shēn tú chéng zhě, zhēn yuán jiǔ nián, zì bù yī diào bǔ pú zhōu shí fāng wèi. zhī guān, zhì zhēn fú xiàn dōng shí lǐ xǔ, yù fēng xuě, dà hán, mǎ bù néng jìn. lù páng máo shè zhōng, yǒu yān huǒ shén wēn xù, chéng wǎng jiù zhī. yǒu lǎo fù yù jí chù nǚ, huán huǒ ér zuò. qí nǚ nián fāng shí sì wǔ, suī péng fà gòu yī, ér xuě fū huā liǎn, jǔ zhǐ yán mèi. fù yù jiàn chéng lái, jù qǐ yuē: kè chōng xuě hán shén, qǐng qián jiù huǒ.
申屠澄者，貞元九年，自布衣調補濮州什邡尉。之官，至真符縣東十里許，遇風雪，大寒，馬不能進。路旁茅舍中，有煙火甚溫煦，澄往就之。有老父、嫗及處女，環火而坐。其女年方十四五，雖蓬髮垢衣，而雪膚花臉，舉止妍媚。父、嫗見澄來，遽起曰：「客沖雪寒甚，請前就火。」

chéng zuò liáng jiǔ, tiān sè yǐ wǎn, fēng xuě bù zhǐ. chéng yuē: xī qù xiàn shàng yuǎn, qǐ sù yú cǐ.
澄坐良久，天色已晚，風雪不止。澄曰：「西去縣尚遠，乞宿於此。」

fù yù yuē: gǒu bù yǐ péng shì wèi lòu, gǎn bù chéng mìng!
父、嫗曰：「苟不以蓬室為陋，敢不承命！」

chéng suì jiě ān, shī qīn chóu yān. qí nǚ jiàn kè, gèng xiū róng jìng shì, zì wéi bó jiān fù chū, ér xián lì zhī tài, yóu bèi xī shí. yǒu qǐng, yù zì wài qiè jiǔ hú, zhì yú huǒ qián nuǎn yǐn, wèi chéng yuē: yǐ jūn mào hán, qiě jìn yī bēi, yǐ yù níng liè.
澄遂解鞍，施衾幬焉。其女見客，更修容靚飾，自帷箔間復出，而閒麗之態，尤倍昔時。有頃，嫗自外挈酒壺，至於火前煖飲，謂澄曰：「以君冒寒，且進一杯，以御凝冽。」

yīn yī ràng yuē: shǐ zì zhǔ rén.
因揖讓曰：「始自主人。」

wēng jí xún xíng, chéng dāng lán wěi. chéng yīn yuē: zuò shàng shàng qiàn xiǎo niáng zǐ.
翁即巡行，澄當婪尾。澄因曰：「座上尚欠小娘子。」

fù yù jiē xiào yuē: tián shè jiā suǒ yù, qǐ kě bèi bīn zhǔ?
父、嫗皆笑曰：「田舍家所育，豈可備賓主？」

nǚ zǐ jí huí móu xié nì yuē: jiǔ qǐ zú guì, wèi rén bù yí yù yǐn yě.
女子即回眸斜睨曰：「酒豈足貴，謂人不宜預飲也。」

mǔ jí qiān qún, shǐ zuò yú cè. chéng shǐ yù tàn qí suǒ néng, nǎi jǔ lìng yǐ guān qí yì. chéng zhí zhǎn yuē: qǐng zhēng shū yǔ, yì shǔ mù qián shì.
母即牽裙，使坐於側。澄始欲探其所能，乃舉令以觀其意。澄執盞曰：「請征書語，意屬目前事。」

chéng yuē: yàn yàn yè yǐn, bù zuì wú guī.
澄曰：「厭厭夜飲，不醉無歸。」

nǚ dī huán wēi xiào yuē: tiān sè rú cǐ, guī yì hé wǎng zāi?
女低鬟微笑曰：「天色如此，歸亦何往哉？」

é rán xún zhì nǚ, nǚ fù lìng yuē: fēng yǔ rú huì, jī míng bù yǐ.
俄然巡至女，女復令曰：「風雨如晦，雞鳴不已。」

chéng è rán tàn yuē: xiǎo niáng zǐ míng huì ruò cǐ, mǒu xìng wèi hūn, gǎn qǐng zì móu, rú hé?
澄愕然嘆曰：「小娘子明慧若此，某幸未婚，敢請自謀，如何？」

wēng yuē: mǒu suī hán jiàn, yì cháng jiāo bǎo zhī, pō yǒu guò kè, yǐ jīn bó wèi wèn, mǒu xiān bù rěn bié, wèi xǔ. bù qī guì kè yòu yù yuán shí, qǐ gǎn jiè, jí yǐ wèi tuō.
翁曰：「某雖寒賤，亦嘗嬌保之，頗有過客，以金帛為問，某先不忍別，未許。不期貴客又欲援拾，豈敢借，即以為托。」

chéng suì xiū zǐ xù zhī lǐ, qū náng yǐ yí zhī. yù xī wú suǒ qǔ, yuē: dàn bù qì hán jiàn, yān shì zī huò?
澄遂修子婿之禮，祛囊以遺之。嫗悉無所取，曰：「但不棄寒賤，焉事資貨？」

míng rì, yòu wèi chéng yuē: cǐ gū yuǎn wú lín, yòu fù jiǎo yì, bù zú yǐ jiǔ liú. nǚ jì shì jūn, biàn kě xíng yǐ!
明日，又謂澄曰：「此孤遠無鄰，又復湫溢，不足以久留。女既事君，便可行矣！」

yòu yī rì, zī jiē ér bié, chéng nǎi yǐ suǒ chéng mǎ zài zhī ér xíng.
又一日，咨嗟而別，澄乃以所乘馬載之而行。

jì zhì guān, fèng lù shén báo, qī lì yǐ chéng qí jiā, jiāo jié bīn kè. xún rì zhī nèi, dà huò míng yù. ér fū qī qíng yì yì jiā. qí yú hòu qīn zú, fǔ shēng zhí, jì tóng pú sī yǎng, wú bù huān xīn. hòu zhì mǎn jiāng guī, yǐ shēng yī nán yī nǚ, yì shén míng huì, chéng yóu jiā jìng yān. cháng zuò zèng nèi shī yī piān, yuē: yī guān cán méi fú, sān nián kuì mèng guāng. cǐ qíng hé suǒ yù, chuān shàng yǒu yuān yāng.
既至官，俸祿甚薄，妻力以成其家，交結賓客。旬日之內，大獲名譽。而夫妻情義益浹。其於厚親族，撫甥侄，洎僮僕廝養，無不歡心。後秩滿將歸，已生一男一女，亦甚明慧，澄尤加敬焉。常作贈內詩一篇，曰：「一官慚梅福，三年愧孟光。此情何所喻，川上有鴛鴦。」

qí qī zhōng rì yín fěng, shì mò yǒu hé zhě, rán wèi cháng chū kǒu. měi wèi chéng yuē: wèi fù zhī dào, bù kě bù zhī shū, tǎng gèng zuò shī, fǎn shì yù qiè ěr.
其妻終日吟諷，似默有和者，然未嘗出口。每謂澄曰：「為婦之道，不可不知書，倘更作詩，反似嫗妾耳。」

chéng bà guān, jí qìng shì guī qín. guò lì zhōu. zhì jiā líng jiāng pàn, lín quán jí cǎo qì xī. qí qī hū chàng rán wèi chéng yuē: qián zhě jiàn zèng yī piān, xún jí yǒu hé, chū bù nǐ fèng shì. jīn yù cǐ jǐng wù, bù néng zhōng mò zhī.
澄罷官，即罄室歸秦。過利州。至嘉陵江畔，臨泉藉草憩息。其妻忽悵然謂澄曰：「前者見贈一篇，尋即有和，初不擬奉示。今遇此景物，不能終默之。」

nǎi yín yuē: qín sè qíng suī zhòng, shān lín zhì zì shēn. cháng yōu shí jié biàn, gū fù bǎi nián xīn.
乃吟曰：「琴瑟情雖重，山林志自深。常憂時節變，辜負百年心。」

yín bà, shān rán liáng jiǔ, ruò yǒu mù yān. chéng yuē: shī zé lì yǐ, rán shān lín fēi ruò zhì suǒ sī. tǎng yì xián zūn, jīn zé zhì yǐ, hé yòng bēi qì hū? rén shēng yīn yuán yè xiāng zhī shì, jiē yóu qián dìng.
吟罷，潸然良久，若有慕焉。澄曰：「詩則麗矣，然山林非弱質所思。倘憶賢尊，今則至矣，何用悲泣乎？人生因緣業相之事，皆由前定。」

hòu èr shí yú rì, fù zhì qī běn jiā, cǎo shè yī rán, dàn bù fù yǒu rén yǐ. chéng yǔ qí qī jí zhǐ qí shě. qī sī mù zhī shēn, jǐn rì tì qì. yú bì jiǎo gù yī zhī xià, jiàn yī hǔ pí, chén āi jī mǎn. qī jiàn zhī, hū dà xiào yuē: bù zhī cǐ wù shàng cún yé?
後二十餘日，復至妻本家，草舍依然，但不復有人矣。澄與其妻即止其舍。妻思慕之深，盡日涕泣。於壁角故衣之下，見一虎皮，塵埃積滿。妻見之，忽大笑曰：「不知此物尚存耶？」

pī zhī, jí biàn wèi hǔ, xiāo hǒu ná jué. tū mén ér qù. chéng jīng zǒu bì zhī. xié èr zi xún qí lù, wàng lín dà kū, shù rì jìng bù zhī suǒ zhī.
披之，即變為虎，哮吼拿攫。突門而去。澄驚走避之。攜二子尋其路，望林大哭，數日竟不知所之。