dōng fāng shuò kuāng héng biān wén lǐ xún cí míng cáo zhí zhū gě kè chē jùn zhū gě jìng cài hóng fàn bǎi nián zhāng róng yǔ gǎo zhī wáng jiǎn zhōu yóng wáng róng lǐ yīng shāng kēng xiāo chēn zhū yān cuī guāng chén yuán kāng lǐ xié lú kǎi lú sī dào wáng yuán jǐng
东方朔 匡衡 边文礼 荀慈明 曹植 诸葛恪 车浚 诸葛靓 蔡洪 范百年 张融 庾杲之 王俭 周颙 王融 李膺 商铿 萧琛 朱淹 崔光 陈元康 李谐 卢恺 卢思道 王元景
dōng fāng shuò
东方朔
hàn wǔ dì jiàn huà bó yí shū qí xíng xiàng, wèn dōng fāng shuò, shì hé rén? shuò yuē: gǔ zhī yú fū. dì yuē: fū bó yí shū qí, tiān xià lián shì, hé wèi yú xié? shuò duì yuē: chén wén xián zhě jū shì, yǔ zhī tuī yí, bù níng zhì yú wù. bǐ hé bù shēng qí táng yǐn qí jiāng, fàn fàn rú shuǐ zhōng zhī fú, yǔ bǐ cú yóu. tiān zǐ gǔ xià, kě yǐ yǐn jū, hé zì kǔ yú shǒu yáng? shàng kuì rán ér tàn. yòu hàn wǔ yóu shàng lín, jiàn yī hǎo shù, wèn dōng fāng shuò, shuò yuē: míng shàn zāi. dì yīn shǐ rén luò qí shù. hòu shù suì, fù wèn shuò, shuò yuē: míng wéi qú suǒ. dì yuē: shuò qī jiǔ yǐ, míng yǔ qián bù tóng hé yě? shuò yuē: fū dà wéi mǎ, xiǎo wèi jū zhǎng wèi jī, xiǎo wèi chú dà wéi niú, xiǎo wèi dú rén shēng wèi ér, zhǎng wèi lǎo qiě xī wéi shàn huò, jīn wèi qú suǒ zhǎng shǎo sǐ shēng, wàn wù bài chéng, qǐ yǒu dìng zāi! dì nǎi dà xiào. chū xiǎo shuō
汉武帝见画伯夷、叔齐形象,问东方朔,是何人?朔曰:古之愚夫。帝曰:夫伯夷、叔齐,天下廉士,何谓愚邪?朔对曰:臣闻贤者居世,与之推移,不凝滞于物。彼何不升其堂、饮其浆,泛泛如水中之凫,与彼徂游。天子毂下,可以隐居,何自苦于首阳?上喟然而叹。又汉武游上林,见一好树,问东方朔,朔曰:名善哉。帝阴使人落其树。后数岁,复问朔,朔曰:名为瞿所。帝曰:朔欺久矣,名与前不同何也?朔曰:夫大为马,小为驹;长为鸡,小为雏;大为牛,小为犊;人生为儿,长为老;且昔为善或,今为瞿所;长少死生,万物败成,岂有定哉!帝乃大笑。(出《小说》)
kuāng héng
匡衡
kuāng héng zì zhì guī, qín xué ér wú zhú, lín rén yǒu zhú ér bù yǔ, héng nǎi chuān bì yǐn qí guāng, yǐ shū yìng zhī ér dú zhī. yì rén dà xìng wén bù shí, jiā fù duō shū, héng nǎi wèi qí yōng zuò, ér bù qiú zhí. zhǔ rén guài ér wèn zhī, héng yuē: yuàn dé zhǔ rén shū, biàn dú zhī. zhǔ rén gǎn tàn, zī gěi yǐ shū, suì chéng dà xué. néng shuō shī, shí rén wéi zhī yǔ yuē: wú shuō shī, kuāng dǐng lái, kuāng shuō shī, jiě rén yí. dǐng, héng xiǎo míng yě, shí rén wèi fú zhī rú cǐ, wén zhī jiē jiě yí huān xiào. héng yì rén yǒu yán shī zhě, héng cóng zhī, yǔ yǔ zhì yí, yì rén cuò fú, dào xǐ ér qù, héng zhuī zhī yuē: xiān shēng liú tīng, gèng lǐ qián lùn. yì rén yuē: qióng yǐ. suì qù bù gù. chū xī jīng zá jì
匡衡字稚圭,勤学而无烛,邻人有烛而不与,衡乃穿壁引其光,以书映之而读之。邑人大姓文不识,家富多书,衡乃为其佣作,而不求直。主人怪而问之,衡曰:愿得主人书,遍读之。主人感叹,资给以书,遂成大学。能说诗,时人为之语曰:无说诗,匡鼎来,匡说诗,解人颐。鼎,衡小名也,时人畏服之如此,闻之皆解颐欢笑。衡邑人有言诗者,衡从之,与语质疑,邑人挫服,倒屣而去,衡追之曰:先生留听,更理前论。邑人曰:穷矣。遂去不顾。(出《西京杂记》)
biān wén lǐ
边文礼
biān wén lǐ jiàn yuán fèng gāo, shī cì xù, fèng gāo yīn cháo zhī yuē: xī yáo pìn xǔ yóu, miàn wú zuò sè, xiān shēng hé wéi diān dǎo yī cháng? wén lǐ dá yuē: míng fǔ chū lín, yáo dé wèi zhāng, shì yǐ jiàn mín diān dǎo yī cháng ěr. chū shì shuō
边文礼见袁奉高,失次序,奉高因嘲之曰:昔尧聘许由,面无怍色,先生何为颠倒衣裳?文礼答曰:明府初临,尧德未彰,是以贱民颠倒衣裳耳。(出《世说》)
xún cí míng
荀慈明
xún cí míng yǔ rǔ nán yuán shǎo lǎng xiāng jiàn, wèn yǐng chuān shì, cí míng xiān jí zhū xiōng. shǎo lǎng tàn zhī yuē: dàn kě sī qīn ér yǐ. cí míng dá yuē: zú xià xiāng nán, yī jù hé jīng? shǎo lǎng yuē: fāng wèn guó shì, shǐ jí zhū xiōng, shì yǐ yóu zhī. cí míng yuē: xī qí xī nèi jǔ bù shī qí zi, wài jǔ bù shī qí chóu, yǐ wéi zhì gōng gōng dàn zhōu wén wáng zhī zǐ, shī bù lùn yáo shùn zhī dé, ér sòng wén wǔ zhě hé? xiān qīn zhī yì yě. chūn qiū zhī yì, nèi zhōng guó ér wài zhū xià, qiě bù néng ài qí qīn ér ài tā rén zhě, bù dàng yǐ shì bó dé hū? chū shì shuō
荀慈明与汝南袁少朗相见,问颍川士,慈明先及诸兄。少朗叹之曰:但可私亲而已。慈明答曰:足下相难,依据何经?少朗曰:方问国士,始及诸兄,是以尤之。慈明曰:昔祁奚内举不失其子,外举不失其仇,以为至公;公旦周文王之子,诗不论尧、舜之德,而颂文、武者何?先亲之义也。春秋之义,内中国而外诸夏,且不能爱其亲而爱他人者,不当以是勃德乎?(出《世说》)
cáo zhí
曹植
wèi wén dì cháng yǔ chén sī wáng zhí tóng niǎn chū yóu, féng jiàn liǎng niú zài qiáng jiān dòu, yī niú bù rú, zhuì jǐng ér sǐ. zhào lìng fù sǐ niú shī, bù dé dào shì niú, yì bù dé yún shì jǐng, bù dé yán qí dòu, bù dé yán qí sǐ, zǒu mǎ bǎi bù, lìng chéng sì shí yán, bù jǐn bù chéng, jiā zhǎn xíng. zi jiàn cè mǎ ér chí, jì lǎn bǐ fù yuē: liǎng ròu qí dào héng, tóu shàng dài héng gǔ. xíng zhì dàng shì tóu, lù qǐ xiāng táng tū. èr dí bù jù gāng, yī ròu wò tǔ kū. fēi shì lì bù rú, shèng yì bù dé xiè. fù chéng, bù yóu wèi jìng. zhòng zuò sān shí yán zì mǐn shī yún: zhǔ dòu chí zuò gēng, lù shì qǔ zuò zhī. qí zài fǔ xià rán, dòu xiàng fǔ zhōng qì. běn zì tóng gēn shēng, xiāng jiān hé tài jí. chū shì shuō
魏文帝尝与陈思王植同辇出游,逢见两牛在墙间斗,一牛不如,坠井而死。诏令赋死牛诗,不得道是牛,亦不得云是井,不得言其斗,不得言其死,走马百步,令成四十言,步尽不成,加斩刑。子建策马而驰,既揽笔赋曰:两肉齐道行,头上戴横骨。行至凼士头,峍起相唐突。二敌不俱刚,一肉卧土窟。非是力不如,盛意不得泄。赋成,步犹未竟。重作三十言自愍诗云:煮豆持作羹,漉豉取作汁。萁在釜下然,豆向釜中泣。本自同根生,相煎何太急。(出《世说》)
zhū gě kè
诸葛恪
sūn quán zàn xún shòu wǔ chāng, yǔ qún chén yuē: zài hòu hǎo gòng fǔ dǎo tài zǐ, tài zǐ yǒu yì, zhū qún hòu shǎng, rú qí wú yì, bì yǒu zhòng zé. zhāng zhāo xuē zōng, bìng wèi néng duì. zhū gě kè yuē: jīn tài zǐ jīng wēi tè dá, bǐ qīng gài lái xuán, tài zǐ shèng ruì zhī zī, bì wén yī zhī shí, qǐ wèi zhū chén xū dāng shòu shǎng. sūn quán cháng wèn kè, jūn hé rú chéng xiàng? kè yuē: chén shèng zhī. quán yuē: chéng xiàng shòu yí fǔ zhèng, guó fù xíng qīng, suī yī yǐn gé yú huáng tiān, zhōu gōng guāng yú sì biǎo, wú yǐ yuǎn guò. qiě wèi jūn shū, hé yí yán shèng zhī xié? kè duì yuē: shí rú bì xià míng zhào, dàn zhì yú shì yú wū jūn, gān yú wěi zhǔ, àn yú tiān mìng, zé bù rú chén cóng róng qīng tài zhī cháo, zàn yáng tiān xià zhī jūn yě. quán fù wèn kè: jūn hé rú bù zhì? kè dá yuē: chén bù rú zhī. yòu wèn hé rú zhū rán? yì yuē: bù rú zhī. yòu wèn hé rú lù xùn? yì yuē: bù rú zhī. quán yuē: jūn bù rú cǐ sān rén, ér yán shèng shū zhě hé? kè yuē: bù gǎn qī bì xià, xiǎo guó zhī yǒu jūn, bù rú zhū xià zhī wáng, shì yǐ shèng yě. chū liú shì xiǎo shuō
孙权暂巡狩武昌,语群臣曰:在后好共辅导太子,太子有益,诸群厚赏,如其无益,必有重责。张昭、薛综,并未能对。诸葛恪曰:今太子精微特达,比青盖来旋,太子圣睿之姿,必闻一知十,岂为诸臣虚当受赏。孙权尝问恪,君何如丞相?恪曰:臣胜之。权曰:丞相受遗辅政,国富刑清,虽伊尹格于皇天,周公光于四表,无以远过。且为君叔,何宜言胜之邪?恪对曰:实如陛下明诏,但至于仕于污君,甘于伪主,暗于天命,则不如臣从容清泰之朝,赞扬天下之君也。权复问恪:君何如步骘?恪答曰:臣不如之。又问何如朱然?亦曰:不如之。又问何如陆逊?亦曰:不如之。权曰:君不如此三人,而言胜叔者何?恪曰:不敢欺陛下,小国之有君,不如诸夏之亡,是以胜也。(出《刘氏小说》)
chē jùn
车浚
lù xùn wén chē jùn lìng míng, qǐng yǔ xiāng jiàn. wèi yuē: zǎo qīn fēng cǎi, hé nǎi lóng pán fèng zhì, bù kěn jiàng gù xié? dá yuē: chéng zhī gōng hóu, dūn gōng dàn zhī bó nà, tóng ní fù zhī shàn yòu. rán xī yì bù néng jiǎ zhòng yún yǐ shēng jǔ, yàn què bù néng cóng jī fēng yǐ fēi yáng, shì yǐ wú yīn ěr. shí zuò shàng bīn kè, duō shì wú rén, jiē xiāng gù wèi yuē: wǔ líng mán yí jùn, nǎi yǒu cǐ qí rén yě. jùn yuē: wú tài bó duān wěi zhī huà, yǐ gǎi bèi fā wén shēn zhī sú. jīn nǎi shàng tǐng shèng zhǔ, xià shēng xián zuǒ, yì hé cháng zhī yǒu? xùn tàn yuē: guó qí chāng yě, nǎi yǒu sī rén. chū liú shì xiǎo shuō
陆逊闻车浚令名,请与相见。谓曰:早钦风彩,何乃龙蟠凤峙,不肯降顾邪?答曰:诚知公侯,敦公旦之博纳,同尼父之善诱。然蜥蜴不能假重云以升举,鷃雀不能从激风以飞扬,是以无因尔。时坐上宾客,多是吴人,皆相顾谓曰:武陵蛮夷郡,乃有此奇人也。浚曰:吴太伯端委之化,以改被发文身之俗。今乃上挺圣主,下生贤佐,亦何常之有?逊叹曰:国其昌也,乃有斯人。(出《刘氏小说》)
zhū gě jìng
诸葛靓
zhū gě jìng zài wú, yú cháo táng dà huì. sūn hào wèn: qīng zì zhòng sī, wèi hé suǒ sī? duì yuē: zài jiā sī xiào, shì jūn sī zhōng, péng yǒu sī xìn, rú sī ér yǐ. chū shì shuō xīn yǔ
诸葛靓在吴,于朝堂大会。孙皓问:卿字仲思,为何所思?对曰:在家思孝,事君思忠,朋友思信,如斯而已。(出《世说新语》)
cài hóng
蔡洪
jìn cài hóng fù luò zhōng, rén wèn yuē: mù fǔ chū kāi, qún gōng pì mìng, qiú yīng qí yú zè lòu, bá xián jùn yú yán xué. jūn wú chǔ zhī rén, wáng guó zhī yú, yǒu hé yì cái, ér yīng sī jǔ? dá yuē: yè guāng zhī zhū, bù bì chū yú mèng jīn zhī hé yíng chǐ zhī bì, bù bì cǎi yú kūn lún zhī shān, dà yǔ shēng yú dōng yí, wén wáng chū yú xī qiāng, xián shèng suǒ chū, hé bì cháng chù? xī wǔ wáng fá zhòu. qiān wán mín yú luò yì, dé wú zhū jūn shì qí miáo yì hū? yòu wèn hóng, wú jiù xìng hé rú? dá yuē: wú fǔ jūn shèng cháo zhī shèng zuǒ, míng shí zhī jùn rén, zhū yǒng cháng lǐ wù zhī hóng dé, qīng xuǎn zhī gāo wàng, yán zhòng bì jiǔ gāo zhī hóng hú, kōng gǔ zhī bái jū gù yàn xiān bā yīn zhī qín sè, wǔ sè zhī lóng zhāng, zhāng wēi bó suì hán zhī mào sōng, yōu yè zhī yì guāng lù shì lóng hóng hú zhī pái huái, xuán gǔ zhī dài chuí: fán cǐ zhū jūn, yǐ hóng bǐ wèi chú lěi, yǐ zhǐ zhá wèi liáng tián, yǐ xuán mò wèi jià sè, yǐ yì lǐ wèi fēng nián, yǐ tán lùn wèi yīng huá, yǐ zhōng shù wèi zhēn bǎo, zhe wén zhāng wèi jǐn xiù, yùn wǔ jīng wèi zēng bó, zuò qiān xū wèi xí jiàn, zhāng yì yì wèi wéi mù, xíng rén yì wèi shì yǔ, xún dào dé wèi qiáng zhái zhě yǐ. chū liú shì xiǎo shuō
晋蔡洪赴洛中,人问曰:幕府初开,群公辟命,求英奇于仄陋,拔贤俊于岩穴。君吴楚之人,亡国之余,有何异才,而应斯举?答曰:夜光之珠,不必出于孟津之河;盈尺之璧,不必采于昆仑之山,大禹生于东夷,文王出于西羌,贤圣所出,何必常处?昔武王伐纣。迁顽民于洛邑,得无诸君是其苗裔乎?又问洪,吴旧姓何如?答曰:吴府君圣朝之盛佐,明时之俊人,朱永长理物之宏德,清选之高望,严仲弼九皋之鸿鹄,空谷之白驹;顾彦先八音之琴瑟,五色之龙章,张威伯岁寒之茂松,幽夜之逸光;陆士龙鸿鹄之徘徊,悬鼓之待槌:凡此诸君,以洪笔为锄耒,以纸札为良田,以玄墨为稼穑,以义礼为丰年,以谈论为英华,以忠恕为珍宝,著文章为锦绣,蕴五经为缯帛,坐谦虚为席荐,张议意为帏幕,行仁义为室宇,循道德为墙宅者矣。(出《刘氏小说》)
fàn bǎi nián
范百年
sòng liáng zhōu fàn bǎi nián yīn shì yè míng dì. dì yán cì, jí guǎng zhōu tān quán, yīn wèn zhī yuē: qīng zhōu fù yǒu cǐ shuǐ fǒu? bǎi nián dá yuē: liáng zhōu wéi yǒu wén chuān wǔ xiāng, lián quán ràng shuǐ. yòu wèn qīng zhái zài hé chǔ? yuē: chén jū lián ràng zhī jiān. shàng chēng shàn. hòu chú liáng zhōu cì shǐ. chū tán sǒu
宋梁州范百年因事谒明帝。帝言次,及广州贪泉,因问之曰:卿州复有此水否?百年答曰:梁州唯有文川武乡,廉泉让水。又问卿宅在何处?曰:臣居廉让之间。上称善。后除梁州刺史。(出《谈薮》)
zhāng róng
张融
wú jùn zhāng róng zì sī guāng, zhǎng shǐ chàng zhī zǐ, láng zhōng wěi zhī sūn. róng shén míng jùn chū, jī biàn rú liú, cháng yè tài zǔ yú tài jí xī táng. mí shí zhī fāng dēng. shàng xiào yuē: qīng zhì hé chí? dá yuē: zì dì shēng tiān, lǐ bù dé sù. róng wèi zhōng shū láng, cháng tàn yuē: bù hèn wǒ bú jiàn gǔ rén, hèn gǔ rén bú jiàn wǒ. róng shàn cǎo lì, tài zǔ cháng yǔ yuē: qīng shū shū yǒu gǔ lì, dàn hèn wú èr wáng fǎ. dá yuē: fēi hèn chén wú èr wáng fǎ, yì hèn èr wáng wú chén fǎ. chū tán sǒu
吴郡张融字思光,长史畅之子,郎中纬之孙。融神明俊出,机辩如流,尝谒太祖于太极西堂。弥时之方登。上笑曰:卿至何迟?答曰:自地升天,理不得速。融为中书郎,尝叹曰:不恨我不见古人,恨古人不见我。融善草隶,太祖尝语曰:卿书殊有骨力,但恨无二王法。答曰:非恨臣无二王法,亦恨二王无臣法。(出《谈薮》)
yǔ gǎo zhī
庾杲之
qí wǔ dì cháng wèi qún chén yuē: wǒ hòu dāng hé shì? mò yǒu duì zhě. wáng jiǎn yīn mù yǔ gǎo zhī duì. guǒ zhī yuē: bì xià shòu bǐ nán shān, yǔ rì yuè qí míng, qiān zǎi zhī hòu, qǐ shì chén zǐ qīng suǒ dù liàng. shí rén chēng qí biàn dá. chū tán sǒu
齐武帝尝谓群臣曰:我后当何谥?莫有对者。王俭因目庾杲之对。果之曰:陛下寿比南山,与日月齐明,千载之后,岂是臣子轻所度量。时人称其辩答。(出《谈薮》)
wáng jiǎn
王俭
qí wáng jiǎn zì zhòng bǎo, jīn zǐ sēng chuò zhī zǐ, shì zhōng tán shǒu zhī sūn. shǎo gū, yòu yǒu guī zhāng qì, sì wǔ suì, yǔ fán tóng yǒu yì. cháng wèi wǔ yán shī yuē: jì qì kuāng yú xià, yī lǚ yì shāng zhōu. fǔ jǐ kuì qián zhé, liǎn rèn guī shān qiū. gù lùn zhě yǐ zǎi xiàng xǔ zhī. hòu wèi lì bù shàng shū, yǒu kè xìng tán yì jiǎn qiú guān. jiǎn yuē: qí huán miè tán, nà de yǒu rǔ. dá yuē: tán zi bēn jǔ, suǒ yǐ yǒu pū. jiǎn shǎng zhī. dì cháng xìng lè yóu yàn, qún chén fèng lè. dì yuē: hǎo yīn yuè, shú yǔ zhèn tóng? duì yuē: mù yù huáng fēng, bìng zhān bǐ wū. yì jì zài qí, bù zhī ròu wèi. dì chēng shàn. jiǎn cháng jí cái xué zhī shì, lèi wù ér lì zhī, wèi zhī lì shì, lì shì zì cǐ shǐ yě. zhū kè jiē qióng, wéi lú jiāng hé xiàn wèi shèng, nǎi shǎng yǐ wǔ sè huā diàn bái tuán shàn. xiàn zuò diàn zhí shàn, yì qì zì dé. mò líng lìng wáng chī hòu zhì, cāo bǐ biàn chéng, shì jì huàn měi, cí fù huá lì, chī nǎi mìng zuǒ yòu chōu diàn chè shàn, dēng chē ér qù. jiǎn xiào yuē: suǒ wèi dà lì fù zhī ér qū. chū tán sǒu
齐王俭字仲宝,金紫僧绰之子,侍中昙首之孙。少孤,幼有珪璋器,四五岁,与凡童有异。常为五言诗曰:稷契匡虞夏,伊吕翼商周。抚己愧前哲,裣衽归山丘。故论者以宰相许之。后为吏部尚书,有客姓谭诣俭求官。俭曰:齐桓灭谭,那得有汝。答曰:谭子奔莒,所以有仆。俭赏之。帝常幸乐游宴,群臣奉乐。帝曰:好音乐,孰与朕同?对曰:沐浴皇风,并沾比屋。亦既在齐,不知肉味。帝称善。俭尝集才学之士,累物而丽之,谓之丽事,丽事自此始也。诸客皆穷,唯庐江何宪为胜,乃赏以五色花簟白团扇。宪坐簟执扇,意气自得。秣陵令王摛后至,操笔便成,事既焕美,词复华丽,摛乃命左右抽簟掣扇,登车而去。俭笑曰:所谓大力负之而趋。(出《谈薮》)
zhōu yóng
周颙
rǔ nán zhōu yóng yǐn jū zhōng shān, cháng zhāi shū shí. wáng jiǎn wèi zhī yuē: qīng zài shān zhōng, hé suǒ dàn shí? dá yuē: chì mǐ bái yán, lǜ kuí zǐ liǎo. yòu yuē: cài hé zhě zuì měi? yóng yuē: chūn chū zǎo jiǔ, qiū mù wǎn sōng. yóng lì zhōng shū shì láng. chū tán sǒu
汝南周颙隐居钟山,长斋蔬食。王俭谓之曰:卿在山中,何所啗食?答曰:赤米白盐,绿葵紫蓼。又曰:菜何者最美?颙曰:春初早韭,秋暮晚菘。颙历中书侍郎。(出《谈薮》)
wáng róng
王融
wèi shǐ sòng biàn zhì, chì wáng róng jiān zhǔ kè láng zhōng. róng wèn biàn yuē: qín xī jì běi, shí duō jùn jì, ér bǐ suǒ xiàn, nǎi nú dài zhī bù ruò, qiú míng jiǎn shì, shū wèi wèi zhī. qiě jiāng xìn shì yǒu shí ér shuǎng, ér jiōng jiōng mù mǎ, huò wèi néng sì. biàn yuē: bù róng xū wèi zhī míng, dàng shì bù xí shuǐ tǔ. róng yuē: zhōu mù mǎ jī, biàn zhōu tiān xià, ruò qí jì zhī xìng, yīn dì ér qiān, zé zào fù zhī cè, yǒu shí ér zhì. biàn yuē: qīng hé qín qín yú qiān lǐ? róng yuē: qīng guó jì míng qí yōu liè, qīng yǐ xiāng fǎng, ruò yú qiān lǐ bì zhì, shèng zhǔ jiàng jià zhī gǔ chē. biàn bù néng dá. chū tán sǒu
魏使宋弁至,敕王融兼主客郎中。融问弁曰:秦西冀北,实多骏骥,而彼所献,乃驽骀之不若,求名检事,殊为未知。且将信誓有时而爽,而駉駉牧马,或未能嗣。弁曰:不容虚为之名,当是不习水土。融曰:周穆马迹,遍周天下,若骐骥之性,因地而迁,则造父之策,有时而踬。弁曰:卿何勤勤于千里?融曰:卿国既名其优劣,卿以相访,若于千里必至,圣主将驾之鼓车。弁不能答。(出《谈薮》)
lǐ yīng
李膺
liáng lǐ yīng yǒu cái biàn. wǔ dì wèi zhī yuē: jīn zhī lǐ yīng, hé rú xī shí lǐ yīng? dá yuē: chén yǐ wéi shèng. xī shí lǐ yīng, shì huán líng zhī cháo jīn zhī lǐ yīng, fèng táng yú zhī zhǔ. zhòng jiē yuè fú. chū tán sǒu
梁李膺有才辩。武帝谓之曰:今之李膺,何如昔时李膺?答曰:臣以为胜。昔时李膺,仕桓灵之朝;今之李膺,奉唐虞之主。众皆悦服。(出《谈薮》)
shāng kēng
商铿
dōng jùn shāng kēng míng zǐ wèi wài chén. wài chén shì wèi tíng wèi píng, kēng rù xiè ēn. wǔ dì wèn: qīng míng zǐ wài chén, hé wéi lìng qí rù shì? kēng dá yuē: wài chén shēng yú qí jì, gù rén sī nì jī, jīn xìng zāo shèng dài, cǎo zé wú fù yí rén. shàng dà yuè. chū tán sǒu
东郡商铿名子为外臣。外臣仕为廷尉评,铿入谢恩。武帝问:卿名子外臣,何为令其入仕?铿答曰:外臣生于齐季,故人思匿迹,今幸遭圣代,草泽无复遗人。上大悦。(出《谈薮》)
xiāo chēn
萧琛
wǔ dì cháng yǐ zǎo zhì lán líng xiāo chēn, chēn réng qǔ lì zhì dì, zhèng zhōng miàn. yuē: bì xià tóu chén yǐ chì xīn, chén gǎn zhàn lì yú bì xià. chēn cháng yú yù zuò, yǐn jiǔ yú běi shǐ yuán wài cháng shì lǐ dào gù, bù shòu, yuē: gōng tíng wú sī lǐ, bù róng shòu qīng quàn. zhòng jiē shī sè, kǒng wú yǐ chóu. chēn xú yuē: shī suǒ wèi: yǔ wǒ gōng tián, suì jí wǒ sī. dào gù nǎi qū zhuàng shòu jiǔ. chēn lì shàng shū zuǒ chéng. chū tán sǒu
武帝尝以枣掷兰陵萧琛,琛仍取栗掷帝,正中面。曰:陛下投臣以赤心,臣敢战栗于陛下。琛尝于御座,饮酒于北使员外常侍李道固,不受,曰:公庭无私礼,不容受卿劝。众皆失色,恐无以酬。琛徐曰:诗所谓:雨我公田,遂及我私。道固乃屈状受酒。琛历尚书左丞。(出《谈薮》)
zhū yān
朱淹
hòu wèi tài huáng tài hòu féng shì bēng, qí shǐ sàn qí cháng shì péi zhāo míng lái diào, yù yǐ cháo fú xíng shì. zhǔ kè wèn zhī. zhāo míng yuē: bù tīng cháo fú xíng lǐ, yì chū hé diǎn? zhù zuò zuǒ láng zhū yān jiē duì, wèi zhī yuē: jí xiōng bù tóng, lǐ yǒu chéng shù, xuán guān bù diào, tóng rú gòng zhī. xī jì sūn jiāng xíng, qǐng zāo sàng zhī lǐ, qiān zǎi zhī hòu. yóu gòng chēng zhī. qīng yuǎn zì jiāng nán fèng wèi, bù néng shì zūn chéng shì, nǎi yún yì chū hé diǎn, xíng rén dé shī, hé shén yì zāi? zhāo míng yuē: qí dì xī bēng, lǐ biāo tōng diào. yú shí chū bù sù fú, qí cháo bù yǐ wéi bào, nà jiàn kǔ dé yāo pò. yān yuē: bǐ cháo bù zūn gāo zōng zhuī yuǎn zhī mù, nǎi yú yuè jí jí, lǐ biāo xíng diào zhī shí, qí zhī jūn chén, jiē yǐ míng yù yíng tíng, zhū zǐ zhào rì. biāo jì bù bèi zhǔ rén zhī mìng, hé róng dú yǐ sù fú jiān cè yì guān zhī zhōng zāi? lái zé suī gāo, wèi gǎn wén mìng. wǒ huáng dì rén xiào zhī xìng, móu yú yǒu yú, liàng àn yǐ lái, bǎi guān tīng yú zhǒng zǎi, qīng qǐ dé yǐ cǐ fāng bǐ yě? míng nǎi yáo shǒu ér yán yuē: sān huáng bù tóng lǐ, yì zhī dé shī suǒ guī. yān yuē: ruò rú lái tán, qīng yǐ yú shùn gāo zōng fēi xié? míng duì yuē: fēi xiào wú qīn, qǐng cái diào fú, jīn wèi wèi cháo suǒ bī, bì huò zuì yú běn bāng. yān yuē: bǐ yǒu jūn zǐ, qīng jiāng mìng kàng zhōng, yīng yǒu gāo shǎng ruò wú jūn zǐ, dàn lìng yǒu guāng guó zhī yù, suī fù fēi lǐ dé zuì, yì fù hé xián, nán shǐ dǒng hú zì dāng zhí bǐ. gāo zǔ shǎng zhī, zhuǎn zhù zuò láng. qí yòu shǐ yuán wài láng hé xiàn zhǔ kè xíng zōng qìng lái zhāo, qiǎn yān jiē duì. zōng qìng wèi yān yuē: nán běi lián hé jì jiǔ, ér bǐ qì xìn jué hǎo, wèi lì ér dòng, qǐ shì dà guó shàn lín zhī yì? yān yuē: fū wèi wáng zhě, bù jū xiǎo jié, zhōng yuán yǒu shū, gōng cǎi zhě huò duō, qǐ dé juàn juàn shǒu wěi shēng zhī xìn? qiě qí xiān wáng lì shì sòng cháo, hé ēn jī shì, qǐ yīng biàn ěr cuàn duó? qìng děng xiāng gù shī sè. hé xiàn zhī yān xī cóng nán rù běi, wèi yān yuē: qīng hé bù zuò yú jìn ér zuò lǔ sù? yān yuē: wǒ shě wēi jiù shùn, yù zhuī zōng chén hán, hé yú jìn zhī yǒu. xiàn bù néng dá. chū tán sǒu
后魏太皇太后冯氏崩,齐使散骑常侍裴昭明来吊,欲以朝服行事。主客问之。昭明曰:不听朝服行礼,义出何典?著作佐郎朱淹接对,谓之曰:吉凶不同,礼有成数,玄冠不吊,童孺共知。昔季孙将行,请遭丧之礼,千载之后。犹共称之。卿远自江南奉慰,不能式遵成事,乃云义出何典,行人得失,何甚异哉?昭明曰:齐帝昔崩,李彪通吊。于时初不素服,齐朝不以为报,那见苦得邀迫。淹曰:彼朝不遵高宗追远之慕,乃逾月即吉,李彪行吊之时,齐之君臣,皆以鸣玉盈廷,朱紫照日。彪既不被主人之命,何容独以素服间厕衣冠之中哉?来责虽高,未敢闻命。我皇帝仁孝之性,侔于有虞,谅暗已来,百官听于冢宰,卿岂得以此方彼也?明乃摇手而言曰:三皇不同礼,亦知得失所归。淹曰:若如来谈,卿以虞舜高宗非邪?明对曰:非孝无亲,请裁吊服,今为魏朝所逼,必获罪于本邦。淹曰:彼有君子,卿将命抗中,应有高赏;若无君子,但令有光国之誉,虽复非理得罪,亦复何嫌,南史董狐自当直笔。高祖赏之,转著作郎。齐又使员外郎何宪、主客邢宗庆来朝,遣淹接对。宗庆谓淹曰:南北连和既久,而比弃信绝好,为利而动,岂是大国善邻之义?淹曰:夫为王者,不拘小节,中原有菽,工采者获多,岂得眷眷守尾生之信?且齐先王历事宋朝,荷恩积世,岂应便尔篡夺?庆等相顾失色。何宪知淹昔从南入北,谓淹曰:卿何不作于禁而作鲁肃?淹曰:我舍危就顺,欲追踪陈韩,何于禁之有。宪不能答。(出《谈薮》)
cuī guāng
崔光
hòu wèi gāo zǔ míng zǐ yuē xún yú yuè yì. cuī guāng míng zǐ lì xù miǎn. gāo zǔ wèi guāng yuē: wǒ ér míng bàng jiē yǒu xīn. qīng ér míng bàng jiē yǒu lì. dá yuē: suǒ wèi jūn zǐ láo xīn, xiǎo rén láo lì. shàng dà jiē yuè. chū tán sǒu
后魏高祖名子曰恂、愉、悦、怿。崔光名子励、勖、勉。高祖谓光曰:我儿名傍皆有心。卿儿名傍皆有力。答曰:所谓君子劳心,小人劳力。上大嗟悦。(出《谈薮》)
chén yuán kāng
陈元康
běi qí hé yáng chén yuán kāng, dāo bǐ lì yě, shàn àn shū. cháng xuě yè, tài zǔ mìng zuò jūn shū, qǐng ěr shù shí zhǐ, bǐ bù xiá dòng. tài zǔ xǐ yuē: cǐ rén hé rú kǒng zǐ? zì cǐ xìn rèn yān. gù shí rén wèi zhī yǔ yuē: sān cuī liǎng zhāng, bù rú yī chén yuán kāng. sān cuī: xiān jì shū áng yě. liǎng zhāng: dé wēi zuǎn yě. chū tán sǒu
北齐河阳陈元康,刀笔吏也,善暗书。尝雪夜,太祖命作军书,顷尔数十纸,笔不暇冻。太祖喜曰:此人何如孔子?自此信任焉。故时人谓之语曰:三崔两张,不如一陈元康。三崔:暹、季舒、昂也。两张:德微、纂也。(出《谈薮》)
lǐ xié
李谐
běi qí dùn qiū lǐ xié, péng chéng wáng yí zhī sūn, lì bù shàng shū píng zhī zǐ. shǎo jùn shuǎng, yǒu cái biàn. wèi huáng mén shì láng, chú míng, zuò shù shēn fù. qí lüè yuē: dú hào rán ér rèn jǐ, tóng xū zhōu ér bù xì. jì wèi shí qí suǒ yǐ lái, qǐ zhī qí suǒ yǐ shì. yú shì de sàng tóng qiǎn, wàng huái zì shēn. yù wù qī xī, chù dì shān lín. suī lèi xī fú zhī jī, hé yì dōng dōu zhī xīn. chú sàn qí cháng shì, wèi pìn liáng shǐ. zhì liáng, qiǎn zhǔ kè fàn xū yíng jiē. xū wèn yuē: jīn yóu kě nuǎn, běi jiān dāng shǎo hán yú cǐ. xié dá yuē: dì jū yīn yáng zhī zhèng, hán shǔ shì shí, bù zhī duō shǎo. xū yuē: suǒ fǎng lín xià. qǐ shì cè jǐng zhī dì. xié yuē: shì huáng jū dì lǐ, xiāng qù bù yuǎn, kě dé tǒng ér yán zhī? xū yuē: luò yáng jì chēng shèng měi, hé shì tíng yè? xié yuē: bù cháng jué yì, yú zī wǔ qiān. wáng zhě wú wài, suǒ zài guān hé, fù hé guài. xū yuē: yīn rén huǐ è, gù qiān xiāng yí gěng, guì cháo hé wéi ér qiān. xié yuē: shèng rén cáng wǎng zhī lái, xiàng shí ér dòng, hé bì hòu yú lóng tì. xū yuē: jīn líng wáng qì, zhào yú xiān dài, huáng qí zǐ gài, běn chū dōng nán, jūn lín wàn bāng, gù yí zài cǐ. xié yuē: dì wáng fú mìng, qǐ dé yǔ zhōng guó bǐ lóng. zǐ gài huáng qí, zhōng yú rù luò. xū mò ér wú dá. jiāng nán shì zǐ, mò bù jiē shàng. shì bì. jiāng pǔ fù shī yuē: dì xiàn èr yí hé, huáng huá qiān lǐ qīng. biān jiā chéng shàng xiǎng, hán yuè pǔ zhōng míng. chū tán sǒu
北齐顿丘李谐,彭城王嶷之孙,吏部尚书平之子。少俊爽,有才辩。为黄门侍郎,除名,作述身赋。其略曰:独浩然而任己,同虚舟而不系。既未识其所以来,岂知其所以逝。于是得丧同遣,忘怀自深。遇物栖息,触地山林。虽类西浮之迹,何异东都之心。除散骑常侍,为聘梁使。至梁,遣主客范胥迎接。胥问曰:今犹可暖,北间当少寒于此。谐答曰:地居阴阳之正,寒暑适时,不知多少。胥曰:所访邻下。岂是侧景之地。谐曰:是皇居帝里,相去不远,可得统而言之?胥曰:洛阳既称盛美,何事廷邺?谐曰:不常厥邑,于兹五迁。王者无外,所在关河,复何怪。胥曰:殷人毁厄,故迁相圯耿,贵朝何为而迁。谐曰:圣人藏往知来,相时而动,何必候于隆替。胥曰:金陵王气,肇于先代,黄旗紫盖,本出东南,君临万邦,故宜在此。谐曰:帝王符命,岂得与中国比隆。紫盖黄旗,终于入洛。胥默而无答。江南士子,莫不嗟尚。事毕。江浦赋诗曰:帝献二仪合,黄华千里清。边笳城上响,寒月浦中明。(出《谈薮》)
lú kǎi
卢恺
lǐ bù shàng shū fàn yáng lú kǎi jiān lì bù xuǎn, dá yě kè shī wèi lán zhōu zǒng guǎn, kè shī cí yuē: kè shī hé zuì, qiǎn yǔ tū jué gé qiáng? kǎi yuē: tū jué hé chǔ dé yǒu qiáng? kè shī yuē: ròu wèi lào, bīng wèi jiāng, qióng lú wèi zhàng zhān wèi qiáng. kǎi, zhōng shū jiān zi gāng zhī zǐ yě. chū tán sǒu
礼部尚书范阳卢恺兼吏部选,达野客师为兰州总管,客师辞曰:客师何罪,遣与突厥隔墙?恺曰:突厥何处得有墙?客师曰:肉为酪,冰为浆,穹庐为帐毡为墙。恺,中书监子刚之子也。(出《谈薮》)
lú sī dào
卢思道
wǔ yáng tài shǒu lú sī dào, cháng xiǎo zuì. yú shěng mén, jiàn cóng zhí bēn. bēn yuē: ā fù hé chǔ yǐn lái? líng chén wéi é. sī dào yuē: cháng ān jiǔ, èr bǎi jià, bù wéi é, hé wéi é? bēn, yàn jùn gōng jǐng rén zhī zǐ, zhōng shū shì láng jǐng yù zhī yóu zǐ, wèi lì tài cháng qīng. chū tán sǒu
武阳太守卢思道,常晓醉。于省门,见从侄贲。贲曰:阿父何处饮来?凌晨嵬峨。思道曰:长安酒,二百价,不嵬峨,何嵬峨?贲,燕郡公景仁之子,中书侍郎景裕之犹子,位历太常卿。(出《谈薮》)
wáng yuán jǐng
王元景
wáng yuán jǐng cháng dà zuì, yáng zūn yàn wèi zhī yuē: hé tài dī áng? yuán jǐng yuē: shǔ shú tóu dī, mài shú tóu áng, shǔ mài jù yǒu, suǒ yǐ dī áng yǐ. chū tán sǒu
王元景尝大醉,杨遵彦谓之曰:何太低昂?元景曰:黍熟头低,麦熟头昂,黍麦俱有,所以低昂矣。(出《谈薮》)