strong lè èr strong
樂二
lì dài yán gé xià qí liáng chén hòu wèi běi qí hòu zhōu suí dà táng
歷代沿革下(齊 梁 陳 後魏 北齊 後周 隋 大唐)
qí wǔ dì jiàn yuán èr nián, yǒu sī zòu: jiāo miào yǎ lè gē cí, jiù shǐ xué shì bó shì zhuàn, sōu jiǎn cǎi yòng. cān yì, tài miào dēng gē yí yòng sī tú chǔ yàn huí zhī cí, yú xī yòng huáng mén láng xiè chāo zōng cí. chāo zōng suǒ zhuàn, duō shān yán yán zhī xiè zhuāng cí yǐ wèi xīn qǔ. qí tài miào èr shì jí jiāo pèi cí, bìng shàng shū lìng wáng jiǎn suǒ zuò. qí sì nán jiāo, qún chén chū rù, zòu sù xián zhī lè shēng chū rù, zòu yǐn shēng zhī lè jiàn biān dòu, chéng máo xuè, zòu jiā jiàn zhī lè yíng sòng shén, zòu zhāo xià zhī lè huáng dì rù tán dōng mén, zòu yǒng zhì zhī lè shēng tán, zòu dēng gē chū xiàn, zòu wén dé xuān liè zhī lè, cì zòu wǔ dé xuān liè zhī lè tài zǔ gāo huáng dì pèi xiǎng, zòu gāo dé xuān liè zhī lè yǐn fú jiǔ, zòu jiā zuò zhī lè jiù liáo wèi, zòu zhāo yuǎn zhī lè hái biàn diàn, zòu xiū chéng zhī lè. hái běi jiāo, chū xiàn, zòu dì dé kǎi róng zhī lè, cì zòu zhāo dé kǎi róng zhī lè yì mái, zòu lì yōu zhī lè yú lè bìng yǔ nán jiāo tóng. míng táng, chū xiàn, zòu kǎi róng xuān liè zhī lè, bīn chū rù jí yú lè yǔ nán běi jiāo tóng. cí miào, huáng dì rù miào mén, zòu yǒng zhì zhī lè tài zhù guàn dì, zòu dēng gē zhū huáng zǔ, gè zòu kǎi róng dì hái dōng bì shàng fú jiǔ, zòu yǒng zuò sòng shén, zòu sì xià qí qún chén chū rù shēng chū rù jiàn máo xuè yíng shén yì biàn diàn, bìng yǔ liǎng jiāo míng táng tóng. tài zǔ shén shì, zòu gāo dé xuān liè zhī lè mù hòu shén shì, zòu mù dé kǎi róng zhī lè gāo zōng shén shì, zòu míng dé kǎi róng zhī lè. sì nián, jí tián, zhào xiāo qí jiāng jūn jiāng yān zào jí tián gē èr zhāng. liù nián, zhì" wèi wèi dēng huáng mén láng, bù dé chù nǚ jì". huáng mén bān zài wǔ pǐn. míng dì jiàn wǔ èr nián, yú jì míng táng, yòng xiè tiǎo zào cí.
齊武帝建元二年,有司奏:郊廟雅樂歌辭,舊使學士博士撰,搜簡採用。參議,太廟登歌宜用司徒褚彥回之辭,餘悉用黃門郎謝超宗辭。超宗所撰,多刪顏延之、謝莊辭以為新曲。其太廟二室及郊配辭,並尚書令王儉所作。其祀南郊,群臣出入,奏肅咸之樂;牲出入,奏引牲之樂;薦籩豆,呈毛血,奏嘉薦之樂;迎送神,奏昭夏之樂;皇帝入壇東門,奏永至之樂;升壇,奏登歌;初獻,奏文德宣烈之樂,次奏武德宣烈之樂;太祖高皇帝配享,奏高德宣烈之樂;飲福酒,奏嘉胙之樂;就燎位,奏昭遠之樂;還便殿,奏休成之樂。還北郊,初獻,奏地德凱容之樂,次奏昭德凱容之樂;瘞埋,奏隸幽之樂;餘樂並與南郊同。明堂,初獻,奏凱容宣烈之樂,賓出入及餘樂與南北郊同。祠廟,皇帝入廟門,奏永至之樂;太祝祼地,奏登歌;諸皇祖,各奏凱容;帝還東壁上福酒,奏永胙;送神,奏肆夏;其群臣出入、牲出入、薦毛血、迎神、詣便殿,並與兩郊、明堂同。太祖神室,奏高德宣烈之樂;穆後神室,奏穆德凱容之樂;高宗神室,奏明德凱容之樂。四年,籍田,詔驍騎將軍江淹造籍田歌二章。六年,制"位未登黃門郎,不得畜女妓"。(黃門班在五品。)明帝建武二年,雩祭明堂,用謝朓造辭。
liáng wǔ dì sī hóng gǔ lè, tiān jiān yuán nián, xià zhào qiú xué shù tōng míng zhě jiē chén suǒ jiàn. shí duì lè zhě qī shí bā jiā, xián yán lè zhī yí gǎi, bù yán gǎi lè zhī fǎ. dì sù shàn yīn lǜ, suì zì zhì sì qì, míng zhī wèi tōng, yǐ dìng yǎ lè, mò bù hé yùn. yǔ zài zhì jié piān zhōng.
梁武帝思弘古樂,天監元年,下詔求學術通明者皆陳所見。時對樂者七十八家,咸言樂之宜改,不言改樂之法。帝素善音律,遂自製四器,名之為通,以定雅樂,莫不和韻。(語在制迼篇中。)
chū, qí yǒng míng zhōng, wǔ rén suǒ guān zé bìng zān bǐ, wǔ dì yuē:" bǐ hù gài yǐ jì shì shòu yán, wǔ bù shòu yán, hé shì zān bǐ. qǐ yǒu shēn fú cháo yī, ér zú qí yàn lǚ." qí yīn jì. yú shì qù bǐ.
初,齊永明中,舞人所冠幘並簪筆,武帝曰:"筆笏蓋以記事受言,舞不受言,何事簪筆。豈有身服朝衣,而足綦宴履。"(綦音忌。)於是去筆。
nǎi dìng jiāo yīn zōng miào jí sān cháo zhī yǎ lè, yǐ wǔ wǔ wèi dà zhuàng wǔ, qǔ yì yún" dà zhě zhuàng yě", zhèng dà ér tiān dì zhī qíng kě jiàn yě. yǐ wén wǔ wèi dà guān wǔ, qǔ yì yún" dà guān zài shàng", guān tiān zhī shén dào ér sì shí bù tè yě. guó lè yǐ" yǎ" wèi chēng, qǔ shī xù yún:" yán tiān xià zhī shì, xíng sì fāng zhī fēng, wèi zhī yǎ. yǎ zhě, zhèng yě." zhǐ hū shí èr, zé tiān shù yě. nǎi qù jiē bù zhī lè, zēng chè shí zhī yǎ yān. huáng dì chū rù, sòng xiào wǔ xiào jiàn èr nián qǐ jū zhù zòu yǒng zhì, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wèi huáng yǎ, qǔ shī" huáng yǐ shàng dì, lín xià yǒu hè" yě. èr jiāo tài miào tóng yòng. huáng tài zǐ chū rù, zòu yìn yǎ, qǔ shī" jūn zǐ wàn nián, yǒng xī ěr yìn". wáng gōng chū rù, zòu yín yǎ, qǔ shàng shū zhōu guān" èr gōng hóng huà, yín liàng tiān dì" yě. shàng shòu jiǔ, zòu jiè yǎ, qǔ shī" jūn zǐ wàn nián, jiè ěr jǐng fú" yě. shí jǔ, zòu xū yǎ, qǔ yì" yún shàng yú tiān, xū, jūn zǐ yǐ yǐn shí yàn lè" yě. chè zhuàn, zòu yōng yǎ, qǔ lǐ jì" dà xiǎng kè chū yǐ yōng chè" yě. bìng sān cháo yòng zhī. shēng chū rù, sòng fèi dì yuán huī èr nián yí zhù zòu yǐn shēng, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wèi dí yǎ, qǔ lǐ jì" dì niú bì zài dí sān yuè" yě. jiàn máo xuè, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu jiā jiàn, zhì shì wèi quán yǎ, qǔ zuǒ shì chuán" shēng quán féi tú". běi jiāo míng táng tài miào bìng tóng yòng. jiàng shén jí yíng sòng, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu zhāo xià, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wèi xián yǎ, qǔ shàng shū" zhì xián gǎn shén". huáng dì yǐn fú jiǔ, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu jiā zuò, zhì qí bù gǎi, liáng chū gǎi wèi yǒng zuò. zhì shì gǎi wèi xiàn yǎ, qǔ lǐ jì jì tǒng" shī yǐn wǔ, jūn xǐ yù jué xiàn qīng". jīn zhī fú jiǔ, yì gǔ xiàn zhī yì yě. běi jiāo míng táng tài miào tóng yòng. jiù liáo wèi, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu zhāo yuǎn, jí qí bù gǎi jiù mái wèi, qí yǒng míng liù nián yí zhù zòu lì yōu. zhì shì liáo mái jù zòu yīn yǎ, qǔ zhōu lǐ dà zōng bó" yǐ yīn sì hào tiān shàng dì" yě. zhòng guān chū rù, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu sù xián, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wèi jùn yǎ, qǔ lǐ jì" sī tú lùn xuǎn shì zhī xiù zhě ér shēng zhī yú xué, yuē jùn shì" yě. èr jiāo tài miào míng táng, sān cháo tóng yòng yān. qí cí bìng shěn yuē suǒ zhì yě. shì shí lǐ lè zhì dù, càn rán yǒu xù.
乃定郊禋宗廟及三朝之雅樂,以武舞為大壯舞,取易雲"大者壯也",正大而天地之情可見也。以文舞為大觀舞,取易雲"大觀在上",觀天之神道而四時不忒也。國樂以"雅"為稱,取詩序云:"言天下之事,形四方之風,謂之雅。雅者,正也。"止乎十二,則天數也。乃去階步之樂,增徹食之雅焉。皇帝出入,宋孝武孝建二年起居注奏永至,齊及梁初亦同。至是改為皇雅,取詩"皇矣上帝,臨下有赫"也。二郊、太廟同用。皇太子出入,奏胤雅,取詩"君子萬年,永錫爾胤"。王公出入,奏寅雅,取尚書、周官"貳公弘化,寅亮天地"也。上壽酒,奏介雅,取詩"君子萬年,介爾景福"也。食舉,奏需雅,取易"雲上於天,需,君子以飲食宴樂"也。撤撰,奏雍雅,取禮記"大饗客出以雍撤"也。並三朝用之。牲出入,宋廢帝元徽二年儀注奏引牲,齊及梁初亦同。至是改為滌雅,取禮記"帝牛必在滌三月"也。薦毛血,宋元徽三年儀注奏嘉薦,至是為牷雅,取左氏傳"牲牷肥腯"。北郊、明堂、太廟並同用。降神及迎送,宋元徽三年儀注奏昭夏,齊及梁初亦同。至是改為諴雅,取尚書"至諴感神"。皇帝飲福酒,宋元徽三年儀注奏嘉胙,至齊不改,梁初改為永胙。至是改為獻雅,取禮記祭統"屍飲五,君洗玉爵獻卿"。今之福酒,亦古獻之義也。北郊、明堂、太廟同用。就燎位,宋元徽三年儀注奏昭遠,及齊不改;就埋位,齊永明六年儀注奏隸幽。至是燎埋俱奏禋雅,取周禮大宗伯"以禋祀昊天上帝"也。眾官出入,宋元徽三年儀注奏肅咸,齊及梁初亦同。至是改為俊雅,取禮記"司徒論選士之秀者而升之於學,曰俊士"也。二郊、太廟、明堂,三朝同用焉。其辭並沈約所制也。是時禮樂制度,粲然有序。
gǔ chuī, sòng qí bìng yòng hàn zhì qǔ, yòu chōng tíng yòng shí liù qū. wǔ dì nǎi qù qí sì qū, liú qí shí èr, hé sì shí yě. gèng zhì xīn gē, yǐ shù gōng dé. tiān jiān qī nián, jiāng yǒu shì yú tài miào. zhào yuē:" lǐ yún' qí rì bù lè', jīn qīn fèng shǐ chū gōng, zhèn zuò gǔ chuī. wài kě xiáng yì." bā zuò chéng láng cān yì, qǐng yú jià shǐ chū, gǔ chuī cóng ér bù zuò, hái gōng rú cháng yí. dì cóng zhī, suì yǐ dìng zhì.
鼓吹,宋、齊並用漢制曲,又充庭用十六曲。武帝乃去其四曲,留其十二,合四時也。更制新歌,以述功德。天監七年,將有事於太廟。詔曰:"禮雲'齊日不樂',今親奉始出宮,振作鼓吹。外可詳議。"八座丞郎參議,請輿駕始出,鼓吹從而不作,還宮如常儀。帝從之,遂以定製。
chū, wǔ dì zhī zài yōng zhèn, yǒu tóng yáo yún:" xiāng yáng bái tóng tí, fǎn fù yáng zhōu ér." shí zhě yán, bái tóng wèi jīn, tí wèi mǎ yě bái, jīn sè. jí yì shī zhī xìng, shí yǐ tiě qí, yáng zhōu zhī shì jiē miàn fù, guǒ rú yáo yán. gù jí wèi zhī hòu, gèng zào xīn shēng, dì zì wèi zhī cí sān qǔ, yòu lìng shěn yuē wèi sān qǔ, yǐ bèi guǎn xián. dì jì dǔ jìng fó fǎ, yòu zhì shàn zāi dà lè dà quàn tiān dào xiān dào shén wáng lóng wáng miè guò è chú ài shuǐ duàn kǔ lún děng shí piān, míng wèi zhèng lè, jiē shù fó fǎ. yòu yǒu fǎ lè tóng zǐ jì tóng zǐ yǐ gē fàn bei, yīn bài. shè wú zhē dà huì zé wèi zhī.
初,武帝之在雍鎮,有童謠云:"襄陽白銅蹄,反縛揚州兒。"識者言,白銅謂金,蹄謂馬也;白,金色。及義師之興,實以鐵騎,揚州之士皆面縛,果如謠言。故即位之後,更造新聲,帝自為之詞三曲,又令沈約為三曲,以被管弦。帝既篤敬佛法,又制善哉、大樂、大勸、天道、仙道、神王、龍王、滅過惡、除愛水、斷苦輪等十篇,名為正樂,皆述佛法。又有法樂童子伎、童子倚歌梵唄,(音敗。)設無遮大會則為之。
qí hòu tái chéng lún méi, jiǎn wén dì shòu zhì yú hóu jǐng. jǐng yǐ jiǎn wén nǚ lì yīn lì yáng gōng zhǔ wèi fēi, qǐng dì jí zhǔ mǔ fàn shū fēi yàn yú xī zhōu, zòu liáng suǒ cháng yòng lè. jǐng yí tóng suǒ chāo shì yì zài yàn yán. dì shān rán xiè tì. jǐng xìng yuē:" bì xià hé bù lè yě?" dì qiáng xiào yuē:" chéng xiàng yán suǒ chāo shì wén cǐ yǐ wèi hé shēng?" jǐng yuē:" chén qiě bù zhī, hé dú chāo shì." zì cǐ lè fǔ bù xiū, fēng yǎ xián jǐn yǐ. jí wáng sēng biàn pò hóu jǐng, zhū lè bìng sòng jīng zhōu. jīng luàn, gōng qì pō què, yuán dì zhào yǒu sī bǔ zhuì cái bèi. jīng zhōu xiàn méi, zhōu rén chū bù zhī cǎi yòng, gōng rén yǒu zhī yīn zhě bìng rù guān zhōng, suí lì duō méi wèi nú bì.
其後台城淪沒,簡文帝受制於侯景。景以簡文女溧(音栗)陽公主為妃,請帝及主母範淑妃宴於西州,奏梁所常用樂。景儀同索超世亦在宴筵。帝潸然屑涕。景興曰:"陛下何不樂也?"帝強笑曰:"丞相言索超世聞此以為何聲?"景曰:"臣且不知,何獨超世。"自此樂府不修,風雅咸盡矣。及王僧辯破侯景,諸樂並送荊州。經亂,工器頗闕,元帝詔有司補綴才備。荊州陷沒,周人初不知採用,工人有知音者併入關中,隨例多沒為奴婢。
chén chū, wǔ dì zhào qiú sòng qí gù shì. tài cháng qīng zhōu hóng ràng zòu yuē:" qí shì chéng sòng, xián yòng yuán huī jiù shì, zōng sì cháo xiǎng, zòu lè jù tóng, wéi běi jiāo zhī lǐ, pō yǒu zēng yì. huáng dì rù wěi mén, zòu yǒng zhì yǐn fú jiǔ, zòu jiā zuò tài wèi yà xiàn, zòu kǎi róng mái shēng, zòu lì yōu dì hái biàn diàn, zòu xiū chéng zhòng guān rù chū, bìng zòu sù xián. cǐ nǎi yuán huī suǒ què, yǒng míng liù nián zhī suǒ jiā yě. wéi sòng shén zhī lè, sòng xiào jiàn èr nián qiū qǐ jū zhù yún' zòu sì xià', qí yǒng míng zhōng gǎi zòu zhāo xià." dì suì yī zhī. shì shí bìng yòng liáng lè, wéi gǎi qī shì wǔ cí.
陳初,武帝詔求宋、齊故事。太常卿周弘讓奏曰:"齊氏承宋,咸用元徽舊式,宗祀朝饗,奏樂俱同,唯北郊之禮,頗有增益。皇帝入壝門,奏永至;飲福酒,奏嘉胙;太尉亞獻,奏凱容;埋牲,奏隸幽;帝還便殿,奏休成;眾官入出,並奏肅咸。此乃元徽所闕,永明六年之所加也。唯送神之樂,宋孝建二年秋起居注云'奏肆夏',齊永明中改奏昭夏。"帝遂依之。是時並用梁樂,唯改七室舞辭。
wén dì tiān jiā yuán nián, shǐ dìng yuán qiū míng táng jí zōng miào lè. dōu guān shàng shū dào zhòng jǔ zòu:" zhòng guān rù chū, jiē zòu sù xián. shēng rù chū, zòu yǐn shēng. jiàn máo xuè, zòu jiā jiàn. yíng sòng shén, zòu zhāo xià. huáng dì rù tán, zòu yǒng zhì. huáng dì shēng bì, zòu dēng gē. huáng dì chū xiàn jí tài wèi yà xiàn guāng lù xūn zhōng xiàn, bìng zòu xuān liè. huáng dì yǐn fú jiǔ, zòu jiā zuò jiù liáo wèi, zòu zhāo yuǎn hái biàn diàn, zòu xiū chéng."
文帝天嘉元年,始定圓丘、明堂及宗廟樂。都官尚書到仲舉奏:"眾官入出,皆奏肅咸。牲入出,奏引牲。薦毛血,奏嘉薦。迎送神,奏昭夏。皇帝入壇,奏永至。皇帝升陛,奏登歌。皇帝初獻及太尉亞獻、光祿勛終獻,並奏宣烈。皇帝飲福酒,奏嘉胙;就燎位,奏昭遠;還便殿,奏休成。"
xuān dì tài jiàn yuán nián, dìng sān cháo zhī lè, cǎi liáng gù shì, zòu xiāng hè wǔ yǐn, gè suí wáng yuè. cí yòng sòng qū, yàn zhǔn liáng lè, gài qǔ rén shén bù zá yě. wǔ nián, zhào shàng shū zuǒ chéng liú píng yí cáo láng zhāng yá, dìng nán běi jiāo jí míng táng yí zhù. gǎi tiān jiā zhōng suǒ yòng qí lè, jǐn yǐ" sháo" wèi míng. gōng jiù wèi dìng, xié lǜ xiào wèi jǔ huī, tài lè lìng guì zàn yún:" zòu mào sháo zhī lè." jiàng shén, zòu tōng sháo shēng rù chū, zòu jié sháo dì rù tán jí hái biàn diàn, zòu mù sháo. dì chū zài bài, wǔ qī dé, gōng zhí gàn dùn, qū zhōng fù zhuì. chū jiù xuán dōng, jì wǔ jiǔ xù, gōng zhí yǔ yuè. xiàn jué yú tiān shén jí tài zǔ zhī zuò, zòu dēng gē. dì yǐn fú jiǔ, zòu jiā sháo jiù liáo wèi, zòu bào sháo. zhì liù nián shí yī yuè, shì zhōng shàng shū zuǒ pú shè xú líng yí cáo láng zhōng shěn hǎn zòu, lái nián yuán huì yí zhù, xiān huì yī rì, tài lè zhǎn gōng xuán gāo gēng wǔ àn yú diàn tíng. kè rù, zòu xiāng hè wǔ yǐn. dì chū, huáng mén shì láng jǔ huī yú diàn shàng, zhǎng gù yīng zhī, jǔ yú jiē xià, zòu kāng sháo zhī lè. zhào yán wáng gōng dēng, zòu biàn sháo. fèng guī bì qì, chū yǐn xià diàn, zòu yì rú zhī. dì xìng, rù biàn diàn, zòu mù sháo. gēng yī yòu chū, zòu yì rú zhī. dì jǔ jiǔ, zòu suī sháo. jìn shàn, zòu yòu sháo. dì yù chá guǒ, tài cháng chéng guì qǐng jìn wǔ qī dé, jì zhī jiǔ xù. qí gǔ chuī zá jì, qǔ jìn sòng zhī jiù, wēi gèng fù yì.
宣帝太建元年,定三朝之樂,采梁故事,奏相和五引,各隨王月。祠用宋曲,宴准梁樂,蓋取人神不雜也。五年,詔尚書左丞劉平、儀曹郎張崖,定南北郊及明堂儀注。改天嘉中所用齊樂,盡以"韶"為名。工就位定,協律校尉舉麾,太樂令跪贊云:"奏懋韶之樂。"降神,奏通韶;牲入出,奏潔韶;帝入壇及還便殿,奏穆韶。帝初再拜,舞七德,工執干楯,曲終復綴。出就懸東,繼舞九序,工執羽籥。獻爵於天神及太祖之座,奏登歌。帝飲福酒,奏嘉韶;就燎位,奏報韶。至六年十一月,侍中尚書左僕射徐陵、儀曹郎中沈罕奏,來年元會儀注,先會一日,太樂展宮懸、高縆、五案於殿庭。客入,奏相和五引。帝出,黃門侍郎舉麾於殿上,掌固應之,舉於階下,奏康韶之樂。詔延王公登,奏變韶。奉珪璧訖,初引下殿,奏亦如之。帝興,入便殿,奏穆韶。更衣又出,奏亦如之。帝舉酒,奏綏韶。進膳,奏侑韶。帝御茶果,太常丞跪請進舞七德,繼之九序。其鼓吹雜伎,取晉、宋之舊,微更附益。
jí hòu zhǔ sì wèi, shěn huāng yú jiǔ, shì cháo zhī wài, duō zài yàn yán. yóu zhòng shēng lè, qiǎn gōng nǚ xí běi fāng xiāo gǔ, wèi zhī dài běi, jiǔ hān zé zòu zhī. yòu yú qīng lè zhōng zào huáng lí liú jí yù shù hòu tíng huā jīn chāi liǎng bì chuí děng qū, yǔ xìng chén zhì qí gē cí, qǐ yàn xiāng gāo, jí yú qīng dàng. nán nǚ chàng hè, qí yīn shén āi.
及後主嗣位,沈荒於酒,視朝之外,多在宴筵。尤重聲樂,遣宮女習北方簫鼓,謂之代北,酒酣則奏之。又於清樂中造黃鸝留及玉樹後庭花、金釵兩臂垂等曲,與幸臣制其歌詞,綺艷相高,極於輕盪。男女唱和,其音甚哀。
hòu wèi dào wǔ huáng dì dìng zhōng shān, huò qí lè xuán, wèi huáng chuàng gǎi, yīn shí ér yòng zhī. dài lì fēn bēng, pō yǒu yí shī. tiān xìng yuán nián dōng, zhào shàng shū lì bù láng dèng yàn hǎi dìng lǜ lǚ, xié yīn lè. jí zhuī zūn zēng zǔ zǔ kǎo zhū dì, lè yòng bā yì, wǔ huáng shǐ wǔ. huáng shǐ wǔ, dào wǔ suǒ zuò yě, yǐ míng kāi dà shǐ zǔ zhī yè. hòu gèng zhì zōng miào. huáng dì rù miào mén, zòu wáng xià, tài zhù yíng shén yú miào mén, zòu yíng shén qū, yóu gǔ jiàng shén zhī lè gān dòu shàng, zòu dēng gē, yóu gǔ qīng miào zhī lè qū zhōng, xià zòu shén zuò, jiā shén míng zhī xiǎng yě huáng dì xíng lǐ qī miào, zòu bì bù, yǐ wèi xíng zhǐ zhī jié huáng dì chū mén, zòu zǒng zhāng, cì zòu bā yì wǔ, cì zòu sòng shén qū. dào wǔ chū, dōng zhì jì tiān yú nán jiāo yuán qiū, lè yòng huáng yǐ, zòu yún hé zhī wǔ, shì qì, zòu wéi huáng, jiāng liáo xià zhì jì dì qí yú běi jiāo fāng zé, lè yòng shén zuò, zòu dà wǔ zhī wǔ. zhēng yuè shàng rì, xiǎng qún chén, xuān bù zhèng jiào, bèi liè gōng xuán zhèng lè, jiān zòu yàn zhào qín wú zhī yīn, wǔ fāng shū sú zhī qū. sì shí xiǎng huì yì yòng yān. yòu yǒu yè tíng zhōng gē zhēn rén dài gē, shàng xù zǔ zōng kāi yè suǒ yóu, xià jí jūn chén fèi xìng zhī jī, fán yǒu bǎi wǔ shí zhāng. liù nián dōng, zhào tài lè zǒng zhāng gǔ chuī zēng xiū zá jì, yǐ bèi bǎi xì, dà xiǎng shè zhī yú diàn tíng, rú hàn jìn zhī jiù yě. míng yuán dì chū, yòu zēng xiū zhī, zhuàn hé dà qū, gèng wèi zhōng gǔ zhī jié.
後魏道武皇帝定中山,獲其樂懸,未遑創改,因時而用之。代歷分崩,頗有遺失。天興元年冬,詔尚書吏部郎鄧彥海定律呂,協音樂。及追尊曾祖、祖、考諸帝,樂用八佾,舞皇始舞。皇始舞,道武所作也,以明開大始祖之業。後更制宗廟。皇帝入廟門,奏王夏,太祝迎神於廟門,奏迎神曲,猶古降神之樂;乾豆上,奏登歌,猶古清廟之樂;曲終,下奏神祚,嘉神明之饗也;皇帝行禮七廟,奏陛步,以為行止之節;皇帝出門,奏總章,次奏八佾舞,次奏送神曲。道武初,冬至祭天於南郊圓丘,樂用皇矣,奏雲和之舞,事訖,奏維皇,將燎;夏至祭地祇於北郊方澤,樂用神祚,奏大武之舞。正月上日,饗群臣,宣布政教,備列宮懸正樂,兼奏燕、趙、秦、吳之音,五方殊俗之曲。四時饗會亦用焉。又有掖庭中歌真人代歌,上敘祖宗開業所由,下及君臣廢興之跡,凡有百五十章。六年冬,詔太樂、總章、鼓吹增修雜伎,以備百戲,大饗設之於殿庭,如漢、晉之舊也。明元帝初,又增修之,撰合大曲,更為鐘鼓之節。
tài wǔ dì pò hè lián chāng, huò gǔ yǎ lè, jí píng liáng zhōu, pò jǔ qú shì. dé qí líng rén qì fú, bìng zé ér cún zhī. hòu tōng xī yù, yòu yǐ yuè bān guó gǔ wǔ shè yú lè shǔ. qí hòu gǔ lè yīn zhì, hǎn fù chuán xí, jiù gōng gèng jǐn, shēng qū duō wáng.
太武帝破赫連昌,獲古雅樂,及平涼州,(破沮渠氏。)得其伶人、器服,並擇而存之。後通西域,又以悅般國鼓舞設於樂署。其後古樂音制,罕復傳習,舊工更盡,聲曲多亡。
xiào wén dì tài hé chū, sī lè shàng shū, chén lè zhāng yǒu què, qiú jí qún guān yì dìng qí shì, bìng fǎng lì rén yǒu néng tǐ jiě gǔ lè zhě, yǔ zhī guǎng xiū qì shù, zhēn lì míng qì, yǐ xié bā yīn. zhào kě. suī jīng zhòng yì, zú wú dòng xiǎo yīn lǜ, lè bù bù néng lì, qí shì mí yǒu cán quē. rán fāng lè zhī zhì jí sì yí gē wǔ, shāo liè yú tài lè, jīn shí yǔ máo zhī shì, wèi zhuàng lì yú wǎng shí yǐ. hòu yòu zhào zhōng shū jiān gāo lǘ, lìng yǔ tài lè xiáng cǎi gǔ jīn, yǐ bèi lè diǎn. lì nián wèi jīng, ér lǘ zú.
孝文帝太和初,司樂上書,陳樂章有闕,求集群官議定其事,並訪吏人有能體解古樂者,與之廣修器數,甄立名器,以諧八音。詔可。雖經眾議,卒無洞曉音律,樂部不能立,其事彌有殘缺。然方樂之制及四夷歌舞,稍列於太樂,金石羽旄之飾,為壯麗於往時矣。後又詔中書監高閭,令與太樂詳采古今,以備樂典。歷年未精,而閭卒。
xuān wǔ dì zhèng shǐ zhōng, zhào tài cháng qīng liú fāng zhǔ xiū yíng lè qì. shí yáng zhōu rén zhāng yáng zi yì yáng rén ní fèng huáng chén xiào sūn dài dāng qiān wú diàn chén wén míng chén chéng děng qī rén pō jiě yǎ lè zhèng shēng, bā yì wén wǔ èr wǔ, zhōng qìng guǎn xián dēng gē shēng diào, fāng jiē lìng jiào xí, cān qǔ shì fēi.
宣武帝正始中,詔太常卿劉芳主修營樂器。時揚州人張陽子、義陽人倪鳳皇、陳孝孫、戴當千、吳殿、陳文明、陳成等七人頗解雅樂正聲,八佾、文武二舞,鐘磬、管弦、登歌聲調,芳皆令教習,參取是非。
chū, yù shǐ zhōng wèi yuán kuāng yǔ fāng děng jìng lùn zhōng lǜ. xiào míng dì xī píng èr nián dōng, kuāng fù shàng yán qí shì, tài shī gāo yáng wáng yōng děng zòu tíng zhī. xiān shì, yǒu chén zhòng rú zhě zì jiāng nán guī guó, pō xián lè shì, qǐng yī jīng fáng lì zhǔn, yǐ diào bā yīn. shén guī èr nián xià, yǒu sī jí xiāo bǎo yín děng zòu yán:" zhòng rú zhé chí jǐ xīn, qīng yù zhì zuò, bù kě yī xǔ." zhào yuē:" rú suǒ zòu." yǔ zài zhì zào piān zhōng.
初,御史中尉元匡與芳等競論鐘律。孝明帝熙平二年冬,匡復上言其事,太師、高陽王雍等奏停之。先是,有陳仲儒者自江南歸國,頗閒樂事,請依京房立准,以調八音。神龜二年夏,有司及蕭寶寅等奏言:"仲儒輒持己心,輕欲製作,不可依許。"詔曰:"如所奏。"(語在製造篇中。)
zhèng guāng zhōng, zhào shì zhōng ān fēng wáng yán míng yǔ qí mén shēng hé jiān xìn dōu fāng bó cǎi gǔ jīn lè shì, fāng hòu nǎi xuǎn yán míng suǒ jí lè shuō bìng zhū qì wù zhǔn tú èr shí yú shì ér zhù zhī, bù dé zài lè shǔ kǎo zhèng shēng lǜ yě.
正光中,詔侍中、安豐王延明與其門生河間信都芳博採古今樂事,芳後乃選延明所集樂說並諸器物准圖二十餘事而注之,不得在樂署考正聲律也。
zhì pǔ tài chū, qián fèi dì zhào shàng shū zhǎng sūn zhì tài cháng qīng jù yíng lǐ jīn shí. wǔ dì yǒng xī èr nián chūn, zǔ yíng fù yì yuē:" àn zhōu jiān liù dài zhī lè, shēng lǜ suǒ shī, xián yǒu cì dì. zì miè xué yǐ hòu, lǐ lè sàn wáng, hàn lái suǒ cún, èr wǔ ér yǐ. jīn qǐng gǎi sháo wǔ wèi chóng dé, wǔ wǔ wèi zhāng liè, zǒng míng yuē jiā chéng. hàn lè zhāng yún:' gāo zhāng sì xuán, shén lái yàn xiǎng.' zōng miào suǒ shè, gōng xuán míng yǐ. jì wǔ jiāo tiān shén, zūn yú rén guǐ liù gōng yīn jí, tǐ tóng zhì zūn. lǐ wú jiǎn jiàng, yí jiē yòng gōng xuán. qí wǔ rén guān fú zhì cái xián tóng jiù shì." zhào yuē:" yǐ' chéng' wèi hào, liáng wú jiān rán. liù dài zhī wǔ, jiē yǐ dà wèi míng, jīn kě zhǔn gǔ wèi dà chéng yě. qí wǔ dàn yī jiù wèi wén wǔ ér yǐ. yú rú yì."
至普泰初,前廢帝詔尚書長孫稚、太常卿袓瑩理金石。武帝永熙二年春,祖瑩複議曰:"按周兼六代之樂,聲律所施,咸有次第。自滅學以後,禮樂散亡,漢來所存,二舞而已。今請改韶舞為崇德,武舞為章烈,總名曰嘉成。漢樂章云:'高張四懸,神來宴饗。'宗廟所設,宮懸明矣。計五郊天神,尊於人鬼;六宮陰極,體同至尊。理無減降,宜皆用宮懸。其舞人冠服制裁咸同舊式。"詔曰:"以'成'為號,良無間然。六代之舞,皆以大為名,今可准古為大成也。其舞但依舊為文武而已。餘如議。"
hòu tài lè lìng cuī jiǔ lóng yán yú tài cháng qīng zǔ yíng yuē:" shēng yǒu qī shēng, diào yǒu qī diào, yǐ jīn qī diào hé zhī qī lǜ, qǐ yú huáng zhōng, zhōng yú zhōng lǚ. jīn gǔ zá qū, suí diào jǔ zhī, jiāng wǔ bǎi qū. kǒng zhū qū míng, hòu zhì wáng shī, jīn zhé tiáo jì, cún zhī yú lè fǔ." yíng yī ér shàng zhī. jiǔ lóng suǒ lù, huò yǎ huò zhèng, zhì yú yáo sú sì yí zá gē, dàn jì qí shēng zhé ér yǐ, bù néng zhī qí běn yì. yòu míng duō chuǎn miù, mò shí suǒ yóu, suí qí yín zhèng ér qǔ zhī. lè shǔ xī lìng chuán xí, qí zhōng fù yǒu suǒ yí, zhì yú gǔ yǎ, yóu duō wáng shī.
後太樂令崔九龍言於太常卿祖瑩曰:"聲有七聲,調有七調,以今七調合之七律,起於黃鍾,終於中呂。今古雜曲,隨調舉之,將五百曲。恐諸曲名,後致亡失,今輒條記,存之於樂府。"瑩依而上之。九龍所錄,或雅或鄭,至於謠俗、四夷雜歌,但記其聲折而已,不能知其本意。又名多舛謬,莫識所由,隨其淫正而取之。樂署悉令傳習,其中復有所遺,至於古雅,尤多亡失。
chū, xiào wén huáng dì yīn tǎo huái hàn, xuān wǔ dìng shòu chūn, shōu qí shēng jì. jiāng zuǒ suǒ chuán zhōng yuán jiù qū míng jūn shèng zhǔ gōng mò bái jiū zhī shǔ, jí jiāng nán wú gē jīng chǔ xī shēng, zǒng wèi qīng shāng. zhì yú diàn tíng xiǎng yàn jiān zòu zhī. qí yuán qiū fāng zé shàng xīn dì qí wǔ jiāo sì shí bài miào sān yuán dōng zhì shè jì mǎ shè jí tián lè rén zhī shù, gè yǒu chà děng.
初,孝文皇帝因討淮、漢,宣武定壽春,收其聲伎。江左所傳中原舊曲明君、聖主、公莫、白鳩之屬,及江南吳歌、荊楚西聲,總謂清商。至於殿庭饗宴兼奏之。其圓丘、方澤、上辛、地祇、五郊、四時拜廟、三元、冬至、社稷、馬射、籍田樂人之數,各有差等。
zì xuān wǔ yǐ hòu, shǐ ài hú shēng, jì yú qiān dōu. qū cí, pí pá, wǔ xián, kōng hóu, hú zhú zhí, hú gǔ, tóng bó, dǎ shā luó, hú wǔ kēng qiāng tāng dā, shàng yīn tāng. xià yīn tǎ. hóng xīn hài ěr, fǔ zhēng xīn mí jué lì, gē xiǎng quán shì yín kū, tīng zhī zhě wú bù qī chuàng. pí pá jí dāng lù qín sè dài jué yīn. jiē chū shēng pō fù xián huǎn, dù qǔ zhuǎn jí zào. àn cǐ yīn suǒ yóu, yuán chū xī yù zhū tiān zhū fú yùn diào, lóu luó hú yǔ, zhí zhì nán jiě, kuàng fù bèi zhī tǔ mù? shì yǐ gǎn qí shēng zhě, mò bù shē yín zào jìng, jǔ zhǐ qīng biāo, huò yǒng huò yuè, zhà dòng zhà xī, juē qiāng jiāo fǎn jiǎo dàn zhǐ, hàn tóu nòng mù, qíng fā yú zhōng, bù néng zì zhǐ. lùn lè qǐ xū zhōng gǔ, dàn wèn fēng huà qiǎn shēn, suī cǐ hú shēng, zú bài huá sú. fēi wéi rén qíng gǎn dòng, yī fú yì suí zhī yǐ biàn, zhǎng shān zhuàng mào, kuò dài xiǎo xuē, zì hào jīng jǐn, zhēng rù shí dài fù nǚ yī jì, yì shàng wēi cè, bù zhòng cóng róng, jù xiào kuān huǎn. gài jīng wēi zhě, shì bù jiǔ ān, cǐ zhào xiān jiàn, hé yǐ néng lì! xíng mào rú cǐ, xīn yì suí zhī. wáng guó zhī yīn, yì yóu fú jìng, qǐ wéi āi xì, dú biǎo shuāi wēi. cāo xián zhí yuè, suī chū gǔ shǐ yì sú yí fēng, shí zài shí zhèng.
自宣武已後,始愛胡聲,洎於遷都。屈茨,琵琶,五弦,箜篌,胡{竹直},胡鼓,銅鈸,打沙羅,胡舞鏗鏘鏜鎝,(上音湯。下音塔。)洪心駭耳,撫箏新靡絕麗,歌響全似吟哭,聽之者無不悽愴。琵琶及當路琴瑟殆絕音。皆初聲頗復閒緩,度曲轉急躁。按此音所由,源出西域諸天諸佛韻調,婁羅胡語,直置難解,況復被之土木?是以感其聲者,莫不奢淫躁競,舉止輕飆,或踴或躍,乍動乍息,蹻(羌嬌反)腳彈指,撼頭弄目,情發於中,不能自止。論樂豈須鐘鼓,但問風化淺深,雖此胡聲,足敗華俗。非唯人情感動,衣服亦隨之以變,長衫戇帽,闊帶小鞾,自號驚緊,爭入時代;婦女衣髻,亦尚危側,不重從容,俱笑寬緩。蓋驚危者,勢不久安,此兆先見,何以能立!形貌如此,心亦隨之。亡國之音,亦由浮競,豈唯哀細,獨表衰微。操弦執籥,雖出瞽史;易俗移風,實在時政。
běi qí wén xuān chū, shàng wèi gǎi jiù zhāng. gōng xuán gè shè shí èr bó zhōng, yú qí chén wèi, sì miàn bìng shè biān zhōng biān qìng gè yī sǔn jù, hé èr shí jià. shè jiàn gǔ yú sì yú. jiāo miào cháo huì tóng yòng zhī. qí hòu jiāng yǒu chuàng gé, shàng yào diǎn yù jù tǐng shàng shū yuē:" wèi shì lái zì yún shuò, wèi yí qí sú. zhì dào wǔ pò mù róng bǎo yú zhōng shān, huò jìn lè qì, bù zhī cǎi yòng, jiē wěi qì zhī. tiān xìng chū, lì bù láng dèng yàn hǎi zòu shàng miào lè, chuàng zhì gōng xuán, ér zhōng guǎn bù bèi. lè zhāng jì què, zá yǐ bǒ luó huí gē. chū yòng bā yì, zuò huáng shǐ zhī wǔ. zhì tài wǔ dì píng hé xī, dé jǔ qú méng xùn zhī jì, bīn jiā dà lǐ, jiē zá yòng yān. cǐ shēng suǒ xìng, gài fú jiān zhī mò, lǚ guāng píng xī yù dé hú róng zhī lè, yīn yòu gǎi biàn, zá yǐ qín shēng, suǒ wèi qín hàn lè yě. zhì yǒng xī zhōng, lù shàng shū zhǎng sūn chéng yè míng yǎ, yǐ jù hòu wèi shì zhōng. gòng chén xiān rén tài cháng qīng yíng děng, zhēn zhuó shàn xiū, róng huá jiān cǎi, zhì yú zhōng gǔ lǜ lǚ, huàn rán dà bèi. zì gǔ xiāng xí, sǔn yì kě zhī, jīn zhī chuàng zhì, qǐng yǐ wèi zhǔn." tǐng yīn cǎi wèi ān fēng wáng yán míng jí xìn dōu fāng děng suǒ zhe lè shuō, ér dìng zhèng shēng. shǐ jù gōng xuán zhī qì, réng zá xī liáng zhī qū, lè míng guǎng chéng, ér wǔ wú suǒ hào, suǒ wèi" luò yáng jiù lè" zhě yě.
北齊文宣初,尚未改舊章。宮懸各設十二鎛鍾,於其辰位,四面並設編鐘編磬各一筍虡,合二十架。設建鼓於四隅。郊廟朝會同用之。其後將有創革,尚藥典御袓珽上書曰:"魏氏來自雲、朔,未移其俗。至道武破慕容寶於中山,獲晉樂器,不知採用,皆委棄之。天興初,吏部郎鄧彥海奏上廟樂,創製宮懸,而鍾管不備。樂章既闕,雜以簸邏回歌。初用八佾,作皇始之舞。至太武帝平河西,得沮渠蒙遜之伎,賓嘉大禮,皆雜用焉。此聲所興,蓋苻堅之末,呂光平西域得胡戎之樂,因又改變,雜以秦聲,所謂秦漢樂也。至永熙中,錄尚書長孫承業(名雅,已具後魏事中。)共臣先人太常卿瑩等,斟酌繕修,戎華兼采,至於鐘鼓律呂,奐然大備。自古相襲,損益可知,今之創製,請以為準。"珽因采魏安豐王延明及信都芳等所著樂說,而定正聲。始具宮懸之器,仍雜西涼之曲,樂名廣成,而舞無所號,所謂"洛陽舊樂"者也。
wǔ chéng zhī shí, shǐ dìng sì jiāo zōng miào zhī lè. qún chén rù chū, zòu sì xià. shēng rù chū, jiàn máo xuè, bìng zòu zhāo xià. yíng sòng shén jí huáng dì chū xiàn guàn xiàn lǐ wǔ fāng shàng dì, bìng zòu gāo míng zhī lè, wèi fù dào zhī wǔ. huáng dì rù tán mén jí shēng tán yǐn fú jiǔ, jiù liáo wèi, hái biàn diàn, bìng zòu huáng xià. yǐ gāo zǔ pèi xiǎng, zòu wǔ dé zhī lè, wèi zhāo liè zhī wǔ. guàn dì, zòu dēng gē. qí sì shí jì miào jí dì xiá liù dài wǔ dài gāo zǔ zēng zǔ zǔ zhū shén shì, bìng zòu shǐ bì zhī lè, wèi huī zuò zhī wǔ. shén wǔ huáng dì shén shì, zòu wǔ dé zhī lè, wèi zhāo liè zhī wǔ. wén xiāng huáng dì shén shì, zòu wén dé zhī lè, wèi xuān zhèng zhī wǔ. wén xuān huáng dì shén shì, zòu wén zhèng zhī lè, wèi guāng dà zhī wǔ. xiào zhāo huáng dì shén shì, zòu wén míng zhī lè, wèi xiū dé zhī wǔ. qí rù chū zhī yí, tóng sì jiāo zhī lǐ. qí shí jiāo miào yàn xiǎng zhī lè, jiē wèi dài gù xī liáng jì, jí shì jìn chū jiù shēng, wèi tài wǔ píng liáng suǒ de yě. qín hàn èr dài, shì wèi jìn xiāng chéng zhī lè qí wú shēng zhě, shì jiāng nán sòng qí zhī jì.
武成之時,始定四郊、宗廟之樂。群臣入出,奏肆夏。牲入出,薦毛血,並奏昭夏。迎送神及皇帝初獻、祼獻、禮五方上帝,並奏高明之樂,為覆燾之舞。皇帝入壇門及升壇飲福酒,就燎位,還便殿,並奏皇夏。以高祖配饗,奏武德之樂,為昭烈之舞。祼地,奏登歌。其四時祭廟及禘祫六代、五代、高祖、曾祖、祖諸神室,並奏始陛之樂,為恢祚之舞。神武皇帝神室,奏武德之樂,為昭烈之舞。文襄皇帝神室,奏文德之樂,為宣政之舞。文宣皇帝神室,奏文正之樂,為光大之舞。孝昭皇帝神室,奏文明之樂,為休德之舞。其入出之儀,同四郊之禮。其時郊廟宴享之樂,皆魏代故西涼伎,即是晉初舊聲,魏太武平涼所得也。秦漢二代,是魏晉相承之樂;其吳聲者,是江南宋、齊之伎。
gǔ chuī zhū lù děng èr shí qū, jiē gǎi gǔ míng, yǐ xù gōng dé. gǔ yòu yǒu huáng què diào gān èr qǔ, lüè ér bù yòng. bìng yì dìng qí míng, bèi yú gǔ chuī. zhū zhōu zhèn shù, gè gěi gǔ chuī lè, duō shǎo gè yǐ dà xiǎo děng jí wèi chà. zhū wáng wèi zhōu, jiē gěi chì gǔ chì jiǎo, huáng zǐ zé zēng gěi wú gǔ zhǎng míng jiǎo, shàng zhōu cì shǐ jiē gěi qīng gǔ qīng jiǎo, zhōng zhōu cì shǐ yǐ xià jí zhū zhèn shù jiē gěi hēi gǔ hēi jiǎo. lè qì jiē yǒu yī, bìng tóng gǔ sè. zá lè yǒu xī liáng pí wǔ qīng lè guī zī děng. rán chuī shēng dàn pí pá wǔ xián jí gē wǔ zhī jì, zì wén xiāng yǐ lái, jiē suǒ ài hǎo. zhì hé qīng yǐ hòu, chuán xí yóu shèng. hòu zhǔ wéi shǎng hú róng lè, dān ài wú yǐ. yú shì fán xí yín shēng, zhēng xīn āi yuàn. gù cáo miào dá ān wèi ruò ān mǎ jū zhī tú, zhì yǒu fēng wáng kāi fǔ zhě, suì fú zān yīng ér wèi líng rén zhī shì. hòu zhǔ yì zì néng dù qǔ, qīn zhí lè qì, yuè wán wú juàn, suì yǐ xián ér gē, bié cǎi xīn shēng, wèi wú chóu qū, yīn yùn yǎo tiǎo, jí yú āi sī shǐ hú ér yān guān zhī bèi, qí chàng hè zhī, qū zhōng lè què, mò bù yǔn tì. suī xíng xìng dào lù, huò shí mǎ shàng zòu zhī, lè wǎng āi lái, jìng yǐ wáng guó.
鼓吹朱鷺等二十曲,皆改古名,以敘功德。古又有黃雀、釣竿二曲,略而不用。並議定其名,被於鼓吹。諸州鎮戍,各給鼓吹樂,多少各以大小等級為差。諸王為州,皆給赤鼓、赤角,皇子則增給吳鼓、長鳴角,上州刺史皆給青鼓、青角,中州刺史以下及諸鎮戍皆給黑鼓、黑角。樂器皆有衣,並同鼓色。雜樂有西涼鼙舞、清樂、龜茲等。然吹笙、彈琵琶、五弦及歌舞之伎,自文襄以來,皆所愛好。至河清以後,傳習尤盛。後主唯賞胡戎樂,耽愛無已。於是繁習淫聲,爭新哀怨。故曹妙達、安未弱、安馬駒之徒,至有封王開府者,遂服簪纓而為伶人之事。後主亦自能度曲,親執樂器,悅玩無倦,遂倚弦而歌,別采新聲,為無愁曲,音韻窈窕,極於哀思;使胡兒閹官之輩,齊唱和之,曲終樂闋,莫不殞涕。雖行幸道路,或時馬上奏之,樂往哀來,竟以亡國。
hòu zhōu wén dì bà zhèng, píng jiāng líng, dà huò liáng shì lè qì. jí jiàn liù guān, nǎi lìng yǒu sī xiáng dìng jiāo miào lè gē wǔ gè yǒu děng chà, suī zhe qí wén, jìng wèi zhī xíng yě.
後周文帝霸政,平江陵,大獲梁氏樂器。及建六官,乃令有司詳定郊廟樂歌舞各有等差,雖著其文,竟未之行也。
jí wǔ dì tiān hé chū, zào shān yún wǔ, yǐ bèi liù dài. nán běi jiāo yú tán tài miào dì xiá, jù yòng liù wǔ. nán jiāo zé dà xià jiàng shén, dà hù xiàn shú, cì zuò dà wǔ zhèng dé wǔ dé shān yún zhī wǔ. běi jiāo zé dà hù jiàng shén, dà xià xiàn shú, cì zuò dà wǔ zhèng dé wǔ dé shān yún zhī wǔ. yú tán yǐ dà wǔ jiàng shén, zhèng dé xiàn shú, cì zuò dà xià dà hù wǔ dé shān yún zhī wǔ. tài miào dì xiá, zé dà wǔ jiàng shén, shān yún xiàn shú, cì zuò zhèng dé dà xià dà hù wǔ dé zhī wǔ. shí xiǎng tài miào, yǐ shān yún jiàng shén, dà xià xiàn shú, cì zuò wǔ dé zhī wǔ. bài shè, yǐ dà hù jiàng shén, dà wǔ xiàn shú, cì zuò zhèng dé zhī wǔ. wǔ jiāo cháo rì, yǐ dà xià jiàng shén, dà hù xiàn shú. shén zhōu xī yuè jí tián, yǐ zhèng dé jiàng shén, dà hù xiàn shú.
及武帝天和初,造山雲舞,以備六代。南北郊、雩壇、太廟、禘祫,俱用六舞。南郊則大夏降神,大護獻熟,次作大武、正德、武德、山雲之舞。北郊則大護降神,大夏獻熟,次作大武、正德、武德、山雲之舞。雩壇以大武降神,正德獻熟,次作大夏、大護、武德、山雲之舞。太廟禘祫,則大武降神,山雲獻熟,次作正德、大夏、大護、武德之舞。時享太廟,以山雲降神,大夏獻熟,次作武德之舞。拜社,以大護降神,大武獻熟,次作正德之舞。五郊朝日,以大夏降神,大護獻熟。神州、夕月、籍田,以正德降神,大護獻熟。
jiàn dé èr nián shí yuè, liù dài lè chéng, zòu yú chóng xìn diàn. gōng xuán, yī liáng sān shí liù jià. cháo huì zé huáng dì chū rù, zòu huáng xià. huáng tài zǐ chū rù, zòu sì xià. wáng gōng chū rù, zòu ào xià. ào yīn áo. wǔ děng zhū hóu yuán rì xiàn yù bó, zòu nà xià. yàn zú rén, zòu zú xià. dà huì zhì zūn zhí jué, zòu dēng gē shí bā qū. shí jǔ, zòu shēn xià, wǔ liù dài dà xià dà hù dà wǔ zhèng dé wǔ dé shān yún zhī wǔ. yú shì zhèng dìng yǎ yīn, wèi jiāo miào lè. chuàng zào zhōng lǜ, pō dé qí yí. nǎi yǐ liáng gǔ chuī xióng pí shí èr àn, měi yuán zhèng dà huì, liè yú xuán jiān, yǔ zhèng lè hé zòu.
建德二年十月,六代樂成,奏於崇信殿。宮懸,依梁三十六架。朝會則皇帝出入,奏皇夏。皇太子出入,奏肆夏。王公出入,奏驁夏。(驁音遨。)五等諸侯元日獻玉帛,奏納夏。宴族人,奏族夏。大會至尊執爵,奏登歌十八曲。食舉,奏深夏,舞六代大夏、大護、大武、正德、武德、山雲之舞。於是正定雅音,為郊廟樂。創造鍾律,頗得其宜。乃以梁鼓吹熊羆十二按,每元正大會,列於懸間,與正樂合奏。
chū, tài zǔ fǔ wèi zhī shí, gāo chāng kuǎn fù, jí dé qí jì, jiào xí yǐ bèi xiǎng yàn zhī lǐ. tiān hé liù nián, bà yè tíng sì yí zhī lè. qí hòu, dì pìn huáng hòu yú tū jué, dé qí suǒ huò kāng guó guī zī děng lè, gèng zá yǐ gāo chāng zhī jiù, bìng yú dà sī lè xí yān. cǎi yòng qí shēng, bèi yú zhōng shí, qǔ zhōu guān zhì yǐ chén zhī.
初,太祖輔魏之時,高昌款附,及得其伎,教習以備饗宴之禮。天和六年,罷掖庭四夷之樂。其後,帝聘皇后於突厥,得其所獲康國、龜茲等樂,更雜以高昌之舊,並於大司樂習焉。採用其聲,被於鍾石,取周官制以陳之。
xuān dì shí, gǎi qián dài gǔ chuī zhū lù děng qū, zhì wèi shí wǔ qū, shù shòu wèi chán jí zhàn gōng zhī shì. dì měi chén chū yè hái, héng chén gǔ chuī. cháng xìng tóng zhōu, zì yīng mén zhì chì àn, shù shí lǐ jiān, gǔ chuī jù zuò. qí yǔ zhòng shān hái, lìng jīng chéng shì nǚ, yú jiē xiàng zòu lè yǐ yíng zhī. gōng sī dùn bì, yǐ zhì yú wáng yě.
宣帝時,改前代鼓吹朱鷺等曲,制為十五曲,述受魏禪及戰功之事。帝每晨出夜還,恆陳鼓吹。嘗幸同州,自應門至赤岸,數十裡間,鼓吹俱作。祈雨仲山還,令京城士女,於街巷奏樂以迎之。公私頓弊,以至於亡也。
suí wén dì kāi huáng èr nián, shàng yīn zhōu lè, mìng gōng rén qí shù tí jiǎn xiào lè fǔ, gǎi huàn shēng lǜ, yì bù néng tōng. é ér pèi gōng zhèng yì zòu shàng, qǐng gèng xiū zhèng. yú shì zhào tài cháng qīng niú hóng guó zi jì jiǔ xīn yàn zhī guó zi bó shì hé tuǒ děng yì zhèng lè. rán lún miù jì jiǔ, jī nián yì bù dìng. dì nù yuē:" wǒ shòu tiān mìng qī nián, lè fǔ yóu gē qián dài gōng dé." mìng zhì shū shì yù shǐ lǐ è yǐn hóng děng xià, jiāng zuì zhī. è zòu yuē:" wǔ wáng kè yīn, zhì zhōu gōng xiāng chéng wáng shǐ zhì lǐ lè. sī shì tǐ dà, bù kě sù chéng." dì yì shāo jiě. jiǔ nián, píng chén, huò sòng qí jiù lè, zhào yú tài cháng zhì qīng shāng shǔ yǐ guǎn zhī. qiú dé chén tài lè lìng cài zi yuán yú pǔ míng děng, fù jū qí zhí.
隋文帝開皇二年,尚因周樂,命工人齊樹提檢校樂府,改換聲律,益不能通。俄而沛公鄭譯奏上,請更修正。於是詔太常卿牛弘、國子祭酒辛彥之、國子博士何妥等議正樂。然淪謬既久,積年議不定。帝怒曰:"我受天命七年,樂府猶歌前代功德。"命治書侍御史李諤引弘等下,將罪之。諤奏曰:"武王克殷,至周公相成王始制禮樂。斯事體大,不可速成。"帝意稍解。九年,平陳,獲宋、齊舊樂,詔於太常置清商署以管之。求得陳太樂令蔡子元、於普明等,復居其職。
suí dài yǎ lè, wéi zòu huáng zhōng yī gōng, jiāo miào cháo xiǎng yòng yī diào, yíng qì yòng wǔ diào. jiù gōng gèng jǐn, qí yú shēng lǜ jiē bù fù tōng. huò yǒu néng wèi ruí bīn zhī gōng zhě, xiǎng sì zhī jì sì zhī, jìng wú jué zhě. hóng yòu xiū huáng hòu fáng nèi zhī lè. wén dì lóng qián shí, pō hǎo yīn lè, gù cháng yīn yǐ pí pá, zuò gē èr shǒu, míng yuē dì hòu tiān gāo, tuō yán fū qī zhī yì. yīn jí qǔ zhī wèi fáng nèi qū, mìng fù rén bìng dēng gē shàng shòu bìng yòng zhī. zhí zài gōng nèi, nǚ rén jiào xí zhī. yú shì mì shū jiān niú hóng mì shū chéng yáo chá sàn qí cháng shì xǔ shàn xīn yí tóng sān sī liú zhēn nèi shǐ shè rén yú shì jī děng, gèng gòng xiáng yì. àn zhōu guān dà sī lè:" zòu huáng zhōng, gē dà lǚ, wǔ yún mén, yǐ sì tiān shén. zòu tài cù, gē yīng zhōng, wǔ xián chí, yǐ jì dì qí. zòu gū xǐ, gē nán lǚ, wǔ dà sháo, yǐ sì sì wàng. zòu ruí bīn, gē hán zhōng, wǔ dà xià, yǐ jì shān chuān. zòu yí zé, gē xiǎo lǚ, wǔ dà hù, yǐ xiǎng xiān bǐ. zòu wú shè, gē jiā zhōng, wǔ dà wǔ, yǐ xiǎng xiān zǔ." cǐ nǎi zhōu zhì, lì èr wáng sān kè, tōng jǐ wèi liù dài zhī lè. zhì sì shí jì sì, zé fēn ér yòng zhī. yǐ liù lè pèi shí èr diào, yī dài zhī lè, zé yòng èr diào yǐ. suí qù liù dài zhī lè, yòu wú sì wàng xiān bǐ zhī jì, jīn jì yǔ gǔ jì fǎ yǒu bié, nǎi yǐ shén qí wèi cì fēn lè pèi yān. zòu huáng zhōng, gē dà lǚ, yǐ sì yuán qiū. huáng zhōng suǒ yǐ xuān liù qì yě, yào pò tiān shén, zuì wèi zūn jí, gù zòu huáng zhōng yǐ sì zhī. zòu tài cù, gē yīng zhōng, yǐ jì fāng zé. tài cù suǒ yǐ zàn yáng chū zhì, kūn lún hòu zài zhī zhòng, gù zòu tài cù yǐ sì zhī. zòu gū xǐ, gē nán lǚ, yǐ sì wǔ jiāo shén zhōu. gū xǐ suǒ yǐ xiū jié bǎi wù, wǔ jiāo shén zhōu, tiān dì zhī cì, gù zòu gū xǐ yǐ sì zhī. zòu ruí bīn, gē hán zhōng, yǐ xiǎng zōng miào. ruí bīn suǒ yǐ ān jìng shén rén, zǔ zōng yǒu guó zhī běn, gù zòu ruí bīn yǐ sì zhī. zòu yí zé, gē xiǎo lǚ, yǐ jì shè jì xiān nóng. yí zé suǒ yǐ yǒng gē jiǔ gǔ, guì zài qiū chéng, gù zòu yí zé yǐ sì zhī. zòu wú shè, gē jiā zhōng, yǐ jì xún shòu fāng yuè. wú shè suǒ yǐ shì rén guǐ wù, shì zhì guān fēng, gù zòu wú shè yǐ sì zhī. tóng yòng wén wǔ èr wǔ. qí yuán qiū jiàng shén liù biàn, fāng zé jiàng shén bā biàn, zōng miào dì xiá jiàng shén bā biàn, jiē yòng zhāo xià. qí yú xiǎng sì jiē yī biàn. huáng dì rù chū, zòu huáng xià. qún guān rù chū, jiē zòu sì xià. jǔ jiǔ shàng shòu, zòu xū xià. yíng sòng guǐ shén, zòu zhāo xià. jiàn xiàn jiāo miào, zòu xián xià. yàn xiǎng diàn shàng, zòu dēng gē. bìng wén wǔ wǔ wǔ, hé wèi bā qū. gǔ yǒu gōng shāng jiǎo zhēng yǔ wǔ yǐn, liáng yǐ sān cháo yuán huì zòu zhī. jīn gǎi wèi wǔ yīn, qí shēng xī yī gōng shāng, bù shǐ chà yuè. wéi yíng qì yú wǔ jiāo, jiàng shén zòu zhī, yuè lìng suǒ wèi" mèng chūn qí yīn jiǎo" shì yě. tōng qián wèi shí sān qǔ. bìng nèi guān suǒ zòu tiān gāo dì hòu èr qǔ, yú fáng zhōng zòu zhī, hé shí wǔ qū. qí dēng gē, sì shén yàn huì tōng xíng zhī. ruò yǒu dà sì lín xuān, chén yú jiē tán zhī shàng. ruò cè bài wáng gōng, shè gōng xuán, bù yòng dēng gē. shì diàn zé wéi yòng dēng gē, ér bù shè xuán. gǔ zhě rén jūn shí, jiē yòng dāng yuè zhī diào, yǐ qǔ shí lǜ zhī shēng, shǐ bù shī wǔ cháng zhī xìng, diào chàng sì tǐ, lìng dé shí qì zhī hé. gù dōng hàn tài zǐ chéng bào yè shàng yán, tiān zǐ shí yǐn, bì shùn sì shí, yǒu shí jǔ lè, suǒ yǐ shùn tiān dì, yǎng shén míng, kě zuò shí èr yuè jūn, gǎn tiān dì hé qì. cǐ zé diàn tíng yuè diào zhī yì yě. jì sì jì yǐ fēn lè, lín xuān cháo huì, bìng yòng dāng yuè zhī lǜ. zhēng yuè xuán tài cù zhī jūn, nǎi zhì shí èr yuè xuán dà lǚ zhī jūn, yù gǎn rén jūn qíng xìng, yǔn xié yīn yáng zhī xù yě. bìng zhuàn gē shī sān shí shǒu, zhào bìng lìng shī yòng.
隋代雅樂,唯奏黃鍾一宮,郊廟朝饗用一調,迎氣用五調。舊工更盡,其餘聲律皆不復通。或有能為蕤賓之宮者,享祀之際肆之,竟無覺者。弘又修皇后房內之樂。文帝龍潛時,頗好音樂,故嘗因倚琵琶,作歌二首,名曰地厚、天高,託言夫妻之義。因即取之為房內曲,命婦人並登歌、上壽並用之。職在宮內,女人教習之。於是秘書監牛弘、秘書丞姚察、散騎常侍許善心、儀同三司劉臻、內史舍人虞世基等,更共詳議。按周官大司樂:"奏黃鍾,歌大呂,舞雲門,以祀天神。奏太蔟,歌應鍾,舞咸池,以祭地祇。奏姑洗,歌南呂,舞大韶,以祀四望。奏蕤賓,歌函鍾,舞大夏,以祭山川。奏夷則,歌小呂,舞大護,以享先妣。奏無射,歌夾鍾,舞大武,以享先祖。"此乃周制,立二王三恪,通己為六代之樂。至四時祭祀,則分而用之。以六樂配十二調,一代之樂,則用二調矣。隋去六代之樂,又無四望、先妣之祭,今既與古祭法有別,乃以神祇位次分樂配焉。奏黃鍾,歌大呂,以祀圓丘。(黃鍾所以宣六氣也,耀魄天神,最為尊極,故奏黃鍾以祀之。)奏太蔟,歌應鍾,以祭方澤。(太蔟所以贊陽出滯,崑崙厚載之重,故奏太蔟以祀之。)奏姑洗,歌南呂,以祀五郊、神州。(姑洗所以修潔百物,五郊神州,天地之次,故奏姑洗以祀之。)奏蕤賓,歌函鍾,以享宗廟。(蕤賓所以安靜神人,祖宗有國之本,故奏蕤賓以祀之。)奏夷則,歌小呂,以祭社稷、先農。(夷則所以詠歌九穀,貴在秋成,故奏夷則以祀之。)奏無射,歌夾鍾,以祭巡狩方岳。(無射所以示人軌物,視秩觀風,故奏無射以祀之。)同用文武二舞。其圓丘降神六變,方澤降神八變,宗廟禘祫降神八變,皆用昭夏。其餘享祀皆一變。皇帝入出,奏皇夏。群官入出,皆奏肆夏。舉酒上壽,奏需夏。迎送鬼神,奏昭夏。薦獻郊廟,奏咸夏。宴饗殿上,奏登歌。並文舞武舞,合為八曲。古有宮、商、角、徵、羽五引,梁以三朝元會奏之。今改為五音,其聲悉依宮商,不使差越。唯迎氣於五郊,降神奏之,月令所謂"孟春其音角"是也。通前為十三曲。並內官所奏天高、地厚二曲,於房中奏之,合十五曲。其登歌,祀神宴會通行之。若有大祀臨軒,陳於階壇之上。若冊拜王公,設宮懸,不用登歌。釋奠則唯用登歌,而不設懸。古者人君食,皆用當月之調,以取時律之聲,使不失五常之性,調暢四體,令得時氣之和。故東漢太子丞鮑鄴上言,天子食飲,必順四時,有食舉樂,所以順天地,養神明,可作十二月均,感天地和氣。此則殿庭月調之義也。祭祀既已分樂,臨軒朝會,並用當月之律。正月懸太蔟之均,乃至十二月懸大呂之均,欲感人君情性,允協陰陽之序也。並撰歌詩三十首,詔並令施用。
xiān shì, wén dì qiǎn nèi shǐ shì láng lǐ yuán cāo zhí nèi shì shěng lú sī dào děng, zhì qīng miào gē cí shí èr qǔ, lìng yú tài lè jiào xí, yǐ dài zhōu gē. zhì rén shòu zhōng, yáng dì wèi tài zǐ shí, cóng xiǎng yú tài miào, nǎi shàng yán:" qīng miào zhī cí, wén duō fú lì, bù zú yǐ xuān gōng dé, qǐng gèng yì zhī." yú shì zhào lì bù shàng shū niú hóng kāi fǔ yí tóng liǔ gù yán mì shū chéng xǔ shàn xīn nèi shǐ shè rén yú shì jī lǐ bù shì láng cài zhēng děng, gèng xiáng gù shí, chuàng zhì yǎ lè gē cí.
先是,文帝遣內史侍郎李元操、直內侍省盧思道等,制清廟歌詞十二曲,令於太樂教習,以代周歌。至仁壽中,煬帝為太子時,從饗於太廟,乃上言:"清廟之詞,文多浮麗,不足以宣功德,請更議之。"於是詔吏部尚書牛弘、開府儀同柳顧言、秘書丞許善心、內史舍人虞世基、禮部侍郎蔡徵等,更詳故實,創製雅樂歌詞。
yáng dì dà yè yuán nián, zhào xiū gāo zǔ miào lè. wéi xīn zào gāo zǔ gē jiǔ shǒu. réng shǔ róng chē, bù huáng kān zhèng, lǐ lè zhī shì, jìng wú chéng gōng. ér dì jīn shē, pō dān yín qū, yù shǐ dài fū péi yùn chuāi zhī dì qíng, zòu sōu zhōu qí liáng chén lè gōng zǐ dì jí rén jiān shàn shēng diào yīn lǜ fán sān bǎi yú rén, bìng fù tài lè. chàng yōu náo zá, xián lái cuì zhǐ. qí āi guǎn zá shēng, yín xián qiǎo zòu, jiē chū yè chéng zhī xià, gāo qí zhī jiù qū yě.
煬帝大業元年,詔修高祖廟樂。唯新造高祖歌九首。仍屬戎車,不遑刊正,禮樂之事,竟無成功。而帝矜奢,頗耽淫曲,御史大夫裴蘊揣知帝情,奏搜周、齊、梁、陳樂工子弟及人間善聲調音律凡三百餘人,並付太樂。倡優猱雜,咸來萃止。其哀管雜聲,淫弦巧奏,皆出鄴城之下,高齊之舊曲也。
dà táng tài zōng wén huáng dì liú xīn yǎ zhèng, lì jīng wén jiào. zhēn guān zhī chū, hé kǎo suí shì suǒ chuán nán běi zhī lè, liáng chén jǐn wú chǔ zhī shēng, zhōu qí jiē hú lǔ zhī yīn. nǎi mìng tài cháng qīng zǔ xiào sūn zhèng gōng diào, qǐ jū láng lǚ cái xí yīn yùn, xié lǜ láng zhāng wén shōu kǎo lǜ lǚ, píng qí sàn làn, wèi zhī shé zhōng. hàn yǐ lái jiāo sì míng táng, yǒu xī shēng yíng shén dēng gē děng qū. jìn dài jiā guàn dì yíng shēng yǐn fú jiǔ. jīn xī shēng guàn dì bù yòng lè, gōng qīng shè shì yòu qù yǐn fú jiǔ zhī lè. zhōu xiǎng shén zhū lè, duō yǐ" xià" wèi míng, sòng yǐ" yǒng" wèi míng, liáng yǐ" yǎ" wèi míng, hòu zhōu yì yǐ" xià" wèi míng, suí shì yīn zhī. jīn guó jiā yǐ" hé" wèi míng. xuán gōng zhī lè jiǔ sàng, hàn zhāng dì jiàn chū sān nián bào yè shǐ qǐng yòng zhī, shùn dì yáng jiā èr nián fù fèi. lěi dài jiē huáng zhōng yī jūn, biàn jí qī yīn, zé wǔ zhōng fèi ér bù jī, fǎn wèi zhī yǎ zhōng. zǔ xiào sūn shǐ wèi xuán gōng zhī fǎ, zào shí èr hé lè, hé sì shí bā qū, bā shí sì diào. zhì kāi yuán zhōng, yòu zào sān hé lè, gòng shí wǔ hé lè, qí yuē yuán hé shùn hé yǒng hé sù hé yōng hé shòu hé tài hé shū hé xiū hé zhāo hé gāi hé yīn gāi zhèng hé chéng hé fēng hé xuān hé. yòu zhì wén wǔ wǔ wǔ, wén wǔ cháo tíng wèi zhī jiǔ gōng wǔ, wǔ wǔ cháo tíng wèi zhī qī dé wǔ. lè yòng zhōng qìng chù yǔ jìn gǔ jié gǔ qín sè zhēng zhú yú shēng xiāo dí chí xūn chún yú náo duó fǔ pāi chōng dú, wèi zhī yǎ lè. yǎ lè wéi jiāo miào yuán huì dōng zhì jí cè mìng dà lǐ, zé biàn qí qǔ dù zhāng jù, ér fēn shǐ zhōng zhī cì yān.
大唐太宗文皇帝留心雅正,勵精文教。貞觀之初,合考隋氏所傳南北之樂,梁、陳盡吳、楚之聲,周、齊皆胡虜之音。乃命太常卿祖孝孫正宮調,起居郎呂才習音韻,協律郎張文收考律呂,平其散濫,為之折衷。漢以來郊祀、明堂,有夕牲、迎神、登歌等曲。近代加祼地、迎牲、飲福酒。今夕牲、祼地不用樂,公卿攝事又去飲福酒之樂。周享神諸樂,多以"夏"為名,宋以"永"為名,梁以"雅"為名,後周亦以"夏"為名,隋氏因之。今國家以"和"為名。旋宮之樂久喪,漢章帝建初三年鮑鄴始請用之,順帝陽嘉二年復廢。累代皆黃鍾一均,變極七音,則五鍾廢而不擊,反謂之啞鍾。祖孝孫始為旋宮之法,造十二和樂,合四十八曲,八十四調。至開元中,又造三和樂,共十五和樂,其曰元和、順和、永和、肅和、雍和、壽和、太和、舒和、休和、昭和、祴和、(音陔)正和、承和、豐和、宣和。又制文舞、武舞,文舞朝廷謂之九功舞,武舞朝廷謂之七德舞。樂用鍾、磬、柷、敔、晉鼓、節鼓、琴、瑟、箏、築、竽、笙、簫、笛、篪、塤、錞於、鐃、鐸、撫拍、舂牘,謂之雅樂。雅樂唯郊廟、元會、冬至及冊命大禮,則辨其曲度章句,而分始終之次焉。
jiā zhōng gōng yuán dà lì shí sì nián guó huì gǎi yān hé yī biàn, huáng zhōng jiǎo yuán hé yī biàn, tài cù zhēng yuán hé yī biàn, gū xǐ yǔ yuán hé yī biàn.
夾鍾宮元(大曆十四年國諱改焉)和一變,黃鍾角元和一變,太蔟徵元和一變,姑洗羽元和一變。
yòu sì qū dōng zhì yú yuán qiū dà jì zòu zhī, yǐ wén wǔ liù biàn jiàng shén tì zhāo xià. ruò jì wǔ fāng shàng dì rì yuè, zé huáng zhōng gōng zòu yuán hé, yǐ wén wǔ sān biàn jiàng shén. ruò qí sòng shén, jiē zòu yī biàn.
右四曲冬至於圓丘大祭奏之,以文舞六變降神替昭夏。若祭五方上帝、日月,則黃鍾宮奏元和,以文舞三變降神。若其送神,皆奏一變。
lín zhōng gōng shùn hé èr biàn, tài cù jiǎo shùn hé èr biàn, gū xǐ zhēng shùn hé èr biàn, nán lǚ yǔ shùn hé èr biàn.
林鍾宮順和二變,太蔟角順和二變,姑洗徵順和二變,南呂羽順和二變。
yòu sì qū xià zhì yú huáng dì qí dà jì zé zòu zhī, yǐ wén wǔ bā biàn jiàng shén tì zhāo xià. ruò jì sì shè jì jí shén zhōu jí tián, zé yú tài cù gōng zòu shùn hé, yǐ wén wǔ sān biàn jiàng shén. ruò qí sòng shén, jiē zòu yī biàn.
右四曲夏至於皇地祇大祭則奏之,以文舞八變降神替昭夏。若祭祀社稷及神州、籍田,則於太蔟宮奏順和,以文舞三變降神。若其送神,皆奏一變。
huáng zhōng gōng yǒng hé sān biàn, dà lǚ jiǎo yǒng hé sān biàn, tài cù zhēng yǒng hé èr biàn, yīng zhōng yǔ yǒng hé èr biàn.
黃鍾宮永和三變,大呂角永和三變,太蔟徵永和二變,應鍾羽永和二變。
yòu sì qū yú zōng miào dà jì zé zòu zhī, yǐ wén wǔ jiǔ biàn jiàng shén tì zhāo xià. ruò sì shí xiǎo jì, zé yú wú shè gōng zòu yǒng hé, yǐ wén wǔ sān biàn jiàng shén yě. ruò sòng shén, jiē zòu yī biàn.
右四曲於宗廟大祭則奏之,以文舞九變降神替昭夏。若四時小祭,則於無射宮奏永和,以文舞三變降神也。若送神,皆奏一變。
wú shè gōng yǒng hé, yí zé gōng yǒng hé, ruí bīn gōng shùn hé, gū xǐ gōng shùn hé, tài cù gōng shùn hé, huáng zhōng gōng yuán hé.
無射宮永和,夷則宮永和,蕤賓宮順和,姑洗宮順和,太蔟宮順和,黃鍾宮元和。
yòu liù qū yú yú tán là bǎi shén gè zòu yī biàn, zǒng liù biàn, yǐ wén wǔ jiàng shén tì zhāo xià. ruò sòng shén, zé yú huáng zhōng gōng zòu yuán hé yī biàn.
右六曲於雩壇蠟百神各奏一變,總六變,以文舞降神替昭夏。若送神,則於黃鍾宮奏元和一變。
jiǔ dé zhī gē zōng miào dēng gē zé zòu zhī, tì zhāo xià. ruò dà jì, zé yú dà lǚ gōng zòu zhī ruò sì shí xiǎo jì, zé yú jiā zhōng gōng zòu zhī. sù hé diàn yù jí zhū jiāo dēng gē tóng zòu zhī, tì zhāo xià. jì sì zhī rì, xuán xià zòu huáng zhōng, dēng gē zòu dà lǚ xuán xià zòu tài cù, dēng gē zòu yīng zhōng. yōng hé zhū jiāo miào yǒu sī xíng shì, jìn zǔ jí zhuó jiǔ dú zhù wén chè dòu zòu zhī, tì xián xià. shòu hé zhū jiāo miào huáng dì qīn xíng shì, zhuó jiǔ dú zhù wén tóng zòu zhī, tì xián xià. gōng yīn tǔ wáng rì jì huáng dì, zòu huáng zhōng gōng sān biàn jiàng shén, tì jiù gōng yīn. shāng yīn lì qiū rì jì bái dì, zòu tài cù shāng sān biàn jiàng shén, tì jiù shāng yīn. jiǎo yīn lì chūn rì jì qīng dì, zòu gū xǐ jiǎo sān biàn jiàng shén, tì jiù jiǎo yīn. zhēng yīn lì xià rì jì chì dì, zòu lín zhōng zhēng sān biàn jiàng shén, tì jiù zhēng yīn. yǔ yīn lì dōng rì jì hēi dì, zòu nán lǚ yǔ sān biàn jiàng shén, tì jiù yǔ yīn. kǎi hé zhū jiāo miào wǔ wǔ zé zòu zhī liù chéng, tì jiù wǔ wǔ. tài hé huáng dì lín xuān shòu cháo rù chū zé zòu zhī, tì huáng xià. shū hé wáng gōng cháo huì rù chū jí zhū jiāo sòng shén èr wǔ láng rù chū tóng zòu zhī, tì sì xià. xiū hé huáng dì shí jǔ shí jí qún chén shàng shòu zé zòu zhī, tì xū xià. zhāo hé huáng dì yuán rì shàng shòu jiǔ dēng gē zòu zhī, tì jiù dēng gē. cǎi cí huáng dì chéng yú chū zé zòu zhī. gāi hé sān gōng shēng diàn huì qì, xià jiē jù xíng zé zòu zhī. zōu yú huáng dì dà shè zé zòu zhī. lí shǒu zhū hóu shè zé zòu zhī. jiǔ gōng diàn tíng cháo huì wén wǔ zé zòu zhī, tì jiù wén wǔ. qī dé diàn tíng cháo huì wǔ wǔ zé zòu zhī, tì jiù wǔ wǔ. zhèng hé huáng hòu rù gōng shòu cháo, rù chū zé zòu zhī, tì fáng nèi. chéng hé huáng tài zǐ diàn xuān xuán shòu cháo, rù chū zòu gū xǐ gōng, tì sì xià. fēng hé xiǎng xiān nóng zé zòu zhī. xuān hé. kǒng xuān fù miào qí tài gōng miào zòu zhī.
九德之歌、(宗廟登歌則奏之,替昭夏。若大祭,則於大呂宮奏之;若四時小祭,則於夾鍾宮奏之。)肅和、(奠玉及諸郊登歌同奏之,替昭夏。祭祀之日,懸下奏黃鍾,登歌奏大呂;懸下奏太蔟,登歌奏應鍾。)雍和、(諸郊廟有司行事,進俎及酌酒、讀祝文、徹豆奏之,替咸夏。)壽和、(諸郊廟皇帝親行事,酌酒、讀祝文同奏之,替咸夏。)宮音、(土王日祭黃帝,奏黃鍾宮三變降神,替舊宮音。)商音、(立秋日祭白帝,奏太蔟商三變降神,替舊商音。)角音、(立春日祭青帝,奏姑洗角三變降神,替舊角音。)徵音、(立夏日祭赤帝,奏林鍾徵三變降神,替舊徵音。)羽音、(立冬日祭黑帝,奏南呂羽三變降神,替舊羽音。)凱和、(諸郊廟武舞則奏之六成,替舊武舞。)太和、(皇帝臨軒受朝入出則奏之,替皇夏。)舒和、(王公朝會入出及諸郊送神二舞郎入出同奏之,替肆夏。)休和、(皇帝食舉食及群臣上壽則奏之,替需夏。)昭和、(皇帝元日上壽酒登歌奏之,替舊登歌。)采茨、(皇帝乘輿出則奏之。)祴和、(三公升殿會訖,下階屨行則奏之。)騶虞、(皇帝大射則奏之。)狸首、(諸侯射則奏之。)九功、(殿庭朝會文舞則奏之,替舊文舞。)七德、(殿庭朝會武舞則奏之,替舊武舞。)正和、(皇后入宮受朝,入出則奏之,替房內。)承和、(皇太子殿軒懸受朝,入出奏姑洗宮,替肆夏。)豐和、(饗先農則奏之。)宣和。(孔宣父廟、齊太公廟奏之。)
hàn míng dì yǎng lǎo yì zòu lè, zì hòu suì wáng. jīn jiāo shè miào tóng yòng gōng xuán èr wǔ, gǎi míng yì diào wèi yì. jiù shì diàn wéi yǒu dēng gē, jīn shè xuān xuán. yǔ shī shān chuān bìng bù shè lè. yú shì yǎ lè dà bèi, gù tiān xià mí rán xiàng fēng yǐ.
漢明帝養老亦奏樂,自後遂亡。今郊社廟同用宮懸二舞,改名易調為異。舊釋奠唯有登歌,今設軒懸。雨師、山川並不設樂。於是雅樂大備,故天下靡然向風矣。
fán yǒu shì yú tài miào, měi shì zhuó xiàn, gè yòng wǔ yān: xiàn zǔ shì yòng guāng dà zhī wǔ, huáng zhōng gōng diào. yì zǔ shì yòng zhǎng fā zhī wǔ, huáng zhōng gōng diào. tài zǔ shì yòng dà zhèng zhī wǔ, tài cù gōng diào. dài zǔ shì yòng dà chéng zhī wǔ, gū xǐ gōng diào. gāo zǔ shì yòng dà míng zhī wǔ, ruí bīn gōng diào. tài zōng shì yòng chóng dé zhī wǔ, yí zé gōng diào. gāo zōng shì yòng jūn tiān zhī wǔ, huáng zhōng gōng diào. zhōng zōng shì yòng tài hé zhī wǔ, tài cù gōng diào. ruì zōng shì yòng jǐng yún zhī wǔ, huáng zhōng gōng diào. xiào jìng miào yòng chéng guāng zhī wǔ, zhū tài zǐ miào yòng kǎi ān zhī wǔ.
凡有事於太廟,每室酌獻,各用舞焉:獻祖室用光大之舞,(黃鍾宮調。)懿祖室用長發之舞,(黃鍾宮調。)太祖室用大政之舞,(太蔟宮調。)代祖室用大成之舞,(姑洗宮調。)高祖室用大明之舞,(蕤賓宮調。)太宗室用崇德之舞,(夷則宮調。)高宗室用鈞天之舞,(黃鍾宮調。)中宗室用太和之舞,(太蔟宮調。)睿宗室用景雲之舞,(黃鍾宮調。)孝敬廟用承光之舞,諸太子廟用凱安之舞。
fán sì hào tiān shàng dì jí wǔ fāng dà míng yè míng zhī lè, jiē liù chéng jiā zhōng gōng diào sān chéng, huáng zhōng jiǎo diào yī chéng, tài cù zhēng diào yī chéng, gū xǐ yǔ diào yī chéng. ruò wǔ jiāo yíng qì, huáng dì yòng huáng zhōng gōng diào, qīng dì yòng gū xǐ jiǎo diào, bái dì yòng tài cù shāng diào, chì dì yòng lín zhōng zhēng diào, hēi dì yòng nán lǚ yǔ diào. jì huáng dì qí shén zhōu, shè jì lè, jiē bā chéng lín zhōng gōng diào èr chéng, tài cù jiǎo èr chéng, gū xǐ zhēng èr chéng, nán lǚ yǔ èr chéng. xiǎng zōng miào zhī lè, jiǔ chéng huáng zhōng gōng sān chéng, dà lǚ jiǎo èr chéng, tài cù zhēng sān chéng, yīng zhōng yǔ yī chéng. qí yú jì sì, sān chéng ér yǐ. jiē yòng gū xǐ zhī jūn.
凡祀昊天上帝及五方、大明、夜明之樂,皆六成;(夾鍾宮調三成,黃鍾角調一成,太蔟徵調一成,姑洗羽調一成。若五郊迎氣,黃帝用黃鍾宮調,青帝用姑洗角調,白帝用太蔟商調,赤帝用林鍾徵調,黑帝用南呂羽調。)祭皇地祇、神州,社稷樂,皆八成;(林鍾宮調二成,太蔟角二成,姑洗徵二成,南呂羽二成。)享宗廟之樂,九成;(黃鍾宮三成,大呂角二成,太蔟徵三成,應鍾羽一成。)其餘祭祀,三成而已。(皆用姑洗之均。)