jiàn xià
○劍下
lǚ shì chūn qiū yuē: wǔ yuán rú wú. guò yú jīng, zhì jiāng shàng, yù shè, jiàn yī zhàng rén cì xiǎo chuán fāng jiāng yú, cóng ér qǐng yān. zhàng rén dù zhī. yǐ jué jiāng, wèn qí míng zú zé bù kěn gào. jiě qí jiàn yǐ yǔ zhàng rén, yuē:" qiān jīn jiàn yě, yuàn xiàn zhī zhàng rén." zhàng rén bù shòu, yuē:" jīng guó zhī fǎ dé wǔ yuán zhě jué zhí guī, lù wàn shí, jīn qiān yì. xī zhě zi xū guò wú, shàng yóu bù qǔ, jīn wǒ hé yòng zi zhī qiān jīn jiàn wèi hū?" wǔ yuán guò yú wú, shǐ rén qiú zhī jiāng shàng, zé bù néng dé. měi shí bì jì zhī, zhù yuē:" jiāng shàng zhī zhàng rén, tiān dì zhì dà yǐ! jiāng xī bù yǒu, míng bù kě dé ér wén, shēn bù kě dé ér jiàn?"
《呂氏春秋》曰:伍員如吳。過於荊,至江上,欲涉,見一丈人刺小船方將漁,從而請焉。丈人度之。已絕江,問其名族則不肯告。解其劍以與丈人,曰:"千金劍也,願獻之丈人。"丈人不受,曰:"荊國之法得伍員者爵執圭,祿萬石,金千鎰。昔者子胥過吳,尚猶不取,今我何用子之千金劍為乎?"伍員過於吳,使人求之江上,則不能得。每食必祭之,祝曰:"江上之丈人,天地至大矣!將奚不有,名不可得而聞,身不可得而見?"
yòu yuē: xiāng jiàn zhě yuē:" bái suǒ yǐ wèi jiān yě, huáng suǒ yǐ wèi niǔ yě, huáng bái zá zé jiān qiě niǔ, liáng jiàn yě." nán zhě yuē:" bái suǒ yǐ bù wèi niǔ yě, huáng suǒ yǐ bù wèi jiān yě, huáng bái zá zé bù jiān qiě bù niǔ. yòu róu zé juǎn, jiān zé zhé, jiàn zhé qiě juǎn, yān dé wèi lì jiàn?" jiàn zhī jīng wèi gé, ér huò yǐ wèi liáng, huò yǐ wèi è, shuō shǐ zhī yě. gù yǒu yǐ cōng míng tīng shuō, zé wàng shuō zhě zhǐ wú yǐ cōng míng tīng shuō, zé yáo jié wú bié yǐ. cǐ zhōng chén zhī suǒ huàn, xián zhě zhī suǒ yǐ fèi yě.
又曰:相劍者曰:"白所以為堅也,黃所以為紐也,黃白雜則堅且紐,良劍也。"難者曰:"白所以不為紐也,黃所以不為堅也,黃白雜則不堅且不紐。又柔則錈,堅則折,劍折且錈,焉得為利劍?"劍之精未革,而或以為良,或以為惡,說使之也。故有以聰明聽說,則妄說者止;無以聰明聽說,則堯桀無別矣。此忠臣之所患,賢者之所以廢也。
yòu yuē: jīng yǒu cì fēi zhě, yī zuò cì. dé bǎo jiàn yú gàn suì. gàn suì, yì míng. hái fǎn shè jiāng zhì yú zhōng liú, yǒu liǎng jiāo jiā rào qí chuán. cì fēi wèi zhōu rén yuē:" rǔ cháng jiàn liǎng jiāo jiā zhōu ér zhōu zhōng zhī rén yǒu quán huó zhě hū?" zhōu rén yuē:" wèi zhī jiàn yě." cì fēi yuē:" ruò rú shì, wú gù jiāng zhōng fǔ ròu xiǔ gǔ ěr, qì jiàn ér yǐ, yú hé ài yān." suì rǎng bì qū yī, bá jiàn fù jiāng cì jiāo, shā zhī ér fù shàng, zhōu zhōng zhī rén jiē huò quán. jīng wáng wén zhī, shì yǐ zhí guī. zhōu lǐ" hóu zhí xìn guī." chǔ yǐ cì fēi wèi yǒng wǔ hòu. kǒng zǐ wén zhī, yuē:" fǔ ròu xiǔ gǔ yóu néng chú hài, jiàn jǐ zāi!"
又曰:荊有次非者,(一作佽。)得寶劍於干遂。(干遂,邑名。)還反涉江至於中流,有兩蛟夾繞其船。次非謂舟人曰:"汝嘗見兩蛟夾舟而舟中之人有全活者乎?"舟人曰:"未之見也。"次非曰:"若如是,吾固江中腐肉朽骨耳,棄劍而已,余何愛焉。"遂攘臂祛衣,拔劍赴江刺蛟,殺之而復上,舟中之人皆獲全。荊王聞之,仕以執圭。(《周禮》"侯執信圭。"楚以次非為勇武侯。)孔子聞之,曰:"腐肉朽骨猶能除害,見幾哉!"
yòu yuē: jiàn bù tú duàn, chē bù zì xíng, huò shǐ zhī yě.
又曰:劍不徒斷,車不自行,或使之也。
yòu yuē: chǔ rén yǒu rén shè jiāng zhě, qí jiàn zì zhōu zhōng zhuì yú shuǐ, jù qì qí zhōu. yuē:" shì wú jiàn zhī suǒ cóng zhuì yě." zhōu zhǐ, cóng qí suǒ qì zhě rù shuǐ qiú zhī. zhōu yǐ xíng yǐ, ér jiàn bù xíng, qiú jiàn ruò cǐ, bù yì huò hū.
又曰:楚人有人涉江者,其劍自舟中墜於水,遽契其舟。曰:"是吾劍之所從墜也。"舟止,從其所契者入水求之。舟已行矣,而劍不行,求劍若此,不亦惑乎。
lóng yú hé tú yuē: liú zhōu zài xī hǎi zhōng, dì fāng sān qiān lǐ, shàng duō shān chuān, jī shí míng wèi kūn wú shí. yě qí shí wèi tiě zuò jiàn, guāng míng zhào dòng rú shuǐ jīng, yǐ gē yù rú tǔ.
《龍魚河圖》曰:流洲在西海中,地方三千里,上多山川,積石名為昆吾石。冶其石為鐵作劍,光明照洞如水精,以割玉如土。
yòu yuē: jiàn míng fēi yáng.
又曰:劍名飛楊。
shān hǎi jīng yuē: jiāo yú pí yǒu zhū wén ér jiān, kě yǐ shì dāo jiàn kǒu.
《山海經》曰:蛟魚皮有珠文而堅,可以飾刀劍口。
yòu yuē: jí jùn zhǒng zhōng de tóng jiàn yī méi, zhǎng sān chǐ wǔ cùn. jīn suǒ míng gàn jiāng jiàn. míng gǔ zhě tōng yǐ xī tóng wèi bīng qì.
又曰:汲郡冢中得銅劍一枚,長三尺五寸。今所名干將劍。明古者通以錫銅為兵器。
yòu yuē: yǒu jūn zǐ zhī guó, qí rén yì guān dài jiàn.
又曰:有君子之國,其人衣冠帶劍。
guǎng yǎ yuē: duàn shé yú cháng chún gōu yàn zhī cài tōu shǔ lòu qiān shèng táng xī mò yáng, bìng jiàn míng yě.
《廣雅》曰:斷蛇、魚腸、純鈎、燕支、蔡偷、屬鏤、千勝、堂谿、墨陽,並劍名也。
zhōu qiān yú fú zá shì yuē: jiàn suǒ cóng lái jiǔ yǐ, qí hòu wéi cháo fú dài jiàn. jìn cháo dài zhī yǐ mù, guì zhě yù shì shǒu, jiàn zhě yǐ bàng jīn yín dài mào wèi diāo shì.
周遷《輿服雜事》曰:劍所從來久矣,其後惟朝服帶劍。晉朝代之以木,貴者玉飾首,賤者以蚌、金、銀、玳瑁為雕飾。
zhāng chǎng jìn dōng gōng jiù shì yuē: tài zǐ yí shì yǒu yù tóu jiàn.
張敞《晉東宮舊事》曰:太子儀飾有玉頭劍。
gǔ jīn zhù yuē: wú dà dì de bǎo jiàn liù, yī yuē bái hóng, èr yuē zǐ diàn, sān yuē bì xié, sì yuē liú xīng, wǔ yuē qīng míng, liù yuē bǎi lǐ.
《古今注》曰:吳大帝的寶劍六,一曰白虹,二曰紫電,三曰辟邪,四曰流星,五曰青冥,六曰百里。
shí zhōu jì yuē: liú zhōu zài xī hǎi zhōng, shàng yǒu shān chuān, jī shí wèi kūn wú. yě qí shí chéng tiě zuò jiàn, guāng míng zhào rú shuǐ jīng zhuàng, gē yù rú ní.
《十洲記》曰:流洲在西海中,上有山川,積石為昆吾。冶其石成鐵作劍,光明照如水精狀,割玉如泥。
hàn wǔ nèi chuán yuē: wáng mǔ dài fēn jǐng zhī jiàn, shàng yuán fū rén dài liú huáng zé jīng zhī jiàn.
《漢武內傳》曰:王母帶分景之劍,上元夫人帶流黃擇精之劍。
shén xiān chuán yuē: zhēn rén qù shì, duō yǐ jiàn dài xíng. wǔ bǎi nián hòu, jiàn yì néng líng huà. qí yàn yǐ.
《神仙傳》曰:真人去世,多以劍代形。五百年後,劍亦能靈化。其驗矣。
xī jīng zá jì yuē: hàn gāo zǔ zhǎn shé jiàn yǐ qī cǎi zhū jiǔ huá yù wèi shì, wǔ sè liú lí wèi xiá, rèn shàng cháng rú shuāng xuě, guāng jǐng zhào wài. kāi náng bá qiào, zhé yǒu fēng qì shè rén.
《西京雜記》曰:漢高祖斬蛇劍以七彩珠、九華玉為飾,五色琉璃為匣,刃上常如霜雪,光景照外。開囊拔鞘,輒有風氣射人。
shí yí jì yuē: zhuān xū gāo yáng shì yǒu huà yǐng jiàn, téng kōng jiàn, ruò sì fāng yǒu bīng, cǐ jiàn zé fēi fù zhǐ qí fāng zé kè. wèi yòng shí, zài xiá zhōng cháng rú lóng hǔ yín.
《拾遺記》曰:顓頊高陽氏有畫影劍,騰空劍,若四方有兵,此劍則飛赴指其方則克。未用時,在匣中常如龍虎吟。
yòu yuē: yuè wáng gōu jiàn shǐ gōng rén yǐ bái niú bái mǎ sì kūn wú shān shén, yǐ chéng bā jiàn. yī míng yǎn rì, yǐ zhī zhǐ rì zé rì guāng zhòu àn. jīn zhě yīn wù yě, yīn shèng zé yáng miè. èr yuē duàn shuǐ, huà shuǐ kāi jí bù hé. sān yuē zhuǎn pò, zhǐ yuè chán tù wèi zhī dào zhuǎn. sì yuē xuán jiǎn, fēi niǎo yóu yù chù qí rèn rú zhǎn jié yān. wǔ yuē jīng ní, yǐ zhī chén hǎi, jīng ní wèi zhī shēn rù. liù yuē miè hún, fú yǐ zhī yè xíng, bù yù chī mèi. qī yuē què xié, yǒu yāo mèi jiàn zhī zé zhǐ. bā yuē zhēn gāng, yǐ zhī qiè yù duàn jīn, rú kè xuē tǔ mù yǐ. yǐ yīng bā fāng zhī qì yě.
又曰:越王勾踐使工人以白牛白馬祀昆吾山神,以成八劍。一名掩日,以之指日則日光晝暗。金者陰物也,陰盛則陽滅。二曰斷水,畫水開即不合。三曰轉魄,指月蟾兔為之倒轉。四曰懸剪,飛鳥游遇觸其刃如斬截焉。五曰驚鯢,以之沉海,鯨鯢為之深入。六曰滅魂,扶以之夜行,不遇魑魅。七曰卻邪,有妖魅見之則止。八曰真剛,以之切玉斷金,如刻削土木矣。以應八方之氣也。
léi cì zōng yù zhāng jì yuē: wú wèi wáng, héng yǒu zǐ qì jiàn yú niú dòu zhī jiān. zhàn zhě yǐ wèi wú fāng xìng, wéi zhāng huá yǐ wèi bù rán. jí píng, cǐ qì yù míng. zhāng huá wén léi kǒng zhāng miào dá wěi xiàng, nǎi yào sù, píng rén wèn tiān wén jiāng lái jí xiōng. kǒng zhāng yuē:" wú tā xiàng, wéi niú dòu zhī jiān yǒu yì qì, shì bǎo wù zhī jīng, shàng chè yú tiān ěr."" cǐ qì zì zhèng shǐ jiā píng zhì jīn rì, zhòng xián wèi sūn shì zhī xiáng, wéi wú shí qí bù rán. jīn wén zi yán, nǎi xuán yǔ wú tóng. jīn zài hé jùn?" yuē:" zài yù zhāng fēng chéng." zhāng suì yǐ kǒng zhāng wèi fēng chéng lìng. zhì xiàn, yí yù jué shēn èr zhàng dé yù xiá, zhǎng bā jiǔ chǐ, kāi zhī dé èr jiàn, yī lóng yuān, èr jí tài ē. qí xī niú dòu qì bù fù jiàn. kǒng zhāng nǎi liú qí yī, xiá lóng yuān ér jìn zhī. jiàn zhì, zhāng gōng yú mì shì fā zhī, guāng yàn xuē wěi, huàn ruò diàn fā. hòu zhāng yù hài, cǐ jiàn fēi rù xiāng chéng shuǐ zhōng. kǒng zhāng lín wáng, jiè qí zi héng yǐ jiàn zì suí. hòu qí zi wèi jiàn ān cóng shì, jīng qiǎn lài, jiàn hū yú yāo zhōng yuè chū. chū chū yóu shì jiàn, rù shuǐ nǎi biàn wèi lóng, zhú ér shì zhī, jiàn èr lóng xiāng suí ér shì yān. kǒng zhāng céng sūn mù zhī yóu yǒu zhāng gōng yǔ qí zǔ shū fǎn fù, sāng gēn zhǐ gǔ zì. xiàn hòu yǒu jué jiàn kū, fāng guǎng qī bā chǐ.
雷次宗《豫章記》曰:吳未亡,恆有紫氣見於牛斗之間。占者以為吳方興,惟張華以為不然。及平,此氣愈明。張華聞雷孔章妙達緯象,乃要宿,屏人問天文將來吉凶。孔章曰:"無他象,惟牛斗之間有異氣,是寶物之精,上徹於天耳。""此氣自正始嘉平至今日,眾咸謂孫氏之祥,惟吾識其不然。今聞子言,乃玄與吾同。今在何郡?"曰:"在豫章豐城。"張遂以孔章為豐城令。至縣,移獄掘深二丈得玉匣,長八九尺,開之得二劍,一龍淵,二即太阿。其夕牛鬥氣不復見。孔章乃留其一,匣龍淵而進之。劍至,張公於密室發之,光焰鞾韡,煥若電發。後張遇害,此劍飛入襄城水中。孔章臨亡,誡其子恆以劍自隨。後其子為建安從事,經淺瀨,劍忽於腰中躍出。初出猶是劍,入水乃變為龍,逐而視之,見二龍相隨而逝焉。孔章曾孫穆之猶有張公與其祖書反覆,桑根紙古字。縣後有掘劍窟,方廣七八尺。
sōu shén jì yuē: dōng yuè mén zhōng yǒu lǐng gāo shù shí lǐ, xià běi xí zhōng yǒu dà shé, zhǎng qī bā zhàng, dà shí yú wéi. cháng bìng dū wèi jí zhǎng lì. xià mèng wū xí, yù de tóng nǚ. cháng bā yuè cháo jì sòng, shé zhé tūn zhī, yǐ yòng jiǔ nǚ. lǐ dàn yǒu xiǎo nǚ míng jì, yīng mù ér xíng. nǎi qǐng hǎo jiàn zǎ shé quǎn, zuò shù hú mǐ cí, mì guàn zhī, yǐ zhì xué kǒu. shé chū, tóu dà rú qūn, mù rú èr chǐ jìng, xiān dàn cí mì. jì biàn fàng quǎn zǎ shé, yǐ jiàn zhuó shā. dé jiǔ nǚ dú lóu. yuè wáng nǎi pīng jì wèi hòu.
《搜神記》曰:東越門中有嶺高數十里,下北隰中有大蛇,長七八丈,大十餘圍。常病都尉及長吏。下夢巫覡,欲得童女。常八月朝祭送,蛇輒吞之,已用九女。李誕有小女名寄,應募而行。乃請好劍、咋蛇犬,作數斛米餈,蜜灌之,以置穴口。蛇出,頭大如囷,目如二尺鏡,先啖餈蜜。寄便放犬咋蛇,以劍斫殺。得九女髑髏。越王乃娉寄為後。
yòu yuē: huì jī hè yǔ zì yàn jū, dé jí bù zhī rén, wéi xīn xià wēn. èr rì sū, yún:" lì yǐ jiāng shàng tiān, rù qū fáng, fáng zhōng yǒu céng jià, qí shàng céng yǒu yìn, zhōng céng yǒu jiàn, shǐ yǔ wéi yì suǒ qǔ. ér duǎn bù jí shàng céng, qǔ jiàn ér chū. mén lì yuē:' hèn bù dé yìn, kě cè bǎi shén, jiàn wéi de shǐ shè gōng ěr.'"
又曰:會稽賀瑀字彥琚,得疾不知人,惟心下溫。二日蘇,云:"吏以將上天,入曲房,房中有層架,其上層有印,中層有劍,使瑀惟意所取。而短不及上層,取劍而出。門吏曰:'恨不得印,可策百神,劍惟得使社公耳。'"
yì yuàn yuē: lì huì dì yuán kāng sān nián, wǔ kù huǒ, shāo kǒng zǐ jī gāo zǔ zhǎn bái shé jiàn wáng mǎng tóu děng sān wù. zhōng shū jiān zhāng mào xiān jù nán zuò, liè bīng chén wèi, xián jiàn cǐ jiàn chuān wū fēi chū, mò zhī suǒ xiàng.
《異苑》曰:吏惠帝元康三年,武庫火,燒孔子屐、高祖斬白蛇劍、王莽頭等三物。中書監張茂先懼難作,列兵陳衛,咸見此劍穿屋飛出,莫知所向。
xīn shì sān qín jì yuē: sān yuè sān rì, qín zhāo wáng zhì jiǔ hé qū, yǒu shén rén zì quán ér chū, pěng shuǐ xīn jiàn, yuē:" lìng jūn zhì yǒu xī xià."
《辛氏三秦記》曰:三月三日,秦昭王置酒河曲,有神人自泉而出,捧水心劍,曰:"令君制有西夏。"
lǎo zǐ yuē: fú wén cǎi, dài lì jiàn.
《老子》曰:服文彩,帶利劍。
yòu yuē: shàn shè shēng zhě bīng wú suǒ róng qí rèn.
又曰:善攝生者兵無所容其刃。
zhuāng zi shuō jiàn piān yuē: xī zhào wén wáng xǐ jiàn, jiàn shì xiá mén ér kè sān qiān yú rén, rì yè xiāng jī yú qián, sǐ shāng zhě suì bǎi yú rén, hǎo zhī bù yàn, rú shì sān nián guó shuāi, zhū hóu móu zhī. tài zǐ kuī huàn zhī, mù zuǒ yòu yuē:" shú néng shuō wáng zhī yì, zhǐ jiàn shì zhě fèng qiān jīn." zuǒ yòu yuē:" zhuāng zi néng." tài zǐ fèng qiān jīn, zhuāng zi fú shòu, yǔ shǐ zhě jiē wǎng jiàn tài zǐ yuē:" wén tài zǐ yù yòng zhōu zhě jué wáng zhī xǐ hào yě." tài zǐ yuē:" rán. wú wáng suǒ jiàn zhě wéi jiàn shì yě." zhuāng zǐ yuē:" nuò. zhōu shàn wèi jiàn." tài zǐ yuē:" wú wáng suǒ hǎo jiàn shì yě. péng tóu tū bìn, chuí guān màn hú zhī yīng, duǎn hòu zhī yī, chēn mù ér yǔ nán, wáng jiàn shuō zhī. jīn fū zǐ bì rú fú jiàn wáng, shì bì dà nì." zhuāng zi qǐng zhì jiàn fú. sān rì, tài zǐ nǎi jiàn wáng. wáng tuō bái rèn dài zhī. zhuāng zi rù diàn mén bù qū, jiàn wáng bù bài, wáng yuē:" zi yù hé yǐ jiào guǎ rén, shǐ tài zǐ xiān yān?" yuē:" chén wén dài wáng xǐ jiàn, gù yǐ jiàn jiàn wáng." wáng yuē:" zi zhī jiàn hé néng jìn zhì." yuē:" chén zhī jiàn shí bù yī rén, qiān lǐ bù liú xíng." wáng dà yuè, yuē:" tiān xià wú dí yǐ." zhuāng zǐ yuē:" fū wèi jiàn zhě, shì zhī yǐ xū, kāi zhī yǐ lì, hòu zhī yǐ fā, xiān zhī yǐ zhì, yuàn dé shì zhī." wáng yuē:" fū zǐ xiū, jiù shě dài mìng, shè xì qǐng fū zǐ." wáng nǎi xiào jiàn shì, qī rì qī yè sǐ shāng zhě liù shí yú rén, dé wǔ liù rén, shǐ pěng jiàn yú diàn xià, nǎi zhào zhuāng zi. wáng yuē:" jīn rì shǐ jiàn shì jiāo jiàn." zhuāng zǐ yuē:" wàng zhī yǐ jiǔ yǐ." wáng yuē:" fū zǐ yù zhàng zhǎng duǎn rú hé?" zhuāng zǐ yuē:" chén zhī suǒ fèng jiē kě, chén yǒu sān jiàn, wéi wáng suǒ yòng, qǐng xiān yán ér hòu shì." wáng yuē:" yuàn wén sān jiàn." yuē:" yǒu tiān zǐ zhī jiàn, yǒu zhū hóu zhī jiàn, yǒu shù rén zhī jiàn." wáng yuē:" tiān zǐ zhī jiàn hé rú?" yuē:" tiān zǐ zhī jiàn yǐ yàn xī shí chéng wèi fēng, qí dài wèi è, jìn wèi wèi jí, zhōu sòng wèi xín, hán wèi wèi jiá, bāo yǐ sì yí, guǒ yǐ sì shí, tǒng yǐ bó hǎi, dài yǐ cháng shān, zhì yǐ wǔ xíng, lùn yǐ xíng dé, kāi yǐ yīn yáng, chí yǐ chūn xià, xíng yǐ qiū dōng. cǐ jiàn zhí zhī wú qián, jǔ zhī wú shàng, àn zhī wú xià, yùn zhī wú páng, shàng jué fú yún, xià jué dì jì. cǐ jiàn yī yòng kuāng zhū hóu, tiān xià fú yǐ. cǐ tiān zǐ zhī jiàn yě." wén wáng máng rán zì shī, yuē:" zhū hóu zhī jiàn hé?" yuē:" zhū hóu zhī jiàn yǐ zhì yǒng shì wèi fēng, yǐ qīng lián shì wèi è, yǐ xián liáng shì wèi jí, yǐ zhōng shèng shì wèi xín, yǐ háo jié shì wèi jiá. cǐ jiàn zhí zhī yì wú qián, jǔ zhī yì wú shàng, àn zhī yì wú xià, yùn zhī yì wú páng. shàng fǎ yuán tiān yǐ shùn sān guāng, xià fǎ fāng dì yǐ shùn sì shí, zhōng hé rén yì yǐ ān sì xiāng. cǐ jiàn yī yòng rú léi diàn zhī zhèn yě, sì fēng zhī nèi wú bù bīn fú ér tīng cóng jūn mìng zhě. cǐ zhū hóu zhī jiàn yě." wáng yuē:" shù rén zhī jiàn rú hé?" yuē:" shù rén zhī jiàn péng tóu tū bìn, chuí guān màn hú zhī yīng, duǎn hòu zhī yī, chēn mù ér yǔ nán, xiāng jī yú qián, shàng zhǎn jǐng hàn, xià cì gān fèi. cǐ wú yì dòu jī, yī dàn mìng yǐ jué yǐ, wú suǒ yòng yú guó shì. jīn dài wáng yǒu tiān zǐ zhī wèi, ér hǎo shù rén zhī jiàn, chén qiè wèi dài wáng báo zhī." wáng nǎi qiān ér shàng diàn, zǎi rén shàng shí, wáng sān huán zhī. zhuāng zǐ yuē:" wáng ān zuò dìng qì, jiàn shì bì yǐ." yú shì, wén wáng bù chū gōng sān yuè, jiàn shì jiē fú bì qí chù yǐ.
《莊子·說劍篇》曰:昔趙文王喜劍,劍士俠門而客三千餘人,日夜相擊於前,死傷者歲百餘人,好之不厭,如是三年國衰,諸侯謀之。太子悝患之,募左右曰:"孰能說王之意,止劍士者奉千金。"左右曰:"莊子能。"太子奉千金,莊子弗受,與使者皆往見太子曰:"聞太子欲用周者絕王之喜好也。"太子曰:"然。吾王所見者惟劍士也。"莊子曰:"諾。周善為劍。"太子曰:"吾王所好劍士也。蓬頭突鬢,垂冠縵胡之纓,短後之衣,瞋目而語難,王見說之。今夫子必儒服見王,事必大逆。"莊子請治劍服。三日,太子乃見王。王脫白刃待之。莊子入殿門不趨,見王不拜,王曰:"子欲何以教寡人,使太子先焉?"曰:"臣聞大王喜劍,故以劍見王。"王曰:"子之劍何能禁制。"曰:"臣之劍十步一人,千里不留行。"王大悅,曰:"天下無敵矣。"莊子曰:"夫為劍者,示之以虛,開之以利,後之以發,先之以至,願得試之。"王曰:"夫子休,就舍待命,設戲請夫子。"王乃校劍士,七日七夜死傷者六十餘人,得五六人,使捧劍於殿下,乃召莊子。王曰:"今日使劍士交劍。"莊子曰:"望之以久矣。"王曰:"夫子御杖長短如何?"莊子曰:"臣之所奉皆可,臣有三劍,惟王所用,請先言而後試。"王曰:"願聞三劍。"曰:"有天子之劍,有諸侯之劍,有庶人之劍。"王曰:"天子之劍何如?"曰:"天子之劍以燕溪石城為鋒,齊岱為鍔,晉衛為脊,周宋為鐔,韓魏為鋏,苞以四夷,裹以四時,統以渤海,帶以常山,制以五行,論以刑德,開以陰陽,持以春夏,行以秋冬。此劍直之無前,舉之無上,按之無下,運之無旁,上決浮雲,下絕地紀。此劍一用匡諸侯,天下服矣。此天子之劍也。"文王茫然自失,曰:"諸侯之劍何?"曰:"諸侯之劍以智勇士為鋒,以清廉士為鍔,以賢良士為脊,以忠聖士為鐔,以豪傑士為鋏。此劍直之亦無前,舉之亦無上,按之亦無下,運之亦無旁。上法圓天以順三光,下法方地以順四時,中和人意以安四鄉。此劍一用如雷電之震也,四封之內無不賓服而聽從君命者。此諸侯之劍也。"王曰:"庶人之劍如何?"曰:"庶人之劍蓬頭突鬢,垂冠縵胡之纓,短後之衣,瞋目而語難,相擊於前,上斬頸頷,下次肝肺。此無異鬥雞,一旦命已絕矣,無所用於國事。今大王有天子之位,而好庶人之劍,臣竊為大王薄之。"王乃牽而上殿,宰人上食,王三環之。莊子曰:"王安坐定氣,劍事畢矣。"於是,文王不出宮三月,劍士皆伏斃其處矣。
yòu yuē: gàn yuè zhī jiàn, xiá ér cáng zhī, bù gǎn qīng yòng, bǎo zhī zhì yě.
又曰:干越之劍,匣而藏之,不敢輕用,寶之至也。
yòu yuē: dà yě zhù jīn, jīn yǒng yuè yuē:" wǒ bì wèi mò yé."
又曰:大冶鑄金,金踴躍曰:"我必為鏌耶。"
liè zǐ yuē: wèi hēi mǎo yǐ nì xián shā qiū bǐng zhāng, nì xián, sī hèn yě. bǐng zhāng zhī zǐ lái dān móu fù fù chóu, ér dān qì shén měng, qí xíng shén lù. lù, léi. chǐ jiǎ lì yú rén, shì yǐ shǒu jiàn. ér hēi mǎo lì kàng bǎi rén, fēi rén lèi yě. qí shì lái dān yóu chú kòu yě. lái dān zhī yǒu shēn bào yuē:" zi yuàn hēi mǎo zhì yǐ, hēi mǎo zhī yì zi guò yǐ, jiāng xī móu yān?" lái dān chuí tì yuē:" yuàn zi wèi wǒ móu." shēn bào yuē:" wú wén wèi kǒng zhōu qí zǔ dé yīn zhī bǎo jiàn, yī tóng zi fú zhī, què sān jūn zhī zhòng. xī bù qǐng wèi?" lái dān shì wèi, jiàn kǒng zhōu, zhí pū lǐ, qǐng xiān nà qī zǐ, hòu yán suǒ yù. zhōu yuē:" wú yǒu sān jiàn, wéi zi suǒ zé, ér jiē bù néng shā rén. qiě xiān yán qí zhuàng: yī yuē hán guāng, shì zhī bù kě jiàn, yùn zhī bù zhī, qí suǒ chù, mǐn rán wú jì, jīng wù ér bù jué. èr yuē chéng yǐng, jiāng dàn mèi shuǎng zhī jiāo, rì xī hūn míng zhī jì, běi miàn chá zhī, dàn dàn yān ruò yǒu wù cún, mò shí qí zhuàng. qí chù wù yě, qiè rán yǒu shēng, jīng wù ér wù bù jí. sān yuē xiāo liàn, zhòu zé jiàn yǐng ér bù jiàn guāng, yè fāng jiàn guāng ér bù jiàn xíng. qí chù wù, huō rán ér guò, huō, yīn huò guó qiè. suí guò suí hé, jué jí ér bù xuè rèn. cǐ sān bǎo jiàn, chuán zhī shí sān shì yǐ, ér wú shī yú shì, bù néng hài wù. xiá ér cáng zhī, wèi cháng qǐ fēng." lái dān qǐng qí xià zhě, kǒng zhōu nǎi guī qí qī zǐ, guì ér shòu qí xià jiàn. dān zài bài shòu zhī. zhí jiàn cóng hēi mǎo. hēi mǎo zuì, yǎn wò yǒu xià, zì jǐng zhì yāo sān zhǎn, hēi mǎo bù jué. dān yǐ hēi mǎo sǐ, qù ér tuì. yù mǎo zi yú mén, yòu jī zhī sān xià, rú jiē xū. mǎo zi fāng xiào. dān zhī jiàn bù néng shā rén yě, tàn ér guī. mǎo xǐng, nù qī zǐ yuē:" zuì ér fù wǒ, shǐ wǒ ài jí ér yāo jí." qí zǐ yuē:" dān zhī lái. guò yú mén. sān zhāo wǒ. yì shǐ wǒ tǐ jí ér zhī qiáng. bǐ qí yàn wǒ zāi?"
《列子》曰:魏黑卯以匿嫌殺丘邴章,(匿嫌,私恨也。)邴章之子來丹謀復父仇,而丹氣甚猛,其形甚露。(露,羸。)恥假力於人,誓以手劍。而黑卯力抗百人,非人類也。其視來丹猶雛鷇也。來丹之友申抱曰:"子怨黑卯至矣,黑卯之易子過矣,將奚謀焉?"來丹垂涕曰:"願子為我謀。"申抱曰:"吾聞衛孔周其祖得殷之寶劍,一僮子服之,卻三軍之眾。奚不請為?"來丹適衛,見孔周,執仆禮,請先納妻子,後言所欲。周曰:"吾有三劍,惟子所擇,而皆不能殺人。且先言其狀:一曰含光,視之不可見,運之不知,其所觸,泯然無際,經物而不覺。二曰承影,將旦昧爽之交,日夕昏明之際,北面察之,淡淡焉若有物存,莫識其狀。其觸物也,竊然有聲,經物而物不疾。三曰宵練,晝則見影而不見光,夜方見光而不見形。其觸物,騞然而過,(騞,音霍虢切。)隨過隨合,覺疾而不血刃。此三寶劍,傳之十三世矣,而無施於事,(不能害物。)匣而藏之,未嘗啟封。"來丹請其下者,孔周乃歸其妻子,跪而授其下劍。丹再拜受之。執劍從黑卯。黑卯醉,偃臥牖下,自頸至腰三斬,黑卯不覺。丹以黑卯死,趣而退。遇卯子於門,又擊之三下,如接虛。卯子方笑。丹知劍不能煞人也,嘆而歸。卯醒,怒妻子曰:"醉而覆我,使我嗌疾而腰急。"其子曰:"丹之來。過於門。三招我。亦使我體疾而支強。彼其厭我哉?"
yòu yuē: sòng yǒu lán zi zhě yǐ shù gàn sòng yuán jūn, nòng qī jiàn dié yuè zhī, wǔ jiàn cháng zài kōng zhōng. yuán jūn dà jīng, lì cì jīn bó.
又曰:宋有蘭子者以數干宋元君,弄七劍迭躍之,五劍常在空中。元君大驚,立賜金帛。
yòu yuē: zhōu mù wáng zhēng xī róng, róng xiàn kūn wú zhī jiàn, chì dāo qiē yù rú qiè ní.
又曰:周穆王征西戎,戎獻昆吾之劍,赤刀切玉如切泥。
guǎn zǐ yuē: xī gé dà lú zhī shān fā ér chū jīn, chī yóu shòu ér zhì zhī, yǐ wèi jiàn kǎi, cǐ jiàn zhī shǐ yě.
《管子》曰:昔葛大盧之山發而出金,蚩尤受而制之,以為劍鎧,此劍之始也。
yòu yuē: yǔ jiàn zhū shì zhě, zhǎn shēng zhī fǔ yě.
又曰:羽劍珠飾者,斬生之斧也。
mò zǐ yuē: liáng jiàn qī hū lì, bù qī hū mò yé.
《墨子》曰:良劍期乎利,不期乎莫耶。
sūn qīng zǐ yuē: gàn jiāng mò yé. jù què pì lǘ. jiē gǔ zhī liáng jiàn yě.
《孫卿子》曰:干將莫耶。巨闕辟閭。皆古之良劍也。
wèi liáo zǐ yuē: wú yuè lín zhàn, zuǒ yòu jìn jiàn.
《尉繚子》曰:吳越臨戰,左右進劍。
wú zǐ yuē: fū tí gǔ huī póu, lín nán jué yí, jiē bīng yòng rèn, cǐ jiāng jūn yě. yī jiàn zhī rèn, fēi jiāng jūn shì yě.
《吳子》曰:夫提鼓揮捊,臨難決疑,接兵用刃,此將軍也。一劍之任,非將軍事也。
yòu yuē: yī zéi jiá jiàn jī yú shì, wàn rén wú bù chù pì zhě. chén yǐ wèi fēi yī rén dú yǒng, yī shì wàn rén jiē bù xiào.
又曰:一賊鋏劍擊於市,萬人無不觸辟者。臣以為非一人獨勇,一市萬人皆不肖。
shī zǐ yuē: shuǐ shì duàn hú yàn, lù shì duàn niú mǎ, suǒ yǐ guān liáng jiàn yě.
《尸子》曰:水試斷鵠雁,陸試斷牛馬,所以觀良劍也。
yàn dān zǐ yuē: jīng kē zuǒ shǒu bà qín wáng xiù, yòu shǒu shèn yīn zhēn. qí xiōng. qín wáng yuē:" jīn rì zhī shì cóng zi jì ěr. qǐ tīng qín shēng ér sǐ." zhào jī rén gǔ qín, shēng yuē:" luó hú dān yī kě liè sī dé zhuàng bài èr ér jué, bā chǐ píng fēng kě chāo ér yuè, lù lú zhī jiàn kě fù ér bá." wáng yú shì fèn xiù chāo píng fēng ér zǒu, jīng kē zhì jiàn zhōng tóng zhù yān.
《燕丹子》曰:荊軻左手把秦王袖,右手椹(音砧。)其胸。秦王曰:"今日之事從子計耳。乞聽琴聲而死。"召姬人鼓琴,聲曰:"羅縠單衣可裂(司德狀拜二)而絕,八尺屏風可超而越,鹿盧之劍可負而拔。"王於是奮袖超屏風而走,荊軻擲劍中銅柱焉。
huái nán wàn bì shù yuē: bá jiàn yǐ hù, ér bù yè jīng.
《淮南萬畢術》曰:拔劍倚戶,兒不夜驚。
yòu yuē: fū chún jiàn yú cháng zhī shǐ, xià fū jī zé bù néng duàn, cì zé bù néng rù. gāo yòu zhù yuē: yú cháng, wén rào qū pì ruò yú cháng.
又曰:夫淳劍魚腸之始,下夫擊則不能斷,刺則不能入。(高誘注曰:魚腸,文繞屈譬若魚腸。)
yòu yuē: jiàn gōng huò jiàn zhī shì mò yé zhě, wéi ōu yě néng míng qí zhǒng. ōu yě, liáng gōng yě. yù gōng xuàn yù zhī shì bì lú zhě, wéi yī dùn bù shī qí qíng. bì lú, huò zuò wǔ fū. yī dùn, lǔ zhī fù rén, néng zhī yù lǐ, bù shī qí qíng yě.
又曰:劍工惑劍之似莫耶者,惟歐冶能名其種。(歐冶,良工也。)玉工眩玉之似碧盧者,惟猗頓不失其情。(碧盧,或作武夫。猗頓,魯之富人,能知玉理,不失其情也。)
bào piáo zǐ yuē: ōu yě bù néng zhù qiān xī wèi gàn jiāng.
《抱朴子》曰:歐冶不能鑄鉛錫為干將。
fú lǎng zǐ yuē: fú lǎng qì qiān jīn zhī jiàn, bào piáo zi qū yuē:" hé fū zǐ qì dà ér cún xiǎo hū?" fú lǎng bù yīng.
《符朗子》曰:符朗棄千金之劍,抱朴子趨曰:"何夫子棄大而存小乎?"符朗不應。
jiǎ zǐ yuē: gǔ zhě tiān zǐ èr shí ér guān, dài jiàn. zhū hóu sān shí ér guān, dài jiàn. dài fū sì shí ér guān, dài jiàn. lì rén bù dé guān, shù rén bù dài jiàn.
《賈子》曰:古者天子二十而冠,帶劍。諸侯三十而冠,帶劍。大夫四十而冠,帶劍。隸人不得冠,庶人不帶劍。
kàng cāng zǐ yuē: fēi jǐng zhī jiàn, wēi jí bái rì, qì chéng zǐ ní, yǐ zhī fēng huò, zé dāo jué jù wèi qiè. rèn yě wú zé, fēi jǐng, shén jiàn yě. jué, lián yě. shén jiàn suī lì, yǐ zhī huò dào, yóu tóng yú lián dāo zhě yě. jí fū xiōng xié liú dú fèi wèi bù jìng, jiā zhī yùn zhǎng zhī shàng, qiān lǐ zhī nèi bù liú xíng yǐ. xiōng xié liú dú, shī yì zhī qì yě. cǐ shén jiàn zhī néng pì xiōng xié, gù wēi guāng suǒ xíng, qiān lǐ zhī nèi wèi cháng liú zhǐ zhě yě.
《亢蒼子》曰:蜚景之劍,威集白日,氣成紫霓,以之封獲,則刀劂(俱衛切。)刃也無擇,(蜚景,神劍也。劂,鎌也。神劍雖利,以之獲稻,猶同於鎌刀者也。)及夫凶邪流毒沸渭不靖,加之運掌之上,千里之內不留行矣。(凶邪流毒,濕疫之氣也。此神劍之能辟凶邪,故威光所行,千里之內未嘗留止者也。)
sòng yù dà yán fù yuē: zhǎng jiàn yǐ tiān wài.
宋玉《大言賦》曰:長劍倚天外。
bān gù yōu tōng fù zhù yuē: wèi líng tài zǐ kuǎi kuì wèi wú dào, hǎo dài zhǎng jiàn, zhǎng yī zhàng. gōng liàn nǎi zuò duǎn zhě, zhǎng yī chǐ. gōng zhī bù kě yǐ chuán guó, nǎi zhú zhī.
班固《幽通賦》注曰:衛靈太子蒯聵為無道,好帶長劍,長一丈。公煉乃作短者,長一尺。公知不可以傳國,乃逐之。
wèi dū fù yuē: jiàn zé liú cǎi zhī zhēn, sù zhì zhī bǎo, huò hóng wèi bō yìng, huò guī wén lóng zǎo, fú zhī kě yǐ wēi bǎi mán, zhǐ huī kě yǐ kāi hūn rǎo.
《魏都賦》曰:劍則流彩之珍,素質之寶,或虹蔚波映,或龜文龍藻,服之可以威百蠻,指麾可以開昏擾。
gǔ shī yuē: yāo zhōng lù lú jiàn, kě zhí qiān wàn yú. bó wù zhì yuē: jiàn hòu lù lú míng yuē shǔ lòu.
《古詩》曰:腰中鹿盧劍,可直千萬餘。(《博物志》曰:劍後鹿盧名曰屬鏤。)
yòu yuē: hé yì bǎi liàn gāng, huà wèi rào zhǐ róu.
又曰:何意百鍊鋼,化為繞指柔。
bān gù shī yuē: bǎo jiàn zhí qiān jīn.
班固詩曰:寶劍直千金。
yòu yuē: yán líng qīng bǎo jiàn.
又曰:延陵輕寶劍。
cáo zi jiàn shī yuē: fǔ jiàn xī nán wàng.
曹子建詩曰:拊劍西南望。
jiāng wén tōng shī yuē: yǐ jiàn lín bā huāng.
江文通詩曰:倚劍臨八荒。
sòng bào zhāo shī yuē: shuāng jiàn jiāng bié lí, xiān zài xiá zhōng míng. cí chén wú jiāng lǐ, xióng fēi rù chǔ chéng. wú jiāng shēn wú dǐ, chǔ guān yǒu chóng jiōng. yī wèi tiān dì bié, qǐ zhí xiàn yōu míng. shén wù zhōng bù gé, qiān sì tǎng hái bìng.
宋鮑昭詩曰:雙劍將別離,先在匣中鳴。雌沉吳江里,雄飛入楚城。吳江深無底,楚關有崇扃。一為天地別,豈直限幽明。神物終不隔,千祀倘還並。
liáng wú jūn yǒng bǎo jiàn shī yuē: wǒ yǒu yī bǎo jiàn, chū zì kūn wú xī. zhào rén rú zhào shuǐ, qiè yù rú qiè ní. è biān shuāng lǐn lǐn, xiá shàng fēng qī qī. jì yǔ zhāng gōng zǐ, hé dāng lái jiàn xié.
梁吳均《詠寶劍詩》曰:我有一寶劍,出自昆吾溪。照人如照水,切玉如切泥。鍔邊霜凜凜,匣上風淒淒。寄語張公子,何當來見攜。
liáng cuī hóng yǒng jiàn shī yuē: bǎo jiàn chū kūn wú, guī lóng jiā cǎi zhū. wǔ jīng chū xiàn shù, qiān hù jìng lùn dōu. xiá qì chōng niú dòu, shān xíng zhuǎn lù lú. yù zhī tiān xià guì, chí cǐ wèn fēng hú.
梁崔鴻《詠劍詩》曰:寶劍出昆吾,龜龍夾採珠。五精初獻術,千戶竟論都。匣氣沖牛斗,山形轉鹿盧。欲知天下貴,持此問風胡。
cáo zhí qī qǐ yuē: bù guāng zhī jiàn, yuè jiàn míng. huá zǎo fán rù. shì yǐ wén xī, diāo yǐ cuì lǜ. zhuì yǐ lí lóng zhī zhū, cuò yǐ jīng shān zhī yù. lù duàn xī xiàng, wèi zú chēng juàn. suí bō jié hóng, shuǐ bù jiàn rèn.
曹植《七啟》曰:步光之劍,(越劍名。)華藻繁縟。飾以文犀,彫以翠綠。綴以驪龍之珠,錯以荊山之玉。陸斷犀象,未足稱雋。隨波截鴻,水不漸刃。
zhāng jǐng yáng qī mìng yuē: chǔ zhī yáng jiàn, ōu yě suǒ yíng. yáng, jiàn míng yě. yé xī zhī tǐng, chì shān zhī jīng. xiāo yú yáng tóu, yáng tóu gǔ xiāo zhī yě. pú yǐ duàn chéng. nǎi liàn nǎi shuò, wàn pì qiān guàn. jiē xiāo liàn míng. fēng lóng fèn chuí, fēi lián shàn tàn. shén qì huà chéng, yáng wén yīn màn. jì yì liú qǐ xīng lián, fú cǎi yàn fā, guāng rú sàn diàn, zhì rú yào xuě, shuāng è shuǐ níng, bīng rèn shuāng jié, xíng guān háo cáo, míng zhēn jù què. zhǐ zhèng zé sān jūn bái shǒu, huī jìn zé qiān lǐ liú xiě. qǐ tú shuǐ jié jiāo hóng, lù sǎ bēn sì. duàn fú hé yǐ wèi sān, jué zhòng jiǎ ér chēng lì.
張景陽《七命》曰:楚之陽劍,歐冶所營。(陽,劍名也。)耶溪之挺,赤山之精。銷逾羊頭,(羊頭骨銷之也。)鏷以鍛成。乃煉乃鑠,萬辟千灌。(皆銷練名。)豐隆奮椎,飛廉扇炭。神氣化成,陽文陰縵。既亦流綺星連,浮彩艷發,光如散電,質如曜雪,霜鍔水凝,冰刃霜絜,形冠豪曹,名珍巨闕。指鄭則三軍白首,麾晉則千里流血。豈徒水截蛟鴻,陸灑奔駟。斷浮翮以為三,絕重甲而稱利。
yòu yuē:. ruò qí xíng zhèn xuē zhú, guāng hài fēng hú, jià jiān sān xiāng, shēng guì liǎng dōu. huò chí míng qīng qín, huò yè fēi qù wú, gōng guān wàn zài, wēi yào wú qióng. huī zhī zhě wú qián, yōng zhī zhě shēn xióng. kě yǐ cóng fú jiǔ guó, héng zhì bā róng, zhǎo yá jǐng fù, hán xià chéng fēng, cǐ gài xī dài zhī shén bīng yě.
又曰:。若其形震薛燭,光駭風胡,價兼三鄉,聲貴兩都。或馳名傾秦,或夜飛去吳,功冠萬載,威曜無窮。揮之者無前,擁之者身雄。可以從服九國,橫制八戎,爪牙景附,函夏承風,此蓋希代之神兵也。
chǔ cí yuē: zhí táng xī táng xī, jiàn míng. yǐ fú péng, bǐng gàn jiāng yǐ gē ròu.
《楚辭》曰:執堂溪(堂溪,劍名。)以拂蓬,秉干將以割肉。
yòu yuē: fǔ zhǎng jiàn xī yù ěr. ěr, jiàn yě xín.
又曰:撫長劍兮玉珥。(珥,劍也鐔。)
yòu yuē: yú xuán hǎo cǐ qí fú, nián jì lǎo ér bù shuāi. dài zhǎng jiá zhī lù lí, guān qīng yún zhī cuī wēi. gāo mào.
又曰:余玄好此奇服,年既老而不衰。帶長鋏之陸離,冠青雲之崔巍。(高貌。)
hòu hàn gōng sūn ruì jiàn míng yuē: tiān shēng wǔ cái, jīn dé wéi gāng. cóng gé zuò xīn, hán jǐng tǔ shāng. biàn wù lì yòng, xūn fá mí zhāng. jì bǐ liáng gōng, ōu yě gàn jiāng. yuán zào bǎo jiàn, jù què mò yáng. jīng tōng hào líng, huò zī xiū xiáng. pōu shān jié chuān, hóng ní xiāo wáng. zhāo wēi yào wǔ, zhèn dòng xiá huāng. chǔ yǐ dìng bà, yuè yǐ qǔ qiáng.
後漢公孫瑞《劍銘》曰:天生五才,金德惟剛。從革作辛,含景吐商。辨物利用,勛伐彌彰。暨彼良工,歐冶干將。爰造寶劍,巨闕墨陽。精通皓靈,獲茲休祥。剖山竭川,虹霓消亡。昭威耀武,震動遐荒。楚以定霸,越以取強。
jìn péi jǐng shēng wén shēn jiàn míng yuē: qì yǐ lì xiǎn, shí yǐ míng jǔ. zhǎng jiàn gěng jiè, tǐ wén jīng wǔ. lù duàn xuán xī, shuǐ jié qīng yǔ. jiǔ gōng sī xiàng, qī dé shì fǔ.
晉裴景聲《文身劍銘》曰:器以利顯,實以名舉。長劍耿介,體文經武。陸斷玄犀,水截輕羽。九功斯像,七德是輔。
jìn zhāng xié tài ē jiàn míng yuē: tài ē zhī jiàn, shì zài qí měi. cuì yǐ qīng bō, liǎn yǐ yuè shí xuán. rú yù sī yào, ruò jǐng zài shuǐ. bù yùn zì sù, lǜ tǔ cóng guǐ.
晉張協《太阿劍銘》曰:太阿之劍,世載其美。淬以清波,斂以越〈石玄〉。如玉斯曜,若景在水。不運自肅,率土從軌。
liáng jiǎn wén dì xiè chì lài fāng zhū jiàn děng qǐ yuē: cái fā yù hán, diāo qí yì mù. shǐ kāi yá jiǎn, lì shì jiāo chén. yǐ pǐ dān xiá zhī huī, zhà bǐ qīng yún zhī zhì. shēn wén qiě guì, qì yòng wéi yí. hán shǔ jiān huá, zuǒ yòu xiāng zhào.
梁簡文帝《謝敕賚方諸劍等啟》曰:才發玉函,雕奇溢目。始開牙撿,麗飾交陳。已疋丹霞之暉,乍比青雲之制。身文且貴,器用惟宜。寒暑兼華,左右相照。
liáng shěn yuē wèi dōng gōng xiè chì cì mèng cháng jūn jiàn qǐ yuē: tián wén zhòng qì xùn míng, sì háo mò jí. bǎo jiàn xióng shēn, gù néng wēi líng qín chǔ. rén gāo shì yuǎn, yí wù zú qí. jǐn jiā wán fú, yǐ shēn cún gǔ.
梁沈約《為東宮謝敕賜孟嘗君劍啟》曰:田文重氣殉名,四豪莫及。寶劍雄身,故能威陵秦楚。人高事遠,遺物足奇。謹加玩服,以深存古。