zhēn yú
○真愚
máo shī hóng yàn yuē: wéi bǐ yú rén, wèi wǒ xuān jiāo.
《毛诗·鸿雁》曰:惟彼愚人,谓我宣骄。
hán shī wài zhuàn yuē: wéi pán shí qiān lǐ, bù wéi yǒu dì yú rén bù wéi yǒu mín.
《韩诗外传》曰:惟盘石千里,不为有地;愚人不为有民。
lún yǔ yuē: shàng zhì xià yú bù yí.
《论语》曰:上智下愚不移。
yòu yuē: chái yě yú, cān yě lǔ.
又曰:柴也愚,参也鲁。
yòu yuē: kǒng zǐ wèi zhòng yóu yuē:" rǔ wén liù yán liù bì yǐ hū?" duì yuē:" wèi yě."" jū! wú yǔ rǔ. hǎo rén bù hào xué, qí bì yě yú."
又曰:孔子谓仲由曰:"汝闻六言六蔽矣乎?"对曰:"未也。""居!吾语汝。好仁不好学,其蔽也愚。"
jiā yǔ yuē: kǒng zǐ yuē:" yǒng ér hǎo tóng bì shèng, zhī ér hǎo móu bì chéng, yú zhě fǎn shì. shì yǐ fēi qí rén. gào zhī fú tīng fēi qí dì, shù zhī fú shēng. dé qí rén rú jù shā ér yǔ zhī, fēi qí rén rú huì lóng ér gǔ zhī. chù zhòng shàn chǒng, zhuān shì rú xián, yú zhě zhī qíng yě.
《家语》曰:孔子曰:"勇而好同必胜,知而好谋必成,愚者反是。是以非其人。告之弗听;非其地,树之弗生。得其人如聚沙而雨之,非其人如会聋而鼓之。处重擅宠,专事如贤,愚者之情也。
dōng guān hàn jì yuē: shàng pò zéi, rù yú yáng, zhū jiàng shàng zūn hào, shàng bù xǔ. yì cáo yuàn, zhāng zhǐ yán:" sú yǐ wéi yàn rén yú, fāng dìng dà shì, fǎn yǔ yú rén xiāng shǒu, fēi jì yě." shàng dà xiào.
《东观汉记》曰:上破贼,入渔阳,诸将上尊号,上不许。议曹掾,张祉言:"俗以为燕人愚,方定大事,反与愚人相守,非计也。"上大笑。
hàn jìn yáng qiū yuē:" sī mǎ wén wáng wèn liú chán yuē:" pō sī shǔ bù?" chán yuē:" cǐ jiān lè, bù sī shǔ yě." xī zhèng wén zhī, qiú jiàn chán yuē:" ruò wáng hòu wèn, yí qì ér hòu dá." huì wáng fù wèn, chán yuē:" xiān rén fén mù yuǎn zài lǒng shǔ, nǎi xīn xī wàng, wú rì bù sī." yīn bì qí yǎn. wáng yuē:" hé yǐ shì xī zhèng yǔ yé?" chán jīng shì yuē:" rú zūn mìng." zuǒ yòu jiē dà xiào.
《汉晋阳秋》曰:"司马文王问刘禅曰:"颇思蜀不?"禅曰:"此间乐,不思蜀也。"郗正闻之,求见禅曰:"若王后问,宜泣而后答。"会王复问,禅曰:"先人坟墓远在陇蜀,乃心西望,无日不思。"因闭其眼。王曰:"何以似郗正语耶?"禅惊视曰:"如尊命。"左右皆大笑。
wáng yǐn jìn shū yuē: chèn shū yǒu há ma dāng guì. huì dì zài gōng shí, chū wèn zuǒ yòu:" cǐ míng shì guān há ma wèi sī hū?" jiǎ yìn duì yuē:" zài guān dì zhōng wèi guān há ma, zài sī dì zhōng wèi sī há ma." yú shì, shì jiān suì fù cǐ yǔ.
王隐《晋书》曰:谶书有虾蟆当贵。惠帝在宫时,出问左右:"此鸣是官虾蟆为私乎?"贾胤对曰:"在官地中为官虾蟆,在私地中为私虾蟆。"於是,世间遂傅此语。
hòu wèi shū yuē: sòng biàn zú dì hóng guì, wèi dìng zhōu běi píng fǔ cān jūn, sòng shù bīng yú jīng zhōu. zuò qǔ bīng juàn sì bǎi pǐ, bīng yù gào zhī, nǎi zhǎn bīng shí rén. yòu shū fán bù dá lǜ lìng, jiàn lǜ yǒu xiāo shǒu zhī zuì, nǎi shēng duàn qí shǒu, yǐ shuǐ jiāo zhī, rán hòu zhǎn jué. xún zuò yōu fǎ. shí rén āi bīng zhī kǔ, xiào hóng guì zhī yú.
《后魏书》曰:宋弁族弟鸿贵,为定州北平府参军,送戍兵於荆州。坐取兵绢四百匹,兵欲告之,乃斩兵十人。又疏凡不达律令,见律有枭首之罪,乃生断其手,以水浇之,然后斩决。寻坐优法。时人哀兵之苦,笑鸿贵之愚。
xù jìn yáng qiū yuē: gù kǎi zhī, yè yú yuè xià zhǎng yǒng, zì yún dé xiān xián fēng zhì, xiè zhān yáo chēng zàn zhī. kǎi zhī dé cǐ, mí zì lì wàng juàn. zhān jiāng mián, yǔ chuí jiǎo rén lìng dài yān, kǎi zhī bù jué qí yì, suì jǐ dàn ér hòu zhǐ.
《续晋阳秋》曰:顾恺之,夜于月下长咏,自云得先贤风制,谢瞻遥称赞之。恺之得此,弥自力忘倦。瞻将眠,语捶脚人令代焉,恺之不觉其异,遂几旦而后止。
shěn yuē sòng shū yuē: liú yì qí fēng yíng dào xiàn hóu, fán bǐ wú shí zhī, měi wèi shǐ xīng wáng jùn xiōng dì suǒ xì. jùn cháng wèi yì qí yuē:" lù shì héng shī yuē: yíng dào wú liè xīn. qí hé yì kǔ ā fù rú cǐ?" yì jī yuē:" xià guān chū bù shí shì héng, hé hū jiàn kǔ."
沈约《宋书》曰:刘义綦封营道县侯,凡鄙无识知,每为始兴王濬兄弟所戏。濬常谓义綦曰:"陆士衡诗曰:营道无烈心。其何意苦阿父如此?"义基曰:"下官初不识士衡,何忽见苦。"
guǎng líng liè shì chuán yuē: wú wǔ, zì jì jì, dǔ xué hào gǔ, shī shì chén zhòng kǎo. zi shēng, xìng wán yú. kǎo yuē:" fù zǐ qíng zhòng, bù rěn lù zhī, qīng wèi wú jiào yě."
《广陵列士传》曰:吴武,字季济,笃学好古,师事陈仲考。子升,性顽愚。考曰:"父子情重,不忍戮之,卿为吾教也。"
zhào shū yuē: shí zhào, qián shí zhī kūn dì yě. qián shí jì guì, zhào zài jūn zhōng bù néng zì dá, rén sòng yì qián shí, qián shí āi zhī, bài jiàn wēi jiāng jūn. yǐ zhào wú cái lì, měi gāo xuǎn cān zuǒ fǔ zhī. wèi pìn guǎng chuān liú diǎn xiōng nǚ, zhào shén jù zhī. bài cháng lè tài shǒu, zhì guān, měi rù mén, dòng chēng" ā liú", jiào kě ěr bù kě ěr, shí rén yǐ wéi chī yáo.
《赵书》曰:石肇,前石之昆弟也。前石既贵,肇在军中不能自达,人送诣前石,前石哀之,拜建威将军。以肇无才力,每高选参佐辅之。为聘广川刘典兄女,肇甚惧之。拜长乐太守,治官,每入门,动称"阿刘",教可尔不可尔,时人以为嗤谣。
yù zǐ yuē: yú zhě bù zì wèi yú, ér yú jiàn yú yán yú zhě suī zì wèi zhī, rén jiē wèi zhī yú yě.
《鬻子》曰:愚者不自谓愚,而愚见於言;愚者虽自谓知,人皆谓之愚也。
liè zǐ yuē: sòng rén yǒu yú dào dé rén yí qì zhě, guī ér cáng zhī. mì shù qí chǐ, gào lín rén yuē:" wú fù kě dé yǐ."
《列子》曰:宋人有於道得人遗契者,归而藏之。密数其齿,告邻人曰:"吾富可得矣。"
yòu yuē: qǐ guó yǒu rén yōu tiān bēng dì zhuì, shēn wú suǒ jì, fèi qǐn yǔ shí. yòu yǒu yōu bǐ suǒ yōu, wǎng xiǎo zhī yuē:" tiān, jī qì ěr!" qí rén yuē:" tiān guǒ jī qì, rì yuè xīng xiù, bù dàng duò yé?" duì yuē:" rì yuè xīng xiù, yì jī qì zhōng zhī yǒu guāng yào zhě zhǐ shǐ duò, yì bù néng zhòng shāng." qí rén yuē:" nài dì huài hé?" duì yuē:" dì jī kuài ěr, chōng sè sì xū, hé yōu qí huài?" qí rén dà xǐ.
又曰:杞国有人忧天崩地坠,身无所寄,废寝与食。又有忧彼所忧,往晓之曰:"天,积气耳!"其人曰:"天果积气,日月星宿,不当堕耶?"对曰:"日月星宿,亦积气中之有光耀者;只使堕,亦不能中伤。"其人曰:"奈地坏何?"对曰:"地积块耳,充塞四虚,何忧其坏?"其人大喜。
xún qīng zǐ yuē: sòng zhī yú rén dé yàn shí yú wú tái zhī dōng, guī ér cáng zhī, yǐ wéi dà bǎo. zhōu kè guān zhī, yǎn kǒu ér xiào yuē:" cǐ yàn shí yě, qí yǔ wǎ pì bù chà" zhǔ rén dà nù yuē:" shāng gǔ zhī yán, yī jiàng zhī kǒu." cáng zhī yù gù, shǒu zhī mí jǐn.
《荀卿子》曰:宋之愚人得燕石於梧台之东,归而藏之,以为大宝。周客观之,掩口而笑曰:"此燕石也,其与瓦甓不差"主人大怒曰:"商贾之言,医匠之口。"藏之愈固,守之弥谨。
zhuāng zǐ yuē: rén yǒu wèi yǐng è jī ér qù zhī zǒu zhě, jǔ zú yù shù ér jī yù duō, zǒu yù jí ér yǐng bù lí, zì yǐ wéi shàng chí, jí zǒu bù xiū, jué lì ér sǐ.
《庄子》曰:人有畏影恶迹而去之走者,举足愈数而迹愈多,走愈疾而影不离,自以为尚迟,疾走不休,绝力而死。
hán zǐ yuē: yàn lǐ jì, hǎo yuǎn chū, qí qī yǒu shì. lǐ jì zhì, shì zài nèi zhōng, qī huàn zhī, nǎi lìng shì luǒ ér jiě fā zhí chū mén, yuē:" wú shǔ yáng bú jiàn yě." yú shì shì cóng qí jì, jí zǒu chū mén. jì yuē:" shì hé rén yě?" jiā shì jiē yuē:" wú yǒu." jì yuē:" wú jiàn guǐ yě." jì fù yuē:" wèi zhī nài hé, rán qǔ wǔ shēng zhī shǐ yù zhī?" jì yuē:" nuò!" nǎi yù shǐ.
《韩子》曰:燕李季,好远出,其妻有士。李季至,士在内中,妻患之,乃令士裸而解发直出门,曰:"吾属阳不见也。"於是士从其计,疾走出门。季曰:"是何人也?"家室皆曰:"无有。"季曰:"吾见鬼也。"季妇曰:"为之奈何,然取五牲之矢浴之?"季曰:"诺!"乃浴矢。
yòu yuē: zhèng yǒu rén shēn mǎi lǚ zhě, xiān zì dù qí zú ér mǎi zhī, jí zhì shì dé lǚ, nǎi yuē:" wú wàng dù." nǎi guī qǔ zhī. qǐng fǎn, shì bà, suì bù dé lǚ. rén yuē:" hé bù shì yǐ zú?" yuē:" níng xìn dù shù, wú zì xìn yě."
又曰:郑有人身买履者,先自度其足而买之,及至市得履,乃曰:"吾忘度。"乃归取之。顷返,市罢,遂不得履。人曰:"何不试以足?"曰:"宁信度数,无自信也。"
yòu yuē: sòng rén yǒu gēng zhě, tián zhōng yǒu zhū, miǎn zǒu sōng zhū, zhé jǐng ér sǐ. yīn shì gēng ér shǒu zhū, wèi sòng guó xiào. jīn yù yǐ xiān wáng zhī zhèng, zhì dāng shì mín, jiē shǒu zhū zhī xīn yě.
又曰:宋人有耕者,田中有株,免走松株,折颈而死。因释耕而守株,为宋国笑。今欲以先王之政,治当世民,皆守株之心也。
lǚ shì chūn qiū yuē: fàn shì zhī wáng yě, bǎi xìng yǒu de qí zhōng zhě, yù fù zhī, zé zhōng dà bù kě fù. yǐ chuí huǐ zhī, kǒng rén wén ér duó jǐ yě, jù yǎn qí ěr, è rén wén yě.
《吕氏春秋》曰:范氏之亡也,百姓有得其钟者,欲负之,则钟大不可负。以椎毁之,恐人闻而夺己也,遽掩其耳,恶人闻也。
yòu yuē: chǔ rén yǒu shè jiāng zhě, qí jiàn zì zhōu zhōng zhuì yú shuǐ, jù kè qí zhōu yuē:" shì wú jiàn zhī suǒ cóng zhuì chù." zhōu zhǐ, cóng qí suǒ kè rù shuǐ qiú zhī.
又曰:楚人有涉江者,其剑自舟中坠於水,遽刻其舟曰:"是吾剑之所从坠处。"舟止,从其所刻入水求之。
huái nán zǐ yuē: chǔ rén yǒu dōng jiā mǔ sǐ, qí zi kū ér bù bēi, xī jiā zǐ jiàn zhī, guī wèi qí mǔ yuē:" shè hé yōu, sù sǐ, wú bì bēi kū shè." huái nán jiān wèi mǔ wèi shè.
《淮南子》曰:楚人有东家母死,其子哭而不悲,西家子见之,归谓其母曰:"社何忧,速死,吾必悲哭社。"(淮南间谓母为社。)
yòu yuē: gù shèng rén tóng sǐ shēng, yú rén yì tóng sǐ shēng. shèng rén tóng sǐ shēng, tōng yú fēn lǐ yě yú rén zhī tóng sǐ shēng, bù zhī lì hài zhī suǒ zài yě.
又曰:故圣人同死生,愚人亦同死生。圣人同死生,通於分理也;愚人之同死生,不知利害之所在也。
fú zǐ yuē: zhèng rén yǒu táo shǔ yú gū lín zhī xià zhě, rì liú yǐng yí ér xǐ rèn yǐ cóng yīn. jí zhì mù, fǎn xí yú shù xià, jí yuè liú yǐng yí, fù xǐ rèn yǐ cóng yīn, ér huàn lù zhī rú yú shēn, qí yīn yú qù ér qí shēn yú shī. shì qiǎo yú yòng zhòu ér zhuō yú yòng xī, xī bù chǔ yào ér cí yīn, fǎn lín xī lù? cǐ yì yú zhī zhì yě.
《苻子》曰:郑人有逃暑於孤林之下者,日流影移而徙衽以从阴。及至暮,反席於树下,及月流影移,复徙衽以从阴,而患露之濡於身,其阴逾去而其身逾湿。是巧於用昼而拙於用夕,奚不处曜而辞阴,反林息露?此亦愚之至也。
xiào lín yuē: hàn sī tú cuī liè pì shàng dǎng bào jiān wèi yuàn, jiāng yè jiàn, zì lǜ bù guò wèn xiān dào zhě. yí shì yǒu dá yuē:" suí diǎn yí kǒu hē." jì yè, zàn yuē:" kě bài", jiān yì yuē:" kě bài" zàn zhě yuē:" jiù wèi", jiān yì yuē:" jiù wèi". yīn fù zhe lǚ shàng zuò, jiāng lí xí, bù zhī lǚ suǒ zài, zàn zhě yuē:" lǚ zhe jiǎo", jiān yì yuē:" lǚ zhe jiǎo" yě.
《笑林》曰:汉司徒崔烈辟上党鲍坚为掾,将谒见,自虑不过问先到者。仪適有答曰:"随典仪口喝。"既谒,赞曰:"可拜",坚亦曰:"可拜";赞者曰:"就位",坚亦曰:"就位"。因复着履上座,将离席,不知履所在,赞者曰:"履着脚",坚亦曰:"履着脚"也。
yòu yuē: píng yuán táo qiū shì, qǔ bó hǎi mò tái shì nǚ, nǚ sè shén měi, cái shén lìng. fù xiāng jìng, yǐ shēng yī nán ér guī. mǔ dīng shì, nián lǎo, jìn jiàn nǚ xù, nǚ xù jì guī ér qiǎn fù. fù lín qù qǐng zuì, fū yuē:" nǎng jiàn fū rén nián dé yǐ shuāi, fēi xī rì bǐ, yì kǒng xīn fù lǎo hòu bì fù rú cǐ, shì yǐ qiǎn, shí wú tā gù."
又曰:平原陶丘氏,取渤海墨台氏女,女色甚美,才甚令。复相敬,已生一男而归。母丁氏,年老,进见女婿,女婿既归而遣妇。妇临去请罪,夫曰:"曩见夫人年德已衰,非昔日比,亦恐新妇老后必复如此,是以遣,实无他故。"
cuī yīn yǔ dòu xiàn jiān yuē: jiāo qiǎn ér yán shēn zhě yú yě, zài jiàn ér wàng guì zhě huò yě.
《崔骃与窦宪笺》曰:交浅而言深者愚也,在贱而望贵者惑也。
rú yú
○如愚
lún yǔ wéi zhèng yuē: wú yǔ huí yán zhōng rì, bù wéi, rú yú. tuì ér shěng qí sī, yì zú yǐ fā, huí yě bù yú.
《论语·为政》曰:吾与回言终日,不违,如愚。退而省其私,亦足以发,回也不愚。
yòu gōng yě cháng yuē: níng wǔ zi, bāng yǒu dào, zé zhì bāng wú dào, zé yú. qí zhī kě jí, qí yú bù kě jí yě.
又《公冶长》曰:宁武子,邦有道,则智;邦无道,则愚。其知可及,其愚不可及也。
huá yáng guó zhì yuē: wáng cháng wén, zì dé jùn, tiān zī cōng jǐng, chá xiào lián bù jiù, suì yáng yú. cháng zhe jiàng yī mào, qiān zhū guò shì zhōng, qǐ rén yǔ yǔ, wěi bù wén. cháng qí niú zhōu yóu.
《华阳国志》曰:王长文,字德俊,天姿聪警,察孝廉不就,遂阳愚。尝着绛衣帽,牵猪过市中,乞人与语,伪不闻。常骑牛周游。
shuō yuàn yuē: qí huán gōng liè, zhú lù rù gǔ zhōng, jiàn yī lǎo gōng, wèn:" shì wèi hé gǔ?" duì yuē:" wèi yú gōng zhī gǔ, yǐ chén míng zhī. chén gù chù zì niú shēng zǐ, dà mài zhī ér mǎi mǎ. shào nián yuē:" niú bù néng shēng mǎ. suì chí jū qù jiā. lín yǐ chén wèi yú, gù míng yú gōng zhī gǔ."
《说苑》曰:齐桓公猎,逐鹿入谷中,见一老公,问:"是为何谷?"对曰:"为愚公之谷,以臣名之。臣故畜牸牛生子,大卖之而买马。少年曰:"牛不能生马。遂持驹去家。邻以臣为愚,故名愚公之谷。"
yú qiè
○愚怯
shì míng yuē: qiè, xié yě, jiàn dí kǒng xié yě.
《释名》曰:怯,胁也,见敌恐胁也。
jiāo gàn yì lín yuē: rèn jiāng lì báo, nú càn sī qiè, rú wèi jiàn què, bù gǎn jù gé.
焦赣《易林》曰:任将力薄,驽孱思怯,如蝟见鹊,不敢拒格。
hán shī wài zhuàn yuē: cuī zhù shā zhuāng gōng, chén bù zhàn dōng guān yú zhě, wén jūn yǒu nán, jiāng wǎng sǐ zhī, cān zé shī bǔ, shàng chē shī shì. pū yuē:" dí zài shù bǎi lǐ wài, jīn shí zé shī bǔ, shàng chē shī shì, suī wǎng, qí yǒu yì hū?" chén bù zhàn yuē:" sǐ jūn, yì yě wú yǒng, sī yě." suì qū chē. bǐ zhì mén, wén zhōng gǔ zhī yīn dòu zhàn zhī shēng, suì hài ér sǐ. jūn zǐ wén zhī yuē:" chén bù zhàn kě wèi zhì shì yǐ, wú yǒng ér néng xíng yì, tiān xià xiān yǐ."
《韩诗外传》曰:崔杼杀庄公,陈不占东观渔者,闻君有难,将往死之,餐则失哺,上车失轼。仆曰:"敌在数百里外,今食则失哺,上车失轼,虽往,其有益乎?"陈不占曰:"死君,义也;无勇,私也。"遂驱车。比至门,闻钟鼓之音、斗战之声,遂骇而死。君子闻之曰:"陈不占可谓志士矣,无勇而能行义,天下鲜矣。"
dōng guān hàn jì yuē: dù dǔ shì jùn wén xué yuàn, yǐ mù jí, èr shí yú nián bù kuī jīng shī. dǔ wài gāo zǔ pò qiāng jiāng jūn xīn wǔ xián, yǐ wǔ lüè chēng. dǔ cháng tàn yuē:" dù shì wén míng shàn zhèng, ér dǔ bù rèn wèi lì. xīn shì bǐng yì jīng wǔ, ér dǔ yòu qiè yú shì. wài nèi wǔ shì, zhì dǔ shuāi yǐ!"
《东观汉记》曰:杜笃仕郡文学掾,以目疾,二十馀年不窥京师。笃外高祖破羌将军辛武贤,以武略称。笃常叹曰:"杜氏文明善政,而笃不任为吏。辛氏秉义经武,而笃又怯於事。外内五世,至笃衰矣!"
shěn yuē sòng shū yuē: zhōu lǎng xiōng jiào wèi wú xīng tài shǒu. zéi shào shì lì, suí wáng dàn jǔ yì yú kuài jī, shào jiā jiào guàn jūn jiāng jūn, dàn xí yòu zhì. jiào sù kuāng qiè, huí huò bù zhī suǒ cóng, wèi fǔ sī mǎ qiū zhēn sūn suǒ shā.
沈约《宋书》曰:周朗兄峤为吴兴太守。贼劭弑立,随王诞举义於会稽,劭加峤冠军将军,诞檄又至。峤素恇怯,回惑不知所从,为府司马丘珍孙所杀。
yòu yuē: liú yàn jié shǎo yǐ zōng shì qīng jǐn jiàn zhī. qí gāo dì fǔ zhèng, yàn jié zhī yùn zuò jiāng qiān, mì huái yì tú. jí shěn yōu zhī jǔ bīng, qí gāo dì rù tún cháo táng, yuán càn zhèn shí tou, qián yǔ yàn jié fǎn zhū dà jiàng huáng huí děng móu, yè huì shí tou, jí dàn nǎi fā. yàn jié sù qiè, sāo rǎo bù zì ān, zài bū hòu biàn zì dān yáng jùn chē zài fù nǚ jǐn shì bēn shí tou. lín qù, fù xiāo shì qiáng quàn lìng shí, yàn jié chuò gēng, xiě xiōng zhōng, shǒu zhèn bù zì jīn. shì bài bèi shā.
又曰:刘彦节少以宗室清谨见知。齐高帝辅政,彦节知运祚将迁,密怀异图。及沈攸之举兵,齐高帝入屯朝堂,袁粲镇石头,潜与彦节反诸大将黄回等谋,夜会石头,诘旦乃发。彦节素怯,骚扰不自安,再晡后便自丹杨郡车载妇女尽室奔石头。临去,妇萧氏强劝令食,彦节歠羹,写胸中,手振不自禁。事败被杀。
zhào shū yuē: shí lè tún gé bēi, zhí tiān yù bù xī. lēi zhǎng shǐ diāo yīng quàn lēi jiàng jìn, lēi jiū rán ér xiào. zhāng bīn quàn lēi hái běi, lēi xīn rán yuē:" bīn jì shì yě. yīng yí zhǎn, míng qí xìng qiè, kě tuì wèi jiāng jūn."
《赵书》曰:石勒屯葛陂,值天雨不息。勒长史刁应劝勒降晋,勒啾然而啸。张宾劝勒还北,勒欣然曰:"宾计是也。应宜斩,明其性怯,可退为将军。"
sūn qīng zǐ yuē: xià shǒu zhī nán yǒu rén yuē juān zhuó liáng, qí wéi rén yú shàn, wèi míng yuè ér xiāo xíng. fǔ jiàn qí yǐng, yǐ wéi fú guǐ yǎng jiàn qí fā, yǐ wéi fú mèi, pú bó ér zǒu. bǐ zhì qí jiā, shī qì ér sǐ. shèn zǐ yuē: yǒu yǒng bù yǐ nù, fǎn yǔ qiè jūn yě.
《孙卿子》曰:夏首之南有人曰涓浊梁,其为人愚善,畏明月而霄行。俯见其影,以为伏鬼;仰见其发,以为伏魅,匍踣而走。比至其家,失气而死。《慎子》曰:有勇不以怒,反与怯均也。
lǚ shì chūn qiū yuē: fū mín wú cháng qiè, yǒu yì zé shí, shí zé yǒng wú qì zé xū, xū zé qiè. qiè yǒng xū shí, qí suǒ yóu shèn wēi, bù kě bù zhī.
《吕氏春秋》曰:夫民无常怯,有义则实,实则勇;无气则虚,虚则怯。怯勇虚实,其所由甚微,不可不知。
huái nán zǐ yuē: qiè zhě, yè jiàn lì biǎo yǐ wéi guǐ, jiàn qǐn shí yǐ wéi sì, jù yǎn qí qì yě.
《淮南子》曰:怯者,夜见立表以为鬼,见寝石以为兕,惧掩其气也。
bào piáo zǐ yuē: zhuō rén dé gōng shū zhī jīn fǔ, bù néng yǐ chéng yún tī qiè zhě dé féng fù zhī dāo jǐ, bù néng yǐ gé sì hǔ yě.
《抱朴子》曰:拙人得工输之斤斧,不能以成云梯;怯者得冯妇之刀戟,不能以格兕虎也。
zhì qiè
○智怯
hán shī wài zhuàn yuē: chǔ bái gōng zhī nán, yǒu dù zhī shàn zhě, cí qí mǔ jiāng sǐ jūn. qí mǔ yuē:" sǐ jūn kě hū?" dù zhī shàn yuē:" wén shì jūn zhě, nèi qí lù ér wài qí shēn. jīn suǒ yǎng mǔ zhě, jūn zhī lù yě. qǐng wǎng sǐ zhī." bǐ zhì cháo, sān fèi chē zhōng. qí pū yuē:" zi jù, hé bù fǎn yě." dù zhī shàn yuē:" jù wú sī yě, sǐ jūn gōng yě. wú wén jūn zǐ bù yǐ sī hài gōng." suì wǎng sǐ yě.
《韩诗外传》曰:楚白公之难,有杜之善者,辞其母将死君。其母曰:"死君可乎?"杜之善曰:"闻事君者,内其禄而外其身。今所养母者,君之禄也。请往死之。"比至朝,三废车中。其仆曰:"子惧,何不返也。"杜之善曰:"惧吾私也,死君公也。吾闻君子不以私害公。"遂往死也。
jiā yǔ yuē: huò wèn kǒng zǐ yuē:" yán yuān hé rén?" yuē:" rén rén yě, qiū fú rú yě."" zǐ gòng hé rén?" yuē:" biàn rén yě, qiū fú rú yě."" zǐ lù hé rén?" yuē:" yǒng rén yě, qiū fú rú yě." kè yuē:" sān zi zhě jiē xián yú fū zǐ, ér fú yì hé yě?" kǒng zǐ yuē:" qiū néng rén qiě rěn, biàn qiě nè, yǒng qiě qiè. yǐ sān zi zhī néng, yì qiū zhī dào fú rú yě."
《家语》曰:或问孔子曰:"颜渊何人?"曰:"仁人也,丘弗如也。""子贡何人?"曰:"辩人也,丘弗如也。""子路何人?"曰:"勇人也,丘弗如也。"客曰:"三子者皆贤於夫子,而服役何也?"孔子曰:"丘能仁且忍,辩且讷,勇且怯。以三子之能,易丘之道弗如也。"
shǐ jì yuē: guǎn zhòng yuē:" wú cháng sān zhàn sān zǒu, bào shū bù yǐ wǒ wèi qiè, zhī wǒ yǒu lǎo mǔ yě."
《史记》曰:管仲曰:"吾尝三战三走,鲍叔不以我为怯,知我有老母也。"
yòu yuē: huái yīn tú zhōng shào nián yǒu wǔ hán xìn zhě, yuē:" ruò suī zhǎng dà, hǎo dài jiàn, zhōng qíng qiè ěr?" zhòng rǔ zhī, yuē:" néng sǐ, cì wǒ bù néng, chū wǒ kuà xià." xìn shì zhī, fǔ chū kuà xià, pú fú. yī shì rén jiē xiào xìn, qiè yě.
又曰:淮阴屠中少年有侮韩信者,曰:"若虽长大,好带剑,中情怯耳?"众辱之,曰:"能死,刺我;不能,出我跨下。"信视之,俯出跨下,匍匐。一市人皆笑信,怯也。
shī zǐ yuē: shèng rén chù rén ér bù zhǔ rén, chù zhì ér bù zhǔ zhī, chù yǒng ér bù zhǔ yǒng. xī qí huán gōng xié yú lǔ jūn ér xiàn dì, gōu jiàn xié yú kuài jī ér shēn gōng zhī, zhào xiāng zi xié yú zhì bó ér yǐ yán wèi kuì. qí zú, huán gōng chén lǔ jūn, gōu jiàn miè wú, xiāng zi yǐ zhì bó wèi lù, cǐ wèi yǒng ér néng qiè zhě yě.
《尸子》曰:圣人畜仁而不主仁,畜智而不主知,畜勇而不主勇。昔齐桓公胁於鲁君而献地,勾践胁於会稽而身宫之,赵襄子胁於智伯而以颜为愧。其卒,桓公臣鲁君,勾践灭吴,襄子以智伯为戮,此谓勇而能怯者也。
dào qiè
○盗窃
yì xì cí yuē: màn cáng huì dào, yě róng huì yín.
《易》系辞曰:慢藏诲盗,冶容诲淫。
yòu yuē: fù qiě chéng, zhì kòu zhì, dào zhī zhāo yě.
又曰:负且乘,致寇至,盗之招也。
lǐ jì yuè liú lù yuē: jì qiū xíng dōng lìng, zé guó duō dào zéi.
《礼记·月瘤路曰:季秋行冬令,则国多盗贼。
zuǒ zhuàn xī zhōng yuē: jiè zhī tuī yuē:" qiè rén zhī cái yóu wèi zhī dào, kuàng tān tiān zhī gōng yǐ wéi jǐ lì hū?"
《左传·僖中》曰:介之推曰:"窃人之财犹谓之盗,况贪天之功以为己力乎?"
yòu zhāo wǔ nián yuē: zhèng zǐ chǎn yǒu jí, wèi zi tài shū yuē:" wǒ sǐ, zi bì wéi zhèng. wéi yǒu dé zhě néng yǐ kuān fú mín, qí cì mò rú měng." tài shū wéi zhèng, bù rěn měng ér kuān. zhèng guó duō dào, qǔ rén yú huán pú zhī zé. tài shū huǐ zhī yuē:" wú zǎo cóng fū zǐ zhī yán, bù jí yú cǐ." xìng tú bīng yǐ gōng huán pú zhī dào, jǐn shā zhī. dào shǎo zhǐ.
又《昭五年》曰:郑子产有疾,谓子太叔曰:"我死,子必为政。惟有德者能以宽服民,其次莫如猛。"太叔为政,不忍猛而宽。郑国多盗,取人於萑蒲之泽。太叔悔之曰:"吾早从夫子之言,不及於此。"兴徒兵以攻萑蒲之盗,尽杀之。盗少止。
lún yǔ yán yuān yuē: jì kāng zi huàn dào, wèn yú kǒng zǐ, kǒng zǐ duì yuē:" gǒu zi zhī bù yù, suī shǎng zhī bù qiè."
《论语·颜渊》曰:季康子患盗,问於孔子,孔子对曰:"苟子之不欲,虽赏之不窃。"
jiā yǔ yuē: zǐ gòng wèi xìn yáng zǎi, jiāng xíng, cí yú kǒng zǐ, kǒng zǐ yuē:" qín zhī shèn zhī, fèng tiān zhī shí, wú duó wú fá wú bào wú dào." zǐ gòng yuē:" cì yě shǎo shì jūn zǐ, qǐ yǐ dào wèi lèi zāi!" kǒng zǐ yuē:" ěr wèi zhī xiáng. fū yǐ xián dài bù xián, shì zhī wèi duó yǐ bù xiào dài xián, shì zhī wèi fá huǎn lìng jí zhū, shì zhī wèi bào qǔ shàn zì yǔ, shì zhī wèi dào, fēi qiè cái zhī wèi yě."
《家语》曰:子贡为信阳宰,将行,辞於孔子,孔子曰:"勤之、慎之,奉天之时,无夺、无伐、无暴、无盗。"子贡曰:"赐也少事君子,岂以盗为累哉!"孔子曰:"尔未之详。夫以贤代不贤,是之谓夺;以不肖代贤,是之谓伐;缓令急诛,是之谓暴;取善自与,是之谓盗,非窃财之谓也。"
shǐ jì yuē: qín zhāo wáng qiú mèng cháng jūn, móu yù shā zhī. mèng cháng shǐ rén dǐ zhāo wáng xìng jī qiú jiě, jī yuē:" qiè yuàn dé jūn hú bái qiú." cǐ shí mèng cháng jūn yǒu yī hú bái qiú, zhí qiān jīn, tiān xià wú shuāng, rù xiàn zhāo wáng, wú tā qiú. mèng cháng huàn zhī, biàn wèn kè, mò néng duì. zuì xià zuò wèi gǒu dào zhě, yuē:" chén néng dé." nǎi yè wèi gǒu yǐ rù qín gōng cáng zhōng, qǔ suǒ xiàn hú bái qiú zhì, yǐ xiàn qín wáng xìng jī. xìng jī wèi yán zhāo wáng, shì mèng cháng jūn.
《史记》曰:秦昭王囚孟尝君,谋欲杀之。孟尝使人抵昭王幸姬求解,姬曰:"妾愿得君狐白裘。"此时孟尝君有一狐白裘,值千金,天下无双,入献昭王,无他裘。孟尝患之,遍问客,莫能对。最下座为狗盗者,曰:"臣能得。"乃夜为狗以入秦宫藏中,取所献狐白裘至,以献秦王幸姬。幸姬为言昭王,释孟尝君。
yòu yuē: yǒu dào gāo miào zuò qián yù huán, bǔ dé, wén dì nù xià tíng wèi zhì zhī. zhāng shì zhī àn lǜ dào zōng miào fú yù wù zhě, zòu dāng qì shì ěr.
又曰:有盗高庙座前玉环,捕得,文帝怒下廷尉治之。张释之案律盗宗庙服御物者,奏当弃市耳。
hàn shū yuē: péng yuè, zì zhòng, chāng yì rén, cháng yú jù yě zé zhōng wèi dào.
《汉书》曰:彭越,字仲,昌邑人,常渔钜野泽中为盗。
yòu yuē: gōng suì, zì shǎo qīng, shān yáng rén. gōng dì shí bó hǎi zuǒ jùn suì jī, dào zéi bìng qǐ, èr qiān dàn bù néng qín zhì. shàng xuǎn néng zhì zhě, yù shǐ jǔ suì kě yòng, shàng yǐ wéi bó hǎi tài shǒu. wèn yuē:" bó hǎi fèi luàn, jūn yù hé yǐ xī dào zéi?" duì yuē:" hǎi bīn xiá yuǎn, bù zhān shèng huà, qí mín kùn yú jī hán ér lì bù xù, gù shǐ nòng bì xià zhī bīng yú huáng chí zhōng ěr. jīn yù shǐ chén shèng zhī yé, jiāng ān zhī yě?"" chén wén lǐ luàn mín rú lǐ luàn shéng, wéi huǎn zhī ér hòu kě."
又曰:龚遂,字少卿,山阳人。恭帝时渤海左郡岁饥,盗贼并起,二千石不能擒制。上选能治者,御史举遂可用,上以为渤海太守。问曰:"渤海废乱,君欲何以息盗贼?"对曰:"海滨遐远,不沾圣化,其民困於饥寒而吏不恤,故使弄陛下之兵於潢池中耳。今欲使臣胜之耶,将安之也?""臣闻理乱民如理乱绳,惟缓之而后可。"
wú zhì yuē: sūn jiān yǔ fù zhī qián táng, huì hǎi zéi hú yù děng qǔ gǔ rén cái wù àn shàng fèn zhī. jiān zhuī zhǎn yī jí.
《吴志》曰:孙坚与父之钱塘,会海贼胡玉等取贾人财物岸上分之。坚追斩一级。
jìn shū yuē: cài yì yǒu yǒng qì. cháng èr dào rù shì, yì bù zhī, fǔ chuáng yī hū, èr dào jù yǔn.
《晋书》曰:蔡裔有勇气。尝二盗入室,裔不知,拊床一呼,二盗俱殒。
yòu yuē: wáng xiàn zhī yè wò zhāi zhōng ér yǒu tōu rù qí shì dào wù, xiàn zhī xú yuē:" tōu ér qīng zhān, wǒ jiā jiù wù, kě tè zhì zhī." qún tōu jīng zǒu.
又曰:王献之夜卧斋中而有偷入其室盗物,献之徐曰:"偷儿青毡,我家旧物,可特置之。"群偷惊走。
cuī hóng shí liù guó chūn qiū hòu zhào lù yuē: xú kān yǒng guǒ báo xíng, jiù wèi jié dào zhě, wú bù guī zhī, gōng xíng lüè chāo, xùn rú fēng yún.
崔鸿《十六国春秋·后赵录》曰:徐龛勇果薄行,旧为劫盗者,无不归之,公行掠抄,迅如风云。
běi qí shū yuē: sòng shì liáng, zì xuán yǒu, wèi qīng hé tài shǒu. jùn dōng nán yǒu qū dī, chéng gōng yī xìng zǔ ér jū zhī, qún dào duō cuì yú cǐ. rén wéi zhī yǔ yuē:" níng shǐ dōng wú kuài jī, bù lì chéng gōng qū dī." shì liáng shī bā tiáo yǐ zhì dào, dào bēn tā jìng. rén yòu yáo yuē:" qū dī zhī xiǎn zéi hé yì, dàn yǒu sòng gōng zì píng jī."
《北齐书》曰:宋世良,字玄友,为清河太守。郡东南有曲堤,成公一姓阻而居之,群盗多萃於此。人为之语曰:"宁使东吴、会稽,不历成公曲堤。"世良施八条以制盗,盗奔他境。人又谣曰:"曲堤之险贼何益,但有宋公自屏迹。"
lǚ shì chūn qiū yuē: qín móu gōng chéng mǎ, chē bài, yòu fú shī ér yě rén qǔ zhī. móu gōng zì wǎng qiú mǎ, jiàn yě rén fāng jiāng shí zhī yú qí shān zhī yáng. móu gōng xiào yuē:" shí jùn mǎ zhī ròu bù yǐn jiǔ, yú kǒng gòng shāng rǔ yě." biàn yǐn ér qù. chù yī nián, hán yuán zhī zhàn, jìn rén yǐ huán móu gōng zhī chē yǐ, cháng shí mǎ ròu sān bǎi yú rén bì lì wèi móu gōng jí dòu, dà kè jìn jūn, fǎn huò huì gōng yǐ guī.
《吕氏春秋》曰:秦缪公乘马,车败,右服失而野人取之。缪公自往求马,见野人方将食之於歧山之阳。缪公笑曰:"食骏马之肉不饮酒,余恐共伤汝也。"遍饮而去。处一年,韩原之战,晋人已环缪公之车矣,尝食马肉三百馀人毕力为缪公疾斗,大克晋军,反获惠公以归。
zhuāng zǐ yuē: jiāng wèi qū qiè tàn náng fā kuì zhī dào wèi shǒu bèi, zé bì shè jiān téng, gù jiōng jué, cǐ shì sú suǒ wèi zhì yě. rán ér jù dào zhì, zé fù kuì jiē qiè dān náng ér qū, wéi kǒng jiān téng, jiōng jué zhī bù gù. rán xiàng suǒ wèi zhì zhě, bù nǎi wèi dà dào jī zhě hū?
《庄子》曰:将为胠箧探囊发匮之盗为守备,则必摄缄縢,固扃鐍,此世俗所谓智也。然而巨盗至,则负匮揭箧担囊而趋,惟恐缄縢,扃鐍之不固。然向所谓智者,不乃为大盗积者乎?
yòu yuē: jué shèng qì zhì, dà dào nǎi zhǐ zhāi yù huǐ zhū, xiǎo dào bù qǐ yě.
又曰:绝圣弃智,大盗乃止;摘玉毁珠,小盗不起也。
liè zǐ yuē: jìn guó kǔ dào. yǒu xī yōng zhě, néng shì dào zhī mào, chá qí méi jié zhī jiān ér dé qí qíng. jìn hóu shǐ shì, qiān lǐ wú yí yī yān. jìn hóu dà xǐ, gào zhào wén zǐ yuē:" wú dé yī rén, ér yī guó dào wèi zhī jǐn yǐ." wén zǐ yuē:" jūn sī chá ér dé dào, dào bù jìn yǐ, qiě xī yōng bì bù dé qí sǐ." é qún dào móu yuē:" wú suǒ yǐ qióng zhě, xī yōng yě." suì qiāng zhī. jìn hóu wén dà hài. zhào wén zǐ yuē:" guǒ rú zi yán, rán qǔ dào hé fāng?" wén zǐ yuē:" jūn yù wú dào, jǔ xián ér rèn zhī." suì qǔ suí huì wéi zhèng, ér jūn dào bēn qín yān.
《列子》曰:晋国苦盗。有郗雍者,能视盗之貌,察其眉睫之间而得其情。晋侯使视,千里无遗一焉。晋侯大喜,告赵文子曰:"吾得一人,而一国盗为之尽矣。"文子曰:"君司察而得盗,盗不尽矣,且郗雍必不得其死。"俄群盗谋曰:"吾所以穷者,郗雍也。"遂戕之。晋侯闻大骇。召文子曰:"果如子言,然取盗何方?"文子曰:"君欲无盗,举贤而任之。"遂取随会为政,而君盗奔秦焉。
yòu yuē: niú quē zhě, shàng dì zhī dà rú, zhī hán dān, yù dào yú ǒu shā zhī zhōng, jǐn qǔ qí yī chē niú, bù ér qù, shì zhī xīn rán wú yōu qiè zhī sè, dào zhuī ér wèn qí gù. yuē:" jūn zǐ bù yǐ suǒ yǎng hài qí suǒ yǐ yǎng." dào yuē:" xī! xián fū yǐ, bǐ wǎng jiàn zhào jūn, yǐ wǒ wèi shì, bì kùn." nǎi xiāng yǔ zhuī ér shā zhī.
又曰:牛缺者,上地之大儒,之邯郸,遇盗於耦沙之中,尽取其衣车牛,步而去,视之欣然无忧怯之色,盗追而问其故。曰:"君子不以所养害其所以养。"盗曰:"嘻!贤夫矣,彼往见赵君,以我为事,必困。"乃相与追而杀之。
yòu yuē: dōng fāng yǒu rén yuē yuán jīng mù, jiāng yǒu suǒ shì ér è yú dào. hú fù zhī dào yuē qiū, jiàn ér xià hú cān yǐ bù zhī. yuán jīng mù sān bù ér hòu néng shì, yuē:" zi néng hé wéi zhě yě." yuē:" wǒ hú fù zhī rén qiū yě." yuán jīng mù yuē:" xī! nǚ fēi dào yé? hú wéi ér shí wǒ? wú yì bù shí zi zhī shí yě." liǎng shǒu jù dì ér ōu zhī, bù chū, kā kā rán ér sǐ.
又曰:东方有人曰爰旌目,将有所適而饿於道。狐父之盗曰丘,见而下壶餐以餔之。爰旌目三餔而后能视,曰:"子能何为者也。"曰:"我狐父之人丘也。"爰旌目曰:"嘻!女非盗耶?胡为而食我?吾义不食子之食也。"两手据地而欧之,不出,喀喀然而死。
huái nán zǐ yuē: chǔ jiāng zi fā hǎo qiú jì dào zhī shì. yǒu shàn wèi tōu zhě, wǎng jiàn yuē:" wén jūn qiú jì dào zhī shì. chén, chǔ shì tōu yě, yuàn yǐ jì xiū yī zú." zi fā jiàn ér lǐ zhī. wú jǐ hé, qí xīng shī fá chǔ, zi fā jiāng shī yǐ dāng zhī. bīng sān què. yú shì shì tōu qǐng yuē:" chén yǒu báo jì, yuàn wèi jūn xíng zhī." zi fā yuē:" nuò!" tōu zé yè chū, jiě qí jiāng jūn zhī chóu zhàng ér xiàn zhī. zi fā shǐ guī zhī. míng xī fù wǎng qǔ qí zhěn, yòu shǐ guī zhī. míng xī fù wǎng qǔ qí zān, yòu shǐ guī zhī. yú shì, qí shī dà hài, jiāng jūn yǔ jūn lì móu yuē:" jīn xī bù qù, chǔ jūn kǒng qǔ wú shǒu." jí hái.
《淮南子》曰:楚将子发好求伎道之士。有善为偷者,往见曰:"闻君求伎道之士。臣,楚市偷也,愿以伎修一卒。"子发见而礼之。无几何,齐兴师伐楚,子发将师以当之。兵三却。於是市偷请曰:"臣有薄伎,愿为君行之。"子发曰:"诺!"偷则夜出,解齐将军之绸帐而献之。子发使归之。明夕复往取其枕,又使归之。明夕复往取其簪,又使归之。於是,齐师大骇,将军与军吏谋曰:"今夕不去,楚军恐取吾首。"即还。
qín zǐ yuē: kǒng wén jǔ wèi běi hǎi xiàng, yǒu mǔ bìng chà zhě sī shí xīn mài, jiā wú, nǎi dào lín shú mài ér jìn zhī. wén jǔ wén zhī, tè shǎng dào ér bù zuì.
《秦子》曰:孔文举为北海相,有母病差者思食新麦,家无,乃盗邻熟麦而进之。文举闻之,特赏盗而不罪。
bào piáo zǐ yuē: yí wú duó tián, bù kě yǐ báo xiāo hé qiè qī, bù kě yǐ fèi yě.
《抱朴子》曰:夷吾夺田,不可以薄;萧何窃妻,不可以废也。
guō zǐ yuē: wáng ān qī wèi dōng hǎi tài shǒu, xiǎo lì dào chí zhōng yú, gāng jì tuī zhī. wáng yuē:" yǔ zhòng gòng zhī, yú hé zú lìn."
《郭子》曰:王安期为东海太守,小吏盗池中鱼,纲纪推之。王曰:"与众共之,鱼何足吝。"
huáng fǔ shì ān gāo shì chuán yuē: kǒng sōng, zì zhòng shān. pì gōng fǔ, zhī jīng shī, dào sù xià tíng, dào gòng qiè qí mǎ. xún wèn, zhī shì sōng yě. nǎi xiāng zé ràng yuē:" kǒng zhòng shān shàn shì, qǐ yí qīn dào hū?" yú shì, suì yǐ mǎ hái zhī.
皇甫士安《高士传》曰:孔嵩,字仲山。辟公府,之京师,道宿下亭,盗共窃其马。寻问,知是嵩也。乃相责让曰:"孔仲山善士,岂宜侵盗乎?"於是,遂以马还之。
xiān xián xíng zhuàng yuē: wáng liè, zì yàn kǎo, tōng shí dá dào. shí guó zhōng yǒu dào niú zhě, niú zhǔ dé zhī. dào yuē:" xiè hòu mí huò, cóng jīn yǐ hòu jiāng gǎi guò. zi jì yǐ shè yòu, xìng wù shǐ wáng liè zhī zhī."
《先贤行状》曰:王烈,字彦考,通识达道。时国中有盗牛者,牛主得之。盗曰:"邂逅迷惑,从今已后将改过。子既已赦宥,幸勿使王烈知之。"
hǎi nèi xiān xián chuán yuē: jiāng gōng, zì bó huái. cháng yǔ dì jì jiāng yù dào, jiāng duó qí yī. rén wèn bù yán. dào wén, kòu tóu xiè zuì, hái gōng yī, gōng bù shòu.
《海内先贤传》曰:姜肱,字伯淮。尝与弟季江遇盗,将夺其衣。人问不言。盗闻,扣头谢罪,还肱衣,肱不受。
chén shí bié zhuàn yuē: yǒu dào yè rù qí shì, zhǐ yú liáng shàng. shí yīn jiàn zhī, nǎi qǐ hū mìng zǐ sūn, zhèng sè xùn zhī yuē:" fū rén bù kě bù miǎn. bù shàn zhī rén wèi bì běn è, xí yǔ xìng chéng, suì zhì yú cǐ, rú liáng shàng jūn zǐ shì yǐ." dào dà jīng, zì tóu yú dì, jī sǎng guī zuì. shí xú pì zhī yuē:" shì jūn zhuàng mào bú shì è rén, yí shēn kè jǐ fǎn shàn, dāng yóu kùn pín, jīn yí juàn èr pǐ." zì shì, yī xiàn wú fù dào qiè.
《陈实别传》曰:有盗夜入其室,止於梁上。实阴见之,乃起呼命子孙,正色训之曰:"夫人不可不勉。不善之人未必本恶,习与性成,遂至于此,如梁上君子是矣。"盗大惊,自投於地,稽颡归罪。实徐譬之曰:"视君状貌不是恶人,宜深克己反善,当由困贫,今遗绢二匹。"自是,一县无复盗窃。
liú xīn qī jiāo zhōu jì yuē: zhào yù zhě, rǔ zhǎng shù chǐ, bù jià, rù shān jù qún dào. suì běi jùn cháng zhe jīn tà dì, zhàn tuì zhé zhāng wéi mù, yǔ shǎo nán tōng, shù shí shì cè. cì shǐ lù yìn píng zhī.
刘欣期《交州记》曰:赵妪者,乳长数尺,不嫁,入山聚群盗。遂北郡常着金蹋踶,战退辄张帷幕,与少男通,数十侍侧。刺史陆胤平之。