suí yáng dì zhī xìng jiāng dū yě, mìng sī kōng yáng sù shǒu xī jīng. sù jiāo guì, yòu yǐ shí luàn, tiān xià zhī quán zhòng wàng chóng zhě mò wǒ ruò yě, shē guì zì fèng, lǐ yì rén chén. měi gōng qīng rù yán, bīn kè shàng yè, wèi cháng bù jù chuáng ér jiàn, lìng měi rén pěng chū, shì bì luó liè, pō jiàn yú shàng. mò nián yù shén, wú fù zhī suǒ fù hé, yǒu fú wēi chí diān zhī xīn.
隋煬帝之幸江都也，命司空楊素守西京。素驕貴，又以時亂，天下之權重望崇者莫我若也，奢貴自奉，禮異人臣。每公卿入言，賓客上謁，未嘗不踞床而見，令美人捧出，侍婢羅列，頗僭於上。末年愈甚，無復知所負荷，有扶危持顛之心。

yī rì, wèi gōng lǐ jìng yǐ bù yī shàng yè, xiàn qí cè. sù yì jù jiàn. gōng qián yī yuē: tiān xià fāng luàn, yīng xióng jìng qǐ. gōng wèi dì shì zhòng chén, xū yǐ shōu luó háo jié wèi xīn, bù yí jù jiàn bīn kè. sù liǎn róng ér qǐ, xiè gōng yǔ yǔ, dà yuè, shōu qí cè ér tuì.
一日，衛公李靖以布衣上謁，獻奇策。素亦踞見。公前揖曰：「天下方亂，英雄競起。公為帝室重臣，須以收羅豪傑為心，不宜踞見賓客。」素斂容而起，謝公與語，大悅，收其策而退。

dāng gōng zhī chěng biàn yě, yī jì yǒu shū sè, zhí hóng fú, lì yú qián, dú mù gōng. gōng jì qù, ér zhí fú zhě lín xuān zhǐ lì yuē: wèn qù zhě chù shì dì jǐ? zhù hé chù? gōng jù yǐ duì. jì sòng ér qù.
當公之騁辯也，一妓有殊色，執紅拂，立於前，獨目公。公既去，而執拂者臨軒指吏曰：「問去者處士第幾？住何處？」公具以對。妓誦而去。

gōng guī nì lǚ. qí yè wǔ gēng chū, hū wén kòu mén ér shēng dī zhě, gōng qǐ wèn yān. nǎi zǐ yī dài mào rén, zhàng jiē yī náng. gōng wèn: shuí? yuē: qiè, yáng jiā zhī hóng fú jì yě. gōng jù yán rù. tuō yī qù mào, nǎi shí bā jiǔ jiā lì rén yě. sù miàn huà yī ér bài. gōng jīng dá bài. yuē: qiè shì yáng sī kōng jiǔ, yuè tiān xià zhī rén duō yǐ, wú rú gōng zhě. sī luó fēi dú shēng, yuàn tuō qiáo mù, gù lái bēn ěr. gōng yuē: yáng sī kōng quán zhòng jīng shī, rú hé? yuē: bǐ shī jū yú qì, bù zú wèi yě. zhū jì zhī qí wú chéng, qù zhě zhòng yǐ. bǐ yì bù shèn zhú yě. jì zhī xiáng yǐ, xìng wú yí yān. wèn qí xìng, yuē: zhāng. wèn qí bó zhòng zhī cì, yuē: zuì zhǎng. guān qí jī fū yí zhuàng yán cí qì xìng, zhēn tiān rén yě. gōng bù zì yì huò zhī, yù xǐ yù jù, shùn xī wàn lǜ bù ān, ér kuī hù zhě wú tíng jù. shù rì, yì wén zhuī tǎo zhī shēng, yì yì fēi jùn. nǎi xióng fú chéng mǎ, pái tà ér qù, jiāng guī tài yuán.
公歸逆旅。其夜五更初，忽聞叩門而聲低者，公起問焉。乃紫衣戴帽人，杖揭一囊。公問：「誰？」曰：「妾，楊家之紅拂妓也。」公遽延入。脫衣去帽，乃十八九佳麗人也。素麵畫衣而拜。公驚答拜。曰：「妾侍楊司空久，閱天下之人多矣，無如公者。絲蘿非獨生，願托喬木，故來奔耳。」公曰：「楊司空權重京師，如何？」曰：「彼尸居餘氣，不足畏也。諸妓知其無成，去者眾矣。彼亦不甚逐也。計之詳矣，幸無疑焉。」問其姓，曰：「張。」問其伯仲之次，曰：「最長。」觀其肌膚、儀狀、言詞、氣性，真天人也。公不自意獲之，愈喜愈懼，瞬息萬慮不安，而窺戶者無停屨。數日，亦聞追討之聲，意亦非峻。乃雄服乘馬，排闥而去，將歸太原。

xíng cì líng shí lǚ shè, jì shè chuáng, lú zhōng pēng ròu qiě shú. zhāng shì yǐ fà zhǎng wěi dì, lì shū chuáng qián. gōng fāng shuā mǎ. hū yǒu yī rén, zhōng xíng, chì rán ér qiú, chéng jiǎn lǘ ér lái. tóu gé náng yú lú qián, qǔ zhěn yī wò, kàn zhāng shū tóu. gōng nù shén, wèi jué, yóu shuā mǎ. zhāng shú shì qí miàn, yī shǒu wò fà, yī shǒu yìng shēn yáo shì gōng, lìng wù nù. jí jí shū tóu bì, liǎn rèn qián wèn qí xìng. wò kè dá yuē: xìng zhāng. duì yuē: qiè yì xìng zhāng, hé shì mèi. jù bài zhī. wèn dì jǐ, yuē: dì sān. yīn wèn mèi dì jǐ, yuē: zuì zhǎng. suì xǐ yuē: jīn duō xìng féng yī mèi. zhāng shì yáo hū: lǐ láng qiě lái jiàn sān xiōng. gōng zhòu bài zhī. suì huán zuò. yuē: zhǔ zhě hé ròu? yuē: yáng ròu, jì yǐ shú yǐ. kè yuē: jī. gōng chū shì hú bǐng. kè chōu yāo jiān bǐ shǒu qiè ròu gòng shí. shí jìng, yú ròu luàn qiè sòng lǘ qián shí zhī, shén sù. kè yuē: guān lǐ láng zhī xíng, pín shì yě. hé yǐ zhì sī yì rén? yuē: jìng suī pín, yì yǒu xīn zhě yān. tā rén jiàn wèn, gù bù yán. xiōng zhī wèn, zé bù yǐn ěr. jù yán qí yóu. yuē: rán zé jiāng hé zhī? yuē: jiāng bì dì tài yuán. yuē: rán, wú gù yí fēi jūn suǒ zhì yě. yuē: yǒu jiǔ hū? yuē: zhǔ rén xī, zé jiǔ sì yě. gōng qǔ jiǔ yī dòu. jì xún, kè yuē: wú yǒu shǎo xià jiǔ wù, lǐ láng néng tóng zhī hū? yuē: bù gǎn. yú shì kāi gé náng, qǔ yī rén tóu bìng xīn gān, què tóu náng zhōng, yǐ bǐ shǒu qiè xīn gān, gòng shí zhī. yuē: cǐ rén tiān xià fù xīn zhě, xián zhī shí nián, jīn shǐ huò zhī, wú hàn shì yǐ. yòu yuē: guān lǐ láng yí xíng qì yǔ, zhēn zhàng fū yě. yì wén tài yuán yǒu yì rén hū? yuē: cháng shí yī rén, yú wèi zhī zhēn rén yě. qí yú, jiāng shuài ér yǐ. yuē: hé xìng? yuē: jìng zhī tóng xìng. yuē: nián jǐ? yuē: jǐn èr shí. yuē: jīn hé wèi? yuē: zhōu jiāng zhī zǐ. yuē: shì yǐ. yì xū jiàn zhī. lǐ láng néng zhì wú yī jiàn hū? yuē: jìng zhī yǒu liú wén jìng zhě, yǔ zhī xiá. yīn wén jìng jiàn zhī kě yě. rán xiōng hé wèi? yuē: wàng qì zhě yán tài yuán yǒu qí qì, shǐ fǎng zhī. lǐ láng míng fā, hé rì dào tài yuán? jìng jì zhī rì, yuē: dá zhī míng rì, rì fāng shǔ, hòu wǒ yú fén yáng qiáo. yán qì, chéng lǘ ér qù, qí xíng ruò fēi, huí gù yǐ shī. gōng yǔ zhāng shì qiě jīng qiě xǐ, jiǔ zhī, yuē: liè shì bù qī rén. gù wú wèi. cù biān ér xíng.
行次靈石旅舍，既設床，爐中烹肉且熟。張氏以髮長委地，立梳床前。公方刷馬。忽有一人，中形，赤髯而虬，乘蹇驢而來。投革囊於爐前，取枕欹臥，看張梳頭。公怒甚，未決，猶刷馬。張熟視其面，一手握髮，一手映身搖示公，令勿怒。急急梳頭畢，斂衽前問其姓。臥客答曰：「姓張。」對曰：「妾亦姓張，合是妹。」遽拜之。問第幾，曰：「第三。」因問妹第幾，曰：「最長。」遂喜曰：「今多幸逢一妹。」張氏遙呼：「李郎且來見三兄。」公驟拜之。遂環坐。曰：「煮者何肉？」曰：「羊肉，計已熟矣。」客曰：「飢。」公出市胡餅。客抽腰間匕首切肉共食。食竟，余肉亂切送驢前食之，甚速。客曰：「觀李郎之行，貧士也。何以致斯異人？」曰：「靖雖貧，亦有心者焉。他人見問，故不言。兄之問，則不隱耳。」具言其由。曰：「然則將何之？」曰：「將避地太原。」曰：「然，吾故〔疑〕非君所致也。」曰：「有酒乎？」曰：「主人西，則酒肆也。」公取酒一斗。既巡，客曰：「吾有少下酒物，李郎能同之乎？」曰：「不敢。」於是開革囊，取一人頭並心肝，卻頭囊中，以匕首切心肝，共食之。曰：「此人天下負心者，銜之十年，今始獲之，吾憾釋矣。」又曰：「觀李郎儀形器宇，真丈夫也。亦聞太原有異人乎？」曰：「嘗識一人，愚謂之真人也。其餘，將帥而已。」曰：「何姓？」曰：「靖之同姓。」曰：「年幾？」曰：「僅二十。」曰：「今何為？」曰：「州將之子。」曰：「似矣。亦須見之。李郎能致吾一見乎？」曰：「靖之友劉文靜者，與之狎。因文靜見之可也。然兄何為？」曰：「望氣者言太原有奇氣，使訪之。李郎明發，何日到太原？」靖計之日，曰：「達之明日，日方曙，候我於汾陽橋。」言訖，乘驢而去，其行若飛，回顧已失。公與張氏且驚且喜，久之，曰：「烈士不欺人。固無畏。」促鞭而行。

jí qī, rù tài yuán. guǒ fù xiāng jiàn. dà xǐ, xié yì liú shì. zhà wèi wén jìng yuē: yǐ shàn xiāng zhě sī jiàn láng jūn, qǐng yíng zhī. wén jìng sù qí qí rén, yī dàn wén yǒu kè shàn xiāng, jù zhì shǐ yíng zhī. shǐ huí ér zhì, bù shān bù lǚ, tì qiú ér lái, shén qì yáng yáng, mào yǔ cháng yì. qiú rán mò jū mò zuò, jiàn zhī xīn sǐ. yǐn shù bēi, zhāo jìng yuē: zhēn tiān zǐ yě! gōng yǐ gào liú, liú yì xǐ, zì fù. jì chū, ér qiú rán yuē: wú dé shí bā jiǔ yǐ. rán xū dào xiōng jiàn. lǐ láng yí yǔ yī mèi fù rù jīng. mǒu rì wǔ shí, fǎng wǒ yú mǎ xíng dōng jiǔ lóu xià. xià yǒu cǐ lǘ jí shòu lǘ, jí wǒ yǔ dào xiōng jù zài qí shàng yǐ. dào jí dēng yān. yòu bié ér qù. gōng yǔ zhāng shì fù yīng zhī.
及期，入太原。果復相見。大喜，偕詣劉氏。詐謂文靜曰：「以善相者思見郎君，請迎之。」文靜素奇其人，一旦聞有客善相，遽致使迎之。使回而至，不衫不履，裼裘而來，神氣揚揚，貌與常異。虬髯默居末坐，見之心死。飲數杯，招靖曰：「真天子也！」公以告劉，劉益喜，自負。既出，而虬髯曰：「吾得十八九矣。然須道兄見。李郎宜與一妹復入京。某日午時，訪我於馬行東酒樓下。下有此驢及瘦驢，即我與道兄俱在其上矣。到即登焉。」又別而去。公與張氏復應之。

jí qī fǎng yān, wǎn jiàn èr chéng. lǎn yī dēng lóu, qiú rán yǔ yī dào shì fāng duì yǐn, jiàn gōng jīng xǐ, zhào zuò. wéi yǐn shí shù xún, yuē: lóu xià guì zhōng yǒu qián shí wàn. zé yī shēn yǐn chù zhù yī mèi. mǒu rì fù huì wǒ yú fén yáng qiáo. rú qī zhì, jí dào shì yǔ qiú rán yǐ dào yǐ. jù yè wén jìng, shí fāng yì qí, yī ér huà xīn yān. wén jìng fēi shū yíng wén huáng kàn qí. dào shì duì yì, qiú rán yǔ gōng bàng shì yān. é ér wén huáng dào lái, jīng cǎi jīng rén, zhǎng yī ér zuò. shén qì qīng lǎng, mǎn zuò fēng shēng, gù pàn wěi rú yě. dào shì yī jiàn cǎn rán, xià qí zǐ yuē: cǐ jú quán shū yǐ! yú cǐ shī què jú zāi! jiù wú lù yǐ! fù xī yán! bà yì ér qǐng qù, jì chū, wèi qiú rán yuē: cǐ shì jiè fēi gōng shì jiè, tā fāng kě yě. miǎn zhī, wù yǐ wèi niàn. yīn gòng rù jīng. qiú rán yuē: jì lǐ láng zhī chéng, mǒu rì fāng dào. dào zhī míng rì, kě yǔ yī mèi tóng yì mǒu fāng qū xiǎo zhái xiāng fǎng. lǐ láng xiāng cóng yī mèi, xuán rán rú qìng. yù lìng xīn fù zhī yè, jiān yì cóng róng, wú qián què yě. yán bì, xū jiē ér qù.
及期訪焉，宛見二乘。攬衣登樓，虬髯與一道士方對飲，見公驚喜，召坐。圍飲十數巡，曰：「樓下櫃中有錢十萬。擇一深隱處駐一妹。某日復會我於汾陽橋。」如期至，即道士與虬髯已到矣。俱謁文靜，時方弈棋，揖而話心焉。文靜飛書迎文皇看棋。道士對弈，虬髯與公傍侍焉。俄而文皇到來，精采驚人，長揖而坐。神氣清朗，滿坐風生，顧盼煒如也。道士一見慘然，下棋子曰：「此局全輸矣！於此失卻局哉！救無路矣！復奚言！」罷弈而請去，既出，謂虬髯曰：「此世界非公世界，他方可也。勉之，勿以為念。」因共入京。虬髯曰：「計李郎之程，某日方到。到之明日，可與一妹同詣某坊曲小宅相訪。李郎相從一妹，懸然如磬。欲令新婦祗謁，兼議從容，無前卻也。」言畢，吁嗟而去。

gōng cè mǎ ér guī. jí dào jīng, suì yǔ zhāng shì tóng wǎng. nǎi yī xiǎo bǎn mén zi. kòu zhī, yǒu yīng zhě, bài yuē: sān láng lìng hòu lǐ láng yī niáng zǐ jiǔ yǐ. yán rù zhòng mén, mén yù zhuàng. bì sì shí rén, luó liè tíng qián. nú èr shí rén, yǐn gōng rù dōng tīng. tīng zhī chén shè, qióng jí zhēn yì, xiāng zhōng zhuāng lián guān jìng shǒu shì zhī shèng, fēi rén jiān zhī wù. jīn zhì zhuāng shì bì, qǐng gēng yī, yī yòu zhēn yì. jì bì, chuán yún: sān láng lái! nǎi qiú rán shā mào tì qiú ér lái, yì yǒu lóng hǔ zhī zhuàng, huān rán xiāng jiàn, cuī qí qī chū bài, gài yì tiān rén ěr. suì yán zhōng táng, chén shè pán yán zhī shèng, suī wáng gōng jiā bù móu yě. sì rén duì zhuàn qì, chén nǚ lè èr shí rén, liè zòu yú qián, shì cóng tiān jiàng, fēi rén jiān zhī qū. shí bì, xíng jiǔ. jiā rén zì dōng táng yú chū èr shí chuáng, gè yǐ jǐn xiù pà fù zhī. jì chén, jǐn qù qí pà, nǎi wén bù yào shi ěr. qiú rán yuē: cǐ jǐn bǎo huò quán bèi zhī shù. wú zhī suǒ yǒu, xī yǐ chōng zèng. hé zhě? yù yú cǐ shì jiè qiú shì, dāng lóng zhàn sān èr shí zài, jiàn shǎo gōng yè. jīn jì yǒu zhǔ, zhù yì hé wèi? tài yuán lǐ shì, zhēn yīng zhǔ yě! sān wǔ nián nèi, jí dāng tài píng. lǐ láng yǐ qí tè zhī cái fǔ qīng píng zhī zhǔ, jié xīn jǐn shàn, bì jí rén chén. yī mèi yǐ tiān rén zhī zī, yùn bù shì zhī yì, cóng fū zhī guì, yǐ shèng xuān shang. fēi yī mèi bù néng shí lǐ láng, fēi lǐ láng bù néng róng yī mèi. qǐ lù zhī guì, jì huì rú qī, hǔ xiào fēng shēng, lóng yín yún cuì, gù fēi ǒu rán yě. chí yú zhī zèng, yǐ zuǒ zhēn zhǔ, zàn gōng yè yě, miǎn zhī zāi! cǐ hòu shí nián, dāng dōng nán shù qiān lǐ wài yǒu yì shì, shì wú dé shì zhī qiū yě. yī mèi yǔ lǐ láng kě lì jiǔ dōng nán xiāng hè. yīn mìng jiā tóng liè bài, yuē: lǐ láng yī mèi, shì rǔ zhǔ yě. yán qì, yǔ qí qī cóng yī nú, chéng mǎ ér qù. shù bù, suì bù fù jiàn. gōng jù qí zhái, nǎi wèi háo jiā, dé yǐ zhù wén huáng dì gòu zhī zī, suì kuāng tiān xià.
公策馬而歸。即到京，遂與張氏同往。乃一小版門子。扣之，有應者，拜曰：「三郎令候李郎一娘子久矣。」延入重門，門愈壯。婢四十人，羅列廷前。奴二十人，引公入東廳。廳之陳設，窮極珍異，箱中妝奩冠鏡首飾之盛，非人間之物。巾櫛妝飾畢，請更衣，衣又珍異。既畢，傳云：「三郎來！」乃虬髯紗帽裼裘而來，亦有龍虎之狀，歡然相見，催其妻出拜，蓋亦天人耳。遂延中堂，陳設盤筵之盛，雖王公家不侔也。四人對饌訖，陳女樂二十人，列奏於前，似從天降，非人間之曲。食畢，行酒。家人自東堂舁出二十床，各以錦繡帕覆之。既陳，盡去其帕，乃文簿鑰匙耳。虬髯曰：「此盡寶貨泉貝之數。吾之所有，悉以充贈。何者？欲於此世界求事，當龍戰三二十載，建少功業。今既有主，住亦何為？太原李氏，真英主也！三五年內，即當太平。李郎以奇特之才輔清平之主，竭心盡善，必極人臣。一妹以天人之姿，蘊不世之藝，從夫之貴，以盛軒裳。非一妹不能識李郎，非李郎不能榮一妹。起陸之貴，際會如期，虎嘯風生，龍吟雲萃，固非偶然也。持余之贈，以佐真主，贊功業也，勉之哉！此後十年，當東南數千里外有異事，是吾得事之秋也。一妹與李郎可瀝酒東南相賀。」因命家童列拜，曰：「李郎、一妹，是汝主也。」言訖，與其妻從一奴，乘馬而去。數步，遂不復見。公據其宅，乃為豪家，得以助文皇締構之資，遂匡天下。

zhēn guān shí nián, gōng yǐ zuǒ pú shè píng zhāng shì. shì nán mán rù zòu yuē: yǒu hǎi chuán qiān sōu, jiǎ bīng shí wàn, rù fú yú guó, shā qí zhǔ zì lì. guó yǐ dìng yǐ. gōng xīn zhī qiú rán dé shì yě. guī gào zhāng shì, jù yī bài hè, lì jiǔ dōng nán zhù bài zhī.
貞觀十年，公以左僕射平章事。適南蠻入奏曰：「有海船千艘，甲兵十萬，入扶餘國，殺其主自立。國已定矣。」公心知虬髯得事也。歸告張氏，具衣拜賀，瀝酒東南祝拜之。

nǎi zhī zhēn rén zhī xìng yě, fēi yīng xióng suǒ jì, kuàng fēi yīng xióng hū! rén chén zhī miù sī luàn zhě, nǎi táng bì zhī jù zǒu lún ěr. wǒ huáng jiā chuí fú wàn yè, qǐ xū rán zāi! huò yuē: wèi gōng zhī bīng fǎ, bàn nǎi qiú rán suǒ chuán ěr.
乃知真人之興也，非英雄所冀，況非英雄乎！人臣之謬思亂者，乃螳臂之拒走輪耳。我皇家垂福萬葉，豈虛然哉！或曰：「衛公之兵法，半乃虬髯所傳耳。」