kāi chéng zhōng, yǒu jiāng sǒu zhě, duō dú dào shū, guǎng xún fāng shù. shàn chuī dí, wǎng lái duō zài yǒng lè xiàn líng xiān gé. shí chén yǐn jiǔ, shì wén xiāng, zhì pán dòu guǎn dōng gōng dào dà huái shù xià zuì qǐn. jí yè ài, shāo xǐng, wén yī jù wù xíng shēng, jǔ bù shén zhòng. wàng àn kuī zhī, jiàn yī rén, cuī wéi, gāo shù zhàng, zhì huái cè zuò, ér yǐ máo shǒu men sǒu yuē:" wǒ yì shì shù pàn chú ér, nǎi wèng biān bì zhuō ěr."
开成中,有江叟者,多读道书,广寻方术。善吹笛,往来多在永乐县灵仙阁。时沉饮酒,适阌乡,至盘豆馆东宫道大槐树下醉寝。及夜艾,稍醒,闻一巨物行声,举步甚重。望暗窥之,见一人,崔嵬,高数丈,至槐侧坐,而以毛手们叟曰:“我意是树畔锄儿,乃瓮边毕卓耳。”
suì qiāo dà shù shù shēng, yuē:" kě bào jīng guǎn zhōng èr láng lái shěng dà xiōng."
遂敲大树数声,曰:“可报荆馆中二郎来省大兄。”
dà huái nǎi yǔ yún:" láo dì xiāng fǎng."
大槐乃语云:“劳弟相访。”
shì wén huái shù shàng yǒu rén xià lái yǔ yǔ. xū yú, yǐn zhuó zhī shēng jiāo zuò. jīng shān huái yuē:" dà xiōng hé nián pāo què liǎng jīng dào shàng huái wáng ěr."
似闻槐树上有人下来与语。须臾,饮酌之声交作。荆山槐曰:“大兄何年抛却两京道上槐王耳。”
dà huái yuē:" wǒ sān jiǎ zǐ dāng qì cǐ wèi."
大槐曰:“我三甲子当弃此位。”
jīng shān huái yuē:" dà xiōng bù zhī lǎo zhī jiāng zhì, yóu gù cǐ wèi, zhí xū zhì huǒ rù kōng xīn. gāo liú jié duàn, ér fāng zhī tuì, dà shì wú shì zhī shì. hé bù rú jīn yīn qí zhèn tíng, zì bá yú dào, bì děi wèi cái yòng zhī mù, gòu dà shà zhī liáng dòng, shàng dé cún chóng chóng suì kūn, piàn piàn zhēn huā, qǐ tā rì zuò xiǔ dù zhī xīn, tóng rù cuàn, wèi wēi jìn ěr."
荆山槐曰:“大兄不知老之将至,犹顾此位,直须至火入空心。膏流节断,而方知退,大是无氏之士。何不如今因其震霆,自拔于道,必得为材用之木,构大厦之梁栋,尚得存重重碎锟,片片真花,岂他日作朽蠹之薪,同入爨,为煨烬耳。”
dà huái yuē:" què shǔ shàng tān shēng, wú yān néng bàn cǐ shì xié?"
大槐曰:“雀鼠尚贪生,吾焉能办此事邪?”
huái yuē:" lǎo xiōng bù zú yǔ yǔ."
槐曰:“老兄不足与语。”
gào bié ér wáng. jí míng, sǒu fāng qǐ. shù rì, zhì wén xiāng jīng shān zhōng, jiàn tíng huái sēn sǒng, zhī gàn fú shū, jìn yù shí wéi, rú fù shén wù. suì cì qí yè, yǐ jiǔ pú diàn zhī, yún:" mǒu zuó yè wén huái shén yǔ pán dòu guān dào dà huái wáng lún yǔ yún yún, mǒu wò qí cè, bìng lì lì jì qí shuō. jīn qǐng shù shén yǔ wǒ yán yǔ."
告别而亡。及明,叟方起。数日,至阌乡荆山中,见庭槐森耸,枝干扶疏,近欲十围,如附神物。遂伺其夜,以酒脯奠之,云:“某昨夜闻槐神与盘豆官道大槐王论语云云,某卧其侧,并历历记其说。今请树神与我言语。”
huái yuē:" gǎn zi hòu yì! dāng yǒu hé qiú? shū bù zhī ěr yè làn zuì yú dào, fū nǎi zi xié?"
槐曰:“感子厚意!当有何求?殊不知尔夜烂醉于道,夫乃子邪?”
sǒu yuē:" mǒu yī shēng hǎo dào, dàn bù féng qí shī. shù shén yǒu líng, qǐ wèi zhǐ jiào, shǐ xué dào yǒu chǔ, dāng bì fèng chóu."
叟曰:“某一生好道,但不逢其师。树神有灵,乞为指教,使学道有处,当必奉酬。”
huái shén yuē:" zi dàn rù jīng shān, xún bào xiān shī. tuō dé jiàn zhī, huò shuǐ lù zhī jiān, bì huò yī chù dù shì. gài gǎn zi zhī qǐng, shèn wù xiè wú yán yě! jūn bù yì huá biǎo gào lǎo hú, huò jí yú yǐ!"
槐神曰:“子但入荆山,寻鲍仙师。脱得见之,或水陆之间,必获一处度世。盖感子之请,慎勿泄吾言也!君不忆华表告老狐,祸及余矣!”
sǒu gǎn xiè zhī. míng rì, suì rù jīng shān, yuán yán xún shuǐ, guǒ fǎng bào xiān shī, jí pú fú ér lǐ zhī. shī yuē:" zi hé yǐ zhī wú ér lái shī yě? xū shí yán zhī."
叟感谢之。明日,遂入荆山,缘岩循水,果访鲍仙师,即匍匐而礼之。师曰:“子何以知吾而来师也?须实言之。”
sǒu bù gǎn yǐn, jù chén:" jīng shān guǎn zhī shù shén yán yě."
叟不敢隐,具陈:“荆山馆之树神言也。”
xiān shī yuē:" xiǎo guǐ yān gǎn zhuān zhé zhǐ rén, wèi néng dà duàn zhū zhī, qiě fēi fú cán qí yī jì."
仙师曰:“小鬼焉敢专辄指人,未能大段诛之,且飞符残其一技。”
sǒu bài qǐ miǎn. xiān shī yuē:" jīn bù zhū, hòu dāng jì yǒu lái zhě."
叟拜乞免。仙师曰:“今不诛,后当继有来者。”
suì wèi sǒu yuē:" zi yǒu hé néng. yī yī chén zhī."
遂谓叟曰:“子有何能。一一陈之。”
sǒu yuē:" hǎo dào, pǐ yú chuī dí."
叟曰:“好道,癖于吹笛。”
xiān shī yīn lìng qǔ dí ér chuī zhī, yī qì qīng yì, wǔ yīn jī yuè, qū quán bèng shān, yǐn yàn háng dī, gǎo yè cí lín, qīng yún chū xiù. xiān shī tàn yuē:" zi zhī yì zhì yǐ, dàn suǒ chuī qīng, kū zhú dí ěr, wú jīn zèng zi yù dí, nǎi jīng shān zhī yóu zhě, dàn rú cháng dí chuī zhī, sān nián, dāng zhào dòng zhōng lóng yǐ, lóng jì chū, bì xián míng yuè zhī zhū ér zèng zi, zi dé zhī, dāng yòng tí hú jiān zhī sān rì, fán xiǎo lóng yǐ nǎo téng yǐ, gài xiāng gǎn shǐ qí rán yě. xiǎo lóng bì chí huà shuǐ dān ér shú qí zhū yě, zi dé, dāng tūn zhī, biàn wèi shuǐ xiān, yì bù jiǎn wàn suì, wú fán wú zhī yào yě, gài zi yǒu qín gāo zhī xiāng ěr."
仙师因令取笛而吹之,一气清逸,五音激越,驱泉迸山,引雁行低,槁叶辞林,轻云出岫。仙师叹曰:“子之艺至矣,但所吹青,枯竹笛耳,吾今赠子玉笛,乃荆山之尤者,但如常笛吹之,三年,当召洞中龙矣,龙既出,必衔明月之珠而赠子,子得之,当用醍醐煎之三日,凡小龙已脑疼矣,盖相感使其然也。小龙必持化水丹而赎其珠也,子得,当吞之,便为水仙,亦不减万岁,无烦吾之药也,盖子有琴高之相耳。”
xiān shī suì chū yù dí yǔ zhī. sǒu yuē:" yù dí yǔ zhú dí hé yì?"
仙师遂出玉笛与之。叟曰:“玉笛与竹笛何异?”
shī yuē:" zhú zhě, qīng yě, yǔ lóng sè xiàng lèi, néng xiào zhī yín, yóu bù wéi guài yě. yù zhě, bái yě, yǔ lóng xiāng kè, hū tīng qí yín, lóng guài yě, suǒ yǐ lái guān zhī, gǎn zhào zhī yǒu néng biàn ěr, yì chū yú xuán."
师曰:“竹者,青也,与龙色相类,能肖之吟,尤不为怪也。玉者,白也,与龙相克,忽听其吟,龙怪也,所以来观之,感召之有能变耳,义出于玄。”
sǒu shòu jiào, nǎi qù.
叟受教,乃去。
hòu sān nián, fāng dé qí yīn lǜ. hòu yīn zhī yuè yáng, cì shǐ lǐ yú guǎn zhī. shí dà hàn, sǒu yīn chū dí, yè yú shèng shàn sì: jīng lóu shàng chuī guǒ dòng tíng zhī zhǔ lóng fēi chū, ér jiàng yún rào qí lóu zhě bù yī. suì yǒu lǎo lóng. guǒ xián zhū zèng sǒu. sǒu dé zhī, yī qí yán ér áo zhī èr zhòu, guǒ yǒu yóu huà wéi rén, chí yī xiǎo yào tái, yǒu huà shuǐ dān, pú fú qǐng shú qí zhū sǒu nǎi chí hé ér yǔ zhī zhū. ěr qí yào, suì biàn tóng yán, rù shuǐ bù rú. fán tiān xià dòng xué, wú bù lì lǎn. hòu jū yú héng yáng, róng fā rú jiù ěr.
后三年,方得其音律。后因之岳阳,刺史李虞馆之。时大旱,叟因出笛,夜于圣善寺:经楼上吹;果洞庭之渚龙飞出,而降云绕其楼者不一。遂有老龙。果衔珠赠叟。叟得之,依其言而熬之二昼,果有尤化为人,持一小药台,有化水丹,匍匐请赎其珠;叟乃持合而与之珠。饵其药,遂变童颜,入水不濡。凡天下洞穴,无不历览。后居于衡阳,容发如旧耳。