strong zhōu jùn shí èr strong
州郡十二
gǔ yáng zhōu xià jīn zhì jùn fǔ èr shí qī xiàn yī bǎi sān shí qī
古揚州下(今置郡府二十七 縣一百三十七)
dān yáng rùn liù xiàn dān tú dān yáng jù róng jiāng níng yán líng jīn tán
丹陽(潤)六縣(丹徒 丹陽 句容 江寧 延陵 金壇)
jìn líng cháng wǔ xiàn wǔ jìn jìn líng yì xìng wú xī jiāng yīn
晉陵(常)五縣(武進 晉陵 義興 無錫 江陰)
wú jùn sū qī xiàn wú zhǎng zhōu cháng shú jiā xìng hǎi yán huá tíng kūn shān
吳郡(蘇)七縣(吳 長洲 常熟 嘉興 海鹽 華亭 崑山)
wú xìng hú wǔ xiàn wū chéng wǔ kāng ān jí dé qīng zhǎng chéng
吳興(湖)五縣(烏程 武康 安吉 德清 長城)
yú háng háng jiǔ xiàn qián táng fù yáng lín ān yú qián táng shān zǐ xī yán guān xīn chéng yú háng
餘杭(杭)九縣(錢塘 富陽 臨安 於潛 唐山 紫溪 鹽官 新城 餘杭)
xīn dìng mù liù xiàn jiàn dé shòu chāng tóng lú fēn shuǐ suì ān hái chún
新定(睦)六縣(建德 壽昌 桐廬 分水 遂安 還淳)
xīn ān shè sì xiàn shè xiū níng yī wù yuán
新安(歙)四縣(歙 休寧 黟婺源)
huì jī yuè liù xiàn huì jī shān yīn shàn xiāo shān yú yáo zhū jì
會稽(越)六縣(會稽 山陰 剡 蕭山 餘姚 諸暨)
yú yáo míng sì xiàn mào fèng huà cí xī wēng shān
餘姚(明)四縣(鄮 奉化 慈谿 翁山)
lín hǎi tái liù xiàn lín hǎi shǐ fēng lè ān níng hǎi huáng yán xiàng shān
臨海(台)六縣(臨海 始豐 樂安 寧海 黃岩 象山)
jìn yún chù wǔ xiàn cāng sōng yáng jìn yún suì chāng qīng tián
縉雲(處)五縣(蒼 松陽 縉雲 遂昌 青田)
yǒng jiā wēn sì xiàn yǒng jiā héng yáng ān gù lè chéng
永嘉(溫)四縣(永嘉 橫陽 安固 樂城)
dōng yáng wù liù xiàn jīn huá yì wū yǒng kāng wǔ yì dōng yáng lán xī
東陽(婺)六縣(金華 義烏 永康 武義 東陽 蘭溪)
xìn ān qú liù xiàn xìn ān xū jiāng lóng qiū cháng shān yíng chuān yù shān
信安(衢)六縣(信安 須江 龍丘 常山 盈川 玉山)
pó yáng ráo wǔ xiàn pó yáng yú gàn lè píng fú liáng yì yáng
鄱陽(饒)五縣(鄱陽 餘干 樂平 浮梁 弋陽)
xún yáng jiāng sān xiàn xún yáng péng zé dū chāng
潯陽(江)三縣(潯陽 彭澤 都昌)
zhāng jùn hóng liù xiàn nán chāng gāo ān fēng chéng xīn wú wǔ níng jiàn chāng
章郡(洪)六縣(南昌 高安 豐城 新吳 武寧 建昌)
lín chuān fǔ sì xiàn lín chuān nán chéng chóng rén nán fēng
臨川(撫)四縣(臨川 南城 崇仁 南豐)
lú líng jí wǔ xiàn lú líng tài hé ān fú xīn gàn yǒng xīn
廬陵(吉)五縣(廬陵 太和 安福 新淦 永新)
yí chūn yuán sān xiàn yí chūn píng xiāng xīn yù
宜春(袁)三縣(宜春 萍鄉 新喻)
nán kāng qián liù xiàn gàn yú dōu qián huà dà yǔ xìn fēng nán kāng jìn zhì ān yuǎn
南康(虔)六縣(贛 雩都 虔化 大庾 信豐 南康 近置安遠)
jiàn ān jiàn liù xiàn jiàn ān pǔ chéng shào wǔ jiàn yáng jiāng lè shā
建安(建)六縣(建安 浦城 邵武 建陽 將樂 沙)
zhǎng lè fú bā xiàn mǐn hóu guān fú táng zhǎng lè lián jiāng zhǎng xī gǔ tián yóu xī jìn zhì yǒng tài
長樂(福)八縣(閩 侯官 福唐 長樂 連江 長溪 古田 尤溪 近置永泰)
qīng yuán quán sì xiàn jìn jiāng nán ān pú tián xiān yóu
清源(泉)四縣(晉江 南安 莆田 仙遊)
zhāng pǔ zhāng sān xiàn zhāng pǔ lóng xī lóng yán jìn zhì
漳浦(漳)三縣(漳浦 龍溪 龍巖近置)
lín tīng tīng sān xiàn zhǎng tīng lóng yán jìn wèi shā xiàn níng huà
臨汀(汀)三縣(長汀 龍巖近為沙縣 寧化)
cháo yáng cháo sān xiàn hǎi yáng cháo yáng chéng xiāng
潮陽(潮)三縣(海陽 潮陽 程鄉)
dān yáng jùn
丹陽郡
dōng zhì jìn líng jùn yī bǎi qī shí wǔ lǐ. nán zhì xuān chéng jùn sì bǎi wǔ shí lǐ. xī zhì guǎng líng jùn liù hé xiàn sì bǎi wǔ shí sān lǐ. běi zhì guǎng líng jùn liù shí sān lǐ. dōng nán dào jìn líng jùn yī bǎi jiǔ shí liù lǐ. xī nán dào xuān chéng jùn jiè sì bǎi wǔ shí lǐ. xī běi dào guǎng líng jùn liù shí sān lǐ. dōng běi dào guǎng líng jùn jiè sì shí wǔ lǐ. qù xī jīng èr qiān liù bǎi sì shí sān lǐ, qù dōng jīng yī qiān qī bǎi jiǔ shí bā lǐ. hù shí wàn sān qiān sān bǎi liù shí sì, kǒu liù shí bā wàn qī qiān sān bǎi.
(東至晉陵郡一百七十五里。南至宣城郡四百五十里。西至廣陵郡六合縣四百五十三里。北至廣陵郡六十三里。東南到晉陵郡一百九十六里。西南到宣城郡界四百五十里。西北到廣陵郡六十三里。東北到廣陵郡界四十五里。去西京二千六百四十三里,去東京一千七百九十八里。戶十萬三千三百六十四,口六十八萬七千三百。)
rùn zhōu jīn lǐ dān tú xiàn. chūn qiū shí shǔ wú, zhàn guó shǔ yuè, hòu shǔ chǔ. qín wèi huì jī zhāng èr jùn zhī jìng. zì jù róng yǐ xī shǔ zhāng jùn, yǐ dōng shǔ huì jī jùn. hàn chū wèi jīng guó, jīng wáng liú jiǎ mù zài jīn jùn chéng nèi. wú wáng bì fǎn, bì, pī yì fǎn. hòu shǔ jiāng dū guó. wǔ dì fēn shǔ dān yáng huì jī èr jùn dì. hòu hàn wèi dān yáng wú èr jùn zhī dì. wú zhǔ sūn quán chū zhèn dān tú, wèi zhī jīng chéng, hòu dōu yú mò líng, gǎi wèi jiàn yè. zhì sūn hào, wèi jìn jiāng wáng jùn suǒ miè. jìn píng wú, wèi pí líng dān yáng èr jùn dì, jiān zhì yáng zhōu. lǐng jùn shí bā, lǐ yú jiàn yè, jí jiāng níng xiàn. yuán dì dù jiāng, dōu jiàn yè, gǎi dān yáng tài shǒu wèi dān yáng yǐn. ěr yǎ yuē jué gāo wèi jīng. qí chéng yīn shān wèi lěi, yuán jiāng wèi jìng, shì hé nèi jùn, nèi zhèn yōu zhòng. sòng zhì nán dōng hǎi jùn jí nán xú zhōu, lǐng jùn shí qī, lǐ yú cǐ. ér yáng zhōu rú jiù. qí liáng yǐ hòu bìng yīn zhī, yǐ zhì yú chén, jīng kǒu cháng wèi zhòng zhèn. suí dà jiāng hè ruò bì zì guǎng líng lái xí, xiàn zhī, suì miè chén. suí píng chén, jùn fèi, yú shí tóu chéng zhì jiǎng zhōu, yòu fèi nán qū zhōu wèi yán líng zhèn, hòu yòu fēn zhì rùn zhōu yú zhèn chéng. zhōu dōng yǒu rùn pǔ. yáng dì chū, sà fèi. yán líng qū ā jù róng děng xiàn xī shǔ jiāng dū jùn, ér jiāng níng xiàn zé shǔ dān yáng jùn dì. dà táng chū, fǔ gōng shí jù zhī. kè píng, hé jiù dān yáng nán xú zhī dì, bìng wèi rùn zhōu, huò yuē dān yáng jùn. lǐng xiàn liù:
潤州(今理丹徒縣。)春秋時屬吳,戰國屬越,後屬楚。秦為會稽、鄣二郡之境。(自句容以西屬鄣郡,以東屬會稽郡。)漢初為荊國,(荊王劉賈墓在今郡城內。)吳王濞反,(濞,披義反。)後屬江都國。武帝分屬丹陽、會稽二郡地。後漢為丹陽、吳二郡之地。吳主孫權初鎮丹徒,謂之京城,後都於秣陵,改為建業。(至孫皓,為晉將王濬所滅。)晉平吳,為毗陵、丹陽二郡地,兼置揚州。(領郡十八,理於建業,即江寧縣。)元帝渡江,都建業,改丹陽太守為丹陽尹。爾雅曰「絕高為京」。其城因山為壘,緣江為境,似河內郡,內鎮優重。宋置南東海郡及南徐州,(領郡十七,理於此。)而揚州如舊。齊梁以後並因之,以至於陳,京口常為重鎮。(隋大將賀若弼自廣陵來襲,陷之,遂滅陳。)隋平陳,郡廢,於石頭城置蔣州,又廢南袪州為延陵鎮,後又分置潤州於鎮城。(州東有潤浦。)煬帝初,卅廢。(延陵、曲阿、句容等縣悉屬江都郡,而江寧縣則屬丹陽郡地。)大唐初,輔公祏據之。克平,合舊丹陽、南徐之地,並為潤州,或曰丹陽郡。領縣六:
dān tú gǔ zhū fāng, hòu míng gǔ yáng. chūn qiū shí, qí qìng fēng bēn wú, yǔ zhī zhū fāng, jí cǐ yě. qín shí yǒu zhān qì zhě, yún qí dì yǒu tiān zǐ qì, shǐ zhě yī tú sān qiān rén záo nán kēng, yǐ bài qí shì, gù yún dān tú. wú jiā hé sān nián, gǎi dān tú yuē wǔ jìn. jìn tài kāng sān nián, fù yuē dān tú. suí yuē yán líng. yǒu jù lí shān, huáng hè shān, běi gù shān, jīng xiàn shān yì yuē jīng kǒu, qiào shān shù.
丹徒(古朱方,後名谷陽。春秋時,齊慶封奔吳,與之朱方,即此也。秦時有瞻氣者,雲其地有天子氣,使赭衣徒三千人鑿南坑,以敗其勢,故云丹徒。吳嘉禾三年,改丹徒曰武進。晉太康三年,復曰丹徒。隋曰延陵。有句驪山,黃鶴山,北固山,京峴山亦曰京口,譙山戍。)
dān yáng gǔ yún yáng yě. qín shǐ huáng gǎi yuē qū ā, hàn yīn zhī. hàn dān yáng jùn suǒ lǐng dān yáng xiàn, fēi jīn xiàn yě. liáng gǎi wèi lán líng jùn, dà táng tiān bǎo chū, gǎi wèi dān yáng. yǒu liàn hú, yì yuē hòu hú.
丹陽(古雲陽也。秦始皇改曰曲阿,漢因之。漢丹陽郡所領丹陽縣,非今縣也。梁改為蘭陵郡,大唐天寶初,改為丹陽。有練湖,亦曰後湖。)
jù róng hàn jiù xiàn. yǒu máo shān, yī míng jù róng shān, yán qí shān xíng rú jù zì zhī qū, xiàn míng qǔ qí yì. yǒu xià shǔ shù.
句容(漢舊縣。有茅山,一名句容山,言其山形如句字之曲,縣名取其義。有下蜀戍。)
jiāng níng běn míng jīn líng, qín shǐ huáng gǎi wèi mò líng. hàn dān yáng xiàn zài cǐ. jiàn ān shí liù nián, wú gǎi wèi jiàn yè. jìn wǔ píng wú, hái wèi mò líng, yòu fēn mò líng lì lín jiāng xiàn. èr nián, gǎi lín jiāng wèi jiāng níng. sān nián, fēn mò líng shuǐ běi lì jiàn yè, bì mǐn dì huì, gǎi wèi jiàn kāng. hòu yòu fēn zhì tóng xià xiàn. suí píng chén, bìng sān xiàn, zhì jiāng níng xiàn, yòu zhì jiǎng zhōu, hòu fèi. dà táng chū, fù wèi jiǎng zhōu, xún fèi wèi jiāng níng xiàn. yǒu zhōng shān jiǎng shān shí tóu chéng xuán wǔ hú shí tóu zhèn.
江寧(本名金陵,秦始皇改為秣陵。漢丹陽縣在此。建安十六年,吳改為建業。晉武平吳,還為秣陵,又分秣陵立臨江縣。二年,改臨江為江寧。三年,分秣陵水北立建業,避愍帝諱,改為建康。後又分置同夏縣。隋平陳,並三縣,置江寧縣,又置蔣州,後廢。大唐初,復為蔣州,尋廢為江寧縣。有鍾山、蔣山、石頭城、玄武湖、石頭鎮。)
yán líng jìn tài kāng èr nián, fēn qū ā zhī yán líng xiāng lì zhī. yǒu jì zhá miào. fēi gǔ zhī yán líng, gǔ zhī yán líng jīn jìn líng xiàn shì. yòu fēi suí zhī yán líng, jīn dān tú xiàn jí qí dì.
延陵(晉太康二年,分曲阿之延陵鄉立之。有季札廟。非古之延陵,古之延陵今晉陵縣是。又非隋之延陵,今丹徒縣即其地。)
jīn tán yǒu zhǎng táng hú.
金壇(有長塘湖。)
jìn líng jùn
晉陵郡
dōng zhì wú jùn èr bǎi lǐ. nán zhì wú xìng jùn sān bǎi sān shí èr lǐ. xī zhì dān yáng jùn yī bǎi bā shí lǐ. běi zhì guǎng líng jùn sān bǎi sì shí bā lǐ. dōng nán dào wú jùn èr bǎi lǐ. xī nán dào xuān chéng jùn wǔ bǎi lǐ. xī běi dào dān yáng jùn yī bǎi jiǔ shí liù lǐ. dōng běi dào wú jùn qū qǔ sān bǎi liù shí yī lǐ. qù xī jīng èr qiān bā bǎi sān shí sān lǐ, qù dōng jīng yī qiān jiǔ bǎi bā shí sān lǐ. hù shí wàn èr qiān sān bǎi yī shí jiǔ, kǒu liù shí wǔ wàn yī qiān qī bǎi sān shí bā.
(東至吳郡二百里。南至吳興郡三百三十二里。西至丹陽郡一百八十里。北至廣陵郡三百四十八里。東南到吳郡二百里。西南到宣城郡五百里。西北到丹陽郡一百九十六里。東北到吳郡屈曲三百六十一里。去西京二千八百三十三里,去東京一千九百八十三里。戶十萬二千三百一十九,口六十五萬一千七百三十八。)
cháng zhōu jīn lǐ jìn líng wǔ jìn èr xiàn. chūn qiū shí wú dì. zhàn guó shí shǔ yuè, hòu shǔ chǔ. qín hàn huì jī jùn zhī dì. hòu hàn shùn dì yǐ hòu shǔ wú jùn. wú fēn wú jùn wú xī yǐ xī wèi tún tián, zhì diǎn nóng xiào wèi. jìn wǔ dì shěng xiào wèi, yǐ shǔ pí líng jùn. qí hòu dōng hǎi wáng yuè dí zǐ pí fēng yú pí líng, yuán dì yǐ pí huì gǎi wèi jìn líng jùn. sòng qí yīn zhī. suí píng chén, fèi jìn líng jùn, zhì cháng zhōu. huò yuē cháng zhōu zhì yú cháng shú xiàn, gù yǐ wèi míng. yáng dì chū zhōu fèi, yòu zhì pí líng jùn. dà táng wèi cháng zhōu, huò wèi jìn líng jùn. lǐng xiàn wǔ:
常州(今理晉陵、武進二縣。)春秋時吳地。戰國時屬越,後屬楚。秦漢會稽郡之地。後漢順帝以後屬吳郡。吳分吳郡、無錫以西為屯田,置典農校尉。晉武帝省校尉,以屬毗陵郡。其後東海王越嫡子毗封於毗陵,元帝以毗諱改為晉陵郡。宋齊因之。隋平陳,廢晉陵郡,置常州。(或曰常州置於常熟縣,故以為名。)煬帝初州廢,又置毗陵郡。大唐為常州,或為晉陵郡。領縣五:
wǔ jìn jìn tài kāng èr nián, fēn dān tú qū ā lì wǔ jìn xiàn, jí jīn xiàn shì.
武進(晉太康二年,分丹徒、曲阿立武進縣,即今縣是。)
jìn líng běn míng yán líng, hàn gǎi yuē pí líng, hòu yǔ jùn jù gǎi wèi jìn líng. jì zhá suǒ jū yě. běi pǔ zài dōng, běi rù yú hǎi. jì zhá mù zài jīn xiàn běi qī shí lǐ, shēn pǔ zhī xī.
晉陵(本名延陵,漢改曰毗陵,後與郡俱改為晉陵。季札所居也。北浦在東,北入於海。季札墓在今縣北七十里,申浦之西。)
yì xìng hàn yáng xiàn xiàn gù chéng zài nán. jìn yǐ zhōu yáng xíng yì tǎo shí bīng, gē wú xìng zhī yáng xiàn bìng zhǎng chéng zhī běi xiāng wèi yì xìng jùn, yǐ biǎo yáng gōng. suí píng chén, fèi jùn wèi yì xìng xiàn. yǒu tài hú gé hú táo hú. jīng xī, zhōu chù zhǎn jiāo yú cǐ. yǒu jūn shān zhāng shān guó shān. gé yīn hé.
義興(漢陽羨縣故城在南。晉以周颺行義討石冰,割吳興之陽羨並長城之北鄉為義興郡,以表颺功。隋平陳,廢郡為義興縣。有太湖、滆湖、洮湖。荊溪,周處斬蛟於此。有君山、章山、國山。滆音核。)
wú xī hàn jiù xiàn. shǐ jì yuē tài bó shǐ jū wú, jí cǐ dì yě. yì chǔ chūn shēn jūn zhī yì. yǒu jiǔ lóng shān.
無錫(漢舊縣。史記曰」太伯始居吳」,即此地也。亦楚春申君之邑。有九龍山。)
jiāng yīn jìn yuē jì yáng. yǒu fú róng hú, yī míng shàng hú.
江陰(晉曰既陽。有芙蓉湖,一名上湖。)
wú jùn
吳郡
dōng zhì hǎi sān bǎi liù lǐ. nán zhì wú xìng jùn sān bǎi yī shí lǐ. xī zhì jìn líng jùn yì xìng xiàn jiè yī bǎi sān shí sān lǐ. běi zhì jìn líng jùn èr bǎi lǐ. dōng nán dào dōng hǎi zhāo shān sì bǎi wǔ lǐ. xī nán dào wú xìng jùn èr bǎi èr shí èr lǐ. xī běi dào jìn líng jùn yī bǎi jiǔ shí wǔ lǐ. dōng běi dào cháng shú xiàn jiè sān bǎi èr shí jiǔ lǐ. qù xī jīng sān qiān jiǔ bǎi jiǔ shí jiǔ lǐ, qù dōng jīng èr qiān èr bǎi èr shí yī lǐ. hù qī wàn liù qiān yī bǎi sì shí qī, kǒu liù shí èr wàn sì qiān sì bǎi yī shí sān.
(東至海三百六里。南至吳興郡三百一十里。西至晉陵郡義興縣界一百三十三里。北至晉陵郡二百里。東南到東海釗山四百五里。西南到吳興郡二百二十二里。西北到晉陵郡一百九十五里。東北到常熟縣界三百二十九里。去西京三千九百九十九里,去東京二千二百二十一里。戶七萬六千一百四十七,口六十二萬四千四百一十三。)
sū zhōu jīn lǐ wú zhǎng zhōu èr xiàn. chūn qiū wú guó zhī dōu yě. zì hé lǘ yǐ hòu, bìng dōu yú cǐ. qí nán bǎi sì shí lǐ, yǔ yuè fēn jìng. xī wú fá yuè, yuè zi yù zhī yú zuì lǐ, zuì yīn zuì. zé jīn jiā xìng xiàn zhī dì. zuì lǐ chéng zài jīn jiā xìng xiàn nán sān shí qī lǐ. zhàn guó shí shǔ yuè, hòu shǔ chǔ, qín zhì huì jī jùn. xiàng yǔ chū qǐ, shā huì jī tài shǒu yīn tōng, jí cǐ, hàn yì wèi huì jī jùn, hòu shùn dì fēn zhì wú jùn. jìn sòng yì wèi wú jùn, yǔ wú xìng dān yáng wèi sān wú. qí yīn zhī. chén zhì wú zhōu. suí píng chén, gǎi yuē sū zhōu yīn gū sū shān wèi míng. yáng dì chū, fù yuē wú zhōu, xún wèi wú jùn. dà táng wèi sū zhōu, huò yuē wú jùn. lǐng xiàn qī:
蘇州(今理吳、長洲二縣。)春秋吳國之都也。(自闔閭以後,並都於此。)其南百四十里,與越分境。昔吳伐越,越子御之於槜李,(槜音醉。)則今嘉興縣之地。(槜李城在今嘉興縣南三十七里。)戰國時屬越,後屬楚,秦置會稽郡。項羽初起,殺會稽太守殷通,即此,漢亦為會稽郡,後順帝分置吳郡。晉宋亦為吳郡,與吳興、丹陽為三吳。齊因之。陳置吳州。隋平陳,改曰蘇州;(因姑蘇山為名。)煬帝初,復曰吳州,尋為吳郡。大唐為蘇州,或曰吳郡。領縣七:
wú hàn jiù xiàn. yǒu tài hú dòng tíng shān, zuǒ chuán wú shī fá yuè, bài zhī yú fū jiāo, jí tài hú zhōng jiāo shān. yǒu sōng jiāng. tài bó cí, hòu hàn huán dì shí, tài shǒu mí bào suǒ jiàn. hòu zhì jìn nèi shǐ yú tán gǎi lǐ yān. hé lǘ mù jí hǔ qiū sì. yào lí mù zài jīn xiàn xī. liáng hóng mù zài yào lí mù zhī běi.
吳(漢舊縣。有太湖、洞庭山,左傳吳師伐越,敗之於夫椒,即太湖中椒山。有松江。太伯祠,後漢桓帝時,太守麋豹所建。後至晉內史虞潭改理焉。闔閭墓即虎丘寺。要離墓在今縣西。梁鴻墓在要離墓之北。)
zhǎng zhōu yǒu wú zhī zhǎng zhōu yuàn, yīn yǐ wèi míng.
長洲(有吳之長洲苑,因以為名。)
cháng shú hàn wú xiàn sī yán dū wèi shǔ. wú píng, gē shǔ jì yáng xiàn. jìn lì nán shā xiàn. suí gǎi wèi cháng shú xiàn.
常熟(漢吳縣司鹽都尉署。吳平,割屬既陽縣。晉立南沙縣。隋改為常熟縣。)
jiā xìng chūn qiū shí, dì míng zhǎng shuǐ. qín wèi yóu quán xiàn, hàn yīn zhī, wú shí yǒu jiā hé shēng, gǎi wèi hé xìng xiàn. hòu yǐ sūn hào fù míng hé, yòu gǎi wèi jiā xìng.
嘉興(春秋時,地名長水。秦為由拳縣,漢因之,吳時有嘉禾生,改為禾興縣。後以孫皓父名和,又改為嘉興。)
hǎi yán běn míng wǔ yuán xiāng, qín yǐ wèi hǎi yán xiàn.
海鹽(本名武原鄉,秦以為海鹽縣。)
huá tíng tiān bǎo zhōng zhì, dì yǒu huá tíng gǔ, yīn yǐ wèi míng. wú lù jī lù yún zhái, jí cǐ.
華亭(天寶中置,地有華亭谷,因以為名。吳陸機、陸雲宅,即此。)
kūn shān hàn lóu xiàn dì. běn yīn wú zhī lóu mén wèi míng.
崑山(漢婁縣地。本因吳之婁門為名。)
wú xìng jùn
吳興郡
dōng zhì wú jùn sān bǎi yī shí lǐ. nán zhì yú háng jùn yī bǎi jiǔ shí lǐ. xī zhì xuān chéng jùn sān bǎi bā shí qī lǐ. běi zhì wú jùn èr bǎi yī shí lǐ. dōng nán dào yú háng jùn yán guān xiàn jiè yī bǎi qī shí èr lǐ. xī nán dào xuān chéng jùn jiè èr bǎi liù shí yī lǐ. xī běi dào jìn líng jùn sān bǎi sān shí èr lǐ. dōng běi dào wú jùn èr bǎi èr shí èr lǐ. qù xī jīng sān qiān sān bǎi sì shí yī lǐ, qù dōng jīng èr qiān èr shí sì lǐ. hù liù wàn bā qiān wǔ bǎi bā shí yī, kǒu sì shí liù wàn yī qiān sì bǎi qī shí jiǔ.
(東至吳郡三百一十里。南至餘杭郡一百九十里。西至宣城郡三百八十七里。北至吳郡二百一十里。東南到餘杭郡鹽官縣界一百七十二里。西南到宣城郡界二百六十一里。西北到晉陵郡三百三十二里。東北到吳郡二百二十二里。去西京三千三百四十一里,去東京二千二十四里。戶六萬八千五百八十一,口四十六萬一千四百七十九。)
hú zhōu jīn lǐ wū chéng xiàn. chūn qiū shí shǔ wú, wú miè shǔ yuè, yuè miè shǔ chǔ, jiān dé gǔ zhī fáng fēng guó yān. shǐ jì yuē: wāng wǎng shì zhī jūn shǒu fēng yú zhī shān. wāng wǎng shì jí fáng fēng guó. wǎng yīn máng. qín wèi huì jī zhāng èr jùn zhī jìng, hàn yì tóng. hòu hàn shǔ wú jùn. wú fēn wú dān yáng èr jùn, zhì wú xìng jùn. jìn sòng qí yīn zhī. liáng mò gǎi wèi zhèn zhōu, hòu fù wèi wú xìng jùn. suí píng chén, jùn fèi, hòu zhì hú zhōu. qí míng zhèn zhōu hú zhōu, jiē yīn zhōu dōng yǒu tài hú, yī míng zhèn zé gù yě. zhèn zé yì míng jù qū zé. yáng dì chū, fèi hú zhōu, fēn qí dì rù yú háng jí wú èr jùn. dà táng fù zhì hú zhōu, huò wèi wú xìng jùn. lǐng xiàn wǔ:
湖州(今理烏程縣。)春秋時屬吳,吳滅屬越,越滅屬楚,兼得古之防風國焉。史記曰:「汪罔氏之君守封禺之山。」(汪罔氏即防風國。罔音忙。)秦為會稽、鄣二郡之境,漢亦同。後漢屬吳郡。吳分吳、丹陽二郡,置吳興郡。晉、宋、齊因之。梁末改為震州,後復為吳興郡。隋平陳,郡廢,後置湖州。(其名震州、湖州,皆因州東有太湖,一名震澤故也。震澤亦名具區澤。)煬帝初,廢湖州,分其地入餘杭及吳二郡。大唐復置湖州,或為吳興郡。領縣五:
wū chéng qín hàn jiù xiàn. suí fèi, dōng qiān xiàn rù. nán yǒu héng shān, zuǒ chuán yún wú fá yuè, zhì yú héng shān, jí cǐ shì yě.
烏程(秦漢舊縣。隋廢,東遷縣入。南有衡山,左傳雲「吳伐越,至於衡山」,即此是也。)
wǔ kāng gǔ fáng fēng guó. yú dì zhì yuē: hàn wū chéng xiàn zhī yú bù xiāng dì. hàn mò tóng yáo yún, tiān zǐ dāng xìng dōng nán sān yú zhī jiān, wú nǎi gǎi huì jī zhī yú jì wèi yǒng xìng, fēn yú bù wèi yǒng ān, yǐ xié yáo yán. jìn yǐ píng yáng yǐ yǒu yǒng ān xiàn, gù gǎi cǐ yǒng ān wèi wǔ kāng. yǒu qián xī fēng shān yú shān qīng shān.
武康(古防風國。輿地誌曰:「漢烏程縣之餘不鄉地。漢末童謠雲,天子當興東南三餘之間,吳乃改會稽之餘暨為永興,分餘不為永安,以協謠言。晉以平陽已有永安縣,故改此永安為武康。」有前溪、封山、禺山、青山。)
ān jí gù zhāng xiàn dì. wú xìng jì yuē: hàn zhāng jiǎo zhī luàn, cǐ jùn dú shǒu xiǎn zhù guó, hàn cháo jiā zhī, gù líng dì fēn xiàn nán xiāng zhì ān jí xiàn.
安吉(故鄣縣地。吳興記曰:「漢張角之亂,此郡獨守險助國,漢朝嘉之,故靈帝分縣南鄉置安吉縣。」)
dé qīng jiù míng lín xī. yǒu wú guāng shān, yú bù xī, kǒng yú fàng guī yú cǐ.
德清(舊名臨溪。有吳光山,餘不溪,孔愉放龜於此。)
zhǎng chéng yǒu biàn shān ruò xī, wú wáng hé lǘ shǐ dì fū gài jū cǐ, zhú chéng xiá ér zhǎng. jìn wǔ dì zhì xiàn, yīn yǐ wèi míng. xiàn xī bā shí lǐ zhāng jùn gù chéng, jí qín zhāng jùn xiàn chéng yě, jīn hào wèi fǔ tóu shì yě.
長城(有卞山、若溪,吳王闔閭使弟夫概居此,築城狹而長。晉武帝置縣,因以為名。縣西八十里鄣郡故城,即秦鄣郡縣城也,今號為府頭是也。)
yú háng jùn
餘杭郡
dōng zhì wú jùn sān bǎi jiǔ shí lǐ. nán zhì huì jī jùn yī bǎi sān shí lǐ. xī zhì xīn ān jùn sì bǎi shí liù lǐ. běi zhì wú xìng jùn bǎi jiǔ shí lǐ. dōng nán dào luò sī shān, zhì huì jī jùn, zǒng yī bǎi qī shí èr lǐ. xī nán dào xīn dìng jùn yī bǎi jiǔ shí lǐ. xī běi dào xuān chéng jùn sì bǎi jiǔ shí liù lǐ. dōng běi dào wú jùn sān bǎi liù shí jiǔ lǐ. qù xī jīng sān qiān wǔ bǎi wǔ shí liù lǐ, qù dōng jīng èr qiān qī bǎi yī shí jiǔ lǐ. hù bā wàn liù qiān sì bǎi wǔ shí sì, kǒu wǔ shí qī wàn bā qiān jiǔ shí wǔ.
(東至吳郡三百九十里。南至會稽郡一百三十里。西至新安郡四百十六里。北至吳興郡百九十里。東南到洛思山,至會稽郡,總一百七十二里。西南到新定郡一百九十里。西北到宣城郡四百九十六里。東北到吳郡三百六十九里。去西京三千五百五十六里,去東京二千七百一十九里。戶八萬六千四百五十四,口五十七萬八千九十五。)
háng zhōu jīn lǐ qián táng xiàn. chūn qiū yuè guó zhī xī jìng, yuè guó xī běi zhì yǔ ér, zài jīn wú jùn jiā xìng xiàn nán, yǔ wú fēn jiè. hòu shǔ chǔ. àn zhōu xiǎn wáng sì shí liù nián, chǔ wēi wáng fá yuè, pò zhī, shā qí wáng wú jiāng, jǐn qǔ qí dì, zhì yú zhè jiāng zhī běi. qín hàn bìng shǔ huì jī jùn. hòu hàn shùn dì yǐ hòu shǔ wú jùn. jìn shǔ wú xìng wú èr jùn dì. sòng qí liáng yīn zhī. chén yǐ wèi qián táng jùn. suí píng chén, zhì háng zhōu yáng dì chū zhōu fèi, zhì yú háng jùn. dà táng wèi háng zhōu, huò wèi yú háng jùn. lǐng xiàn jiǔ:
杭州(今理錢塘縣。)春秋越國之西境,(越國西北至語兒,在今吳郡嘉興縣南,與吳分界。)後屬楚。(按周顯王四十六年,楚威王伐越,破之,殺其王無疆,盡取其地,至於浙江之北。)秦漢並屬會稽郡。後漢順帝以後屬吳郡。晉屬吳興、吳二郡地。宋、齊、梁因之。陳以為錢塘郡。隋平陳,置杭州;煬帝初州廢,置餘杭郡。大唐為杭州,或為餘杭郡。領縣九:
qián táng hàn jiù xiàn. qián táng jùn jì yún: xī jùn gōng cáo huá xìn yì lì cǐ táng, yǐ fáng hǎi shuǐ. shǐ kāi mù yǒu néng zhì tǔ shí yī hú, yǔ qián yī qiān. xún rì zhī jiān, lái zhě yún jí. táng wèi chéng, jué bù fù qǔ, jiē qì tǔ shí ér qù, táng yǐ zhī suì chéng. yǒu shí gāo shān, yào yòng wèi zuì.
錢塘(漢舊縣。錢塘郡記云:「昔郡功曹華信議立此塘,以防海水。始開募有能致土石一斛,與錢一千。旬日之間,來者雲集。塘未成,譎不復取,皆棄土石而去,塘以之遂成。」有石膏山,藥用為最。)
fù yáng hàn yuē fù chūn. wú zhì dōng ān jùn. jìn xiào wǔ gǎi yuē fù yáng. xī yǒu sūn zhōu.
富陽(漢曰富春。吳置東安郡。晉孝武改曰富陽。西有孫洲。)
lín ān wú zhì lín shuǐ xiàn, jìn wǔ gēng míng.
臨安(吳置臨水縣,晉武更名。)
yú qián hàn jiù xiàn. yǒu tiān mù shān tóng xī.
於潛(漢舊縣。有天目山、桐溪。)
táng shān
唐山
zǐ xī
紫溪
yán guān lín píng hú.
鹽官(臨平湖。)
xīn chéng zhè jiāng xī nán míng yuē tóng xī, wú lì wèi xīn chéng.
新城(浙江西南名曰桐溪,吳立為新城。)
yú háng
餘杭
xīn dìng jùn
新定郡
dōng zhì yú háng jùn sān bǎi shí wǔ lǐ. nán zhì dōng yáng jùn yī bǎi wǔ shí wǔ lǐ. xī zhì xīn ān jùn sān bǎi qī shí sān lǐ. běi zhì yú háng jùn jiè èr bǎi qī shí wǔ lǐ. dōng nán dào dōng yáng jùn yī bǎi bā shí lǐ. xī nán dào xìn ān jùn sān bǎi yī shí lǐ. xī běi dào xīn ān jùn sān bǎi qī shí lǐ. dōng běi dào yú háng jùn sān bǎi shí wǔ lǐ. qù xī jīng sān qiān liù bǎi wǔ shí jiǔ lǐ, qù dōng jīng sān qiān lǐ. hù wǔ wàn sì qiān qī bǎi sì, kǒu sān shí liù wàn èr qiān sān bǎi bā shí jiǔ.
(東至餘杭郡三百十五里。南至東陽郡一百五十五里。西至新安郡三百七十三里。北至餘杭郡界二百七十五里。東南到東陽郡一百八十里。西南到信安郡三百一十里。西北到新安郡三百七十里。東北到餘杭郡三百十五里。去西京三千六百五十九里,去東京三千里。戶五萬四千七百四,口三十六萬二千三百八十九。)
mù zhōu jīn lǐ jiàn dé xiàn. chūn qiū shí shǔ wú, hòu shǔ yuè, yòu shǔ chǔ. qín wèi zhāng jùn dì. hàn wèi dān yáng jùn dì. hòu hàn yǐ hòu bìng shǔ wú jùn. liáng chén wèi xīn ān jùn. suí píng chén, fèi jùn, hòu zhì mù zhōu yǐ sú fù rén hé nèi wài jí mù wèi yì. yáng dì zhì suì ān jùn. yǒu xiān tán shān. dà táng zhì mù zhōu, huò wèi xīn dìng jùn. lǐng xiàn liù:
睦州(今理建德縣。)春秋時屬吳,後屬越,又屬楚。秦為鄣郡地。漢為丹陽郡地。後漢以後並屬吳郡。梁陳為新安郡。隋平陳,廢郡,後置睦州;(以俗阜人和、內外輯睦為義。)煬帝置遂安郡。(有仙壇山。)大唐置睦州,或為新定郡。領縣六:
jiàn dé hàn fù chūn xiàn dì. yǒu qī lǐ lài.
建德(漢富春縣地。有七里瀨。)
shòu chāng hàn fù chūn xiàn dì.
壽昌(漢富春縣地。)
tóng lú hàn fù chūn xiàn dì. yǒu yán zǐ líng diào tái.
桐廬(漢富春縣地。有嚴子陵釣台。)
fēn shuǐ
分水
suì ān hàn jiù zhì xīn dìng xiàn, jìn tài kāng xīn gǎi.
遂安(漢舊置新定縣,晉太康新改。)
hái chún
還淳
xīn ān jùn
新安郡
dōng zhì yú háng jùn sì bǎi qī shí jiǔ lǐ. nán zhì xīn dìng jùn suì ān xiàn èr bǎi sì shí liù lǐ. xī zhì xuān chéng jùn qiū pǔ xiàn sì bǎi jiǔ shí liù lǐ. běi zhì xuān chéng jùn jīng xiàn èr bǎi jiǔ shí sān lǐ. dōng nán dào xīn dìng jùn sān bǎi qī shí lǐ. xī nán dào pó yáng jùn qī bǎi jiǔ shí wǔ lǐ. xī běi dào xuān chéng jùn jīng xiàn jiè èr bǎi bā shí wǔ lǐ. dōng běi dào xuān chéng jùn sān bǎi bā shí sān lǐ. qù xī jīng sān qiān liù bǎi liù shí qī lǐ, qù dōng jīng èr qiān bā bǎi sì shí liù lǐ. hù sān wàn jiǔ qiān qī bǎi wǔ shí qī, kǒu èr shí liù wàn sì qiān sān shí èr.
(東至餘杭郡四百七十九里。南至新定郡遂安縣二百四十六里。西至宣城郡秋浦縣四百九十六里。北至宣城郡涇縣二百九十三里。東南到新定郡三百七十里。西南到鄱陽郡七百九十五里。西北到宣城郡涇縣界二百八十五里。東北到宣城郡三百八十三里。去西京三千六百六十七里,去東京二千八百四十六里。戶三萬九千七百五十七,口二十六萬四千三十二。)
shè zhōu jīn lǐ shè xiàn. chūn qiū shí shǔ wú, hòu shǔ yuè, hòu yòu shǔ chǔ. qín shǔ zhāng jùn. èr hàn shǔ dān yáng jùn. wú sūn quán fēn dān yáng lì xīn dū jùn. jìn píng wú, gǎi yuē xīn ān, sòng qí bìng yīn zhī. suí píng chén, zhì shè zhōu yáng dì chū zhōu fèi, zhì xīn ān jùn. dà táng wèi shè zhōu, huò wèi xīn ān jùn. lǐng xiàn sì:
歙州(今理歙縣。)春秋時屬吳,後屬越,後又屬楚。秦屬鄣郡。二漢屬丹陽郡。吳孫權分丹陽立新都郡。晉平吳,改曰新安,宋齊並因之。隋平陳,置歙州;煬帝初州廢,置新安郡。大唐為歙州,或為新安郡。領縣四:
shè hàn jiù xiàn.
歙(漢舊縣。)
xiū níng jìn hǎi níng xiàn, suí gǎi míng.
休寧(晉海寧縣,隋改名。)
yī hàn jiù xiàn. lín lì shān, sì miàn jùn xiǎn, wú shí shān yuè suǒ bǎo, hè qí pò yú cǐ. yī yīn yī.
黟(漢舊縣。林歷山,四面峻險,吳時山越所保,賀齊破於此。黟音伊。)
wù yuán
婺源
huì jī jùn
會稽郡
dōng zhì hǎi sì bǎi jiǔ shí bā lǐ. nán zhì dōng yáng jùn sì bǎi bā shí lǐ. xī zhì yú háng jùn yī bǎi sān shí lǐ. běi zhì hǎi sì shí lǐ. dōng nán dào lín hǎi jùn wǔ bǎi lǐ. xī nán dào dōng yáng jùn sì bǎi bā shí lǐ. xī běi dào yú háng jùn yī bǎi sān shí lǐ. dōng běi dào jiā jiāng hǎi jì sān bǎi jiǔ shí bā lǐ. qù xī jīng sān qiān qī bǎi èr shí lǐ, qù dōng jīng èr qiān bā bǎi qī shí lǐ. hù bā wàn bā qiān sān bǎi sān shí qī, kǒu wǔ shí èr wàn jiǔ qiān liù bǎi qī shí sì.
(東至海四百九十八里。南至東陽郡四百八十里。西至餘杭郡一百三十里。北至海四十里。東南到臨海郡五百里。西南到東陽郡四百八十里。西北到餘杭郡一百三十里。東北到浹江海際三百九十八里。去西京三千七百二十里,去東京二千八百七十里。戶八萬八千三百三十七,口五十二萬九千六百七十四。)
yuè zhōu jīn lǐ huì jī shān yīn èr xiàn. chūn qiū shí yuè guó zhī dōu, zhì zhōu xiǎn wáng shí, wèi chǔ suǒ pò. qí zhè jiāng nán zhī dì, yuè yóu bǎo zhī, ér chén fú yú chǔ. qín shǔ huì jī jùn, hàn yīn zhī. hòu hàn shùn dì xǐ zhì huì jī jùn. shí yáng xiàn rén zhōu xǐ shàng shū, fēn zhè jiāng yǐ xī wèi wú jùn, yǐ dōng wèi huì jī jùn. shùn dì yǒng hé wǔ nián, mǎ zhēn wèi tài shǒu, chuàng lì jìng hú. zài huì jī shān yīn liǎng xiàn jiè, zhú táng xù shuǐ, shuǐ gāo zhàng yú, tián yòu gāo hǎi zhàng yú. ruò shuǐ shǎo zé xiè hú guàn tián, rú shuǐ duō zé bì hú xiè tián zhōng shuǐ rù hǎi, suǒ yǐ wú xiōng nián. qí dī táng, zhōu huí sān bǎi yī shí lǐ, dōu gài tián jiǔ qiān yú qǐng. huì jī jì yún: chuàng hú zhī shǐ, duō yān zhǒng zhái, yǒu qiān yú rén yuàn sù zhēn, suì bèi xíng yú fú. jí qiǎn shǐ àn lǚ, zǒng bù jiàn rén jí, jiē shì xiān sǐ wáng zhě. jìn wèi huì jī guó. sòng wèi huì jī jùn, cháng zhì dōng yáng zhōu, lǐ yú cǐ. xún bà zhōu. qí yīn zhī. liáng yòu jiā zhì dōng yáng zhōu. suí píng chén, gǎi dōng yáng zhōu wèi wú zhōu, zhì zǒng guǎn fǔ yáng dì chū fǔ fèi, zhì yuè zhōu, xún fù wèi huì jī jùn. dà táng wèi yuè zhōu, huò wèi huì jī jùn. lǐng xiàn liù:
越州(今理會稽、山陰二縣。)春秋時越國之都,至周顯王時,為楚所破。其浙江南之地,越猶保之,而臣服於楚。秦屬會稽郡,漢因之。後漢順帝徙置會稽郡。(時陽羨人周喜上書,分浙江以西為吳郡,以東為會稽郡。順帝永和五年,馬臻為太守,創立鏡湖。在會稽、山陰兩縣界,築塘蓄水,水高丈餘,田又高海丈餘。若水少則洩湖灌田,如水多則閉湖洩田中水入海,所以無凶年。其隄塘,周回三百一十里,都溉田九千餘頃。會稽記云:「創湖之始,多淹冢宅,有千餘人怨訴臻,遂被刑於巿。及遣使按履,總不見人籍,皆是先死亡者。」)晉為會稽國。宋為會稽郡,嘗置東揚州,(理於此。)尋罷州。齊因之。梁又加置東揚州。隋平陳,改東揚州為吳州,置總管府;煬帝初府廢,置越州,尋復為會稽郡。大唐為越州,或為會稽郡。領縣六:
huì jī hàn jiù xiàn. yǔ zàng huì jī, jí cǐ dì yě. yǒu huì jī shān yǔ xué jìng hú ruò yé xī léi mén.
會稽(漢舊縣。禹葬會稽,即此地也。有會稽山、禹穴、鏡湖、若耶溪、雷門。)
shān yīn hàn jiù xiàn. yuè jué shū yuē jù jiàn xiǎo chéng, shān yīn shì yě. lán tíng, wáng xī zhī qǔ shuǐ xù, yú cǐ zuò.
山陰(漢舊縣。越絕書曰句踐小城,山陰是也。蘭亭,王羲之曲水序,於此作。)
shàn hàn jiù xiàn. wǔ dé sì nián, píng lǐ zǐ tōng, zhì shèng zhōu. liù nián fèi. yǒu tiān mǔ shān shàn xī. shèng, shí zhèng fǎn.
剡(漢舊縣。武德四年,平李子通,置嵊州。六年廢。有天姥山、剡溪。嵊,時證反。)
xiāo shān guó jiā chū zhì yǒng xìng xiàn, hòu gǎi yān.
蕭山(國家初置永興縣,後改焉。)
yú yáo hàn jiù xiàn. yòu yǒu hàn shàng yú xiàn gù chéng, zài xī. yǒu sì míng shān.
餘姚(漢舊縣。又有漢上虞縣故城,在西。有四明山。)
zhū jì hàn jiù xiàn. yuè wáng yǔn cháng jū.
諸暨(漢舊縣。越王允常居。)
yú yáo jùn
餘姚郡
dōng zhì hǎi zhōng huáng gōng shān, shuǐ xíng èr bǎi bā shí lǐ. nán zhì lín hǎi jùn níng hǎi xiàn, shuǐ xíng yī bǎi bā shí lǐ. xī zhì huì jī jùn yú yáo xiàn jiè yī bǎi qī shí lǐ. běi zhì huì jī jùn yú yáo xiàn jiè hǎi jì, shuǐ xíng yī bǎi bā shí lǐ. dōng nán dào hǎi zhōng jù mén shān sì bǎi lǐ, yǔ lín hǎi jùn xiàng shān xiàn fēn jiè. xī nán dào mù zhāo lǐng yī bǎi qī shí lǐ, yǔ huì jī jùn shàn xiàn fēn jiè. xī běi dào huì jī jùn jiè yī bǎi qī shí lǐ. dōng běi dào dà hǎi jiā kǒu qī shí lǐ, cóng hǎi jì jiā kǒu wǎng hǎi xíng qī bǎi wǔ shí lǐ, zhì hǎi zhōng jiǎn shān. qù xī jīng sì qiān yī bǎi lǐ, qù dōng jīng sān qiān èr bǎi wǔ shí lǐ. hù sì wàn yī qiān liù bǎi sān shí, kǒu shí qī wàn qī qiān wǔ bǎi liù shí.
(東至海中黃公山,水行二百八十里。南至臨海郡寧海縣,水行一百八十里。西至會稽郡餘姚縣界一百七十里。北至會稽郡餘姚縣界海際,水行一百八十里。東南到海中鋸門山四百里,與臨海郡象山縣分界。西南到睦昭嶺一百七十里,與會稽郡剡縣分界。西北到會稽郡界一百七十里。東北到大海浹口七十里,從海際浹口往海行七百五十里,至海中檢山。去西京四千一百里,去東京三千二百五十里。戶四萬一千六百三十,口十七萬七千五百六十。)
míng zhōu jīn lǐ mào xiàn. běn huì jī jùn zhī mào xiàn, mào, mò hóu fǎn. dà táng kāi yuán zhōng, fēn zhì míng zhōu, huò wèi yú yáo jùn, yǐ jìng nèi sì míng shān wèi míng, lǐng xiàn sì:
明州(今理鄮縣。)本會稽郡之鄮縣,(鄮,莫侯反。)大唐開元中,分置明州,或為餘姚郡,以境內四明山為名,領縣四:
mào hàn jù zhāng xiàn gù chéng zài jīn xiàn xī, yín xiàn gù chéng zài jīn xiàn dōng nán. yuè wáng jù jiàn píng wú, xǐ fū chāi yú yǒng dōng. wéi zhāo yuē: jí jù zhāng dōng jiā kǒu wài zhōu. yín yīn yín, yì hàn mào xiàn dì.
鄮(漢句章縣故城在今縣西,鄞縣故城在今縣東南。越王句踐平吳,徙夫差於甬東。韋昭曰:「即句章東浹口外洲。」鄞音銀,亦漢鄮縣地。)
fèng huà
奉化
cí xī
慈谿
wēng shān
翁山
lín hǎi jùn
臨海郡
dōng zhì hǎi jì yī bǎi bā shí lǐ. nán zhì yǒng jiā jùn bǎi wǔ lǐ. xī zhì jìn yún jùn sì bǎi lǐ. běi zhì huì jī jùn wǔ bǎi lǐ. dōng nán dào dà hǎi èr bǎi jiǔ shí sān lǐ. xī nán dào kuò cāng shān zú qī shí lǐ, jí dà shān. xī běi dào dōng yáng jùn liù bǎi yī shí èr lǐ. dōng běi dào dāng jùn xiàng shān xiàn dōng jù mén shān sì bǎi liù shí lǐ, jí dà hǎi. qù xī jīng sì qiān sān bǎi sì shí liù lǐ, qù dōng jīng sān qiān sān bǎi èr shí lǐ. hù wǔ wàn wǔ qiān liù bǎi wǔ shí bā, kǒu sān shí èr wàn sì qiān jiǔ bǎi liù shí yī.
(東至海際一百八十里。南至永嘉郡百五里。西至縉雲郡四百里。北至會稽郡五百里。東南到大海二百九十三里。西南到括蒼山足七十里,極大山。西北到東陽郡六百一十二里。東北到當郡象山縣東鋸門山四百六十里,極大海。去西京四千三百四十六里,去東京三千三百二十里。戶五萬五千六百五十八,口三十二萬四千九百六十一。)
tái zhōu jīn lǐ lín hǎi xiàn. chūn qiū jí zhàn guó shí shǔ yuè. qín hàn shǔ huì jī jùn, yì dōng ōu zhī jìng. wǔ dì shí, mǐn yuè wéi dōng ōu, xǐ guó yú jiāng huái zhī jiān. qí dì shǔ huì jī jùn dōng bù dū wèi. lǐ yú cǐ. hòu hàn yì shǔ huì jī jùn. wú zhì lín hǎi jùn. jìn sòng qí liáng jiē yīn zhī. suí píng chén, jùn fèi, shǔ yǒng jiā jùn. dà táng wǔ dé sì nián, píng lǐ zǐ tōng, zhì hǎi zhōu wǔ nián, gǎi wèi tái zhōu. yīn tiān tāi shān wèi míng. huò wèi lín hǎi jùn. lǐng xiàn liù:
台州(今理臨海縣。)春秋及戰國時屬越。秦漢屬會稽郡,亦東甌之境。武帝時,閩越圍東甌,徙國於江淮之間。其地屬會稽郡東部都尉。(理於此。)後漢亦屬會稽郡。吳置臨海郡。晉宋齊梁皆因之。隋平陳,郡廢,屬永嘉郡。大唐武德四年,平李子通,置海州;五年,改為台州。(因天台山為名。)或為臨海郡。領縣六:
lín hǎi hàn huí pǔ xiàn dì, hòu wèi zhāng ān xiàn. wú fēn zhāng ān zhì lín hǎi xiàn.
臨海(漢回浦縣地,後為章安縣。吳分章安置臨海縣。)
shǐ fēng wú chū zhì shǐ píng xiàn, jìn tài kāng yuán nián gēng míng shǐ fēng. yǒu tiān tāi shān.
始豐(吳初置始平縣,晉太康元年更名始豐。有天台山。)
lè ān jìn yǒng hé sān nián fēn shǐ píng nán xiāng zhì.
樂安(晉永和三年分始平南鄉置。)
níng hǎi jìn zhì.
寧海(晉置。)
huáng yán
黃岩
xiàng shān
象山
jìn yún jùn
縉雲郡
dōng zhì lín hǎi jùn sì bǎi lǐ. nán wú chù kě zhì. xī zhì běi zhì dōng yáng jùn èr bǎi wǔ shí bā lǐ. dōng nán dào yǒng jiā jùn sān bǎi lǐ. xī nán dào xī běi dào xìn ān jùn yī bǎi liù shí liù lǐ. dōng běi dào qù xī jīng sì qiān sān bǎi lǐ, qù dōng jīng sān qiān wǔ bǎi lǐ. hù sì wàn èr qiān èr bǎi, kǒu èr shí wǔ wàn èr qiān.
(東至臨海郡四百里。南無處可至。西至……北至東陽郡二百五十八里。東南到永嘉郡三百里。西南到……西北到信安郡一百六十六里。東北到……去西京四千三百里,去東京三千五百里。戶四萬二千二百,口二十五萬二千。)
chù zhōu jīn lǐ cāng xiàn. chūn qiū zhàn guó shí bìng shǔ yuè. qín hàn shǔ huì jī jùn, yì ōu yuè zhī dì. jìn fēn zhì yǒng jiā jùn, sòng qí yīn zhī. suí píng chén, gǎi wèi chù zhōu hòu yáng dì chū, fù zhì yǒng jiā jùn. dà táng gǎi wèi chù zhōu, huò wèi jìn yún jùn. yīn shān wèi míng. lǐng xiàn wǔ:
處州(今理蒼縣。)春秋、戰國時並屬越。秦漢屬會稽郡,亦甌越之地。晉分置永嘉郡,宋齊因之。隋平陳,改為處州;後煬帝初,復置永嘉郡。大唐改為處州,或為縉雲郡。(因山為名。)領縣五:
cāng yǒu cāng shān è xī shí mén shān pù bù shuǐ.
蒼(有蒼山、惡溪、石門山、瀑布水。)
sōng yáng wú jiù xiàn.
松陽(吳舊縣。)
jìn yún yǒu jìn yún shān.
縉雲(有縉雲山。)
suì chāng
遂昌
qīng tián
青田
yǒng jiā jùn
永嘉郡
dōng zhì dà hǎi bā shí liù lǐ. nán zhì zhǎng lè jùn, shuǐ lù xiāng chéng qiān wǔ bǎi èr shí lǐ. xī zhì jìn yún jùn èr bǎi liù shí qī lǐ. běi zhì lín hǎi jùn wǔ bǎi lǐ. dōng nán dào héng yáng xiàn jiè jiāng jūn lǐng, qù xiàn èr bǎi shí wǔ lǐ. xī nán dào jiàn ān jùn jiè tóng yán shān, qù héng yáng xiàn sān bǎi wǔ shí lǐ. xī běi dào jìn yún jùn sān bǎi lǐ. dōng běi dào lín hǎi jùn fàn hǎi xíng wǔ bǎi lǐ. qù xī jīng sì qiān qī bǎi sān shí qī lǐ, qù dōng jīng sān qiān jiǔ bǎi sān shí qī lǐ. hù sì wàn èr qiān èr shí bā, kǒu èr shí wàn wǔ qiān sān bǎi shí sì.
(東至大海八十六里。南至長樂郡,水陸相乘千五百二十里。西至縉雲郡二百六十七里。北至臨海郡五百里。東南到橫陽縣界將軍嶺,去縣二百十五里。西南到建安郡界桐檐山,去橫陽縣三百五十里。西北到縉雲郡三百里。東北到臨海郡泛海行五百里。去西京四千七百三十七里,去東京三千九百三十七里。戶四萬二千二十八,口二十萬五千三百十四。)
wēn zhōu jīn lǐ yǒng jiā xiàn. chūn qiū zhàn guó shí bìng shǔ yuè. qín èr hàn wèi huì jī jùn zhī dōng jìng. jìn wèi lín hǎi jùn dì, míng dì fēn shǔ yǒng jiā jùn, sòng yǐ hòu yīn zhī. suí píng chén, fèi yǒng jiā jùn, yáng dì chū yòu shǔ yǒng jiā jùn. dà táng qián shàng yuán èr nián, fēn zhì wēn zhōu, huò wèi yǒng jiā jùn. lǐng xiàn sì:
溫州(今理永嘉縣。)春秋、戰國時並屬越。秦、二漢為會稽郡之東境。晉為臨海郡地,明帝分屬永嘉郡,宋以後因之。隋平陳,廢永嘉郡,煬帝初又屬永嘉郡。大唐前上元二年,分置溫州,或為永嘉郡。領縣四:
yǒng jiā hàn yě xiàn dì, hòu hàn gǎi wèi zhāng ān, hòu yòu yǐ zhāng ān dōng ōu xiāng wèi yǒng níng xiàn. chū hàn huì dì lì yuè dōng hǎi wáng yáo yú dōng ōu, jí cǐ. suí gǎi míng.
永嘉(漢冶縣地,後漢改為章安,後又以章安東甌鄉為永寧縣。初漢惠帝立越東海王搖於東甌,即此。隋改名。)
héng yáng jiù yuē shǐ yáng.
橫陽(舊曰始陽。)
ān gù wú yuē luó yáng, hòu yuē ān yáng, jìn gǎi míng.
安固(吳曰羅陽,後曰安陽,晉改名。)
lè chéng jìn xiào wǔ dì zhì.
樂城(晉孝武帝置。)
dōng yáng jùn
東陽郡
dōng zhì huì jī jùn sì bǎi bā shí lǐ. nán zhì jìn yún jùn èr bǎi wǔ shí bā lǐ. xī zhì xìn ān jùn yī bǎi jiǔ shí èr lǐ. běi zhì xīn dìng jùn yī bǎi bā shí lǐ. dōng nán dào lín hǎi jùn liù bǎi yī shí èr lǐ. xī nán dào jìn yún jùn sōng yáng xiàn jiè yī bǎi wǔ shí wǔ lǐ. xī běi dào xīn dìng jùn yī bǎi bā shí lǐ. dōng běi dào huì jī jùn sì bǎi bā shí lǐ. qù xī jīng sān qiān jiǔ bǎi wǔ shí lǐ, qù dōng jīng sān qiān sān shí wǔ lǐ. hù shí sì wàn sān qiān bā bǎi bā shí sān, kǒu qī shí wàn qī qiān sì bǎi èr shí qī.
(東至會稽郡四百八十里。南至縉雲郡二百五十八里。西至信安郡一百九十二里。北至新定郡一百八十里。東南到臨海郡六百一十二里。西南到縉雲郡松陽縣界一百五十五里。西北到新定郡一百八十里。東北到會稽郡四百八十里。去西京三千九百五十里,去東京三千三十五里。戶十四萬三千八百八十三,口七十萬七千四百二十七。)
wù zhōu jīn lǐ jīn huá xiàn. chūn qiū zhàn guó shí bìng yuè dì. qín shǔ huì jī jùn. èr hàn zhì huì jī xī bù dū wèi. lǐ yú cǐ. wú zhì dōng yáng jùn, jìn sòng qí jiē yīn zhī. liáng chén zhì jīn huá jùn. suí píng chén, zhì wù zhōu, yǐ dāng tiān wén wù nǚ zhī fēn wèi míng yě. yáng dì chū zhōu fèi, zhì dōng yáng jùn. dà táng wèi wù zhōu, huò wèi dōng yáng jùn. lǐng xiàn liù:
婺州(今理金華縣。)春秋、戰國時並越地。秦屬會稽郡。二漢置會稽西部都尉。(理於此。)吳置東陽郡,晉、宋、齊皆因之。梁、陳置金華郡。隋平陳,置婺州,以當天文婺女之分為名也。煬帝初州廢,置東陽郡。大唐為婺州,或為東陽郡。領縣六:
jīn huá hàn wū shāng xiàn dì. hòu hàn mò, fēn wèi zhǎng shān xiàn. yǒu zhǎng shān jīn huá shān lóng shān chì sōng jiàn.
金華(漢烏傷縣地。後漢末,分為長山縣。有長山、金華山、龍山、赤松澗。)
yì wū hàn wū shāng xiàn.
義烏(漢烏傷縣。)
yǒng kāng hàn wū shāng xiàn dì.
永康(漢烏傷縣地。)
wǔ yì wú chì wū bā nián, zhì wǔ yì xiàn.
武義(吳赤烏八年,置武義縣。)
dōng yáng yǒu dōng yáng shān.
東陽(有東陽山。)
lán xī
蘭溪
xìn ān jùn
信安郡
dōng zhì dōng yáng jùn yī bǎi jiǔ shí èr lǐ. nán zhì jìn yún jùn sān bǎi wǔ shí liù lǐ. xī zhì pó yáng jùn jiǔ bǎi jiǔ shí èr lǐ. běi zhì xīn dìng jùn sān bǎi yī shí lǐ. dōng nán dào jìn yún jùn yī bǎi liù shí liù lǐ. xī nán dào jiàn ān jùn qiān yī bǎi lǐ. xī běi dào pó yáng jùn jiè èr bǎi yī shí jiǔ lǐ. dōng běi dào xīn dìng jùn sān bǎi yī shí lǐ. qù xī jīng sān qiān bā bǎi sì lǐ, qù dōng jīng èr qiān jiǔ bǎi jiǔ shí lǐ. hù liù wàn qī qiān sān bǎi èr shí jiǔ, kǒu sì shí èr wàn jiǔ qiān yī bǎi liù shí èr.
(東至東陽郡一百九十二里。南至縉雲郡三百五十六里。西至鄱陽郡九百九十二里。北至新定郡三百一十里。東南到縉雲郡一百六十六里。西南到建安郡千一百里。西北到鄱陽郡界二百一十九里。東北到新定郡三百一十里。去西京三千八百四里,去東京二千九百九十里。戶六萬七千三百二十九,口四十二萬九千一百六十二。)
qú zhōu jīn lǐ xìn ān xiàn. běn wù zhōu dì, dà táng wǔ dé sì nián, píng lǐ zǐ tōng, fēn zhì qú zhōu zhōu xī yǒu sān qú shān. qī nián, píng fǔ gōng shí, fèi zhī. chuí gǒng èr nián, fù zhì qú zhōu, huò wèi xìn ān jùn. lǐng xiàn liù:
衢州(今理信安縣。)本婺州地,大唐武德四年,平李子通,分置衢州;(州西有三衢山。)七年,平輔公祏,廢之。垂拱二年,復置衢州,或為信安郡。領縣六:
xìn ān hàn tài mò xiàn dì. hòu hàn mò, fēn zhì xīn ān xiàn. jìn gǎi míng shí qiáo shān. jìn wáng zhì làn kē chù. yǒu quán lǐng shān, zài xiàn nán èr bǎi lǐ. hàn zhū mǎi chén yún: dōng yuè wáng jū bǎo quán shān, yī rén shǒu xiǎn, qiān rén bù dé shàng. jí jīn jiàn ān jùn běi jiè yě.
信安(漢太末縣地。後漢末,分置新安縣。晉改名石橋山。晉王質爛柯處。有泉嶺山,在縣南二百里。漢朱買臣云:「東越王居保泉山,一人守險,千人不得上。」即今建安郡北界也。)
xū jiāng jiāng láng shān, fā dì rú sǔn, yǒu sān fēng.
須江(江郎山,發地如筍,有三峰。)
lóng qiū qín hàn tài mò xiàn yě.
龍丘(秦漢太末縣也。)
cháng shān
常山
yíng chuān
盈川
yù shān yǒu yù shān lǐng.
玉山(有玉山嶺。)
pó yáng jùn
鄱陽郡
dōng zhì xìn ān jùn jiǔ bǎi jiǔ shí èr lǐ. nán zhì lín chuān jùn sì bǎi èr shí lǐ. xī zhì zhāng jùn dān shí hú, zhōng liú wèi jiè, yī bǎi qī shí lǐ. běi zhì xún yáng jùn sān bǎi qī shí sì lǐ. dōng nán dào xìn ān jùn xū jiāng xiàn qīng cǎo zhōu qī bǎi bā shí wǔ lǐ. xī nán dào zhāng jùn zhāng xiàn chéng zi qiáo zhōng bǎi liù shí lǐ. xī běi dào xún yáng jùn sān bǎi qī shí sì lǐ. dōng běi dào xīn ān jùn qī bǎi jiǔ shí wǔ lǐ. qù xī jīng sān qiān èr bǎi liù shí sān lǐ, qù dōng jīng èr qiān sì bǎi yī shí sān lǐ. hù sì wàn sān qiān yī bǎi sì shí jiǔ, kǒu èr shí sān wàn jiǔ qiān sān bǎi bā shí bā.
(東至信安郡九百九十二里。南至臨川郡四百二十里。西至章郡擔石湖,中流為界,一百七十里。北至潯陽郡三百七十四里。東南到信安郡須江縣青草洲七百八十五里。西南到章郡章縣城子橋中百六十里。西北到潯陽郡三百七十四里。東北到新安郡七百九十五里。去西京三千二百六十三里,去東京二千四百一十三里。戶四萬三千一百四十九,口二十三萬九千三百八十八。)
ráo zhōu jīn lǐ pó yáng xiàn. chūn qiū shí chǔ zhī dōng jìng, hòu shǔ wú. chǔ zhāo wáng shí, wú fá chǔ qǔ fān, shì yě. zhàn guó shí shǔ chǔ. qín shǔ jiǔ jiāng jùn. èr hàn shǔ zhāng jùn. wú zhǔ sūn quán fēn zhì pó yáng jùn. chū lǐ pó yáng xiàn, hòu tú lǐ wú ruì gù chéng. jìn sòng qí yīn zhī. liáng zhì wú zhōu, chén fèi. suí zhì ráo zhōu, yǐ qí chǎn wù fēng ráo. yáng dì chū, zhì pó yáng jùn. dà táng fù wèi ráo zhōu, huò wèi pó yáng jùn. lǐng xiàn wǔ:
饒州(今理鄱陽縣。)春秋時楚之東境,後屬吳。楚昭王時,吳伐楚取番,是也。戰國時屬楚。秦屬九江郡。二漢屬章郡。吳主孫權分置鄱陽郡。(初理鄱陽縣,後徒理吳芮故城。)晉、宋、齊因之。梁置吳州,陳廢。隋置饒州,(以其產物豐饒。)煬帝初,置鄱陽郡。大唐復為饒州,或為鄱陽郡。領縣五:
pó yáng qín fān xiàn. yǒu fān jiāng, yòu yǒu hàn pó yáng xiàn gù chéng zài dōng.
鄱陽(秦番縣。有番江,又有漢鄱陽縣故城在東。)
yú gàn hàn yú hàn xiàn. hàn yīn gàn, yuè wáng jù jiàn zhī xī jiè, suǒ wèi gàn yuè yě.
餘干(漢餘汗縣。汗音干,越王句踐之西界,所謂干越也。)
lè píng wú jiù lè ān xiàn.
樂平(吳舊樂安縣。)
fú liáng
浮梁
yì yáng wú jiù gé yáng xiàn, suí gǎi wèi yì yáng. yǒu yì shuǐ.
弋陽(吳舊葛陽縣,隋改為弋陽。有弋水。)
xún yáng jùn
潯陽郡
dōng zhì xuān chéng jùn yī qiān bā lǐ. nán zhì zhāng jùn sān bǎi èr shí wǔ lǐ. xī zhì jiāng xià jùn wǔ bǎi jiǔ shí sān lǐ. běi zhì qí chūn jùn wǔ bǎi jiǔ shí sān lǐ. dōng nán dào pó yáng jùn sān bǎi qī shí sì lǐ. xī nán dào jiāng xià jùn liù bǎi lǐ. xī běi dào qí chūn jùn èr bǎi wǔ shí lǐ. dōng běi dào tóng ān jùn wǔ bǎi qī shí èr lǐ. qù xī jīng èr qiān jiǔ bǎi sì shí bā lǐ, qù dōng jīng èr qiān yī bǎi jiǔ shí qī lǐ. hù èr wàn liù qiān wǔ shí bā, kǒu shí sì wàn bā qiān jiǔ bǎi èr shí qī.
(東至宣城郡一千八里。南至章郡三百二十五里。西至江夏郡五百九十三里。北至蘄春郡五百九十三里。東南到鄱陽郡三百七十四里。西南到江夏郡六百里。西北到蘄春郡二百五十里。東北到同安郡五百七十二里。去西京二千九百四十八里,去東京二千一百九十七里。戶二萬六千五十八,口十四萬八千九百二十七。)
jiāng zhōu jīn lǐ xún yáng xiàn. yǔ gòng jīng yáng èr zhōu zhī jìng. yǔ gòng yáng zhōu yuē péng lí jì zhū, jīng zhōu yuē jiǔ jiāng kǒng yīn. jīn péng lí hú zài jùn zhī dōng nán, wǔ shí èr lǐ. jiǔ jiāng zài jùn zhī xī běi. jīn jiǔ jiāng zài jùn zhèn zhī běi, péng lí zài qí dōng yě. jiāng shuǐ xī zì jiāng xià jùn yǒng xìng xiàn liú rù. shàng shū yǔ gòng yuē jiǔ jiāng kǒng yīn, kǒng ān guó zhù yún: jiāng fēn wèi jiǔ dào, shén de dì shì zhī zhōng. àn zhāng xū jiǔ jiāng tú yún: jiǔ jiāng cān chà, suí shuǐ shì ér fēn. qí xián yǒu zhōu, huò zhǎng huò duǎn, bǎi lǐ zhì wǔ shí lǐ. shǐ bié yú è líng, zhōng huì yú jiāng kǒu. yī yún bái wū jiāng, èr yún bái bàng jiāng, sān yún wū tǔ jiāng, sì yún jiā mí jiāng, wǔ yún zhèn jiāng, liù yún sān lǐ jiāng, qī yún jūn zhōu jiāng, bā yún shā dī jiāng, jiǔ yún lǐn jiāng. xún yáng jì yún: jiǔ jiāng zài xún yáng jùn běi, wǔ lǐ míng yuē wū jiāng, yuǎn zé bǎi yú lǐ, shì dà yǔ suǒ shū, sāng luò zhōu shàng xià sān bǎi yú lǐ hé liú. zé péng lí yǐ dōng wèi yáng zhōu, jiǔ jiāng yǐ xī wèi jīng zhōu. chūn qiū shǔ chǔ. qín shǔ jiǔ jiāng jùn. èr hàn shǔ lú jiāng zhāng èr jùn dì. jìn chū shǔ lú jiāng wǔ chāng èr jùn, hòu gē jīng yáng èr zhōu ér zhì jiāng zhōu, chū lǐ zhāng jùn, hòu lǐ yú cǐ. hòu yòu zhì xún yáng jùn. sòng qí yì wèi xún yáng jùn, jiē zhì jiāng zhōu. lǐng jùn jiǔ, lǐ yú cǐ. zhōng liú jīn dài, cháng wèi zhòng zhèn. suí zhì jiǔ jiāng jùn. dà táng gǎi wèi jiāng zhōu, huò wèi xún yáng jùn. lǐng xiàn sān:
江州(今理潯陽縣。)禹貢荊揚二州之境。禹貢揚州曰「彭蠡既瀦」,荊州曰「九江孔殷」。今彭蠡湖在郡之東南,(五十二里。)九江在郡之西北。(今九江在郡鎮之北,彭蠡在其東也。江水西自江夏郡永興縣流入。尚書禹貢曰「九江孔殷」,孔安國注云:「江分為九道,甚得地勢之中。」按張須九江圖云:「九江參差,隨水勢而分。其閒有洲,或長或短,百里至五十里。始別於鄂陵,終會於江口。一雲白烏江,二雲白蚌江,三雲烏土江,四雲嘉靡江,五雲甽江,六雲三里江,七雲菌洲江,八雲沙隄江,九雲廩江。」潯陽記云:「九江在潯陽郡北,五里名曰烏江,遠則百餘里,是大禹所疏,桑落洲上下三百餘里合流。」)則彭蠡以東為揚州,九江以西為荊州。春秋屬楚。秦屬九江郡。二漢屬廬江、章二郡地。晉初屬廬江、武昌二郡,後割荊揚二州而置江州,(初理章郡,後理於此。)後又置潯陽郡。宋齊亦為潯陽郡,皆置江州。(領郡九,理於此。)中流襟帶,常為重鎮。隋置九江郡。大唐改為江州,或為潯陽郡。領縣三:
xún yáng xún, shuǐ míng yě. hàn jiù xiàn zài jiāng běi, jīn qí chūn jùn jiè, jìn wēn jiào yí yú cǐ. suí gǎi wèi péng lí xiàn, yòu gǎi wèi pén chéng xiàn. yǒu pén shuǐ làng jǐng péng lí hú yún lú shān. jīn xiàn nán chǔ chéng yì, jí jiù chái sāng xiàn yě. yòu yǒu pú táng yì, jí hàn lì líng xiàn yě. wáng mǎng gǎi wèi pú tíng. jīn yì qián yǒu fū qiǎn yuán, yuán xī shù shí lǐ yǒu bó yáng shān. sòng wǔ dì dà pò lú xún yú zuǒ lǐ, jí péng lí hú kǒu yě.
潯陽(潯,水名也。漢舊縣在江北,今蘄春郡界,晉溫嶠移於此。隋改為彭蠡縣,又改為湓城縣。有湓水、浪井、彭蠡湖、雲廬山。今縣南楚城驛,即舊柴桑縣也。又有蒲塘驛,即漢歷陵縣也。王莽改為蒲亭。今驛前有敷淺原,原西數十里有博陽山。宋武帝大破盧循於左里,即彭蠡湖口也。)
péng zé hàn jiù xiàn, liáng zhì tài yuán jùn, lǐng jìn yáng děng sì xiàn. suí bìng fèi zhī, zhì lóng chéng xiàn, xún jí gǎi wèi péng zé. yǒu mǎ dāng shān yáng yè zhōu.
彭澤(漢舊縣,梁置太原郡,領晉陽等四縣。隋並廢之,置龍城縣,尋即改為彭澤。有馬當山、楊葉洲。)
dū chāng hàn péng zé xiàn dì. yǒu shí bì. yǒu sāng luò zhōu, jìn jiāng liú yì wèi lú xún suǒ bài zhī chù.
都昌(漢彭澤縣地。有石壁。有桑落洲,晉將劉毅為盧循所敗之處。)
zhāng jùn
章郡
dōng zhì xìn ān jùn jiè yī qiān sì lǐ. nán zhì lú líng jùn wǔ bǎi sān shí lǐ. xī zhì zhǎng shā jùn yī qiān èr bǎi lǐ. běi zhì xuān chéng jùn qiān qī bǎi lǐ. dōng nán dào lín chuān jùn èr bǎi lǐ. xī nán dào yí chūn jùn wǔ bǎi èr shí wǔ lǐ. xī běi dào xún yáng jùn sān bǎi sān shí wǔ lǐ. dōng běi dào pó yáng jùn sì bǎi sì shí lǐ. qù xī jīng sān qiān jiǔ shí sān lǐ, qù dōng jīng èr qiān èr bǎi shí yī lǐ. hù wǔ wàn wǔ qiān qī bǎi yī shí qī, kǒu sān shí liù wàn yī qiān èr bǎi èr shí.
(東至信安郡界一千四里。南至廬陵郡五百三十里。西至長沙郡一千二百里。北至宣城郡千七百里。東南到臨川郡二百里。西南到宜春郡五百二十五里。西北到潯陽郡三百三十五里。東北到鄱陽郡四百四十里。去西京三千九十三里,去東京二千二百十一里。戶五萬五千七百一十七,口三十六萬一千二百二十。)
hóng zhōu jīn lǐ nán chāng xiàn. chūn qiū zhàn guó shí bìng shǔ chǔ. qín shǔ jiǔ jiāng jùn. hàn gǎi jiǔ jiāng jùn wèi huái nán guó. hàn gāo dì fēn huái nán guó zhì zhāng jùn, jīn nán kāng lú líng yí chūn pó yáng xún yáng lín chuān zhāng jùn dì, jǐn shǔ hàn zhāng jùn. wú ruì wèi zhǎng shā wáng, jiān dé qí dì. hòu hàn yì wèi zhāng jùn. jìn yīn zhī. dōng jìn cháng zhì jiāng zhōu. lǐ yú cǐ. sòng qí yǐ hòu bìng wèi zhāng jùn. suí píng chén, fèi jùn, zhì hóng zhōu yáng dì chū fèi zhōu, zhì zhāng jùn. dà táng wèi hóng zhōu, huò wèi zhāng jùn. lǐng xiàn liù:
洪州(今理南昌縣。)春秋、戰國時並屬楚。秦屬九江郡。(漢改九江郡為淮南國。)漢高帝分淮南國置章郡,(今南康、廬陵、宜春、鄱陽、潯陽、臨川、章郡地,盡屬漢章郡。)吳芮為長沙王,兼得其地。後漢亦為章郡。晉因之。東晉嘗置江州。(理於此。)宋齊以後並為章郡。隋平陳,廢郡,置洪州;煬帝初廢州,置章郡。大唐為洪州,或為章郡。領縣六:
nán chāng hàn jiù xiàn. suí gǎi wèi zhāng xiàn. yǒu zhōng líng lóng shā.
南昌(漢舊縣。隋改為章縣。有鍾陵、龍沙。)
gāo ān hàn jiàn chéng xiàn.
高安(漢建成縣。)
fēng chéng hàn nán chāng xiàn dì. wú fēn zhì fù chéng xiàn, jìn tài kāng yuán nián, gǎi wèi fēng chéng. jìn zhāng huá yú cǐ dé gǔ jiàn.
豐城(漢南昌縣地。吳分置富城縣,晉太康元年,改為豐城。晉張華於此得古劍。)
xīn wú hàn líng dì zhì.
新吳(漢靈帝置。)
wǔ níng wú zhì xīn ān xiàn, jìn gēng míng níng xiàn, jīn yuē wǔ níng.
武寧(吳置新安縣,晉更名寧縣,今曰武寧。)
jiàn chāng hàn yuē hǎi hūn, chāng yì wáng fèi hòu qiān yú cǐ, gù chéng jiàn zài. yǒu yáng liǔ jīn shàng liáo jīn, hòu hàn ài xiàn yě.
建昌(漢曰海昏,昌邑王廢后遷於此,故城見在。有楊柳津、上遼津,後漢艾縣也。)
lín chuān jùn
臨川郡
dōng zhì pó yáng jùn yú gàn xiàn sān bǎi èr shí lǐ. nán zhì nán kāng jùn yī qiān yī shí lǐ. xī zhì lú líng jùn wǔ bǎi èr shí wǔ lǐ. běi zhì zhāng jùn èr bǎi sì shí lǐ. dōng nán dào jiàn ān jùn bā bǎi sān shí qī lǐ. xī nán dào lú líng jùn wǔ bǎi èr shí wǔ lǐ. xī běi dào zhāng jùn èr bǎi sì shí lǐ. dōng běi dào pó yáng jùn sì bǎi èr shí lǐ. qù xī jīng sān qiān sān bǎi yī shí èr lǐ, qù dōng jīng èr qiān wǔ bǎi sān shí lǐ. hù èr wàn bā qiān wǔ bǎi qī, kǒu shí qī wàn yī qiān jiǔ bǎi èr shí.
(東至鄱陽郡餘干縣三百二十里。南至南康郡一千一十里。西至廬陵郡五百二十五里。北至章郡二百四十里。東南到建安郡八百三十七里。西南到廬陵郡五百二十五里。西北到章郡二百四十里。東北到鄱陽郡四百二十里。去西京三千三百一十二里,去東京二千五百三十里。戶二萬八千五百七,口十七萬一千九百二十。)
fǔ zhōu jīn lǐ lín chuān xiàn. zhàn guó shí shǔ chǔ. qín shǔ jiǔ jiāng jùn. èr hàn shǔ zhāng jùn. wú fēn zhì lín chuān jùn, jìn sòng qí liáng chén jiē yīn zhī, suí píng chén, zhì fǔ zhōu yáng dì shí zhōu fèi, zhì lín chuān jùn. dà táng wèi fǔ zhōu, huò wèi lín chuān jùn. lǐng xiàn sì:
撫州(今理臨川縣。)戰國時屬楚。秦屬九江郡。二漢屬章郡。吳分置臨川郡,晉宋齊梁陳皆因之,隋平陳,置撫州;煬帝時州廢,置臨川郡。大唐為撫州,或為臨川郡。領縣四:
lín chuān hòu hàn lín rǔ xiàn, suí gǎi wèi lín chuān.
臨川(後漢臨汝縣,隋改為臨川。)
nán chéng hàn jiù xiàn. yǒu wǔ zhāng shān.
南城(漢舊縣。有五章山。)
chóng rén liáng zhì bā shān jùn.
崇仁(梁置巴山郡。)
nán fēng
南豐
lú líng jùn
廬陵郡
dōng zhì lín chuān jùn wǔ bǎi èr shí wǔ lǐ. nán zhì nán kāng jùn sì bǎi èr shí sì lǐ. xī zhì héng yáng jùn yī qiān èr bǎi wǔ shí lǐ. běi zhì zhāng jùn wǔ bǎi sān shí lǐ. dōng nán wú lù kě dào. xī nán dào guì yáng jùn jiǔ bǎi lǐ. xī běi dào yí chūn jùn sān bǎi yī shí lǐ. dōng běi dào lín chuān jùn wǔ bǎi èr shí wǔ lǐ. qù xī jīng sān qiān liù bǎi sān shí lǐ, qù dōng jīng èr qiān bā bǎi sì shí sān lǐ. hù sān wàn jiǔ qiān liù bǎi wǔ shí yī, kǒu èr shí èr wàn jiǔ qiān qī bǎi jiǔ shí wǔ.
(東至臨川郡五百二十五里。南至南康郡四百二十四里。西至衡陽郡一千二百五十里。北至章郡五百三十里。東南無路可到。西南到桂陽郡九百里。西北到宜春郡三百一十里。東北到臨川郡五百二十五里。去西京三千六百三十里,去東京二千八百四十三里。戶三萬九千六百五十一,口二十二萬九千七百九十五。)
jí zhōu jīn lǐ lú líng xiàn. zhàn guó shí shǔ chǔ. qín shǔ jiǔ jiāng jùn. èr hàn shǔ zhāng jùn. sūn cè fēn zhì lú líng jùn, jìn sòng qí liáng chén jiē yīn zhī. suí píng chén, zhì jí zhōu yáng dì chū zhōu fèi, zhì lú líng jùn. dà táng wèi jí zhōu, huò wèi lú líng jùn. lǐng xiàn wǔ:
吉州(今理廬陵縣。)戰國時屬楚。秦屬九江郡。二漢屬章郡。孫策分置廬陵郡,晉宋齊梁陳皆因之。隋平陳,置吉州;煬帝初州廢,置廬陵郡。大唐為吉州,或為廬陵郡。領縣五:
lú líng hàn jiù xiàn. yǒu jí yáng shuǐ.
廬陵(漢舊縣。有吉陽水。)
tài hé jiù dōng chāng xī chāng èr xiàn dì.
太和(舊東昌、西昌二縣地。)
ān fú wú zhì ān chéng jùn zài cǐ. suí fèi jùn, gǎi wèi ān fú.
安福(吳置安城郡在此。隋廢郡,改為安福。)
xīn gàn hàn jiù xiàn. gàn, gū làn fǎn.
新淦(漢舊縣。淦,沽濫反。)
yǒng xīn
永新
yí chūn jùn
宜春郡
dōng zhì zhāng jùn shuǐ lù qī bǎi sì shí lǐ. nán zhì lú líng jùn sān bǎi yī shí lǐ. xī zhì zhǎng shā jùn wǔ bǎi èr shí liù lǐ. běi zhì zhāng jùn wǔ bǎi èr shí wǔ lǐ. dōng nán dào lú líng jùn sān bǎi shí yī lǐ. xī nán dào zhǎng shā jùn jiè èr bǎi sān shí lǐ. xī běi dào zhǎng shā jùn wǔ bǎi èr shí liù lǐ. dōng běi dào zhāng jùn wǔ bǎi èr shí wǔ lǐ. qù xī jīng sān qiān wǔ bǎi bā shí lǐ, qù dōng jīng èr qiān wǔ bǎi liù shí bā lǐ. hù èr wàn jiǔ qiān sān bǎi jiǔ shí yī, kǒu shí wǔ wàn sān qiān bā bǎi èr.
(東至章郡水路七百四十里。南至廬陵郡三百一十里。西至長沙郡五百二十六里。北至章郡五百二十五里。東南到廬陵郡三百十一里。西南到長沙郡界二百三十里。西北到長沙郡五百二十六里。東北到章郡五百二十五里。去西京三千五百八十里,去東京二千五百六十八里。戶二萬九千三百九十一,口十五萬三千八百二。)
yuán zhōu jīn lǐ yí chūn xiàn. zhàn guó shí shǔ chǔ. qín shǔ jiǔ jiāng jùn. èr hàn shǔ zhāng jùn. wú fēn zhì ān chéng jùn, jìn sòng qí yǐ xià jiē yīn zhī. suí píng chén, zhì yuán zhōu yáng dì chū zhōu fèi, zhì yí chūn jùn. dà táng wèi yuán zhōu, huò wèi yí chūn jùn. lǐng xiàn sān:
袁州(今理宜春縣。)戰國時屬楚。秦屬九江郡。二漢屬章郡。吳分置安成郡,晉宋齊以下皆因之。隋平陳,置袁州;煬帝初州廢,置宜春郡。大唐為袁州,或為宜春郡。領縣三:
yí chūn hàn jiù xiàn. jìn gǎi yuē yí yáng, suí fù jiù.
宜春(漢舊縣。晉改曰宜陽,隋復舊。)
píng xiāng hàn yí chūn xiàn dì. píng, pǔ dīng fǎn.
萍鄉(漢宜春縣地。萍,浦丁反。)
xīn yù hàn yí chūn xiàn dì.
新喻(漢宜春縣地。)
nán kāng jùn
南康郡
dōng zhì jiàn ān jùn gé jué huáng tǔ lǐng yī qiān bā bǎi èr shí lǐ. nán zhì hǎi fēng jùn gé yuè cān xī lǐng yī qiān wǔ bǎi lǐ. xī zhì guì yáng jùn yī qiān yī shí èr lǐ. běi zhì lú líng jùn sì bǎi èr shí lǐ. dōng nán dào cháo yáng jùn jiè yī qiān wǔ bǎi liù shí wǔ lǐ. xī nán dào shǐ xìng jùn gé dà yǔ lǐng qī bǎi lǐ. xī běi dào guì yáng jùn yī qiān sì shí sì lǐ. dōng běi dào lín chuān jùn yī qiān yī shí lǐ. qù xī jīng sì qiān èr bǎi shí liù lǐ, qù dōng jīng sān qiān sì bǎi lǐ. hù sān wàn qī qiān jiǔ bǎi bā shí èr, kǒu èr shí wàn qī qiān jiǔ bǎi jiǔ shí èr.
(東至建安郡隔絕黃土嶺一千八百二十里。南至海豐郡隔越參溪嶺一千五百里。西至桂陽郡一千一十二里。北至廬陵郡四百二十里。東南到潮陽郡界一千五百六十五里。西南到始興郡隔大庾嶺七百里。西北到桂陽郡一千四十四里。東北到臨川郡一千一十里。去西京四千二百十六里,去東京三千四百里。戶三萬七千九百八十二,口二十萬七千九百九十二。)
qián zhōu jīn lǐ gàn xiàn. gàn, gū làn fǎn. zhàn guó shí shǔ chǔ. qín shǔ jiǔ jiāng jùn. èr hàn shǔ zhāng jùn. wú shǔ lú líng jùn. jí jìn píng wú, zhì nán kāng jùn. sòng wèi nán kāng guó. qí liáng chén jiē wèi nán kāng jùn. suí píng chén, zhì qián zhōu yáng dì chū zhōu fèi, zhì nán kāng jùn. dà táng wèi qián zhōu, huò wèi nán kāng jùn. lǐng xiàn liù:
虔州(今理贛縣。贛,姑濫反。)戰國時屬楚。秦屬九江郡。二漢屬章郡。吳屬廬陵郡。及晉平吳,置南康郡。宋為南康國。齊、梁、陳皆為南康郡。隋平陳,置虔州;煬帝初州廢,置南康郡。大唐為虔州,或為南康郡。領縣六:
gàn hàn jiù xiàn. yǒu zhāng shuǐ gòng shuǐ hé liú, gù yuē gàn.
贛(漢舊縣。有章水、貢水合流,故曰贛。)
yú dōu hàn jiù xiàn dì.
雩都(漢舊縣地。)
qián huà hàn gàn xiàn dì. xī hàn mǐn yuè fǎn, hàn shǐ zhū xiào tún méi lǐng, jí jīn xiàn jiè.
虔化(漢贛縣地。昔漢閩越反,漢使諸校屯梅嶺,即今縣界。)
dà yǔ yǒu dà yǔ lǐng, yī míng sāi shàng lǐng, jí wǔ lǐng zhī yī. xī hàn shí lǚ jiā fǎn, hàn jūn fá zhī. jiān jūn xìng yǔ, chéng yú cǐ, gù wèi zhī dà yǔ lǐng, liú sì zhī nán kāng jì yún: xī hàn yáng pū tǎo lǚ jiā, chū zhāng jùn, xià héng pǔ, jí jīn xiàn xī nán, gù héng pǔ fèi guān jiàn zài cǐ.
大庾(有大庾嶺,一名塞上嶺,即五嶺之一。昔漢時呂嘉反,漢軍伐之。監軍姓庾,城於此,故謂之大庾嶺,劉嗣之南康記云:」昔漢楊仆討呂嘉,出章郡,下橫浦,即今縣西南,故橫浦廢關見在此。」)
xìn fēng
信豐
nán kāng hàn yuē nán yě xiàn.
南康(漢曰南野縣。)
jiàn ān jùn
建安郡
dōng zhì jìn yún jùn jiǔ bǎi qī shí liù lǐ. nán zhì zhǎng lè jùn qī bǎi èr shí lǐ. xī zhì lín chuān jùn bā bǎi sān shí qī lǐ. běi zhì xìn ān jùn qiān yī bǎi lǐ. dōng nán dào zhǎng lè jùn qī bǎi èr shí lǐ. xī nán dào lín chuān jùn èr qiān sì bǎi lǐ. xī běi dào pó yáng jùn èr qiān sān shí lǐ. dōng běi dào xìn ān jùn yī qiān yī bǎi lǐ. qù xī jīng sì qiān jiǔ bǎi sān shí wǔ lǐ, qù dōng jīng sì qiān yī bǎi sān shí wǔ lǐ. hù èr wàn yī qiān sì bǎi wǔ shí jiǔ, kǒu shí sì wàn èr qiān yī bǎi liù shí sì.
(東至縉雲郡九百七十六里。南至長樂郡七百二十里。西至臨川郡八百三十七里。北至信安郡千一百里。東南到長樂郡七百二十里。西南到臨川郡二千四百里。西北到鄱陽郡二千三十里。東北到信安郡一千一百里。去西京四千九百三十五里,去東京四千一百三十五里。戶二萬一千四百五十九,口十四萬二千一百六十四。)
jiàn zhōu jīn lǐ jiàn ān xiàn. běn mǐn yuè dì. qín shǔ mǐn zhōng jùn. hàn shǔ huì jī jùn. hòu hàn yīn zhī. wú fēn zhì jiàn ān jùn, jìn sòng qí liáng bìng yīn zhī. chén shǔ mǐn zhōu, hòu yòu shǔ fēng zhōu. suí píng chén, shǔ quán zhōu yáng dì chū, shǔ mǐn zhōu, xún zhì jiàn ān jùn ér shǔ yān. dà táng wǔ dé sì nián, zhì jiàn zhōu, yǐ jiàn xī wèi míng, huò wèi jiàn ān jùn. lǐng xiàn liù:
建州(今理建安縣。)本閩越地。秦屬閩中郡。漢屬會稽郡。後漢因之。吳分置建安郡,晉、宋、齊、梁並因之。陳屬閩州,後又屬豐州。隋平陳,屬泉州;煬帝初,屬閩州,尋置建安郡而屬焉。大唐武德四年,置建州,以建溪為名,或為建安郡。領縣六:
jiàn ān hàn yě xiàn dì. wú zhì jiàn ān xiàn. yǒu wǔ yí shān.
建安(漢冶縣地。吳置建安縣。有武夷山。)
pǔ chéng
浦城
shào wǔ
邵武
jiàn yáng
建陽
jiāng lè
將樂
shā
沙
zhǎng lè jùn
長樂郡
dōng zhì shān liù shí liù lǐ, wài zhì hǎi. nán zhì hǎi èr bǎi lǐ. xī zhì shān bā shí lǐ, shān wài qián zhōu yú dōu xiàn jiè. běi zhì shān sì shí lǐ, shān wài zhì yǒng jiā jùn jiè. dōng nán shuǐ lù dào hǎi yī bǎi liù shí sì lǐ. xī nán dào qīng yuán jùn wǔ bǎi lǐ. xī běi dào jiàn ān jùn qī bǎi èr shí lǐ. dōng běi dào yǒng jiā jùn shuǐ lù qiān sì bǎi qī shí bā lǐ. qù xī jīng wǔ qiān qī bǎi sān shí sān lǐ, qù dōng jīng sì qiān jiǔ bǎi sān shí sān lǐ. hù sān wàn jiǔ qiān wǔ bǎi èr shí qī, kǒu èr shí yī wàn qī qiān bā bǎi qī shí qī.
(東至山六十六里,外至海。南至海二百里。西至山八十里,山外虔州雩都縣界。北至山四十里,山外至永嘉郡界。東南水路到海一百六十四里。西南到清源郡五百里。西北到建安郡七百二十里。東北到永嘉郡水路千四百七十八里。去西京五千七百三十三里,去東京四千九百三十三里。戶三萬九千五百二十七,口二十一萬七千八百七十七。)
fú zhōu jīn lǐ mǐn xiàn. yì mǐn yuè dì. qín wèi mǐn zhōng jùn. hàn gāo dì lì wú zhū wèi mǐn yuè wáng, dōu yú cǐ. jí wǔ dì shí, mǐn yuè fǎn, miè zhī, xǐ qí rén yú jiāng huái xián, jǐn xū qí dì. hòu yǒu dùn táo shān gǔ zhě pō chū, lì wèi yě xiàn dì, gài yǐ yuè wáng yě zhù wèi míng. shǔ huì jī jùn, yòu míng qí dì wèi dōng yě xiàn. hòu hàn gǎi wèi hóu guān dū wèi, shǔ huì jī jùn. hòu fēn yě dì wèi huì jī dōng nán èr bù dū wèi, cǐ wèi nán bù dū wèi. dōng bù jīn lín hǎi jùn shì yě. jìn zhì jìn ān jùn, sòng qí yīn zhī. chén zhì mǐn zhōu, hòu yòu gǎi wèi fēng zhōu. suí píng chén, gǎi wèi quán zhōu yáng dì chū zhōu fèi, fù gǎi wèi jiàn ān jùn. dà táng chū wèi jiàn zhōu, hòu cǐ zhì quán zhōu, yí jiàn zhōu yú jiàn ān xiàn zhì. hòu cǐ fù wèi mǐn zhōu. yí quán zhōu yú jìn jiāng xiàn. kāi yuán shí sān nián, gǎi wèi fú zhōu, huò wèi zhǎng lè jùn. lǐng xiàn bā:
福州(今理閩縣。)亦閩越地。秦為閩中郡。漢高帝立無諸為閩越王,都於此。及武帝時,閩越反,滅之,徙其人於江淮閒,盡虛其地。後有遁逃山谷者頗出,立為冶縣地,(蓋以越王冶鑄為名。)屬會稽郡,又名其地為東冶縣。後漢改為侯官都尉,屬會稽郡。後分冶地為會稽東南二部都尉,此為南部都尉。(東部今臨海郡是也。)晉置晉安郡,宋、齊因之。陳置閩州,後又改為豐州。隋平陳,改為泉州;煬帝初州廢,復改為建安郡。大唐初為建州,後此置泉州,(移建州於建安縣置。)後此復為閩州。(移泉州於晉江縣。)開元十三年,改為福州,或為長樂郡。領縣八:
mǐn mǐn yuè wáng wú zhū dōu dōng yě, jí cǐ. hàn dōng yě xiàn, hòu gǎi yuē dōng hòu guān.
閩(閩越王無諸都東冶,即此。漢東冶縣,後改曰東候官。)
hòu guān
候官
fú táng
福唐
zhǎng lè
長樂
lián jiāng
連江
zhǎng xī
長溪
gǔ tián
古田
yóu xī
尤溪
qīng yuán jùn
清源郡
dōng zhì hǎi yī bǎi èr shí lǐ. nán zhì hǎi yī bǎi bā shí lǐ. xī zhì mián tián cūn èr bǎi bā shí wǔ lǐ. běi zhì xiān yóu xiàn yī bǎi wǔ shí lǐ. dōng nán dào hǎi sì shí lǐ. xī nán dào zhāng pǔ jùn liù bǎi lǐ. xī běi dào zào yáng cūn yī bǎi lǐ. dōng běi dào zhǎng lè jùn wǔ bǎi lǐ. qù xī jīng liù qiān èr bǎi yī shí liù lǐ, qù dōng jīng wǔ qiān sì bǎi shí sān lǐ. hù èr wàn sì qiān wǔ bǎi bā shí liù, kǒu yī shí wǔ wàn sì qiān jiǔ.
(東至海一百二十里。南至海一百八十里。西至棉田村二百八十五里。北至仙遊縣一百五十里。東南到海四十里。西南到漳浦郡六百里。西北到皂洋村一百里。東北到長樂郡五百里。去西京六千二百一十六里,去東京五千四百十三里。戶二萬四千五百八十六,口一十五萬四千九。)
quán zhōu jīn lǐ jìn jiāng xiàn. qín hàn tǔ dì yǔ zhǎng lè jùn tóng. jìn wèi jìn ān jùn, sòng qí yǐ hòu yīn zhī. zì suí yǐ lái shǔ quán zhōu. dà táng shén lóng yǐ hòu, shǐ yí zhì quán zhōu yú cǐ, huò wèi qīng yuán jùn. lǐng xiàn sì:
泉州(今理晉江縣。)秦漢土地與長樂郡同。晉為晉安郡,宋齊以後因之。自隋以來屬泉州。大唐神龍以後,始移置泉州於此,或為清源郡。領縣四:
jìn jiāng
晉江
nán ān wú zhì jìn ān xiàn, jìn zhì jìn ān jùn zài cǐ.
南安(吳置晉安縣,晉置晉安郡在此。)
pú tián pú yīn pú.
莆田(莆音蒲。)
xiān yóu
仙遊
zhāng pǔ jùn
漳浦郡
dōng zhì dà hǎi yī bǎi wǔ shí lǐ. nán zhì dà hǎi yī bǎi liù shí lǐ. xī zhì cháo yáng jùn wǔ bǎi liù shí lǐ. běi zhì jiàn ān jùn èr qiān sì bǎi lǐ. dōng nán dào huáng rú jiāng yī bǎi lǐ. xī nán dào fèi huái ēn xiàn jiè yī bǎi lǐ. xī běi dào shí chéng xī yī bǎi wǔ shí lǐ. dōng běi dào qīng yuán jùn liù bǎi lǐ. qù xī jīng qī qiān sān bǎi yī shí sān lǐ, qù dōng jīng liù qiān wǔ bǎi yī shí lǐ. hù èr qiān liù bǎi sān shí èr, kǒu liù qiān wǔ bǎi sān shí liù.
(東至大海一百五十里。南至大海一百六十里。西至潮陽郡五百六十里。北至建安郡二千四百里。東南到黃如江一百里。西南到廢懷恩縣界一百里。西北到石堘溪一百五十里。東北到清源郡六百里。去西京七千三百一十三里,去東京六千五百一十里。戶二千六百三十二,口六千五百三十六。)
zhāng zhōu jīn lǐ zhāng pǔ xiàn. lì dài tǔ dì yǔ zhǎng lè jùn tóng. dà táng fēn qí dì zhì zhāng zhōu, huò wèi zhāng pǔ jùn. lǐng xiàn sān:
漳州(今理漳浦縣。)歷代土地與長樂郡同。大唐分其地置漳州,或為漳浦郡。領縣三:
zhāng pǔ
漳浦
lóng xī
龍溪
lóng yán jìn zhì.
龍巖(近置。)
lín tīng jùn
臨汀郡
dōng zhì qīng yuán jùn lóng xī xiàn yī qiān sì bǎi wǔ shí lǐ. nán zhì cháo yáng jùn chéng xiāng xiàn jiè yī qiān lǐ. xī zhì nán kāng jùn yú dōu xiàn jiǔ bǎi lǐ. běi zhì lín chuān jùn nán fēng xiàn yī qiān liù bǎi lǐ. dōng nán dào zhāng pǔ jùn fèi huái ēn xiàn jiè yī qiān wǔ bǎi lǐ. xī nán dào cháo yáng jùn chéng xiāng xiàn jiè bā bǎi lǐ. xī běi dào lín chuān jùn nán fēng xiàn yī qiān liù bǎi lǐ. dōng běi dào zhǎng lè jùn yī qiān sān bǎi liù shí lǐ. qù xī jīng liù qiān sì bǎi qī shí sān lǐ, qù dōng jīng wǔ qiān sān bǎi qī shí lǐ. hù wǔ qiān sān bǎi sān shí, kǒu yī wàn wǔ qiān jiǔ bǎi jiǔ shí wǔ.
(東至清源郡龍溪縣一千四百五十里。南至潮陽郡程鄉縣界一千里。西至南康郡雩都縣九百里。北至臨川郡南豐縣一千六百里。東南到漳浦郡廢懷恩縣界一千五百里。西南到潮陽郡程鄉縣界八百里。西北到臨川郡南豐縣一千六百里。東北到長樂郡一千三百六十里。去西京六千四百七十三里,去東京五千三百七十里。戶五千三百三十,口一萬五千九百九十五。)
tīng zhōu jīn lǐ zhǎng tīng xiàn. lì dài tǔ dì jiù yǔ zhǎng lè jùn tóng. dà táng kāi yuán èr shí liù nián, fēn zhì tīng zhōu, huò wèi lín tīng jùn. lǐng xiàn sān:
汀州(今理長汀縣。)歷代土地舊與長樂郡同。大唐開元二十六年,分置汀州,或為臨汀郡。領縣三:
zhǎng tīng
長汀
lóng yán jìn wèi shā xiàn.
龍巖(近為沙縣。)
níng huà
寧化
cháo yáng jùn
潮陽郡
dōng zhì dà hǎi yī bǎi èr shí qī lǐ. nán zhì dà hǎi bā shí wǔ lǐ. xī zhì hǎi fēng jùn hǎi fēng xiàn wǔ bǎi qī shí lǐ. běi zhì nán kāng jùn yī qiān wǔ bǎi liù shí qī lǐ. dōng nán dào dà hǎi liù shí jiǔ lǐ. xī nán dào cháo yáng xiàn èr bǎi qī shí lǐ. xī běi dào jùn nèi chéng xiāng xiàn wǔ bǎi qī shí wǔ lǐ. dōng běi dào zhāng pǔ jùn wǔ bǎi liù shí lǐ. qù xī jīng qī qiān liù bǎi liù shí qī lǐ, qù dōng jīng liù qiān qī bǎi qī shí wǔ lǐ. hù yī wàn sān bǎi èr shí sì, kǒu wǔ wàn yī qiān liù bǎi qī shí sì.
(東至大海一百二十七里。南至大海八十五里。西至海豐郡海豐縣五百七十里。北至南康郡一千五百六十七里。東南到大海六十九里。西南到潮陽縣二百七十里。西北到郡內程鄉縣五百七十五里。東北到漳浦郡五百六十里。去西京七千六百六十七里,去東京六千七百七十五里。戶一萬三百二十四,口五萬一千六百七十四。)
cháo zhōu jīn lǐ hǎi yáng xiàn. yì gǔ mǐn yuè dì. qín shǔ nán hǎi jùn, qín mò shǔ wèi tuó. hàn chū shǔ nán yuè, hòu yì shǔ nán hǎi jùn. hòu hàn yīn zhī. jìn zhì dōng guān jùn, yòu fēn zhì yì ān jùn. sòng qí yīn zhī. liáng zhì dōng yáng zhōu, hòu gǎi wèi yíng zhōu, jí chén ér fèi. suí píng chén, zhì cháo zhōu yáng dì chū, zhì yì ān jùn. dà táng fù wèi cháo zhōu, huò wèi cháo yáng jùn. hàn jiē yáng xiàn dì. lǐng xiàn sān:
潮州(今理海陽縣。)亦古閩越地。秦屬南海郡,秦末屬尉佗。漢初屬南越,後亦屬南海郡。後漢因之。晉置東官郡,又分置義安郡。宋齊因之。梁置東揚州,後改為瀛州,及陳而廢。隋平陳,置潮州;煬帝初,置義安郡。大唐復為潮州,或為潮陽郡。(漢揭陽縣地。)領縣三:
hǎi yáng
海陽
cháo yáng
潮陽
chéng xiāng
程鄉
fēng sú
風俗
yáng zhōu rén xìng qīng yáng, ér shàng guǐ hǎo sì. měi wáng gāng jiě niǔ, yǔ nèi fēn bēng, jiāng huái bīn hǎi, dì fēi xíng shì, dé zhī yǔ shī, wèi bì qīng zhòng, gù bù xiá xiān zhēng. rán zhǎng huái dà jiāng, jiē kě jù shǒu. wú jìn sòng qí liáng chén jiē yuán jiāng huái yào hài zhī dì zhì bīng. mǐn yuè xiá zǔ, pì zài yī yú, píng shān fù hǎi, nán yǐ dé fǔ. hàn wǔ dì shí, dōng yuè wáng shù fǎn. zhū mǎi chén shàng yán yuē: gù dōng yuè wáng jū quán shān zhī shàng, yī rén shǒu xiǎn, qiān rén bù dé shàng. yǒng jiā zhī hòu, dì shì dōng qiān, yì guān bì nán, duō suǒ cuì zhǐ, yì wén rú shù, sī zhī wèi shèng. jīn suī lǘ yán jiàn pǐn, chù lì yì zhī jì, yín yǒng bù chuò, gài yīn yán xiè xú yǔ zhī fēng shàn yān.
揚州人性輕揚,而尚鬼好祀。每王綱解紐,宇內分崩,江淮濱海,地非形勢,得之與失,未必輕重,故不暇先爭。然長淮、大江,皆可拒守。(吳、晉、宋、齊、梁、陳皆緣江淮要害之地置兵。)閩越遐阻,僻在一隅,憑山負海,難以德撫。(漢武帝時,東越王數反。朱買臣上言曰:」故東越王居泉山之上,一人守險,千人不得上。」)永嘉之後,帝室東遷,衣冠避難,多所萃止,藝文儒術,斯之為盛。今雖閭閻賤品,處力役之際,吟詠不輟,蓋因顏、謝、徐、庾之風扇焉。