hān zuì
○酣醉
shuō wén yuē: hān, lè jiǔ yě.
《说文》曰:酣,乐酒也。
yòu yuē: jiǔ zú yuē zuì. gè zú qí dù liàng, bù zhì yú luàn yě. yī yuē dú yě.
又曰:酒卒曰醉。各卒其度量,不至於乱也。一曰渎也。
yì wèi jì yuē: yǒu fú yú yǐn jiǔ, wú jiù rú qí shǒu, yǒu fú, shī shì. yǐn jiǔ yǒu sī xìn ér wú bǎo yán yóu, rú qí shǒu, yǒu fú, shī shì. kuàng jiǔ wú jié, zhì rú shǒu, suī yǒu yǐn jiǔ zhī xìn, shī shì bù zuì zhī jié. míng yǐn jiǔ bù jié rú shǒu, bù kě bù jiè yě. xiàng yuē:" yǐn jiǔ rú shǒu, yì bù zhī jié yě."
《易·未济》曰:有孚於饮酒,无咎;濡其首,有孚,失是。(饮酒有思信而无保言尤,濡其首,有孚,失是。况酒无节,至濡首,虽有饮酒之信,失是不醉之节。明饮酒不节濡首,不可不戒也。)《象》曰:"饮酒濡首,亦不知节也。"
máo shī yuē: jì zuì, gào tài píng yě. jì zuì yǐ jiǔ, jì bǎo yǐ dé.
《毛诗》曰:《既醉》,告太平也。既醉以酒,既饱以德。
yòu yuē: yōu wáng huāng fèi, xiè jìn xiǎo rén, yǐn jiǔ wú dù, chén miǎn yín yì, shì yuē:" jì zuì bù zhī qí yóu." zuì ér jì chū, bìng shòu qí fú zuì ér bù chū, shì wèi fá dé.
又曰:幽王荒废,亵近小人,饮酒无度,沉湎淫泆,是曰:"既醉不知其尤。"醉而既出,并受其福;醉而不出,是谓伐德。
zuǒ zhuàn yuē: zhòng ěr jí qí, qí huán gōng qī zhī, gōng zǐ ān zhī. jiāng yuē:" xíng yě." gōng zǐ bù kě. jiāng yǔ zi fàn, zuì ér qiǎn zhī. xǐng, yǐ gē zhú zi fàn.
《左传》曰:重耳及齐,齐桓公妻之,公子安之。姜曰:"行也。"公子不可。姜与子犯,醉而遣之。醒,以戈逐子犯。
shǐ jì yuē: fàn suī shì wèi, zhōng dài fū xū jiǎ shǐ qí, jū cóng. qí xiāng wáng wén jū biàn, nǎi shǐ rén cì jū niú jiǔ. xū jiǎ yǐ wéi jū chí guó shì gào qí, gù dé cǐ kuì. hái yǐ gào wèi xiāng, wèi qí dà nù, shǐ shè rén chī jū, chāi xié lā chǐ. jū yáng sǐ. jí juǎn zé, zhì cè zhōng. bīn kè yǐn jiǔ zuì, gèng nì jū. jū cóng zé zhōng wèi shǒu zhě yuē:" jì chū wǒ, wǒ hòu xiè gōng." shǒu zhě nǎi qǐng qì zé zhōng sǐ rén. qí zuì, yuē:" kě yǐ."
《史记》曰:范睢事魏,中大夫须贾使齐,雎从。齐襄王闻雎辩,乃使人赐雎牛酒。须贾以为雎持国事告齐,故得此馈。还以告魏相,魏齐大怒,使舍人笞雎,拆胁拉齿。雎佯死。即卷箦,置厕中。宾客饮酒醉,更溺雎。雎从箦中谓守者曰:"既出我,我厚谢公。"守者乃请弃箦中死人。齐醉,曰:"可矣。"
yòu yuē: qí wēi wáng zhì jiǔ hòu gōng, zhào chún yú kūn cì jiǔ, wèn yuē:" xiān shēng néng yǐn jǐ xǔ ér zuì?" kūn yuē:" yǐn yī dòu zuì, yǐn yī shí yì zuì." wáng yuē:" xiān shēng yǐn yī dòu ér zuì, nǎi néng yǐn yī shí zāi?" kūn yuē:" cì jiǔ dài wáng zhī qián, zhí fǎ zài bàng, yù shǐ zài hòu, kūn kǒng jù fǔ fú ér yǐn, yī dòu jìng zuì. ruò zhōu lǘ zhī huì, nán nǚ zá zuò, qián yǒu duò ěr, hòu yǒu yí zān, kūn qiè lè cǐ, yǐn kě bā dǒu. táng shàng zhú miè, zhǔ rén liú kūn ér chū sòng kè, luó rú jīn jiě, wēi wén xiāng zé. dāng cǐ zhī shí, kūn xīn zuì xīn, néng yǐn yī shí."
又曰:齐威王置酒后宫,召淳于髡赐酒,问曰:"先生能饮几许而醉?"髡曰:"饮一斗醉,饮一石亦醉。"王曰:"先生饮一斗而醉,乃能饮一石哉?"髡曰:"赐酒大王之前,执法在傍,御史在后,髡恐惧俯伏而饮,一斗径醉。若州闾之会,男女杂坐,前有堕珥,后有遗簪,髡窃乐此,饮可八斗。堂上烛灭,主人留髡而出送客,罗襦衿解,微闻香泽。当此之时,髡心最欣,能饮一石。"
yòu yuē: cáo cān wèi hàn xiàng guó, wú suǒ biàn gēng, yī zūn xiāo hé. rì yǐn chún jiǔ. qīng dài fū yǐ xià jiē yù yán, lái zhě, cān zhé yǐn jiǔ, zuì ér hòu qù, zhōng mò de kāi shuō.
又曰:曹参为汉相国,无所变更,一遵萧何。日饮醇酒。卿大夫以下皆欲言,来者,参辄饮酒,醉而后去,终莫得开说。
yòu yuē: jǐng dì zhào chéng jī, jī yǒu suǒ bì, ér shì shì zhě táng ér shǐ yè jìn. shàng zuì bù zhī, yǐ wéi chéng jī, ér xìng zhī, suì yǒu shēn. jí shēng zǐ, mìng yuē" fā", wèi cháng shā wáng.
又曰:景帝召程姬,姬有所避,而饰侍者唐儿使夜进。上醉不知,以为程姬,而幸之,遂有娠。及生子,命曰"发",为长沙王。
hàn shū yuē: hàn gāo zǔ wèi sì shàng tíng cháng, tíng zhōng lì wú suǒ bù xiá wǔ, hǎo jiǔ jí sè. cháng cóng wáng ǎo wǔ fù sà yǐn jiǔ, zuì wò, wǔ fù wáng ǎo jiàn qí shàng cháng yǒu lóng guài. cǐ liǎng jiā cháng zhé quàn qì zhài.
《汉书》曰:汉高祖为泗上亭长,亭中吏无所不狎侮,好酒及色。常从王媪、武负脎饮酒,醉卧,武负、王媪见其上常有龙怪。此两家常折券弃债。
yòu yuē: gāo zǔ bèi jiǔ, yè jīng zé zhōng, lìng yī rén qián. qián zhě hái bào yuē:" qián yǒu dà shé dāng jìng." gāo zǔ zuì, yuē:" zhuàng shì hé wèi!" nǎi qián, bá jiàn zhǎn shé, fēn wéi liǎng. dào kāi, xíng shù lǐ, zuì, yīn wò.
又曰:高祖被酒,夜经泽中,令一人前。前者还报曰:"前有大蛇当径。"高祖醉,曰:"壮士何畏!"乃前,拔剑斩蛇,分为两。道开,行数里,醉,因卧。
yòu yuē: wàn dàn jūn xǐ jū líng lǐ. nèi shǐ qìng zuì guī, rù wài mén bù xià chē. wàn dàn jūn wén zhī, bù shí. qìng kǒng, ròu tǎn qǐng zuì, bù xǔ. jǔ zōng jí xiōng jiàn ròu tǎn, wàn dàn jūn ràng yuē:" nèi shǐ guì rén, rù lǘ lǐ, lǐ zhōng cháng lǎo jiē zǒu nì, ér nèi shǐ zuò chē zhōng rú gù!" nǎi xiè bà qìng. qìng jí zhū zǐ rù lǐ mén, chí zhì jiā.
又曰:万石君徙居陵里。内史庆醉归,入外门不下车。万石君闻之,不食。庆恐,肉袒请罪,不许。举宗及兄建肉袒,万石君让曰:"内史贵人,入闾里,里中长老皆走匿,而内史坐车中如故!"乃谢罢庆。庆及诸子入里门,趍至家。
yòu yuē: wèi qīng fá xiōng nú, xiōng nú yòu xián wáng dāng qīng děng, yǐ wéi hàn bīng bù néng zhì, yǐn zuì. hàn bīng yè zhì, wéi yòu xián wáng, jīng ér yè táo.
又曰:卫青伐匈奴,匈奴右贤王当青等,以为汉兵不能至,饮醉。汉兵夜至,围右贤王,惊而夜逃。
yòu yuē: lǐ guǎng dāng zhǎn, shú wèi shù rén. yǔ gù yǐng yīn hóu píng jū lán tián nán shān shè liè. cháng yè cóng yī qí chū, cóng rén tián jiān yǐn. hái zhì tíng, bà líng wèi zuì, ā zhǐ guǎng, guǎng qí yuē:" gù lǐ jiāng jūn." wèi yuē:" jīn jiāng jūn shàng bù dé yè xíng, hé gù yě!" sù guǎng tíng xià.
又曰:李广当斩,赎为庶人。与故颍阴侯屏居蓝田南山射猎。尝夜从一骑出,从人田间饮。还至亭,灞陵尉醉,呵止广,广骑曰:"故李将军。"尉曰:"今将军尚不得夜行,何故也!"宿广亭下。
yòu yuē: chén zūn wèi jīng zhào yǐn, shì jiǔ, měi dà yǐn, bīn kè mǎn táng, zhé bì mén, qǔ chē xiá tóu jǐng zhōng, suī yǒu jí, zhōng bù dé qù. yǒu bù cì shǐ zòu shì, guò zūn, zhí qí fāng yǐn, cì shǐ hòu zūn sù zuì shí, tū rù jiàn zūn mǔ, nǎi kòu tóu bái dāng duì shàng shū yǒu qī huì, nǎi lìng cóng hòu gé chū qù. zūn suī cháng zuì, rán shì yì bù fèi.
又曰:陈遵为京兆尹,嗜酒,每大饮,宾客满堂,辄闭门,取车辖投井中,虽有急,终不得去。有部刺史奏事,过遵,值其方饮,刺史候遵宿醉时,突入见遵母,乃叩头白当对尚书有期会,乃令从后閤出去。遵虽尝醉,然事亦不废。
yòu yuē: bǐng jí shǐ yú guān shǔ yuàn shǐ, wù yǎn guò yáng shàn. jí yù lì shì jiǔ, shù bū dàng, cháng cóng jí chū, zuì ǒu chéng xiàng chē xià yīn. xī cáo zhǔ lì bái yù chì zhī, jí yuē:" yǐ zuì bǎo zhī shī qù shì, shǐ cǐ rén jiāng fù hé suǒ róng? xī cáo rěn zhī, cǐ bù guò wū chéng xiàng chē yīn ěr." suì bù qù yě.
又曰:邴吉始於官属掾史,务掩过扬善。吉驭吏嗜酒,数逋荡,尝从吉出,醉呕丞相车下茵。西曹主吏白欲斥之,吉曰:"以醉饱之失去士,使此人将复何所容?西曹忍之,此不过污丞相车茵耳。"遂不去也。
dōng guān hàn jì yuē: gēng shǐ nà zhào méng nǚ wèi fū rén, yǒu chǒng, suì wěi zhèng yú méng, rì yè yǔ fù rén yǐn yàn hòu tíng. qún chén yù suì yán shì, zhé zuì bù néng jiàn. nǎi lìng shì zhōng zuò zhàng nèi yǔ yǔ, zhū jiàng shí fēi gēng shǐ shēng, chū jiē yuàn.
《东观汉记》曰:更始纳赵萌女为夫人,有宠,遂委政於萌,日夜与妇人饮宴后庭。群臣欲遂言事,辄醉不能见。乃令侍中坐帐内与语,诸将识非更始声,出皆怨。
xiè chéng hòu hàn shū yuē: liú kuān wèi tài wèi, cháng cháo jiàn, kuān bèi jiǔ chén zuì, fú dì shuì. zhào wèn:" tài wèi zuì yé?" kuān yǎng duì yuē:" chén bù gǎn zuì. dàn rèn zhòng zé dà, yōu xīn rú zuì."
谢承《后汉书》曰:刘宽为太尉,尝朝见,宽被酒沉醉,伏地睡。诏问:"太尉醉耶?"宽仰对曰:"臣不敢醉。但任重责大,忧心如醉。"
wèi zhì yuē: xú miǎo, zì jǐng shān. wèi guó chū jiàn, wèi shàng shū láng. shí kē jìn jiǔ, ér miǎo sī yǐn chén zuì. xiào shì zhào dá wèn yǐ cáo shì, miǎo yuē:" zhōng shèng rén." dá bái tài zǔ, tài zǔ shén nù. dù liáo jiāng jūn xiān yú fǔ píng yuē:" zuì kè wèi qīng jiǔ wèi shèng rén, zhuó jiǔ wèi xián zhě, miǎo xìng xiū shèn, ǒu zuì yán ěr." hòu wén dì jiàn zuò, wèn miǎo yuē:" pō fù zhōng shèng rén bù?" duì yuē:" sù liú yǐ chǒu jiàn zhī, wēi chén yǐ zuì jiàn shí." dì dà xiào, gù zuǒ yòu yuē:" míng bù xū yě."
《魏志》曰:徐邈,字景山。魏国初建,为尚书郎。时科禁酒,而邈私饮沉醉。校事赵达问以曹事,邈曰:"中圣人。"达白太祖,太祖甚怒。渡辽将军鲜于辅平曰:"醉客谓清酒为圣人,浊酒为贤者,邈性修慎,偶醉言耳。"后文帝践祚,问邈曰:"颇复中圣人不?"对曰:"宿瘤以丑见知,微臣以醉见识。"帝大笑,顾左右曰:"名不虚也。"
yòu yuē: cáo rén wèi guān yǔ suǒ wéi, tài zǔ yǐ cáo zhí xíng zhēng lǔ jiāng jūn, yù lìng jiù rén, zhí zuì bù néng shòu mìng, yú shì bà zhī.
又曰:曹仁为关羽所围,太祖以曹植行征虏将军,欲令救仁,植醉不能受命,於是罢之。
shǔ zhì yuē: jiǎng wǎn, zì gōng yǎn, chú guǎng dōu cháng. xiān zhǔ cháng yīn yóu guān yǎn zhì guǎng dōu, jiàn wǎn zhòng shì bù lǐ, shí yòu chén zuì, xiān zhǔ dà nù, jiāng jiā zuì lù. zhū gě liàng qǐng yuē:" jiǎng wǎn, shè jì zhī qì, fēi bǎi lǐ zhī cái yě. yuàn zhǔ gōng zhòng jiā chá zhī." nǎi bù jiā zuì.
《蜀志》曰:蒋琬,字公琰,除广都长。先主尝因游观奄至广都,见琬众事不理,时又沉醉,先主大怒,将加罪戮。诸葛亮请曰:"蒋琬,社稷之器,非百里之才也。愿主公重加察之。"乃不加罪。
wú zhì yuē: sūn quán wèi wú wáng, yóu yàn zhī hòu, qǐ zì xíng jiǔ. yú fān fú dì yáng zuì, bù chí quán qù, fān qǐ zuò. quán yú shì dà nù, yù shǒu jī zhī, dà sī nóng liú jī qǐ bào quán jiàn yuē:" dài wáng yǐ sān jué hòu shā shàn shì, suī fān yǒu zuì, tiān xià shú zhī zhī?" quán yuē:" cáo mèng dé shàng shā kǒng wén jǔ, gū yú yú fān hé yǒu zāi!" jī yuē:" mèng dé qīng hài míng shì, tiān xià fēi zhī. jīn dài wáng gōng xíng rén dé, yù yǔ yáo shùn bǐ lóng, yóu shì de miǎn. quán yīn chì zuǒ yòu:" zì jīn jiǔ hòu yán shā, jiē xī bù dé shā yě."
《吴志》曰:孙权为吴王,游宴之后,起自行酒。虞翻伏地阳醉,不持;权去,翻起坐。权於是大怒,欲手击之,大司农刘基起抱权谏曰:"大王以三爵后杀善士,虽翻有罪,天下孰知之?"权曰:"曹孟德尚杀孔文举,孤於虞翻何有哉!"基曰:"孟德轻害名士,天下非之。今大王躬行仁德,欲与尧舜比隆,由是得免。权因敕左右:"自今酒后言杀,皆悉不得杀也。"
yòu yuē: sūn hào dà huì qún chén, wáng fān chén zuì dùn fú, hào yí ér bù yuè. fān yú chū, yǐ qǐng zhī qǐng hái, jiǔ yì xiǎo jiě. fān xìng yǒu wēi yán, xíng zhǐ zì ruò. hào dà nù, ā zuǒ yòu yú diàn xià zhǎn zhī.
又曰:孙皓大会群臣,王蕃沉醉顿伏,皓疑而不悦。蕃舆出,以顷之请还,酒亦小解。蕃性有威严,行止自若。皓大怒,呵左右於殿下斩之。
wèi diǎn lüè yuē: dǒng zhuō suī qīn ài lǚ bù, rán shí zuì jiǔ zé mà zhī, yǐ dāo jiàn jī zhī, bù zhōng. bù kǒng zhōng bèi hài, nǎi xiān chù sǐ shì yǐ jǐ cì zhuō, zhuō yuē:" bù hé zài?" bù yuē:" yǒu zhào!" suì shā zhī.
《魏典略》曰:董卓虽亲爱吕布,然时醉酒则骂之,以刀剑击之,不中。布恐终被害,乃先畜死士以戟刺卓,卓曰:"布何在?"布曰:"有诏!"遂杀之。
yòu yuē: shí miáo, zì dé zhòu, chū wèi shòu chūn lìng. yáng zhōu zhì zài qí xiàn, shí jiǎng jì wèi zhì zhōng, miáo yǐ chū zhì, wǎng yù yè jì. jì sù shì jiǔ, shì huì qí zuì, bù néng jiàn. huì hèn hái, kè mù wéi rén, shǔ yuē" jiǔ tú jiǎng jì", shù zhī yú qiáng xià, dàn xī shè zhī.
又曰:时苗,字德胄,出为寿春令。杨州治在其县,时蒋济为治中,苗以初至,往欲谒济。济素嗜酒,適会其醉,不能见。恚恨还,刻木为人,署曰"酒徒蒋济",竖之於墙下,旦夕射之。
yòu yuē: dīng chōng wèi sī lì xiào wèi, hòu shù suì guò zhū jiàng yǐn jiǔ, měi bù néng zhǐ, zuì, làn cháng sǐ yě.
又曰:丁冲为司隶校尉,后数岁过诸将饮酒,美不能止,醉,烂肠死也。
jìn shū yuē: yáng tán zhě, tài shān rén, zhī míng shì yě. shǎo wèi xiè ān suǒ ài zhòng. ān hōng hòu, chuò lè mí nián, xíng bù yóu xī lù zhōu, cháng yīn shí tou dà zuì, fú lù chàng lè, bù jué zhì zhōu mén yě. zuǒ yòu bái yuē:" cǐ xī zhōu mén." tán bēi gǎn bù yǐ, yǐ mǎ cè kòu fēi, sòng cáo zi shī yuē:" shēng cún huá wū chù, líng luò guī shān qiū." yīn tòng kū ér qù.
《晋书》曰:羊昙者,太山人,知名士也。少为谢安所爱重。安薨后,辍乐弥年,行不由西路州,尝因石头大醉,扶路唱乐,不觉至州门也。左右白曰:"此西州门。"昙悲感不已,以马策扣扉,诵曹子诗曰:"生存华屋处,零落归山丘。"因恸哭而去。
yòu wáng gōng chuán: kuài jī wáng dào zǐ zhì jiǔ yú dōng fǔ, shàng shū lìng xiè shí yīn zuì wèi wěi xiàng zhī gē, gōng zhèng sè yuē:" jū duān yòu zhī zhòng, jí fān wáng zhī dì, ér sì yín shēng, yù lìng qún xià hé suǒ qǔ zé!" shí shēn xián zhī.
又《王恭传》:会稽王道子置酒於东府,尚书令谢石因醉为委巷之歌,恭正色曰:"居端右之重,集藩王之第,而肆淫声,欲令群下何所取则!"石深衔之。
yòu yuē: wáng yùn sù shì jiǔ, mò nián yóu shén. jí zài kuài jī, lüè shǎo xǐng rì, rán yóu yǐ hé jiǎn wèi bǎi xìng suǒ yuè.
又曰:王蕴素嗜酒,末年尤甚。及在会稽,略少醒日,然犹以和简为百姓所悦。
yòu gù róng chuán: qí wáng jiǒng zhào wèi dà sī mǎ zhǔ bù. jiǒng shàn quán jiāo zì, róng jiǔ nüè huò, zhōng rì hūn hān, bù zōng fǔ shì, yǐ qíng gào yǒu rén cháng lè féng xióng. xióng wèi jiǒng zhǎng shǐ gé yú yuē:" yǐ gù róng wéi zhǔ bù, suǒ yǐ zhēn bá cái wàng, wěi yǐ shì jī, bù fù jì nán běi qīn shū, yù píng hǎi nèi zhī xīn yě. jīn fǔ dà shì yīn, fēi jiǔ kè zhī zhèng." yú yuē:" róng jiāng nán wàng shì, qiě jū zhí rì qiǎn, bù yí qīng dài yì zhī." xióng yuē:" kě zhuǎn wéi zhōng shū shì láng, róng bù shī qīng xiǎn, ér fǔ gèng shōu shí cái." yú rán zhī, bái jiǒng, yǐ wéi zhōng shū shì láng. zài zhí bù fù yǐn jiǔ. rén huò wèn zhī yuē:" hé qián zuì ér hòu xǐng yé?" róng jù, nǎi fù gèng yǐn.
又《顾荣传》:齐王冏召为大司马主簿。冏擅权骄恣,荣玖虐祸,终日昏酣,不综府事,以情告友人长乐冯熊。熊谓冏长史葛旟曰:"以顾荣为主簿,所以甄拔才望,委以事机,不复计南北亲疏,欲平海内之心也。今府大事殷,非酒客之政。"旟曰:"荣江南望士,且居职日浅,不宜轻代易之。"熊曰:"可转为中书侍郎,荣不失清显,而府更收实才。"旟然之,白冏,以为中书侍郎。在职不复饮酒。人或问之曰:"何前醉而后醒耶?"荣惧,乃复更饮。
jìn zhōng xīng shū: bì zhuō, zì mào shì, wèi lì bù láng. bǐ shě láng niàng shú, zhuō yīn zuì yè zhì qí wèng jiān qǔ jiǔ yǐn zhī, zhǎng jiǔ zhě fù zhuō. láng wǎng shì zhī, shì fù, yàn yú wèng cè, qǔ zuì ér qù.
《晋中兴书》:毕卓,字茂世,为吏部郎。比舍郎酿熟,卓因醉夜至其瓮间取酒饮之,掌酒者缚卓。郎往视之,释缚,宴於瓮侧,取醉而去。
yòu yuē: zhōu yǐ dài dài yuān wèi hù jūn, shàng shū jì zhān zhì jiǔ qǐng yǐ jí wáng dǎo děng èr shí rén, yǐ huāng zuì shī yí, fù wèi yǒu sī suǒ zòu.
又曰:周顗代戴渊为护军,尚书纪瞻置酒请顗及王导等二十人,顗荒醉失仪,复为有司所奏。
tán dào luán jìn shū yuē: huán xuán yì kuài jī wáng dào zǐ, dào zǐ yǐ zuì, duì xuán zhāng mù, zhǔ sì zuò yún:" huán wēn zuò zéi." xuán jiàn cǐ zuì shì nán cè, fú dì liú hàn.
檀道鸾《晋书》曰:桓玄诣会稽王道子,道子已醉,对玄张目,瞩四座云:"桓温作贼。"玄见此醉势难测,伏地流汗。
sòng shū yuē: jīng zhōu cì shǐ wáng chén, fàn tài wài dì yě. chén shì jiǔ, zuì zhé lèi xún, jí xǐng zé yǎn rán duān sù. tài wèi chén yuē:" jiǔ suī huì xìng, yì suǒ yǐ shāng shēng yě."
《宋书》曰:荆州刺史王忱,范太外弟也。忱嗜酒,醉辄累旬,及醒则俨然端肃。太谓忱曰:"酒虽会性,亦所以伤生也。"
yòu yuē: kǒng yǐ shǐ jiǔ zhàng qì, měi zuì zhé mí rì bù xǐng, liáo lèi zhī jiān, duō suǒ líng hū, yóu bù néng qū yì quán xìng, mò bù wèi ér jí zhī.
又曰:孔顗使酒仗气,每醉辄弥日不醒,僚类之间,多所凌忽,尤不能曲意权幸,莫不畏而疾之。
yòu yuē: táo qián, cháng jiǔ yuè jiǔ rì wú jiǔ, chū zhái biān jú cóng zhōng zuò, jiǔ zhī, zhí wáng hóng sòng jiǔ zhì, biàn zhuó, dà zuì ér guī.
又曰:陶潜,尝九月九日无酒,出宅边菊丛中坐,久之,值王弘送酒至,便酌,大醉而归。
cuī hóng hòu zhào lù yuē: shí lè zhì fǎ shén yán, jiān huì hú, yóu jùn. yǒu zuì hú chéng mǎ tū rù zhǐ chē, lēi dà nù, wèi gōng mén xiǎo zhí fǎ féng zhù yuē:" fū rén jūn wèi lìng, jiāng shǐ xià zhī wú fàn. wú shàng wàng wēi xíng tiān xià, kuàng yú gōng gé zhī jiān! xiàng chí mǎ rù mén, wéi shì hé rén, ér bù dàn bái, zòng zhī yé?" zhù huáng jù wàng huì, duì yuē:" xiàng zuì hú chéng mǎ chí rù, shén ā, wèi zhī ér bù kě yǔ yǔ, suǒ wèi hù xiāng nán yǔ yán, xiǎo rén suǒ bù néng zhì." lēi xiào yuē:" hú zhèng zì nán yǔ yán." shù ér bù zuì.
崔鸿《后赵录》曰:石勒制法甚严,兼讳胡,尤峻。有醉胡乘马突入止车,勒大怒,谓宫门小执法冯翥曰:"夫人君为令,将使下之无犯。吾尚望威行天下,况於宫阁之间!向驰马入门,为是何人,而不弹白,纵之耶?"翥惶惧忘讳,对曰:"向醉胡乘马驰入,甚呵,卫之而不可与语,所谓互乡难与言,小人所不能制。"勒笑曰:"胡正自难与言。"恕而不罪。
cuī hóng qián qín lù yuē: jiàn wǔ shí sì nián, jiān yàn qún chén yú diào tái, yǐ mì shū jiān zhū tóng wèi jiǔ zhèng, jiān yuē:" jīn rì zhī yǐn, dāng yǐ luò chí wéi xiàn."
崔鸿《前秦录》曰:建武十四年,坚宴群臣於钓台,以秘书监朱彤为酒正,坚曰:"今日之饮,当以落池为限。"
shǐ diǎn lùn yuē: jīng zhōu mù liú biǎo kuà yǒu nán tǔ, zǐ dì jiāo guì, bìng hǎo jiǔ. wèi sān jué: dà yuē bó yǎ, cì yuē zhòng yǎ, xiǎo yuē jì yǎ. bó shòu qī shēng, zhòng shòu liù shēng, jì shòu wǔ shēng. yòu shè dà zhēn yú zuò duān, kè yǒu zuì jiǔ qǐn dì, zhé yǐ chán yīn chán. cì, yàn qí xǐng zuì. shì chǒu yú zhào jìng hóu yǐ tǒng jiǔ guàn rén yě. dà jià dōu xǔ, shǐ guāng lù dài fu liú sōng běi zhèn yuán shào jūn, yǔ shào zǐ dì yàn yǐn, sōng cháng yǐ shèng xià sān fú zhī jì, zhòu yè hān yǐn. èr fāng huà zhī, gù nán jīng yǒu sān yǎ zhī jué, hé shuò yǒu bì shǔ zhī yǐn.
《史典论》曰:荆州牧刘表跨有南土,子弟骄贵,并好酒。为三爵:大曰伯雅,次曰仲雅,小曰季雅。伯受七升,仲受六升,季受五升。又设大针於坐端,客有醉酒寝地,辄以劖(音谗。)刺,验其醒醉。是丑於赵敬侯以筒酒灌人也。大驾都许,使光禄大夫刘松北镇袁绍军,与绍子弟宴饮,松常以盛夏三伏之际,昼夜酣饮。二方化之,故南荆有三雅之爵,河朔有避暑之饮。
yòu yuē: zhōng cháng shì zhāng ràng zǐ fèng wèi tài yī lìng, yú rén yǐn jiǔ, zhé chè yǐn yī shang, fā lù xíng tǐ, yǐ wéi xì lè. jiāng bà, yòu luàn qí lǚ xì, shǐ xiǎo dà chà yǐ, wú bù qīng dǎo jiāng pū, wō diē shǒu zú, yīn suí ér xiào zhī.
又曰:中常侍张让子奉为太医令,与人饮酒,辄掣引衣裳,发露形体,以为戏乐。将罢,又乱其履舄,使小大差踦,无不倾倒僵仆,踒跌手足,因随而笑之。
xiāng yáng qí jiù jì yuē: xiāng yáng chéng nán yǒu chí, shān jì lún měi lín cǐ chí, wèi zēng bù dà zuì ér hái. héng yuē:" cǐ wǒ gāo yáng chí yě." xiāng yáng chéng zhōng ér gē zhī yuē:" shān gōng chū hé xǔ, wǎng zhì gāo yáng chí. rì xī dào dài guī, mǐng dǐng wú suǒ zhī. shí shí néng qí mǎ, dào zhe bái jiē lí. jǔ biān wèn gé qiáng, hé rú bīng zhōu ér."
《襄阳耆旧记》曰:襄阳城南有池,山季伦每临此池,未曾不大醉而还。恒曰:"此我高阳池也。"襄阳城中儿歌之曰:"山公出何许,往至高阳池。日夕倒戴归,酩酊无所知。时时能骑马,到著白接离。举鞭问葛强,何如并州儿。"
hán shī wài zhuàn yuē: zhào jiǎn zi yǔ zhū dài fū yǐn yú hóng bō zhī tái, jiǔ hān. jiǎn zi tì, zhū dài fū jiē chū zǒu, yuē:" chén yǒu zuì ér bù zì zhī yě." jiǎn zǐ yuē:" dài fū wú zuì. xī yǒu zhōu shě yǒu yán yuē: qiān niú zhī pí, bù ruò yī hú zhī yè zhòng rén zhī wéi wéi, bù ruò zhí shì zhī è è."
《韩诗外传》曰:赵简子与诸大夫饮於洪波之台,酒酣。简子涕,诸大夫皆出走,曰:"臣有罪而不自知也。"简子曰:"大夫无罪。昔友周舍有言曰:千牛之皮,不若一狐之腋;众人之惟惟,不若直士之谔谔。"
fèi yī bié zhuàn yuē: sūn quán měi bié zhì hǎo jiǔ yǐ zhuó yī, shì qí yǐ zuì, rán hòu wèn yǐ guó shì, bìng lùn shì wù, cí nán lèi zhì. yī zhé cí yǐ zuì, tuì ér zhuàn cì suǒ wèn, shì tiáo dá, wú suǒ yí yǐ.
《费祎别传》曰:孙权每别置好酒以酌祎,视其已醉,然后问以国事,并论世务,辞难累至。祎辄辞以醉,退而撰次所问,事条答,无所遗矣。
lǚ shì chūn qiū yuē: qín móu gōng zhī shí, xī róng qiáng dà, móu gōng yí nǚ lè. róng wáng dà xǐ, yǐ qí gù, shù yǐn shí, rì yè bù xiū. zuǒ yòu yǒu yán qín kòu zhī zhì, yīn àn gōng ér shè zhī. qín kòu guǒ zhì, róng wáng zuì ér wò yú zūn xià, zú shēng fù ér qín zhī.
《吕氏春秋》曰:秦缪公之时,西戎强大,缪公遗女乐。戎王大喜,以其故,数饮食,日夜不休。左右有言秦寇之至,因按弓而射之。秦寇果至,戎王醉而卧於樽下,卒生缚而擒之。
bó wù zhì yuē: rén zhōng jiǔ zuì bù jiě, yù zhī yǐ tāng, zì zì zé yù. tāng yì zuò jiǔ qì wèi.
《博物志》曰:人中酒醉不解,浴之以汤,自渍则愈。汤亦作酒气味。
yòu yuē: xī yǒu rén míng xuán shí, cóng zhōng shān jiǔ jiā gū jiǔ. jiǔ jiā yǔ zhī qiān rì jiǔ, bù yǔ qí jié dù, zhì jiā ér zuì, jiā yǐ wéi sǐ, ér zàng zhī. jiǔ jiā jì mǎn qiān rì, nǎi yì zhī, wǎng suǒ xuán shí. xuán shí jiā yún:" wáng lái sān nián, fú yǐ què yǐ." nǎi zhì zhǒng, jué ér wèn zhī, xuán shí qǐ yú guān zhōng.
又曰:昔有人名玄石,从中山酒家酤酒。酒家与之千日酒,不语其节度,至家而醉,家以为死,而葬之。酒家计满千日,乃忆之,往索玄石。玄石家云:"亡来三年,服已阕矣。"乃至冢,掘而问之,玄石起於棺中。
shuō yuàn yuē: chǔ zhuāng wáng cì qún chén jiǔ, rì mù zhú miè, yǒu yǐn měi rén yī zhě, měi rén yuán jué qí guān yīng. gào wáng, wáng yuē:" cì rén jiǔ, shǐ zuì shī lǐ, nài hé yù xiǎn fù rén zhī jié ér rǔ shì hū?" nǎi mìng zuǒ yòu yuē:" yǔ guǎ rén yǐn, bù jué guān yīng zhě bù huān." qún chén jiē jué qí guān yīng, nǎi zhǐ.
《说苑》曰:楚庄王赐群臣酒,日暮烛灭,有引美人衣者,美人援绝其冠缨。告王,王曰:"赐人酒,使醉失礼,奈何欲显妇人之节而辱士乎?"乃命左右曰:"与寡人饮,不绝冠缨者不欢。"群臣皆绝其冠缨,乃止。
shì shuō yuē: zhōu bó rén yǒu dé liàng, shēn dá wēi luàn. guò jiāng jī nián, héng dà yǐn jiǔ. cháng jīng sān rì xǐng, shí rén wèi" sān rì pú yè".
《世说》曰:周伯仁有德量,深达危乱。过江积年,恒大饮酒。尝经三日醒,时人谓"三日仆射"。
yòu yuē: zhāng huáng jì guì, yǒu shǎo shí zhī shí lái hòu zhī. huá píng guān shì, yǔ gòng yǐn, jiǔ yùn jiǔ, wèi hān chàng, qí yè zuì mián. zhāng huà cháng yǐn cǐ jiǔ, zuì mián zhé shǐ zuǒ yòu zhuǎn cè, zhì jué, zuǒ yòu yī cháng wèi zhāng gōng zhuàn cè, qí yǒu wú zhuǎn cè zhě. zhì míng qǐ, yǒu rén yóu bù wù. zhāng gōng yuē:" duō, cǐ bì sǐ yǐ!" shǐ jiù shì zhī, jiǔ guǒ chuān fù liú, chuáng xià pāng tuó.
又曰:张磺既贵,有少时知识来候之。华屏官事,与共饮,九酝酒,为酣畅,其夜醉眠。张华尝饮此酒,醉眠辄使左右转侧,至觉,左右依常为张公转侧,其友无转侧者。至明起,友人犹不寤。张公曰:"咄,此必死矣!"使就视之,酒果穿腹流,床下滂沱。
yòu yuē: shān gōng yuē: jī shū yè zhī wéi rén yě, yán rán ruò gū sōng zhī dú lì. jí qí zuì yě. wéi é ruò yù shān zhī jiāng tuí.
又曰:山公曰:嵇叔夜之为人也,岩然若孤松之独立。及其醉也。嵬峨若玉山之将颓。
yòu yuē: dù yù wèi jīng zhōu cì shǐ, zhèn xiāng yáng. shí yǒu yàn jí, dà zuì, bì zhāi dú mián, huò jiàn yī dà shé chuí tóu chuáng biān tǔ.
又曰:杜预为荆州刺史,镇襄阳。时有宴集,大醉,闭斋独眠,或见一大蛇垂头床边吐。
yǔ lín yuē: zhōu bó rén guò jiāng héng zuì zhǐ, yǒu zǐ sàng sān rì xǐng, gū sàng sān rì xǐng yě.
《语林》曰:周伯仁过江恒醉止,有姊丧三日醒,姑丧三日醒也。
yòu yuē: zhōu bó rén zài zhōng cháo, néng yǐn yī hú jiǔ. guò jiāng, suī rì zuì, rán wèi cháng yǐn yī hú, yǐ wú qí duì yě. hòu yǒu jiù duì hū cóng běi lái, xiāng de xīn rán, nǎi chū èr hú jiǔ gòng yǐn zhī. jì zuì, bó rén dé mián, mián jué, wèn gòng yǐn zhě hé zài? yuē:" xī xiāng." wèn:" dé zhuǎn bù." dá:" bù dé zhuǎn." bó rén yuē:" yì shì." shǐ shì zhī, xié fǔ ér sǐ.
又曰:周伯仁在中朝,能饮一斛酒。过江,虽日醉,然未尝饮一斛,以无其对也。后有旧对忽从北来,相得欣然,乃出二斛酒共饮之。既醉,伯仁得眠,眠觉,问共饮者何在?曰:"西厢。"问:"得转不。"答:"不得转。"伯仁曰:"异事。"使视之,胁腐而死。
shí zhōu jì yuē: yíng zhōu zhě, yù gāo rú jiǔ wèi, míng yuē yù jiǔ, yǐn shù shēng zhé zuì, lìng rén cháng shēng.
《十洲记》曰:瀛洲者,玉膏如酒味,名曰玉酒,饮数升辄醉,令人长生。
sú jì yuē: sòng yī sǐ hòu, zàng zài jīn chéng nán shān, duì láng yá jùn mén, yuán sōng wèi láng yá tài shǒu, měi zuì zhé shèng yú shàng sòng yī zhǒng, zuò xíng lù nán gē.
《俗记》曰:宋祎死后,葬在金城南山,对琅琊郡门,袁崧为琅琊太守,每醉辄乘舆上宋祎冢,作《行路难》歌。
liè zǐ yuē: zǐ chǎn xiāng zhèng, yǒu xiōng yuē gōng sūn cháo, hǎo jiǔ. cháo zhī shì jù jiǔ qiān zhōng, jī qū chéng fēng, zāo kāng zhī qì nì yú rén bí. fāng qí huāng zuì, bù zhī shì dào zhī ān wēi.
《列子》曰:子产相郑,有兄曰公孙朝,好酒。朝之室聚酒千钟,积麹成封,糟糠之气逆於人鼻。方其荒醉,不知世道之安危。
lǔ lián zǐ yuē: chǔ wáng chéng zhāng huá tái, zhuó zhū hóu jiǔ. lǔ jūn xiān zhì, yuè zhī, gù zuì, yǔ zhī dà qū zhī gōng bù zuó zhī bì, yǐ ér huǐ zhī. lǔ jūn jù, nǎi guī zhī.
《鲁连子》曰:楚王成章华台,酌诸侯酒。鲁君先至,悦之,故醉,与之大曲之弓、不琢之璧,已而悔之。鲁君惧,乃归之。
zhuāng zǐ yuē: zuì zhě zhī zhuì chē yě, xī sǐ, xíng tǐ yú rén tóng, qí wù wù yú rén yì, zé qí shén zhě quán yě.
《庄子》曰:醉者之坠车也,希死,形体与人同,其悟物与人异,则其神者全也。
shī zǐ yuē: chì xiàn zhōu zhě, shí wèi kūn lún zhī xū, qí dōng zé lǔ shuǐ dǎo. shān zuǒ yòu péng lái, yù hóng zhī cǎo shēng yān. shí qí yī shí, zuì wò sān bǎi suì ér wù.
《尸子》曰:赤县洲者,实为昆仑之虚,其东则卤水岛。山左右蓬莱,玉红之草生焉。食其一实,醉卧三百岁而寤。
hán zǐ yuē: chǔ gòng wáng yǔ jìn lì gōng zhàn yú yān líng, chǔ shī bài jī. gòng wáng shāng mù, sī mǎ zǐ fǎn kě ér qiú yǐn, gǔ yáng shù cāo shāng ér jìn zi fǎn. wáng yù fù zhàn, zhào zi fǎn yì, zi fǎn zuì, nǎi cí yǐ jí. wáng rù qí mù, jiǔ chòu, xuán shī ér zhǎn.
《韩子》曰:楚共王与晋厉公战於鄢陵,楚师败绩。共王伤目,司马子反渴而求饮,穀阳树操觞而进子反。王欲复战,召子反议,子反醉,乃辞以疾。王入其幕,酒臭,旋师而斩。
hán zǐ yuē: shào zī mèi zuì ér wàng qí qiú, liáng jūn yuē:" zuì zú yǐ wáng qiú hū?" dá yuē:" zhòu yǐ jiǔ wáng tiān xià, ér kuàng qiú wáng hū?"
《韩子》曰:绍缁昧醉而忘其裘,梁君曰:"醉足以亡裘乎?"答曰:"纣以酒亡天下,而况裘亡乎?"
yòu yuē: zhòu wèi cháng yè yǐn ér shī rì, wèn yú zuǒ yòu, jǐn fú zhī rì. shǐ rén wèn jī zǐ, wèi qí cóng yuē:" wèi tiān xià wáng, ér yī guó jiē shī rì, tiān xià qí wēi yǐ. yī guó jiē bù zhī, ér wǒ dú zhī zhī, wǒ qí wēi yǐ." cí yǐ zuì ér bù zhī yě.
又曰:纣为长夜饮而失日,问於左右,尽弗知日。使人问箕子,谓其从曰:"为天下王,而一国皆失日,天下其危矣。一国皆不知,而我独知之,我其危矣。"辞以醉而不知也。
yòu yuē: qí huán gōng yǐn jiǔ zuì, yí qí guān, chǐ zhī, sān rì bù cháo. guǎn zhòng yuē:" cǐ fēi yǒu guó zhě zhī chǐ yě, gōng hú bù xuě zhī yǐ zhèng?" gōng yuē:" shàn." yīn fā kùn cāng, cì pín qióng lùn líng yǔ, chū báo zuì. chù sān rì, ér mín gē zhī yuē:" gōng hū, bù fù yí qí guān hū!"
又曰:齐桓公饮酒醉,遗其冠,耻之,三日不朝。管仲曰:"此非有国者之耻也,公胡不雪之以政?"公曰:"善。"因发困仓,赐贫穷;论囹圄,出薄罪。处三日,而民歌之曰:"公乎,不复遗其冠乎!"
huái nán zǐ yuē: fū zuì zhě, fǔ rù chéng mén, yǐ wéi qī chǐ zhī guī chāo jiāng huái, yǐ wéi xún cháng zhī gōu. jiǔ zhuó qí shén yě.
《淮南子》曰:夫醉者,俯入城门,以为七尺之闺;超江、淮,以为寻常之沟。酒浊其神也。
táo yuān míng shī xù yuē: yú ǒu yǒu míng jiǔ, wú rì bù yǐn, gù yǐng dú jǐn, hū yān fù zuì.
陶渊明诗序曰:余偶有名酒,无日不饮,顾影独尽,忽焉复醉。
zhū gě liàng jí yuē: liàng jiè zǐ yuē:" fū jiǔ zhī shè, hé lǐ zhì qíng, shì tǐ guī xìng, lǐ zhōng ér tuì, cǐ hé zhī zhì yě. zhǔ yì wèi dān, bīn yǒu yú juàn, kě yǐ zhì zuì, wú zhì mí luàn."
《诸葛亮集》曰:亮戒子曰:"夫酒之设,合礼致情,適体归性,礼终而退,此和之至也。主意未殚,宾有馀倦,可以至醉,无致迷乱。"