zhāng jiǎn qī xuē kuí jì zhēn liú yuán dǐng zhāng lì běn yáo kūn yǐn yuàn wéi shì zi
張簡棲 薛夔 計真 劉元鼎 張立本 姚坤 尹瑗 韋氏子
zhāng jiǎn xī
張簡犧
nán yáng zhāng jiǎn qī, táng zhēn yuán mò, yú xú sì jiān yǐ fàng yīng wèi shì. shì rì chū qíng, yīng jī ná bù zhōng, téng chōng rù yún lù. jiǎn qī wàng qí zōng, yǔ tú cóng fēn tóu zhú mì. é zhì yè, kě yī gēng, bù jué zhì yī gǔ xū zhī zhōng. hū yǒu huǒ zhú zhī guāng, pò ér qián, nǎi yī zhǒng xué zhōng guāng míng ěr. qián chān zhī, jiàn hú píng jǐ, xún dú cè zi. qí páng yǒu qún shǔ, yì tāng chá, sòng guǒ lì, jiē rén gǒng shǒu. jiǎn qī nù ā zhī, hú jīng zǒu, shōu shí cè zi, rù shēn hēi xué zhōng cáng. jiǎn qī yǐ yīng gān tiāo dé yī cè zi, nǎi guī. zhì sì gēng, zhái wài wén rén jiào suǒ cè zi shēng, chū mì jí wú suǒ jiàn. zhì míng, jiē shī suǒ zài. zì cǐ yè yè lái suǒ bù yǐ. jiǎn qī shēn yǐ wèi yì, yīn xié cè zi rù guō, yù yǐ shì rén. wǎng qù guō kě sān sì lǐ, hū féng yī zhī jǐ, xiāng yī, wèn suǒ wǎng. jiǎn qī nǎi qǔ cè zi, huà hú zhuàng, qián rén yì jīng xiào, jiē dé cè zi, biàn biān mǎ jí qù. huí gù jiǎn qī yuē: xiè yǐ cè zi xiāng hái. jiǎn qī zhú zhī zhuǎn jí, qí rén biàn wèi hú, mǎ biàn wèi zhāng, bù kě jí. huí chē rù guō, fǎng cǐ zhái zhī jǐ, yuán zài bù chū, fāng zhī hú lái duó zhī. qí cè zi zhuāng shù, yī rú rén zhě, zhǐ mò yì tóng, jiē hú shū, bù kě shí. jiǎn qī yóu lù dé tóu biān sān shù xíng, yǐ shì rén.
南陽張簡棲,唐貞元末,於徐泗間以放鷹為事。是日初晴,鷹擊拿不中,騰衝入雲路。簡棲望其蹤,與徒從分頭逐覓。俄至夜,可一更,不覺至一古墟之中。忽有火燭之光,迫而前,乃一冢穴中光明耳。前覘之,見狐憑几,尋讀冊子。其旁有群鼠,益湯茶,送果栗,皆人拱手。簡棲怒呵之,狐驚走,收拾冊子,入深黑穴中藏。簡棲以鷹竿挑得一冊子,乃歸。至四更,宅外聞人叫索冊子聲,出覓即無所見。至明,皆失所在。自此夜夜來索不已。簡棲深以為異,因攜冊子入郭,欲以示人。往去郭可三四里,忽逢一知己,相揖,問所往。簡棲乃取冊子,話狐狀,前人亦驚笑,接得冊子,便鞭馬疾去。回顧簡棲曰:「謝以冊子相還。」簡棲逐之轉急,其人變為狐,馬變為獐,不可及。回車入郭,訪此宅知己,元在不出,方知狐來奪之。其冊子裝束,一如人者,紙墨亦同,皆狐書,不可識。簡棲猶錄得頭邊三數行,以示人。
xuē kuí
薛夔
zhēn yuán mò, xiāo wèi jiāng jūn xuē kuí yù jū yǒng níng lóng xìng guān zhī běi. duō yāo hú, yè zé zòng héng, féng rén bù jì. kuí jǔ jiā jīng kǒng, mò zhī suǒ rú. huò wèi yuē: yāo hú zuì dàn liè quǎn, xī lín lǐ tài wèi dì zhōng, yīng quǎn pō duō, hé bù jiǎ qí jùn yì zhě, xiàng xī yǐ dài zhī? kuí shēn yǐ wèi rán. jí yì xī lín zǐ dì jù shù qí shì, lǐ shì xǐ wén, jī sān quǎn yǐ fù yān. shì xī yuè míng, kuí zòng quǎn, yǔ jiā rén bèi mì chān zhī. jiàn sān quǎn jiē bèi jī dí, sān hú kuà zhī, bēn zǒu tíng zhōng, dōng xī nán běi, mí bù rú yì. jí xiǎo, sān quǎn kùn dài, qǐn ér bù shí. cái míng, fù wèi chéng kuà, guǎng tíng cù jū, quǎn shāo liú zhì, biān cè bèi zhì. kuí wú nài hé, jìng xǐ xǐ yuán zuò cóng, jù míng chāo běn gǎi. yān. chū jí yì jì
貞元末,驍衛將軍薛夔寓居永寧龍興觀之北。多妖狐,夜則縱橫,逢人不忌。夔舉家驚恐,莫知所如。或謂曰:「妖狐最憚獵犬,西鄰李太尉第中,鷹犬頗多,何不假其駿異者,向夕以待之?」夔深以為然。即詣西鄰子弟具述其事,李氏喜聞,羈三犬以付焉。是夕月明,夔縱犬,與家人輩密覘之。見三犬皆被羈靮,三狐跨之,奔走庭中,東西南北,靡不如意。及曉,三犬困殆,寢而不食。才暝,復為乘跨,廣庭蹴踘,犬稍留滯,鞭策備至。夔無奈何,竟徙(「徙」原作「從」,據明抄本改。)焉。(出《集異記》)
jì zhēn
計真
táng yuán hé zhōng, yǒu jì zhēn jiā qiáo qīng qí jiān. cháng xī yóu zhǎng ān, zhì shǎn, zhēn yǔ shǎn cóng shì shàn, shì rì jiāng gào qù, cóng shì liú yǐn jiǔ, zhì mù fāng yǔ bié. jí xíng wèi shí lǐ, suì wù rán duò mǎ, ér èr pū qū qí yī náng qián qù yǐ. jí zhēn zuì wù, yǐ xūn hēi. mǎ yì xiān qù, yīn gù dào zuǒ xiǎo jìng yǒu mǎ nì, jí wǎng xún zhī. bù jué shù lǐ, hū jiàn zhū mén shén gāo, huái liǔ sēn rán. zhēn jì wáng pū mǎ, chàng rán, suì kòu qí mén, yǐ jiōng jiàn. yǒu xiǎo tóng chū shì, zhēn jí wèn yuē: cǐ shuí shì jū? yuē: lǐ wài láng bié shù. zhēn qǐng rù yè, tóng jù yǐ gào zhī. qǐng zhī, lìng rén qǐng kè rù, xī yú bīn guǎn. jí yǐn rù mén, qí zuǒ yǒu bīn wèi shén qīng chǎng. suǒ shè píng zhàng, jiē gǔ shān shuǐ jí míng huà tú jīng jí, yīn tà zhī lèi, lǜ jié ér bù huá. zhēn zuò jiǔ zhī, xiǎo tóng chū yuē: zhǔ jūn qiě zhì. é yǒu yī zhàng fū, nián yuē wǔ shí, zhū fú yín zhāng, yí zhuàng shén wěi, yǔ shēng xiàng jiàn, yī ràng ér zuò. shēng yīn jù shù cóng shì gù rén, liú yǐn jiǔ, dào zhōng shěn zuì, bù jué xūn hēi. pū mǎ jù shī, yuàn yù cǐ yī xī kě hū, lǐ yuē: dàn lǜ cǐ bēi ài, bù kě ān guì kè, níng yǒu jiān yé? zhēn kuì xiè zhī. lǐ yòu yuē: mǒu cháng cóng shì yú shǔ, xún yǐ jí bà qù. jīn zé guī xiū yú shì yǐ. yīn yǔ yì, yǔ shén mǐn bó, zhēn pō mù zhī. yòu mìng jiā tóng fǎng zhēn pū mǎ, é ér jiē zhì, jí shě zhī. jì ér shè zhuàn gòng shí, shí jìng, yǐn jiǔ shù bēi ér mèi. míng rì, zhēn chén qǐ gào qù, lǐ yuē: yuàn gèng dé yī rì shì huān xiào. shēng gǎn qí yì, jí liú, míng rì nǎi bié. jí zhì jīng shī, jū yuè yú, yǒu kuǎn qí mén zhě, zì chēng jìn shì dú gū zhǎo. zhēn yán zuò yǔ yǔ, shén cōng biàn, qiě wèi yuē: mǒu jiā yú shǎn, zuó xī lái, guò lǐ wài láng, tán jūn zhī měi bù xiá. qiě yù yǔ jūn wèi yīn hǎo, gù lìng mǒu fèng yè, huà cǐ yì. jūn yǐ wèi hé rú? xǐ ér nuò zhī. zhǎo yuē: mǒu jīn hái shǎn, jūn dōng guī, dāng gèng fǎng wài láng, qiě xiè qí yì yě. suì bié qù. hòu xún yuè, shēng hái yì wài láng bié shù, lǐ jiàn zhēn zhì, dà xǐ. shēng jí huà dú gū zhǎo zhī yán, yīn xiè zhī. lǐ suì liú shēng, bǔ bǔ yuán zuò shí, jù míng chāo běn gǎi. rì jiù lǐ. qī sè shén shū, qiě cōng mǐn róu wǎn. shēng liú xún yuè, nǎi qiè qī nú guī qīng qí. zì shì lǐ jūn yīn hào bù jué. shēng fèng dào, měi chén qǐ, yuè huáng tíng nèi jǐng jīng. lǐ shì cháng zhǐ zhī yuē: jūn hǎo dào, níng rú qín huáng hàn wǔ hū? qiú xiān zhī lì, yòu shú ruò qín huáng hàn wǔ hū? bǐ èr rén guì wèi tiān zǐ, fù yǒu sì hǎi, jié tiān xià zhī cái yǐ xué shén xiān, shàng bēng yú shā qiū, zàng yú mào líng. kuàng jūn yī bù yī, ér nǎi huò yú qiú xiān yé? zhēn chì zhī, nǎi zhōng juǎn. yì qí zhī dào zhě, yì bù yí wèi tā lèi yě. hòu suì yú, zhēn qiè jiā diào xuǎn, zhì shǎn jiāo, lǐ jūn liú qí nǚ, ér qiǎn shēng lái jīng shī. míng nián qiū, shòu yǎn zhōu cān jūn, lǐ shì suí zhī guān. shù nián bà zhì, guī qí lǔ. yòu shí yú nián, lǐ yǒu qī zǐ èr nǚ, cái zhì zī mào, jiē jū zhòng rén xiān. ér lǐ róng sè duān lì, wú shū shào nián shí. shēng yì zhōng niàn zhī. wú hé, bèi jí qiě shén, shēng bēn zǒu yī wū, wú suǒ bù zhì, zhōng bù yù. yī dàn píng rén wò shēng shǒu, wū yàn liú tì zì yán yuē: qiè zì zhī sǐ zhì, rán rěn xiū yǐ xīn qǔ gào jūn, xìng jūn kuān zuì yòu lì, shǐ de jǐn yán. yǐ xū xī bù zì shèng, shēng yì wèi zhī qì, gù wèi zhī. nǎi yuē: yī yán chéng zì zhī shòu zé yú jūn, gù jiǔ zhì zǐ yóu zài, yǐ wèi jūn lèi, shàng gǎn yī fā kǒu. qiě qiè fēi rén jiān rén, tiān mìng dāng yǔ jūn ǒu, dé yǐ hú lí jiàn zhì, fèng jī zhǒu èr shí nián, wèi cháng xiān jiè huò zuì, quán míng chāo běn quán zuò gǎn. yǐ tā lèi yí jūn yōu. yī nǚ zǐ xuè chéng, zì wèi jié jǐn. jīn rì qiú qù, bù gǎn yǐ yāo huàn yú qì tuō jūn. niàn zhì ruò mǎn yǎn, jiē shì jiān rén wèi sì xù, jí mǒu qì jǐn, yuàn shǎo niàn ruò zi xīn, wú yǐ kū gǔ wèi chóu, dé quán zhī tǐ, mái zhī tǔ zhōng, nǎi bǎi shēng zhī cì yě. yán zhōng yòu bēi tòng, lèi bǎi xíng xià. shēng jīng huǎng huǎng yuán zuò yuè, jù míng chāo běn gǎi. shāng gǎn, yàn bù néng yǔ. xiāng duì qì liáng jiǔ, yǐ bèi méng shǒu, bèi bì wò, shí qǐng wú shēng. shēng suì fā bèi, jiàn yī hú sǐ bèi zhōng. shēng tè gǎn dào zhī, wèi zhī liǎn zàng zhī zhì, jiē rú rén lǐ qì. shēng jìng zhì shǎn, fǎng lǐ shì jū, xū mù jīng jí, qù wú suǒ jiàn, chóu chàng hái jiā. jū suì yú, qī zǐ èr nǚ, xiāng cì ér zú. shì qí hái, jiē rén yě, ér zhōng wú ě xīn. chū xuān shì zhì
唐元和中,有計真家僑青齊間。嘗西遊長安,至陝,真與陝從事善,是日將告去,從事留飲酒,至暮方與別。及行未十里,遂兀然墮馬,而二仆驅其衣囊前去矣。及真醉寤,已曛黑。馬亦先去,因顧道左小徑有馬溺,即往尋之。不覺數里,忽見朱門甚高,槐柳森然。真既亡仆馬,悵然,遂叩其門,已扃鍵。有小童出視,真即問曰:「此誰氏居?」曰:「李外郎別墅。」真請入謁,僮遽以告之。頃之,令人請客入,息於賓館。即引入門,其左有賓位甚清敞。所設屏障,皆古山水及名畫圖經籍,茵榻之類,率潔而不華。真坐久之,小僮出曰:「主君且至。」俄有一丈夫,年約五十,朱紱銀章,儀狀甚偉,與生相見,揖讓而坐。生因具述從事故人,留飲酒,道中沈醉,不覺曛黑。仆馬俱失,願寓此一夕可乎,李曰:「但慮此卑隘,不可安貴客,寧有間耶?」真愧謝之。李又曰:「某嘗從事於蜀,尋以疾罷去。今則歸休於是矣。」因與議,語甚敏博,真頗慕之。又命家僮訪真仆馬,俄而皆至,即舍之。既而設饌共食,食竟,飲酒數杯而寐。明日,真晨起告去,李曰:「願更得一日侍歡笑。」生感其意,即留,明日乃別。及至京師,居月余,有欵其門者,自稱進士獨孤沼。真延坐與語,甚聰辯,且謂曰:「某家於陝,昨西來,過李外郎,談君之美不暇。且欲與君為姻好,故令某奉謁,話此意。君以為何如?」喜而諾之。沼曰:「某今還陝,君東歸,當更訪外郎,且謝其意也。」遂別去。後旬月,生還詣外郎別墅,李見真至,大喜。生即話獨孤沼之言,因謝之。李遂留生,卜(「卜」原作「十」,據明抄本改。)日就禮。妻色甚姝,且聰敏柔婉。生留旬月,乃挈妻孥歸青齊。自是李君音耗不絕。生奉道,每晨起,閱《黃庭內景經》。李氏常止之曰:「君好道,寧如秦皇漢武乎?求仙之力,又孰若秦皇漢武乎?彼二人貴為天子,富有四海,竭天下之財以學神仙,尚崩於沙丘,葬於茂陵。況君一布衣,而乃惑於求仙耶?」真叱之,乃終卷。意其知道者,亦不疑為他類也。後歲余,真挈家調選,至陝郊,李君留其女,而遣生來京師。明年秋,授兗州參軍,李氏隨之官。數年罷秩,歸齊魯。又十餘年,李有七子二女,才質姿貌,皆居眾人先。而李容色端麗,無殊少年時。生益鍾念之。無何,被疾且甚,生奔走醫巫,無所不至,終不愈。一旦屏人握生手,嗚咽流涕自言曰:「妾自知死至,然忍羞以心曲告君,幸君寬罪宥戾,使得盡言。」已歔欷不自勝,生亦為之泣,固慰之。乃曰:「一言誠自知受責於君,顧九稚子猶在,以為君累,尚感一發口。且妾非人間人,天命當與君偶,得以狐狸賤質,奉箕帚二十年,未嘗纖芥獲罪,權(明抄本「權」作「敢」。)以他類貽君憂。一女子血誠,自謂竭盡。今日求去,不敢以妖幻餘氣托君。念稚弱滿眼,皆世間人為嗣續,及某氣盡,願少念弱子心,無以枯骨為仇,得全支體,埋之土中,乃百生之賜也。」言終又悲慟,淚百行下。生驚恍(「恍」原作「悅」,據明抄本改。)傷感,咽不能語。相對泣良久,以被蒙首,背壁臥,食頃無聲。生遂發被,見一狐死被中。生特感悼之,為之斂葬之制,皆如人禮訖。生徑至陝,訪李氏居,墟墓荊棘,闃無所見,惆悵還家。居歲余,七子二女,相次而卒。視其骸,皆人也,而終無噁心。 (出《宣室志》)
liú yuán dǐng
劉元鼎
jiù shuō, yě hú míng zǐ hú, yè jī wěi huǒ chū, jiāng wèi guài, bì dài dú lóu bài běi dǒu, dú lóu bù zhuì, zé huà wèi rén yǐ. liú yuán dǐng wèi cài zhōu, cài zhōu xīn pò, shí chǎng hú bào. liú qiǎn lì zhǔ zhǔ yuán zuò shēng, jù míng chāo běn gǎi. bǔ, rì yú qiú chǎng zòng quǎn, zhú zhī wèi lè. jīng nián suǒ shā bǎi shù. hòu huò yī jiè hú. zòng wǔ liù quǎn, jiē bù gǎn zhú, hú yì bù zǒu. liú dà yì zhī, lìng fǎng dà jiāng jiā liè gǒu jí jiān jūn yì zì kuā kuā yuán zuò kuà. jù míng chāo běn gǎi. jù quǎn zhì, jiē mǐ huán shǒu zhī. hú liáng jiǔ huǎn jī, zhí shàng shè tīng, chuān tái pán, chū tīng hòu, jí chéng qiáng, é shī suǒ zài. liú zì shì bù fù mìng bǔ. dào shù zhōng yǒu tiān hú bié xíng fǎ, yán tiān hú jiǔ wěi, jīn sè, yì yú rì yuè gōng, yǒu fú yǒu jiào rì, kě yǐ dòng dá yīn yáng. chū yǒu yáng zá zǔ
舊說,野狐名紫狐,夜擊尾火出,將為怪,必戴髑髏拜北斗,髑髏不墜,則化為人矣。劉元鼎為蔡州,蔡州新破,食場狐暴。劉遣吏主(「主」原作「生」,據明抄本改。)捕,日於球場縱犬,逐之為樂。經年所殺百數。後獲一疥狐。縱五六犬,皆不敢逐,狐亦不走。劉大異之,令訪大將家獵狗及監軍亦自誇(夸原作跨。據明抄本改。)巨犬至,皆弭環守之。狐良久緩跡,直上設廳,穿台盤,出廳後,及城牆,俄失所在。劉自是不復命捕。道術中有天狐別行法,言天狐九尾,金色,役於日月宮,有符有醮日,可以洞達陰陽。(出《酉陽雜俎》)
zhāng lì běn
張立本
táng chéng xiàng niú sēng rú zài zhōng shū, cǎo chǎng guān zhāng lì běn yǒu yī nǚ, wèi yāo wù suǒ mèi. qí yāo lái shí, nǚ jí nóng zhuāng shèng fú, yú guī zhōng, rú yǔ rén yǔ xiào. qí qù, jí kuáng hū hào qì bù yǐ. jiǔ měi zì chēng gāo shì láng. yī rì, hū yín yī shǒu yún: wēi guān guǎng xiù chǔ gōng zhuāng, dú bù xián tīng zhú yè liáng. zì bǎ yù zān qiāo qì zhú, qīng gē yī qǔ yuè rú shuāng. lì běn nǎi suí kǒu chāo zhī. lì běn yǔ sēng fǎ zhōu wèi yǒu, zhì qí zhái, suì shì qí shī yún. mǒu nǚ shǎo bù céng dú shū, bù zhī yīn hé ér néng. zhōu nǎi yǔ lì běn liǎng lì dān, lìng qí nǚ fú zhī, bù xún rì ér jí zì yù. mǒu nǚ shuō yún, zhái hòu yǒu zhú cóng, yǔ gāo kǎi shì láng mù jìn, qí zhōng yǒu yě hú kū xué, yīn bèi qí mèi. fú dān zhī hòu, bù wén qí jí zài fā yǐ. chū huì chāng jiě yí lù
唐丞相牛僧孺在中書,草場官張立本有一女,為妖物所魅。其妖來時,女即濃妝盛服,於閨中,如與人語笑。其去,即狂呼號泣不已。久每自稱高侍郎。一日,忽吟一首云:「危冠廣袖楚宮妝,獨步閒廳逐夜涼。自把玉簪敲砌竹,清歌一曲月如霜。」立本乃隨口抄之。立本與僧法舟為友,至其宅,遂示其詩云。某女少不曾讀書,不知因何而能。舟乃與立本兩粒丹,令其女服之,不旬日而疾自愈。某女說雲,宅後有竹叢,與高鍇侍郎墓近,其中有野狐窟穴,因被其魅。服丹之後,不聞其疾再發矣。(出《會昌解頤錄》)
yáo kūn
姚坤
tài hé zhōng, yǒu chù shì yáo kūn bù qiú róng dá, cháng yǐ diào yú zì shì. jū yú dōng luò wàn ān shān nán, yǐ qín zūn zì yí. qí cè yǒu liè rén, cháng yǐ wǎng qǔ hú tù wèi yè. kūn xìng rén, héng shōu shú ér fàng zhī, rú cǐ huó zhě shù bǎi. kūn jiù yǒu zhuāng, zhì yú sōng lǐng pú tí sì, kūn chí qí jià ér shú zhī. qí zhī zhuāng sēng huì zhǎo xíng xiōng, lǜ cháng yú qù chù záo jǐng shēn shù zhàng, tóu yǐ huáng jīng shù bǎi jīn, qiú rén shì fú, guān qí biàn huà. nǎi yǐn kūn dà zuì, tóu yú jǐng zhōng. yǐ wéi shí yàn qí jǐng. kūn jí xǐng, wú jì yuè chū, dàn jī rú huáng jīng ér yǐ. rú cǐ shù rì yè, hū yǒu rén yú jǐng kǒu zhào kūn xìng míng, wèi kūn yuē: wǒ hú yě, gǎn jūn huó wǒ zi sūn bù shǎo, gù lái jiào jūn. wǒ hú zhī tōng tiān zhě, chū xué yú zhǒng, yīn shàng qiào, nǎi kuī tiān hàn xīng chén, yǒu suǒ mù yān. hèn shēn bù néng fèn fēi, suì níng pàn zhù shén. hū rán bù jué fēi chū, niè xū jià yún, dēng tiān hàn, jiàn xiān guān ér lǐ zhī. jūn dàn néng chéng shén mǐn lǜ, zhù pàn xuán xū, rú cǐ jīng què, bù sān xún ér zì fēi chū. suī qiào zhī zhì wēi, wú suǒ ài yǐ. kūn yuē: rǔ hé jù yé? hú yuē: jūn bù wén xī shēng jīng yún: shén néng fēi xíng, yì néng yí shān. jūn qí nǔ lì. yán qì ér qù. kūn xìn qí shuō, yī ér xíng zhī. yuē yī yuè, hū néng tiào chū yú wéi kǒng zhōng. suì jiàn sēng, dà hài, shì qí jǐng yī rán. sēng lǐ kūn jié qí shì, kūn gào yuē: dàn yú zhōng ěr huáng jīng yī yuè, shēn qīng rú shén, zì néng fēi chū, qiào suǒ bù ài. sēng rán zhī, qiǎn dì zǐ, yǐ suǒ zhuì xià, yuē dì zǐ yī yuè hòu lái kuī. dì zǐ rú qí yán, yuè yú lái kuī, sēng yǐ bì yú jǐng ěr. kūn guī xún rì, yǒu nǚ zǐ zì chēng yāo táo, yì kūn. yún shì fù jiā nǚ, wù wèi nián shào yòu chū, shī zōng bù kě fù fǎn, yuàn chí jī zhǒu. kūn jiàn qí qí yuán zuò zhī, jù míng chāo běn gǎi. yāo lì yě róng, zhì yú piān shí shū zhá shū zhá yuán zuò děng lǐ, jù míng chāo běn gǎi. jù néng jīng zhì, kūn yì niàn zhī. hòu kūn yīng zhì, qiè yāo táo rù jīng. zhì pán dòu guǎn, yāo táo bù lè, qǔ bǐ tí zhú jiǎn, wèi shī yī shǒu yuē: qiān huá jiǔ yù xiàng rén jiān, yù shě qiān huá gèng cǎn yán. zòng yǒu qīng qiū jīn yè yuè, wú yīn zhòng zhào jiù yún huán. yín fěng jiǔ zhī, kūn yì jué rán. hū yǒu cáo mù qiǎn rén zhí liáng quǎn, jiāng xiàn péi dù. rù guǎn, quǎn jiàn yāo táo, nù mù chè suǒ, dūn bù shàng jiē, yāo táo yì huà wèi hú, tiào shàng quǎn bèi jué qí mù. dà jīng, téng hào chū guǎn, wàng jīng shān ér cuàn. kūn dà hài, zhú zhī xíng shù lǐ, quǎn yǐ bì, hú jí bù zhī suǒ zhī. kūn chóu chàng bēi xī, jǐn rì bù néng qián jìn. jí yè, yǒu lǎo rén qiè měi yùn yì kūn, yún shì jiù xiāng shí. jì yǐn, kūn zhōng mò néng dá xiāng shí zhī yóu. lǎo rén yǐn bà, zhǎng yī ér qù, yún: bào jūn yì zú yǐ, wú sūn yì wú yàng. suì bù jiàn, kūn fāng wù hú yě, hòu jì wú wén yǐ. chū chuán jì
太和中,有處士姚坤不求榮達,常以釣漁自適。居於東洛萬安山南,以琴尊自怡。其側有獵人,常以網取狐兔為業。坤性仁,恆收贖而放之,如此活者數百。坤舊有莊,質於嵩嶺菩提寺,坤持其價而贖之。其知莊僧惠沼行兇,率常於閴處鑿井深數丈,投以黃精數百斤,求人試服,觀其變化。乃飲坤大醉,投於井中。以磑石咽其井。坤及醒,無計躍出,但飢茹黃精而已。如此數日夜,忽有人於井口召坤姓名,謂坤曰:「我狐也,感君活我子孫不少,故來教君。我狐之通天者,初穴於塚,因上竅,乃窺天漢星辰,有所慕焉。恨身不能奮飛,遂凝盼注神。忽然不覺飛出,躡虛駕雲,登天漢,見仙官而禮之。君但能澄神泯慮,注盼玄虛,如此精確,不三旬而自飛出。雖竅之至微,無所礙矣。」坤曰:「汝何據耶?」狐曰:「君不聞《西升經》云:『神能飛形,亦能移山。』君其努力。」言訖而去。坤信其說,依而行之。約一月,忽能跳出於磑孔中。遂見僧,大駭,視其井依然。僧禮坤詰其事,坤告曰:「但於中餌黃精一月,身輕如神,自能飛出,竅所不礙。」僧然之,遣弟子,以索墜下,約弟子一月後來窺。弟子如其言,月余來窺,僧已斃於井耳。坤歸旬日,有女子自稱夭桃,詣坤。雲是富家女,誤為年少誘出,失蹤不可復返,願持箕帚。坤見其(「其」原作「之」,據明抄本改。)妖麗冶容,至於篇什書札(「書札」原作「等禮」,據明抄本改。)俱能精至,坤亦念之。後坤應制,挈夭桃入京。至盤豆館,夭桃不樂,取筆題竹簡,為詩一首曰:「鉛華久御向人間,欲舍鉛華更慘顏。縱有青丘今夜月,無因重照舊雲鬟。」吟諷久之,坤亦矍然。忽有曹牧遣人執良犬,將獻裴度。入館,犬見夭桃,怒目掣鎖,蹲步上階,夭桃亦化為狐,跳上犬背抉其目。大驚,騰號出館,望荊山而竄。坤大駭,逐之行數里,犬已斃,狐即不知所之。坤惆悵悲惜,盡日不能前進。及夜,有老人挈美醞詣坤,雲是舊相識。既飲,坤終莫能達相識之由。老人飲罷,長揖而去,云:「報君亦足矣,吾孫亦無恙。」遂不見,坤方悟狐也,後寂無聞矣。(出《傳記》)
yǐn yuàn
尹瑗
yǐn yuàn zhě, cháng jǔ jìn shì bù zhōng dì, wèi tài yuán jìn yáng tài yuán jìn yáng yuán zuò tài yáng pǔ yuán, jù xuān shì zhì shí gǎi. wèi. jì bà zhì, tuì jū jiāo yě, yǐ wén mò zì shì. hū yī rì. yǒu bái yī zhàng fū lái yè, zì chēng wú xìng zhū shì zi, zǎo suì shì xué, qiè wén míng gōng yǐ wén yè zì fù, yuàn zhì yí yú zhí shì, wú jiàn jù. yuàn jí yán rù yǔ yǔ, qiě zhēng qí shuō. yún: jiā qiáo lán chuān, zǎo suì yǔ yù shǐ wáng jūn jiē zhì běi mén, jīn zhě yù jī yú wáng shì bié yè lěi nián. zì cǐ měi sì rì zhé yī lái, shén mǐn biàn zòng héng, cí yì diǎn yǎ. yuàn shēn ài zhī, yuàn yīn wèi yuē: wú zi jī biàn xuán ào, kě yǐ cóng jùn guó zhī yóu, wèi gōng hóu gāo kè, hé nǎi zì qǔ shěn zhì, yǐn jī cóng mǎng? shēng yuē: yú fēi bù yuàn yè gōng hóu, qiě jù dàn xī yǒu bù yú zhī huò. yuàn yuē: hé wèi fā bù xiáng zhī yán hū? zhū yuē: mǒu zì jīn suì lái, mèng bo yǒu qióng jǐn zhī zhào. yuàn jí yǐ cí wèi yù zhī, shēng pō yǒu kuì sè. sè yuán zuò shēng, jù míng chāo běn gǎi. hòu zhì zhòng yáng rì, yǒu rén yǐ nóng yùn yī píng yí yuàn, zhū shēng yì zhì, yīn yǐ jiǔ yǐn zhī. chū cí yǐ jí, bù gǎn yǐn, yǐ ér yòu yuē: jiā jié xiāng yù, qǐ gǎn bù jǐn zhǔ rén zhī huān yé? jí yǐn mǎn ér yǐn. shí qǐng, dà zuì gào qù, wèi xíng shù shí bù, hū pū yú dì, huà wèi yī lǎo hú, mǐng dǐng bù néng dòng yǐ, yuàn jí shā zhī. yīn fǎng wáng yù shǐ bié shù, yǒu lǎo nóng wèi yuàn yuē: wáng yù shǐ bìng zhī bì jiāng, wǎng suì shù yú lán chuān, wèi hú mèi bìng ér zú, yǐ lěi nián yǐ. mù yú cūn běi shù shí bù. jí mìng jiā tóng xún yù shǐ mù, guǒ yǒu xué. yuàn hòu wèi yù shǐ, qiè huà qí shì. shí táng tài hé chū yě. chū xuān shì zhì
尹瑗者,嘗舉進士不中第,為太原晉陽(「太原晉陽」原作「太陽普原」,據《宣室志》十改。)尉。既罷秩,退居郊野,以文墨自適。忽一日。有白衣丈夫來謁,自稱吳興朱氏子,「早歲嗜學,竊聞明公以文業自負,願質疑於執事,無見拒。」瑗即延入與語,且征其說。云:「家僑嵐川,早歲與御史王君皆至北門,今者寓跡於王氏別業累年。」自此每四日輒一來,甚敏辯縱橫,詞意典雅。瑗深愛之,瑗因謂曰:「吾子機辯玄奧,可以從郡國之游,為公侯高客,何乃自取沈滯,隱跡叢莽?」生曰:「余非不願謁公侯,且懼旦夕有不虞之禍。」瑗曰:「何為發不祥之言乎?」朱曰:「某自今歲來,夢卜有窮盡之兆。」瑗即以詞慰諭之,生頗有愧色。(「色」原作「生」,據明抄本改。)後至重陽日,有人以濃醞一瓶遺瑗,朱生亦至,因以酒飲之。初詞以疾,不敢飲,已而又曰:「佳節相遇,豈敢不盡主人之歡耶?」即引滿而飲。食頃,大醉告去,未行數十步,忽仆於地,化為一老狐,酩酊不能動矣,瑗即殺之。因訪王御史別墅,有老農謂瑗曰:「王御史並之裨將,往歲戍於嵐川,為狐媚病而卒,已累年矣。墓於村北數十步。」即命家僮尋御史墓,果有穴。瑗後為御史,竊話其事。時唐太和初也。 (出《宣室志》)
wéi shì zi
韋氏子
dù líng wéi shì zi jiā yú hán chéng, yǒu bié shù zài yì běi shí yú lǐ. kāi chéng shí nián qiū zì yì zhōng yóu yān, rì mù, jiàn yī fù rén sù yī, qiè yī piáo, zì běi ér lái, wèi wéi yuē: qiè jū yì běi lǐ zhōng yǒu nián yǐ. jiā shén pín, jīn wèi lǐ xū suǒ rǔ, jiāng sòng yú guān, xìng wú zi zhǐ bǐ shū qí shì, qiè dé yǐ zhí yì yì, jì xuě qí chǐ. wéi nuò zhī. fù rén jí yī wéi zuò tián yě, yī zhōng chū yī jiǔ zhī yuē: piáo zhōng yǒu jiǔ, yuàn yǔ wú zi jǐn zuì. yú shì zhù jiǔ yī yǐn wéi, wéi fāng jǔ zhī, huì yǒu liè qí cóng xī lái, yǐn shù quǎn. fù rén wàng jiàn, jí dōng zǒu shù shí bù, huà wèi yī hú. wéi dà kǒng, shì shǒu zhōng zhī, nǎi yī dú lóu, jiǔ ruò niú nì zhī zhuàng. wéi yīn bìng rè, yuè yú fāng chōu. chū xuān shì zhì
杜陵韋氏子家於韓城,有別墅在邑北十餘里。開成十年秋自邑中游焉,日暮,見一婦人素衣,挈一瓢,自北而來,謂韋曰:「妾居邑北里中有年矣。家甚貧,今為里胥所辱,將訟於官,幸吾子紙筆書其事,妾得以執詣邑,冀雪其恥。」韋諾之。婦人即揖韋坐田野,衣中出一酒卮曰:「瓢中有酒,願與吾子盡醉。」於是注酒一飲韋,韋方舉卮,會有獵騎從西來,引數犬。婦人望見,即東走數十步,化為一狐。韋大恐,視手中卮,乃一髑髏,酒若牛溺之狀。韋因病熱,月余方瘳。(出《宣室志》)