strong lè yī strong
樂一
lè xù
樂序
fū yīn shēng yú rén xīn, xīn cǎn zé yīn āi, xīn shū zé yīn hé. rán rén xīn fù yīn yīn zhī āi hé, yì gǎn ér shū cǎn, zé hán é màn shēng āi kū, yī lǐ chóu bēi màn shēng zhǎng gē, zhòng jiē xǐ biàn, sī zhī wèi yǐ. shì gù āi lè xǐ nù jìng ài liù zhě, suí wù gǎn dòng, bō yú xíng qì, xié lǜ lǚ, xié wǔ shēng. wǔ yě zhě, yǒng gē bù zú, gù shǒu wǔ zhī, zú dǎo zhī, dòng qí róng, xiàng qí shì, ér wèi zhī wèi lè. lè yě zhě, shèng rén zhī suǒ lè, kě yǐ shàn rén xīn yān. suǒ yǐ gǔ zhě tiān zǐ zhū hóu qīng dài fū wú gù bù chè lè, shì wú gù bù qù qín sè, yǐ píng qí xīn, yǐ chàng qí zhì, zé hé qì bù sàn, xié qì bù gàn. cǐ gǔ xiān zhé hòu lì lè zhī fāng yě. zhōu shuāi zhèng shī, zhèng wèi shì xìng. qín hàn yǐ hái, gǔ lè lún quē, dài zhī suǒ cún, sháo wǔ ér yǐ. xià bù wén zhèn duó, shàng bù dá ōu yáo, dàn gèng qí míng, shì bù xiāng xí, zhī yīn fù guǎ, hǎn néng zhì zuò. ér kuàng gǔ yǎ mò shàng, hú lè jiàn zhēn, qí shēng yuàn sī, qí zhuàng cù jù, fāng zhī zhèng wèi, yòu hé yuǎn hū! yuán zì yǒng jiā, róng jié dié luàn, shì yǒu xiān zhào, qí zài yú zī. shèng táng zhēn guān chū zuò pò zhèn lè, wǔ yǒu fā yáng dǎo lì zhī róng, xiàng qí wēi wǔ yě. gē yǒu cū hé chǎn fā zhī yīn, cū wèi chū yòng gān gē píng róng, róng jì píng, zi ài bǎi xìng, yǒu hé lè zhī xīn. chǎn wèi lè xīn, fā wèi xǐ xīn, yán tiān xià jì ān, gōng chéng ér xǐ lè yě. chǎn yīn chāng shàn fǎn. biǎo xìng wáng zhī shèng liè, hé xiè zhōu zhī wén wǔ, qǐ jìn gǔ xiāng xí suǒ néng guān sī zāi! ér rén jiān hú róng zhī lè, jiǔ xí wèi gé. gǔ zhě yīn lè yǐ zhe jiào, qí gǎn rén shēn, nǎi yí fēng sú. jiāng yù xián qí xié, zhèng qí tuí, wéi lè ér yǐ yǐ.
夫音生於人心，心慘則音哀，心舒則音和。然人心復因音之哀和，亦感而舒慘，則韓娥曼聲哀哭，一里愁悲；曼聲長歌，眾皆喜忭，斯之謂矣。是故哀、樂、喜、怒、敬、愛六者，隨物感動，播於形氣，協律呂，諧五聲。舞也者，詠歌不足，故手舞之，足蹈之，動其容，象其事，而謂之為樂。樂也者，聖人之所樂，可以善人心焉。所以古者天子、諸侯、卿大夫無故不徹樂，士無故不去琴瑟，以平其心，以暢其志，則和氣不散，邪氣不干。此古先哲後立樂之方也。周衰政失，鄭衛是興。秦漢以還，古樂淪缺，代之所存，韶武而已。下不聞振鐸，上不達謳謠，但更其名，示不相襲，知音復寡，罕能製作。而況古雅莫尚，胡樂荐臻，其聲怨思，其狀促遽，方之鄭衛，又何遠乎！爰自永嘉，戎羯迭亂，事有先兆，其在於茲。聖唐貞觀初作破陣樂，舞有發揚蹈厲之容，（象其威武也。）歌有粗和嘽發之音，（粗謂初用干戈平戎，戎既平，子愛百姓，有和樂之心。嘽謂樂心，發謂喜心，言天下既安，功成而喜樂也。嘽音昌善反。）表興王之盛烈，何謝周之文武，豈近古相習所能關思哉！而人間胡戎之樂，久習未革。古者因樂以著教，其感人深，乃移風俗。將欲閒其邪，正其頹，唯樂而已矣。
dì yī lì dài yán gé shàng
第一 歷代沿革上
dì èr lì dài yán gé xià
第二 歷代沿革下
dì sān shí èr lǜ wǔ shēng bā yīn míng yì wǔ shēng shí èr lǜ xuán xiāng wèi gōng wǔ shēng shí èr lǜ xiāng shēng fǎ lì dài zhì zào
第三 十二律 五聲八音名義 五聲十二律旋相為宮 五聲十二律相生法 歷代製造
dì sì quán liàng bā yīn lè xuán
第四 權量 八音 樂懸
dì wǔ gē zá gē qǔ wǔ zá wǔ qǔ
第五 歌 雜歌曲 舞 雜舞曲
dì liù qīng lè zuò lì bù jì sì fāng lè sàn lè qián dài zá lè
第六 清樂 坐立部伎 四方樂 散樂 前代雜樂
dì qī jiāo miào gōng xuán bèi wǔ yì jiāo miào bù zòu lè miào zhū shì bié wǔ yì jì rì bù yí biàn wǔ liù dài lè yì wǔ yì yì zōng miào yíng sòng shén lè yì sàn zhāi bù fèi lè yì lín xuān bài sān gōng zòu lè yì sān cháo xíng lǐ lè shī zhì yì sān cháo shàng shòu yǒu lè yì sān cháo bù yí zòu dēng gē yì chè shí yí yǒu lè yì bā yú wǔ zá wǔ wǔ yì huáng hòu lè yì dōng gōng yàn huì zòu jīn shí xuān xuán jí nǚ lè děng yì huáng dì xìng dōng gōng gǔ chuī zuò yì guó āi fèi lè yì: è mì bù shè xuán yì dà sàng ér dì sì wèi wèi sān nián fèi lè yì dà sàng zài kòu zǐ gōng wèi fǎn fèi lè yì huáng hòu bēng fú wèi zhōng fèi lè yì tài hòu fù sàng fèi lè yì huáng hòu mǔ sàng fèi lè yì gōng zhǔ sàng fèi lè yì tài zǐ suǒ shēng sàng fèi lè yì dà chén sàng fèi lè yì jì yuè bù fèi lè yì
第七 郊廟宮懸備舞議 郊廟不奏樂廟諸室別舞議 祭日不宜遍舞六代樂議 舞佾議 宗廟迎送神樂議 散齋不廢樂議 臨軒拜三公奏樂議 三朝行禮樂失制議 三朝上壽有樂議 三朝不宜奏登歌議 徹食宜有樂議 巴渝舞雜武舞議 皇后樂議 東宮宴會奏金石軒懸及女樂等議 皇帝幸東宮鼓吹作議國哀廢樂議： 遏密不設懸議 大喪而弟嗣位未三年廢樂議 大喪在寇梓宮未返廢樂議 皇后崩服未終廢樂議 太后父喪廢樂議 皇后母喪廢樂議 公主喪廢樂議 太子所生喪廢樂議 大臣喪廢樂議 忌月不廢樂議
lì dài yán gé shàng
歷代沿革上
fú xī shén nóng huáng dì shǎo hào zhuān xū dì kù táng yú xià shāng zhōu qín hàn hòu hàn wèi jìn sòng
（伏羲 神農 黃帝 少皞 顓頊 帝嚳 唐 虞 夏 商 周 秦 漢 後漢魏 晉 宋）
fú xī lè míng fú lái, yì yuē lì běn.
伏羲樂名扶來，亦曰立本。
shén nóng lè míng fú chí, yì yuē xià móu. jiàn dì xì pǔ jí xiào jīng wěi. yòu àn suí lè zhì yún:" yī qí yǒu wěi yuè zhī yīn, fú xī yǒu wǎng gǔ zhī yǒng, gé tiān bā què, shén nóng wǔ xián, shì yǔ gōng xié, qí lái shàng yǐ."
神農樂名扶持，亦曰下謀。（見帝系譜及孝經緯。又按隋樂志云："伊耆有葦籥之音，伏羲有網罟之詠，葛天八闋，神農五弦，事與功偕，其來尚矣。"）
huáng dì zuò xián chí. yáo zēng xiū ér yòng zhī. xián, jiē yě. chí, shī yě. yán dé zhī wú bù shī yě. yòu yún: chí yán qí bāo róng jìn rùn. zhōu lǐ yuē" dà xián".
黃帝作咸池。（堯增修而用之。咸，皆也。池，施也。言德之無不施也。又云：池言其包容浸潤。周禮曰"大咸"。）
shǎo hào zuò dà yuān. jiàn dì wáng dài jì.
少皞作大淵。（見帝王代記。）
zhuān xū zuò liù jīng. jīng, gēn yě, wèi zé jí xià yě.
顓頊作六莖。（莖，根也，謂澤及下也。）
dì kù zuò wǔ yīng. yīng, wèi huá mào yě.
帝嚳作五英。（英，謂華茂也。）
yáo zuò dà zhāng. zhāng, míng yě. yán yáo dé zhāng míng yě.
堯作大章。（章，明也。言堯德章明也。）
shùn zuò dà sháo. sháo, jì yě. yán shùn néng jì yáo zhī dé. zhōu lǐ yuē" dà qìng zhào". shū yuē:" kuí, mìng rǔ diǎn lè, jiào zhòu zǐ. zhòu, zhǎng yě. wèi yuán zǐ yǐ xià, zhì gōng qīng dài fū zǐ dì, yǐ gē shī dǎo zhī wǔ zhī, jiào zhǎng guó zi zhōng hé zhī yōng xiào yǒu yě. shēng yī yǒng, lǜ hé shēng, shēng wèi wǔ shēng, gōng shāng jiǎo zhēng yǔ. lǜ wèi liù lǜ liù lǚ, shí èr yuè zhī yīn qì. yán dāng yī shēng lǜ hé lè yě. bā yīn kè xié, wú xiāng duó lún, shén rén yǐ hé. lún, lǐ yě. bā yīn néng xié, lǐ bù cuò duó, zé shén rén xián hé. mìng kuí, shǐ miǎn zhī. kuí yuē:' yú! yǔ jī shí fǔ shí, bǎi shòu lǜ wǔ.'" shí, qìng yě. yīn zhī qīng zhě. fǔ, yì jī yě. jǔ qīng zhě hé, zé yú jiē cóng yǐ. lè gǎn bǎi shòu, shǐ xiāng shuài ér wǔ, zé shén rén hé kě zhī yě. yú yīn wū.
舜作大韶。（韶，繼也。言舜能繼堯之德。周禮曰"大｛殸召｝"。）書曰："夔，命汝典樂，教胄子。（胄，長也。謂元子以下，至公卿大夫子弟，以歌詩蹈之舞之，教長國子中和祗庸孝友也。）聲依永，律和聲，（聲謂五聲，宮、商、角、徵、羽。律謂六律、六呂，十二月之音氣。言當依聲律和樂也。）八音克諧，無相奪倫，神人以和。（倫，理也。八音能諧，理不錯奪，則神人咸和。命夔，使勉之。）夔曰：'於！予擊石拊石，百獸率舞。'"（石，磬也。音之清者。拊，亦擊也。舉清者和，則餘皆從矣。樂感百獸，使相率而舞，則神人和可知也。於音烏。）
yǔ zuò dà xià. xià, dà yě. yán yǔ néng dà yáo shùn zhī dé. yǔ mìng dēng fú shì wèi chéng xià zhī lè, yǒu zhōng gǔ qìng duó táo. zhōng, suǒ yǐ jì yǒu dé chuí gǔ, suǒ yǐ móu yǒu dào jī qìng, suǒ yǐ dài yǒu yōu yáo táo, suǒ yǐ chá yǒu sòng. lǐ tiān xià yǐ wǔ shēng, wèi míng yú sǔn jù.
禹作大夏。（夏，大也。言禹能大堯舜之德。禹命登扶氏為承夏之樂，有鍾、鼓、磬、鐸、鞉。鍾，所以記有德；椎鼓，所以謀有道；擊磬，所以待有憂；搖鞉，所以察有訟。理天下以五聲，為銘於簨虡。）
tāng zuò dà hù. tāng yǐ kuān lǐ rén, ér chú xié è, qí dé néng shǐ tiān xià de qí suǒ, yán jǐn hù jiù yú rén yě. zhòu qì xiān zǔ zhī lè, nǎi zuò yín shēng, shū yuē:" zuò qí jì yín qiǎo, yǐ yuè fù rén." yán zhòu fèi zhì zūn zhī jìng, yíng bēi xiè zhī shì, zuò guò zhì jì qiǎo, yǐ zī ěr mù zhī yú.
湯作大護。（湯以寬理人，而除邪惡，其德能使天下得其所，言盡護救於人也。）紂棄先祖之樂，迺作淫聲，書曰："作奇伎淫巧，以悅婦人。"（言紂廢至尊之敬，營卑褻之事，作過制伎巧，以資耳目之娛。）
zhōu wǔ wáng zuò dà wǔ. wǔ, yǐ wǔ gōng dìng tiān xià yě. zhōu gōng zuò sháo, sháo, yán sháo xiān zǔ zhī dào. sháo dú yuē zhuó, sháo, qǔ yě. yòu yǒu fáng zhōng zhī lè, gē yǐ hòu fēi zhī dé. chūn guān dà sī lè:" yǐ lè wǔ jiào guó zi, gōng qīng dài fū zhī zǐ dì. wǔ yún mén dà juàn dà xián dà sháo dà xià dà hù dà wǔ. cǐ zhōu suǒ cún liù dài zhī lè. huáng dì yuē yún mén dà juàn. huáng dì néng chéng míng wàn wù, yǐ míng rén gòng cái, yán qí dé rú yún zhī suǒ chū, rén dé yǐ yǒu zú lèi yě. juǎn yīn qí yuán fǎn. yǐ liù lǜ liù lǚ wǔ shēng bā yīn liù wǔ dà hé lè, yǐ zhì guǐ shén qí, yǐ hé bāng guó, yǐ xié wàn rén, yǐ ān bīn kè, yǐ shuō yuǎn rén, yǐ zuò dòng wù. liù lǜ, hé yáng shēng zhě. liù lǚ, hé yīn shēng zhě. cǐ shí èr zhě, yǐ tóng wèi guǎn, zhuǎn ér xiāng shēng, huáng zhōng wèi shǒu, lǜ zhǎng jiǔ cùn, gè yīn ér sān zhī, shàng shēng zhě sān fēn yì yī fēn, xià shēng zhě sān fēn qù yī fēn yān. guó yǔ yuē:" lǜ suǒ yǐ lì jūn chū dù yě. gǔ zhě, gǔ kǎo zhōng shēng ér liàng zhī, dù lǜ jūn zhōng." yán yǐ zhōng shēng dìng lǜ, yǐ lǜ lì zhōng zhī jūn yě. dà hé lè zhě, wèi biàn zuò liù dài zhī lè yě, yǐ dōng rì zhì zuò zhī, zhì tiān shén rén guǐ, yǐ xià rì zhì zuò zhī, zhì dì qí wù mèi dòng wù yǔ luǒ zhī shǔ. yú shū yún: kuí yuē:" jiá jī míng qiú, bó fǔ qín sè yǐ yǒng, zǔ kǎo lái gé. yú bīn zài wèi, qún hòu dé ràng. xià guǎn táo gǔ, hé zhǐ chù yǔ, shēng yōng yǐ jiān, niǎo shòu qiāng qiāng. xiāo sháo jiǔ chéng, fèng huáng lái yí." kuí yòu yuē:" yú! yǔ jī shí fǔ shí, bǎi shòu lǜ wǔ, shù yǐn yǔn xié." cǐ qí yú zōng miào jiǔ zòu ér yīng zhī. nǎi fēn lè ér xù zhī, yǐ jì, yǐ xiǎng, yǐ sì fēn, wèi gè yòng yī dài zhī lè. nǎi zòu huáng zhōng, gē dà lǚ, wǔ yún mén, yǐ sì tiān shén yǐ huáng zhōng zhī zhōng, dà lǚ zhī shēng, wèi zhī jūn yě. huáng zhōng, yáng shēng zhī shǒu, dà lǚ wèi zhī hé zòu zhī, yǐ sì tiān shén, zūn zhī yě. tiān shén, wǔ dì jí rì yuè xīng chén. wáng zhě yòu gè yǐ xià zhēng yuè, sì qí suǒ shòu mìng zhī dì yú nán jiāo, zūn zhī. xiào jīng shuō yuē" wáng zhě jì tiān yú nán jiāo, jiù yáng wèi" shì yě. nǎi zòu tài cù, gē yīng zhōng, wǔ xián chí, yǐ jì dì qí tài cù, yáng shēng dì èr zhě, yīng zhōng wèi zhī hé. xián chí, dà xián. dì qí, suǒ jì yú běi jiāo, wèi shén zhōu zhī shén jí shè jì. nǎi zòu gū xǐ, gē nán lǚ, wǔ dà sháo, yǐ sì sì wàng gū xǐ, yáng shēng dì sān zhě, nán lǚ wèi zhī hé. sì wàng, wǔ yuè sì zhèn sì dú. cǐ yán sì zhě, sī zhōng sī mìng fēng shī yǔ shī huò yì yòng cǐ lè. nǎi zòu ruí bīn, gē hán zhōng, wǔ dà xià, yǐ jì shān chuān ruí bīn, yáng shēng cì sì zhě, hán zhōng wèi zhī hé. hán zhōng yì míng lín zhōng. hán, hù nán fǎn. nǎi zòu yí zé, gē xiǎo lǚ, wǔ dà hù, yǐ xiǎng xiān bǐ yí zé, yáng shēng cì wǔ, xiǎo lǚ wèi zhī hé. xiǎo lǚ, yī míng zhōng lǚ. xiān bǐ, jiāng yuán lǚ dà rén jī, gǎn shén líng ér shēng hòu jì, shì zhōu zhī xiān mǔ. zhōu lì miào, zì hòu jì wèi shǐ zǔ, ér jiāng yuán wú suǒ pèi, shì yǐ tè lì miào ér jì zhī, wèi zhī bì gōng. nǎi zòu wú shè, gē jiā zhōng, wǔ dà wǔ, yǐ xiǎng xiān zǔ. wú shè, yáng shēng zhī xià zhě, jiā zhōng wèi zhī hé. jiā zhōng yī míng huán zhōng. xiān zǔ, wèi xiān gōng xiān wáng yě. wáng chū rù, zé lìng zòu wáng xià shī chū rù, zé lìng zòu sì xià shēng chū rù, zé lìng zòu zhāo xià. sān xià jiē lè zhāng míng. fán rì yuè shí, sì zhèn wǔ yuè bēng, dà guī yì zāi, zhū hóu hōng, lìng qù lè. sì zhèn, shān zhī zhòng dà zhě, wèi yáng zhōu zhī huì jī, qīng zhōu zhī yí, yōu zhōu zhī yī wú lǘ, jì zhōu zhī huò shān. wǔ yuè, dài zài yǎn zhōu, héng zài jīng zhōu, huá zài jīng zhōu, wú zài yōng zhōu, héng zài bīng zhōu. guī, yóu guài yě. guī yīn guǐ. dà guài zhī yì zāi, wèi tiān dì zhī qí biàn, ruò xīng chén bēn yǔn jí dì zhèn liè wèi hài zhě, qù lè cáng zhī. chūn qiū chuán yuē:" rén wǔ, yóu yì, wàn rù qù yuè." wàn yán rù, zé qù zhě bù rù, cáng zhī kě zhī. dà zhá, dà xiōng, dà zāi, dà chén sǐ, fán guó zhī dà yōu, lìng chí xuán. zhá, yì lì yě. xiōng, xiōng nián yě. zāi, shuǐ huǒ yě. chí, shì xià zhī, ruò jīn xiū bīng gǔ zhī wèi. fán jiàn guó, jìn qí yín shēng guò shēng xiōng shēng màn shēng." yín shēng, ruò zhèng wèi zhě. guò shēng, shī āi lè zhī jié. xiōng shēng, wáng guó zhī yīn, ruò sāng jiān pú shàng. màn shēng, wèi wǔ màn bù gōng
周武王作大武。（武，以武功定天下也。）周公作勺，（勺，言勺先祖之道。勺讀曰酌，勺，取也。）又有房中之樂，歌以后妃之德。春官大司樂："以樂舞教國子，（公卿大夫之子弟。）舞雲門、大卷、大咸、大韶、大夏、大護、大武。（此周所存六代之樂。黃帝曰云門、大卷。黃帝能成名萬物，以明人共財，言其德如雲之所出，人得以有族類也。卷音其爰反。）以六律、六呂、五聲、八音、六舞大合樂，以致鬼神祇，以和邦國，以諧萬人，以安賓客，以說遠人，以作動物。（六律，合陽聲者。六呂，合陰聲者。此十二者，以銅為管，轉而相生，黃鍾為首，律長九寸，各因而三之，上生者三分益一分，下生者三分去一分焉。國語曰："律所以立均出度也。古者，瞽考中聲而量之，度律均鍾。"言以中聲定律，以律立鍾之均也。大合樂者，謂遍作六代之樂也，以冬日至作之，致天神、人鬼，以夏日至作之，致地祇、物魅、動物、羽臝之屬。虞書云：夔曰："戛擊鳴球，搏拊琴瑟以詠，祖考來格。虞賓在位，群後德讓。下管鞀鼓，合止柷敔，笙鏞以間，鳥獸蹌蹌。簫韶九成，鳳凰來儀。"夔又曰："於！予擊石拊石，百獸率舞，庶尹允諧。"此其於宗廟九奏而應之。）乃分樂而序之，以祭，以饗，以祀；（分，謂各用一代之樂。）乃奏黃鍾，歌大呂，舞雲門，以祀天神；（以黃鍾之鍾，大呂之聲，為之均也。黃鍾，陽聲之首，大呂為之合奏之，以祀天神，尊之也。天神，五帝及日月星辰。王者又各以夏正月，祀其所受命之帝於南郊，尊之。孝經說曰"王者祭天於南郊，就陽位"是也。）乃奏太蔟，歌應鍾，舞咸池，以祭地祇；（太蔟，陽聲第二者，應鍾為之合。咸池，大咸。地祇，所祭於北郊，謂神州之神及社稷。）乃奏姑洗，歌南呂，舞大韶，以祀四望；（姑洗，陽聲第三者，南呂為之合。四望，五嶽、四鎮、四瀆。此言祀者，司中、司命、風師、雨師或亦用此樂。）乃奏蕤賓，歌函鍾，舞大夏，以祭山川；（蕤賓，陽聲次四者，函鍾為之合。函鍾亦名林鍾。函，戶南反。）乃奏夷則，歌小呂，舞大護，以享先妣；（夷則，陽聲次五，小呂為之合。小呂，一名中呂。先妣，姜嫄履大人跡，感神靈而生后稷，是周之先母。周立廟，自后稷為始祖，而姜嫄無所配，是以特立廟而祭之，謂之閟宮。）乃奏無射，歌夾鍾，舞大武，以享先祖。（無射，陽聲之下者，夾鍾為之合。夾鍾一名圜鍾。先祖，謂先公先王也。）王出入，則令奏王夏；屍出入，則令奏肆夏；牲出入，則令奏昭夏。（三夏皆樂章名。）凡日月蝕，四鎮五嶽崩，大傀異災，諸侯薨，令去樂。（四鎮，山之重大者，謂揚州之會稽，青州之沂，幽州之醫無閭，冀州之霍山。五嶽，岱在兗州，衡在荊州，華在荊州，吳在雍州，恆在并州。傀，猶怪也。傀音鬼。大怪之異災，謂天地之奇變，若星辰奔霣及地震裂為害者，去樂藏之。春秋傳曰："壬午，猶繹，萬入去籥。"萬言入，則去者不入，藏之可知。）大札，大凶，大災，大臣死，凡國之大憂，令弛懸。（札，疫癘也。凶，凶年也。災，水火也。弛，釋下之，若今休兵鼓之為。）凡建國，禁其淫聲、過聲、凶聲、慢聲。"（淫聲，若鄭衛者。過聲，失哀樂之節。凶聲，亡國之音，若桑間、濮上。慢聲，謂侮慢不恭）
fū lè běn qíng xìng, jiā jī fū ér cáng gǔ suǐ, suī jīng hū qiān zài, qí yí fēng yú liè shàng yóu bù jué. chūn qiū shí, chén gōng zǐ wán bēn qí. wán, chén lì gōng zǐ, jí jìng zhòng yě. zhuāng èr shí èr nián yù nán bēn qí. chén, shùn zhī hòu, sháo lè zài yān. gù kǒng zǐ shì qí wén sháo, sān yuè bù zhī ròu wèi, yuē:" bù tú wèi lè zhī zhì yú sī!" měi zhī shén yě. zhōu dào shǐ shuāi, yuàn cì zhī shī qǐ. wáng zé jì jié, ér shī bù néng zuò. lè guān shī gǔ, bào qí qì ér bēn sàn yú zhū hóu, yì huài quē yǐ.
夫樂本情性，浹肌膚而藏骨髓，雖經乎千載，其遺風餘烈尚猶不絕。春秋時，陳公子完奔齊。（完，陳厲公子，即敬仲也。莊二十二年遇難奔齊。）陳，舜之後，韶樂在焉。故孔子適齊聞韶，三月不知肉味，曰："不圖為樂之至於斯！"美之甚也。周道始衰，怨刺之詩起。王澤既竭，而詩不能作。樂官師瞽，抱其器而奔散於諸侯，益壞缺矣。
qín shǐ huáng píng tiān xià, liù dài miào lè wéi sháo wǔ cún yān. èr shí liù nián, gǎi zhōu dà wǔ yuē wǔ xíng, fáng zhōng yuē shòu rén, yī fú tóng wǔ xíng lè zhī sè.
秦始皇平天下，六代廟樂惟韶武存焉。二十六年，改周大武曰五行，房中曰壽人，衣服同五行樂之色。
hàn xìng, lè jiā yǒu zhì shì, lǔ rén, shàn lè. yǐ yǎ lè shēng lǜ, shì shì zài tài lè guān, dàn néng jì qí kēng qiāng gǔ wǔ, ér bù néng yán qí yì. kēng qiāng, jīn shí zhī shēng. gāo zǔ shí, shū sūn tōng yīn qín lè rén zhì zōng miào lè. tài zhù yíng shén yú miào mén, zòu jiā zhì, jiā, shàn yě, shàn shén zhī zhì. yóu gǔ jiàng shén zhī lè yě. huáng dì rù miào mén, zòu yǒng zhì, yǐ wèi xíng bù zhī jié, yóu gǔ cǎi jì sì xià yě. jì, cái sī fǎn. gān dòu shàng, zòu dēng gē, gān dòu, pú xiū zhī shǔ. dú shàng gē, bù yǐ guǎn xián luàn rén shēng, yù zài wèi zhě biàn wén zhī, yóu gǔ qīng miào zhī gē yě. dēng gē zài zhōng, xià zòu xiū chéng zhī lè, měi shén míng jì xiǎng yě. xiū chéng lè, shū sūn tōng suǒ zòu zuò. huáng dì jiù jiǔ dōng xiāng, zuò dìng, zòu yǒng ān zhī lè, měi lǐ yǐ chéng yě. yòu yǒu fáng zhōng cí lè, gāo dì táng shān fū rén suǒ zuò yě. gāo dì jī. táng shān, xìng yě. zhōu yǒu fáng zhōng lè, zhì qín míng yuē shòu rén. fán lè, lè qí suǒ shēng, lǐ bù wàng běn. gāo zǔ lè chǔ shēng, gù fáng zhōng lè chǔ shēng yě. xiào huì èr nián, shǐ lè fǔ lìng xià hóu kuān bèi qí xiāo guǎn, gēng míng yuē ān shì lè.
漢興，樂家有制氏，（魯人，善樂。）以雅樂聲律，世世在太樂官，但能紀其鏗鏘鼓舞，而不能言其義。（鏗鏘，金石之聲。）高祖時，叔孫通因秦樂人制宗廟樂。太祝迎神於廟門，奏嘉至，（嘉，善也，善神之至。）猶古降神之樂也。皇帝入廟門，奏永至，以為行步之節，猶古采薺、肆夏也。（薺，才私反。）乾豆上，奏登歌，（乾豆，脯羞之屬。）獨上歌，不以管弦亂人聲，欲在位者遍聞之，猶古清廟之歌也。登歌再終，下奏休成之樂，美神明既饗也。（休成樂，叔孫通所奏作。）皇帝就酒東廂，坐定，奏永安之樂，美禮已成也。又有房中祠樂，高帝唐山夫人所作也。（高帝姬。唐山，姓也。）周有房中樂，至秦名曰壽人。凡樂，樂其所生，禮不忘本。高祖樂楚聲，故房中樂楚聲也。孝惠二年，使樂府令夏侯寬備其簫管，更名曰安世樂。
gāo miào zòu wǔ dé wén shǐ wǔ xíng zhī wǔ xiào wén miào zòu zhāo dé wén shǐ sì shí wǔ xíng zhī wǔ xiào wǔ miào zòu shèng dé wén shǐ sì shí wǔ xíng zhī wǔ. wǔ dé wǔ zhě, gāo dì sì nián zuò, yǐ xiàng tiān xià lè jǐ xíng wǔ yǐ chú luàn yě. wén shǐ wǔ zhě, yuē běn shùn sháo wǔ yě, gāo zǔ liù nián gēng míng yuē wén shǐ, yǐ shì bù xiāng xí yě. ér wǔ xíng réng jiù. sì shí wǔ zhě, xiào wén suǒ zuò, yǐ shì tiān xià zhī ān hé yě. gài lè jǐ suǒ zì zuò, míng yǒu zhì yě yán zì zhì zuò yě. lè xiān wáng zhī lè, míng yǒu fǎ yě. zūn qián dài zhī fǎ. xiào jǐng cǎi wǔ dé wǔ yǐ wèi zhāo dé, yǐ zūn tài zōng miào. wén dì yě. zhì xiào xuān, cǎi zhāo dé wǔ wèi shèng dé, yǐ zūn shì zōng miào. wǔ dì. zhū dì miào jiē cháng zòu wén shǐ sì shí wǔ xíng wǔ yún. gāo zǔ liù nián yòu zuò zhāo róng lè lǐ róng lè. zhāo róng zhě, yóu gǔ zhī zhāo xià yě, zhǔ chū wǔ dé wǔ. yán zhāo róng lè shēng yú wǔ dé wǔ. lǐ róng zhě, zhǔ chū wén shǐ wǔ xíng wǔ. wǔ rù wú lè zhě, jiāng zhì zhì zūn zhī qián, bù gǎn yǐ lè yě chū yòng lè zhě, yán wǔ bù shī jié, néng yǐ lè zhōng yě. dà dǐ jiē yīn qín jiù shì yān. dǐ, guī yě.
高廟奏武德、文始、五行之舞；孝文廟奏昭德、文始、四時、五行之舞；孝武廟奏盛德、文始、四時、五行之舞。武德舞者，高帝四年作，以象天下樂己行武以除亂也。文始舞者，曰本舜韶舞也，高祖六年更名曰文始，以示不相襲也。而五行仍舊。四時舞者，孝文所作，以示天下之安和也。蓋樂己所自作，明有制也；（言自製作也。）樂先王之樂，明有法也。（遵前代之法。）孝景采武德舞以為昭德，以尊太宗廟。（文帝也。）至孝宣，采昭德舞為盛德，以尊世宗廟。（武帝。）諸帝廟皆常奏文始、四時、五行舞雲。高祖六年又作昭容樂、禮容樂。昭容者，猶古之昭夏也，主出武德舞。（言昭容樂生於武德舞。）禮容者，主出文始、五行舞。舞入無樂者，將至至尊之前，不敢以樂也；出用樂者，言舞不失節，能以樂終也。大抵皆因秦舊事焉。（抵，歸也。）
chū, gāo zǔ jì dìng tiān xià, guò pèi, yǔ gù rén fù lǎo xiāng lè, zuì jiǔ huān āi, zuò" fēng qǐ" zhī shī, lìng pèi zhōng tóng ér bǎi èr shí rén xí ér gē zhī. zhì xiào huì shí, yǐ pèi gōng wèi yuán miào, yuán, zhòng yě. yán yǐ yǒu zhèng miào, gèng zhòng lì zhī. jiē lìng gē ér xí chuī yǐ xiāng hè, cháng yǐ bǎi èr shí rén wèi yuán. wén jǐng zhī jiān, lǐ guān yì yè ér yǐ. yì yīn yì èr fǎn. xí yě.
初，高祖既定天下，過沛，與故人父老相樂，醉酒歡哀，作"風起"之詩，令沛中僮兒百二十人習而歌之。至孝惠時，以沛宮為原廟，（原，重也。言已有正廟，更重立之。）皆令歌兒習吹以相和，常以百二十人為員。文景之間，禮官肄業而已。（肄音弋二反。習也。）
zhì wǔ dì, nǎi lì lè fǔ, shǐ zhì zhī yě. lè fǔ zhī míng gài qǐ yú cǐ, āi dì shí bà zhī. cǎi shī yè sòng, cǎi shī, yī gǔ qiú rén xùn lù, cǎi qǔ bǎi xìng ōu yáo, yǐ zhī zhèng jiào dé shī yě. yè sòng zhě, yán cí huò mì bù kě xuān lù, gù yú yè zhōng gē sòng yě. yǒu zhào dài qín chǔ zhī ōu. yǐ lǐ yán nián wèi xié lǜ dū wèi, duō jǔ sī mǎ xiàng rú děng shù shí rén zào wèi shī fù, lüè lùn lǜ lǚ, yǐ hé bā yīn zhī diào, zuò shí jiǔ zhāng zhī gē. yǐ zhēng yuè shàng xīn yòng shì gān quán yuán qiū, yòng shàng xīn, yī zhōu lǐ jiāo tiān rì yě. xīn, qǔ zhāi jiè zì xīn zhī yì. shǐ tóng nán nǚ qī shí rén jù gē, hūn cí zhì míng. rán wèi yǒu běn yú zǔ zōng zhī shì, bā yīn diào jūn, yòu bù xié yú zhōng lǜ, ér nèi yǒu yè tíng cái rén, wài yǒu shàng lín lè fǔ, jiē yǐ zhèng shēng shī yú cháo tíng. xī yīn zhōu zhī yǎ sòng, shàng běn yǒu sōng yīn sōng jiāng yuán, jì shǐ shēng, xuán wáng gōng liú gǔ gōng tài bó wáng jì jiāng nǚ dǎn fǔ zhī fēi yě. tài rèn tài sì zhī dé, nǎi jí chéng tāng wén wǔ shòu mìng, wǔ dīng chéng kāng xuān wáng zhōng xìng, xià jí fǔ zuǒ ā héng zhōu zhào tài gōng shēn bó zhào hǔ zhòng shān fǔ zhī shǔ, jūn chén nán nǚ yǒu gōng dé zhě, mí bù bāo yáng. gōng dé jì xìn měi yǐ, bāo yáng zhī shēng yíng hū tiān dì zhī jiān, shì yǐ guāng míng zhù yú dāng shì, yí yù chuí yú wú qióng. hàn zhī lè yǒu yì yú cǐ, gù wú dé ér chēng yān.
至武帝，乃立樂府，（始置之也。樂府之名蓋起於此，哀帝時罷之。）采詩夜誦，（采詩，依古遒人徇路，採取百姓謳謠，以知政教得失也。夜誦者，言辭或秘不可宣露，故於夜中歌誦也。）有趙、代、秦、楚之謳。以李延年為協律都尉，多舉司馬相如等數十人造為詩賦，略論律呂，以合八音之調，作十九章之歌。以正月上辛用事甘泉圓丘，（用上辛，依周禮郊天日也。辛，取齋戒自新之義。）使童男女七十人俱歌，昏祠至明。然未有本於祖宗之事，八音調均，又不協於鍾律，而內有掖庭才人，外有上林樂府，皆以鄭聲施於朝廷。昔殷周之雅頌，上本有娀、（音嵩）姜嫄，、稷始生，玄王、公劉、古公、太伯、王季、姜女、（亶甫之妃也。）太任、太姒之德，乃及成湯、文、武、受命，武丁、成、康、宣王中興，下及輔佐阿衡、周、召、太公、申伯、召虎、仲山甫之屬，君臣男女有功德者，靡不褒揚。功德既信美矣，褒揚之聲盈乎天地之間，是以光名著於當世，遺譽垂於無窮。漢之樂有異於此，故無得而稱焉。
shì shí, hé jiān xiàn wáng yǒu yǎ cái, yì yǐ wèi zhì dào fēi lǐ lè bù chéng, yǔ máo shēng děng gòng cǎi zhōu guān jí zhū zi yán lè shì zhě, yǐ zhe lè jì, yīn xiàn suǒ jí yǎ lè. tiān zǐ xià tài lè guān, cháng cún yì zhī, suì shí yǐ bèi shù, rán bù cháng yù.
是時，河間獻王有雅才，亦以為治道非禮樂不成，與毛生等共采周官及諸子言樂事者，以著樂記，因獻所集雅樂。天子下太樂官，常存肄之，歲時以備數，然不常御。
zhì chéng dì shí, yè zhě cháng shān wáng yǔ shì shòu hé jiān lè, néng shuō qí yì, qí dì zǐ sòng chú děng shàng shū yán zhī, xià dài fū bó shì píng dāng děng kǎo shì. dāng yǐ wèi" hé jiān wáng suǒ xiàn yǎ lè, lì zhī tài lè. chūn qiū xiāng shè, zuò yú xué guān, xī kuò bù jiǎng. gù zì gōng qīng dài fū guān tīng zhě, dàn wén kēng qiāng, bù xiǎo qí yì, ér yù fēng yù zhòng shù, qí dào wú yóu. fēng, huà yě. shì yǐ xíng zhī bǎi yǒu yú nián, dé huà zhì jīn wèi chéng. yí fēng shì hǎi nèi." shì xià gōng qīng, yǐ wèi jiǔ yuǎn nán fēn míng, dāng yì fù qǐn. shì shí, zhèng shēng yóu shén. huáng mén míng chàng bǐng qiáng jǐng wǔ zhī shǔ fù xiǎn yú shì, guì qī wǔ hóu dìng líng fù píng wài qī zhī jiā wǔ hóu, wáng fèng yǐ xià. dìng líng, chún yú zhǎng yě. fù píng, zhāng fàng. yín chǐ guò dù, zhì yǔ rén zhǔ zhēng nǚ lè. āi dì zì wèi dìng táo wáng shí jí zhī, yòu xìng bù hǎo yīn, jí jí wèi, xià zhào yuē:" wéi shì sú shē tài wén qiǎo, ér zhèng wèi zhī shēng xìng. fū shē tài zé xià bù xùn ér guó pín, wén qiǎo zé qū mò bèi běn zhě zhòng, zhèng wèi zhī shēng xìng zé yín pì zhī huà liú, ér yù lí shù dūn pǔ jiā gěi, yóu zhuó qí yuán ér qiú qí qīng liú, qǐ bù nán zāi! kǒng zǐ bù yún hū,' fàng zhèng shēng',' zhèng shēng yín'. qí bà lè fǔ guān. jiāo jì lè jí gǔ bīng fǎ wǔ lè, zài jīng fēi zhèng wèi zhī lè zhě, tiáo zòu, bié shǔ tā guān." chéng xiàng kǒng guāng dà sī kōng hé wǔ zòu:" lè rén yuán dà fán bā bǎi èr shí jiǔ rén, qí sān bǎi bā shí bā rén bù kě bà, kě lǐng shǔ dà lè qí sì bǎi sì shí yī rén bù yīng jīng fǎ, huò zhèng wèi zhī shēng, jiē kě bà." zòu kě. rán bǎi xìng jiàn zì rì jiǔ, yòu bù zhì yǎ lè yǒu yǐ xiāng biàn, háo fù lì mín shěn miǎn zì ruò, líng yí huài yú wáng mǎng yě.
至成帝時，謁者常山王禹世受河間樂，能說其義，其弟子宋廚等上書言之，下大夫博士平當等考試。當以為"河間王所獻雅樂，立之太樂。春秋鄉射，作於學官，希闊不講。故自公卿大夫觀聽者，但聞鏗鏘，不曉其意，而欲風諭眾庶，其道無由。（風，化也。）是以行之百有餘年，德化至今未成。宜風示海內。"事下公卿，以為久遠難分明，當議復寢。是時，鄭聲尤甚。黃門名倡丙強、景武之屬富顯於世，貴戚五侯、定陵、富平外戚之家（五侯，王鳳以下。定陵，淳于長也。富平，張放。）淫侈過度，至與人主爭女樂。哀帝自為定陶王時疾之，又性不好音，及即位，下詔曰："惟世俗奢泰文巧，而鄭衛之聲興。夫奢泰則下不遜而國貧，文巧則趨末背本者眾，鄭衛之聲興則淫僻之化流，而欲黎庶敦樸家給，猶濁其源而求其清流，豈不難哉！孔子不云乎，'放鄭聲'，'鄭聲淫'。其罷樂府官。郊祭樂及古兵法武樂，在經非鄭衛之樂者，條奏，別屬他官。"丞相孔光、大司空何武奏："樂人員大凡八百二十九人，其三百八十八人不可罷，可領屬大樂；其四百四十一人不應經法，或鄭衛之聲，皆可罷。"奏可。然百姓漸漬日久，又不制雅樂有以相變，豪富吏民沈湎自若，陵夷壞於王莽也。
hòu hàn guāng wǔ píng lǒng shǔ, zēng guǎng jiāo sì, gāo dì pèi liáng, lè zòu qīng yáng zhū míng xī hào xuán míng yún qiào yù mìng zhī wǔ. běi jiāo jí sì míng táng, bìng zòu lè rú nán jiāo. yíng shí qì wǔ jiāo: chūn gē qīng yáng, xià gē zhū míng, bìng wǔ yún qiào zhī wǔ qiū gē xī hào, dōng gē xuán míng, bìng wǔ yù mìng zhī wǔ jì xià gē zhū míng, jiān wǔ èr wǔ.
後漢光武平隴、蜀，增廣郊祀，高帝配良，樂奏青陽、朱明、西皓、玄冥、雲翹、育命之舞。北郊及祀明堂，並奏樂如南郊。迎時氣五郊：春歌青陽，夏歌朱明，並舞雲翹之舞；秋歌西皓，冬歌玄冥，並舞育命之舞；季夏歌朱明，兼舞二舞。
míng dì yǒng píng sān nián, dōng píng wáng cāng zǒng dìng gōng qīng zhī yì, yuē:" zōng miào yí gè zòu lè, bù yīng xiāng xí, suǒ yǐ míng gōng dé yě." suì cǎi wén shǐ wǔ xíng wǔ dé wèi dà wǔ zhī wǔ, jiàn zhī guāng wǔ zhī miào. shí lè sì pǐn: yī yuē dà yǔ lè, jiāo miào shàng líng zhī suǒ yòng yān èr yuē yǎ sòng lè, bì yōng xiāng shè zhī suǒ yòng yān sān yuē huáng mén gǔ chuī lè, tiān zǐ yàn qún chén zhī suǒ yòng yě sì yuē duǎn xiāo náo gē lè, jūn zhōng zhī suǒ yòng yě. yòu cǎi bǎi guān shī sòng, yǐ wèi dēng gē.
明帝永平三年，東平王蒼總定公卿之議，曰："宗廟宜各奏樂，不應相襲，所以明功德也。"遂采文始、五行、武德為大武之舞，薦之光武之廟。時樂四品：一曰大予樂，郊廟、上陵之所用焉；二曰雅頌樂，辟雍、鄉射之所用焉；三曰黃門鼓吹樂，天子宴群臣之所用也；四曰短簫鐃歌樂，軍中之所用也。又采百官詩頌，以為登歌。
zhāng dì yuán hé yuán nián, jí tián, xuán wǔ sī mǎ bān gù zòu:" jí tián, gē cí yòng shāng sòng zài shān, cí xiān nóng." zì dōng jīng dà luàn, jué wú jīn shí zhī lè, lè zhāng wáng quē, bù kě fù zhī.
章帝元和元年，籍田，玄武司馬班固奏："籍田，歌辭用商頌載芟，祠先農。"自東京大亂，絕無金石之樂，樂章亡缺，不可復知。
wèi wǔ dì píng jīng zhōu, huò dù kuí, shàn bā yīn, cháng wèi hàn yǎ lè láng, yóu xī lè shì, yú shì shǐ chuàng dìng yǎ lè. shí yòu yǒu sàn qí láng dèng jìng yǐn shāng, shàn diào yǎ lè, gē shī yǐn hú néng gē zōng miào jiāo sì zhī qū, wǔ shī féng sù néng xiǎo zhī xiān dài zhū wǔ, kuí xī lǐng zhī. yuǎn kǎo jīng jí, jìn cǎi gù shì, kǎo huì gǔ lè, shǐ shè xuān xuán zhōng qìng, fù xiān dài gǔ lè, zì kuí shǐ yě. ér chái yù zuǒ yán nián zhī tú, miào shàn zhèng shēng bèi chǒng, wéi kuí hào gǔ cún zhèng.
魏武帝平荊州，獲杜夔，善八音，常為漢雅樂郎，尤悉樂事，於是使創定雅樂。時又有散騎郎鄧靜、尹商，善調雅樂，歌師尹胡能歌宗廟郊祀之曲，舞師馮肅能曉知先代諸舞，夔悉領之。遠考經籍，近采故事，考會古樂，始設軒懸鍾磬，復先代古樂，自夔始也。而柴玉、左延年之徒，妙善鄭聲被寵，唯夔好古存正。
wén dì shòu chán hòu, gǎi hàn bā yú wǔ yuē zhāo wǔ wǔ, gǎi ān shì lè yuē zhèng shì lè, jiā zhì lè yuē yíng líng lè, wǔ dé lè yuē wǔ sòng lè, zhāo róng lè yuē zhāo yè lè, yún qiào wǔ yuē fèng xiáng wǔ, yù mìng wǔ yuē líng yīng wǔ, wǔ dé wǔ yuē wǔ sòng wǔ, wén shǐ wǔ yuē dà sháo wǔ, wǔ xíng wǔ yuē dà wǔ wǔ. qí zhòng gē shī, duō zé qián dài zhī jiù, shǐ wáng càn gǎi zuò dēng gē ān shì jí bā yú shī ér yǐ.
文帝受禪後，改漢巴渝舞曰昭武舞，改安世樂曰正世樂，嘉至樂曰迎靈樂，武德樂曰武頌樂，昭容樂曰昭業樂，雲翹舞曰鳳翔舞，育命舞曰靈應舞，武德舞曰武頌舞，文始舞曰大韶舞，五行舞曰大武舞。其眾歌詩，多則前代之舊，使王粲改作登歌、安世及巴渝詩而已。
míng dì tài hé chū, zhào yuē:" fán yīn lè yǐ wǔ wèi zhǔ, zì huáng dì yún mén yǐ xià, zhì yú zhōu dà wǔ, jiē tài miào wǔ míng yě. rán zé qí suǒ sī zhī guān, jiē yuē tài lè, suǒ yǐ zǒng lǐng zhū wù, bù kě yǐ yī wù wèi míng. lè guān zì rú gù wèi tài lè." tài lè, hàn jiù míng, hòu hàn yī chèn gǎi wèi tài yǔ lè guān, zhì shì gǎi fù jiù. yú shì gōng qīng zòu:" jīn qǐng tài zǔ wǔ huáng dì lè yí yuē wǔ shǐ zhī wǔ. wǔ, shén wǔ yě. wǔ, yòu jī yě. yán shén wǔ zhī shǐ, yòu wáng jī suǒ qǐ yě. gāo zǔ wén huáng dì yí yuē xián xī zhī wǔ. xián, jiē yě. xī, xìng yě. yán yīng shòu mìng zhī yùn, tiān xià yóu zhī jiē xìng yě. fū gē yǐ yǒng dé, wǔ yǐ xiàng shì. yú wén, wén wǔ wèi bīn. chén děng jǐn zhì lè wǔ míng zhāng bīn zhī wǔ. suǒ yǐ zhāng míng shèng dé. jīn yǒu shì yú tiān dì zōng miào, zé cǐ sān wǔ yí bìng yǐ jiàn xiǎng, jí lín cháo dà xiǎng, bìng yí wǔ zhī. chén děng sī wéi, sān wǔ yí yǒu zǒng míng, kě míng dà jūn zhī lè. jūn, píng yě. yán dà wèi sān dài tóng gōng, yǐ zhì chóng píng yě." yòu zòu:" sì yuán qiū yǐ xià, wǔ shǐ wǔ zhě, píng miǎn, hēi jiè zé, xuán yī shang, bái lǐng xiù, jiàng lǐng xiù zhōng yī, jiàng hé fú cōng, jiàng sī mò, hēi wéi dī. xián xī wǔ zhě, guān wěi mào, qí yú fú rú qián. zhāng bīn wǔ zhě, yǔ wǔ shǐ xián xī tóng fú. zòu yú cháo tíng, zé wǔ shǐ wǔ zhě, wǔ guān, chì jiè zé, shēng jiàng páo dān yī, jiàng lǐng xiù, zào lǐng xiù zhōng yī, jiàng hé fú cōng, bái bù sī mò, hēi wéi dī. xián xī wǔ zhě, jìn xián guān, hēi jiè zé, shēng huáng páo dān yī, bái hé fú cōng. cǐ sān wǔ jiē zhí yǔ yuè, qí yú fú rú qián." zì zī yǐ jiàng, wén wǔ èr wǔ guān fú bìng tóng, bù fù chóng chū. shì zhōng móu xí yòu zòu:" ān shì gē běn hàn shí gē míng. jīn shī fēi wǎng gē zhī wén, zé yí biàn gǎi. ān shì lè, yóu tóng fáng zhōng zhī lè yě. wǎng xī yì zhě yǐ fáng zhōng gē hòu fēi zhī dé, yǐ fēng tiān xià, zhèng fū fù yān, yí gǎi ān shì zhī míng ér wèi zhèng shǐ zhī lè. xí yòu shěng ān shì gē shī yǒu hòu fēi zhī yì, fāng jīn xiǎng xiān zǔ, kǒng shī lǐ yì, kě gǎi ān shì gē yuē xiǎng shén gē." zòu kě. wén dì yǐ gǎi ān shì wèi zhèng shǐ, ér xí zhì shì yòu gǎi wèi xiǎng shén. wáng sù yì:" gāo huáng zhì gāo zǔ wén zhāo miào, jiē yí jiān yòng xiān dài jí wǔ shǐ dà jūn zhī wǔ."
明帝太和初，詔曰："凡音樂以舞為主，自黃帝雲門以下，至於周大武，皆太廟舞名也。然則其所司之官，皆曰太樂，所以總領諸物，不可以一物為名。樂官自如故為太樂。"太樂，漢舊名，後漢依讖改為太予樂官，至是改復舊。於是公卿奏："今請太祖武皇帝樂宜曰武始之舞。武，神武也。武，又跡也。言神武之始，又王跡所起也。高祖文皇帝宜曰咸熙之舞。咸，皆也。熙，興也。言應受命之運，天下由之皆興也。夫歌以詠德，舞以象事。於文，文武為斌。臣等謹制樂舞名章斌之舞。（所以章明聖德。）今有事於天地宗廟，則此三舞宜並以薦享，及臨朝大享，並宜舞之。臣等思惟，三舞宜有總名，可名大鈞之樂。鈞，平也。言大魏三代同功，以至崇平也。"又奏："祀圓丘以下，武始舞者，平冕，黑介幘，玄衣裳，白領袖，絳領袖中衣，絳合幅蔥，絳〈糹末〉，黑韋鞮。咸熙舞者，冠委貌，其餘服如前。章斌舞者，與武始、咸熙同服。奏於朝廷，則武始舞者，武冠，赤介幘，生絳袍單衣，絳領袖，皂領袖中衣，絳合幅蔥，白布〈糹末〉，黑韋鞮。咸熙舞者，進賢冠，黑介幘，生黃袍單衣，白合幅蔥。此三舞皆執羽籥，其餘服如前。"（自茲以降，文武二舞冠服並同，不復重出。）侍中繆襲又奏："安世歌本漢時歌名。今詩非往歌之文，則宜變改。安世樂，猶同房中之樂也。往昔議者以房中歌后妃之德，以風天下，正夫婦焉，宜改安世之名而為正始之樂。襲又省安世歌詩有后妃之義，方今享先祖，恐失禮意，可改安世歌曰享神歌。"奏可。文帝已改安世為正始，而襲至是又改為享神。王肅議："高皇至高祖、文昭廟，皆宜兼用先代及武始、大鈞之舞。"
àn hàn shí yǒu duǎn xiāo náo gē zhī lè, qí qū yǒu zhū lù sī bēi wēng ài rú zhāng shàng zhī huí yōng lí zhàn chéng nán wū shān gāo shàng líng jiāng jìn jiǔ jūn mǎ huáng fāng shù yǒu suǒ sī zhì zi bān shèng rén chū shàng xié lín gāo tái yuǎn rú qī shí liú wù chéng xuán yún huáng què diào gān děng qū, liè yú gǔ chuī, duō xù zhàn zhèn zhī shì. jí wèi shòu mìng, gǎi qí shí èr qǔ, shǐ móu xí wèi cí, shù yǐ gōng dé, yán dài hàn zhī yì. shì shí wú yì shǐ wéi zhāo zhì chuī náo bù shí èr qǔ, yǐ shù jiān quán gōng dé.
按漢時有短簫鐃歌之樂，其曲有朱鷺、思悲翁、艾如張、上之回、雍離、戰城南、巫山高、上陵、將進酒、君馬黃、芳樹、有所思、雉子班、聖人出、上邪、臨高台、遠如期、石留、務成、玄雲、黃雀、釣竿等曲，列於鼓吹，多序戰陣之事。及魏受命，改其十二曲，使繆襲為詞，述以功德，言代漢之意。（是時吳亦使韋昭制吹鐃部十二曲，以述堅、權功德。）
jìn wǔ dì chū, jiāo miào míng táng lǐ lè quán yòng wèi yí, gài zūn zhōu shì zhào chēng yīn lǐ zhī yì, dàn gǎi lè zhāng, ér shǐ fù xuán wèi zhī cí. yòu lìng xún xù zhāng huá xià hóu zhàn chéng gōng suī děng, gè zào jiāo miào zhū lè gē cí. jiǔ nián, xún xù yǐ dù kuí suǒ zhì lǜ lǚ, xiào tài lè zǒng zhāng gǔ chuī bā yīn, yǔ lǜ lǚ guāi cuò, yī gǔ chǐ zuò xīn lǜ lǚ, yǐ diào shēng yùn. lǜ chéng, suì bān xià tài cháng, shǐ tài lè zǒng zhāng gǔ chuī qīng shāng shī yòng. suí píng chén, huò sòng qí jiù lè, zhào yú tài cháng zhì qīng shāng shǔ yǐ guǎn zhī, gài cǎi cǐ wèi míng. qiú dé chén tài lè lìng cài zi yuán yú pǔ míng děng fù jū qí zhí. xún xù suì diǎn zhī lè shì, qǐ cháo shì jiě yīn zhě gòng zhǎng zhī. shǐ guō xià sòng shí děng zào zhèng dé dà yuè èr wǔ, qí lè zhāng yì zhāng huá suǒ zuò. yòu gǎi wèi zhāo wǔ wǔ yuē xuān wǔ wǔ, yǔ yuè wǔ wèi wǔ shǐ xián xī zhāng bīn sān wǔ, jiē zhí yǔ yuè. yuē xuān wén wǔ. fù xuán yòu zuò xiān nóng xiān cán gē shī. xián níng yuán nián, zhào dìng zǔ zōng zhī hào, ér miào lè tóng yòng zhèng dé dà yuè zhī wǔ.
晉武帝初，郊廟明堂禮樂權用魏儀，蓋遵周室肇稱殷禮之義，但改樂章，而使傅玄為之詞。又令荀勖、張華、夏侯湛、成公綏等，各造郊廟諸樂歌詞。九年，荀勖以杜夔所制律呂，校太樂、總章、鼓吹八音，與律呂乖錯，依古尺作新律呂，以調聲韻。律成，遂頒下太常，使太樂、總章、鼓吹、清商施用。（隋平陳，獲宋、齊舊樂，詔於太常置清商署以管之，蓋采此為名。求得陳太樂令蔡子元、於普明等復居其職。）荀勖遂典知樂事，啟朝士解音者共掌之。使郭夏、宋識等造正德、大悅二舞，其樂章亦張華所作。又改魏昭武舞曰宣武舞，羽籥舞（魏武始、咸熙、章斌三舞，皆執羽籥。）曰宣文舞。傅玄又作先農、先蠶歌詩。咸寧元年，詔定祖宗之號，而廟樂同用正德、大悅之舞。
zì wǔ dì shòu chán, mìng fù xuán gǎi hàn gǔ chuī náo gē, hái wèi èr shí èr qǔ, shù yǐ gōng dé dài wèi. gǔ jiǎo héng chuī qū, àn zhōu lǐ" yǐ fén gǔ gǔ jūn shì", shuō zhě yún chī yóu shì shuài chī mèi yǔ huáng dì zhàn yú zhuō lù, dì nǎi mìng chuī jiǎo wèi lóng yín yǐ yù zhī. qí hòu wèi wǔ wáng běi zhēng wū wán, yuè shā mò, ér jūn shì duō sī, yú shì jiǎn wèi bàn míng, ér yóu gèng bēi yǐ. hú jiǎo zhě, běn yǐ yīng hú jiā zhī shēng, hòu jiàn yòng zhī héng chuī, yǒu shuāng jiǎo, jí hú lè yě. zhāng qiān rù xī yù, chuán qí fǎ yú xī jīng, wéi dé mó hē dōu lēi yī qǔ. lǐ yán nián yīn hú qū gèng zào xīn shēng èr shí bā jiě, chéng yú yǐ wèi wǔ lè. hòu hàn yǐ gěi biān jiāng, hé dì shí wàn rén jiāng jūn de yòng zhī. wèi jìn yǐ lái, èr shí bā jiě bù fù jù cún, yòng zhě yǒu huáng hú lǒng tóu chū guān rù guān chū sài rù sāi zhé yáng liǔ huáng tán zi chì zhī yáng xiǎng xíng rén shí qū.
自武帝受禪，命傅玄改漢鼓吹鐃歌，還為二十二曲，述以功德代魏。鼓角橫吹曲，按周禮"以鼖鼓鼓軍事"，說者雲蚩尤氏帥魑魅與黃帝戰於涿鹿，帝乃命吹角為龍吟以御之。其後魏武王北征烏丸，越沙漠，而軍士多思，於是減為半鳴，而尤更悲矣。胡角者，本以應胡笳之聲，後漸用之橫吹，有雙角，即胡樂也。張騫入西域，傳其法於西京，唯得摩訶兜勒一曲。李延年因胡曲更造新聲二十八解，乘輿以為武樂。後漢以給邊將，和帝時萬人將軍得用之。魏晉以來，二十八解不復具存，用者有黃鵠、隴頭、出關、入關、出塞、入塞、折楊柳、黃覃子、赤之楊、想行人十曲。
huái dì yǒng jiā zhī mò, líng guān lè qì jiē méi yú liú shí. zhì jiāng zuǒ chū lì zōng miào, shàng shū xià tài cháng jì sì suǒ yòng lè míng, tài cháng hè xún dá yún:" wèi shì zēng sǔn hàn lè, yǐ wèi yī dài zhī lǐ, wèi shěn dà jìn lè míng suǒ yǐ wèi yì. zāo lí sàng luàn, jiù diǎn bù cún. rán cǐ zhū lè, jiē hé zhī yǐ zhōng lǜ, wén zhī yǐ wǔ shēng, yǒng zhī yǐ gē cí, chén zhī yú wǔ liè, gōng xuán zài tíng, qín sè zài táng, bā yīn dié zòu, yǎ lè bìng zuò, dēng gē xià guǎn, gè yǒu cháng yǒng, zhōu rén zhī jiù yě. zì hàn yǐ lái, yī yú cǐ lǐ, zì zào xīn shī ér yǐ. jiù jīng huāng fèi, jīn jì sàn wáng, yīn yùn qū zhé, yòu wú shí zhě, zhāng huá biǎo yuē:" hàn shì suǒ yòng, wén jù zhǎng duǎn bù qí. gài yǐ gē yǒng xián jié, běn yǒu yīn xún ér shí lè zhī yīn, zú yǐ zhì shēng dù qǔ. èr dài sān jīng, xí ér bù biàn." zé yú jīn nán yǐ yì yán." yú shí yǐ wú yǎ lè qì nǎi líng rén, shěng tài lè bìng gǔ chuī lìng. shì hòu pō dé dēng gē, shí jǔ zhī lè, yóu yǒu wèi bèi. míng dì tài níng mò, yòu zhào ruǎn fú děng sǔn yì zhī. chéng dì xián hé zhōng, nǎi fù zhì tài lè guān, yǐ dài shòu wèi lìng, jiū jí yí yì, ér shàng wèi yǒu jīn shí yě.
懷帝永嘉之末，伶官樂器皆沒於劉、石。至江左初立宗廟，尚書下太常祭祀所用樂名，太常賀循答云："魏氏增損漢樂，以為一代之禮，未審大晉樂名所以為異。遭離喪亂，舊典不存。然此諸樂，皆和之以鍾律，文之以五聲，詠之以歌詞，陳之於舞列，宮懸在庭，琴瑟在堂，八音迭奏，雅樂並作，登歌下管，各有常詠，周人之舊也。自漢以來，依於此禮，自造新詩而已。舊京荒廢，今既散亡，音韻曲折，又無識者，（張華表曰："漢氏所用，文句長短不齊。蓋以歌詠弦節，本有因循；而識樂知音，足以制聲度曲。二代三京，襲而不變。"）則於今難以意言。"於時以無雅樂器乃伶人，省太樂並鼓吹令。是後頗得登歌，食舉之樂，猶有未備。明帝太寧末，又詔阮孚等損益之。成帝咸和中，乃復置太樂官，以戴綬為令，鳩集遺逸，而尚未有金石也。
chū, xún xù jì yǐ xīn lǜ zào èr wǔ, yòu gèng xiū zhèng zhōng qìng, wèi jìng, ér xù hōng, huì dì yuán kāng sān nián, zhào qí zi huáng mén láng fān xiū dìng jīn shí, yǐ shī jiāo miào. xún yù sàng luàn, yí shēng jiù zhì, mò yǒu jì zhě. yǔ liàng wèi jīng zhōu, yǔ xiè shàng gòng wèi cháo tíng xiū fù yǎ lè, liàng xún hōng. yǔ yì huán wēn zhuān shì jūn lǚ, lè qì zài kù, suì zhì xiǔ huài yān. jí mù róng jùn píng rǎn mǐn, bīng gē zhī jì, ér yè xià lè rén pō yǒu lái zhě. xiè shàng shí zhèn shòu yáng, yú shì cǎi shí lè rén, yǐ bèi tài lè, bìng zhì shí qìng, yǎ lè shǐ pō jù. ér wáng měng píng yè, mù róng shì suǒ de lè shēng yòu rù guān yòu. xiào wǔ tài yuán zhōng, pò fú jiān, huò qí lè gōng yáng shǔ děng, xián xí jiù lè, yú shì sì xiāng jīn shí shǐ bèi yān. nǎi shǐ cáo pí wáng xún děng zēng zào zōng miào gē shī, rán jiāo sì suì bù shè lè.
初，荀勖既以新律造二舞，又更修正鐘磬，未竟，而勖薨，惠帝元康三年，詔其子黃門郎蕃修定金石，以施郊廟。尋遇喪亂，遺聲舊制，莫有記者。庾亮為荊州，與謝尚共為朝廷修復雅樂，亮尋薨。庾翼、桓溫專事軍旅，樂器在庫，遂至朽壞焉。及慕容俊平冉閔，兵戈之際，而鄴下樂人頗有來者。謝尚時鎮壽陽，於是採拾樂人，以備太樂，並制石磬，雅樂始頗具。而王猛平鄴，慕容氏所得樂聲又入關右。孝武太元中，破苻堅，獲其樂工楊蜀等，閒習舊樂，於是四廂金石始備焉。乃使曹毗、王珣等增造宗廟歌詩，然郊祀遂不設樂。
sòng wǔ dì yǒng chū yuán nián, yǒu sī zòu:" huáng cháo zhào jiàn, miào sì yīng shè yǎ lè, nǎi jìn lè yě, tài cháng zhèng xiān zhī děng gè zhuàn lì xīn gē. huáng mén shì láng wáng sháo zhī zhuàn gē cí qī shǒu, bìng hé shī yòng." shí èr yuè, yòu zòu:" yī jiù zhèng cháo shè lè, gǎi tài lè zhū gē cí shī." wáng sháo zhī yòu zhuàn èr shí èr zhāng. gǎi zhèng dé wǔ yuē qián wǔ, dà yuè wǔ yuē hòu wǔ.
宋武帝永初元年，有司奏："皇朝肇建，廟祀應設雅樂，乃晉樂也，太常鄭鮮之等各撰立新歌。黃門侍郎王韶之撰歌辭七首，併合施用。"十二月，又奏："依舊正朝設樂，改太樂諸歌辭詩。"王韶之又撰二十二章。改正德舞曰前舞，大悅舞曰後舞。
wén dì yuán jiā jiǔ nián, tài lè lìng zhōng zōng zhī gèng diào jīn shí. zhì shí sì nián, zhì shū lìng shǐ xī zòng yòu gǎi zhī. èr shí èr nián, nán jiāo, shǐ shè dēng gē, zhào yán yán zhī zào gē shī, miào wǔ yóu què.
文帝元嘉九年，太樂令鍾宗之更調金石。至十四年，治書令史奚縱又改之。二十二年，南郊，始設登歌，詔顏延之造歌詩，廟舞猶闕。
xiào wǔ xiào jiàn èr nián, yǒu sī zòu:" qián diàn zhōng cáo láng xún wàn qiū yì, jiāo miào yí shè lè." yú shì shǐ nèi wài bó yì. jìng líng wáng dàn děng bìng tóng wàn qiū yì. jiàn píng wáng hóng yì:" yǐ kǎi róng wèi sháo wǔ, xuān liè wèi wǔ wǔ. zǔ zōng miào lè, zǒng yǐ dé wèi míng. zhāng huáng tài hòu miào, zòu wén lè. yǒng zhì děng lè, réng jiù. huáng dì cí nán jiāo jí miào yíng shén sòng shén, bìng zòu sì xià. huáng dì rù miào mén, zòu yǒng zhì. huáng dì nán jiāo chū dēng tán, jí miào mén zhōng yì dōng bì, zòu dēng gē. qí chū xiàn, zòu kǎi róng xuān liè zhī wǔ. zhōng xiàn, zòu yǒng ān zhī lè. jiāo miào tóng." xiào wǔ yòu shǐ xiè zhuāng zào jiāo miào wǔ lè míng táng zhū lè gē cí. èr nián, yǒu sī yòu zòu:" xiān jiāo miào wǔ lè, huáng dì qīn fèng, chū dēng tán jí rù miào yì dōng bì, bìng zòu dēng gē, bù jí sān gōng xíng shì." zuǒ pú shè jiàn píng wáng hóng zhòng yì:" gōng qīng xíng shì, yì yí zòu dēng gē." yǒu sī yòu zòu:" yuán huì jí èr miào zhāi cí, dēng gē yī jiù bìng yú diàn tíng shè zuò. miào cí, yī xīn yí zhù, dēng gē rén shàng diàn, xián guǎn zài xià jīn yuán huì, dēng gē rén yì shàng diàn, xián guǎn zài xià."
孝武孝建二年，有司奏："前殿中曹郎荀萬秋議，郊廟宜設樂。"於是使內外博議。竟陵王誕等並同萬秋議。建平王宏議："以凱容為韶舞，宣烈為武舞。祖宗廟樂，總以德為名。章皇太后廟，奏文樂。永至等樂，仍舊。皇帝祠南郊及廟迎神、送神，並奏肆夏。皇帝入廟門，奏永至。皇帝南郊初登壇，及廟門中詣東壁，奏登歌。其初獻，奏凱容、宣烈之舞。終獻，奏永安之樂。郊廟同。"孝武又使謝莊造郊廟舞樂、明堂諸樂歌辭。二年，有司又奏："先郊廟舞樂，皇帝親奉，初登壇及入廟詣東壁，並奏登歌，不及三公行事。"左僕射建平王宏重議："公卿行事，亦宜奏登歌。"有司又奏："元會及二廟齋祠，登歌依舊並於殿庭設作。廟祠，依新儀注，登歌人上殿，弦管在下；今元會，登歌人亦上殿，弦管在下。"
àn fèi dì yuán huī wǔ nián, tài lè yǎ zhèng gòng qiān yú rén, hòu táng zá jì bù zài qí shù. liáng péi zi yě sòng lüè yuē:" xiān wáng zuò lè chóng dé, yǐ gé shén rén, tōng tiān xià zhī zhì hé, jié qún shēng zhī liú fàng. gù tiān zǐ zhī yú shì shù, wèi zēng qù qí lè, ér wú fēi pì zhī xīn yě. jí zhōu dào shuāi wēi, yīn shī qí xù, luàn dài xiān zhī yǐ fèn nù, wáng guó cóng zhī yǐ āi sī. yōu zá zǐ nǚ, dàng mù yín xīn. chōng tíng guǎng zòu, zé yǐ yú lóng mí màn wèi guī wěi huì tóng xiǎng dí, zé yǐ wú qū chǔ wǔ wèi yāo yán. xiān luó wù hú chǐ qí yī, shū jīn lòu yù dǐ qí qì. zài shàng bān cì chǒng chén, qún xià cóng fēng ér mí, wáng hóu jiāng xiāng, gē jì tián shì hóng shāng fù jiǎ, wǔ nǚ chéng qún. jìng xiāng kuā dà, hù yǒu zhēng duó, rú kǒng bù jí, mò wèi jìn lìng. shāng fēng bài sú, mò bù zài cǐ." yōu yīn yòu shōu fǎn.
按廢帝元徽五年，太樂雅鄭共千餘人，後堂雜伎不在其數。（梁裴子野宋略曰："先王作樂崇德，以格神人，通天下之至和，節群生之流放。故天子之於士庶，未曾去其樂，而無非僻之心也。及周道衰微，音失其序，亂代先之以忿怒，亡國從之以哀思。優雜子女，盪目淫心。充庭廣奏，則以魚龍靡慢為瑰瑋；會同饗覿，則以吳趨楚舞為妖妍。纖羅霧縠侈其衣，疏金鏤玉砥其器。在上班賜寵臣，群下從風而靡，王侯將相，歌伎填室；鴻商富賈，舞女成群。競相誇大，互有爭奪，如恐不及，莫為禁令。傷風敗俗，莫不在此。"優音又收反。）
