池。其母之故宅基獨不沒,至今猶存。魚人采捕,必止宿。又言此水清,其底猶見城郭樓檻宛然矣。(出《窮神秘苑》)
tiān mén shān
天門山
tiān mén shān, shān duō jùn xiù, yán gǔ wēi lǐ. yǒu dà yán bì zhí shàng shù qiān rèn, cǎo mù jiāo lián, yún wù yōng bì. qí xià yǒu jìng tú wēi xì, xíng rén wǎng, hū rán shàng fēi ér chū lín biǎo, ruò shēng xiān, suì jué shì. rú cǐ zhě jiàn bù kě shèng jì, wǎng lái nán běi, hào wèi xiān gǔ. shí yǒu lè yú dào zhě, bù yuǎn qiān lǐ ér lái, xǐ yù yán pàn, yǐ lái shēng xiān, zài zài zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. cǐ lín xià, wú bù fēi qù. huì yī xī, yǒu zhì néng zhě wèi tā rén yuē: cǐ bì yāo guài, fēi shì xiān dào. yīn yǐ shí zì xì, ér qiān yī quǎn rù qí gǔ, quǎn fù fēi qù, rán zhī shì yāo xié zhī qì yǐ xī zhī. nǎi qiǎn jìn shān xiāng lǐ, mù nián shào zhě shù bǎi rén, zhí bīng qì, chí dà bàng. ér xiān zòng huǒ shāo qí cǎo, jí fá zhú mù, zhì shān pàn guān zhī, yáo jiàn yī wù, zhǎng shù shí zhàng, gāo xià yǐn yǐn, chuí tóu xià wàng. jí gèng jiàn bī, nǎi yī dà mǎng shé. yú shì mìng shào nián gǔ yuè jī shè, rán hòu zhuó cì. ér kǒu zhāng chǐ yú, shàng yù hài rén, lì bù jiā zhòng, jiǔ nǎi zú. qí suǒ tūn rén gǔ yǔ tā shòu zhī hái, jī jī yuán zuò shāo, jù míng chāo běn gǎi. zài zuǒ yòu rú fù yān. yòu yǒu rén chū xíng, zhuì shēn quán jiàn zhě, wú chū lù. jī è fēn sǐ, zuǒ yòu jiàn guī shé shén duō, zhāo mù yǐn jǐng xiàng dōng fāng, rén yīn fú dì xué zhī, suì bù fù jī. tǐ jiā qīng biàn, néng dēng yán àn. shù nián hòu, shì sǒng shēn jǔ bì, suì chāo chū jiàn shàng, jí dé hái jiā. yán sè yuè yì, pō gèng xiá huì shèng gù. hái shí gǔ, dàn zī wèi, bǎi yú rì zhōng, fù qí běn zhì. chū bó wù zhì
天門山,山多峻秀,岩谷逶邐。有大岩壁直上數千仞,草木交連,雲霧擁蔽。其下有逕途微細,行人往,忽然上飛而出林表,若升仙,遂絕世。如此者漸不可勝紀,往來南北,號為仙谷。時有樂於道者,不遠千里而來,洗浴岩畔,以來升仙,在(「在」字原缺,據明抄本補。)此林下,無不飛去。會一夕,有智能者謂他人曰:「此必妖怪,非是仙道。」因以石自系,而牽一犬入其谷,犬復飛去,然知是妖邪之氣以噏之。乃遣近山鄉里,募年少者數百人,執兵器,持大棒。而先縱火燒其草,及伐竹木,至山畔觀之,遙見一物,長數十丈,高下隱隱,垂頭下望。及更漸逼,乃一大蟒蛇。於是命少年鼓躍擊射,然後斫刺。而口張尺余,尚欲害人,力不加眾,久乃卒。其所吞人骨與他獸之骸,積(「積」原作「稍」,據明抄本改。)在左右如阜焉。又有人出行,墜深泉澗者,無出路。飢餓分死,左右見龜蛇甚多,朝暮引頸向東方,人因伏地學之,遂不復飢。體加輕便,能登岩岸。數年後,試竦身舉臂,遂超出澗上,即得還家。顏色悅懌,頗更黠慧勝故。還食谷,啖滋味,百餘日中,復其本質。(出《博物志》)
xīn zhōu cì shǐ
忻州刺史
táng xīn zhōu cì shǐ shì tiān huāng què, qián hòu lì rèn duō sǐ. gāo zōng shí, yǒu jīn wú láng jiāng lái shì cǐ guān. jì zhì, yè dú sù tīng zhōng. èr gēng hòu, jiàn yán wài yǒu wù hēi sè, zhuàng rú dà chuán, liǎng mù xiāng qù shù zhàng. cì shǐ wèn wèi hé shén, dá yún: wǒ shì dà shé yě. cì shǐ lìng qí gǎi mào xiāng yǔ yǔ, shé suì huà zuò rén xíng, lái zhì tīng zhōng. nǎi wèn hé gù shā rén, shé yún: chū wú shā xīn, qí kè zì jù ér sǐ ěr. yòu wèn: rǔ wú shā xīn, hé gù shù jiàn xíng qū? yuē: wǒ yǒu qū zhì, dāng xū fǔ zhǔ móu zhī. wèn yǒu hé qū, yuē: xī wǒ yòu shí, céng rù gǔ zhǒng, ěr lái xíng tǐ jiàn dà, qiú chū bù dé. hú tù lí hé děng, huò shí rù zhǒng, fāng dé shí zhī. jīn zhǎng zài tǔ zhōng, qiú sǐ bù dé, gù qiú yú shǐ jūn ěr. wèn: ruò rán zhě, dāng jué chū zhī, rú hé? shé yún: wǒ wēi yí yǐ shí yú lǐ, ruò yù fā jué, chéng yì jù xiàn. jīn chéng dōng yǒu wáng cūn, cūn xī yǒu qiū shù. shǐ jūn kě shè zhāi jiè, rén jué shù shēn èr zhàng, zhōng yǒu tiě hán, kāi hán shì zhī, wǒ dāng dé chū. yán bì cí qù. jí míng, rú yán wǎng jué, dé hán, guī tīng kāi zhī, yǒu qīng lóng cóng hán zhōng fēi shàng tiān, jìng wǎng shā shé, shǒu wěi zhōng fēn. shé jì huò sǐ. qí guài jué yǐ. chū guǎng yì jì
唐忻州刺史是天荒闕,前後歷任多死。高宗時,有金吾郎將來試此官。既至,夜獨宿廳中。二更後,見檐外有物黑色,狀如大船,兩目相去數丈。刺史問為何神,答云:「我是大蛇也。」刺史令其改貌相與語,蛇遂化作人形,來至廳中。乃問何故殺人,蛇云:「初無殺心,其客自懼而死爾。」又問:「汝無殺心,何故數見形軀?」曰:「我有屈滯,當須府主謀之。」問有何屈,曰:「昔我幼時,曾入古冢,爾來形體漸大,求出不得。狐兔狸狢等,或時入冢,方得食之。今長在土中,求死不得,故求於使君爾。」問:「若然者,當掘出之,如何?」蛇云:「我逶迤已十餘里,若欲發掘,城邑俱陷。今城東有王村,村西有楸樹。使君可設齋戒,人掘樹深二丈,中有鐵函,開函視之,我當得出。」言畢辭去。及明,如言往掘,得函,歸廳開之,有青龍從函中飛上天,逕往殺蛇,首尾中分。蛇既獲死。其怪絕矣。(出《廣異記》)
yú gàn xiàn lìng
餘干縣令
pó yáng yú gàn xiàn lìng, dào guān shù rì zhé sǐ, hòu wú jiù zhí zhě, zhái suì huāng. xiān tiān zhōng, yǒu shì rén jiā pín, lái wèi zhī. jì zhì, lì rén qǐng lìng jū bié xiè zhōng, lìng yīn shǐ zhì gù zhái, jiǎn tì zhēn cǎo, wán qì qiáng yǔ. lìng dú chù qí táng, yè liè zhú cì zhī. èr gēng hòu, yǒu yī wù rú sān dòu bái náng, tiào zhuǎn ér lái chuáng qián, zhí yuè shēng jǐ shàng. lìng wú jù sè, xú yǐ shǒu chāng chù zhī, zhēn shì wéi náng ér shèng shuǐ yě. nǎi wèi yuē: wèi wú xǐ dēng zhí xī nán yú. yán qì ér dēng yǐ zài xī nán yú. yòu wèi yuē: rǔ kě wèi wǒ àn mó. náng zhuǎn cè shēn shàng, ér shén biàn chàng. yòu xì zhī yuē: néng shǐ wǒ chuáng jū kōng zhōng fǒu? xū yú, yǐ zài kōng zhōng. suǒ yán wú bù rú yì. jiāng shǔ, nǎi yuè qù. lìng xún zhī, zhì shě chí páng suì miè. míng rì, yú miè chù shì zhī, jiàn yī xué, cái rú yǐ kǒng, jué zhī, zhǎng zhàng xǔ ér kǒng zhuǎn dà, wéi sān chǐ yú, shēn bù kě cè. lìng nǎi chì lìng duō jù dǐng huò qiáo xīn, xī jí chí shuǐ wèi tāng, guàn zhī. kě bǎi yú hú, xué zhōng léi míng, dì wèi zhèn dòng. yòu guàn bǎi hú, nǎi tiē rán wú shēng, yīn bìng lì jué zhī, shù zhàng, dé yī dà shé, zhǎng bǎi yú chǐ. páng xiǎo zhě jù wàn jì, jiē bìng mìng xué zhōng. lìng qǔ dà zhě pú zhī, bān cì xiàn zhōng, hòu suì píng jí. chū guǎng yì jì
鄱陽餘干縣令,到官數日輒死,後無就職者,宅遂荒。先天中,有士人家貧,來為之。既至,吏人請令居別廨中,令因使治故宅,剪薙榛草,完葺牆宇。令獨處其堂,夜列燭伺之。二更後,有一物如三斗白囊,跳轉而來床前,直躍升几上。令無懼色,徐以手倀觸之,真是韋囊而盛水也。乃謂曰:「為吾徙燈直西南隅。」言訖而燈已在西南隅。又謂曰:「汝可為我按摩。」囊轉側身上,而甚便暢。又戲之曰:「能使我床居空中否?」須臾,已在空中。所言無不如意。將曙,乃躍去。令尋之,至舍池旁遂滅。明日,於滅處視之,見一穴,才如蟻孔,掘之,長丈許而孔轉大,圍三尺余,深不可測。令乃敕令多具鼎鑊樵薪,悉汲池水為湯,灌之。可百餘斛,穴中雷鳴,地為震動。又灌百斛,乃怗然無聲,因併力掘之,數丈,得一大蛇,長百餘尺。旁小者巨萬計,皆並命穴中。令取大者脯之,頒賜縣中,後遂平吉。(出《廣異記》)
wáng zhēn qī
王真妻
huá yīn xiàn lìng wáng zhēn qī zhào shì zhě, yàn zhōng fù rén zhī nǚ yě, měi róng mào, shǎo shì wáng zhēn. jì suí zhī rèn, jìn bàn nián, hū yǒu yī shào nián, měi cì zhēn chū, jí zhé zhì zhào shì qǐn shì. jì pín wǎng lái, yīn xì yòu zhào shì sī zhī. hū yī rì, wáng zhēn zì wài rù, nǎi jiàn cǐ shào nián yǔ zhào shì tóng xí, yǐn zhuó huān xiào, shén dà jīng yà. zhào shì bù jué zì pū qì jué, qí shào nián huà yī dà shé, bēn tū ér qù. zhēn nǎi lìng shì bì fú yè qǐ zhī, é ér zhào shì yì huà yī shé, bēn tū jù qù, wáng zhēn suì zhú zhī, jiàn suí qián chū zhě jù rù huá shān, jiǔ zhī bù jiàn. chū xiāo xiāng lù
華陰縣令王真妻趙氏者,燕中富人之女也,美容貌,少適王真。洎隨之任,近半年,忽有一少年,每伺真出,即輒至趙氏寢室。既頻往來,因戲誘趙氏私之。忽一日,王真自外入,乃見此少年與趙氏同席,飲酌歡笑,甚大驚訝。趙氏不覺自仆氣絕,其少年化一大蛇,奔突而去。真乃令侍婢扶腋起之,俄而趙氏亦化一蛇,奔突俱去,王真遂逐之,見隨前出者俱入華山,久之不見。(出《瀟湘錄》)
zhū jìn
朱覲
zhū jìn zhě, chén cài yóu xiá zhī shì yě. lǚ yóu yú rǔ nán, qī nì lǚ, shí zhǔ rén dèng quán bīn jiā yǒu nǚ, zī róng duān lì, cháng wèi guǐ mèi zhī huàn huò, fán suǒ yī liáo, mò néng yù zhī. jìn shí guò yǒu rén yǐn, yè ài fāng guī, nǎi qì xiē yú tíng. zhì èr gēng, jiàn yī rén zhe bái yī, yī shén xiān jié, ér rù quán bīn nǚ fáng zhōng. qūn xún, wén fáng nèi yǔ xiào shén huān, bù chéng qǐn, zhí gōng shǐ yú hēi chù, yǐ cì qí chū. hòu zhì jī míng, jiàn nǚ sòng yī shào nián ér chū, jìn shè zhī, jì zhōng ér zǒu. jìn fù shè zhī, ér shī qí jī. xiǎo nǎi wén zhī quán bīn, suì yǔ jìn xún xuè jī, chū zhái kě wǔ lǐ yǐ lái, qí jī rù yī dà kū shù kǒng zhōng. lìng rén fá zhī, guǒ jiàn yī shé, xuě sè. zhǎng zhàng yú, shēn dài èr jiàn ér sǐ. nǚ zǐ zì cǐ rú gù, quán bīn suì yǐ nǚ qī jìn. chū jí yì jì
朱覲者,陳蔡遊俠之士也。旅遊於汝南,棲逆旅,時主人鄧全賓家有女,姿容端麗,常為鬼魅之幻惑,凡所醫療,莫能愈之。覲時過友人飲,夜艾方歸,乃憩歇於庭。至二更,見一人着白衣,衣甚鮮潔,而入全賓女房中。逡巡,聞房內語笑甚歡,不成寢,執弓矢於黑處,以伺其出。候至雞鳴,見女送一少年而出,覲射之,既中而走。覲復射之,而失其跡。曉乃聞之全賓,遂與覲尋血跡,出宅可五里已來,其跡入一大枯樹孔中。令人伐之,果見一蛇,雪色。長丈余,身帶二箭而死。女子自此如故,全賓遂以女妻覲。(出《集異記》)