dōng fāng shuò kuāng héng biān wén lǐ xún cí míng cáo zhí zhū gé kè chē jùn zhū gé jìng cài hóng fàn bǎi nián zhāng róng yǔ gǎo zhī wáng jiǎn zhōu yóng wáng róng lǐ yīng shāng kēng xiāo chēn zhū yān cuī guāng chén yuán kāng lǐ xié lú kǎi lú sī dào wáng yuán jǐng
東方朔 匡衡 邊文禮 荀慈明 曹植 諸葛恪 車浚 諸葛靚 蔡洪 范百年 張融 庾杲之 王儉 周顒 王融 李膺 商鏗 蕭琛 朱淹 崔光 陳元康 李諧 盧愷 盧思道 王元景
dōng fāng shuò
東方朔
hàn wǔ dì jiàn huà bó yí shū qí xíng xiàng, wèn dōng fāng shuò, shì hé rén? shuò yuē: gǔ zhī yú fū. dì yuē: fū bó yí shū qí, tiān xià lián shì, hé wèi yú xié? shuò duì yuē: chén wén xián zhě jū shì, yǔ zhī tuī yí, bù níng zhì yú wù. bǐ hé bù shēng qí táng yǐn qí jiāng, fàn fàn rú shuǐ zhōng zhī fú, yǔ bǐ cú yóu. tiān zǐ gǔ xià, kě yǐ yǐn jū, hé zì kǔ yú shǒu yáng? shàng kuì rán ér tàn. yòu hàn wǔ yóu shàng lín, jiàn yī hǎo shù, wèn dōng fāng shuò, shuò yuē: míng shàn zāi. dì yīn shǐ rén luò qí shù. hòu shù suì, fù wèn shuò, shuò yuē: míng wèi qú suǒ. dì yuē: shuò qī jiǔ yǐ, míng yǔ qián bù tóng hé yě? shuò yuē: fū dà wèi mǎ, xiǎo wèi jū zhǎng wèi jī, xiǎo wèi chú dà wèi niú, xiǎo wèi dú rén shēng wèi ér, zhǎng wèi lǎo qiě xī wèi shàn huò, jīn wèi qú suǒ zhǎng shǎo sǐ shēng, wàn wù bài chéng, qǐ yǒu dìng zāi! dì nǎi dà xiào. chū xiǎo shuō
漢武帝見畫伯夷、叔齊形象,問東方朔,是何人?朔曰:古之愚夫。帝曰:夫伯夷、叔齊,天下廉士,何謂愚邪?朔對曰:臣聞賢者居世,與之推移,不凝滯於物。彼何不升其堂、飲其漿,泛泛如水中之鳧,與彼徂游。天子轂下,可以隱居,何自苦於首陽?上喟然而嘆。又漢武游上林,見一好樹,問東方朔,朔曰:名善哉。帝陰使人落其樹。後數歲,復問朔,朔曰:名為瞿所。帝曰:朔欺久矣,名與前不同何也?朔曰:夫大為馬,小為駒;長為雞,小為雛;大為牛,小為犢;人生為兒,長為老;且昔為善或,今為瞿所;長少死生,萬物敗成,豈有定哉!帝乃大笑。(出《小說》)
kuāng héng
匡衡
kuāng héng zì zhì guī, qín xué ér wú zhú, lín rén yǒu zhú ér bù yǔ, héng nǎi chuān bì yǐn qí guāng, yǐ shū yìng zhī ér dú zhī. yì rén dà xìng wén bù shí, jiā fù duō shū, héng nǎi wèi qí yōng zuò, ér bù qiú zhí. zhǔ rén guài ér wèn zhī, héng yuē: yuàn dé zhǔ rén shū, biàn dú zhī. zhǔ rén gǎn tàn, zī gěi yǐ shū, suì chéng dà xué. néng shuō shī, shí rén wèi zhī yǔ yuē: wú shuō shī, kuāng dǐng lái, kuāng shuō shī, jiě rén yí. dǐng, héng xiǎo míng yě, shí rén wèi fú zhī rú cǐ, wén zhī jiē jiě yí huān xiào. héng yì rén yǒu yán shī zhě, héng cóng zhī, yǔ yǔ zhì yí, yì rén cuò fú, dào xǐ ér qù, héng zhuī zhī yuē: xiān shēng liú tīng, gèng lǐ qián lùn. yì rén yuē: qióng yǐ. suì qù bù gù. chū xī jīng zá jì
匡衡字稚圭,勤學而無燭,鄰人有燭而不與,衡乃穿壁引其光,以書映之而讀之。邑人大姓文不識,家富多書,衡乃為其傭作,而不求直。主人怪而問之,衡曰:願得主人書,遍讀之。主人感嘆,資給以書,遂成大學。能說詩,時人為之語曰:無說詩,匡鼎來,匡說詩,解人頤。鼎,衡小名也,時人畏服之如此,聞之皆解頤歡笑。衡邑人有言詩者,衡從之,與語質疑,邑人挫服,倒屣而去,衡追之曰:先生留聽,更理前論。邑人曰:窮矣。遂去不顧。(出《西京雜記》)
biān wén lǐ
邊文禮
biān wén lǐ jiàn yuán fèng gāo, shī cì xù, fèng gāo yīn cháo zhī yuē: xī yáo pìn xǔ yóu, miàn wú zuò sè, xiān shēng hé wèi diān dào yī shang? wén lǐ dá yuē: míng fǔ chū lín, yáo dé wèi zhāng, shì yǐ jiàn mín diān dào yī shang ěr. chū shì shuō
邊文禮見袁奉高,失次序,奉高因嘲之曰:昔堯聘許由,面無怍色,先生何為顛倒衣裳?文禮答曰:明府初臨,堯德未彰,是以賤民顛倒衣裳耳。(出《世說》)
xún cí míng
荀慈明
xún cí míng yǔ rǔ nán yuán shǎo lǎng xiāng jiàn, wèn yǐng chuān shì, cí míng xiān jí zhū xiōng. shǎo lǎng tàn zhī yuē: dàn kě sī qīn ér yǐ. cí míng dá yuē: zú xià xiāng nán, yī jù hé jīng? shǎo lǎng yuē: fāng wèn guó shì, shǐ jí zhū xiōng, shì yǐ yóu zhī. cí míng yuē: xī qí xī nèi jǔ bù shī qí zi, wài jǔ bù shī qí chóu, yǐ wèi zhì gōng gōng dàn zhōu wén wáng zhī zǐ, shī bù lùn yáo shùn zhī dé, ér sòng wén wǔ zhě hé? xiān qīn zhī yì yě. chūn qiū zhī yì, nèi zhōng guó ér wài zhū xià, qiě bù néng ài qí qīn ér ài tā rén zhě, bù dāng yǐ shì bó dé hū? chū shì shuō
荀慈明與汝南袁少朗相見,問潁川士,慈明先及諸兄。少朗嘆之曰:但可私親而已。慈明答曰:足下相難,依據何經?少朗曰:方問國士,始及諸兄,是以尤之。慈明曰:昔祁奚內舉不失其子,外舉不失其仇,以為至公;公旦周文王之子,詩不論堯、舜之德,而頌文、武者何?先親之義也。春秋之義,內中國而外諸夏,且不能愛其親而愛他人者,不當以是勃德乎?(出《世說》)
cáo zhí
曹植
wèi wén dì cháng yǔ chén sī wáng zhí tóng niǎn chū yóu, féng jiàn liǎng niú zài qiáng jiān dòu, yī niú bù rú, zhuì jǐng ér sǐ. zhào lìng fù sǐ niú shī, bù dé dào shì niú, yì bù dé yún shì jǐng, bù dé yán qí dòu, bù dé yán qí sǐ, zǒu mǎ bǎi bù, lìng chéng sì shí yán, bù jǐn bù chéng, jiā zhǎn xíng. zi jiàn cè mǎ ér chí, jì lǎn bǐ fù yuē: liǎng ròu qí dào héng, tóu shàng dài héng gǔ. xíng zhì dàng shì tóu, lù qǐ xiāng táng tū. èr dí bù jù gāng, yī ròu wò tǔ kū. fēi shì lì bù rú, shèng yì bù dé xiè. fù chéng, bù yóu wèi jìng. zhòng zuò sān shí yán zì mǐn shī yún: zhǔ dòu chí zuò gēng, lù shì qǔ zuò zhī. qí zài fǔ xià rán, dòu xiàng fǔ zhōng qì. běn zì tóng gēn shēng, xiāng jiān hé tài jí. chū shì shuō
魏文帝嘗與陳思王植同輦出遊,逢見兩牛在牆間斗,一牛不如,墜井而死。詔令賦死牛詩,不得道是牛,亦不得雲是井,不得言其斗,不得言其死,走馬百步,令成四十言,步盡不成,加斬刑。子建策馬而馳,既攬筆賦曰:兩肉齊道行,頭上戴橫骨。行至凼士頭,峍起相唐突。二敵不俱剛,一肉臥土窟。非是力不如,盛意不得泄。賦成,步猶未竟。重作三十言自愍詩云:煮豆持作羹,漉豉取作汁。萁在釜下然,豆向釜中泣。本自同根生,相煎何太急。(出《世說》)
zhū gé kè
諸葛恪
sūn quán zàn xún shòu wǔ chāng, yǔ qún chén yuē: zài hòu hǎo gòng fǔ dǎo tài zǐ, tài zǐ yǒu yì, zhū qún hòu shǎng, rú qí wú yì, bì yǒu zhòng zé. zhāng zhāo xuē zōng, bìng wèi néng duì. zhū gé kè yuē: jīn tài zǐ jīng wēi tè dá, bǐ qīng gài lái xuán, tài zǐ shèng ruì zhī zī, bì wén yī zhī shí, qǐ wèi zhū chén xū dāng shòu shǎng. sūn quán cháng wèn kè, jūn hé rú chéng xiàng? kè yuē: chén shèng zhī. quán yuē: chéng xiàng shòu yí fǔ zhèng, guó fù xíng qīng, suī yī yǐn gé yú huáng tiān, zhōu gōng guāng yú sì biǎo, wú yǐ yuǎn guò. qiě wèi jūn shū, hé yí yán shèng zhī xié? kè duì yuē: shí rú bì xià míng zhào, dàn zhì yú shì yú wū jūn, gān yú wěi zhǔ, àn yú tiān mìng, zé bù rú chén cóng róng qīng tài zhī cháo, zàn yáng tiān xià zhī jūn yě. quán fù wèn kè: jūn hé rú bù zhì? kè dá yuē: chén bù rú zhī. yòu wèn hé rú zhū rán? yì yuē: bù rú zhī. yòu wèn hé rú lù xùn? yì yuē: bù rú zhī. quán yuē: jūn bù rú cǐ sān rén, ér yán shèng shū zhě hé? kè yuē: bù gǎn qī bì xià, xiǎo guó zhī yǒu jūn, bù rú zhū xià zhī wáng, shì yǐ shèng yě. chū liú shì xiǎo shuō
孫權暫巡狩武昌,語群臣曰:在後好共輔導太子,太子有益,諸群厚賞,如其無益,必有重責。張昭、薛綜,並未能對。諸葛恪曰:今太子精微特達,比青蓋來旋,太子聖睿之姿,必聞一知十,豈為諸臣虛當受賞。孫權嘗問恪,君何如丞相?恪曰:臣勝之。權曰:丞相受遺輔政,國富刑清,雖伊尹格於皇天,周公光於四表,無以遠過。且為君叔,何宜言勝之邪?恪對曰:實如陛下明詔,但至於仕於污君,甘於偽主,暗於天命,則不如臣從容清泰之朝,讚揚天下之君也。權復問恪:君何如步騭?恪答曰:臣不如之。又問何如朱然?亦曰:不如之。又問何如陸遜?亦曰:不如之。權曰:君不如此三人,而言勝叔者何?恪曰:不敢欺陛下,小國之有君,不如諸夏之亡,是以勝也。(出《劉氏小說》)
chē jùn
車浚
lù xùn wén chē jùn lìng míng, qǐng yǔ xiāng jiàn. wèi yuē: zǎo qīn fēng cǎi, hé nǎi lóng pán fèng zhì, bù kěn jiàng gù xié? dá yuē: chéng zhī gōng hóu, dūn gōng dàn zhī bó nà, tóng ní fù zhī shàn yòu. rán xī yì bù néng jiǎ zhòng yún yǐ shēng jǔ, yàn què bù néng cóng jī fēng yǐ fēi yáng, shì yǐ wú yīn ěr. shí zuò shàng bīn kè, duō shì wú rén, jiē xiāng gù wèi yuē: wǔ líng mán yí jùn, nǎi yǒu cǐ qí rén yě. jùn yuē: wú tài bó duān wěi zhī huà, yǐ gǎi bèi fā wén shēn zhī sú. jīn nǎi shàng tǐng shèng zhǔ, xià shēng xián zuǒ, yì hé cháng zhī yǒu? xùn tàn yuē: guó qí chāng yě, nǎi yǒu sī rén. chū liú shì xiǎo shuō
陸遜聞車浚令名,請與相見。謂曰:早欽風彩,何乃龍蟠鳳峙,不肯降顧邪?答曰:誠知公侯,敦公旦之博納,同尼父之善誘。然蜥蜴不能假重雲以升舉,鷃雀不能從激風以飛揚,是以無因爾。時坐上賓客,多是吳人,皆相顧謂曰:武陵蠻夷郡,乃有此奇人也。浚曰:吳太伯端委之化,以改被發文身之俗。今乃上挺聖主,下生賢佐,亦何常之有?遜嘆曰:國其昌也,乃有斯人。(出《劉氏小說》)
zhū gé jìng
諸葛靚
zhū gé jìng zài wú, yú cháo táng dà huì. sūn hào wèn: qīng zì zhòng sī, wèi hé suǒ sī? duì yuē: zài jiā sī xiào, shì jūn sī zhōng, péng yǒu sī xìn, rú sī ér yǐ. chū shì shuō xīn yǔ
諸葛靚在吳,於朝堂大會。孫皓問:卿字仲思,為何所思?對曰:在家思孝,事君思忠,朋友思信,如斯而已。(出《世說新語》)
cài hóng
蔡洪
jìn cài hóng fù luò zhōng, rén wèn yuē: mù fǔ chū kāi, qún gōng pì mìng, qiú yīng qí yú zè lòu, bá xián jùn yú yán xué. jūn wú chǔ zhī rén, wáng guó zhī yú, yǒu hé yì cái, ér yīng sī jǔ? dá yuē: yè guāng zhī zhū, bù bì chū yú mèng jīn zhī hé yíng chǐ zhī bì, bù bì cǎi yú kūn lún zhī shān, dà yǔ shēng yú dōng yí, wén wáng chū yú xī qiāng, xián shèng suǒ chū, hé bì cháng chù? xī wǔ wáng fá zhòu. qiān wán mín yú luò yì, dé wú zhū jūn shì qí miáo yì hū? yòu wèn hóng, wú jiù xìng hé rú? dá yuē: wú fǔ jūn shèng cháo zhī shèng zuǒ, míng shí zhī jùn rén, zhū yǒng zhǎng lǐ wù zhī hóng dé, qīng xuǎn zhī gāo wàng, yán zhòng bì jiǔ gāo zhī hóng hú, kōng gǔ zhī bái jū gù yàn xiān bā yīn zhī qín sè, wǔ sè zhī lóng zhāng, zhāng wēi bó suì hán zhī mào sōng, yōu yè zhī yì guāng lù shì lóng hóng hú zhī pái huái, xuán gǔ zhī dài chuí: fán cǐ zhū jūn, yǐ hóng bǐ wèi chú lěi, yǐ zhǐ zhá wèi liáng tián, yǐ xuán mò wèi jià sè, yǐ yì lǐ wèi fēng nián, yǐ tán lùn wèi yīng huá, yǐ zhōng shù wèi zhēn bǎo, zhe wén zhāng wèi jǐn xiù, yùn wǔ jīng wèi zēng bó, zuò qiān xū wèi xí jiàn, zhāng yì yì wèi wéi mù, xíng rén yì wèi shì yǔ, xún dào dé wèi qiáng zhái zhě yǐ. chū liú shì xiǎo shuō
晉蔡洪赴洛中,人問曰:幕府初開,群公辟命,求英奇於仄陋,拔賢俊於岩穴。君吳楚之人,亡國之餘,有何異才,而應斯舉?答曰:夜光之珠,不必出於孟津之河;盈尺之璧,不必采於崑崙之山,大禹生於東夷,文王出於西羌,賢聖所出,何必常處?昔武王伐紂。遷頑民於洛邑,得無諸君是其苗裔乎?又問洪,吳舊姓何如?答曰:吳府君聖朝之盛佐,明時之俊人,朱永長理物之宏德,清選之高望,嚴仲弼九皋之鴻鵠,空谷之白駒;顧彥先八音之琴瑟,五色之龍章,張威伯歲寒之茂松,幽夜之逸光;陸士龍鴻鵠之徘徊,懸鼓之待槌:凡此諸君,以洪筆為鋤耒,以紙札為良田,以玄墨為稼穡,以義禮為豐年,以談論為英華,以忠恕為珍寶,著文章為錦繡,蘊五經為繒帛,坐謙虛為席薦,張議意為幃幕,行仁義為室宇,循道德為牆宅者矣。(出《劉氏小說》)
fàn bǎi nián
范百年
sòng liáng zhōu fàn bǎi nián yīn shì yè míng dì. dì yán cì, jí guǎng zhōu tān quán, yīn wèn zhī yuē: qīng zhōu fù yǒu cǐ shuǐ fǒu? bǎi nián dá yuē: liáng zhōu wéi yǒu wén chuān wǔ xiāng, lián quán ràng shuǐ. yòu wèn qīng zhái zài hé chù? yuē: chén jū lián ràng zhī jiān. shàng chēng shàn. hòu chú liáng zhōu cì shǐ. chū tán sǒu
宋梁州范百年因事謁明帝。帝言次,及廣州貪泉,因問之曰:卿州復有此水否?百年答曰:梁州唯有文川武鄉,廉泉讓水。又問卿宅在何處?曰:臣居廉讓之間。上稱善。後除梁州刺史。(出《談藪》)
zhāng róng
張融
wú jùn zhāng róng zì sī guāng, zhǎng shǐ chàng zhī zǐ, láng zhōng wěi zhī sūn. róng shén míng jùn chū, jī biàn rú liú, cháng yè tài zǔ yú tài jí xī táng. mí shí zhī fāng dēng. shàng xiào yuē: qīng zhì hé chí? dá yuē: zì dì shēng tiān, lǐ bù dé sù. róng wèi zhōng shū láng, cháng tàn yuē: bù hèn wǒ bù jiàn gǔ rén, hèn gǔ rén bù jiàn wǒ. róng shàn cǎo lì, tài zǔ cháng yǔ yuē: qīng shū shū yǒu gǔ lì, dàn hèn wú èr wáng fǎ. dá yuē: fēi hèn chén wú èr wáng fǎ, yì hèn èr wáng wú chén fǎ. chū tán sǒu
吳郡張融字思光,長史暢之子,郎中緯之孫。融神明俊出,機辯如流,嘗謁太祖於太極西堂。彌時之方登。上笑曰:卿至何遲?答曰:自地升天,理不得速。融為中書郎,嘗嘆曰:不恨我不見古人,恨古人不見我。融善草隸,太祖嘗語曰:卿書殊有骨力,但恨無二王法。答曰:非恨臣無二王法,亦恨二王無臣法。(出《談藪》)
yǔ gǎo zhī
庾杲之
qí wǔ dì cháng wèi qún chén yuē: wǒ hòu dāng hé shì? mò yǒu duì zhě. wáng jiǎn yīn mù yǔ gǎo zhī duì. guǒ zhī yuē: bì xià shòu bǐ nán shān, yǔ rì yuè qí míng, qiān zài zhī hòu, qǐ shì chén zǐ qīng suǒ dù liàng. shí rén chēng qí biàn dá. chū tán sǒu
齊武帝嘗謂群臣曰:我後當何諡?莫有對者。王儉因目庾杲之對。果之曰:陛下壽比南山,與日月齊明,千載之後,豈是臣子輕所度量。時人稱其辯答。(出《談藪》)
wáng jiǎn
王儉
qí wáng jiǎn zì zhòng bǎo, jīn zǐ sēng chuò zhī zǐ, shì zhōng tán shǒu zhī sūn. shǎo gū, yòu yǒu guī zhāng qì, sì wǔ suì, yǔ fán tóng yǒu yì. cháng wèi wǔ yán shī yuē: jì qì kuāng yú xià, yī lǚ yì shāng zhōu. fǔ jǐ kuì qián zhé, liǎn rèn guī shān qiū. gù lùn zhě yǐ zǎi xiàng xǔ zhī. hòu wèi lì bù shàng shū, yǒu kè xìng tán yì jiǎn qiú guān. jiǎn yuē: qí huán miè tán, nà de yǒu rǔ. dá yuē: tán zi bēn jǔ, suǒ yǐ yǒu pú. jiǎn shǎng zhī. dì cháng xìng lè yóu yàn, qún chén fèng lè. dì yuē: hǎo yīn lè, shú yǔ zhèn tóng? duì yuē: mù yù huáng fēng, bìng zhān bǐ wū. yì jì zài qí, bù zhī ròu wèi. dì chēng shàn. jiǎn cháng jí cái xué zhī shì, lèi wù ér lì zhī, wèi zhī lì shì, lì shì zì cǐ shǐ yě. zhū kè jiē qióng, wéi lú jiāng hé xiàn wèi shèng, nǎi shǎng yǐ wǔ sè huā diàn bái tuán shàn. xiàn zuò diàn zhí shàn, yì qì zì dé. mò líng lìng wáng chī hòu zhì, cāo bǐ biàn chéng, shì jì huàn měi, cí fù huá lì, chī nǎi mìng zuǒ yòu chōu diàn chè shàn, dēng chē ér qù. jiǎn xiào yuē: suǒ wèi dà lì fù zhī ér qū. chū tán sǒu
齊王儉字仲寶,金紫僧綽之子,侍中曇首之孫。少孤,幼有珪璋器,四五歲,與凡童有異。常為五言詩曰:稷契匡虞夏,伊呂翼商周。撫己愧前哲,襝衽歸山丘。故論者以宰相許之。後為吏部尚書,有客姓譚詣儉求官。儉曰:齊桓滅譚,那得有汝。答曰:譚子奔莒,所以有僕。儉賞之。帝常幸樂游宴,群臣奉樂。帝曰:好音樂,孰與朕同?對曰:沐浴皇風,並沾比屋。亦既在齊,不知肉味。帝稱善。儉嘗集才學之士,累物而麗之,謂之麗事,麗事自此始也。諸客皆窮,唯廬江何憲為勝,乃賞以五色花簟白團扇。憲坐簟執扇,意氣自得。秣陵令王摛後至,操筆便成,事既煥美,詞復華麗,摛乃命左右抽簟掣扇,登車而去。儉笑曰:所謂大力負之而趨。(出《談藪》)
zhōu yóng
周顒
rǔ nán zhōu yóng yǐn jū zhōng shān, zhǎng zhāi shū shí. wáng jiǎn wèi zhī yuē: qīng zài shān zhōng, hé suǒ dàn shí? dá yuē: chì mǐ bái yán, lǜ kuí zǐ liǎo. yòu yuē: cài hé zhě zuì měi? yóng yuē: chūn chū zǎo jiǔ, qiū mù wǎn sōng. yóng lì zhōng shū shì láng. chū tán sǒu
汝南周顒隱居鐘山,長齋蔬食。王儉謂之曰:卿在山中,何所啗食?答曰:赤米白鹽,綠葵紫蓼。又曰:菜何者最美?顒曰:春初早韭,秋暮晚菘。顒歷中書侍郎。(出《談藪》)
wáng róng
王融
wèi shǐ sòng biàn zhì, chì wáng róng jiān zhǔ kè láng zhōng. róng wèn biàn yuē: qín xī jì běi, shí duō jùn jì, ér bǐ suǒ xiàn, nǎi nú tái zhī bù ruò, qiú míng jiǎn shì, shū wèi wèi zhī. qiě jiāng xìn shì yǒu shí ér shuǎng, ér jiōng jiōng mù mǎ, huò wèi néng sì. biàn yuē: bù róng xū wèi zhī míng, dāng shì bù xí shuǐ tǔ. róng yuē: zhōu mù mǎ jī, biàn zhōu tiān xià, ruò qí jì zhī xìng, yīn dì ér qiān, zé zào fù zhī cè, yǒu shí ér zhì. biàn yuē: qīng hé qín qín yú qiān lǐ? róng yuē: qīng guó jì míng qí yōu liè, qīng yǐ xiāng fǎng, ruò yú qiān lǐ bì zhì, shèng zhǔ jiāng jià zhī gǔ chē. biàn bù néng dá. chū tán sǒu
魏使宋弁至,敕王融兼主客郎中。融問弁曰:秦西冀北,實多駿驥,而彼所獻,乃駑駘之不若,求名檢事,殊為未知。且將信誓有時而爽,而駉駉牧馬,或未能嗣。弁曰:不容虛為之名,當是不習水土。融曰:周穆馬跡,遍周天下,若騏驥之性,因地而遷,則造父之策,有時而躓。弁曰:卿何勤勤於千里?融曰:卿國既名其優劣,卿以相訪,若於千里必至,聖主將駕之鼓車。弁不能答。(出《談藪》)
lǐ yīng
李膺
liáng lǐ yīng yǒu cái biàn. wǔ dì wèi zhī yuē: jīn zhī lǐ yīng, hé rú xī shí lǐ yīng? dá yuē: chén yǐ wèi shèng. xī shí lǐ yīng, shì huán líng zhī cháo jīn zhī lǐ yīng, fèng táng yú zhī zhǔ. zhòng jiē yuè fú. chū tán sǒu
梁李膺有才辯。武帝謂之曰:今之李膺,何如昔時李膺?答曰:臣以為勝。昔時李膺,仕桓靈之朝;今之李膺,奉唐虞之主。眾皆悅服。(出《談藪》)
shāng kēng
商鏗
dōng jùn shāng kēng míng zǐ wèi wài chén. wài chén shì wèi tíng wèi píng, kēng rù xiè ēn. wǔ dì wèn: qīng míng zǐ wài chén, hé wèi lìng qí rù shì? kēng dá yuē: wài chén shēng yú qí jì, gù rén sī nì jī, jīn xìng zāo shèng dài, cǎo zé wú fù yí rén. shàng dà yuè. chū tán sǒu
東郡商鏗名子為外臣。外臣仕為廷尉評,鏗入謝恩。武帝問:卿名子外臣,何為令其入仕?鏗答曰:外臣生於齊季,故人思匿跡,今幸遭聖代,草澤無復遺人。上大悅。(出《談藪》)
xiāo chēn
蕭琛
wǔ dì cháng yǐ zǎo zhì lán líng xiāo chēn, chēn réng qǔ lì zhì dì, zhèng zhōng miàn. yuē: bì xià tóu chén yǐ chì xīn, chén gǎn zhàn lì yú bì xià. chēn cháng yú yù zuò, yǐn jiǔ yú běi shǐ yuán wài cháng shì lǐ dào gù, bù shòu, yuē: gōng tíng wú sī lǐ, bù róng shòu qīng quàn. zhòng jiē shī sè, kǒng wú yǐ chóu. chēn xú yuē: shī suǒ wèi: yǔ wǒ gōng tián, suì jí wǒ sī. dào gù nǎi qū zhuàng shòu jiǔ. chēn lì shàng shū zuǒ chéng. chū tán sǒu
武帝嘗以棗擲蘭陵蕭琛,琛仍取栗擲帝,正中面。曰:陛下投臣以赤心,臣敢戰慄於陛下。琛嘗於御座,飲酒於北使員外常侍李道固,不受,曰:公庭無私禮,不容受卿勸。眾皆失色,恐無以酬。琛徐曰:詩所謂:雨我公田,遂及我私。道固乃屈狀受酒。琛歷尚書左丞。(出《談藪》)
zhū yān
朱淹
hòu wèi tài huáng tài hòu féng shì bēng, qí shǐ sàn qí cháng shì péi zhāo míng lái diào, yù yǐ cháo fú xíng shì. zhǔ kè wèn zhī. zhāo míng yuē: bù tīng cháo fú xíng lǐ, yì chū hé diǎn? zhù zuò zuǒ láng zhū yān jiē duì, wèi zhī yuē: jí xiōng bù tóng, lǐ yǒu chéng shù, xuán guān bù diào, tóng rú gòng zhī. xī jì sūn jiāng xíng, qǐng zāo sàng zhī lǐ, qiān zài zhī hòu. yóu gòng chēng zhī. qīng yuǎn zì jiāng nán fèng wèi, bù néng shì zūn chéng shì, nǎi yún yì chū hé diǎn, xíng rén dé shī, hé shén yì zāi? zhāo míng yuē: qí dì xī bēng, lǐ biāo tōng diào. yú shí chū bù sù fú, qí cháo bù yǐ wèi bào, nà jiàn kǔ dé yāo pò. yān yuē: bǐ cháo bù zūn gāo zōng zhuī yuǎn zhī mù, nǎi yú yuè jí jí, lǐ biāo xíng diào zhī shí, qí zhī jūn chén, jiē yǐ míng yù yíng tíng, zhū zǐ zhào rì. biāo jì bù bèi zhǔ rén zhī mìng, hé róng dú yǐ sù fú jiān cè yì guān zhī zhōng zāi? lái zé suī gāo, wèi gǎn wén mìng. wǒ huáng dì rén xiào zhī xìng, móu yú yǒu yú, liàng àn yǐ lái, bǎi guān tīng yú zhǒng zǎi, qīng qǐ dé yǐ cǐ fāng bǐ yě? míng nǎi yáo shǒu ér yán yuē: sān huáng bù tóng lǐ, yì zhī dé shī suǒ guī. yān yuē: ruò rú lái tán, qīng yǐ yú shùn gāo zōng fēi xié? míng duì yuē: fēi xiào wú qīn, qǐng cái diào fú, jīn wèi wèi cháo suǒ bī, bì huò zuì yú běn bāng. yān yuē: bǐ yǒu jūn zǐ, qīng jiāng mìng kàng zhōng, yīng yǒu gāo shǎng ruò wú jūn zǐ, dàn lìng yǒu guāng guó zhī yù, suī fù fēi lǐ dé zuì, yì fù hé xián, nán shǐ dǒng hú zì dāng zhí bǐ. gāo zǔ shǎng zhī, zhuǎn zhù zuò láng. qí yòu shǐ yuán wài láng hé xiàn zhǔ kè xíng zōng qìng lái cháo, qiǎn yān jiē duì. zōng qìng wèi yān yuē: nán běi lián hé jì jiǔ, ér bǐ qì xìn jué hǎo, wèi lì ér dòng, qǐ shì dà guó shàn lín zhī yì? yān yuē: fū wèi wáng zhě, bù jū xiǎo jié, zhōng yuán yǒu shū, gōng cǎi zhě huò duō, qǐ dé juàn juàn shǒu wěi shēng zhī xìn? qiě qí xiān wáng lì shì sòng cháo, hé ēn jī shì, qǐ yīng biàn ěr cuàn duó? qìng děng xiāng gù shī sè. hé xiàn zhī yān xī cóng nán rù běi, wèi yān yuē: qīng hé bù zuò yú jìn ér zuò lǔ sù? yān yuē: wǒ shě wēi jiù shùn, yù zhuī zōng chén hán, hé yú jìn zhī yǒu. xiàn bù néng dá. chū tán sǒu
後魏太皇太后馮氏崩,齊使散騎常侍裴昭明來吊,欲以朝服行事。主客問之。昭明曰:不聽朝服行禮,義出何典?著作佐郎朱淹接對,謂之曰:吉凶不同,禮有成數,玄冠不弔,童孺共知。昔季孫將行,請遭喪之禮,千載之後。猶共稱之。卿遠自江南奉慰,不能式遵成事,乃雲義出何典,行人得失,何甚異哉?昭明曰:齊帝昔崩,李彪通吊。於時初不素服,齊朝不以為報,那見苦得邀迫。淹曰:彼朝不遵高宗追遠之慕,乃逾月即吉,李彪行吊之時,齊之君臣,皆以鳴玉盈廷,朱紫照日。彪既不被主人之命,何容獨以素服間廁衣冠之中哉?來責雖高,未敢聞命。我皇帝仁孝之性,侔於有虞,諒暗已來,百官聽於冢宰,卿豈得以此方彼也?明乃搖手而言曰:三皇不同禮,亦知得失所歸。淹曰:若如來談,卿以虞舜高宗非邪?明對曰:非孝無親,請裁吊服,今為魏朝所逼,必獲罪於本邦。淹曰:彼有君子,卿將命抗中,應有高賞;若無君子,但令有光國之譽,雖復非理得罪,亦復何嫌,南史董狐自當直筆。高祖賞之,轉著作郎。齊又使員外郎何憲、主客邢宗慶來朝,遣淹接對。宗慶謂淹曰:南北連和既久,而比棄信絕好,為利而動,豈是大國善鄰之義?淹曰:夫為王者,不拘小節,中原有菽,工采者獲多,豈得眷眷守尾生之信?且齊先王歷事宋朝,荷恩積世,豈應便爾篡奪?慶等相顧失色。何憲知淹昔從南入北,謂淹曰:卿何不作于禁而作魯肅?淹曰:我舍危就順,欲追蹤陳韓,何于禁之有。憲不能答。(出《談藪》)
cuī guāng
崔光
hòu wèi gāo zǔ míng zǐ yuē xún yú yuè yì. cuī guāng míng zǐ lì xù miǎn. gāo zǔ wèi guāng yuē: wǒ ér míng bàng jiē yǒu xīn. qīng ér míng bàng jiē yǒu lì. dá yuē: suǒ wèi jūn zǐ láo xīn, xiǎo rén láo lì. shàng dà jiē yuè. chū tán sǒu
後魏高祖名子曰恂、愉、悅、懌。崔光名子勵、勖、勉。高祖謂光曰:我兒名傍皆有心。卿兒名傍皆有力。答曰:所謂君子勞心,小人勞力。上大嗟悅。(出《談藪》)
chén yuán kāng
陳元康
běi qí hé yáng chén yuán kāng, dāo bǐ lì yě, shàn àn shū. cháng xuě yè, tài zǔ mìng zuò jūn shū, qǐng ěr shù shí zhǐ, bǐ bù xiá dòng. tài zǔ xǐ yuē: cǐ rén hé rú kǒng zǐ? zì cǐ xìn rèn yān. gù shí rén wèi zhī yǔ yuē: sān cuī liǎng zhāng, bù rú yī chén yuán kāng. sān cuī: xiān jì shū áng yě. liǎng zhāng: dé wēi zuǎn yě. chū tán sǒu
北齊河陽陳元康,刀筆吏也,善暗書。嘗雪夜,太祖命作軍書,頃爾數十紙,筆不暇凍。太祖喜曰:此人何如孔子?自此信任焉。故時人謂之語曰:三崔兩張,不如一陳元康。三崔:暹、季舒、昂也。兩張:德微、纂也。(出《談藪》)
lǐ xié
李諧
běi qí dùn qiū lǐ xié, péng chéng wáng yí zhī sūn, lì bù shàng shū píng zhī zǐ. shǎo jùn shuǎng, yǒu cái biàn. wèi huáng mén shì láng, chú míng, zuò shù shēn fù. qí lüè yuē: dú hào rán ér rèn jǐ, tóng xū zhōu ér bù xì. jì wèi shí qí suǒ yǐ lái, qǐ zhī qí suǒ yǐ shì. yú shì de sàng tóng qiǎn, wàng huái zì shēn. yù wù qī xī, chù dì shān lín. suī lèi xī fú zhī jī, hé yì dōng dōu zhī xīn. chú sàn qí cháng shì, wèi pìn liáng shǐ. zhì liáng, qiǎn zhǔ kè fàn xū yíng jiē. xū wèn yuē: jīn yóu kě nuǎn, běi jiān dāng shǎo hán yú cǐ. xié dá yuē: dì jū yīn yáng zhī zhèng, hán shǔ shì shí, bù zhī duō shǎo. xū yuē: suǒ fǎng lín xià. qǐ shì cè jǐng zhī dì. xié yuē: shì huáng jū dì lǐ, xiāng qù bù yuǎn, kě dé tǒng ér yán zhī? xū yuē: luò yáng jì chēng shèng měi, hé shì tíng yè? xié yuē: bù cháng jué yì, yú zī wǔ qiān. wáng zhě wú wài, suǒ zài guān hé, fù hé guài. xū yuē: yīn rén huǐ è, gù qiān xiāng yí gěng, guì cháo hé wèi ér qiān. xié yuē: shèng rén cáng wǎng zhī lái, xiāng shí ér dòng, hé bì hòu yú lóng tì. xū yuē: jīn líng wáng qì, zhào yú xiān dài, huáng qí zǐ gài, běn chū dōng nán, jūn lín wàn bāng, gù yí zài cǐ. xié yuē: dì wáng fú mìng, qǐ dé yǔ zhōng guó bǐ lóng. zǐ gài huáng qí, zhōng yú rù luò. xū mò ér wú dá. jiāng nán shì zǐ, mò bù jiē shàng. shì bì. jiāng pǔ fù shī yuē: dì xiàn èr yí hé, huáng huá qiān lǐ qīng. biān jiā chéng shàng xiǎng, hán yuè pǔ zhōng míng. chū tán sǒu
北齊頓丘李諧,彭城王嶷之孫,吏部尚書平之子。少俊爽,有才辯。為黃門侍郎,除名,作述身賦。其略曰:獨浩然而任己,同虛舟而不系。既未識其所以來,豈知其所以逝。於是得喪同遣,忘懷自深。遇物棲息,觸地山林。雖類西浮之跡,何異東都之心。除散騎常侍,為聘梁使。至梁,遣主客范胥迎接。胥問曰:今猶可暖,北間當少寒於此。諧答曰:地居陰陽之正,寒暑適時,不知多少。胥曰:所訪鄰下。豈是側景之地。諧曰:是皇居帝里,相去不遠,可得統而言之?胥曰:洛陽既稱盛美,何事廷鄴?諧曰:不常厥邑,於茲五遷。王者無外,所在關河,復何怪。胥曰:殷人毀厄,故遷相圯耿,貴朝何為而遷。諧曰:聖人藏往知來,相時而動,何必候於隆替。胥曰:金陵王氣,肇於先代,黃旗紫蓋,本出東南,君臨萬邦,故宜在此。諧曰:帝王符命,豈得與中國比隆。紫蓋黃旗,終於入洛。胥默而無答。江南士子,莫不嗟尚。事畢。江浦賦詩曰:帝獻二儀合,黃華千里清。邊笳城上響,寒月浦中明。(出《談藪》)
lú kǎi
盧愷
lǐ bù shàng shū fàn yáng lú kǎi jiān lì bù xuǎn, dá yě kè shī wèi lán zhōu zǒng guǎn, kè shī cí yuē: kè shī hé zuì, qiǎn yǔ tū jué gé qiáng? kǎi yuē: tū jué hé chù dé yǒu qiáng? kè shī yuē: ròu wèi lào, bīng wèi jiāng, qióng lú wèi zhàng zhān wèi qiáng. kǎi, zhōng shū jiān zi gāng zhī zǐ yě. chū tán sǒu
禮部尚書范陽盧愷兼吏部選,達野客師為蘭州總管,客師辭曰:客師何罪,遣與突厥隔牆?愷曰:突厥何處得有牆?客師曰:肉為酪,冰為漿,穹廬為帳氈為牆。愷,中書監子剛之子也。(出《談藪》)
lú sī dào
盧思道
wǔ yáng tài shǒu lú sī dào, cháng xiǎo zuì. yú shěng mén, jiàn cóng zhí bì. bì yuē: ā fù hé chù yǐn lái? líng chén wéi é. sī dào yuē: zhǎng ān jiǔ, èr bǎi jià, bù wéi é, hé wéi é? bì, yàn jùn gōng jǐng rén zhī zǐ, zhōng shū shì láng jǐng yù zhī yóu zi, wèi lì tài cháng qīng. chū tán sǒu
武陽太守盧思道,常曉醉。於省門,見從侄賁。賁曰:阿父何處飲來?凌晨嵬峨。思道曰:長安酒,二百價,不嵬峨,何嵬峨?賁,燕郡公景仁之子,中書侍郎景裕之猶子,位歷太常卿。(出《談藪》)
wáng yuán jǐng
王元景
wáng yuán jǐng cháng dà zuì, yáng zūn yàn wèi zhī yuē: hé tài dī áng? yuán jǐng yuē: shǔ shú tóu dī, mài shú tóu áng, shǔ mài jù yǒu, suǒ yǐ dī áng yǐ. chū tán sǒu
王元景嘗大醉,楊遵彥謂之曰:何太低昂?元景曰:黍熟頭低,麥熟頭昂,黍麥俱有,所以低昂矣。(出《談藪》)