strong lè qī strong
樂七
jiāo miào gōng xuán bèi wǔ yì wèi sòng liáng dà táng
郊廟宮懸備舞議(魏 宋 梁 大唐)
wèi sàn qí cháng shì wáng sù yì yuē:" wáng zhě gè yǐ qí lǐ zhì shì tiān dì, jīn shuō zhě jù zhōu guān dān wén wèi jīng guó dà tǐ, jù qí jú ér bù hóng yě. hàn wǔ dì dōng xún shòu fēng chán hái, cí tài yī yú gān quán, jì hòu tǔ yú fén yīn, jiē jǐn yòng qí lè. yán jǐn yòng zhě, wèi jǐn yòng gōng xuán zhī lè yě. tiān dì zhī xìng guì zhì zhě, gài wèi qí qì zhī bù wén, bù wèi shù wù dāng jiǎn yě. lǐ, tiān zǐ gōng xuán, wǔ bā yì. jīn sì yuán qiū fāng zé, yí yǐ tiān zǐ zhì, shè gōng xuán zhī lè bā yì zhī wǔ." zòu kě.
魏散騎常侍王肅議曰:"王者各以其禮制事天地,今說者據周官單文為經國大體,懼其局而不弘也。漢武帝東巡狩封禪還,祠太一於甘泉,祭后土於汾陰,皆盡用其樂。言盡用者,謂盡用宮懸之樂也。天地之性貴質者,蓋謂其器之不文,不謂庶物當減也。禮,天子宮懸,舞八佾。今祀圜丘、方澤,宜以天子制,設宮懸之樂、八佾之舞。"奏可。
sù yòu yì yuē:" shuō zhě yǐ wèi zhōu jiā sì tiān wéi wǔ yún mén, jì dì wéi wǔ xián chí, zōng miào wéi wǔ dà wǔ, shì shī qí yì yǐ. zhōu lǐ, bīn kè jiē zuò bèi lè. zuǒ chuán:' wáng zǐ tuí xiǎng wǔ dài fū, lè jí biàn wǔ.' liù dài zhī lè yě. rán zé yī huì zhī rì, jù zuò liù dài zhī lè. tiān dì zōng miào, shì zhī dà zhě, bīn kè yàn huì, bǐ zhī wèi xì. wáng zhì yuē:' shù xiū bù yú shēng, yàn yī bù yú jì fú.' kě yǐ yàn lè ér yú tiān dì zōng miào zhī lè hū? zhōu guān:' yǐ liù lǜ liù tóng wǔ shēng bā yīn liù wǔ dà hé lè, yǐ zhì guǐ shén, yǐ hé bāng guó, yǐ xié wàn mín, yǐ ān bīn kè, yǐ yuè yuǎn rén.' fū liù lǜ liù lǚ wǔ shēng bā yīn, jiē yī shí ér zuò zhī, zhì yú liù wǔ dú fēn bāi ér yòng zhī, suǒ yǐ bù yàn rén xīn yě. yòu zhōu guān:' mèi shī zhǎng jiào mèi lè, mèi yīn mò bài qiè. jì sì zé shuài qí shǔ ér wǔ zhī, dà xiǎng yì rú zhī.' mèi, dōng yí zhī lè yě. yòu:' dī lóu zhǎng sì yí zhī lè yǔ qí shēng gē, jì sì zé chuī ér gē zhī, yàn yì rú zhī.' sì yí zhī lè, nǎi rù zōng miào xiān dài zhī diǎn, dú bù de yòng. dà xiǎng jí yàn yuē rú zhī zhě, míng gǔ jīn yí xià zhī lè jiē zhǔ zhī yú zōng miào, ér hòu bō jí qí yú yě. fū zuò xiān wáng lè zhě, guì néng bāo ér yòng zhī yě. nà sì yí zhī lè zhě, měi dé guǎng zhī suǒ jí yě. gāo huáng dì tài huáng dì tài zǔ gāo zǔ wén zhāo miào, jiē yí jiān yòng xiān dài jí wǔ shǐ dà jūn zhī wǔ."
肅又議曰:"說者以為周家祀天唯舞雲門,祭地唯舞咸池,宗廟唯舞大武,似失其義矣。周禮,賓客皆作備樂。左傳:'王子頹享五大夫,樂及遍舞。'六代之樂也。然則一會之日,具作六代之樂。天地宗廟,事之大者,賓客宴會,比之為細。王制曰:'庶羞不逾牲,燕衣不逾祭服。'可以燕樂而逾天地宗廟之樂乎?周官:'以六律、六同、五聲、八音、六舞大合樂,以致鬼神,以和邦國,以諧萬民,以安賓客,以悅遠人。'夫六律、六呂、五聲、八音,皆一時而作之,至於六舞獨分擘而用之,所以不厭人心也。又周官:'韎師掌教韎樂,(韎音莫拜切。)祭祀則帥其屬而舞之,大享亦如之。'韎,東夷之樂也。又:'鞮鞻掌四夷之樂與其聲歌,祭祀則吹而歌之,燕亦如之。'四夷之樂,乃入宗廟;先代之典,獨不得用。大享及燕曰如之者,明古今夷夏之樂皆主之於宗廟,而後播及其餘也。夫作先王樂者,貴能苞而用之也。納四夷之樂者,美德廣之所及也。高皇帝、太皇帝、太祖、高祖、文昭廟,皆宜兼用先代及武始、大鈞之舞。"
shàng shū lú yù zòu:" xié lǜ zhōng láng jiāng zuǒ yán nián yì, àn zhōu lǐ' yǐ yún mén sì tiān, xián chí sì dì', yòu jīn zōng miào yòng gōng xuán, zé sì tiān dì yí yòng gōng xuán. bó shì zhào yí yǐ wèi, gǔ wú sì xuán, sì xuán zì zhōu shǐ ěr, wèi yǒu zuò gǔ lè ér yòng jìn xuán yě. àn jīn tiān dì zhī lè xuán, wèi zhī shàng xià guǎn, yǔ yú shùn shēng yōng tóng. bù yán èr xuán, yí rú gù shì, dàn shè shàng xià guǎn ér yǐ."
尚書盧毓奏:"協律中郎將左延年議,按周禮'以雲門祀天,咸池祀地',又今宗廟用宮懸,則祀天地宜用宮懸。博士趙怡以為,古無四懸,四懸自周始耳,未有作古樂而用近懸也。按今天地之樂懸,謂之上下管,與虞舜笙鏞同。不言二懸,宜如故事,但設上下管而已。"
shì zhōng móu xí yì:" zhōu cún liù dài zhī lè, gù gè yǒu suǒ yòng. jīn lè zhì jì wáng, wéi chéng hàn shì sháo wǔ. wèi chéng shùn, yòu zhōu wèi èr wáng zhī tǒng, gù wén shǐ dà wǔ wǔ dé wǔ shǐ dà jūn kě yǐ bèi sì dài zhī lè. zòu huáng zhōng, wǔ wén shǐ, yǐ lǐ tiān dì zòu tài cù, wǔ dà wǔ, yǐ sì wǔ jiāo míng táng zòu gū xǐ, wǔ wǔ dé, xún shòu yǐ jì sì wàng shān chuān zòu ruí bīn, wǔ wǔ shǐ dà jūn, yǐ sì zōng miào jí èr zhì sì qiū zé, yú jì kě jiān wǔ sì dài. yòu hàn yǒu yún qiào yù mìng zhī wǔ, bù zhī suǒ chū, jiù yǐ sì tiān. jīn kě jiān yǐ yún qiào sì yuán qiū, jiān yǐ yù mìng sì fāng zé. sì tiān dì yí gōng xuán, rú yán nián yì."
侍中繆襲議:"周存六代之樂,故各有所用。今樂制既亡,唯承漢氏韶武。魏承舜,又周為二王之統,故文始、大武、武德、武始、大鈞可以備四代之樂。奏黃鍾,舞文始,以禮天地;奏太蔟,舞大武,以祀五郊、明堂;奏姑洗,舞武德,巡狩以祭四望山川;奏蕤賓,舞武始、大鈞,以祀宗廟;及二至祀丘澤,於祭可兼舞四代。又漢有雲翹、育命之舞,不知所出,舊以祀天。今可兼以雲翹祀圜丘,兼以育命祀方澤。祀天地宜宮懸,如延年議。"
sī kōng wèi zhēn yì:" yuán qiū yí yòng dà sháo, lè yí gōng xuán. zōng miào zhī lè, yí yòng wǔ shǐ xián xī."
司空衛臻議:"圜丘宜用大韶,樂宜宮懸。宗廟之樂,宜用武始、咸熙。"
sòng wǔ dì yǒng chū shǐ diào jīn shí. wén dì yuán jiā shí bā nián, yǒu sī zòu:" èr jiāo yí zòu dēng gē." hòu zhào yán yán zhī zào gē shī, miào wǔ yóu què.
宋武帝永初始調金石。文帝元嘉十八年,有司奏:"二郊宜奏登歌。"後詔顏延之造歌詩,廟舞猶闕。
xiào wǔ xiào jiàn èr nián, qián diàn zhōng cáo láng xún wàn qiū yì:" àn lǐ, jì tiān dì yǒu lè zhě, wèi jiàng shén yě. gù yì yuē:' léi chū dì fèn yù. xiān wáng yǐ zuò lè chóng dé, yīn jiàn zhī shàng dì, yǐ pèi zǔ kǎo.' zhōu guān yuē:' zuò lè yú yuán qiū zhī shàng, tiān shén jiē jiàng. zuò lè yú fāng zé zhī zhōng, dì qí jiē chū.' yòu yuē:' nǎi zòu huáng zhōng, gē dà lǚ, wǔ yún mén, yǐ sì tiān shén. nǎi zòu tài cù, gē yīng zhōng, wǔ xián chí, yǐ sì dì qí.' yóu sī ér yán, yǐ lè jì tiān dì, qí lái shàng yǐ. jīn jiāo xiǎng què lè, qiè yǐ wèi yí. jì tǒng yuē:' fū jì yǒu sān chóng yān: xiàn zhī shǔ mò zhòng yú guàn, shēng mò zhòng yú shēng gē, wǔ mò zhòng yú wǔ sù yè, cǐ zhōu dào yě.' zhì yú hàn zòu wǔ xíng, wèi wǔ xián xī, jiē yǐ yòng xiǎng. yuán dǎi jìn shì tài shǐ zhī chū, fù xuán zuò jìn jiāo miào gē shī sān shí èr piān. yuán kāng zhōng, xún fān shòu zhào chéng fù xù yè, dìng jīn shí sì xuán, yòng zhī jiāo miào. shì zé xiāng chéng jiāo miào yǒu lè zhī zhèng yě. jīn miào cí dēng gē suī zòu, ér wǔ xiàng wèi chén, jù què bèi lǐ. fāng zī lǐ yí yí yì, wǎng bù jù jǔ, ér kuàng chū qí jiàng shén, chuò lè yú jiāo jì zhāo dé wǔ gōng, yǒu què yú miào xiǎng. wèi jiāo miào yí shè bèi lè." yú shì jìng líng wáng dàn děng wǔ shí yī rén bìng tóng wàn qiū yì.
孝武孝建二年,前殿中曹郎荀萬秋議:"按禮,祭天地有樂者,為降神也。故易曰:'雷出地奮豫。先王以作樂崇德,殷薦之上帝,以配祖考。'周官曰:'作樂於圜丘之上,天神皆降。作樂於方澤之中,地祇皆出。'又曰:'乃奏黃鍾,歌大呂,舞雲門,以祀天神。乃奏太簇,歌應鍾,舞咸池,以祀地祇。'由斯而言,以樂祭天地,其來尚矣。今郊享闕樂,竊以為疑。祭統曰:'夫祭有三重焉:獻之屬莫重於祼,聲莫重於升歌,舞莫重於武宿夜,此周道也。'至於漢奏五行,魏舞咸熙,皆以用享。爰逮晉氏泰始之初,傅玄作晉郊廟歌詩三十二篇。元康中,荀蕃受詔成父勖業,定金石四懸,用之郊廟。是則相承郊廟有樂之證也。今廟祠登歌雖奏,而舞象未陳,懼闕備禮。方茲禮儀遺逸,罔不具舉,而況出祇降神,輟樂於郊祭;昭德舞功,有闕於廟享。謂郊廟宜設備樂。"於是竟陵王誕等五十一人並同萬秋議。
liáng wǔ dì zhì yuē:" xiān rú jiē yǐ zōng miào yí shè gōng xuán. àn zhōu guān:' zòu huáng zhōng, gē dà lǚ, wǔ yún mén, yǐ sì tiān shén zòu tài cù, gē yīng zhōng, wǔ xián chí, yǐ jì dì qí zòu yí zé, gē xiǎo lǚ, wǔ dà hù, yǐ xiǎng xiān bǐ zòu wú shè, gē jiā zhōng, wǔ dà wǔ, yǐ xiǎng xiān zǔ.' yú shū yún:' jiá jī míng qiú, bó fǔ qín sè yǐ yǒng, zǔ kǎo lái gé. xià guǎn táo gǔ, hé zhǐ chù yǔ, shēng yōng yǐ jiān.' zhōu lǐ zé fēn lè xiǎng sì, yú shū zé zhǐ míng liǎng xuán, qiú zhī yú gǔ, wú gōng xuán zhī wén. àn suǒ yǐ bù gōng xuán zhě, shì rén lǐ rù, yīn rǔ, shù yě. shì shén lǐ jiǎn. lǐ qì yún:' tiān zǐ zhī táng jiǔ chǐ, ér zhì jìng bù tán. tiān zǐ lóng gǔn, ér zhì jìng bù wén. guān tiān xià wù, wú kě yǐ chēng qí dé zhě, zé yǐ shǎo wèi guì.' jiāo tè shēng yún:' zōng miào zhī qì, kě yòng yě, ér bù kě biàn qí lì. suǒ yǐ jiāo yú shén yě, bù kě yǐ tóng yú suǒ ān lè zhī yì yě.' wáng sù chū bù fēn xī cǐ qián shù zhǐ, zhí yán yòng tiān zǐ zhī zhì. ruò jiāo miào jì jūn qí zhì, èr shén lǐ wén fù hé yǐ tóng? jīn yí sì tiān dì zōng miào, zhú suǒ yīng xū. biàn jí shè zhī, zé fēi gōng fēi xuān, fēi pàn fēi tè, zhí yǐ zhì jìng suǒ yīng shī yòng ěr."
梁武帝制曰:"先儒皆以宗廟宜設宮懸。按周官:'奏黃鍾,歌大呂,舞雲門,以祀天神;奏太蔟,歌應鍾,舞咸池,以祭地祇;奏夷則,歌小呂,舞大護,以饗先妣;奏無射,歌夾鍾,舞大武,以享先祖。'虞書云:'戛擊鳴球,搏拊琴瑟以詠,祖考來格。下管鞀鼓,合止柷敔,笙鏞以間。'周禮則分樂享祀,虞書則止鳴兩懸,求之於古,無宮懸之文。按所以不宮懸者,事人禮縟,(音辱,數也。)事神禮簡。禮器云:'天子之堂九尺,而至敬不壇。天子龍袞,而至敬不文。觀天下物,無可以稱其德者,則以少為貴。'郊特牲云:'宗廟之器,可用也,而不可便其利。所以交於神也,不可以同於所安樂之義也。'王肅初不分析此前數旨,直言用天子之制。若郊廟既均其制,二神禮文復何以同?今宜祀天地宗廟,逐所應須。便即設之,則非宮非軒,非判非特,直以至敬所應施用耳。"
dà táng lín dé èr nián shí yuè, zhào:" guó jiā píng dìng tiān xià, gé mìng chuàng zhì, jì gōng jīng dé, jiǔ bèi lè zhāng. jīn jiāo sì sì xuán, yóu yòng gàn qī zhī wǔ, xiān cháo zuò lè, yùn ér wèi shēn. qí jiāo miào xiǎng yàn děng suǒ zòu gōng xuán, wén wǔ yí yòng gōng chéng qìng shàn zhī lè, jiē zhe lǚ zhí fú, yī jiù fú cōng zhě tóng zǐ guān qí wǔ wǔ yí yòng shén gōng pò zhèn zhī lè, jiē yì jiǎ chí jǐ, qí zhí dào zhī rén yì zhe jīn jiǎ. rén shù bìng yī bā yì, réng liàng jiā xiāo dí gē gǔ děng, yú xuán nán liè zuò, ruò wǔ jí yǔ gōng xuán hé zòu. qí yàn lè nèi èr sè wǔ zhě, réng yī jiù bié shè."
大唐麟德二年十月,詔:"國家平定天下,革命創製,紀功旌德,久被樂章。今郊祀四懸,猶用干戚之舞,先朝作樂,韞而未伸。其郊廟享宴等所奏宮懸,文舞宜用功成慶善之樂,皆著履執拂,依舊服蔥褶、童子冠;其武舞宜用神功破陣之樂,皆衣甲持戟,其執纛之人亦著金甲。人數並依八佾,仍量加簫、笛、歌鼓等,於懸南列坐,若舞即與宮懸合奏。其宴樂內二色舞者,仍依舊別設。"
yí fèng èr nián shí yī yuè, tài cháng shǎo qīng wéi wàn shí zòu yuē:" jù zhēn guān lǐ, jiāo xiǎng rì wén wǔ zòu yuán hé shùn hé yǒng hé děng lè, qí wǔ rén zhe wěi mào guān fú, shǒu zhí yuè dí qí wǔ wǔ zòu kǎi ān, qí wǔ rén zhe píng miǎn, shǒu zhí gàn qī. fèng lín dé èr nián shí yuè chì, wén wǔ gǎi yòng gōng chéng qìng shàn lè, wǔ wǔ gǎi yòng shén gōng pò zhèn lè, bìng gǎi qì fú. dàn yǐ qìng shàn lè bù kě jiàng shén, pò zhèn lè yòu wèi rù yǎ lè, suī gǎi yòng qì fú, qí wǔ qǔ yī jiù, qì jīn bù gǎi. shì jì bù ān, kǒng xū bié yǒu chù fēn." zhào yuē:" jiù wén wǔ wǔ wǔ jì bù kě fèi, bìng qì fú zǒng yí yī jiù. ruò xuán zuò shàng yuán wǔ rì, réng zòu shén gōng pò zhèn lè jí gōng chéng qìng shàn lè, bìng diàn tíng yòng wǔ, bìng xū yǐn chū xuán wài ér zuò. qí ān zhì wǔ qǔ, yí gèng shāng liáng zuò ān wěn fǎ. bìng lù kǎi ān liù biàn fǎ xiàng zòu wén." wàn shí yòu yǔ kān zhèng lè guān děng zòu yuē:" jǐn àn kǎi ān wǔ shì zhēn guān nián zhōng suǒ zào wǔ wǔ, zhǔn zhēn guān lǐ jí jīn lǐ, dàn jiāo miào jì xiǎng zòu wǔ wǔ zhī lè jí yòng zhī. fán yǒu liù biàn. yī biàn xiàng lóng xìng cān xū, èr biàn xiàng kè jìng guān zhōng, sān biàn xiàng dōng xià bīn fú, sì biàn xiàng jiāng huái níng mì, wǔ biàn xiàng xiǎn yǔn zhé fú, liù biàn xiàng bīng hái zhèn lǚ. jǐn àn zhēn guān lǐ, jì xiǎng rì wǔ wǔ wéi zuò liù biàn, yì rú zhōu zhī dà wǔ, liù chéng lè zhǐ. jīn lǐ zòu wǔ wǔ liù chéng, ér shù zhōng wèi zhǐ, jì fēi shī gǔ, bù kě yī xíng. qí wǔ wǔ kǎi ān, qǐng yī gǔ lǐ jí zhēn guān lǐ, liù chéng lè zhǐ. lì bù jì nèi pò zhèn lè wǔ shí èr biàn, xiū rù yǎ lè, zhǐ yǒu liǎng biàn, míng qī dé. lì bù jì nèi qìng shàn lè wǔ shí biàn, xiū rù yǎ lè, zhǐ yǒu yī biàn, míng jiǔ gōng. shàng yuán wǔ èr shí biàn, jīn rù yǎ lè, yī wú suǒ jiǎn. měi jiàn jì xiǎng rì sān xiàn yǐ zhōng, shàng yuán wǔ yóu zì wèi bì, jīn gèng jiā pò zhèn lè qìng shàn lè, kǒng zhuó xiàn yǐ hòu, gē wǔ gèng zhǎng. qí yǎ lè nèi pò zhèn lè qìng shàn lè shàng yuán wǔ sān qǔ, bìng qǐng xiū gǎi tōng róng, lìng zhǎng duǎn yǔ lǐ xiāng chēng, jì yú shì wèi biàn. pò zhèn lè yǒu xiàng wǔ shì, qìng shàn lè yǒu xiàng wén shì. àn gǔ liù dài wǔ, yǒu yún mén dà xián dà sháo dà xià děng, shì gǔ zhī wén wǔ yīn zhī dà hù zhōu zhī dà wǔ, shì gǔ zhī wǔ wǔ. xiān rú xiāng chuán, guó jiā yǐ yī ràng dé tiān xià, zé xiān zòu wén wǔ ruò yǐ zhēng fá dé tiān xià, zé xiān zòu wǔ wǔ. qǐng yīng yòng èr wǔ rì, xiān zòu shén gōng pò zhèn lè, cì zòu gōng chéng qìng shàn lè. xiān fèng chì yú yuán qiū fāng zé tài miào cí xiǎng rì, zé yòng shàng yuán zhī wǔ. chén jù jiàn xíng lǐ, yù yú tiān huáng zhuó xiàn jiàng fù wèi gāo huáng zài wèi zūn hào tiān huáng. yǐ hòu, jí zuò kǎi ān, liù biàn lè zhǐ, qí shén gōng pò zhèn lè gōng chéng qìng shàn lè shàng yuán wǔ sān qǔ, dài gǎi xiū qì, yǐ cì tōng róng zuò zhī, jí dé xīn jiù bìng xíng, qián hòu yǒu xù." zhào cóng zhī.
儀鳳二年十一月,太常少卿韋萬石奏曰:"據貞觀禮,郊享日文舞奏元和、順和、永和等樂,其舞人著委貌冠服,手執籥翟;其武舞奏凱安,其舞人著平冕,手執干戚。奉麟德二年十月敕,文舞改用功成慶善樂,武舞改用神功破陣樂,並改器服。但以慶善樂不可降神,破陣樂又未入雅樂,雖改用器服,其舞曲依舊,迄今不改。事既不安,恐須別有處分。"詔曰:"舊文舞、武舞既不可廢,並器服總宜依舊。若懸作上元舞日,仍奏神功破陣樂及功成慶善樂,並殿庭用舞,並須引出懸外而作。其安置舞曲,宜更商量作安穩法。並錄凱安六變法象奏聞。"萬石又與刊正樂官等奏曰:"謹按凱安舞是貞觀年中所造武舞,准貞觀禮及今禮,但郊廟祭享奏武舞之樂即用之。凡有六變。(一變象龍興參墟,二變象克靖關中,三變象東夏賓服,四變象江淮寧謐,五變象獫狁讋伏,六變象兵還振旅。)謹按貞觀禮,祭享日武舞唯作六變,亦如周之大武,六成樂止。今禮奏武舞六成,而數終未止,既非師古,不可依行。其武舞凱安,請依古禮及貞觀禮,六成樂止。立部伎內破陣樂五十二遍,修入雅樂,只有兩遍,名七德。立部伎內慶善樂五十遍,修入雅樂,只有一遍,名九功。上元舞二十遍,今入雅樂,一無所減。每見祭享日三獻已終,上元舞猶自未畢,今更加破陣樂、慶善樂,恐酌獻以後,歌舞更長。其雅樂內破陣樂、慶善樂、上元舞三曲,並請修改通融,令長短與禮相稱,冀於事為便。破陣樂有象武事,慶善樂有象文事。按古六代舞,有雲門、大咸、大韶、大夏等,是古之文舞;殷之大護、周之大武,是古之武舞。先儒相傳,國家以揖讓得天下,則先奏文舞;若以征伐得天下,則先奏武舞。請應用二舞日,先奏神功破陣樂,次奏功成慶善樂。先奉敕於圜丘、方澤、太廟祠享日,則用上元之舞。臣據見行禮,欲於天皇酌獻降復位(高皇在位尊號天皇。)以後,即作凱安,六變樂止,其神功破陣樂、功成慶善樂、上元舞三曲,待改修訖,以次通融作之,即得新舊並行,前後有序。"詔從之。
kāi yuán bā nián jiǔ yuè, yíng zhōu sī fǎ cān jūn zhào shèn yán lùn jiāo miào yòng lè biǎo yuē:
開元八年九月,瀛州司法參軍趙慎言論郊廟用樂表曰:
jì tiān dì zōng miào, lè hé yòng shāng yīn. yòu zhōu lǐ sān chù dà jì, jù wú shāng diào. zhèng xuán yún:" cǐ wú shāng diào zhě, jì shàng róu, shāng jiān gāng yě." yǐ chén yú zhī, sī yì bù dāng. dàn shāng yīn, jīn yě zhōu dé, mù yě. jīn néng kè mù, zuò zhě qù zhī. jīn huáng táng tǔ wáng, jí shū zhōu shì. wǔ yīn sǔn yì, xū zhú pián yí, qǐ kě jiāng mù dé zhī yí, shī tǔ dé zhī yòng? yòu shuō zhě yǐ shāng shēng pèi jīn, jí zuò gāng róu lǐ jiě, shū bù zhī shēng wú dìng xìng, yīn wú cháng zhǔ, gāng róu zhī tǐ, shí yóu qí rén, rén hé zé yīn hé, rén nù zé shēng nù, gù lǐ chēng" nù xīn gǎn zhě, qí shēng cū yǐ lì ài xīn gǎn zhě, qí shēng hé yǐ róu." zhī rú gōng shēng wèi jūn, shāng shēng wèi chén, qǐ yǐ chén wèi pèi jīn, jīn wèi chén dào, biàn wèi gāng hū? qí sān jì bìng qǐng jiā shāng diào, qù jiǎo diào.
祭天地宗廟,樂合用商音。又周禮三處大祭,俱無商調。鄭玄云:"此無商調者,祭尚柔,商堅剛也。"以臣愚知,斯義不當。但商音,金也;周德,木也。金能克木,作者去之。今皇唐土王,即殊周室。五音損益,須逐便宜,豈可將木德之儀,施土德之用?又說者以商聲配金,即作剛柔理解,殊不知聲無定性,音無常主,剛柔之體,實由其人,人和則音和,人怒則聲怒,故禮稱"怒心感者,其聲粗以厲;愛心感者,其聲和以柔。"秖如宮聲為君,商聲為臣,豈以臣位配金,金為臣道,便為剛乎?其三祭並請加商調,去角調。
yòu jiāo miào èr wǔ rén, bù yī gǔ zhì, wèi xié rén shén. àn zhōu lǐ:" yǐ lè wǔ jiào guó zi, wǔ yún mén dà xián dà hù dà wǔ." shì zhī gǔ zhī wǔ zhě, jí zhū hóu zi sūn, róng fú xiān lì, gù de shén qí jiàng fú, líng guāng zhú tán. jīn zhī wǔ rén, bìng róng mào zuì lòu, tú gū zhī liú, yòng yǐ jiē shén, yù qiú xiáng fú, gù yì nán yǐ. yǒu suí zhī jì, yóu yǐ pǐn zi wèi zhī, hào wèi" èr wǔ láng", dǎi hū shèng cháo, suì biàn sī zhì. chéng yuàn gé zī jìn wù, kǎo fù gǔ dào. qí èr wǔ rén, wàng qǔ pǐn zi nián èr shí yǐ xià, yán róng xiū zhèng zhě chōng. lìng tài cháng bó shì zhǔ zhī, zhǔn guó zi xué gěi liào. xíng shì zhī wài, xí liù lè zhī dào, xué wǔ lǐ zhī yí. shí zhōu nián, liàng wén wǔ shòu sàn guān, hào yuē" yún mén shēng".
又郊廟二舞人,不依古制,未協人神。按周禮:"以樂舞教國子,舞雲門、大咸、大護、大武。"是知古之舞者,即諸侯子孫,容服鮮麗,故得神祇降福,靈光燭壇。今之舞人,並容貌蕞陋,屠沽之流,用以接神,欲求降福,固亦難矣。有隋之際,猶以品子為之,號為"二舞郎",逮乎聖朝,遂變斯制。誠願革茲近誤,考復古道。其二舞人,望取品子年二十以下,顏容修正者充。令太常博士主之,准國子學給料。行事之外,習六樂之道,學五禮之儀。十周年,量文武授散官,號曰"雲門生"。
yòu àn zhōu lǐ:" zòu tài cù, gē yīng zhōng, yǐ xiǎng dì qí." zhù yún:" dì qí, wèi shén zhōu shè jì yě." tài cù, yáng yě, wèi zài yín. yīng zhōng, yīn yě, wèi zài hài. gù dòu jiàn hài, zé rì yuè huì yú yín dòu jiàn yín, zé rì yuè huì yú hài. shì zhī shèng rén zhī zhì, qǔ hé yú yīn yáng gē zòu zhī yí, yòng fú yú jiāo huì. jīn zhī jì shè, jí guāi gǔ fǎ, nǎi xià zòu tài cù, shàng gē huáng zhōng. dàn tài cù huáng zhōng, jù shì yáng lǜ, shàng xià gē zòu bù yì, nǎi shì yáng hé yú yáng, fēi tè wéi qí lǐ jīng, yì yì guāi yú huì hé. qí shè tán gē huáng zhōng, qǐng gǎi wèi yīng zhōng jūn.
又按周禮:"奏太蔟,歌應鍾,以享地祇。"注云:"地祇,謂神州、社稷也。"太蔟,陽也,位在寅。應鍾,陰也,位在亥。故斗建亥,則日月會於寅;斗建寅,則日月會於亥。是知聖人之制,取合於陰陽;歌奏之儀,用符於交會。今之祭社,即乖古法,乃下奏太蔟,上歌黃鍾。但太蔟、黃鍾,俱是陽律,上下歌奏不異,乃是陽合於陽,非特違其禮經,抑亦乖於會合。其社壇歌黃鍾,請改為應鍾均。
yòu wǔ jiāo, gōng rén wǔ rén yī fú hé yī fāng sè. àn zhōu lǐ:" yǐ cāng bì lǐ tiān, yǐ huáng cóng lǐ dì, yǐ qīng guī lǐ dōng fāng, yǐ chì zhāng lǐ nán fāng, yǐ bái hǔ lǐ xī fāng, yǐ xuán huáng lǐ běi fāng." shì zhī wǔ tiān dì dé, sè yù bù tóng sì shí wén wù, gè suí fāng biàn. jì yǐ tóng sè xiàng gǎn, tóng shì xiāng yí, yīn yáng jiāo tài, mò bù yóu cǐ. jīn jì qì yīn rù, zǒng suí yú wǔ fāng, wǔ jiāo yī fú, dú guāi yú fāng sè, wǔ zhě cháng chí zào shì, gōng rén héng fú jiàng yī. yǐ chén yú zhī, shēn wèi bù biàn. qí gōng rén wǔ rén yī fú, qǐng gè yī fāng sè. qí zōng miào huáng sè, réng gè yǐ suǒ zhǔ sè biǎo xiù.
又五郊,工人、舞人衣服合依方色。按周禮:"以蒼璧禮天,以黃琮禮地,以青珪禮東方,以赤璋禮南方,以白琥禮西方,以玄璜禮北方。"是知五天帝德,色玉不同;四時文物,各隨方變。冀以同色相感,同事相宜,陰陽交泰,莫不由此。今祭器茵褥,總隨於五方,五郊衣服,獨乖於方色,舞者常持皂飾,工人恆服絳衣。以臣愚知,深為不便。其工人、舞人衣服,請各依方色。其宗廟黃色,仍各以所主色褾袖。
yòu yǐ lè zhì shēn xīn, lǐ yí fēng sú, qǐng lì lè jiào yǐ huà zhào mín. zhōu lǐ yuē:" yǐ lè jiào guó zi zhōng hé zhī yōng xiào yǒu." qí guó zi zhū shēng qǐng jiào yǐ lè jīng, tóng yú lǐ chuán, zé rén rén zhī lǐ, jiā jiā zhī lè, zì rán fēng yí sú yì, zāi hài bù shēng. qí lè jīng zhāng mù suī xiáng, shāo guāi zhǐ yào, qǐng wěi tōng míng bó shí xiū zhuàn qì, rán hòu bān xià. èr shí wǔ nián, tài cháng qīng wéi tāo lìng bó shì wéi yōu zhí tài lè lǐ shàng chōng lè zhèng shěn yuán fú jiāo shè lìng chén qián shēn huái cāo děng, quán xù qián hòu suǒ xíng yòng lè zhāng, wèi wǔ juǎn, yǐ fù tài lè gǔ chuī liǎng shǔ, lìng gōng rén xí zhī. shí tài cháng jiù xiāng chuán yǒu yàn lè wǔ diào gē cí gè yī juàn, huò yún zhēn guān zhōng shì zhōng yáng gōng rén qiè zhào fāng děng suǒ quán jí, cí duō zhèng wèi, jiē jìn dài cí rén zá shī. zhì shì, tāo yòu lìng tài lè lìng sūn xuán chéng gèng jiā zhěng bǐ, wèi qī juǎn.
又以樂治身心,禮移風俗,請立樂教以化兆民。周禮曰:"以樂教國子中、和、祗、庸、孝、友。"其國子諸生請教以樂經,同於禮傳,則人人知禮,家家知樂,自然風移俗易,災害不生。其樂經章目雖詳,稍乖旨要,請委通明博識修撰訖,然後頒下。(二十五年,太常卿韋縚令博士韋逌、直太樂李尚沖、樂正沈元福、郊社令陳虔、申懷操等,詮敘前後所行用樂章,為五卷,以付太樂、鼓吹兩署,令工人習之。時太常舊相傳有宴樂五調歌詞各一卷,或雲貞觀中侍中楊恭仁妾趙方等所詮集,詞多鄭、衛,皆近代詞人雜詩。至是,縚又令太樂令孫玄成更加整比,為七卷。)
kāi yuán èr shí jiǔ nián liù yuè, tài cháng zòu:" dōng fēng tài shān rì suǒ dìng yǎ lè, qí lè yuē: yuán hé liù biàn yǐ jiàng tiān shén, shùn hé bā biàn yǐ jiàng dì qí, huáng dì xíng yòng tài hé zhī lè, qí fēng tài shān dēng gē diàn yù bì yòng sù hé zhī lè, yíng zǔ yòng yōng hé zhī lè, zhuó fú yǐn fú jiǔ yòng fú hé zhī lè, sòng wén yíng wǔ yòng shū hé zhī lè, yà xiàn zhōng xiàn yòng kǎi ān zhī lè, sòng shén yòng jiā zhōng yuán hé zhī lè, chán shè shǒu sòng shén yòng lín zhōng gōng shùn hé zhī lè, xiǎng tài miào yíng shén yòng yǒng hé zhī lè, xiàn zǔ xuān huáng dì zhuó xiàn yòng guāng dà zhī wǔ, yì zǔ guāng huáng dì zhuó xiàn yòng zhǎng fā zhī wǔ, tài zǔ jǐng huáng dì zhuó xiàn yòng dà zhèng zhī wǔ, dài zǔ yuán huáng dì zhuó xiàn yòng dà chéng zhī wǔ, gāo zǔ shén yáo huáng dì zhuó xiàn yòng dà míng zhī wǔ, tài zōng wén wǔ huáng dì zhuó xiàn yòng chóng dé zhī wǔ, gāo zōng tiān huáng dà dì zhuó xiàn yòng jūn tiān zhī wǔ, zhōng zōng xiào hé huáng dì zhuó xiàn yòng tài hé zhī wǔ, ruì zōng dà shèng zhēn huáng dì zhuó xiàn yòng jǐng yún zhī wǔ, chè dòu yòng yōng hé zhī wǔ, sòng shén yòng huáng zhōng gōng yǒng hé zhī lè. chén yǐ lè zhāng cán quē, jī yǒu suì shí. zì yǒu shì dōng xún, qīn yè jiǔ miào, shèng qíng shèn lǐ, jīng qí gǎn tōng, jiē cí qián lěi yuè, kǎo dìng yīn lǜ. qǐng biān rù shǐ cè, wàn dài shī xíng." nǎi xià zhì yuē:" wáng gōng qīng shì, yuán jí yǒu sī, pín yì què shàng yán, qǐng yǐ táng lè wèi míng zhě. sī zhì gōng zhī shì, zhèn ān dé ér cí yān! rán zé dà xián dà sháo dà hù dà xià, jiē yǐ dà zì biǎo qí lè zhāng. jīn yī suǒ qǐng, yí yuē dà táng lè."
開元二十九年六月,太常奏:"東封太山日所定雅樂,其樂曰:元和六變以降天神,順和八變以降地祇,皇帝行用太和之樂,其封太山登歌奠玉幣用肅和之樂,迎俎用雍和之樂,酌福飲福酒用福和之樂,送文迎武用舒和之樂,亞獻、終獻用凱安之樂,送神用夾鍾元和之樂,禪社首送神用林鍾宮順和之樂,享太廟迎神用永和之樂,獻祖宣皇帝酌獻用光大之舞,懿祖光皇帝酌獻用長發之舞,太祖景皇帝酌獻用大政之舞,代祖元皇帝酌獻用大成之舞,高祖神堯皇帝酌獻用大明之舞,太宗文武皇帝酌獻用崇德之舞,高宗天皇大帝酌獻用鈞天之舞,中宗孝和皇帝酌獻用太和之舞,睿宗大聖真皇帝酌獻用景雲之舞,徹豆用雍和之舞,送神用黃鍾宮永和之樂。臣以樂章殘缺,積有歲時。自有事東巡,親謁九廟,聖情慎禮,精祈感通,皆祠前累月,考定音律。請編入史冊,萬代施行。"乃下制曰:"王公卿士,爰及有司,頻詣闕上言,請以唐樂為名者。斯至公之事,朕安得而辭焉!然則大咸、大韶、大護、大夏,皆以大字表其樂章。今依所請,宜曰大唐樂。"
jiāo miào bù zòu lè miào zhū shì bié wǔ yì sòng dà táng
郊廟不奏樂廟諸室別舞議(宋 大唐)
sòng yán jùn qī xún fǎn yì yuē:" jiāo zhī yǒu lè, gài shēng zhōu yì zhōu guān, lì dài zhe yì, mò bù yuán zhǔn. fū' sǎo dì ér jì, qì yòng táo páo', wéi zhì yǔ chéng, yǐ zhāng tiān dé, wén wù zhī bèi, lǐ gù bù rán. xiào jīng yún:' jiāo sì hòu jì yǐ pèi tiān, zōng sì wén wáng yú míng táng, yǐ pèi shàng dì.' zé yù zhī zuò lè, fēi jiāo tiān yě. dà sī lè zhí:' zòu huáng zhōng, gē dà lǚ, wǔ yún mén, yǐ sì tiān shén.' zhèng zhù:' tiān shén, wǔ dì jí rì yuè xīng chén yě.' wáng zhě yǐ xià zhēng yuè, sì qí suǒ shòu mìng zhī dì yú nán jiāo, zé èr zhì zhī sì, yòu fēi tiān dì. kǎo zhī zhòng jīng, jiāo sì yǒu lè, wèi jiàn míng zhèng. zōng miào zhī lǐ, shì bǐng zài jí. yuán zì hàn yuán, qì yú yǒu jìn, suī shí huò gèng zhì, dà dǐ xiāng yīn, qí wéi bù xí míng hào ér yǐ. jīn lè diǎn lún miè, zhī yīn dài guǎ, gǎi zuò zhī shì, chén wén qí yǔ. zhèng dé dà yù, lǐ róng jù cún, yí shū qí huī hào, shì ér yòng zhī. yǐ zhèng dé wèi xuān huà zhī wǔ, dà yù wèi xìng hé zhī wǔ, shù zú yǐ guāng biǎo shì liè, yuè bǐ hòu kūn. qián hàn zǔ zōng, miào chù gè yì, zhǔ míng jì gé, wǔ hào yì shū. jīn qī miào hé shí, diàn tíng gòng suǒ, wǔ dǎo zhī róng, bù dé miào yǒu bié zhì. hòu hàn dōng píng wáng cāng yǐ yì zhī yǐ. yòu wáng sù hán zhī yǐ wáng zhě dé guǎng wú wài, liù dài sì yí zhī wǔ, jīn shí sī zhú zhī lè, yí bèi zòu zōng miào. yú wèi cāng sù zhī yì, hé yú diǎn lǐ, shì yú dāng jīn."
宋顏竣(七旬反)議曰:"郊之有樂,蓋生周易、周官,歷代著議,莫不援准。夫'掃地而祭,器用陶匏',唯質與誠,以章天德,文物之備,理固不然。孝經云:'郊祀后稷以配天,宗祀文王於明堂,以配上帝。'則豫之作樂,非郊天也。大司樂職:'奏黃鍾,歌大呂,舞雲門,以祀天神。'鄭註:'天神,五帝及日月星辰也。'王者以夏正月,祀其所受命之帝於南郊,則二至之祀,又非天地。考之眾經,郊祀有樂,未見明證。宗廟之禮,事炳載籍。爰自漢元,迄於有晉,雖時或更制,大抵相因,其惟不襲名號而已。今樂典淪滅,知音代寡,改作之事,臣聞其語。正德、大豫,禮容具存,宜殊其徽號,飾而用之。以正德為宣化之舞,大豫為興和之舞,庶足以光表世烈,悅彼後昆。前漢祖宗,廟處各異,主名既革,舞號亦殊。今七廟合食,殿庭共所,舞蹈之容,不得廟有別制。後漢東平王蒼已議之矣。又王肅、韓祗以王者德廣無外,六代四夷之舞,金石絲竹之樂,宜備奏宗廟。愚謂蒼、肅之議,合於典禮,適於當今。"
zuǒ pú shè jiàn píng wáng hóng yòu yì:" jùn jù zhōu lǐ xiào jīng, tiān yǔ shàng dì, lián wén chóng chū, gù wèi shàng dì fēi tiān, zé yì zhī zuò lè, fēi wèi jì tiān yě. àn yì chēng' xiān wáng yǐ zuò lè chóng dé, yīn jiàn zhī shàng dì, yǐ pèi zǔ kǎo'. shàng shū yún' sì lèi yú shàng dì'. chūn qiū chuán yuē:' gào hào tiān shàng dì'. fán shàng dì zhī yán, wú fēi tiān yě. tiān zūn bù kě yǐ yī chēng, gù huò wèi zhī hào tiān, huò wèi zhī shàng dì, huò wèi zhī hào tiān shàng dì, bù dé yǐ tiān yǒu shù chēng, biàn wèi shàng dì fēi tiān. xú miǎo tuī zhōu lǐ' guó yǒu gù, zé lǚ shàng dì', yǐ zhī lǐ tiān, lǚ shàng dì, tóng shì jì tiān. yán lǐ tiān zhě, wèi cháng sì yě lǚ shàng dì zhě, yǒu gù ér jì yě. xiào jīng chēng' yán fù mò dà yú pèi tiān', gù yún' jiāo sì hòu jì yǐ pèi tiān, zōng sì wén wáng yú míng táng yǐ pèi shàng dì'. jì yǐ pèi tiān wèi yì, zé shàng dì yóu tiān yì míng yě. bù yù shǐ èr tiān wén tóng, gù biàn yán shàng dì ěr. zhōu lǐ sì tiān zhī yán zài jiàn, gù zhèng zhù yǐ qián tiān shén wèi wǔ dì, hòu dōng zhì suǒ jì wèi hào tiān. jùn yòu yún' èr zhì zhī sì, yòu fēi tiān dì'. wèi zhī tiān dì jìng yīng yǐ hé shí zhì xiǎng? jì yún:' sǎo dì ér jì, qì yòng táo páo.' zhǐ míng suǒ yòng zhì sù, wú hài yǐ lè jiàng shén. xún wàn qiū wèi jiāo yí yǒu lè, shì yǒu diǎn jù. jùn yòu yún' dōng píng wáng cāng yǐ wèi qián hàn zhū zǔ bié miào, shì yǐ zǔ zōng zhī miào kě dé gè yǒu wǔ lè. zhì yú xiá jì shǐ zǔ zhī miào, zé zhuān yòng shǐ zǔ zhī wǔ. gù wèi hòu hàn zhū zǔ, gòng miào tóng tíng, suī yǒu zǔ zōng, bù yí rén rén bié wǔ'. cǐ chéng yī jiā zhī yì, ér wèi tǒng shì shí zhī biàn yě. hòu hàn cóng jiǎn, gù zhū zǔ gòng miào, yóu yǐ yì shì cún bié miào zhī lǐ. jìn shì yǐ lái, dēng gē sòng měi, zhū shì jì zuò. zhì yú zǔ zōng lè wǔ, hé dú bù kě dié zòu? gǒu suǒ yǒng zhě shū, suī gòng tíng yì fēi xián yě. wèi sān zǔ gè yǒu wǔ lè, qǐ fù shì yì miào xié?" zhòng yì bìng tóng.
左僕射建平王宏又議:"竣據周禮、孝經,天與上帝,連文重出,故謂上帝非天,則易之作樂,非為祭天也。按易稱'先王以作樂崇德,殷薦之上帝,以配祖考'。尚書雲'肆類於上帝'。春秋傳曰:'告昊天上帝'。凡上帝之言,無非天也。天尊不可以一稱,故或謂之昊天,或謂之上帝,或謂之昊天上帝,不得以天有數稱,便謂上帝非天。徐邈推周禮'國有故,則旅上帝',以知禮天,旅上帝,同是祭天。言禮天者,謂常祀也;旅上帝者,有故而祭也。孝經稱'嚴父莫大於配天',故云'郊祀后稷以配天,宗祀文王於明堂以配上帝'。既以配天為義,則上帝猶天益明也。不欲使二天文同,故變言上帝耳。周禮祀天之言再見,故鄭注以前天神為五帝,後冬至所祭為昊天。竣又雲'二至之祀,又非天地'。未知天地竟應以何時致享?記云:'掃地而祭,器用陶匏。'旨明所用質素,無害以樂降神。荀萬秋謂郊宜有樂,事有典據。竣又雲'東平王蒼以為前漢諸祖別廟,是以祖宗之廟可得各有舞樂。至於祫祭始祖之廟,則專用始祖之舞。故謂後漢諸祖,共廟同庭,雖有祖宗,不宜人人別舞'。此誠一家之意,而未統適時之變也。後漢從儉,故諸祖共廟,猶以異室存別廟之禮。晉氏以來,登歌頌美,諸室繼作。至於祖宗樂舞,何獨不可迭奏?苟所詠者殊,雖共庭亦非嫌也。魏三祖各有舞樂,豈復是異廟邪?"眾議並同。
dà táng zhēn guān shí sì nián liù yuè, zhào yuē:" yīn jiàn zǔ kǎo, yǐ chóng gōng dé, bǐ suī jiā chéng jié, ér miào lè wèi chēng. yí lìng suǒ sī xiáng zhū gù shí, zhì dìng zòu wén." mì shū jiān yán shī gǔ yì yuē:" fú wéi huáng zǔ hóng nóng fǔ jūn xuān jiǎn gōng yì wáng, bìng jī dé lèi rén, chóng guāng xí guǐ, huà tán xíng wěi, qìng chóng guā dié. shī yún:' jùn zhé wéi shāng, zhǎng fā qí xiáng.' yán yīn zhī xiān zǔ, jiǔ yǒu shēn zhì, yú xià èr dài, fā zhēn xiáng yě. sān miào zhī lè, qǐng tóng zòu zhǎng fā zhī wǔ, qí dēng gē zé gè wèi cí. tài zǔ jǐng huáng dì, jī zhào jǔ qī, jiào jiàn bīn qí, xū yǔ zhī zhì jì qín, líng tái zhī méng shǐ fù. shī yún:' jūn zǐ wàn nián, yǒng xī zuò yìn.' yán xiá yuǎn zhī qī, wéi tiān suǒ mìng, zhǎng yǔ fú zuò, liú yú zi sūn yě. miào lè qǐng zòu yǒng xī zhī wǔ. dài zǔ yuán huáng dì, pī chéng hóng xù, kè shào hóng yóu, shí qǐ fān chāng, yòng jí bǎo mìng. yì dà yǒu:" tuàn yuē: qí dé gāng jiàn ér wén míng, yīng hū tiān ér shí xíng.' yán dé yīng tiān dào, xíng bù shī shí, gāng jiàn mí zhì, wén míng bù fàn yě. miào lè qǐng zòu dà yǒu zhī wǔ. gāo zǔ dà wǔ huáng dì, yīng qī yù lì, yī ràng shòu zhōng, yǎn yǒu sì fāng, yǎng qí qī zhèng, jiè yǐ jǐng fú, shēn zī duō hù, shì chóng wù tì, dàn bǎo wú jiāng. yì yuē:' dà míng zhōng shǐ, liù wèi shí chéng.' wèi zhōng shǐ zhī dào, jiē néng dà míng, gù bù shī shí, chéng liù wèi yě. shī yǒu dà míng zhī piān, chēng wén wáng yǒu míng dé. miào lè qǐng zòu dà míng zhī wǔ. wén dé huáng hòu, hòu dé zài wù, níng huī lì tiān. yì yuē:' hán hóng guāng dà, pǐn wù xián hēng.' yán kūn dào zhì jìng, róu shùn lì zhēn, zī shēng shù lèi, jiē chàng dá yě. miào lè qǐng zòu guāng dà zhī wǔ."
大唐貞觀十四年六月,詔曰:"殷薦祖考,以崇功德,比雖加誠潔,而廟樂未稱。宜令所司詳諸故實,制定奏聞。"秘書監顏師古議曰:"伏惟皇祖弘農府君、宣簡公、懿王,並積德累仁,重光襲軌,化覃行葦,慶崇瓜瓞。詩云:'濬哲維商,長發其祥。'言殷之先祖,久有深智,虞、夏二代,發貞祥也。三廟之樂,請同奏長發之舞,其登歌則各為辭。太祖景皇帝,跡肇沮、漆,教漸豳、岐,胥宇之志既勤,靈台之萌始附。詩云:'君子萬年,永錫祚胤。'言遐遠之期,惟天所命,長與福祚,流於子孫也。廟樂請奏永錫之舞。代祖元皇帝,丕承鴻緒,克紹宏猷,實啟蕃昌,用集寶命。易大有:"彖曰:其德剛健而文明,應乎天而時行。'言德應天道,行不失時,剛健靡滯,文明不犯也。廟樂請奏大有之舞。高祖大武皇帝,膺期馭歷,揖讓受終,奄有四方,仰齊七政,介以景福,申茲多祜,式崇勿替,誕保無疆。易曰:'大明終始,六位時成。'謂終始之道,皆能大明,故不失時,成六位也。詩有大明之篇,稱文王有明德。廟樂請奏大明之舞。文德皇后,厚德載物,凝暉麗天。易曰:'含弘光大,品物咸亨。'言坤道至靜,柔順利貞,資生庶類,皆暢達也。廟樂請奏光大之舞。"
gěi shì zhōng xǔ jìng zōng yì yuē:" chén wén qī miào guān dé, yì guān yú zōng sì sān zǔ zài tiān, shì zhāng yú yán pèi. qián shèng suǒ lǚ, mò dà yú zī. zhōng lǜ gé yīn, bō kēng qiāng yú xiǎng jiàn yǔ yuè chéng liè, shēn dǎo lì yú zhēng cháng. yuán zhì diǎn sī, jiā chóng chēng hào, xún shēng hé shí, jìng chǎn zūn míng. jǐn bèi lè zhāng, shì zhāo yí fàn. huáng zǔ hóng nóng fǔ jūn xuān jiǎn gōng yì wáng miào lè, qǐng tóng zòu zhǎng fā zhī wǔ. tài zǔ jǐng huáng dì miào lè, qǐng zòu dà jiē zhī wǔ. dài zǔ yuán huáng dì miào lè, qǐng zòu dà chéng zhī wǔ. gāo zǔ dà wǔ huáng dì miào lè, qǐng zòu dà míng zhī wǔ. wén dé huáng hòu miào lè, qǐng zòu guāng dà zhī wǔ. qī miào dēng gē, qǐng měi shì bié zòu." zhào yuē:" kě."
給事中許敬宗議曰:"臣聞七廟觀德,義冠於宗祀;三祖在天,式彰於嚴配。前聖所履,莫大於茲。鍾律革音,播鏗鏘於享薦;羽籥成列,申蹈厲於蒸嘗。爰制典司,加崇稱號,循聲覈實,敬闡尊名。謹備樂章,式昭彝范。皇祖弘農府君、宣簡公、懿王廟樂,請同奏長發之舞。太祖景皇帝廟樂,請奏大階之舞。代祖元皇帝廟樂,請奏大成之舞。高祖大武皇帝廟樂,請奏大明之舞。文德皇后廟樂,請奏光大之舞。七廟登歌,請每室別奏。"詔曰:"可。"
jì rì bù yí biàn wǔ liù dài lè yì liáng chén
祭日不宜遍舞六代樂議(梁 陳)
liáng wǔ dì shí, tài cháng rèn fǎng zòu:" jù wèi wáng sù yì, zhōu lǐ, bīn kè jiē zuò bèi lè. kuàng tiān dì zōng miào, shì zhī dà zhě. zhōu guān' yǐ liù lǜ liù tóng wǔ shēng bā yīn liù wǔ dà hé lè, yǐ zhì guǐ shén, yǐ hé bāng guó'. qǐng yī wáng sù, sì jì jiāo miào bèi liù dài lè." dì yuē:" àn yán' dà hé lè' zhě, shì shǐ liù lǜ yǔ wǔ shēng kè xié, bā yīn yǔ wǔ dǎo hé jié ěr, qǐ wèi zhì guǐ shén qí yòng liù dài lè yě. qí hòu jí yán' nǎi fēn lè ér xù zhī, yǐ jì yǐ xiǎng yǐ sì', cǐ zé xiǎo rán yǐ míng, sù zé shī qí zhǐ yǐ. tuī jiǎn jì zài, chū wú zōng miào jiāo yīn biàn wǔ zhī wén. wéi míng táng wèi yún:' yǐ dì lǐ sì zhōu gōng yú tài miào, zhū gān yù qī, miǎn ér wǔ dà wǔ, pí biàn sù jī, tì ér wǔ dà xià. nà yí mán zhī lè yú tài miào, yán guǎng lǔ yú tiān xià yě.' àn suǒ yǐ wǔ dà wǔ dà xià zhě, zhǐ yù bèi qí wén wǔ èr wǔ ěr, fēi jiān yòng liù dài yě. xià yǐ wén shòu, zhōu yǐ wǔ gōng, suǒ yǐ jiān zhī. ér bù yòng hù zhě, hù, wǔ wǔ yě. zhōu jiān yú èr dài, zhì wén nǎi bèi. nà mán yí lè zhě, cǐ míng gōng dé suǒ xū, gài zhǐ shī dì jì, bù jí sì shí yě. jīn sì shí zhī jì ér bù biàn wǔ zhě hé? fū jì shàng yú jìng, bù yù shǐ lè fán lǐ rù. gù jì shì dǎi àn ér jì, rì bù zú jì zhī yǐ zhú, suī yǒu qiáng lì zhī róng, sù jìng zhī xīn, jiē juàn dài yǐ. yǒu sī bǒ bǐ yì fǎn yǐ yǐ lì fǎn yǐ lín jì, qí wèi bù jìng dà yǐ. tā rì jì, zǐ lù yǔ yān, zhì míng ér shǐ xíng shì, yàn cháo ér tuì. kǒng zǐ wén zhī, yuē:' shuí wèi yóu yě ér bù zhī lǐ hū!' rú zhě zhī zi tuí yàn xiǎng yóu wǔ liù dài, bù zhī yǒu sī bǒ yǐ, bù jìng yǐ dà. ruò yī sù yì, yòng liù dài lè zhě, jiāo táng jì yǒu yíng shén zhī lè, yòu dēng gē gè sòng gōng dé, biàn yǐ liù lǜ, jì yǐ chū rù, fāng dài lè zhōng, rán hòu bà jì zhě, cǐ zé guāi zhòng ní wěi yàn cháo zhī zhǐ. ruò sān xiàn lǐ bì, jí biàn zú shì, zé wú láo yú biàn wǔ yě."
梁武帝時,太常任昉奏:"據魏王肅議,周禮,賓客皆作備樂。況天地宗廟,事之大者。周官'以六律、六同、五聲、八音、六舞大合樂,以致鬼神,以和邦國'。請依王肅,祀祭郊廟備六代樂。"帝曰:"按言'大合樂'者,是使六律與五聲克諧,八音與舞蹈合節耳,豈謂致鬼神祇用六代樂也。其後即言'乃分樂而序之,以祭以享以祀',此則曉然已明,肅則失其旨矣。推檢記載,初無宗廟郊禋遍舞之文。唯明堂位云:'以禘禮祀周公於太廟,朱干玉戚,冕而舞大武,皮弁素積,裼而舞大夏。納夷蠻之樂於太廟,言廣魯於天下也。'按所以舞大武、大夏者,止欲備其文武二舞耳,非兼用六代也。夏以文受,周以武功,所以兼之。而不用護者,護,武舞也。周監於二代,質文乃備。納蠻夷樂者,此明功德所須,蓋止施禘祭,不及四時也。今四時之祭而不遍舞者何?夫祭尚於敬,不欲使樂繁禮縟。故季氏逮闇而祭,日不足繼之以燭,雖有強力之容,肅敬之心,皆倦怠矣。有司跛(彼義反)倚(乙利反)以臨祭,其為不敬大矣。他日祭,子路與焉,質明而始行事,晏朝而退。孔子聞之,曰:'誰謂由也而不知禮乎!'儒者知子頹宴享猶舞六代,不知有司跛倚,不敬已大。若依肅議,用六代樂者,郊堂既有迎神之樂,又登歌各頌功德,遍以六律,繼以出入,方待樂終,然後罷祭者,此則乖仲尼韙晏朝之旨。若三獻禮畢,即便卒事,則無勞於遍舞也。"
chén wǔ dì yù shè bèi lè, yǒu sī yì yǐ liáng wǔ dì yì wèi fēi. shí shuò xué míng rú, cháo duān zài wèi zhě, xián xī shàng zhǐ, bìng jí zhù tóng. cí bù shì láng yáo chá nǎi bó yǐn jīng jí, dú wéi qún yì, jù liáng lè wèi shì. dāng shí jīng hài, mò bù cán fú.
陳武帝欲設備樂,有司議以梁武帝議為非。時碩學名儒,朝端在位者,咸希上旨,並即注同。祠部侍郎姚察乃博引經籍,獨違群議,據梁樂為是。當時驚駭,莫不慚服。
wǔ yì yì sòng
舞佾議(宋)
sòng wén dì yuán jiā shí sān nián, sī tú péng chéng wáng yì kāng yú dōng fǔ zhèng huì, yī jiù gěi jì. zǒng zhāng gōng féng dà liè:" xiāng chéng gěi zhū wáng jì shí sì zhǒng, qí wǔ jì sān shí liù rén." tài cháng bó shì fù chóng yì yǐ wèi:" wèi xiáng cǐ rén shù suǒ yóu. wéi dù shì zhù zuǒ chuán yì wǔ yún, zhū hóu liù liù sān shí liù rén, yǐ wèi fēi yě. fū wǔ zhě suǒ yǐ jié bā yīn yě, bā yīn kè xié, rán hòu chéng lè, gù lè bì yǐ bā rén wèi liè, zì tiān zǐ zhì shì, jiàng shā yǐ liǎng, liǎng zhě, jiǎn qí èr liè ěr. dù yǐ wèi yī liè yòu jiǎn èr rén, zhì shì zhǐ yú sì rén, qǐ fù chéng lè? àn fú qián zhù zuǒ chuán yún:' tiān zǐ bā bā, zhū hóu liù bā, dài fū sì bā, shì èr bā.' qí yì shén yǔn. jīn zhū wáng bù fù wǔ yì, qí zǒng zhāng wǔ jì, jí gǔ zhī nǚ lè yě. diàn tíng bā bā, zhū wáng zé yīng liù bā. chūn qiū zhèng bó nà jìn dào gōng nǚ lè èr bā, jìn yǐ yī bā cì wèi jiàng, cǐ lè yǐ bā rén wèi liè zhī zhèng yě. ruò rú yì zhě, wéi tiān zǐ yǒu bā, zé zhèng yīng nà jìn èr liù, jìn yīng cì jiàng yī liù yě. zì tiān zǐ zhì shì, qí wén wù diǎn zhāng, zūn bēi chà jí, mò bù yǐ liǎng. wèi yǒu zhū hóu jì jiàng èr liè, yòu yī liè zhé jiǎn èr rén, jìn jiàng tài bàn, fēi wéi bā yīn bù jù, yú liǎng yì yì guāi."
宋文帝元嘉十三年,司徒彭城王義康於東府正會,依舊給伎。總章工馮大列:"相承給諸王伎十四種,其舞伎三十六人。"太常博士傅崇議以為:"未詳此人數所由。唯杜氏注左傳佾舞雲,諸侯六六三十六人,以為非也。夫舞者所以節八音也,八音克諧,然後成樂,故樂必以八人為列,自天子至士,降殺以兩,兩者,減其二列耳。杜以為一列又減二人,至士止餘四人,豈復成樂?按服虔注左傳云:'天子八八,諸侯六八,大夫四八,士二八。'其議甚允。今諸王不復舞佾,其總章舞伎,即古之女樂也。殿庭八八,諸王則應六八。春秋、鄭伯納晉悼公女樂二八,晉以一八賜魏絳,此樂以八人為列之證也。若如議者,唯天子有八,則鄭應納晉二六,晉應賜絳一六也。自天子至士,其文物典章,尊卑差級,莫不以兩。未有諸侯既降二列,又一列輒減二人,近降太半,非唯八音不具,於兩義亦乖。"
zōng miào yíng sòng shén lè yì sòng liáng
宗廟迎送神樂議(宋 梁)
shěn yuē sòng shū yuē:" dōng jìn jí sòng, tài zhù wéi sòng shén ér bù yíng shén. jìn yì zhě huò yún miào yǐ jū shén, héng rú zài yě, bù yīng yǒu yíng sòng zhī shì, yì yǐ wèi bìng guāi qí zhōng. lì miào jū líng, sì shí zhì xiǎng, yǐ shēn xiào sī zhī qíng. fū shén shēng jiàng wú cháng, hé bì héng ān gù chù? gù jì yì yún' lè yǐ yíng lái, āi yǐ sòng wǎng'. zhèng zhù yún:' yíng lái ér lè, lè qīn zhī lái sòng wǎng ér āi, āi qí xiǎng fǒu bù kě zhī yě.' shàng shū yuē:' zǔ kǎo lái gé.' hàn shū ān shì fáng zhōng gē yuē:' shén lái yàn āi.' shī yún' sān hòu zài tiān', yòu yún' shén bǎo yù guī', zhù yuē guī yú tiān yě. cǐ gài yán shén yǒu qù lái, zé yí yǒu sòng yíng míng yǐ. jí zhōu sì xià zhī míng, bèi yíng sòng zhī lè. gǔ yǐ shī xiàng shén, gù yí lǐ yǒu yíng shī sòng shī. jīn jìn dài suī wú shī, qǐ kě wú yíng sòng zhī lǐ? yòu fù xuán yǒu yíng shén sòng shén gē cí, míng jiāng zuǒ bù yíng, fēi jiù diǎn yě."
沈約宋書曰:"東晉及宋,太祝唯送神而不迎神。近議者或雲廟以居神,恆如在也,不應有迎送之事,意以為並乖其衷。立廟居靈,四時致享,以申孝思之情。夫神升降無常,何必恆安故處?故祭義雲'樂以迎來,哀以送往'。鄭注云:'迎來而樂,樂親之來;送往而哀,哀其享否不可知也。'尚書曰:'祖考來格。'漢書安世房中歌曰:'神來宴娭。'詩云'三後在天',又雲'神保遹歸',注曰歸於天也。此蓋言神有去來,則宜有送迎明矣。即周肆夏之名,備迎送之樂。古以屍象神,故儀禮有迎屍送屍。今近代雖無屍,豈可無迎送之禮?又傅玄有迎神送神歌辭,明江左不迎,非舊典也。"
liáng yǒu sī yì yuē:" hàn lǐ lè zhì yún:' tài zhù yíng shén yú miào mén, zòu jiā zhì, yóu gǔ jiàng shén zhī lè yě.' sòng xiào jiàn zé zòu sì xià, yuán huī zé zòu zhāo xià. wèi jìn wú wén. qí zé yīn sòng. àn zhōu lǐ:' shī chū rù zé lìng zòu sì xià, shēng chū rù zé lìng zòu zhāo xià.' èr zhě shī shēng suǒ zòu, běn wú yíng sòng zhī yì. jiāo tè shēng yuē:' yīn yǐ lè jiàng shén, zhōu yǐ chàng jiàng shén.' yīn shàng zhì, jù tiān ér qǐ, xiān shēng lè nǎi guàn dì zhōu shàng wén, jù dì ér shēng, xiān guàn dì nǎi jī lè. yǐ yīn ér yán, zhǐ shī jiāo tán. qīng miào yán bì, cǐ wéi líng zhái, zhǔ ān yú kān, shén ruò shì yī. jì wú chū rù, hé shì yíng sòng? gē yáng ér yíng, mí fēi jiàng shén zhī jìng. rú zhě yún, zhōu sì, shī chū rù, zòu sì xià jīn wú fù shī, jí yǐ yíng shén. shī fēi shén, shén fēi shī, huí cǐ yíng shén, shī zhī yǐ yuǎn. zōng miào zé yīng shěng yíng sòng lè." wǔ dì zhì yuē:" lǐ yún:' jì zhī rì, lè yǔ āi bàn. lè yǐ yíng lái, āi yǐ sòng wǎng.' shàng shū yǒu' gāo zōng róng rì' zhī wén, shī zhe sī yī' yì bīn shī' zhī zuò. gù rú zhě shuō:' yán jīn rì zhī jì, míng rì yòu jì. yīn yuē róng, zhōu yǐ wèi yì.' róng yì zhī jì, zài hu mén bàng, míng yǐ wèi bēng, cǐ qǐ bù yǐ shén líng bù cè, yú cǐ shù huò yù zhī? yīn rén qiú yáng, zhōu rén qiú yīn. jīn jì jué guàn dì zhī lǐ, yí zài qiú yáng zhī yì. shī fēi shén, shén fēi shī, jīn kě dé yán zhǔ fēi shén, shén fēi zhǔ. yǐ bù ruò ěr, zhǔ suī ān yú kān shì, shén zé wú suǒ bù zhī. sòng yíng zhī lè mí huì, yīn yáng bù cè zhī lǐ. qián rú zhī yì, rú shì kě ān, jīn suí rén suǒ yòng."
梁有司議曰:"漢禮樂志云:'太祝迎神於廟門,奏嘉至,猶古降神之樂也。'宋孝建則奏肆夏,元徽則奏昭夏。魏晉無文。齊則因宋。按周禮:'屍出入則令奏肆夏,牲出入則令奏昭夏。'二者屍、牲所奏,本無迎送之義。郊特牲曰:'殷以樂降神,周以鬯降神。'殷尚質,據天而起,先聲樂乃灌地;周尚文,據地而生,先灌地乃擊樂。以殷而言,止施郊壇。清廟嚴閟,此唯靈宅,主安於龕,神若是依。既無出入,何事迎送?歌陽而迎,彌非降神之敬。儒者雲,周祀,屍出入,奏肆夏;今無復屍,即以迎神。屍非神,神非屍,回此迎神,失之已遠。宗廟則應省迎送樂。"武帝制曰:"禮云:'祭之日,樂與哀半。樂以迎來,哀以送往。'尚書有'高宗肜日'之文,詩著絲衣'繹賓屍'之作。故儒者說:'言今日之祭,明日又祭。殷曰肜,周以為繹。'肜繹之祭,在乎門傍,名以為祊,此豈不以神靈不測,於此庶或遇之?殷人求陽,周人求陰。今既絕灌地之禮,宜在求陽之義。屍非神,神非屍,今可得言主非神,神非主。以不若爾,主雖安於龕室,神則無所不之。送迎之樂彌會,陰陽不測之理。前儒之議,如似可安,今隨人所用。"
sàn zhāi bù fèi lè yì hòu hàn
散齋不廢樂議(後漢)
hòu hàn zhòng zhǎng tǒng lùn sàn zhāi kě yàn lè. yù shǐ dài fū xī lǜ zòu gǎi guó jiā zhāi rì cóng gǔ zhì, zhū jì sì jiē shí rì, zhì zhāi qī rì, sàn zhāi sān rì. zhì zhāi sàn zhāi zhī rì nèi, yǒu jiā qìng zhī shì, huò yán kě hè huì yàn lè, huò yán bù kě. shàng shū lìng xún yù yǔ tái láng dǒng yù yì yuē:" lǐ zhì yún:' sān rì zhāi, yī rì yòng zhī, yóu kǒng bù jìng. èr rì fá gǔ, hé jū.' yīn jī. yòu yún:' jūn zhì zhāi yú wài, fū rén zhì zhāi yú nèi.' sàn zhāi zé shì shì zhī jiàn. rán zé sàn zhāi wèi jué wài nèi yǔ yàn lè zhī shì yě. jīn yī suì zhī nèi, dà xiǎo jì sì, zhāi jiāng sān bǎi rì, rú cǐ, wú fù yòng lè zhī shí. gǔ jīn zhī zhì, dāng gè cóng suǒ yí. ruò wài zhāng duō rì, ér nèi shí fàn lǐ, nǎi suǒ yǐ fèi zhāi yě. sàn zhāi yí cóng dé huì yàn lè."
後漢仲長統論散齋可宴樂。御史大夫郗慮奏改國家齋日從古制,諸祭祀皆十日,致齋七日,散齋三日。致齋、散齋之日內,有嘉慶之事,或言可賀會宴樂,或言不可。尚書令荀彧與台郎董遇議曰:"禮志云:'三日齋,一日用之,猶恐不敬。二日伐鼓,何居。'(音姬。)又云:'君致齋於外,夫人致齋於內。'散齋則是事之漸。然則散齋未絕外內與宴樂之事也。今一歲之內,大小祭祀,齋將三百日,如此,無復用樂之時。古今之制,當各從所宜。若外張多日,而內實犯禮,乃所以廢齋也。散齋宜從得會宴樂。"
lín xuān bài sān gōng zòu lè yì jìn
臨軒拜三公奏樂議(晉)
jìn bó shì zhāng fàng yì, lín xuān qiǎn shǐ yīng zuò lè. fàng yǐn:" tài shǐ jiān, huáng tài zǐ guān, tài zǐ jìn ér lè zuò, wèi dìng ér lè zhǐ. wáng zhě zhū hóu, zūn bēi suī shū, zhì yú lǐ zhì, huò yǒu tóng zhě. guān zhī yǔ bài, jù wèi jiā lǐ, shì yǐ zhǔn xī yí zhù, wèi yí zuò lè. jīn fú yún:' zhì zūn shòu tài zǐ bài shí, wú zhōng qìng zhī lè yě.' yòu àn tài shǐ sān nián, yǒu sī zòu:' huáng tài zǐ míng yīng xiū mìng, guāng qǐ jiā zuò, yí yī hàn wèi gù shì dà huì.' wǔ dì zhào yuē:' qíng huái āi cǎn, měi suì zhèng huì, yǐ sì fāng jí, gù bù cóng xīn ěr, cǐ rì kě bù huì.' xún rú qián diǎn, wú bù yīng huì. dàn shí yǒu xiǎn yí, gù lǐ yì ěr, fēi wèi sī shí bù yīng huì yě." tài cháng cài mó děng yán:" bài sān gōng yīng yǒu lè, sù shè xuán yú diàn tíng. jīn mén xià yún, fēi jì xiǎng zé wú lè. àn guān lǐ yǒu lè. chuán yuē:' guó qīng, jūn zhī èr yě.' shì yǐ mìng shǐ zhī rì, yù qīn lín xuān, bǎi liáo péi wèi, cǐ jí jìng shì zhī yì yě. gǔ zhě, tiān wáng xiǎng xià guó zhī shǐ, mìng jiāng shuài, qiǎn shǐ chén, jiē yǒu lè. gù shī xù yuē:' huáng huáng zhě huá, jūn qiǎn shǐ chén yě.'' gē cǎi wēi yǐ qiǎn zhī, chū chē yǐ láo hái, dì dù yǐ qín guī'. jiē zuò lè ér gē zhī. jīn mìng dà shǐ, bài fǔ xiāng, bǐ yú xià guó zhī chén, qīng zhòng shū yǐ. qīng chéng yǒu zhī, zhòng yì yí rán. bó shì kǎo gǔ, yǐ shì yì xiāng zhǔn, gù wèi lín xuān qiǎn shǐ, yí yǒu jīn shí zhī lè. zhì yú suí shí zhī yí, huò lè zhì wèi bèi, fēi shǒu lǐ zhī guān suǒ cái." zhào yuē:" sān gōng dǐng sī, huáng dì yǒu bài xìng zhī lǐ, hé yǐ bù shè lè? yòu zhèng wèi nán miàn, hé yǐ bù fú miǎn?" shàng shū gù hé yòu yán:" lín xuān bài sān gōng bù yīng yǒu lè, lǐ wú qí wén. àn wèi hóng suǒ zhuàn hàn yí, bài chéng xiàng yì wú lè. gǔ zhī yàn xiǎng yǒu lè zhě, yǐ chàng bīn zhī huān ěr. jīn bài sān gōng, shì bì yú tíng jiē, lǐ chéng yú bài lì, huān yàn wèi jiāo, wú yōng yú lè."
晉博士張放議,臨軒遣使應作樂。放引:"泰始間,皇太子冠,太子進而樂作,位定而樂止。王者、諸侯,尊卑雖殊,至於禮秩,或有同者。冠之與拜,俱為嘉禮,是以准昔儀注,謂宜作樂。今符云:'至尊受太子拜時,無鐘磬之樂也。'又按泰始三年,有司奏:'皇太子明膺休命,光啟嘉祚,宜依漢魏故事大會。'武帝詔曰:'情懷哀慘,每歲正會,以四方集,故不從心耳,此日可不會。'循如前典,無不應會。但時有險夷,故禮異耳,非謂斯時不應會也。"太常蔡謨等言:"拜三公應有樂,宿設懸於殿庭。今門下雲,非祭享則無樂。按冠禮有樂。傳曰:'國卿,君之貳也。'是以命使之日,御親臨軒,百僚陪位,此即敬事之意也。古者,天王饗下國之使,命將帥,遣使臣,皆有樂。故詩敘曰:'皇皇者華,君遣使臣也。''歌採薇以遣之,出車以勞還,杕杜以勤歸'。皆作樂而歌之。今命大使,拜輔相,比於下國之臣,輕重殊矣。輕誠有之,重亦宜然。博士考古,以事義相准,故謂臨軒遣使,宜有金石之樂。至於隨時之宜,或樂制未備,非守禮之官所裁。"詔曰:"三公鼎司,皇帝有拜興之禮,何以不設樂?又正位南面,何以不服冕?"尚書顧和又言:"臨軒拜三公不應有樂,禮無其文。按衛宏所撰漢儀,拜丞相亦無樂。古之燕饗有樂者,以暢賓之歡耳。今拜三公,事畢於庭階,禮成於拜立,歡宴未交,無庸於樂。"
sān cháo xíng lǐ lè shī zhì yì jìn
三朝行禮樂失制議(晉)
jìn sī lǜ zhōng láng jiāng chén qí yún: xī dù kuí chuán jiù yǎ lè sì qū, yī yuē lù míng, èr yuē zōu yú, sān yuē fá tán, sì yuē wén wáng, jiē gǔ shēng cí. tài hé zhōng, zuǒ yán nián gǎi kuí zōu yú fá tán wén wáng sān qǔ, gèng zì zuò shēng jié, qí míng suī cún, ér shēng shí yì. wéi yīn kuí lù míng, quán bù gǎi yì yě. wèi dài zhèng cháo dà huì, tài wèi fèng bì, qún hòu xíng lǐ, dōng xiāng yǎ lè cháng zuò zhě shì yě. hòu yòu gǎi sān piān, dì yī yuē yú hè piān, yǒng wǔ dì, shēng jié yǔ gǔ lù míng tóng dì èr yuē wēi wēi piān, yǒng wén dì, yòng zuǒ yán nián suǒ gǎi zōu yú shēng dì sān yuē yáng yáng piān, yǒng míng dì, yì yòng yán nián suǒ gǎi wén wáng shēng dì sì fù yòng lù míng. lù míng zhī shēng zhòng yòng, ér chú gǔ fá tán. jí jìn chū, shí jǔ yì yòng lù míng. àn zuǒ chuán:" mù shū rú jìn, jìn hóu xiǎng zhī, gōng gē lù míng zhī sān, sān bài.' lù míng, suǒ yǐ jiā guǎ jūn yě, gǎn bù bài jiā'?" máo shī yún:" lù míng, yàn qún chén jiā bīn yě. jì yǐn shí zhī, yòu shí bì bó kuāng fěi, yǐ jiāng qí hòu yì, rán hòu zhōng chén jiā bīn dé jǐn qí xīn yě." shī chuán bìng wú xíng lǐ. yòu shū sūn tōng suǒ zhì hàn yí, fù wú bié xíng lǐ shì. xún shì yún:" wèi shì xíng lǐ shí jǔ, zài qǔ zhōu shī lù míng yǐ wèi lè zhāng. yòu lù míng yǐ yàn jiā bīn, wú qǔ yú cháo, kǎo zhī jiù wén, wèi zhī suǒ yīng." xún xù nǎi chú lù míng jiù gē, gèng zuò xíng lǐ shī sì piān, xiān chén sān zhāo zhāo zōng zhī yì. shí jǔ lè gē shī shí èr piān. sān yuán zhào fā, qún hòu fèng bì, qū bù bài qǐ, mò fēi xíng lǐ, qǐ róng bié shè yī lè wèi zhī xíng lǐ xié? xún jī lù míng zhī shī, shì wù xī miù, hái zhì sì piān, fù xí qián guǐ.
晉司律中郎將陳頎云:昔杜夔傳舊雅樂四曲,一曰鹿鳴,二曰騶虞,三曰伐檀,四曰文王,皆古聲辭。太和中,左延年改夔騶虞、伐檀、文王三曲,更自作聲節,其名雖存,而聲實異。唯因夔鹿鳴,全不改易也。魏代正朝大會,太尉奉璧,群後行禮,東廂雅樂常作者是也。後又改三篇,第一曰於赫篇,詠武帝,聲節與古鹿鳴同;第二曰巍巍篇,詠文帝,用左延年所改騶虞聲;第三曰洋洋篇,詠明帝,亦用延年所改文王聲;第四復用鹿鳴。鹿鳴之聲重用,而除古伐檀。及晉初,食舉亦用鹿鳴。按左傳:"穆叔如晉,晉侯享之,工歌鹿鳴之三,三拜。'鹿鳴,所以嘉寡君也,敢不拜嘉'?"毛詩云:"鹿鳴,燕群臣嘉賓也。既飲食之,又實幣帛筐篚,以將其厚意,然後忠臣嘉賓得盡其心也。"詩、傳並無行禮。又叔孫通所制漢儀,復無別行禮事。荀氏云:"魏氏行禮、食舉,再取周詩鹿鳴以為樂章。又鹿鳴以宴嘉賓,無取於朝,考之舊聞,未知所應。"荀勖乃除鹿鳴舊歌,更作行禮詩四篇,先陳三朝朝宗之義。食舉樂歌詩十二篇。三元肇發,群後奉璧,趨步拜起,莫非行禮,豈容別設一樂謂之行禮邪?荀譏鹿鳴之失,似悟昔謬,還制四篇,復襲前軌。
sān cháo shàng shòu yǒu lè yì
三朝上壽有樂議
lǐ jì dàn yǒu xiàn chóu, wú shàng shòu wén. wéi shī yǎ yún:" wǔ bài qǐ shǒu, tiān zǐ wàn shòu." bīn fēng yún:" wèi cǐ chūn jiǔ, yǐ jiè méi shòu." suī fēi zhuó rán míng wén, yào shì fǎng fú qí shì. gǔ zhě shī gōng jiē gē zhī, gù kě dé ér yán yě. hàn xìng, shū sūn tōng dìng lǐ yí. qī nián, zhǎng lè gōng chéng, zhū hóu cháo, lǐ bì, fù zhì fǎ jiǔ, shì zuò diàn shàng jiē fú, yǐ zūn bēi cì qǐ shàng shòu. hàn gù shì" shàng shòu sì huì qū", zhù yán" dàn yǒu zhōng gǔ, ér wú gē shī". wèi chū zuò sì huì, yǒu qín zhú, dàn wú shī. yǎ lè láng guō qióng yún:" míng dì qīng lóng èr nián, yǐ zhǎng dí shí jǔ dì shí èr gǔ dà zhì jiǔ qū dài sì huì, yòu yì gǔ shī míng yuē yǔ shāng, xíng yòng wèi shàng shòu qū, shī yòng zuì zài qián, lù míng yǐ xià shí èr qǔ míng shí jǔ lè, ér sì huì zhī qū suì fèi." hàn gù shì dèng wú jí qióng děng shí jǔ zhī qū, yǔ shí zēng sǔn. zhāng huá shàng yǎ lè shī biǎo yún:" wèi shàng shòu shí jǔ shī jí hàn shì suǒ shī yòng, qí wén jù zhǎng duǎn bù qí, jiē wèi hé yú gǔ yǎ." hàn gù shì zé yún" shàng shòu sì huì qū", huá yì yán yǒu gē cí, qí zhù dāng shì què wén. jìn dài gē shī, fù xuán shù jù cún.
禮記但有獻酬,無上壽文。唯詩雅云:"武拜稽首,天子萬壽。"豳風云:"為此春酒,以介眉壽。"雖非灼然明文,要是仿彿其事。古者詩工皆歌之,故可得而言也。漢興,叔孫通定禮儀。七年,長樂宮成,諸侯朝,禮畢,復置法酒,侍坐殿上皆伏,以尊卑次起上壽。漢故事"上壽四會曲",注言"但有鐘鼓,而無歌詩"。魏初作四會,有琴築,但無詩。雅樂郎郭瓊云:"明帝青龍二年,以長笛食舉第十二古大置酒麴代四會,又易古詩名曰羽觴,行用為上壽曲,施用最在前,鹿鳴以下十二曲名食舉樂,而四會之曲遂廢。"漢故事、鄧、吳及瓊等食舉之曲,與時增損。張華上雅樂詩表云:"魏上壽、食舉詩及漢氏所施用,其文句長短不齊,皆未合於古雅。"漢故事則雲"上壽四會曲",華亦言有歌辭,其注當是闕文。晉代歌詩,傅玄述具存。
sān cháo bù yí zòu dēng gē yì
三朝不宜奏登歌議
lǐ jì yàn jū:" rù mén ér jīn zuò, shì qíng yě shēng gē qīng miào, shì dé yě xià guǎn xiàng wǔ, shì shì yě. shì gù gǔ zhī jūn zǐ, bù bì qīn xiāng yǔ yán yě, yǐ lǐ lè yǐ xiāng shì." jiāo tè shēng yún:" diàn chóu ér gōng shēng gē, fā dé yě. gē zhě zài shàng, páo zhú zài xià, guì rén shēng yě." míng táng wèi yún:" shēng gē qīng miào, xià guǎn xiàng wǔ." tài shī zhí yún:" dà jì sì, shuài gǔ dēng gē, lìng zòu jī fǔ." xiǎo shī zhí yún:" dà jì sì, dēng gē jī fǔ." shàng shū dà chuán yún:" gǔ zhě, dì wáng shēng gē qīng miào zhī lè, dà qín liàn xián dá yuè, dà sè zhū xián dá yuè, yǐ wéi wèi gǔ, yú sè zhī shēng luàn rén shēng. qīng miào shēng gē, xiān rén gōng liè dé shēn yě. zhōu gōng shēng gē wén wáng zhī gōng liè dé shēn, gǒu zài miào zhōng cháng jiàn wén wáng zhě, qiǎo rán rú fù jiàn wén wáng. gù shū yuē:' bó fǔ qín sè yǐ yǒng, zǔ kǎo lái gé.' cǐ zhī wèi yě." àn: dēng gē gè sòng zǔ zōng zhī gōng liè, qù zhōng chè yú, yǐ míng zhì dé. suǒ yǐ chuán yún:" qí gē hū yě, yuē' yú mù qīng miào'. yú zhě, tàn zhī yě. mù zhě, jìng zhī yě. qīng zhě, yù qí zài wèi zhě biàn wén zhī yě." jiǎn yǐ jīng jì, xī shī jiāo miào ěr, fēi yuán rì suǒ yí zòu yě. ruò sān cháo dà qìng, bǎi pì jù chén, shēng gōng xí diàn, yǐ gē zǔ zōng, jūn chén xiāng duì, biàn yīng tì lèi, qǐ kě xiàn chóu jǔ jué yǐ shēn huān yàn xié? ruò gǎi cí yì zhǐ, gǒu huì yī shí, zé fēi gǔ rén dēng gē zhī yì.
禮記燕居:"入門而金作,示情也;升歌清廟,示德也;下管象武,示事也。是故古之君子,不必親相與言也,以禮樂以相示。"郊特牲云:"奠酬而工升歌,發德也。歌者在上,匏竹在下,貴人聲也。"明堂位云:"升歌清廟,下管象武。"太師職云:"大祭祀,帥瞽登歌,令奏擊拊。"小師職云:"大祭祀,登歌擊拊。"尚書大傳云:"古者,帝王升歌清廟之樂,大琴練弦達越,大瑟朱弦達越,以韋為鼓,竽瑟之聲亂人聲。清廟升歌,先人功烈德深也。周公升歌文王之功烈德深,苟在廟中嘗見文王者,愀然如復見文王。故書曰:'搏拊琴瑟以詠,祖考來格。'此之謂也。"按:登歌各頌祖宗之功烈,去鍾徹竽,以明至德。所以傳云:"其歌呼也,曰'於穆清廟'。於者,嘆之也。穆者,敬之也。清者,欲其在位者遍聞之也。"檢以經記,悉施郊廟耳,非元日所宜奏也。若三朝大慶,百辟具陳,升工席殿,以歌祖宗,君臣相對,便應涕淚,豈可獻酬舉爵以申歡宴邪?若改辭易旨,苟會一時,則非古人登歌之義。
chè shí yí yǒu lè yì
徹食宜有樂議
zhōu guān yún:" wáng dà shí, sān yòu, jiē lìng zhōng gǔ." hàn cài yōng yún:" wáng zhě shí jǔ yǐ lè. jīn dàn yǒu shí jǔ lè, shí bì zé wú lè. àn shàn fū zhí' yǐ lè yòu shí', lǐ jì yún:' kè chū, yǐ yōng chè, yǐ zhèn yǔ.' lùn yǔ yún:' sān jiā zhě, yǐ yōng chè. zǐ yuē: xiāng wéi pì gōng, tiān zǐ mù mù, xī qǔ yú sān jiā zhī táng.' rú cǐ, zé chè shí yīng yǒu lè, bù róng tóng yòng shí jǔ yě."
周官云:"王大食,三侑,皆令鐘鼓。"漢蔡邕云:"王者食舉以樂。今但有食舉樂,食畢則無樂。按膳夫職'以樂侑食',禮記云:'客出,以雍徹,以振羽。'論語云:'三家者,以雍徹。子曰:相維辟公,天子穆穆,奚取於三家之堂。'如此,則徹食應有樂,不容同用食舉也。"
bā yú wǔ zá wǔ wǔ yì wèi sòng
巴渝舞雜武舞議(魏 宋)
wèi wén dì huáng chū èr nián, gǎi bā yú wǔ yuē zhāo wǔ. zhì míng dì jǐng chū yuán nián, shàng shū zòu:" kǎo lǎn sān dài lǐ lè yí qū, jù gōng xiàng dé, zòu zuò wǔ shǐ xián xī zhāng bīn sān wǔ, jiē zhí yǔ yuè." jìn yòu gǎi wèi zhāo wǔ yuē xuān wǔ wǔ, yǔ yuè wǔ yuē xuān wén wǔ. wǔ dì xián níng yuán nián, zhào dìng zǔ zōng zhī hào, ér miào lè nǎi tíng xuān wǔ xuān wén èr wǔ, ér tóng yòng xún xù suǒ shǐ guō qióng sòng shí děng suǒ zào zhèng dé dà yù èr wǔ.
魏文帝黃初二年,改巴渝舞曰昭武。至明帝景初元年,尚書奏:"考覽三代禮樂遺曲,據功象德,奏作武始、咸熙、章斌三舞,皆執羽籥。"晉又改魏昭武曰宣武舞,羽籥舞曰宣文舞。武帝咸寧元年,詔定祖宗之號,而廟樂乃停宣武、宣文二舞,而同用荀勖所使郭瓊、宋識等所造正德、大豫二舞。
sòng wǔ dì yǒng chū yuán nián, gǎi zhèng dé wǔ wèi qián wǔ, dà yù wǔ wèi hòu wǔ. jiàn wǔ èr nián, yǒu sī zòu:" sòng chéng jìn shì jiāo miào zhī lè, wèi yǒu míng chēng, zhí hào qián wǔ hòu wǔ yǒu guāi gǔ zhì." yú shì gǎi qián wǔ wèi kǎi róng, wèi zhī wén wǔ hòu wǔ wèi xuān liè, wèi zhī wǔ wǔ. hé chéng tiān sān dài lè xù yún:" zhèng dé dà yù èr wǔ, gài chū yú èr róng lè, rán zé qí shēng jié yǒu gǔ zhī yí yīn yān." jìn shǐ guō qióng sòng shí děng zào zhèng dé dà yù wǔ, chū bù yán yīn gé zhāo yè děng liǎng wǔ, chéng tiān kōng wù èr róng, jìng zì wú jù. àn zhèng dé dà yù èr wǔ, jí chū xuān wǔ xuān wén wèi dà wǔ sān wǔ yě. hé yǐ zhī zhī? xuān wǔ, wèi zhāo wǔ wǔ yě xuān wén, wèi wén shǐ wǔ yě. wèi gǎi bā yú wèi zhāo wǔ, wǔ xíng yuē dà wǔ. jīn kǎi róng wǔ zé zhí yuè dí, cǐ jí wèi wén shǐ wǔ yě. xuān liè wǔ yǒu móu nǔ, yǒu gàn qī. móu nǔ, hàn bā yú wǔ yě gàn qī, zhōu wǔ wǔ yě. sòng dài zhǐ gé qí cí yǔ míng, bù biàn qí wǔ. wǔ xiāng chuán xí, zhì jīn bù gǎi. qióng shí suǒ zào, zhèng shì zá yòng èr wǔ, yǐ wèi dà yù ěr. yí mán zhī lè, suī chén zōng miào, bù yīng zá yǐ zhōu wǔ yě, suì jiē chēng yǎ zhèng, yǐ wèi shèng dé. lì dài jǐng xíng, suǒ chà shí yuǎn.
宋武帝永初元年,改正德舞為前舞,大豫舞為後舞。建武二年,有司奏:"宋承晉氏郊廟之樂,未有名稱,直號前舞、後舞、有乖古制。"於是改前舞為凱容,謂之文舞;後舞為宣烈,謂之武舞。何承天三代樂序云:"正德、大豫二舞,蓋出於二容樂,然則其聲節有古之遺音焉。"晉使郭瓊、宋識等造正德、大豫舞,初不言因革昭業等兩舞,承天空誤二容,竟自無據。按正德、大豫二舞,即出宣武、宣文、魏大武三舞也。何以知之?宣武,魏昭武舞也;宣文,魏文始舞也。魏改巴渝為昭武,五行曰大武。今凱容舞則執籥翟,此即魏文始舞也。宣烈舞有牟弩,有干戚。牟弩,漢巴渝舞也;干戚,周武舞也。宋代止革其辭與名,不變其舞。舞相傳習,至今不改。瓊、識所造,正是雜用二舞,以為大豫耳。夷蠻之樂,雖陳宗廟,不應雜以周舞也,遂皆稱雅正,以為盛德。歷代景行,所差實遠。
huáng hòu lè yì wèi suí
皇后樂議(魏 隋)
wèi wén dì huáng chū èr nián, shì zhōng móu xí zòu yuē:" wén zhāo huáng hòu sì xuán zhī lè, dāng míng xiǎn qí jūn zòu cì dì, yī tài zǔ zhī míng, hào yuē zhāo miào zhī jù lè." shàng shū zòu yuē:" lǐ, fù rén jì fū zhī jué, tóng láo pèi shí zhě, lè bù yì wén. zhāo huáng hòu jīn suī bié miào, zhì yú gōng xuán lè qì yīn jūn, yí rú xí yì." zòu kě.
魏文帝黃初二年,侍中繆襲奏曰:"文昭皇后四懸之樂,當銘顯其均奏次第,依太祖之名,號曰昭廟之具樂。"尚書奏曰:"禮,婦人繼夫之爵,同牢配食者,樂不異文。昭皇后今雖別廟,至於宮懸樂器音均,宜如襲議。"奏可。
suí niú hóng xiū huáng hòu fáng nèi zhī lè. jù máo cháng hóu bāo sūn yù gù shì, jiē yǒu zhōng qìng, ér wáng sù zhī yì, nǎi yán bù kě. yòu chén tǒng yún:" fù rén wú wài shì, ér yīn shàng róu, yǐ jìng wèi tǐ, bù yí yòng jīn shí." hóng děng cǎi sù tǒng yán, yǐ qǔ zhèng yān. yáng dì dà yè yuán nián, mì shū jiān liǔ gù yán zēng fáng zhōng lè, yì qí zhōng qìng, zòu yuē:" fáng nèi lè zhě, zhǔ wèi wáng hòu xián gē fěng sòng, yǐ shì jūn zǐ. wén wáng zhī fēng, yóu jìn jí yuǎn, lè yǐ gǎn rén, xū cún yǎ zhèng. jì bù shè zhōng gǔ, yì wú sì xuán, hé yǐ qǔ zhèng yú fù dào yě. qìng shī zhí yún:' yàn lè zhī zhōng qìng.' zhèng xuán yuē:' yàn lè, fáng zhōng lè yě.' yǐ cǐ ér lùn, fáng zhōng zhī lè, fēi dú xián gē, bì yǒu zhōng qìng yě. qǐng yǐ gē qìng gē zhōng, gè shè èr jù, tǔ gé sī zhú bìng fù zhī. nǚ jì yì xí, cháo yàn zé yòng zhī." zhào yuē:" kě."
隋牛弘修皇后房內之樂。據毛萇、侯苞、孫毓故事,皆有鐘磬,而王肅之意,乃言不可。又陳統云:"婦人無外事,而陰尚柔,以靜為體,不宜用金石。"弘等采肅、統言,以取正焉。煬帝大業元年,秘書監柳顧言增房中樂,益其鐘磬,奏曰:"房內樂者,主為王后弦歌諷誦,以事君子。文王之風,由近及遠,樂以感人,須存雅正。既不設鐘鼓,義無四懸,何以取正於婦道也。磬師職云:'燕樂之鐘磬。'鄭玄曰:'燕樂,房中樂也。'以此而論,房中之樂,非獨弦歌,必有鐘磬也。請以歌磬、歌鐘,各設二虡,土革絲竹並副之。女伎肄習,朝燕則用之。"詔曰:"可。"
dōng gōng yàn huì zòu jīn shí xuān xuán jí nǚ lè děng yì liáng dà táng
東宮宴會奏金石軒懸及女樂等議(梁 大唐)
liáng wǔ dì tiān jiān liù nián, dōng gōng xīn chéng, huáng tài zǐ chū gōng hòu, yú chóng zhèng diàn yàn huì. jiān diàn zhōng láng sī mǎ jiǒng kǒu jiǒng fǎn yì wèi:" jì yú chóng zhèng diàn yàn huì, tài zǐ lín zuò, qí shì zhòng, yí yī lǐ huì zòu jīn shí xuān xuán zhī lè." jiù dōng gōng yuán huì yí zhù, gōng chén xiān rù, rù shí wú lè, zhì shàng gōng kè rù, fāng zòu lè. tiān jiān zhōng, zhǎng bīn lǐ hè chàng yì:" àn lǐ, bīn rù ér xuán xìng, shì yì yǐ jìng yě. hé yì yǐ jìng, gōng rén jiē rán, wèi bù yīng yǒu yì. yú yǐ gōng chén shǐ rù, biàn yīng zòu lè." zhì yuē:" yí." chàng yòu yì:" shàng gōng yuán huì, zòu dà zhuàng wǔ wǔ dà guān wén wǔ. jiù dōng gōng yí zhù jì bù zòu, wèn lè fǔ yǒu, kǒng shì jiù yí zhù què." zhì yuē:" xué zhě jīn zhǐ yún yīng yóu wèi jiàn, qí yí gèng kě yì." yì yuē:" àn lǐ jì yún:' tiān zǐ wèi lè yě, yǐ shǎng zhū hóu zhī yǒu dé. qí zhì rén láo zhě, wǔ xíng zhuì yuǎn qí zhì rén yì zhě, wǔ xíng zhuì duǎn. guān qí wǔ, zhī qí dé.' yǐ cǐ ér qiú, zhū hóu wǔ shí, wáng zhī lè kě zhī yě. kuàng huáng chǔ yǎng dé chūn gōng, shì zhān yōu shǔ, wèi yí bèi èr wǔ, yǐ xuān wén wǔ zhī dé yān." zhì yuē:" yī yì." chàng yòu yì:" shàng gōng yuán huì shǐ zuò lè, xiān zòu xiāng hè wǔ yǐn. jīn wèi shěn dōng gōng yuán huì tóng bù?" zhì yuē:" yí tóng."
梁武帝天監六年,東宮新成,皇太子出宮後,於崇正殿宴會。兼殿中郎司馬褧(口迥反)議謂:"既於崇正殿宴會,太子臨座,其事重,宜依禮會奏金石軒懸之樂。"舊東宮元會儀注,宮臣先入,入時無樂,至上宮客入,方奏樂。天監中,掌賓禮賀瑒議:"按禮,賓入而懸興,示易以敬也。和易以敬,宮人皆然,謂不應有異。愚以宮臣始入,便應奏樂。"制曰:"宜。"瑒又議:"上宮元會,奏大壯武舞、大觀文舞。舊東宮儀注既不奏,問樂府有,恐是舊儀注闕。"制曰:"學者今止雲應猶未見,其儀更可議。"議曰:"按禮記云:'天子為樂也,以賞諸侯之有德。其治人勞者,舞行綴遠;其治人逸者,舞行綴短。觀其舞,知其德。'以此而求,諸侯舞時,王之樂可知也。況皇儲養德春宮,式瞻攸屬,謂宜備二舞,以宣文武之德焉。"制曰:"依議。"瑒又議:"上宮元會始作樂,先奏相和五引。今未審東宮元會同不?"制曰:"宜同。"
dà táng xiān tiān yuán nián zhēng yuè, huáng tài zǐ lìng gōng chén jiù lǜ gèng sì yuè nǚ lè. tài zǐ shè rén jiǎ céng jiàn yuē:" chén wén zuò lè chóng dé, yǐ gǎn rén shén. sháo xià yǒu róng, xián yīng yǒu jié, fù rén xiè dú, wú cè qí jiān. xī lǔ yòng kǒng zǐ, jǐ zhì yú bà, qí rén jù zhī, kuì yǐ nǚ lè, lǔ jūn jì shòu, kǒng zǐ suì xíng. róng yǒu yóu yú, bīng qiáng guó fù, qín rén fǎn jiān, yí zhī nǚ jì, róng wáng dān yuè, yóu yú nǎi bēn. sī zé dà shèng míng xián, jí zhī yǐ jiǔ yǐ. liáng yǐ fù rén wèi lè, bì wù yě róng, wa jiāo dòng xīn, gǔ huò sàng zhì. shàng xíng xià xiào, yín sú jiāng chéng, bài guó luàn rén, shí yóu zī qǐ. diàn xià jiān fǔ yú xián, yàn sī duō shì, hòu tíng jì lè, gǔ huò yǒu zhī zhì yú suǒ sī jiào xí, zhāng shì qún liáo, màn jì yín shēng, shí kuī ruì huà. fú yuàn bìng lìng jìn duàn."
大唐先天元年正月,皇太子令宮臣就率更寺閱女樂。太子舍人賈曾諫曰:"臣聞作樂崇德,以感人神。韶夏有容,咸英有節,婦人媟黷,無廁其間。昔魯用孔子,幾致於霸,齊人懼之,饋以女樂,魯君既受,孔子遂行。戎有由余,兵強國富,秦人反間,遺之女妓,戎王耽悅,由余乃奔。斯則大聖名賢,嫉之已久矣。良以婦人為樂,必務冶容,哇姣動心,蠱惑喪志。上行下效,淫俗將成,敗國亂人,實由茲起。殿下監撫餘閒,宴私多適,後庭妓樂,古或有之;至於所司教習,章示群僚,慢妓淫聲,實虧睿化。伏願並令禁斷。"
huáng dì xìng dōng gōng gǔ chuī zuò yì jìn
皇帝幸東宮鼓吹作議(晉)
jìn wǔ dì shí, yí xī guān huáng tài zǐ:" mǒu yuè mǒu rì nà fēi, yī lǐ, jiù bù zuò lè. wèi shěn zhì zūn míng xìng dōng gōng, yīng zuò gǔ chuī yǔ bù?" yú cáo láng yú hé yì wèi:" yú jià dù gōng, suī wèi hūn xíng, jī shí yóu qíng qiú zhì, zuò gǔ chuī fēi xián."
晉武帝時,儀昔關皇太子:"某月某日納妃,依禮,舊不作樂。未審至尊明幸東宮,應作鼓吹與不?"輿曹郎虞龢議謂:"輿駕度宮,雖為婚行,跡實游情求治,作鼓吹非嫌。"
guó āi fèi lè yì
國哀廢樂議
è mì bù shè xuán yì jìn dà táng
○遏密不設懸議(晉 大唐)
jìn yǒu sī xià tài cháng yuē:" cháo tíng è mì zé sù huì". shí yún" yīng xuán ér bù lè". bó shì kǒng huī yì yuē:" sù huì yí dū qù xuán. shè lè wèi zuò, bù zuò zé bù yí xuán yě. mèng xiàn zi xuán, zì shì yīng zuò ér bù zuò ěr, gù fū zǐ yuē' jiā yú rén yī děng', fēi wèi bù yīng zuò ér yīng xuán yě. guó huì shàng jìn, wèi jīn shí bù kě chén yú tíng yě." yú shí bù cóng huī yì, zhèng cháo zì xuán ér bù zuò.
晉有司下太常曰:"朝廷遏密則素會"。時雲"應懸而不樂"。博士孔恢議曰:"素會宜都去懸。設樂為作,不作則不宜懸也。孟獻子懸,自是應作而不作耳,故夫子曰'加於人一等',非為不應作而應懸也。國諱尚近,謂金石不可陳於庭也。"於時不從恢議,正朝自懸而不作。
dà táng zhēn guān èr shí sān nián, gāo zōng jí wèi, zhào yí yǐ lái nián zhēng yuè èr rì shòu cháo, qí lè xuán jí xiǎng qún chén bìng tíng. yǒng huī yuán nián zhēng yuè, yǒu sī yán:" yī lǐ, xiǎng sì jiāo miào bìng zòu gōng xuán. bǐ tíng jiào xí, kǒng zhì fèi wàng. fú xún gù shí, hàn wèi zhī fù zhī hòu, shù shì rú jiù. guó zhī dà lǐ, cí diǎn wèi xiān. jīn jì yú nián, lǐ yí cóng jí. ruò bù yì xí, shí lǜ bù diào, chéng jìng yǒu kuī, zhì zhāo zuì zé." bìng cóng zhī.
大唐貞觀二十三年,高宗即位,詔宜以來年正月二日受朝,其樂懸及享群臣並停。永徽元年正月,有司言:"依禮,享祀郊廟並奏宮懸。比停教習,恐致廢忘。伏尋故實,漢魏祗祔之後,庶事如舊。國之大禮,祠典為先。今既逾年,理宜從吉。若不肄習,實慮不調,誠敬有虧,致招罪責。"並從之。
dà lì shí sì nián shí èr yuè, lǐ yí shǐ lì bù shàng shū yán zhēn qīng zòu:" jǐn àn zhōu lǐ dà sī lè zhí yún:' zhū hóu hōng, lìng qù lè. dà chén sǐ, lìng chí lè.' zhèng zhù yún:' qù, wèi shì xià yě.' shì zhī āi qīng zhě shì, āi zhòng zhě cáng. yòu jìn yuán hòu qiū bēng, wǔ dì xián níng yuán nián xiǎng wàn guó, bù shè lè. jìn bó shì kǒng huī yì, cháo tíng è mì, xuán ér bù lè. huī yǐ wèi:' yí dū qù xuán. shè lè wèi zuò, bù zuò zé bù yí xuán. guó āi shàng jìn, wèi jīn shí bù kě chén yú tíng.' fú qǐng sān nián wèi bì, cháo huì dōu bù shè xuán. rú yǒu dà chén hōng mò, zé liàng shì qīng zhòng, xuán ér bù zuò." chì fù suǒ sī.
大曆十四年十二月,禮儀使、吏部尚書顏真卿奏:"謹按周禮大司樂職云:'諸侯薨,令去樂。大臣死,令弛樂。'鄭注云:'去,謂釋下也。'是知哀輕者釋,哀重者藏。又晉元後秋崩,武帝咸寧元年饗萬國,不設樂。晉博士孔恢議,朝廷遏密,懸而不樂。恢以為:'宜都去懸。設樂為作,不作則不宜懸。國哀尚近,謂金石不可陳於庭。'伏請三年未畢,朝會都不設懸。如有大臣薨歿,則量事輕重,懸而不作。"敕付所司。
dà sàng ér dì sì wèi wèi sān nián fèi lè yì jìn
○大喪而弟嗣位未三年廢樂議(晉)
jìn huái dì yǒng jiā yuán nián dōng, huì dì sān nián zhì wèi zhōng. sī tú zuǒ zhǎng shǐ jiāng tǒng yì, èr nián zhèng huì bù yí zuò lè, yǐ wèi:" zì gǔ dì wáng xiāng chéng, suī shēng jí yǒu yì, ér shòu zhòng tóng lǐ. lǐ, wáng hóu zūn shū, dé chén zhū fù xiōng dì. gù yǐ xī sì mǐn, zuǒ shì wèi zhī nì sì. suī dài biàn shí shū, zhì wén bù tóng, zhì yú shòu zhòng zūn zǔ jìng zōng, qí yì yī yě. shū chēng è mì liàng àn zhī shì, huò yǐ cuī má zú lǐ, huò yǐ xīn sàng zhōng zhì. gù zhōu jǐng wáng yǒu hòu dí zǐ zhī sàng, jì zàng, chú fú ér yàn lè, shū xiàng yuē' wáng yàn lè yǐ zǎo'. èr nián zhèng huì, bù yí zuò lè."
晉懷帝永嘉元年冬,惠帝三年制未終。司徒左長史江統議,二年正會不宜作樂,以為:"自古帝王相承,雖生及有異,而受重同禮。禮,王侯尊殊,得臣諸父兄弟。故以僖嗣閔,左氏謂之逆祀。雖代變時殊,質文不同,至於受重尊祖敬宗,其義一也。書稱遏密諒闇之事,或以縗麻卒禮,或以心喪終制。故周景王有後嫡子之喪,既葬,除服而宴樂,叔向曰'王宴樂已早'。二年正會,不宜作樂。"
dà sàng zài kòu zǐ gōng wèi fǎn fèi lè yì jìn
○大喪在寇梓宮未返廢樂議(晉)
jìn mǐn dì jiàn xìng yuán nián shí èr yuè, yuán dì shí wèi chéng xiàng, zài jiàn yè. zhǔ bù xióng yuǎn yì yǐ:" huái dì zǐ gōng wèi fǎn, zhèng huì bù yí zuò lè. jǐn àn shàng shū, yáo bēng, sì hǎi è mì bā yīn. lǐ, xiōng nián, tiān zǐ chè lè jiǎn shàn. xiào huái huáng dì bēng yú lǔ tíng, zǐ gōng wèi fǎn, rén shén tóng fèn, zhào shù yuàn jiē. gōng yǔ guó tóng tǐ, yōu róng wèi xiē. rú jīn lí shù tú tàn zhī kùn, yǐ fèi huān yuè jì lè zhī shì, wèi yí shè zhuàn, yǐ cì qún xià ér yǐ."
晉愍帝建興元年十二月,元帝時為丞相,在建業。主簿熊遠議以:"懷帝梓宮未返,正會不宜作樂。謹按尚書,堯崩,四海遏密八音。禮,凶年,天子徹樂減膳。孝懷皇帝崩於虜廷,梓宮未返,人神同忿,兆庶怨嗟。公與國同體,憂容未歇。如矜黎庶塗炭之困,以廢歡悅伎樂之事,謂宜設饌,以賜群下而已。"
dà jiāng jūn wáng dūn shí, nán gé jì jiǔ fàn jiān bái shì yún:" fú jiàn měi yàn huì, zhòng lè bèi zòu, chàng jì jiān zuò, yú qiǎn duō bì, qiè yǒu wèi ān. jīn guó chǐ wèi xuě, zǐ gōng yōu xiá, bù yīng bèi lè." dūn shǐ zhōu fǔ bó yì. cān jūn zhōu wǔ yì yún:" lǐ gǔ jīn bù tóng, wèi yí qǔ zé yú cháo tíng." dūn cóng zhī.
大將軍王敦時,南閣祭酒范堅白事云:"伏見每宴會,眾樂備奏,倡伎兼作,愚淺多蔽,竊有未安。今國恥未雪,梓宮幽遐,不應備樂。"敦使州府博議。參軍周武議云:"禮古今不同,謂宜取則於朝廷。"敦從之。
huáng hòu bēng fú wèi zhōng fèi lè yì jìn
○皇后崩服未終廢樂議(晉)
jìn fú wèn:" zhāng huáng hòu suī āi xiàn wèi zhōng, hòu zhǔ yǐ rù miào, dāng zuò lè bù?" bó shì xú qián yì yǐn:" zhōu jǐng wáng yǒu hòu dí zǐ zhī sàng, jì zàng, chú fú, ér yàn lè, shū xiàng yóu jī zhī. jīn yí bù xuán." qián yòu yǐn:" zhōu lǐ' yǒu yōu zé chí xuán'. jīn tiān zǐ méng chén, shè zhǔ bù yí zuò lè. dàn xiān rén xuè sì bù kě fèi ěr. lǔ zhuāng gōng zhǔ yǐ rù miào, mǐn gōng èr nián jí dì, yóu yuē' wèi kě yǐ jí', shì bù xì yú rù miào yě. wèi bù yí shè lè."
晉符問:"章皇后雖哀限未終,後主已入廟,當作樂不?"博士徐虔議引:"周景王有後嫡子之喪,既葬,除服,而晏樂,叔向猶譏之。今宜不懸。"虔又引:"周禮'有憂則弛懸'。今天子蒙塵,攝主不宜作樂。但先人血祀不可廢耳。魯莊公主已入廟,閔公二年吉禘,猶曰'未可以吉',是不系於入廟也。謂不宜設樂。"
tài hòu fù sàng fèi lè yì jìn
○太后父喪廢樂議(晉)
jìn zhēng běi jiāng jūn chǔ póu hōng, huáng tài hòu zhī fù. wèi zàng, tài hòu jū sàng. fú wèn:" huáng dì yuán huì, dāng zuò lè bù?" shàng shū wáng biāo zhī yì:" jīn ruò zhōng xuán gǔ chuī jiē kě yǐ zuò zhě, qí yú yǔ máo sī zhú, xī wèi fèi zhī? qiè suǒ wèi yù. yuán huáng hòu qiū bēng, wǔ dì xián níng yuán nián xiǎng wàn guó, shè lè gōng huáng hòu xià bēng, chéng dì xián kāng bā nián xiǎng wàn guó, bù jǐn chè lè. wèi xiáng èr dì gù shì, shú dé shú shī? qiě gōng huáng hòu bēng, chuí xiàng zhōu yuè, cháo xíng quán zhì, liù gōng huàn rán, gù yǐ jí jí jīng shí, suī zūn yú wàn guó, rán yú dì wèi bēi, bù jǐn chè lè zhī zhào, huò zhǐ zài yú sī yě. zòng lìng xián kāng mò bù jǐn chè lè yǐ wèi hé lǐ, yì fēi suǒ yǐ zhèng jīn míng yù yě. lǐ yún:' mǔ yǒu sàng shēng wén yān, zé bù jǔ lè.' fū rén zhī shì qīn zūn, zì wáng zhě dá yú shù rén, bù yǐ guì jiàn yì lǐ yě. huáng tài hòu shǐ jū zhì āi, cuī fú zài gōng, hào kū wú shí, gǔ zhōng gē xiāo zhī yīn, shí wén yú nèi diàn, fēi lǐ suǒ wèi' bù jǔ lè' zhī shuō. jīn suǒ yù cún zhě qīng, suǒ wèi fèi zhě zhòng, lüè qīng chóng zhòng, fù lǐ hé qíng, dūn yú tǐ xùn, yú shì hū zài. yì rú qián yì, wèi yīng shè gǔ xuán zhōng ér bù zuò."
晉征北將軍褚裒薨,(皇太后之父。)未葬,太后居喪。符問:"皇帝元會,當作樂不?"尚書王彪之議:"今若鍾懸鼓吹皆可以作者,其餘羽毛絲竹,奚為廢之?竊所未喻。元皇后秋崩,武帝咸寧元年饗萬國,設樂;恭皇后夏崩,成帝咸康八年饗萬國,不盡徹樂。未詳二帝故事,孰得孰失?且恭皇后崩,垂向周月,朝行權制,六宮煥然,故以即吉經時,雖尊於萬國,然於帝為卑,不盡徹樂之詔,或指在於斯也。縱令咸康末不盡徹樂以為合禮,亦非所以證今明喻也。禮云:'母有喪聲聞焉,則不舉樂。'夫人之事親尊,自王者達於庶人,不以貴賤異禮也。皇太后始居至哀,縗服在躬,號哭無時,鼓鍾歌簫之音,實聞於內殿,非禮所謂'不舉樂'之說。今所欲存者輕,所為廢者重,略輕崇重,附禮合情,敦於體訓,於是乎在。意如前議,謂應設鼓懸鐘而不作。"
huáng hòu mǔ sàng fèi lè yì jìn
○皇后母喪廢樂議(晉)
jìn shí, guǎng chāng xiāng jūn sàng, yù shǐ zhōng chéng xióng yuǎn biǎo yí fèi xiǎo huì. yuǎn yán:" bèi fú, dōng zhì hòu xiǎo huì. guǎng chāng xiāng jūn sàng bìn rì qiǎn. lǐ, dài fū sǐ, fèi yī shí zhī jì. jì yóu kě fèi, kuàng yú shì hū? dōng zhì wéi yí qún xià fèng hè ér yǐ, wèi yí biàn xiǎo huì." yǒu zhào, yǐ yuǎn biǎo shì tài cháng hè xún, yuē:" xián níng èr nián wǔ huáng dì gù shì, sān cháo fā āi, yú yuè jǔ lè yī zhāo fā āi, sān rì bù jǔ lè. jīn jiù shì míng wén, qīng xiáng yí chù dá." xún yán:" chén àn lǐ zá jì,' jūn yú qīng dài fū, bǐ zú kū bù jǔ lè'. jīn suī jiàng ér wú fú, sān yuè zhī nèi, yóu xī cuī yǐ jū, bù jiē jí shì, rú yuǎn suǒ qǐ. xián níng zhào shū suī bù hé gǔ yì, rán suí shí lì yí, yǐ wèi dìng zhì, chéng fēi qún xià suǒ de qiào lùn."
晉時,廣昌鄉君喪,御史中丞熊遠表宜廢小會。遠言:"被符,冬至後小會。廣昌鄉君喪殯日淺。禮,大夫死,廢一時之祭。祭猶可廢,況餘事乎?冬至唯宜群下奉賀而已,未宜便小會。"有詔,以遠表示太常賀循,曰:"咸寧二年武皇帝故事,三朝發哀,逾月舉樂;一朝發哀,三日不舉樂。今舊事明文,卿詳疑處答。"循言:"臣按禮雜記,'君於卿大夫,比卒哭不舉樂'。今雖降而無服,三月之內,猶錫縗以居,不接吉事,如遠所啟。咸寧詔書雖不合古義,然隨時立宜,已為定製,誠非群下所得誚論。"
gōng zhǔ sàng fèi lè yì jìn
○公主喪廢樂議(晉)
jìn mù dì shēng píng yuán nián, dōng zhì jié xiǎo huì. lú líng gōng zhǔ wèi zàng, fú wèn yīng zuò lè bù? bó shì xún nè cáo dān děng yán:" jūn yú qīng dài fū, bǐ zú kū bù jǔ lè. gōng zhǔ jiā yǒu gǔ ròu zhī qīn, yí què lè." tài cháng wáng biāo zhī yǐn jìn wǔ dì zhào yīng zuò lè:" àn wǔ huáng zhào, sān cháo jǔ āi zhě, sān xún nǎi jǔ lè qí yī zhāo jǔ āi zhě, sān rì zé jǔ lè. tài shǐ shí nián chūn, zhǎng lè zhǎng gōng zhǔ hōng, tài kāng qī nián qiū, fú fēng wǔ wáng hōng, wǔ huáng bìng jǔ āi sān rì ér yǐ. zhōng xìng yǐ lái, gèng cān lùn bù gǎi cǐ zhì. jīn xiǎo huì yí zuò lè."
晉穆帝昇平元年,冬至節小會。廬陵公主未葬,符問應作樂不?博士荀訥、曹耽等言:"君於卿大夫,比卒哭不舉樂。公主加有骨肉之親,宜闕樂。"太常王彪之引晉武帝詔應作樂:"按武皇詔,三朝舉哀者,三旬乃舉樂;其一朝舉哀者,三日則舉樂。泰始十年春,長樂長公主薨,太康七年秋,扶風武王薨,武皇並舉哀三日而已。中興以來,更參論不改此制。今小會宜作樂。"
tài zǐ suǒ shēng sàng fèi lè yì jìn
○太子所生喪廢樂議(晉)
jìn huì dì yǒng níng yuán nián dōng, mǐn huái tài zǐ mǔ sàng, sān nián zhì wèi zhōng. dà sī mǎ fǔ cān jūn jiāng tǒng yì, èr nián zhèng huì, bù yí jǔ lè. yǐn" chūn qiū chuán yuē' mǔ yǐ zi guì'. ér rú zhě wèi chuán zhòng fēi dí, fú tóng zhòng zi. jīng wú míng jù, yú yì wèi duǎn. jīn mǐn huái tài zǐ zhèng wèi dōng gōng, jì tǐ chéng yè, jiān guó cháng shàn, jì chù qí zhòng, wú yuán fù yì qí qīng zhì yě. èr nián zhèng huì, bù yí jǔ lè".
晉惠帝永寧元年冬,愍懷太子母喪,三年制未終。大司馬府參軍江統議,二年正會,不宜舉樂。引"春秋傳曰'母以子貴'。而儒者謂傳重非嫡,服同眾子。經無明據,於義為短。今愍懷太子正位東宮,繼體承業,監國嘗膳,既處其重,無緣複議其輕制也。二年正會,不宜舉樂"。
dà chén sàng fèi lè yì zhōu jìn
○大臣喪廢樂議(周 晉)
lǐ jì tán gōng yuē:" zhì dào zi zú, wèi zàng, píng gōng yǐn jiǔ, shī kuàng lǐ diào shì, gǔ zhōng. dù kuì zì wài lái, rù qǐn, lì jiē ér shēng, zhuó, yuē:' kuàng yǐn sī.' yòu zhuó, yuē:' diào yǐn sī.' jiàng qū ér chū. píng gōng hū ér jìn zhī, yuē:' ěr yǐn kuàng hé yě?' yuē:" zi mǎo bù lè. zhì dào zi zài táng, sī qí wèi zi mǎo yě dà yǐ.'" zhòu yǐ jiǎ zǐ sǐ, jié yǐ yǐ mǎo wáng, wáng zhě wèi zhī jí rì, bù jǔ lè. dà chén sàng zhòng yú jí rì.
禮記檀弓曰:"智悼子卒,未葬,平公飲酒,師曠、李調侍,鼓鍾。杜蕢自外來,入寢,歷階而升,酌,曰:'曠飲斯。'又酌,曰:'調飲斯。'降趨而出。平公呼而進之,曰:'爾飲曠何也?'曰:"子卯不樂。智悼子在堂,斯其為子卯也大矣。'"(紂以甲子死,桀以乙卯亡,王者謂之疾日,不舉樂。大臣喪重於疾日。)
jìn hè xún yì yuē:" shàng chē qí dà jiāng jūn wèi zàng biǎo, bù yīng zuò gǔ chuī. gǔ chuī zhī xìng, suī běn wèi jūn zhī kǎi lè, yǒu jīn gé zhī yīn, yú gōng tíng fā míng dà jié, yǐ cǐ wèi shèng, yǔ lè shí tóng. àn lǐ, yú guì chén, bǐ zú kū bù jǔ lè. jīn chē qí wèi zàng, bù yí zuò yě."
晉賀循議曰:"上車騎大將軍未葬表,不應作鼓吹。鼓吹之興,雖本為軍之凱樂,有金革之音,於宮庭發明大節,以此為盛,與樂實同。按禮,於貴臣,比卒哭不舉樂。今車騎未葬,不宜作也。"
jì yuè bù fèi lè yì jìn táng
○忌月不廢樂議(晉 唐)
jìn mù dì nà hòu yòng jiǔ yuè, jiǔ yuè shì kāng dì jì yuè, yú shí yí bù dìng, xià tài cháng lǐ guān. xún nè yì chēng:" lǐ zhǐ yǒu jì rì, wú jì yuè yǔ. ruò yǒu jì yuè, jí yǒu jì shí jì suì, yì wú lǐ jù." dāng shí cóng nè suǒ yì.
晉穆帝納後用九月,九月是康帝忌月,於時疑不定,下太常禮官。荀訥議稱:"禮只有忌日,無忌月語。若有忌月,即有忌時、忌歲,益無理據。"當時從訥所議。
dà táng wǔ tài hòu tiān cè wàn suì èr nián, qīng biān dào dà zǒng guǎn jiàn ān wáng yōu yí píng qì dān kǎi xuán, yù yǐ shí èr yuè yì què xiàn fú. nèi shǐ wáng jí shàn yǐ wèi:" jūn jiāng rù chéng, lì yǒu jūn lè. jīn jì shǔ xiān dì jì yuè, qǐng bèi ér bù zòu." luán tái shì láng wáng fāng qìng zòu yuē:" chén àn lǐ jīng, dàn yǒu jì rì, ér wú jì yuè. jūn lè shì jūn róng, yǔ cháng lè bù děng. chén wèi zhèn zuò, yú shì wú xián." cóng zhī.
大唐武太后天冊萬歲二年,清邊道大總管建安王攸宜平契丹凱旋,欲以十二月詣闕獻俘。內史王及善以為:"軍將入城,例有軍樂。今既屬先帝忌月,請備而不奏。"鸞台侍郎王方慶奏曰:"臣按禮經,但有忌日,而無忌月。軍樂是軍容,與常樂不等。臣謂振作,於事無嫌。"從之。