táng
○塘
lù yì chuán yuē: wén wēng zhě, lú jiāng rén, wèi ér tóng shí, nǎi yǒu shén yì, jí zhǎng, dāng qǐ lì xià bēi yǐ zuò tián, wén wēng zhòu rì zhuó fá xīn yǐ wèi bēi táng, qí yè hū yǒu shù bǎi tóu yě zhū yǐ bí dài tǔ zhù chái zhōng, bǐ xiǎo chéng táng.
《錄異傳》曰:文翁者,廬江人,為兒童時,乃有神異,及長,當起歷下陂以作田,文翁晝日斫伐薪以為陂塘,其夜忽有數百頭野豬以鼻戴土著柴中,比曉成塘。
wú dì jì yuē: tán táng yī míng mò chéng, fū chāi shí èr nián, jì shā zi xū, hòu huǐ zhī, yǔ qún chén lín jiāng zuò táng, chuàng shè jì diàn, bǎi xìng yīn yǐ lì miào. wú yuè chūn qiū yún, fū chāi shè jì, bēi dòng jiǔ jǐn.
《吳地記》曰:壇塘一名陌城,夫差十二年,既殺子胥,後悔之,與群臣臨江作塘,創設祭奠,百姓因以立廟。《吳越春秋》雲,夫差設祭,杯動酒盡。
liú dào zhēn qián táng jì yuē: fáng hǎi dà táng zài xiàn dōng, qù yì yī lǐ, wǎng shí jùn yì cáo huá jiā xìn fù, nǎi yì lì cǐ táng yǐ fáng hǎi shuǐ, shǐ kāi, mù yǒu néng yùn tǔ shí yī hú, jí yǔ qián yī shēng. xún rì zhī jiān, lái zhě yún jí, táng wèi chéng ér jué bù fù qǔ, yú shì zài tǔ shí zhě qì zhì ér qù, táng yǐ zhī chéng, jì è jué cháo yuán, yī jìng méng lì yě.
劉道真《錢塘記》曰:防海大塘在縣東,去邑一里,往時郡議曹華家信富,乃議立此塘以防海水,始開,募有能運土石一斛,即與錢一升。旬日之間,來者雲集,塘未成而譎不復取,於是載土石者棄置而去,塘以之成,既遏絕潮源,一境蒙利也。
shù yì jì yuē: jīn wū jiāng zhǎng tíng, tíng xià yǒu zhuī mǎ táng, jí dāng shí wū jiāng tíng zhǎng yǐ zhōu dài xiàng wáng chù.
《述異記》曰:今烏江長亭,亭下有騅馬塘,即當時烏江亭長艤舟待項王處。
nán yuè zhì yuē: dān chéng xiàn yǒu fǔ táng, jīn shā zì shì ér chū.
《南越志》曰:丹城縣有釜塘,金沙自是而出。
péi yuān guǎng zhōu jì yuē: zhāng píng xiàn zhū shā táng, shuǐ rú jiàng, yú biē jiē chì.
裴淵《廣州記》曰:彰平縣朱沙塘,水如絳,魚鱉皆赤。
jīng zhōu jì yuē: zhǎng shā jùn dōng shí yú lǐ, yǒu jùn rén liú shòu mù, yǒu shí què sì suǒ, shòu hàn shùn dì shí wèi sī tú. qí dōng yǒu guī táng, zhōu huí sì shí wǔ lǐ, yǒu líng guī chū qí zhōng, gù táng yīn míng yān.
《荊州記》曰:長沙郡東十餘里,有郡人劉壽墓,有石闕四所,壽漢順帝時為司徒。其東有龜塘,周回四十五里,有靈龜出其中,故塘因名焉。
shèng hóng zhī jīng zhōu jì yuē: shǐ ān xī píng xiàn dōng nán yǒu shān, shān xī qí xíng zhǎng xiá, shuǐ cóng xià zhù táng, yī rì zài zēng jiǎn yíng suō, yīn míng wèi cháo xī táng. yōu míng lù yòu zài.
盛弘之《荊州記》曰:始安熙平縣東南有山,山西其形長狹,水從下注塘,一日再增減盈縮,因名為潮汐塘。(《幽明錄》又載。)
yōu míng lù yuē: lěi yáng xiàn dōng běi yǒu lú táng, yān dì bā qǐng, qí shēn bù kě cè, zhōng yǒu dà yú, cháng zhì wǔ rì yī yuè fèn chū shuǐ, dà kě sān wéi, qí zhuàng yì cháng, měi yuè chū shuǐ, zé xiǎo yú bēn bèng, suí shuǐ shàng àn, bù kě shèng jì.
《幽明錄》曰:耒陽縣東北有廬塘,淹地八頃,其深不可測,中有大魚,常至五日一躍奮出水,大可三圍,其狀異常,每躍出水,則小魚奔迸,隨水上岸,不可勝計。
yì jì yún: lú táng yǒu jiāo yú, wǔ rì yī huā, huò wèi měi fù rén, huò wèi nán zǐ, zhì yú biàn luàn yóu duō, jùn rén xiāng jiè, gù bù gǎn yǒu hài xīn, jiāo yì bù néng wèi jì, hòu wèi léi diàn shā zhī, cǐ táng suì hé.
《異記》云:廬塘有鮫魚,五日一化,或為美婦人,或為男子,至於變亂尤多,郡人相戒,故不敢有害心,鮫亦不能為計,後為雷電殺之,此塘遂涸。
liú xīn qī jiāo zhōu jì yuē: záo nán táng zhě, jiǔ zhēn lù zhī suǒ jīng, qù zhōu wǔ bǎi lǐ. mǎ yuán jī shí wèi táng, yǐ tōng yú hǎi, dá yú xiàng pǔ, jiàn biāo wèi nán jí zhī jiè.
劉欣期《交州記》曰:鑿南塘者,九真路之所經,去州五百里。馬援積石為塘,以通於海,達於象浦,建標為南極之界。
huái nán zǐ yuē: huài táng qǔ guī, fà wū qiú lí, jié zhí zhī tú, jūn zǐ bù wèi.
《淮南子》曰:壞塘取龜,髮屋求狸,桀跖之徒,君子不為。
dī
○堤
ěr yǎ yuē: fén, dà fáng yě. wèi dī.
《爾雅》曰:墳,大防也。謂堤。
liáng shū yuē: shǐ xìng zhōng wǔ wáng dàn, zì sēng dá, wèi jīng zhōu cì shǐ, yù dà jiāng yì, dī huài, dàn qīn lǜ jiāng lì, mào yǔ zhú zhī, shuǐ shì shén měng, rén jiē kǒng jù, huò qǐng bì zhī, dàn yuē:" wáng zūn shàng yù shēn sāi hé dī, wǒ xīn hé dú yǐ wēi bì." dēng dī tàn xī, suì chuò shàn ér xíng bái mǎ yǐ jì jiāng shén, yǐ shēn wèi bǎi xìng qǐng mìng, yán zhōng ér shuǐ tuì dī chū.
《梁書》曰:始興忠武王憺,字僧達,為荊州刺史,遇大江溢,堤壞,憺親率將吏,冒雨築之,水勢甚猛,人皆恐懼,或請避之,憺曰:"王尊尚欲身塞河堤,我心何獨以危避。"登堤嘆息,遂輟膳而刑白馬以祭江神,以身為百姓請命,言終而水退堤出。
jùn guó zhì yuē: zhǎng shā jīn niú dī, hàn wǔ shí, yǒu yì rén qiān jīn niú rù cǐ dī nèi, yīn yǐ míng yān.
《郡國志》曰:長沙金牛堤,漢武時,有異人牽金牛入此堤內,因以名焉。
shuǐ jīng zhù yuē: zhuō jùn wáng zūn, zì yì zhōu cì shǐ qiān dōng jùn tài shǒu, hé shuǐ shèng yì fàn jìn hù zǐ jīn dī, zūn gōng lǜ lì mín, tóu chén bái mǎ qí shuǐ shén hé bó, qīn zhí guī bì, qǐng shēn tián dī, lú jū qí shàng, lì mín jiē zǒu, zūn lì bù dòng, shuǐ qí zú ér zhǐ, gōng sī zhuàng qí yǒng jié.
《水經注》曰:涿郡王尊,自益州刺史遷東郡太守,河水盛溢泛浸瓠子金堤,尊躬率吏民,投沉白馬祈水神河伯,親執圭璧,請身填堤,廬居其上,吏民皆走,尊立不動,水齊足而止,公私壯其勇節。
yòu yuē: hàn ān dì yǒng chū qī nián, lìng yè zhě tài shān máo cén, yú shí mén dōng jī shí bā suǒ jiē rú xiǎo shān, yǐ hàn chōng bō, wèi zhī bā jī dī.
又曰:漢安帝永初七年,令謁者太山矛岑,於石門東積石八所皆如小山,以捍衝波,謂之八激堤。
dǎo
○島
shì míng yuē: hǎi zhōng kě jū yuē dǎo, dào yě, rén suǒ bēn dào.
《釋名》曰:海中可居曰島,到也,人所奔到。
hàn shū yuē: tián héng jù zhū, rù jū hǎi dǎo zhōng. mèng kāng yuē: hǎi zhōng shān yuē dǎo.
《漢書》曰:田橫懼誅,入居海島中。(孟康曰:海中山曰島。)
wèi zhì yuē: wáng qīng tǎo gōu lí, rù wò jǔ, rén yún cháng chéng chuán bǔ yú, fēng chuī shí rì, dōng dé yī dǎo, shàng yǒu rén, cháng yǐ qī yuè qǔ tóng nǚ chén hǎi.
《魏志》曰:王傾討勾驪,入沃沮,人云嘗乘船捕魚,風吹十日,東得一島,上有人,常以七月取童女沉海。
qí dì jì yuē: láo shān dōng běi wǔ lǐ rù hǎi yǒu guǎn yàn dǎo, shì huáng jīn zéi shuài guǎn chéng hòu yě.
《齊地記》曰:嶗山東北五里入海有管彥島,是黃巾賊帥管承後也。
yòu yuē: dōng móu chéng dōng yǒu pán dǎo, chéng dōng běi yǒu niú dǎo, cháng yǐ wǔ yuè, hǎi niú jí hǎi lí yǔ niǎo chǎn rǔ qí shàng.
又曰:東牟城東有盤島,城東北有牛島,常以五月,海牛及海狸與鳥產乳其上。
yǔ
○嶼
lín hǎi jì yuē: qù jùn qī lǐ dōng yǒu fán xù yǔ, yǔ shàng kōng zhǒng lǐ, yóu yú bài gǔ jiǎo, huò hū wèi fán fǔ jūn mù. jīn jùn gōng tián, zài cǐ yǔ xià.
《臨海記》曰:去郡七里東有樊續嶼,嶼上空冢里,猶餘敗鼓角,或呼為樊府君墓。今郡公田,在此嶼下。
hǔ
○滸
ěr yǎ yuē: àn xià dì yuē hǔ.
《爾雅》曰:岸下地曰滸。
shī yuē: mián mián gé lěi, zài hé zhī hǔ.
《詩》曰:綿綿葛藟,在河之滸。
àn
○岸
ěr yǎ yuē: zhòng yá yuē àn.
《爾雅》曰:重涯曰岸。
shī yuē: gāo àn wèi gǔ.
《詩》曰:高岸為谷。
yòu yuē: qí zé yǒu àn.
又曰:淇則有岸。
jìn shū yuē: yīn zhòng kān yú jiāng bīn jiàn liú guān ér zàng yān, xún rì zhī jiān, mén gōu hū qǐ wèi àn. qí xī yǒu rén zì chēng gǎn jūn zhī ēn, kān yīn wèn àn hé xiáng yě? dá yuē:" shuǐ zhōng yǒu àn yuē zhōu, jūn jiāng mù zhōu." yán zhōng ér méi. zhì shì, guǒ dé jīng zhōu yě.
《晉書》曰:殷仲堪於江濱見流棺而葬焉,旬日之間,門溝忽起為岸。其夕有人自稱感君之恩,堪因問岸何祥也?答曰:"水中有岸曰州,君將牧州。"言終而沒。至是,果得荊州也。
shuǐ jīng zhù yuē: chuán guān pǔ dōng jí huáng hú shān, lín jiān shén měi, qiào jùn dài zhòng ruò yě fú jū zhī shān xià, wèi zhī huáng hú àn.
《水經注》曰:船官浦東即黃鵠山,林間甚美,譙郡戴仲若野服居之山下,謂之黃鵠岸。
yòu yuē: kūn míng chí yǒu jīn dī shí àn, yì zhōu yǒu jīn dī, zuǒ sī yuē: xī yú jīn dī, dōng yuè yù jīn.
又曰:昆明池有金堤石岸,益州有金堤,左思曰:西逾金堤,東越玉津。
sūn qīng zǐ yuē: quán shēng zhū ér àn bù kū.
《孫卿子》曰:泉生珠而岸不枯。
ní
○泥
shuō wén yuē: ní, hēi tǔ, zài shuǐ zhōng zhě yě.
《說文》曰:泥,黑土,在水中者也。
yì yuē: jǐng ní bù shí, jiù jǐng wú qín. zài jǐng zhī xià gù yuē ní. jǐng ér ní zé bù kě shí.
《易》曰:井泥不食,舊井無禽。(在井之下故曰泥。井而泥則不可食。)
shū yuē: huái hǎi wéi yáng zhōu, jué tǔ wéi tú ní.
《書》曰:淮海惟揚州,厥土惟塗泥。
shī hán shén wù yuē: fū qí zhī dì, chù mèng chūn zhī wèi, hǎi dài zhī jiān, tǔ dì wū ní, liú zhī suǒ guī, lì zhī suǒ jù.
《詩含神霧》曰:夫齊之地,處孟春之位,海岱之間,土地汙泥,流之所歸,利之所聚。
chuán yuē: jìn chǔ jiāng zhàn, lǚ qí mèng shè yuè zhōng zhī, tuì rù yú ní.
《傳》曰:晉楚將戰,呂錡夢射月中之,退入於泥。
lùn yǔ yuē: zi xià yún: suī xiǎo dào, bì yǒu kě guān zhě yān, zhì yuǎn kǒng ní, shì yǐ jūn zǐ bù wèi. xiǎo dào, jīn zhū zi shū. ní, zhì xiàn bù tōng yě.
《論語》曰:子夏云:雖小道,必有可觀者焉,致遠恐泥,是以君子不為。(小道,今諸子書。泥,滯陷不通也。)
hàn shū gōu xù zhì yuē: jīng shuǐ yī shí, qí ní shù dòu, qiě gài qiě fèn, zhǎng wǒ hé shǔ.
《漢書溝洫志》曰:涇水一石,其泥數斗,且溉且糞,長我禾黍。
yòu yuē: yǔ ní xíng chéng qiāo.
又曰:禹泥行乘橇。
dōng guān hàn jì yuē: kuí xiāo jiāng wáng yuán shuō xiāo shǐ bèi hàn. yuē:" qǐng yǐ yī wán ní wèi dài wáng dōng fēng hán gǔ guān, cǐ wàn shì yī shí yě."
《東觀漢記》曰:隗囂將王元說囂使背漢。曰:"請以一丸泥為大王東封函谷關,此萬世一時也。"
yòu yuē: dèng xùn jiāng lí yáng gōng bīng tún yú yáng, qiān hù wū wán xiào wèi. lí yáng gōng gù lì jiē liàn mù, zhī xùn hǎo yǐ qīng ní fēng shū, cóng lí yáng bù tuī lù chē zài qīng ní zhì shàng gǔ yí xùn. qí dé rén xīn rú cǐ.
又曰:鄧訓將黎陽宮兵屯漁陽,遷護烏丸校尉。黎陽宮故吏皆戀慕,知訓好以青泥封書,從黎陽步推鹿車載青泥至上谷遺訓。其得人心如此。
lǒng yòu jì yuē: wǔ dū zǐ shuǐ yǒu ní, qí sè yì zǐ ér zhān, gòng zhī yòng fēng xǐ shū, gù zhào gào yǒu zǐ ní zhī měi.
《隴右記》曰:武都紫水有泥,其色亦紫而粘,貢之用封璽書,故詔誥有紫泥之美。
dì wáng shì jì yuē: zhōu mù wáng zhēng quǎn róng, dé liàn gāng chì dāo, yòng zhī gē yù, rú gē ní yān.
《帝王世紀》曰:周穆王征犬戎,得煉剛赤刀,用之割玉,如割泥焉。
shén xiān chuán yuē: tóng fèng jūn jū lú shān, cháng dà hàn, xiàn lìng yú shì yàn yì fèng shuō dà hàn zhī yì, fèng yīn yǎng shì qí wū yuē:" pín jiā wū jiē jiàn tiān, bù kě yǐ dé yǔ, rú hé?" lìng jiě qí yì, shēn lǜ jiāng lì wèi qǐ wū, wū chéng dāng ní bì, zuò rén yǐ jué tǔ, yù qǔ jiāng shuǐ wò ní. fèng yuē:" bù xū, rì mù dāng yǔ yě." qí yè guǒ dà yǔ, jù rǎng chéng ní.
《神仙傳》曰:童奉君居廬山,嘗大旱,縣令於士彥詣奉說大旱之意,奉因仰視其屋曰:"貧家屋皆見天,不可以得雨,如何?"令解其意,身率將吏為起屋,屋成當泥壁,作人已掘土,欲取江水沃泥。奉曰:"不須,日暮當雨也。"其夜果大雨,聚壤成泥。
gù wēi guǎng zhōu jì yuē: yù lín jùn shān dōng nán yǒu chí, yǒu shí niú zài chí xià, mín cháng sì zhī. suì hàn, bǎi xìng shā niú sì zhī, yǐ niú xuè hé ní ní shí niú bèi, cí bì, tiān yù hóng zhù, xǐ bèi ní jǐn ér hòu qíng.
顧微《廣州記》曰:鬱林郡山東南有池,有石牛在池下,民常祀之。歲旱,百姓殺牛祀之,以牛血和泥泥石牛背,祠畢,天雨洪注,洗背泥盡而後晴。
zēng zǐ yuē: bái shā zài ní, yǔ zhī jiē hēi.
《曾子》曰:白沙在泥,與之皆黑。
huái nán zǐ yuē: wǎn yǎn zhī yù zài wū ní zhī zhōng, suī lián zhě bù shì yě.
《淮南子》曰:琬琰之玉在汙泥之中,雖廉者不釋也。
shì shuō yuē: shí chóng yǐ jiāo wèi ní ní wū, wáng jūn fū yǐ chì shí zhī ní bì.
《世說》曰:石崇以椒為泥泥屋,王君夫以赤石脂泥壁。
zá wǔ xíng shū yuē: èr yuè shàng rén qǔ tǔ ní wū sì jiǎo, yí cán, jí.
《雜五行書》曰:二月上壬取土泥屋四角,宜蠶,吉。
lì
○礫
shì míng yuē: xiǎo shí yuē lì, lì, xī yě, xiǎo shí xiāng zhī, qí jiān xī xī rán.
《釋名》曰:小石曰礫,礫,析也,小石相支,其間析析然。
bào piáo zǐ yuē: jūn shù yuē: dì shēng wǎ lì, bù qù, yǒu dà huò.
《抱朴子》曰:軍術曰:地生瓦礫,不去,有大禍。
cài bó jiē qīng yī fù yuē: jīn shēng shā lì, zhū chū bàng ní.
蔡伯喈《青衣賦》曰:金生沙礫,珠出蚌泥。
lú zi yún xiāng fēng fù yuē: chǔ shí zá jié lǜ, shā lì cè suí zhū.
盧子云《相風賦》曰:楚石雜結綠,沙礫廁隋珠。
shā
○沙
lóng yú hé tú yuē: chī yóu xiōng dì bā shí yī rén, bìng tóng tóu tiě é, shí shā shí.
《龍魚河圖》曰:蚩尤兄弟八十一人,並銅頭鐵額,食沙石。
hán shī wài chuán yuē: kǒng zǐ nán yóu shì chǔ, zhì yú ā gǔ zhī suì, yǒu nǚ zǐ pèi zhèn ér huàn zhě, kǒng zǐ yuē:" bǐ fù rén qí kě yǔ yán hū?" zhí shāng yǐ shòu zi gòng yuē:" shàn wèi zhī cí." fù rén dá yuē:" ā gǔ zhī suì, yǐn qū zhī sì, yù yǐn zé yǐn, hé wèn yú bì zǐ?" shòu zi gòng shāng, guì zuò zhì zhī shā shàng yuē:" lǐ bù qīn shòu."
《韓詩外傳》曰:孔子南遊適楚,至於阿谷之隧,有女子佩瑱而浣者,孔子曰:"彼婦人其可與言乎?"執觴以授子貢曰:"善為之辭。"婦人答曰:"阿谷之隧,隱曲之汜,欲飲則飲,何問於婢子?"授子貢觴,跪坐置之沙上曰:"禮不親授。"
yòu yuē: zì xī hé zhì yú liú shā, qiān lǐ ér yáo, yōng zhōu shì yě.
又曰:自西河至於流沙,千里而遙,(雍州是也。)
jiā yǔ yuē: dé qí rén, rú jù shā ér yǔ zhī fēi qí rén, rú huì lóng ér gǔ zhī.
《家語》曰:得其人,如聚沙而雨之;非其人,如會聾而鼓之。
shǐ jì yuē: zhāng liáng yǐ tiě chuí jī qín shǐ huáng yú bó làng shā, zhōng qí fù chē.
《史記》曰:張良以鐵椎擊秦始皇於博浪沙,中其副車。
yòu yuē: shàng zài luò yáng nán gōng, cóng fù dào wàng jiàn zhū jiāng wǎng wǎng xiāng yǔ zuò shā zhōng yǔ.
又曰:上在雒陽南宮,從復道望見諸將往往相與坐沙中語。
yòu yuē: wǔ dì yuán fēng yuán nián hàn, yú shì tiān zǐ nǎi dǎo wàn lǐ shā.
又曰:武帝元封元年旱,於是天子乃禱萬里沙。
zhàn guó cè yuē: qí xiāng wáng lì, tián dān xiāng zhī. guò zī shuǐ, yǒu lǎo rén shè shuǐ ér hán, bù néng xíng, zuò shā zhōng, tián dān jiàn qí hán yě, jiě qiú ér yī zhī. xiāng wáng yuē:" bù zǎo tú, kǒng hòu huǐ zhī."
《戰國策》曰:齊襄王立,田單相之。過淄水,有老人涉水而寒,不能行,坐沙中,田單見其寒也,解裘而衣之。襄王曰:"不早圖,恐後悔之。"
hàn shū yuē: hán xìn jī lóng qiě, jiā suī shuǐ, yè lìng rén wèi wàn yú náng shèng shā, yǐ yōng shuǐ shàng liú.
《漢書》曰:韓信擊龍且,夾睢水,夜令人為萬餘囊盛沙,以壅水上流。
dōng guān hàn jì yuē: zhū wěi děng gòng huì wěi shuǐ shàng, shā zhōng shè tán, lì shèng gōng wèi tiān zǐ.
《東觀漢記》曰:朱鮪等共會洧水上,沙中設壇,立聖公為天子。
bó wù zhì yuē: shí fān, wèi chén yě, bèi néng fù qiān èr bǎi shí shā.
《博物志》曰:石蕃,衛臣也,背能負千二百石沙。
guǎng zhì yuē: liú shā zài yù mén guān wài, nán běi èr qiān lǐ, dōng xī shù bǎi lǐ, yǒu sān duàn, míng yuē sān lǒng.
《廣志》曰:流沙在玉門關外,南北二千里,東西數百里,有三斷,名曰三隴。
liè zǐ yuē: niú quē zhě, shàng dì zhī dà rú yě. zhī hán dān, yù dào yú ǒu shā.
《列子》曰:牛缺者,上地之大儒也。之邯鄲,遇盜於耦沙。
lǔ lián zǐ yuē: zhāo lù zhī pú, gōng nǚ bù néng zhì zī miǎn zhī shā, jì ér bù néng shù.
《魯連子》曰:朝露之蒲,工女不能治;淄澠之沙,計兒不能數。
hán zǐ yuē: sūn shū áo qǐng hàn jiān zhī dì, shā shí zhī chù.
《韓子》曰:孫叔敖請漢間之地,沙石之處。
zēng zǐ yuē: bái shā zài ní, yǔ zhī jiē hēi.
《曾子》曰:白沙在泥,與之皆黑。
huái nán zǐ yuē: hé shuǐ yù qīng, shā rǎng huì zhī.
《淮南子》曰:河水欲清,沙壤穢之。
yòu yuē: hán níng shuǐ, rè jiāo shā.
又曰:寒凝水,熱焦沙。
bào piáo zǐ yuē: mù wáng nán zhēng, yī jūn jǐn huà, xiǎo rén wèi chóng shā.
《抱朴子》曰:穆王南征,一軍盡化,小人為蟲沙。
shuō yuàn yuē: tāng zhī shí, dà hàn qī nián, jiāo shā làn shí.
《說苑》曰:湯之時,大旱七年,焦沙爛石。
gě hóng zhǒu hòu fāng yuē: zhì nì sǐ, áo shā yǐ fù sǐ rén, shǐ shàng xià yǒu shā, dàn chū kǒu bí.
葛洪《肘後方》曰:治溺死,熬沙以覆死人,使上下有沙,但出口鼻。
gǔ jīn zhù yuē: xuān dì dì jié yuán nián, shàng dōu shā zhōng yè fēng, yǒu huǒ rú sù.
《古今注》曰:宣帝地節元年,上都沙中夜風,有火如粟。
cáo mán chuán yuē: cāo zhēng mǎ chāo, gé wèi shuǐ. lóu zi bó shuō yuē:" jīn tiān hán, kě qǐ shā wèi chéng, yǐ shuǐ guàn zhī, kě yī yè ér chéng."
《曹瞞傳》曰:操征馬超,隔渭水。婁子伯說曰:"今天寒,可起沙為城,以水灌之,可一夜而成。"
liú gēn bié chuán yuē: yǐng chuān tài shǒu gāo fǔ jūn dào guān, mín rén yì, jùn zhōng yuàn shǐ sǐ zhě guò bàn, fū rén láng jūn xī dé bìng, cóng gēn qiú xiāo chú bìng qì. gēn yuē:" yú tīng shì zhī hài shàng chuān dì qǔ shā sān hú zhe zhōng, yǐ chún jiǔ sān shēng wò qí shàng." fǔ jūn cóng zhī, bìng zhě xī dé yù, yì qì jué.
《劉根別傳》曰:潁川太守高府君到官,民人疫,郡中掾史死者過半,夫人郎君悉得病,從根求消除病氣。根曰:"於廳事之亥上穿地取沙三斛着中,以醇酒三升沃其上。"府君從之,病者悉得愈,疫氣絕。
sōu shén jì yuē: yǒu wù chù yú jiāng shuǐ, qí míng yuē yù, yī yuē duǎn hú, néng hán shā shè rén, yǐ shù fāng yì zhī, zé dé shā shí yú ròu zhōng.
《搜神記》曰:有物處於江水,其名曰蜮,一曰短狐,能含沙射人,以術方抑之,則得沙石於肉中。
duàn guó shā zhōu jì yuē: jiāo hé xī yǒu huáng shā, shā nán běi yī bǎi èr shí lǐ, dōng xī qī lǐ, xī jí dà yáng chuān, wàng huáng shā yóu rén wěi gān bèi, dì bù shēng cǎo mù, huáng shā dàng rán, shā zhōu qǔ hào yān.
段國《沙州記》曰:澆河西有黃沙,沙南北一百二十里,東西七里,西極大楊川,望黃沙猶人委乾糒,地不生草木,黃沙蕩然,沙州取號焉。
yù zhāng jì yuē: lóng shā zài jùn běi dài jiāng, shā shén jié bái, gāo jùn ér zhì, pō tuó yǒu lóng xíng, jiù sú jiǔ yuè jiǔ rì dēng gāo shàng chù yě.
《豫章記》曰:龍沙在郡北帶江,沙甚潔白,高峻而峙,陂陀有龍形,舊俗九月九日登高上處也。
xīn ān jì yuē: jǐn shā cūn, bàng shān yī hè, sù bō chéng mó, jǐn shí shū wén, guān jūn wú xǐ wén zhī ér zào yān, gǔ duò yóu fàn, mí xún wàng fǎn. tàn yuē:" míng shān měi shí, gù bù xū shǎng, shǐ rén sàng zhū mén zhī zhì."
《新安記》曰:錦沙村,傍山依壑,素波澄膜,錦石舒文,冠軍吳喜聞之而造焉,鼓柁游泛,彌旬忘返。嘆曰:"名山美石,故不虛賞,使人喪朱門之志。"
wáng fú jì yuē: yuán zhōu yǒu shuǐ, chūn jiāo zé shàng bái shā rú mǐ, yú liǎng àn jiǔ shí yú lǐ, hū wèi mǐ shā, ruò yī àn biàn mǐ, qí fāng fēng shú.
《王孚記》曰:袁州有水,春交則上白沙如米,於兩岸九十餘里,呼為米沙,若一岸遍米,其方豐熟。
xiāng zhōng jì yuē: bái shā rú shuāng xuě, chì àn shì zhāo xiá.
《湘中記》曰:白沙如霜雪,赤岸似朝霞。
dùn jiǎ kāi shān tú yuē: shā tǔ zhī pǔ, yún yáng zhī xū, kě yǐ zhǎng shēng, kě yǐ yǐn jū. shā tǔ, jí zhǎng shā yě, yún yáng, gǔ xiān rén yě.
《遁甲開山圖》曰:沙土之浦,雲陽之墟,可以長生,可以隱居。沙土,即長沙也,雲陽,古仙人也。
jùn guó zhì yuē: háng zhōu zhè jiāng yǒu jiāng shā zhǎng, xī wǔ liè wèi jùn lì fù fǔ, xiāng rén jiàn zhī, huì cǐ shā shàng. fù lǎo yuē cǐ shā xiá ér zhǎng, jūn bì wèi zhǎng shā tài shǒu. guǒ rán.
《郡國志》曰:杭州浙江有江沙漲,昔武烈為郡吏赴府,鄉人餞之,會此沙上。父老曰此沙狹而長,君必為長沙太守。果然。
yòu yuē: yī zhōu, tiě lēi guó yě, ér lù duō shā qì, qì nèi shí wén jiào huàn shēng, bù jiàn rén, huò wén gē xiào zhī shēng, gài guǐ wù yě.
又曰:伊州,鐵勒國也,而路多沙磧,磧內時聞叫喚聲,不見人,或聞歌笑之聲,蓋鬼物也。
pó yáng jì yuē: xīn chāng shuǐ yǒu yī shā duī, zài xiàn dōng běi wǔ shí lǐ, qí xíng zhuàng rú fù chuán, xiān jìng tè yì, měi nián fēng rěn, qí shā jí duī jī rú jiù, ruò shā yí hé àn, qí nián jiǎn, gǔ lái xiāng chuán, yǐ wèi cháng yàn.
《鄱陽記》曰:新昌水有一沙堆,在縣東北五十里,其形狀如覆船,鮮淨特異,每年豐稔,其沙即堆積如舊,若沙移河岸,其年儉,古來相傳,以為常驗。