strong lǐ sì shí sì yán gé sì shí sì xiōng lǐ liù strong
禮四十四 沿革四十四 凶禮六
sàng zhì zhī èr
喪制之二
mù yù zhōu dà táng
沐浴(周 大唐)
zhōu zhì, dà sàng, sì shī dà mǐ yīn wěi yǐ chàng zhú yù. yīn zhǔ. zhú xiāng cǎo, zhǔ yǐ wèi chàng yǐ yù shī. xiāng cǎo, yù jīn yě. mǐ wèi yù shī. xiǎo zōng bó zhǎng dà sì yǐ jù chàng mǐ shī. dà sì, shǐ chén shī yě. dù zi chūn yún yǐ jù chàng yù shī. jūn mù liáng, dài fū mù jì, shì mù liáng.
周制,大喪,肆師大渳(音尾)以鬯築鬻。(音煮。築香草,煮以為鬯以浴屍。香草,鬱金也。渳謂浴屍。)小宗伯掌大肆以秬鬯渳屍。(大肆,始陳屍也。杜子春雲以秬鬯浴屍。)君沐粱,大夫沐稷,士沐粱。
shì sàng, shǐ zú, diān rén jué kǎn yú jiē jiān, shǎo xī wèi yì yú xī qiáng xià, dōng xiāng. jué kǎn nán shùn, guǎng chǐ, lún èr chǐ, shēn sān chǐ, nán qí rǎng. diān rén, yǒu sī zhǔ tián yě zhī guān. yì, kuài zào, zài xī qiáng xià, zhōng tíng zhī xī. nán shùn, tǒng yú táng yě. yì yīn yì. xīn pén pán píng fèi dūn yīn duì zhòng gé yīn lì jiē zhuó, zào yú xī jiē xià. xīn cǐ wǎ qì wǔ zhǒng zhě, zhòng sǐ shì. pén yǐ shèng shuǐ, pán chéng nuǎn zhuó, píng yǐ jí shuǐ. fèi dūn, dūn wú zú zhě, suǒ yǐ shèng mǐ yě. zhòng gé, gé jiāng xuán yú zhòng. zhuó, dí gài yě. zào, zhì yě. yóu zhuàn yě, yǐ zào yán zhī, sàng shì jù. mù jīn yī, yù jīn èr, jiē yòng xì, shí yú fán, jīn suǒ yǐ shì wū gòu. yù jīn èr zhě, shàng tǐ xià tǐ yì yě. xì, cū gé yě. fán yīn fán, xià tóng. zhì yú dān, dān, wěi sì yě. yù yī yú qiè, yù yī, yǐ bù wèi zhī, zhì rú jīn tōng cái yě. jiē zhuàn yú xī xù xià, nán shàng. dōng xī qiáng wèi zhī xù. zhōng yǐ nán wèi zhī táng. guǎn rén jí, bù shuō yù, jūn bì fǎn. qū zhī, guǎn rén, yǒu sī zhǔ guǎn shě zhě. bù shuō yù, jiāng yǐ jiù zhù zhuó mǐ. qū, yíng yě. jǐn jiē bù shēng táng, shòu wài yù zhě. wài yù zhě rù yù. zhǔ rén jiē chū hù wài, běi miàn. xiǎo chén sì rén kàng qīn, yù zhě èr rén yù, tǎn zǐ. zhuāng qí fǎn. kàng qīn, wèi qí luǒ chéng, bì zhī. tǎn zǐ, qù xí, lù shuǐ biàn yě. chéng, tā dǐng fǎn. yù shuǐ yòng pén, wò shuǐ yòng dǒu, yīn zhǔ. yù yòng chī jīn, zhèn yīn zhèn yòng yù yī, rú tā rì. xiǎo chén zhǎo zú. yù yú shuǐ qì yú kǎn. fù rén sàng, zé nèi yù zhě kàng qīn ér yù. kàng qīn zhě, bì shàng, zhòng xíng yě. zhèn, shì yě. zhǎo zú, duàn zú zhǎo yě. guǎn rén jí, shòu yù zhě, yù zhě chà qī hé fǎn mù yú táng shàng. shì zé zhù xī mǐ yú táng, nán miàn, yòng pén. guǎn rén jǐn jiē bù shēng táng shòu pān, zhǔ yú yì, táo rén chū zhòng gé, diān rén qǔ suǒ chè miào zhī xī běi fèi xīn yòng cuàn zhī. jǐn jiē, sān děng zhī shàng yě, chà yì xī yě. xī fàn mǐ qǔ qí pān, yǐ wèi mù yě. sàng lǐ shì mù yǐ dào, cǐ yún yǐ liáng, gài tiān zǐ zhī shì yě. lǜ ér shàng zhī, tiān zǐ zé mù shǔ yǔ. zhù, xià zhù yě. zhù shèng mǐ yú dūn, diàn yú jù běi. guǎn rén shòu yù zhě mù, nǎi mù yòng wǎ pán, zhèn yòng jīn, rú tā rì. xiǎo chén zhǎo shǒu jiǎn xū. rú zhuó qì yú kǎn. rú zhuó, mù yù yú pān shuǐ. jīn zhì yù yī yì qì zhī. jì xī jì yún:" diān rén zhú qǐn kǎn." zhù:" zhú, shí tǔ qí zhōng, jiān zhī, chuān kǎn zhī míng, yī yuē qǐn." yīn wǔ jǐn fǎn. jūn dài fū shùn zhǎo jí liǎn shí yú jiǎo zhōng, shì mái zhī. shùn yīn shùn, luàn fā yě. jiǎo zhōng wèi guān nèi sì yú yě. jiāng shí zhǎo fā yú guān zhōng, bì wèi xiǎo náng shèng zhī. kuò yòng zǔ, nǎi jī, shè míng yī shang. yòng zǔ shù fà. kuò, liǎn yě. kuò yīn kuài, yòu yīn huì yě. zhǔ rén rù jí wèi. yǐ shè míng yī, kě yǐ rù yě.
士喪,始卒,甸人掘坎於階間,少西;為垼於西牆下,東鄉。掘坎南順,廣尺,輪二尺,深三尺,南其壤。(甸人,有司主田野之官。垼,塊灶,在西牆下,中庭之西。南順,統於堂也。垼音役。)新盆、盤、瓶、廢敦、(音對)重鬲(音歷)皆濯,造於西階下。(新此瓦器五種者,重死事。盆以盛水,盤承渜濯,瓶以汲水。廢敦,敦無足者,所以盛米也。重鬲,鬲將懸於重。濯,滌溉也。造,至也。猶饌也,以造言之,喪事遽。)沐巾一,浴巾二,皆用綌,實於笲,(巾所以拭污垢。浴巾二者,上體下體異也。綌,粗葛也。笲音煩,下同。)櫛於簞,(簞,葦笥也。)浴衣於篋,(浴衣,以布為之,制如今通裁也。)皆饌於西序下,南上。(東西牆謂之序。中以南謂之堂。)管人汲,不說繘,(均必反。)屈之,(管人,有司主館舍者。不說繘,將以就祝濯米。屈,縈也。)盡階不升堂,授外御者。外御者入浴。主人皆出戶外,北面。小臣四人抗衾,御者二人浴,襢笫。(莊俟反。抗衾,為其裸裎,蔽之。襢笫,去席,盝水便也。裎,他頂反。)浴水用盆,沃水用枓,(音主。)浴用絺巾,挋(音振)用浴衣,如他日。小臣爪足。浴餘水棄於坎。婦人喪,則內御者抗衾而浴。(抗衾者,蔽上,重形也。挋,拭也。爪足,斷足爪也。)管人汲,授御者,御者差(七何反)沐於堂上。士則祝淅米於堂,南面,用盆。管人盡階不升堂受潘,煮於垼,陶人出重鬲,甸人取所徹廟之西北厞薪用爨之。(盡階,三等之上也,差亦淅也。淅飯米取其潘,以為沐也。喪禮士沐以稻,此雲以粱,蓋天子之士也。率而上之,天子則沐黍與。祝,夏祝也。)祝盛米於敦,奠於具北。管人授御者沐,乃沐用瓦盤,挋用巾,如他日。小臣爪手翦須。濡濯棄於坎。(濡濯,沐浴餘潘水。巾櫛浴衣亦棄之。既夕記云:"甸人築坅坎。"註:"築,實土其中,堅之,穿坎之名,一曰坅。"音五錦反。)君大夫鬊爪及斂實於角中,士埋之。(鬊音舜,亂發也。角中謂棺內四隅也。將實爪發於棺中,必為小囊盛之。)鬠用組,乃笄,設明衣裳。(用組束髮。鬠,斂也。鬠音膾,又音會也。)主人入即位。(已設明衣,可以入也。)
dà táng yuán líng yí zhù:" jiāng mù yù, nèi yǒu sī wèi yì yú diàn xī láng xià, lèi kuài wèi zào, dōng miàn, yǐ qí zhǔ. mù yù xīn pén pán píng gé jiē zhuó zhī, chén yú xī jiē xià. jué kǎn yú xī jiē zhī xī. chén míng yī shang yú qí cè. bó jīn yī, fāng chǐ bā cùn, mù jīn èr, yù jīn sì, jiē yòng bó liàn. zhì jí yù yī gè shí yú qiè. jiāng mù yù, nèi zhǎng shì zhě fèng mǐ pān jí tāng, gè shèng yǐ wèng, bìng mù pán, shēng zì xī jiē, shòu mù zhě yǐ rù. sì huáng dì fēi gōng zhǔ děng xī chū wéi wài. sì huáng dì yǐ xià zài diàn dōng yíng xián, běi miàn xī shàng. nèi mìng fù yǐ xià zài diàn xī xián, běi miàn dōng shàng. jù lì kū. jì mù ér zhì. jiāng yù, nèi zhí shì zhě liù rén kàng qīn, yù zhě sì rén yù, shì yǐ jīn, zhèn yòng yù yī. shè chuáng yú dà xíng dōng, rèn xià guǎn, xí shàng diàn. yù zhě jǔ dà xíng, yì chuáng shè zhěn, lǐ qí xū fà, duàn zhǎo, shèng yú xiǎo náng, dà liǎn jí nèi yú guān zhōng yě. zhe míng yī shang, yǐ fāng jīn fù miàn, yǐ dà liǎn zhī qīn fù zhī. nèi wài rù, jiù wèi kū. qí wǔ pǐn yǐ shàng mù yòng jì, sì rén yù. liù pǐn yǐ xià mù yòng liáng, èr rén yù." yú jù kāi yuán lǐ.
大唐元陵儀註:"將沐浴,內有司為垼於殿西廊下,累塊為灶,東面,以俟煮。沐浴新盆盤瓶鬲皆濯之,陳於西階下。掘埳於西階之西。陳明衣裳於其側。帛巾一,方尺八寸,沐巾二,浴巾四,皆用帛練。櫛及浴衣各實於篋。將沐浴,內掌事者奉米潘及湯,各盛以瓮,並沐盤,升自西階,授沐者以入。嗣皇帝、妃、公主等悉出帷外。嗣皇帝以下在殿東楹閒,北面西上。內命婦以下在殿西閒,北面東上。俱立哭。既沐而櫛。將浴,內執事者六人抗衾,御者四人浴,拭以巾,挋用浴衣。設床於大行東,衽下莞,席上簟。浴者舉大行,易床設枕,理其鬚髮,斷爪,盛於小囊,大斂即內於棺中也。著明衣裳,以方巾覆面,以大斂之衾覆之。內外入,就位哭。其五品以上沐用稷,四人浴。六品以下沐用粱,二人浴。"餘具開元禮。
hán zhōu wèi dà táng
含(周 魏 大唐)
zhōu zhì, diǎn ruì dà sàng gōng fàn yù hán yù. fàn yù, suì yù yǐ zá mǐ yě. hán yù, yǐ zhù zuǒ yòu diān jí kǒu zhōng zhě yě. diān yīn diān. shè rén gōng fàn mǐ. fàn suǒ yǐ shí kǒu, bù rěn xū yě. zhū hóu yǐ bì, dài fū yǐ zhū, shì yǐ bèi, shí yú fán. bèi, shuǐ wù, gǔ zhě yǐ wèi huò, jiāng shuǐ chū yān. fán, zhú qì míng yě. mǐ, jūn yǐ liáng, dài fū jì, shì liáng, yī dòu shí yú kuāng. yī dòu, sì shēng.
周制,典瑞大喪供飯玉、含玉。(飯玉,碎玉以雜米也。含玉,以柱左右齻及口中者也。齻音顛。)舍人供飯米。(飯所以實口,不忍虛也。)諸侯以璧,大夫以珠,士以貝,實於笲。(貝,水物,古者以為貨,江水出焉。笲,竹器名也。)米,君以粱,大夫稷,士粱,一豆實於筐。(一豆,四升。)
shì sàng jiāng hán, shāng zhù xí jì fú tuàn yī cì. shāng zhù, zhù xí shāng lǐ zhě yě. shāng rén jiào zhī yǐ jìng, yú jiē shén yí. xí, bù yī chuáng shàng yě. jì fú, jué biàn fú pí biàn fú, jiē cóng jūn zhù jì zhī fú yě. dà là yǒu pí biàn sù fú sòng zhōng zhī lǐ. xí yī yú chuáng, chuáng cì hán chuáng zhī dōng yě. zhǔ rén chū, nán miàn, zuǒ tǎn, xī zhū miàn zhī yòu, guàn yú pén shàng, xǐ bèi, zhí yǐ rù. zǎi xǐ sì jiàn yú mǐ, zhí yǐ cóng. jù rù hù xī xiāng yě. sì yīn sì. shāng zhù zhí jīn cóng rù, dāng yǒu běi miàn, chè zhěn, shè jīn, chè xiē, shòu bèi, diàn yú shī xī. dāng yǒu běi miàn, zhí shī nán yě. shè jīn fù miàn, wèi fàn zhī yí luò mǐ yě. zhǔ rén yóu zú xī chuáng shàng zuò, dōng miàn. bù gǎn cóng shǒu qián yě. zhǔ rén zuǒ xī mǐ shí yú yòu, sān shí yī bèi. zuǒ zhōng yì rú zhī. yòu shí mǐ wéi yíng. yú yòu, shī kǒu zhī yòu yě. wéi yíng, qǔ mǎn ér yǐ. zhǔ rén xí, fǎn wèi. xí, fú yī yě. wèi zài shī dōng. shāng zhù yǎn, zhèn, shè mì mù. yǎn zhě, xiān jié yí xià, jì zhèn, shè mì mù. jì xī jì yún:" zú xǐ bèi, fǎn yú fán, shí bèi, zhù yòu diān zuǒ diān." zhù yún:" xiàng chǐ jiān yě." mì yīn yíng, xià tóng. xià zhù chè yú, nǎi xí. xià zhù, zhù xí xià lǐ zhě. xià rén jiào yǐ zhōng, qí yú yǎng yí yě.
士喪將含,商祝襲祭服褖衣次。(商祝,祝習商禮者也。商人教之以敬,於接神宜。襲,布衣床上也。祭服,爵弁服、皮弁服,皆從君助祭之服也。大蜡有皮弁素服送終之禮。襲衣於床,床次含床之東也。)主人出,南面,左袒,扱諸面之右,盥於盆上,洗貝,執以入。宰洗柶建於米,執以從。(俱入戶西鄉也。柶音四。)商祝執巾從入,當牖北面,徹枕,設巾,徹楔,受貝,奠於屍西。(當牖北面,直屍南也。設巾覆面,為飯之遺落米也。)主人由足西床上坐,東面。(不敢從首前也。)主人左扱米實於右,三實一貝。左、中亦如之。又實米唯盈。(於右,屍口之右也。唯盈,取滿而已。)主人襲,反位。(襲,服衣也。位在屍東。)商祝掩,瑱,設幎目。(掩者,先結頤下,既瑱,設幎目。既夕記云:"卒洗貝,反於笲,實貝,柱右齻左齻。"注云:"象齒堅也。"幎音縈,下同。)夏祝徹餘,乃襲。(夏祝,祝習夏禮者。夏人教以忠,其於養宜也。)
fán zhū hóu yǒu xiāng hán zhī lǐ, hán zhě zhí bì jiāng mìng yuē:" guǎ jūn shǐ mǒu hán." xiāng zhě rù gào, chū yuē:" gū mǒu xū yǐ." hán yù wèi bì zhì, qí fēn cùn dà xiǎo wèi wén. hán zhě rù, shēng táng zhì mìng. zhǔ rén bài, jī sǎng. hán zhě zuò wěi yú bìn dōng nán. yǒu wěi xí, jì zàng pú xí. jiàng chū, fǎn wèi. chūn qiū yǒu jì zàng guī hán fèng suì, wú jī yān, jiē shòu zhī yú bìn gōng shì yě. zǎi fū cháo fú jí sàng jù, shēng zì xī jiē, xī miàn zuò qǔ bì, jiàng zì xī jiē yǐ dōng. cháo fú, gào lín guó zhī lǐ. jí, jiù yě. yǐ dōng, cáng yú nèi yě. zhū hóu shǐ rén diào, qí cì hán suì fèng lín, jiē tóng rì ér bì shì zhě yě. qí cì rú shì yě. yán wǔ zhě xiāng cì tóng shí yě.
凡諸侯有相含之禮,含者執璧將命曰:"寡君使某含。"相者入告,出曰:"孤某須矣。"(含玉為璧制,其分寸大小未聞。)含者入,升堂致命。主人拜,稽顙。含者坐委於殯東南。有葦席,既葬蒲蓆。降出,反位。(春秋有既葬歸含、賵、襚,無譏焉,皆受之於殯宮是也。)宰夫朝服即喪屨,升自西階,西面坐取璧,降自西階以東。(朝服,告鄰國之禮。即,就也。以東,藏於內也。)諸侯使人吊,其次含、襚、賵、臨,皆同日而畢事者也。其次如是也。(言五者相次同時也。)
zuǒ chuán: zhū hóu fá qín, cáo xuān gōng zú yú huì, lǔ chéng gōng shí sān nián, cáo bó lú zú yú shī shì yě. zhū hóu qǐng hán. yǐ péng yǒu yǒu xiāng dàn shí zhī dào yě.
左傳:諸侯伐秦,曹宣公卒於會,(魯成公十三年,曹伯廬卒於師是也。)諸侯請含。(以朋友有相啖食之道也。)
wèi wén dì huáng chū sì nián, zhì yuē:" fàn hán wú yǐ zhū yù, wú shī zhū rú yù xiá. xī zhě jì sūn yǐ yú fán liǎn, kǒng qiū pì zhī bào hái zhōng yuán."
魏文帝黃初四年,制曰:"飯含無以珠玉,無施珠襦玉柙。昔者季孫以璵璠斂,孔丘譬之暴骸中原。"
dà táng yuán líng yí zhù:" nèi yǒu sī fèng pán shuǐ shēng táng, sì huáng dì chū, guàn shǒu yú wéi wài, xǐ yù ruò bèi, shí fán, zhí yǐ rù, xī miàn zuò, fā jīn chè zhěn, diàn yù bèi yú kǒu zhī yòu. dà chén yī rén qīn nà liáng fàn, cì hán yù. jì hán qì, sì huáng dì fù wèi. zhí fú zhě chén xí yī shí èr chēng, shí yǐ xiāng fěi, chéng yǐ xí. qù jīn jiā miàn yī qì, shè chōng ěr, zhe wò shǒu jí shǒu yī, nà xì, nǎi xí. jì xí, fù yǐ dà liǎn zhī qīn. nǎi kāi wéi, nèi wài jù rù, fù wèi kū. qí sān pǐn yǐ shàng yòng liáng jí bì, sì pǐn wǔ pǐn yòng jì yǔ bì, liù pǐn yǐ xià yòng liáng yǔ bèi." qí yí jù kāi yuán lǐ.
大唐元陵儀註:"內有司奉盤水升堂,嗣皇帝出,盥手於帷外,洗玉若貝,實笲,執以入,西面坐,發巾徹枕,奠玉貝於口之右。大臣一人親納粱飯,次含玉。既含訖,嗣皇帝復位。執服者陳襲衣十二稱,實以箱篚,承以席。去巾加面衣訖,設充耳,著握手及手衣,納舄,乃襲。既襲,覆以大斂之衾。乃開帷,內外俱入,復位哭。其三品以上用粱及璧,四品、五品用稷與碧,六品以下用粱與貝。"其儀具開元禮。
xí zhōu dà táng
襲(周 大唐)
zhōu zhì, tiān zǐ shí èr chēng, shàng gōng jiǔ chēng, zhū hóu qī chēng, dài fū wǔ chēng, shì sān chēng. zhèng xuán jù zá jì jí shì sàng lǐ tuī ér yán. shàng gōng gǔn yī yī, xuán duān yī, cháo fú yī, sù jī yī, xūn shang yī, jué biàn èr, xuán miǎn yī, bāo yī yī. zhū lǜ dài, shēn jiā dà dài yú shàng. zhū lǜ dài zhě, xí yī zhī dài yě, shì zhī zá yǐ zhū lǜ, yì yú shēng yě. cǐ dài yì yǐ sù wèi zhī. shēn, zhòng yě, zhòng yú gé dài yě. gé dài yǐ pèi fú. bì yán zhòng jiā dà dài zhě, míng suī yǒu biàn, bì bèi cǐ èr dài yě. shì xí sān chēng. lǐ jì yǐn zǐ gāo xí wǔ chēng, shàng gōng xí jiǔ chēng, zé zūn bēi xí shù bù tóng yǐ. zhū hóu qī chēng, tiān zǐ shí èr chēng yú? lǜ dài, zhū hóu dài fū jiē wǔ cǎi, shì èr cǎi. cǐ wèi xí shī zhī dà dài yě. lǜ, lǜ yě, lǜ zhī bù jiā zhēn gōng. dài fū yǐ shàng gèng shì yǐ wǔ cǎi, shì yǐ zhū lǜ. xí shì chéng yú dài. biàn zhī, suǒ yǐ yì yú shēng yě.
周制,天子十二稱,上公九稱,諸侯七稱,大夫五稱,士三稱。(鄭玄據雜記及士喪禮推而言。)上公袞衣一,玄端一,朝服一,素積一,纁裳一,爵弁二,玄冕一,褒衣一。朱綠帶,申加大帶於上。(朱綠帶者,襲衣之帶也,飾之雜以朱綠,異於生也。此帶亦以素為之。申,重也,重於革帶也。革帶以佩韍。必言重加大帶者,明雖有變,必備此二帶也。士襲三稱。禮記引子羔襲五稱,上公襲九稱,則尊卑襲數不同矣。諸侯七稱,天子十二稱歟?)率帶,諸侯、大夫皆五采,士二采。(此謂襲屍之大帶也。率,繂也,繂之不加針功。大夫以上更飾以五采,士以朱綠。襲事成於帶。變之,所以異於生也。)
shì jué biàn fú chún yī, wèi shēng shí jué biàn zhī fú. chún yī zhě xūn shang. gǔ zhě yǐ guān míng fú, sǐ zhě bù guān yě. chún yīn zī. pí biàn fú, pí biàn suǒ yī zhī fú. qí fú bái bù yī sù shang. tuàn yī. hēi yī shang chì yuán wèi zhī tuàn, tuàn zhī yán yuán yě. suǒ yǐ biǎo páo. zī dài, hēi zēng zhī dài. mèi gé, shàng yīn mèi, xià yīn há. yī mìng yūn fú yě. yūn yīn wēn. zhú hù. hù, suǒ yǐ shū sī duì mìng zhě. xià gé jù, dōng pí jù, jiē yì zī qú chún, zǔ qí xì yú zhǒng. yì yīn yì. qú yīn qí jù fǎn. chún yīn zhǔn. shù suì jì chén, bù yòng. shù, zhòng yě. bù yòng, bù yòng xí yě. duō chén zhī wèi róng, shǎo nà zhī wèi guì yě. jì hán, nǎi xí sān chēng. qiān shī yú xí shàng ér yī zhī. fán yī sǐ zhě, zuǒ rèn.
士爵弁服純衣,(謂生時爵弁之服。純衣者纁裳。古者以冠名服,死者不冠也。純音緇。)皮弁服,(皮弁所衣之服。其服白布衣素裳。)褖衣。(黑衣裳赤緣謂之褖,褖之言緣也。所以表袍。)緇帶,(黑繒之帶。)韎韐,(上音妹,下音蛤。一命縕韍也。縕音溫。)竹笏。(笏,所以書思對命者。)夏葛屨,冬皮屨,皆繶緇絇純,組綦系於踵。(繶音憶。絇音其俱反。純音準。)庶襚繼陳,不用。(庶,眾也。不用,不用襲也。多陳之為榮,少納之為貴也。)既含,乃襲三稱。(遷屍於襲上而衣之。凡衣死者,左衽。)
jūn jǐn mào fǔ shā, zhuì páng qī dài fū xuán mào fǔ shā, zhuì páng wǔ shì zī mào chēng shā, zhuì páng sān. fán mào, zhì zhǎng yǔ shǒu qí, shā sān chǐ. mào zhě, jì xí suǒ yǐ tāo shī, zhòng xíng yě. zhì rú zhí náng, shàng yuē zhì, xià yuē shā. zhì, zhèng yě. qí yòng zhī, xiān yǐ shā tāo zú ér shàng, hòu yǐ zhì tāo shǒu ér xià, qí shǒu. shàng xuán xià xūn, xiàng tiān dì yě.
君錦冒黼殺,綴旁七;大夫玄冒黼殺,綴旁五;士緇冒赬殺,綴旁三。凡冒,質長與手齊,殺三尺。(冒者,既襲所以韜屍,重形也。制如直囊,上曰質,下曰殺。質,正也。其用之,先以殺韜足而上,後以質韜首而下,齊手。上玄下纁,象天地也。)
shì sàng jiāng mù yù, chén xí shì yú fáng zhōng, xī lǐng, nán shàng, bù qiàn. míng yī shang yòng bù. suǒ yǐ qīn shēn wèi jié. kuò jī yòng sāng, zhǎng sì cùn, yōu zhōng. sāng zhī wèi yán sàng yě, yòng wèi jī, qǔ qí míng yě. zhǎng sì cùn, bù guān gù yě. yōu jī zhī zhōng yāng, yǐ ān fā yě. yōu yīn yōu. yǎn, liàn bó, guǎng zhōng fú, zhǎng wǔ chǐ, xī qí mò. yǎn, guǒ shǒu zhě. xī qí mò, wèi jiāng jié yú yí xià, yòu hái jié yú xiàng zhōng. zhèn yòng bái kuàng. zhèn, chōng ěr. kuàng, xīn mián. bù jīn, huán fú bù záo. huán fú, guǎng mào děng yě. bù záo zhě, shì zhī zǐ qīn hán, fǎn qí jīn ér yǐ. dài fū yǐ shàng bīn wèi zhī hán. dāng kǒu záo zhī, xián yǒu è yě. mì mù yòng zī, fāng chǐ èr cùn, chì jīng lǐ, zhe, zǔ xì. mì mù, fù miàn zhě. chì jīng, chì yě. zhe, chōng zhī yǐ xù yě. zǔ xì, wèi kě jié yě. wò shǒu yòng xuán xūn lǐ, zhǎng chǐ èr cùn, guǎng wǔ cùn, lóu zhōng páng cùn, zhe, zǔ xì. lóu wèi xuē yuē wò zhī zhōng yāng yǐ ān shǒu. jué yòng zhèng wáng jí ruò zhái jí, zǔ xì, kuàng jí èr. jué yóu kǎi yě, xié gōng yǐ héng zhí xián. zhèng, shàn yě. wáng jí yǔ zhái jí shàn lǐ jiān rèn zhě, jiē kě yǐ wèi jué. jí yóu fàng yě, suǒ yǐ dá zhǐ fàng xián, lìng bù qiè zhǐ yě. shēng zhě yǐ zhū wéi wèi zhī ér sān, sǐ yòng kuàng yòu èr, míng bù yòng yě. shì sú wèi wáng jí wèi zhé shǔ. kǎi yīn kāi. zhé yīn tuō. shè gé dài, jìn hù. gé dài, mèi gé zī dài. gé dài yòng gé. jìn, chā yě, chā yú dài zhī yòu páng. shè jué lì yú qiān, zì fàn chí zhī, shè wò, nǎi lián qiān. lì, shī yě. qiān, shǒu hòu jié zhōng yě. fàn, dà bāi zhǐ běn yě. jué yǐ wéi wèi zhī jí, yǒu kōu, kōu nèi duān wèi niǔ, wài duān yǒu héng dài, shè zhī yǐ niǔ, huàn dà bāi běn. yīn dá qí kōu, yǐ héng dài guàn niǔ, jié yú qiān zhī biǎo. shè wò zhě, yǐ qí xì gōu zhōng zhǐ, yóu shǒu biǎo yǔ jué dài zhī yú lián jié zhī. cǐ wèi yòu shǒu yě. qiān yīn wū luàn fǎn. shè mào, gāo zhī. hū yòng qīn. gāo, tāo shèng wù zhě, qǔ shì míng yān. qīn, shǐ sǐ shí liǎn qīn. jīn sì shùn zǎo mái yú kǎn. kǎn zhì cǐ zhú zhī. shè míng yī, fù rén zé shè zhōng dài. zhōng dài, ruò jīn zhī kūn sēn. míng yī shang yòng mù bù, mèi shǔ fú, zhǎng xià xī. mù bù, wéi mù zhī bù, shēng shù wèi wén. mèi shǔ fú, bù xuē fú yě. zhǎng xià xī, yòu yǒu shang, yú bì xià tǐ shēn yě. yǒu qián hòu shang, bù pì, zhǎng jí hú, bù pì, zhì yě. hú, zú fū yě. tā fú duǎn bù jiàn fū, zhǎng bù bèi tǔ yě. quán bì xī, yī rǎn wèi zhī quán, jīn zhī hóng yě. shì shang zài fú yuē bì. zài xià yuē xī. zī chún. qī rù wèi zī, zī, hēi yě. shì yī yuē chún. wèi lǐng yǔ mèi, yī yǐ zī, shang yǐ quán, xiàng tiān dì. chún yīn zhǔn. shè wò, lǐ qīn fū, xì gōu zhōng zhǐ, jié yú qiān. shǒu wú jué zhě yǐ wò, jī yī duān, rào qiān, hái cóng shàng zì guàn fǎn, yǔ qí yī duān jié zhī. jì xí, xiāo wèi liáo yú zhōng tíng.
士喪將沐浴,陳襲事於房中,西領,南上,不綪。明衣裳用布。(所以親身為絜。)鬠笄用桑,長四寸,纋中。(桑之為言喪也,用為笄,取其名也。長四寸,不冠故也。纋笄之中央,以安發也。纋音憂。)掩,練帛,廣終幅,長五尺,析其末。(掩,裹首者。析其末,為將結於頤下,又還結於項中。)瑱用白纊。(瑱,充耳。纊,新綿。)布巾,環幅不鑿。(環幅,廣袤等也。不鑿者,士之子親含,反其巾而已。大夫以上賓為之含。當口鑿之,嫌有惡也。)幎目用緇,方尺二寸,〈赤巠〉里,著,組系。(幎目,覆面者。〈赤巠〉,赤也。著,充之以絮也。組系,為可結也。)握手用玄纁里,長尺二寸,廣五寸,樓中旁寸,著,組系。(樓謂削約握之中央以安手。)決用正王棘若檡棘,組系,纊極二。(決猶闓也,挾弓以橫執弦。正,善也。王棘與檡棘善理堅刃者,皆可以為決。極猶放也,所以沓指放弦,令不挈指也。生者以朱韋為之而三,死用纊又二,明不用也。世俗謂王棘為矺鼠。闓音開。矺音託。)設韐帶,搢笏。(韐帶,韎韐緇帶。韐帶用革。搢,插也,插於帶之右旁。)設決麗於掔,自飯持之,設握,乃連掔。(麗,施也。掔,手後節中也。飯,大擘指本也。決以韋為之藉,有彄,彄內端為紐,外端有橫帶,設之以紐,擐大擘本。因沓其彄,以橫帶貫紐,結於掔之表。設握者,以綦系鈎中指,由手錶與決帶之餘連結之。此謂右手也。掔音烏亂反。)設冒,櫜之。幠用衾。(櫜,韜盛物者,取事名焉。衾,始死時斂衾。)巾、柶、鬊、蚤埋於坎。(坎至此築之。)設明衣,婦人則設中帶。(中帶,若今之褌襂。)明衣裳用幕布,袂屬幅,長下膝。(幕布,帷幕之布,升數未聞。袂屬幅,不削幅也。長下膝,又有裳,於蔽下體深也。)有前後裳,不辟,長及觳,(不辟,質也。觳,足跗也。他服短不見膚,長不被土也。)縓綼緆,(一染謂之縓,今之紅也。飾裳在幅曰綼。在下曰緆。)緇純。(七入為緇,緇,黑也。飾衣曰純。謂領與袂,衣以緇,裳以縓,象天地。純音準。)設握,里親膚,系鈎中指,結於掔。(手無決者以握,擊一端,繞掔,還從上自貫反,與其一端結之。)既襲,宵為燎於中庭。
dà táng zhī zhì, wǔ pǐn yǐ shàng xí sān chēng, liù pǐn yǐ xià xí yī chēng. yú jù kāi yuán lǐ.
大唐之制,五品以上襲三稱,六品以下襲一稱。餘具開元禮。
shè bīng zhōu dà táng
設冰(周 大唐)
zhōu zhì, dà sàng, líng rén gōng yí pán bīng. yí zhī yán shī yě, shí bīng yú yí pán zhī zhōng, zhì zhī shī chuáng zhī xià, suǒ yǐ hán shī yě. shī zhī pán yuē yí pán, chuáng yuē yí chuáng, qīn yuē yí qīn, yí shī yuē yí yú táng, jiē yī shī ér wèi yán yě. jūn shè dà pán, zào bīng yān. dài fū shè yí pán, zào bīng yān. shì bìng wǎ pán, wú bīng. shè chuáng, tǎn zǐ, yǒu zhěn, hán yī chuáng, xí yī chuáng, qiān shī yú táng yòu yī chuáng. jiē yǒu zhěn xí, jūn dài fū shì yī yě. cǐ shì jiē mù yù zhī hòu yě. zào yóu nèi yě. tǎn zǐ, tǎn zé, wèi wú xí rú yù shí chuáng yě. lǐ zì zhòng chūn zhī hòu, shī jì xí jì xiǎo liǎn, xiān nèi bīng pán zhōng, nǎi shè chuáng yú qí shàng, bù shī xí ér qiān shī yān. qiū liáng ér zhǐ. shì bù yòng bīng, yǐ wǎ wèi pán, bìng zhī shèng shuǐ ěr. shì yǒu bīng, yòng yí pán kě. wèi jūn cì bīng, yì yòng yí pán.
周制,大喪,凌人供夷盤冰。(夷之言屍也,實冰於夷盤之中,置之屍床之下,所以寒屍也。屍之盤曰夷盤,床曰夷床,衾曰夷衾,移屍曰夷於堂,皆依屍而為言也。)君設大盤,造冰焉。大夫設夷盤,造冰焉。士並瓦盤,無冰。設床,襢笫,有枕,含一床,襲一床,遷屍於堂又一床。皆有枕席,君大夫士一也。(此事皆沐浴之後也。造猶內也。襢笫,袒簀,謂無席如浴時床也。禮自仲春之後,屍既襲既小斂,先內冰盤中,乃設床於其上,不施席而遷屍焉。秋涼而止。士不用冰,以瓦為盤,並之盛水耳。)士有冰,用夷盤可。(謂君賜冰,亦用夷盤。)
dà táng zhī zhì, zhū zhí shì guān sān pǐn yǐ shàng, sàn guān èr pǐn yǐ shàng, shǔ yuè hōng zhě gěi bīng.
大唐之制,諸職事官三品以上,散官二品以上,暑月薨者給冰。
shè míng yīn zhōu wèi jìn sòng qí běi qí dà táng
設銘(殷 周 魏 晉 宋 齊 北齊 大唐)
yīn zhì, fù yǔ shū míng, zì tiān zǐ dá yú shì, qí cí yī yě. nán zǐ chēng míng, fù rén shū xìng yǔ bó zhòng. sàng fú xiǎo jì wén. zhèng xuán yún:" cǐ wèi yīn lǐ yě."
殷制,復與書銘,自天子達於士,其辭一也。男子稱名,婦人書姓與伯仲。(喪服小記文。鄭玄云:"此謂殷禮也。")
zhōu zhì, dà sàng, sī cháng gōng míng jīng. wáng zé tài cháng yě. shì sàng wèi míng, gè yǐ qí wù. wáng zé yǐ zī, zhǎng bàn fú, chì jīng mò, zhǎng zhōng fú, guǎng sān cùn, shū míng yú mò, yuē" mǒu shì mǒu zhī jiù". míng, míng jīng yě. zá bó wèi wù, dài fū shì zhī suǒ jiàn yě. zhū hóu jiàn qí, gū qīng jiàn zhān. yǐ sǐ zhě wèi bù kě bié, gù yǐ qí qí shí zhī, ài zhī sī lù zhī yǐ. wáng, wú yě. wú jīng, bù mìng zhī shì yě. bàn fú yī chǐ, zhōng fú èr chǐ. zài guān yuē jiù. shí yīn zhì. zhú gàng zhǎng sān chǐ, zhì yú yǔ xī jiē shàng. zhū hóu qī chǐ, dài fū wǔ chǐ. gàng, míng tóng yě. yǔ, lǚ yě. ěr yǎ yuē" yán wèi zhī lǚ" yě.
周制,大喪,司常供銘旌。(王則太常也。)士喪為銘,各以其物。亡則以緇,長半幅,〈赤巠〉末,長終幅,廣三寸,書銘於末,曰"某氏某之柩"。(銘,明旌也。雜帛為物,大夫士之所建也。諸侯建旂,孤卿建旃。以死者為不可別,故以其旗識之,愛之斯錄之矣。亡,無也。無旌,不命之士也。半幅一尺,終幅二尺。在棺曰柩。識音至。)竹槓長三尺,置於宇西階上。(諸侯七尺,大夫五尺。槓,銘橦也。宇,梠也。爾雅曰"檐謂之梠"也。)
wèi huáng hòu bēng, móu xí yì míng jīng yuē:" zì yīn yǐ qián, fù yǔ míng jīng jiē shū xìng, nán míng nǚ zì, wú shū guó zhě. zhōu zhī fù, tiān wáng chēng tiān zǐ, zhū hóu chēng mǒu fǔ. mǒu fǔ, qiě zì. qín hàn huáng dì huáng hòu tài hòu, fù shū míng zhì zhī jiù yě. jiù lǐ shū míng jiē bù shū guó hào, hòu yì bù shū shì. wèi wèi tiān xià zhī hào, wú suǒ fù bié. chén zǐ suǒ yǐ chēng wèi gù mǒu hóu mǒu zhě, jiē yǐ zì bié ěr. míng tài hòu bù yí fù chēng wèi. àn zuǒ shì yún' tiān wáng bēng', bù yán zhōu." liú shào yì yún:" yí chēng wèi bù chēng xìng. jù hàn lǜ shǐ jié chēng hàn. jīn wèi shǐ jié yì chēng wèi, jí èr qiān dàn zhū zhú shǐ fú jiē chēng wèi. yǐ lèi tuī zhī, qí yì yí tóng. jīn tài hòu zhī jīng yí chēng wèi." zhào yí zòu:" zǔ hào suǒ yǐ chēng miào, bù yí yǐ tí jīng. lǐ, wèi yǒu zhǔ, zuò zhòng, jì zàng ér mái zhī. gù míng jīng yí yǔ zhòng jù mái miào mén wài zhī zuǒ." shàng shū zòu:" zǔ zōng zhī hào, suǒ yǐ biǎo dé. tí jīng gǔ jīn yì yí. jīn liè zǔ zhī hào, yí gǎi shī xīn míng jīng. gù jīng gù gàng suǒ mái, rú yí děng yì, yǔ zhòng jù mái yú miào mén wài zhī zuǒ."
魏皇后崩,繆襲議銘旌曰:"自殷以前,復與銘旌皆書姓,男名女字,無書國者。周之復,天王稱天子,諸侯稱某甫。(某甫,且字。)秦漢皇帝、皇后、太后,復書銘置之柩也。舊禮書銘皆不書國號,後亦不書氏。魏為天下之號,無所復別。臣子所以稱魏故某侯某者,皆以自別耳。明太后不宜復稱魏。按左氏雲'天王崩',不言周。"劉劭議云:"宜稱魏不稱姓。據漢律使節稱漢。今魏使節亦稱魏,及二千石諸竹使符皆稱魏。以類推之,其義宜同。今太后之旌宜稱魏。"趙怡奏:"祖號所以稱廟,不宜以題旌。禮,未有主,作重,既葬而埋之。故銘旌宜與重俱埋廟門外之左。"尚書奏:"祖宗之號,所以表德。題旌古今異儀。今列祖之號,宜改施新銘旌。故旌故槓所埋,如怡等議,與重俱埋於廟門外之左。"
jìn dù yuán kǎi yún:" zhū hóu jiàn dà qí, huà xióng hǔ lóng wén yuē qí yě. gàng qī rèn, yóu zhì dì." xú xuān yú yì yún:" wáng zhī shàng gōng bā mìng, chū wèi èr bó, jiā yī děng, wèi jiǔ mìng zuò bó, jiàn jiǔ yóu. àn shàng gōng zhī shàng fú, yuǎn yóu guān, pèi shān xuán yù, yí yǔ sān gōng tóng jiàn bā yóu. zhū wèi cóng gōng zhě sān gōng bā mìng, yīng jiàn qí bā yóu. hóu bó tóng qī mìng, jiàn qí qī yóu." yuán kǎi yòu yún:" qīng jiàn zhān, liù yóu, zhì zhěn." gū qīng, cì sān gōng yě. tōng bó wèi zhān, wèi chún chì yě. xuān yú yún:" wáng zhī qīng liù mìng, jiàn zhān liù yóu. wáng zhī shàng dài fū wǔ mìng, jiàn wù wǔ yóu."
晉杜元凱云:"諸侯建大旂,(畫熊虎龍文曰旂也。)槓七仞,斿至地。"徐宣瑜議云:"王之上公八命,出為二伯,加一等,謂九命作伯,建九斿。按上公之上服,遠遊冠,佩山玄玉,宜與三公同建八斿。諸位從公者、三公八命,應建旂八斿。侯伯同七命,建旂七斿。"元凱又云:"卿建旃,六斿,至軫。"(孤卿,次三公也。通帛為旃,謂純赤也。)宣瑜云:"王之卿六命,建旃六斿。王之上大夫五命,建物五斿。"
sòng xiào wǔ dì dà míng èr nián, tài zǐ fēi hōng, jiàn jiǔ yóu.
宋孝武帝大明二年,太子妃薨,建九斿。
qí wáng jiǎn yì:" yóu běn shì mìng fú, wú guān yú xiōng shì. jīn gōng qīng yǐ xià, píng cún bù néng bèi lǐ, gù zài xiōng nǎi jiàn ěr. dōng gōng zhì tóng shàng gōng jiǔ mìng zhī yí, fēi yǔ chǔ jūn yī tǐ, yì bù róng yì, wú yuán wèi tóng cháng lì, bié lì xiōng yóu. dà míng jiù shì, bù jīng xiáng yì, lǜ ěr biàn xíng ěr. jīn yí kǎo yǐ lǐ diǎn, jí bù zì yǒu qí hé, xiōng bù bié yǒu míng jīng." zhào cóng zhī.
齊王儉議:"斿本是命服,無關於凶事。今公卿以下,平存不能備禮,故在凶乃建耳。東宮秩同上公九命之儀,妃與儲君一體,義不容異,無緣未同常例,別立凶斿。大明舊事,不經詳議,率爾便行耳。今宜考以禮典,吉部自有旂輅,凶部別有銘旌。"詔從之。
běi qí zhì, jīng yī pǐn jiǔ yóu, èr pǐn sān pǐn qī yóu, sì pǐn wǔ pǐn wǔ yóu, liù pǐn qī pǐn sān yóu bā pǐn yǐ xià, dá yú shù rén, wéi zhào ér yǐ. qí jiàn zhào, sān pǐn yǐ shàng jí kāi guó zǐ nán, qí zhǎng zhì zhěn, sì pǐn wǔ pǐn zhì lún, liù pǐn zhì jiǔ pǐn, zhì jiào. xūn pǐn dá yú shù rén, bù guò qī chǐ.
北齊制,旌一品九斿,二品、三品七斿,四品、五品五斿,六品、七品三斿;八品以下,達於庶人,唯旐而已。其建旐,三品以上及開國子、男,其長至軫,四品、五品至輪,六品至九品,至較。勛品達於庶人,不過七尺。
dà táng yuán líng yí zhù:" dà liǎn qì, suǒ sī shè tài cháng, huà rì yuè, shí yǒu èr yóu, gàng jiǔ rèn, yóu wěi dì. dà liǎn zhī hòu, fēn zhì diàn tíng zhī liǎng jiē. yòu shè míng jīng, yǐ jiàng, guǎng chōng fú, zhǎng èr zhàng jiǔ chǐ, tí yún' mǒu zūn hào huáng dì zhī jiù', lì yú diàn xià. qí sān pǐn yǐ shàng zhǎng jiǔ chǐ, wǔ pǐn yǐ shàng bā chǐ, liù pǐn yǐ xià qī chǐ, jiē shū mǒu guān fēng xìng jūn zhī jiù." jù kāi yuán lǐ.
大唐元陵儀註:"大斂訖,所司設太常,畫日月,十有二斿,槓九仞,斿委地。大斂之後,分置殿庭之兩階。又設銘旌,以絳,廣充幅,長二丈九尺,題雲'某尊號皇帝之柩',立於殿下。其三品以上長九尺,五品以上八尺,六品以下七尺,皆書某官封姓君之柩。"具開元禮。
xuán zhòng zhōu sòng suí dà táng
懸重(周 宋 隋 大唐)
zhōu zhì, shì sàng zhòng, mù kān záo zhī, diān rén zhì zhòng yú zhōng tíng, sān fēn tíng yī, zài nán. mù yě xuán wù yān yuē zhòng. kān, zhuó zhì. záo zhī, wèi xuán zān kǒng. shì sān chǐ, chà ér shàng zhī, qīng dài fū wǔ chǐ, zhū hóu qī chǐ. xià zhù yù yú fàn, yòng èr gé yú xī qiáng xià. xià zhù, zhù xí xià lǐ zhě. xià rén jiào yǐ zhōng, yú yǎng yí. yù yú fàn, yǐ fàn shī yú mǐ wèi yù, shí zhòng gé zhě yě. gé zé dài fū sì gé, zhū hóu liù gé. yǔ guǐ shù tóng chà gù yě. mì yòng shū bù, jiǔ zhī, xì yòng qín, xuán yú zhòng. mì yòng wěi xí, běi miàn, zuǒ rèn, dài yòng qín, hè zhī, jié yú hòu. jiǔ dú wèi jiǔ, wèi yǐ gài sāi gé kǒu. qín, zhú zhú mì yě. yǐ xí fù zhòng, pì qū, ér fǎn liǎng duān jiāo yú hòu. zuǒ rèn, xī duān zài shàng. hè, jiā yě. qín yīn jǔ qín fǎn. zhù qǔ míng zhì yú zhòng. zhù xí zhōu lǐ zhě. zhòng, zhǔ dào yě. shǐ sǐ wèi zuò zhǔ, yǐ zhòng zhǔ qí shén yě. yīn zhǔ zhuì zhòng yān. zhuì yóu lián yě. yīn rén zuò zhǔ ér lián qí zhòng xuán zhū miào yě, qù míng kǎo nǎi mái zhī. kǒng yǐng dá yún:" yīn rén shǐ bìn, zhì zhòng yú miào tíng. zuò zhǔ qì, jí zhuì zhòng, xuán yú xīn sǐ zhě suǒ bìn zhī miào." zhōu zhǔ zhòng chè yān. zhōu rén zuò zhǔ, chè zhòng mái zhī yě. kǒng yǐng dá yún:" yīn rén zhuì ér bù jí mái, zhōu rén jí mái, bù xuán yú miào." jiāng qiǎn diàn, diān rén kàng chóng chū zì dào, dào zuǒ yǐ zhī. kàng, jǔ yě. chū zì dào, chū cóng mén zhōng yāng yě. bù yóu niè dōng xī zhě, zhòng bù fǎn, biàn yú héng chū rù yě. dào zuǒ, zhǔ rén wèi yě. hàn shí yǒu sǐ zhě, záo mù zhì shí yú zhōng, shù yú dào cè, yóu cǐ yě. zhòng jì yú ér mái zhī. jiù suǒ yǐ chù mái zhī.
周制,士喪重,木刊鑿之,甸人置重於中庭,三分庭一,在南。(木也懸物焉曰重。刊,斫治。鑿之,為懸簪孔。)士三尺,差而上之,卿大夫五尺,諸侯七尺。夏祝鬻餘飯,用二鬲於西牆下。(夏祝,祝習夏禮者。夏人教以忠,於養宜。鬻餘飯,以飯屍餘米為鬻,實重鬲者也。)鬲則大夫四鬲,諸侯六鬲。(與簋數同差故也。)冪用疏布,久之,系用靲,懸於重。冪用葦席,北面,左衽,帶用靲,賀之,結於後。(久讀為灸,謂以蓋塞鬲口。靲,竹{竹密}也。以席覆重,辟屈,而反兩端交於後。左衽,西端在上。賀,加也。靲音舉琴反。)祝取銘置於重。(祝習周禮者。)重,主道也。(始死未作主,以重主其神也。)殷主綴重焉。(綴猶聯也。殷人作主而聯其重懸諸廟也,去明考乃埋之。孔穎達云:"殷人始殯,置重於廟庭。作主訖,即綴重,懸於新死者所殯之廟。")周主重徹焉。(周人作主,徹重埋之也。孔穎達云:"殷人綴而不即埋,周人即埋,不懸於廟。")將遣奠,甸人抗重出自道,道左倚之。(抗,舉也。出自道,出從門中央也。不由闑東西者,重不反,變於恆出入也。道左,主人位也。漢時有死者,鑿木置食於中,樹於道側,由此也。)重既虞而埋之。(就所倚處埋之。)
sòng cuī kǎi yún:" záo mù wèi zhòng, xíng rú zhá, yǒu sǔn, shè yú zhōng tíng jìn nán yǐ xuán zhī. shì zhòng gāo sān chǐ, chà ér shàng zhī, tiān zǐ dāng jiǔ chǐ yǐ. gé yǐ wěi xí nán xiàng héng fù zhī, pì qū liǎng duān yú nán miàn yǐ miè zhī. jīn sàng jiā zhàng mén, qí yí xiàng yě. gǔ zhě sàng jiā wú mù, gài shì yǐ lú dòng ěr. jīn rén yǐ lú yú sàng cè, yīn shì wèi zhàng yān. àn cài mó shuō, yǐ èr wǎ qì, shèng shǐ sǐ zhī jì, xì yú mù, guǒ yǐ wěi xí, zhì tíng zhōng jìn nán, míng wèi zhòng. jīn zhī xiōng mén, shì qí yí xiàng yě. lǐ, jì yú ér zuò zhǔ, wèi zàng wèi yǒu zhǔ, gù yǐ zhòng dāng zhī. lǐ chēng wèi zhǔ dào, cǐ qí yì yě. fàn jiān yòu yuē: xiōng mén fēi lǐ, lǐ yǒu xuán zhòng, xíng sì xiōng mén, hòu rén chū mén wài yǐ biǎo sàng, sú suì xíng zhī, bù zhàng diào mù zhī lèi yě."
宋崔凱云:"鑿木為重,形如札,有簨,設於中庭近南以懸之。士重高三尺,差而上之,天子當九尺矣。鬲以葦席南向橫覆之,辟屈兩端於南面以蔑之。今喪家帳門,其遺象也。古者喪家無幕,蓋是倚廬棟耳。今人倚廬於喪側,因是為帳焉。按蔡謨說,以二瓦器,盛始死之祭,系於木,裹以葦席,置庭中近南,名為重。今之凶門,是其遺象也。禮,既虞而作主,未葬未有主,故以重當之。禮稱為主道,此其義也。范堅又曰:凶門非禮,禮有懸重,形似凶門,後人出門外以表喪,俗遂行之,簿帳吊幕之類也。"
suí wén dì kāi huáng chū, dìng diǎn lǐ. tài cháng qīng niú hóng zòu yuē:" zhū zhòng, yī pǐn xuán gé liù, wǔ pǐn yǐ shàng sì, liù pǐn yǐ xià èr."
隋文帝開皇初,定典禮。太常卿牛弘奏曰:"諸重,一品懸鬲六,五品以上四,六品以下二。"
dà táng yuán líng yí zhù:" shè zhòng yú diàn tíng jìn xī nán. qí zhì, xiān kān záo mù zhǎng zhàng èr chǐ, héng zhě bàn zhī. qǔ mù zhī mǐ wèi zhōu, shèng yǐ bā gé, mì yǐ shū bù, xuán yú zhòng nèi héng mù shàng. yǐ wěi xí běi xiàng qū liǎng duān jiāo yú shàng, zhuì yǐ zhú miè." qí sān pǐn yǐ shàng zhì liù pǐn yǐ xià, xuán zhòng jiàng shā rú kāi yuán lǐ.
大唐元陵儀註:"設重於殿庭近西南。其制,先刊鑿木長丈二尺,橫者半之。取沐之米為粥,盛以八鬲,冪以疏布,懸於重內橫木上。以葦席北向屈兩端交於上,綴以竹篾。"其三品以上至六品以下,懸重降殺如開元禮。
shǐ sǐ fú biàn zhōu hàn hòu hàn jìn sòng dà táng
始死服變(周 漢 後漢 晉 宋 大唐)
zhōu zhì, qīn shǐ sǐ, jī lí, tú xiǎn, xī shàng rèn. rèn, shang jì yě. xī yú yāo zhōng, kū yǒng biàn yě.
周制,親始死,笄纚,徒跣,扱上衽。(衽,裳際也。扱於腰中,哭踴便也。)
hàn dài dé sàng fú biàn chú yún:
漢戴德喪服變除云:
zhǎn cuī sān nián zhī fú, shǐ yǒu fù zhī sàng, jī lí, tú xiǎn, xī shàng rèn, jiāo shǒu kū yǒng wú shù, cè dá tòng jí jì xí sān chēng, fú bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù zhāng fǔ guān, bái má jù, wú qú. jù zhī shì, rú dāo yī bí, shéng lián yǐ wèi xíng jiè. sàng wú jié, sù jù gù wú qú, yīn qí jù fǎn. sūn wèi zǔ fù hòu zhě, shàng tōng yú gāo zǔ, zì tiān zǐ dá yú shì, yǔ zi wèi fù tóng. fù wèi zhǎng zi, zì tiān zǐ dá yú shì, bù jī lí, bù tú xiǎn, bù shí zhōu. yú yǔ zi wèi fù tóng. qī wèi fū, qiè wèi jūn, jī lí, bù tú xiǎn, xī shàng rèn jì xí sān chēng, bái bù shēn yī, sù zǒng, bái má jù. yú yǔ nán zǐ tóng yě.
斬縗三年之服,始有父之喪,笄纚,徒跣,扱上衽,交手哭踴無數,惻怛痛疾;既襲三稱,服白布深衣,十五升素章甫冠,白麻屨,無絇。(屨之飾,如刀衣鼻,繩連以為行戒。喪無節,速遽故無絇,音其俱反。)孫為祖父後者,上通於高祖,自天子達於士,與子為父同。父為長子,自天子達於士,不笄纚,不徒跣,不食粥。(餘與子為父同。)妻為夫,妾為君,笄纚,不徒跣,扱上衽;既襲三稱,白布深衣,素總,白麻屨。(餘與男子同也。)
qí cuī sān nián zhě: fù zú shǐ yǒu mǔ zhī sàng, jī lí, tú xiǎn, xī shàng rèn, jiāo shǒu kū yǒng wú shù jì xí sān chēng, fú bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù zhāng fǔ guān, bái má jù, wú qú. fù zú wèi jì mǔ jūn mǔ cí mǔ, sūn wèi zǔ hòu zhě fù zú wèi zǔ mǔ, fú shàng zhì gāo zǔ mǔ, zì tiān zǐ dá yú shì, wèi rén hòu zhě suǒ hòu zhī zǔ mǔ mǔ qī, yǐ shàng yǔ fù zú wèi mǔ tóng. mǔ wèi zhǎng zi, qiè wèi jūn zhī zhǎng zi, jì mǔ wèi zhǎng zi, jiē bù jī lí tú xiǎn yě. nǚ zǐ zi zài shì fù zú wèi mǔ, shǐ sǐ, jī lí, bù tú xiǎn, bù xī shàng rèn jì xí sān chēng, sù zǒng. qí yú bù jiàn zhě, yǔ fù zú wèi mǔ tóng yě.
齊縗三年者:父卒始有母之喪,笄纚,徒跣,扱上衽,交手哭踴無數;既襲三稱,服白布深衣,十五升素章甫冠,白麻屨,無絇。父卒為繼母、君母、慈母,孫為祖後者父卒為祖母,服上至高祖母,自天子達於士,為人後者所後之祖母、母、妻,(以上與父卒為母同。)母為長子,妾為君之長子,繼母為長子,皆不笄纚徒跣也。女子子在室父卒為母,始死,笄纚,不徒跣,不扱上衽;既襲三稱,素總。(其餘不見者,與父卒為母同也。)
qí cuī zhàng zhōu zhě: fù zài shǐ yǒu mǔ zhī sàng, jī lí, tú xiǎn, xī shàng rèn, jiāo shǒu kū yǒng wú shù jì xí sān chēng, bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù zhāng fǔ guān, jí bái má jù, wú qú. wèi chū mǔ cí mǔ jì mǔ jūn mǔ, zì tiān zǐ dá yú shì. fù zú wèi jì mǔ jià, jí jì mǔ bào jì zi. yǐ shàng bìng yǔ fù zài wèi mǔ tóng yǐ. fū wèi qī, shǐ sǐ, sù guān shēn yī, bù jī lí, bù tú xiǎn. nǚ zǐ zi zài shì wèi mǔ, bù tú xiǎn, bù xī shàng rèn jì xí sān chēng, sù zǒng.
齊縗杖周者:父在始有母之喪,笄纚,徒跣,扱上衽,交手哭踴無數;既襲三稱,白布深衣,十五升素章甫冠,吉白麻屨,無絇。為出母、慈母、繼母、君母,自天子達於士。父卒為繼母嫁,及繼母報繼子。(以上並與父在為母同矣。)夫為妻,始死,素冠深衣,不笄纚,不徒跣。女子子在室為母,不徒跣,不扱上衽;既襲三稱,素總。
qí cuī bù zhàng zhōu zhě: wèi shǐ yǒu zǔ fù mǔ zhī sàng, zé bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù guān, jí jù wú qú, kū yǒng wú shù, jì xí wú biàn. qí yú yīng fú zhě bìng tóng.
齊縗不杖周者:謂始有祖父母之喪,則白布深衣,十五升素冠,吉屨無絇,哭踴無數,既襲無變。(其餘應服者並同。)
qí qí cuī sān yuè zhě: shǐ yǒu zēng zǔ fù mǔ zhī sàng, bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù guān, jí jù wú qú. qí yú yīng fú zhě tóng. nǚ zǐ zi shì rén zhě wèi zēng zǔ fù mǔ, sù zǒng. yú yǔ nán zǐ tóng.
其齊縗三月者:始有曾祖父母之喪,白布深衣,十五升素冠,吉屨無絇。(其餘應服者同。)女子子適人者為曾祖父母,素總。(餘與男子同。)
dà gōng qīn zhǎng zhōng shāng qī yuè, wú shòu fú, shǐ yǒu kūn dì zhǎng shāng sàng, bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù guān, jí jù wú qú. chéng rén jiǔ yuè. cóng fù kūn dì zhī sàng, yǔ shāng tóng. tiān zǐ zhū hóu zhī shù kūn dì yǔ dài fū zhī shù zǐ wèi qí mǔ, kū qì yǐn shí, jū chù sī mù, yóu sān nián yě qí yú yǔ shì wèi cóng fù kūn dì xiāng wèi fú tóng. wèi rén hòu zhě wèi qí kūn dì, dài fū wèi bó shū fù mǔ zǐ kūn dì zhī zǐ wèi shì zhě, kū qì yǐn shí sī mù, yǐ shàng bìng yóu zhōu yě. tiān zǐ wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú èr wáng hòu zhě, zhū hóu wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú zhū hóu, dài fū mìng fù dài fū zhī zǐ zhū hóu zhī shù kūn dì wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú qīng dài fū zhě, yǔ shì zhī wèi gū zǐ mèi shì rén zhě fú tóng. tiān zǐ zhī kūn dì wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú zhū hóu dài fū zhě. gū zǐ mèi shì rén zhě wèi kūn dì, qí yì yú nán zǐ zhě, shǐ sǐ sù zǒng.
大功親長中殤七月,無受服,始有昆弟長殤喪,白布深衣,十五升素冠,吉屨無絇。成人九月。從父昆弟之喪,與殤同。天子諸侯之庶昆弟與大夫之庶子為其母,哭泣飲食,居處思慕,猶三年也;其餘與士為從父昆弟相為服同。為人後者為其昆弟,大夫為伯叔父母、子、昆弟之子為士者,哭泣飲食思慕,以上並猶周也。天子為姑姊妹女子子嫁於二王后者,諸侯為姑姊妹女子子嫁於諸侯,大夫命婦、大夫之子、諸侯之庶昆弟為姑姊妹女子子嫁於卿大夫者,與士之為姑姊妹適人者服同。天子之昆弟為姑姊妹女子子嫁於諸侯大夫者。姑姊妹適人者為昆弟,其異於男子者,始死素總。
xiǎo gōng wǔ yuè wú shòu zhī fú zhě: shǐ yǒu shū fù xià shāng zhī sàng, bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù guān, jí jù wú qú. tiān zǐ zhū hóu dài fū wèi dí zǐ dí sūn dí xuán sūn. yǐ shàng bìng xià shāng. bù wèi cì, yǐn shí kàn ěr. wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi kūn dì zhī zǐ fū kūn dì zhī zǐ zhī xià shāng, wèi rén hòu zhě wèi qí kūn dì gū zǐ mèi zhī zhǎng shāng, bìng kū qì yǐn shí yóu dà gōng yě. dài fū zhī zǐ tiān zǐ zhū hóu zhī kūn dì shù zǐ gū zǐ mèi nǚ zǐ zi wèi cóng fù kūn dì cóng fù zǐ mèi, zǔ fù mǔ wèi sūn, yǐ shàng bìng zhǎng shāng. yǔ shū fù zhī xià shāng tóng. gū zǐ mèi shì rén zhě wèi kūn dì zhí zhī shāng, yǔ wèi cóng fù kūn dì zhī zhǎng shāng tóng.
小功五月無受之服者:始有叔父下殤之喪,白布深衣,十五升素冠,吉屨無絇。天子、諸侯、大夫為嫡子、嫡孫、嫡玄孫。(以上並下殤。)不為次,飲食衎爾。為姑姊妹女子子、昆弟之子、夫昆弟之子之下殤,為人後者為其昆弟姑姊妹之長殤,並哭泣飲食猶大功也。大夫之子、天子諸侯之昆弟、庶子、姑姊妹女子子為從父昆弟、從父姊妹,祖父母為孫,(以上並長殤。)與叔父之下殤同。姑姊妹適人者為昆弟侄之殤,與為從父昆弟之長殤同。
chéng rén xiǎo gōng zhě: cóng zǔ zǔ fù mǔ zhī sàng, yǔ xià shāng xiǎo gōng fú tóng. yú yīng fú zhě bìng tóng.
成人小功者:從祖祖父母之喪,與下殤小功服同。餘應服者並同。
sī má sān yuè zhī fú zhě: zú zǔ fù mǔ shǐ sǐ, cháo fú sù guān, jí jù wú qú. fù wèi fū zēng zǔ fù mǔ, yì yú nán zǐ zhě, yǐ sù zǒng yě.
緦麻三月之服者:族祖父母始死,朝服素冠,吉屨無絇。婦為夫曾祖父母,異於男子者,以素總也。
hòu hàn zhèng xuán yún:" zi wèi fù zhǎn cuī, shǐ sǐ, jī lí rú gù zhǎn cuī zhě, duàn qí bù bù jī zhī yě. gǔ zhě wú zé, yǐ liù chǐ lí zēng tāo fā, qí zhuàng rú wěi, yǐ jī héng guàn zhī, jiā guàn qí shàng. hòu hàn shí, zāo sàng zhě lì jīn pà tóu, jí jī lí zhī cún xiàng yě. jì xí sān chēng, yī shí wǔ shēng bù shēn yī, gǔ zhě yī shang shàng xià shū. cǐ shēn yī, hàn shí dān yī yě. xī shàng rèn, yǐ shēn yī shàng rèn xī yú yāo dài zhōng, yǐ biàn shì. tú xiǎn, jiāo shǒu kū. zhū hóu wèi tiān zǐ, fù wèi zhǎng zi, bù tú xiǎn, wèi cì yú nèi, bù chuò zhōu. chén wèi jūn, bù jī lí, bù tú xiǎn, yú yǔ wèi fù tóng. nǚ zǐ zi jià jí zài fù shì zhě, jí qī wèi fū, qiè wèi jūn, bù tú xiǎn, bù xī shàng rèn, fā xiōng fǔ xīn, kū qì wú shù, pán dài rú gù, yú yǔ nán zǐ tóng."
後漢鄭玄云:"子為父斬縗,始死,笄纚如故;(斬縗者,斷其布不緝之也。古者無幘,以六尺纚繒縚發,其狀如尾,以笄橫貫之,加冠其上。後漢時,遭喪者蒞巾帕頭,即笄纚之存象也。)既襲三稱,衣十五升布深衣,(古者衣裳上下殊。此深衣,漢時單衣也。)扱上衽,(以深衣上衽扱於腰帶中,以便事。)徒跣,交手哭。諸侯為天子,父為長子,不徒跣,為次於內,不歠粥。臣為君,不笄纚,不徒跣,餘與為父同。女子子嫁及在父室者,及妻為夫,妾為君,不徒跣,不扱上衽,發胸拊心,哭泣無數,鞶帶如故,餘與男子同。"
liú biǎo yún:" mǔ wèi zhǎng zi qí cuī sān nián, shǐ sǐ, bù tú xiǎn, fǔ xīn kū qì. nǚ zǐ yǐ jià ér tuì zài shì, fù zú wèi mǔ, yǔ mǔ wèi zhǎng zi tóng. qí cuī zhàng zhōu zhě, fù zài wèi mǔ, bù tú xiǎn, kū yǒng wú shù. fán sì bù shí. lǐ, sān nián zhī sàng wǔ bù shí zhě, shì cháng rì èr shí. zì shǐ sǐ zhì sān rì jì chéng fú hòu kě shí, shì sān rì wǔ bù shí yǐ. jīn zhōu zhī sàng quán èr rì bù shí, gù sì bù shí yě. wèi zēng zǔ fù mǔ, bù gǎn yǐ qīng fú fu zhì zūn. jiǎn qí yuè, zé dāng dà gōng jiǔ yuè, dàn sān yuè ěr. shǐ sǐ kū qì sān rì. wèi jiù jūn zhī mǔ qī, yǔ wèi zēng zǔ fù mǔ tóng. shǔ qiào zhōu yún:" wèi fù, shǐ sǐ, qù guān jí gāo qiú dà dài, qí jī lí gé dài jiē rú gù, yī bù shēn yī, xī shàng rèn, tú xiǎn, fǔ xīn hào táo ér wú cháng shēng, kū yǒng wú shù. shǐ sǐ zhě zhì xiǎo liǎn, dà gōng yǐ shàng jiē zài shì. zhàng fū zài shī chuáng dōng, xī miàn fù rén jiā chuáng, dōng miàn. suī zhū fù xiōng gū zǐ, bù yú zhǔ rén, jiē cì qí hòu. yú zhòng fù rén hù wài běi miàn, zhòng xiōng dì táng xià běi miàn. zhū hóu zhī sàng, wéi zhǔ rén zhǔ fù zuò, qí yú jiē lì, qīng dài fū yì zài shì wài, mìng fù hù wài běi miàn, yǒu sī shù shì táng xià běi miàn. dài fū zhī sàng, zhǔ rén zhǔ fù jí yǒu mìng fū mìng fù zhě jiē zuò, wú zhě jiē lì, shì lǎo yì lì, shì lǎo zhī qī hù wài běi miàn, zhòng chén táng xià běi miàn. shì zhī sàng, fù xiōng zi xìng fù rén jiē zuò, tā jiē rú qián. fù wèi zhǎng zi, bù tú xiǎn, bù chuò zhōu. fán fù xiōng suī wǎng kū, bù yú zǐ dì zhī gōng shè āi cì yě. nǚ zǐ zi wèi jià wèi fù, shǐ zú, qù cǎi shì zhī shǔ, jī lí jí dài rú gù, yī bù shēn yī, bù xī shàng rèn, bù tú xiǎn, jí bái má jù wú qú, fǔ xīn kū qì wú shù, bù tǎn, qí yǒng bù jué dì. fù zú wèi mǔ, shǐ sǐ, qù xuán guān shī xí zhī hòu, yīn qí jī lí ér jiā sù guān, qí yú yǔ wèi fù tóng." wú shè cí yún:" fū wèi qī, qù jí guān. dài fū yǐ shàng sù biàn, shì sù wěi mào. yī shí wǔ shēng bái bù shēn yī, jí jù wú qú. shī xí zhī shí, yì kū yǒng."
劉表云:"母為長子齊縗三年,始死,不徒跣,拊心哭泣。女子已嫁而退在室,父卒為母,與母為長子同。齊縗杖周者,父在為母,不徒跣,哭踴無數。凡四不食。(禮,三年之喪五不食者,是常日二食。自始死至三日既成服後可食,是三日五不食矣。今周之喪全二日不食,故四不食也。)為曾祖父母,不敢以輕服服至尊。減其月,則當大功九月,但三月耳。始死哭泣三日。為舊君之母妻,與為曾祖父母同。(蜀譙周云:"為父,始死,去冠及羔裘大帶,其笄纚革帶皆如故,衣布深衣,扱上衽,徒跣,拊心號咷而無常聲,哭踴無數。始死者至小斂,大功以上皆在室。丈夫在屍床東,西面;婦人夾床,東面。雖諸父兄姑姊,不逾主人,皆次其後。餘眾婦人戶外北面,眾兄弟堂下北面。諸侯之喪,唯主人主婦坐,其餘皆立,卿大夫亦在室外,命婦戶外北面,有司庶士堂下北面。大夫之喪,主人主婦及有命夫命婦者皆坐,無者皆立,室老亦立,室老之妻戶外北面,眾臣堂下北面。士之喪,父兄子姓婦人皆坐,他皆如前。父為長子,不徒跣,不歠粥。凡父兄雖往哭,不於子弟之宮設哀次也。女子子未嫁為父,始卒,去彩飾之屬,笄纚及帶如故,衣布深衣,不扱上衽,不徒跣,吉白麻屨無絇,拊心哭泣無數,不袒,其踴不絕地。父卒為母,始死,去玄冠;屍襲之後,因其笄纚而加素冠,其餘與為父同。"吳射慈云:"夫為妻,去吉冠。大夫以上素弁,士素委貌。衣十五升白布深衣,吉屨無絇。屍襲之時,亦哭踴。")
jìn dù yuán kǎi yún:" fù zài wèi mǔ, guān cuī shang dié dài jiē shū cuī. shū, cū yě. sān nián zhě shǐ sǐ zhī zhì, rú bù zhàng zhōu."
晉杜元凱云:"父在為母,冠縗裳絰帶皆疏縗。(疏,粗也。)三年者始死之制,如不杖周。"
sòng cuī kǎi yún:" lǐ, xiào zǐ shǐ yǒu qīn sàng, bēi āi zhì shén, chōng chōng rú yǒu qióng, wèi kě yǐ jié, kū yǒng wú shù. sān rì jì bìn, qú qú rú yǒu qiú ér bù dé, bīn kè diào jí jì shì, jiē sān yǒng, jūn lái diào zé jiǔ yǒng, jiē yǒu bīn xiāng zhào dǎo zhī zhě. tóng zǐ shǐ yǒu qīn sàng, qù shǒu shì, shǒu shì, juǎn zé xiāo tóu zhī shǔ yě. juǎn yīn kǔ yuán fǎn. fú shí wǔ shēng bái bù shēn yī, yǐ zhì chéng fú. nǚ zǐ zi xǔ jià chéng rén zài shì, fù zú wèi mǔ, shǐ sǐ, qù shǒu shì ér gǔ jī lí, bù tú xiǎn, bù xī shàng rèn, bù yǒng kū, fǔ xīn wú shù, sù zǒng zhuā yǐ má. mǔ wèi zhǎng zi jì mǔ wèi zhǎng zi qiè wèi jūn zhī zhǎng zi, yǔ zài shì nǚ zǐ zi fù zú wèi mǔ tóng. bó shū fù mǔ wèi nǚ zǐ zi zhǎng zhōng shāng, shǐ sǐ, gǔ jī lí."
宋崔凱云:"禮,孝子始有親喪,悲哀至甚,充充如有窮,未可以節,哭踴無數。三日既殯,瞿瞿如有求而不得,賓客吊及祭事,皆三踴,君來吊則九踴,皆有儐相詔導之者。童子始有親喪,去首飾,(首飾,卷幘綃頭之屬也。卷音苦圓反。)服十五升白布深衣,以至成服。女子子許嫁、成人在室,父卒為母,始死,去首飾而骨笄纚,不徒跣,不扱上衽,不踴哭,拊心無數,素總髽以麻。母為長子、繼母為長子、妾為君之長子,與在室女子子父卒為母同。伯叔父母為女子子長中殤,始死,骨笄纚。"
dà táng zhī zhì, rú kāi yuán lǐ.
大唐之制,如開元禮。
shǐ sǐ suì dà liǎn suì fù zhōu dà táng
始死禭(大斂禭附周 大唐)
zhōu zhì, dà sàng, xiǎo zǎi shòu qí suì. xiǎo zǎi zhí yún:" sàng huāng shòu qí hán suì." zhū hóu xiāng suì yǐ hòu hé yǔ miǎn fú, xiān hé yǔ bāo yī bù yǐ suì. bù yǐ jǐ zhī zhèng zhě shī yú rén, yǐ bǐ bù yǐ wèi zhèng yě. hòu hé, èr chē yě. shì sàng jiāng xí, jūn shǐ rén suì, chè wéi, zhǔ rén rú chū. wèi rú jūn chū shǐ rén diào shí yě. zhǔ rén yíng yú qǐn mén wài, jiàn bīn bù kū, xiān rù mén yòu, běi miàn. suì zhě zuǒ zhí lǐng, yòu zhí yào, rù shēng, wěi yī yú chuáng, qí suì yú shì, hù xī, běi miàn zhì mìng yuē:" jūn shǐ mǒu suì." suì zhī yán yí yě. yì pī yuē suì yě. zhǔ rén bài rú chū. yì rú diào shí, zhǔ rén jìn zhōng tíng, suì zhě zhì mìng, zhǔ rén kū bài, jī sǎng chéng yǒng. suì zhě rù, yī shī, chū, zhǔ rén bài sòng yú wài mén wài. wéi jūn mìng chū, shēng jiàng zì xī jiē, suì bài bīn. wéi jūn mìng chū, dài fū yǐ xià bù chū. qīn zhě suì, bù jiāng mìng, yǐ jí chén. dà gōng yǐ shàng, yǒu tóng cái zhī yì. bù jiāng mìng, bù shǐ rén jiāng zhī zhì mìng yú zhǔ rén. jí chén, chén zài fáng zhōng. shù xiōng dì suì, shǐ rén yǐ jiāng mìng yú shì, zhǔ rén bài yú wèi, wěi yī yú shī dōng chuáng shàng. shù xiōng dì, zé zhòng xiōng dì yě. biàn zhòng yán shù, róng tóng xìng yě. jiāng mìng yuē:" mǒu shǐ mǒu suì." bài yú wèi. shì zhōng zhī wèi. péng yǒu suì, qīn yǐ jìn, zhǔ rén bài, wěi yī rú chū, tuì. kū, bù yǒng. qīn yǐ jìn, qīn qīn zhī ēn yě. tuì, xià táng fǎn bīn wèi yě. zhǔ rén tú kū bù yǒng, bié yú jūn zhī suì yě. chè yī zhě zhí yī rú suì yǐ shì fáng. fán yú suì zhě chū, yǒu sī chè yī yě. jì xiǎo liǎn, jiāng dà liǎn, yǒu suì zhě zé jiāng mìng, bīn zhě chū qǐng rù gào, zhǔ rén dài yú wèi. sàng lǐ lüè yú wēi yí, jì xiǎo liǎn, bīn zhě nǎi yòng cí. chū qǐng zhī cí yuē" gū mǒu shǐ mǒu qǐng shì" yě. bīn zhě chū gào" xū yǐ", yǐ bīn rù. xū, dài yě. chū gào zhī cí yuē" gū mǒu xū yǐ". bīn rù zhōng tíng, běi miàn zhì mìng. zhǔ rén bài, jī sǎng. bīn shēng zì xī jiē, chū yú zú, wèi shī zú yě. xī miàn wěi yī rú yú shì lǐ, jiàng chū. zhǔ rén chū bài sòng. péng yǒu qīn suì, rú chū yí, xī jiē dōng, běi miàn, kū yǒng sān, jiàng, zhǔ rén bù yǒng. péng yǒu jì wěi yī, yòu hái kū yú xī jiē shàng, bù bèi zhǔ rén. suì zhě yǐ zhě zé bì yǒu shang, zhí yī rú chū. chè yī zhě yì rú zhī, shēng jiàng zì xī jiē yǐ dōng. bó wèi zhě, wú xù. suī fù, yǔ chán tóng, yǒu shang nǎi chéng chēng, bù yòng biǎo yě. yǐ dōng, cáng yǐ dài shì yě.
周制,大喪,小宰受其禭。(小宰職云:"喪荒受其含禭。")諸侯相禭以後輅與冕服,先輅與褒衣不以禭。(不以己之正者施於人,以彼不以為正也。後輅,貳車也。)士喪將襲,君使人禭,徹帷,主人如初。(謂如君初使人吊時也。主人迎於寢門外,見賓不哭,先入門右,北面。)禭者左執領,右執要,入升,委衣於床,其禭於室,戶西,北面致命曰:"君使某禭。"(禭之言遺也。衣被曰禭也。)主人拜如初。(亦如吊時,主人進中庭,禭者致命,主人哭拜,稽顙成踴。)禭者入,衣屍,出,主人拜送於外門外。唯君命出,升降自西階,遂拜賓。(惟君命出,大夫以下不出。)親者禭,不將命,以即陳。(大功以上,有同財之義。不將命,不使人將之致命於主人。即陳,陳在房中。)庶兄弟禭,使人以將命於室,主人拜於位,委衣於屍東床上。(庶兄弟,則眾兄弟也。變眾言庶,容同姓也。)將命曰:"某使某禭。"拜於位。(室中之位。)朋友禭,親以進,主人拜,委衣如初,退。哭,不踴。(親以進,親親之恩也。退,下堂反賓位也。主人徒哭不踴,別於君之禭也。)徹衣者執衣如禭以適房。(凡於禭者出,有司徹衣也。)既小斂,將大斂,有禭者則將命,儐者出請入告,主人待於位。(喪禮略於威儀,既小斂,儐者乃用辭。出請之辭曰"孤某使某請事"也。)儐者出告"須矣",以賓入。(須,待也。出告之辭曰"孤某須矣"。)賓入中庭,北面致命。主人拜,稽顙。賓升自西階,出於足,(謂屍足也。)西面委衣如於室禮,降出。主人出拜送。朋友親禭,如初儀,西階東,北面,哭踴三,降,主人不踴。(朋友既委衣,又還哭於西階上,不背主人。)禭者以褶則必有裳,執衣如初。徹衣者亦如之,升降自西階以東。(帛為褶,無絮。雖複,與禪同,有裳乃成稱,不用表也。以東,藏以待事也。)
dà táng wáng gōng yǐ xià zhī sàng, zèng suì yī fú, chū dāng shí ēn zhì, bù zhe yú lìng diǎn.
大唐王公以下之喪,贈禭衣服,出當時恩制,不著於令典。
xiǎo liǎn zhōu suí dà táng
小斂(周 隋 大唐)
zhōu zhì, dà sàng, dà liǎn xiǎo liǎn, xiǎo zōng bó shuài yì zú ér zuǒ liǎn. sī fú gōng liǎn yī fú. diǎn ruì zǎng guī zhāng bì cóng hǔ huáng zhī qú méi, shū bì cóng yǐ liǎn shī. zǎng dú yuē zǔ. qú méi zhě, yù shì zhī gōu zhuàn yě. yǐ zǔ chuān lián liù yù gōu zhuàn zhī zhōng yǐ liǎn shī. guī zài zuǒ, zhāng zài shǒu, hǔ zài yòu, huáng zài zú, bì zài bèi, cóng zài fù, gài qǔ xiàng fāng míng, shén zhī yě. shū bì cóng zhě, tōng yú tiān dì. zhū hóu dài fū shì sàng, jiāng xiǎo liǎn, jiē jué míng chén yī yú xù dōng, dài fū shì chén yī yú fáng zhōng. tiān zǐ zhī shì. yī jiē shí yǒu jiǔ chēng. tiān zǐ zhì shì jiē tóng. páo bì yǒu biǎo, bù dān, yī bì yǒu shang, wèi zhī yī chēng. jiē zuǒ rèn, jié jiǎo bù niǔ. páo, xiè yī, bì yǒu yǐ biǎo zhī, nǎi chéng chēng yě. zá jì yuē" zi gāo zhī xí, jiǎn yī shang, yǔ shuì yī xūn sī rǎn wèi yī" shì yě. lùn yǔ yuē" dāng shǔ zhěn chī xì, bì biǎo ér chū zhī", wèi qí xiè yě. yī shí jiǔ chēng, fǎ tiān dì zhī zhōng shù. fán liǎn zhě yào fāng, sàn yī yǒu dào zhě yě. zuǒ rèn, rèn xiàng zuǒ, fǎn shēng shí. sī rǎn, ér zhàn fǎn. sān rì, xiǎo liǎn yú hù nèi. dài fū yǐ shàng jiē yǐ lái rì shù, tōng sǐ rì wèi sì rì yě. shì sǐ yǔ wǎng rì, tōng sǐ rì wèi sān rì yě. jūn yǐ diàn xí, bù jiǎo jǐn qīn dài fū yǐ pú xí gǎo qīn shì wěi xí zī qīn. chén yī yú fáng, nán lǐng xī shàng, qiàn. jiǎo héng sān suō yī, guǎng zhōng fú, xī qí mò. qiàn, qū yě. jiǎo, suǒ yǐ shōu shù yī fú wèi jiān jí yě. yǐ bù wèi zhī. suō, zòng yě. héng zhě sān fú, zòng zhě yī fú. xī qí mò zhě, lìng kě jié yě. sàng dà jì yuē:" jiǎo yī fú wèi sān, bù bāi." lǐ wěi yuē:" tiān zǐ wǔ rì, zhū hóu sān rì, dài fū shì sān rì ér xiǎo liǎn." qiàn yīn cè gēng fǎn. zī qīn chēng lǐ, wú dǎn. yīn dǎn. dǎn, bèi shí yě. liǎn yī huò dào bèi, wú bié yú qián hòu kě yě. fán qīn zhì tóng, jiē wǔ fú. jì fú cì, jué biàn fú pí biàn fú. sàn yī cì, tuàn yī yǐ xià, páo jiǎn zhī shǔ. fán shí yǒu jiǔ chēng. jì fú yǔ sàn yī. chén yī jì zhī, shù suì yě. bù bì jǐn yòng. qǔ chēng ér yǐ, bù wù duō. shì guàn èr rén yǐ bìng, dōng miàn lì yú xī jiē xià. lì qí jǔ shī. bù xí yú hù nèi, xià guǎn shàng diàn. yǒu sī bù liǎn xí. shāng zhù bù jiǎo qīn sàn yī jì fú. jì fú bù dǎo, měi zhě zài zhōng. liǎn zhě qū fāng, huò diān dào yī shang, jì fú zūn, bù dǎo zhī. měi, shàn yě. shàn yī hòu bù, yú liǎn zé zài zhōng yě. jì hòu bù jì fú, ér yòu yán shàn zhě zài zhōng, míng měi fú fēi yī chēng yě. shì jǔ qiān shī, fǎn wèi. qiān shī yú fú shàng. shè chuáng zǐ yú liǎng yíng zhī jiān, rèn rú chū, yǒu zhěn. rèn, qǐn wò zhī xí. yì xià guǎn shàng diàn. zú liǎn, chè wéi. shī yǐ shì yě. zhǔ rén xī miàn, féng shī, yǒng wú suàn. zhǔ fù dōng miàn, féng yì rú zhī. féng, fú yīng. shì jǔ nán nǚ fèng shī yí yú táng, hū yòng yí qīn, nán nǚ rú shì wèi, yǒng wú suàn. yí zhī yán shī yě. yí qīn, fù shī jiù zhī qīn. táng wèi yíng xián chuáng zǐ shàng yě. zhǔ rén chū yú zú, jiàng zì xī jiē. zhòng zhǔ rén dōng miàn jí wèi, fù rén zuò jiē shàng xī miàn. zhǔ rén bài bīn, dài fū tè bài, shì lǚ zhī, jí wèi yǒng, xí dié yú xù dōng, fù wèi. bài bīn, xiàng bīn wèi bài zhī. jí wèi yǒng, dōng fāng wèi yě. xí dié yú xù dōng, dōng jiā shì zhī qián. nǎi diàn. zhù yǔ zhí shì wèi zhī. fán liǎn zhě tǎn, qiān shī zhě xí. tǎn zhě, yú shì biàn yě. jūn zhī sàng, tài zhù shì liǎn, zhòng zhù zuǒ zhī. dài fū zhī sàng, tài zhù wèi shì, zhòng zhù shì liǎn. shì zhī sàng, xiǎo zhù wèi shì, shì shì liǎn. shì yóu lín yě. tài zhù zhī zhí, dà sàng zàn liǎn. sàng zhù, qīng dài fū zhī sàng zhǎng liǎn. shì sàng lǐ shāng zhù zhǔ liǎn. fán liǎn zhě liù rén. liǎn zhě jì liǎn bì kū. tǔ yǔ qí zhí shì zé liǎn. liǎn yān zé wèi zhī yī bù shí. liǎn zhě bì shǐ suǒ yǔ zhí shì zhě, bù yù wàng rén xiè zhī.
周制,大喪,大斂、小斂,小宗伯帥異族而佐斂。司服供斂衣服。典瑞駔珪、璋、璧、琮、琥、璜之渠眉,疏璧琮以斂屍。(駔讀曰組。渠眉者,玉飾之溝瑑也。以組穿聯六玉溝瑑之中以斂屍。珪在左,璋在首,琥在右,璜在足,璧在背,琮在腹,蓋取象方明,神之也。疏璧琮者,通於天地。)諸侯、大夫、士喪,將小斂,皆厥明陳衣於序東,大夫士陳衣於房中。(天子之士。)衣皆十有九稱。(天子至士皆同。)袍必有表,不單,衣必有裳,謂之一稱。皆左衽,結絞不紐。(袍,褻衣,必有以表之,乃成稱也。雜記曰"子羔之襲,繭衣裳,與稅衣纁〈糹冉〉為一"是也。論語曰"當暑袗絺綌,必表而出之",為其褻也。衣十九稱,法天地之終數。凡斂者要方,散衣有倒者也。左衽,衽向左,反生時。〈糹冉〉,而占反。)三日,小斂於戶內。(大夫以上皆以來日數,通死日為四日也。士死與往日,通死日為三日也。)君以簟席,布絞錦衾;大夫以蒲蓆縞衾;士葦席緇衾。陳衣於房,南領西上,綪。絞橫三縮一,廣終幅,析其末。(綪,屈也。絞,所以收束衣服為堅急也。以布為之。縮,縱也。橫者三幅,縱者一幅。析其末者,令可結也。喪大記曰:"絞一幅為三,不擘。"禮緯曰:"天子五日,諸侯三日,大夫士三日而小斂。"綪音側耕反。)緇衾赬里,無紞。(音膽。紞,被識也。斂衣或倒被,無別於前後可也。凡衾制同,皆五幅。)祭服次,(爵弁服、皮弁服。)散衣次,(褖衣以下,袍繭之屬。)凡十有九稱。(祭服與散衣。)陳衣繼之,(庶禭也。)不必盡用。(取稱而已,不務多。)士盥二人以並,東面立於西階下。(立俟舉屍。)布席於戶內,下莞上簟。(有司布斂席。)商祝布絞衾、散衣、祭服。祭服不倒,美者在中。(斂者趨方,或顛倒衣裳,祭服尊,不倒之。美,善也。善衣後布,於斂則在中也。既後布祭服,而又言善者在中,明每服非一稱也。)士舉遷屍,反位。(遷屍於服上。)設床笫於兩楹之間,衽如初,有枕。(衽,寢臥之席。亦下莞上簟。)卒斂,徹帷。(屍已飾也。)主人西面,馮屍,踴無算。主婦東面,馮亦如之。(馮,服膺。)士舉男女奉屍侇於堂,幠用夷衾,男女如室位,踴無算。(侇之言屍也。夷衾,覆屍柩之衾。堂謂楹閒床笫上也。)主人出於足,降自西階。眾主人東面即位,婦人阼階上西面。主人拜賓,大夫特拜,士旅之,即位踴,襲絰於序東,復位。(拜賓,向賓位拜之。即位踴,東方位也。襲絰於序東,東夾室之前。)乃奠。(祝與執事為之。)凡斂者袒,遷屍者襲。(袒者,於事便也。)君之喪,太祝是斂,眾祝佐之。大夫之喪,太祝為侍,眾祝是斂。士之喪,小祝為侍,士是斂。(侍猶臨也。太祝之職,大喪贊斂。喪祝,卿大夫之喪掌斂。士喪禮商祝主斂。)凡斂者六人。斂者既斂必哭。土與其執事則斂。斂焉則為之一不食。(斂者必使所與執事者,不欲妄人褻之。)
suí kāi huáng chū, tài cháng qīng niú hóng zòu zhe sàng jì lìng:" zhèng yī pǐn hōng, zé hóng lú qīng jiān hù sàng shì, sī yí lìng shì lǐ zhì. èr pǐn yǐ shàng zé hóng lú chéng jiān hù, sī yí chéng shì lǐ zhì. wǔ pǐn yǐ shàng hōng zú, jí sān pǐn yǐ shàng yǒu zhōu qīn yǐ shàng sàng, bìng zhǎng yí yī rén shì lǐ zhì. guān rén zài zhí sàng, tīng liǎn yǐ cháo fú yǒu fēng zhě liǎn yǐ miǎn fú wèi yǒu guān zhě bái qià dān yī. fù rén yǒu guān pǐn zhě, yì yǐ qí fú liǎn. jīn bù dé zhì jīn yín zhū yù."
隋開皇初,太常卿牛弘奏著喪紀令:"正一品薨,則鴻臚卿監護喪事,司儀令示禮制。二品以上則鴻臚丞監護,司儀丞示禮制。五品以上薨卒,及三品以上有周親以上喪,並掌儀一人示禮制。官人在職喪,聽斂以朝服;有封者斂以冕服;未有官者白帢單衣。婦人有官品者,亦以其服斂。巾不得置金銀珠玉。"
dà táng yuán líng yí zhù:" nèi wài gè suí zhí bèi bàn, shàng shí xiān jù tài láo zhī zhuàn. jué míng ér xiǎo liǎn. yú liǎn qián sān kè, shì zhōng bǎn zòu' qǐng zhōng yán', yù fǔ lìng shè xiǎo liǎn chuáng yú dà xíng xī, nán shǒu, zhěn xí bèi yān, jiā yǐ wò wéi, zhōu yǐ sù wéi. zhǔ yī xiān lǜ suǒ sī chén xiǎo liǎn zhī yī shí jiǔ chēng jí jiǎo qīn yú diàn zhōng xián zhī dōng xí shàng, nán lǐng xī shàng. xiǎo liǎn qián èr kè, kāi gōng diàn zhū mén, zhū wèi gè lēi suǒ bù, zhàng wèi rú cháng shì. shè bǎi guān wèi cì, jí sān wáng hòu sān kè děng wèi. yòu shè nèi wài mìng fù děng bài kū wèi. xiǎo liǎn qián yī kè, shì zhōng zòu' wài bàn', lǐ yí shǐ yǐn sì huáng dì jí huáng zǐ děng, fú yǐn gè jí wèi cì, cóng lín zhě kū. nèi yè zhě yǐn zhū wáng děng jìn jiù wèi. bǎi guān yì rù jiù wèi. zhí lǐ zhě chēng kū, zài wèi zhě jiē kū. shì yù xiǎo chén shēng diàn, xiān bù yī yú jiǎo shàng, nǎi qiān yú yī shàng, jǔ qīn ér liǎn, yǐ cì jiā yī shí jiǔ chēng bì, nǎi jié jiǎo ér qīn yān. jìn shì fú sì huáng dì kū, jìn, guì féng dà xíng, xìng, kū yǒng wú shù, fú yǐn hái cì. qí bǎi guān yǐ lǐ qù zhí ér hōng zú zhě, tīng liǎn yǐ běn guān zhī fú. wú guān zhě jiè zé dān yī. fù rén yǒu guān pǐn, yì yǐ qí fú liǎn." yīng pèi zhě, jiē yòng là dài yù, jìn yǐ jīn yù zhū bǎo ér liǎn yě. yú rú kāi yuán lǐ.
大唐元陵儀註:"內外各隨職備辦,尚食先具太牢之饌。厥明而小斂。於斂前三刻,侍中版奏'請中嚴',御府令設小斂床於大行西,南首,枕席備焉,加以幄帷,周以素帷。主衣先率所司陳小斂之衣十九稱及絞衾於殿中閒之東席上,南領西上。小斂前二刻,開宮殿諸門,諸衛各勒所部,仗衛如常式。設百官位次,及三王后、三恪等位。又設內外命婦等拜哭位。小斂前一刻,侍中奏'外辦',禮儀使引嗣皇帝及皇子等,扶引各即位次,從臨者哭。內謁者引諸王等進就位。百官亦入就位。執禮者稱哭,在位者皆哭。侍御小臣升殿,先布衣於絞上,乃遷於衣上,舉衾而斂,以次加衣十九稱畢,乃結絞而衾焉。近侍扶嗣皇帝哭,進,跪馮大行,興,哭踴無數,扶引還次。其百官以理去職而薨卒者,聽斂以本官之服。無官者介幘單衣。婦人有官品,亦以其服斂。"(應珮者,皆用蠟代玉,禁以金玉珠寶而斂也。)餘如開元禮。