kāi chéng zhōng, yǒu jiāng sǒu zhě, duō dú dào shū, guǎng xún fāng shù. shàn chuī dí, wǎng lái duō zài yǒng lè xiàn líng xiān gé. shí chén yǐn jiǔ, shì wén xiāng, zhì pán dòu guǎn dōng gōng dào dà huái shù xià zuì qǐn. jí yè ài, shāo xǐng, wén yī jù wù xíng shēng, jǔ bù shén zhòng. wàng àn kuī zhī, jiàn yī rén, cuī wéi, gāo shù zhàng, zhì huái cè zuò, ér yǐ máo shǒu men sǒu yuē: wǒ yì shì shù pàn chú ér, nǎi wèng biān bì zhuō ěr.
開成中,有江叟者,多讀道書,廣尋方術。善吹笛,往來多在永樂縣靈仙閣。時沉飲酒,適閿鄉,至盤豆館東宮道大槐樹下醉寢。及夜艾,稍醒,聞一巨物行聲,舉步甚重。望暗窺之,見一人,崔嵬,高數丈,至槐側坐,而以毛手們叟曰:「我意是樹畔鋤兒,乃瓮邊畢卓耳。」
suì qiāo dà shù shù shēng, yuē: kě bào jīng guǎn zhōng èr láng lái shěng dà xiōng.
遂敲大樹數聲,曰:「可報荊館中二郎來省大兄。」
dà huái nǎi yǔ yún: láo dì xiāng fǎng.
大槐乃語云:「勞弟相訪。」
shì wén huái shù shàng yǒu rén xià lái yǔ yǔ. xū yú, yǐn zhuó zhī shēng jiāo zuò. jīng shān huái yuē: dà xiōng hé nián pāo què liǎng jīng dào shàng huái wáng ěr.
似聞槐樹上有人下來與語。須臾,飲酌之聲交作。荊山槐曰:「大兄何年拋卻兩京道上槐王耳。」
dà huái yuē: wǒ sān jiǎ zǐ dāng qì cǐ wèi.
大槐曰:「我三甲子當棄此位。」
jīng shān huái yuē: dà xiōng bù zhī lǎo zhī jiāng zhì, yóu gù cǐ wèi, zhí xū zhì huǒ rù kōng xīn. gāo liú jié duàn, ér fāng zhī tuì, dà shì wú shì zhī shì. hé bù rú jīn yīn qí zhèn tíng, zì bá yú dào, bì děi wèi cái yòng zhī mù, gòu dà shà zhī liáng dòng, shàng dé cún chóng chóng suì kūn, piàn piàn zhēn huā, qǐ tā rì zuò xiǔ dù zhī xīn, tóng rù cuàn, wèi wēi jìn ěr.
荊山槐曰:「大兄不知老之將至,猶顧此位,直須至火入空心。膏流節斷,而方知退,大是無氏之士。何不如今因其震霆,自拔於道,必得為材用之木,構大廈之梁棟,尚得存重重碎錕,片片真花,豈他日作朽蠹之薪,同入爨,為煨燼耳。」
dà huái yuē: què shǔ shàng tān shēng, wú yān néng bàn cǐ shì xié?
大槐曰:「雀鼠尚貪生,吾焉能辦此事邪?」
huái yuē: lǎo xiōng bù zú yǔ yǔ.
槐曰:「老兄不足與語。」
gào bié ér wáng. jí míng, sǒu fāng qǐ. shù rì, zhì wén xiāng jīng shān zhōng, jiàn tíng huái sēn sǒng, zhī gàn fú shū, jìn yù shí wéi, rú fù shén wù. suì cì qí yè, yǐ jiǔ pú diàn zhī, yún: mǒu zuó yè wén huái shén yǔ pán dòu guān dào dà huái wáng lùn yǔ yún yún, mǒu wò qí cè, bìng lì lì jì qí shuō. jīn qǐng shù shén yǔ wǒ yán yǔ.
告別而亡。及明,叟方起。數日,至閿鄉荊山中,見庭槐森聳,枝幹扶疏,近欲十圍,如附神物。遂伺其夜,以酒脯奠之,云:「某昨夜聞槐神與盤豆官道大槐王論語云雲,某臥其側,並歷歷記其說。今請樹神與我言語。」
huái yuē: gǎn zi hòu yì! dāng yǒu hé qiú? shū bù zhī ěr yè làn zuì yú dào, fū nǎi zi xié?
槐曰:「感子厚意!當有何求?殊不知爾夜爛醉於道,夫乃子邪?」
sǒu yuē: mǒu yī shēng hǎo dào, dàn bù féng qí shī. shù shén yǒu líng, qǐ wèi zhǐ jiào, shǐ xué dào yǒu chù, dāng bì fèng chóu.
叟曰:「某一生好道,但不逢其師。樹神有靈,乞為指教,使學道有處,當必奉酬。」
huái shén yuē: zi dàn rù jīng shān, xún bào xiān shī. tuō dé jiàn zhī, huò shuǐ lù zhī jiān, bì huò yī chù dù shì. gài gǎn zi zhī qǐng, shèn wù xiè wú yán yě! jūn bù yì huá biǎo gào lǎo hú, huò jí yú yǐ!
槐神曰:「子但入荊山,尋鮑仙師。脫得見之,或水陸之間,必獲一處度世。蓋感子之請,慎勿泄吾言也!君不憶華表告老狐,禍及余矣!」
sǒu gǎn xiè zhī. míng rì, suì rù jīng shān, yuán yán xún shuǐ, guǒ fǎng bào xiān shī, jí pú fú ér lǐ zhī. shī yuē: zi hé yǐ zhī wú ér lái shī yě? xū shí yán zhī.
叟感謝之。明日,遂入荊山,緣岩循水,果訪鮑仙師,即匍匐而禮之。師曰:「子何以知吾而來師也?須實言之。」
sǒu bù gǎn yǐn, jù chén: jīng shān guǎn zhī shù shén yán yě.
叟不敢隱,具陳:「荊山館之樹神言也。」
xiān shī yuē: xiǎo guǐ yān gǎn zhuān zhé zhǐ rén, wèi néng dà duàn zhū zhī, qiě fēi fú cán qí yī jì.
仙師曰:「小鬼焉敢專輒指人,未能大段誅之,且飛符殘其一技。」
sǒu bài qǐ miǎn. xiān shī yuē: jīn bù zhū, hòu dāng jì yǒu lái zhě.
叟拜乞免。仙師曰:「今不誅,後當繼有來者。」
suì wèi sǒu yuē: zi yǒu hé néng. yī yī chén zhī.
遂謂叟曰:「子有何能。一一陳之。」
sǒu yuē: hǎo dào, pǐ yú chuī dí.
叟曰:「好道,癖於吹笛。」
xiān shī yīn lìng qǔ dí ér chuī zhī, yī qì qīng yì, wǔ yīn jī yuè, qū quán bèng shān, yǐn yàn háng dī, gǎo yè cí lín, qīng yún chū xiù. xiān shī tàn yuē: zi zhī yì zhì yǐ, dàn suǒ chuī qīng, kū zhú dí ěr, wú jīn zèng zi yù dí, nǎi jīng shān zhī yóu zhě, dàn rú cháng dí chuī zhī, sān nián, dāng zhào dòng zhōng lóng yǐ, lóng jì chū, bì xián míng yuè zhī zhū ér zèng zi, zi dé zhī, dāng yòng tí hú jiān zhī sān rì, fán xiǎo lóng yǐ nǎo téng yǐ, gài xiāng gǎn shǐ qí rán yě. xiǎo lóng bì chí huà shuǐ dān ér shú qí zhū yě, zi dé, dāng tūn zhī, biàn wèi shuǐ xiān, yì bù jiǎn wàn suì, wú fán wú zhī yào yě, gài zi yǒu qín gāo zhī xiāng ěr.
仙師因令取笛而吹之,一氣清逸,五音激越,驅泉迸山,引雁行低,槁葉辭林,輕雲出岫。仙師嘆曰:「子之藝至矣,但所吹青,枯竹笛耳,吾今贈子玉笛,乃荊山之尤者,但如常笛吹之,三年,當召洞中龍矣,龍既出,必銜明月之珠而贈子,子得之,當用醍醐煎之三日,凡小龍已腦疼矣,蓋相感使其然也。小龍必持化水丹而贖其珠也,子得,當吞之,便為水仙,亦不減萬歲,無煩吾之藥也,蓋子有琴高之相耳。」
xiān shī suì chū yù dí yǔ zhī. sǒu yuē: yù dí yǔ zhú dí hé yì?
仙師遂出玉笛與之。叟曰:「玉笛與竹笛何異?」
shī yuē: zhú zhě, qīng yě, yǔ lóng sè xiàng lèi, néng xiào zhī yín, yóu bù wèi guài yě. yù zhě, bái yě, yǔ lóng xiāng kè, hū tīng qí yín, lóng guài yě, suǒ yǐ lái guān zhī, gǎn zhào zhī yǒu néng biàn ěr, yì chū yú xuán.
師曰:「竹者,青也,與龍色相類,能肖之吟,尤不為怪也。玉者,白也,與龍相剋,忽聽其吟,龍怪也,所以來觀之,感召之有能變耳,義出於玄。」
sǒu shòu jiào, nǎi qù.
叟受教,乃去。
hòu sān nián, fāng dé qí yīn lǜ. hòu yīn zhī yuè yáng, cì shǐ lǐ yú guǎn zhī. shí dà hàn, sǒu yīn chū dí, yè yú shèng shàn sì: jīng lóu shàng chuī guǒ dòng tíng zhī zhǔ lóng fēi chū, ér jiàng yún rào qí lóu zhě bù yī. suì yǒu lǎo lóng. guǒ xián zhū zèng sǒu. sǒu dé zhī, yī qí yán ér áo zhī èr zhòu, guǒ yǒu yóu huà wèi rén, chí yī xiǎo yào tái, yǒu huà shuǐ dān, pú fú qǐng shú qí zhū sǒu nǎi chí hé ér yǔ zhī zhū. ěr qí yào, suì biàn tóng yán, rù shuǐ bù rú. fán tiān xià dòng xué, wú bù lì lǎn. hòu jū yú héng yáng, róng fā rú jiù ěr.
後三年,方得其音律。後因之岳陽,刺史李虞館之。時大旱,叟因出笛,夜於聖善寺:經樓上吹;果洞庭之渚龍飛出,而降雲繞其樓者不一。遂有老龍。果銜珠贈叟。叟得之,依其言而熬之二晝,果有尤化為人,持一小藥台,有化水丹,匍匐請贖其珠;叟乃持合而與之珠。餌其藥,遂變童顏,入水不濡。凡天下洞穴,無不歷覽。後居于衡陽,容發如舊耳。