strong lǐ sì shí sì yán gé sì shí sì xiōng lǐ liù strong
礼四十四 沿革四十四 凶礼六
sàng zhì zhī èr
丧制之二
mù yù zhōu dà táng
沐浴(周 大唐)
zhōu zhì, dà sàng, sì shī dà mǐ yīn wěi yǐ chàng zhù yù. yīn zhǔ. zhù xiāng cǎo, zhǔ yǐ wéi chàng yǐ yù shī. xiāng cǎo, yù jīn yě. mǐ wèi yù shī. xiǎo zōng bó zhǎng dà sì yǐ jù chàng mǐ shī. dà sì, shǐ chén shī yě. dù zi chūn yún yǐ jù chàng yù shī. jūn mù liáng, dài fū mù jì, shì mù liáng.
周制,大丧,肆师大渳(音尾)以鬯筑鬻。(音煮。筑香草,煮以为鬯以浴尸。香草,郁金也。渳谓浴尸。)小宗伯掌大肆以秬鬯渳尸。(大肆,始陈尸也。杜子春云以秬鬯浴尸。)君沐粱,大夫沐稷,士沐粱。
shì sàng, shǐ zú, diān rén jué kǎn yú jiē jiān, shǎo xī wèi yì yú xī qiáng xià, dōng xiāng. jué kǎn nán shùn, guǎng chǐ, lún èr chǐ, shēn sān chǐ, nán qí rǎng. diān rén, yǒu sī zhǔ tián yě zhī guān. yì, kuài zào, zài xī qiáng xià, zhōng tíng zhī xī. nán shùn, tǒng yú táng yě. yì yīn yì. xīn pén pán píng fèi dūn yīn duì zhòng gé yīn lì jiē zhuó, zào yú xī jiē xià. xīn cǐ wǎ qì wǔ zhǒng zhě, zhòng sǐ shì. pén yǐ shèng shuǐ, pán chéng nuǎn zhuó, píng yǐ jí shuǐ. fèi dūn, dūn wú zú zhě, suǒ yǐ shèng mǐ yě. zhòng gé, gé jiāng xuán yú zhòng. zhuó, dí gài yě. zào, zhì yě. yóu zhuàn yě, yǐ zào yán zhī, sāng shì jù. mù jīn yī, yù jīn èr, jiē yòng xì, shí yú fán, jīn suǒ yǐ shì wū gòu. yù jīn èr zhě, shàng tǐ xià tǐ yì yě. xì, cū gé yě. fán yīn fán, xià tóng. zhì yú dān, dān, wěi sì yě. yù yī yú qiè, yù yī, yǐ bù wèi zhī, zhì rú jīn tōng cái yě. jiē zhuàn yú xī xù xià, nán shàng. dōng xī qiáng wèi zhī xù. zhōng yǐ nán wèi zhī táng. guǎn rén jí, bù shuō yù, jūn bì fǎn. qū zhī, guǎn rén, yǒu sī zhǔ guǎn shè zhě. bù shuō yù, jiāng yǐ jiù zhù zhuó mǐ. qū, yíng yě. jǐn jiē bù shēng táng, shòu wài yù zhě. wài yù zhě rù yù. zhǔ rén jiē chū hù wài, běi miàn. xiǎo chén sì rén kàng qīn, yù zhě èr rén yù, tǎn zǐ. zhuāng qí fǎn. kàng qīn, wèi qí luǒ chéng, bì zhī. tǎn zǐ, qù xí, lù shuǐ biàn yě. chéng, tā dǐng fǎn. yù shuǐ yòng pén, wò shuǐ yòng dǒu, yīn zhǔ. yù yòng chī jīn, zhèn yīn zhèn yòng yù yī, rú tā rì. xiǎo chén zhǎo zú. yù yú shuǐ qì yú kǎn. fù rén sàng, zé nèi yù zhě kàng qīn ér yù. kàng qīn zhě, bì shàng, zhòng xíng yě. zhèn, shì yě. zhǎo zú, duàn zú zhǎo yě. guǎn rén jí, shòu yù zhě, yù zhě chà qī hé fǎn mù yú táng shàng. shì zé zhù xī mǐ yú táng, nán miàn, yòng pén. guǎn rén jǐn jiē bù shēng táng shòu pān, zhǔ yú yì, táo rén chū zhòng gé, diān rén qǔ suǒ chè miào zhī xī běi fèi xīn yòng cuàn zhī. jǐn jiē, sān děng zhī shàng yě, chà yì xī yě. xī fàn mǐ qǔ qí pān, yǐ wéi mù yě. sāng lǐ shì mù yǐ dào, cǐ yún yǐ liáng, gài tiān zǐ zhī shì yě. lǜ ér shàng zhī, tiān zǐ zé mù shǔ yǔ. zhù, xià zhù yě. zhù shèng mǐ yú dūn, diàn yú jù běi. guǎn rén shòu yù zhě mù, nǎi mù yòng wǎ pán, zhèn yòng jīn, rú tā rì. xiǎo chén zhǎo shǒu jiǎn xū. rú zhuó qì yú kǎn. rú zhuó, mù yù yú pān shuǐ. jīn zhì yù yī yì qì zhī. jì xī jì yún:" diān rén zhù qǐn kǎn." zhù:" zhù, shí tǔ qí zhōng, jiān zhī, chuān kǎn zhī míng, yī yuē qǐn." yīn wǔ jǐn fǎn. jūn dài fū shùn zhǎo jí liǎn shí yú jiǎo zhōng, shì mái zhī. shùn yīn shùn, luàn fā yě. jiǎo zhōng wèi guān nèi sì yú yě. jiāng shí zhǎo fā yú guān zhōng, bì wèi xiǎo náng shèng zhī. kuò yòng zǔ, nǎi jī, shè míng yī shang. yòng zǔ shù fà. kuò, liǎn yě. kuò yīn kuài, yòu yīn huì yě. zhǔ rén rù jí wèi. yǐ shè míng yī, kě yǐ rù yě.
士丧,始卒,甸人掘坎於阶间,少西;为垼於西墙下,东乡。掘坎南顺,广尺,轮二尺,深三尺,南其壤。(甸人,有司主田野之官。垼,块灶,在西墙下,中庭之西。南顺,统於堂也。垼音役。)新盆、盘、瓶、废敦、(音对)重鬲(音历)皆濯,造於西阶下。(新此瓦器五种者,重死事。盆以盛水,盘承渜濯,瓶以汲水。废敦,敦无足者,所以盛米也。重鬲,鬲将悬於重。濯,涤溉也。造,至也。犹馔也,以造言之,丧事遽。)沐巾一,浴巾二,皆用绤,实於笲,(巾所以拭污垢。浴巾二者,上体下体异也。绤,粗葛也。笲音烦,下同。)栉於箪,(箪,苇笥也。)浴衣於箧,(浴衣,以布为之,制如今通裁也。)皆馔於西序下,南上。(东西墙谓之序。中以南谓之堂。)管人汲,不说繘,(均必反。)屈之,(管人,有司主馆舍者。不说繘,将以就祝濯米。屈,萦也。)尽阶不升堂,授外御者。外御者入浴。主人皆出户外,北面。小臣四人抗衾,御者二人浴,襢笫。(庄俟反。抗衾,为其裸裎,蔽之。襢笫,去席,盝水便也。裎,他顶反。)浴水用盆,沃水用枓,(音主。)浴用絺巾,挋(音振)用浴衣,如他日。小臣爪足。浴馀水弃於坎。妇人丧,则内御者抗衾而浴。(抗衾者,蔽上,重形也。挋,拭也。爪足,断足爪也。)管人汲,授御者,御者差(七何反)沐於堂上。士则祝淅米於堂,南面,用盆。管人尽阶不升堂受潘,煮於垼,陶人出重鬲,甸人取所彻庙之西北厞薪用爨之。(尽阶,三等之上也,差亦淅也。淅饭米取其潘,以为沐也。丧礼士沐以稻,此云以粱,盖天子之士也。率而上之,天子则沐黍与。祝,夏祝也。)祝盛米於敦,奠於具北。管人授御者沐,乃沐用瓦盘,挋用巾,如他日。小臣爪手翦须。濡濯弃於坎。(濡濯,沐浴馀潘水。巾栉浴衣亦弃之。既夕记云:"甸人筑坅坎。"注:"筑,实土其中,坚之,穿坎之名,一曰坅。"音五锦反。)君大夫鬊爪及敛实於角中,士埋之。(鬊音舜,乱发也。角中谓棺内四隅也。将实爪发於棺中,必为小囊盛之。)鬠用组,乃笄,设明衣裳。(用组束发。鬠,敛也。鬠音脍,又音会也。)主人入即位。(已设明衣,可以入也。)
dà táng yuán líng yí zhù:" jiāng mù yù, nèi yǒu sī wèi yì yú diàn xī láng xià, lèi kuài wèi zào, dōng miàn, yǐ qí zhǔ. mù yù xīn pén pán píng gé jiē zhuó zhī, chén yú xī jiē xià. jué kǎn yú xī jiē zhī xī. chén míng yī shang yú qí cè. bó jīn yī, fāng chǐ bā cùn, mù jīn èr, yù jīn sì, jiē yòng bó liàn. zhì jí yù yī gè shí yú qiè. jiāng mù yù, nèi zhǎng shì zhě fèng mǐ pān jí tāng, gè shèng yǐ wèng, bìng mù pán, shēng zì xī jiē, shòu mù zhě yǐ rù. sì huáng dì fēi gōng zhǔ děng xī chū wéi wài. sì huáng dì yǐ xià zài diàn dōng yíng xián, běi miàn xī shàng. nèi mìng fù yǐ xià zài diàn xī xián, běi miàn dōng shàng. jù lì kū. jì mù ér zhì. jiāng yù, nèi zhí shì zhě liù rén kàng qīn, yù zhě sì rén yù, shì yǐ jīn, zhèn yòng yù yī. shè chuáng yú dà xíng dōng, rèn xià guǎn, xí shàng diàn. yù zhě jǔ dà xíng, yì chuáng shè zhěn, lǐ qí xū fà, duàn zhǎo, shèng yú xiǎo náng, dà liǎn jí nèi yú guān zhōng yě. zhe míng yī shang, yǐ fāng jīn fù miàn, yǐ dà liǎn zhī qīn fù zhī. nèi wài rù, jiù wèi kū. qí wǔ pǐn yǐ shàng mù yòng jì, sì rén yù. liù pǐn yǐ xià mù yòng liáng, èr rén yù." yú jù kāi yuán lǐ.
大唐元陵仪注:"将沐浴,内有司为垼於殿西廊下,累块为灶,东面,以俟煮。沐浴新盆盘瓶鬲皆濯之,陈於西阶下。掘埳於西阶之西。陈明衣裳於其侧。帛巾一,方尺八寸,沐巾二,浴巾四,皆用帛练。栉及浴衣各实於箧。将沐浴,内掌事者奉米潘及汤,各盛以瓮,并沐盘,升自西阶,授沐者以入。嗣皇帝、妃、公主等悉出帷外。嗣皇帝以下在殿东楹閒,北面西上。内命妇以下在殿西閒,北面东上。俱立哭。既沐而栉。将浴,内执事者六人抗衾,御者四人浴,拭以巾,挋用浴衣。设床於大行东,衽下莞,席上簟。浴者举大行,易床设枕,理其须发,断爪,盛於小囊,大敛即内於棺中也。著明衣裳,以方巾覆面,以大敛之衾覆之。内外入,就位哭。其五品以上沐用稷,四人浴。六品以下沐用粱,二人浴。"馀具开元礼。
hán zhōu wèi dà táng
含(周 魏 大唐)
zhōu zhì, diǎn ruì dà sàng gòng fàn yù hán yù. fàn yù, suì yù yǐ zá mǐ yě. hán yù, yǐ zhù zuǒ yòu diān jí kǒu zhōng zhě yě. diān yīn diān. shè rén gòng fàn mǐ. fàn suǒ yǐ shí kǒu, bù rěn xū yě. zhū hóu yǐ bì, dài fū yǐ zhū, shì yǐ bèi, shí yú fán. bèi, shuǐ wù, gǔ zhě yǐ wéi huò, jiāng shuǐ chū yān. fán, zhú qì míng yě. mǐ, jūn yǐ liáng, dài fū jì, shì liáng, yī dòu shí yú kuāng. yī dòu, sì shēng.
周制,典瑞大丧供饭玉、含玉。(饭玉,碎玉以杂米也。含玉,以柱左右齻及口中者也。齻音颠。)舍人供饭米。(饭所以实口,不忍虚也。)诸侯以璧,大夫以珠,士以贝,实於笲。(贝,水物,古者以为货,江水出焉。笲,竹器名也。)米,君以粱,大夫稷,士粱,一豆实於筐。(一豆,四升。)
shì sàng jiāng hán, shāng zhù xí jì fú tuàn yī cì. shāng zhù, zhù xí shāng lǐ zhě yě. shāng rén jiào zhī yǐ jìng, yú jiē shén yí. xí, bù yī chuáng shàng yě. jì fú, jué biàn fú pí biàn fú, jiē cóng jūn zhù jì zhī fú yě. dà là yǒu pí biàn sù fú sòng zhōng zhī lǐ. xí yī yú chuáng, chuáng cì hán chuáng zhī dōng yě. zhǔ rén chū, nán miàn, zuǒ tǎn, xī zhū miàn zhī yòu, guàn yú pén shàng, xǐ bèi, zhí yǐ rù. zǎi xǐ sì jiàn yú mǐ, zhí yǐ cóng. jù rù hù xī xiāng yě. sì yīn sì. shāng zhù zhí jīn cóng rù, dāng yǒu běi miàn, chè zhěn, shè jīn, chè xiē, shòu bèi, diàn yú shī xī. dāng yǒu běi miàn, zhí shī nán yě. shè jīn fù miàn, wèi fàn zhī yí luò mǐ yě. zhǔ rén yóu zú xī chuáng shàng zuò, dōng miàn. bù gǎn cóng shǒu qián yě. zhǔ rén zuǒ xī mǐ shí yú yòu, sān shí yī bèi. zuǒ zhōng yì rú zhī. yòu shí mǐ wéi yíng. yú yòu, shī kǒu zhī yòu yě. wéi yíng, qǔ mǎn ér yǐ. zhǔ rén xí, fǎn wèi. xí, fú yī yě. wèi zài shī dōng. shāng zhù yǎn, zhèn, shè mì mù. yǎn zhě, xiān jié yí xià, jì zhèn, shè mì mù. jì xī jì yún:" zú xǐ bèi, fǎn yú fán, shí bèi, zhù yòu diān zuǒ diān." zhù yún:" xiàng chǐ jiān yě." mì yīn yíng, xià tóng. xià zhù chè yú, nǎi xí. xià zhù, zhù xí xià lǐ zhě. xià rén jiào yǐ zhōng, qí yú yǎng yí yě.
士丧将含,商祝袭祭服褖衣次。(商祝,祝习商礼者也。商人教之以敬,於接神宜。袭,布衣床上也。祭服,爵弁服、皮弁服,皆从君助祭之服也。大蜡有皮弁素服送终之礼。袭衣於床,床次含床之东也。)主人出,南面,左袒,扱诸面之右,盥於盆上,洗贝,执以入。宰洗柶建於米,执以从。(俱入户西乡也。柶音四。)商祝执巾从入,当牖北面,彻枕,设巾,彻楔,受贝,奠於尸西。(当牖北面,直尸南也。设巾覆面,为饭之遗落米也。)主人由足西床上坐,东面。(不敢从首前也。)主人左扱米实於右,三实一贝。左、中亦如之。又实米唯盈。(於右,尸口之右也。唯盈,取满而已。)主人袭,反位。(袭,服衣也。位在尸东。)商祝掩,瑱,设幎目。(掩者,先结颐下,既瑱,设幎目。既夕记云:"卒洗贝,反於笲,实贝,柱右齻左齻。"注云:"象齿坚也。"幎音萦,下同。)夏祝彻馀,乃袭。(夏祝,祝习夏礼者。夏人教以忠,其於养宜也。)
fán zhū hóu yǒu xiāng hán zhī lǐ, hán zhě zhí bì jiāng mìng yuē:" guǎ jūn shǐ mǒu hán." xiāng zhě rù gào, chū yuē:" gū mǒu xū yǐ." hán yù wèi bì zhì, qí fēn cùn dà xiǎo wèi wén. hán zhě rù, shēng táng zhì mìng. zhǔ rén bài, jī sǎng. hán zhě zuò wěi yú bìn dōng nán. yǒu wěi xí, jì zàng pú xí. jiàng chū, fǎn wèi. chūn qiū yǒu jì zàng guī hán fèng suì, wú jī yān, jiē shòu zhī yú bìn gōng shì yě. zǎi fū cháo fú jí sàng jù, shēng zì xī jiē, xī miàn zuò qǔ bì, jiàng zì xī jiē yǐ dōng. cháo fú, gào lín guó zhī lǐ. jí, jiù yě. yǐ dōng, cáng yú nèi yě. zhū hóu shǐ rén diào, qí cì hán suì fèng lín, jiē tóng rì ér bì shì zhě yě. qí cì rú shì yě. yán wǔ zhě xiāng cì tóng shí yě.
凡诸侯有相含之礼,含者执璧将命曰:"寡君使某含。"相者入告,出曰:"孤某须矣。"(含玉为璧制,其分寸大小未闻。)含者入,升堂致命。主人拜,稽颡。含者坐委於殡东南。有苇席,既葬蒲席。降出,反位。(春秋有既葬归含、赗、襚,无讥焉,皆受之於殡宫是也。)宰夫朝服即丧屦,升自西阶,西面坐取璧,降自西阶以东。(朝服,告邻国之礼。即,就也。以东,藏於内也。)诸侯使人吊,其次含、襚、赗、临,皆同日而毕事者也。其次如是也。(言五者相次同时也。)
zuǒ zhuàn: zhū hóu fá qín, cáo xuān gōng zú yú huì, lǔ chéng gōng shí sān nián, cáo bó lú zú yú shī shì yě. zhū hóu qǐng hán. yǐ péng yǒu yǒu xiāng dàn shí zhī dào yě.
左传:诸侯伐秦,曹宣公卒於会,(鲁成公十三年,曹伯庐卒於师是也。)诸侯请含。(以朋友有相啖食之道也。)
wèi wén dì huáng chū sì nián, zhì yuē:" fàn hán wú yǐ zhū yù, wú shī zhū rú yù xiá. xī zhě jì sūn yǐ yú fán liǎn, kǒng qiū pì zhī bào hái zhōng yuán."
魏文帝黄初四年,制曰:"饭含无以珠玉,无施珠襦玉柙。昔者季孙以玙璠敛,孔丘譬之暴骸中原。"
dà táng yuán líng yí zhù:" nèi yǒu sī fèng pán shuǐ shēng táng, sì huáng dì chū, guàn shǒu yú wéi wài, xǐ yù ruò bèi, shí fán, zhí yǐ rù, xī miàn zuò, fā jīn chè zhěn, diàn yù bèi yú kǒu zhī yòu. dà chén yī rén qīn nà liáng fàn, cì hán yù. jì hán qì, sì huáng dì fù wèi. zhí fú zhě chén xí yī shí èr chēng, shí yǐ xiāng fěi, chéng yǐ xí. qù jīn jiā miàn yī qì, shè chōng ěr, zhe wò shǒu jí shǒu yī, nà xì, nǎi xí. jì xí, fù yǐ dà liǎn zhī qīn. nǎi kāi wéi, nèi wài jù rù, fù wèi kū. qí sān pǐn yǐ shàng yòng liáng jí bì, sì pǐn wǔ pǐn yòng jì yǔ bì, liù pǐn yǐ xià yòng liáng yǔ bèi." qí yí jù kāi yuán lǐ.
大唐元陵仪注:"内有司奉盘水升堂,嗣皇帝出,盥手於帷外,洗玉若贝,实笲,执以入,西面坐,发巾彻枕,奠玉贝於口之右。大臣一人亲纳粱饭,次含玉。既含讫,嗣皇帝复位。执服者陈袭衣十二称,实以箱篚,承以席。去巾加面衣讫,设充耳,著握手及手衣,纳舄,乃袭。既袭,覆以大敛之衾。乃开帷,内外俱入,复位哭。其三品以上用粱及璧,四品、五品用稷与碧,六品以下用粱与贝。"其仪具开元礼。
xí zhōu dà táng
袭(周 大唐)
zhōu zhì, tiān zǐ shí èr chēng, shàng gōng jiǔ chēng, zhū hóu qī chēng, dài fū wǔ chēng, shì sān chēng. zhèng xuán jù zá jì jí shì sāng lǐ tuī ér yán. shàng gōng gǔn yī yī, xuán duān yī, cháo fú yī, sù jī yī, xūn shang yī, jué biàn èr, xuán miǎn yī, bāo yī yī. zhū lǜ dài, shēn jiā dà dài yú shàng. zhū lǜ dài zhě, xí yī zhī dài yě, shì zhī zá yǐ zhū lǜ, yì yú shēng yě. cǐ dài yì yǐ sù wèi zhī. shēn, zhòng yě, zhòng yú gé dài yě. gé dài yǐ pèi fú. bì yán zhòng jiā dà dài zhě, míng suī yǒu biàn, bì bèi cǐ èr dài yě. shì xí sān chēng. lǐ jì yǐn zǐ gāo xí wǔ chēng, shàng gōng xí jiǔ chēng, zé zūn bēi xí shù bù tóng yǐ. zhū hóu qī chēng, tiān zǐ shí èr chēng yú? lǜ dài, zhū hóu dài fū jiē wǔ cǎi, shì èr cǎi. cǐ wèi xí shī zhī dà dài yě. lǜ, lǜ yě, lǜ zhī bù jiā zhēn gōng. dài fū yǐ shàng gèng shì yǐ wǔ cǎi, shì yǐ zhū lǜ. xí shì chéng yú dài. biàn zhī, suǒ yǐ yì yú shēng yě.
周制,天子十二称,上公九称,诸侯七称,大夫五称,士三称。(郑玄据杂记及士丧礼推而言。)上公衮衣一,玄端一,朝服一,素积一,纁裳一,爵弁二,玄冕一,褒衣一。朱绿带,申加大带於上。(朱绿带者,袭衣之带也,饰之杂以朱绿,异於生也。此带亦以素为之。申,重也,重於革带也。革带以佩韨。必言重加大带者,明虽有变,必备此二带也。士袭三称。礼记引子羔袭五称,上公袭九称,则尊卑袭数不同矣。诸侯七称,天子十二称欤?)率带,诸侯、大夫皆五采,士二采。(此谓袭尸之大带也。率,繂也,繂之不加针功。大夫以上更饰以五采,士以朱绿。袭事成於带。变之,所以异於生也。)
shì jué biàn fú chún yī, wèi shēng shí jué biàn zhī fú. chún yī zhě xūn shang. gǔ zhě yǐ guān míng fú, sǐ zhě bù guān yě. chún yīn zī. pí biàn fú, pí biàn suǒ yī zhī fú. qí fú bái bù yī sù shang. tuàn yī. hēi yī shang chì yuán wèi zhī tuàn, tuàn zhī yán yuán yě. suǒ yǐ biǎo páo. zī dài, hēi zēng zhī dài. mèi gé, shàng yīn mèi, xià yīn há. yī mìng yūn fú yě. yūn yīn wēn. zhú hù. hù, suǒ yǐ shū sī duì mìng zhě. xià gé jù, dōng pí jù, jiē yì zī qú chún, zǔ qí xì yú zhǒng. yì yīn yì. qú yīn qí jù fǎn. chún yīn zhǔn. shù suì jì chén, bù yòng. shù, zhòng yě. bù yòng, bù yòng xí yě. duō chén zhī wèi róng, shǎo nà zhī wèi guì yě. jì hán, nǎi xí sān chēng. qiān shī yú xí shàng ér yī zhī. fán yī sǐ zhě, zuǒ rèn.
士爵弁服纯衣,(谓生时爵弁之服。纯衣者纁裳。古者以冠名服,死者不冠也。纯音缁。)皮弁服,(皮弁所衣之服。其服白布衣素裳。)褖衣。(黑衣裳赤缘谓之褖,褖之言缘也。所以表袍。)缁带,(黑缯之带。)韎韐,(上音妹,下音蛤。一命缊韨也。缊音温。)竹笏。(笏,所以书思对命者。)夏葛屦,冬皮屦,皆繶缁絇纯,组綦系於踵。(繶音忆。絇音其俱反。纯音准。)庶襚继陈,不用。(庶,众也。不用,不用袭也。多陈之为荣,少纳之为贵也。)既含,乃袭三称。(迁尸於袭上而衣之。凡衣死者,左衽。)
jūn jǐn mào fǔ shā, zhuì páng qī dài fū xuán mào fǔ shā, zhuì páng wǔ shì zī mào chēng shā, zhuì páng sān. fán mào, zhì zhǎng yǔ shǒu qí, shā sān chǐ. mào zhě, jì xí suǒ yǐ tāo shī, zhòng xíng yě. zhì rú zhí náng, shàng yuē zhì, xià yuē shā. zhì, zhèng yě. qí yòng zhī, xiān yǐ shā tāo zú ér shàng, hòu yǐ zhì tāo shǒu ér xià, qí shǒu. shàng xuán xià xūn, xiàng tiān dì yě.
君锦冒黼杀,缀旁七;大夫玄冒黼杀,缀旁五;士缁冒赪杀,缀旁三。凡冒,质长与手齐,杀三尺。(冒者,既袭所以韬尸,重形也。制如直囊,上曰质,下曰杀。质,正也。其用之,先以杀韬足而上,后以质韬首而下,齐手。上玄下纁,象天地也。)
shì sàng jiāng mù yù, chén xí shì yú fáng zhōng, xī lǐng, nán shàng, bù qiàn. míng yī shang yòng bù. suǒ yǐ qīn shēn wéi jié. kuò jī yòng sāng, zhǎng sì cùn, yōu zhōng. sāng zhī wèi yán sàng yě, yòng wèi jī, qǔ qí míng yě. zhǎng sì cùn, bù guān gù yě. yōu jī zhī zhōng yāng, yǐ ān fā yě. yōu yīn yōu. yǎn, liàn bó, guǎng zhōng fú, zhǎng wǔ chǐ, xī qí mò. yǎn, guǒ shǒu zhě. xī qí mò, wèi jiāng jié yú yí xià, yòu hái jié yú xiàng zhōng. zhèn yòng bái kuàng. zhèn, chōng ěr. kuàng, xīn mián. bù jīn, huán fú bù záo. huán fú, guǎng mào děng yě. bù záo zhě, shì zhī zǐ qīn hán, fǎn qí jīn ér yǐ. dài fū yǐ shàng bīn wèi zhī hán. dāng kǒu záo zhī, xián yǒu è yě. mì mù yòng zī, fāng chǐ èr cùn, chì jīng lǐ, zhe, zǔ xì. mì mù, fù miàn zhě. chì jīng, chì yě. zhe, chōng zhī yǐ xù yě. zǔ xì, wèi kě jié yě. wò shǒu yòng xuán xūn lǐ, zhǎng chǐ èr cùn, guǎng wǔ cùn, lóu zhōng páng cùn, zhe, zǔ xì. lóu wèi xuē yuē wò zhī zhōng yāng yǐ ān shǒu. jué yòng zhèng wáng jí ruò zhái jí, zǔ xì, kuàng jí èr. jué yóu kǎi yě, xié gōng yǐ héng zhí xián. zhèng, shàn yě. wáng jí yǔ zhái jí shàn lǐ jiān rèn zhě, jiē kě yǐ wéi jué. jí yóu fàng yě, suǒ yǐ dá zhǐ fàng xián, lìng bù qiè zhǐ yě. shēng zhě yǐ zhū wéi wèi zhī ér sān, sǐ yòng kuàng yòu èr, míng bù yòng yě. shì sú wèi wáng jí wèi zhé shǔ. kǎi yīn kāi. zhé yīn tuō. shè gé dài, jìn hù. gé dài, mèi gé zī dài. gé dài yòng gé. jìn, chā yě, chā yú dài zhī yòu páng. shè jué lì yú qiān, zì fàn chí zhī, shè wò, nǎi lián qiān. lì, shī yě. qiān, shǒu hòu jié zhōng yě. fàn, dà bāi zhǐ běn yě. jué yǐ wéi wèi zhī jí, yǒu kōu, kōu nèi duān wèi niǔ, wài duān yǒu héng dài, shè zhī yǐ niǔ, huàn dà bāi běn. yīn dá qí kōu, yǐ héng dài guàn niǔ, jié yú qiān zhī biǎo. shè wò zhě, yǐ qí xì gōu zhōng zhǐ, yóu shǒu biǎo yǔ jué dài zhī yú lián jié zhī. cǐ wèi yòu shǒu yě. qiān yīn wū luàn fǎn. shè mào, gāo zhī. hū yòng qīn. gāo, tāo shèng wù zhě, qǔ shì míng yān. qīn, shǐ sǐ shí liǎn qīn. jīn sì shùn zǎo mái yú kǎn. kǎn zhì cǐ zhù zhī. shè míng yī, fù rén zé shè zhōng dài. zhōng dài, ruò jīn zhī kūn sēn. míng yī shang yòng mù bù, mèi shǔ fú, zhǎng xià xī. mù bù, wéi mù zhī bù, shēng shù wèi wén. mèi shǔ fú, bù xuē fú yě. zhǎng xià xī, yòu yǒu shang, yú bì xià tǐ shēn yě. yǒu qián hòu shang, bù pì, zhǎng jí hú, bù pì, zhì yě. hú, zú fū yě. tā fú duǎn bú jiàn fū, zhǎng bù bèi tǔ yě. quán bì xī, yī rǎn wèi zhī quán, jīn zhī hóng yě. shì shang zài fú yuē bì. zài xià yuē xī. zī chún. qī rù wèi zī, zī, hēi yě. shì yī yuē chún. wèi lǐng yǔ mèi, yī yǐ zī, shang yǐ quán, xiàng tiān dì. chún yīn zhǔn. shè wò, lǐ qīn fū, xì gōu zhōng zhǐ, jié yú qiān. shǒu wú jué zhě yǐ wò, jī yī duān, rào qiān, hái cóng shàng zì guàn fǎn, yǔ qí yī duān jié zhī. jì xí, xiāo wèi liáo yú zhōng tíng.
士丧将沐浴,陈袭事於房中,西领,南上,不綪。明衣裳用布。(所以亲身为絜。)鬠笄用桑,长四寸,纋中。(桑之为言丧也,用为笄,取其名也。长四寸,不冠故也。纋笄之中央,以安发也。纋音忧。)掩,练帛,广终幅,长五尺,析其末。(掩,裹首者。析其末,为将结於颐下,又还结於项中。)瑱用白纊。(瑱,充耳。纊,新绵。)布巾,环幅不凿。(环幅,广袤等也。不凿者,士之子亲含,反其巾而已。大夫以上宾为之含。当口凿之,嫌有恶也。)幎目用缁,方尺二寸,〈赤巠〉里,著,组系。(幎目,覆面者。〈赤巠〉,赤也。著,充之以絮也。组系,为可结也。)握手用玄纁里,长尺二寸,广五寸,楼中旁寸,著,组系。(楼谓削约握之中央以安手。)决用正王棘若檡棘,组系,纊极二。(决犹闿也,挟弓以横执弦。正,善也。王棘与檡棘善理坚刃者,皆可以为决。极犹放也,所以沓指放弦,令不挈指也。生者以朱韦为之而三,死用纊又二,明不用也。世俗谓王棘为矺鼠。闿音开。矺音讬。)设韐带,搢笏。(韐带,韎韐缁带。韐带用革。搢,插也,插於带之右旁。)设决丽於掔,自饭持之,设握,乃连掔。(丽,施也。掔,手后节中也。饭,大擘指本也。决以韦为之藉,有彄,彄内端为纽,外端有横带,设之以纽,擐大擘本。因沓其彄,以横带贯纽,结於掔之表。设握者,以綦系钩中指,由手表与决带之馀连结之。此谓右手也。掔音乌乱反。)设冒,櫜之。幠用衾。(櫜,韬盛物者,取事名焉。衾,始死时敛衾。)巾、柶、鬊、蚤埋於坎。(坎至此筑之。)设明衣,妇人则设中带。(中带,若今之裈襂。)明衣裳用幕布,袂属幅,长下膝。(幕布,帷幕之布,升数未闻。袂属幅,不削幅也。长下膝,又有裳,於蔽下体深也。)有前后裳,不辟,长及觳,(不辟,质也。觳,足跗也。他服短不见肤,长不被土也。)縓綼緆,(一染谓之縓,今之红也。饰裳在幅曰綼。在下曰緆。)缁纯。(七入为缁,缁,黑也。饰衣曰纯。谓领与袂,衣以缁,裳以縓,象天地。纯音准。)设握,里亲肤,系钩中指,结於掔。(手无决者以握,击一端,绕掔,还从上自贯反,与其一端结之。)既袭,宵为燎於中庭。
dà táng zhī zhì, wǔ pǐn yǐ shàng xí sān chēng, liù pǐn yǐ xià xí yī chēng. yú jù kāi yuán lǐ.
大唐之制,五品以上袭三称,六品以下袭一称。馀具开元礼。
shè bīng zhōu dà táng
设冰(周 大唐)
zhōu zhì, dà sàng, líng rén gōng yí pán bīng. yí zhī yán shī yě, shí bīng yú yí pán zhī zhōng, zhì zhī shī chuáng zhī xià, suǒ yǐ hán shī yě. shī zhī pán yuē yí pán, chuáng yuē yí chuáng, qīn yuē yí qīn, yí shī yuē yí yú táng, jiē yī shī ér wèi yán yě. jūn shè dà pán, zào bīng yān. dài fū shè yí pán, zào bīng yān. shì bìng wǎ pán, wú bīng. shè chuáng, tǎn zǐ, yǒu zhěn, hán yī chuáng, xí yī chuáng, qiān shī yú táng yòu yī chuáng. jiē yǒu zhěn xí, jūn dài fū shì yī yě. cǐ shì jiē mù yù zhī hòu yě. zào yóu nèi yě. tǎn zǐ, tǎn zé, wèi wú xí rú yù shí chuáng yě. lǐ zì zhòng chūn zhī hòu, shī jì xí jì xiǎo liǎn, xiān nèi bīng pán zhōng, nǎi shè chuáng yú qí shàng, bù shī xí ér qiān shī yān. qiū liáng ér zhǐ. shì bù yòng bīng, yǐ wǎ wèi pán, bìng zhī shèng shuǐ ěr. shì yǒu bīng, yòng yí pán kě. wèi jūn cì bīng, yì yòng yí pán.
周制,大丧,凌人供夷盘冰。(夷之言尸也,实冰於夷盘之中,置之尸床之下,所以寒尸也。尸之盘曰夷盘,床曰夷床,衾曰夷衾,移尸曰夷於堂,皆依尸而为言也。)君设大盘,造冰焉。大夫设夷盘,造冰焉。士并瓦盘,无冰。设床,襢笫,有枕,含一床,袭一床,迁尸於堂又一床。皆有枕席,君大夫士一也。(此事皆沐浴之后也。造犹内也。襢笫,袒箦,谓无席如浴时床也。礼自仲春之后,尸既袭既小敛,先内冰盘中,乃设床於其上,不施席而迁尸焉。秋凉而止。士不用冰,以瓦为盘,并之盛水耳。)士有冰,用夷盘可。(谓君赐冰,亦用夷盘。)
dà táng zhī zhì, zhū zhí shì guān sān pǐn yǐ shàng, sàn guān èr pǐn yǐ shàng, shǔ yuè hōng zhě gěi bīng.
大唐之制,诸职事官三品以上,散官二品以上,暑月薨者给冰。
shè míng yīn zhōu wèi jìn sòng qí běi qí dà táng
设铭(殷 周 魏 晋 宋 齐 北齐 大唐)
yīn zhì, fù yǔ shū míng, zì tiān zǐ dá yú shì, qí cí yī yě. nán zǐ chēng míng, fù rén shū xìng yǔ bó zhòng. sāng fú xiǎo jì wén. zhèng xuán yún:" cǐ wèi yīn lǐ yě."
殷制,复与书铭,自天子达於士,其辞一也。男子称名,妇人书姓与伯仲。(丧服小记文。郑玄云:"此谓殷礼也。")
zhōu zhì, dà sàng, sī cháng gōng míng jīng. wáng zé tài cháng yě. shì sàng wèi míng, gè yǐ qí wù. wáng zé yǐ zī, zhǎng bàn fú, chì jīng mò, zhǎng zhōng fú, guǎng sān cùn, shū míng yú mò, yuē" mǒu shì mǒu zhī jiù". míng, míng jīng yě. zá bó wèi wù, dài fū shì zhī suǒ jiàn yě. zhū hóu jiàn qí, gū qīng jiàn zhān. yǐ sǐ zhě wèi bù kě bié, gù yǐ qí qí shí zhī, ài zhī sī lù zhī yǐ. wáng, wú yě. wú jīng, bù mìng zhī shì yě. bàn fú yī chǐ, zhōng fú èr chǐ. zài guān yuē jiù. shí yīn zhì. zhú gàng zhǎng sān chǐ, zhì yú yǔ xī jiē shàng. zhū hóu qī chǐ, dài fū wǔ chǐ. gāng, míng tóng yě. yǔ, lǚ yě. ěr yǎ yuē" yán wèi zhī lǚ" yě.
周制,大丧,司常供铭旌。(王则太常也。)士丧为铭,各以其物。亡则以缁,长半幅,〈赤巠〉末,长终幅,广三寸,书铭於末,曰"某氏某之柩"。(铭,明旌也。杂帛为物,大夫士之所建也。诸侯建旂,孤卿建旃。以死者为不可别,故以其旗识之,爱之斯录之矣。亡,无也。无旌,不命之士也。半幅一尺,终幅二尺。在棺曰柩。识音至。)竹杠长三尺,置於宇西阶上。(诸侯七尺,大夫五尺。杠,铭橦也。宇,梠也。尔雅曰"檐谓之梠"也。)
wèi huáng hòu bēng, móu xí yì míng jīng yuē:" zì yīn yǐ qián, fù yǔ míng jīng jiē shū xìng, nán míng nǚ zì, wú shū guó zhě. zhōu zhī fù, tiān wáng chēng tiān zǐ, zhū hóu chēng mǒu fǔ. mǒu fǔ, qiě zì. qín hàn huáng dì huáng hòu tài hòu, fù shū míng zhì zhī jiù yě. jiù lǐ shū míng jiē bù shū guó hào, hòu yì bù shū shì. wèi wèi tiān xià zhī hào, wú suǒ fù bié. chén zǐ suǒ yǐ chēng wèi gù mǒu hóu mǒu zhě, jiē yǐ zì bié ěr. míng tài hòu bù yí fù chēng wèi. àn zuǒ shì yún' tiān wáng bēng', bù yán zhōu." liú shào yì yún:" yí chēng wèi bù chēng xìng. jù hàn lǜ shǐ jié chēng hàn. jīn wèi shǐ jié yì chēng wèi, jí èr qiān dàn zhū zhú shǐ fú jiē chēng wèi. yǐ lèi tuī zhī, qí yì yí tóng. jīn tài hòu zhī jīng yí chēng wèi." zhào yí zòu:" zǔ hào suǒ yǐ chēng miào, bù yí yǐ tí jīng. lǐ, wèi yǒu zhǔ, zuò zhòng, jì zàng ér mái zhī. gù míng jīng yí yǔ zhòng jù mái miào mén wài zhī zuǒ." shàng shū zòu:" zǔ zōng zhī hào, suǒ yǐ biǎo dé. tí jīng gǔ jīn yì yí. jīn liè zǔ zhī hào, yí gǎi shī xīn míng jīng. gù jīng gù gāng suǒ mái, rú yí děng yì, yǔ zhòng jù mái yú miào mén wài zhī zuǒ."
魏皇后崩,缪袭议铭旌曰:"自殷以前,复与铭旌皆书姓,男名女字,无书国者。周之复,天王称天子,诸侯称某甫。(某甫,且字。)秦汉皇帝、皇后、太后,复书铭置之柩也。旧礼书铭皆不书国号,后亦不书氏。魏为天下之号,无所复别。臣子所以称魏故某侯某者,皆以自别耳。明太后不宜复称魏。按左氏云'天王崩',不言周。"刘劭议云:"宜称魏不称姓。据汉律使节称汉。今魏使节亦称魏,及二千石诸竹使符皆称魏。以类推之,其义宜同。今太后之旌宜称魏。"赵怡奏:"祖号所以称庙,不宜以题旌。礼,未有主,作重,既葬而埋之。故铭旌宜与重俱埋庙门外之左。"尚书奏:"祖宗之号,所以表德。题旌古今异仪。今列祖之号,宜改施新铭旌。故旌故杠所埋,如怡等议,与重俱埋於庙门外之左。"
jìn dù yuán kǎi yún:" zhū hóu jiàn dà qí, huà xióng hǔ lóng wén yuē qí yě. gāng qī rèn, yóu zhì dì." xú xuān yú yì yún:" wáng zhī shàng gōng bā mìng, chū wèi èr bó, jiā yī děng, wèi jiǔ mìng zuò bó, jiàn jiǔ yóu. àn shàng gōng zhī shàng fú, yuǎn yóu guān, pèi shān xuán yù, yí yǔ sān gōng tóng jiàn bā yóu. zhū wèi cóng gōng zhě sān gōng bā mìng, yīng jiàn qí bā yóu. hóu bó tóng qī mìng, jiàn qí qī yóu." yuán kǎi yòu yún:" qīng jiàn zhān, liù yóu, zhì zhěn." gū qīng, cì sān gōng yě. tōng bó wèi zhān, wèi chún chì yě. xuān yú yún:" wáng zhī qīng liù mìng, jiàn zhān liù yóu. wáng zhī shàng dài fū wǔ mìng, jiàn wù wǔ yóu."
晋杜元凯云:"诸侯建大旂,(画熊虎龙文曰旂也。)杠七仞,斿至地。"徐宣瑜议云:"王之上公八命,出为二伯,加一等,谓九命作伯,建九斿。按上公之上服,远游冠,佩山玄玉,宜与三公同建八斿。诸位从公者、三公八命,应建旂八斿。侯伯同七命,建旂七斿。"元凯又云:"卿建旃,六斿,至轸。"(孤卿,次三公也。通帛为旃,谓纯赤也。)宣瑜云:"王之卿六命,建旃六斿。王之上大夫五命,建物五斿。"
sòng xiào wǔ dì dà míng èr nián, tài zǐ fēi hōng, jiàn jiǔ yóu.
宋孝武帝大明二年,太子妃薨,建九斿。
qí wáng jiǎn yì:" yóu běn shì mìng fú, wú guān yú xiōng shì. jīn gōng qīng yǐ xià, píng cún bù néng bèi lǐ, gù zài xiōng nǎi jiàn ěr. dōng gōng zhì tóng shàng gōng jiǔ mìng zhī yí, fēi yǔ chǔ jūn yī tǐ, yì bù róng yì, wú yuán wèi tóng cháng lì, bié lì xiōng yóu. dà míng jiù shì, bù jīng xiáng yì, lǜ ěr biàn xíng ěr. jīn yí kǎo yǐ lǐ diǎn, jí bù zì yǒu qí lù, xiōng bù bié yǒu míng jīng." zhào cóng zhī.
齐王俭议:"斿本是命服,无关於凶事。今公卿以下,平存不能备礼,故在凶乃建耳。东宫秩同上公九命之仪,妃与储君一体,义不容异,无缘未同常例,别立凶斿。大明旧事,不经详议,率尔便行耳。今宜考以礼典,吉部自有旂辂,凶部别有铭旌。"诏从之。
běi qí zhì, jīng yī pǐn jiǔ yóu, èr pǐn sān pǐn qī yóu, sì pǐn wǔ pǐn wǔ yóu, liù pǐn qī pǐn sān yóu bā pǐn yǐ xià, dá yú shù rén, wéi zhào ér yǐ. qí jiàn zhào, sān pǐn yǐ shàng jí kāi guó zǐ nán, qí cháng zhì zhěn, sì pǐn wǔ pǐn zhì lún, liù pǐn zhì jiǔ pǐn, zhì jiào. xūn pǐn dá yú shù rén, bù guò qī chǐ.
北齐制,旌一品九斿,二品、三品七斿,四品、五品五斿,六品、七品三斿;八品以下,达於庶人,唯旐而已。其建旐,三品以上及开国子、男,其长至轸,四品、五品至轮,六品至九品,至较。勋品达於庶人,不过七尺。
dà táng yuán líng yí zhù:" dà liǎn qì, suǒ sī shè tài cháng, huà rì yuè, shí yǒu èr yóu, gāng jiǔ rèn, yóu wěi dì. dà liǎn zhī hòu, fēn zhì diàn tíng zhī liǎng jiē. yòu shè míng jīng, yǐ jiàng, guǎng chōng fú, zhǎng èr zhàng jiǔ chǐ, tí yún' mǒu zūn hào huáng dì zhī jiù', lì yú diàn xià. qí sān pǐn yǐ shàng zhǎng jiǔ chǐ, wǔ pǐn yǐ shàng bā chǐ, liù pǐn yǐ xià qī chǐ, jiē shū mǒu guān fēng xìng jūn zhī jiù." jù kāi yuán lǐ.
大唐元陵仪注:"大敛讫,所司设太常,画日月,十有二斿,杠九仞,斿委地。大敛之后,分置殿庭之两阶。又设铭旌,以绛,广充幅,长二丈九尺,题云'某尊号皇帝之柩',立於殿下。其三品以上长九尺,五品以上八尺,六品以下七尺,皆书某官封姓君之柩。"具开元礼。
xuán zhòng zhōu sòng suí dà táng
悬重(周 宋 隋 大唐)
zhōu zhì, shì sàng zhòng, mù kān záo zhī, diān rén zhì zhòng yú zhōng tíng, sān fēn tíng yī, zài nán. mù yě xuán wù yān yuē zhòng. kān, zhuó zhì. záo zhī, wèi xuán zān kǒng. shì sān chǐ, chà ér shàng zhī, qīng dài fū wǔ chǐ, zhū hóu qī chǐ. xià zhù yù yú fàn, yòng èr gé yú xī qiáng xià. xià zhù, zhù xí xià lǐ zhě. xià rén jiào yǐ zhōng, yú yǎng yí. yù yú fàn, yǐ fàn shī yú mǐ wèi yù, shí zhòng gé zhě yě. gé zé dài fū sì gé, zhū hóu liù gé. yǔ guǐ shù tóng chà gù yě. mì yòng shū bù, jiǔ zhī, xì yòng qín, xuán yú zhòng. mì yòng wěi xí, běi miàn, zuǒ rèn, dài yòng qín, hè zhī, jié yú hòu. jiǔ dú wéi jiǔ, wèi yǐ gài sāi gé kǒu. qín, zhú zhú mì yě. yǐ xí fù zhòng, pì qū, ér fǎn liǎng duān jiāo yú hòu. zuǒ rèn, xī duān zài shàng. hè, jiā yě. qín yīn jǔ qín fǎn. zhù qǔ míng zhì yú zhòng. zhù xí zhōu lǐ zhě. zhòng, zhǔ dào yě. shǐ sǐ wèi zuò zhǔ, yǐ zhòng zhǔ qí shén yě. yīn zhǔ zhuì zhòng yān. zhuì yóu lián yě. yīn rén zuò zhǔ ér lián qí zhòng xuán zhū miào yě, qù míng kǎo nǎi mái zhī. kǒng yǐng dá yún:" yīn rén shǐ bìn, zhì zhòng yú miào tíng. zuò zhǔ qì, jí zhuì zhòng, xuán yú xīn sǐ zhě suǒ bìn zhī miào." zhōu zhǔ zhòng chè yān. zhōu rén zuò zhǔ, chè zhòng mái zhī yě. kǒng yǐng dá yún:" yīn rén zhuì ér bù jí mái, zhōu rén jí mái, bù xuán yú miào." jiāng qiǎn diàn, diān rén kàng chóng chū zì dào, dào zuǒ yǐ zhī. kàng, jǔ yě. chū zì dào, chū cóng mén zhōng yāng yě. bù yóu niè dōng xī zhě, zhòng bù fǎn, biàn yú héng chū rù yě. dào zuǒ, zhǔ rén wèi yě. hàn shí yǒu sǐ zhě, záo mù zhì shí yú zhōng, shù yú dào cè, yóu cǐ yě. zhòng jì yú ér mái zhī. jiù suǒ yǐ chù mái zhī.
周制,士丧重,木刊凿之,甸人置重於中庭,三分庭一,在南。(木也悬物焉曰重。刊,斫治。凿之,为悬簪孔。)士三尺,差而上之,卿大夫五尺,诸侯七尺。夏祝鬻馀饭,用二鬲於西墙下。(夏祝,祝习夏礼者。夏人教以忠,於养宜。鬻馀饭,以饭尸馀米为鬻,实重鬲者也。)鬲则大夫四鬲,诸侯六鬲。(与簋数同差故也。)幂用疏布,久之,系用靲,悬於重。幂用苇席,北面,左衽,带用靲,贺之,结於后。(久读为灸,谓以盖塞鬲口。靲,竹{竹密}也。以席覆重,辟屈,而反两端交於后。左衽,西端在上。贺,加也。靲音举琴反。)祝取铭置於重。(祝习周礼者。)重,主道也。(始死未作主,以重主其神也。)殷主缀重焉。(缀犹联也。殷人作主而联其重悬诸庙也,去明考乃埋之。孔颖达云:"殷人始殡,置重於庙庭。作主讫,即缀重,悬於新死者所殡之庙。")周主重彻焉。(周人作主,彻重埋之也。孔颖达云:"殷人缀而不即埋,周人即埋,不悬於庙。")将遣奠,甸人抗重出自道,道左倚之。(抗,举也。出自道,出从门中央也。不由闑东西者,重不反,变於恒出入也。道左,主人位也。汉时有死者,凿木置食於中,树於道侧,由此也。)重既虞而埋之。(就所倚处埋之。)
sòng cuī kǎi yún:" záo mù wéi zhòng, xíng rú zhá, yǒu sǔn, shè yú zhōng tíng jìn nán yǐ xuán zhī. shì zhòng gāo sān chǐ, chà ér shàng zhī, tiān zǐ dāng jiǔ chǐ yǐ. gé yǐ wěi xí nán xiàng héng fù zhī, pì qū liǎng duān yú nán miàn yǐ miè zhī. jīn sàng jiā zhàng mén, qí yí xiàng yě. gǔ zhě sàng jiā wú mù, gài shì yǐ lú dòng ěr. jīn rén yǐ lú yú sàng cè, yīn shì wèi zhàng yān. àn cài mó shuō, yǐ èr wǎ qì, shèng shǐ sǐ zhī jì, xì yú mù, guǒ yǐ wěi xí, zhì tíng zhōng jìn nán, míng wéi zhòng. jīn zhī xiōng mén, shì qí yí xiàng yě. lǐ, jì yú ér zuò zhǔ, wèi zàng wèi yǒu zhǔ, gù yǐ zhòng dāng zhī. lǐ chēng wéi zhǔ dào, cǐ qí yì yě. fàn jiān yòu yuē: xiōng mén fēi lǐ, lǐ yǒu xuán zhòng, xíng sì xiōng mén, hòu rén chū mén wài yǐ biǎo sàng, sú suì xíng zhī, bù zhàng diào mù zhī lèi yě."
宋崔凯云:"凿木为重,形如札,有簨,设於中庭近南以悬之。士重高三尺,差而上之,天子当九尺矣。鬲以苇席南向横覆之,辟屈两端於南面以蔑之。今丧家帐门,其遗象也。古者丧家无幕,盖是倚庐栋耳。今人倚庐於丧侧,因是为帐焉。按蔡谟说,以二瓦器,盛始死之祭,系於木,裹以苇席,置庭中近南,名为重。今之凶门,是其遗象也。礼,既虞而作主,未葬未有主,故以重当之。礼称为主道,此其义也。范坚又曰:凶门非礼,礼有悬重,形似凶门,后人出门外以表丧,俗遂行之,簿帐吊幕之类也。"
suí wén dì kāi huáng chū, dìng diǎn lǐ. tài cháng qīng niú hóng zòu yuē:" zhū zhòng, yī pǐn xuán gé liù, wǔ pǐn yǐ shàng sì, liù pǐn yǐ xià èr."
隋文帝开皇初,定典礼。太常卿牛弘奏曰:"诸重,一品悬鬲六,五品以上四,六品以下二。"
dà táng yuán líng yí zhù:" shè zhòng yú diàn tíng jìn xī nán. qí zhì, xiān kān záo mù zhǎng zhàng èr chǐ, héng zhě bàn zhī. qǔ mù zhī mǐ wèi zhōu, shèng yǐ bā gé, mì yǐ shū bù, xuán yú zhòng nèi héng mù shàng. yǐ wěi xí běi xiàng qū liǎng duān jiāo yú shàng, zhuì yǐ zhú miè." qí sān pǐn yǐ shàng zhì liù pǐn yǐ xià, xuán zhòng jiàng shā rú kāi yuán lǐ.
大唐元陵仪注:"设重於殿庭近西南。其制,先刊凿木长丈二尺,横者半之。取沐之米为粥,盛以八鬲,幂以疏布,悬於重内横木上。以苇席北向屈两端交於上,缀以竹篾。"其三品以上至六品以下,悬重降杀如开元礼。
shǐ sǐ fú biàn zhōu hàn hòu hàn jìn sòng dà táng
始死服变(周 汉 后汉 晋 宋 大唐)
zhōu zhì, qīn shǐ sǐ, jī lí, tú xiǎn, xī shàng rèn. rèn, shang jì yě. xī yú yāo zhōng, kū yǒng biàn yě.
周制,亲始死,笄纚,徒跣,扱上衽。(衽,裳际也。扱於腰中,哭踊便也。)
hàn dài dé sāng fú biàn chú yún:
汉戴德丧服变除云:
zhǎn cuī sān nián zhī fú, shǐ yǒu fù zhī sàng, jī lí, tú xiǎn, xī shàng rèn, jiāo shǒu kū yǒng wú shù, cè dá tòng jí jì xí sān chēng, fú bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù zhāng fǔ guān, bái má jù, wú qú. jù zhī shì, rú dāo yī bí, shéng lián yǐ wéi xíng jiè. sàng wú jié, sù jù gù wú qú, yīn qí jù fǎn. sūn wèi zǔ fù hòu zhě, shàng tōng yú gāo zǔ, zì tiān zǐ dá yú shì, yǔ zi wèi fù tóng. fù wèi zhǎng zǐ, zì tiān zǐ dá yú shì, bù jī lí, bù tú xiǎn, bù shí zhōu. yú yǔ zi wèi fù tóng. qī wèi fū, qiè wèi jūn, jī lí, bù tú xiǎn, xī shàng rèn jì xí sān chēng, bái bù shēn yī, sù zǒng, bái má jù. yú yǔ nán zǐ tóng yě.
斩縗三年之服,始有父之丧,笄纚,徒跣,扱上衽,交手哭踊无数,恻怛痛疾;既袭三称,服白布深衣,十五升素章甫冠,白麻屦,无絇。(屦之饰,如刀衣鼻,绳连以为行戒。丧无节,速遽故无絇,音其俱反。)孙为祖父后者,上通於高祖,自天子达於士,与子为父同。父为长子,自天子达於士,不笄纚,不徒跣,不食粥。(馀与子为父同。)妻为夫,妾为君,笄纚,不徒跣,扱上衽;既袭三称,白布深衣,素总,白麻屦。(馀与男子同也。)
qí cuī sān nián zhě: fù zú shǐ yǒu mǔ zhī sàng, jī lí, tú xiǎn, xī shàng rèn, jiāo shǒu kū yǒng wú shù jì xí sān chēng, fú bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù zhāng fǔ guān, bái má jù, wú qú. fù zú wèi jì mǔ jūn mǔ cí mǔ, sūn wèi zǔ hòu zhě fù zú wèi zǔ mǔ, fú shàng zhì gāo zǔ mǔ, zì tiān zǐ dá yú shì, wéi rén hòu zhě suǒ hòu zhī zǔ mǔ mǔ qī, yǐ shàng yǔ fù zú wèi mǔ tóng. mǔ wèi zhǎng zǐ, qiè wèi jūn zhī zhǎng zǐ, jì mǔ wèi zhǎng zǐ, jiē bù jī lí tú xiǎn yě. nǚ zǐ zi zài shì fù zú wèi mǔ, shǐ sǐ, jī lí, bù tú xiǎn, bù xī shàng rèn jì xí sān chēng, sù zǒng. qí yú bú jiàn zhě, yǔ fù zú wèi mǔ tóng yě.
齐縗三年者:父卒始有母之丧,笄纚,徒跣,扱上衽,交手哭踊无数;既袭三称,服白布深衣,十五升素章甫冠,白麻屦,无絇。父卒为继母、君母、慈母,孙为祖后者父卒为祖母,服上至高祖母,自天子达於士,为人后者所后之祖母、母、妻,(以上与父卒为母同。)母为长子,妾为君之长子,继母为长子,皆不笄纚徒跣也。女子子在室父卒为母,始死,笄纚,不徒跣,不扱上衽;既袭三称,素总。(其馀不见者,与父卒为母同也。)
qí cuī zhàng zhōu zhě: fù zài shǐ yǒu mǔ zhī sàng, jī lí, tú xiǎn, xī shàng rèn, jiāo shǒu kū yǒng wú shù jì xí sān chēng, bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù zhāng fǔ guān, jí bái má jù, wú qú. wèi chū mǔ cí mǔ jì mǔ jūn mǔ, zì tiān zǐ dá yú shì. fù zú wèi jì mǔ jià, jí jì mǔ bào jì zǐ. yǐ shàng bìng yǔ fù zài wèi mǔ tóng yǐ. fū wèi qī, shǐ sǐ, sù guān shēn yī, bù jī lí, bù tú xiǎn. nǚ zǐ zi zài shì wèi mǔ, bù tú xiǎn, bù xī shàng rèn jì xí sān chēng, sù zǒng.
齐縗杖周者:父在始有母之丧,笄纚,徒跣,扱上衽,交手哭踊无数;既袭三称,白布深衣,十五升素章甫冠,吉白麻屦,无絇。为出母、慈母、继母、君母,自天子达於士。父卒为继母嫁,及继母报继子。(以上并与父在为母同矣。)夫为妻,始死,素冠深衣,不笄纚,不徒跣。女子子在室为母,不徒跣,不扱上衽;既袭三称,素总。
qí cuī bù zhàng zhōu zhě: wèi shǐ yǒu zǔ fù mǔ zhī sàng, zé bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù guān, jí jù wú qú, kū yǒng wú shù, jì xí wú biàn. qí yú yīng fú zhě bìng tóng.
齐縗不杖周者:谓始有祖父母之丧,则白布深衣,十五升素冠,吉屦无絇,哭踊无数,既袭无变。(其馀应服者并同。)
qí qí cuī sān yuè zhě: shǐ yǒu zēng zǔ fù mǔ zhī sàng, bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù guān, jí jù wú qú. qí yú yīng fú zhě tóng. nǚ zǐ zi shì rén zhě wèi zēng zǔ fù mǔ, sù zǒng. yú yǔ nán zǐ tóng.
其齐縗三月者:始有曾祖父母之丧,白布深衣,十五升素冠,吉屦无絇。(其馀应服者同。)女子子適人者为曾祖父母,素总。(馀与男子同。)
dà gōng qīn zhǎng zhōng shāng qī yuè, wú shòu fú, shǐ yǒu kūn dì zhǎng shāng sàng, bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù guān, jí jù wú qú. chéng rén jiǔ yuè. cóng fù kūn dì zhī sàng, yǔ shāng tóng. tiān zǐ zhū hóu zhī shù kūn dì yǔ dài fū zhī shù zǐ wèi qí mǔ, kū qì yǐn shí, jū chǔ sī mù, yóu sān nián yě qí yú yǔ shì wèi cóng fù kūn dì xiāng wèi fú tóng. wéi rén hòu zhě wèi qí kūn dì, dài fū wèi bó shū fù mǔ zǐ kūn dì zhī zǐ wèi shì zhě, kū qì yǐn shí sī mù, yǐ shàng bìng yóu zhōu yě. tiān zǐ wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú èr wáng hòu zhě, zhū hóu wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú zhū hóu, dài fū mìng fù dài fū zhī zǐ zhū hóu zhī shù kūn dì wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú qīng dài fū zhě, yǔ shì zhī wèi gū zǐ mèi shì rén zhě fú tóng. tiān zǐ zhī kūn dì wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú zhū hóu dài fū zhě. gū zǐ mèi shì rén zhě wèi kūn dì, qí yì yú nán zǐ zhě, shǐ sǐ sù zǒng.
大功亲长中殇七月,无受服,始有昆弟长殇丧,白布深衣,十五升素冠,吉屦无絇。成人九月。从父昆弟之丧,与殇同。天子诸侯之庶昆弟与大夫之庶子为其母,哭泣饮食,居处思慕,犹三年也;其馀与士为从父昆弟相为服同。为人后者为其昆弟,大夫为伯叔父母、子、昆弟之子为士者,哭泣饮食思慕,以上并犹周也。天子为姑姊妹女子子嫁於二王后者,诸侯为姑姊妹女子子嫁於诸侯,大夫命妇、大夫之子、诸侯之庶昆弟为姑姊妹女子子嫁於卿大夫者,与士之为姑姊妹適人者服同。天子之昆弟为姑姊妹女子子嫁於诸侯大夫者。姑姊妹適人者为昆弟,其异於男子者,始死素总。
xiǎo gōng wǔ yuè wú shòu zhī fú zhě: shǐ yǒu shū fù xià shāng zhī sàng, bái bù shēn yī, shí wǔ shēng sù guān, jí jù wú qú. tiān zǐ zhū hóu dài fū wèi dí zǐ dí sūn dí xuán sūn. yǐ shàng bìng xià shāng. bù wéi cì, yǐn shí kàn ěr. wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi kūn dì zhī zǐ fū kūn dì zhī zǐ zhī xià shāng, wéi rén hòu zhě wèi qí kūn dì gū zǐ mèi zhī zhǎng shāng, bìng kū qì yǐn shí yóu dà gōng yě. dài fū zhī zǐ tiān zǐ zhū hóu zhī kūn dì shù zǐ gū zǐ mèi nǚ zǐ zi wèi cóng fù kūn dì cóng fù zǐ mèi, zǔ fù mǔ wèi sūn, yǐ shàng bìng zhǎng shāng. yǔ shū fù zhī xià shāng tóng. gū zǐ mèi shì rén zhě wèi kūn dì zhí zhī shāng, yǔ wèi cóng fù kūn dì zhī zhǎng shāng tóng.
小功五月无受之服者:始有叔父下殇之丧,白布深衣,十五升素冠,吉屦无絇。天子、诸侯、大夫为嫡子、嫡孙、嫡玄孙。(以上并下殇。)不为次,饮食衎尔。为姑姊妹女子子、昆弟之子、夫昆弟之子之下殇,为人后者为其昆弟姑姊妹之长殇,并哭泣饮食犹大功也。大夫之子、天子诸侯之昆弟、庶子、姑姊妹女子子为从父昆弟、从父姊妹,祖父母为孙,(以上并长殇。)与叔父之下殇同。姑姊妹適人者为昆弟侄之殇,与为从父昆弟之长殇同。
chéng rén xiǎo gōng zhě: cóng zǔ zǔ fù mǔ zhī sàng, yǔ xià shāng xiǎo gōng fú tóng. yú yīng fú zhě bìng tóng.
成人小功者:从祖祖父母之丧,与下殇小功服同。馀应服者并同。
sī má sān yuè zhī fú zhě: zú zǔ fù mǔ shǐ sǐ, cháo fú sù guān, jí jù wú qú. fù wèi fū zēng zǔ fù mǔ, yì yú nán zǐ zhě, yǐ sù zǒng yě.
緦麻三月之服者:族祖父母始死,朝服素冠,吉屦无絇。妇为夫曾祖父母,异於男子者,以素总也。
hòu hàn zhèng xuán yún:" zi wèi fù zhǎn cuī, shǐ sǐ, jī lí rú gù zhǎn cuī zhě, duàn qí bù bù jī zhī yě. gǔ zhě wú zé, yǐ liù chǐ lí zēng tāo fā, qí zhuàng rú wěi, yǐ jī héng guàn zhī, jiā guàn qí shàng. hòu hàn shí, zāo sàng zhě lì jīn pà tóu, jí jī lí zhī cún xiàng yě. jì xí sān chēng, yī shí wǔ shēng bù shēn yī, gǔ zhě yī shang shàng xià shū. cǐ shēn yī, hàn shí dān yī yě. xī shàng rèn, yǐ shēn yī shàng rèn xī yú yāo dài zhōng, yǐ biàn shì. tú xiǎn, jiāo shǒu kū. zhū hóu wèi tiān zǐ, fù wèi zhǎng zǐ, bù tú xiǎn, wèi cì yú nèi, bù chuò zhōu. chén wèi jūn, bù jī lí, bù tú xiǎn, yú yǔ wèi fù tóng. nǚ zǐ zi jià jí zài fù shì zhě, jí qī wèi fū, qiè wèi jūn, bù tú xiǎn, bù xī shàng rèn, fā xiōng fǔ xīn, kū qì wú shù, pán dài rú gù, yú yǔ nán zǐ tóng."
后汉郑玄云:"子为父斩縗,始死,笄纚如故;(斩縗者,断其布不缉之也。古者无帻,以六尺纚缯縚发,其状如尾,以笄横贯之,加冠其上。后汉时,遭丧者莅巾帕头,即笄纚之存象也。)既袭三称,衣十五升布深衣,(古者衣裳上下殊。此深衣,汉时单衣也。)扱上衽,(以深衣上衽扱於腰带中,以便事。)徒跣,交手哭。诸侯为天子,父为长子,不徒跣,为次於内,不歠粥。臣为君,不笄纚,不徒跣,馀与为父同。女子子嫁及在父室者,及妻为夫,妾为君,不徒跣,不扱上衽,发胸拊心,哭泣无数,鞶带如故,馀与男子同。"
liú biǎo yún:" mǔ wèi zhǎng zǐ qí cuī sān nián, shǐ sǐ, bù tú xiǎn, fǔ xīn kū qì. nǚ zǐ yǐ jià ér tuì zài shì, fù zú wèi mǔ, yǔ mǔ wèi zhǎng zǐ tóng. qí cuī zhàng zhōu zhě, fù zài wèi mǔ, bù tú xiǎn, kū yǒng wú shù. fán sì bù shí. lǐ, sān nián zhī sàng wǔ bù shí zhě, shì cháng rì èr shí. zì shǐ sǐ zhì sān rì jì chéng fú hòu kě shí, shì sān rì wǔ bù shí yǐ. jīn zhōu zhī sàng quán èr rì bù shí, gù sì bù shí yě. wèi zēng zǔ fù mǔ, bù gǎn yǐ qīng fú fu zhì zūn. jiǎn qí yuè, zé dāng dà gōng jiǔ yuè, dàn sān yuè ěr. shǐ sǐ kū qì sān rì. wèi jiù jūn zhī mǔ qī, yǔ wèi zēng zǔ fù mǔ tóng. shǔ qiáo zhōu yún:" wèi fù, shǐ sǐ, qù guān jí gāo qiú dà dài, qí jī lí gé dài jiē rú gù, yī bù shēn yī, xī shàng rèn, tú xiǎn, fǔ xīn hào táo ér wú cháng shēng, kū yǒng wú shù. shǐ sǐ zhě zhì xiǎo liǎn, dà gōng yǐ shàng jiē zài shì. zhàng fū zài shī chuáng dōng, xī miàn fù rén jiā chuáng, dōng miàn. suī zhū fù xiōng gū zǐ, bù yú zhǔ rén, jiē cì qí hòu. yú zhòng fù rén hù wài běi miàn, zhòng xiōng dì táng xià běi miàn. zhū hóu zhī sàng, wéi zhǔ rén zhǔ fù zuò, qí yú jiē lì, qīng dài fū yì zài shì wài, mìng fù hù wài běi miàn, yǒu sī shù shì táng xià běi miàn. dài fū zhī sàng, zhǔ rén zhǔ fù jí yǒu mìng fū mìng fù zhě jiē zuò, wú zhě jiē lì, shì lǎo yì lì, shì lǎo zhī qī hù wài běi miàn, zhòng chén táng xià běi miàn. shì zhī sàng, fù xiōng zi xìng fù rén jiē zuò, tā jiē rú qián. fù wèi zhǎng zǐ, bù tú xiǎn, bù chuò zhōu. fán fù xiōng suī wǎng kū, bù yú zǐ dì zhī gōng shè āi cì yě. nǚ zǐ zi wèi jià wèi fù, shǐ zú, qù cǎi shì zhī shǔ, jī lí jí dài rú gù, yī bù shēn yī, bù xī shàng rèn, bù tú xiǎn, jí bái má jù wú qú, fǔ xīn kū qì wú shù, bù tǎn, qí yǒng bù jué dì. fù zú wèi mǔ, shǐ sǐ, qù xuán guān shī xí zhī hòu, yīn qí jī lí ér jiā sù guān, qí yú yǔ wèi fù tóng." wú shè cí yún:" fū wèi qī, qù jí guān. dài fū yǐ shàng sù biàn, shì sù wěi mào. yī shí wǔ shēng bái bù shēn yī, jí jù wú qú. shī xí zhī shí, yì kū yǒng."
刘表云:"母为长子齐縗三年,始死,不徒跣,拊心哭泣。女子已嫁而退在室,父卒为母,与母为长子同。齐縗杖周者,父在为母,不徒跣,哭踊无数。凡四不食。(礼,三年之丧五不食者,是常日二食。自始死至三日既成服后可食,是三日五不食矣。今周之丧全二日不食,故四不食也。)为曾祖父母,不敢以轻服服至尊。减其月,则当大功九月,但三月耳。始死哭泣三日。为旧君之母妻,与为曾祖父母同。(蜀谯周云:"为父,始死,去冠及羔裘大带,其笄纚革带皆如故,衣布深衣,扱上衽,徒跣,拊心号咷而无常声,哭踊无数。始死者至小敛,大功以上皆在室。丈夫在尸床东,西面;妇人夹床,东面。虽诸父兄姑姊,不逾主人,皆次其后。馀众妇人户外北面,众兄弟堂下北面。诸侯之丧,唯主人主妇坐,其馀皆立,卿大夫亦在室外,命妇户外北面,有司庶士堂下北面。大夫之丧,主人主妇及有命夫命妇者皆坐,无者皆立,室老亦立,室老之妻户外北面,众臣堂下北面。士之丧,父兄子姓妇人皆坐,他皆如前。父为长子,不徒跣,不歠粥。凡父兄虽往哭,不於子弟之宫设哀次也。女子子未嫁为父,始卒,去彩饰之属,笄纚及带如故,衣布深衣,不扱上衽,不徒跣,吉白麻屦无絇,拊心哭泣无数,不袒,其踊不绝地。父卒为母,始死,去玄冠;尸袭之后,因其笄纚而加素冠,其馀与为父同。"吴射慈云:"夫为妻,去吉冠。大夫以上素弁,士素委貌。衣十五升白布深衣,吉屦无絇。尸袭之时,亦哭踊。")
jìn dù yuán kǎi yún:" fù zài wèi mǔ, guān cuī shang dié dài jiē shū cuī. shū, cū yě. sān nián zhě shǐ sǐ zhī zhì, rú bù zhàng zhōu."
晋杜元凯云:"父在为母,冠縗裳绖带皆疏縗。(疏,粗也。)三年者始死之制,如不杖周。"
sòng cuī kǎi yún:" lǐ, xiào zǐ shǐ yǒu qīn sàng, bēi āi zhì shén, chōng chōng rú yǒu qióng, wèi kě yǐ jié, kū yǒng wú shù. sān rì jì bìn, qú qú rú yǒu qiú ér bù dé, bīn kè diào jí jì shì, jiē sān yǒng, jūn lái diào zé jiǔ yǒng, jiē yǒu bīn xiàng zhào dǎo zhī zhě. tóng zǐ shǐ yǒu qīn sàng, qù shǒu shì, shǒu shì, juǎn zé xiāo tóu zhī shǔ yě. juǎn yīn kǔ yuán fǎn. fú shí wǔ shēng bái bù shēn yī, yǐ zhì chéng fú. nǚ zǐ zi xǔ jià chéng rén zài shì, fù zú wèi mǔ, shǐ sǐ, qù shǒu shì ér gǔ jī lí, bù tú xiǎn, bù xī shàng rèn, bù yǒng kū, fǔ xīn wú shù, sù zǒng zhuā yǐ má. mǔ wèi zhǎng zǐ jì mǔ wèi zhǎng zǐ qiè wèi jūn zhī zhǎng zǐ, yǔ zài shì nǚ zǐ zi fù zú wèi mǔ tóng. bó shū fù mǔ wèi nǚ zǐ zǐ cháng zhōng shāng, shǐ sǐ, gǔ jī lí."
宋崔凯云:"礼,孝子始有亲丧,悲哀至甚,充充如有穷,未可以节,哭踊无数。三日既殡,瞿瞿如有求而不得,宾客吊及祭事,皆三踊,君来吊则九踊,皆有傧相诏导之者。童子始有亲丧,去首饰,(首饰,卷帻绡头之属也。卷音苦圆反。)服十五升白布深衣,以至成服。女子子许嫁、成人在室,父卒为母,始死,去首饰而骨笄纚,不徒跣,不扱上衽,不踊哭,拊心无数,素总髽以麻。母为长子、继母为长子、妾为君之长子,与在室女子子父卒为母同。伯叔父母为女子子长中殇,始死,骨笄纚。"
dà táng zhī zhì, rú kāi yuán lǐ.
大唐之制,如开元礼。
shǐ sǐ suì dà liǎn suì fù zhōu dà táng
始死禭(大敛禭附周 大唐)
zhōu zhì, dà sàng, xiǎo zǎi shòu qí suì. xiǎo zǎi zhí yún:" sāng huāng shòu qí hán suì." zhū hóu xiāng suì yǐ hòu lù yǔ miǎn fú, xiān lù yǔ bāo yī bù yǐ suì. bù yǐ jǐ zhī zhèng zhě shī yú rén, yǐ bǐ bù yǐ wéi zhèng yě. hòu lù, èr chē yě. shì sàng jiāng xí, jūn shǐ rén suì, chè wéi, zhǔ rén rú chū. wèi rú jūn chū shǐ rén diào shí yě. zhǔ rén yíng yú qǐn mén wài, jiàn bīn bù kū, xiān rù mén yòu, běi miàn. suì zhě zuǒ zhí lǐng, yòu zhí yào, rù shēng, wěi yī yú chuáng, qí suì yú shì, hù xī, běi miàn zhì mìng yuē:" jūn shǐ mǒu suì." suì zhī yán yí yě. yì pī yuē suì yě. zhǔ rén bài rú chū. yì rú diào shí, zhǔ rén jìn zhōng tíng, suì zhě zhì mìng, zhǔ rén kū bài, jī sǎng chéng yǒng. suì zhě rù, yī shī, chū, zhǔ rén bài sòng yú wài mén wài. wéi jūn mìng chū, shēng jiàng zì xī jiē, suì bài bīn. wéi jūn mìng chū, dài fū yǐ xià bù chū. qīn zhě suì, bù jiāng mìng, yǐ jí chén. dà gōng yǐ shàng, yǒu tóng cái zhī yì. bù jiāng mìng, bù shǐ rén jiāng zhī zhì mìng yú zhǔ rén. jí chén, chén zài fáng zhōng. shù xiōng dì suì, shǐ rén yǐ jiāng mìng yú shì, zhǔ rén bài yú wèi, wěi yī yú shī dōng chuáng shàng. shù xiōng dì, zé zhòng xiōng dì yě. biàn zhòng yán shù, róng tóng xìng yě. jiāng mìng yuē:" mǒu shǐ mǒu suì." bài yú wèi. shì zhōng zhī wèi. péng yǒu suì, qīn yǐ jìn, zhǔ rén bài, wěi yī rú chū, tuì. kū, bù yǒng. qīn yǐ jìn, qīn qīn zhī ēn yě. tuì, xià táng fǎn bīn wèi yě. zhǔ rén tú kū bù yǒng, bié yú jūn zhī suì yě. chè yī zhě zhí yī rú suì yǐ shì fáng. fán yú suì zhě chū, yǒu sī chè yī yě. jì xiǎo liǎn, jiāng dà liǎn, yǒu suì zhě zé jiāng mìng, bīn zhě chū qǐng rù gào, zhǔ rén dài yú wèi. sāng lǐ lüè yú wēi yí, jì xiǎo liǎn, bīn zhě nǎi yòng cí. chū qǐng zhī cí yuē" gū mǒu shǐ mǒu qǐng shì" yě. bīn zhě chū gào" xū yǐ", yǐ bīn rù. xū, dài yě. chū gào zhī cí yuē" gū mǒu xū yǐ". bīn rù zhōng tíng, běi miàn zhì mìng. zhǔ rén bài, jī sǎng. bīn shēng zì xī jiē, chū yú zú, wèi shī zú yě. xī miàn wěi yī rú yú shì lǐ, jiàng chū. zhǔ rén chū bài sòng. péng yǒu qīn suì, rú chū yí, xī jiē dōng, běi miàn, kū yǒng sān, jiàng, zhǔ rén bù yǒng. péng yǒu jì wěi yī, yòu hái kū yú xī jiē shàng, bù bèi zhǔ rén. suì zhě yǐ zhě zé bì yǒu shang, zhí yī rú chū. chè yī zhě yì rú zhī, shēng jiàng zì xī jiē yǐ dōng. bó wèi zhě, wú xù. suī fù, yǔ chán tóng, yǒu shang nǎi chéng chēng, bù yòng biǎo yě. yǐ dōng, cáng yǐ dài shì yě.
周制,大丧,小宰受其禭。(小宰职云:"丧荒受其含禭。")诸侯相禭以后辂与冕服,先辂与褒衣不以禭。(不以己之正者施於人,以彼不以为正也。后辂,贰车也。)士丧将袭,君使人禭,彻帷,主人如初。(谓如君初使人吊时也。主人迎於寝门外,见宾不哭,先入门右,北面。)禭者左执领,右执要,入升,委衣於床,其禭於室,户西,北面致命曰:"君使某禭。"(禭之言遗也。衣被曰禭也。)主人拜如初。(亦如吊时,主人进中庭,禭者致命,主人哭拜,稽颡成踊。)禭者入,衣尸,出,主人拜送於外门外。唯君命出,升降自西阶,遂拜宾。(惟君命出,大夫以下不出。)亲者禭,不将命,以即陈。(大功以上,有同财之义。不将命,不使人将之致命於主人。即陈,陈在房中。)庶兄弟禭,使人以将命於室,主人拜於位,委衣於尸东床上。(庶兄弟,则众兄弟也。变众言庶,容同姓也。)将命曰:"某使某禭。"拜於位。(室中之位。)朋友禭,亲以进,主人拜,委衣如初,退。哭,不踊。(亲以进,亲亲之恩也。退,下堂反宾位也。主人徒哭不踊,别於君之禭也。)彻衣者执衣如禭以適房。(凡於禭者出,有司彻衣也。)既小敛,将大敛,有禭者则将命,傧者出请入告,主人待於位。(丧礼略於威仪,既小敛,傧者乃用辞。出请之辞曰"孤某使某请事"也。)傧者出告"须矣",以宾入。(须,待也。出告之辞曰"孤某须矣"。)宾入中庭,北面致命。主人拜,稽颡。宾升自西阶,出於足,(谓尸足也。)西面委衣如於室礼,降出。主人出拜送。朋友亲禭,如初仪,西阶东,北面,哭踊三,降,主人不踊。(朋友既委衣,又还哭於西阶上,不背主人。)禭者以褶则必有裳,执衣如初。彻衣者亦如之,升降自西阶以东。(帛为褶,无絮。虽複,与禅同,有裳乃成称,不用表也。以东,藏以待事也。)
dà táng wáng gōng yǐ xià zhī sàng, zèng suì yī fú, chū dāng shí ēn zhì, bù zhe yú lìng diǎn.
大唐王公以下之丧,赠禭衣服,出当时恩制,不著於令典。
xiǎo liǎn zhōu suí dà táng
小敛(周 隋 大唐)
zhōu zhì, dà sàng, dà liǎn xiǎo liǎn, xiǎo zōng bó shuài yì zú ér zuǒ liǎn. sī fú gōng liǎn yī fú. diǎn ruì zǎng guī zhāng bì cóng hǔ huáng zhī qú méi, shū bì cóng yǐ liǎn shī. zǎng dú yuē zǔ. qú méi zhě, yù shì zhī gōu zhuàn yě. yǐ zǔ chuān lián liù yù gōu zhuàn zhī zhōng yǐ liǎn shī. guī zài zuǒ, zhāng zài shǒu, hǔ zài yòu, huáng zài zú, bì zài bèi, cóng zài fù, gài qǔ xiàng fāng míng, shén zhī yě. shū bì cóng zhě, tōng yú tiān dì. zhū hóu dài fū shì sàng, jiāng xiǎo liǎn, jiē jué míng chén yī yú xù dōng, dài fū shì chén yī yú fáng zhōng. tiān zǐ zhī shì. yī jiē shí yǒu jiǔ chēng. tiān zǐ zhì shì jiē tóng. páo bì yǒu biǎo, bù dān, yī bì yǒu shang, wèi zhī yī chēng. jiē zuǒ rèn, jié jiǎo bù niǔ. páo, xiè yī, bì yǒu yǐ biǎo zhī, nǎi chéng chēng yě. zá jì yuē" zi gāo zhī xí, jiǎn yī shang, yǔ shuì yī xūn sī rǎn wèi yī" shì yě. lún yǔ yuē" dāng shǔ zhěn chī xì, bì biǎo ér chū zhī", wèi qí xiè yě. yī shí jiǔ chēng, fǎ tiān dì zhī zhōng shù. fán liǎn zhě yào fāng, sàn yī yǒu dào zhě yě. zuǒ rèn, rèn xiàng zuǒ, fǎn shēng shí. sī rǎn, ér zhàn fǎn. sān rì, xiǎo liǎn yú hù nèi. dài fū yǐ shàng jiē yǐ lái rì shù, tōng sǐ rì wèi sì rì yě. shì sǐ yǔ wǎng rì, tōng sǐ rì wèi sān rì yě. jūn yǐ diàn xí, bù jiǎo jǐn qīn dài fū yǐ pú xí gǎo qīn shì wěi xí zī qīn. chén yī yú fáng, nán lǐng xī shàng, qiàn. jiǎo héng sān suō yī, guǎng zhōng fú, xī qí mò. qiàn, qū yě. jiǎo, suǒ yǐ shōu shù yī fú wèi jiān jí yě. yǐ bù wèi zhī. suō, zòng yě. héng zhě sān fú, zòng zhě yī fú. xī qí mò zhě, lìng kě jié yě. sàng dà jì yuē:" jiǎo yī fú wèi sān, bù bāi." lǐ wěi yuē:" tiān zǐ wǔ rì, zhū hóu sān rì, dài fū shì sān rì ér xiǎo liǎn." qiàn yīn cè gēng fǎn. zī qīn chēng lǐ, wú dǎn. yīn dǎn. dǎn, bèi shí yě. liǎn yī huò dào bèi, wú bié yú qián hòu kě yě. fán qīn zhì tóng, jiē wǔ fú. jì fú cì, jué biàn fú pí biàn fú. sàn yī cì, tuàn yī yǐ xià, páo jiǎn zhī shǔ. fán shí yǒu jiǔ chēng. jì fú yǔ sàn yī. chén yī jì zhī, shù suì yě. bù bì jǐn yòng. qǔ chēng ér yǐ, bù wù duō. shì guàn èr rén yǐ bìng, dōng miàn lì yú xī jiē xià. lì qí jǔ shī. bù xí yú hù nèi, xià guǎn shàng diàn. yǒu sī bù liǎn xí. shāng zhù bù jiǎo qīn sàn yī jì fú. jì fú bù dǎo, měi zhě zài zhōng. liǎn zhě qū fāng, huò diān dǎo yī cháng, jì fú zūn, bù dǎo zhī. měi, shàn yě. shàn yī hòu bù, yú liǎn zé zài zhōng yě. jì hòu bù jì fú, ér yòu yán shàn zhě zài zhōng, míng měi fú fēi yī chēng yě. shì jǔ qiān shī, fǎn wèi. qiān shī yú fú shàng. shè chuáng zǐ yú liǎng yíng zhī jiān, rèn rú chū, yǒu zhěn. rèn, qǐn wò zhī xí. yì xià guǎn shàng diàn. zú liǎn, chè wéi. shī yǐ shì yě. zhǔ rén xī miàn, féng shī, yǒng wú suàn. zhǔ fù dōng miàn, féng yì rú zhī. féng, fú yīng. shì jǔ nán nǚ fèng shī yí yú táng, hū yòng yí qīn, nán nǚ rú shì wèi, yǒng wú suàn. yí zhī yán shī yě. yí qīn, fù shī jiù zhī qīn. táng wèi yíng xián chuáng zǐ shàng yě. zhǔ rén chū yú zú, jiàng zì xī jiē. zhòng zhǔ rén dōng miàn jí wèi, fù rén zuò jiē shàng xī miàn. zhǔ rén bài bīn, dài fū tè bài, shì lǚ zhī, jí wèi yǒng, xí dié yú xù dōng, fù wèi. bài bīn, xiàng bīn wèi bài zhī. jí wèi yǒng, dōng fāng wèi yě. xí dié yú xù dōng, dōng jiā shì zhī qián. nǎi diàn. zhù yǔ zhí shì wèi zhī. fán liǎn zhě tǎn, qiān shī zhě xí. tǎn zhě, yú shì biàn yě. jūn zhī sàng, tài zhù shì liǎn, zhòng zhù zuǒ zhī. dài fū zhī sàng, tài zhù wèi shì, zhòng zhù shì liǎn. shì zhī sàng, xiǎo zhù wèi shì, shì shì liǎn. shì yóu lín yě. tài zhù zhī zhí, dà sàng zàn liǎn. sàng zhù, qīng dài fū zhī sàng zhǎng liǎn. shì sāng lǐ shāng zhù zhǔ liǎn. fán liǎn zhě liù rén. liǎn zhě jì liǎn bì kū. tǔ yǔ qí zhí shì zé liǎn. liǎn yān zé wèi zhī yī bù shí. liǎn zhě bì shǐ suǒ yǔ zhí shì zhě, bù yù wàng rén xiè zhī.
周制,大丧,大敛、小敛,小宗伯帅异族而佐敛。司服供敛衣服。典瑞駔珪、璋、璧、琮、琥、璜之渠眉,疏璧琮以敛尸。(駔读曰组。渠眉者,玉饰之沟瑑也。以组穿联六玉沟瑑之中以敛尸。珪在左,璋在首,琥在右,璜在足,璧在背,琮在腹,盖取象方明,神之也。疏璧琮者,通於天地。)诸侯、大夫、士丧,将小敛,皆厥明陈衣於序东,大夫士陈衣於房中。(天子之士。)衣皆十有九称。(天子至士皆同。)袍必有表,不单,衣必有裳,谓之一称。皆左衽,结绞不纽。(袍,亵衣,必有以表之,乃成称也。杂记曰"子羔之袭,茧衣裳,与税衣纁〈糹冉〉为一"是也。论语曰"当暑袗絺绤,必表而出之",为其亵也。衣十九称,法天地之终数。凡敛者要方,散衣有倒者也。左衽,衽向左,反生时。〈糹冉〉,而占反。)三日,小敛於户内。(大夫以上皆以来日数,通死日为四日也。士死与往日,通死日为三日也。)君以簟席,布绞锦衾;大夫以蒲席缟衾;士苇席缁衾。陈衣於房,南领西上,綪。绞横三缩一,广终幅,析其末。(綪,屈也。绞,所以收束衣服为坚急也。以布为之。缩,纵也。横者三幅,纵者一幅。析其末者,令可结也。丧大记曰:"绞一幅为三,不擘。"礼纬曰:"天子五日,诸侯三日,大夫士三日而小敛。"綪音侧耕反。)缁衾赪里,无紞。(音胆。紞,被识也。敛衣或倒被,无别於前后可也。凡衾制同,皆五幅。)祭服次,(爵弁服、皮弁服。)散衣次,(褖衣以下,袍茧之属。)凡十有九称。(祭服与散衣。)陈衣继之,(庶禭也。)不必尽用。(取称而已,不务多。)士盥二人以并,东面立於西阶下。(立俟举尸。)布席於户内,下莞上簟。(有司布敛席。)商祝布绞衾、散衣、祭服。祭服不倒,美者在中。(敛者趋方,或颠倒衣裳,祭服尊,不倒之。美,善也。善衣后布,於敛则在中也。既后布祭服,而又言善者在中,明每服非一称也。)士举迁尸,反位。(迁尸於服上。)设床笫於两楹之间,衽如初,有枕。(衽,寝卧之席。亦下莞上簟。)卒敛,彻帷。(尸已饰也。)主人西面,冯尸,踊无算。主妇东面,冯亦如之。(冯,服膺。)士举男女奉尸侇於堂,幠用夷衾,男女如室位,踊无算。(侇之言尸也。夷衾,覆尸柩之衾。堂谓楹閒床笫上也。)主人出於足,降自西阶。众主人东面即位,妇人阼阶上西面。主人拜宾,大夫特拜,士旅之,即位踊,袭绖於序东,复位。(拜宾,向宾位拜之。即位踊,东方位也。袭绖於序东,东夹室之前。)乃奠。(祝与执事为之。)凡敛者袒,迁尸者袭。(袒者,於事便也。)君之丧,太祝是敛,众祝佐之。大夫之丧,太祝为侍,众祝是敛。士之丧,小祝为侍,士是敛。(侍犹临也。太祝之职,大丧赞敛。丧祝,卿大夫之丧掌敛。士丧礼商祝主敛。)凡敛者六人。敛者既敛必哭。土与其执事则敛。敛焉则为之一不食。(敛者必使所与执事者,不欲妄人亵之。)
suí kāi huáng chū, tài cháng qīng niú hóng zòu zhe sàng jì lìng:" zhèng yī pǐn hōng, zé hóng lú qīng jiān hù sāng shì, sī yí lìng shì lǐ zhì. èr pǐn yǐ shàng zé hóng lú chéng jiān hù, sī yí chéng shì lǐ zhì. wǔ pǐn yǐ shàng hōng zú, jí sān pǐn yǐ shàng yǒu zhōu qīn yǐ shàng sàng, bìng zhǎng yí yī rén shì lǐ zhì. guān rén zài zhí sàng, tīng liǎn yǐ cháo fú yǒu fēng zhě liǎn yǐ miǎn fú wèi yǒu guān zhě bái qià dān yī. fù rén yǒu guān pǐn zhě, yì yǐ qí fú liǎn. jīn bù dé zhì jīn yín zhū yù."
隋开皇初,太常卿牛弘奏著丧纪令:"正一品薨,则鸿胪卿监护丧事,司仪令示礼制。二品以上则鸿胪丞监护,司仪丞示礼制。五品以上薨卒,及三品以上有周亲以上丧,并掌仪一人示礼制。官人在职丧,听敛以朝服;有封者敛以冕服;未有官者白帢单衣。妇人有官品者,亦以其服敛。巾不得置金银珠玉。"
dà táng yuán líng yí zhù:" nèi wài gè suí zhí bèi bàn, shàng shí xiān jù tài láo zhī zhuàn. jué míng ér xiǎo liǎn. yú liǎn qián sān kè, shì zhōng bǎn zòu' qǐng zhōng yán', yù fǔ lìng shè xiǎo liǎn chuáng yú dà xíng xī, nán shǒu, zhěn xí bèi yān, jiā yǐ wò wéi, zhōu yǐ sù wéi. zhǔ yī xiān lǜ suǒ sī chén xiǎo liǎn zhī yī shí jiǔ chēng jí jiǎo qīn yú diàn zhōng xián zhī dōng xí shàng, nán lǐng xī shàng. xiǎo liǎn qián èr kè, kāi gōng diàn zhū mén, zhū wèi gè lēi suǒ bù, zhàng wèi rú cháng shì. shè bǎi guān wèi cì, jí sān wáng hòu sān kè děng wèi. yòu shè nèi wài mìng fù děng bài kū wèi. xiǎo liǎn qián yī kè, shì zhōng zòu' wài bàn', lǐ yí shǐ yǐn sì huáng dì jí huáng zǐ děng, fú yǐn gè jí wèi cì, cóng lín zhě kū. nèi yè zhě yǐn zhū wáng děng jìn jiù wèi. bǎi guān yì rù jiù wèi. zhí lǐ zhě chēng kū, zài wèi zhě jiē kū. shì yù xiǎo chén shēng diàn, xiān bù yī yú jiǎo shàng, nǎi qiān yú yī shàng, jǔ qīn ér liǎn, yǐ cì jiā yī shí jiǔ chēng bì, nǎi jié jiǎo ér qīn yān. jìn shì fú sì huáng dì kū, jìn, guì féng dà xíng, xìng, kū yǒng wú shù, fú yǐn hái cì. qí bǎi guān yǐ lǐ qù zhí ér hōng zú zhě, tīng liǎn yǐ běn guān zhī fú. wú guān zhě jiè zé dān yī. fù rén yǒu guān pǐn, yì yǐ qí fú liǎn." yīng pèi zhě, jiē yòng là dài yù, jìn yǐ jīn yù zhū bǎo ér liǎn yě. yú rú kāi yuán lǐ.
大唐元陵仪注:"内外各随职备办,尚食先具太牢之馔。厥明而小敛。於敛前三刻,侍中版奏'请中严',御府令设小敛床於大行西,南首,枕席备焉,加以幄帷,周以素帷。主衣先率所司陈小敛之衣十九称及绞衾於殿中閒之东席上,南领西上。小敛前二刻,开宫殿诸门,诸卫各勒所部,仗卫如常式。设百官位次,及三王后、三恪等位。又设内外命妇等拜哭位。小敛前一刻,侍中奏'外办',礼仪使引嗣皇帝及皇子等,扶引各即位次,从临者哭。内谒者引诸王等进就位。百官亦入就位。执礼者称哭,在位者皆哭。侍御小臣升殿,先布衣於绞上,乃迁於衣上,举衾而敛,以次加衣十九称毕,乃结绞而衾焉。近侍扶嗣皇帝哭,进,跪冯大行,兴,哭踊无数,扶引还次。其百官以理去职而薨卒者,听敛以本官之服。无官者介帻单衣。妇人有官品,亦以其服敛。"(应珮者,皆用蜡代玉,禁以金玉珠宝而敛也。)馀如开元礼。