strong lǐ liù shí jiǔ kāi yuán lǐ zuǎn lèi sì jí lǐ yī strong
禮六十九 開元禮纂類四 吉禮一

huáng dì dōng zhì sì yuán qiū zhēng yuè shàng xīn qí gǔ mèng xià yú sì jí shè shì bìng fù
皇帝冬至祀圓丘（正月上辛祈穀孟夏雩祀及攝事並附）

zhāi jiè sì guān zhāi jiè rú bié yí
齋戒（祀官齋戒如別儀）

qián sì qī rì, huáng dì sàn zhāi sì rì yú bié diàn zhì zhāi sān rì, qí èr rì yú tài jí diàn, yī rì yú xíng gōng. qián zhì zhāi yī rì, shàng shě fèng yù shè yù wò yú tài jí diàn xī xù jí shì nèi, jù dōng xiàng shàng shě zhí zhǎng zhāng wéi yú qián yíng xià. zhì zhāi zhī rì, zhì míng, zhū wèi lēi suǒ bù tún mén liè zhàng. zhòu lòu shàng shuǐ yī kè, shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." zhū wèi zhī shǔ gè dū qí duì, rù chén yú diàn tíng rú cháng yí. tōng shì shè rén yǐn wén wǔ wǔ pǐn yǐ shàng, cōng zhě péi wèi rú shì. zhū shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú, zhū shì chén bìng jié pèi, fán zhāi zhě zé jié pèi. jù yì gé fèng yíng. shàng shuǐ èr kè, shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." shàng shuǐ sān kè, huáng dì fú gǔn miǎn, shàng xīn fú tōng tiān guān jiàng shā páo yě. jié pèi, chéng yú chū zì xī fáng, qū zhí huá gài, jǐng bì shì wèi rú cháng yí. huáng dì jí yù zuò, dōng xiàng zuò, shì chén jiā shì rú cháng. yī kè qǐng, shì zhōng qián guì, zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, qǐng jiàng jiù zhāi shì." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì jiàng zuò, rù shì. wén wǔ shì chén gè hái běn sī, zhí wèi zhě rú cháng, tōng shì shè rén fēn yǐn péi wèi zhě yǐ cì chū.
前祀七日，皇帝散齋四日於別殿；致齋三日，其二日於太極殿，一日於行宮。前致齋一日，尚舍奉御設御幄於太極殿西序及室內，俱東向；尚舍直長張帷於前楹下。致齋之日，質明，諸衛勒所部屯門列仗。晝漏上水一刻，侍中版奏："請中嚴。"諸衛之屬各督其隊，入陳於殿庭如常儀。通事舍人引文武五品以上，蔥褶陪位如式。諸侍衛之官各服其器服，諸侍臣並結珮，（凡齋者則結珮。）俱詣閤奉迎。上水二刻，侍中版奏："外辦。"上水三刻，皇帝服袞冕，（上辛服通天冠、絳紗袍也。）結珮，乘輿出自西房，曲直華蓋，警蹕侍衛如常儀。皇帝即御座，東向坐，侍臣夾侍如常。一刻頃，侍中前跪，奏稱："侍中臣某言，請降就齋室。"俯伏，興，還侍位。皇帝降座，入室。文武侍臣各還本司，直衛者如常，通事舍人分引陪位者以次出。

fán yīng sì zhī guān, sàn zhāi sì rì, zhì zhāi sān rì. sàn zhāi jiē yú zhèng qǐn. zhì zhāi èr rì yú běn sī, yī rì yú sì suǒ. qí wú běn sī zhě, jiē yú sì suǒ yān. jìn shì zhī guān yīng cóng shēng zhě jí cóng sì qún guān zhū fāng kè shǐ, gè yú běn sī guǎn, qīng zhāi yī xiǔ. wú běn sī, gè yú jiā zhèng qǐn. zhū sì guān zhì zhāi zhī rì, gěi jiǔ shí jí míng yī bù, gè xí lǐ yú zhāi suǒ. shè shì, wú huáng dì zhāi yí. shàng xīn yú sì tóng. guāng lù qīng jiān qǔ míng shuǐ huǒ. tài guān lìng qǔ shuǐ yú yīn jiàn, qǔ huǒ yú yáng suì. huǒ yǐ gōng cuàn, shuǐ yǐ shí zūn yān. qián sì èr rì, tài wèi gào gāo zǔ shén yáo huáng dì miào, rú cháng gào zhī yí. gào yǐ pèi. yú sì, gào shén zuò zhǔ. mèng xià, tài zōng wén wǔ huáng dì miào. qián sì yī rì, zhū wèi lìng qí shǔ wèi hòu yī kè gè yǐ qí qì fú shǒu wěi, měi mén èr rén, měi yú yī rén. yǔ tài lè gōng rén jù qīng zhāi yī xiǔ yān.
凡應祀之官，散齋四日，致齋三日。（散齋皆於正寢。致齋二日於本司，一日於祀所。其無本司者，皆於祀所焉。）近侍之官應從升者及從祀群官、諸方客使，各於本司、館，清齋一宿。（無本司，各於家正寢。）諸祀官致齋之日，給酒食及明衣布，各習禮於齋所。（攝事，無皇帝齋儀。上辛、雩祀同。）光祿卿監取明水火。（太官令取水於陰鑒，取火於陽燧。火以供爨，水以實樽焉。）前祀二日，太尉告高祖神堯皇帝廟，如常告之儀。（告以配。雩祀，告神作主。孟夏，太宗文武皇帝廟。）前祀一日，諸衛令其屬未後一刻各以其器服守壝，（每門二人，每隅一人。）與太樂工人俱清齋一宿焉。

chén shè
陳設

qián sì sān rì, shàng shě zhí zhǎng shī dà cì yú wài wěi dōng mén zhī nèi dào běi, nán xiàng. shè shì, shǒu gōng shè sì guān gōng qīng yǐ xià cì yú dōng wěi zhī wài dào nán, běi xiàng xī shàng yān. shàng shě fèng yù pù yù zuò. wèi wèi shè wén wǔ shì chén cì shàng xīn yú sì, shǒu gōng shè wén wǔ shì chén cì yān. yú dà cì zhī qián, wén guān zài zuǒ, wǔ guān zài yòu, jù xiāng xiàng. shàng xīn yú sì, yú dà cì zhī hòu, jù nán xiàng. shè zhū sì guān cì yú dōng wěi zhī wài dào nán, cóng sì wén guān jiǔ pǐn yǐ shàng yú sì guān zhī dōng, dōng fāng nán fāng cháo jí shǐ yú wén guān zhī dōng, dōng fāng nán fāng fān kè yòu yú qí dōng, jù chóng xíng, měi děng yì wèi, běi xiàng xī shàng. jiè gōng xī gōng yú xī wěi zhī wài dào nán, wǔ guān jiǔ pǐn yǐ shàng yú jiè gōng xī gōng zhī xī, xī fāng běi fāng cháo jí shǐ yú wǔ guān zhī xī, xī fāng běi fāng fān kè yòu yú qí xī, jù chóng xíng, měi děng yì wèi, běi xiàng dōng shàng. qí bāo shèng hóu ruò zài cháo wèi, yú wén guān sān pǐn zhī xià. shè shì wú dà cì bāo shèng děng yí. shàng xīn yú sì tóng. shè chén zhuàn màn yú nèi wěi dōng mén xī mén zhī wài dào běi, nán xiàng běi mén zhī wài dào dōng, xī xiàng. tán shàng jí dōng fāng nán fāng wǔ bì zhī dōng, zhuàn chén yú dōng mén wài xī fāng jí nán fāng wǔ bì zhī xī, zhuàn chén yú xī mén wài běi fāng zhī zhuàn chén yú běi mén wài. shàng xīn yú sì dàn yǒu wěi dōng fāng zhī wài zhuàn yān.
前祀三日，尚舍直長施大次於外壝東門之內道北，南向。（攝事，守宮設祀官、公卿以下次於東壝之外道南，北向西上焉。）尚舍奉御鋪御座。衛尉設文武侍臣次（上辛、雩祀，守宮設文武侍臣次焉。）於大次之前，文官在左，武官在右，俱相向。（上辛、雩祀，於大次之後，俱南向。）設諸祀官次於東壝之外道南，從祀文官九品以上於祀官之東，東方、南方朝集使於文官之東，東方、南方蕃客又於其東，俱重行，每等異位，北向西上。介公、酅公於西壝之外道南，武官九品以上於介公、酅公之西，西方、北方朝集使於武官之西，西方、北方蕃客又於其西，俱重行，每等異位，北向東上。（其褒聖侯若在朝位，於文官三品之下。攝事無大次、褒聖等儀。上辛、雩祀同。）設陳饌幔於內壝東門西門之外道北，南向；北門之外道東，西向。（壇上及東方、南方午陛之東，饌陳於東門外；西方及南方午陛之西，饌陳於西門外；北方之饌陳於北門外。上辛、雩祀但有壝東方之外饌焉。）

qián sì èr rì, tài lè lìng shè gōng xuán zhī lè yú tán nán nèi wěi zhī wài. dōng fāng xī fāng qìng jù qǐ běi, zhōng jù cì zhī nán fāng běi fāng qìng jù qǐ xī, zhōng jù cì zhī. shè shí èr bó zhōng yú biān xuán zhī jiān, gè yī chén wèi. shù léi gǔ yú běi xuán zhī nèi, dào zhī zuǒ yòu. zhí jiàn gǔ yú sì yú. zhì chù yǔ yú xuán nèi. chù zài zuǒ, yǔ zài yòu. shè gē zhōng gē qìng yú tán shàng jìn nán, běi xiàng, qìng jù zài xī, zhōng jù zài dōng. qí páo zhú zhě lì yú tán xià, chóng xíng, běi xiàng, xiāng duì wèi shǒu. fán xuán jiē zhǎn ér biān zhī. zhū gōng rén gè wèi yú xuán hòu, dōng fāng xī fāng yǐ běi wèi shàng, nán fāng běi fāng yǐ xī wèi shàng. yòu xiào sǎo chú tán zhī nèi wài. jiāo shè lìng jī chái yú liáo tán, qí tán yú shén tán zhī jǐng dì, nèi wěi zhī wài. fāng yī zhàng, gāo zhàng èr chǐ, kāi shàng nán chū hù, fāng liù chǐ.
前祀二日，太樂令設宮懸之樂於壇南內壝之外。東方西方磬虡起北，鍾虡次之；南方北方磬虡起西，鍾虡次之。設十二鎛鍾於編懸之間，各依辰位。樹雷鼓於北懸之內，道之左右。植建鼓於四隅。置柷敔於懸內。（柷在左，敔在右。）設歌鐘歌磬於壇上近南，北向，磬虡在西，鍾虡在東。其匏竹者立於壇下，重行，北向，相對為首。（凡懸皆展而編之。）諸工人各位於懸後，東方、西方以北為上，南方、北方以西為上。右校掃除壇之內外。郊社令積柴於燎壇，（其壇於神壇之景地，內壝之外。）方一丈，高丈二尺，開上南出戶，方六尺。

qián sì yī rì, fèng lǐ shè yù wèi yú tán zhī dōng nán, xī xiàng shè wàng liáo wèi yú chái tán zhī běi, nán xiàng. shè sì guān gōng qīng wèi yú nèi wěi dōng mén zhī wài shàng xīn yú sì zé dōng mén nèi, shè shì yì rán. dào nán, fēn xiàn zhī guān yú gōng qīng zhī nán, shàng xīn yú sì wú fēn xiàn wèi, yǐ xià jiē rán. zhí shì zhě wèi yú qí hòu, měi děng yì wèi, jù chóng xíng, xī xiàng běi shàng. shè yù shǐ wèi yú tán xià, yī wèi yú dōng nán, xī xiàng yī wèi yú xī nán, dōng xiàng. shè fèng lǐ wèi yú lè xuán dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, chà tuì, jù xī xiàng. yòu shè fèng lǐ zàn zhě wèi yú liáo tán dōng běi, xī xiàng. jiē běi shàng. shè xié lǜ láng wèi yú tán shàng nán bì zhī xī, dōng xiàng. shè tài lè lìng wèi yú běi xuán zhī jiān, dāng tán běi xiàng. shè cóng sì wén guān jiǔ pǐn yǐ shàng wèi yú zhí shì zhī nán, dōng fāng nán fāng cháo jí shǐ yú wén guān zhī nán, dōng fāng nán fāng fān kè yòu yú qí nán, jù měi děng yì wèi, chóng xíng, xī xiàng běi shàng. jiè gōng xī gōng wèi yú zhōng wěi shàng xīn yú sì nèi wěi. xī mén zhī nèi dào nán, wǔ guān jiǔ pǐn yǐ shàng wèi yú jiè gōng xī gōng zhī nán, xī fāng běi fāng cháo jí shǐ yú wǔ guān zhī nán, xī fāng běi fāng fān kè yòu yú qí nán, jù měi děng yì wèi, chóng xíng, dōng xiàng běi shàng. qí bāo shèng hóu, yú wén guān sān pǐn zhī xià. zhū zhōu shǐ rén gè fēn fāng wèi yú cháo jí shǐ zhī hòu. shè shì wú bāo shèng yǐ shàng zhì cóng sì wèi. yòu shè sì guān jí cóng sì qún guān děng mén wài wèi yú dōng xī wěi mén zhī wài, rú shè cì zhī shì.　 shè shēng bǎng yú dōng wěi zhī wài, dāng mén xī xiàng. cāng shēng yī jū qián, yòu cāng shēng yī yòu qīng shēng yī zài běi, shǎo tuì, nán shàng. cì chì shēng yī huáng shēng yī bái shēng yī xuán shēng yī, yú sì wǔ fāng sè shēng gè èr. yòu chì shēng yī bái shēng yī shàng xīn yú sì wú rì yuè shēng. zài nán, jiē shǎo tuì, yǐ běi wèi shàng. yòu shè lǐn xī lìng wèi yú shēng xī nán, shǐ péi qí hòu, jù běi xiàng. shè zhū tài zhù wèi yú shēng dōng, gè dāng shēng hòu, zhù shǐ péi qí hòu, jù xī xiàng. shè tài cháng qīng shěng shēng wèi yú shēng qián, jìn běi, yòu shè yù shǐ wèi yú tài cháng qīng zhī xī, jù nán xiàng. shè jiǔ zūn zhī wèi, shàng dì tài zūn èr, xī zūn èr, shān léi èr, zài tán shàng dōng nán yú, běi xiàng. xiàng zūn èr, hú zūn èr, shān léi sì, zài tán xià nán bì zhī dōng, běi xiàng. jù xī shàng. shè pèi dì zhe zūn èr, xī zūn èr, xiàng zūn èr, shān léi èr, zài tán shàng yú shàng dì jiǔ zūn zhī dōng, běi xiàng xī shàng. wǔ dì rì yuè gè tài zūn èr, zài dì yī děng. shàng xīn zé wǔ dì gè tài zūn èr zhe zūn èr xī zūn èr léi yī, zài dì yī děng, shén zuò zhī zuǒ ér yòu xiàng, wú rì yuè yǐ xià zhū zuò, shè shì yì rán yě. nèi guān měi bì xián gè xiàng zūn èr, zài dì èr děng. zhōng guān měi bì xián gè hú zūn èr, zài dì sān děng. wài guān měi dào xián gè gài zūn èr, zài tán xià. zhòng xīng měi dào xián gè sàn zūn èr, yú nèi wěi zhī wài. fán zūn gè shè yú shén zuò zhī zuǒ ér yòu xiàng. zūn jiē jiā sháo mì. wǔ dì rì yuè yǐ shàng, jiē yǒu diàn yǐ zhì jué. yú sì wú rì yuè yǐ xià zūn, qí wǔ dì tài zūn xī zūn gè èr, léi yī, zài dì yī děng wǔ rén dì xī zūn gè èr, zài dì èr děng wǔ guān xiàng zūn gè èr, zài tán xià. shè yù xǐ yú wǔ bì dōng nán, yà xiàn zhōng xiàn tóng xǐ yú mǎo bì zhī nán, jù běi xiàng. shè yí dàn shè xǐ wǔ bì dōng nán, běi miàn. yú sì shè yà xiàn zhī xǐ yú yù dōng nán, wǔ guān xǐ yú zūn xī. léi shuǐ zài xǐ dōng, fěi zài xǐ xī, nán sì. fěi shí yǐ jīn jué. shè fēn xiàn léi xǐ fěi mì gè yú qí fāng bì dào zhī zuǒ, jù nèi xiàng. zhí zūn léi fěi mì zhě, gè yú zūn léi fěi mì zhī hòu. shè yù bì zhī fěi yú tán shàng xià zūn diàn zhī suǒ.
前祀一日，奉禮設御位於壇之東南，西向；設望燎位於柴壇之北，南向。設祀官、公卿位於內壝東門之外（上辛、雩祀則東門內，攝事亦然。）道南，分獻之官於公卿之南，（上辛、雩祀無分獻位，以下皆然。）執事者位於其後，每等異位，俱重行，西向北上。設御史位於壇下，一位於東南，西向；一位於西南，東向。設奉禮位於樂懸東北，贊者二人在南，差退，俱西向。又設奉禮、贊者位於燎壇東北，西向。皆北上。設協律郎位於壇上南陛之西，東向。設太樂令位於北懸之間，當壇北向。設從祀文官九品以上位於執事之南，東方、南方朝集使於文官之南，東方、南方蕃客又於其南，俱每等異位，重行，西向北上。介公、酅公位於中壝（上辛、雩祀內壝。）西門之內道南，武官九品以上位於介公、酅公之南，西方、北方朝集使於武官之南，西方、北方蕃客又於其南，俱每等異位，重行，東向北上。（其褒聖侯，於文官三品之下。諸州使人各分方位於朝集使之後。攝事無褒聖已上至從祀位。）又設祀官及從祀群官等門外位於東西壝門之外，如設次之式。　設牲榜於東壝之外，當門西向。蒼牲一居前，又蒼牲一、又青牲一在北，少退，南上。次赤牲一、黃牲一、白牲一、玄牲一，（雩祀五方色牲各二。）又赤牲一、白牲一（上辛、雩祀無日月牲。）在南，皆少退，以北為上。又設廩犧令位於牲西南，史陪其後，俱北向。設諸太祝位於牲東，各當牲後，祝史陪其後，俱西向。設太常卿省牲位於牲前，近北，又設御史位於太常卿之西，俱南向。設酒樽之位，上帝太樽二，犧樽二，山罍二，在壇上東南隅，北向。象樽二，壺樽二，山罍四，在壇下南陛之東，北向。俱西上。設配帝著樽二，犧樽二，象樽二，山罍二，在壇上於上帝酒樽之東，北向西上。五帝日月各太樽二，在第一等。（上辛則五帝各太樽二、著樽二、犧樽二、罍一，在第一等，神座之左而右向，無日月以下諸座，攝事亦然也。）內官每陛閒各象樽二，在第二等。中官每陛閒各壺樽二，在第三等。外官每道閒各概樽二，在壇下。眾星每道閒各散樽二，於內壝之外。凡樽各設於神座之左而右向。（樽皆加勺、冪。五帝日月以上，皆有坫以置爵。雩祀無日月以下樽，其五帝太樽犧樽各二，罍一，在第一等；五人帝犧樽各二，在第二等；五官象樽各二，在壇下。）設御洗於午陛東南，亞獻、終獻同洗於卯陛之南，俱北向。（攝儀但設洗午陛東南，北面。雩祀設亞獻之洗於御東南，五官洗於樽西。）罍水在洗東，篚在洗西，南肆。（篚實以巾、爵。）設分獻罍洗篚冪各於其方陛道之左，俱內向。執樽罍篚冪者，各於樽罍篚冪之後。設玉幣之篚於壇上下樽坫之所。

sì qián yī rì bū hòu, shàng xīn yú sì jiē sì rì wèi míng wǔ kè yān. tài shǐ lìng jiāo shè lìng gè cháng fú, shuài qí shǔ shēng, shè hào tiān shàng dì shén zuò yú tán shàng běi fāng, nán xiàng, xí yǐ gǎo jiē. shè gāo zǔ shén yáo huáng dì shén zuò yú sì zé shè tài zōng wén wǔ shèng huáng dì shén zuò yān. yú dōng fāng, xī xiàng, xí yǐ guǎn. shè wǔ fāng dì rì yuè shén zuò yú tán dì yī děng, qīng dì yú dōng bì zhī běi, chì dì yú nán bì zhī dōng, huáng dì yú nán bì zhī xī, bái dì yú xī bì zhī nán, hēi dì yú běi bì zhī xī, yú sì yòu shè wǔ rén dì zuò yú dì èr děng, rú wǔ fāng zhī bì wèi. yòu shè wǔ guān zuò yú tán xià dōng nán, xī xiàng běi shàng. wú rì yuè yǐ xià zhū xīng wèi. dà míng yú dōng bì zhī nán, shàng xīn bìng wú dà míng yǐ xià wèi yǐ. yè míng yú xī bì zhī běi, xí jiē yǐ gǎo jiē. yòu shè wǔ xīng shí èr chén hé hàn jí nèi guān wǔ shí wǔ zuò yú dì èr děng shí yǒu èr bì zhī jiān, gè yī fāng miàn, fán zuò jiē nèi xiàng. qí nèi guān yǒu běi chén zuò yú dōng bì zhī běi, yào pò bǎo yú běi bì zhī xī, běi dǒu yú nán bì zhī dōng, tiān yī tài yī jiē zài běi dǒu zhī dōng, wǔ dì nèi zuò yú yào pò bǎo zhī dōng, bìng chà zài háng wèi qián. yòu shè èr shí bā xiù jí zhōng guān bǎi wǔ shí jiǔ zuò yú dì sān děng, qí èr shí bā xiù jí dì zuò qī gōng rì xīng dì xí dà jiǎo shè tí tài wēi tài zǐ míng táng xuān yuán sān tái wǔ chē zhū wáng yuè xīng zhī nǚ jiàn xīng tiān jì děng shí qī zuò, bìng chà zài háng wèi qián. yòu shè wài guān bǎi wǔ zuò yú nèi wěi zhī nèi, yòu shè zhòng xīng sān bǎi liù shí zuò yú nèi wěi zhī wài, gè yī fāng cì shí yǒu èr dào zhī jiān, xí jiē yǐ guǎn. shè shén wèi gè yú zuò shǒu. suǒ sī chén yì bǎo jí jiā ruì děng yú lè xuán zhī běi dōng xī xiāng. hào tiān shàng dì jí pèi dì wǔ dì rì yuè zhī zuò shè qì, què shōu, zhì sì rì wèi míng wǔ kè, jiāo shè lìng tài shǐ lìng gè fú qí fú, shēng tán zhòng shè zhī. qí nèi guān zhōng guān wài guān zhòng xīng děng zhū zuò, yī shè dìng bù shōu yě.
祀前一日晡後，（上辛、雩祀皆祀日未明五刻焉。）太史令、郊社令各常服，帥其屬升，設昊天上帝神座於壇上北方，南向，席以稿秸。設高祖神堯皇帝神座（雩祀則設太宗文武聖皇帝神座焉。）於東方，西向，席以莞。設五方帝、日、月神座於壇第一等，青帝於東陛之北，赤帝於南陛之東，黃帝於南陛之西，白帝於西陛之南，黑帝於北陛之西，（雩祀又設五人帝座於第二等，如五方之陛位。又設五官座於壇下東南，西向北上。無日月以下諸星位。）大明於東陛之南，（上辛並無大明以下位矣。）夜明於西陛之北，席皆以稿秸。又設五星、十二辰、河漢及內官五十五座於第二等十有二陛之間，各依方面，凡座皆內向。其內官有北辰座於東陛之北，曜魄寶於北陛之西，北斗於南陛之東，天一、太一皆在北斗之東，五帝內座於曜魄寶之東，並差在行位前。又設二十八宿及中官百五十九座於第三等，其二十八宿及帝座、七公、日星、帝席、大角、攝提、太微、太子、明堂、軒轅、三台、五車、諸王、月星、織女、建星、天紀等十七座，並差在行位前。又設外官百五座於內壝之內，又設眾星三百六十座於內壝之外，各依方次十有二道之間，席皆以莞。設神位各於座首。所司陳異寶及嘉瑞等於樂懸之北東西廂。（昊天上帝及配帝、五帝、日月之座設訖，卻收，至祀日未明五刻，郊社令、太史令各服其服，升壇重設之。其內官中官外官眾星等諸座，一設定不收也。）

shěng shēng qì
省牲器

shěng shēng zhī rì, wǔ hòu shí kè, qù tán èr bǎi bù suǒ, xiǎng míng táng zé yú míng táng suǒ, miào xiǎng zé yú miào suǒ, jiē èr bǎi bù suǒ yān. zhū wèi zhī shǔ jìn duàn xíng rén. miào xiǎng zé tài lìng zhěng fú shén wò yān. bū hòu èr kè, jiāo shè lìng chéng shuài fǔ shǐ sān rén zhū yí èr rén xiǎng miào zé tài miào lìng shuài fǔ shǐ yě. jí zhāi láng, yǐ zūn diàn léi xǐ fěi mì rù shè yú wèi. miào xiǎng zé biān dòu guǐ xíng jiē shè wèi, jiā yǐ jīn gài. zhū qì wù jiē zhuó ér chén zhī. shēng tán zhě gè yóu qí bì, shēng miào táng zhě shēng zì dōng bì yān. bū hòu sān kè, yè zhě zàn yǐn gè yǐn sì guān gōng qīng yǐ xià jù jiù dōng wěi mén wài wèi, miào xiǎng zé wú wěi wài gōng qīng wèi yān. zhū tài zhù yǔ lǐn xī lìng yǐ shēng jiù bǎng wèi. yè zhě yǐn sī kōng, zhū yí bìng yǐn tài cháng qīng yě. zàn yǐn yǐn yù shǐ, rù yì tán dōng bì, shēng, xíng sǎo chú yú shàng, jiàng, xíng lè xuán yú xià, qì, chū hái běn wèi. chū, sī kōng jiāng shēng, yòu yè zhě yǐn tài cháng qīng, zàn yǐn yǐn yù shǐ, rù yì tán dōng bì, shēng, shì dí zhuó, yú shì zhuó gài, zhí zūn zhě jiē jǔ mì gào jié. miào xiǎng shēng dōng jiē. qì, yǐn jiàng jiù shěng shēng wèi, nán xiàng lì. lǐn xī lìng shǎo qián, yuē:" qǐng shěng shēng." tuì fù wèi. tài cháng qīng shěng shēng. lǐn xī lìng yòu qián, jǔ shǒu yuē:" tú." hái běn wèi. zhū tài zhù gè xún shēng yī zā, xī xiàng jǔ shǒu yuē:" chōng." jù hái běn wèi. zhū tài zhù yǔ lǐn xī lìng yǐ cì qiān shēng yì chú, shòu tài guān. yè zhě yǐn guāng lù qīng yì chú, shěng dǐng huò, shēn shì zhuó gài. yè zhě zàn yǐn gè yǐn sì guān yù shǐ miào xiǎng dàn yǐn yù shǐ. shěng shì zhuàn jù. jù hái zhāi suǒ. xiǎng miào zé jìn zhuàn zhě rù chè biān dòu guǐ fǔ xíng yǐ chū ér yǐ.
省牲之日，午後十刻，去壇二百步所，（享明堂則於明堂所，廟享則於廟所，皆二百步所焉。）諸衛之屬禁斷行人。（廟享則太令整拂神幄焉。）晡後二刻，郊社令丞帥府史三人、諸儀二人（享廟則太廟令帥府史也。）及齋郎，以樽、坫、罍、洗、篚、冪入設於位。（廟享則籩豆簋鈃皆設位，加以巾蓋。諸器物皆濯而陳之。升壇者各由其陛，升廟堂者升自東陛焉。）晡後三刻，謁者、贊引各引祀官、公卿以下俱就東壝門外位，（廟享則無壝外公卿位焉。）諸太祝與廩犧令以牲就榜位。謁者引司空，（諸儀並引太常卿也。）贊引引御史，入詣壇東陛，升，行掃除於上，降，行樂懸於下，訖，出還本位。初，司空將升，又謁者引太常卿，贊引引御史，入詣壇東陛，升，視滌濯，（於視濯溉，執樽者皆舉冪告絜。廟享升東階。）訖，引降就省牲位，南向立。廩犧令少前，曰："請省牲。"退復位。太常卿省牲。廩犧令又前，舉手曰："腯。"還本位。諸太祝各循牲一匝，西向舉手曰："充。"俱還本位。諸太祝與廩犧令以次牽牲詣廚，授太官。謁者引光祿卿詣廚，省鼎鑊，申視濯溉。謁者、贊引各引祀官、御史（廟享但引御史。）省視饌具。俱還齋所。（享廟則進饌者入徹籩豆簋簠鈃以出而已。）

sì rì, wèi míng shí wǔ kè, tài guān lìng shuài zǎi rén yǐ luán dāo gē shēng, zhù shǐ yǐ dòu qǔ máo xuè, gè zhì yú zhuàn suǒ, suì pēng shēng. miào xiǎng máo xuè měi zuò gòng shí yī dòu. zhù shǐ xǐ gān yú yù chàng. yòu qǔ lǜ liáo, měi zuò gè shí yī dòu. jù zhì zhuàn suǒ. lǜ liáo, cháng xián zhī yě.
祀日，未明十五刻，太官令帥宰人以鸞刀割牲，祝史以豆取毛血，各置於饌所，遂烹牲。（廟享毛血每座共實一豆。祝史洗肝於郁鬯。又取膟膋，每座各實一豆。俱置饌所。膟膋，腸閒脂也。）

luán jià chū gōng shàng xīn yú sì bìng tóng
鑾駕出宮（上辛雩祀並同）

qián chū gōng sān rì, běn sī xuān shè nèi wài, gè gōng qí zhí. shàng shě shè xíng gōng yú tán dōng, nán xiàng, suí dì zhī yí. shǒu gōng shè cóng sì guān wǔ pǐn yǐ shàng cì yú chéng tiān mén wài dōng xī cháo táng, rú cháng yí.
前出宮三日，本司宣攝內外，各供其職。尚舍設行宮於壇東，南向，隨地之宜。守宮設從祀官五品以上次於承天門外東西朝堂，如常儀。

qián èr rì, tài lè lìng shè gōng xuán zhī lè yú diàn tíng, rú cháng yí. jià chū, xuán ér bù zuò.
前二日，太樂令設宮懸之樂於殿庭，如常儀。（駕出，懸而不作。）

qí rì zhòu lòu shàng shuǐ wǔ kè, luán jià fā yǐn. fā yǐn qián qī kè, chuí yī gǔ, wèi yī yán. sān yán shí jié, qián yī rì shì zhōng zòu cái yě. shì zhōng zòu kāi gōng diàn mén jí chéng mén. wèi míng wǔ kè, chuí èr gǔ, wèi zài yán. shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." fèng lǐ láng shè cóng sì qún guān wǔ pǐn yǐ shàng wèi, wén guān yú dōng cháo táng zhī qián, xī xiàng, wǔ guān yú xī cháo táng zhī qián, dōng xiàng, jù chóng xíng běi shàng. cóng sì qún guān wǔ pǐn yǐ shàng yī shí kè jù jí cháo táng cì, gè fú qí fú. qí liù pǐn yǐ xià jí jiè gōng xī gōng bāo shèng hóu cháo jí shǐ zhū fāng kè shǐ děng, bìng jià chū zhī rì biàn fù sì suǒ. suǒ sī chén dà jià lǔ bù yú cháo táng. fā qián èr kè, chuí sān gǔ, wèi sān yán. zhū wèi zhī shǔ gè dū qí duì yǔ sà jǐ, yǐ cì rù chén yú diàn tíng. tōng shì shè rén yǐn cóng sì qún guān gè jiù cháo táng qián wèi. zhū shì wèi zhī guān gè fú qí qì fú. shì zhōng zhōng shū lìng yǐ xià, jù yì xī jiē fèng yíng. shì zhōng fù bǎo rú shì. chéng huáng lìng jìn yù hé yú tài jí diàn xī jiē zhī qián, nán xiàng. qiān niú jiāng jūn yī rén zhí zhǎng dāo lì yú hé qián, běi xiàng. huáng mén shì láng yī rén zài shì chén zhī qián, zàn zhě èr rén zài huáng mén zhī qián. shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." tài pú qīng shè yī ér shēng, zhèng lì zhí pèi. huáng dì fú gǔn miǎn, shàng xīn fú tōng tiān guān jiàng shā páo yě. chéng yú yǐ chū, jiàng zì xī jiē, chēng jǐng bì rú cháng. qiān niú jiāng jūn zhí pèi, huáng dì shēng hé, tài pú qīng lì shòu suī, shì zhōng zhōng shū lìng yǐ xià jiā shì rú cháng. huáng mén shì láng jìn, dāng luán jià qián guì, zòu chēng:" huáng mén shì láng chén mǒu yán, qǐng luán jià jìn fā." fǔ fú, xìng, tuì fù wèi. fán huáng mén shì láng zòu qǐng, jiē jìn luán jià qián, guì, zòu chēng" jù guān chén mǒu yán", qì, fǔ fú, xìng. luán jià dòng, yòu chēng jǐng bì, huáng mén shì láng yǔ zàn zhě jiā yǐn yǐ chū, qiān niú jiāng jūn jiā hé ér qū.
其日晝漏上水五刻，鑾駕發引。發引前七刻，搥一鼓，為一嚴。（三嚴時節，前一日侍中奏裁也。）侍中奏開宮殿門及城門。未明五刻，搥二鼓，為再嚴。侍中版奏："請中嚴。"奉禮郎設從祀群官五品以上位，文官於東朝堂之前，西向，武官於西朝堂之前，東向，俱重行北上。從祀群官五品以上依時刻俱集朝堂次，各服其服。（其六品以下及介公、酅公、褒聖侯、朝集使、諸方客使等，並駕出之日便赴祀所。）所司陳大駕鹵簿於朝堂。發前二刻，搥三鼓，為三嚴。諸衛之屬各督其隊與鈒戟，以次入陳於殿庭。通事舍人引從祀群官各就朝堂前位。諸侍衛之官各服其器服。侍中、中書令以下，俱詣西階奉迎。（侍中負寶如式。）乘黃令進玉輅於太極殿西階之前，南向。千牛將軍一人執長刀立於輅前，北向。黃門侍郎一人在侍臣之前，贊者二人在黃門之前。侍中版奏："外辦。"太僕卿攝衣而升，正立執轡。皇帝服袞冕，（上辛服通天冠絳紗袍也。）乘輿以出，降自西階，稱警蹕如常。千牛將軍執轡，皇帝升輅，太僕卿立授綏，侍中、中書令以下夾侍如常。黃門侍郎進，當鑾駕前跪，奏稱："黃門侍郎臣某言，請鑾駕進發。"俯伏，興，退復位。（凡黃門侍郎奏請，皆進鑾駕前，跪，奏稱"具官臣某言"，訖，俯伏，興。）鑾駕動，又稱警蹕，黃門侍郎與贊者夾引以出，千牛將軍夾輅而趨。

jià chū chéng tiān mén, zhì shì chén shàng mǎ suǒ, huáng mén shì láng zòu chēng:" qǐng luán jià quán tíng, chì shì chén shàng mǎ." shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." huáng mén shì láng tuì chēng:" shì chén shàng mǎ." zàn zhě chéng chuán, wén wǔ shì chén jiē shàng mǎ. zhū shì wèi zhī guān gè dū qí shǔ, zuǒ yòu yì jià, zài huáng huī nèi. fú bǎo láng fèng liù bǎo yǔ diàn zhōng jiān hòu bù cóng, zài huáng yuè nèi. shì zhōng zhōng shū lìng yǐ xià jiā shì yú hé qián, zàn zhě zài gòng fèng guān rén nèi. shì chén shàng mǎ bì, huáng mén shì láng zòu chēng:" qǐng chì chē yòu shēng." shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." huáng mén shì láng tuì fù wèi. qiān niú jiāng jūn shēng qì, huáng mén shì láng zòu chēng:" qǐng luán jià jìn fā." tuì fù wèi. luán jià dòng, chēng jǐng bì, gǔ chuán yīn rú cháng. bù míng gǔ chuī, bù dé xuān huá. qí cóng sì zhī guān, zài xuán wǔ duì hòu rú cháng yí.
駕出承天門，至侍臣上馬所，黃門侍郎奏稱："請鑾駕權停，飭侍臣上馬。"侍中前承制，退稱："制曰可。"黃門侍郎退稱："侍臣上馬。"贊者承傳，文武侍臣皆上馬。諸侍衛之官各督其屬，左右翊駕，在黃麾內。符寶郎奉六寶與殿中監後部從，在黃鉞內。侍中、中書令以下夾侍於輅前，贊者在供奉官人內。侍臣上馬畢，黃門侍郎奏稱："請敕車右升。"侍中前承制，退稱："制曰可。"黃門侍郎退復位。千牛將軍升訖，黃門侍郎奏稱："請鑾駕進發。"退復位。鑾駕動，稱警蹕，鼓傳音如常。不鳴鼓吹，不得諠譁。其從祀之官，在玄武隊後如常儀。

jià jiāng zhì, zhū sì guān jù cháo fú jié pèi, yè zhě yǐn lì yú cì qián, chóng xíng, běi xiàng xī shàng. jià zhì xíng gōng nán mén wài, huí hé nán xiàng. jiāng jūn jiàng, lì yú hé yòu. shì zhōng jìn, dāng luán jià qián guì, zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, qǐng jiàng hé." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì jiàng hé, chéng yú rù xíng gōng, sǎn shàn huá gài shì wèi jǐng bì rú cháng yí, sù wèi rú shì. yè zhě zàn yǐn gè yǐn sì guān, tōng shì shè rén fēn yǐn wén wǔ qún guān, jí xíng gōng cháo táng, wén zuǒ wǔ yòu, shè rén chéng zhǐ chì qún guān děng gè hái cì.
駕將至，諸祀官俱朝服結珮，謁者引立於次前，重行，北向西上。駕至行宮南門外，回輅南向。將軍降，立於輅右。侍中進，當鑾駕前跪，奏稱："侍中臣某言，請降輅。"俯伏，興，還侍位。皇帝降輅，乘輿入行宮，繖扇華蓋侍衛警蹕如常儀，宿衛如式。謁者、贊引各引祀官，通事舍人分引文武群官，集行宮朝堂，文左武右，舍人承旨敕群官等各還次。

diàn yù bó
奠玉帛

sì rì, wèi míng sān kè, zhū sì guān jí cóng sì zhī guān gè fú qí fú. jiāo shè lìng liáng yùn lìng gè shuài qí shǔ rù shí zūn léi yù bì. fán liù zūn zhī cì, tài zūn wèi shàng, shí yǐ fàn qí zhe zūn cì zhī, shí yǐ lǐ qí xī zūn cì zhī, shí yǐ àng qí xiàng zūn cì zhī, shí yǐ tí qí hú zūn cì zhī, shí yǐ shěn qí shān léi wèi xià, shí yǐ sān jiǔ. pèi dì zhe zūn wèi shàng, shí yǐ fàn qí xī zūn cì zhī, shí yǐ lǐ qí xiàng zūn cì zhī, shí yǐ àng qí shān léi wèi xià, shí yǐ qīng jiǔ. wǔ dì rì yuè jù yǐ tài zūn shí yǐ fàn qí, qí nèi guān zhī xiàng zūn shí yǐ tí qí, zhōng guān zhī hú zūn shí yǐ shěn qí, wài guān zhī gài zūn shí yǐ qīng jiǔ, zhòng xīng zhī sàn zūn shí yǐ xī jiǔ. qí jiē jiā míng shuǐ, jiǔ jiē jiā xuán jiǔ, gè shí yú shàng zūn. yù, shàng dì yǐ cāng bì, qīng dì yǐ qīng guī, chì dì yǐ chì zhāng, bái dì yǐ zōu yú, hēi dì yǐ xuán huáng, huáng dì yǐ huáng cóng, rì yuè yǐ guī bì. hào tiān shàng dì jí pèi dì zhī bì yǐ cāng, tiān dì rì yuè nèi guān yǐ xià, gè cóng fāng sè. gè zhǎng zhàng bā chǐ. shàng xīn, zé wǔ fāng dì gè tài zūn wèi shàng, shí yǐ fàn qí zhe zūn cì zhī, shí yǐ lǐ qí xī zūn cì zhī, shí yǐ àng qí. qí yòng yù, hào tiān shàng dì yǐ sì guī yǒu dǐ, yú tóng. wú rì yuè yǐ xià zūn. yú sì tóng yuán qiū, yòu yǒu wǔ rén dì zhī bì, yì fàng qí fāng yě. tài zhù yǐ yù bì zhì yú fěi. tài guān lìng shuài jìn zhuàn zhě shí zhū biān dòu fǔ guǐ děng, gè shè yú zhuàn màn nèi.
祀日，未明三刻，諸祀官及從祀之官各服其服。郊社令、良醞令各帥其屬入實樽、罍、玉、幣。（凡六樽之次，太樽為上，實以汎齊；著樽次之，實以醴齊；犧樽次之，實以盎齊；象樽次之，實以醍齊；壺樽次之，實以沈齊；山罍為下，實以三酒。配帝著樽為上，實以汎齊；犧樽次之，實以醴齊；象樽次之，實以盎齊；山罍為下，實以清酒。五帝日月俱以太樽實以汎齊，其內官之象樽實以醍齊，中官之壺樽實以沈齊，外官之概樽實以清酒，眾星之散樽實以昔酒。齊皆加明水，酒皆加玄酒，各實於上樽。玉，上帝以蒼璧，青帝以青珪，赤帝以赤璋，白帝以騶虞，黑帝以玄璜，黃帝以黃琮，日月以珪璧。昊天上帝及配帝之幣以蒼，天帝、日月、內官以下，各從方色。各長丈八尺。上辛，則五方帝各太樽為上，實以汎齊；著樽次之，實以醴齊；犧樽次之，實以盎齊。其用玉，昊天上帝以四珪有邸，餘同。無日月以下樽。雩祀同圓丘，又有五人帝之幣，亦放其方也。）太祝以玉幣置於篚。太官令帥進饌者實諸籩豆簠簋等，各設於饌幔內。

wèi míng èr kè, fèng lǐ shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. zàn yǐn yǐn yù shǐ bó shì zhū tài zhù jí lìng shǐ zhù shǐ yǔ zhí zūn léi fěi mì zhě, rù zì dōng wěi mén, dāng tán nán chóng xíng, běi miàn xī shàng. fán yǐn dǎo zhě, měi qū yī qūn xún yě. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, fán fèng lǐ yǒu cí, zàn zhě jiē chéng chuán. yù shǐ yǐ xià jiē zài bài. qì, zhí zūn léi fěi mì zhě gè jiù wèi. zàn yǐn yǐn yù shǐ zhū tài zhù yì tán dōng bì, yù shǐ yī rén tài zhù èr rén shēng, xíng sǎo chú yú shàng, jí dì yī děng yù shǐ yī rén tài zhù qī rén shēng, xíng sǎo chú yú xià. shàng xīn yú sì, zàn yǐn yǐn yù shǐ zhū tài zhù sǎo chú yú shàng, lìng shǐ zhù shǐ sǎo chú yú xià. qì, gè yǐn jiù wèi.
未明二刻，奉禮帥贊者先入就位。贊引引御史、博士、諸太祝及令史、祝史與執樽罍篚冪者，入自東壝門，當壇南重行，北面西上。（凡引導者，每曲一逡巡也。）立定，奉禮曰："再拜。"贊者承傳，（凡奉禮有詞，贊者皆承傳。）御史以下皆再拜。訖，執樽罍篚冪者各就位。贊引引御史、諸太祝詣壇東陛，御史一人、太祝二人升，行掃除於上，及第一等；御史一人、太祝七人升，行掃除於下。（上辛、雩祀，贊引引御史、諸太祝掃除於上，令史、祝史掃除於下。）訖，各引就位。

wèi míng yī kè, yè zhě zàn yǐn gè yǐn sì guān jí cóng sì qún guān kè shǐ děng jù jiù mén wài wèi. shè yí wú cóng sì qún guān kè shǐ, shàng xīn yú sì tóng. tài lè lìng shuài gōng rén èr wǔ cì rù jiù wèi, wén wǔ rù chén yú xuán nèi, wǔ wǔ lì yú xuán nán dào xī. qí shēng tán zhě jiē tuō lǚ yú xià, jiàng nà rú cháng yān. yè zhě yǐn sī kōng rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." sī kōng zài bài, qì, yè zhě yǐn sī kōng yì tán dōng bì, shēng, xíng sǎo chú yú shàng, jiàng, xíng lè xuán yú xià, qì, yǐn fù wèi. yè zhě zàn zhě gè yǐn sì guān jí cóng sì qún guān kè shǐ děng, cì rù jiù wèi.
未明一刻，謁者、贊引各引祀官及從祀群官、客使等俱就門外位。（攝儀無從祀群官、客使，上辛、雩祀同。）太樂令帥工人、二舞次入就位，文舞入陳於懸內，武舞立於懸南道西。（其升壇者皆脫履於下，降納如常焉。）謁者引司空入就位。立定，奉禮曰："再拜。"司空再拜，訖，謁者引司空詣壇東陛，升，行掃除於上，降，行樂懸於下，訖，引復位。謁者、贊者各引祀官及從祀群官、客使等，次入就位。

chū, wèi míng sān kè, zhū wèi liè dà jià zhàng wèi, chén shè rú shì. shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." chéng huáng lìng jìn yù hé yú xíng gōng nán mén wài, huí hé nán xiàng. ruò xíng gōng qù tán shāo yuǎn, yán jǐng rú shì yān.
初，未明三刻，諸衛列大駕仗衛，陳設如式。侍中版奏："請中嚴。"乘黃令進玉輅於行宮南門外，回輅南向。（若行宮去壇稍遠，嚴警如式焉。）

wèi míng yī kè, shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." huáng dì fú gǔn miǎn, chéng yú yǐ chū, sǎn shàn huá gài shì wèi rú cháng yí. shì zhōng fù bǎo, péi cóng rú shì. huáng dì shēng hé rú chū. huáng mén shì láng zòu:" qǐng luán jià jìn fā." hái shì wèi. luán jià dòng, chēng jǐng bì rú cháng, qiān niú jiāng jūn jiā hé ér qū. ruò xíng gōng qù tán shāo yuǎn, zòu shēng hé rú shì. jià zhì dà cì mén wài, huí hé nán xiàng. ruò jiāng jūn shēng hé, jí jiàng lì yú hé yòu yān. shì zhōng jìn, dāng luán jià qián guì, zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, qǐng jiàng hé." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì jiàng hé, chéng yú zhī dà cì, sǎn shàn huá gài shì wèi rú cháng yí.
未明一刻，侍中版奏："外辦。"皇帝服袞冕，乘輿以出，繖扇華蓋侍衛如常儀。（侍中負寶，陪從如式。）皇帝升輅如初。黃門侍郎奏："請鑾駕進發。"還侍位。鑾駕動，稱警蹕如常，千牛將軍夾輅而趨。（若行宮去壇稍遠，奏升輅如式。）駕至大次門外，回輅南向。（若將軍升輅，即降立於輅右焉。）侍中進，當鑾駕前跪，奏稱："侍中臣某言，請降輅。"俯伏，興，還侍位。皇帝降輅，乘輿之大次，繖扇華蓋侍衛如常儀。

jiāo shè lìng yǐ zhù bǎn jìn, yù shǔ qì, jìn chén fèng chū, jiāo shè lìng shòu, gè diàn yú diàn. huáng dì tíng dà cì bàn kè qǐng, tōng shì shè rén gè yǐn cóng sì wén wǔ qún guān jiè gōng xī gōng zhū fāng kè shǐ, jiē xiān rù jiù wèi. tài cháng bó shì yǐn tài cháng qīng lì yú dà cì mén wài, dāng mén běi xiàng.
郊社令以祝版進，御署訖，近臣奉出，郊社令受，各奠於坫。皇帝停大次半刻頃，通事舍人各引從祀文武群官、介公、酅公、諸方客使，皆先入就位。太常博士引太常卿立於大次門外，當門北向。

shì zhōng bǎn zòu:" wài bàn." zhì míng, huáng dì gǎi fú dà qiú ér miǎn, shàng xīn yú sì gài fú gǔn miǎn. chū cì, huá gài shì wèi rú cháng yí. shì zhōng fù bǎo, péi cóng rú shì. bó shì yǐn tài cháng qīng, tài cháng qīng yǐn huáng dì, fán tài cháng qīng qián dǎo, jiē bó shì xiān yǐn yān. zhì zhōng wěi mén wài. shàng xīn yú sì nèi wěi. diàn zhōng jiān jìn dà guī, shàng yī fèng yù yòu yǐ zhèn guī shòu diàn zhōng jiān, diàn zhōng jiān shòu, jìn. huáng dì jìn dà guī, zhí zhèn guī, huá gài zhàng wèi tíng yú mén wài, lǐ bù shàng shū yǔ jìn shì zhě péi cóng rú cháng yí. dà guī rú jìn bù biàn, qǐng xiān dìng jìn shì chéng fèng yān. huáng dì zhì bǎn wèi, xī xiàng lì. měi lì dìng, tài cháng qīng yǔ bó shì tuì lì yú zuǒ. tài cháng qīng qián zòu chēng:" qǐng zài bài." tuì fù wèi. huáng dì zài bài. shè shì wú" wèi míng sān kè" xià, zhì cǐ zài bài yí. shàng xīn yú sì tóng. fèng lǐ yuē:" zhòng guān zài bài." zhòng guān zài wèi zhě jiē zài bài. qí xiān bài zhě bù bài.
侍中版奏："外辦。"質明，皇帝改服大裘而冕，（上辛、雩祀蓋服袞冕。）出次，華蓋侍衛如常儀。（侍中負寶，陪從如式。）博士引太常卿，太常卿引皇帝，（凡太常卿前導，皆博士先引焉。）至中壝門外。（上辛、雩祀內壝。）殿中監進大珪，尚衣奉御又以鎮珪授殿中監，殿中監受，進。皇帝搢大珪，執鎮珪，華蓋仗衛停於門外，禮部尚書與近侍者陪從如常儀。（大珪如搢不便，請先定近侍承奉焉。）皇帝至版位，西向立。（每立定，太常卿與博士退立於左。）太常卿前奏稱："請再拜。"退復位。皇帝再拜。（攝事無"未明三刻"下，至此再拜儀。上辛、雩祀同。）奉禮曰："眾官再拜。"眾官在位者皆再拜。（其先拜者不拜。）

tài cháng qīng qián zòu: shè zé yè zhě jìn tài wèi zhī zuǒ bái, shàng xīn yú sì tóng yān." yǒu sī jǐn jù, qǐng xíng shì." tuì fù wèi. xié lǜ láng guì, fǔ fú, jǔ huī, fán qǔ wù zhě jiē guì, fǔ fú ér qǔ yǐ xìng diàn wù zé guì diàn qì, fǔ fú ér hòu xìng. tā fàng cǐ. gǔ chù, zòu yuán guó huì gǎi yān hé zhī lè. nǎi yǐ huán zhōng wèi gōng, huáng zhōng wèi jiǎo, tài cù wèi zhēng, gū xǐ wèi yǔ, zuò wén wǔ zhī wǔ lè, lè wǔ liù chéng. huán zhōng sān zòu, huáng zhōng tài cù gū xǐ gè yī zòu yě. yǎn huī, jiá yǔ, lè zhǐ. fán lè, jiē xié lǜ láng jǔ huī gōng gǔ chù ér hòu zuò, yǎn huī jiá yǔ ér hòu zhǐ yān. tài cháng qīng qián zòu chēng:" qǐng zài bài." tuì fù wèi. huáng dì zài bài. shè shì wú tài cháng qīng zhì huáng dì bài. shàng xīn yú sì tóng yě. fèng lǐ yuē:" zhòng guān zài bài." zhòng guān zài wèi zhě jiē zài bài.
太常卿前奏：（攝則謁者進太尉之左白，上辛、雩祀同焉。）"有司謹具，請行事。"退復位。協律郎跪，俯伏，舉麾，（凡取物者皆跪，俯伏而取以興；奠物則跪奠訖，俯伏而後興。他放此。）鼓柷，奏元（國諱改焉）和之樂。乃以圜鍾為宮，黃鍾為角，太蔟為徵，姑洗為羽，作文舞之舞樂，樂舞六成。（圜鍾三奏，黃鍾、太蔟、姑洗各一奏也。）偃麾，戛敔，樂止。（凡樂，皆協律郎舉麾、工鼓柷而後作，偃麾戛敔而後止焉。）太常卿前奏稱："請再拜。"退復位。皇帝再拜。（攝事無太常卿至皇帝拜。上辛、雩祀同也。）奉禮曰："眾官再拜。"眾官在位者皆再拜。

zhèng zuò pèi zuò tài zhù guì qǔ yù bì yú fěi, gè lì yú zūn suǒ zhū tài zhù jù qǔ yù jí bì, yì gè lì yú zūn suǒ. tài cháng qīng yǐn huáng dì, tài hé zhī lè zuò, huáng dì měi xíng, jiē zuò tài hé zhī lè. shè zé yè zhě yǐn tài wèi, yǐ xià jiē yè zhě yǐn tài wèi. tài hé lè, shàng xīn yú sì tóng. huáng dì yì tán, shēng zì nán bì, shì zhōng zhōng shū lìng yǐ xià jí zuǒ yòu shì wèi liàng rén cóng shēng. yǐ xià jiē rú zhī. huáng dì shēng tán, běi xiàng lì, shè zé tài wèi shēng nán bì, běi xiàng lì. lè zhǐ. zhèng zuò tài zhù jiā yù yú bì yǐ shòu shì zhōng, shì zhōng fèng yù bì dōng xiàng jìn, huáng dì jìn zhèn guī, shòu yù bì. fán shòu wù, jiē jìn zhèn guī, guì diàn qì, zhí guī, fǔ fú, xìng. tài wèi zé jìn hù. dēng gē, zuò sù hé zhī lè, yǐ dà lǚ zhī jūn. tài cháng qīng yǐn huáng dì jìn, běi xiàng guì diàn yú hào tiān shàng dì shén zuò, fǔ fú, xìng, tài cháng qīng yǐn huáng dì shǎo tuì, běi xiàng zài bài qì, tài cháng qīng yǐn huáng dì lì yú xī fāng, dōng xiàng. pèi zuò tài zhù yǐ bì shòu shì zhōng, shì zhōng fèng bì běi xiàng jìn, shè zé tài zhù shòu tài wèi, tài wèi fèng yù bì jìn diàn. huáng dì shòu bì. tài cháng qīng yǐn jìn gāo zǔ shén yáo huáng dì shén zuò, yú sì zé tài zōng zuò. fǔ fú, xìng, tài cháng qīng yǐn huáng dì shǎo tuì, dōng xiàng zài bài qì, dēng gē zhǐ. tài cháng qīng yǐn huáng dì, lè zuò, huáng dì jiàng zì nán bì, hái bǎn wèi, xī xiàng lì, lè zhǐ. shè zé tài wèi xíng, hái lì wú lè yě.
正座配座太祝跪取玉幣於篚，各立於樽所；諸太祝俱取玉及幣，亦各立於樽所。太常卿引皇帝，太和之樂作，（皇帝每行，皆作太和之樂。攝則謁者引太尉，以下皆謁者引太尉。太和樂，上辛、雩祀同。）皇帝詣壇，升自南陛，侍中、中書令以下及左右侍衛量人從升。（以下皆如之。）皇帝升壇，北向立，（攝則太尉升南陛，北向立。）樂止。正座太祝加玉於幣以授侍中，侍中奉玉幣東向進，皇帝搢鎮珪，受玉幣。（凡受物，皆搢鎮珪，跪奠訖，執珪，俯伏，興。太尉則搢笏。）登歌，作肅和之樂，以大呂之均。太常卿引皇帝進，北向跪奠於昊天上帝神座，俯伏，興，太常卿引皇帝少退，北向再拜訖，太常卿引皇帝立於西方，東向。配座太祝以幣授侍中，侍中奉幣北向進，（攝則太祝授太尉，太尉奉玉幣進奠。）皇帝受幣。太常卿引進高祖神堯皇帝神座，（雩祀則太宗座。）俯伏，興，太常卿引皇帝少退，東向再拜訖，登歌止。太常卿引皇帝，樂作，皇帝降自南陛，還版位，西向立，樂止。（攝則太尉行，還立無樂也。）

chū huáng dì jiāng diàn pèi dì zhī bì, yè zhě qī rén gè fēn yǐn xiàn guān fèng yù bì jù jìn, guì diàn yú dì yī děng shén zuò, shàng xīn, zé yè zhě wǔ rén, gè fēn yǐn xiàn guān, fèng yù bì diàn wǔ fāng dì zuò. shè shì tóng. yú sì, wǔ rén dì wǔ guān xiāng cì ér bì. yú xīng zuò zhī bì, yè zhě zàn yǐn gè yǐn xiàn guān jìn diàn yú shǒu zuò, yú jiē zhù shǐ zhāi láng zhù diàn. qì, yǐn hái fù wèi. shè zé tài wèi diàn pèi zuò, zhū tài zhù jí zhū xiàn guān gè fèng yù bì jìn yú shén zuò, qì, hái zūn suǒ. shàng xīn wú xīng yǐ xià zuò yě.
初皇帝將奠配帝之幣，謁者七人各分引獻官奉玉幣俱進，跪奠於第一等神座，（上辛，則謁者五人，各分引獻官，奉玉幣奠五方帝座。攝事同。雩祀，五人帝、五官相次而畢。）餘星座之幣，謁者、贊引各引獻官進奠於首座，餘皆祝史齋郎助奠。訖，引還復位。（攝則太尉奠配座，諸太祝及諸獻官各奉玉幣進於神座，訖，還樽所。上辛無星以下座也。）

chū, zhòng guān bài qì, zhù shǐ gè fèng máo xuè zhī dòu, lì yú mén wài. dēng gē zhǐ, zhù shǐ fèng máo xuè rù, gè yóu qí bì shēng, zhū tài zhù yíng qǔ yú tán shàng, jù jìn diàn yú shén zuò qián, zhū tài zhù yǔ zhù shǐ tuì lì yú zūn suǒ.
初，眾官拜訖，祝史各奉毛血之豆，立於門外。登歌止，祝史奉毛血入，各由其陛升，諸太祝迎取於壇上，俱進奠於神座前，諸太祝與祝史退立於樽所。

jìn shú
進熟

huáng dì jì shēng, shè zé tài wèi shēng, shàng xīn yú sì tóng. diàn yù bì, tài guān lìng chū, shuài jìn zhuàn zhě fèng zhuàn, gè chén yú nèi wěi mén wài. yè zhě yǐn sī tú chū yì zhuàn suǒ, sī tú fèng hào tiān shàng dì zhī zǔ. chū, huáng dì jì zhì wèi, lè zhǐ, tài guān lìng yǐn zhuàn rù. shè shì zé yú tài zhù diàn máo xuè, qí tài guān yǐn zhuàn rù. shàng xīn yú sì tóng. zǔ chū rù mén, zòu yōng hé zhī lè, yǐ huáng zhōng zhī jūn. zì hòu jiē shén zhī lè, jiē zòu huáng zhōng. zhuàn gè zhì qí bì, lè zhǐ. zhù shǐ jù jìn, guì chè máo xuè zhī dòu, jiàng zì dōng bì yǐ chū. shàng dì zhī zhuàn shēng zì wǔ bì, pèi dì zhī zhuàn shēng zì mǎo bì, qīng dì zhī zhuàn shēng zì yín bì, chì dì zhī zhuàn shēng zì sì bì, huáng dì zhī zhuàn shēng zì wèi bì, bái dì zhī zhuàn shēng zì yǒu bì, hēi dì zhī zhuàn shēng zì zi bì, dà míng zhī zhuàn shēng zì chén bì, yè míng zhī zhuàn shēng zì xū bì, qí nèi guān zhōng guān zhū zhuàn, gè suí biàn ér shēng. shàng xīn wú dà míng yǐ xià zhuàn, shè shì tóng. yú sì wǔ rén dì zhuàn, gè yóu qí bì shēng. zhū tài zhù yíng yǐn yú tán shàng, gè shè yú shén zuò qián. biān dòu gài mì, xiān chè nǎi shēng. fǔ guǐ jì diàn, què qí gài yú xià yě. shè qì, yè zhě yǐn sī tú tài guān lìng shuài jìn zhuàn zhě, jù jiàng zì dōng bì yǐ chū, sī tú fù wèi, zhū tài zhù gè hái zūn suǒ. yòu jìn shè wài guān zhòng xīng zhī zhuàn, xiāng cì ér bì. shàng xīn wú wài guān yǐ xià zhuàn, yú sì yòu jìn shè wǔ guān zhuàn, bìng wú zhòng xīng zhuàn yě.
皇帝既升，（攝則太尉升，上辛、雩祀同。）奠玉幣，太官令出，帥進饌者奉饌，各陳於內壝門外。謁者引司徒出詣饌所，司徒奉昊天上帝之俎。初，皇帝既至位，樂止，太官令引饌入。（攝事則於太祝奠毛血，其太官引饌入。上辛、雩祀同。）俎初入門，奏雍和之樂，以黃鍾之均。（自後接神之樂，皆奏黃鍾。）饌各至其陛，樂止。祝史俱進，跪徹毛血之豆，降自東陛以出。（上帝之饌升自午陛，配帝之饌升自卯陛，青帝之饌升自寅陛，赤帝之饌升自巳陛，黃帝之饌升自未陛，白帝之饌升自酉陛，黑帝之饌升自子陛，大明之饌升自辰陛，夜明之饌升自戌陛，其內官中官諸饌，各隨便而升。上辛無大明以下饌，攝事同。雩祀五人帝饌，各由其陛升。）諸太祝迎引於壇上，各設於神座前。（籩豆蓋冪，先徹乃升。簠簋既奠，卻其蓋於下也。）設訖，謁者引司徒、太官令帥進饌者，俱降自東陛以出，司徒復位，諸太祝各還樽所。又進設外官、眾星之饌，相次而畢。（上辛無外官以下饌，雩祀又進設五官饌，並無眾星饌也。）

chū, tán shàng shè zhuàn qì, tài cháng qīng yǐn huáng dì yì léi xǐ, shè zé yè zhě yǐn tài wèi yì léi xǐ, shàng xīn yú sì tóng yě. lè zuò huáng dì zhì léi xǐ, lè zhǐ. shì zhōng guì qǔ yí, xìng, wò shuǐ yòu shì zhōng guì qǔ pán, xìng, chéng shuǐ huáng dì guàn shǒu. huáng mén shì láng guì qǔ jīn yú fěi, xìng, jìn, huáng dì shuì shǒu qì, huáng mén shì láng shòu jīn, guì diàn yú fěi. huáng mén shì láng yòu qǔ páo jué yú fěi, xìng, jìn, huáng dì shòu jué. shì zhōng zhuó léi shuǐ, yòu shì zhōng fèng pán, huáng dì xǐ jué, huáng mén shì láng yòu shòu jīn jiē rú chū. huáng dì shì jué qì, shì zhōng diàn pán yí, huáng mén shì láng shòu jīn diàn yú fěi, jiē rú cháng.
初，壇上設饌訖，太常卿引皇帝詣罍洗，（攝則謁者引太尉詣罍洗，上辛、雩祀同也。）樂作；皇帝至罍洗，樂止。侍中跪取匜，興，沃水；又侍中跪取盤，興，承水；皇帝盥手。黃門侍郎跪取巾於篚，興，進，皇帝帨手訖，黃門侍郎受巾，跪奠於篚。黃門侍郎又取匏爵於篚，興，進，皇帝受爵。侍中酌罍水，又侍中奉盤，皇帝洗爵，黃門侍郎又授巾皆如初。皇帝拭爵訖，侍中奠盤匜，黃門侍郎受巾奠於篚，皆如常。

tài cháng qīng yǐn huáng dì, lè zuò huáng dì yì tán, shēng zì nán bì, qì, lè zhǐ. shè zé tài wèi xǐ shì páo jué, wú lè zuò yǐ xià yí. yè zhě yǐn sī tú, shēng zì dōng bì, lì yú zūn suǒ, zhāi láng fèng zǔ cóng zhī hòu.
太常卿引皇帝，樂作；皇帝詣壇，升自南陛，訖，樂止。（攝則太尉洗拭匏爵，無樂作以下儀。）謁者引司徒，升自東陛，立於樽所，齋郎奉俎從之後。

tài cháng qīng yǐn huáng dì yì shàng dì zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, shì zhōng zàn zhuó fàn qí qì, shòu hé zhī lè zuò. huáng dì měi zhuó xiàn jí yǐn fú, jiē zuò shòu hé zhī lè. shè zé yè zhě yǐn tài wèi, shēng zì nán bì, yì shàng dì zūn suǒ, zhí shì zhě jǔ mì, tài wèi zhuó fàn qí qì, lè zuò. tài cháng qīng yǐn huáng dì, jìn hào tiān shàng dì shén zuò qián, běi xiàng guì diàn jué, xìng, tài cháng qīng yǐn huáng dì shǎo tuì, běi xiàng lì, lè zhǐ. shè yí jiē yè zhě yǐn tài wèi. tài zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, dōng xiàng guì, dú zhù wén:" wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, zǐ sì tiān zǐ chén mǒu, gǎn zhāo gào yú shè zé yún" tiān zǐ mǒu, jǐn qiǎn tài wèi fēng mǒu chén míng, gǎn zhāo gào yú hào tiān shàng dì". shàng xīn yú sì yì tóng. hào tiān shàng dì: dà míng nán zhì, zhǎng guǐ chū shēng, wàn wù quán yú, liù qì zī shǐ, shì zūn yí diǎn, shèn xiū lǐ wù, shàng xīn yún:" wéi shén huà yù qún shēng, cái chéng shù pǐn, yún yǔ zuò shī, pǔ bó wú sī, yuán yīn qǐ zhé, shì zūn nóng shì." yú sì yún:" yuán zī mèng xià, lóng jiàn jì chén, fāng zī zhǎng yù, shì zūn cháng lǐ, jìng yǐ yù bó xī shēng, zī shèng shù pǐn, gōng zhì fán sì, biǎo qí yín sù." jìng yǐ yù bó xī qí, zī shèng shù pǐn, bèi zī yīn liáo, zhī jiàn jié chéng, gāo zǔ shén yáo huáng dì pèi shén zuò zhǔ." fán shè shì zhù bǎn, yīng yù shǔ qì, huáng dì běi xiàng zài bài, shì chén fèng bǎn, jiāo shè lìng shòu, suì fèng chū. huáng dì zài bài. shè zé tài wèi zài bài. chū dú zhù wén qì, lè zuò tài zhù jìn, guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ, huáng dì bài qì, lè zhǐ.
太常卿引皇帝詣上帝樽所，執樽者舉冪，侍中贊酌汎齊訖，壽和之樂作。（皇帝每酌獻及飲福，皆作壽和之樂。攝則謁者引太尉，升自南陛，詣上帝樽所，執事者舉冪，太尉酌汎齊訖，樂作。）太常卿引皇帝，進昊天上帝神座前，北向跪奠爵，興，太常卿引皇帝少退，北向立，樂止。（攝儀皆謁者引太尉。）太祝持版進於神座之右，東向跪，讀祝文："維某年歲次月朔日，子嗣天子臣某，敢昭告於（攝則雲"天子某，謹遣太尉封某臣名，敢昭告於昊天上帝"。上辛、雩祀亦同。）昊天上帝：大明南至，長晷初昇，萬物權輿，六氣資始，式遵彝典，慎脩禮物，（上辛云："惟神化育群生，財成庶品，雲雨作施，普博無私，爰因啟蟄，式遵農事。"雩祀云："爰茲孟夏，龍見紀辰，方資長育，式遵常禮，敬以玉帛犧牲，粢盛庶品，恭致燔祀，表其寅肅。"）敬以玉帛犧齊，粢盛庶品，備茲禋燎，祗薦潔誠，高祖神堯皇帝配神作主。"（凡攝事祝版，應御署訖，皇帝北向再拜，侍臣奉版，郊社令受，遂奉出。）皇帝再拜。（攝則太尉再拜。）初讀祝文訖，樂作；太祝進，跪奠版於神座，興，還樽所，皇帝拜訖，樂止。

tài cháng qīng yǐn huáng dì yì pèi dì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, shì zhōng qǔ jué yú diàn, jìn, huáng dì shòu jué, shì zhōng zàn zhuó fàn qí qì, lè zuò, tài cháng qīng yǐn huáng dì, jìn gāo zǔ shén yáo huáng dì shén zuò qián, yú sì tài zōng. dōng xiàng guì, diàn jué, fǔ fú, xìng, tài cháng qīng yǐn huáng dì shǎo tuì, dōng xiàng lì, lè zhǐ. shàng xīn yòu yè zhě wǔ rén, gè yǐn wǔ fāng shàng dì tài zhù, jiē qǔ jué yú diàn, zhuó fàn qí, gè jìn diàn yú shén zuò qì, hái zūn suǒ. yú sì tóng. tài zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī zuǒ, běi xiàng guì dú zhù wén yuē:" wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, zi xiào céng sūn kāi yuán shén wǔ huáng dì chén mǒu, shè zé yún" huáng dì chén mǒu jǐn qiǎn tài wèi fēng chén mǒu". gǎn zhāo gào yú gāo zǔ shén yáo huáng dì: lǚ zhǎng yī shǐ, sù shì jiāo yīn, yòng zhì fán sì yú hào tiān shàng dì. fú wéi qìng liú zhǎng fā, dé guān sī wén, duì yuè zhāo shēng, yǒng yán pèi mìng, shàng xīn yún:" shí wéi mèng chūn, jìng qí jiā gǔ, yòng zhì yīn sì hào tiān shàng dì. fú wéi gāo zǔ, ruì zhé xùn qí, qīn míng zhāo gé, jì sì zhī lǐ, sù fèng jiù zhāng." yú sì yún:" shí wéi zhèng yáng, shì zūn héng diǎn, fú wéi dào xié qián yuán, dé shī pǐn wù, yǒng yán pèi mìng, duì yuè zhāo shēng." jǐn yǐ zhì bì xī qí, zī shèng shù pǐn, shì chén míng jiàn, yòu shén zuò zhǔ, shàng xiǎng." qì, xìng. huáng dì zài bài. chū dú zhù wén qì, lè zuò tài zhù jìn, guì diàn bǎn yú shén zuò, xìng, hái zūn suǒ, huáng dì zài bài qì, lè zhǐ.
太常卿引皇帝詣配帝酒樽所，執樽者舉冪，侍中取爵於坫，進，皇帝受爵，侍中贊酌汎齊訖，樂作，太常卿引皇帝，進高祖神堯皇帝神座前，（雩祀太宗。）東向跪，奠爵，俯伏，興，太常卿引皇帝少退，東向立，樂止。（上辛又謁者五人，各引五方上帝太祝，皆取爵於坫，酌汎齊，各進奠於神座訖，還樽所。雩祀同。）太祝持版進於神座之左，北向跪讀祝文曰："維某年歲次月朔日，子孝曾孫開元神武皇帝臣某，（攝則雲"皇帝臣某謹遣太尉封臣某"。）敢昭告於高祖神堯皇帝：履長伊始，肅事郊禋，用致燔祀於昊天上帝。伏惟慶流長發，德冠思文，對越昭升，永言配命，（上辛云："時惟孟春，敬祈嘉穀，用致禋祀昊天上帝。伏惟高祖，睿哲徇齊，欽明昭格，祭祀之禮，肅奉舊章。"雩祀云："時惟正陽，式遵恆典，伏惟道協乾元，德施品物，永言配命，對越昭升。"）謹以制幣犧齊，粢盛庶品，式陳明薦，侑神作主，尚饗。"訖，興。皇帝再拜。初讀祝文訖，樂作；太祝進，跪奠版於神座，興，還樽所，皇帝再拜訖，樂止。

tài cháng qīng yǐn huáng dì, jìn hào tiān shàng dì shén zuò qián, běi xiàng lì, lè zuò. tài zhù gè yǐ jué zhuó shàng zūn fú jiǔ, hé zhì yī jué, tài zhù chí jué shòu shì zhōng, shì zhōng shòu jué xī xiàng jìn, huáng dì zài bài, shòu jué, guì, jì jiǔ, cuì jiǔ, diàn jué, fǔ fú, xìng. tài zhù gè shuài zhāi láng jìn zǔ. tài zhù jiǎn shén qián zuò ròu jiē qǔ qián jiǎo dì èr gǔ yě. jiā yú zǔ, yǐ zuò ròu gòng zhì yī zǔ shàng, tài zhù chí zǔ yǐ shòu sī tú, sī tú fèng zǔ xī xiàng jìn, shè zé yán shòu. huáng dì shòu yǐ shòu zuǒ yòu, shè zé tài wèi yǐ shòu zhāi láng. yè zhě yǐn sī tú jiàng fù wèi. huáng dì guì, qǔ jué, suì yǐn, zú jué. shì zhōng jìn shòu jué yǐ shòu tài zhù, tài zhù shòu jué, fù yú diàn. huáng dì fǔ fú, xìng, zài bài, lè zhǐ. tài cháng qīng yǐn huáng dì, lè zuò, huáng dì jiàng zì nán jiē, hái bǎn wèi, xī xiàng lì, lè zhǐ. wén wǔ tuì, gǔ chù, zuò shū hé zhī lè, tuì qì, jiá yǔ, lè zhǐ. wǔ wǔ rù, gǔ chù, zuò shū hé zhī lè, lì dìng, jiá yǔ, lè zhǐ. zì cǐ yǐ shàng, fán shè jiē tài wèi wèi chū xiàn, qí yí yī huáng dì xíng shì, zàn zuǒ jiē yè zhě tài zhù zhāi láng.
太常卿引皇帝，進昊天上帝神座前，北向立，樂作。太祝各以爵酌上樽福酒，合置一爵，太祝持爵授侍中，侍中受爵西向進，皇帝再拜，受爵，跪，祭酒，啐酒，奠爵，俯伏，興。太祝各帥齋郎進俎。太祝減神前胙肉（皆取前腳第二骨也。）加於俎，以胙肉共置一俎上，太祝持俎以授司徒，司徒奉俎西向進，（攝則言授。）皇帝受以授左右，（攝則太尉以授齋郎。）謁者引司徒降復位。皇帝跪，取爵，遂飲，卒爵。侍中進受爵以授太祝，太祝受爵，復於坫。皇帝俯伏，興，再拜，樂止。太常卿引皇帝，樂作，皇帝降自南階，還版位，西向立，樂止。文舞退，鼓柷，作舒和之樂，退訖，戛敔，樂止。武舞入，鼓柷，作舒和之樂，立定，戛敔，樂止。（自此以上，凡攝皆太尉為初獻，其儀依皇帝行事，贊佐皆謁者、太祝、齋郎。）

huáng dì jiāng fù wèi, yè zhě yǐn tài wèi shè zé tài cháng qīng wèi yà xiàn, zì xià bìng gǎi tài wèi wèi tài cháng qīng. yì léi xǐ, guàn shǒu, xǐ shì páo jué. qì, yè zhě yǐn tài wèi zì jiē shēng tán, yì hào tiān shàng dì zhe zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, tài wèi zhuó lǐ qí. qì, wǔ wǔ zuò, yè zhě yǐn tài wèi, jìn hào tiān shàng dì shén zuò qián, běi xiàng guì, diàn jué, xìng, yè zhě yǐn tài wèi shǎo tuì, běi xiàng zài bài. qì, yè zhě yǐn tài wèi yì pèi dì xī zūn suǒ, qǔ jué yú diàn, zhí zūn zhě jǔ mì, tài wèi zhuó lǐ qí. qì, yè zhě yǐn tài wèi jìn gāo zǔ shén yáo huáng dì shén zuò qián, yú sì tài zōng. dōng xiàng guì, diàn jué, xìng, yè zhě yǐn tài wèi shǎo tuì, dōng xiàng zài bài. shàng xīn wǔ fāng zhù gè qǔ jué zhuó lǐ qí, gōng diàn qì, hái zūn suǒ. yú sì tóng. qì, yè zhě yǐn tài wèi jìn hào tiān shàng dì shén zuò qián, běi xiàng lì. zhū tài zhù gè yǐ jué zhuó léi fú jiǔ, hé zhì yī jué, yī tài zhù chí jué jìn tài wèi zhī yòu, xī xiàng lì. tài wèi zài bài shòu jué, guì, jì jiǔ, suì yǐn, zú jué. tài zhù jìn shòu xū jué, fù yú diàn. tài wèi xìng, zài bài, qì, yè zhě yǐn tài wèi què fù wèi.
皇帝將復位，謁者引太尉（攝則太常卿為亞獻，自下並改太尉為太常卿。）詣罍洗，盥手，洗拭匏爵。訖，謁者引太尉自階升壇，詣昊天上帝著樽所，執樽者舉冪，太尉酌醴齊。訖，武舞作，謁者引太尉，進昊天上帝神座前，北向跪，奠爵，興，謁者引太尉少退，北向再拜。訖，謁者引太尉詣配帝犧樽所，取爵於坫，執樽者舉冪，太尉酌醴齊。訖，謁者引太尉進高祖神堯皇帝神座前，（雩祀太宗。）東向跪，奠爵，興，謁者引太尉少退，東向再拜。（上辛五方祝各取爵酌醴齊，供奠訖，還樽所。雩祀同。）訖，謁者引太尉進昊天上帝神座前，北向立。諸太祝各以爵酌罍福酒，合置一爵，一太祝持爵進太尉之右，西向立。太尉再拜受爵，跪，祭酒，遂飲，卒爵。太祝進受虛爵，復於坫。太尉興，再拜，訖，謁者引太尉卻復位。

chū, tài wèi xiàn jiāng bì, yè zhě yǐn guāng lù qīng shè zé tóng yǐ guāng lù qīng wèi zhōng xiàn. yì léi xǐ, guàn shǒu, xǐ shì páo jué, shēng, zhuó àng qí, xiàn zhèng zuò pèi zuò. yú sì bìng xiàn wǔ fāng dì yě. zhōng xiàn rú yà xiàn zhī yí. shàng xīn wǔ dì sì yì gè pèi xiàn zhī. qì, yè zhě yǐn guāng lù qīng jiàng fù wèi.
初，太尉獻將畢，謁者引光祿卿（攝則同以光祿卿為終獻。）詣罍洗，盥手，洗拭匏爵，升，酌盎齊，獻正座、配座。（雩祀並獻五方帝也。）終獻如亞獻之儀。（上辛五帝祀亦各配獻之。）訖，謁者引光祿卿降復位。

chū, tài wèi jiāng shēng xiàn, shè zé tài cháng qīng jiāng shēng xiàn. yè zhě qī rén fēn yǐn wǔ fāng dì jí dà míng yè míng děng xiàn guān, yì léi xǐ, guàn shǒu, xǐ shì páo jué qì, gè yóu qí bì shēng, yú sì tài wèi jiāng shēng xiàn, zàn yǐn yǐn wǔ dì xiàn guān zhuó lǐ qí, diàn tài hào shì, yú zuò zhāi láng zhù diàn. wǔ dì jiāng bì, wǔ guān xiàn guān zhuó tí qí, diàn gōu máng shì, yú zuò zhù shǐ zhù diàn. yì dì yī děng, jù zhuó fàn qí qì, gè jìn guì diàn yú shén zuò qián, xìng, gè yǐn jiàng, hái běn wèi. chū, dì yī děng xiàn guān jiāng shēng, yè zhě wǔ rén cì yǐn xiàn guān gè yì léi xǐ, guàn qì, yǐn gè yóu qí bì shēng tán, yì dì èr děng nèi guān jiǔ zūn suǒ, jù zhuó tí qí, gè jìn guì diàn jué yú nèi guān zuò shǒu, xìng, yú zuò jiē zhù shǐ zhāi láng zhù diàn, xiāng cì ér bì, yè zhě gè yǐn xiàn guān hái běn wèi. chū, dì èr děng xiàn guān jiāng shēng, yè zhě sì rén cì yǐn xiàn guān jù yì léi xǐ guàn shǒu, gè yóu qí bì shēng tán, yì dì sān děng zhōng guān jiǔ zūn suǒ, jù zhuó qīng jiǔ shěn qí shè yí àng qí. yǐ xiàn. zàn yǐn sì rén cì yǐn xiàn guān yì léi xǐ, guàn xǐ qì, yì wài guān jiǔ zūn suǒ, jù zhuó qīng jiǔ shè yí tí qí. yǐ xiàn. zàn yǐn sì rén cì yǐn xiàn guān yì léi xǐ, guàn xǐ qì, yì zhòng xīng jiǔ zūn suǒ, zhuó xī jiǔ shè yí shěn qí. yǐ xiàn. qí zhù shǐ zhāi láng zhuó jiǔ zhù diàn, jiē rú nèi guān zhī yí. qì, yè zhě zàn yǐn gè yǐn xiàn guān hái běn wèi. shàng xīn yú sì wú rì yuè yǐ xià xiàn yí yě.
初，太尉將升獻，（攝則太常卿將升獻。）謁者七人分引五方帝及大明、夜明等獻官，詣罍洗，盥手，洗拭匏爵訖，各由其陛升，（雩祀太尉將升獻，贊引引五帝獻官酌醴齊，奠太昊氏，餘座齋郎助奠。五帝將畢，五官獻官酌醍齊，奠句芒氏，餘座祝史助奠。）詣第一等，俱酌汎齊訖，各進跪奠於神座前，興，各引降，還本位。初，第一等獻官將升，謁者五人次引獻官各詣罍洗，盥訖，引各由其陛升壇，詣第二等內官酒樽所，俱酌醍齊，各進跪奠爵於內官座首，興，餘座皆祝史、齋郎助奠，相次而畢，謁者各引獻官還本位。初，第二等獻官將升，謁者四人次引獻官俱詣罍洗盥手，各由其陛升壇，詣第三等中官酒樽所，俱酌清酒沈齊（攝儀盎齊。）以獻。贊引四人次引獻官詣罍洗，盥洗訖，詣外官酒樽所，俱酌清酒（攝儀醍齊。）以獻。贊引四人次引獻官詣罍洗，盥洗訖，詣眾星酒樽所，酌昔酒（攝儀沈齊。）以獻。其祝史、齋郎酌酒助奠，皆如內官之儀。訖，謁者、贊引各引獻官還本位。（上辛、雩祀無日月以下獻儀也。）

zhū xiàn jù bì, wǔ wǔ zhǐ. shàng xià zhū zhù gè jìn, guì chè dòu, xìng, hái zūn suǒ. chè zhě, biān dòu gè yī shǎo yí yú gù chù yě. fèng lǐ yuē:" cì zuò." zàn zhě chàng:" zhòng guān zài bài." zhòng guān zài wèi zhě jiē zài bài. yǐ yǐn fú zhě bù bài. yuán hé zhī lè zuò, tài cháng qīng qián zòu chēng:" qǐng zài bài." tuì fù wèi. huáng dì zài bài. lè zuò yī chéng, zhǐ. shè shì zé fèng lǐ yuē:" zhòng guān zài bài", zhòng guān zài wèi zhě jiē zài bài.
諸獻俱畢，武舞止。上下諸祝各進，跪徹豆，興，還樽所。（徹者，籩豆各一少移於故處也。）奉禮曰："賜胙。"贊者唱："眾官再拜。"眾官在位者皆再拜。（已飲福者不拜。）元和之樂作，太常卿前奏稱："請再拜。"退復位。皇帝再拜。樂作一成，止。（攝事則奉禮曰："眾官再拜"，眾官在位者皆再拜。）

tài cháng qīng qián zòu:" qǐng jiù wàng liáo wèi." shè zé yè zhě jìn tài wèi zhī zuǒ, yuē" qǐng jiù wàng liáo wèi" yě. tài cháng qīng yǐn huáng dì, lè zuò huáng dì jiù wàng liáo wèi, nán xiàng lì, lè zhǐ. shè zé yè zhě yǐn tài wèi yě. yú qún guān jiāng bài, shàng xià zhū zhù gè zhí fěi, jìn shén zuò qián, qǔ yù bì zhù bǎn, rì yuè yǐ shàng zhāi láng yǐ zǔ zài shēng tǐ shǔ jì fàn jí jué jiǔ, gè yóu qí bì jiàng tán, nán xíng, jīng chái tán xī, guò tán dōng xíng, zì nán bì dēng chái tán, yǐ yù bì zhù bǎn zhuàn wù zhì yú chái shàng. hù nèi zhū zhù shǐ yòu yǐ nèi guān yǐ xià zhī lǐ bì jiē cóng liáo. shàng xīn wú rì yuè yǐ xià shēng bì, yú sì yǒu wǔ dì bì. fèng lǐ yuē:" kě liáo." dōng xī miàn gè liù rén, yǐ jù liáo huǒ. bàn chái, tài cháng qīng qián, zòu:" lǐ bì." shè zé yè zhě qián yuē" lǐ bì", zé tài wèi chū.
太常卿前奏："請就望燎位。"（攝則謁者進太尉之左，曰"請就望燎位"也。）太常卿引皇帝，樂作；皇帝就望燎位，南向立，樂止。（攝則謁者引太尉也。）於群官將拜，上下諸祝各執篚，進神座前，取玉幣、祝版，日月以上齋郎以俎載牲體、黍稷飯及爵酒，各由其陛降壇，南行，經柴壇西，過壇東行，自南陛登柴壇，以玉幣、祝版、饌物置於柴上。戶內諸祝史又以內官以下之禮幣皆從燎。（上辛無日月以下牲幣，雩祀有五帝幣。）奉禮曰："可燎。"東西面各六人，以炬燎火。半柴，太常卿前，奏："禮畢。"（攝則謁者前曰"禮畢"，則太尉出。）

tài cháng qīng yǐn huáng dì hái dà cì, lè zuò, huáng dì chū zhōng wěi mén, shàng xīn yú sì bìng nèi wěi. diàn zhōng jiān qián shòu zhèn guī, yǐ shòu shàng yī fèng yù, diàn zhōng jiān yòu qián shòu dà guī, huá gài shì wèi rú cháng yí, huáng dì rù cì, lè zhǐ. yè zhě zàn yǐn gè yǐn sì guān, tōng shì shè rén fēn yǐn cóng sì qún guān zhū fāng kè shǐ yǐ cì chū. zàn yǐn yǐn yù shǐ tài zhù yǐ xià jù fù zhí shì wèi, lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." yù shǐ yǐ xià jiē zài bài, zàn yǐn yǐn chū. gōng rén èr wǔ yǐ cì chū.
太常卿引皇帝還大次，樂作，皇帝出中壝門，（上辛、雩祀並內壝。）殿中監前受鎮珪，以授尚衣奉御，殿中監又前受大珪，華蓋侍衛如常儀，皇帝入次，樂止。謁者、贊引各引祀官，通事舍人分引從祀群官、諸方客使以次出。贊引引御史、太祝以下俱復執事位，立定，奉禮曰："再拜。"御史以下皆再拜，贊引引出。工人、二舞以次出。

luán jià hái gōng shàng xīn yú sì tóng
鑾駕還宮（上辛雩祀同）

huáng dì jì hái dà cì, shì zhōng bǎn zòu:" qǐng jiě yán." jiāng shì bù dé zhé lí bù wǔ. huáng dì tíng dà cì yī kè qǐng, chuí yī gǔ, wèi yī yán, zhuǎn zhàng wèi yú hái tú, rú lái yí. sān kè qǐng, chuí èr gǔ, wèi zài yán, jiāng shì bù duì zhàng. shì zhōng bǎn zòu:" qǐng zhōng yán." huáng dì fú tōng tiān guān, jiàng shā páo, zhū sì guān fú cháo fú. chéng mǎ zhě fú cōng zhě. wǔ kè qǐng, chuí sān gǔ, wèi sān yán, tōng shì shè rén fēn yǐn qún guān kè shǐ děng xù lì yú dà cì zhī qián, jìn nán. wén wǔ shì chén yì dà cì fèng yíng. chéng huáng lìng jìn jīn hé yú dà cì mén wài, nán xiàng. qiān niú jiāng jūn lì yú hé yòu.
皇帝既還大次，侍中版奏："請解嚴。"（將士不得輒離部伍。）皇帝停大次一刻頃，槌一鼓，為一嚴，轉仗衛於還塗，如來儀。三刻頃，槌二鼓，為再嚴，將士布隊仗。侍中版奏："請中嚴。"皇帝服通天冠，絳紗袍，諸祀官服朝服。（乘馬者服蔥褶。）五刻頃，槌三鼓，為三嚴，通事舍人分引群官、客使等序立於大次之前，近南。文武侍臣詣大次奉迎。乘黃令進金輅於大次門外，南向。千牛將軍立於輅右。

shì zhōng bǎn zòu:" wài biàn." tài pú qīng shēng, zhí pèi. huáng dì chéng yú chū cì, sǎn shàn shì wèi jǐng bì rú cháng yí. huáng dì shēng hé, tài pú qīng lì shòu suī. huáng mén shì láng zòu chēng:" qǐng luán jià jìn fā." tuì fù wèi. luán jià dòng, chēng jǐng bì rú cháng yí. huáng mén shì láng zàn zhě jiā yǐn, qiān niú jiāng jūn jiā hé ér qū.
侍中版奏："外辨。"太僕卿升，執轡。皇帝乘輿出次，繖扇侍衛警蹕如常儀。皇帝升輅，太僕卿立授綏。黃門侍郎奏稱："請鑾駕進發。"退復位。鑾駕動，稱警蹕如常儀。黃門侍郎、贊者夾引，千牛將軍夾輅而趨。

zhì shì chén shàng mǎ suǒ, huáng mén shì láng zòu chēng:" qǐng luán jià quán tíng, chì shì chén shàng mǎ." shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." huáng mén shì láng tuì chēng:" shì chén shàng mǎ." zàn zhě chéng chuán, wén wǔ shì chén jiē shàng mǎ bì, huáng mén shì láng zòu chēng:" qǐng chì chē yòu shēng." shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." huáng mén shì láng tuì fù wèi. qiān niú jiāng jūn shēng qì, huáng mén shì láng zòu chēng:" qǐng luán jià jìn fā." tuì fù wèi. gǔ chuán yīn, luán jià dòng, gǔ chuī zhèn zuò ér hái. wén wǔ qún chén dǎo cóng rú lái yí. zhū fāng kè shǐ biàn hái guǎn.
至侍臣上馬所，黃門侍郎奏稱："請鑾駕權停，敕侍臣上馬。"侍中前承制，退稱："制曰可。"黃門侍郎退稱："侍臣上馬。"贊者承傳，文武侍臣皆上馬畢，黃門侍郎奏稱："請敕車右升。"侍中前承制，退稱："制曰可。"黃門侍郎退復位。千牛將軍升訖，黃門侍郎奏稱："請鑾駕進發。"退復位。鼓傳音，鑾駕動，鼓吹振作而還。文武群臣導從如來儀。諸方客使便還館。

jià zhì chéng tiān mén wài shì chén xià mǎ suǒ, luán jià quán tíng, wén wǔ shì chén jiē xià mǎ, qiān niú jiāng jūn jiàng lì yú hé yòu. qì, luán jià dòng, qiān niú jiāng jūn jiā hé ér qū.
駕至承天門外侍臣下馬所，鑾駕權停，文武侍臣皆下馬，千牛將軍降立於輅右。訖，鑾駕動，千牛將軍夾輅而趨。

jià rù jiā dé mén, tài lè lìng lìng zhuàng ruí bīn zhī zhōng, zuǒ yòu zhōng jiē yīng, gǔ chù, zòu cǎi cí zhī lè, zhì tài jí mén, jiá yǔ, lè zhǐ. rù tài jí mén, gǔ chù, zòu tài hé zhī lè, jià zhì héng jiē běi, dāng dōng shàng gé, huí hé nán xiàng. shì zhōng jìn luán jià qián guì, zòu chēng:" shì zhōng chén mǒu yán, qǐng jiàng hé." fǔ fú, xìng, hái shì wèi. huáng dì jiàng hé, chéng yú yǐ rù, sǎn shàn shì wèi jǐng bì rú cháng yí, shì chén cóng. zhì gé, jiá yǔ, lè zhǐ.
駕入嘉德門，太樂令令撞蕤賓之鍾，左右鍾皆應，鼓柷，奏采茨之樂，至太極門，戛敔，樂止。入太極門，鼓柷，奏太和之樂，駕至橫街北，當東上閣，回輅南向。侍中進鑾駕前跪，奏稱："侍中臣某言，請降輅。"俯伏，興，還侍位。皇帝降輅，乘輿以入，繖扇侍衛警蹕如常儀，侍臣從。至閣，戛敔，樂止。

chū, wén wǔ qún guān zhì chéng tiān mén wài, tōng shì shè rén chéng zhǐ chì qún guān bìng hái. huáng dì jì rù, shì zhōng bǎn zòu:" qǐng jiě yán." kòu zhēng, jiāng shì gè hái qí suǒ.
初，文武群官至承天門外，通事舍人承旨敕群官並還。皇帝既入，侍中版奏："請解嚴。"扣鉦，將士各還其所。