strong lǐ liù shí yī yán gé liù shí yī xiōng lǐ èr shí sān strong
禮六十一 沿革六十一 凶禮二十三
wèi fèi jí zi fú yì jìn sòng
為廢疾子服議(晉 宋)
jìn liú zhì shì yí:" wèn yuē:' jīn yǒu kuáng chī zhī zǐ, bù shí shū mài, yòu néng xíng bù, qǐ zhǐ le wú rén dào, nián guò èr shí ér sǐ zhě. huò yǐ wèi lǐ wú fèi jí zhī jiàng shā, fù dāng zhèng fú fu zhī xié? yǐ wèi shāng zhī bù fú, wèi wú suǒ zhī xié? cǐ jí shén yú shāng, fēi lǐ fú suǒ jiā yě. lǐ zhī suǒ bù jí, yǐ qí cóng lì suǒ zhī gù yě, bù yí fú yǐ. cǐ èr zhě jiāng yān cóng?' zhì dá yuē:' wú fú zhī shāng, zhì ài guò yú chéng rén, yǐ qí yú shēng xìng zì rán wèi chéng, yīn sī ér bù fú, yǐ jiàn zhì yú chéng rén, shùn hū qí lǐ zhě yě. zhì yú fèi jí, duō gǎn wài wù ér dé zhī, fù mǔ yǎng zhī, huò bù jǐn lǐ ér shǐ zhī rán, rén rén tòng shēn, bù rěn bù fú. gù lǐ bù wèi zuò jiàng shā, bù dé tóng shāng lì yě.'"
晉劉智釋疑:"問曰:'今有狂痴之子,不識菽麥,又能行步,起止了無人道,年過二十而死者。或以為禮無廢疾之降殺,父當正服服之邪?以為殤之不服,為無所知邪?此疾甚於殤,非禮服所加也。禮之所不及,以其從例所知故也,不宜服矣。此二者將焉從?'智答曰:'無服之殤,至愛過於成人,以其於生性自然未成,因斯而不服,以漸至於成人,順乎其理者也。至於廢疾,多感外物而得之,父母養之,或不盡理而使之然,仁人痛深,不忍不服。故禮不為作降殺,不得同殤例也。'"
wáng huī zhī wèn liú bīn fèi jí xiōng nǚ fú:" jì yún' qí fū yǒu fèi jí yòu wú zi chuán zhòng zhě, jiù wèi zhī fú xiǎo gōng'. yòu yún' zhǎng zi yǒu fèi jí, jiàng chuán zhòng yě'. cǐ èr tiáo jiē yǐ qí fèi jí jiàng dí cóng shù. wèi rú cǐ suī fēi dí zhǎng ér yǒu fèi jí, jì wú qiú hūn xǔ jià lǐ, qiě qìng diào zhēng cháng jiē bù dé tóng zhī yú rén, bù zhī dāng zhì fú bù?" liú bīn dá:" ruò dí zǐ yǒu fèi jí, bù dé shòu zǔ zhī zhòng, zé fú yǔ zhòng zi tóng zài qí cuī, gài yǐ bù kān chuán zhòng, gù bù jiā fú, fēi yǐ fèi jí ér jiàng yě. zi fù zhī fú, lì jiē xiǎo gōng, yǐ fū dāng shòu zhòng, zé jiā dà gōng. ruò fú yǒu fèi jí, zé jū rán xiǎo gōng, yì fēi jiàng yě. sàng fú jīng qí cuī zhāng, wèi jūn zhī zǔ fù. chuán yuē:' cóng fú yě'. zhèng zhù yuē:' wèi jūn yǒu zǔ zhī sàng zhě, zǔ yǒu fèi jí bù lì yě.' cóng fú lì jiàng běn qīn yī děng, jūn fú zhǎn, gù cóng fú zhōu. wéi sūn bù gǎn jiàng zǔ, cǐ yì shì fèi jí bù jiàng zhī yī yú yě."
王徽之問劉玢廢疾兄女服:"記雲'其夫有廢疾又無子傳重者,舅為之服小功'。又雲'長子有廢疾,降傳重也'。此二條皆以其廢疾降嫡從庶。謂如此雖非嫡長而有廢疾,既無求婚許嫁理,且慶弔烝嘗皆不得同之於人,不知當制服不?"劉玢答:"若嫡子有廢疾,不得受祖之重,則服與眾子同在齊縗,蓋以不堪傳重,故不加服,非以廢疾而降也。子婦之服,例皆小功,以夫當受重,則加大功。若夫有廢疾,則居然小功,亦非降也。喪服經齊縗章,為君之祖父。傳曰:'從服也'。鄭注曰:'為君有祖之喪者,祖有廢疾不立也。'從服例降本親一等,君服斬,故從服周。唯孫不敢降祖,此亦是廢疾不降之一隅也。"
sòng yǔ wèi zhī yǐ wèi:" jí bìng zhě bù yù ér wáng, mí jiā qí dào, qǐ yǒu lǐ wú jiàng wén, qíng wú suǒ qū, ér zì tì qí fú zhě xié! shāng fú běn jiē tī yǐ zhì chéng rén, qǐ kě yǐ bìng zhě zhǔn zhī! dǔ qí ài zhě, yǐ bìng mí kě bēi yǐ. báo qí ēn zhě, yǐ bìng zé yí qì yǐ. bìng yǒu qīng zhòng, cān chà wàn xù, gù lì lǐ zhě shēn jiàn qí qíng, dù ér bù yán, wú jiàng zhī lǐ, lüè kě zhī yǐ. dí bù wèi hòu, shì qí qù chuán zhòng zhī jiā, fēi jiàng qí běn fú, liú zhì liú bīn suǒ yán, jìn wèi de lǐ yǐ."
宋庾蔚之以為:"疾病者不愈而亡,彌加其悼,豈有禮無降文,情無所屈,而自替其服者邪!殤服本階梯以至成人,豈可以病者准之!篤其愛者,以病彌可悲矣。薄其恩者,以病則宜棄矣。病有輕重,參差萬緒,故立禮者深見其情,杜而不言,無降之理,略可知矣。嫡不為後,是其去傳重之加,非降其本服,劉智、劉玢所言,近為得理矣。"
zuì è jué fú yì zhōu jìn sòng
罪惡絕服議(周 晉 宋)
zhōu zhì, gōng zú yǒu sǐ zuì, zé qìng yú diān rén. lú zhí yuē:" gōng zú, zhū hóu tóng zú yě. qìng, lì xì yě. jiāo wài yuē diān, qù tiān zǐ chéng bǎi lǐ nèi yě. bù yǔ guó rén tóng lǜ xiōng dì, gù xì zhī diān rén." zhèng xuán yuē:" bù yú shì cháo, yǐn zhī yě. xiàn yì shā zhī yuē qìng." gōng sān yòu zhī, yǒu sī bù duì, zǒu chū, zhì xíng yú diān rén. gōng yòu shǐ rén zhuī zhī, yuē:" suī rán, bì shè zhī." yǒu sī duì yuē:" wú jí yě." fǎn mìng yú gōng. bái yǐ xíng shā. gōng sù fú, bù jǔ, wèi zhī biàn rú qí lún zhī sàng, wú fú. lú zhí yuē:" biàn yǐn shí, zhōng qí yuè, rú qí děng zhī sàng yě." zhèng xuán yuē:" sù fú, yú xiōng shì wèi jí, jí shì wèi xiōng, fēi sàng fú yě. qīng dài fū sǐ, zé pí biàn xī cuī yǐ diào. tóng xìng zé sī cuī yǐ diào. jīn wú fú, bù wǎng diào yě. lún wèi qīn shū zhī bǐ. qīn kū zhī. bù wǎng diào, wèi wèi kū zhī ér yǐ.
周制,公族有死罪,則磬於甸人。(盧植曰:"公族,諸侯同族也。磬,麗系也。郊外曰甸,去天子城百里內也。不與國人同慮兄弟,故系之甸人。"鄭玄曰:"不於市朝,隱之也。縣縊殺之曰磬。")公三宥之,有司不對,走出,致刑於甸人。公又使人追之,曰:"雖然,必赦之。"有司對曰:"無及也。"反命於公。(白已刑殺。)公素服,不舉,為之變如其倫之喪,無服。(盧植曰:"變飲食,終其月,如其等之喪也。"鄭玄曰:"素服,於凶事為吉,吉事為凶,非喪服也。卿大夫死,則皮弁錫縗以吊。同姓則緦縗以吊。今無服,不往吊也。倫謂親疏之比。)親哭之。(不往吊,為位哭之而已。)
jìn liú zhì shì yí:" wèn yuē:' kūn dì gǔ ròu yǐ zuì è tú liú sǐ zhě, zhū hóu yǒu fú bù?' zhì dá yuē:' fán yǐ zuì è tú zhě, jué zhī guó jūn yú xiōng dì yǒu zuì zhě, yì jué yě. jiù shuō, zhū hóu yú xiōng dì yǒu diào fú, fú cuī dié. cǐ bù fú, zé wú cuī dié, sù fú ér yǐ, bù diào lín qí sàng yě. zhū hóu zhī shēn, tǐ xiān jūn, fèng jì sì, shì yǐ bù dé jǐn qí qíng yú suǒ jué ěr. rán zé bù wèi fù hòu zhě, zé fú zhī yǐ.'"
晉劉智釋疑:"問曰:'昆弟骨肉以罪惡徒流死者,諸侯有服不?'智答曰:'凡以罪惡徒者,絕之;國君於兄弟有罪者,亦絕也。舊說,諸侯於兄弟有吊服,服縗絰。此不服,則無縗絰,素服而已,不吊臨其喪也。諸侯之身,體先君,奉祭祀,是以不得盡其情於所絕耳。然則不為父後者,則服之矣。'"
yù shǐ zhōng chéng péi zhī xiōng dì děng qǐ jué cóng dì yí cáo láng dān sàng fú biǎo yuē:" dān shòu xìng xiōng wán, wǎng yīn pǐn shǔ wèi liǎo, yuàn hèn qīn qīn, yán yǔ bèi nì, chóu jué gǔ ròu. qí xiōng sī kōng xiù èr xī cóng zuǎn chǎng yǐ xià hōng wáng, dān jiē bù zhì fú fā āi. xī èr shū fàng liú, zhèng duàn bù dì, jiē jīng diǎn suǒ jué. dān yīng jiàn liú xǐ, wèi jí biǎo wén zhī. qǐng dān yōu huì huāng yuè, suì chéng kuáng bìng, qián jí kǎn bì, jīn yǐ sàng wáng. zuì tè zhāng wén, huì rǔ zōng zhòu. dān jiàn zhōu qīn yǐ xià, jiē yí jué fú, zàng bù liè mù cì. qǐng chù duàn." hù cáo shǔ hán shòu yì yún:" zhī biǎo chēng èr shū fàng liú, zhèng duàn bù dì, dà yì miè qīn, zhì gōng zhī dào. rán yóu zuò chī xiāo zhī shī, chéng wáng fēng qí zi hú yú cài, míng wáng dǔ ài qīn qīn wú yǐ zhī yì yě. jīn dān zhēn yóu bìng sàng shén, gù yǒu bèi yán, fēi guǎn cài zhèng duàn zhī yuán è, ér zhī děng xīn qì yǐn zhì, bù jiā tòng shāng. yú lǐ bù sàng, yú qíng bù ān." dōng gé jì jiǔ lǐ yí yì:" xī gōng sūn áo wèi luàn ér wáng, xiāng zhòng yóu shuài xiōng dì ér kū, bù fèi qīn ài, chūn qiū suǒ shàn yě. dān kuáng jí jī nián, wáng mò zhī hòu, zhuī lùn wǎng yì, jué bù wèi fú, qiè suǒ wèi ān." zhǔ bù liú wéi yì yǐ wèi:" xiān wáng zhì lǐ, yīn qíng ér xìng, wǔ fú zhī yì, yǐ ēn wèi zhǔ. shì yǐ míng qīn qīn zhī fēn, zhèng ēn jì shǔ, ēn chóng zé zhì zhòng, yì shā zé lǐ jiàng. xī zhōu gōng zhū guǎn cài, zhèng bó kè shū duàn, jiē zhèng yǐ wáng fǎ, jué bù wèi qīn. dān xiōng wán bèi lì, bèi yì wàng qīn, cún wú huān jiē zhī ēn, jué wú lǐ fú zhī zhì, xún míng zé shí, bù fú dāng yǐ. yí rú zhī suǒ shàng." jì shì dū tián yuè yì yǐ wèi:" wǔ fú zhī zhì, běn hū qīn shǔ, gù xián bù jiā chóng, yú bù jiàng lǐ. xī gōng sūn áo jì nà xiāng zhòng zhī qī, yòu yǐ bì bēn jǔ. zhì qí zú yě, zhòng yù wù kū. chuán yuē:' sàng qīn zhī zhōng yě, qíng suī bù tóng, wú jué qí ài, qīn qīn zhī dào yě.' pàn jūn wèi nì, nà dì qī wèi luàn, luàn nì zhī zuì, yóu bù fèi sàng. gù yìn zi qǐ míng, ér táng yáo bù jué xiàng zhī ào hěn, yǒu yú jiā jīn zhōu gōng lù dì, yì xiān wáng shì zhèng bó miè duàn, chuán bù quán yǔ. yì zhě chēng cǐ, jiē fēi suǒ jù. yòu zhū hóu jué zhōu, gōng zú wèi lù, rán yóu sī sàng zhī yě. sī sàng yóu yán xīn sàng. sàng lǐ dà zhì, dòng wèi diǎn shì, yǔ qí bì yí, níng jū yú zhòng." xué guān lìng xú dǎn yì yún:" xī è bó shí shěn, qīn xún gān gē, ér qiān yú shāng xià, zhū xiàng wán ào, xiōng guó hài jiā. rán táng wú jué xìng zhī wén, yú yǒu fēng bí zhī hòu, sī yǐ zhòng tiān xìng dǔ suǒ chéng yě. zhōu gōng xíng shū, zuì zài dǎng xié lù fù, yù zhōu zhī wáng, gài wèi wáng shì ěr, fēi yǐ liú yán huǐ gōng wèi lù yě. zhào gōng yóu jù tiān xià wèi jiě, tè shǐ xiōng dì zhī yì báo, nǎi zuò táng dì zhī shī, yǐ shì ēn qīn yě. dān yǐ xiōng yú mìng zú, gǔ ròu suǒ āi, fū xíng guò hū rén, sàng guò hū āi, wèi yí jué yě."
御史中丞裴祗兄弟等乞絕從弟儀曹郎耽喪服表曰:"耽受性凶頑,往因品署未了,怨恨親親,言語悖逆,讎絕骨肉。其兄司空秀、二息從纂、昶以下薨亡,耽皆不制服發哀。昔二叔放流,鄭段不弟,皆經典所絕。耽應見流徙,未及表聞之。頃耽憂恚荒越,遂成狂病,前即檻閉,今以喪亡。罪慝彰聞,穢辱宗胄。耽見周親以下,皆宜絕服,葬不列墓次。請處斷。"戶曹屬韓壽議云:"祗表稱二叔放流,鄭段不弟,大義滅親,至公之道。然猶作鴟鴞之詩,成王封其子胡於蔡,明王篤愛親親無已之意也。今耽真由病喪神,故有悖言,非管、蔡、鄭段之元惡,而祗等心棄引致,不加痛傷。於禮不喪,於情不安。"東閤祭酒李彝議:"昔公孫敖為亂而亡,襄仲猶帥兄弟而哭,不廢親愛,春秋所善也。耽狂疾積年,亡歿之後,追論往意,絕不為服,竊所未安。"主簿劉維議以為:"先王制禮,因情而興,五服之義,以恩為主。是以明親親之分,正恩紀屬,恩崇則制重,意殺則禮降。昔周公誅管蔡,鄭伯克叔段,皆正以王法,絕不為親。耽凶頑悖戾,背義忘親,存無歡接之恩,絕無禮服之制,循名責實,不服當矣。宜如祗所上。"記室督田岳議以為:"五服之制,本乎親屬,故賢不加崇,愚不降禮。昔公孫敖既納襄仲之妻,又以幣奔莒。至其卒也,仲欲勿哭。傳曰:'喪親之終也,情雖不同,無絕其愛,親親之道也。'叛君為逆,納弟妻為亂,亂逆之罪,猶不廢喪。故胤子啟明,而唐堯不絕;象之傲佷,有虞加矜;周公戮弟,義先王室;鄭伯滅段,傳不全與。議者稱此,皆非所據。又諸侯絕周,公族為戮,然猶私喪之也。(私喪猶言心喪。)喪禮大制,動為典式,與其必疑,寧居於重。"學官令徐亶議云:"昔閼伯實沈,親尋干戈,而遷於商夏,朱象頑傲,凶國害家。然唐無絕姓之文,虞有封鼻之厚,斯以重天姓、篤所承也。周公刑叔,罪在黨協祿父,欲周之亡,蓋為王室耳,非以流言毀公為戮也。召公猶懼天下未解,特使兄弟之義薄,乃作棠棣之詩,以示恩親也。耽以凶愚命卒,骨肉所哀,夫行過乎仁,喪過乎哀,未宜絕也。"
sòng yǔ wèi zhī wèi:" fū shèng rén shè jiào, mò bù dūn fēng shàng sú mù qīn jiū zōng zhě yě. měi yì qí chǐ báo zhī lù, shēn rén tì zhī huì. gōng zú yǒu zuì, sù fú bù jǔ, ēn wú jué yě. ruò xiōng bèi xiàn hài, zé yīng lín shì yì qí zuì, qǐ dàn bù fú ér yǐ. péi dān yǐ kuáng bìng zhì zú, wú zuì kě lùn, tián yuè zhī yì, zú wèi yǔn yě."
宋庾蔚之謂:"夫聖人設教,莫不敦風尚俗、睦親糾宗者也。每抑其侈薄之路,深仁悌之誨。公族有罪,素服不舉,恩無絕也。若凶悖陷害,則應臨事議其罪,豈但不服而已。裴耽以狂病致卒,無罪可論,田岳之議,足為允也。"
shī dì zǐ xiāng wèi fú yì zhōu wèi jìn sòng
師弟子相為服議(周 魏 晉 宋)
zhōu zhì, lǐ jì tán gōng yún: kǒng zǐ zhī sàng, mén rén yí suǒ fú. wú sàng shī zhī lǐ. zi gòng yuē:" xī zhě fū zǐ zhī sàng yán huí, ruò sàng zi ér wú fú, sàng zǐ lù yì rán. qǐng sàng fū zǐ, ruò sàng fù ér wú fú." wú fú, bù wèi cuī yě. diào fú ér jiā má, xīn sàng sān nián. yòu yuē:" shì shī wú fàn wú yǐn, zuǒ yòu jiù yǎng wú fāng, fú qín zhì sǐ, xīn sàng sān nián." zhèng xuán yuē:" xīn sàng, qī róng rú sàng fù mǔ ér wú fú yě." yòu yuē:" shī, wú kū zhū qǐn." lú zhí yuē:" yǒu fù dào, gù yú suǒ qǐn kū zhī." bēn sàng yún:" kū shī yú miào mén wài."
周制,禮記檀弓云:孔子之喪,門人疑所服。(無喪師之禮。)子貢曰:"昔者夫子之喪顏回,若喪子而無服,喪子路亦然。請喪夫子,若喪父而無服。"(無服,不為縗也。吊服而加麻,心喪三年。)又曰:"事師無犯無隱,左右就養無方,服勤至死,心喪三年。"(鄭玄曰:"心喪,戚容如喪父母而無服也。"又曰:"師,吾哭諸寢。"盧植曰:"有父道,故於所寢哭之。"奔喪云:"哭師於廟門外。")
wèi wáng sù yuē:" lǐ, shī dì zǐ wú fú, yǐ diào fú jiā má lín zhī, kū zhī yú qǐn." shǔ qiào zhōu yuē:" wèi shī, rú běn yǒu fú jiàng ér wú fú zhě. qí wèi shī shǎo zhǎng suǒ chéng jiù zhě, suī fú chú, xīn sàng jiē sān nián." cáo biàn mǐn wèn yuē:" diào fú jiā má zhě jǐ shí ér chú?" zhèng chēng dá yuē:" fán diào fú jiā má zhě, sān yuè chú zhī. shī péng yǒu sǎo shū zú gū zǐ mèi jià zhě, jiē diào fú jiā má zhě. wèi shī chū rù cháng dié, chū zé biàn fú."
魏王肅曰:"禮,師弟子無服,以吊服加麻臨之,哭之於寢。"(蜀譙周曰:"為師,如本有服降而無服者。其為師少長所成就者,雖服除,心喪皆三年。"曹弁敏問曰:"吊服加麻者幾時而除?"鄭稱答曰:"凡吊服加麻者,三月除之。師、朋友、嫂、叔、族姑姊妹嫁者,皆吊服加麻者。為師出入常絰,出則變服。")
jìn hè xún wèi:" rú péng yǒu zhī lǐ. yì zhě, suī chū xíng, yóu dié, suǒ yǐ zūn shī yě. àn lǐ jì:' fū zǐ zhī sàng, mén rén yí suǒ fú. zi gòng yuē:" xī fū zǐ sàng yán huí, ruò sàng zi ér wú fú. qǐng sàng fū zǐ ruò sàng fù ér wú fú." yú shì mén rén lú yú mù suǒ, xīn sàng sān nián.' gài shī tú zhī ēn zhòng yě. wú fú zhě, wèi wú zhèng sàng zhī fú yě. kǒng zǐ zhī sàng, èr sān zi jiē dié ér chū. zhù yuē' wèi shī yě'. rán zé fán diào fú jiā má zhě, chū zé biàn fú yǐ."
晉賀循謂:"如朋友之禮。異者,雖出行,猶絰,所以尊師也。按禮記:'夫子之喪,門人疑所服。子貢曰:"昔夫子喪顏回,若喪子而無服。請喪夫子若喪父而無服。"於是門人廬於墓所,心喪三年。'蓋師徒之恩重也。無服者,謂無正喪之服也。孔子之喪,二三子皆絰而出。注曰'為師也'。然則凡吊服加麻者,出則變服矣。"
xīn lǐ:" dì zǐ wèi shī qí cuī sān yuè." zhì yú bó yuē:" zhòng ní shèng shī, zhǐ diào fú jiā má, xīn sàng sān nián. qiǎn jiào zhī shī, zàn xué zhī tú, bù kě jiē wèi zhī fú. huò yǒu fèi xìng, huǐ lìn shēng yān. yí dìng xīn lǐ, wú fú rú jiù."
新禮:"弟子為師齊縗三月。"摯虞駁曰:"仲尼聖師,止吊服加麻,心喪三年。淺教之師,蹔學之徒,不可皆為之服。或有廢興,悔吝生焉。宜定新禮,無服如舊。"
fàn níng wèn yuē:" bēn sàng lǐ' shī, kū yú miào mén wài', kǒng zǐ yuē' shī wú kū zhī qǐn', hé xié?" xú miǎo dá yuē:" gài yīn zhōu lǐ yì yě."
范甯問曰:"奔喪禮'師,哭於廟門外',孔子曰'師吾哭之寢',何邪?"徐邈答曰:"蓋殷周禮異也。"
sòng yǔ wèi zhī wèi:" jīn shòu yè yú xiān shēng zhě, jiē bù zhí dì zǐ zhī lǐ. wéi shī shì zhī guān, wáng mìng suǒ zhì, gù zhū wáng zhī jìng shī, guó zi shēng zhī fú jì jiǔ, yóu cū yī gǔ lǐ, diào fú jiā má, jì zàng chú zhī, dàn bù xīn sàng sān nián ěr."
宋庾蔚之謂:"今受業於先生者,皆不執弟子之禮。唯師氏之官,王命所置,故諸王之敬師,國子生之服祭酒,猶粗依古禮,吊服加麻,既葬除之,但不心喪三年耳。"
péng yǒu xiāng wèi fú yì zhōu hàn wèi jìn
朋友相為服議(周 漢 魏 晉)
zhōu zhì, tán gōng yún:" zēng zǐ yuē: péng yǒu zhī mù, yǒu sù cǎo ér bù kū yān." zhèng xuán yuē:" sù cǎo wèi chén gēn yě. wèi shī xīn sàng sān nián, yú péng yǒu qī kě yě." wáng sù yuē:" wèi guò zhōu bù fù kū." yòu yuē:" péng yǒu wú kū zhū qǐn mén zhī wài."
周制,檀弓云:"曾子曰:朋友之墓,有宿草而不哭焉。"(鄭玄曰:"宿草謂陳根也。為師心喪三年,於朋友期可也。"王肅曰:"謂過周不復哭。")又曰:"朋友吾哭諸寢門之外。"
hàn dài dé yún:" yǐ péng yǒu yǒu tóng dào zhī ēn, jiā má sān yuè."
漢戴德云:"以朋友有同道之恩,加麻三月。"
wèi liú dé yì wèn yuē:" xiǎo jì yún' péng yǒu yú fù ér yǐ', cǐ wèi zhǔ yòu ér wèi yú fù yě. ruò dōu wú zhǔ zú, shén bù xīn fēi lèi, dāng wèi yú fù bù?" tián qióng dá yuē:" yú, ān shén yě. fù, yǐ sǐ zhě fù yú zǔ yě. jì péng yǒu ēn jiù huān ài, gù dāng ān zhī fù zhī, rán hòu yì bèi yě. dàn hòu rì bù cháng jì zhī ěr." yòu wèn:" péng yǒu wú suǒ guī, yú wǒ bìn, ruò cǐ zhě dāng yíng bǐ hái jǐ guǎn, jiē dāng tíng jiù yú hé suǒ?" dá yuē:" péng yǒu wú suǒ guī, gù hū ér bìn zhī, bù wèi yǐ bìn yíng zhī yě. yú jǐ guǎn ér bìn zhī zhě, bìn zhī ér yǐ, bù yú xī jiē yě."
魏劉德議問曰:"小記雲'朋友虞祔而已',此謂主幼而為虞祔也。若都無主族,神不歆非類,當為虞祔不?"田瓊答曰:"虞,安神也。祔,以死者祔於祖也。既朋友恩舊歡愛,固當安之祔之,然後義備也。但後日不常祭之耳。"又問:"朋友無所歸,於我殯,若此者當迎彼還己館,皆當停柩於何所?"答曰:"朋友無所歸,故呼而殯之,不謂已殯迎之也。於己館而殯之者,殯之而已,不於西階也。"
jìn cáo shù chū wèn:" yǒu rén rén yì shì, jīn yòu xié yǎng jī nián, wèi zhī zhì fú, dāng wú yí xié?" xú miǎo dá yuē:" lǐ yuán qíng ěr. tóng cuàn sī, yòu péng yǒu má."
晉曹述初問:"有仁人義士,矜幼攜養積年,為之制服,當無疑邪?"徐邈答曰:"禮緣情耳。同爨緦,又朋友麻。"
chú xīn sàng yì jìn
除心喪議(晉)
jìn cài miǎo zhī wèn xú yě rén yún:" cóng dì xīn sàng, dāng chú cǐ yuè, bù zhī yóu yīng shè jì zhě? wèi yīng shī chuáng wèi dì xí xié? qí dà xiōng xī zài xī, zhī sàng wǎn, xīn zhì nǎi yīng chú là yuè. qí mèi xiān chú, bù zhī biàn kě zhe cǎi yī bù?" xú dá yuē:" dàn zhě, sàng shì zhī jí yě, gù yú cǐ rì shè jì ér gào zhōng. zì ěr zhī hòu, shěn āi zài xīn, gù wèi zhī xīn sàng. wài wú jié wén, gù fú jì bìng què yě. huì rì wéi kū yǐ xiě āi ér yǐ. jì gè jǐn qí fú, cóng lǐ ér chú yǐ. zhe cǎi yī, wú suǒ yí."
晉蔡眇之問徐野人云:"從弟心喪,當除此月,不知猶應設祭者?為應施床為地席邪?其大兄昔在西,知喪晚,心制乃應除臘月。其妹先除,不知便可著采衣不?"徐答曰:"禫者,喪事之極也,故於此日設祭而告終。自爾之後,沈哀在心,故謂之心喪。外無節文,故服祭並闕也。晦日唯哭以寫哀而已。既各盡其服,從禮而除矣。著采衣,無所疑。"
zhōu sàng chá jǔ yì jìn
周喪察舉議(晉)
jìn wǔ dì tài shǐ zhōng, yáng jīng yǒu bó mǔ fú wèi chú ér yīng xiào lián jǔ. tiān shuǐ zhōng zhèng jiāng dìng yán:" tài cháng yáng jīng zāo bó mǔ zhī sàng jǐ shí ér bèi xiào lián jǔ? yòu yǐ zàng wèi? jí wèi rén hòu bù? àn: jīng yǐ qù liù nián èr yuè zāo bó mǔ sàng, qí nián shí yī yuè zàng, shí èr yuè yīng jǔ, bù wèi rén hòu. xiāng lǘ zhī lùn, yǐ xiào lián sì kē, dé xíng gāo miào, qīng bái guān shǒu, bì bù wèi zài āi zhī rén, lǐ zhī suǒ zé yě."
晉武帝泰始中,楊旌有伯母服未除而應孝廉舉。天水中正姜鋌言:"太常楊旌遭伯母之喪幾時而被孝廉舉?又已葬未?及為人後不?按:旌以去六年二月遭伯母喪,其年十一月葬,十二月應舉,不為人後。鄉閭之論,以孝廉四科,德行高妙,清白冠首,必不謂在哀之人,禮之所責也。"
bó shì jì jiǔ liú xǐ yì:" lǐ, zhōu zhī sàng, zú kū ér cóng zhèng. jìn gòng dá shì, wèi zhèng zhī wù yě. cǐ jìng jūn zhī mìng, wèi xià zhī shùn, lǐ yīn shā ér shùn jūn mìng kě yě. jīn jīng shí èr yuè bèi jǔ, guò jì zàng zhī hòu, yīn qíng āi shā ér shùn jūn mìng. sān nián zhī sàng zé zhōng qí fú, zhōu zhī sàng yī yuè ér yǐ, míng qíng yǒu qīng zhòng yě. yòu àn lǜ lìng, wú yǐ sàng fèi jǔ zhī xiàn."
博士祭酒劉喜議:"禮,周之喪,卒哭而從政。進貢達士,為政之務也。此敬君之命,為下之順,禮因殺而順君命可也。今旌十二月被舉,過既葬之後,因情哀殺而順君命。三年之喪則終其服,周之喪一月而已,明情有輕重也。又按律令,無以喪廢舉之限。"
bó shì yuán gàn yì:" àn lǐ, zhōu sàng zhī wèi, kě yǐ diào rén yě. jūn zǐ zhī shì, xíng qí yì yě. jīn yǐ sàng zài sì kē zhī yī, suī wú shàn chēng, yì yīng wú jiù."
博士爰幹議:"按禮,周喪之未,可以吊人也。君子之仕,行其義也。今以喪在四科之一,雖無善稱,亦應無咎。"
bó shì hán guāng yì:" xiào lián qīng bái kè ràng wèi dé, jīng běn zhōu sàng zhī qī, wěi dāng gòng jǔ, bù néng cí tuì, shī rén yǒu yán,' shòu jué bù ràng', jīng yīng biǎn yǐ."
博士韓光議:"孝廉清白克讓為德,旌本周喪之戚,猥當貢舉,不能辭退,詩人有言,'受爵不讓',旌應貶矣。"
pí líng nèi shǐ lùn jiāng nán gòng jǔ shì:" jiāng biǎo chū fù, wèi yǔ huá xià tóng, gòng shì zhī yí, yǔ zhōng guó fǎ yì. qián jǔ xiào lián, bù bì sàng xiào, yì shòu xíng bù cí yǐ wèi yí. fǎng wèn yú jùn, duō yǒu cǐ bǐ. àn tiān shuǐ tài shǒu wáng kǒng shuò jǔ yáng shǎo zhòng wèi xiào lián, yǒu zhōu zhī sàng ér xíng, shén zhì qīng yì. jīn yù cóng jiù, zé zhōng xià suǒ jìn, yù bù jǔ, zé fāng shì suǒ què. àn sāi yì qiǎn, shén yǐ wèi yí."
毗陵內史論江南貢舉事:"江表初附,未與華夏同,貢士之宜,與中國法異。前舉孝廉,不避喪孝,亦受行不辭以為宜。訪問餘郡,多有此比。按天水太守王孔碩舉楊少仲為孝廉,有周之喪而行,甚致清議。今欲從舊,則中夏所禁,欲不舉,則方士所闕。闇塞意淺,甚以為疑。"
zhèn yì yuē běn lùn wú xìng:" xiào jǔ, gǔ zhī míng gòng. xún míng zé shí, mó gé yí gāo. fū yǐ yí gāo zhī zī, bì yǐ mài sú wèi chēng, dòng nǐ qīng liú, xíng gù lǐ diǎn. kuàng qí cuī zhī sàng, shēn yǒu bó shū zhī tòng, yāo má guàn dié, duì ér bù yán, bù chù dài fū zhī wèi, bù tǒng yì zǎi zhī guān, shí wú méng zhàn, dài wú kòu róng, bù shòu pìn shǐ zhī mìng, bù lǜ shī lǚ zhī yì, sàng lǐ yí bèi, āi qíng yí bì. gǔ zhě zhōu sàng, guò sān yuè ér cóng zhèng. wèi ruò jīn zhī zhí sī, yǒu gōng chú yě. gōng chú zhī zhì, gài yóu jìn zhě duō shì, zài guān bù fù cóng lǐ, quán yí zhī shì ěr. jīn dāng jǔ zhě, xián chū bù yī, huò zài lì cì. qiě gòng xuǎn zhī dào, zài bù gǒu zhī dì, tuī ràng zhī yí, dé shùn qí xīn. guān wú tuī ràng zhī xíng, fǎ wú bì xíng zhī zhì. píng rì qiě yóu xùn ràng, kuàng zhōu nián zhī yōu hū! ruò cóng gōng chú, zé fēi zhèng guān zhī lì yě. ruò cóng gāo gòng zhī jǔ, yú qíng wèi màn sàng, yú jǔ wèi mèi róng, kǎo zhī yú lǐ, yì zé wèi wén. jīn róng chē wèi xī, lǐ zhì yǔ gǔ bù tóng. jīn zhū wáng guān sī tú lì wèi cháng zài zhí zhě, qí gāo zú chéng, yǒu yī jǔ biàn dēng huáng sàn, qí cì zhōng shàng shū láng, bèi zhào yǒu zhōu sàng, zhèng jiǎ yī yuè ěr, hé zhì xiào lián dú bù kě ěr! wèi xiào lián zhī jǔ měi yú huáng sàn yé? rú suǒ lùn yǐ zé xiào lián zhī jǔ, zé zhì cháo chén fù hé yǐ shù zhī? yí yī jù jīng lǐ, fēn bié zhōu guó zhī lì, yǔ sàn guān bù tóng."
震議曰(本論無姓):"孝舉,古之名貢。尋名責實,模格宜高。夫以宜高之姿,必以邁俗為稱,動擬清流,行顧禮典。況齊縗之喪,身有伯叔之痛,腰麻貫絰,對而不言,不處大夫之位,不統邑宰之官,時無盟戰,代無寇戎,不受聘使之命,不率師旅之役,喪禮宜備,哀情宜畢。古者周喪,過三月而從政。謂若今之職司,有公除也。公除之制,蓋由近者多事,在官不復從禮,權宜之事耳。今當舉者,咸出布衣,或在吏次。且貢選之道,在不苟之地,推讓之宜,得順其心。官無推讓之刑,法無必行之制。平日且猶遜讓,況周年之憂乎!若從公除,則非正官之例也。若從高貢之舉,於情為慢喪,於舉為昧榮,考之於禮,義則未聞。今戎車未息,禮制與古不同。今諸王官司徒吏未嘗在職者,其高足成,有一舉便登黃散,其次中尚書郎,被召有周喪,正假一月耳,何至孝廉獨不可耳!為孝廉之舉美於黃散耶?如所論以責孝廉之舉,則至朝臣復何以恕之?宜依據經禮,分別州國之吏,與散官不同。"
yòu yì yuē:" zhèn yǐ wáng guān sī tú lì, jiē xiān yóu zhōu jùn zhī gòng, ér hòu shēng zài wáng tíng, cè míng wěi zhì, liè wèi dì chén, xuǎn rèn wéi mìng, yì bù dé cí. gù zāo zhōu sàng, dé cóng gōng duó zhī zhì, zhōu zé pò mìng fǔ jiù. zhì yú zhōu jùn zhī lì, wèi yǔ wáng guān tóng tǐ, qí jǔ yě yǐ xiào shùn wèi míng, yǐ lián ràng wèi wù, zài bù zhì zhī xiàn. yú shí kě dé gù ràng, yú yí kě dé bù xíng, kuàng jiān zhōu sàng, yān kě xǔ hū! jù qíng zé shí, yú yì bù tōng. gǒu jū róng tuì zhī dì, suī xiǎo bì ràng gǒu zài bù xián zhī yù, suī dà bù cí: shì huáng sàn kě shòu ér xiào lián kě jù yě. gù xiào zài dé shēn zhī wèi, dòng zé jiàn shù. shì yǐ zhōu guó zhī yǔ wáng guān bù tóng zhī lǐ, zài hu cǐ yǐ. ruò nǎi quán shí zhì yí, yuè cháng cóng biàn, zé xiào fēi tè mìng zhī zhēng, jǔ fēi yīng wù zhī shǒu, qìng dài wú zòng héng zhī wù, xiào lǐ zé bù dǔ qí shì, wéi yí zhé zhī yǐ lǐ, cóng qí yōu zhě yě."
又議曰:"震以王官司徒吏,皆先由州郡之貢,而後升在王廷,策名委質,列為帝臣,選任唯命,義不得辭。故遭周喪,得從公奪之制,周則迫命俯就。至於州郡之吏,未與王官同體,其舉也以孝順為名,以廉讓為務,在不制之限。於時可得固讓,於宜可得不行,況兼周喪,焉可許乎!據情責實,於義不通。苟居容退之地,雖小必讓;苟在不嫌之域,雖大不辭:是黃散可受而孝廉可拒也。故孝在得申之位,動則見恕。是以州國之與王官不同之理,在乎此矣。若乃權時制宜,越常從變,則孝非特命之徵,舉非應務之首,慶代無縱橫之務,校禮則不睹其事,唯宜折之以理,從其優者也。"