strong zhí guān shí sān strong
職官十三
wáng hóu zǒng xù
王侯總敘
fǎ gǔ zhě duō fēng guó zhī zhì, wèi cáo yuán shǒu liù dài lùn jìn lù shì héng wǔ děng lùn jiē yán fēng jiàn zhī lì. shì jīn zhě xián jùn xiàn zhī lǐ, zhēn guān zhōng, cháo yì fēng jiàn, lǐ bó yào shèng chén bù kě, mǎ zhōu jì yán zhī, suì zhǐ. suī bèi zhēng lì bìng, ér zhōng mò jiū xiáng. cháng shì lùn zhī yuē: zài xī zhì zhì, shì jiē xiāng yīn. wù tǔ jiāng, jiàn wàn guó, chéng zé zhào yú xuān hòu, fāng yǒu kě chēng. bù yīng chuàng zé wàn rén, shǒu lìng fēn zǎi. gài yīn qí háo ér fú zhòng, jí qí dì ér míng guó. huò xún yán jiù zhèng, jiǎn pǔ bù chuán huò fén jí sàn wáng, jiàn zī fù jì. tú shān zhī huì, yì yún wàn shù. xià zuò jīng sì bǎi, yǐ sàng qī qiān, yīn shì liù bǎi nián xián, yòu sǔn qiān èr bǎi yǐ. yuán jí zhōu nǎn, bā bǎi yú sì, lí wèi shí èr, hé wèi liù qī. shǐ huáng dàng dìng, tiān xià yī jiā, lì zài qiān jiǔ bǎi, bìng wàn ér wèi yī. zhòng bào guǎ, qiě wú xū yuè dà miè xiǎo, wèi cháng zàn níng. dié xún gān gē, jǐ rén tú tàn. qín dǔ qí bì, bù fù jiàn hóu, cái jí sì jūn, tiān xià yuàn kuì. hàn zǔ jiǎo wǎng, bìng jiàn xūn qīn. xuán zé hán péng zū hǎi, xù yǒu wú chǔ nì luàn. wǔ zhāo zhī hòu, zhì xǔ tuī ēn, fēn rén wèi chà, dàn shí zū shuì. wáng mǎng jiē yuán hòu zú, kè chéng cuàn duó, zhū liú wēi liè, shì tóng biān méng. guāng wǔ yuǎn chéng dà fēng, yōu quán láo jiù. dèng kòu gěng jiǎ, guó zhǐ sì xiàn. èr hàn suǒ lì, liè jùn bù shū. zhōng yǒu wěi xīn, nǎi rú yì zhuó. suī wú tú shān wàn guó, xiǎng zuò móu yú xià shì. cáo wèi jiǎn ruò fān qī, wèi jǐ fù wáng. jìn shì fēn bīng bā wáng, zhì luàn yóu sù. jìn yǐ wèi gōng zú wēi ruò, shén qì yì qiān, gù wěi bīng zhū wáng, wèi jǐ dié xiāng gōng fá, suì wáng tiān xià, suǒ wèi jiǎo wǎng guò dāng, qí bài yù sù yě. liú sòng gǎi gèng jiù zhì, guó lì bù dé chēng chén. xiào wǔ xìng duō cāi jì, zhū guó lì rén yú běn guó jūn bù dé chēng chén, gǎi chēng yuē xià guān yě. zì zī yǐ hái, jiàn hóu rì xuē, yù xíng gǔ dào, shì mò néng zūn. tiān shēng zhēng rén, shù jūn sī mù. rén jì shù yān, mù zhī lǐ dé, rén jì guǎ yān, mù zhī lǐ shī. shù zé ān suǒ zhì, guǎ zé wēi suǒ yóu. hàn suí dà táng, hǎi nèi tǒng yī, rén hù zī zhí, sān dài mò chóu. táng yú zhī qián, jì lù jiǎn lüè, rén hù sǔn yì, bù kě fù zhī. xià shì yǐ lái, zài jí jiàn bèi. xī hàn yǒu qiān èr bǎi yú wàn hù, dōng hàn yǒu qiān yú wàn hù, suí jí dà táng jiē yǒu jiǔ bǎi yú wàn hù. suī sān dài zhì lǐ, yì mò bǐ yān. wèi jìn zhī hòu, diāo hào zé shén. ruò yǐ wèi rén ér zhì jūn, yù qiú jì shù, chéng yí zhèng zài liè jùn, rán zé zhǔ sì huò cù yǐ. ruò yǐ wèi jūn ér shēng rén, bù bìng jì guǎ, chéng yí zhèng zài liè guó, rán zé zhǔ sì kě yǒng yǐ. zhǔ sì suī yǒng nǎi rén xiān, zhǔ sì suī cù zé rén fán. jiàn guó lì yī zōng, liè jùn lì wàn xìng, sǔn yì zhī lǐ, jiào rán kě zhī. fū lì fǎ zuò chéng, wèi yǒu bù bì zhī zhě, gù zài dù qí wèi huàn zhī zhǎng duǎn ěr. zhèng zài liè guó yě, qí chū yǒu wéi chéng pán shí zhī gù, qí mò yǒu xià táng zhōng jiān zhī rǔ. yuǎn zé wàn guó tú miè, jìn zé dǐng zhì zhàn zhēng, suǒ wèi qí huàn yě zhǎng. xià yīn zhōu sān dài, zhū guó xiāng miè. wèi jìn dǐng zhì liù shí yú nián, chē shū fāng yī. yǒng jiā zhī hòu, tiān xià fú liè, sān bǎi yú zài, jiāng zuǒ nǎi píng. zhèng zài liè jùn yě, qí chū yǒu sì hǎi yī jiā zhī shèng, qí mò yǒu tǔ bēng wǎ jiě zhī yú. gāo guāng jí yú guó chū, kān dìng zhī xūn yì jí, suǒ wèi qí huàn yě duǎn. zì qín èr shì yuán nián, chén shèng shǒu qǐ bīng luàn, zhì hàn gāo píng xiàng yǔ, fán bā nián ér tiān xià dìng. zì wáng mǎng dì huáng sān nián, hǎi nèi bīng qǐ, zhì guāng wǔ jiàn wǔ shí èr nián píng gōng sūn shù, fán shí sān nián ér jiǎ bīng jí. zì suí wén dà yè shí yī nián, yǐ yǒu qún dào qǐ, zhì guó jiā wǔ dé qī nián, fán shí nián ér gān gē xī. qǐ fēi yǐ rán zhī zhèng yú! fū jūn zūn zé lǐ ān, chén qiáng zé luàn wēi. guǎn zǐ yuē: jūn zūn zé guó ān, jūn bēi zé guó wēi. shì gù lǐ sī xiāng qín, jiān zhí bà hóu zhì shǒu. qí hòu lì yì zhě, yǐ qín zuò cù, suì ěr guī fēi. xiàng shǐ hú hài bù sì, zhào gāo bù yòng, lǘ zuǒ bù fā, kù fǎ bù shī, bǎi xìng wèi zhì lí xīn, chén xiàng hé yóu xìng luàn? zì xī jiàn hóu, duō jiù guó yě. zhōu lì fān píng, wéi shù shí yān, yú jiē xiān qù shēng fēng, bù fèi qí jué. chǔ miè liù liǎo, lǔ zāng wén zhòng tàn yuē: gāo yáo tíng jiān, bù sì hū zhū. àn: gāo yáo tíng jiān, zhòng yú táng yú zhī jì, fēng lì guó yì, bù yīng yīn zhōu zhī shí. lüè zhēng yī èr, shì yán xí yě. liàng wú zé qí lì suì jiàn zhū guó, jù qí hài bù lì jùn xiàn. gù yuē shì jiē xiāng yīn, sī zhī wèi yǐ. zì wǔ dì zhì yú sān wáng, xiāng xí jiàn guó zhī zhì, dāng shí wèi xiān zhī fēng jiàn zé lǐ, jùn xiàn zé luàn. ér hòu rén dǔ qín hàn yī jiā tiān xià, fēn zhì liè jùn, yǒu kuì pàn líng cuàn zhī huò, biàn yǐ wèi xiān wáng jiàn wàn guó zhī shí, běn fáng qí méng, wù gù qí yè, jì qí fēn lè tóng yōu, xiǎng lì gòng hài zhī lǜ. nǎi jiāng hòu shì yǐ zhuó qián zhǐ, qǐ fēi qiáng wèi zhī shuō hū? lǎn cáo lù zhe lùn, chéng wèi wén gāo lǐ míng, bù běn wèi rén shù jūn, bù jī zhēng méng sǔn yì. guān lǐ mǎ chén jiàn, nǎi chēng míng shù sù dìng, bù zài fǎ dù dé shī, bù guān zhèng lǐ fǒu zāng. gù yuē zhōng mò jiū xiáng, sī zhī wèi yǐ. dàn lì zhì kě jiǔ, shī jiào dé yí, jūn zūn chén bēi, gàn qiáng zhī ruò, zhì rén shù fù, xiǎng dài zhǎng yuǎn. wèi lǐ zhī dào, qí zài zī hū!
法古者多封國之制,(魏曹元首六代論、晉陸士衡五等論皆言封建之利。)是今者賢郡縣之理,(貞觀中,朝議封建,李伯藥盛陳不可,馬周繼言之,遂止。)雖備徵利病,而終莫究詳。嘗試論之曰:在昔制置,事皆相因。物土疆,建萬國,成則肇於軒後,方有可稱。不應創擇萬人,首令分宰。蓋因其豪而伏眾,即其地而名國。或循沿舊政,簡樸不傳;或墳籍散亡,建茲復紀。塗山之會,亦云萬數。夏祚經四百,已喪七千,殷氏六百年閒,又損千二百矣。爰及周赧,八百餘祀,離為十二,合為六七。始皇盪定,天下一家,歷載千九百,並萬而為一。眾暴寡,且無虛月;大滅小,未嘗蹔寧。迭尋干戈,擠人塗炭。秦睹其弊,不復建侯,才及嗣君,天下怨潰。漢祖矯枉,並建勛親。旋則韓、彭菹醢,續有吳、楚逆亂。武、昭之後,制許推恩,分人為差,但食租稅。王莽階緣後族,克成篡奪,諸劉微劣,勢同編甿。光武遠懲大封,優全勞舊。鄧、寇、耿、賈,國止四縣。二漢所立,列郡不殊。中有偽新,乃如羿、浞。雖無塗山萬國,享祚侔於夏氏。曹魏翦弱藩戚,未幾覆亡。晉室分兵八王,致亂尤速。(晉以魏公族微弱,神器易遷,故委兵諸王,未幾迭相攻伐,遂亡天下,所謂矯枉過當,其敗愈速也。)劉宋改更舊制,國吏不得稱臣。(孝武性多猜忌,諸國吏人於本國君不得稱臣,改稱曰」下官」也。)自茲以還,建侯日削,欲行古道,勢莫能遵。天生烝人,樹君司牧。人既庶焉,牧之理得,人既寡焉,牧之理失。庶則安所致,寡則危所由。漢、隋、大唐,海內統一,人戶滋殖,三代莫儔。(唐虞之前,記錄簡略,人戶損益,不可復知。夏氏以來,載籍漸備。西漢有千二百餘萬戶,東漢有千餘萬戶,隋及大唐皆有九百餘萬戶。雖三代致理,亦莫比焉。魏晉之後,凋耗則甚。)若以為人而置君,欲求既庶,誠宜政在列郡,然則主祀或促矣。若以為君而生人,不病既寡,誠宜政在列國,然則主祀可永矣。主祀雖永乃人鮮,主祀雖促則人繁。建國利一宗,列郡利萬姓,損益之理,較然可知。夫立法作程,未有不弊之者,固在度其為患之長短耳。政在列國也,其初有維城磐石之固,其末有下堂中肩之辱。遠則萬國屠滅,近則鼎峙戰爭,所謂其患也長。(夏殷周三代,諸國相滅。魏晉鼎峙六十餘年,車書方一。永嘉之後,天下幅裂,三百餘載,江左乃平。)政在列郡也,其初有四海一家之盛,其末有土崩瓦解之虞。高、光及於國初,戡定之勛易集,所謂其患也短。(自秦二世元年,陳勝首起兵亂,至漢高平項羽,凡八年而天下定。自王莽地皇三年,海內兵起,至光武建武十二年平公孫述,凡十三年而甲兵戢。自隋文大業十一年,已有群盜起,至國家武德七年,凡十年而干戈息。)豈非已然之證歟!夫君尊則理安,臣強則亂危。(管子曰:「君尊則國安,君卑則國危。」)是故李斯相秦,堅執罷侯置守。其後立議者,以秦祚促,遂爾歸非。向使胡亥不嗣,趙高不用,閭左不發,酷法不施,百姓未至離心,陳、項何由興亂?自昔建侯,多舊國也。周立藩屏,唯數十焉,餘皆先(去聲)封,不廢其爵。(楚滅六、蓼,魯臧文仲嘆曰:「皋繇、庭堅,不祀忽諸。」按:皋繇、庭堅,重於唐虞之際,封立國邑,不應殷周之時。略徵一二,是沿習也。)諒無擇其利遂建諸國,懼其害不立郡縣。故曰」事皆相因」,斯之謂矣。(自五帝至於三王,相習建國之制,當時未先知封建則理,郡縣則亂。而後人睹秦漢一家天下,分置列郡,有潰叛陵篡之禍,便以為先王建萬國之時,本防其萌,務固其業,冀其分樂同憂,饗利共害之慮。乃將後事以酌前旨,豈非強為之說乎?)覽曹、陸著論,誠謂文高理明,不本為人樹君,不稽烝甿損益。觀李、馬陳諫,乃稱冥數素定,不在法度得失,不關政理否臧。故曰「終莫究詳」,斯之謂矣。但立制可久,施教得宜,君尊臣卑,榦強枝弱,致人庶富,享代長遠。為理之道,其在茲乎!
lì dài wáng hóu fēng jué gōng zhǔ bìng guān shǔ fù
歷代王侯封爵(公主並官屬附)
xī huáng dì páng xíng tiān xià, fēn jiàn wàn guó. zhì yú táng yú, bié wèi wǔ děng, yuē gōng hóu bó zǐ nán, zé yú shū suǒ wèi jí wǔ ruì, xiū wǔ yù, shì qí zhì yě. wǔ ruì jí gōng hóu bó zǐ nán zhī ruì guī bì yě. wǔ yù yì wǔ děng zhū hóu zhí zhī yù yě. xià yǔ táng yú tóng.
昔黃帝旁行天下,分建萬國。至於唐虞,別為五等,曰公、侯、伯、子、男,則虞書所謂輯五瑞,脩五玉,是其制也。(五瑞即公侯伯子男之瑞珪璧也。五玉亦五等諸侯執之玉也。)夏與唐虞同。
yīn zhì, tiān zǐ zhī tián fāng qiān lǐ, gōng hóu bǎi lǐ, bó qī shí lǐ, zǐ nán wǔ shí lǐ. bù néng wǔ shí lǐ zhě, bù hé yú tiān zǐ, fù yú zhū hóu. zhèng xuán yún: cǐ dì yīn suǒ yīn xià jué sān děng zhī zhì. fán sì hǎi zhī nèi jiǔ zhōu, zhōu fāng qiān lǐ. zhōu jiàn bǎi lǐ zhī guó sān shí, qī shí lǐ zhī guó liù shí, wǔ shí lǐ zhī guó bǎi yǒu èr shí, fán èr bǎi yī shí guó. míng shān dà zé bù yǐ fēng, qí yú yǐ wèi fù yōng xián tián. fán jiǔ zhōu, qiān qī bǎi qī shí sān guó. qiān lǐ zhī wài shè fāng bó. wǔ guó yǐ wèi shǔ, shǔ yǒu zhǎng. shí guó wèi lián, lián yǒu shuài. sān shí guó wèi zú, zú yǒu zhèng. èr bǎi yī shí guó yǐ wèi zhōu, zhōu yǒu bó. bā zhōu bā bó, wǔ shí liù zhèng, bǎi liù shí bā shuài, sān bǎi sān shí liù zhǎng. bā bó gè yǐ qí shǔ, shǔ yú tiān zǐ zhī lǎo èr rén, fēn tiān xià yǐ wèi zuǒ yòu, yuē èr bó. qiān lǐ zhī nèi yuē diān, qiān lǐ zhī wài yuē cǎi.
殷制,天子之田方千里,公、侯百里,伯七十里,子、男五十里。不能五十里者,不合於天子,附於諸侯。(鄭玄云:「此地殷所因夏爵三等之制。」)凡四海之內九州,州方千里。州建百里之國三十,七十里之國六十,五十里之國百有二十,凡二百一十國。名山大澤不以封,其餘以為附庸閒田。凡九州,千七百七十三國。千里之外設方伯。五國以為屬,屬有長。十國為連,連有帥。三十國為卒,卒有正。二百一十國以為州,州有伯。八州八伯,五十六正,百六十八帥,三百三十六長。八伯各以其屬,屬於天子之老二人,分天下以為左右,曰二伯。千里之內曰甸,千里之外曰采。
zhōu zhì, fēng wáng zhě hòu. fán yǒu gōng zhī zhū hóu, dà zhě dì fāng wǔ bǎi lǐ, hóu sì bǎi lǐ, bó sān bǎi lǐ, zi èr bǎi lǐ, nán bǎi lǐ. suǒ yīn yīn zhī zhū hóu, yì wèi chù zhì zhī. qí xiǎo zhě jiē yì zhī dì wèi bǎi lǐ, shì yǐ zhōu yǒu jué zūn ér guó xiǎo jué bēi ér guó dà zhě. wéi tiān zǐ jī nèi bù zēng. fāng qiān lǐ yuē wáng jī. qí wài fāng wǔ bǎi lǐ yuē hóu fú, yòu qí wài fāng wǔ bǎi lǐ yuē diān fú, yòu qí wài fāng wǔ bǎi lǐ yuē nán fú, yòu qí wài fāng wǔ bǎi lǐ yuē cǎi fú, yòu qí wài fāng wǔ bǎi lǐ yuē wèi fú, yòu qí wài fāng wǔ bǎi lǐ yuē mán fú, yòu qí wài fāng wǔ bǎi lǐ yuē yí fú, yòu qí wài fāng wǔ bǎi lǐ yuē zhèn fú, yòu qí wài fāng wǔ bǎi lǐ yuē fān fú. zhōu zhī chū, liè jué wéi wǔ, gōng hóu bó zǐ nán, fēn tǔ wéi sān, gōng hóu fāng bǎi lǐ, bó fāng qī shí lǐ, zǐ nán fāng wǔ shí lǐ, bìng yīn yīn zhì. zhì zhōu gōng jū shè, zhì lǐ zuò lè, liè jué fēn tǔ, jiē wǔ děng yān. gōng wǔ bǎi lǐ, hóu sì bǎi lǐ, bó sān bǎi lǐ, zi èr bǎi lǐ, nán bǎi lǐ. fán zhū hóu shì zǐ shì guó, jì shì yǐ zhū hóu, xiàng xián. dài fū bù shì jué, shǐ rén yǐ dé, jué yǐ gōng. wèi xiàn nèi jí liè guó zhū hóu wèi tiān zǐ dài fū zhě, bù shì jué ér shì lù, bì xián. wèi cì jué, shì tiān zǐ zhī yuán shì, yǐ jūn qí guó. liè guó jí xiàn nèi zhī guó. zhū hóu yǒu shàng dài fū qīng xià dài fū shàng shì zhōng shì xià shì, fán wǔ děng. shàng dài fū yuē qīng. zhū hóu zhī dài fū, bù shì jué lù. zhōu tiān wáng zhī nǚ wèi wáng jī, jiē xià jià yú zhū hóu. chē fú bù xì qí fū, xià wáng hòu yī děng. gōng guó gū yī rén. kǒng ān guó zhù yú shū yuē: gōng zhī gū zhí xuán. zhōu lǐ yún: gōng zhī gū sì mìng. wáng zhì yuē: tiān zǐ shǐ qí dài fū jiān yú fāng bó zhī guó, guó sān rén, shì wèi sān jiān. shǐ zuǒ fāng bó, lǐng zhū hóu, cǐ yīn lǐ yě. qí lù shì zhū hóu zhī qīng, qí jué shì cì guó zhī jūn, qí lù qǔ yú fāng bó zhī dì. gài mù guó zé yǒu zhī. gù yí lǐ yàn lǐ yún: ruò yǒu zhū gōng, zé xiān qīng xiàn zhī. zhèng yì yuē: yán zhū zhě, tōng róng mù sān jiān, jiē wèi gōng yě. dà guó sān qīng, jiē mìng yú tiān zǐ mìng yú tiān zǐ zhě, tiān zǐ xuǎn yòng zhī, rú jīn zhào shū chú lì yǐ. cì guó sān qīng, èr qīng mìng yú tiān zǐ, yī qīng mìng yú qí jūn zuǒ chuán yuē: guǎn zhòng shòu xià qīng zhī lǐ, bì tiān zǐ zhī èr shǒu guó gāo gù yě. míng guó gāo shì tiān zǐ zhī mìng qīng yě. xiǎo guó sān qīng, yī qīng mìng yú tiān zǐ, èr qīng mìng yú qí jūn. wáng zhì yuē: xiǎo guó èr qīng, jiē mìng yú qí jūn. zhèng zhù yún: wù yě. zhèng yì yuē: cǐ jiān xià yīn lǐ yě. xià zhī dà guó wèi gōng hóu yě, yīn dà guó wèi gōng yě. yī zhōu ér yán, wèi lì sī tú jiān zhǒng zǎi zhī shì, lì sī mǎ jiān zōng bó, lì sī kōng jiān sī kòu yě. gù zuǒ chuán yún, lǔ jì sūn wèi sī tú, shū sūn wèi sī mǎ, mèng sūn wèi sī kōng, cǐ sān qīng yě. yǐ cǐ tuī zhī, zé zhī zhū hóu bù lì zhǒng zǎi zōng bó sī kòu. àn cuī shì yún:' lǔ yǐ yǒu mèng shū jì sān qīng wèi zhèng, ér gèng yǒu zāng shì jí kǒng zǐ bìng wèi sī kòu, zé jiē xiǎo sī kòu yě.' měi guó xià dài fū wǔ rén, shàng shì èr shí qī rén. zhōu lǐ wǔ děng guó xī sān qīng wǔ dài fū èr shí qī shì, jiē yǔ cǐ tóng. dàn gōng guó zhǎng yǒu sì mìng gū yī rén, qí qīng sān mìng, dài fū zài mìng, hóu bó zhī qīng dài fū yì rú zhī. zǐ nán zhī qīng zài mìng, qí dài fū yī mìng, qí shì bù mìng. dà guó zhī qīng bù guò sān mìng, xià qīng zài mìng, xiǎo guó zhī qīng yǔ dài fū yī mìng. bù yán cì guó zhě, yǐ dà guó zhī xià hù míng zhī yě. cǐ qīng mìng zé yì. dài fū jiē tóng. zhōu lǐ, gōng hóu bó zhī qīng sān mìng, dài fū zài mìng zǐ nán zhī qīng zài mìng, qí dài fū yī mìng. cì guó zhī shàng qīng wèi dāng dà guó zhī zhōng, zhōng dāng qí xià, xià dāng qí shàng dài fū. xiǎo guó zhī shàng qīng wèi dāng dà guó zhī xià qīng, zhōng dāng qí shàng dài fū, xià dāng qí xià dài fū. cǐ zhū hóu shǐ qīng dài fū tiào pìn bìng huì zhī xù yě. qí wèi jué tóng, xiǎo guó zài xià, jué yì gù zài shàng ěr. zhì yú zhōu shuāi, zhū hóu shī zhì, hào lìng zì jǐ, qí míng bù yī. yú shì zhèng qīng dāng guó wèi zhī xiāng, ér chǔ wèi zhī lìng yǐn. qí tā yì tóng, nán xī shù yǐ. sūn qīng zǐ yuē: sūn shū áo yuē: wú sān xiāng chǔ ér xīn yù bì, měi yì lù ér shī yù bó, wèi zī zūn ér lǐ yù gōng. shǐ jì yuē: chǔ mín sú hǎo bēi chē, wáng yǐ wèi bù biàn mǎ, yù xià lìng shǐ gāo zhī. sūn shū áo yuē:' lìng shù xià, mín bù zhī suǒ cóng. wáng bì yù gāo chē, chén qǐng jiào lǘ lǐ shǐ gāo qí kǔn.' wáng xǔ zhī. jū bàn zài, mín xī zì gāo qí chē, cǐ bù jiào ér mín cóng qí huà. gù sān dé xiāng ér bù xǐ, zhī qí cái zì dé zhī. sān qù xiāng ér bù huǐ, zhī fēi jǐ zhī zuì. huái nán zǐ yuē: qú bó yù wèi xiāng, zi gòng wèn:' hé yǐ lǐ guó?' yuē:' bù lǐ lǐ zhī.' yòu yuē: zi chǎn wèi zhèng guó xiāng, yī nián, shù zi bù xì xiá, bān bái bù tí qiè, tóng zi bù lí pàn èr nián, shì bù xiān jiǎ sān nián, mén bù yè guān, dào bù shí yí sì nián, tián qì bù guī wǔ nián, shì wú chǐ jí. yòu, kǒng zǐ shè xíng lǔ xiāng shì, yǒu xǐ sè, nǎi zhū dài fū luàn zhèng zhě shǎo zhèng mǎo, yǔ wén guó zhèng sān yuè, yù gāo tún zhě fú shì jiǎ, nán nǚ xíng zhě bié yú tú, tú bù shí yí. sì fāng zhī kè zhì hū yì zhě, bù qiú yǒu sī, jiē yǔ zhī yǐ guī. yòu, gōng yí xiū wèi lǔ xiāng, fèng fǎ xún lǐ, wú suǒ biàn gèng, bǎi guān zì zhèng. shǐ shí lù zhě bù dé yǔ xià mín zhēng lì, shòu dà zhě bù dé qǔ xiǎo. kè yǒu yí xiāng yú zhě, bù shòu. kè yuē: wén jūn shì yú, hé gù bù shòu? xiāng yuē: yǐ shì yú, gù bù shòu yě. shí rú ér měi, bá qí yuán kuí ér qì zhī. jiàn qí jiā zhī bù hǎo, ér zhú chū qí fù, fán qí jī, yuē: yù lìng nóng fū gōng nǚ ān suǒ chóu qí huò hū?
周制,封王者後。凡有功之諸侯,大者地方五百里,侯四百里,伯三百里,子二百里,男百里。(所因殷之諸侯,亦為黜陟之。其小者皆益之地為百里,是以周有爵尊而國小、爵卑而國大者。唯天子畿內不增。)方千里曰王畿。其外方五百里曰侯服,又其外方五百里曰甸服,又其外方五百里曰男服,又其外方五百里曰采服,又其外方五百里曰衛服,又其外方五百里曰蠻服,又其外方五百里曰夷服,又其外方五百里曰鎮服,又其外方五百里曰藩服。(周之初,列爵惟五,公、侯、伯、子、男,分土唯三,公侯方百里,伯方七十里,子男方五十里,並因殷制。至周公居攝,制禮作樂,列爵分土,皆五等焉。公五百里,侯四百里,伯三百里,子二百里,男百里。)凡諸侯世子世國,(繼世以諸侯,象賢。)大夫不世爵,使人以德,爵以功。(謂縣內及列國諸侯為天子大夫者,不世爵而世祿,避賢。)未賜爵,視天子之元士,以君其國。(列國及縣內之國。)諸侯有上大夫卿、下大夫、上士、中士、下士,凡五等。(上大夫曰卿。)諸侯之大夫,不世爵祿。(周天王之女為王姬,皆下嫁於諸侯。車服不系其夫,下王后一等。)公國孤一人。(孔安國注虞書曰:「公之孤執玄。」周禮云:「公之孤四命。」王制曰:「天子使其大夫監於方伯之國,國三人,是為三監。」使佐方伯,領諸侯,此殷禮也。其祿視諸侯之卿,其爵視次國之君,其祿取於方伯之地。蓋牧國則有之。故儀禮燕禮云:」若有諸公,則先卿獻之。」正義曰:「言諸者,通容牧三監,皆為公也。」)大國三卿,皆命於天子;(命於天子者,天子選用之,如今詔書除吏矣。)次國三卿,二卿命於天子,一卿命於其君;(左傳曰:「管仲受下卿之禮,避天子之二守國、高故也。」明國、高是天子之命卿也。)小國三卿,一卿命於天子,二卿命於其君。(王制曰:「小國二卿,皆命於其君。」鄭注云:「誤也。」正義曰:「此兼夏殷禮也。夏之大國謂公侯也,殷大國謂公也。依周而言,謂立司徒兼冢宰之事,立司馬兼宗伯,立司空兼司寇也。故左傳雲,魯季孫為司徒,叔孫為司馬,孟孫為司空,此三卿也。以此推之,則知諸侯不立冢宰、宗伯、司寇。按崔氏云:'魯已有孟、叔、季三卿為政,而更有臧氏及孔子並為司寇,則皆小司寇也。'」)每國下大夫五人,上士二十七人。(周禮五等國悉三卿、五大夫、二十七士,皆與此同。但公國長有四命孤一人,其卿三命,大夫再命,侯伯之卿大夫亦如之。子男之卿再命,其大夫一命,其士不命。)大國之卿不過三命,下卿再命,小國之卿與大夫一命。(不言次國者,以大國之下互明之也。此卿命則異。大夫皆同。周禮,公侯伯之卿三命,大夫再命;子男之卿再命,其大夫一命。)次國之上卿位當大國之中,中當其下,下當其上大夫。小國之上卿位當大國之下卿,中當其上大夫,下當其下大夫。(此諸侯使卿大夫覜聘並會之敘也。其位爵同,小國在下,爵異固在上耳。)至於周衰,諸侯失制,號令自己,其名不一。於是正卿當國謂之相,而楚謂之令尹。其他異同,難悉數矣。(孫卿子曰:「孫叔敖曰:吾三相楚而心愈庳,每益祿而施愈博,位滋尊而禮愈恭。」史記曰:「楚民俗好卑車,王以為不便馬,欲下令使高之。孫叔敖曰:'令數下,民不知所從。王必欲高車,臣請教閭里使高其梱。'王許之。居半載,民悉自高其車,此不教而民從其化。故三得相而不喜,知其才自得之。三去相而不悔,知非己之罪。」淮南子曰:「蘧伯玉為相,子貢問:'何以理國?'曰:'不理理之。'」又曰:「子產為鄭國相,一年,豎子不戲狎,斑白不提挈,僮子不犁畔;二年,市不先賈;三年,門不夜關,道不拾遺;四年,田器不歸;五年,士無尺籍。」又,孔子攝行魯相事,有喜色,乃誅大夫亂政者少正卯,與聞國政三月,鬻羔豚者弗飾賈,男女行者別於塗,塗不拾遺。四方之客至乎邑者,不求有司,皆予之以歸。又,公儀休為魯相,奉法循理,無所變更,百官自正。使食祿者不得與下民爭利,受大者不得取小。客有遺相魚者,不受。客曰:」聞君嗜魚,何故不受?」相曰:「以嗜魚,故不受也。」食茹而美,拔其園葵而棄之。見其家織布好,而逐出其婦,燔其機,曰:「欲令農夫工女安所讎其貨乎?」)
qín zhì, jué èr shí děng yǐ shǎng gōng láo. èr shí chè hóu, hòu hàn zhì yuē: chè hóu, jīn yìn zǐ shòu, gōng dà zhě shí xiàn, xiǎo zhě shí xiāng tíng, dé chén qí suǒ shí lì mín. hòu bì hàn wǔ dì huì, gǎi yuē tōng hóu, huò yuē liè hóu. shí jiǔ guān nèi hóu, yán shī gǔ yuē: yán yǒu hóu hào ér jū jīng jī, wú guó yì yě. xún chuò bǎi guān biǎo zhù yuē: shí liù guó wèi píng, jiāng shuài jiē jiā guān zhōng, gù yǐ wèi hào. liú zhāo yuē: guān nèi hóu wú tǔ, jì shí zài suǒ xiàn, mín zū duō shǎo, gè yǒu hù shù wèi xiàn. rú chún shì yuē: liè hóu chū guān jiù guó. hóu dàn jué qí shēn, yǒu jiā lěi zhě, yǔ zhī guān nèi zhī yì, shí qí zū shuì. yòu yǒu lún hóu, jiàn chéng hóu zhào hài chāng wǔ hòu féng wú zé shì yě. dàn yǒu fēng míng, ér wú shí yì. shí bā dà shù zhǎng, liú zhāo yuē: zì zuǒ shù zhǎng yǐ shàng zhì dà shù zhǎng, jiē jiāng jūn yě. suǒ jiāng shù rén gēng zú, gù yǐ wèi míng. dà shù zhǎng jí dà jiāng jūn yě, zuǒ yòu shù zhǎng jí zuǒ yòu piān bì jiāng jūn yě. shí qī sì chē shù zhǎng, yán chéng sì mǎ zhī chē ér wèi zhòng shù zhī zhǎng. shí liù dà shàng zào, yán jiē zhǔ shàng zào zhī shì. shí wǔ shǎo shàng zào, shí sì yòu gèng, yán zhǔ lǐng gēng zú, bù qí yì shì. shí sān zhōng gèng, shí èr zuǒ gèng, shí yī yòu shù zhǎng, yán wèi zhòng liè zhī zhǎng. shí zuǒ shù zhǎng, jiǔ wǔ dài fū, dài fū zhī zūn zhě yě. liú zhāo yuē: zì gōng shì zhì wǔ dài fū, jiē jūn lì yě. bā gōng chéng, yán dé chéng gōng jiā zhī chē yě. liú zhāo yuē: zì lì mín jué bù dé guò gōng chéng, guò zhě dé shì yǔ zi ruò tóng chǎn. rán zé gōng chéng zhě, jūn lì zhī jué zuì zūn zhě. qī gōng dài fū, yǔ xià tóng. liù guān dài fū, jiā guān zhě, shì shāo zūn yě, yì wèi zhī guó dài fū. wǔ dài fū, liè wèi cóng dài fū. sì bù gēng, yán bù yù gēng zú zhī shì. sān zān niǎo, yǐ zǔ dài mǎ yuē niǎo. zān niǎo zhě, zhǔ shì cǐ mǎ. èr shàng zào, zào, chéng yě, yán yǒu chéng mìng yú shàng. yī gōng shì. yán yǒu jué mìng, yì yú shì zú. liú zhāo yuē: bù zú zhī yǒu jué wèi shì zhě yě. zhàn guó zhī jì, qín xiàng zhī jiān, quán shè bān chǒng, yǒu jiā cì yǐ jūn zhě, gài jiǎ qí wèi hào, huò kōng shòu qí jué ěr. zé tián yīng wèi jìng guō jūn, bái qǐ wèi wǔ ān jūn, wèi rǎn dì wèi huá yáng jūn, qín zhāo wáng dì wèi jīng yáng jūn jí gāo líng jūn, cài zé wèi gāng chéng jūn, qí hòu xiàng liáng wèi wǔ xìn jūn, chén yú wèi chéng ān jūn, lǐ zuǒ chē wèi guǎng wǔ jūn zhī lèi shì yě. zhì hàn yóu duō, gài zài fēng jué zhī wài, bié jiā měi hào yě.
秦制,爵二十等以賞功勞。二十、徹侯,(後漢志曰:「徹侯,金印紫綬,功大者食縣,小者食鄉、亭,得臣其所食吏民。後避漢武帝諱,改曰通侯,或曰列侯。」)十九、關內侯,(顏師古曰:「言有侯號而居京畿,無國邑也。「荀綽百官表注曰:」時六國未平,將帥皆家關中,故以為號。」劉昭曰:「關內侯無土,寄食在所縣,民租多少,各有戶數為限。」如淳釋曰:「列侯出關就國。侯但爵其身,有家累者,與之關內之邑,食其租稅。」又有倫侯,建成侯趙亥、昌武侯馮無擇是也。但有封名,而無食邑。)十八、大庶長,(劉昭曰:「自左庶長以上至大庶長,皆將軍也。所將庶人更卒,故以為名。大庶長即大將軍也,左右庶長即左右偏裨將軍也。」)十七、駟車庶長,(言乘駟馬之車而為眾庶之長。)十六、大上造,(言皆主上造之士。)十五、少上造,十四、右更,(言主領更卒,部其役事。)十三、中更,十二、左更,十一、右庶長,(言為眾列之長。)十、左庶長,九、五大夫,(大夫之尊者也。劉昭曰:「自公士至五大夫,皆軍吏也。」)八、公乘,(言得乘公家之車也。劉昭曰:「自吏民爵不得過公乘,過者得貰與子若同產。然則公乘者,軍吏之爵最尊者。」)七、公大夫,(與下同。)六、官大夫,(加官者,示稍尊也,亦謂之國大夫。)五、大夫,(列位從大夫。)四、不更,(言不預更卒之事。)三、簪褭,(以組帶馬曰褭。簪褭者,主飾此馬。)二、上造,(造,成也,言有成命於上。)一、公士。(言有爵命,異於士卒。劉昭曰:「步卒之有爵為士者也。」戰國之際,秦項之間,權設班寵,有加賜以君者,蓋假其位號,或空受其爵耳。則田嬰為靖郭君,白起為武安君,魏冉弟為華陽君,秦昭王弟為涇陽君及高陵君,蔡澤為剛成君,其後項梁為武信君,陳餘為成安君,李左車為廣武君之類是也。至漢尤多,蓋在封爵之外,別加美號也。)
hàn xìng, shè jué èr děng, yuē wáng, yuē hóu. huáng zǐ ér fēng wèi wáng zhě, qí shí gǔ zhū hóu yě, gù wèi zhī zhū hóu wáng. wáng zǐ fēng wèi hóu zhě, wèi zhī zhū hóu. qún chén yì xìng yǐ gōng fēng zhě, wèi zhī chè hóu. dà zhě bù guò wàn jiā, xiǎo zhě wǔ liù bǎi hù, yǐ wèi chà jiàng. gǔ fēn tǔ ér wú fēn mín, zì hàn shǐ fēn mín, ér zhū wáng guó jiē lián chéng shù shí, yú yú gǔ zhì. qí zhū hóu gōng dé yōu shèng, cháo tíng suǒ jìng yì, yǒu cì tè jìn zhě, qí wèi zài sān gōng xià. qí cì, liè hóu yǒu gōng dé, tiān zǐ mìng wèi zhū hóu zhě, wèi zhī cháo hóu, qí wèi cì jiǔ qīng xià. jiē píng miǎn wén yī, shì cí jiāo miào. qí chēng shì cí hóu zhě, dàn shì cí ér wú cháo wèi. qí fēi cháo hóu shì cí, ér yǐ xià tǔ xiǎo guó, huò yǐ fèi fǔ sù qīn ruò gōng zhǔ zi sūn huò fèng xiān hóu fén mù zài jīng shī zhě, yì suí shí jiàn huì, wèi zhī wěi zhū hóu.
漢興,設爵二等,曰王,曰侯。皇子而封為王者,其實古諸侯也,故謂之諸侯王。王子封為侯者,謂之諸侯。群臣異姓以功封者,謂之徹侯。大者不過萬家,小者五六百戶,以為差降。古分土而無分民,自漢始分民,而諸王國皆連城數十,逾於古制。其諸侯功德優盛,朝廷所敬異,有賜特進者,其位在三公下。其次,列侯有功德,天子命為諸侯者,謂之朝侯,其位次九卿下。皆平冕文衣,侍祠郊廟。其稱侍祠侯者,但侍祠而無朝位。其非朝侯、侍祠,而以下土小國,或以肺腑宿親若公主子孫或奉先侯墳墓在京師者,亦隨時見會,謂之猥諸侯。
fán zhū hóu wáng, jiē jīn xǐ lì shòu, gǔ zhě yìn xǐ tōng míng, jīn zé zūn bēi yǒu bié. hàn jiù yí yún: zhū hóu wáng jīn yìn, huáng jīn tuó tuó niǔ, wén yuē xǐ, wèi kè yuē mǒu wáng zhī xǐ, chì dì shòu. liè hóu huáng jīn yìn, guī niǔ, wén yuē mǒu hóu zhī yìn, zǐ shòu. zhǎng zhì qí guó. wáng cháng guān yuǎn yóu guān, shòu wǔ cǎi ér duō zhū. zì chēng yuē guǎ rén, jiào yuē lìng. fán zhū hóu wáng guān, qí fù wèi tài fù, xiāng wèi chéng xiàng, yòu yǒu yù shǐ dài fū zhū qīng, jiē zhì èr qiān dàn, bǎi guān jiē rú hàn cháo. hàn cháo wéi wèi zhì chéng xiàng, qí yù shǐ dài fū yǐ xià jiē zì zhì zhī. jí qī guó zuò luàn zhī hòu, jǐng dì chéng zhī, suì lìng zhū hóu wáng bù dé zhì mín, lìng nèi shǐ zhì zhī, gǎi chéng xiàng yuē xiāng, shěng yù shǐ dài fū tíng wèi shào fǔ zōng zhèng bó shì guān. wǔ dì gǎi hàn nèi shǐ zhōng wèi láng zhōng lìng zhī míng, nèi shǐ wèi jīng zhào yǐn, zhōng wèi wèi zhí jīn wú, láng zhōng lìng wèi guāng lù xūn. ér wáng guó rú gù, yuán zhí jiē bù dé zì zhì. yòu lìng zhū wáng dé tuī ēn fēng zǐ dì wèi liè hóu, yú shì qí fēn wèi qī, zhào fēn wèi liù, liáng fēn wèi wǔ, huái nán fēn wèi sān. yòu lìng zhū hóu shí yuè xiàn zhòu jīn, bù rú fǎ zhě, guó chú. qí xiàn yì jiē bié shǔ tā jùn. qiān hù zhì jiā chéng, bù yù zhě tīng zhī. zuò zuǒ guān zhī lǜ, fù yì zhī fǎ. zì hòu zhū hóu wáng wéi dé yī shí zū shuì. zhì chéng dì suī hé yuán nián, shěng nèi shǐ, gèng lìng xiāng zhì mín, dà sī kōng hé wǔ zòu bà nèi shǐ xiàng rú tài shǒu, zhōng wèi rú dū wèi, cān zhí. shì hòu zhōng wèi zhēng quán, yǔ wáng xiāng zòu, cháng bù hé. tài fù dàn yuē fù. shǐ jì: liáng xiào wáng, jǐng dì mǔ dì, dòu tài hòu shǎo zǐ, zhú dōng yuàn fāng sān bǎi yú lǐ, wèi fù dào, zì gōng lián shǔ yú píng tái sì shí yú lǐ. cì tiān zǐ jīng qí, qiān shèng wàn qí, nǐ yú tiān zǐ, chū bì rù jǐng. zhāo yán sì fāng háo jié, shān dōng yóu shì mò bù zhì yān. yòu yuē: hé xián xiàn wáng, jǐng dì zi yě. hǎo rú xué, bèi fú zào cì, bì yú rú zhě. shān dōng zhū rú duō cóng ér yóu.
凡諸侯王,皆金璽盭綬,(古者印璽通名,今則尊卑有別。漢舊儀云:「諸侯王金印,黃金駝駝紐,文曰璽,謂刻曰某王之璽,赤地綬。列侯黃金印,龜紐,文曰某侯之印,紫綬。」)掌治其國。王常冠遠遊冠,綬五采而多朱。自稱曰寡人,教曰令。凡諸侯王官,其傅為太傅,相為丞相,又有御史大夫、諸卿,皆秩二千石,百官皆如漢朝。漢朝惟為置丞相,其御史大夫以下皆自置之。及七國作亂之後,景帝懲之,遂令諸侯王不得治民,令內史治之,改丞相曰相,省御史大夫、廷尉、少府、宗正、博士官。武帝改漢內史、中尉、郎中令之名,(內史為京兆尹,中尉為執金吾,郎中令為光祿勛。)而王國如故,員職皆不得自置。又令諸王得推恩封子弟為列侯,於是齊分為七,趙分為六,梁分為五,淮南分為三。又令諸侯十月獻酎金,不如法者,國除。其縣邑皆別屬他郡。千戶置家丞,不欲者聽之。作左官之律,附益之法。自後諸侯王唯得衣食租稅。至成帝綏和元年,省內史,更令相治民,(大司空何武奏罷內史;相如太守,中尉如都尉,參職。是後中尉爭權,與王相奏,常不和。)太傅但曰傅。(史記:「梁孝王,景帝母弟,竇太后少子,築東苑方三百餘里,為複道,自宮連屬於平台四十餘里。賜天子旌旗,千乘萬騎,擬於天子,出蹕入警。招延四方豪傑,山東遊士莫不至焉。」又曰:「河閒獻王,景帝子也。好儒學,被服造次,必於儒者。山東諸儒多從而游。」)
hàn chū, lùn gōng fēng liè hóu zhě, fán bǎi sì shí yǒu sān rén. xiāo hé wèi guān. wài qī yǔ dìng tiān xià, hóu zhě èr rén. fán liè hóu, jīn yìn zǐ shòu, dà zhě shí xiàn, xiǎo zhě shí xiāng tíng, dé chén qí suǒ shí lì mín.
漢初,論功封列侯者,凡百四十有三人。(蕭何為冠。)外戚與定天下,侯者二人。凡列侯,金印紫綬,大者食縣,小者食鄉、亭,得臣其所食吏民。
fán huáng dì zhī nǚ wèi gōng zhǔ, jiē liè hóu shàng zhī. zhōu zhì, wáng jī xià jià yú zhū hóu, yǐ tóng xìng zhū hóu zhǔ zhī. gōng zhě, zhū hóu zhī zūn chēng, gù wèi zhī gōng zhǔ. hòu hàn xún shuǎng shàng shū yuē: hàn chéng qín fǎ, shè shàng zhǔ zhī yí, yǐ qī zhì fū, yǐ bēi lín zūn. xī yí gǎi shàng zhǔ zhī zhì, yǐ chēng qián kūn zhī xìng.
凡皇帝之女為公主,皆列侯尚之。(周制,王姬下嫁於諸侯,以同姓諸侯主之。公者,諸侯之尊稱,故謂之公主。後漢荀爽上疏曰:」漢承秦法,設尚主之儀,以妻制夫,以卑臨尊。悉宜改尚主之制,以稱乾坤之性。」)
wáng guó yǒu fù zhǎng fǔ dǎo wáng, chū yuē tài fù, hòu chú tài zì. shǐ jì yuē: jiǎ yì wèi liáng huái wáng tài fù, wáng duò mǎ sǐ, wú hòu, jiǎ shēng zì shāng wèi fù wú zhuàng, kū qì suì yú, yì sǐ. xiāng běn tǒng zhòng guān, hòu shěng nèi shǐ, ér xiāng lǐ mín, rú jùn tài shǒu. shǐ jì yuē: cáo cān xiāng qí, wén jiāo xī yǒu gài gōng, shàn lǐ zhe huáng lǎo yán, nǎi hòu bì qǐng zhī. gài gōng yuē:' zhì dào guì qīng jìng, qīng jìng mín zì dìng.' cān yòng qí shù, qí guó ān jí. jí rù wèi hàn xiāng, shǔ qí hòu xiāng yuē:' yǐ qí yù shì wèi jì, shèn wù rǎo yě. fū yù shì zhě, suǒ bìng róng yě. jīn jūn rǎo zhī, jiān rén ān suǒ róng hū! wú shì yǐ xiān zhī yě.' yòu yuē: shí qìng wèi qí xiāng, jǔ guó jiē mù qí jiā xíng, bù yán ér qí guó dà zhì, wèi lì shí xiāng shè yě. nèi shǐ zhì guó mín. zhōng wèi zhǎng wǔ shì. láng zhōng lìng zhì qiān dàn, mò shòu. pū běn yuē tài pú, gǎi yuē pū, mò shòu. wén xué sòng zhì yún: qián hàn wáng guó yǐ zhì wén xué. dà sī nóng wèi shì zhǎng tài cāng zhǎng. qí shàn yī chún yú yì wèi zhī. liè hóu guó yì yǒu xiāng, gǎi suǒ shí guó lìng zhǎng wèi zhī. hàn chū, zhū hóu wáng yǒu chéng xiàng, jiān yǒu xiāng guó. àn shǐ jì, zhōu bó pò yàn wáng lú wǎn, dé xiāng guó yī rén, chéng xiàng èr rén. jǐng dì shěng zhī. yú lüè yǔ wáng guó tóng. gōng zhǔ yǒu jiā lìng mén wèi, qí yǒu cì zhòng fēng zhě. zhāng yàn yuē: zhòng fēng, yì lù yě. chén zàn yuē zēng fēng. yán shī gǔ yuē: zhòng fēng wèi jiā èr hào ěr.
王國有傅、(掌輔導王,初曰太傅,後除太字。史記曰:「賈誼為梁懷王太傅,王墮馬死,無後,賈生自傷為傅無狀,哭泣歲餘,亦死。」)相、(本統眾官,後省內史,而相理民,如郡太守。史記曰:「曹參相齊,聞膠西有蓋公,善理著黃老言,乃厚幣請之。蓋公曰:'治道貴清淨,清淨民自定。'參用其術,齊國安集。及入為漢相,屬其後相曰:'以齊獄市為寄,慎勿擾也。夫獄市者,所並容也。今君擾之,奸人安所容乎!吾是以先之也。'」又曰:「石慶為齊相,舉國皆慕其家行,不言而齊國大治,為立石相社也。」)內史、(治國民。)中尉、(掌武事。)郎中令、(秩千石,墨綬。)仆、(本曰太僕,改曰仆,墨綬。)文學、(宋志云:「前漢王國已置文學。」)大司農、衛士長、太倉長。(齊善醫淳于意為之。)列侯國亦有相,(改所食國令長為之。漢初,諸侯王有丞相,兼有相國。按史記,周勃破燕王盧綰,得相國一人,丞相二人。景帝省之。)餘略與王國同。公主有家令、門尉,其有賜重封者。(張晏曰:「重封,益祿也。」臣瓚曰「增封」。顏師古曰:「重封謂加二號耳。」)
chéng dì hóng jiā sān nián, zhào qī dài fū yǐ shàng jiē lìng shí yì, qín běn zhì, liè hóu nǎi dé shí yì. qī dài fū jí gōng dài fū. fēi qī dài fū yǐ xià, jiē fù qí shēn jí hù wù shì. yī hù zhī nèi, jiē bù yáo fù. shì suì, yòu lìng lì mín dé mǎi jué, jiǎ jí qiān qián. jiǎ dú yuē jià.
成帝鴻嘉三年,詔七大夫以上皆令食邑,(秦本制,列侯乃得食邑。七大夫即公大夫。)非七大夫以下,皆復其身及戶勿事。(一戶之內,皆不徭賦。)是歲,又令吏民得買爵,賈級千錢。(賈讀曰價。)
hòu hàn jué yì èr děng. huáng zǐ fēng wáng, qí jùn wèi guó. qí liè hóu, suī dèng kòu yuán xūn, suǒ shí bù guò sì xiàn, wèi hóu guó. jiù zhì, liè hóu fèng cháo qǐng zài zhǎng ān zhě, jiē wèi cì sān gōng. zhōng xìng yǐ lái, wéi yǐ gōng dé cì wèi tè jìn zhě, cì chē qí jiāng jūn cì wèi cháo hóu, cì wǔ xiào wèi cì wèi shì cí hóu, cì dài fū. qí yú yǐ fèi fǔ jí gōng zhǔ zi sūn huò fèng fén mù, yì wèi wěi zhū hóu. hàn guān yí yuē: huáng hòu fù xiōng, lǜ wèi tè jìn hóu, cháo huì wèi cì sān gōng. gù zhāng dì qǐ mǎ tài hòu yuē: hàn diǎn, jiù shì zhī fēng hóu, yóu huáng zǐ zhī wèi wáng. qí gōng chén sì xìng wèi cháo hóu shì cí hóu, jiē zài qīng xiào xià. míng dì wèi sì xìng xiǎo hòu kāi lì xué xiào, zhì wǔ jīng shī. wài qī fán shì guō shì yīn shì mǎ shì zhū zǐ dì lì xué, hào yuē sì xìng xiǎo hòu. yǐ fēi liè hóu, gù yuē xiǎo hòu. lǐ jì yuē shù fāng xiǎo hòu, yì qí yì yě. zhū wáng fēng zhě, shòu máo tǔ, guī yǐ lì shè. hú guǎng yuē: zhū hóu shòu fēng, jiē shòu máo tǔ, guī lì shè jì. běn cháo wèi gōng shì, zì yǒu zhì dù. zhì yú liè hóu guī guó zhě, bù shòu máo tǔ, bù lì gōng shì, gè suí pín fù, cái zhì lí shù, yǐ shǒu qí chǒng. zuì hóu guī guó, bù dé chén lì mín. hòu hàn shū yuē: zhāng ān shì zì zhāo dì shí fēng wèi fù píng hóu, chuán guó zhì bā dài sūn jí, wú sì guó chú. jīng lì cuàn luàn, èr bǎi nián xián, wèi cháng qiǎn chù, fēng zhě mò yǐ wèi bǐ. zhì xiàn dì jiàn ān chū, fēng cáo cāo wèi fèi tíng hòu, tíng hòu zhī zhì, zì cǐ shǐ yě. èr shí nián, cáo gōng shǐ zhì míng hào hóu, zhì wǔ dài fū, yǔ jiù liè hóu guān nèi hóu, fán liù děng, yǐ shǎng jūn gōng.
後漢爵亦二等。皇子封王,其郡為國。其列侯,雖鄧、寇元勛,所食不過四縣,為侯國。舊制,列侯奉朝請在長安者,皆位次三公。中興以來,唯以功德賜位特進者,次車騎將軍;賜位朝侯,次五校尉;賜位侍祠侯,次大夫。其餘以肺腑及公主子孫或奉墳墓,亦為猥諸侯。(漢官儀曰:「皇后父兄,率為特進侯,朝會位次三公。」故章帝啟馬太后曰:」漢典,舅氏之封侯,猶皇子之為王。」其功臣四姓為朝侯、侍祠侯,皆在卿校下。)明帝為四姓小侯開立學校,置五經師。(外戚樊氏、郭氏、陰氏、馬氏諸子弟立學,號曰四姓小侯。以非列侯,故曰小侯。禮記曰」庶方小侯」,亦其義也。)諸王封者,受茅土,歸以立社。(胡廣曰:「諸侯受封,皆受茅土,歸立社稷。本朝為宮室,自有制度。至於列侯歸國者,不受茅土,不立宮室,各隨貧富,裁製黎庶,以守其寵。」)罪侯歸國,不得臣吏民。(後漢書曰:「張安世自昭帝時封為富平侯,傳國至八代孫吉,無嗣國除。經歷篡亂,二百年閒,未嘗譴黜,封者莫以為比。」)至獻帝建安初,封曹操為費亭侯,亭侯之制,自此始也。二十年,曹公始置名號侯,至五大夫,與舊列侯、關內侯,凡六等,以賞軍功。
chū hàn zhì, huáng nǚ jiē fēng xiàn gōng zhǔ, yí fú tóng liè hóu. qí zūn chóng zhě jiā hào zhǎng gōng zhǔ, yí fú tóng fān wáng. zhū wáng nǚ jiē fēng xiāng tíng wēng zhǔ, yí fú tóng xiāng tíng hòu. hàn zhū wáng nǚ yì wèi zhī wēng zhǔ. hàn shū wèi qí lì wáng zǐ wèi jì wēng zhǔ, yǐ jì shì suǒ shēng, yīn yǐ wèi hào. zhāng dì wéi tè fēng dōng píng xiàn wáng cāng láng yá xiào wáng jīng nǚ wèi xiàn gōng zhǔ. qí hòu, hàn ān dì zǐ mèi yì fēng wèi zhǎng gōng zhǔ, tóng zhī huáng nǚ. cài yōng dú duàn yuē: hàn dì zǐ nǚ yuē gōng zhǔ, yí bǐ zhū hóu. zǐ mèi yuē zhǎng gōng zhǔ, yí bǐ zhū hóu wáng. qí huáng nǚ fēng gōng zhǔ zhě, suǒ shēng zhī zǐ xí mǔ fēng, wèi liè hóu, jiē chuán guó yú hòu. xiāng tíng zhī fēng, zé bù chuán xí. yǒng chū yuán nián, dèng tài hòu fēng qīng hé xiào wáng qìng nǚ shí yī rén jiē wèi xiāng gōng zhǔ, fēn shí yì fèng.
初漢制,皇女皆封縣公主,儀服同列侯。其尊崇者加號長公主,儀服同藩王。諸王女皆封鄉、亭翁主,儀服同鄉、亭侯。(漢諸王女亦謂之翁主。漢書謂齊厲王姊為紀翁主,以紀氏所生,因以為號。)章帝唯特封東平憲王蒼、琅琊孝王京女為縣公主。其後,漢安帝姊妹亦封為長公主,同之皇女。(蔡邕獨斷曰:「漢帝子女曰公主,儀比諸侯。姊妹曰長公主,儀比諸侯王。」)其皇女封公主者,所生之子襲母封,為列侯,皆傳國於後。鄉、亭之封,則不傳襲。(永初元年,鄧太后封清河孝王慶女十一人皆為鄉公主,分食邑俸。)
wáng guó yǒu fù rú shī, bù chén, èr qiān dàn. xiāng zhì èr qiān dàn. diāo wěi zì zi róng, wèi lǔ xiāng, xíng xiàn, sān lǎo zhí pèi, xué guān chù shì jiē chéng niú mǎ suí hòu. suǒ dùn tíng chuán, zhé jiǎng jīng. yuán zhōng wèi pèi xiāng, chéng wěi chē, yǐ qīng liàng chēng. nèi shǐ rú jùn chéng. zhōng wèi láng zhōng lìng zhǎng wáng dài fū láng zhōng sù wèi, guān rú guāng lù xūn. pū zhǔ chē mǎ. chí shū fèng shǐ zhì jīng dū. yè zhě lǐ lè zhǎng wèi shì zhǎng yī gōng zhǎng yǒng xiàng zhǎng cí sì zhǎng láng zhōng. qí shào fēng xuē chù zhě, zhōng wèi nèi shǐ guān shǔ yì yǐ lǜ jiǎn. liè hóu guó zhì xiāng, qí zhì gè rú běn xiàn zhǔ, zhì mín rú lìng zhǎng, bù chén yě. dàn nà zū yú hóu, yǐ hù shù wèi xiàn. qí guān suí guó dà xiǎo wèi zēng jiǎn. shí yì qiān hù yǐ shàng, zhì jiā chéng shù zǐ gè yī rén. cǐ jiā chén yě, shǐ lǐ jiā shì. bù mǎn qiān hù zé bù zhì jiā chéng. jiù zhì xíng rén xǐ mǎ mén dài fū děng guān, yòu xī shěng. zhū gōng zhǔ gè zhì jiā lìng yī rén. dōng guān shū yuē: qí zhǔ hōng wú zi, zhì fù yī rén, shǒu qí jiā.
王國有傅、(如師,不臣,二千石。)相、(秩二千石。刁韙字子榮,為魯相,行縣,三老執轡,學官處士皆乘牛馬隨後。所頓亭傳,輒講經。袁忠為沛相,乘葦車,以清亮稱。)內史、(如郡丞。)中尉、郎中令、(掌王大夫、郎中宿衛,官如光祿勛。)仆、(主車馬。)持書、(奉使至京都。)謁者、禮樂長、衛士長、醫工長、永巷長、祠祀長、郎中。其紹封削絀者,中尉、內史官屬亦以率減。列侯國置相,(其秩各如本縣主,治民如令長,不臣也。但納租於侯,以戶數為限。)其官隨國大小為增減。食邑千戶以上,置家丞、庶子各一人。(此家臣也,使理家事。)不滿千戶則不置家丞。舊置行人、洗馬、門大夫等官,又悉省。諸公主各置家令一人。(東觀書曰:「其主薨無子,置傅一人,守其家。」)
wèi huáng chū sān nián, chū zhì, fēng wáng zhī shù zǐ wèi xiāng gōng, sì wáng shù zǐ wèi xiāng hóu, gōng zhī shù zǐ wèi tíng bó. qí hòu dìng zhì, fán guó wáng gōng hóu bó zǐ nán liù děng, cì xiàn hóu, cì xiāng hóu, cì tíng hòu, cì guān nèi hóu. yòu zhì míng hào hóu jué shí bā jí, guān zhōng hóu jué shí qī jí, jiē jīn yìn zǐ shòu. guān wài hóu jué shí liù jí, tóng yìn guī niǔ, mò shòu. wǔ dài fū shí wǔ jí, tóng yìn huán niǔ, yì mò shòu. zì guān nèi hóu jiē bù shí zū, xū fēng jué.
魏黃初三年,初制,封王之庶子為鄉公,嗣王庶子為鄉侯,公之庶子為亭伯。其後定製,凡國王、公、侯、伯、子、男六等,次縣侯,次鄉侯,次亭侯,次關內侯。又置名號侯爵十八級,關中侯爵十七級,皆金印紫綬。關外侯爵十六級,銅印龜紐,墨綬。五大夫十五級,銅印環紐,亦墨綬。自關內侯皆不食租,虛封爵。
zì wèi shǐ ér yǒu bǎo fù xiāng cháng shì shì láng láng zhōng lìng zhōng wèi dà nóng wén xué yǒu yè zhě dài fū zhū zá shǔ lìng chéng. gōng zhǔ yǒu jiā lìng pū chéng xíng yè dū yóu. wáng tài fēi yǒu jiā lìng pū chéng.
自魏始而有保、傅、相、常侍、侍郎、郎中令、中尉、大農、文學、友、謁者大夫、諸雜署令、丞。公主有家令、仆、丞、行夜督郵。王太妃有家令、仆、丞。
jìn yì yǒu wáng gōng hóu bó zǐ nán liù děng zhī fēng. jìn lìng yuē: yǒu kāi guó jùn gōng xiàn gōng jùn hóu xiàn hóu bó zǐ nán jí xiāng tíng guān zhōng guān nèi wài děng hóu zhī jué. wéi ān píng jùn gōng fú yì wàn hù, zhì dù rú wèi zhū wáng. qí yú xiàn gōng, yì qiān bā bǎi hù, dì fāng qī shí wǔ lǐ. dà guó hóu, yì qiān liù bǎi hù, dì fāng qī shí lǐ. cì guó hóu, yì qiān sì bǎi hù, dì fāng liù shí wǔ lǐ. dà guó bó, yì qiān èr bǎi hù, dì fāng liù shí lǐ. cì guó bó, yì qiān hù, dì fāng wǔ shí lǐ. dà guó zi, yì bā bǎi hù, dì fāng wǔ shí lǐ. cì guó zi, yì liù bǎi hù, dì fāng sì shí lǐ. nán, yì sì bǎi hù, dì fāng sì shí lǐ.
晉亦有王、公、侯、伯、子、男六等之封。(晉令曰:「有開國郡公、縣公、郡侯、縣侯、伯、子、男及鄉、亭、關中、關內外等侯之爵。」)唯安平郡公孚邑萬戶,制度如魏諸王。其餘縣公,邑千八百戶,地方七十五里。大國侯,邑千六百戶,地方七十里。次國侯,邑千四百戶,地方六十五里。大國伯,邑千二百戶,地方六十里。次國伯,邑千戶,地方五十里。大國子,邑八百戶,地方五十里。次國子,邑六百戶,地方四十里。男,邑四百戶,地方四十里。
wǔ dì shòu chán zhī chū, tài shǐ yuán nián, fēng jiàn zǐ dì wèi wáng èr shí yú rén, yǐ jùn wèi guó. yì èr wàn hù wèi dà guó, zhì shàng zhōng xià sān jūn, bīng wǔ qiān rén. yì wàn hù wèi cì guó, zhì shàng jūn xià jūn, bīng sān qiān rén. yì wǔ qiān hù wèi xiǎo guó, zhì yī jūn, bīng qiān wǔ bǎi rén. wáng bù zhī guó, gōng yú jīng shī. bà wǔ děng zhī zhì. gōng hóu, yì wàn hù yǐ shàng wèi dà guó, wǔ qiān yǐ shàng wèi cì guó, bù mǎn wǔ qiān hù wèi xiǎo guó. chū suī yǒu fēng guó, ér wáng gōng jiē zài jīng dū.
武帝受禪之初,泰始元年,封建子弟為王二十餘人,以郡為國。邑二萬戶為大國,置上中下三軍,兵五千人。邑萬戶為次國,置上軍下軍,兵三千人。邑五千戶為小國,置一軍,兵千五百人。王不之國,宮於京師。罷五等之制。公侯,邑萬戶以上為大國,五千以上為次國,不滿五千戶為小國。初雖有封國,而王公皆在京都。
xián níng sān nián, zhào xǐ zhū wáng gōng jiē guī guó. shí yáng yáo xún xù yǐ qí wáng yōu yǒu shí míng, jù huì dì yǒu hòu nán, nǎi zhuī gù sī kōng péi xiù lì fēng jiàn zhī zhǐ, suì zhào wáng gōng xī lìng guī guó. gèng zhì hù yì, jiē zhōng wèi lǐng bīng. qí píng yuán rǔ nán láng yá fú fēng qí wèi dà guó, liáng zhào lè ān yàn ān píng yì yáng wèi cì guó, qí yú wèi xiǎo guó, jiē zhì suǒ jìn xiàn yì mǎn wàn hù. yòu wèi jùn gōng zhì dù rú xiǎo guó wáng, yì zhōng wèi lǐng bīng. jùn hóu rú bù mǎn wǔ qiān hù wáng, zhì yī jūn, qiān yī bǎi rén, yì zhōng wèi lǐng zhī. yú shí wéi tè zēng lǔ guó gōng hù yì, zhuī jìn fēng gù sī kōng bó líng gōng wáng shěn wèi jùn gōng, jù píng hóu yáng hù wèi nán chéng jùn hóu. yòu nán gōng wáng chéng suí wáng wàn gè yú tài shǐ zhōng fēng wèi xiàn wáng, yì qiān hù, zhì shì gǎi zhèng xiàn wáng zēng yì wèi sān qiān hù, zhì dù rú jùn hóu, yì zhì yī jūn. zì cǐ fēi huáng zǐ bù dé wèi wáng, ér zhū wáng zhī zhī shù, jiē huáng jiā zhī jìn shǔ zhì qīn, yì gè yǐ tǔ tuī ēn shòu fēng. qí dà guó cì guó, shǐ fēng wáng zhī zhī zǐ wèi gōng, chéng fēng wáng zhī zhī zǐ wèi hóu, jì chéng fēng wáng zhī zhī zǐ wèi bó. xiǎo guó wǔ qiān hù yǐ shàng, shǐ fēng wáng zhī zhī zǐ wèi zi, bù mǎn wǔ qiān hù shǐ fēng wáng zhī zhī zǐ jí shǐ fēng gōng hóu zhī zhī zǐ jiē wèi nán, fēi cǐ jiē bù dé fēng. qí gōng zhī zhì dù rú wǔ qiān hù guó, hóu zhī zhì dù rú bù mǎn wǔ qiān hù guó, yì zhì yī jūn qiān rén, zhōng wèi lǐng zhī. bó zǐ nán yǐ xià gè yǒu chà, ér bù zhì jūn. dà guó shǐ fēng zhī sūn bà xià jūn, céng sūn yòu bà shàng jūn, cì guó shǐ fēng zhī sūn yì bà xià jūn. qí yú jiē yǐ yī jūn wèi cháng. dà guó zhōng jūn èr qiān rén, shàng xià jūn gè qiān wǔ bǎi rén. cì guó shàng jūn èr qiān rén, xià jūn qiān rén. qí wèi zhī guó zhě, dà guó zhì shǒu shì bǎi rén, cì guó bā shí rén, xiǎo guó liù shí rén, jùn hóu xiàn gōng yì rú xiǎo guó zhì dù. jì xíng, suǒ zēng xǐ gè rú běn zòu. jì qiǎn jiù guó, ér zhū gōng jiē liàn jīng shī, tì qì ér qù. jí wú píng hòu, qí wáng yōu suì zhī guó. fán míng shān dà zé bù yǐ fēng. yán tiě jīn yín tóng xī, shǐ píng zhī zhú yuán, bié dōu gōng shì yuán yòu, jiē bù wèi shǔ guó. qí shì zài tiān cháo zhě, yǔ zhī guó tóng, jiē zì xuǎn qí wén wǔ guān. jìn qí wáng yōu guó xiāng shàng zhǎng shǐ quē, diǎn shū lìng qǐng qiú chà xuǎn. yōu xià lìng yuē: guān rén xù cái, jiē cháo tíng zhī shì, fēi guó suǒ yí cái yě. qí lìng zì shàng qǐng zhī. yòu dāng shí wáng jiā rén yī shí jiē chū yù fǔ, yōu nǎi biǎo zū zhì zú zì gòng, suì qiú jué zhī. zhū rù zuò qīng shì ér qí shì zǐ nián yǐ zhuàng zhě, jiē qiǎn lì guó. qí wáng gōng hóu yǐ xià, máo shè fú xǐ, chē qí mìng fú, yī rú tài shǐ gù shì. fán wáng, jīn yìn guī niǔ, liàn zhū shòu, yuǎn yóu sān liáng guān, jiàng shā cháo fú, pèi shān xuán yù. kāi guó jùn gōng xiàn gōng, jīn zhāng zào zhū fú shòu, jùn hóu qīng zhū shòu, tóng jìn xián sān liáng guān, jiàng cháo fú, pèi shān xuán yù. kāi guó xiàn hóu bó zǐ nán, jīn zhāng zhū mò shòu, guān yù yì tóng.
咸寧三年,詔徙諸王公皆歸國。(時楊珧、荀勖以齊王攸有時名,懼惠帝有後難,乃追故司空裴秀立封建之旨,遂詔王公悉令歸國。)更制戶邑,皆中尉領兵。其平原、汝南、琅琊、扶風、齊為大國,梁、趙、樂安、燕、安平、義陽為次國,其餘為小國,皆制所近縣益滿萬戶。又為郡公制度如小國王,亦中尉領兵。郡侯如不滿五千戶王,置一軍,千一百人,亦中尉領之。於時唯特增魯國公戶邑,追進封故司空博陵公王沈為郡公,鉅平侯羊祜為南城郡侯。又南宮王承、隨王萬各於泰始中封為縣王,邑千戶,至是改正縣王增邑為三千戶,制度如郡侯,亦置一軍。自此非皇子不得為王,而諸王之支庶,皆皇家之近屬至親,亦各以土推恩受封。其大國、次國,始封王之支子為公,承封王之支子為侯,繼承封王之支子為伯。小國五千戶以上,始封王之支子為子,不滿五千戶始封王之支子及始封公侯之支子皆為男,非此皆不得封。其公之制度如五千戶國,侯之制度如不滿五千戶國,亦置一軍千人,中尉領之。伯子男以下各有差,而不置軍。大國始封之孫罷下軍,曾孫又罷上軍,次國始封之孫亦罷下軍。其餘皆以一軍為常。大國中軍二千人,上下軍各千五百人。次國上軍二千人,下軍千人。其未之國者,大國置守士百人,次國八十人,小國六十人,郡侯、縣公亦如小國制度。既行,所增徙各如本奏。(既遣就國,而諸公皆戀京師,涕泣而去。及吳平後,齊王攸遂之國。)凡名山大澤不以封。鹽鐵金銀銅錫,始平之竹園,別都宮室園囿,皆不為屬國。其仕在天朝者,與之國同,皆自選其文武官。(晉齊王攸國相上長史缺,典書令請求差選。攸下令曰:「官人敘才,皆朝廷之事,非國所宜裁也。其令自上請之。」又當時王家人衣食皆出御府,攸乃表租秩足自供,遂求絕之。)諸入作卿士而其世子年已壯者,皆遣蒞國。其王公侯以下,茅社符璽,車旗命服,一如泰始故事。凡王,金印龜紐,練朱綬,遠遊三梁冠,絳紗朝服,佩山玄玉。(開國郡公、縣公,金章皂朱紱綬,郡侯青朱綬,同進賢三梁冠,絳朝服,佩山玄玉。開國縣侯、伯、子、男,金章朱墨綬,冠玉亦同。)
chū wǔ dì jiàn zuò, fēng xuān dì zi zhòu wèi dōng guǎn jùn wáng, shǐ zhì èr qīng.
初武帝踐祚,封宣帝子伷為東莞郡王,始置二卿。
hóu yǐ xià zhì guān shǔ, suí guó dà xiǎo wú dìng zhì. zhū hóu bìng sān fēn shí yī.
侯以下置官屬,隨國大小無定製。諸侯並三分食一。
dōng jìn yuán dì dà xìng yuán nián, shǐ zhì jiǔ fēn shí yī. yuán dì yǐ xī yáng wáng xiàn shǔ zūn, yuán huì tè wèi shè chuáng. míng dì yǐ xiàn huáng shì yuán lǎo, tè wèi zhī bài. chéng dì zhào xiàn yī ān píng xiàn wáng fú gù shì, shè chuáng zhàng yú diàn shàng, dì qīn yíng bài. wáng guó yǒu fù fù jí shī yě, yǐ jǐng dì huì gù yuē fù. wǔ dì chū zhì, yì wèi zhī shī. shān gōng qǐ shì yuē: wáng mào wèi yàn wáng shī. yǒu wǔ dì chū zhì yī rén, gài yīn wén wáng zhòng ní sì yǒu zhī míng. diǎn shū lìng chéng zhǎng guó jiào lìng. zhí guān lù yuē: hàn zhì běn yuē shàng shū, gǎi wèi chí shū, guó huì yòu gǎi wèi diǎn shū. zhì jìn wǔ zhì diǎn shū lìng. wén xué yī rén. láng zhōng lìng zhōng wèi dà nóng cǐ wèi sān qīng. zuǒ yòu cháng shì dà guó gè èr rén, cì guó gè yī rén, zhǎng zàn xiāng xiàn tì. nèi shǐ gǎi tài shǒu wèi nèi shǐ. yòu jìn shū yuē: gǎi guó xiāng wèi nèi shǐ. jiāng jūn dà guó shàng zhōng xià jūn sān jiāng jūn, cì guó shàng xià èr jūn, jiāng jūn gè yī rén, xiǎo guó shàng jūn ér yǐ. diǎn cí diǎn wèi xué guān lìng zhì shū zhōng wèi sī mǎ shì zǐ shù zǐ líng miào mù zhǎng yè zhě zhōng dài fū shè rén diǎn fǔ děng. qí hòu shěng xiāng jí pū, shěng láng zhōng, zhì shì láng èr rén. chū, jìn wén dì fǔ wèi zhèng, ruǎn jí cháng yán yú dì yuē: píng shēng céng yóu dōng píng, lè qí fēng tǔ. jí bài wèi dōng píng xiāng. jí chéng lǘ dào jùn, huài fǔ shě píng zhàng, shǐ nèi wài xiāng tōng, fǎ lìng qīng jiǎn, xún rì ér hái. gōng hóu yǐ xià guó guān shǔ dì jiǎn. jìn shū yuē: zhào yǐ shòu guāng gōng zhèng chōng jí lǎng líng gōng hé céng guó jiē zhì láng zhōng lìng. yòu yuē: yuán dì chū dù jiāng jí jìn wáng wèi, zhū cān jūn fèng chē dū wèi yuàn shǔ zhě bǎi yú rén, shí rén wèi zhī bǎi liù yuàn.
東晉元帝大興元年,始置九分食一。(元帝以西陽王羨屬尊,元會特為設床。明帝以羨皇室元老,特為之拜。成帝詔羨依安平獻王孚故事,設床帳於殿上,帝親迎拜。)王國有傅、(傅即師也,以景帝諱故曰傅。武帝初置,亦謂之師。山公啟事曰:「王楙為燕王師。」)友、(武帝初置一人,蓋因文王、仲尼四友之名。)典書令丞、(掌國教令。職官錄曰:」漢制本曰尚書,改為持書,國諱又改為典書。至晉武置典書令。」)文學、(一人。)郎中令、中尉、大農、(此為三卿。)左右常侍、(大國各二人,次國各一人,掌贊相獻替。)內史、(改太守為內史。又晉書曰:「改國相為內史。」)將軍、(大國上中下軍三將軍,次國上下二軍,將軍各一人,小國上軍而已。)典祠、典衛、學官令、治書中尉、司馬、世子庶子、陵廟牧長、謁者、中大夫、舍人、典府等。其後省相及仆,省郎中,置侍郎二人。(初,晉文帝輔魏政,阮籍常言於帝曰:「平生曾游東平,樂其風土。」即拜為東平相。籍乘驢到郡,壞府舍屏障,使內外相通,法令清簡,旬日而還。)公侯以下國官屬遞減。(晉書曰:「詔以壽光公鄭沖及朗陵公何曾國皆置郎中令。」又曰:「元帝初渡江即晉王位,諸參軍、奉車都尉、掾屬者百餘人,時人謂之百六掾。」)
sòng shì yī yòng jìn zhì, wéi dà xiǎo guó jiē yǒu sān jūn. zì míng dì yǐ hòu, huáng zǐ huáng dì suī fēi dū du, yì zhì jì shì cān jūn. xiǎo hào jiāng jūn wèi dà jùn biān shǒu zhì zuǒ lì zhě, yòu bù zhì zhǎng shǐ, yú zé tóng yǐ. fán wáng zǐ wèi hóu zhě, shí yì jiē qiān hù. zhū wáng shì zǐ jiē jīn yìn zǐ shòu, jìn xián liǎng liáng guān, pèi shān xuán yù.
宋氏一用晉制,唯大小國皆有三軍。自明帝以後,皇子、皇弟雖非都督,亦置記室參軍。小號將軍為大郡邊守置佐吏者,又不置長史,餘則同矣。凡王子為侯者,食邑皆千戶。諸王世子皆金印紫綬,進賢兩梁冠,佩山玄玉。
chū, jiāng xià wáng yì gōng wèi xiào wǔ suǒ jì, yōu jù, gù zòu gé zhū hóu tīng shì, bù dé nán xiàng zuò guó guān zhèng dōng bù dé xiǎn dēng guó diàn jí jiā shì zhàng shàn bù dé zhì wěi jiàn bù dé lù lú xíng dàn mǎ bù dé guò èr zhū hóu cháng xíng chē qián hòu bù dé guò liù duì bái zhí jiā gǔ, bù zài qí xiàn. dāo bù dé guò yín tóng wèi shì zhū wáng zǐ jì tǐ wèi wáng zhě, hūn zàng jí xiōng, xī yī zhū guó gōng hóu zhī lǐ, bù dé tóng huáng dì huáng zǐ zhū wáng nǚ fēng xiàn zhǔ, zhū wáng zǐ sūn xí fēng zhī wáng fēi jí fēng hóu zhě fū rén, bìng bù dé lǔ bù. zhào kě.
初,江夏王義恭為孝武所忌,憂懼,故奏革諸侯廳事,不得南向坐;國官正冬不得跣登國殿及夾侍;障扇不得雉尾;劍不得鹿盧形;誕馬不得過二;諸侯常行車前後不得過六隊;(白直夾轂,不在其限。)刀不得過銀銅為飾;諸王子繼體為王者,婚葬吉凶,悉依諸國公侯之禮,不得同皇弟、皇子;諸王女封縣主,諸王子孫襲封之王妃及封侯者夫人,並不得鹵簿。詔可。
wáng guó yǒu shī, gǎi fù wèi zhī. zì nèi shǐ xiāng jì shì yǐ xià, guān duō yǔ jìn tóng. kǒng jì zì sī yuǎn, wèi jiāng xià nèi shǐ, hǎo jiǔ duō zuì, ér míng xiǎo zhèng shì. xián yuē: yī yuè èr shí jiǔ rì zuì, shèng tā rén èr shí jiǔ rì xǐng. yòu yǒu cí jì shì cān jūn jiān yuē: jì shì zhī yào, xū tōng cái mǐn sī xìng qíng lún mì zhě wèi zhī.
王國有師,(改傅為之。)自內史、相、記室以下,官多與晉同。(孔覬字思遠,為江夏內史,好酒多醉,而明曉政事。咸曰:「一月二十九日醉,勝他人二十九日醒。」又有辭記室參軍箋曰:「記室之要,須通才敏思、性情綸密者為之。」)
fán jùn xiàn nèi shǐ xiāng, bìng yú guó zhǔ chēng chén, qù rèn biàn zhǐ. xiào wǔ xiào jiàn zhōng, shǐ gé cǐ zhì, bù dé zhuī jìng, bù dé chēng chén, zhǐ yí yún xià guān ér yǐ. liú yōng sì fēng nán kāng hóu, hé dōng wáng xīn zhī cháng wèi nán kāng guó xiāng, sù qīng yōng, hòu jù yuán huì, yōng xìng shì jiǔ, wèi xīn zhī yuē: qīng xī cháng jiàn chén, jīn bù néng quàn yī bēi jiǔ hū? xīn zhī xiào sūn hào gē dá zhī yuē: xī wèi rǔ zuò chén, jīn yǔ rǔ bǐ jiān. jì bù quàn rǔ jiǔ, yì bù yuàn rǔ nián.
凡郡縣內史、相,並於國主稱臣,去任便止。孝武孝建中,始革此制,不得追敬,不得稱臣,止宜云下官而已。(劉邕嗣封南康侯,河東王歆之嘗為南康國相,素輕邕,後俱元會,邕性嗜酒,謂歆之曰:「卿昔嘗見臣,今不能勸一杯酒乎?」歆之效孫皓歌答之曰:「昔為汝作臣,今與汝比肩。既不勸汝酒,亦不願汝年。」)
gōng zhǔ yǒu fù lìng, fù lìng bù dé zhū fú. bù dé zhū fú, yì jiāng xià wáng suǒ zòu.
公主有傅、令,傅、令不得朱服。(不得朱服,亦江夏王所奏。)
qí fēng jué shǐ què. qí jìng líng wáng zǐ liáng kāi xī dǐ, yán cái jùn yǐ wèi shì lín. zì yǒng míng mò, jīng yì shì rén shèng wèi wén zhāng tán yì, jiē còu yú xī dǐ. wáng guó yǒu shī wáng kūn wèi wǔ líng wáng shī, shí wáng jiǎn wèi zǎi xiàng, shǔ kūn yòng dōng hǎi yíng lì. kūn wèi xìn rén yuē: yǔ láng, sān tái wǔ shěng jiē shì láng yòng rén. wài fāng xiǎo jùn, dāng qǐ hán jiàn, shěng guān hé róng fù duó zhī. suì bù guǒ qí shì. zī yì zhāng dài zì jǐng shān, lì lín hǎi zhāng jùn jìn ān sān wáng fǔ zī yì. sān wáng xíng shì, shì jǔ ér qíng dé. wén xué děng guān. qí yǒng míng yuán nián, jìng líng wáng zǐ liáng biǎo zhì wén xué guān. gōng hóu zhì láng zhōng lìng yī rén qīng, yú yǔ jìn sòng tóng.
齊封爵史闕。(齊竟陵王子良開西邸,延才俊以為士林。自永明末,京邑士人盛為文章談議,皆湊於西邸。)王國有師、(王琨為武陵王師,時王儉為宰相,屬琨用東海迎吏。琨謂信人曰:「語郎,三台五省皆是郎用人。外方小郡,當乞寒賤,省官何容復奪之。」遂不果其事。)諮議、(張岱字景山,歷臨海、章郡、晉安三王府諮議。三王行事,事舉而情得。)文學等官。(齊永明元年,竟陵王子良表置文學官。)公侯置郎中令一人卿,餘與晉、宋同。
liáng fēng jué yì rú jìn sòng zhī zhì. zhū wáng jiē jiǎ jīn shòu fú, dì yī zhì dì wǔ zuǒ, zhú shǐ fú dì yī zhì dì shí zuǒ. zhū jīn hóu jiē jiǎ tóng shòu fú zhú shǐ fú, dì yī zhì dì wǔ. míng shān dà zé bù yǐ fēng. yán tiě jīn yín tóng tiě xī jí zhú yuán bié dōu gōng shì yuán pǔ jiē bù yǐ shǔ guó. zhū wáng yán yuē lìng, jìng nèi chēng zhī yuē diàn xià. gōng hóu fēng jùn xiàn zhě yán yuē jiào, jìng nèi chēng zhī yuē dì xià. zì chēng jiē yuē guǎ rén. xiāng yǐ xià gōng wén shàng shì, jiē yì diǎn shū. shì zǐ zhǔ guó, qí wén shū biǎo shū yí shì rú chén, ér bù chēng chén. wén shū xià qún guān, jiē yán gào. zhū wáng gōng hóu guó guān jiē chēng chén, shàng yú tiān cháo jiē chēng péi chén, yǒu suǒ chén jiē yuē shàng shū. qí gōng wén yuē yán shì. liáng nán píng yuán xiāng wáng wěi, hǎo xué zhòng shì, sì fāng yóu shì dāng shì zhī míng zhě, mò bù bì zhì. qí shì yǒu qīng xī gōng, gǎi wèi fāng lín yuàn, cì wěi wèi zhái, chuān zhú zhǒng zhí, yǔ bīn kè yóu qí zhōng, liáng shì fān dǐ zhī shèng wú guò.
梁封爵亦如晉宋之制。諸王皆假金獸符,第一至第五左,竹使符第一至第十左。諸金侯皆假銅獸符、竹使符,第一至第五。名山大澤不以封。鹽鐵金銀銅鐵錫及竹園、別都、宮室、園圃皆不以屬國。諸王言曰令,境內稱之曰殿下。公侯封郡縣者言曰教,境內稱之曰第下。自稱皆曰寡人。相以下公文上事,皆詣典書。世子主國,其文書表疏儀式如臣,而不稱臣。文書下群官,皆言告。諸王公侯國官皆稱臣,上於天朝皆稱陪臣,有所陳皆曰上疏。其公文曰言事。(梁南平元襄王偉,好學重士,四方游士當世知名者,莫不畢至。齊世有清溪宮,改為芳林苑,賜偉為宅,穿築種植,與賓客游其中,梁世藩邸之盛無過。)
wǔ děng zhū gōng wèi shì sān gōng, bān cì zhī. kāi guó zhū hóu wèi shì gū qīng zhòng hào jiāng jūn guāng lù dài fū, bān cì zhī. kāi guó zhū bó wèi shì jiǔ qīng, bān cì zhī. kāi guó zhū zi wèi shì èr qiān dàn, bān cì zhī. kāi guó zhū nán wèi shì bǐ èr qiān dàn, bān cì zhī.
五等諸公位視三公,班次之。開國諸侯位視孤卿、重號將軍、光祿大夫,班次之。開國諸伯位視九卿,班次之。開國諸子位視二千石,班次之。開國諸男位視比二千石,班次之。
wáng guó zhì fù xiàng gōng yǐ xià zé tái gè wèi xuǎn zhì zhī, jiē zhǎng zhī bǎi xìng shì. láng zhōng lìng jiāng jūn cháng shì diǎn shū lìng diǎn wèi zhǎng. bó zi wú diǎn wèi. diǎn cí yǐ xià, zì xuǎn bèi shàng. zhū guān duō tóng qián dài. ruò wáng jiā jiāng jūn kāi fǔ, zé zhì zhǎng shǐ sī mǎ jí jì shì yuàn shǔ jì jiǔ zhǔ bù lù shì děng guān shǔ. zhāng wǎn zì xiào qīng, zì zhōng jūn xuān chéng wáng zhǎng shǐ xǐ yù shǐ zhōng chéng. wǔ dì shǐ xuān zhǐ yuē: wèi guó zhī jí, wéi zài zhí xiàn zhí shéng, yòng rén běn bù xiàn shēng jiàng. jìn sòng dài zhōu mǐn cài kuò bìng yǐ shì zhōng wèi zhī, qīng wù yí shì zuǒ qiān. shí xuān chéng wáng fǔ zī zhòng, gù yǒu cǐ zhǐ. sì wáng zé wéi zhì láng zhōng lìng zhōng wèi cháng shì dà nóng. fān wáng zé wú cháng shì, zhì yǔ hòu hàn tóng.
王國置傅、相、(公以下則台各為選置之,皆掌知百姓事。)郎中令、將軍、常侍、典書令、典衛長。(伯、子無典衛。)典祠以下,自選備上。諸官多同前代。若王加將軍開府,則置長史、司馬及記室、掾屬、祭酒、主簿、錄事等官屬。(張綰字孝卿,自中軍宣城王長史徙御史中丞。武帝使宣旨曰:「為國之急,唯在執憲直繩,用人本不限升降。晉宋代周閔、蔡廓並以侍中為之,卿勿疑是左遷。」時宣城王府資重,故有此旨。)嗣王則唯置郎中令、中尉、常侍、大農。藩王則無常侍,制與後漢同。
chén zhì jiǔ děng, gōng zhǔ yǒu jiā lìng zhī zhì. jùn yǒu wáng, sì wáng, fān wáng, kāi guó jùn xiàn gōng, kāi guó xiàn hóu, kāi guó xiàn bó, kāi guó xiàn zi, kāi guó xiàn nán, mù shí hóu, xiāng tíng hòu, guān nèi hóu, guān wài hóu.
陳置九等,公主有家令之制。郡有王,嗣王,藩王,開國郡、縣公,開國縣侯,開國縣伯,開國縣子,開國縣男,沐食侯,鄉、亭侯,關內侯,關外侯。
pó yáng wáng zhī fēng yě, qiǎn dù zhī shàng shū xiāo ruì chí jié jiān tài zǎi gào yú tài miào wǔ yuè, shàng shū wáng zhì chí jié jiān tài zǎi gào yú tài shè.
鄱陽王之封也,遣度支尚書蕭睿持節兼太宰告於太廟、五嶽,尚書王質持節兼太宰告於太社。
fán qīn wáng qǐ jiā zé wèi shì zhōng. ruò jiāng jūn fāng dé yǒu zuǒ lì, wú jiāng jūn zé wú fǔ, zhǐ yǒu guó guān. huáng tài zǐ zi, zhǒng dí zhě fēng wáng, yī zhū wáng qǐ jiā, yú zi bìng fēng gōng, qǐ jiā zhōng shū láng. zhū wáng zǐ bìng zhū hóu dài zi, qǐ jiā gěi shì. sān gōng zǐ qǐ jiā yuán wài sàn qí shì láng. lìng pū zi qǐ jiā mì shū láng. ruò yuán mǎn, yì wèi bǎn fǎ cáo, suī gāo bàn jiē, zī jí mì shū láng xià. cì lìng pū zi qǐ jiā zhù zuò zuǒ láng, yì wèi bǎn xíng cān jūn. cǐ wài yǒu yáng zhōu zhǔ bù tài xué bó shì guó cháng shì fèng cháo qǐng sì wáng xíng cān jūn, bìng qǐ jiā guān, wèi hé fā zhào.
凡親王起家則為侍中。若將軍方得有佐吏,無將軍則無府,止有國官。皇太子子,冢嫡者封王,依諸王起家,餘子並封公,起家中書郎。諸王子並諸侯代子,起家給事。(三公子起家員外散騎侍郎。令仆子起家秘書郎。若員滿,亦為版法曹,雖高半階,資級秘書郎下。次令仆子起家著作佐郎,亦為版行參軍。此外有揚州主簿、太學博士、國常侍、奉朝請、嗣王行參軍,並起家官,未合發詔。)
huáng dì huáng zǐ fǔ zhì shī zhǎng shǐ sī mǎ cóng shì zhōng láng zī yì cān jūn yǒu yuàn shǔ jì shì děng guān. qí sì wáng fān wáng fǔ, zé dì jiǎn zhī. wáng guó zhì láng zhōng lìng jiāng jūn cháng shì diǎn cí lìng shè rén děng guān. qí sì wáng fān wáng, zé dì jiǎn qí yuán. zhū wáng gōng cān zuǒ děng guān, réng wèi qīng zhuó, huò wèi xuǎn sī bǔ yòng, yì yǒu fǔ dié bài shòu zhě, bù jū nián xiàn, qù liú suí yì. zài fǔ zhī rì, wéi bīn yóu yàn shǎng, shí fù xún cān, gèng wú yú shì. ruò suí fǔ wáng zài zhōu, qí liáo zuǒ děng huò yì dé yù cuī dū. ruò qí qū shǐ, biàn yǒu zhí wù. qí yì guān zǐ dì, duō zì xiū lì. fēi qì lèi zhě, wéi lì shì qiú, bào wù luàn zhèng, jiē cǐ zhī lèi.
皇弟、皇子府置師、長史、司馬、從事中郎、諮議參軍、友、掾屬、記室等官。其嗣王、藩王府,則遞減之。王國置郎中令、將軍、常侍、典祠令、舍人等官。其嗣王、藩王,則遞減其員。(諸王公參佐等官,仍為清濁,或為選司補用,亦有府牒拜授者,不拘年限,去留隨意。在府之日,唯賓游宴賞,時復循參,更無餘事。若隨府王在州,其僚佐等或亦得預催督。若其驅使,便有職務。其衣冠子弟,多自修立。非氣類者,惟利是求,暴物亂政,皆此之類。)
hòu wèi dào wǔ huáng shǐ yuán nián, shǐ fēng wǔ děng. zhì tiān cì yuán nián, jiǎn wǔ děng zhī jué, shǐ fēn wèi sì, yuē wáng gōng hóu zi, chú bó nán zhī hào. huáng zǐ jí yì xìng yuán gōng shàng xūn zhě fēng wáng. huáng zú jí shǐ fān wáng jiē jiàng wèi gōng, zhū gōng jiàng wèi hóu, hóu zi yì yǐ cǐ wèi chà. yú shì fēng wáng zhě shí rén, gōng zhě èr shí èr rén, hóu zhě qī shí jiǔ rén, zi zhě bǎi yǒu sān rén. wáng fēng dà jùn, gōng fēng xiǎo jùn, hóu fēng dà xiàn, zi fēng xiǎo xiàn. qí hòu fù jiā bó nán yān.
後魏道武皇始元年,始封五等。至天賜元年,減五等之爵,始分為四,曰王、公、侯、子,除伯男之號。皇子及異姓元功上勛者封王。皇族及始藩王皆降為公,諸公降為侯,侯、子亦以此為差。於是封王者十人,公者二十二人,侯者七十九人,子者百有三人。王封大郡,公封小郡,侯封大縣,子封小縣。其後復加伯男焉。
xiào wén tài hé shí bā nián zhào: fán wáng gōng hóu bó zǐ nán kāi guó shí yì zhě, wáng shí bàn, gōng sān fēn shí yī, hóu bó sì fēn shí yī, zǐ nán wǔ fēn shí yī.
孝文太和十八年詔:「凡王、公、侯、伯、子、男開國食邑者,王食半,公三分食一,侯伯四分食一,子男五分食一。」
jiù zhì, zhū zhèn jiāng cì shǐ jiǎ wǔ děng jué jí yǒu suǒ gòng xiàn ér dé jiǎ jué zhě, jiē dé shì xí. yán xìng èr nián, zhào gé cǐ lèi, bù dé shì xí. yòu jiù zhì, zhū yǐ xūn cì guān jué zhě, zi sūn shì xí bìng xí jūn hào. hòu gǎi jiàng wǔ děng, shǐ gé zhī, zhǐ xí jué ér yǐ.
舊制,諸鎮將刺史假五等爵及有所貢獻而得假爵者,皆得世襲。延興二年,詔革此類,不得世襲。又舊制,諸以勛賜官爵者,子孫世襲並襲軍號。後改降五等,始革之,止襲爵而已。
fán gōng zhǔ jiē jià yú bīn fù zhī guó cháo chén zǐ dì, suī míng zú měi yàn, bù dé shàng yān. hòu wèi dào wǔ dì yīn jiàn hàn shū lóu jìng shuō gāo dì, yù yǐ lǔ yuán gōng zhǔ qī xiōng nú, liáng jiǔ, gù lì cǐ zhì. yòu jiāng yáng wáng nǚ zú, líng tài hòu zhào zèng xiāng zhǔ.
凡公主皆嫁於賓附之國;朝臣子弟,雖名族美彥,不得尚焉。(後魏道武帝因見漢書婁敬說高帝,欲以魯元公主妻匈奴,良久,故立此制。又江陽王女卒,靈太后詔贈鄉主。)
zhū wáng hóu yì gè yǒu shī yǒu wén xué shì láng yuàn shǔ shè rén děng guān. shí wáng guó shè rén yīng qǔ bā zú jí qīng xiū zhī mén, xián yáng wáng xǐ nǎi qǔ rèn chéng wáng lì hù wèi zhī, shēn wèi xiào wén suǒ zé. gōng zhǔ yǒu jiā lìng chéng. gāo píng gōng zhǔ hōng, yù shǐ gōng zhǔ jiā lìng jū lú zhì fú. tài cháng bó shì cháng jǐng yuē: fù rén wú zhuān guó zhī lǐ. fù rén wèi jūn, nán zǐ wèi chén, gǔ lǐ suǒ bù zài, zé jiā lìng bù dé chún chén, gōng zhǔ bù dé wèi zhèng jūn, míng yǐ. nǎi qǐn.
諸王侯亦各有師、友、文學、侍郎、掾屬、舍人等官。(時王國舍人應取八族及清修之門,咸陽王禧乃取任城王隸戶為之,深為孝文所責。)公主有家令丞。(高平公主薨,欲使公主家令居廬制服。太常博士常景曰:「婦人無專國之理。婦人為君,男子為臣,古禮所不載,則家令不得純臣,公主不得為正君,明矣。」乃寢。)
běi qí yǒu wáng gōng hóu bó zǐ nán liù děng zhī jué. wáng wèi liè dà sī mǎ shàng, fēi qīn wáng zé zài sān gōng xià, fēng nèi zhī diào, jǐn yǐ rù tái, sān fēn shí yī, gōng yǐ xià sì fēn shí yī. wáng zhì shī yī rén, yú guān dà dǐ yǔ jìn sòng liáng zhì bù yì. gōng zhǔ zé zhì jiā lìng chéng děng guān.
北齊有王、公、侯、伯、子、男六等之爵。王位列大司馬上,非親王則在三公下,封內之調,盡以入台,三分食一,公以下四分食一。王置師一人,餘官大抵與晉、宋、梁制不異。公主則置家令、丞等官。
hòu zhōu zhì fēng jué, jùn xiàn yì yǒu gōng hóu bó zǐ nán wǔ děng jué zhě, jiē jiā kāi guó. shòu zhù guó dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng zhě, bìng jiā shǐ chí jié dà dū dū. huáng dì huáng zǐ zhì yǒu jí xué shì děng yuán wài, yú lì què wén.
後周制封爵,郡縣亦有公、侯、伯、子、男五等爵者,皆加開國。授柱國大將軍開府儀同者,並加使持節大都督。皇弟、皇子置友及學士等員外,餘吏闕聞。
suí kāi huáng zhōng, zhì guó wáng jùn wáng guó gōng jùn gōng xiàn gōng hóu bó zǐ nán, fán jiǔ děng. fán zi gài jìn jué fēng wèi jì gōng, yán qí gōng jì tiān xià, tè wèi lì míng, wú cǐ jùn guó. zhì yáng dì, wéi liú wáng gōng hóu sān děng, yú bìng fèi zhī.
隋開皇中,制國王、郡王、國公、郡公、縣公、侯、伯、子、男,凡九等。(樊子蓋進爵封為濟公,言其公濟天下,特為立名,無此郡國。)至煬帝,唯留王、公、侯三等,餘並廢之。
huáng bó shū kūn dì huáng zǐ, shì wèi qīn wáng, jí dà zhǎng gōng zhǔ zhǎng gōng zhǔ jiē zhì guān shǔ. qīn wáng zhì shī yǒu wén xué zhǎng shǐ sī mǎ zī yì yuàn zhǔ bù lù shì gōng cáo jì shì hù cāng bīng qí fǎ shì děng cáo cān jūn dōng xī gé jì jiǔ cān jūn shì diǎn qiān děng yuán. sì wáng zé wú shī yǒu. zhū wáng gōng yǐ xià zhì guān shǔ, gè dì jiǎn. yáng dì gēng míng wáng fǔ cān jūn wèi zhū sī shū zuǒ, shǔ cān jūn zé zhí yǐ shǔ wèi míng, gǎi guó lìng wèi jiā lìng, yú yǐ guó wèi míng zhě jiē qù zhī.
皇伯叔、昆弟、皇子,是為親王,及大長公主、長公主皆置官屬。親王置師、友、文學、長史、司馬、諮議掾、主簿、錄事、功曹、記室、戶倉兵騎法士等曹參軍、東西閣祭酒參軍事、典簽等員。嗣王則無師、友。(諸王公以下置官屬,各遞減。)煬帝更名王府參軍為諸司書佐,屬參軍則直以屬為名,改國令為家令,餘以國為名者皆去之。
zhū gōng zhǔ gè zhì jiā lìng chéng zhǔ bù yè zhě shè rén děng yuán, jùn zhǔ wéi wú zhǔ bù.
諸公主各置家令、丞、主簿、謁者、舍人等員,郡主唯無主簿。
dà táng gāo zǔ chū shòu chán, yǐ tiān xià wèi dìng, guǎng fēng zōng shì cóng dì jí zhí nián shǐ hái tóng zhě shù shí rén, jiē fēng wèi jùn wáng.
大唐高祖初受禪,以天下未定,廣封宗室從弟及侄年始孩童者數十人,皆封為郡王。
tài zōng jí wèi, wèn shì chén yuē: biàn fēng zōng zi, yú tiān xià biàn hū? shàng shū yòu pú shè fēng dé yí duì yuē: bù biàn. lì guān wǎng gǔ fēng wáng zhě, jīn rì zuì duō. liǎng hàn yǐ jiàng, wéi fēng dì zi jí qīn xiōng dì. ruò zōng shì shū yuǎn zhě, fēi yǒu dà gōng rú zhōu zhī huán téng, hàn zhī jiǎ zé, bìng bù dé làn dāo míng qì, suǒ yǐ bié qīn shū yě. xiān cháo dūn mù jiǔ zú, yī qiè fēng wáng, jué mìng jì chóng, duō gěi lì yì, gài yǐ tiān xià wèi sī, shū fēi zhì gōng yù wù zhī dào yě. tài zōng rán zhī, yuē: lǐ tiān xià běn wèi bǎi xìng, fēi yù láo bǎi xìng yǐ yǎng jǐ zhī qīn yě. yú shì lǜ yǐ shǔ shū jiàng jué, wéi yǒu gōng zhě shù rén dé wáng, yú bìng fēng xiàn gōng.
太宗即位,問侍臣曰:「遍封宗子,於天下便乎?」尚書右僕射封德彝對曰:「不便。歷觀往古封王者,今日最多。兩漢以降,惟封帝子及親兄弟。若宗室疏遠者,非有大功如周之郇、滕,漢之賈、澤,並不得濫叨名器,所以別親疏也。先朝敦睦九族,一切封王,爵命既崇,多給力役,蓋以天下為私,殊非至公馭物之道也。」太宗然之,曰:「理天下本為百姓,非欲勞百姓以養己之親也。」於是率以屬疏降爵,惟有功者數人得王,餘並封縣公。
zhēn guān èr nián shí èr yuè, tài zōng wèi gōng qīng, yù shǐ zi sūn zhǎng jiǔ, shè jì yǒng ān, qí lǐ rú hé? shàng shū yòu pú shè sòng guó gōng xiāo yǔ duì yuē: chén guān qián dài guó zuò suǒ yǐ zhǎng jiǔ zhě, mò bù fēng jiàn zhū hóu yǐ wèi pán shí zhī gù. qín bìng liù guó, bà hóu zhì shǒu, èr dài ér wáng. hàn yǒu tiān xià, cān jiàn fān píng, nián yú sì bǎi. wèi jìn fèi zhī, bù néng yǒng jiǔ. fēng jiàn zhī fǎ, shí kě zūn xíng. shǐ yì liè tǔ zhī zhì.
貞觀二年十二月,太宗謂公卿,欲使子孫長久,社稷永安,其理如何?尚書右僕射、宋國公蕭瑀對曰:「臣觀前代國祚所以長久者,莫不封建諸侯以為磐石之固。秦並六國,罷侯置守,二代而亡。漢有天下,參建藩屏,年逾四百。魏晉廢之,不能永久。封建之法,實可遵行。」始議列土之制。
lǐ bù shì láng lǐ bǎi yào shàng yì, dà lüè yuē: zì gǔ huáng wáng jūn lín yǔ nèi, mò bù shòu mìng shàng xuán, fēi míng dì lù, dì gòu yù xìng wáng zhī yùn, yīn yōu shǔ qǐ shèng zhī qī. wèi wǔ xié yǎng zhī zī, hàn gāo tú yì zhī jiàn, fēi zhǐ yì yǒu jì yú, tuī zhī yì bù néng qù yě. ruò qí yù sòng bù guī, jīng huá yǐ jié, suī dì yáo zhī guāng bèi sì biǎo, dà shùn zhī shàng qí qī zhèng, fēi zhǐ qíng cún yī ràng, shǒu zhī yì bù kě gù yān. yǐ fàng xūn zhòng huá zhī dé, shàng bù néng kè chāng jué hòu, shì zhī zuò zhī zhǎng duǎn, bì zài tiān shí, zhèng huò shèng shuāi, yǒu guān rén shì. zōng zhōu bo dài sān shí, bo nián qī bǎi, suī lún xū zhī dào sī jí, ér wén wǔ zhī qì yóu zài, sī zé guī dǐng zhī zuò yǐ xuán dìng yú yǎo míng yě. ér zhù shù zhī jiā, duō shǒu cháng zhé, mò bù qíng wàng jīn gǔ, lǐ bì jiāo chún, yù yǐ bǎi wáng zhī jì, xíng sān dài zhī fǎ yě. wèi zuó diāo chéng pǔ, yǐ zhì dài wén, xíng cuò zhī jiào yī xíng, dēng fēng zhī lǐ yún bì, rán hòu dìng jiāng lǐ zhī zhì, yì shān hé zhī shǎng, wèi wèi wǎn yān.
禮部侍郎李百藥上議,大略曰:「自古皇王君臨宇內,莫不受命上玄,飛名帝籙,締構遇興王之運,殷憂屬啟聖之期。魏武攜養之資,漢高徒役之賤,非止意有覬覦,推之亦不能去也。若其獄訟不歸,菁華已竭,雖帝堯之光被四表,大舜之上齊七政,非止情存揖讓,守之亦不可固焉。以放勛、重華之德,尚不能克昌厥後,是知祚之長短,必在天時,政或盛衰,有關人事。宗周卜代三十,卜年七百,雖淪胥之道斯極,而文武之器猶在,斯則龜鼎之祚已懸定於杳冥也。而著述之家,多守常轍,莫不情忘今古,理蔽澆淳,欲以百王之季,行三代之法也。謂琢琱成朴,以質代文,刑措之教一行,登封之禮雲畢,然後定疆理之制,議山河之賞,未為晚焉。」
zhōng shū shì láng yán shī gǔ yòu lùn, dà lüè yuē: chén yú yǐ wèi dāng jīn zhī yào, mò rú liàng qí yuǎn jìn, fēn zhì wáng guó, jūn qí hù yì, qiáng ruò xiāng jì, huà yě fēn jiāng, bù dé guò dà, xián yǐ zhōu xiàn, zá cuò ér jū, hù xiāng wéi chí, yǒng wú qīng duó. shǐ gè shǒu qí jìng ér bù néng wèi fēi, xié lì tóng xīn zé zú fú jīng shì.
中書侍郎顏師古又論,大略曰:「臣愚以為當今之要,莫如量其遠近,分置王國,均其戶邑,強弱相濟,畫野分疆,不得過大,閒以州縣,雜錯而居,互相維持,永無傾奪。使各守其境而不能為非,協力同心則足扶京室。」
tè jìn wèi zhēng yòu yì, dà lüè yuē: zì suí shì luàn lí, bǎi yāng jù qǐ, lí yuán tú tàn, shí bù cún yī. shǐ méng shèng dì, fū zhì rén yǐ liú xuán zé, mù chūn fēng ér zhān xià yǔ. yī zhāo qì zhī wèi zhū hóu zhī lì, zhòng xīn wèi dìng, huò zhì táo wáng. qí wèi kě yī yě. jì lì zhū hóu, dāng jiàn shè miào, lǐ lè wén wù, yí wèi zuǒ yòu, dùn què zé lǐ bì bù ān, cū xiū zé shì yǒu wèi xiá. qí wèi kě èr yě. dài fū qīng shì, xián zī lù fèng, báo fù zé guān fǔ kùn qióng, hòu liǎn zé rén bù kān mìng. qí wèi kě sān yě. wáng jī qiān lǐ, zhēng shuì bù duō, zhì yú gòng fù suǒ zī, zài hóu diān zhī wài. jīn bìng fēn wèi guó yì, jīng shī fǔ cáng bì xū, zhū hóu cháo zōng, wú suǒ qǔ gěi. qí wèi kě sì yě. jīn yàn qín zhào dài, jù dài fān yí, xiá qiāng lǚ jù, xiōng nú wèi miè, zhuī bīng nèi dì, yuǎn fù biān tíng, bù kān qí láo, jiāng yǒu tā biàn, nán ān yì dòng, huǐ huò bù zhuī. qí bù kě wǔ yě.
特進魏徵又議,大略曰:「自隋氏亂離,百殃俱起,黎元塗炭,十不存一。始蒙聖帝,敷至仁以流玄澤,沐春風而霑夏雨。一朝棄之為諸侯之隸,眾心未定,或致逃亡。其未可一也。既立諸侯,當建社廟,禮樂文物,儀衛左右,頓闕則理必不安,粗修則事有未暇。其未可二也。大夫卿士,咸資祿俸,薄賦則官府困窮,厚斂則人不堪命。其未可三也。王畿千里,徵稅不多,至於貢賦所資,在侯甸之外。今並分為國邑,京師府藏必虛,諸侯朝宗,無所取給。其未可四也。今燕秦趙代,俱帶蕃夷,黠羌旅拒,匈奴未滅,追兵內地,遠赴邊庭,不堪其勞,將有他變,難安易動,悔或不追。其不可五也。」
liù nián, jiān chá yù shǐ mǎ zhōu shàng jiān, tài lüè rú lǐ bǎi yào, wèi: yí fù yǐ máo tǔ, chóu qí hù yì, bì yǒu cái xíng, suí qì fāng shòu, zé suī qí hàn hé fēi qiáng, yì kě yǐ huò miǎn yóu lèi. xī hàn guāng wǔ bù rèn gōng chén yǐ lì shì, suǒ yǐ zhōng quán qí dài zhě, liáng dé sī shù yě. yuàn bì xià shēn sī qí yí, shǐ fū dé fèng tiān ēn ér zi sūn zhōng qí fú lù yě.
六年,監察御史馬周上箋,太略如李百藥,謂:「宜賦以茅土,疇其戶邑,必有材行,隨器方授,則雖其翰翮非強,亦可以獲免尤累。昔漢光武不任功臣以吏事,所以終全其代者,良得斯術也。願陛下深思其宜,使夫得奉天恩而子孫終其福祿也。」
shí yī nián liù yuè, zhào jīng wáng yuán jǐng děng èr shí yī wáng wèi zhū zhōu dū du cì shǐ, xián lìng zǐ sūn dài dài chéng xí, fēi yǒu dà gù, wú huò chù miǎn. qí hòu bìng bù yuàn xíng, nǎi zhǐ. hòu dìng zhì, huáng xiōng dì huáng zǐ wèi wáng, jiē fēng guó zhī qīn wáng. lóng shuò èr nián zhì, zhū wáng zǐ dí zhě fēng jùn wáng, rèn zhí cóng sì pǐn xià xù. qí zhòng zi fēng jùn gōng, cóng wǔ pǐn shàng xù. zhēn guān zhōng, wáng guī zòu yuē: sān pǐn yǐ shàng yù qīn wáng yú tú, jiē jiàng chéng, wéi fǎ shēn jìng, yǒu guāi yí zhǔn. tài zōng yuē: qīng jiē zì zūn ér bēi wú zi hū? wèi zhēng yuē: zì gǔ qì jīn, qīn wáng bān cì sān gōng zhī xià. jīn sān pǐn jiē tiān zǐ liè qīng jí bā zuò zhī zhǎng, wèi wáng jiàng chéng, fēi wáng suǒ yí dāng yě. zhào cóng zhī. qīn wáng fǔ gè zhì guān shǔ, fán fǔ guān guó guān, wáng wèi chū gé zé jiē bù zhì. lǐng qīn shì zhàng nèi èr fǔ jí guó guān. tài zǐ nán fēng jùn wáng, qí shù xìng qīng shì gōng yè tè shèng zhě, yì fēng jùn wáng. zì zhì dé yuán nián zhì dà lì sān nián, fēng yì xìng wèi wáng zhě, fán bǎi yī shí èr rén. qí cì fēng guó gōng, qí cì yǒu jùn xiàn kāi guó gōng hóu bó zǐ nán zhī hào, yì jiǔ děng, bìng wú guān tǔ. qí jiā shí fēng zhě, zé shí qí fēng. fēn shí zhū jùn, yǐ zū diào gěi. zì wǔ dé zhì tiān bǎo, shí fēng zhě bǎi yú jiā. zì zhì dé èr nián zhì dà lì sān nián, shí shí fēng zhě èr bǎi liù shí wǔ jiā, fán shí sì wàn sì qiān bā bǎi liù shí hù.
十一年六月,詔荊王元景等二十一王為諸州都督、刺史,咸令子孫代代承襲,非有大故,無或黜免。其後並不願行,乃止。後定製,皇兄弟、皇子為王,皆封國之親王。(龍朔二年制,諸王子嫡者封郡王,任職從四品下敘。其眾子封郡公,從五品上敘。貞觀中,王珪奏曰:「三品以上遇親王於塗,皆降乘,違法申敬,有乖儀准。」太宗曰:「卿皆自尊而卑吾子乎?」魏徵曰:」自古迄今,親王班次三公之下。今三品皆天子列卿及八座之長,為王降乘,非王所宜當也。」詔從之。)親王府各置官屬,(凡府官、國官,王未出閣則皆不置。)領親事帳內二府及國官。太子男封郡王,其庶姓卿士功業特盛者,亦封郡王。(自至德元年至大曆三年,封異姓為王者,凡百一十二人。)其次封國公,其次有郡縣開國公侯伯子男之號,亦九等,並無官土。其加實封者,則食其封。分食諸郡,以租調給。(自武德至天寶,實封者百餘家。自至德二年至大曆三年,食實封者二百六十五家,凡食四萬四千八百六十戶。)
shí liù nián zhì, wáng fǔ guān yǐ sì kǎo wèi xiàn. gāo zōng shí téng wáng yuán yīng jiāng wáng yuán xiáng jiǎng wáng yùn guó wáng fèng, jù yǐ tān bào wèi lì rén suǒ huàn, yǒu shòu qí fǔ guān zhě, jiē bǐ lǐng wài huāng yì, wèi zhī yǔ yuē: níng xiàng dān yá xiàng bái, bù shì jiāng téng jiǎng guó.
十六年制,王府官以四考為限。(高宗時滕王元嬰、江王元祥、蔣王惲、虢王鳳,俱以貪暴為吏人所患,有授其府官者,皆比嶺外荒裔,為之語曰:「寧向儋、崖、象、白,不事江、滕、蔣、虢。」)
sì shèng èr nián, chū zhì gōng fǔ guān yuán.
嗣聖二年,初置公府官員。
wǔ tài hòu tiān shòu èr nián, yòu zhì huáng sūn guān yuán. huáng gū wèi dà zhǎng gōng zhǔ, hòu yì wèi zhī zhǎng zhǎng gōng zhǔ. zǐ mèi wèi zhǎng gōng zhǔ, nǚ wèi gōng zhǔ, jiē fēng guó, shì zhèng yī pǐn. cháng lè zhǎng gōng zhǔ zhě, gāo zǔ zhī nǚ, shòu zhōu cì shǐ zhào guī qī yě. wǔ tài hòu chū lín cháo, yuè wáng zhēn yù jǔ shì, guī qiǎn shǐ xǔ yǐ bīng yīng zhī. gōng zhǔ wèi qí shǐ yuē: wèi wǒ bào yuè wáng, yǔ qí jìn bù yǔ qí tuì. rǔ jùn wáng tǎng nán zǐ yě, dāng bù chù zhì jīn bù dòng. jí zhēn bài, zhǔ yì yù hài yě. tài zǐ nǚ wèi jùn zhǔ, fēng jùn, shì cóng yī pǐn. qīn wáng nǚ wèi xiàn zhǔ, fēng xiàn, shì zhèng èr pǐn. fán zhū wáng jí gōng zhǔ, jiē yǐ qīn wèi zūn. huáng zhī kūn dì mèi xiān bài yú huáng zǐ, shàng shū chēng qǐ.
武太后天授二年,又置皇孫官員。皇姑為大長公主,(後亦謂之長長公主。)姊妹為長公主,女為公主,皆封國,視正一品。(常樂長公主者,高祖之女,壽州刺史趙瑰妻也。武太后初臨朝,越王貞欲舉事,瑰遣使許以兵應之。公主謂其使曰:「為我報越王,與其進不與其退。汝郡王儻男子也,當不黜至今不動。」及貞敗,主亦遇害也。)太子女為郡主,封郡,視從一品。親王女為縣主,封縣,視正二品。凡諸王及公主,皆以親為尊。皇之昆弟妹先拜於皇子,上書稱啟。
shén lóng chū, xià zhào gé zhī. èr nián rùn zhēng yuè chì: gōng zhǔ fǔ shè guān shǔ. zhèn guó tài píng gōng zhǔ yí bǐ qīn wáng. zhǎng níng ān lè wéi bù zhì zhǎng shǐ, yú bìng tóng qīn wáng. yí chéng xīn dū dìng ān jīn chéng děng gōng zhǔ, fēi huáng hòu shēng, guān yuán jiǎn bàn. qí jīn chéng gōng zhǔ yǐ chū jiàng tǔ bō, tè yí zhì sī mǎ.
神龍初,下詔革之。二年閏正月敕:「公主府設官屬。鎮國太平公主儀比親王。長寧、安樂唯不置長史,餘並同親王。宜城、新都、定安、金城等公主,非皇后生,官員減半。其金城公主以出降吐蕃,特宜置司馬。」
zhì jǐng lóng sì nián liù yuè, tíng gōng zhǔ fǔ, yī jiù yì sī. shí ān lè gōng zhǔ, zhōng zōng nǚ, shì chǒng jiāo zì, yù huáng hòu lín cháo, jì dé zì lì wèi huáng tài nǚ, suì tóng móu zhèn shì, jì zhū, fèi wèi shù rén.
至景龍四年六月,停公主府,依舊邑司。(時安樂公主,中宗女,恃寵驕恣,欲皇后臨朝,冀得自立為皇太女,遂同謀鴆弒,既誅,廢為庶人。)
táng lóng yuán nián liù yuè chì: gōng zhǔ zhì fǔ, jìn yǒu chì zǒng tíng. qí tài píng gōng zhǔ yǒu chóng bǎo shè jì gōng, qí zhèn guó tài píng gōng zhǔ fǔ, jí yí yī jiù. suān zǎo xiàn wèi yuán chǔ kè zòu jì yú zhōng shū lìng wèi yuán zhōng yuē: nǚ zài nèi, nán zài wài, nán nǚ yǒu bié, gāng róu fēn yǐ, zhōng wài sī gé, yīn yáng zhe yǐ, qǐ kě xiāng làn zāi! rán ér mù fǔ zhě, zhàng fū zhī zhí, fēi fù rén zhī shì. jīn zhū gōng zhǔ bìng kāi jiàn fǔ liáo, chóng zhì guān zhì, ruò yǐ nǚ jiā chù nán zhí, suǒ wèi zhǎng yīn ér yì yáng yě, ér wàng yīn yáng bù qiān, fēng yǔ wú shuǎng, qí kě hū? qiè wèi fēi zhì yuǎn zhī jì, guāi jiǔ ān zhī cè. shū yuē:' shì bù shī gǔ, yǐ kè yǒng shì, fěi shuō yōu wén.' cǐ zhī wèi yě. jūn hóu bù zhèng, shuí zhèng zhī zāi!
唐隆元年六月敕:「公主置府,近有敕總停。其太平公主有崇保社稷功,其鎮國太平公主府,即宜依舊。」(酸棗縣尉袁楚客奏記於中書令魏元忠曰:「女在內,男在外,男女有別,剛柔分矣,中外斯隔,陰陽著矣,豈可相濫哉!然而幕府者,丈夫之職,非婦人之事。今諸公主並開建府僚,崇置官秩,若以女家處男職,所謂長陰而抑陽也,而望陰陽不愆,風雨無爽,其可乎?竊謂非致遠之計,乖久安之策。書曰:'事不師古,以克永世,匪說攸聞。'此之謂也。君侯不正,誰正之哉!」)
kāi yuán sì nián sān yuè zhì, zhū fēng guó zì shǐ fēng zhì céng sūn zhě, qí fēng hù sān fēn jiǎn yī.
開元四年三月制,諸封國自始封至曾孫者,其封戶三分減一。
shí nián, jiā yǒng mù gōng zhǔ fēng qiān hù. chū yǒng mù děng gè fēng wǔ bǎi hù, zuǒ yòu yǐ wèi tài báo. shàng yuē: fū bǎi xìng zū fù zhě, fēi wú yǒu yě. sī jiē zōng miào shè jì cāng shēng shì wèi ěr. biān yú zhàn shì chū wàn sǐ bù gù yī shēng, suǒ shǎng cì cái bù guò yī èr shí pǐ. cǐ bèi hé gōng yú rén, dùn shí hòu fēng, yuē zhī shǐ zhī jiǎn sè, bù yì kě hū! zuǒ yòu yǐ zhǎng gōng zhǔ jiē èr qiān hù, qǐng yǔ bǐ. shàng yuē: wú cháng dú hòu hàn shū, jiàn míng dì yuē' zhèn zi bù gǎn wàng xiān dì zi', chē fú xià zhī. wú wèi cháng bù fèi juǎn tàn xī. rú hé yù lìng cǐ bèi wàng zhǎng gōng zhǔ hū? zuǒ yòu bù gǎn fù yán. zhì shì gōng zhǔ děng chē fú bù gěi, gù jiā yān. zì hòu gōng zhǔ jiē fēng qiān hù, suì chéng qí lì. fán zhū wáng jí gōng zhǔ yǐ xià suǒ shí fēng yì, jiē yǐ kè hù chōng. zhōu xiàn yǔ guó guān yì guān, gòng zhí wén zhàng, zhǔn qí hù shù, shōu qí zū diào, jūn wèi sān fēn, qí yī rù guān, qí èr rù guó. gōng suǒ shí yì zé quán gěi yān.
十年,加永穆公主封千戶。(初永穆等各封五百戶,左右以為太薄。上曰:「夫百姓租賦者,非吾有也。斯皆宗廟社稷蒼生是為爾。邊隅戰士出萬死不顧一生,所賞賜才不過一二十匹。此輩何功於人,頓食厚封,約之使知儉嗇,不亦可乎!」左右以長公主皆二千戶,請與比。上曰:」吾嘗讀後漢書,見明帝曰'朕子不敢望先帝子',車服下之。吾未嘗不廢卷嘆息。如何欲令此輩望長公主乎?」左右不敢復言。至是公主等車服不給,故加焉。自後公主皆封千戶,遂成其例。)凡諸王及公主以下所食封邑,皆以課戶充。州縣與國官、邑官,共執文帳,准其戶數,收其租調,均為三分,其一入官,其二入國。公所食邑則全給焉。
èr shí nián wǔ yuè chì: zhū shí yì shí fēng, bìng yǐ sān dīng wèi xiàn, bù xū yī fēn rù guān. qí wù réng lìng fēng suí yōng diào sòng rù jīng.
二十年五月敕:「諸食邑實封,並以三丁為限,不須一分入官。其物仍令封隨庸調送入京。」
qīn wáng fǔ zhì fù yī rén, shī fàn fǔ dǎo, cān yì kě fǒu. chū zhì wáng shī, jǐng yún èr nián gǎi wèi fù. zī yì cān jūn yī rén, kuāng zhèng mù fǔ, zī móu shù shì. yǒu yī rén, péi suí zuǒ yòu, shí yí bǔ quē. wén xué èr rén, xiū zhuàn wén zhāng, chóu xiào jīng shǐ. dōng xī gé jì jiǔ gè yī rén, jiē yǐn bīn kè. zhǎng shǐ sī mǎ gè yī rén, tōng pàn. yuàn yī rén, tōng pàn gōng cāng hù sān cáo. shǔ yī rén, tōng pàn bīng qí fǎ shì sì cáo. zhǔ bù yī rén, fù shěng jiào mìng. shǐ èr rén, jì shì cān jūn èr rén, zhǎng biǎo qǐ shū shū, xuān xíng jiào mìng. lù shì cān jūn yī rén, shòu shì jù jiǎn. lù shì yī rén, gōng cáo cāng cáo hù cáo bīng cáo qí cáo fǎ cáo shì cáo děng cān jūn gè yī rén, gè yǒu suǒ zhǔ. cān jūn èr rén, xíng cān jūn sì rén, zhǎng chū shǐ jí zá jiǎn xiào. diǎn qiān èr rén. xuān chuán jiào mìng. qīn shì fǔ zhì diǎn jūn fù diǎn jūn gè èr rén, zhǎng shǒu wèi péi cóng. zhí zhàng qīn shì zhí gōng dāo wèi cóng. zhí chéng qīn shì gè shí liù rén, gōng jìn qí chéng. qīn shì sān bǎi sān shí sān rén. zhàng nèi fǔ zhì diǎn jūn fù diǎn jūn gè èr rén, zhǎng yí wèi péi cóng, jiān zhī ān mǎ děng. zhàng nèi liù bǎi liù shí qī rén. qīn wáng guó shī xíng gōng wén zhǔn děng shǔ shì. sì wáng yǐ xià fǔ zhǔn cǐ. guó lìng yī rén, dà nóng èr rén, tōng pàn guó sī. wèi èr rén, fēn pàn. chéng yī rén, jiān yìn jù jī. xiǎo lì yǒu chà. ruò fǔ zhǔ hōng, zé zhū fǔ zuǒ shì shì zhàng nèi, guò zàng zhuī tuì. suī wú qī zǐ, yì zhǔn cǐ. qí guó guān tīng zhōng sàng. ruò yǒu xí jué zhě, tīng qí huí shì. zhū gōng zhǔ yì sī yǒu jiā lìng chéng lù shì gè yī rén. bìng lì zōng zhèng sì, chū jiàng zhě bù zhì.
親王府置傅一人,(師範輔導,參議可否。初置王師,景雲二年改為傅。)諮議參軍一人,(匡正幕府,諮謀庶事。)友一人,(陪隨左右,拾遺補缺。)文學二人,(修撰文章,讎校經史。)東西閣祭酒各一人,(接引賓客。)長史、司馬各一人,(通判。)掾一人,(通判功、倉、戶三曹。)屬一人,(通判兵、騎、法、士四曹。)主簿一人,(覆省教命。)史二人,記室參軍二人,(掌表啟書疏,宣行教命。)錄事參軍一人,(受事句檢。)錄事一人,功曹、倉曹、戶曹、兵曹、騎曹、法曹、士曹等參軍各一人,(各有所主。)參軍二人,行參軍四人,(掌出使及雜檢校。)典簽二人。(宣傳教命。)親事府置典軍、副典軍各二人,(掌守衛陪從。)執仗親事、(執弓刀衛從。)執乘親事各十六人,(供進騎乘。)親事三百三十三人。帳內府置典軍、副典軍各二人,(掌儀衛陪從,兼知鞍馬等。)帳內六百六十七人。親王國(施行公文准等署式。嗣王以下府准此。)國令一人,大農二人,(通判國司。)尉二人,(分判。)丞一人,(監印句稽。)小吏有差。若府主薨,則諸府佐視事帳內,過葬追退。(雖無妻子,亦准此。)其國官聽終喪。(若有襲爵者,聽其回事。)諸公主邑司有家令、丞、錄事各一人。(並隸宗正寺,出降者不置。)