strong lǐ bā shí kāi yuán lǐ zuǎn lèi shí wǔ jí lǐ shí èr strong
禮八十 開元禮纂類十五 吉禮十二
shí hàn qí tài miào
時旱祈太廟
jiāng qí, yǒu sī bo rì rú bié yí.
將祈,有司卜日如別儀。
qián èr rì, shǒu gōng shè qí guān yǐ xià cì gè yú cháng suǒ. yòu xiào sǎo chú nèi wài. yòu wèi yì kǎn yú běi mén zhī nèi dào xī, fāng shēn qǔ zú róng wù.
前二日,守宮設祈官以下次各於常所。右校掃除內外。又為瘞埳於北門之內道西,方深取足容物。
qián yī rì, zhū qí guān qīng zhāi yú miào suǒ, zhū wèi lìng qí shǔ bū hòu yī kè gè yǐ qí fāng qì fú shǒu wèi miào mén, fèng lǐ shè bǎn wèi yú nèi wài, bìng rú cháng yí. shè wàng yì wèi yú táng zhī dōng běi, dāng yì kǎn xī xiàng. yòu shè fèng lǐ wèi yú yì kǎn dōng běi, nán xiàng, zàn zhě èr rén zài xī, shǎo tuì. tài miào lìng fú shì shén wò. yòu shuài qí shǔ yǐ zūn diàn léi xǐ fěi mì zhì bì fěi rù shè, jiē rú cháng yí, zhí zūn léi fěi mì zhě gè wèi yú zūn léi fěi mì zhī hòu. tài guān lìng xiān zhuàn jiǔ pú hǎi.
前一日,諸祈官清齋於廟所,諸衛令其屬晡後一刻各以其方器服守衛廟門,奉禮設版位於內外,並如常儀。設望瘞位於堂之東北,當瘞埳西向。又設奉禮位於瘞埳東北,南向,贊者二人在西,少退。太廟令拂拭神幄。又帥其屬以樽坫罍洗篚冪制幣篚入設,皆如常儀,執樽罍篚冪者各位於樽罍篚冪之後。太官令先饌酒脯醢。
gào rì, wèi míng sān kè, zhū gào guān yǐ xià gè fú qí fú, tài miào lìng liáng yùn lìng zhī shǔ rù shí zūn léi jí bì. měi shì, chūn xià yòng liǎng xī zūn, qiū dōng yòng liǎng zhe zūn. yī shí míng shuǐ wèi shàng, yī shí lǐ qí cì zhī. shān léi èr, yī shí xuán jiǔ wèi shàng, yī shí qīng jiǔ cì zhī. bì yǐ bái, gè zhǎng yī zhàng bā chǐ.
告日,未明三刻,諸告官以下各服其服,太廟令、良醞令之屬入實樽罍及幣。(每室,春夏用兩犧樽,秋冬用兩著樽。一實明水為上,一實醴齊次之。山罍二,一實玄酒為上,一實清酒次之。幣以白,各長一丈八尺。)
wèi míng èr kè, fèng lǐ shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. zàn yǐn yǐn yù shǐ bó shì tài miào lìng gōng wéi lìng tài zhù yǐ xià rù, dāng jiē xián běi miàn xī shàng. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, fán fèng lǐ yǒu cí, zàn zhě jiē chéng chuán. yù shǐ yǐ xià jiē zài bài qì, shēng, xíng sǎo chú yú shàng. tài miào lìng yǐ xià shēng zì dōng jiē, rù kāi kǎn shì, fèng chū xiàn zǔ yǐ xià jiǔ shì shén zhǔ, gè zhì yú zuò rú cháng yí. qì, gè yǐn jiù wèi.
未明二刻,奉禮帥贊者先入就位。贊引引御史、博士、太廟令、宮闈令、太祝以下入,當階閒北面西上。立定,奉禮曰:"再拜。"贊者承傳,(凡奉禮有詞,贊者皆承傳。)御史以下皆再拜訖,升,行掃除於上。太廟令以下升自東階,入開埳室,奉出獻祖以下九室神主,各置於座如常儀。訖,各引就位。
zhì míng, yè zhě yǐn qí guān yǐ xià jù jiù mén wài wèi. yè zhě yǐn qí guān, zàn yǐn yǐn zhí shì zhě cì rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." qí guān yǐ xià jiē zài bài.
質明,謁者引祈官以下俱就門外位。謁者引祈官,贊引引執事者次入就位。立定,奉禮曰:"再拜。"祈官以下皆再拜。
yè zhě jìn qí guān zhī zuǒ, bái:" yǒu sī jǐn jù, qǐng xíng shì." tuì fù wèi. tài guān lìng chū, shuài jìn zhuàn zhě fèng zhuàn chén yú dōng mén zhī wài. chū tài guān lìng chū, zhū tài zhù jù qǔ bì yú fěi, gè lì yú zūn suǒ. yè zhě yǐn qí guān shēng zì dōng jiē, yì xiàn zǔ miào shì hù qián, běi xiàng lì, tài zhù yǐ bì dōng xiàng shòu, qí guān shòu bì, jìn, běi miàn guì diàn yú xiàn zǔ shén zuò, fǔ fú, xìng, chū hù, běi xiàng zài bài. qì, yè zhě yǐn qí guān cì jìn bì yú yì zǔ yǐ xià zhū shì, jiē rú shàng yí. qì, yè zhě yǐn hái běn wèi. zhū tài zhù gè hái zūn suǒ.
謁者進祈官之左,白:"有司謹具,請行事。"退復位。太官令出,帥進饌者奉饌陳於東門之外。初太官令出,諸太祝俱取幣於篚,各立於樽所。謁者引祈官升自東階,詣獻祖廟室戶前,北向立,太祝以幣東向授,祈官受幣,進,北面跪奠於獻祖神座,俯伏,興,出戶,北向再拜。訖,謁者引祈官次進幣於懿祖以下諸室,皆如上儀。訖,謁者引還本位。諸太祝各還樽所。
tài guān lìng yǐn zhuàn rù zì zhèng mén, shēng zì tài jiē, zhū tài zhù yíng yǐn yú jiē shàng, gè shè shén zuò qián. qì, tài guān lìng yǐ xià jiàng fù wèi, zhū tài zhù gè hái zūn suǒ. yè zhě yǐn qí guān yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué qì, shēng zì dōng jiē, yì xiàn zǔ jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, qí guān zhuó lǐ qí qì, yè zhě yǐn qí guān rù yì xiàn zǔ shén zuò qián, běi xiàng guì diàn jué, fǔ fú, xìng, chū hù běi xiàng lì. tài zhù chí bǎn jìn yú hù wài zhī yòu, dōng xiàng guì dú zhù wén qí wén wèi shuǐ hàn lì jí huáng chóng jí zhēng fá sì yí, gè lín shí zhì zhī. qì, xìng, qí guān zài bài. tài zhù jìn, guì diàn bǎn yú shén zuò qián, fǔ fú, xìng, hái zūn suǒ. yè zhě yǐn qí guān cì yì yì zǔ yǐ xià zhū shì, jiē rú xiàn zǔ zhī yí. wéi bù guàn xǐ. qì, yè zhě yǐn qí guān yì dōng xù xī xiàng lì.
太官令引饌入自正門,升自太階,諸太祝迎引於階上,各設神座前。訖,太官令以下降復位,諸太祝各還樽所。謁者引祈官詣罍洗,盥手洗爵訖,升自東階,詣獻祖酒樽所,執樽者舉冪,祈官酌醴齊訖,謁者引祈官入詣獻祖神座前,北向跪奠爵,俯伏,興,出戶北向立。太祝持版進於戶外之右,東向跪讀祝文(其文為水旱、癘疾、蝗蟲及征伐四夷,各臨時制之。)訖,興,祈官再拜。太祝進,跪奠版於神座前,俯伏,興,還樽所。謁者引祈官次詣懿祖以下諸室,皆如獻祖之儀。(惟不盥洗。)訖,謁者引祈官詣東序西向立。
zhū tài zhù gè yǐ jué zhuó léi fú jiǔ, hé zhì yī jué, yī tài zhù chí jué jìn qí guān zhī zuǒ, běi xiàng lì. qí guān zài bài shòu jué, guì jì jiǔ, suì yǐn zú jué. tài zhù jìn shòu jué, fù yú diàn. qí guān fǔ fú, xìng, zài bài qì, yè zhě yǐn qí guān jiàng fù wèi.
諸太祝各以爵酌罍福酒,合置一爵,一太祝持爵進祈官之左,北向立。祈官再拜受爵,跪祭酒,遂飲卒爵。太祝進受爵,復於坫。祈官俯伏,興,再拜訖,謁者引祈官降復位。
zhū tài zhù gè rù shì, guì chè dòu rú shì, xìng, hái zūn suǒ. fèng lǐ yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. yǐ yǐn fú zhě bù bài. fèng lǐ yuē:" zài bài." qí guān yǐ xià jiē zài bài. qì, yè zhě jìn qí guān zhī zuǒ, bái:" qǐng jiù wàng yì wèi." fèng lǐ zàn zhě zhuǎn jiù yì kǎn dōng běi wèi, yè zhě yǐn qí guān jiù wàng yì wèi, xī xiàng lì. yú qí guān jiāng bài, zhū tài zhù gè zhí fěi jìn shén zuò qián, guì qǔ bì, xìng, jiàng zì tài jiē, yì yì kǎn, yǐ zhì bì zhì yú kǎn qì, fèng lǐ yuē:" kě yì." dōng xī miàn gè sì rén tián tǔ. bàn kǎn, yè zhě jìn qí guān zhī zuǒ, bái:" lǐ bì." yè zhě yǐn qí guān, zàn yǐn yǐn zhí shì zhě yǐ cì chū. chū bái lǐ bì, fèng lǐ zàn zhě hái běn wèi. yù shǐ tài zhù yǐ xià jù fù zhí shì wèi, lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." yù shǐ yǐ xià jù zài bài, zàn yǐn yǐn chū. tài miào lìng tài zhù gōng wéi lìng nà shén zhǔ rú cháng yí. qí zhù bǎn fán yú zhāi fāng. ruò dé suǒ qí, bào cí yòng tài láo, shòu zuò yǔ shí xiǎng tóng, yú yǔ gào lǐ tóng, jì wén lín shí zhì zhuàn.
諸太祝各入室,跪徹豆如式,興,還樽所。奉禮曰:"再拜。"在位者皆再拜。(已飲福者不拜。)奉禮曰:"再拜。"祈官以下皆再拜。訖,謁者進祈官之左,白:"請就望瘞位。"奉禮、贊者轉就瘞埳東北位,謁者引祈官就望瘞位,西向立。於祈官將拜,諸太祝各執篚進神座前,跪取幣,興,降自太階,詣瘞埳,以制幣置於埳訖,奉禮曰:"可瘞。"東西面各四人窴土。半埳,謁者進祈官之左,白:"禮畢。"謁者引祈官,贊引引執事者以次出。初白禮畢,奉禮、贊者還本位。御史太祝以下俱復執事位,立定,奉禮曰:"再拜。"御史以下俱再拜,贊引引出。太廟令、太祝、宮闈令納神主如常儀。其祝版燔於齋坊。(若得所祈,報祠用太牢,受胙與時享同,餘與告禮同,祭文臨時制撰。)
shí hàn qí tài shè
時旱祈太社
jiāng qí, yǒu sī bo rì rú bié yí. xíng shì jìn zhǐ yǔ xún shòu gào shè jì lǐ bìng tóng. tài shè zhù wén yuē:" wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, zǐ sì tiān zǐ mǒu jǐn qiǎn jù wèi xìng míng gǎn zhāo gào yú tài shè: yuán yǐ nóng yào, jiǔ què shí yǔ, wéi shén āi cǐ cāng shēng, fū jiàng líng yè. jǐn yǐ yù bó qīng zhuó pú hǎi míng jiàn yú tài shè, yǐ hòu tǔ jù lóng shì pèi shén zuò zhǔ, shàng xiǎng." tài jì zhù wén tóng. hòu tǔ shì zhù wén yuē" sì huáng dì mǒu jǐn qiǎn jù wèi xìng míng gǎn zhāo gào yú hòu tǔ shì", yú tóng shè. hòu jì wén tóng. dé yǔ bào yòng tài láo, yì bì xuè, yǐn fú shòu zuò yǔ zhèng jì tóng, yú yǔ gào lǐ tóng. tài shè zhù wén yuē:" wǎng yǐ jiǔ què shí yǔ, gǎn chén qíng chéng, wéi shén zhāo yòu, jiàng zī jiā yè, lǜ tǔ zhān qià, cāng shēng xián lài. jǐn yǐ yù bó xī qí zī shèng shù pǐn, míng jiàn yú tài shè, yǐ hòu tǔ jù lóng shì pèi shén zuò zhǔ, shàng xiǎng." tài jì hòu tǔ shì hòu jì zhù wén bìng tóng. měi pèi zuò wú yù bó zì.
將祈,有司卜日如別儀。行事進止與巡狩告社稷禮並同。太社祝文曰:"維某年歲次月朔日,子嗣天子某謹遣具位姓名敢昭告於太社:爰以農要,久闕時雨,惟神哀此蒼生,敷降靈液。謹以玉帛清酌脯醢明薦於太社,以后土句龍氏配神作主,尚饗。"(太稷祝文同。)后土氏祝文曰"嗣皇帝某謹遣具位姓名敢昭告於后土氏",餘同社。(后稷文同。得雨報用太牢,瘞幣血,飲福受胙與正祭同,餘與告禮同。太社祝文曰:"往以久闕時雨,敢陳情誠,惟神昭祐,降茲嘉液,率土霑洽,蒼生咸賴。謹以玉帛犧齊、粢盛庶品,明薦於太社,以后土句龍氏配神作主,尚饗。"太稷、后土氏、后稷祝文並同。每配座無玉帛字。)
shí hàn qí yuè zhèn yǐ xià yú běi jiāo bào cí tóng
時旱祈岳鎮以下於北郊(報祠同)
jiāng qí, yǒu sī shì rì rú bié yí. jiù qí jí yǒng tóng.
將祈,有司筮日如別儀。(就祈及禜同。)
qián èr rì, shǒu gōng shè qí guān yǐ xià cì yú dōng wěi zhī wài dào nán, běi xiàng, yǐ xī wèi shàng. shè chén zhuàn màn yú nèi wěi dōng mén wài dào běi, nán xiàng. yòu xiào sǎo chú tán zhī nèi wài, yòu wèi yì kǎn yú tán zhī rén dì, fāng shēn qǔ zú róng wù.
前二日,守宮設祈官以下次於東壝之外道南,北向,以西為上。設陳饌幔於內壝東門外道北,南向。右校掃除壇之內外,又為瘞埳於壇之壬地,方深取足容物。
qián yī rì, zhū qí guān qīng zhāi yú qí suǒ. zhū wèi lìng qí shǔ bū hòu yī kè gè yǐ qí fāng qì fú shǒu wèi wěi mén, jù qīng zhāi yī xiǔ. fèng lǐ shè qí guān wèi yú nèi wěi dōng mén zhī nèi dào běi, zhí shì wèi yú dào nán, měi děng yì wèi, jù chóng xíng xī miàn, yǐ běi wèi shàng. shè yù shǐ wèi yú tán xià xī nán, dōng xiàng, lìng shǐ péi qí hòu. shè fèng lǐ wèi yú qí guān xī nán, zàn zhě èr rén cì zhī, shǎo tuì, jù xī xiàng běi shàng. shè wàng yì wèi yú tán zhī dōng běi, xī xiàng. yòu shè qí guān mén wài wèi yú dōng wěi zhī wài dào nán, měi děng yì wèi, chóng xíng běi xiàng, yǐ xī wèi shàng. jiāo shè lìng yǐ jiǔ zūn rù shè yú wèi, yuè zhèn hǎi dú gè shān zūn èr, shān chuān gè shèn zūn èr, měi fāng jiē yú shén zuò zhī zuǒ, jù yòu xiàng. jiē yǒu diàn yǐ zhì jué. shè léi xǐ fěi mì gè yú qí fāng, jiē dào zhī zuǒ, jù nèi xiàng, zhí zūn léi fěi mì zhě wèi yú zūn léi fěi mì zhī hòu.
前一日,諸祈官清齋於祈所。諸衛令其屬晡後一刻各以其方器服守衛壝門,俱清齋一宿。奉禮設祈官位於內壝東門之內道北,執事位於道南,每等異位,俱重行西面,以北為上。設御史位於壇下西南,東向,令史陪其後。設奉禮位於祈官西南,贊者二人次之,少退,俱西向北上。設望瘞位於壇之東北,西向。又設祈官門外位於東壝之外道南,每等異位,重行北向,以西為上。郊社令以酒樽入設於位,岳鎮海瀆各山樽二,山川各蜃樽二,每方皆於神座之左,俱右向。(皆有坫以置爵。)設罍洗篚冪各於其方,皆道之左,俱內向,執樽罍篚冪者位於樽罍篚冪之後。
qí rì wèi míng èr kè, tài shǐ lìng jiāo shè lìng gè fú qí fú, shè yuè zhèn hǎi dú jí zhū shān chuān shén zuò gè yú qí fāng, jù nèi xiàng, xí jiē yǐ guǎn, shè shén wèi gè yú zuò shǒu.
其日未明二刻,太史令、郊社令各服其服,設岳鎮海瀆及諸山川神座各於其方,俱內向,席皆以莞,設神位各於座首。
wèi míng yī kè, zhū qí guān yǐ xià gè fú qí fú, jiāo shè lìng yǔ liáng yùn lìng zhī shǔ rù shí zūn léi, shān zūn shí yǐ lǐ qí, shèn zūn shí yǐ shěn qí, qí míng shuǐ gè shí yú shàng zūn. tài zhù yǐ bì zhì yú fěi, shè yú zhuàn suǒ. yuè zhèn hǎi dú jiē yǒu bì, gè yī fāng sè, jù yī zhàng bā chǐ. tài guān lìng shuài jìn zhuàn zhě shí biān dòu, rù shè yú nèi wěi dōng mén zhī wài zhuàn màn nèi. fèng lǐ shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. zàn yǐn yǐn yù shǐ tài zhù yǐ xià yǔ zhí zūn léi fěi mì zhě rù, yì nán fāng shān chuān zhī xī nán, dāng mén chóng xíng běi xiàng, yǐ xī wèi shàng. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, yù shǐ yǐ xià jiē zài bài. zhí zūn léi fěi mì zhě gè jiù wèi. zàn yǐn yǐn yù shǐ yǐ xià xíng sǎo chú rú cháng yí, chū, hái zhāi suǒ. fèng lǐ yǐ xià cì hái zhāi suǒ.
未明一刻,諸祈官以下各服其服,郊社令與良醞令之屬入實樽罍,(山樽實以醴齊,蜃樽實以沈齊,其明水各實於上樽。)太祝以幣置於篚,設於饌所。(岳鎮海瀆皆有幣,各依方色,俱一丈八尺。)太官令帥進饌者實籩豆,入設於內壝東門之外饌幔內。奉禮帥贊者先入就位。贊引引御史、太祝以下與執樽罍篚冪者入,詣南方山川之西南,當門重行北向,以西為上。立定,奉禮曰:"再拜。"贊者承傳,御史以下皆再拜。執樽罍篚冪者各就位。贊引引御史以下行掃除如常儀,出,還齋所。奉禮以下次還齋所。
zhì míng, yè zhě yǐn xiàn guān yǐ xià jù jiù mén wài wèi. fèng lǐ shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. zàn yǐn yǐn yù shǐ yǐ xià rù jiù wèi. yè zhě yǐn xiàn guān, zàn yǐn yǐn zhí shì zhě cì rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." xiàn guān yǐ xià jiē zài bài.
質明,謁者引獻官以下俱就門外位。奉禮帥贊者先入就位。贊引引御史以下入就位。謁者引獻官,贊引引執事者次入就位。立定,奉禮曰:"再拜。"獻官以下皆再拜。
yè zhě jìn xiàn guān zhī zuǒ, bái:" yǒu sī jǐn jù, qǐng xíng shì." tuì fù wèi. fèng lǐ yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. tài zhù gè qǔ bì yú fěi yǐ shòu xiàn guān, xiàn guān shòu bì, yì dōng yuè zuò, zhū tài zhù gè diàn bì yú zhū yuè zhèn hǎi dú zhī zuò, yè zhě yǐn xiàn guān zài bài qì, jiàng hái běn wèi.
謁者進獻官之左,白:"有司謹具,請行事。"退復位。奉禮曰:"再拜。"在位者皆再拜。太祝各取幣於篚以授獻官,獻官受幣,詣東嶽座,諸太祝各奠幣於諸岳鎮海瀆之座,謁者引獻官再拜訖,降還本位。
yú xiàn guān chū shòu bì, tài guān lìng shuài jìn zhuàn zhě fèng zhuàn chén yú dōng mén zhī wài xiàn guān diàn bì zài bài qì, tài guān lìng yǐn zhuàn rù, zhū tài zhù yíng yǐn yú zuò shǒu, gè diàn yú shén zuò qián. shī shè qì, tài guān lìng yǐ xià hái běn wèi, zhū tài zhù gè hái zūn suǒ. yè zhě yǐn xiàn guān yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué, yì dōng yuè jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, xiàn guān zhuó jiǔ, yè zhě yǐn xiàn guān jìn dōng yuè shén zuò qián, dōng xiàng guì diàn jué, xìng, shǎo tuì, dōng xiàng lì. chū xiàn guān jìn diàn, zhù shǐ yǐ jué zhuó jiǔ zhù diàn dōng zhèn yǐ xià, hái zūn suǒ. tài zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, nán miàn guì dú zhù wén yuē:" gǎn zhāo gào yú dōng fāng yuè zhèn hǎi dú: jiǔ què shí yǔ, lí yuán kuāng jù, wéi shén āi jiù cāng shēng, fū jiàng jiā yè, jǐn yǐ zhì bì qīng zhuó pú hǎi, míng jiàn yú dōng fāng yuè zhèn hǎi dú, shàng xiǎng." tài zhù xìng, xiàn guān zài bài, tài zhù jìn, guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ. xiàn guān zài bài qì, yè zhě yǐn xiàn guān yǐ cì xiàn zhū fāng yuè zhèn hǎi dú rú dōng fāng zhī yí. zhū fāng zhù wén bìng tóng. qì, yè zhě yǐn xiàn guān hái běn wèi.
於獻官初受幣,太官令帥進饌者奉饌陳於東門之外;獻官奠幣再拜訖,太官令引饌入,諸太祝迎引於座首,各奠於神座前。施設訖,太官令以下還本位,諸太祝各還樽所。謁者引獻官詣罍洗,盥手洗爵,詣東嶽酒樽所,執樽者舉冪,獻官酌酒,謁者引獻官進東嶽神座前,東向跪奠爵,興,少退,東向立。初獻官進奠,祝史以爵酌酒助奠東鎮以下,還樽所。太祝持版進於神座之右,南面跪讀祝文曰:"敢昭告於東方岳鎮海瀆:久闕時雨,黎元恇懼,惟神哀救蒼生,敷降嘉液,謹以制幣清酌脯醢,明薦於東方岳鎮海瀆,尚饗。"太祝興,獻官再拜,太祝進,跪奠版於神座,興,還樽所。獻官再拜訖,謁者引獻官以次獻諸方岳鎮海瀆如東方之儀。(諸方祝文並同。)訖,謁者引獻官還本位。
chū xiàn dōng yuè, zàn yǐn cì yǐn xiàn guān jiù léi xǐ guàn shǒu xǐ jué qì, yì dōng fāng shān chuān jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, xiàn guān zhuó jiǔ qì, zàn yǐn yǐn xiàn guān jìn yì dōng fāng shān chuān shǒu zuò qián, guì diàn jué, xìng, shǎo tuì, dōng xiàng lì. chū xiàn guān diàn jiǔ, zhāi láng zhuó jiǔ zhù diàn, qì, hái zūn suǒ. zhù shǐ chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, xī xiàng guì dú zhù wén. wén tóng yuè jì. zhù xìng, xiàn guān zài bài, guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ. xiàn guān zài bài qì, zàn yǐn yǐn xiàn guān yǐ cì xiàn zhū fāng shān chuān rú dōng fāng zhī yí. zhū fāng zhù wén jiē tóng. qì, zàn yǐn yǐn xiàn guān hái běn wèi. zhū zhù gè jìn, guì chè dòu rú shì, xìng, hái zūn suǒ. fèng lǐ yuē:" zài bài." xiàn guān yǐ xià jiē zài bài.
初獻東嶽,贊引次引獻官就罍洗盥手洗爵訖,詣東方山川酒樽所,執樽者舉冪,獻官酌酒訖,贊引引獻官進詣東方山川首座前,跪奠爵,興,少退,東向立。初獻官奠酒,齋郎酌酒助奠,訖,還樽所。祝史持版進於神座之右,西向跪讀祝文。(文同岳祭。)祝興,獻官再拜,跪奠版於神座,興,還樽所。獻官再拜訖,贊引引獻官以次獻諸方山川如東方之儀。(諸方祝文皆同。)訖,贊引引獻官還本位。諸祝各進,跪徹豆如式,興,還樽所。奉禮曰:"再拜。"獻官以下皆再拜。
yè zhě jìn xiàn guān zhī zuǒ, bái:" qǐng jiù wàng yì wèi." yè zhě yǐn xiàn guān jiù wàng yì wèi, xī xiàng lì. yú zài wèi zhě jiāng bài, zhū tài zhù gè jìn shén zuò qián guì qǔ bì, zhì yú kǎn. fèng lǐ yuē:" kě yì." dōng xī xiāng gè èr rén tián tǔ. bàn kǎn, yè zhě jìn xiàn guān zhī zuǒ, bái:" lǐ bì." suì yǐn xiàn guān chū, zàn yǐn yǐn zhí shì zhě yǐ cì chū. yù shǐ tài zhù yǐ xià jù fù zhí shì wèi, lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." yù shǐ yǐ xià jiē zài bài, zàn yǐn yǐn chū. zhù bǎn fán yú zhāi suǒ. bào cí yòng shēng bì, yǐn fú shòu zuò yú dōng fāng yuè zhèn shān chuān shǒu zuò zhī qián. qí shān chuān wéi yǐn fú, jí bù shòu zuò. mái bì xuè yǔ zhèng jì tóng, yú yǔ qí lǐ tóng, zhù wén yǔ bào shè tóng.
謁者進獻官之左,白:"請就望瘞位。"謁者引獻官就望瘞位,西向立。於在位者將拜,諸太祝各進神座前跪取幣,置於埳。奉禮曰:"可瘞。"東西廂各二人窴土。半埳,謁者進獻官之左,白:"禮畢。"遂引獻官出,贊引引執事者以次出。御史太祝以下俱復執事位,立定,奉禮曰:"再拜。"御史以下皆再拜,贊引引出。祝版燔於齋所。(報祠用牲幣,飲福受胙於東方岳鎮山川首座之前。其山川唯飲福,即不受胙。埋幣血與正祭同,餘與祈禮同,祝文與報社同。)
shí hàn jiù qí yuè zhèn hǎi dú
時旱就祈岳鎮海瀆
qián yī rì, zhū qí guān jiē yú qí suǒ qīng zhāi yī xiǔ. suǒ sī qīng sǎo nèi wài, yòu wèi yì kǎn yú tán nán rú cháng. fèng lǐ shè qí guān wèi yú tán dōng nán, zhí shì zhě wèi yú qí guān dōng nán, fèng lǐ wèi yú zhí shì xī nán, zàn zhě èr rén zài nán, chà tuì, jù xī miàn běi shàng. yòu shè tài zhù fèng bì wèi yú yì kǎn zhī nán, běi xiàng. hǎi dú jí shè fèng bì wèi xiàng shěn suǒ. yòu shè qí guān yǐ xià mén wài wèi yú nán mén zhī wài dào dōng, chóng xíng, xī miàn běi shàng. shè zūn diàn léi fěi gè yú cháng suǒ, zhí zūn léi fěi zhě gè wèi yú zūn léi fěi zhī hòu.
前一日,諸祈官皆於祈所清齋一宿。所司清掃內外,又為瘞埳於壇南如常。奉禮設祈官位於壇東南,執事者位於祈官東南,奉禮位於執事西南,贊者二人在南,差退,俱西面北上。又設太祝奉幣位於瘞埳之南,北向。(海瀆即設奉幣位向沈所。)又設祈官以下門外位於南門之外道東,重行,西面北上。設樽坫罍篚各於常所,執樽罍篚者各位於樽罍篚之後。
qí rì wèi míng, qí guān yǐ xià gè fú qí fú, suǒ sī shuài qí shǔ rù shè shén zuò jí shí zūn léi rú cháng yí, tài zhù yǐ bì zhì yú fěi, bì gè yī fāng sè, zhǎng zhàng bā chǐ. zhǎng zhuàn zhě shí biān dòu. biān yī, shí pú. dòu yī, shí hǎi. fèng lǐ shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. zàn yǐn yǐn tài zhù jí zhí zūn léi fěi zhě rù, dāng tán nán chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, tài zhù yǐ xià jiē zài bài. zhí zūn léi zhě gè jiù wèi. zàn yǐn yǐn tài zhù shēng zì dōng bì, xíng sǎo chú yú shàng qì, jiàng, xíng sǎo chú yú xià, jiē jiù wèi.
其日未明,祈官以下各服其服,所司帥其屬入設神座及實樽罍如常儀,太祝以幣置於篚,(幣各依方色,長丈八尺。)掌饌者實籩豆。(籩一,實脯。豆一,實醢。)奉禮帥贊者先入就位。贊引引太祝及執樽罍篚者入,當壇南重行北面,以西為上。立定,奉禮曰:"再拜。"贊者承傳,太祝以下皆再拜。執樽罍者各就位。贊引引太祝升自東陛,行掃除於上訖,降,行掃除於下,皆就位。
zhì míng, yè zhě yǐn qí guān, zàn yǐn yǐn zhí shì zhě jù rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." qí guān yǐ xià jiē zài bài. qí xiān bài zhě bù bài. yè zhě jìn qí guān zhī zuǒ, bái:" yǒu sī jǐn jù, qǐng xíng shì." tuì fù wèi. fèng lǐ yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. chū bái qǐng xíng shì, zhǎng zhuàn zhě shuài jìn zhuàn zhě fèng zhuàn chén yú dōng mén wài. qí guān bài qì, tài zhù guì qǔ bì yú fěi yǐ shòu qí guān, qí guān fèng bì zhì yú shén zuò, qí guān bài qì, jiàng fù wèi. zhǎng zhuàn zhě yǐn zhuàn rù, shēng zì nán bì, tài zhù yíng yǐn yú tán shàng, jìn shè yú zuò qián. shè qì, zhǎng zhuàn zhě yǐ xià jiàng fù zhí shì wèi.
質明,謁者引祈官,贊引引執事者俱入就位。立定,奉禮曰:"再拜。"祈官以下皆再拜。(其先拜者不拜。)謁者進祈官之左,白:"有司謹具,請行事。"退復位。奉禮曰:"再拜。"在位者皆再拜。初白請行事,掌饌者帥進饌者奉饌陳於東門外。祈官拜訖,太祝跪取幣於篚以授祈官,祈官奉幣置於神座,祈官拜訖,降復位。掌饌者引饌入,升自南陛,太祝迎引於壇上,進設於座前。設訖,掌饌者以下降復執事位。
yè zhě yǐn qí guān yì léi xǐ guàn shǒu xǐ jué, shēng zì nán bì, yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, qí guān zhuó jiǔ, yè zhě yǐn qí guān jìn, běi miàn guì diàn yú shén zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, běi xiàng lì. tài zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, dōng miàn guì dú zhù wén. wén yǔ qí shè tóng. yù zhèn hǎi dú gè suí qí chēng. zhù xìng, qí guān zài bài, zhù jìn guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ. qí guān bài qì, yè zhě yǐn qí guān jiàng fù wèi. tài zhù jìn guì chè dòu rú shì, hái zūn suǒ. fèng lǐ yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài.
謁者引祈官詣罍洗盥手洗爵,升自南陛,詣酒樽所,執樽者舉冪,祈官酌酒,謁者引祈官進,北面跪奠於神座前,俯伏,興,少退,北向立。太祝持版進於神座之右,東面跪讀祝文。(文與祈社同。獄鎮海瀆各隨其稱。)祝興,祈官再拜,祝進跪奠版於神座,興,還樽所。祈官拜訖,謁者引祈官降復位。太祝進跪徹豆如式,還樽所。奉禮曰:"再拜。"在位者皆再拜。
yè zhě jìn qí guān zhī zuǒ, bái:" qǐng jiù wàng yì wèi." yè zhě yǐn qí guān jiù wàng yì wèi, xī xiàng lì. yú zài wèi zhě jiāng bài, tài zhù jìn shén zuò qián guì qǔ bì, zhì yú kǎn. dōng xī miàn gè èr rén tián tǔ, bàn kǎn, hǎi dú zé yǐ bì shěn zhī. fèng lǐ yuē:" zài bài." qí guān yǐ xià jiē zài bài. yè zhě jìn qí guān zhī zuǒ, bái:" lǐ bì." suì yǐn qí guān chū, zàn yǐn yǐn zhí shì zhě yǐ cì chū. tài zhù yǐ xià jù fù zhí shì wèi, lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." tài zhù yǐ xià jiē zài bài yǐ chū, fèng lǐ zàn zhě yǐ cì chū. qí zhù bǎn fán yú zhāi suǒ. dé yǔ bào cí yòng tè shēng. qí shěn yì bì xuè jí yǐn fú shòu zuò jiē yǔ zhèng jì tóng, yú yǔ qí lǐ tóng, zhù wén yǔ běi jiāo bào cí tóng.
謁者進祈官之左,白:"請就望瘞位。"謁者引祈官就望瘞位,西向立。於在位者將拜,太祝進神座前跪取幣,置於埳。東西面各二人窴土,半埳,(海瀆則以幣沈之。)奉禮曰:"再拜。"祈官以下皆再拜。謁者進祈官之左,白:"禮畢。"遂引祈官出,贊引引執事者以次出。太祝以下俱復執事位,立定,奉禮曰:"再拜。"太祝以下皆再拜以出,奉禮、贊者以次出。其祝版燔於齋所。(得雨報祠用特牲。其沈瘞幣血及飲福受胙皆與正祭同,餘與祈禮同,祝文與北郊報祠同。)
jiǔ yǔ yǒng jì guó mén
久雨禜祭國門
jiāng jì, yǒu sī shì rì rú bié yí.
將祭,有司筮日如別儀。
qián yī rì, zhū jì guān qīng zhāi yú jì suǒ, yòu xiào sǎo chú jì suǒ, tài guān chéng xiān zhuàn jiǔ pú hǎi. zūn yǐ piáo jī.
前一日,諸祭官清齋於祭所,右校掃除祭所,太官丞先饌酒脯醢。(樽以瓢齎。)
qí rì zhì míng, jiāo shè chéng shuài qí shǔ shè shén zuò, jiē nèi xiàng. shè jiǔ zūn gè yú shén zuò zhī zuǒ, shè léi xǐ jí fěi yú jiǔ zūn zhī zuǒ, jù nèi xiàng, bìng shí yǐ jīn jué. zhí zūn léi xǐ fěi zhě gè wèi yú zūn léi xǐ fěi zhī hòu. fèng lǐ shè xiàn guān wèi yú léi xǐ zhī zuǒ ér yòu xiàng, zhí shì zhě yú qí hòu, jiē yǐ jìn shén wèi shàng. jiāo shè chéng yǔ liáng yùn zhī shǔ shí zūn léi. xiàn guān yǐ xià jù jiù wèi, lì dìng, yè zhě zàn bài, xiàn guān yǐ xià jiē zài bài. zhù yǔ zhí zūn léi xǐ fěi zhě gè jiù wèi. tài guān chéng chū yì zhuàn suǒ.
其日質明,郊社丞帥其屬設神座,皆內向。設酒樽各於神座之左,設罍洗及篚於酒樽之左,俱內向,(並實以巾爵。)執樽罍洗篚者各位於樽罍洗篚之後。奉禮設獻官位於罍洗之左而右向,執事者於其後,皆以近神為上。郊社丞與良醞之屬實樽罍。獻官以下俱就位,立定,謁者贊拜,獻官以下皆再拜。祝與執樽罍洗篚者各就位。太官丞出詣饌所。
yè zhě jìn xiàn guān zhī zuǒ, bái:" yǒu sī jǐn jù, qǐng xíng shì." tuì fù wèi. tài guān chéng yǐn zhuàn rù, tài zhù yíng yǐn shè yú shén zuò qián qì, tài guān chéng yǐ xià hái běn wèi, zhù hái zūn suǒ. yè zhě yǐn xiàn guān yì léi xǐ guàn shǒu xǐ jué, yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, xiàn guān zhuó jiǔ, jìn shén zuò qián guì diàn jué, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, xiàng zuò lì. tài zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, guì dú zhù wén yuē:" wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, zǐ sì tiān zǐ qiǎn jù guān xìng míng gǎn zhāo gào yú guó mén: lín yǔ yān jiǔ, hài yú bǎi gǔ, wéi líng jiàng fú, yīng shí kāi jì. jǐn yǐ qīng zhuó jiā jiàn míng gào yú shén, shàng xiǎng." zhù xìng, xiàn guān zài bài, tài zhù guì diàn bǎn yú shén zuò, fǔ fú, xìng, hái zūn suǒ. xiàn guān zài bài qì, yè zhě yǐn hái běn wèi. zhù jìn guì chè dòu, fǔ fú, xìng, hái zūn suǒ. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě jù fù zhí shì wèi. yè zhě zàn bài, xiàn guān yǐ xià jiē zài bài. yè zhě jìn xiàn guān zhī zuǒ, bái:" lǐ bì." suì yǐn xiàn guān yǐ xià chū. měi jì jiē rú zhī. zhù bǎn jiē fán yú zhāi suǒ. ruò yǔ zhǐ, bào cí yòng shǎo láo, yǐn fú yǔ qí tóng. zhù wén yuē:" qián rì yǐ lín yǔ shì chén chéng dǎo, wéi shén jiàng zhǐ, yīng shí kāi jì. jǐn yǐ qīng zhuó shǎo láo, zī shèng shù pǐn, míng jiàn yú shén, shàng xiǎng."
謁者進獻官之左,白:"有司謹具,請行事。"退復位。太官丞引饌入,太祝迎引設於神座前訖,太官丞以下還本位,祝還樽所。謁者引獻官詣罍洗盥手洗爵,詣酒樽所,執樽者舉冪,獻官酌酒,進神座前跪奠爵,俯伏,興,少退,向座立。太祝持版進於神座之右,跪讀祝文曰:"維某年歲次月朔日,子嗣天子遣具官姓名敢昭告於國門:霖雨淹久,害於百穀,惟靈降福,應時開霽。謹以清酌嘉薦明告於神,尚饗。"祝興,獻官再拜,太祝跪奠版於神座,俯伏,興,還樽所。獻官再拜訖,謁者引還本位。祝進跪徹豆,俯伏,興,還樽所。祝與執樽罍篚者俱復執事位。謁者贊拜,獻官以下皆再拜。謁者進獻官之左,白:"禮畢。"遂引獻官以下出。每祭皆如之。祝版皆燔於齋所。(若雨止,報祠用少牢,飲福與祈同。祝文曰:"前日以霖雨式陳誠禱,惟神降祉,應時開霽。謹以清酌少牢,粢盛庶品,明薦於神,尚饗。")
zhū zhōu qí shè jì xiàn qí fù
諸州祈社稷(縣祈附)
qián èr rì, běn sī sǎo chú tán zhī nèi wài, yòu wèi yì kǎn yú tán běi rú cháng. shè shàng zuǒ xiàn zé xiàn chéng, yǐ xià fǎng cǐ. yǐ xià cì yú shè tán xī mén zhī wài dào běi, suí dì zhī yí.
前二日,本司掃除壇之內外,又為瘞埳於壇北如常。設上佐(縣則縣丞,以下仿此。)以下次於社壇西門之外道北,隨地之宜。
qián yī rì, zhū qí guān jiē yú jì suǒ qīng zhāi yī rì. zhǎng shì zhě zhuàn jiǔ pú hǎi. shè shàng zuǒ wèi yú jì tán xī běi, zhǎng shì yǐ xià wèi yú xī mén zhī nèi dào běi, jù chóng xíng dōng xiàng, yǐ nán wèi shàng. shè zàn chàng zhě wèi yú shàng zuǒ dōng běi, dōng miàn nán shàng. shè wàng yì wèi yú yì kǎn běi, nán xiàng rú cháng. shè shàng zuǒ yǐ xià mén wài wèi yú xī mén zhī wài dào nán, jù chóng xíng běi miàn, yǐ dōng wèi shàng.
前一日,諸祈官皆於祭所清齋一日。掌事者饌酒脯醢。設上佐位於稷壇西北,掌事以下位於西門之內道北,俱重行東向,以南為上。設贊唱者位於上佐東北,東面南上。設望瘞位於瘞埳北,南向如常。設上佐以下門外位於西門之外道南,俱重行北面,以東為上。
qí rì sù xìng, běn sī shuài qí shǔ shǒu shè tán sì mén, qù wěi jiǔ shí bù suǒ xiàn qī shí bù. jìn duàn xíng rén. zhǎng shì zhě rù shè shén xí zūn diàn léi xǐ fěi mì rú cháng jì zhī yí. měi zuò gè biān yī dòu yī, fěi shí jīn èr jué èr. pèi zuò jiē jué yī, bìng zhì yú diàn.
其日夙興,本司帥其屬守社壇四門,去壝九十步所(縣七十步。)禁斷行人。掌事者入設神席樽坫罍洗篚冪如常祭之儀。(每座各籩一豆一,篚實巾二爵二。配座皆爵一,並置於坫。)
zhì míng, shàng zuǒ yǐ xià gè fú qí fú, běn sī shuài zhǎng shì zhě rù shí zūn léi, zhù yǐ zhù bǎn gè zhì yú diàn, yòu yǐ bì gè zhì yú fěi, shè yú zhuàn suǒ. qí bì gè zhǎng yī zhàng bā chǐ. zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ yǐ xià jù jiù mén wài wèi. zàn chàng zhě xiān rù jiù wèi. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě rù, dāng shè tán běi, chóng xíng nán xiàng, yǐ dōng wèi shàng. lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zhù yǐ xià jiē zài bài. zhí zūn zhě gè shēng zì xī jiē, lì yú zūn suǒ, zhí léi fěi zhě gè jiù wèi. zhū zhù yì shè tán, shēng zì xī jiē, xíng sǎo chú qì, jiàng, yòu yì jì tán, shēng xíng sǎo chú qì, zhū zhù chū, fèng bì fěi rù, jiù yì kǎn běi wèi. zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ yǐ xià rù jiù wèi, lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." shàng zuǒ yǐ xià jiē zài bài.
質明,上佐以下各服其服,本司帥掌事者入實樽罍,祝以祝版各置於坫,又以幣各置於篚,設於饌所。(其幣各長一丈八尺。)贊禮者引上佐以下俱就門外位。贊唱者先入就位。祝與執樽罍篚者入,當社壇北,重行南向,以東為上。立定,贊唱者曰:"再拜。"祝以下皆再拜。執樽者各升自西階,立於樽所,執罍篚者各就位。諸祝詣社壇,升自西階,行掃除訖,降,又詣稷壇,升行掃除訖,諸祝出,奉幣篚入,就瘞埳北位。贊禮者引上佐以下入就位,立定,贊唱者曰:"再拜。"上佐以下皆再拜。
zàn lǐ zhě jìn shàng zuǒ zhī zuǒ, bái:" qǐng xíng shì." hái běn wèi. zàn chàng zhě yuē:" zài bài." shàng zuǒ yǐ xià jiē zài bài. chū bái qǐng xíng shì, zhǎng zhuàn zhě shuài zhí zhuàn zhě fèng zhuàn chén yú xī mén zhī wài. zhù yǐ bì běi xiàng shòu shàng zuǒ, zàn zhě yǐn shàng zuǒ shēng tán běi bì, nán xiàng guì diàn yú shè shén zuò qián qì, xìng, shǎo tuì zài bài qì, fù wèi. yòu zhù yǐ bì shòu shàng zuǒ, shàng zuǒ fèng bì, shēng jì tán guì diàn rú shè tán zhī yí. qì, zhǎng zhuàn zhě yǐn zhuàn rù, shè jì zhī zhuàn shēng zì běi jiē, pèi zuò zhī zhuàn shēng zì xī jiē, zhū zhù yíng yǐn yú tán shàng gè shè yú shén zuò qián qì, zhǎng zhuàn zhě jiàng zì xī jiē fù wèi, zhū zhù gè hái zūn suǒ.
贊禮者進上佐之左,白:"請行事。"還本位。贊唱者曰:"再拜。"上佐以下皆再拜。初白請行事,掌饌者帥執饌者奉饌陳於西門之外。祝以幣北向授上佐,贊者引上佐升壇北陛,南向跪奠於社神座前訖,興,少退再拜訖,復位。又祝以幣授上佐,上佐奉幣,升稷壇跪奠如社壇之儀。訖,掌饌者引饌入,社稷之饌升自北階,配座之饌升自西階,諸祝迎引於壇上各設於神座前訖,掌饌者降自西階復位,諸祝各還樽所。
zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué, zì shè tán běi jiē shēng, yì shè shén jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, shàng zuǒ zhuó jiǔ, jìn yì shén zuò qián, nán xiàng guì diàn jué, xìng, shǎo tuì, nán xiàng lì. zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, xī miàn guì dú zhù wén yuē:" suì yuè rì zi rú cháng. cì shǐ xìng míng, xiàn zé xiàn lìng xìng míng, xià fǎng cǐ. jǐn qiǎn jù wèi xìng míng gǎn zhāo gào yú shè shén, zì shè jì yǐ xià zhù wén bìng yǔ guó qí tóng. shàng xiǎng." qì, xìng, shàng zuǒ zài bài, zhù jìn guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ. shàng zuǒ zài bài qì, zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ yì pèi zuò jiǔ zūn suǒ, qǔ jué yú diàn, zhí zūn zhě jǔ mì, shàng zuǒ zhuó jiǔ, jìn yì hòu tǔ shì shén zuò qián, xī xiàng guì diàn jué, xìng, shǎo tuì, xī xiàng lì. zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī zuǒ, nán miàn guì dú zhù wén shàng xiǎng qì, xìng, shàng zuǒ zài bài, zhù jìn guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ. shàng zuǒ zài bài qì, zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ jiàng zì běi jiē, yì léi xǐ guàn shǒu xǐ jué, yì jì tán zhī běi jiē, shēng xiàn rú shè tán zhī yí. xiàn qì, zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ jiàng fù wèi. zhū zhù gè jìn shén zuò qián, guì chè dòu, xìng, hái zūn suǒ. zàn chàng zhě yuē:" zài bài." shàng zuǒ yǐ xià jiē zài bài.
贊禮者引上佐詣罍洗,盥手洗爵,自社壇北階升,詣社神酒樽所,執樽者舉冪,上佐酌酒,進詣神座前,南向跪奠爵,興,少退,南向立。祝持版進於神座之右,西面跪讀祝文曰:"歲月日子(如常。)刺史姓名,(縣則縣令姓名,下仿此。)謹遣具位姓名敢昭告於社神,(自社稷以下祝文並與國祈同。)尚饗。"訖,興,上佐再拜,祝進跪奠版於神座,興,還樽所。上佐再拜訖,贊禮者引上佐詣配座酒樽所,取爵於坫,執樽者舉冪,上佐酌酒,進詣后土氏神座前,西向跪奠爵,興,少退,西向立。祝持版進於神座之左,南面跪讀祝文尚饗訖,興,上佐再拜,祝進跪奠版於神座,興,還樽所。上佐再拜訖,贊禮者引上佐降自北階,詣罍洗盥手洗爵,詣稷壇之北階,升獻如社壇之儀。獻訖,贊禮者引上佐降復位。諸祝各進神座前,跪徹豆,興,還樽所。贊唱者曰:"再拜。"上佐以下皆再拜。
zàn lǐ zhě jìn shàng zuǒ zhī zuǒ, bái:" qǐng jiù wàng yì wèi." zàn zhě yǐn shàng zuǒ jiù wàng yì wèi, nán xiàng lì. zhù yǐ fěi jìn yú shén qián qǔ bì jí xuè shǔ jì fàn, jiē zhì yú kǎn. zàn chàng zhě yuē:" kě yì." kǎn dōng xī gè èr rén tián tǔ, bàn kǎn, zàn zhě jìn shàng zuǒ zhī zuǒ, bái:" lǐ bì." suì yǐn chū, zhū zhí shì zhě yǐ cì chū. zhū zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě jiàng fù zhí shì wèi, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zhù yǐ xià jù zài bài yǐ chū. qí zhù bǎn fán yú zhāi suǒ. dé yǔ bào cí yǐ yáng shǐ, qí jì qì zhī shù jí yǐn fú shòu zuò yì bì xuè jiē yǔ zhèng jì tóng, yú yǔ qí lǐ tóng. zhù wén zì shè jì jí hòu tǔ hòu jì děng bìng yǔ guó qí bào tóng.
贊禮者進上佐之左,白:"請就望瘞位。"贊者引上佐就望瘞位,南向立。祝以篚進於神前取幣及血、黍稷飯,皆寘於埳。贊唱者曰:"可瘞。"埳東西各二人窴土,半埳,贊者進上佐之左,白:"禮畢。"遂引出,諸執事者以次出。諸祝與執樽罍篚者降復執事位,贊唱者曰:"再拜。"祝以下俱再拜以出。其祝版燔於齋所。(得雨報祠以羊豕,其祭器之數及飲福、受胙、瘞幣血皆與正祭同,餘與祈禮同。祝文自社稷及后土、后稷等並與國祈報同。)
zhū zhōu qí zhū shén xiàn qí fù
諸州祈諸神(縣祈附)
qián yī rì, běn sī shè shàng zuǒ xiàn zé xiàn chéng, yǐ xià fǎng cǐ. yǐ xià cì yú qí suǒ, suí dì zhī yí. yòu wèi yì kǎn yú shén zuò zhī nán, fāng shēn qǔ zú róng wù. zhū qí guān jiē yú qí suǒ qīng zhāi yī rì. zhǎng shì zhuàn jiǔ pú hǎi. měi zuò biān dòu gè yī.
前一日,本司設上佐(縣則縣丞,以下仿此。)以下次於祈所,隨地之宜。又為瘞埳於神座之南,方深取足容物。諸祈官皆於祈所清齋一日。掌事饌酒脯醢。(每座籩豆各一。)
qí rì zhì míng, qù jì suǒ qī shí bù xiàn wǔ shí bù. jìn zhǐ xíng rén. shàng zuǒ yǐ xià gè fú qí fú. zhù shuài zhǎng shì zhě fèng xí rù shè shén zuò yú běi xiāng, nán xiàng. ruò gèng yǒu zhū zuò, zé yǐ xī wèi shàng. zàn lǐ zhě shuài zhí zūn zhě shè zūn yú shén zuò zhī zuǒ, běi xiàng shè xǐ yú jiǔ zūn dōng, běi xiàng léi shuǐ zài xǐ dōng, fěi zài xǐ xī, nán sì fěi shí yǐ jīn jué. zhí zūn léi fěi zhě gè wèi yú zūn léi fěi zhī hòu. shè shàng zuǒ yǐ xià wèi yú shén zuò dōng nán, chóng xíng xī miàn, yǐ běi wèi shàng. shè zàn chàng zhě wèi yú shàng zuǒ xī nán, xī xiàng. shè wàng yì wèi yú yì kǎn zhī nán, běi xiàng xī shàng. shè mén wài wèi yú dōng mén zhī wài dào nán, běi xiàng xī shàng. zhǎng shì zhě rù shí zūn léi. zhù yǐ zhù bǎn zhì yú diàn, yòu yǐ bì zhì yú fěi, shè yú zhuàn suǒ. qí bì gè zhǎng yī zhàng bā chǐ.
祈日質明,去祭所七十步(縣五十步。)禁止行人。上佐以下各服其服。祝帥掌事者奉席入設神座於北廂,南向。(若更有諸座,則以西為上。)贊禮者帥執樽者設樽於神座之左,北向;設洗於酒樽東,北向;罍水在洗東,篚在洗西,南肆;(篚實以巾爵。)執樽罍篚者各位於樽罍篚之後。設上佐以下位於神座東南,重行西面,以北為上。設贊唱者位於上佐西南,西向。設望瘞位於瘞埳之南,北向西上。設門外位於東門之外道南,北向西上。掌事者入實樽罍。祝以祝版置於坫,又以幣置於篚,設於饌所。(其幣各長一丈八尺。)
zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ yǐ xià jù jiù mén wài wèi. zàn chàng zhě xiān rù jiù wèi. zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě rù dāng shén zuò qián, chóng xíng, běi miàn xī shàng, lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zhù yǐ xià jiē zài bài. zhí zūn léi fěi zhě gè jiù wèi. zhù jìn shén zuò qián xíng sǎo chú qì, zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ yǐ xià rù jiù wèi, lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." shàng zuǒ yǐ xià jiē zài bài.
贊禮者引上佐以下俱就門外位。贊唱者先入就位。祝與執樽罍篚者入當神座前,重行,北面西上,立定,贊唱者曰:"再拜。"祝以下皆再拜。執樽罍篚者各就位。祝進神座前行掃除訖,贊禮者引上佐以下入就位,立定,贊唱者曰:"再拜。"上佐以下皆再拜。
zàn lǐ zhě jìn shàng zuǒ zhī zuǒ, bái:" qǐng xíng shì." hái běn wèi. zhù shēng yì jiǔ zūn suǒ, lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." shàng zuǒ yǐ xià jiē zài bài. chū bái qǐng xíng shì, zhǎng zhuàn zhě shuài zhí zhuàn zhě fèng zhuàn chén yú xī mén zhī wài. zhù yǐ bì shòu shàng zuǒ, shàng zuǒ shòu bì, guì diàn yú shén zuò qián qì, xìng, shǎo tuì zài bài qì, fù wèi. zhǎng zhuàn zhě yǐn zhuàn rù, zhù yíng yǐn yú zuò shǒu, gè shè yú shén zuò qián qì, zhí zhuàn zhě tuì fù wèi, zhù hái zūn suǒ.
贊禮者進上佐之左,白:"請行事。"還本位。祝升詣酒尊所,立定,贊唱者曰:"再拜。"上佐以下皆再拜。初白請行事,掌饌者帥執饌者奉饌陳於西門之外。祝以幣授上佐,上佐受幣,跪奠於神座前訖,興,少退再拜訖,復位。掌饌者引饌入,祝迎引於座首,各設於神座前訖,執饌者退復位,祝還樽所。
zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué, yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, shàng zuǒ zhuó jiǔ, zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ yì shén zuò qián, běi xiàng guì diàn jué, xìng, shǎo tuì, běi xiàng lì. zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, dōng miàn guì dú zhù wén wén yǔ qí shè tóng. qì, xìng, shàng zuǒ zài bài, zhù jìn guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ, ruò gèng yǒu zhū zuò, qí guān zhuó xiàn jiē rú qí yí, wéi bù guàn xǐ, qí zhù wén yǔ shàng tóng. zàn lǐ zhě yǐn shàng zuǒ hái běn wèi. zhù jìn shén zuò qián guì chè dòu, xìng, hái zūn suǒ. zàn chàng zhě yuē:" zài bài." shàng zuǒ yǐ xià jiē zài bài.
贊禮者引上佐詣罍洗,盥手洗爵,詣酒樽所,執樽者舉冪,上佐酌酒,贊禮者引上佐詣神座前,北向跪奠爵,興,少退,北向立。祝持版進於神座之右,東面跪讀祝文(文與祈社同。)訖,興,上佐再拜,祝進跪奠版於神座,興,還樽所,(若更有諸座,祈官酌獻皆如其儀,唯不盥洗,其祝文與上同。)贊禮者引上佐還本位。祝進神座前跪徹豆,興,還樽所。贊唱者曰:"再拜。"上佐以下皆再拜。
zàn lǐ zhě jìn shàng zuǒ zhī zuǒ, bái:" qǐng jiù wàng yì wèi." shàng zuǒ jiù wàng yì wèi, běi miàn lì. zhù yǐ bì xuè zhì yú kǎn, kǎn dōng xī gè èr rén tián tǔ. bàn kǎn, zàn lǐ zhě jìn shàng zuǒ zhī zuǒ, bái:" lǐ bì." suì yǐn shàng zuǒ yǐ xià chū. qì, zhù yǔ zhí zūn léi fěi zhě jù fù zhí shì wèi. zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zhù yǐ xià jiē zài bài yǐ chū. qí zhù bǎn fán yú zhāi suǒ. ruò qí hǎi dú děng, qí bì shěn zhī. shè fèng bì wèi, gè xiàng suǒ qí zhī shuǐ. shěn zhī shí jié, yī yǔ yì tóng. ruò qí xiān dài dì wáng, qí yì bì rú zhèng jì zhī lǐ.
贊禮者進上佐之左,白:"請就望瘞位。"上佐就望瘞位,北面立。祝以幣血寘於埳,埳東西各二人窴土。半埳,贊禮者進上佐之左,白:"禮畢。"遂引上佐以下出。訖,祝與執樽罍篚者俱復執事位。贊唱者曰:"再拜。"祝以下皆再拜以出。其祝版燔於齋所。(若祈海瀆等,其幣沈之。設奉幣位,各向所祈之水。沈之時節,一與瘞同。若祈先代帝王,其瘞幣如正祭之禮。)
dé yǔ bào cí, láo zhuàn yǐn fú shòu zuò yì bì xuè jiē tóng jì shè zhī lǐ, ruò fēi yuè zhèn hǎi dú xiān dài dì wáng, wéi yǐn fú, bù shòu zuò. qí yì kǎn zhī wèi, réng yī qí lǐ. ruò hǎi dú děng, shěn bì, yòu bìng shěn xuè. qí fèng bì xuè wèi jí shěn zhī yí jié, zhǔn qí shěn zhī lǐ. ruò bào cí xiān dài dì wáng, yì bì yǔ qí tóng. yú jiē yǔ qí lǐ tóng, zhù wén yǔ qí shè tóng.
得雨報祠,牢饌、飲福、受胙、瘞幣血皆同祭社之禮,(若非岳鎮海瀆、先代帝王,唯飲福,不受胙。其瘞埳之位,仍依祈禮。若海瀆等,沈幣,又並沈血。其奉幣血位及沈之儀節,准祈沈之禮。若報祠先代帝王,瘞幣與祈同。)餘皆與祈禮同,祝文與祈社同。
zhū zhōu yǒng chéng mén xiàn yǒng fù
諸州禜城門(縣禜附)
ruò lín yǔ bù zhǐ, yǒng jì chéng mén, shè shén zuò jiē nèi xiàng, shè piáo jī zhī zūn gè yú shén zuò zhī zuǒ, shè léi xǐ jí fěi yú jiǔ zūn zhī zuǒ, jù nèi xiàng. shè sī gōng xiàn zé xiàn wèi. wèi yú léi xǐ zhī zuǒ ér yòu xiàng, zhí shì zhě wèi yú qí hòu, jiē yǐ jìn shén wèi shàng. zàn lǐ zhě zàn bài. wú bì, bù wèi yì kǎn, yú yǔ qí zhū shén tóng. zhù wén yuē:" wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, zi cì shǐ xìng míng xiàn zé xiàn lìng xìng míng. qiǎn jù wèi xìng míng zhāo gào yú chéng mén: lín yǔ yān jiǔ, hài yú bǎi gǔ, wéi líng jiàng fú, yīng shí kāi jì. jǐn yǐ qīng zhuó jiā jiàn, míng gào yú chéng mén, shàng xiǎng." ruò yǔ zhǐ, bào cí yòng tè shēng yǐn fú, yú yǔ yǒng tóng. zhù yuē" qián yǐ lín yǔ, shì chén chéng dǎo, wéi líng jiàng zhǐ, yīng shí kāi jì". yú tóng shàng.
若霖雨不止,禜祭城門,設神座皆內向,設瓢齎之樽各於神座之左,設罍洗及篚於酒樽之左,俱內向。設司功(縣則縣尉。)位於罍洗之左而右向,執事者位於其後,皆以近神為上。贊禮者贊拜。無幣,不為瘞埳,餘與祈諸神同。祝文曰:"維某年歲次月朔日,子刺史姓名(縣則縣令姓名。)遣具位姓名昭告於城門:霖雨淹久,害於百穀,惟靈降福,應時開霽。謹以清酌嘉薦,明告於城門,尚饗。"若雨止,報祠用特牲飲福,餘與禜同。祝曰"前以霖雨,式陳誠禱,惟靈降祉,應時開霽"。(餘同上。)