tián péng láng xuān cí sì mén zi lǐ guī shòu pān jiāng jūn jiǎ rén qī jīng shí sān niáng xǔ jì dīng xiù cái
田膨郎 宣慈寺門子 李龜壽 潘將軍 賈人妻 荊十三娘 許寂 丁秀才
tián péng láng
田膨郎
táng wén zōng huáng dì cháng bǎo bái yù zhěn, dé zōng cháo yú tián guó suǒ gòng, zhuī zuó qí qiǎo, gài xī dài zhī bǎo. zhì qǐn diàn zhàng zhōng. yī dàn hū shī suǒ zài. rán jìn wèi qīng mì, fēi ēn wò pín yù mò yǒu zhì zhě, zhēn wán luó liè, tā wú suǒ shī. shàng jīng hài yí shí, xià zhào yú dū chéng suǒ zéi. mì wèi shū jìn jí zuǒ yòu guǎng zhōng wèi yuē: cǐ fēi wài kòu suǒ rù, dào dāng zài jìn yē. gǒu qiú zhī bù huò, qiě yú tā biàn. yī zhěn chéng bù zú xī, qīng děng wèi wǒ huáng gōng, bì shǐ zuì rén sī dé. bù rán, tiān zǐ huán wèi, zì zī wú yòng yǐ. nèi gōng huáng lì xiè zuì, qǐng yǐ jiā xún qiú bǔ. dà xuán jīn bó gòu zhī, lüè wú xún jiū zhī jī. shèng zhǐ yán qiè, shōu xì zhě jiàn duō, fāng qū lǘ lǐ, mí bù sōu bǔ. yǒu lóng wǔ èr fān jiāng wáng jìng hóng cháng xù xiǎo pú, nián fǔ shí bā jiǔ, shén cǎi jùn lì, shǐ zhī wú wǎng bù jiè. jìng hóng céng yǔ liú bèi yú wēi yuǎn jūn huì yàn, yǒu shì ér shàn gǔ hú qín. sì zuò jiǔ hān, yīn qǐng dù qǔ. cí yǐ lè qì fēi miào, xū cháng yù zhě dàn zhī. zhōng lòu yǐ chuán, qǔ zhī bù jí, yīn qǐ jiè dài. xiǎo pú yuē: ruò yào pí pá, qǐng kè kě zhì. jìng hóng yuē: jìn gǔ cái dòng, jūn mén yǐ suǒ, xún cháng rǔ qǐ bù jiàn, hé jiàn zhī miù yě? jì ér jiù yǐn shù xún, xiǎo pú yǐ xiù náng jiāng pí pá ér zhì, zuò kè huān xiào. nán jūn qù zuǒ guǎng, wǎng fù sān shí yú lǐ, rù yè qiě wú háng wǔ, jì ér shū hū wǎng lái. jìng hóng jīng yì rú shī. shí yòu sōu bǔ yán jí, yì yǐ dào qiè yí zhī. yàn bà jí míng, jù guī qí dì. yǐn ér wèn zhī yuē: shǐ rǔ lěi nián, bù zhī jiǎo jié rú cǐ. wǒ wén shì yǒu xiá shì, rǔ mò shì fǒu? xiǎo pú xiè yuē: fēi yǒu cǐ shì, dàn néng xíng ěr. yīn yán fù mǔ jiē zài shǔ chuān, qǐng nián ǒu zhì jīng guó, jīn yù què guī xiāng lǐ, yǒu yī shì yù bào ēn. tōu zhěn zhě zǎo zhī xìng míng, sān shù rì dāng lìng fú zuì. jìng hóng yuē: rú cǐ shì, jí fēi děng xián, suì lìng quán huó zhě bù shǎo. wèi zhī zéi zài hé xǔ, kě bào sī cún yǎn huò míng chāo běn cún zuò fǔ. huò zuò bǔ fǒu? xiǎo pú yuē: tōu zhěn zhě tián péng láng yě. shì chán jūn wǔ, xíng zhǐ bù héng, yǒng lì guò rén, qiě shàn chāo yuè. gǒu fēi biàn zhé qí zú, suī qiān bīng wàn qí, yì jiāng bēn zǒu. zì zī zài sù, hòu zhī yú wàng xiān mén, cì biàn qín zhī bì yǐ. jiāng jūn suí mǒu guān zhī, cǐ shì réng xū mì mì. shì shí shè xún wú yǔ, xiàng xiǎo chén āi pō shén, chē mǎ téng jiàn, kuǐ bù jiān rén bù xiāng dǔ. péng láng yǔ shào nián shù bèi, lián bì jiāng rù jūn mén, xiǎo pú zhí qiú zhàng jī zhī, chuā rán yǐ zhé zuǒ zú. yǎng ér kuī yuē: wǒ tōu zhěn lái, bù pà tā rén, wéi jù yú ěr. jì cǐ xiāng zhí, qǐ fù duō yán. yú shì yú zhì zuǒ yòu jūn, yī kuǎn ér fú. shàng xǐ yú dé zéi, yòu zhī huò zài jìn lǚ, yǐn péng láng lín xuān jié wèn, jù chén cháng zài yíng nèi wǎng lái. shàng yuē: cǐ nǎi rèn xiá zhī liú, fēi cháng zhī qiè dào. nèi wài qiú xì shù bǎi rén, yú shì xī lìng yuán zhī. xiǎo pú chū dé péng láng, yǐ gào jìng hóng guī shǔ. xún zhī bù kě, dàn shǎng jìng hóng ér yǐ. chū jù tán lù
唐文宗皇帝嘗寶白玉枕,德宗朝于闐國所貢,追琢奇巧,蓋希代之寶。置寢殿帳中。一旦忽失所在。然禁衛清密,非恩渥嬪御莫有至者,珍玩羅列,他無所失。上驚駭移時,下詔於都城索賊。密謂樞近及左右廣中尉曰:此非外寇所入,盜當在禁掖。苟求之不獲,且虞他變。一枕誠不足惜,卿等衛我皇宮,必使罪人斯得。不然,天子環衛,自茲無用矣。內宮惶栗謝罪,請以浹旬求捕。大懸金帛購之,略無尋究之跡。聖旨嚴切,收系者漸多,坊曲閭里,靡不搜捕。有龍武二蕃將王敬弘嘗蓄小僕,年甫十八九,神彩俊利,使之無往不屆。敬弘曾與流輩於威遠軍會宴,有侍兒善鼓胡琴。四座酒酣,因請度曲。辭以樂器非妙,須常御者彈之。鐘漏已傳,取之不及,因起解帶。小僕曰:若要琵琶,頃刻可至。敬弘曰:禁鼓才動,軍門已鎖,尋常汝起不見,何見之謬也?既而就飲數巡,小僕以繡囊將琵琶而至,座客歡笑。南軍去左廣,往復三十餘里,入夜且無行伍,既而倏忽往來。敬弘驚異如失。時又搜捕嚴急,意以盜竊疑之。宴罷及明,遽歸其第。引而問之曰:使汝累年,不知矯捷如此。我聞世有俠士,汝莫是否?小僕謝曰:非有此事,但能行耳。因言父母皆在蜀川,頃年偶至京國,今欲卻歸鄉里,有一事欲報恩。偷枕者早知姓名,三數日當令伏罪。敬弘曰:如此事,即非等閒,遂令全活者不少。未知賊在何許,可報司存掩獲(明抄本存作府。獲作捕)否?小僕曰:偷枕者田膨郎也。市廛軍伍,行止不恆,勇力過人,且善超越。苟非便折其足,雖千兵萬騎,亦將奔走。自茲再宿,候之於望仙門,伺便擒之必矣。將軍隨某觀之,此事仍須秘密。是時涉旬無雨,向曉塵埃頗甚,車馬騰踐,跬步間人不相睹。膨郎與少年數輩,連臂將入軍門,小僕執球杖擊之,歘然已折左足。仰而窺曰:我偷枕來,不怕他人,唯懼於爾。既此相值,豈復多言。於是舁至左右軍,一款而伏。上喜於得賊,又知獲在禁旅,引膨郎臨軒詰問,具陳常在營內往來。上曰:此乃任俠之流,非常之竊盜。內外囚係數百人,於是悉令原之。小僕初得膨郎,已告敬弘歸蜀。尋之不可,但賞敬弘而已。(出《劇談錄》)
xuān cí sì mén zi
宣慈寺門子
xuān cí sì mén zi bù jì xìng shì, zhuó qí rén, yì xiá tú yě. táng gān fú èr nián, wéi zhāo fàn dēng hóng cí kē, zhāo fàn nǎi dù zhī shǐ yáng yán yì qīn. jí yàn xí yì mù qì mǐn zhī lèi, jiǎ yú jì sī, yán fù qiǎn yǐ shǐ kù gōng jiè. qí nián sān yuè, yàn yú qǔ jiāng tíng zi. gōng zhàng zhī shèng, hǎn yǒu lún nǐ. shí jìn shì tóng rì yǒu yàn. dōu rén guān zhě shén zhòng. yǐn xìng fāng hān, é dǔ yī shào nián kuà lǘ ér zhì, jiāo bèi zhī zhuàng, bàng ruò wú rén. yú shì fǔ bī yán xí, zhāng mù míng chāo běn zhāng mù zuò zhǎng ěr yǐn jǐng jí jiān, fù yǐ jù chuí chéng zhú zuǒ jiǔ. xuè làng zhī cí, suǒ bù néng tīng. zhū zi hài è zhī jì, hū yǒu yú zhòng zhōng pī qí jiá zhě, suí shǒu ér duò. yú shì lián jiā ōu jī, yòu duó suǒ zhí chuí, chuí zhī bǎi yú. zhòng jiē zhì nù, wǎ lì luàn xià, dài jiāng bì yǐ. dāng cǐ zhī jì, zǐ yún lóu mén yà rán ér kāi, yǒu zǐ yī cóng rén shù bèi chí gào yuē: mò dǎ. chuán hū zhī shēng xiāng xù. yòu yī zhōng guì qū diàn shén shèng, chí mǎ lái jiù. fù cāo chuí yíng jī, zhōng zhě wú bù miàn pū yú dì. chì shǐ yì wèi suǒ chuí. jì ér bēn mǎ ér fǎn, zuǒ yòu cóng ér jù rù mén, mén yì suí bì ér yǐ. zuò nèi shén xīn kuì, rán bù cè qí lái, yòu lǜ shì lián gōng jìn, huò bù xuán zhǒng, nǎi yǐ mín qián shù sù, zhào xíng ōu zhě xùn zhī yuē: ěr hé rén? yǔ zhū láng jūn ā shuí yǒu sù? ér néng xiāng wèi rú cǐ. duì yuē: mǒu shì xuān cí sì mén zi, yì yǔ zhū láng jūn wú sù, dì bù píng qí xià rén wú lǐ ěr. zhòng jiē jiā tàn, xī yǐ qián bó yí zhī. fù xiāng wèi yuē: cǐ rén bì xū wáng qù, bù rán, dāng wèi qín yǐ. hòu xún shuò, zuò zhōng bīn kè duō yǒu jiǎ tú xuān cí sì mén zhě, mén zi jiē néng shí zhī, mí bù jiā jìng. jìng bù wén yǒu zhuī wèn zhī zhě. chū zhí yán
宣慈寺門子不記姓氏,酌其人,義俠徒也。唐乾符二年,韋昭范登宏詞科,昭范乃度支使楊嚴懿親。及宴席帟幕器皿之類,假於計司,嚴復遣以使庫供借。其年三月,宴於曲江亭子。供帳之盛,罕有倫擬。時進士同日有宴。都人觀者甚眾。飲興方酣,俄睹一少年跨驢而至,驕悖之狀,傍若無人。於是俯逼筵席,張目(明抄本張目作長耳)引頸及肩,復以巨垂棖築佐酒。謔浪之詞,所不能聽。諸子駭愕之際,忽有於眾中批其頰者,隨手而墮。於是連加毆擊,又奪所執垂,垂之百餘。眾皆致怒,瓦礫亂下,殆將斃矣。當此之際,紫雲樓門軋然而開,有紫衣從人數輩馳告曰:莫打。傳呼之聲相續。又一中貴驅殿甚盛,馳馬來救。復操垂迎擊,中者無不面仆於地。敕使亦為所垂。既而奔馬而反,左右從而俱入門,門亦隨閉而已。坐內甚忻愧,然不測其來,又慮事連宮禁,禍不旋踵,乃以緡錢束素,召行毆者訊之曰:爾何人?與諸郎君阿誰有素?而能相為如此。對曰:某是宣慈寺門子,亦與諸郎君無素,第不平其下人無禮耳。眾皆嘉嘆,悉以錢帛遺之。復相謂曰:此人必須亡去,不然,當為擒矣。後旬朔,坐中賓客多有假途宣慈寺門者,門子皆能識之,靡不加敬。竟不聞有追問之者。(出《摭言》)
lǐ guī shòu
李龜壽
táng jìn gōng bái mǐn zhōng, xuān zōng cháo zài rù xiàng shàng èr jù yuán zuò táng jìn gōng wáng duó xǐ zōng cháo zài rù xiàng. jù xù tán zhù zhī xì guǎng jì zuǎn xiū shí suǒ zhì. yuán wén běn zuò wài wáng fù zhōng shū lìng pǔ guó gōng xuān zōng cháo zài qǐ huáng gé. àn zhǐ bái mǐn zhōng, gǎi shí wù wèi wáng duó. jīn yī shì shí wén yì fù zhī. bù xié bǐ yú quán dào, wéi yǐ gōng liàng zǎi dà zhèng. sì fāng yǒu suǒ qǐng, ài yú dé xíng zhě, bì gù zhēng bù yǔn. yóu shì zhēng zhèn jì yān. ér zhì shàng diǎn jí, suī mén shī xíng mǎ, tíng liè fú zhōng, ér xún yì wèi cháng juàn. yú yǒng níng lǐ dì bié gòu shū zhāi, měi tuì cháo, dú chù qí zhōng, xīn rú yě. jū yī rì, jiāng rù zhāi, wéi suǒ ài bēi jiǎo quǎn huā què cóng. jì qǐ fēi, ér huā què lián fèi, xián gōng yī què xíng. chì qù fù zhì. jì rù gé, huā què yǎng shì, fèi zhuǎn jí. gōng yì yí zhī, nǎi yú xiá zhōng bá qiān jīn jiàn, àn yú xī shàng. xiàng kōng zhù yuē: ruò yǒu yì lèi yīn wù, kě chū xiāng jiàn. wú nǎi zhàng fū, qǐ shè yú shǔ bèi ér xiāng bī yé? yán qì, chuā yǒu yī wù zì liáng jiān zhuì dì, nǎi rén yě. zhū zhěn bìn, yī duǎn hòu yī, sè mào yǒu shòu. dùn shǒu zài bài, wéi yuē sǐ zuì. gōng zhǐ zhī, qiě xún qí lái jí xìng míng. duì yuē: lǐ guī shòu, lú lóng sāi rén yě. huò yǒu hòu lù guī shòu, lìng bù lì yú gōng. guī shòu gǎn gōng zhī dé, fù wèi huā què suǒ jīng, xíng bù néng nì. gōng ruò shě guī shòu zuì, yuàn yǐ yú shēng shì gōng. gōng wèi yuē: dài rǔ yǐ bù sǐ. suì mìng yuán cóng dōu yā yá fù cún chū lù zhī. míng rì jié dàn, yǒu fù rén zhì mén, fú zhuāng dān jí, yè lǚ ér bào chí qiǎng yīng, qǐng yú hūn yuē: xìng wèi wǒ hū lǐ guī shòu. guī shòu chū, nǎi qī yě. qiě yuē: yà jūn shāo chí, zuó yè bàn zì jì lái xiāng xún. jí gōng gōng yuán zuò yì, jù sān shuǐ xiǎo dú yì wén gǎi hōng, guī shòu jǐn shì wáng qù. chū sān shuǐ xiǎo dú
唐晉公白敏中,宣宗朝再入相(上二句原作唐晉公王鐸禧宗朝再入相。據《續談助》知系廣記纂修時所致。原文本作外王父中書令普國公宣宗朝再啟黃閣。按指白敏中,改時誤為王鐸。今依事實文意復之)。不協比於權道,唯以公諒宰大政。四方有所請,礙於德行者,必固爭不允。由是征鎮忌焉。而志尚典籍,雖門施行馬,庭列鳧鍾,而尋繹未嘗倦。於永寧里第別構書齋,每退朝,獨處其中,欣如也。居一日,將入齋,唯所愛卑腳犬花鵲從。既啟扉,而花鵲連吠,銜公衣卻行。叱去復至。既入閣,花鵲仰視,吠轉急。公亦疑之,乃於匣中拔千金劍,按於膝上。向空祝曰:若有異類陰物,可出相見。吾乃丈夫,豈懾於鼠輩而相逼耶?言訖,歘有一物自梁間墜地,乃人也。朱鬒鬢,衣短後衣,色貌黝瘦。頓首再拜,唯曰死罪。公止之,且詢其來及姓名。對曰:李龜壽,盧龍塞人也。或有厚賂龜壽,令不利於公。龜壽感公之德,復為花鵲所驚,形不能匿。公若舍龜壽罪,願以餘生事公。公謂曰:待汝以不死。遂命元從都押衙傅存初錄之。明日詰旦,有婦人至門,服裝單急,曳履而抱持襁嬰,請於閽曰:幸為我呼李龜壽。龜壽出,乃妻也。且曰:訝君稍遲,昨夜半自薊來相尋。及公(公原作繹,據《三水小牘》逸文改)薨,龜壽盡室亡去。(出《三水小牘》)
pān jiāng jūn
潘將軍
jīng guó háo shì pān jiāng jūn zhù guāng dé fāng wàng qí míng, zhòng wèi pān gú sì yě, běn jiā xiāng hàn jiān. cháng chéng zhōu shè lì, yīn pō jiāng ruán. yǒu sēng qǐ shí, liú zhǐ lèi rì, jǐn xīn tán shī. sēng guī qù, wèi pān yuē: guān ěr xíng zhì qì dù, yǔ zhòng jiǎ bù tóng. zhì yú qī nú, jiē xiǎng hòu fú. yīn yǐ yù niàn zhū yī chuàn liú zèng zhī, bǎo zhī bù dàn tōng cái, tā hòu yì yǒu guān lù. jì ér qiān mào shù nián, suì qiǎng jūn táo zhèng. qí hòu zhí jū zuǒ guǎng, liè dì yú jīng shī. cháng bǎo niàn zhū, zhù zhī yǐ xiù náng yù hé. zhì dào chǎng nèi. měi yuè shuò zé chū ér bài zhī. yī dàn kāi hé qǐ náng, yǐ wáng zhū yǐ. rán ér jiān fēng ruò jiù, tā wù yì wú suǒ shī. yú shì duó pò sàng jīng, yǐ wèi qí jiā jiāng pò zhī zhào. yǒu zhǔ cáng zhě, cháng shí jīng zhào fǔ tíng jiě suǒ yóu wáng chāo, nián qiě bā shí, yīn mì huà qí shì. chāo yuē: yì zāi, cǐ fēi rǎng qiè zhī dào yě. mǒu shì wèi xún zhī, wèi zhī guǒ dé fǒu. chāo tā rì céng guò shèng yè fāng běi jiē. shí chūn yǔ chū jì, yǒu sān huán nǚ zǐ, kě nián shí qī bā. yī zhuāng lán lǚ, chuān mù jī, yú dào cè huái shù xià. zhí jūn zhōng shào nián cù jū, jiē ér sòng zhī, zhí gāo shù zhàng. yú shì guān zhě jiàn zhòng. chāo dú yì yān. ér zhǐ yú shèng yè fāng běi mén duǎn qū, yǒu mǔ tóng jū, gài yǐ rèn zhēn wèi yè. chāo shí yīn yǐ tā shì shú zhī, suì wèi jiù shēng. jū shì shén pín, yǔ mǔ tóng wò tǔ tà, yān cuàn bù dòng zhě, wǎng wǎng jīng yú lèi rì. huò shè yáo xiū, shí yǒu shuǐ lù zhēn yì. wú zhōng chū jìn dòng tíng jú, ēn cì zǎi chén wài, jīng niǎn wèi yǒu cǐ wù. mì yǐ yī méi zèng chāo yún: yǒu rén yú nèi zhōng jiāng chū. ér bǐng xìng gāng jué, chāo yì shén yí zhī. rú cǐ wǎng lái zhōu suì yǐ. chāo yī dàn xié jiǔ shí yǔ zhī cóng róng. xú wèi yuē: jiù yǒu shēn chéng, yù gào wài shēng, wèi zhī hé rú? yīn yuē: měi gǎn zhòng ēn, hèn wú suǒ dá. ruò lì kě shī, bì néng fù tāng dǎo huǒ. chāo yuē: pān jūn shī què yù niàn zhū, bù zhī zhī fǒu? wēi xiào yuē: cóng hé zhī zhī? chāo chuāi qí yì bù shèn cáng mì, yòu yuē: wài shēng hū jiàn xún mì, hòu bèi zēng cǎi chóu zèng. nǚ zǐ yuē: wù yán yú rén, mǒu ǒu yǔ péng chái wèi xì, zhōng què sòng hái, yīn xún wèi xiá. jiù lái rì jié dàn, yú cí ēn sì tǎ yuàn xiāng hòu, mǒu zhī yǒu rén jì zhū zài cǐ. chāo rú qī ér wǎng, qǐng kè zhì yǐ. shí sì mén shǐ kāi, tǎ hù yóu suǒ. wèi chāo yuē: shǎo qǐng yǎng guān tǎ shàng, dāng yǒu suǒ jiàn. yǔ qì ér zǒu, jí ruò fēi niǎo. hū yú xiāng lún shàng jǔ shǒu shì chāo, chuā rán xié zhū ér xià yuē: biàn kě jiāng hái, wù yǐ cái bó wèi yì. chāo sòng yì pān, jù shù qí zhǐ. yīn yǐ jīn yù zēng bó, mì wèi zhī zèng. míng rì fǎng zhī, yǐ kōng shì yǐ. féng jiān gěi shì cháng wén jīng shī duō rèn xiá zhī tú. jí wèi yǐn, mì xún zuǒ yòu. yǐn yǐn yuán zuò shù, jù míng chāo běn gǎi chāo jù shù qí yǔ. jiāng jūn suǒ shuō, yǔ chāo fú tóng. chū jù tán lù
京國豪士潘將軍住光德坊(忘其名,眾為潘鶻肆也),本家襄漢間。常乘舟射利,因泊江壖。有僧乞食,留止累日,盡心檀施。僧歸去,謂潘曰:觀爾形質器度,與眾賈不同。至於妻孥,皆享厚福。因以玉念珠一串留贈之,寶之不但通財,他後亦有官祿。既而遷貿數年,遂鏹均陶鄭。其後職居左廣,列第於京師。常寶念珠,貯之以繡囊玉合。置道場內。每月朔則出而拜之。一旦開合啟囊,已亡珠矣。然而緘封若舊,他物亦無所失。於是奪魄喪精,以為其家將破之兆。有主藏者,常識京兆府停解所由王超,年且八十,因密話其事。超曰:異哉,此非攘竊之盜也。某試為尋之,未知果得否。超他日曾過勝業坊北街。時春雨初霽,有三鬟女子,可年十七八。衣裝襤褸,穿木屐,於道側槐樹下。值軍中少年蹴踘,接而送之,直高數丈。於是觀者漸眾。超獨異焉。而止於勝業坊北門短曲,有母同居,蓋以紉針為業。超時因以他事熟之,遂為舅甥。居室甚貧,與母同臥土榻,煙爨不動者,往往經於累日。或設餚羞,時有水陸珍異。吳中初進洞庭橘,恩賜宰臣外,京輦未有此物。密以一枚贈超云:有人於內中將出。而稟性剛決,超意甚疑之。如此往來周歲矣。超一旦攜酒食與之從容。徐謂曰:舅有深誠,欲告外甥,未知何如?因曰:每感重恩,恨無所答。若力可施,必能赴湯蹈火。超曰:潘軍失卻玉念珠,不知知否?微笑曰:從何知之?超揣其意不甚藏密,又曰:外甥忽見尋覓,厚備繒彩酬贈。女子曰:勿言於人,某偶與朋儕為戲,終卻送還,因循未暇。舅來日詰旦,於慈恩寺塔院相候,某知有人寄珠在此。超如期而往,頃刻至矣。時寺門始開,塔戶猶鎖。謂超曰:少頃仰觀塔上,當有所見。語訖而走,疾若飛鳥。忽於相輪上舉手示超,歘然攜珠而下曰:便可將還,勿以財帛為意。超送詣潘,具述其旨。因以金玉繒帛,密為之贈。明日訪之,已空室矣。馮緘給事嘗聞京師多任俠之徒。及為尹,密詢左右。引(引原作述,據明抄本改)超具述其語。將軍所說,與超符同。(出《劇談錄》)
jiǎ rén qī
賈人妻
táng yú gàn xiàn chú wáng lì diào xuǎn, yōng jū dà níng lǐ. wén shū yǒu wù, wèi zhǔ sī bó fàng. zī cái dàng jǐn, pū mǎ sàng shī, qióng cuì pō shén, měi gài shí yú fú cí. tú xíng wǎn guī, ǒu yǔ měi fù rén tóng lù. huò qián huò hòu yī suí. yīn chéng yì yǔ yán, qì shén xiāng de. lì yīn yāo zhì qí jū, qíng kuǎn shén qià. yì rì wèi lì yuē: gōng zhī shēng yá, hé qí kùn zāi! qiè jū chóng rén lǐ, zī yòng shāo bèi. tǎng néng cóng jū hū? lì jì yuè qí rén, yòu xìng qí gěi, jí yuē: pū zhī è sāi, diàn yú gōu dú, rú cǐ qín qín, suǒ bù gǎn wàng yān, zi yòu hé yǐ yíng shēng? duì yuē: qiè sù jiǎ rén zhī qī yě. fū wáng shí nián, qí tíng zhī nèi, shàng yǒu jiù yè. cháo sì mù jiā, rì yíng qián sān bǎi, zé kě zhī yǐ. gōng shòu guān zhī qī shàng wèi, chū yóu zhī zī qiě wú, tuō bù jiàn bǐ, dàn tóng chù yǐ xū dōng jí kě yǐ. lì suì jiù yān. yuè qí jiā, fēng jiǎn dé suǒ. zhì yú jiōng suǒ zhī jù, xī yǐ fù lì. měi chū, zé bì xiān yíng bàn lì zhī yī rì zhuàn yān, jí guī, zé yòu xié mǐ ròu qián bó yǐ fù lì. rì wèi cháng quē. lì mǐn qí qín láo, yīn lìng yōng mǎi pū lì. fù tuō yǐ tā shì jù zhī, lì bù zhī qiáng yě. zhōu suì, chǎn yī zi, wéi rì zhōng zài guī wèi rǔ ěr. fán yǔ lì jū èr zài, hū yī rì yè guī, yì tài huáng huáng, wèi lì yuē: qiè yǒu yuān chóu, tòng chán jī gǔ, wèi rì shēn yǐ. cì biàn fù chóu, jīn nǎi dé zhì. biàn xū lí jīng, gōng qí nǔ lì. cǐ jū chù, wǔ bǎi mín zì zhì, qì shū zài píng fēng zhōng. shì nèi zī chǔ, yī yǐ xiāng fèng. yīng ér bù néng jiāng qù, yì gōng zhī zǐ yě, gōng qí niàn zhī. yán qì, shōu lèi ér bié. lì bù kě liú zhǐ, zé shì qí suǒ xié pí náng, nǎi rén shǒu ěr. lì shén jīng è. qí rén xiào yuē: wú duō yí lǜ, shì bù xiāng yíng. suì qiè náng yú yuán ér qù, shēn rú fēi niǎo. lì kāi mén chū sòng, zé yǐ bù jí yǐ. fāng pái huái yú tíng, jù wén què zhì. lì yíng mén jiē qí, zé yuē: gèng rǔ yīng ér, yǐ huō lí hèn, jiù fǔ zi. é ér fù qù, huī shǒu ér yǐ. lì huí dēng qiān zhàng, xiǎo ér shēn shǒu yǐ lí yǐ. lì huáng hài, dá dàn bù mèi. zé yǐ cái bó mǎi pū mǎi pū yuán zuò pū mǎi, jù míng chāo běn gǎi chéng, yóu dǐ jìn yì, yǐ cì qí shì. jiǔ zhī, jìng wú suǒ wén. qí nián lì dé guān, jí huò yù suǒ jū guī rèn. ěr hòu zhōng mò zhī qí yīn wèn yě. chū jí yì jì
唐餘干縣廚王立調選,傭居大寧里。文書有誤,為主司駁放。資財盪盡,仆馬喪失,窮悴頗甚,每丐食於佛祠。徒行晚歸,偶與美婦人同路。或前或後依隨。因誠意與言,氣甚相得。立因邀至其居,情款甚洽。翌日謂立曰:公之生涯,何其困哉!妾居崇仁里,資用稍備。倘能從居乎?立既悅其人,又幸其給,即曰:仆之厄塞,阽於溝瀆,如此勤勤,所不敢望焉,子又何以營生?對曰:妾素賈人之妻也。夫亡十年,旗亭之內,尚有舊業。朝肆暮家,日贏錢三百,則可支矣。公授官之期尚未,出遊之資且無,脫不見鄙,但同處以須冬集可矣。立遂就焉。閱其家,豐儉得所。至於扃鎖之具,悉以付立。每出,則必先營辦立之一日饌焉,及歸,則又攜米肉錢帛以付立。日未嘗缺。立憫其勤勞,因令傭買仆隸。婦托以他事拒之,立不之強也。周歲,產一子,唯日中再歸為乳耳。凡與立居二載,忽一日夜歸,意態惶惶,謂立曰:妾有冤讎,痛纏肌骨,為日深矣。伺便復仇,今乃得志。便須離京,公其努力。此居處,五百緡自置,契書在屏風中。室內資儲,一以相奉。嬰兒不能將去,亦公之子也,公其念之。言訖,收淚而別。立不可留止,則視其所攜皮囊,乃人首耳。立甚驚愕。其人笑曰:無多疑慮,事不相縈。遂挈囊逾垣而去,身如飛鳥。立開門出送,則已不及矣。方徘徊於庭,遽聞卻至。立迎門接俟,則曰:更乳嬰兒,以豁離恨,就撫子。俄而復去,揮手而已。立回燈褰帳,小兒身首已離矣。立惶駭,達旦不寐。則以財帛買仆(買仆原作仆買,據明抄本改)乘,游抵近邑,以伺其事。久之,竟無所聞。其年立得官,即貨鬻(yù)所居歸任。爾後終莫知其音問也。(出《集異記》)
jīng shí sān niáng
荊十三娘
táng jìn shì zhào zhōng háng jiā yú wēn zhōu, yǐ háo xiá wèi shì. zhì sū zhōu, lǚ shè zhī shān chán yuàn. sēng fáng yǒu yī nǚ shāng jīng shí sān niáng, wèi wáng fū shè dà xiáng zhāi. yīn mù zhào, suì tóng zài guī yáng zhōu. zhào yǐ qì yì hào jīng zhī cái, shū bù jiè yì. qí yǒu rén lǐ zhèng láng dì sān shí jiǔ yǒu ài jì, jì zhī fù mǔ, duó yǔ zhū gé yīn. lǐ chàng chàng bù yǐ. shí zhū gé yīn yǔ lǚ yòng zhī huàn huò tài wèi gāo pián, zī xíng wēi fú. lǐ shèn huò, yǐn qì ér yǐ. ǒu huà yú jīng niáng, jīng niáng yì fèn wǎn. wèi lǐ sān shí jiǔ láng yuē: cǐ xiǎo shì, wǒ néng wèi láng chóu zhī. dàn qǐng guò jiāng, yú rùn zhōu běi gù shān liù yuè liù rì zhèng wǔ shí dài wǒ. lǐ yì yī zhī. zhì qī, jīng shì yǐ náng shèng jì, jiān zhì jì zhī fù mǔ shǒu, guī yú lǐ. fù yǔ zhào tóng rù zhè zhōng, bù zhī suǒ zhǐ. chū běi mèng suǒ yán
唐進士趙中行家於溫州,以豪俠為事。至蘇州,旅舍支山禪院。僧房有一女商荊十三娘,為亡夫設大祥齋。因慕趙,遂同載歸揚州。趙以氣義耗荊之財,殊不介意。其友人李正郎弟三十九有愛妓,妓之父母,奪與諸葛殷。李悵悵不已。時諸葛殷與呂用之幻惑太尉高駢,姿行威福。李慎禍,飲泣而已。偶話於荊娘,荊娘亦憤惋。謂李三十九郎曰:此小事,我能為郎仇之。旦請過江,於潤州北固山六月六日正午時待我。李亦依之。至期,荊氏以囊盛妓,兼致妓之父母首,歸於李。復與趙同入浙中,不知所止。(出《北夢瑣言》)
xǔ jì
許寂
shǔ xǔ jì shào nián qī sì míng shān, xué yì yú jìn zhēng jūn. yī dàn yǒu fū fù xié yì shān jū, xié yī hú jiǔ. jì jié zhī, yún: jīn rì lí shàn xiàn. jì yuē: dào lù shén yáo, ān dé yī rì jí cǐ. pō yì yì zhī. rán fū shén shǎo, ér fù róng sè guò zhī, zhuàng mào yì rán ér guǎ mò. qí xī, yǐ hú shāng mìng xǔ tóng zhuó. cǐ zhàng fū chū yī pāi bǎn, biàn yǐ tóng dīng dīng zhī. nǎi kàng shēng gāo gē, xī shì shuō jiàn zhī yì, é zì bì jiān chōu chū liǎng wù, zhǎn ér hē zhī, jí liǎng kǒu jiàn. yuè qǐ, zài jì tóu shàng pán xuán jiāo jī, jì shén jīng hài. xún ér shōu xiá zhī, yǐn bì jiù qǐn. dài xiǎo, nǎi kōng tà yě. zhì rì zhōng, fù yǒu yī tóu tuó sēng lái xún cǐ fū fù. jì jù dào zhī. sēng yuē: wǒ yì qí rén yě, dào shì néng xué zhī hū shí jì àn dào fú yě? jì cí yuē: shǎo shàng xuán xué, bù yuàn wèi cǐ. qí sēng ào rán ér xiào, nǎi qǔ jì jìng shuǐ shì jiǎo. pái huái jiān bù jiàn. ěr hòu zài yú huá yīn yù zhī, shǐ zhī qí xiá yě. dù guāng tíng zì jīng rù shǔ, sù yú zǐ tóng tīng. yǒu yī sēng jì zhì, xiàn zǎi zhōu mǒu yǔ zhī yǒu jiù, nǎi yún: jīn rì zì xìng yuán lái. dù yì zhī. míng fā, sēng suì qián qù. zǎi wèi dù yuē: cǐ sēng réng lù lú juē, yì xiá zhī lèi yě. shī sēng qí jǐ yú wéi shān sōng xià, qīn yù yī sēng, yú tóu zhǐ jia xià chōu chū liǎng kǒu jiàn, tiào yuè líng kōng ér qù. chū běi mèng suǒ yán
蜀許寂少年棲四明山,學易於晉徵君。一旦有夫婦偕詣山居,攜一壺酒。寂詰之,云:今日離剡縣。寂曰:道路甚遙,安得一日及此。頗亦異之。然夫甚少,而婦容色過之,狀貌毅然而寡默。其夕,以壺觴命許同酌。此丈夫出一拍板,遍以銅釘釘之。乃抗聲高歌,悉是說劍之意,俄自臂間抽出兩物,展而喝之,即兩口劍。躍起,在寂頭上盤旋交擊,寂甚驚駭。尋而收匣之,飲畢就寢。迨曉,乃空榻也。至日中,復有一頭陀僧來尋此夫婦。寂具道之。僧曰:我亦其人也,道士能學之乎(時寂按道服也)?寂辭曰:少尚玄學,不願為此。其僧傲然而笑,乃取寂淨水拭腳。徘徊間不見。爾後再於華陰遇之,始知其俠也。杜光庭自京入蜀,宿於梓潼廳。有一僧繼至,縣宰周某與之有舊,乃云:今日自興元來。杜異之。明發,僧遂前去。宰謂杜曰:此僧仍鹿盧蹻,亦俠之類也。詩僧齊己於溈山松下,親遇一僧,於頭指甲下抽出兩口劍,跳躍凌空而去。(出《北夢瑣言》)
dīng xiù cái
丁秀才
lǎng zhōu dào shì luó shǎo wēi qǐng zài máo shān zǐ yáng guān jì pō. yǒu dīng xiù cái zhě yì tóng yù yú guān zhōng, jǔ dòng fēng wèi, wú yì cháng rén, rán bù jí jí yú shì jìn. pán huán shù nián, guān zhǔ yì shàn yù zhī. dōng zhī yè, sǎn xuě fāng shén, èr sān dào shì wéi lú, yǒu féi zhù měi yùn zhī xiàn. dīng yuē: zhì zhī hé nán. shí yǐ wèi xì. é jiàn kāi hù fèn mèi ér qù. zhì yè fēn, méng xuě ér huí, tí yī yín kē jiǔ, shú yáng yī zú, yún zhè shuài chú zhōng wù. yóu shì jīng yà huān xiào, zhì jiàn ér wǔ, téng yuè ér qù, mò zhī suǒ wǎng. wéi yín kē cún yān. guān zhǔ yǐ zhuàng wén yú xiàn guān. shī sēng guàn xiū xiá kè shī yún: huáng hūn fēng yǔ hēi rú pán, bié wǒ bù zhī hé chù qù. dé fēi jiāng huái jiān céng líng cǐ shì ér gòu sī yě. chū běi mèng suǒ yán
朗州道士羅少微頃在茅山紫陽觀寄泊。有丁秀才者亦同寓於觀中,舉動風味,無異常人,然不汲汲於仕進。盤桓數年,觀主亦善遇之。冬之夜,霰雪方甚,二三道士圍爐,有肥羜美醞之羨。丁曰:致之何難。時以為戲。俄見開戶奮袂而去。至夜分,蒙雪而回,提一銀榼酒,熟羊一足,雲浙帥廚中物。由是驚訝歡笑,擲劍而舞,騰躍而去,莫知所往。唯銀榼存焉。觀主以狀聞於縣官。詩僧貫休俠客詩云:黃昏風雨黑如磐,別我不知何處去。得非江淮間曾聆此事而構思也。(出《北夢瑣言》)