wèi guó gōng lǐ jìng wēi shí, cháng shè liè huò shān zhōng, yù shí shān cūn, cūn wēng qí qí wèi rén, měi fēng kuì yān, suì jiǔ yì hòu.
衛國公李靖微時，常射獵霍山中，寓食山村，村翁奇其為人，每豐饋焉，歲久益厚。

hū yù qún lù, nǎi zhú zhī, huì mù, yù shě zhī bù néng. é ér yīn huì mí lù, máng rán bù zhī suǒ guī, chàng chàng ér xíng, kùn mèn yì jí, nǎi jí mù yǒu dēng huǒ guāng, yīn chí fù yān. jì zhì, nǎi zhū mén dà dì, qiáng zì shén jùn. kòu mén jiǔ zhī, yī rén chū wèn. gōng gào qí mí, qiě qǐng yù sù. rén yuē: láng jūn jiē yǐ chū, wéi tài fū rén zài, sù yīng bù kě.
忽遇群鹿，乃逐之，會暮，欲舍之不能。俄而陰晦迷路，茫然不知所歸，悵悵而行，困悶益極，乃極目有燈火光，因馳赴焉。既至，乃朱門大第，牆字甚峻。叩門久之，一人出問。公告其迷，且請寓宿。人曰：「郎君皆已出，惟太夫人在，宿應不可。」

gōng yuē: shì wèi zī bái.
公曰：「試為咨白。」

nǎi rù gào ér chū yuē: fū rén chū yù bù xǔ, qiě yǐ yīn hēi, kè yòu yán mí, bù kě bù zuò zhǔ rén.
乃入告而出曰：「夫人初欲不許，且以陰黑，客又言迷，不可不作主人。」

yāo rù tīng zhōng. yǒu qǐng, yī qīng yī chū yuē: fū rén lái.
邀入廳中。有頃，一青衣出曰：「夫人來。」

nián kě wǔ shí yú, qīng qún sù rú, shén qì qīng yǎ, wǎn ruò shì dài fū jiā. gōng qián bài zhī, fū rén dá bài yuē: ér zi jiē bù zài, bù hé fèng liú. jīn tiān sè yīn huì, guī lù yòu mí, cǐ ruò bù róng, qiǎn jiāng hé shì? rán cǐ nǎi shān yě zhī jū, ér zi wǎng hái, huò yè dào ér xuān, hū yǐ wèi jù.
年可五十餘，青裙素襦，神氣清雅，宛若士大夫家。公前拜之，夫人答拜曰：「兒子皆不在，不合奉留。今天色陰晦，歸路又迷，此若不容，遣將何適？然此乃山野之居，兒子往還，或夜到而喧，忽以為懼。」

gōng yuē: bù gǎn.
公曰：「不敢。」

jì ér mìng shí. shí pō xiān měi, rán duō yú. shí bì, fū rén rù zhái. èr qīng yī sòng chuáng xí yīn rù, qīn bèi xiāng jié, jiē jí pù chén. bì hù, xì zhī ér qù. gōng dú niàn shān yě zhī wài, yè dào ér nào zhě, hé wù yě? jù bù gǎn qǐn. duān zuò tīng zhī.
既而命食。食頗鮮美，然多魚。食畢，夫人入宅。二青衣送床蓆茵褥，衾被香潔，皆極鋪陳。閉戶，系之而去。公獨念山野之外，夜到而鬧者，何物也？懼不敢寢。端坐聽之。

yè jiāng bàn, wén kòu mén shēng shén jí. yòu wén yī rén yīng zhī. yuē: tiān fú: dà láng zi bào dāng xíng yǔ, yīn cǐ shān qī lǐ, wǔ gēng xū zú, wú màn zhì! wú bào shāng!
夜將半，聞叩門聲甚急。又聞一人應之。曰：「天符：大郎子報當行雨，因此山七里，五更須足，無慢滯！無暴傷！」

yīng zhě shòu fú rù chéng. wén fū rén yuē: ér zi èr rén wèi guī. xíng yǔ fú dào, gù cí bù kě, wéi shí jiàn zé. zòng shǐ bào zhī, yì yǐ wǎn yǐ. tóng pú wú rèn zhuān zhī lǐ, dāng rú zhī hé?
應者受符入呈。聞夫人曰：「兒子二人未歸。行雨符到，固辭不可，違時見責。縱使報之，亦已晚矣。僮僕無任專之理，當如之何？」

yī xiǎo qīng yī yuē: shì guān tīng zhōng kè, fēi cháng rén yě, hé qǐng hū?
一小青衣曰：「適觀廳中客，非常人也，盍請乎？」

fū rén xǐ. yīn zì kòu tīng mén yuē: láng jué fǒu? qǐng zàn chū xiāng jiàn.
夫人喜。因自扣廳門曰：「郎覺否？請暫出相見。」

gōng yuē: nuò.
公曰：「諾。」

suì xià jiē jiàn zhī. fū rén yuē: cǐ fēi rén zhái, nǎi lóng gōng yě, qiè zhǎng nán fù dōng hǎi hūn lǐ. xiǎo nán sòng mèi. shì fèng tiān fú cì dāng xíng yǔ. jì liǎng chù yún chéng, hé yú wàn lǐ, bào zhī bù jí, qiú dài yòu nán, zhé yù fèng fán qǐng kè jiān, rú hé?
遂下階見之。夫人曰：「此非人宅，乃龍宮也，妾長男赴東海婚禮。小男送妹。適奉天符次當行雨。計兩處雲程，合逾萬里，報之不及，求代又難，輒欲奉煩頃刻間，如何？」

gōng yuē: jìng sú kè, fēi chéng yún jùn zhě, nài hé néng xíng yǔ? yǒu fāng kě jiào, jí wéi mìng ěr.
公曰：「靖俗客，非乘雲俊者，奈何能行雨？有方可教，即唯命耳。」

fū rén yuē: gǒu cóng wú yán, wú yǒu bù kě yě.
夫人曰：「苟從吾言，無有不可也。」

suì chì huáng tóu bèi qīng cōng mǎ lái. yòu mìng qǔ yǔ qì, nǎi yī xiǎo píng zi, xì yú ān qián. jiè yuē: láng chéng mǎ, wú lòu xián lēi, xìn qí xíng, mǎ qú dì sī míng, jí qǔ píng zhōng shuǐ yī dī, dī mǎ zōng shàng, shèn wù duō yě.
遂敕黃頭被青驄馬來。又命取雨器，乃一小瓶子，繫於鞍前。誡曰：「郎乘馬，無漏銜勒，信其行，馬躣地嘶鳴，即取瓶中水一滴，滴馬鬃上，慎勿多也。」

yú shì shàng mǎ, téng téng ér xíng, qí zú jiàn gāo, dàn yà qí wěn jí, bù zì zhī qí yún shàng yě. fēng jí rú jiàn, léi tíng qǐ yú bù xià. yú shì, suí suǒ qú, zhé dī zhī. jì ér, diàn chè yún kāi, xià jiàn suǒ qì cūn, sī yuē: wú rǎo cǐ cūn duō yǐ, fāng dé qí rén, jì wú yǐ bào. jīn jiǔ hàn miáo jià jiāng cuì, ér yǔ zài wǒ shǒu, níng xià xī zhī?
於是上馬，騰騰而行，其足漸高，但訝其穩疾，不自知其雲上也。風急如箭，雷霆起於步下。於是，隨所躣，輒滴之。既而，電掣雲開，下見所憩村，思曰：「吾擾此村多矣，方德其人，計無以報。今久旱苗稼將悴，而雨在我手，寧夏惜之？」

gù yī dī bù zú rú, nǎi lián xià èr shí dī. é qǐng, yǔ bì, qí mǎ fù guī.
顧一滴不足濡，乃連下二十滴。俄頃，雨畢，騎馬復歸。

fū rén zhě qì yú tīng yuē: hé xiāng wù zhī shén. běn yuē yī dī, hé sī gǎn ér èr shí zhī. wú cǐ yī dī, nǎi dì shàng yī chǐ yǔ yě. cǐ cūn yè bàn, píng dì shuǐ shēn èr zhàng, qǐ fù yǒu rén? qiè yǐ shòu qiǎn, zhàng bā shí yǐ. tǎn shì qí bèi, xuè hén mǎn yān. ér zi bìng lián zuò, rú hé?
夫人者泣於廳曰：「何相誤之甚。本約一滴，何私感而二十之。無此一滴，乃地上一尺雨也。此村夜半，平地水深二丈，豈復有人？妾已受譴，杖八十矣。袒視其背，血痕滿焉。兒子並連坐，如何？」

gōng cán bù, bù zhī suǒ duì.
公慚怖，不知所對。

fū rén fù yuē: láng jūn shì jiān rén, bù shí yún yǔ zhī biàn, chéng bù gǎn hèn. jí kǒng lóng shī lái xún, yǒu suǒ jīng kǒng, yí sù qù cǐ. rán ér láo fán wèi yǒu yǐ bào. shān jū wú wù, yǒu èr nú fèng zèng, zǒng qǔ yì kě, qǔ yī yì kě, wéi yì suǒ zé.
夫人復曰：「郎君世間人，不識雲雨之變，誠不敢恨。即恐龍師來尋，有所驚恐，宜速去此。然而勞煩未有以報。山居無物，有二奴奉贈，總取亦可，取一亦可，唯意所擇。」

yú shì, mìng èr nú chū lái. yī nú cóng dōng láng chū, yí mào hé yuè, yí yí rán yī nú cóng xī láng chū, fèn qì bó rán, ǎo nù ér lì. gōng yuē: wǒ liè tú, yǐ dòu měng wèi shì. yī dàn qǔ nú ér qǔ yuè zhě, rén yǐ wǒ wèi qiè hū.
於是，命二奴出來。一奴從東廊出，儀貌和悅，怡怡然；一奴從西廊出，憤氣勃然，拗怒而立。公曰：「我獵徒，以斗猛為事。一旦取奴而取悅者，人以我為怯乎。」

yīn yuē: liǎng rén jiē qǔ zé bù gǎn. fū rén jì cì, yù qǔ nù zhě.
因曰：「兩人皆取則不敢。夫人既賜，欲取怒者。」

fū rén wēi xiào yuē: láng zhī suǒ yù nǎi ěr.
夫人微笑曰：「郎之所欲乃爾。」

suì yī yǔ bié, nú yì suí qù. chū mén shù bù, huí wàng shī zhái. gù wèn qí nú, yì bù jiàn yǐ. dú xún lù ér guī, jí míng, wàng qí cūn. shuǐ yǐ jí mù, dà shù huò lù shāo ér yǐ, bù fù yǒu rén.
遂揖與別，奴亦隨去。出門數步，回望失宅。顧問其奴，亦不見矣。獨尋路而歸，及明，望其村。水已極目，大樹或露梢而已，不復有人。

qí hòu jìng yǐ bīng quán jìng kòu nán, gōng gài tiān xià, ér zhōng bù jí yú xiāng, qǐ fēi yuè nú zhī bù liǎng dé hū? shì yán: guān dōng chū xiāng, guān xī chū jiāng, qǐ dōng xī ér yù yé? suǒ yǐ yán nú zhě, yì chén xià zhī xiàng. xiàng shǐ èr nú jiē qǔ, jí wèi jí jiāng xiāng yǐ.
其後竟以兵權靜寇難，功蓋天下，而終不及於相，豈非悅奴之不兩得乎？世言：關東出相，關西出將，豈東西而喻耶？所以言奴者，亦臣下之象。向使二奴皆取，即位極將相矣。