hān zuì
○酣醉
shuō wén yuē: hān, lè jiǔ yě.
《說文》曰:酣,樂酒也。
yòu yuē: jiǔ zú yuē zuì. gè zú qí dù liàng, bù zhì yú luàn yě. yī yuē dú yě.
又曰:酒卒曰醉。各卒其度量,不至於亂也。一曰瀆也。
yì wèi jì yuē: yǒu fú yú yǐn jiǔ, wú jiù rú qí shǒu, yǒu fú, shī shì. yǐn jiǔ yǒu sī xìn ér wú bǎo yán yóu, rú qí shǒu, yǒu fú, shī shì. kuàng jiǔ wú jié, zhì rú shǒu, suī yǒu yǐn jiǔ zhī xìn, shī shì bù zuì zhī jié. míng yǐn jiǔ bù jié rú shǒu, bù kě bù jiè yě. xiàng yuē:" yǐn jiǔ rú shǒu, yì bù zhī jié yě."
《易·未濟》曰:有孚於飲酒,無咎;濡其首,有孚,失是。(飲酒有思信而無保言尤,濡其首,有孚,失是。況酒無節,至濡首,雖有飲酒之信,失是不醉之節。明飲酒不節濡首,不可不戒也。)《象》曰:"飲酒濡首,亦不知節也。"
máo shī yuē: jì zuì, gào tài píng yě. jì zuì yǐ jiǔ, jì bǎo yǐ dé.
《毛詩》曰:《既醉》,告太平也。既醉以酒,既飽以德。
yòu yuē: yōu wáng huāng fèi, xiè jìn xiǎo rén, yǐn jiǔ wú dù, chén miǎn yín yì, shì yuē:" jì zuì bù zhī qí yóu." zuì ér jì chū, bìng shòu qí fú zuì ér bù chū, shì wèi fá dé.
又曰:幽王荒廢,褻近小人,飲酒無度,沉湎淫泆,是曰:"既醉不知其尤。"醉而既出,並受其福;醉而不出,是謂伐德。
zuǒ chuán yuē: zhòng ěr jí qí, qí huán gōng qī zhī, gōng zǐ ān zhī. jiāng yuē:" xíng yě." gōng zǐ bù kě. jiāng yǔ zi fàn, zuì ér qiǎn zhī. xǐng, yǐ gē zhú zi fàn.
《左傳》曰:重耳及齊,齊桓公妻之,公子安之。姜曰:"行也。"公子不可。姜與子犯,醉而遣之。醒,以戈逐子犯。
shǐ jì yuē: fàn suī shì wèi, zhōng dài fū xū jiǎ shǐ qí, jū cóng. qí xiāng wáng wén jū biàn, nǎi shǐ rén cì jū niú jiǔ. xū jiǎ yǐ wèi jū chí guó shì gào qí, gù dé cǐ kuì. hái yǐ gào wèi xiāng, wèi qí dà nù, shǐ shè rén chī jū, chāi xié lā chǐ. jū yáng sǐ. jí juǎn zé, zhì cè zhōng. bīn kè yǐn jiǔ zuì, gèng nì jū. jū cóng zé zhōng wèi shǒu zhě yuē:" jì chū wǒ, wǒ hòu xiè gōng." shǒu zhě nǎi qǐng qì zé zhōng sǐ rén. qí zuì, yuē:" kě yǐ."
《史記》曰:范睢事魏,中大夫須賈使齊,雎從。齊襄王聞雎辯,乃使人賜雎牛酒。須賈以為雎持國事告齊,故得此饋。還以告魏相,魏齊大怒,使舍人笞雎,拆脅拉齒。雎佯死。即卷簀,置廁中。賓客飲酒醉,更溺雎。雎從簀中謂守者曰:"既出我,我厚謝公。"守者乃請棄簀中死人。齊醉,曰:"可矣。"
yòu yuē: qí wēi wáng zhì jiǔ hòu gōng, zhào chún yú kūn cì jiǔ, wèn yuē:" xiān shēng néng yǐn jǐ xǔ ér zuì?" kūn yuē:" yǐn yī dòu zuì, yǐn yī shí yì zuì." wáng yuē:" xiān shēng yǐn yī dòu ér zuì, nǎi néng yǐn yī shí zāi?" kūn yuē:" cì jiǔ dài wáng zhī qián, zhí fǎ zài bàng, yù shǐ zài hòu, kūn kǒng jù fǔ fú ér yǐn, yī dòu jìng zuì. ruò zhōu lǘ zhī huì, nán nǚ zá zuò, qián yǒu duò ěr, hòu yǒu yí zān, kūn qiè lè cǐ, yǐn kě bā dǒu. táng shàng zhú miè, zhǔ rén liú kūn ér chū sòng kè, luó rú jīn jiě, wēi wén xiāng zé. dāng cǐ zhī shí, kūn xīn zuì xīn, néng yǐn yī shí."
又曰:齊威王置酒後宮,召淳于髡賜酒,問曰:"先生能飲幾許而醉?"髡曰:"飲一斗醉,飲一石亦醉。"王曰:"先生飲一斗而醉,乃能飲一石哉?"髡曰:"賜酒大王之前,執法在傍,御史在後,髡恐懼俯伏而飲,一斗徑醉。若州閭之會,男女雜坐,前有墮珥,後有遺簪,髡竊樂此,飲可八斗。堂上燭滅,主人留髡而出送客,羅襦衿解,微聞香澤。當此之時,髡心最欣,能飲一石。"
yòu yuē: cáo cān wèi hàn xiāng guó, wú suǒ biàn gèng, yī zūn xiāo hé. rì yǐn chún jiǔ. qīng dài fū yǐ xià jiē yù yán, lái zhě, cān zhé yǐn jiǔ, zuì ér hòu qù, zhōng mò de kāi shuō.
又曰:曹參為漢相國,無所變更,一遵蕭何。日飲醇酒。卿大夫以下皆欲言,來者,參輒飲酒,醉而後去,終莫得開說。
yòu yuē: jǐng dì zhào chéng jī, jī yǒu suǒ bì, ér shì shì zhě táng ér shǐ yè jìn. shàng zuì bù zhī, yǐ wèi chéng jī, ér xìng zhī, suì yǒu shēn. jí shēng zǐ, mìng yuē" fā", wèi zhǎng shā wáng.
又曰:景帝召程姬,姬有所避,而飾侍者唐兒使夜進。上醉不知,以為程姬,而幸之,遂有娠。及生子,命曰"發",為長沙王。
hàn shū yuē: hàn gāo zǔ wèi sì shàng tíng zhǎng, tíng zhōng lì wú suǒ bù xiá wǔ, hǎo jiǔ jí sè. cháng cóng wáng ǎo wǔ fù sà yǐn jiǔ, zuì wò, wǔ fù wáng ǎo jiàn qí shàng cháng yǒu lóng guài. cǐ liǎng jiā cháng zhé quàn qì zhài.
《漢書》曰:漢高祖為泗上亭長,亭中吏無所不狎侮,好酒及色。常從王媼、武負脎飲酒,醉臥,武負、王媼見其上常有龍怪。此兩家常折券棄債。
yòu yuē: gāo zǔ bèi jiǔ, yè jīng zé zhōng, lìng yī rén qián. qián zhě hái bào yuē:" qián yǒu dà shé dāng jìng." gāo zǔ zuì, yuē:" zhuàng shì hé wèi!" nǎi qián, bá jiàn zhǎn shé, fēn wèi liǎng. dào kāi, xíng shù lǐ, zuì, yīn wò.
又曰:高祖被酒,夜經澤中,令一人前。前者還報曰:"前有大蛇當徑。"高祖醉,曰:"壯士何畏!"乃前,拔劍斬蛇,分為兩。道開,行數里,醉,因臥。
yòu yuē: wàn shí jūn xǐ jū líng lǐ. nèi shǐ qìng zuì guī, rù wài mén bù xià chē. wàn shí jūn wén zhī, bù shí. qìng kǒng, ròu tǎn qǐng zuì, bù xǔ. jǔ zōng jí xiōng jiàn ròu tǎn, wàn shí jūn ràng yuē:" nèi shǐ guì rén, rù lǘ lǐ, lǐ zhōng zhǎng lǎo jiē zǒu nì, ér nèi shǐ zuò chē zhōng rú gù!" nǎi xiè bà qìng. qìng jí zhū zi rù lǐ mén, chí zhì jiā.
又曰:萬石君徙居陵里。內史慶醉歸,入外門不下車。萬石君聞之,不食。慶恐,肉袒請罪,不許。舉宗及兄建肉袒,萬石君讓曰:"內史貴人,入閭里,里中長老皆走匿,而內史坐車中如故!"乃謝罷慶。慶及諸子入里門,趍至家。
yòu yuē: wèi qīng fá xiōng nú, xiōng nú yòu xián wáng dāng qīng děng, yǐ wèi hàn bīng bù néng zhì, yǐn zuì. hàn bīng yè zhì, wéi yòu xián wáng, jīng ér yè táo.
又曰:衛青伐匈奴,匈奴右賢王當青等,以為漢兵不能至,飲醉。漢兵夜至,圍右賢王,驚而夜逃。
yòu yuē: lǐ guǎng dāng zhǎn, shú wèi shù rén. yǔ gù yǐng yīn hóu píng jū lán tián nán shān shè liè. cháng yè cóng yī qí chū, cóng rén tián jiān yǐn. hái zhì tíng, bà líng wèi zuì, ā zhǐ guǎng, guǎng qí yuē:" gù lǐ jiāng jūn." wèi yuē:" jīn jiāng jūn shàng bù dé yè xíng, hé gù yě!" sù guǎng tíng xià.
又曰:李廣當斬,贖為庶人。與故潁陰侯屏居藍田南山射獵。嘗夜從一騎出,從人田間飲。還至亭,灞陵尉醉,呵止廣,廣騎曰:"故李將軍。"尉曰:"今將軍尚不得夜行,何故也!"宿廣亭下。
yòu yuē: chén zūn wèi jīng zhào yǐn, shì jiǔ, měi dà yǐn, bīn kè mǎn táng, zhé bì mén, qǔ chē xiá tóu jǐng zhōng, suī yǒu jí, zhōng bù dé qù. yǒu bù cì shǐ zòu shì, guò zūn, zhí qí fāng yǐn, cì shǐ hòu zūn sù zuì shí, tū rù jiàn zūn mǔ, nǎi kòu tóu bái dāng duì shàng shū yǒu qī huì, nǎi lìng cóng hòu gé chū qù. zūn suī cháng zuì, rán shì yì bù fèi.
又曰:陳遵為京兆尹,嗜酒,每大飲,賓客滿堂,輒閉門,取車轄投井中,雖有急,終不得去。有部刺史奏事,過遵,值其方飲,刺史候遵宿醉時,突入見遵母,乃叩頭白當對尚書有期會,乃令從後閤出去。遵雖嘗醉,然事亦不廢。
yòu yuē: bǐng jí shǐ yú guān shǔ yuàn shǐ, wù yǎn guò yáng shàn. jí yù lì shì jiǔ, shù bū dàng, cháng cóng jí chū, zuì ǒu chéng xiàng chē xià yīn. xī cáo zhǔ lì bái yù chì zhī, jí yuē:" yǐ zuì bǎo zhī shī qù shì, shǐ cǐ rén jiāng fù hé suǒ róng? xī cáo rěn zhī, cǐ bù guò wū chéng xiàng chē yīn ěr." suì bù qù yě.
又曰:邴吉始於官屬掾史,務掩過揚善。吉馭吏嗜酒,數逋盪,嘗從吉出,醉嘔丞相車下茵。西曹主吏白欲斥之,吉曰:"以醉飽之失去士,使此人將復何所容?西曹忍之,此不過污丞相車茵耳。"遂不去也。
dōng guān hàn jì yuē: gēng shǐ nà zhào méng nǚ wèi fū rén, yǒu chǒng, suì wěi zhèng yú méng, rì yè yǔ fù rén yǐn yàn hòu tíng. qún chén yù suì yán shì, zhé zuì bù néng jiàn. nǎi lìng shì zhōng zuò zhàng nèi yǔ yǔ, zhū jiāng shí fēi gēng shǐ shēng, chū jiē yuàn.
《東觀漢記》曰:更始納趙萌女為夫人,有寵,遂委政於萌,日夜與婦人飲宴後庭。群臣欲遂言事,輒醉不能見。乃令侍中坐帳內與語,諸將識非更始聲,出皆怨。
xiè chéng hòu hàn shū yuē: liú kuān wèi tài wèi, cháng cháo jiàn, kuān bèi jiǔ chén zuì, fú dì shuì. zhào wèn:" tài wèi zuì yé?" kuān yǎng duì yuē:" chén bù gǎn zuì. dàn rèn zhòng zé dà, yōu xīn rú zuì."
謝承《後漢書》曰:劉寬為太尉,嘗朝見,寬被酒沉醉,伏地睡。詔問:"太尉醉耶?"寬仰對曰:"臣不敢醉。但任重責大,憂心如醉。"
wèi zhì yuē: xú miǎo, zì jǐng shān. wèi guó chū jiàn, wèi shàng shū láng. shí kē jìn jiǔ, ér miǎo sī yǐn chén zuì. xiào shì zhào dá wèn yǐ cáo shì, miǎo yuē:" zhōng shèng rén." dá bái tài zǔ, tài zǔ shén nù. dù liáo jiāng jūn xiān yú fǔ píng yuē:" zuì kè wèi qīng jiǔ wèi shèng rén, zhuó jiǔ wèi xián zhě, miǎo xìng xiū shèn, ǒu zuì yán ěr." hòu wén dì jiàn zuò, wèn miǎo yuē:" pō fù zhōng shèng rén bù?" duì yuē:" sù liú yǐ chǒu jiàn zhī, wēi chén yǐ zuì jiàn shí." dì dà xiào, gù zuǒ yòu yuē:" míng bù xū yě."
《魏志》曰:徐邈,字景山。魏國初建,為尚書郎。時科禁酒,而邈私飲沉醉。校事趙達問以曹事,邈曰:"中聖人。"達白太祖,太祖甚怒。渡遼將軍鮮于輔平曰:"醉客謂清酒為聖人,濁酒為賢者,邈性修慎,偶醉言耳。"後文帝踐祚,問邈曰:"頗復中聖人不?"對曰:"宿瘤以丑見知,微臣以醉見識。"帝大笑,顧左右曰:"名不虛也。"
yòu yuē: cáo rén wèi guān yǔ suǒ wéi, tài zǔ yǐ cáo zhí xíng zhēng lǔ jiāng jūn, yù lìng jiù rén, zhí zuì bù néng shòu mìng, yú shì bà zhī.
又曰:曹仁為關羽所圍,太祖以曹植行征虜將軍,欲令救仁,植醉不能受命,於是罷之。
shǔ zhì yuē: jiǎng wǎn, zì gōng yǎn, chú guǎng dōu zhǎng. xiān zhǔ cháng yīn yóu guān yǎn zhì guǎng dōu, jiàn wǎn zhòng shì bù lǐ, shí yòu chén zuì, xiān zhǔ dà nù, jiāng jiā zuì lù. zhū gé liàng qǐng yuē:" jiǎng wǎn, shè jì zhī qì, fēi bǎi lǐ zhī cái yě. yuàn zhǔ gōng zhòng jiā chá zhī." nǎi bù jiā zuì.
《蜀志》曰:蔣琬,字公琰,除廣都長。先主嘗因游觀奄至廣都,見琬眾事不理,時又沉醉,先主大怒,將加罪戮。諸葛亮請曰:"蔣琬,社稷之器,非百里之才也。願主公重加察之。"乃不加罪。
wú zhì yuē: sūn quán wèi wú wáng, yóu yàn zhī hòu, qǐ zì xíng jiǔ. yú fān fú dì yáng zuì, bù chí quán qù, fān qǐ zuò. quán yú shì dà nù, yù shǒu jī zhī, dà sī nóng liú jī qǐ bào quán jiàn yuē:" dài wáng yǐ sān jué hòu shā shàn shì, suī fān yǒu zuì, tiān xià shú zhī zhī?" quán yuē:" cáo mèng dé shàng shā kǒng wén jǔ, gū yú yú fān hé yǒu zāi!" jī yuē:" mèng dé qīng hài míng shì, tiān xià fēi zhī. jīn dài wáng gōng xíng rén dé, yù yǔ yáo shùn bǐ lóng, yóu shì de miǎn. quán yīn chì zuǒ yòu:" zì jīn jiǔ hòu yán shā, jiē xī bù dé shā yě."
《吳志》曰:孫權為吳王,游宴之後,起自行酒。虞翻伏地陽醉,不持;權去,翻起坐。權於是大怒,欲手擊之,大司農劉基起抱權諫曰:"大王以三爵後殺善士,雖翻有罪,天下孰知之?"權曰:"曹孟德尚殺孔文舉,孤於虞翻何有哉!"基曰:"孟德輕害名士,天下非之。今大王躬行仁德,欲與堯舜比隆,由是得免。權因敕左右:"自今酒後言殺,皆悉不得殺也。"
yòu yuē: sūn hào dà huì qún chén, wáng fān chén zuì dùn fú, hào yí ér bù yuè. fān yú chū, yǐ qǐng zhī qǐng hái, jiǔ yì xiǎo jiě. fān xìng yǒu wēi yán, xíng zhǐ zì ruò. hào dà nù, ā zuǒ yòu yú diàn xià zhǎn zhī.
又曰:孫皓大會群臣,王蕃沉醉頓伏,皓疑而不悅。蕃輿出,以頃之請還,酒亦小解。蕃性有威嚴,行止自若。皓大怒,呵左右於殿下斬之。
wèi diǎn lüè yuē: dǒng zhuō suī qīn ài lǚ bù, rán shí zuì jiǔ zé mà zhī, yǐ dāo jiàn jī zhī, bù zhōng. bù kǒng zhōng bèi hài, nǎi xiān chù sǐ shì yǐ jǐ cì zhuō, zhuō yuē:" bù hé zài?" bù yuē:" yǒu zhào!" suì shā zhī.
《魏典略》曰:董卓雖親愛呂布,然時醉酒則罵之,以刀劍擊之,不中。布恐終被害,乃先畜死士以戟刺卓,卓曰:"布何在?"布曰:"有詔!"遂殺之。
yòu yuē: shí miáo, zì dé zhòu, chū wèi shòu chūn lìng. yáng zhōu zhì zài qí xiàn, shí jiǎng jì wèi zhì zhōng, miáo yǐ chū zhì, wǎng yù yè jì. jì sù shì jiǔ, shì huì qí zuì, bù néng jiàn. huì hèn hái, kè mù wèi rén, shǔ yuē" jiǔ tú jiǎng jì", shù zhī yú qiáng xià, dàn xī shè zhī.
又曰:時苗,字德胄,出為壽春令。楊州治在其縣,時蔣濟為治中,苗以初至,往欲謁濟。濟素嗜酒,適會其醉,不能見。恚恨還,刻木為人,署曰"酒徒蔣濟",豎之於牆下,旦夕射之。
yòu yuē: dīng chōng wèi sī lì xiào wèi, hòu shù suì guò zhū jiāng yǐn jiǔ, měi bù néng zhǐ, zuì, làn cháng sǐ yě.
又曰:丁沖為司隸校尉,後數歲過諸將飲酒,美不能止,醉,爛腸死也。
jìn shū yuē: yáng tán zhě, tài shān rén, zhī míng shì yě. shǎo wèi xiè ān suǒ ài zhòng. ān hōng hòu, chuò lè mí nián, xíng bù yóu xī lù zhōu, cháng yīn shí tóu dà zuì, fú lù chàng lè, bù jué zhì zhōu mén yě. zuǒ yòu bái yuē:" cǐ xī zhōu mén." tán bēi gǎn bù yǐ, yǐ mǎ cè kòu fēi, sòng cáo zi shī yuē:" shēng cún huá wū chù, líng luò guī shān qiū." yīn tòng kū ér qù.
《晉書》曰:羊曇者,太山人,知名士也。少為謝安所愛重。安薨後,輟樂彌年,行不由西路州,嘗因石頭大醉,扶路唱樂,不覺至州門也。左右白曰:"此西州門。"曇悲感不已,以馬策扣扉,誦曹子詩曰:"生存華屋處,零落歸山丘。"因慟哭而去。
yòu wáng gōng chuán: huì jī wáng dào zǐ zhì jiǔ yú dōng fǔ, shàng shū lìng xiè shí yīn zuì wèi wěi xiàng zhī gē, gōng zhèng sè yuē:" jū duān yòu zhī zhòng, jí fān wáng zhī dì, ér sì yín shēng, yù lìng qún xià hé suǒ qǔ zé!" shí shēn xián zhī.
又《王恭傳》:會稽王道子置酒於東府,尚書令謝石因醉為委巷之歌,恭正色曰:"居端右之重,集藩王之第,而肆淫聲,欲令群下何所取則!"石深銜之。
yòu yuē: wáng yùn sù shì jiǔ, mò nián yóu shén. jí zài huì jī, lüè shǎo xǐng rì, rán yóu yǐ hé jiǎn wèi bǎi xìng suǒ yuè.
又曰:王蘊素嗜酒,末年尤甚。及在會稽,略少醒日,然猶以和簡為百姓所悅。
yòu gù róng chuán: qí wáng jiǒng zhào wèi dà sī mǎ zhǔ bù. jiǒng shàn quán jiāo zì, róng jiǔ nüè huò, zhōng rì hūn hān, bù zōng fǔ shì, yǐ qíng gào yǒu rén zhǎng lè féng xióng. xióng wèi jiǒng zhǎng shǐ gé yú yuē:" yǐ gù róng wèi zhǔ bù, suǒ yǐ zhēn bá cái wàng, wěi yǐ shì jī, bù fù jì nán běi qīn shū, yù píng hǎi nèi zhī xīn yě. jīn fǔ dà shì yīn, fēi jiǔ kè zhī zhèng." yú yuē:" róng jiāng nán wàng shì, qiě jū zhí rì qiǎn, bù yí qīng dài yì zhī." xióng yuē:" kě zhuǎn wèi zhōng shū shì láng, róng bù shī qīng xiǎn, ér fǔ gèng shōu shí cái." yú rán zhī, bái jiǒng, yǐ wèi zhōng shū shì láng. zài zhí bù fù yǐn jiǔ. rén huò wèn zhī yuē:" hé qián zuì ér hòu xǐng yé?" róng jù, nǎi fù gèng yǐn.
又《顧榮傳》:齊王冏召為大司馬主簿。冏擅權驕恣,榮玖虐禍,終日昏酣,不綜府事,以情告友人長樂馮熊。熊謂冏長史葛旟曰:"以顧榮為主簿,所以甄拔才望,委以事機,不復計南北親疏,欲平海內之心也。今府大事殷,非酒客之政。"旟曰:"榮江南望士,且居職日淺,不宜輕代易之。"熊曰:"可轉為中書侍郎,榮不失清顯,而府更收實才。"旟然之,白冏,以為中書侍郎。在職不復飲酒。人或問之曰:"何前醉而後醒耶?"榮懼,乃復更飲。
jìn zhōng xìng shū: bì zhuō, zì mào shì, wèi lì bù láng. bǐ shě láng niàng shú, zhuō yīn zuì yè zhì qí wèng jiān qǔ jiǔ yǐn zhī, zhǎng jiǔ zhě fù zhuō. láng wǎng shì zhī, shì fù, yàn yú wèng cè, qǔ zuì ér qù.
《晉中興書》:畢卓,字茂世,為吏部郎。比舍郎釀熟,卓因醉夜至其瓮間取酒飲之,掌酒者縛卓。郎往視之,釋縛,宴於瓮側,取醉而去。
yòu yuē: zhōu yǐ dài dài yuān wèi hù jūn, shàng shū jì zhān zhì jiǔ qǐng yǐ jí wáng dǎo děng èr shí rén, yǐ huāng zuì shī yí, fù wèi yǒu sī suǒ zòu.
又曰:周顗代戴淵為護軍,尚書紀瞻置酒請顗及王導等二十人,顗荒醉失儀,復為有司所奏。
tán dào luán jìn shū yuē: huán xuán yì huì jī wáng dào zǐ, dào zǐ yǐ zuì, duì xuán zhāng mù, zhǔ sì zuò yún:" huán wēn zuò zéi." xuán jiàn cǐ zuì shì nán cè, fú dì liú hàn.
檀道鸞《晉書》曰:桓玄詣會稽王道子,道子已醉,對玄張目,矚四座云:"桓溫作賊。"玄見此醉勢難測,伏地流汗。
sòng shū yuē: jīng zhōu cì shǐ wáng chén, fàn tài wài dì yě. chén shì jiǔ, zuì zhé lèi xún, jí xǐng zé yǎn rán duān sù. tài wèi chén yuē:" jiǔ suī huì xìng, yì suǒ yǐ shāng shēng yě."
《宋書》曰:荊州刺史王忱,范太外弟也。忱嗜酒,醉輒累旬,及醒則儼然端肅。太謂忱曰:"酒雖會性,亦所以傷生也。"
yòu yuē: kǒng yǐ shǐ jiǔ zhàng qì, měi zuì zhé mí rì bù xǐng, liáo lèi zhī jiān, duō suǒ líng hū, yóu bù néng qū yì quán xìng, mò bù wèi ér jí zhī.
又曰:孔顗使酒仗氣,每醉輒彌日不醒,僚類之間,多所凌忽,尤不能曲意權幸,莫不畏而疾之。
yòu yuē: táo qián, cháng jiǔ yuè jiǔ rì wú jiǔ, chū zhái biān jú cóng zhōng zuò, jiǔ zhī, zhí wáng hóng sòng jiǔ zhì, biàn zhuó, dà zuì ér guī.
又曰:陶潛,嘗九月九日無酒,出宅邊菊叢中坐,久之,值王弘送酒至,便酌,大醉而歸。
cuī hóng hòu zhào lù yuē: shí lè zhì fǎ shén yán, jiān huì hú, yóu jùn. yǒu zuì hú chéng mǎ tū rù zhǐ chē, lēi dà nù, wèi gōng mén xiǎo zhí fǎ féng zhù yuē:" fū rén jūn wèi lìng, jiāng shǐ xià zhī wú fàn. wú shàng wàng wēi xíng tiān xià, kuàng yú gōng gé zhī jiān! xiàng chí mǎ rù mén, wèi shì hé rén, ér bù dàn bái, zòng zhī yé?" zhù huáng jù wàng huì, duì yuē:" xiàng zuì hú chéng mǎ chí rù, shén ā, wèi zhī ér bù kě yǔ yǔ, suǒ wèi hù xiāng nán yǔ yán, xiǎo rén suǒ bù néng zhì." lēi xiào yuē:" hú zhèng zì nán yǔ yán." shù ér bù zuì.
崔鴻《後趙錄》曰:石勒製法甚嚴,兼諱胡,尤峻。有醉胡乘馬突入止車,勒大怒,謂宮門小執法馮翥曰:"夫人君為令,將使下之無犯。吾尚望威行天下,況於宮閣之間!向馳馬入門,為是何人,而不彈白,縱之耶?"翥惶懼忘諱,對曰:"向醉胡乘馬馳入,甚呵,衛之而不可與語,所謂互鄉難與言,小人所不能制。"勒笑曰:"胡正自難與言。"恕而不罪。
cuī hóng qián qín lù yuē: jiàn wǔ shí sì nián, jiān yàn qún chén yú diào tái, yǐ mì shū jiān zhū tóng wèi jiǔ zhèng, jiān yuē:" jīn rì zhī yǐn, dāng yǐ luò chí wèi xiàn."
崔鴻《前秦錄》曰:建武十四年,堅宴群臣於釣台,以秘書監朱彤為酒正,堅曰:"今日之飲,當以落池為限。"
shǐ diǎn lùn yuē: jīng zhōu mù liú biǎo kuà yǒu nán tǔ, zǐ dì jiāo guì, bìng hǎo jiǔ. wèi sān jué: dà yuē bó yǎ, cì yuē zhòng yǎ, xiǎo yuē jì yǎ. bó shòu qī shēng, zhòng shòu liù shēng, jì shòu wǔ shēng. yòu shè dà zhēn yú zuò duān, kè yǒu zuì jiǔ qǐn dì, zhé yǐ chán yīn chán. cì, yàn qí xǐng zuì. shì chǒu yú zhào jìng hóu yǐ tǒng jiǔ guàn rén yě. dà jià dōu xǔ, shǐ guāng lù dài fū liú sōng běi zhèn yuán shào jūn, yǔ shào zǐ dì yàn yǐn, sōng cháng yǐ shèng xià sān fú zhī jì, zhòu yè hān yǐn. èr fāng huà zhī, gù nán jīng yǒu sān yǎ zhī jué, hé shuò yǒu bì shǔ zhī yǐn.
《史典論》曰:荊州牧劉表跨有南土,子弟驕貴,並好酒。為三爵:大曰伯雅,次曰仲雅,小曰季雅。伯受七升,仲受六升,季受五升。又設大針於坐端,客有醉酒寢地,輒以劖(音讒。)刺,驗其醒醉。是丑於趙敬侯以筒酒灌人也。大駕都許,使光祿大夫劉松北鎮袁紹軍,與紹子弟宴飲,松常以盛夏三伏之際,晝夜酣飲。二方化之,故南荊有三雅之爵,河朔有避暑之飲。
yòu yuē: zhōng cháng shì zhāng ràng zi fèng wèi tài yī lìng, yǔ rén yǐn jiǔ, zhé chè yǐn yī shang, fā lù xíng tǐ, yǐ wèi xì lè. jiāng bà, yòu luàn qí lǚ xì, shǐ xiǎo dà chà yǐ, wú bù qīng dào jiāng pū, wō diē shǒu zú, yīn suí ér xiào zhī.
又曰:中常侍張讓子奉為太醫令,與人飲酒,輒掣引衣裳,發露形體,以為戲樂。將罷,又亂其履舄,使小大差踦,無不傾倒僵仆,踒跌手足,因隨而笑之。
xiāng yáng qí jiù jì yuē: xiāng yáng chéng nán yǒu chí, shān jì lún měi lín cǐ chí, wèi zēng bù dà zuì ér hái. héng yuē:" cǐ wǒ gāo yáng chí yě." xiāng yáng chéng zhōng ér gē zhī yuē:" shān gōng chū hé xǔ, wǎng zhì gāo yáng chí. rì xī dào dài guī, mǐng dǐng wú suǒ zhī. shí shí néng qí mǎ, dào zhe bái jiē lí. jǔ biān wèn gé qiáng, hé rú bīng zhōu ér."
《襄陽耆舊記》曰:襄陽城南有池,山季倫每臨此池,未曾不大醉而還。恆曰:"此我高陽池也。"襄陽城中兒歌之曰:"山公出何許,往至高陽池。日夕倒戴歸,酩酊無所知。時時能騎馬,到著白接離。舉鞭問葛強,何如并州兒。"
hán shī wài chuán yuē: zhào jiǎn zi yǔ zhū dài fū yǐn yú hóng bō zhī tái, jiǔ hān. jiǎn zi tì, zhū dài fū jiē chū zǒu, yuē:" chén yǒu zuì ér bù zì zhī yě." jiǎn zǐ yuē:" dài fū wú zuì. xī yǒu zhōu shě yǒu yán yuē: qiān niú zhī pí, bù ruò yī hú zhī yè zhòng rén zhī wéi wéi, bù ruò zhí shì zhī è è."
《韓詩外傳》曰:趙簡子與諸大夫飲於洪波之台,酒酣。簡子涕,諸大夫皆出走,曰:"臣有罪而不自知也。"簡子曰:"大夫無罪。昔友周舍有言曰:千牛之皮,不若一狐之腋;眾人之惟惟,不若直士之諤諤。"
fèi yī bié chuán yuē: sūn quán měi bié zhì hǎo jiǔ yǐ zhuó yī, shì qí yǐ zuì, rán hòu wèn yǐ guó shì, bìng lùn shì wù, cí nán lèi zhì. yī zhé cí yǐ zuì, tuì ér zhuàn cì suǒ wèn, shì tiáo dá, wú suǒ yí yǐ.
《費禕別傳》曰:孫權每別置好酒以酌禕,視其已醉,然後問以國事,並論世務,辭難累至。禕輒辭以醉,退而撰次所問,事條答,無所遺矣。
lǚ shì chūn qiū yuē: qín móu gōng zhī shí, xī róng qiáng dà, móu gōng yí nǚ lè. róng wáng dà xǐ, yǐ qí gù, shù yǐn shí, rì yè bù xiū. zuǒ yòu yǒu yán qín kòu zhī zhì, yīn àn gōng ér shè zhī. qín kòu guǒ zhì, róng wáng zuì ér wò yú zūn xià, zú shēng fù ér qín zhī.
《呂氏春秋》曰:秦繆公之時,西戎強大,繆公遺女樂。戎王大喜,以其故,數飲食,日夜不休。左右有言秦寇之至,因按弓而射之。秦寇果至,戎王醉而臥於樽下,卒生縛而擒之。
bó wù zhì yuē: rén zhōng jiǔ zuì bù jiě, yù zhī yǐ tāng, zì zì zé yù. tāng yì zuò jiǔ qì wèi.
《博物志》曰:人中酒醉不解,浴之以湯,自漬則愈。湯亦作酒氣味。
yòu yuē: xī yǒu rén míng xuán shí, cóng zhōng shān jiǔ jiā gū jiǔ. jiǔ jiā yǔ zhī qiān rì jiǔ, bù yǔ qí jié dù, zhì jiā ér zuì, jiā yǐ wèi sǐ, ér zàng zhī. jiǔ jiā jì mǎn qiān rì, nǎi yì zhī, wǎng suǒ xuán shí. xuán shí jiā yún:" wáng lái sān nián, fú yǐ què yǐ." nǎi zhì zhǒng, jué ér wèn zhī, xuán shí qǐ yú guān zhōng.
又曰:昔有人名玄石,從中山酒家酤酒。酒家與之千日酒,不語其節度,至家而醉,家以為死,而葬之。酒家計滿千日,乃憶之,往索玄石。玄石家云:"亡來三年,服已闋矣。"乃至冢,掘而問之,玄石起於棺中。
shuō yuàn yuē: chǔ zhuāng wáng cì qún chén jiǔ, rì mù zhú miè, yǒu yǐn měi rén yī zhě, měi rén yuán jué qí guān yīng. gào wáng, wáng yuē:" cì rén jiǔ, shǐ zuì shī lǐ, nài hé yù xiǎn fù rén zhī jié ér rǔ shì hū?" nǎi mìng zuǒ yòu yuē:" yǔ guǎ rén yǐn, bù jué guān yīng zhě bù huān." qún chén jiē jué qí guān yīng, nǎi zhǐ.
《說苑》曰:楚莊王賜群臣酒,日暮燭滅,有引美人衣者,美人援絕其冠纓。告王,王曰:"賜人酒,使醉失禮,奈何欲顯婦人之節而辱士乎?"乃命左右曰:"與寡人飲,不絕冠纓者不歡。"群臣皆絕其冠纓,乃止。
shì shuō yuē: zhōu bó rén yǒu dé liàng, shēn dá wēi luàn. guò jiāng jī nián, héng dà yǐn jiǔ. cháng jīng sān rì xǐng, shí rén wèi" sān rì pú shè".
《世說》曰:周伯仁有德量,深達危亂。過江積年,恆大飲酒。嘗經三日醒,時人謂"三日僕射"。
yòu yuē: zhāng huáng jì guì, yǒu shǎo shí zhī shí lái hòu zhī. huá píng guān shì, yǔ gòng yǐn, jiǔ yùn jiǔ, wèi hān chàng, qí yè zuì mián. zhāng huá cháng yǐn cǐ jiǔ, zuì mián zhé shǐ zuǒ yòu zhuǎn cè, zhì jué, zuǒ yòu yī cháng wèi zhāng gōng zhuǎn cè, qí yǒu wú zhuǎn cè zhě. zhì míng qǐ, yǒu rén yóu bù wù. zhāng gōng yuē:" duō, cǐ bì sǐ yǐ!" shǐ jiù shì zhī, jiǔ guǒ chuān fù liú, chuáng xià pāng tuó.
又曰:張磺既貴,有少時知識來候之。華屏官事,與共飲,九醞酒,為酣暢,其夜醉眠。張華嘗飲此酒,醉眠輒使左右轉側,至覺,左右依常為張公轉側,其友無轉側者。至明起,友人猶不寤。張公曰:"咄,此必死矣!"使就視之,酒果穿腹流,床下滂沱。
yòu yuē: shān gōng yuē: jī shū yè zhī wèi rén yě, yán rán ruò gū sōng zhī dú lì. jí qí zuì yě. wéi é ruò yù shān zhī jiāng tuí.
又曰:山公曰:嵇叔夜之為人也,岩然若孤松之獨立。及其醉也。嵬峨若玉山之將頹。
yòu yuē: dù yù wèi jīng zhōu cì shǐ, zhèn xiāng yáng. shí yǒu yàn jí, dà zuì, bì zhāi dú mián, huò jiàn yī dà shé chuí tóu chuáng biān tǔ.
又曰:杜預為荊州刺史,鎮襄陽。時有宴集,大醉,閉齋獨眠,或見一大蛇垂頭床邊吐。
yǔ lín yuē: zhōu bó rén guò jiāng héng zuì zhǐ, yǒu zǐ sàng sān rì xǐng, gū sàng sān rì xǐng yě.
《語林》曰:周伯仁過江恆醉止,有姊喪三日醒,姑喪三日醒也。
yòu yuē: zhōu bó rén zài zhōng cháo, néng yǐn yī hú jiǔ. guò jiāng, suī rì zuì, rán wèi cháng yǐn yī hú, yǐ wú qí duì yě. hòu yǒu jiù duì hū cóng běi lái, xiāng de xīn rán, nǎi chū èr hú jiǔ gòng yǐn zhī. jì zuì, bó rén dé mián, mián jué, wèn gòng yǐn zhě hé zài? yuē:" xī xiāng." wèn:" dé zhuǎn bù." dá:" bù dé zhuǎn." bó rén yuē:" yì shì." shǐ shì zhī, xié fǔ ér sǐ.
又曰:周伯仁在中朝,能飲一斛酒。過江,雖日醉,然未嘗飲一斛,以無其對也。後有舊對忽從北來,相得欣然,乃出二斛酒共飲之。既醉,伯仁得眠,眠覺,問共飲者何在?曰:"西廂。"問:"得轉不。"答:"不得轉。"伯仁曰:"異事。"使視之,脅腐而死。
shí zhōu jì yuē: yíng zhōu zhě, yù gāo rú jiǔ wèi, míng yuē yù jiǔ, yǐn shù shēng zhé zuì, lìng rén zhǎng shēng.
《十洲記》曰:瀛洲者,玉膏如酒味,名曰玉酒,飲數升輒醉,令人長生。
sú jì yuē: sòng yī sǐ hòu, zàng zài jīn chéng nán shān, duì láng yá jùn mén, yuán sōng wèi láng yá tài shǒu, měi zuì zhé chéng yú shàng sòng yī zhǒng, zuò xíng lù nán gē.
《俗記》曰:宋禕死後,葬在金城南山,對琅琊郡門,袁崧為琅琊太守,每醉輒乘輿上宋禕冢,作《行路難》歌。
liè zǐ yuē: zi chǎn xiāng zhèng, yǒu xiōng yuē gōng sūn cháo, hǎo jiǔ. cháo zhī shì jù jiǔ qiān zhōng, jī qū chéng fēng, zāo kāng zhī qì nì yú rén bí. fāng qí huāng zuì, bù zhī shì dào zhī ān wēi.
《列子》曰:子產相鄭,有兄曰公孫朝,好酒。朝之室聚酒千鍾,積麴成封,糟糠之氣逆於人鼻。方其荒醉,不知世道之安危。
lǔ lián zǐ yuē: chǔ wáng chéng zhāng huá tái, zhuó zhū hóu jiǔ. lǔ jūn xiān zhì, yuè zhī, gù zuì, yǔ zhī dà qū zhī gōng bù zuó zhī bì, yǐ ér huǐ zhī. lǔ jūn jù, nǎi guī zhī.
《魯連子》曰:楚王成章華台,酌諸侯酒。魯君先至,悅之,故醉,與之大曲之弓、不琢之璧,已而悔之。魯君懼,乃歸之。
zhuāng zǐ yuē: zuì zhě zhī zhuì chē yě, xī sǐ, xíng tǐ yǔ rén tóng, qí wù wù yǔ rén yì, zé qí shén zhě quán yě.
《莊子》曰:醉者之墜車也,希死,形體與人同,其悟物與人異,則其神者全也。
shī zǐ yuē: chì xiàn zhōu zhě, shí wèi kūn lún zhī xū, qí dōng zé lǔ shuǐ dǎo. shān zuǒ yòu péng lái, yù hóng zhī cǎo shēng yān. shí qí yī shí, zuì wò sān bǎi suì ér wù.
《尸子》曰:赤縣洲者,實為崑崙之虛,其東則滷水島。山左右蓬萊,玉紅之草生焉。食其一實,醉臥三百歲而寤。
hán zǐ yuē: chǔ gòng wáng yǔ jìn lì gōng zhàn yú yān líng, chǔ shī bài jī. gòng wáng shāng mù, sī mǎ zi fǎn kě ér qiú yǐn, gǔ yáng shù cāo shāng ér jìn zi fǎn. wáng yù fù zhàn, zhào zi fǎn yì, zi fǎn zuì, nǎi cí yǐ jí. wáng rù qí mù, jiǔ chòu, xuán shī ér zhǎn.
《韓子》曰:楚共王與晉厲公戰於鄢陵,楚師敗績。共王傷目,司馬子反渴而求飲,穀陽樹操觴而進子反。王欲復戰,召子反議,子反醉,乃辭以疾。王入其幕,酒臭,旋師而斬。
hán zǐ yuē: shào zī mèi zuì ér wàng qí qiú, liáng jūn yuē:" zuì zú yǐ wáng qiú hū?" dá yuē:" zhòu yǐ jiǔ wáng tiān xià, ér kuàng qiú wáng hū?"
《韓子》曰:紹緇昧醉而忘其裘,梁君曰:"醉足以亡裘乎?"答曰:"紂以酒亡天下,而況裘亡乎?"
yòu yuē: zhòu wèi zhǎng yè yǐn ér shī rì, wèn yú zuǒ yòu, jǐn fú zhī rì. shǐ rén wèn jī zǐ, wèi qí cóng yuē:" wèi tiān xià wáng, ér yī guó jiē shī rì, tiān xià qí wēi yǐ. yī guó jiē bù zhī, ér wǒ dú zhī zhī, wǒ qí wēi yǐ." cí yǐ zuì ér bù zhī yě.
又曰:紂為長夜飲而失日,問於左右,盡弗知日。使人問箕子,謂其從曰:"為天下王,而一國皆失日,天下其危矣。一國皆不知,而我獨知之,我其危矣。"辭以醉而不知也。
yòu yuē: qí huán gōng yǐn jiǔ zuì, yí qí guān, chǐ zhī, sān rì bù cháo. guǎn zhòng yuē:" cǐ fēi yǒu guó zhě zhī chǐ yě, gōng hú bù xuě zhī yǐ zhèng?" gōng yuē:" shàn." yīn fā kùn cāng, cì pín qióng lùn líng yǔ, chū báo zuì. chù sān rì, ér mín gē zhī yuē:" gōng hū, bù fù yí qí guān hū!"
又曰:齊桓公飲酒醉,遺其冠,恥之,三日不朝。管仲曰:"此非有國者之恥也,公胡不雪之以政?"公曰:"善。"因發困倉,賜貧窮;論囹圄,出薄罪。處三日,而民歌之曰:"公乎,不復遺其冠乎!"
huái nán zǐ yuē: fū zuì zhě, fǔ rù chéng mén, yǐ wèi qī chǐ zhī guī chāo jiāng huái, yǐ wèi xún cháng zhī gōu. jiǔ zhuó qí shén yě.
《淮南子》曰:夫醉者,俯入城門,以為七尺之閨;超江、淮,以為尋常之溝。酒濁其神也。
táo yuān míng shī xù yuē: yú ǒu yǒu míng jiǔ, wú rì bù yǐn, gù yǐng dú jǐn, hū yān fù zuì.
陶淵明詩序曰:余偶有名酒,無日不飲,顧影獨盡,忽焉復醉。
zhū gé liàng jí yuē: liàng jiè zǐ yuē:" fū jiǔ zhī shè, hé lǐ zhì qíng, shì tǐ guī xìng, lǐ zhōng ér tuì, cǐ hé zhī zhì yě. zhǔ yì wèi dān, bīn yǒu yú juàn, kě yǐ zhì zuì, wú zhì mí luàn."
《諸葛亮集》曰:亮戒子曰:"夫酒之設,合禮致情,適體歸性,禮終而退,此和之至也。主意未殫,賓有餘倦,可以至醉,無致迷亂。"