wú quán sù, sū zhōu rén, jǔ xiào lián, wǔ shàng xià dì. yuán hé shí èr nián yù jū zhǎng ān yǒng xìng lǐ. shí èr yuè shí sān rì yè jì wò, jiàn èr rén bái yī zhí jiǎn, ruò gòng yuàn yǐn bǎng lái zhào zhě. quán sù yuē: lǐ wéi yǐn shì fēn jiǎ yǒu qī, hé fán yè yǐn.
吳全素,蘇州人,舉孝廉,五上下第。元和十二年寓居長安永興里。十二月十三日夜既臥,見二人白衣執簡,若貢院引榜來召者。全素曰:「禮闈引試分甲有期,何煩夜引。」
shǐ zhě gù yāo, bù dé yǐ ér xià chuáng suí xíng. bù jué guò zǐ chéng, chū kāi yuǎn mén èr bǎi bù, zhèng běi xíng, yǒu lù kuò èr chǐ yǐ lái cǐ wài jǐn mù shēn ní. jiàn zhàng fū fù rén zuó zhī zhě, zhuāi dào zhě, chǒu jiā zhě, suǒ shēn zhě, lián jū zhě, sēng zhě, dào zhě, náng shèng qí tóu zhě, miàn fù zhě, sàn qū xíng zhě, shù bǎi bèi jiē xíng ní zhōng, dú quán sù xíng píng lù. yuē shù lǐ rù chéng guō, jiàn guān fǔ tóng liè zhě qiān yú rén. jūn lì pèi dāo zhě, bù fèn qí rén, lǜ wǔ shí rén wèi yī yǐn. yǐn guò, quán sù zài dì sān yǐn zhōng.
使者固邀,不得已而下床隨行。不覺過子城,出開遠門二百步,正北行,有路闊二尺已來此外盡目深泥。見丈夫婦人捽之者,拽倒者,杻枷者,鎖身者,連裾者,僧者,道者,囊盛其頭者,面縛者,散驅行者,數百輩皆行泥中,獨全素行平路。約數里入城郭,見官府同列者千餘人。軍吏佩刀者,部分其人,率五十人為一引。引過,全素在第三引中。
qí zhèng yá yǒu dà diàn, dāng zhōng shè chuáng jǐ, yī rén yī fēi ér zuò, zuǒ yòu lì lì shù shí rén. yá lì diǎn míng, biàn pàn fù sī yù zhě, fù wèi yù zhě, fù kuàng yù zhě, fù tāng yù zhě, fù huǒ yù zhě, fù àn zhě. wén qí fù yù zhě, fāng wù shēn sǐ. jiàn sì shí jiǔ rén jiē diǎn fù qì, dú quán sù zài, yīn wèn qí rén yuē: dāng yá zhě hé guān? yuē: pàn guān yě. suì sù yuē: quán sù tiǎn lǚ rú dào, nián lù wèi zhōng, bù hé sǐ. pàn guān yuē: míng guān àn dú, yī yī fēn míng, jù jí tiē zhuī, qǐ hé wàng sù? quán sù yuē: shěn zhī nián mìng wèi jǐn, jīn qǐng duì yàn mìng jí. nǎi mìng qǔ wú jùn hù jí dào, jiǎn dé wú quán sù, yuán hé shí sān nián míng jīng chū shēn, qí hòu sān nián yī shí, yì wú guān lù. pàn guān yuē: rén shì sān nián, cái tóng shùn xī, qiě wú róng lù, hé bì què huí jì qù jí lái, tú fán àn dú! quán sù yuē: cí qīn wǔ zài, dé guī jí róng hé kuàng chéng míng, shàng yú sān zài, fú qǐ āi chá. pàn guān yuē: rèn guī. réng jiè yǐn zhě yuē: cǐ rén mìng bó, yí lìng sù qù, shāo shì yán chí, jí tū míng yǐ. yǐn zhě shòu mìng, jí yǔ tóng háng. chū mén wài, xiàn ér qì zhě bù kě shèng jì. jì chū chéng, bù fù jiàn ní yǐ. fù zhì kāi yuǎn mén, èr lì wèi quán sù yuē: kē mìng shén báo, tū míng jí guī, dé bù jiàn pàn guān zhī mìng hū? wǒ jiē pín, gè huì qián wǔ shí wàn, jí wú lǜ yǐ. quán sù yuē: yuǎn kè yòu pín, rú hé kě zhì? lì yuē: cóng mǔ zhī fū, jū xuān yáng wèi hù bù lì zhě, shén fù, yī yán kě zhì yě. jì tóng yì qí jiā, èr lì bù kěn shàng jiē, lìng quán sù rù gào. qí jiā fāng shí jiān bǐng. quán sù zhì dēng qián gǒng yuē: ā yí wàn fú. bù yīng. yòu yuē: yí fū ān hé. yòu bù yīng, nǎi yǐ shǒu lóng dēng, mǎn táng jiē àn. yí fū yuē: hé bù pāo shǎo wù? yè shí xiāng wù, guǐ shén biàn hé nǎo rén.
其正衙有大殿,當中設床幾,一人衣緋而坐,左右立吏數十人。衙吏點名,便判付司獄者,付碨獄者,付礦獄者,付湯獄者,付火獄者,付案者。聞其付獄者,方悟身死。見四十九人皆點付訖,獨全素在,因問其人曰:「當衙者何官?」曰:「判官也。」遂訴曰:「全素忝履儒道,年祿未終,不合死。」判官曰:「冥官案犢,一一分明,據籍帖追,豈合妄訴?」全素曰:「審知年命未盡,今請對驗命籍。」乃命取吳郡戶籍到,撿得吳全素,元和十三年明經出身,其後三年衣食,亦無官祿。判官曰:「人世三年,才同瞬息,且無榮祿,何必卻回;既去即來,徒煩案犢!」全素曰:「辭親五載,得歸即榮;何況成名,尚餘三載,伏乞哀察。」判官曰:「任歸。」仍誡引者曰:「此人命薄,宜令速去,稍似延遲,即突明矣。引者受命,即與同行。出門外,羨而泣者不可勝紀。既出城,不復見泥矣。復至開遠門,二吏謂全素曰:「科命甚薄,突明即歸,得不見判官之命乎?我皆貧,各惠錢五十萬,即無慮矣。」全素曰:「遠客又貧,如何可致?」吏曰:「從母之夫,居宣陽為戶部吏者,甚富,一言可致也。」既同詣其家,二吏不肯上階,令全素入告。其家方食煎餅。全素至燈前拱曰:「阿姨萬福。」不應。又曰:「姨夫安和。」又不應,乃以手籠燈,滿堂皆暗。姨夫曰:「何不拋少物?夜食香物,鬼神便合惱人。」
quán sù jì hàn qí bù yīng, yòu mù wèi guǐ shén, yì pō rěn zhī. qīng yī yǒu zhí shí zhě, qí miàn zhèng dāng, yīn yǐ shǒu zhǎng zhī, yīng shǒu ér dào. jiā rén jìng lái bá fà pēn shuǐ, hū huàn liáng jiǔ fāng wù. quán sù jì yán qíng bù dé, xià jiē wèn èr lì. lì yuē: gù rán, jūn wèi hái shēng, fēi guǐ ér hé? guǐ yǔ ér rén bù wén, lóng dēng xíng zhǎng, chéng zú yǐ hài zhī.
全素既憾其不應,又目為鬼神,意頗忍之。青衣有執食者,其面正當,因以手掌之,應手而倒。家人競來拔髮噴水,呼喚良久方悟。全素既言情不得,下階問二吏。吏曰:「固然,君未還生,非鬼而何?鬼語而人不聞,籠燈行掌,誠足以駭之。」
yuē: rán zé hé yǐ yán shì?
曰:「然則何以言事?」
yuē: yǐ wú tuò, tú rén dà mén, yī jiā shuì tú rén zhōng mén, mén nèi rén shuì tú táng mén, mǎn táng rén shuì. kě yǐ shǒu chéng wú tuò ér tú zhī.
曰:「以吾唾,塗人大門,一家睡;塗人中門,門內人睡;塗堂門,滿堂人睡。可以手承吾唾而塗之。」
quán sù jū shǒu, èr lì jiāo tuò, qūn xún jū shǒu yǐ tú táng mén. cái bì, mǎn táng qiàn shēn, cù qù shí qì, suì rù qǐn. èr lì yuē: jūn rù, qù chuáng sān chǐ, lì yán zhī, shèn wù jìn chuáng yǐ shǒu yáo dòng, zé yǎn bù wù yǐ.
全素掬手,二吏交唾,逡巡掬手以塗堂門。才畢,滿堂欠伸,促去食器,遂入寢。二吏曰:「君入,去床三尺,立言之,慎勿近床;以手搖動,則魘不寤矣。」
quán sù yī qí yán yán zhī. qí yí jīng qǐ, qì wèi fū yuē: quán sù wǎn lái guī sù, hé hū zhì sǐ? jīn zhě jiàn mèng qiú qián, yán yǒu suǒ yí rú hé?
全素依其言言之。其姨驚起,泣謂夫曰:「全素晚來歸宿,何忽致死?今者見夢求錢,言有所遺如何?」
qí fū yuē: yōu niàn wài shēng, ǒu wèi rè mèng, hé zú jù xìn?
其夫曰:「憂念外甥,偶為熱夢,何足遽信?」
yòu qǐn, yòu mèng, jīng qǐ ér qì qiú zhǐ yú guì, shì yǒu èr bǎi fú, nǎi lìng jù jiǎn fén zhī. huǒ jué, zé qiān mín wǎn rán zài dì yǐ. èr lì yuē: qián shù duō, mǒu gù bù néng shèng. ér jūn zhī lì, shēng rén zhī lì yě, kě yǐ jǐn jǔ. qǐng fù yǐ zhì jì zhī.
又寢,又夢,驚起而泣;求紙於櫃,適有二百幅,乃令遽剪焚之。火絕,則千緡宛然在地矣。二吏曰:「錢數多,某固不能勝。而君之力,生人之力也,可以盡舉。請負以致寄之。」
quán sù chū yǐ wèi nán, shì yǐ liǎng shǒu shàng chéng, zì jiān tiāo zhī, wēi wēi rán jí gāo, qí shí shén qīng, nǎi yǐn xíng jì jiè gōng miào. zhǔ rén zhě zǐ yī yāo jīn, chì lì shòu zhī. jì bì, èr lì yuē: jūn zhī hái shēng bì yǐ. qiě sī biàn guī, wèi yì yǒu suǒ jiàn xié? jīn yù qǔ yī rén sòng zhī shòu shēng, néng lüè guān fǒu?
全素初以為難,試以兩手上承,自肩挑之,巍巍然極高,其實甚輕,乃引行寄介公廟。主人者紫衣腰金,敕吏受之。寄畢,二吏曰:「君之還生必矣。且思便歸,為亦有所見邪?今欲取一人送之受生,能略觀否?」
quán sù yuē: gù suǒ yuàn yě.
全素曰:「固所願也。」
nǎi xiāng yǐn rù xī shì juàn xíng nán jǐn rén jiā dēng huǒ yíng huáng, wū wū ér qì. shù sēng dāng mén dú jīng, xiāng yān mǎn hù. èr lì bù gǎn jìn, nǎi cóng táng hòu yán shàng, jì dāng qǐn chuáng, yǒu chōu wǎ chāi chuán, kāi yī dà xué, xué zhōng xià shì, yī lǎo rén, qì xī yǎn rán, xiāng xiàng ér qì zhě zhōu qí chuáng. yī lì chū huái zhōng shéng, dà rú zhǐ, zhǎng èr zhàng yú, lìng quán sù ān zuò zhí zhī, yī tóu chuí yú xué zhōng. jiè quán sù yuē: wú xún qǔ bǐ rén, rén lái dāng chè shéng.
乃相引入西市絹行南盡人家燈火熒煌,嗚嗚而泣。數僧當門讀經,香煙滿戶。二吏不敢近,乃從堂後檐上,計當寢床,有抽瓦拆椽,開一大穴,穴中下視,一老人,氣息奄然,相向而泣者周其床。一吏出懷中繩,大如指,長二丈余,令全素安坐執之,一頭垂於穴中。誡全素曰:「吾尋取彼人,人來當掣繩。」
suì chū shéng xià zhī, ér yǐ yòu shǒu zuó lǎo rén, zuǒ shǒu chè shéng. quán sù jù chè chū zhī, zhuāi yú táng qián, yǐ shéng fù qiú. èr lì gèng hé ér chū. xiāng gù yuē: hé chù yǒu tú àn zuì dà?
遂出繩下之,而以右手椊老人,左手掣繩。全素遽掣出之,拽於堂前,以繩縛囚。二吏更荷而出。相顧曰:「何處有屠案最大?」
qí yī yuē: bù zhèng fāng shí zì jiē nán wáng jiā àn zuì dà.
其一曰:「布政坊十字街南王家案最大。」
xiāng yǔ wǎng yān. jì dào, tóu lǎo rén yú àn shàng, tuō yī chán shēn, gèng shàng tuī pū, lǎo rén yuē kǔ, qí shēng gǎn rén. quán sù yuē: yǒu zuì dāng xíng, cǐ yì fēi fǎ, ruò wú zuì zé, hé yǐ kǔ zhī?
相與往焉。既到,投老人於案上,脫衣纏身,更上推撲,老人曰苦,其聲感人。全素曰:「有罪當刑,此亦非法,若無罪責,何以苦之?」
èr lì yuē: yà jūn zhī wèn hé chí yě? fán rén yǒu shàn gōng qīng dé, hé shēng tiān táng zhě, xiān lè cǎi yún, ní jīng hè jià lái yíng yě, mǒu hé yǐ jiàn zhī. ruò yǒu zhòng zuì jí huì è, hé duò dì yù, niú tóu qí guǐ tiě chā jiā chǒu lái qǔ, mǒu yòu hé yǐ jiàn zhī. cǐ lǎo rén wú shēng tiān zhī fú, yòu wú rù dì yù zhī zuì, suī néng xiū shēn, wèi lí chén sú, dàn jié qí shēn, jìng wú xiá huì, jì shě cǐ shēn, zhǐ hé gèng shòu nán zǐ zhī shēn. dāng qí shàng jì zhī shí, qí mǔ yǐ yùn, cǐ mìng jì jǐn, bǐ mìng hé shēng. jīn kǔ bù tuán pū, lìng bǐ fù rén hé yǐ néng chǎn?
二吏曰:「訝君之問何遲也?凡人有善功清德,合生天堂者,仙樂彩雲,霓旌鶴駕來迎也,某何以見之。若有重罪及穢惡,合墮地獄,牛頭奇鬼鐵叉枷杻來取,某又何以見之。此老人無生天之福,又無入地獄之罪,雖能修身,未離塵俗,但潔其身,靜無瑕穢,既舍此身,只合更受男子之身。當其上計之時,其母已孕,此命既盡,彼命合生。今苦不團撲,令彼婦人何以能產?」
yòu jǐn lì róu pū, shí jué jiàn xiǎo. xū yú, qí xíng cái rú quán dà, bǎi hái jiǔ qiào, mò bù yī rán. yú shì yī yī tí xíng, yú zǐ chéng dà shèng yè fāng xī nán xià, dōng huí dì èr qǔ, běi bì rù dì yī jiā. qí jiā fù yǒu dēng huǒ, yán yǔ qiē qiē. shā mén sān rén dāng chuāng dú bā yáng jīng, yīn cǐ bù gǎn bī. zhí shàng jiē, jiàn táng mén xié yǎn, yī lì zhí lǎo rén tóu yú táng zhōng, cái shì dào chuáng, xīn zi jǐ tí yǐ. èr lì yuē: shì bì yǐ, sòng jūn qù.
又盡力揉撲,實覺漸小。須臾,其形才如拳大,百骸九竅,莫不依然。於是依依提行,逾子城大勝業坊西南下,東回第二曲,北壁入第一家。其家復有燈火,言語切切。沙門三人當窗讀《八陽經》,因此不敢逼。直上階,見堂門斜掩,一吏執老人投於堂中,才似到床,新子己啼矣。二吏曰:「事畢矣,送君去。」
yòu xié rù yǒng xìng lǐ lǚ shè. dào qǐn fáng, fáng nèi shàng hēi, lüè wú suǒ jiàn. èr lì zì hòu nǎi tuī quán sù, dà hū yuē: wú quán sù!
又偕入永興里旅舍。到寢房,房內尚黑,略無所見。二吏自後乃推全素,大呼曰:「吳全素!」
ruò shī zú ér zhuì, jì sū, tóu xuàn kǔ, liáng jiǔ fāng dìng, ér jiē gǔ dòng. yí fū zhě, zì xuān yáng zǒu mǎ lái, zé yǐ sū yǐ. qí pū bù zhī jué yě. chéng jiān yú, qì yú xuān yáng shù rì, fù gù, zài yóu zǐ chéng rù shèng yè shēng nán zhī jiā, lì lì zài yǎn. zì yǐ míng jīng zhōng dì, bù zú wèi róng, sī sù shì qīn. bo de xíng rì, huò tóu xuàn bù guǒ qù, huò lǘ lái jiǎo sǔn, huò yǔ xuě lián rì, huò qīn gù wǎng lái.
若失足而墜,既蘇,頭眩苦,良久方定,而街鼓動。姨夫者,自宣陽走馬來,則已蘇矣。其仆不知覺也。乘肩輿,憩於宣陽數日,復故,再由子城入勝業生男之家,歷歷在眼。自以明經中第,不足為榮,思速侍親。卜得行日,或頭眩不果去,或驢來腳損,或雨雪連日,或親故往來。
yīn xún zhī jiān, suì bī shì rì. rù chǎng ér guò, bù fù yǐ jiù rì zhī wàng wèi yì. é ér chéng míng, xiào bié zhǎng ān ér qù. nǎi zhī mìng dāng yǒu chéng, qì zhī bù kě. shí gǒu wèi huì, zào yì hé wèi? jǔ cǐ yī duān, zú kě yǐ jiè qí zhī jìn ér bù zhī tuì zhě.
因循之間,遂逼試日。入場而過,不復以舊日之望為意。俄而成名,笑別長安而去。乃知命當有成,棄之不可。時苟未會,躁亦何為?舉此一端,足可以誡其知進而不知退者。