liè cháo
○列朝
shì zōng rù shào lǐ shì zōng cóng xìng dǐ rù zuǎn, chū zhì jīng chéng wài, zhù bì xíng diàn, lǐ bù jù yì rú huáng tài zǐ jí wèi lǐ. shàng wèi zhǎng shǐ yuán zōng gāo yuē:" yí zhào yǐ wú sì huáng dì wèi, fēi huáng zǐ yě." fǔ chén yáng tíng hé děng qǐng yóu dōng ān mén rù jū wén huá diàn, yǐ dài quàn jìn. shàng bù xǔ. fǔ chén bèi bù dé yǐ, nǎi yǐ cí shòu huáng tài hòu lìng zhǐ, nèi wài chén mín jí yú xíng diàn shàng jiān. xíng sān quàn jìn lǐ. gài shang jì tǒng bù jì sì zhī shuō, zǎo yǐ dìng yú shèng xīn. zhāng guì děng jiàn bái, bù guò mò kuī qí jī ěr. shì nián jiǔ yuè, zhāng shèng tài hòu zì ān lù zhì jīng, lǐ bù jù yì cóng chóng wén mén jìn dōng huá mén, shàng bù yǔn, mìng zài yì. yóu zhèng yáng zuǒ mén jìn dà míng dōng mén, shàng yòu bù cóng, lìng zài yì ér zhū chén yòu zhí qián shuō, shàng nǎi qīn dìng qí yí, cóng zhèng yáng zhōng mén zhí rù, yǐ zhì tā mén jí dà nèi jiē rán. cǐ zhǐ yǐ xià, dà chén děng bù gǎn fù wéi, nǎi lǐ bù jù fèng yíng shèng mǔ fèng jiào yì zhàng, qǐng yòng wáng fēi lǐ rú gù shì zhōng zhǐ pī chū, jìng mìng zhì mǔ hòu jià yì zhù yǐ jù yún shèng mǔ, yòu hé dài jiā jìng sān nián zhī chēng běn shēng huáng tài hòu. yǔ fū qī nián zhī zhí chēng shèng mǔ huáng tài hòu ér shǐ dìng yé? zhū chén fēn fēn kū jiàn fú quē zhě. tú zì qǔ miù qiǎn ěr, rán shì jūn zé dāng rú cǐ yǐ.
【世宗入绍礼】世宗从兴邸入缵,初至京城外,驻跸行殿,礼部具议如皇太子即位礼。上谓长史袁宗皋曰:“遗诏以吾嗣皇帝位,非皇子也。“辅臣杨廷和等请由东安门入居文华殿,以待劝进。上不许。辅臣辈不得已,乃以慈寿皇太后令旨,内外臣民即於行殿上笺。行三劝进礼。盖上继统不继嗣之说,早已定於圣心。张、桂等建白,不过默窥其机耳。是年九月,章圣太后自安陆至京,礼部具议从崇文门进东华门,上不允,命再议。由正阳左门进大明东门,上又不从,令再议;而诸臣又执前说,上乃亲定其仪,从正阳中门直入,以至他门及大内皆然。此旨已下,大臣等不敢复违,乃礼部具奉迎圣母凤轿义仗,请用王妃礼如故事中旨批出,竟命治母后驾义注已俱云圣母,又何待嘉靖三年之称本生皇太后。与夫七年之直称圣母皇太后而始定耶?诸臣纷纷哭谏伏阙者。徒自取谬遣耳,然事君则当如此矣。
yǐn zǔ xùn shì zōng zhī rù shào yě, yòng wǔ zōng yí zhào yuē:" huáng kǎo xiào zōng qīn dì xìng xiàn wáng cháng zi, cōng míng rén xiào, lún xù dāng lì. zūn fèng zǔ xùn' xiōng zhōng dì jí' zhī wén, jí rì qiǎn guān yíng qǔ lái jīng, sì huáng dì wèi". àn" xiōng zhōng dì jí" zǔ xùn, gài zhǐ tóng fù dì xiōng, rú xiào zōng zhī yú xiàn wáng shì yě. ruò shì zōng zhī yú wǔ zōng, nǎi tóng táng bó zhòng, ān dé yuán wèi qīn xiōng dì? shí, cǎo cǐ zhào zhě wèi yáng wén zhōng tíng hé, jì wàng yǐn zǔ xùn, hòu zhāng guì yì qǐ, fù gǎi kǒu yuán sòng pú ān yì wáng gù shì yǐ jù zhī, chí lùn bù jiān, suì zhōng bù néng shèng. jīn shàng zhī èr shí yī nián, jiàn chǔ shì jiǔ bù dìng, shàng hū chū yù zhā, yǒu dài dí zhī yì. shí, wáng tài cāng xīn cóng lǐ zhōng qǐ dāng guó, nǐ liǎng zhǐ yǐ jìn: yī wèi cè lì dìng qī yī zé yún zhōng gōng nián shào, qiě dài shù nián hòu, yǒu dí lì dí, wú dí lì zhǎng, yǐ zūn zǔ xùn, jīn qiě bìng fēng sān wáng yǐ qí zhī.
【引祖训】世宗之入绍也,用武宗遗诏曰:“皇考孝宗亲弟兴献王长子,聪明仁孝,伦序当立。遵奉《祖训》‘兄终弟及‘之文,即日遣官迎取来京,嗣皇帝位“。按“兄终弟及“祖训,盖指同父弟兄,如孝宗之於献王是也。若世宗之於武宗,乃同堂伯仲,安得援为亲兄弟?时,草此诏者为杨文忠廷和,既妄引《祖训》,后张、桂议起,复改口援宋濮安懿王故事以拒之,持论不坚,遂终不能胜。今上之二十一年,建储事久不定,上忽出御劄,有待嫡之议。时,王太仓新从里中起当国,拟两旨以进:一为册立定期;一则云中宫年少,且待数年后,有嫡立嫡,无嫡立长,以遵《祖训》,今且并封三王以俟之。
shàng jìng chū dài dí zhī zhǐ, yú shì jǔ cháo huá rán. wèi zǔ xùn suǒ yún:" yǒu dí lì dí, wú dí lì zhǎng", nǎi fān wáng sì jué zhī lì, fēi tiān jiā yě. shàng suī zhèn nù, wáng zì rèn tiáo zhǐ ǒu wù zhī zuì. shàng yuē:" qīng jì rèn zuì, zhì zhèn hé dì?" wèi jǐ ér bìng fēng shì yì qǐn yǐ. dài dí zhī shuō, shěn shāng qiū lǐ wèi zōng bó shí, yì céng sī jiàn cǐ yì, dàn wáng yǐ zǔ xùn wèi zhèng zé wù yǐ. wáng chū yī shí cāng cù, gū yǐ yì duì, yì lǐ shì suǒ yǒu, yáng wén zhōng shí. shàng bù yù yǐ jiǔ, chóu dù tuī qiāo, dāng wú shèng yì, yóu bù miǎn chuǎn miù rú cǐ, hé yé? èr gōng jù yī dài míng chén, chū bù yǐ cǐ biǎn wàng, rán shòu hòu shēng yǐ huà duān, zhì qí dàn shé xiāng jī. kě jiàn tōng jīn zhī nán shèng yú bó gǔ.
上竟出待嫡之旨,於是举朝哗然。谓《祖训》所云:“有嫡立嫡,无嫡立长“,乃藩王嗣爵之例,非天家也。上虽震怒,王自认条旨偶误之罪。上曰:“卿既认罪,置朕何地?“未几而并封事亦寝矣。待嫡之说,沈商邱鲤为宗伯时,亦曾私建此议,但王以《祖训》为证则误矣。王出一时仓卒,姑以臆对,亦理势所有,杨文忠时。上不豫已久,筹度推敲,当无剩义,犹不免舛谬如此,何耶?二公俱一代名臣,初不以此贬望,然授后生以话端,致其弹舌相讥。可见通今之难胜於博古。
shì shì shì zōng dēng jí hòu, zhāng guì yì gèng xìng xiàn wáng zūn hào. shì shí, fù hè zhě shàng shǎo, qiě xìng xiàn wáng yì jì ān sì yú guān dé diàn yǐ. jiā jìng yuán nián jiǔ yuè, tīng xuǎn jiàn shēng hé yuān jì cōng shàng yán, lì qǐng zhuī kǎo xìng xiàn wáng qiě jiā dì hào, lì shì shì yú jīng shī, bù yí yuǎn zài ān lù. shàng shì qí yán, mìng huì yì, wú yī rén yīng zhě. shí, tíng chén zēng zhī, xuǎn shǎn xī píng liáng xiàn zhǔ bù yǐ qù. lǚ wèi shàng guān chī tà, zì sù qǐ gǎi jīng zhí, nǎi bài guāng lù zhēn xiū shǔ chéng. shí, jiā jìng sì nián zhī chūn, zé xiàn huáng dì chēng kǎo jiǔ yǐ. yuān zhì jīng yòu shàng shū, qǐng lì shì shì sì xiàn kǎo yú tài miào. xià lǐ bù yì, shí, xí shū wèi shàng shū zhèng dà lǐ guì rén yě, lì yán qí bù kě. shàng bù yǔn, lìng huì duō guān xiáng yì yǐ wén. shí zhāng guì bìng wéi xué shì, gè kàng zhāng lì zǔ, qǐ bà huì yì, yì bú jiàn cóng. zhì lǐ bù zài yì, tíng chén jù yǒu yì cí. shàng yòu mìng fù yì. zhāng guì děng yòu zhēng zhī, shū jǐn bào wén. mìng xí shū yòu huì wén wǔ dà chén kē dào yì, wú yī rén yǐ wéi kě zhě.
【世室】世宗登极后,张、桂议更兴献王尊号。是时,附和者尚少,且兴献王亦既安祀於观德殿矣。嘉靖元年九月,听选监生何渊继璁上言,力请追考兴献王且加帝号,立世室於京师,不宜远在安陆。上是其言,命会议,无一人应者。时,廷臣憎之,选陕西平凉县主簿以去。屡为上官笞挞,自诉乞改京职,乃拜光禄珍羞署丞。时,嘉靖四年之春,则献皇帝称考久矣。渊至京又上疏,请立世室祀献考於太庙。下礼部议,时,席书为尚书正大礼贵人也,力言其不可。上不允,令会多官详议以闻。时张、桂并为学士,各抗章力阻,乞罢会议,亦不见从。至礼部再议,廷臣俱有异词。上又命复议。张、桂等又争之,疏仅报闻。命席书又会文武大臣科道议,无一人以为可者。
shàng mìng nèi chén chuán shì, bì yù fù miào ér hòu jǐ. xí shū shàng mì shū quàn zhǐ, nǎi lìng zhǐ yì shì shì. yú shì hé yuān fù shàng mí miào zhèng yì, shàng yì xià zhī lǐ bù. lǐ chén nǎi huì yì lì miào jīng shī, bié wèi jì xiǎng, yì wú bù kě, qiě yǐn hàn sòng gù shì wèi zhèng. shàng qīn dìng qí zhōng míng wéi shì miào, mìng yú tài tiáo jié zuǒ yòu. zé rì xīng gōng. shí lǐ chén shū zhōng yǒu yún: dài xiàn wáng fú jǐn zhī rì yǔ xiào zōng yī tóng fù miào. shàng nǎi yòu qiǎn nèi chén yù zhǐ gèng yì, bù fù yǐ wéi cǐ yí qí bǎi nián, shèng jīng xián xiàng zì dìng zhī. shàng yòu bù yuè, lìng bié yì.
上命内臣传示,必欲祔庙而后己。席书上密疏劝止,乃令止议世室。于是何渊复上《祢庙正议》,上亦下之礼部。礼臣乃会议立庙京师,别为祭享,亦无不可,且引汉宋故事为证。上亲定其中名为世庙,命於太调节左右。择日兴工。时礼臣疏中有云:待献王服尽之日与孝宗一同祔庙。上乃又遣内臣谕旨更议,部覆以为此宜俟百年,圣君贤相自定之。上又不悦,令别议。
bù nǎi yì qǐng yú shì miào lìng jiàn yī shì wèi tiāo miào, shàng bù cóng, yún:" jì bié lì miào, zé yǔ tài miào bù tóng, yǐ hòu zǐ sūn shì shì fèng sì bù qiān." shì suì dìng, ér yì lǐ zhū chén. rú huáng zōng míng huáng wǎn, jiē shū qǐ sù zhèng hé yuān miù yì zhī zuì. zhǐ bào wén ér yǐ.
部乃议请于世庙另建一室为祧庙,上不从,云:“既别立庙,则与太庙不同,以后子孙世世奉祀不迁。“事遂定,而议礼诸臣。如黄宗明、黄绾,皆疏乞速正何渊谬议之罪。止报闻而已。
bǐ miào gōng gōng xìng, hé yuān yòu shū yǐ xīn miào shén lù yū yuǎn, yí bié kāi lù yǔ tài miào tóng mén.
比庙工工兴,何渊又疏以新庙神路迂远,宜别开路与太庙同门。
yú shì qún yì wèi gǎi bié lù dāng huài yuán fá mù, zhèn jīng zōng miào. shàng dà nù, zé duì zhuàng.
於是群议谓改别路当坏垣伐木,震惊宗庙。上大怒,责对状。
yú shì zhāng guì děng yòu shū zhēng zhī, yí rú chū yì. shàng nǎi mìng chāi shén gōng jiān duì fáng tōng lù.
於是张、桂等又疏诤之,宜如初议。上乃命拆神宫监对房通路。
gài yuān zhī héng zì qiú róng rú cǐ, zhāng guì děng yì yàn hèn zhī yǐ. yuān yǐ dà lǐ jí yì shū chéng, shēng shàng lín yòu jiān chéng. qí nián shí èr yuè, yuān yòu shàng shū, zòu yǐ xí shū gé qí shì shì zhū shū, qǐng jiāng yǐ qián hòu shū. zēng rù chóng xiū xù biān. shàng yòu xià zhī lǐ bù. shí, xí shū mù jí bù néng chū, nǎi shàng shū qǐ zhào wáng shǒu chén jí yì lǐ chén fāng xiàn fū děng zēng xiū, qí hé yuān zhāng zòu, pī miù bù kě cǎi. shàng yòu yù xí shū. jiāng xù xiū shì lǐ, zhí duì yǐ wén. shū bù dé yǐ, zòu qǐng jiāng shì miào shì biān cì wèi shàng xià èr juǎn. shàng yǔn zhī, mìng zhāng guì zhū rén wéi zuǎn xiū gōng. liù nián, yuān yòu jìn dà lǐ xù zòu yī bù, bìng shū yǐ chàng yì lì miào zhī gōng shù qiān wàn yán. shàng mìng fù shǐ guān. jì ér míng lún dà diǎn chéng, yuān yǐ shēng tài pú sì chéng, yòu shàng shū wèi dà diǎn zhōng shòu ān huáng tài hòu jīn jìn wèi tài huáng tài hòu yǐ, qǐng gǎi zài xī zhī wù chēng, shù wèi quán lǐ quán shū. shàng yǐ yǐ jīng jìn chéng bù xǔ, qiě yún wú dé zài rǎo. shàng yì yàn wù zhī yǐ. yuān yóu bù wù, shí bā nián èr yuè, shàng yán cōng děng méi qí tài miào shì shì zhī shuō, sī huì qí shū wèi wǔ juǎn jìn zhī, qiě jié cōng yǐn hàn āi bié miào zhī miù. shàng nù shén, zhé wèi hú guǎng yǒng zhōu wèi jīng lì. gài xiāo xiāo kuáng dú zhě, fán bā nián ér shǐ zhú, tiān xià kuài zhī.
盖渊之横恣求荣如此,张、桂等亦厌恨之矣。渊以《大礼集议》书成,升上林右监丞。其年十二月,渊又上疏,奏以席书格其世室诸疏,请将以前后疏。增入重修续编。上又下之礼部。时,席书目疾不能出,乃上疏乞召王守臣及议礼臣方献夫等增修,其何渊章奏,纰缪不可采。上又谕席书。将续修事理,直对以闻。书不得已,奏请将世庙事编次为上、下二卷。上允之,命张、桂诸人为纂修宫。六年,渊又进《大礼续奏》一部,并疏已倡议立庙之功数千万言。上命付史官。既而《明伦大典》成,渊已升太仆寺丞,又上疏谓大典中寿安皇太后今进为太皇太后矣,请改在昔之误称,庶为全礼全书。上以已经进呈不许,且云毋得再扰。上亦厌恶之矣。渊犹不悟,十八年二月,上言璁等没其太庙世室之说,私汇其疏为五卷进之,且讦璁引汉哀别庙之谬。上怒甚,谪为湖广永州卫经历。盖哓哓狂渎者,凡八年而始逐,天下快之。
yù zhì yuán xī shī shì zōng chū zhèng, měi yú wàn jǐ zhī xiá xǐ wèi shī, shí mìng dà xué shì fèi hóng yáng yī qīng gēng dìng. huò yù zhì shī chéng. lìng èr fǔ chén shǔ hé yǐ jìn, yī shí chuán wèi shèng shì, ér zhāng cōng děng yòng shì, zì kuì bù néng shī, suì lù zhāng gōng hóng, qiào qí yǐ xiǎo jì xī ēn. shàng suī bù jié zé, ér suǒ chū shèng zhì jiàn xī yǐ. shàng cháng mìng yī qīng nǐ fù shàng yuán shī jìn chéng, yǒu" ài kàn bīng lún qīng shì jìng" zhī jù. shàng yǐ wéi shì zhōng qiū, gǎi yún" ài kàn jīn lián míng shì yuè". yī qīng shū xiè, yǐ wéi qū jìn qíng jǐng, bù wèn ér zhī wèi yuán xiāo yǐ. shèng zī chāo wù, dài fēi chén xià suǒ jí. xìn hū fēi yī qīng suǒ jí yě.
【御制元夕诗】世宗初政,每於万几之暇喜为诗,时命大学士费弘、杨一清更定。或御制诗成。令二辅臣属和以进,一时传为盛事,而张璁等用事,自愧不能诗,遂露章攻弘,诮其以小技希恩。上虽不诘责,而所出圣制渐希矣。上常命一清拟赋上元诗进呈,有“爱看冰轮清似镜“之句。上以为似中秋,改云“爱看金莲明似月“。一清疏谢,以为曲尽情景,不问而知为元宵矣。圣资超悟,殆非臣下所及。信乎非一清所及也。
xī wèi cōng bèi suǒ náo, shǐ tiān zòng duō néng, bù huáng qióng shén zhī huà ěr.
惜为璁辈所挠,使天纵多能,不遑穷神知化耳。
dìng cè bài bà jiǒng yì shì zōng zì xìng dǐ rù shào, zhū zǎi fǔ yì dài zhī gōng, liáng bù kě méi. rú yáng xīn dū jiǎng quán zhōu máo dōng lái, shì fēng bó jué, gù qí yí yě. fèi yán shān shí zài lín xià, zhì shàng yù jí hòu, zhào hái rù gé, yì dé shì xí jǐn yī zhǐ huī shǐ. ér liáng nán hǎi shí wéi cì kuí, wèi zài jiǎng shàng, jìng wú cùn shǎng, yǐ wèi kě yì. zhì rú fù mǎ cuī yuán yǐ qīn fèng jīn fú, yíng lì yú dǐ zhōng, suì jìn fēng jīn shān hóu shì xí. ér liáng yǐ fǔ chén xié fèng fú yǐ wǎng, dú wú juān dī jí zhī, yòu hé shuō yé? ruò yún liáng chǔ hù wǔ zōng nán zhēng, bù néng lì jiàn, yǐ shì wèi zuì, zé jiǎng miǎn gù tóng shì liù fēi wǎng huán, hé dé dú qiú duō yú liáng yě? gài shì shí xīn dū shòu yí, wèi wù qīng guī xiāng. ér liáng sù bù wéi yáng suǒ zhòng, yǐ gù shì zōng yǐ sì yuè niàn èr rì dēng jí, liáng jí yǐ wǔ yuè wǔ rì jiàn zhú, gài xiāng xīn cháo jǐn shí yú rì ěr. qí hòu, yì lǐ guì rén fāng xiàn fū huò tāo zé bèi jù nán hǎi rù yě, xù bù píng jiǔ yǐ, chéng jī ér fā, zhì zhǐ xīn dū wèi yuán è, wèi nì chén, bì xuē qí jí, shù qí zi, zhe zhī dān shū ér hòu kuài, yì xīn dū yǒu yǐ qǔ zhī. zuì hòu gāo dài zhe hóng yóu lù, suì wèi zhèn guó zhū shòu zhī chū, liáng yǐ sǐ hàn zhào, ér xuē shì xiàn zhāng lù, yòu yǐ cǎo chì shǔ zhī xīn dū, jiē fāng huò yú tuò yě. yáng tíng hé qù wèi cì nián, shàng niàn liáng chǔ dìng cè yíng jià gōng, yīn yī zi shì xí jǐn yī zhǐ huī tóng zhī, tè mìng tài jiàn dài yǒng wǎng yù yì. chǔ lì cí, shàng jiā qí ràng, tè yǔn suǒ qǐng, jiā yīn qí zi zhōng shū wèi xǐ chéng. shí, dà lǐ yǐ dìng, yáng yǐ yì lǐ shī shàng yì, ér máo jiǎng yì yǐ chuán huì tíng hé, xiāng jì xiè shì. shàng shǐ zhuī lù liáng jiù láo. liáng xiè shū zhōng zì chén wú gōng, cí zhǐ yì yáng, wēi lù qù guó zhī yóu, qiě yǐn jiǎng máo èr fǔ bù shòu yīn wèi bǐ, ér wú yī yǔ jí tíng hé, qí bù qiè kě zhī yǐ. yòu yī nián liáng mò, shàng juàn zhī bù shuāi, shì zhōng zhī diǎn dà bèi. yòu yī nián ér míng lún dà diǎn chéng, xīn dū fèng" běn dāng lù shì, gū yòu wèi mín" zhī zhǐ, jiǎng máo yì xián zhù, ér liáng bù jí yě, nǎi zhī huò fú jí xiōng, yǐ fú wú cháng, fēi rén lì kě zhēng yǐ.
【定策拜罢迥异】世宗自兴邸入绍,诸宰辅翼戴之功,良不可没。如杨新都、蒋全州、毛东莱,世封伯爵,固其宜也。费铅山时在林下,至上御极后,召还入阁,亦得世袭锦衣指挥使。而梁南海时为次揆,位在蒋上,竟无寸赏,已为可异。至如驸马崔元以亲奉金符,迎立於邸中,遂进封金山侯世袭。而梁以辅臣偕奉符以往,独无涓滴及之,又何说耶?若云梁储扈武宗南征,不能力谏,以是为罪,则蒋冕固同侍六飞往还,何得独求多於梁也?盖是时新都受遗,为物清归乡。而梁素不为杨所重,以故世宗以四月廿二日登极,梁即以五月五日见逐,盖相新朝仅十余日耳。其后,议礼贵人方献夫、霍韬、泽辈俱南海入也,蓄不平久矣,乘机而发,至指新都为元恶,为逆臣,必削其籍,戍其子,著之丹书而后快,亦新都有以取之。最后高岱著《鸿猷录》,遂谓镇国朱寿之出,梁以死捍诏,而薛氏《宪章录》,又以草敕属之新都,皆方、霍余唾也。杨廷和去位次年,上念梁储定策迎驾功,荫一子世袭锦衣指挥同知,特命太监戴永往谕意。储力辞,上嘉其让,特允所请,加荫其子中书为玺丞。时,大礼已定,杨以议礼失上意,而毛蒋亦以传会廷和,相继谢事。上始追录梁旧劳。梁谢疏中自陈无功,词旨抑扬,微露去国之由,且引蒋、毛二辅不受荫为比,而无一语及廷和,其不惬可知矣。又一年梁殁,上眷之不衰,饰终之典大备。又一年而《明伦大典》成,新都奉“本当僇市,姑宥为民“之旨,蒋、毛亦闲住,而梁不及也,乃知祸福吉凶,倚伏无常,非人力可争矣。
jiā jìng chū yì dà lǐ shì zōng yù kǎo xìng xiàn dì, qí yì hé, dé dà yòng zhě qī rén, yǐ chēng dà lǐ yòng zhě wǔ rén, yán dà lǐ yòng ér bù zhōng zhě sì rén. cǐ wáng yuè zhōu jì zhī zhāng fú jìng chuán hòu zhě yě. rán yòng ér bù zhōng zhě qí rén shàng duō, jīn lüè jì yú hòu. zhèng dé shí liù nián shí yī yuè, shān dōng lì chéng xiàn yàn tóu xún jiǎn fāng jùn, jiàn yán yù kǎo xiàn wáng, qí shuō yǔ zhāng cōng tóng. cǐ yí yǔ zhāng guì xié shòu shǎng, jìng bú jiàn dēng jìn. jì zhī zhě wèi zhì shì xùn dǎo chén yún zhāng, gé tuì rú shì zhāng shǎo lián jiào yù wáng jià, yì bù wén yōu zhuó. hòu wéi yún zhāng wèi huò tāo suǒ jiàn, qǐ shēng guó zǐ bó shì, zhuǎn tài pú sì chéng ér yǐ. cǐ jiē jìn yì zuì xiān zhě. shāo hòu yǒu nán jīng tōng zhèng sī jīng lì jīn shù zhě, yǐ guān shēng rù shì yǔ huáng wǎn tóng, yì shū chēng zhāng cōng zhī yán wéi shì, lì bù shēng wèi suí zhōu zhī zhōu, zhì shì qù hòu dé qǐ wèi wǔ chāng fǔ tóng zhī, zhì gōng bù yuán wài ér zhǐ, qí wèi qù huáng wǎn yuǎn yǐ. jiā jìng sān nián, yuán rèn jǐ shì zhōng shēng qiān shì chén guāng, yǐ yì dà lǐ fù zhí, xún yǐ tā shì dùn jiě yuán jí wèi mín. qī nián, huò tāo jiàn qǐ shēng yī jí. shí èr nián, nán jīng kǎo chá, yǐ tān chì. zé tāo yǐ yōu qù, bù jí jiù yǐ. sān nián jiǔ yuè, jǐn yī wèi gé zhí bǎi hù suí quán guāng lù sì gé zhí lù shì qián yǔ xūn shàng yán: xiàn huáng dì dāng gǎi zàng běi jīng zhī tiān shòu shān, yǐ huì yì bù tóng ér zhǐ, èr rén fèi bà rú gù. wǔ nián, dà lǐ shū chéng, wáng jià qián yǔ xūn fù zhí. jǐ shì zhōng jiě yī guàn wèi èr rén jiē kǎo chá chì guān, bù kě huài diǎn zhì. cóng zhī. sì nián, yǒu zhì rén xiàn chéng ōu yáng qīn, jiàn xí shū jí zhāng guì děng yí lìng gěi gào mìng, shàng yǔn zhī, ér qīn wú suǒ jiā shǎng. wǔ nián shí yī yuè, nán níng bó máo liáng jí bǎi hù chén jì, yǐ yì lǐ qiú zhǎng, zhǐ shēng jì yī jí, liáng bù shēng. zhì jiā jìng shí nián, guāng lù sì chú yì wáng fú jǐn yī qiān hù chén shēng, yòu zǔ suí quán zhī shuō, lì qǐng qiān xiàn wáng zǐ gōng zàng yú běi. shàng yòu mìng huì yì. lǐ bù shàng shū lǐ shí gōng bù shàng shū zhào huáng děng, jí lùn qí bù kě, dé qǐn. wèi jǐ, ér yuán shì jiàn shēng zhān wēn zhōu wǔ jǔ dù chéng měi wèi mín bīng mǎ zhōu mì hú guǎng shēng yuán xiāo shí yòng zhì shì qiān shì níng hé, yòu jiǎo qián shuō, tuō míng dì lǐ, qǐng qiān xiǎn líng. shàng shū wāng hóng bó zhī, shàng bù yǔn, mìng lǐ bù huì yì. zōng bó xià yán nǎi yán cǐ shì qián lǐ bù shàng shū xí shū jīn dà xué shì lǐ shí, jiē jí yán yú xī, yòu shàng shū zhào huáng yán yóu qiē zhì, wàng shèng míng dú duàn, wù wèi qún yì suǒ huò. shàng dà wù, xià zhǐ yuē:" qīng yán liáng shì. zhèn fèng shèng mǔ cí xùn, wèi líng bù kě qīng dòng. zòu rǎo zhū rén, běn dāng ná jiū, gū yòu zhī, zài fàn zhě bì zhì zhòng diǎn." jì ér hú guǎng bì shān xiàn tīng xuǎn guān huáng wéi chén děng, yòu shù zòu qiān líng qǐn, shàng lián zhī qí wàng, yǒu xī jì, mìng jǐn yī wèi dǎi xià yù zhì zuì. yú shì qiān líng yī shuō, wú fù jí zhī zhě yǐ. shì nián, guī zhōu nán luó kǒu xún jiǎn xú zhèn, qǐng yú ān lù zhōu jiàn lì jīng shī. shàng xià lǐ bù yì yún: jīng shī zhī jiàn, yú diǎn lǐ wú jù. dāng yī tài zǔ lóng xīng háo zhōu, gǎi zhōu wèi fèng yáng fǔ gù shì, shēng ān lù zhōu wèi fǔ. zhào cóng zhī, mìng gǎi jiàn fǔ, cì míng chéng tiān. ér xú zhèn wú cùn shǎng yě. zhì shí yī nián, ér guǎng píng fǔ jiào shòu zhāng shí hēng shàng yán:" huáng kǎo dāng yǒu tiān xià, qǐng gēng dìng miào hào chēng zōng, zì huáng shàng dàn shēng zhī nián, zhuī gǎi zhōng xiáng nián hào, bù yòng zhèng dé jì nián, yǐ zhāo huáng kǎo shòu mìng zhī fú. huáng shàng dàng xiào gǔ rén, kè mù wèi huáng kǎo shèng xiàng, zhāo xī shì lì, yǐ jué wàn jǐ. réng qǐng shèng mǔ gǎi yī dì fú, zhèng wèi nèi tíng, shàng zhí tài zǐ lǐ, guān jué zhèng shì." yú shì lǐ bù cān zòu qí zuì. shàng zé yǐ dà lǐ jiǔ dìng, shí hēng jiǎ jiàn yán xī jìn, yòu qián zhù jīng shī, zhe fǎ sī xùn wèn. hòu yǐ shí hēng yǒu xīn jí, gū chǐ qí zhí. shí èr nián, shān xī pú zhōu zhū shēng qín zhōng fú guān shàng yán:" xiào zōng zhī tǒng, yǐ qì yú zhèng dé, zé xiàn huáng yú jiào zōng shí wèi' xiōng zhōng dì jí'. bì xià chéng xiàn huáng zhī tǒng, dāng fèng zhī tài miào. jīn zhāng fú jìng nǎi bié chuàng shì miào, yǒng bù dé yǔ zhāo mù zhī cì, shì yōu zhī yě." shàng dà nù, wèi qí huǐ shàng shàn jūn, dà sì bù dào, xià jǐn yī kǎo xùn zhǔ shǐ zhī rén. zhōng fú wàng yì xī ēn, shí wú zhǔ zhě, nǎi mìng bǐ yāo yán lǜ zuò sǐ jī yù. zì shì yán lǐ zhě, zhī xiàn yú wú shǎng, yì shāo shào xī yǐ. zhì hé yuān zhī jiàn shì shì, fēng fāng zhī zōng xiàn wáng, suī qí shuō de shēn, yào jù wú lài zhī yóu, bié jì xiáng zhī.
【嘉靖初议大礼】世宗欲考兴献帝,其议合,得大用者七人,以称大礼用者五人,言大礼用而不终者四人。此王龠州纪之张孚敬传后者也。然用而不终者其人尚多,今略记於后。正德十六年十一月,山东历城县堰头巡检方浚,建言欲考献王,其说与张璁同。此宜与张、桂偕受赏,竟不见登进。继之者为致仕训导陈云章,革退儒士张少连教谕王价,亦不闻优擢。后惟云章为霍韬所荐,起升国子博士,转太仆寺丞而已。此皆进议最先者。稍后有南京通政司经历金述者,以官生入仕与黄绾同,亦疏称张璁之言为是,吏部升为随州知州,致仕去后得起为武昌府同知,至工部员外而止,其位去黄绾远矣。嘉靖三年,原任给事中升佥事陈洸,以议大礼复职,寻以他事遁解原藉为民。七年,霍韬荐起升一级。十二年,南京考察,以贪斥。则韬以忧去,不及救矣。三年九月,锦衣卫革职百户随全、光禄寺革职录事钱予勋上言:献皇帝当改葬北京之天寿山,以会议不同而止,二人废罢如故。五年,大礼书成,王价、钱予勋复职。给事中解一贯谓二人皆考察斥官,不可坏典制。从之。四年,有致仁县丞欧阳钦,荐席书及张、桂等宜另给诰命,上允之,而钦无所加赏。五年十一月,南宁伯毛良及百户陈纪,以议礼求长,旨升纪一级,良不升。至嘉靖十年,光录寺厨役王福、锦衣千户陈昇,又祖随全之说,力请迁献王梓宫葬於北。上又命会议。礼部尚书李时、工部尚书赵璜等,极论其不可,得寝。未几,而缘事监生詹◆、温州武举杜承美为民、兵马周密、湖广生员萧时用、致仕佥事宁河,又剿前说,托名地理,请迁显陵。尚书汪鋐驳之,上不允,命礼部会议。宗伯夏言乃言此事前礼部尚书席书、今大学士李时,皆极言於昔,又尚书赵璜言尤切至,望圣明独断,勿为群议所惑。上大悟,下旨曰:“卿言良是。朕奉圣母慈训,谓陵不可轻动。奏扰诸人,本当拿究,姑宥之,再犯者必置重典。“继而湖广壁山县听选官黄维臣等,又数奏迁陵寝,上廉知其妄,有希冀,命锦衣卫逮下狱治罪。於是迁陵一说,无复及之者矣。是年,归州南逻口巡检徐震,请於安陆州建立京师。上下礼部议云:京师之建,於典礼无据。当依太祖龙兴濠州,改州为凤阳府故事,升安陆州为府。诏从之,命改建府,赐名承天。而徐震无寸赏也。至十一年,而广平府教授张时亨上言:“皇考当有天下,请更定庙号称宗,自皇上诞生之年,追改钟祥年号,不用正德纪年,以昭皇考受命之符。皇上当效古人,刻木为皇考圣像,朝夕侍立,以决万几。仍请圣母改衣帝服,正位内廷,上执太子礼,关决政事。“於是礼部参奏其罪。上责以大礼久定,时亨假建言希进,又潜住京师,著法司讯问。后以时亨有心疾,姑褫其职。十二年,山西蒲州诸生秦锺伏关上言:“孝宗之统,已讫於正德,则献皇於教宗实为‘兄终弟及‘。陛下承献皇之统,当奉之太庙。今张孚敬乃别创世庙,永不得与昭穆之次,是幽之也。“上大怒,谓其毁上讪君,大肆不道,下锦衣拷讯主使之人。锺服妄议希恩,实无主者,乃命比妖言律坐死击狱。自是言礼者,知献谀无赏,亦稍稍息矣。至何渊之建世室,丰坊之宗献王,虽其说得伸,要俱无赖之尤,别纪详之。
dì shè jì jiā jìng shí nián, shàng yú xī yuàn xì dì, lì dì shè dì jì zhī tán. yòng zhòng chūn zhòng qiū cì wù rì. shàng gōng xíng qí bào lǐ. gài yǐ shàng wù wèi zǔ zhì, shè jì jì qī. gù yì wèi cì wù. nèi shè bīn fēng tíng wú yì diàn qí hòu tiān shè hù bù shàng shū huò shì láng zhuān dū xī yuàn nóng wù, yòu lì héng yù cāng, shōu qí suǒ jī yǐ bèi nèi diàn. jí shì miào jiàn xīn xiān cán děng sì. gài yòu tiān zǐ sī shè jì yě, cǐ gèn gǔ shǐ cè suǒ wèi yǒu. zì xī yuàn zhào xīng, xún yíng yǒng shòu gōng yú qí dì, wèi jǐ ér yuán jí gāo yuán děng bǎo diàn jì qǐ. yǐ yuán jí wéi bài tiān zhī suǒ, dāng zhèng cháo zhī fèng tiān diàn yǐ dà gāo yuán wèi nèi cháo zhī suǒ, dāng zhèng cháo zhī wén huá diàn. yòu jiàn qīng fù diàn wèi xíng xiāng zhī suǒ. měi jiàn jīn dà jiào tán, zé shàng bì rì gōng zhì yān. fán rù zhí zhuàn yuán zhū jiǎo chén, jiē fù lì qí páng, jí gé chén yì shū yè gòng shì, bù fù zhì wén yuān gé. gài jūn chén shàng xià, cháo zhēn jiào dòu jǐ sān shí nián, yǔ dì shè jì xiāng zhōng shǐ. zhì mù zōng shào wèi, bù tè yǒng shòu gōng yí wèi mù chǎng, bìng xī yuàn dū nóng dà chén, yì lì cái qù yǐ. xī yuàn nóng wù, fán zhàn dì wǔ qǐng yǒu yú, yì nóng wǔ shí rén lǎo rén sì rén luó fū bā rén, měi rén rì zhī tài cāng mǐ sān shēng, réng fù qí shēn. gēng chù zé cóng yù mǎ jiān zhī liáng cǎo. xiān shì, gōng bù gài nóng shè, zhù niú gōng, zào cāng kù, shùn tiān fǔ suì jìn gǔ zhǒng. bǐ qí jī yě, hù bù yǐ běn nián suǒ rù zhī shù shàng wén. gài zì xià yán" huáng hòu qīn cán" zhī shuō xíng, yú shì nóng sāng bìng jǔ, yǐ fù suì gǔ shén nóng zhī zhèng.
【帝社稷】嘉靖十年,上於西苑隙地,立帝社、帝稷之坛。用仲春、仲秋次戊日。上躬行祈报礼。盖以上戊为祖制,社稷祭期。故抑为次戊。内设豳风亭、无逸殿其后添设户部尚书或侍郎专督西苑农务,又立恒裕仓,收其所积以备内殿。及世庙荐新先蚕等祀。盖又天子私社稷也,此亘古史册所未有。自西苑肇兴,寻营永寿宫於其地,未几而元极高元等宝殿继起。以元极为拜天之所,当正朝之奉天殿;以大高元为内朝之所,当正朝之文华殿。又建清馥殿为行香之所。每建金◆大醮坛,则上必日躬至焉。凡入直撰元诸侥臣,皆附丽其旁,即阁臣亦书夜供事,不复至文渊阁。盖君臣上下,朝真醮斗几三十年,与帝社稷相终始。至穆宗绍位,不特永寿宫夷为牧场,并西苑督农大臣,亦立裁去矣。西苑农务,凡占地五顷有余,役农五十人、老人四人、骡夫八人,每人日支太仓米三升,仍复其身。耕畜则从御马监支粮草。先是,工部盖农舍,筑牛宫,造仓库,顺天府岁进谷种。比其积也,户部以本年所入之数上闻。盖自夏言“皇后亲蚕“之说行,於是农桑并举,以复遂古神农之政。
wèi jǐ, qīn cán lǐ jí fèi, ér nóng wù zé zhōng shì zōng zhī shì yān. jīn xī yuàn gōng diàn jiǔ chè, wéi wú yì bīn fēng shàng cún, réng wèi zhì zūn qīn jià zhī suǒ.
未几,亲蚕礼即废,而农务则终世宗之世焉。今西苑宫殿久撤,惟无逸、豳风尚存,仍为至尊亲稼之所。
jǐng líng gōng sòng shì jiàn jǐng líng gōng yú biàn jīng, fán zǔ zōng dì hòu yù róng, jù chén shè qí zhōng, yǐ biǎo gēng qiáng. suī fēi gǔ zhì, yì hòu zhǔ xiào sī yě. běn cháo shì xiān diǎn zhì jí bèi, dú cǐ lǐ wèi jiǎng. zhí zhì jiā jìng shí wǔ nián, zào xiàn huáng dì miào yú tài miào zhī xùn yú, qí jiù shí yíng jiàn míng shì miào zhě, suì kōng jì wú suǒ yòng, shǐ yí liè hòu liè dì shén xiàng yú qí zhōng, gǎi míng yuē jǐng shén diàn. qí hòu diàn zé yuē yǒng xiào, yǐ shì zūn chóng. gài qián cǐ suī cáng zhī jìn tíng, wèi yǒu zhuān dì zhuān míng yě. zhì shí bā nián, yòu mìng dì hòu jì chén, jù liè jì yú jǐng shén yǒng xiào èr diàn, zuì hé sòng shì suǒ xíng jiù diǎn. zhì èr shí sì nián ér bà, hái qí jì yú fèng xiān diàn. cǐ gōng shén yù suī cún, ér zhāo gào jùn bēn jué jī yǐ. àn jǐng líng gōng zài sòng, bù tè rén zhǔ sì shí zhān lǐ, jí dà chén yù yǒu chú bài, jù xíng yè xiè. shèng cháo quē shì, xìng shì zōng xiū jǔ, ér lǐ shù jiǎn lüè, shí zhě yóu yǒu yí hèn yún.
【景灵宫】宋世建景灵宫於汴京,凡祖宗帝后御容,俱陈设其中,以表羹墙。虽非古制,亦后主孝思也。本朝事先典制极备,独此礼未讲。直至嘉靖十五年,造献皇帝庙於太庙之巽隅,其旧时营建名世庙者,遂空寂无所用,始移列后列帝神像於其中,改名曰景神殿。其后殿则曰永孝,以示尊崇。盖前此虽藏之禁廷,未有专地专名也。至十八年,又命帝后忌辰,俱列祭於景神、永孝二殿,最合宋世所行旧典。至二十四年而罢,还其祭於奉先殿。此宫神御虽存,而昭告骏奔绝迹矣。按景灵宫在宋,不特人主四时瞻礼,即大臣遇有除拜,俱行谒谢。圣朝缺事,幸世宗修举,而礼数简略,识者犹有遗恨云。
pèi tiān pèi shàng dì shì zōng jì fēn sì tiān dì yú nán běi jiāo yǐ, qí hòu yǐ tài zǔ tài zōng bìng pèi tiān wèi fēi lǐ, suì shěng qù tài zōng zhī sì, gài yīn wèi xiàn huáng dì yě. zhì jiā jìng shí qī nián, yú chén fēng fāng yán:" qǐng fǎng gǔ míng táng zhī zhì, rú xiàn huáng zōng hào, yǐ pèi shàng dì." shàng yì shén qiè, suì yǐ qí nián jiǔ yuè jǔ míng táng dà xiǎng lǐ yú dà nèi, zūn xiàn huáng chēng ruì zōng. gèng shàng hào tiān shàng dì hào, wèi huáng tiān shàng dì, ér yǐ ruì zōng pèi xiǎng, gài yòng zhōu lǐ gù shì. àn shàng dì jí tiān, qǐ yǒu fèn sì wèi èr zhī lǐ? cǐ jǔ zài gǔ rén yǐ shǔ zhī lí, zhì yú hào tiān huáng tiān gēng yì míng hào, yóu wéi zhuì cí. gài shì zōng shú chuāi xiàn huáng zhī bù kě pèi tiān, gù yì ér cóng míng táng zhī shuō. zhì mù zōng dēng jí, bìng dà xiǎng lǐ bà zhī, zhēn qiān gǔ zhuō jiàn. sòng huī zōng zhèng hé jiān, shàng yù dì zūn hào, yuē" tài shàng kāi tiān zhí fú yù lì hán zhēn tǐ dào hào tiān yù huáng shàng dì". gài xún zhēn zōng jiù chēng, ér yì yǐ hào tiān zì yě. qí shì yǔ jiā jìng xiāng sì.
【配天配上帝】世宗既分祀天地於南北郊矣,其后以太祖、太宗并配天为非礼,遂省去太宗之祀,盖阴为献皇地也。至嘉靖十七年,谀臣丰坊言:“请仿古明堂之制,如献皇宗号,以配上帝。“上意甚惬,遂以其年九月举明堂大享礼於大内,尊献皇称睿宗。更上昊天上帝号,为皇天上帝,而以睿宗配享,盖用《周礼》故事。按上帝即天,岂有分祀为二之礼?此举在古人已属支离,至於昊天、皇天更易名号,尤为赘词。盖世宗熟揣献皇之不可配天,故抑而从明堂之说。至穆宗登极,并大享礼罢之,真千古卓见。宋徽宗政和间,上玉帝尊号,曰“太上开天执符御历含真体道昊天玉皇上帝“。盖循真宗旧称,而益以昊天字也。其事与嘉靖相似。
huì diǎn shī zài jiā jìng bā nián, kāi jú chóng xiū huì diǎn. shí, fù zǒng cái zhān shì huò tāo děng shàng shū, qí lüè yún:" chén děng jiāng jiù diǎn fān yuè, jiàn hóng wǔ chū nián tiān xià tián é, yǐ zhì hóng zhì shí wǔ nián, rú hú guǎng tián é èr bǎi èr shí wàn, jīn cún èr shí sān wàn, shī é yī bǎi jiǔ shí qī wàn hé nán é tián yī bǎi sì shí sì wàn, jīn cún sì shí yī wàn, shī é yī bǎi sān wàn. zì hóng wǔ zhì jīn bǎi sì shí nián yǐ, tiān xià tián é yǐ jiǎn rú cǐ, zài shù bǎi nián, jiǎn shī bù zhī rú hé. qǐ chì hù bù kǎo dìng. yòu, tiān xià hù kǒu, hóng wǔ chū nián yī qiān liù shí wǔ wàn, hóng zhì sì nián chéng píng yǐ jiǔ, hù jǐn jiǔ bǎi yī shí yī wàn.
【会典失载】嘉靖八年,开局重修会典。时,副总裁詹事霍韬等上疏,其略云:“臣等将旧典翻阅,见洪武初年天下田额,以至弘治十五年,如湖广田额二百二十万,今存二十三万,失额一百九十七万;河南额田一百四十四万,今存四十一万,失额一百三万。自洪武至今百四十年矣,天下田额已减如此,再数百年,减失不知如何。乞敕户部考订。又,天下户口,洪武初年一千六十五万,弘治四年承平已久,户仅九百一十一万。
qǐ chì hù bù xí shí. tiān yī fān fǔ, hóng wǔ chū nián shān xī jìn wáng fǔ suì zhī lù yī wàn dàn, jīn zēng jùn jué ér xià, gòng zhī bā shí qī wàn dàn yǒu qí, zé jiā bā shí qī bèi yǐ. qǐ chì lǐ bù jī zuǎn, bǐ sī jì zhě jì zhī chù zhī. tiān xià wǔ zhí, hóng wǔ chū nián èr wàn bā qiān yú yuán, chéng huà wǔ nián zēng zhì bā wàn yī qiān yú yuán jǐn yī guān, hóng wǔ chū nián èr bǎi yī shí yī yuán, jīn zēng yī qiān qī bǎi yú yuán. cǐ chéng huà yǐ qián ěr. ruò hóng zhì yǐ hòu, shàng wèi zhī jí yě, qǐ chì bīng bù jī zuǎn, bǐ sī jì zhě hé yǐ chù zhī. zài, àn nèi chén jiān jú guān, zǔ xùn zhì zhí shén xiáng. wéi hóng zhì nián jiān, rú chén shī kǎo, bù jí zuǎn shù, zhì huáng zǔ shèng zhì bù dé ér zhī. qǐ chì lǐ bù xíng sī lǐ jiān bèi zhā hóng wǔ nián zhí zhǎng yuán shù liè shèng lái qīn chāi shì lì jí jīn rì yuán shù, sòng guǎn xiū zuǎn. chén děng guān zhōu lǐ nèi jiān tǒng tiān guān, jīn jiān jú shì lì duō yóu lǐ bù. ruò zūn zǔ xùn tiān xiū nèi chén zhí zhǎng, yì shèng cháo lǐ yǐ zhì zhì zhī yì. zhì xíng gōng èr bù, dū chá yuàn lěi nián jiàng yì zhī zhì, guān fǔ gōng yìng zhī shì, sì fāng wù liào zhī zhǔn, lǜ lìng yì tóng zhī yí, tài zǔ jù yǒu dìng diǎn zài. wéi hóng zhì jiān yōng chén wǔ zhì, gèng wéi xīn lì, jǐn huài chéng xiàn, qǐ chì tíng chén xuē chì, dìng jī nián zhī lòu." dé zhǐ: lìng gè yá mén bèi xí yán gé dìng shù sòng fù wén guǎn. àn huò shū zuì qiè shí bì. zhì chá kǎo nèi guān rǒng làn, yóu wéi chī jǐn. shì zōng suī yú yǔn yán jī, qì zhì shū chéng, yóu xún hóng zhèng zhī jiù. zhì jīn shàng zài xiū shí, zé jiāng líng gōng wéi zhèng, jiāo jù kē sì, wéi kǒng shāo shī qí huān. yù rú huò wèi yá chāng yán kān bǔ, nán yǐ. xī zāi.
乞敕户部檄实。天一藩府,洪武初年山西晋王府岁支禄一万石,今增郡爵而下,共支八十七万石有奇,则加八十七倍矣。乞敕礼部稽纂,俾司计者计之处之。天下武职,洪武初年二万八千余员,成化五年增至八万一千余员;锦衣官,洪武初年二百一十一员,今增一千七百余员。此成化已前耳。若弘治已后,尚未之及也,乞敕兵部稽纂,俾司计者何以处之。再,按内臣监局官,《祖训》置职甚详。惟弘治年间,儒臣失考,不及纂述,致皇祖圣制不得而知。乞敕礼部行司礼监备查、洪武年职掌员数、列圣来钦差事例、及今日员数,送馆修纂。臣等观《周礼》内监统天官,今监局事例多由礼部。若遵《祖训》添修内臣职掌,亦圣朝礼以制治之意。至刑、工二部,都察院累年匠役之制,官府供应之式,四方物料之准,律令异同之宜,太祖俱有定典在。惟弘治间庸臣舞智,更为新例,尽坏成宪,乞敕廷臣削斥,订积年之陋。“得旨:令各衙门备檄沿革定数送付文馆。按霍疏最切时弊。至查考内官冗滥,尤为吃紧。世宗虽俞允严稽,迄至书成,犹循弘正之旧。至今上再修时,则江陵公为政,交惧榼寺,惟恐稍失其欢。欲如霍渭厓昌言刊补,难矣。惜哉。
bó zhèng dà lǐ dà lǐ dìng hòu, jǔ cháo jiān kǒu. ér yuǎn wài xià lì. jí chāng yán yǐ jiū qí fēi zhě, yòu èr rén. jiā jìng jiǔ nián, fú jiàn píng hé zhī xiàn wáng lù zhě, shū qǐng jiàn xiàn dì miào yú ān lù, fēng chóng rén wáng yǐ zhǔ qí sì, bù dàng kǎo xiàn dì, bó xiào zōng, yǐ shè èr běn zhī xián. zōng fān zhī zǐ, yǒu yòu ér qí yí zhě, dāng yù yǎng gōng zhōng, yǐ bèi chǔ èr zhī wèi. shàng chì qí yán, xià xún àn yù shǐ dǎi zhì. bǐ shū xià, zé lù yǐ xiān jiě yìn guī yǐ. yù shǐ zuò yǐ bì nàn zài táo lǜ, zhào bà zhí bù xié. àn lù qián fēng chóng rén zhī shuō, jí shàng chū nián yáng tíng hé yì yě cì yù yǎng zōng zi zhī shuō, jí tā rì xuē kǎn suǒ jiàn bái yě. yáng xuē jù méng zhòng qiǎn, ér lù yǐ xiǎo chén shàn xìng cǐ yì, qiě qí shí míng lún dà diǎn yǐ bān xíng yú nián, cōng zhèng wèi shǒu kuí, è wèi cì fǔ, bù wén qǐ ér xiāo suì chāng yán, shǐ lù jǐn yǐ wēi zuì xíng, qí rén yì xìng yǐ. zhì shí yī nián, yuán rèn shān xī huò zhōu zhī zhōu chén cǎi zhě, yòu shàng yán:" zǔ xùn' xiōng zhōng dì jí', zhǐ tóng fù ér yán ěr. wǔ zōng yí zhào wèi bì xià nǎi xiào zōng qīn dì xìng xiàn wáng zhī zhǎng zǐ, lún xù dāng lì. fēi yǔ wǔ zōng wèi' xiōng zhōng dì jí' yě. yáng tíng hé wù zhǔ pú yì yǔ chū zhào zì xiāng máo dùn, zhāng fú jìng wèi bì xià bù dàng jì sì xiào zōng, zhǐ jì tǒng yú wǔ zōng, yīn yǐ wéi' xiōng zhōng dì jí', shì jiē wú jī, nán yǐ shī zhū zōng miào. jì míng zhī qí fēi, yòu chéng xuē kǎn zhī móu, yǐ yīn huài zǔ zōng chéng fǎ. yáng tíng hé suī méng chì fá, ér xīn jī bù míng. zhāng fú jìng shǒu kāi yì lǐ zhī duān, ér nǎi nà yí zǔ xùn, wū wǎng xiān dì, yí wù shèng gōng, dāng xiān zhèng diǎn xíng. qǐ jiāng míng lún dà diǎn suǒ zài shì qíng qīng zhòng, gè lùn rú lǜ." shū shàng, shàng dà nù, wèi dà diǎn zhèn suǒ cái dìng, xíng tiān xià jiǔ yǐ, nǎi zhé gǎn wàng yì, mìng jǐn yī wèi dǎi sòng fǎ sī kǎo xùn. chén cǎi cǐ lùn, yòu bìng xīn dū yǒng jiā yì lùn yī gài xiān fān, qí cí biàn ér jué, nǎi yì wú bó zhī zhě. shí, yǒng jiā yǐ xiàn xuē kǎn fǔ qù guó, guì ān rén yòu bìng sǐ. nèi gé fǔ chén, wéi fāng nán hǎi wèi yì lǐ guì rén, rán ér xīn rù, yòu xìng hé yì, bù yuàn yú rén jìng yě. gài dà lǐ suī dìng, bù xuán zhǒng ér jí fēn fēn ruò cǐ, kuàng hòu shì hū! xiàn dì chēng zōng xiàn huáng dì zhī chēng zōng yě, fēi zhāng guì yì yě, shǐ yú hé yuān zhī shì shì. zhì sì nián yuān fù shēn qián shuō, shàng huò zhī, xià qí shì lǐ bù huì yì. shí, xí shū xīn yǐ yì lǐ dé shàng juàn, bài zōng bó, lì zhǐ, qiě yuē:" xī zhě xiàn kǎo guān dé diàn chéng, yī shì liú huì yù gèng diàn míng, yǐ méng shèng duàn. fā shù biān wèi. chén shàng yì yuē: jiǎ shǐ zhāng cōng guì è wèi xiàn dì kě yǐ rù tài miào, fēi dú zhū chén yù zhū, chén dāng xiān rǎng bì zhū zhī. jīn hé yuān yù yǐ yù dìng diàn míng gǎi tóng wén wǔ shì shì, chén mèi sǐ yǐ wéi bù kě." shàng bù yǔn. zhì xué shì cōng è jí tài zǎi liào jì xián lì yán qí fēi, qiě gòng qǐng zhòng zhì yuān zuì, yóu bù xǔ. zhì bīng bù shàng shū jīn xiàn mín, nǎi tiáo tíng wèi bié miào jīng shī zhī shuō, shàng shǐ yǔn xíng. zhì shí wǔ nián, yòu mìng gǎi shì miào wèi xiàn huáng dì miào, yǔ jiǔ miào bìng liè.
【驳正大礼】大礼定后,举朝缄口。而远外下吏。及昌言以纠其非者,又二人。嘉靖九年,福建平和知县王禄者,疏请建献帝庙於安陆,封崇仁王以主其祀,不当考献帝,伯孝宗,以涉二本之嫌。宗藩之子,有幼而岐嶷者,当预养宫中,以备储贰之位。上斥其言,下巡按御史逮治。比疏下,则禄已先解印归矣。御史坐以避难在逃律,诏罢职不斜。按禄前封崇仁之说,即上初年杨廷和议也;次预养宗子之说,即他日薛侃所建白也。杨、薛俱蒙重谴,而禄以小臣擅兴此议,且其时《明伦大典》已颁行逾年,璁正位首揆,萼为次辅,不闻起而嚣谇昌言,使禄仅以微罪行,其人亦幸矣。至十一年,原任山西霍州知州陈采者,又上言:“《祖训》‘兄终弟及‘,指同父而言耳。武宗遗诏谓陛下乃孝宗亲弟兴献王之长子,伦序当立。非与武宗为‘兄终弟及‘也。杨廷和误主濮议与初诏自相矛盾,张孚敬谓陛下不当继嗣孝宗,止继统於武宗,因以为‘兄终弟及‘,事皆无稽,难以施诸宗庙。既明知其非,又□成薛侃之谋,以阴坏祖宗成法。杨廷和虽蒙斥罚,而心迹不明。张孚敬首开议礼之端,而乃那移《祖训》,诬罔先帝,疑误圣躬,当先正典刑。乞将《明伦大典》所载事情轻重,各论如律。“疏上,上大怒,谓大典朕所裁定,行天下久矣,乃辄敢妄议,命锦衣卫逮送法司拷讯。陈采此论,又并新都、永嘉议论一概掀翻,其词辨而谲,乃亦无驳之者。时,永嘉以陷薛侃甫去国,桂安仁又病死。内阁辅臣,唯方南海为议礼贵人,然而新入,又性和易,不愿与人竞也。盖大礼虽定,不旋踵而即纷纷若此,况后世乎!【献帝称宗】献皇帝之称宗也,非张、桂意也,始於何渊之世室。至四年渊复申前说,上惑之,下其事礼部会议。时,席书新以议礼得上眷,拜宗伯,力止,且曰:“昔者献考观德殿成,医士刘惠欲更殿名,已蒙圣断。发戍边卫。臣上议曰:假使张璁、桂萼谓献帝可以入太庙,非独诸臣欲诛,臣当先攘臂诛之。今何渊欲以御定殿名改同文武世室,臣昧死以为不可。“上不允。至学士璁、萼及太宰廖纪咸力言其非,且共请重治渊罪,犹不许。至兵部尚书金献民,乃调停为别庙京师之说,上始允行。至十五年,又命改世庙为献皇帝庙,与九庙并列。
qí chēng zōng fù miào, shàng xīn zhī qí bù kě, yì bù fù zài yì. jì ér yóu yǒu qǐng zhě, shàng yán zhì lùn sǐ, shì qǐn jiǔ yǐ. zhí zhì shí qī nián sì yuè, yuán rèn tōng zhōu tóng zhī fēng fāng, suì qǐng jiā zūn huáng kǎo xiàn huáng dì chēng zōng, lǐ míng táng yǐ pèi shàng dì. lǐ bù shàng shū yán sōng fù zòu: wèi pèi dì dāng rú suǒ zòu, chēng zōng zé wèi ān. shàng bì yù xíng fāng yán. hù bù chén shì láng táng zhòu, lì chí yǐ wéi bù kě, shàng zhèn nù, xià zhòu yù xùn zhì. yú shì yán sōng děng gǎi kǒu fèng mìng, jìn xiàn huáng wèi zōng, yī rú fāng yì. fāng fù fēng xī, yǐ hàn lín xué shì lǜ xiū zhuàn yáng shèn děng zhū cí chén, yú jiā jìng èr nián, tòng kū què xià, hàn mén cháng guì, lì biàn kǎo xìng xiàn zhī fēi, tíng zhàng bīn sǐ, xià yù yuǎn shù. zhì jiā jìng shí liù nián, ēn zhào dà pèi, bù yì shè hái, shàng xǔ jǐn hái zhū chén, dú fēng xī yáng shèn děng bù yòu. shì nián, xī jí zú yú shù suǒ. fāng zhī rù dōu xiàn yú, jù qí fù mò shí shàng wèi xiǎo xiáng yě, bù zhōng bù xiào, yǒng yú wèi è, yī zhì yú cǐ. shàng jì yǐ xiàn huáng míng táng pèi shàng dì, chēng zōng rù miào, jū wǔ zōng zhī shàng, shèng yì shǐ dà qiè, wú yí hèn. ér fāng réng bà guī tián lǐ, lǎo sǐ bù xù.
其称宗祔庙,上心知其不可,亦不复再议。继而犹有请者,上严治论死,事寝久矣。直至十七年四月,原任通州同知丰坊,遂请加尊皇考献皇帝称宗,礼明堂以配上帝。礼部尚书严嵩覆奏:谓配帝当如所奏,称宗则未安。上必欲行坊言。户部臣侍郎唐胄,力持以为不可,上震怒,下胄狱讯治。於是严嵩等改口奉命,进献皇为宗,一如坊议。坊父丰熙,以翰林学士率修撰杨慎等诸词臣,於嘉靖二年,痛哭阙下,撼门长跪,力辨考兴献之非,廷杖濒死,下狱远戍。至嘉靖十六年,恩诏大霈,部议赦还,上许尽还诸臣,独丰熙、杨慎等不宥。是年,熙即卒於戍所。坊之入都献谀,距其父殁时尚未小祥也,不忠不孝,勇於为恶,一至於此。上既以献皇明堂配上帝,称宗入庙,居武宗之上,圣意始大惬,无遗恨。而坊仍罢归田里,老死不叙。
fāng sù yǒu wén wú xíng, yǐ gù shì huáng yòng qí yán, báo qí rén. shèng zāi shén zāi! fāng guī, zhì shí bā nián, yòu shàng qìng yún yǎ shī yī zhāng, mìng fù shǐ guǎn, ér fāng zhōng bù zhào. fāng zì cún lǐ, zhè zhī yín rén, jǔ jiè yuán gāo dì, chū wèi nán kǎo gōng láng, zhé shì guān, xuán yǐ chá bà. jì liǎng xiàn chǎn bù shòu, jū jiā yì hěn lì, bù wéi xiāng lǐ suǒ róng. chū yóu wú yuè jiān, yǐ shàn shū zhī míng, shāo yòng zì jǐ. ér yú rén jiāo duō bù zhōng, ǒu yǒu bù xié, zhé wéi wén zǔ zhī yú jiǔ yōu. wǎn nián yóu shén. rén jiē yàn zēng zhī, kùn è yǐ sǐ. lóng qìng yuán nián, lǐ kē jǐ shì zhōng wáng zhì jiàn yì yù fèng huán ruì zōng yú shì shì, shàng bù yǔn. zhì jīn shàng dēng jí, lǐ kē dōu jǐ shì lù shù dé, yòu shū yán mù zōng fù miào, zé xuān zōng dāng tiāo, bù rú réng yǐ shì miào sì ruì zōng, ér miǎn tiāo xuān zōng. shì suī bù xíng, shí zhě wěi zhī.
坊素有文无行,以故世皇用其言,薄其人。圣哉神哉!坊归,至十八年,又上《庆云雅诗》一章,命付史馆,而坊终不召。坊字存礼,浙之鄞人,举解元高第,初为南考功郎,谪是官,旋以察罢。既两献谄不售,居家益狠戾,不为乡里所容。出游吴越间,以善书知名,稍用自给。而与人交多不终,偶有不谐,辄为文诅之於九幽。晚年尤甚。人皆厌憎之,困阨以死。隆庆元年,礼科给事中王治建议欲奉还睿宗於世室,上不允。至今上登极,礼科都给事陆树德,又疏言穆宗祔庙,则宣宗当祧,不如仍以世庙祀睿宗,而免祧宣宗。事虽不行,识者韪之。
shào jīng bāng jī yì lǐ míng lún dà diǎn xíng hòu, zhāng cōng bèi hé qiǎn guī, xún jí zhào hái. xíng bù yuán wài shào jīng bāng zhě, yǐ yáng yuè rì shí shàng yán:" yì lǐ guì dāng, yòng rén guì gōng. bì xià sī yì lǐ zhī chén, shì bù yǐ suǒ yì zhě wèi gōng lǐ yě. fū lǐ wéi dāng, nǎi kě wàn shì bù yì. shǐ suǒ yì fēi gōng lǐ, zé gù kě shǒu yě, yì kě biàn yě kě chéng yě, yì kě huǐ yě. bì xià guǒ yǐ lǐ wèi zhì dāng, yù zǐ sūn shì shǒu, mò ruò hòu qí lài yǔ, quán qí zhōng shǐ, yǐ dá yì lǐ zhè gōng. rán hòu zhuān xuǎn shuò dé, zhì zhū zuǒ yòu, shǐ wàn nián zhī hòu, miào hào shì zōng, bù yì měi hū!" shàng dà nù, wèi zhèn sī yì lǐ zhū chén, zì bǐ máo jiāo zhī jiàn, shàn shàng wú lǐ, dǎi xià zhào yù xùn zhì. yǐ qǐng fù fǎ sī nǐ zuì, shàng yǐ fēi cháng fàn bù bì nǐ, jìng fā biān wèi chōng jūn. jīng bāng zhī shū, yǔ jiǎn ér gāi. jí zhāng guì wén zhī, yì wú cí zhì biàn. dàn rén zhǔ shēng qián, wèi yǒu chén xià zhé nǐ shì hào zhě, wéi cáo wèi dà chén, yù zūn míng dì wèi liè zǔ, yí qiān gǔ xiào duān. jīng bāng gǎn yú yīng zhǔ chū nián, sì yán zhì cǐ, jí máo jiāo suǒ bù dào yě. ér jǐn yǐ shù xíng, qǐ" shì zōng" èr zì, yǐ mò qì shèng zhōng, suì cóng mò jiǎn yǔ? qí hòu shàng shēng xiá, miào hào" jìng fú" èr zì. ruò jīng bāng zhě, gù de qì zhī xiān yé?
【邵经邦讥议礼】《明伦大典》行后,张璁被劾遣归,寻即召还。刑部员外邵经邦者,以阳月日食上言:“议礼贵当,用人贵公。陛下私议礼之臣,是不以所议者为公礼也。夫礼惟当,乃可万世不易。使所议非公礼,则固可守也,亦可变也;可成也,亦可毁也。陛下果以礼为至当,欲子孙世守,莫若厚其赉与,全其终始,以答议礼这功。然后专选硕德,置诸左右,使万年之后,庙号世宗,不亦美乎!“上大怒,谓朕私议礼诸臣,自比茅焦之谏,讪上无礼,逮下诏狱讯治。已请付法司拟罪,上以非尝犯不必拟,竟发边卫充军。经邦之疏,语简而该。即张、桂闻之,亦无辞置辨。但人主生前,未有臣下辄拟谥号者,惟曹魏大臣,预尊明帝为烈祖,贻千古笑端。经邦敢於英主初年,肆言至此,即茅焦所不道也。而仅以戍行,岂“世宗“二字,已默契圣衷,遂从末减与?其后上升遐,庙号“竟符“二字。若经邦者,固得气之先耶?
gēng zhèng diàn míng tài zǔ chū dìng dà cháo huì zhèng diàn yuē fèng tiān diàn, mén míng yì rú zhī.
【更正殿名】太祖初定大朝会正殿曰奉天殿,门名亦如之。
qí hòu, wén huáng yíng běi jīng, suì réng qí míng. huǐ yú huǒ. shì zōng gèng qí míng yuē huáng jí, ér huá gài diàn zé yuē zhōng jí, jǐn shēn diàn yuē jiàn jí, gài qǔ hóng fàn zhī yì. ér yì zhě yǐ wéi hóng fàn zhōng gèng yǒu liù jí, zì miàn xiāng tóng, yì yì bù měi. rán shàng fāng qīn dìng lǐ yuè, báo shì bǎi wáng, shǎo wǔ jí lì mí, wú jiù zhèng zhě. zhì lóng qìng chū yuán, ér yù shǐ zhāng jiǎ qǐng gǎi réng tài zǔ jiù hào. shí, gāo yí wèi dà zōng bó, yǐ wéi huáng kǎo suǒ dìng, qiě yí zhào zhōng duō suǒ gǎi zhèng, dú bù jí diàn míng, qǐ cún zhī, yǐ cún" sān nián wú gǎi" zhī yì. suì bù guǒ yì. àn tài zǔ" fèng tiān" èr zì, shí qiān gǔ dú jiàn, wàn shì bù kě yì. yǐ gù zǔ xùn zhōng yún:" huáng dì suǒ zhí dà guī, shàng lòu' fèng tiān fǎ zǔ' sì zì, yù qīn wáng zūn xíng zhě, bì shǒu bǐng cǐ guī, shǐ shòu qí bài. yǐ zhì chén xià gào chì mìng zhòng, bì shǒu yún' fèng tiān chéng yùn huáng dì'." tài zōng jì zhī, yī qiè fēng bài zhū gōng chén, bì yuē" fèng tiān jìng nán". qí cì yuē" fèng tiān yì wèi fèng tiān yì yùn".
其后,文皇营北京,遂仍其名。毁於火。世宗更其名曰皇极,而华盖殿则曰中极,谨身殿曰建极,盖取《洪范》之义。而议者以为《洪范》中更有六极,字面相同,意义不美。然上方亲定礼乐,薄视百王,少忤即立糜,无救正者。至隆庆初元,而御史张槚请改仍太祖旧号。时,高仪为大宗伯,以为皇考所定,且遗诏中多所改正,独不及殿名,乞存之,以存“三年无改“之义。遂不果易。按太祖“奉天“二字,实千古独见,万世不可易。以故《祖训》中云:“皇帝所执大圭,上镂‘奉天法祖‘四字,遇亲王尊行者,必手秉此圭,始受其拜。以至臣下诰、敕命中,必首云‘奉天承运皇帝‘。“太宗继之,一切封拜诸功臣,必曰“奉天靖难“。其次曰“奉天翊卫、奉天翊运“。
zhì liè shèng suǒ fēng zhě, wú lùn wèi gōng xūn, wèi ēn zé, wéi wén wǔ, yì bì" fèng tiān" wèi hào, zhì jīn bù gǎi. ruò huáng jí jiàn jí běn shǔ yī yì, ér zhōng jí yóu wéi wú chū.
至列圣所封者,无论为功勋,为恩泽,为文武,亦必“奉天“为号,至今不改。若皇极、建极本属一义,而中极尤为无出。
mù zōng chū yuán, wèi rěn jù gǎi, yú shèng xiào yí rán. jīn diàn yǔ mén zài lí zhù róng, dǐng jiàn zài ěr, réng yòng tài zǔ chū hào, yì shì jī huì shǐ rán. yǒu shí dà chén, bì yǒu qǐ ér jiàn míng zhě. wán yán shì shàng jīng gōng diàn, qí zhèng qǐn qǔ míng qián yuán diàn, gài xí táng shì jiù hào. zhì tiān juàn yuán nián, gǎi míng huáng jí diàn, zé wáng jīn xiān yǐ chēng zhī, yóu wéi bù diǎn. zhāng shì yù shū hòu, yuán rèn shān dōng fù shǐ wáng shì zhēn. yì yǒu fù diàn míng shū, bù yǔn xǔ.
穆宗初元,未忍遽改,於圣孝宜然。今殿与门再罹祝融,鼎建在迩,仍用太祖初号,亦是机会使然。有识大臣,必有起而建明者。完颜氏上京宫殿,其正寝取名乾元殿,盖袭唐世旧号。至天眷元年,改名皇极殿,则亡金先已称之,尤为不典。张侍御疏后,原任山东副使王世贞。亦有《复殿名疏》,不允许。
qí yǔ zhāng shì yù tóng shí, zé yǒu tài jiàn lǐ fāng. qǐng gǎi nán běi jiāo hé sì tiān dì rú guó chū diǎn zhì, lǐ chén yì zhí bù xǔ. gài yǐ yì chū zhōng guān. qí hòu, jīn shàng jiǎ shēn yì chóng sì chén xiàn zhāng yú kǒng miào. lǐ chén wèi shěn lǐ, yì yí dà kē zhāng hóng zhǔ zhī, bù kěn xíng. ér nèi gé jìng piào fā duō guān, huì yì yǔn sì, yóu shì yǔ zhèng fǔ bù xié. qí shì yǔ lóng qìng zhōng lǐ fāng zhèng xiāng lèi. lǐ fāng zhě néng dú shū, xǐ jiàn zhēng, mù zōng yú yù dǐ, dài téng xiáng bǐng shì, yì fā shū, lǚ zhǐ shàng guò jǔ, jī jiǔ bù néng píng, nǎi zhàng zhī bǎi, xià fǎ sī lùn zhǎn, xíng guān máo kǎi děng lì zhēng zhī bù néng dé. qí rén yì jīn yīng tán chāng zhī liú yà yě.
其与张侍御同时,则有太监李芳。请改南北郊合祀天地如国初典制,礼臣亦执不许。盖以议出中官。其后,今上甲申议崇祀陈献章於孔庙。礼臣为沈鲤,亦疑大榼张宏主之,不肯行。而内阁竟票发多官,会议允祀,由是与政府不协。其事与隆庆中李芳正相类。李芳者能读书,喜谏诤,穆宗於裕邸,代滕祥柄事,益发舒,屡指上过举,积久不能平,乃杖之百,下法司论斩,刑官毛恺等力争之不能得。其人亦金英、覃昌之流亚也。
zhāng hóng jì féng bǎo bǐng shì, yì yǒu chēng yú shí.
张宏继冯保柄事,亦有称於时。
yù zhī gōng chū, shì zōng zhī jiàn shì miào yě, xiān míng shì shì, yǐ fèng huáng kǎo xiàn huáng zhī sì. jì yǐ shì zì ài hòu shì chēng zōng, gǎi jiàn xiàn huáng dì miào. jí ér xiàn huáng fù miào chēng zōng, suì bì shì miào bù fù sì. zhì jiā jìng sì shí sì nián, jiù miào zhù chǎn zhī, shàng dà yuè, gēng míng yù zhī gōng. qīn dìng sì yí, rì gōng shàn rú nèi diàn. sì shí suì mù dà xiǎo jié chén, shēng bó zhū pǐn rú miào sì. mù zōng jí wèi, lǐ chén yǐ xiàn huáng yǐ tóng liè shèng lín xiǎng, zé yù zhī zhī sì kě bà. kuàng zōng miào cháng lǐ rú sì mèng dà jiá, zhǐ xíng yú tài miào jié chén jì chén, zhǐ xíng yú nèi diàn guó yǒu dà shì, zhǐ gào tài miào huò nèi diàn. wèi yǒu bìng gào zhě. jīn wú suǒ bù jì gào, zé liè shèng xiān dì, jiāng hé yǐ chù zhī? zhì yú rì gōng zhī shàn, yí fǎng nán jīng fèng xiān diàn tài zǔ lì, rú jiù fèng shè, yǐ cún yǒu jǔ mò fèi zhī yì. shàng mìng rú suǒ yì, ér yì zhě yóu yǐ rì shàn wèi dú yún. àn yù zhī zhī sì, qù shì zōng shàng xiān jǐn zā suì. shuō zhě wèi shàng chūn qiū gāo, yù fǎng hàn yuán miào yì guān gù shì, cún cǐ jiù cháo zhào jǔ shèng diǎn, mò shì yì yú hòu, bài zūn fèng mí miào, chuán zhī zǐ sūn, wèi zhōng xīng yuán sì, rú hàn guāng wǔ jìn wǔ dì wàn shì zhēng cháng zhāng běn. jí gǎi tài zōng wèi chéng zǔ, yì shèng yì lǜ jí cǐ ěr. wèi zhī rán fǒu?
【玉芝宫】初,世宗之建世庙也,先名世室,以奉皇考献皇之祀。既以世字碍后世称宗,改建献皇帝庙。即而献皇祔庙称宗,遂闭世庙不复祀。至嘉靖四十四年,旧庙柱产芝,上大悦,更名玉芝宫。钦定祀仪,日供膳如内殿。四时岁暮、大小节辰,牲帛诸品如庙祀。穆宗即位,礼臣以献皇已同列圣临享,则玉芝之祀可罢。况宗庙常礼如四孟大袷,止行於太庙;节辰忌辰,止行於内殿;国有大事,止告太庙或内殿。未有并告者。今无所不祭告,则列圣先帝,将何以处之?至於日供之膳,宜仿南京奉先殿太祖例,如旧奉设,以存有举莫废之义。上命如所议,而议者犹以日膳为渎云。按玉芝之祀,去世宗上仙仅匝岁。说者谓上春秋高,欲仿汉原庙衣冠故事,存此旧朝肇举盛典,默示意於后,稗尊奉祢庙,传之子孙,为中兴元祀,如汉光武、晋武帝万世烝尝张本。即改太宗为成祖,亦圣意虑及此耳。未知然否?
zhāi gōng xī yuàn gōng diàn, zì shí nián xīn mǎo jiàn xìng, yǐ zhì rén xū fán sān shí yú nián, qí jiān chuàng zào bù chuò, míng hào yǐ bù shèng shū. zhì rén xū wàn shòu gōng zài jiàn zhī hòu, qí jiān kě jì zhě, rú sì shí sān nián jiǎ zǐ, chóng jiàn huì xī chéng huá děng diàn, bǎo yuè děng tíng jì chéng, gǎi huì xī wèi yuán xī yán nián diàn sì shí sì nián zhēng yuè, jiàn jīn dà diǎn yú yuán dōu diàn, yòu xiè tiān cì wán yào yú tài jí diàn jí zǐ huáng diàn, cǐ sān diàn yòu xiān qī chuàng zhě zhì sì shí sì nián chóng jiàn wàn fǎ bǎo diàn, míng qí zhōng yuē shòu qì, zuǒ yuē fú shě, yòu yuē lù shě, zé gōng chéng shén dà, gè chén jù zhān shǎng zhì sì shí wǔ nián tiān yuè, yòu jiàn zhēn qìng diàn, sì yuè zǐ jí diàn zhī shòu qīng gōng chéng, zài shì zhě jù shòu shǎng, zé shàng yǐ bù yù yǐ. jiǔ yuè, yòu jiàn qián guāng diàn, rùn shí yuè zǐ chén gōng chéng, bǎi guān shàng biǎo chēng hè, shí shàng jí yǐ jí, suī hè ér wèi bì néng yù yǐ. zì shì zōng shēng xiá wèi zā yuè, xiān chè gè gōng diàn jí mén suǒ xuán biǎn é, yǐ cì jiàn chāi cái mù. mù zōng yù yǐ zǐ jí gōng cái, chóng jiàn xiáng fèng lóu, yīn gōng kē dōu jǐ shì zhōng féng chéng néng lì jiàn ér zhǐ. wèi lì shǔ nián, wéi cún huài yuán duàn chǔ ér yǐ.
【斋宫】西苑宫殿,自十年辛卯渐兴,以至壬戌凡三十余年,其间创造不辍,名号已不胜书。至壬戌万寿宫再建之后,其间可纪者,如四十三年甲子,重建惠熙、承华等殿,宝月等亭既成,改惠熙为元熙延年殿;四十四年正月,建金◆大典於元都殿,又谢天赐丸药於太极殿及紫皇殿,此三殿又先期创者;至四十四年重建万法宝殿,名其中曰寿憩,左曰福舍,右曰禄舍,则工程甚大,各臣俱沾赏;至四十五年天月,又建真庆殿,四月紫极殿之寿清宫成,在事者俱受赏,则上已不豫矣。九月,又建乾光殿,闰十月紫宸宫成,百官上表称贺,时上疾已亟,虽贺而未必能御矣。自世宗升遐未匝月,先撤各宫殿及门所悬扁额,以次渐拆材木。穆宗欲以紫极宫材,重建翔凤楼,因工科都给事中冯成能力谏而止。未历数年,惟存坏垣断础而已。
gài zī dì wéi wén huáng dì qián dǐ jiù gōng, yīn ér rù shào dà wèi, qiě zì yǒng lè yǐ lái, wú lùn shēng xiá, jí pín yù wú yī gào yǔn yú cǐ zhě, gù shàng yì wèi jí dì ér ān zhī. jìn yào chū qǐ, mìng míng wèi rén shòu diàn, tā rú hóng yīng léi tán, shàng yǒu dǎo bì zhì. rú níng dào léi xuān, shàng huà rì cháng yù, jiē wú jī kě wèn. wéi qīng fù diàn zé zhěng lì rú gù, wài mén yuē xiān fāng, yuē dān xīn, nèi tíng yuē jǐn fāng, yuē cuì fēn, liú quán shí liáng, pō shén yōu zhì.
盖兹地为文皇帝潜邸旧宫,因而入绍大位,且自永乐以来,无论升遐,即嫔御无一告殒於此者,故上意为吉地而安之。禁药初起,命名为仁寿殿,他如洪应雷坛,上有祷必至。如凝道雷轩,上画日常御,皆无迹可问。惟清馥殿则整丽如故,外门曰仙芳,曰丹馨,内亭曰锦芳,曰翠芬,流泉石梁,颇甚幽致。
qiě sōng bǎi liè zhí, méng mì bì kōng, yòu bǎi huì luó zhí yú tíng jiān, huā shí zé jīn shàng yì shí yī yóu xìng. gài qí dì yòu yǔ wàn shòu gōng shāo gé, gù dé miǎn yān. dú lián chāng gōng cí, shù shì hòu wǔ xiè yóu cún, zhuǎn yǎn yǐ chéng màn cǎo, bēi fū! jīn xī yuàn qí gōng, dú dà gāo yuán diàn yǐ yǒu sān qīng xiàng shè, zhì jīn chóng fèng zūn yán, nèi gōng gōng bì xí dào jiào zhě, jù yú qí zhōng yǎn chàng kē yí. qiě wǎng suì shì zōng xiū xuán yù róng zài yān, gù yì bù fèi. zhì wàn lì gēng zǐ wǔ yuè, hū xià zhǐ lìng jiàn xīn, fán fèi wù liào yín èr shí wàn gōng jiàng yín shí wàn, bù guò yóu qī yī fān ér yǐ. rán zé xiū qì gèng dāng fèi jǐ hé? nǎi zhī dāng shí xú wén zhēn lì zhǔ huǐ, wèi wèi wú jiàn.
且松柏列植,蒙密蔽空,又百卉罗植於庭间,花时则今上亦时一游幸。盖其地又与万寿宫稍隔,故得免焉。读《连昌宫》词,数世后舞榭犹存,转眼已成蔓草,悲夫!今西苑齐宫,独大高元殿以有三清像设,至今崇奉尊严,内宫宫婢习道教者,俱於其中演唱科仪。且往岁世宗修玄御容在焉,故亦不废。至万历庚子五月,忽下旨令见新,凡费物料银二十万、工匠银十万,不过油漆一番而已。然则修葺更当费几何?乃知当时徐文贞力主毁,未为无见。
wú yì diàn shì zōng chū jiàn wú yì diàn yú xī yuàn, yì yǐ bīn fēng tíng. gài qǔ shī shū zhōng yì, yǐ zhòng nóng wù. ér shí lǜ dà chén yóu yàn qí zhōng, yòu mìng gé chén lǐ shí dí luán bèi, zuò jiǎng bīn fēng qī yuè zhī shī, shǎng lài jiā děng. tiān shè hù bù táng guān, zhuān lǐng sè shì. qí hòu rì shì xuán xiū, jí yú qí dì yíng yǒng shòu gōng. suī shè guān rú gù, ér zhǔ shàng suǒ chuàng chūn qí qiū bào dà diǎn, xī qiǎn guān dài xíng. zhuàn qīng cí zhū chén, suī bào zhí yú wú yì zhī bàng lú, ér shǔ chē zé jué jī bù fù zhì qí diàn. wéi nèi zhí gōng jiàng yù jū, cǎi huà shén xiàng, bìng zhuāng huáng xiè rǎn zhū wěi shì ér yǐ. zhì shàng jiǎ chén nián, dí luán zuò èr zi zhōng shì bèi yì, luán biàn shū yǐ rì zhí wú yì wèi cí. shí, shàng fèng dào yǐ qián, wéi chēng shàng yuán gāo yuán, jí yuán wēi yuán gōng, ér luán chuí pǔ shàng jǔ gù shì, shàng dà nù chǐ zhú zhī, cǐ hòu bìng diàn tíng jiù míng wú chǐ jí zhě yǐ. shì zōng shàng shí wèi qī yuè, xī yuàn gōng diàn xī huǐ, wéi wú yì zé zhì jīn cún. zhì zūn yú xī chéng shí, jiān yì yù xìng, nèi chén gè lǜ qí cáo, zuò dǎ dào zhī xì, fán bō zhǒng shōu huò, yǐ jí yě kē nóng gē zhēng liáng zhū shì, wú bù rù yù lǎn. gài jiào shàng gēng jí tián shí yóu xiáng yún. jīn shàng jiǎ shēn yǐ yǒu jiān, wú yì jìn yú huǒ. fǔ chén shēn wú xiàn děng zòu:" huáng zǔ zuò cǐ diàn, yù hòu shì zhī jià sè jiān nán, qí lǜ shén yuǎn, fēi tā yóu guān bǐ, yí yǐ shí xiū fù." shàng shēn rán zhī. jīn lún huàn shàng rú xīn yě.
【无逸殿】世宗初建无逸殿於西苑,翼以豳风亭。盖取诗书中义,以重农务。而时率大臣游宴其中,又命阁臣李时、翟銮辈,坐讲《豳风·七月》之诗,赏赉加等。添设户部堂官,专领穑事。其后日事玄修,即於其地营永寿宫。虽设官如故,而主上所创春祈、秋报大典,悉遣官代行。撰青词诸臣,虽暴直於无逸之傍庐,而属车则绝迹不复至其殿。惟内直工匠寓居,彩画神像,并装潢泻染诸猥事而已。至上甲辰年,翟銮坐二子中式被议,銮辨疏以日直无逸为辞。时,上奉道已虔,惟称上元、高元,及元威、元功,而銮椎朴尚举故事,上大怒褫逐之,此后并殿亭旧名无齿及者矣。世宗上实未期月,西苑宫殿悉毁,惟无逸则至今存。至尊於西成时,间亦御幸,内臣各率其曹,作打稻之戏,凡播种收获,以及野磕、农歌、征粮诸事,无不入御览。盖较上耕耤田时尤详云。今上甲申乙酉间,无逸烬於火。辅臣申吴县等奏:“皇祖作此殿,欲后世知稼穑艰难,其虑甚远,非他游观比,宜以时修复。“上深然之。今轮奂尚如新也。
xī nèi shì zōng zì jǐ hài xìng chéng tiān hòu, yǐ zhì rén yín zāo gōng bì zhī biàn, yì yàn dà nèi, bù yù jū. huò yún nì bì yáng jīn yīng bèi zhèng fǎ hòu, bù wú yuān sǐ zhě, yīn ér wèi lì, yǐ gù shàng yì jué jì tā xǐ. gōng yè shì mì, mò zhī guǒ fǒu. shàng jì qiān xī yuàn, hào yǒng shòu gōng, bù fù shì cháo, wéi rì xī shì qí jiào. xīn yǒu suì yǒng shòu huǒ hòu, zàn xǐ yù xī diàn, yòu xǐ yuán dōu diàn, jù jiǎo ài bù néng róng wàn shèng. shí fēn yí shǒu kuí.
【西内】世宗自己亥幸承天后,以至壬寅遭宫婢之变,益厌大内,不欲居。或云逆婢杨金英辈正法后,不无冤死者,因而为历,以故上益决计他徙。宫掖事秘,莫知果否。上既迁西苑,号永寿宫,不复视朝,惟日夕事齐醮。辛酉岁永寿火后,暂徙玉熙殿,又徙元都殿,俱湫隘不能容万乘。时分宜首揆。
qǐng yí zhù nán chéng, gài gù yīng miào wèi shàng huáng shí suǒ jū yě, tiān shùn jiān xiū shì wán zhěng, shí yuǎn shèng yǒng shòu. shàng yǐ dāng shí xùn wèi shòu gù zhī suǒ, yì shén è zhī, wén fēn yí yán dà bù yì. rán shì shí fāng xìng sān diàn dà gōng, xiàn guān kuì fá, wú xiá tā yíng, fēn yí jiàn yì shén shàn, dàn cāng cù bù jí bì jì huì ěr. shí, huá tíng gōng wèi cì kuí, jí fēng yún:" jīn zhēng dào jiàn diàn yú cái shàng duō, qǐng kè kě bàn." qiě jiàn sī kōng léi lǐ cái xù zú rèn cǐ yì.
请移驻南城,盖故英庙为上皇时所居也,天顺间修饰完整,实远胜永寿。上以当时逊位受锢之所,意甚恶之,闻分宜言大不怿。然是时方兴三殿大工,县官匮乏,无暇他营,分宜建议甚善,但仓卒不及避忌讳耳。时,华亭公为次揆,即封云:“今徵到建殿余材尚多,顷刻可办。“且荐司空雷礼材婿足任此役。
shàng dà yuè, lì mìng huá tíng zi fán yǐ shàng bǎo sī chéng, jiān yíng shàn zhǔ shì, dū qí yì. bù sān yuè gōng chéng, shàng dà yuè, jí rì xǐ jū, cì míng yuē wàn shòu. huá tíng jìn shǎo shī yīn zi, fán yì liè qiān tài cháng shǎo qīng. léi sī kōng lǐ jiā tài zǐ tài bǎo, dà jiàng xú gǎo zhě, yì bài gōng bù shàng shū, fēn yí jǐn bài jiā lù yín bì zhī cì. qí nián qī yuè, jí yǒu yù shǐ lín yìng lóng zhī shū, fēn yí zhú ér shì fān shù yǐ. fēn yí yī shēng yǐ féng yíng chēng shàng zhǐ, dú wǎn tú piàn yán shāo nì, dùn shī quán chǒng, qǐ tiān duó qí pò yé?
上大悦,立命华亭子璠以尚宝司丞,兼营缮主事,督其役。不三月宫成,上大悦,即日徙居,赐名曰万寿。华亭进少师荫子,璠亦躐迁太常少卿。雷司空礼加太子太保,大匠徐杲者,亦拜工部尚书,分宜仅拜加禄银币之赐。其年七月,即有御史邻应龙之疏,分宜逐而世蕃戍矣。分宜一生以逢迎称上旨,独晚途片言稍逆,顿失权宠,岂天夺其魄耶?
léi sī kōng gǔ hé, sù míng bó qià, jū guān yì yǐ qín láo zhe jī, chū yǐ fēn yí tóng lǐ hòu shàn, dé guān liù qīng. shí, kuī zhī shàng yì yǐ xiàng huá tíng, fù qù yán shì xú. qí yíng wàn shòu yī shì, jù xiān yǒu chéng móu, yīn fēn yí shī zhǐ, yù dé jiān zhī yǐ gù chǒng. fēn yí hèn shén, miàn lì zhī, léi dá yǔ shén bèi, jī zhì rǎng bì, xú yǐ cǐ yì hòu zhī. shì zōng shàng bīn wèi jǐ, wàn shòu gōng diàn xī yǐ chè qù, jǐn cún jiē chǔ. ruò zhū chén zhí lú, gèng zhēn mǎng bù kě wèn yǐ. ér nán nèi zhī wán zhěng, zé zhì jīn rú gù yě. shí zhě wèi huá tíng cǐ jǔ yú" sān nián wú gǎi" yī duàn, shāo wèi ān jiě yún. léi zài shì zōng mò nián, yòu jìn shǎo bǎo, zài jiā shǎo fù. lóng qìng èr nián, yǐ shàng xiū jì yuè qì mí fèi, hé tài jiàn téng xiáng cí zhǐ shén jī, shàng bù yuè, lìng zhì shì, rén yì qí yíng hé yú xiān dì, ér chù wǔ yú xīn cháo, jiè tí mài zhí yún.
雷司空古和,素名博洽,居官亦以勤劳著绩,初以分宜同里厚善,得官六卿。时,窥知上意已向华亭,复去严事徐。其营万寿一事,俱先有成谋,因分宜失旨,愈得间之以固宠。分宜恨甚,面詈之,雷答语甚誖,几至攘臂,徐以此益厚之。世宗上宾未几,万寿宫殿悉已撤去,仅存阶础。若诸臣直庐,更榛莽不可问矣。而南内之完整,则至今如故也。识者谓华亭此举于“三年无改“一段,稍未谙解云。雷在世宗末年,又进少保,再加少傅。隆庆二年,以上修祭乐器縻费,劾太监滕祥词旨甚激,上不悦,令致仕,人议其迎合于先帝,而触忤於新朝,借题卖直云。
dài sì jiā jìng shí yī nián èr yuè jīng zhé jié, dāng qí ké yú yuán qiū, shàng mìng wǔ dìng hóu guō xūn dài xíng. shí, zhāng yǒng jiā xīn zhào hái jū shǒu kuí, xià guì xī xīn jiǎn mìng bài zōng bó, bù wén yī yán kuāng zhèng. dú xíng bù zhǔ shì zhào wén huá shàng yán, qiè zé ér yòu zhī. shí, wén huá dēng dì fǔ sān nián, qí cí yán ér què, shǐ qí mò lù shāo xiū jié, gù yǎn rán yī zhí chén yǐ. cì nián shí yī yuè, dà sì tiān yú nán jiāo, yòu mìng guō xūn dài zhī, dà xiǎo chén suì wú yī rén gǎn jiàn zhě. shí, shàng sì jiāo lǐ fǔ chéng, qiě qīn dìng fēn jì xīn zhì, suì yǐ juàn qín rú cǐ. zhì zhōng yè, ér gāo gǒng fǎ guān, chén xià bù dé wàng qīng guāng, yòu hé zú yì.
【代祀】嘉靖十一年二月惊蛰节,当祈壳於园丘,上命武定侯郭勋代行。时,张永嘉新召还居首揆,夏贵溪新简命拜宗伯,不闻一言匡正。独刑部主事赵文华上言,切责而宥之。时,文华登第甫三年,其辞严而确,使其末路稍修洁,固俨然一直臣矣。次年十一月,大祀天於南郊,又命郭勋代之,大小臣遂无一人敢谏者。时,上四郊礼甫成,且亲定分祭新制,遂已倦勤如此。至中叶,而高拱法官,臣下不得望清光,又何足异。
gài dài sì tiān dì zì guǐ sì shǐ, zhì jiǎ wǔ hòu, suì bù shì cháo. jǐ hài xìng chéng tiān hái, tú zhōng huǒ zāi, shàng jǐn yǐ shēn miǎn, yīn guī gōng shén yòu. rén yín gōng bì zhī biàn, yì yǐ wéi shì xuán zhī xiào, táo zhòng wén rì zhòng yǐ. rán shào yuán jié shí yǐ jiā jìng sān nián zhào rù, wǔ nián suì fēng qīng wēi miào jì shǒu jìng xiū zhēn níng yuán yǎn fàn zhì mò bǐng chéng zhì yī zhēn rén, gěi yù jīn yín yá yìn zhāng gè yī, dé mì fēng yán shì. shì shí, yán shān fèi wén xiàn wéi shǒu kuí, yǐ bù néng yǒu suǒ jiàn zhèng yǐ. zhì qí hòu, shì lǐ yuè shàng shū, zèng qí fù shǒu yì wèi tài cháng sì chéng, yóu zhī kě yě. yòu fēng qí shī fàn wén tài wèi qīng wēi chóng xuán shǒu dào níng shén zhàn mò lǚ sù yǎng hé yǎn fǎ fǔ jiào zhēn rén, zé làn jí yǐ. zhì táo zhòng wén gèng quàn shàng yǐ tuì jū wèi qí tiān yǒng mìng mì shù, hé lùn jiāo sì zāi!
盖代祀天地自癸巳始,至甲午后,遂不视朝。己亥幸承天还,途中火灾,上仅以身免,因归功神佑。壬寅宫婢之变,益以为事玄之效,陶仲文日重矣。然邵元节实以嘉靖三年召入,五年遂封清微妙济守静修真凝元衍范志默秉诚至一真人,给玉金银牙印章各一,得密封言事。是时,铅山费文宪为首揆,已不能有所谏正矣。至其后,是礼悦尚书,赠其父守义为太常寺丞,犹之可也。又封其师范文泰为清微崇玄守道凝神湛默履素养和衍法辅教真人,则滥极矣。至陶仲文更劝上以退居为祈天永命秘术,何论郊祀哉!
shèng dàn jì chén tóng rì bā yuè chū shí rì, wèi xiào cí gāo huáng hòu jì chén, ér shì zōng huáng dì yǐ shì rì dàn shēng. jí jí wèi, lǐ chén máo wén jiǎn qǐng xiān yī rì chēng hè, dàn bìng xí yí jí shān hū zhī lǐ, jù shā zhī. xíng zhī èr nián yǐ, zhì jiā jìng sān nián, yòu yù shèng dàn, shí lǐ bù wèi wāng wén zhuāng, qǐng jí yǐ shì rì xiān xíng xiào cí fèng jì lǐ, rán hòu sōng hū dà qìng, yī qiè rú xiān cháo gù shì. shàng yǔn zhī, sì shí yú nián bù fù chuò. zé yǐ xiào cí suī kāi tiān shèng mǔ, ér shàng zé fān wáng rù sì, yòu zhōng xīng shèng zhǔ, zì bù xiāng fáng yě. qí shí yì zhě yòu yún: zhēng yuè chū sān rì wèi xuān zhuāng jì chén, rán xiào wǔ èr miào, fán yù jì sì, dé yī dà hóng jí fú wèi bǐ. shì yòu bù rán, jūn wèi zài tiān zhī líng, zì bù yí xuān cǐ zhì bǐ. ruò sì jūn bì dāng zì jìn qí chéng, dàn pǔ tiān chén zǐ yòu yù shēn zhù lí zhī jìng, zé xiān xiōng hòu jí, yì wú bù kě. shǐ qí shì zài sòng cháo, yòu yǒu luò shǔ kū zé bù gē zhī zhēng, chéng yī dà dǎng lùn yǐ.
【圣诞忌辰同日】八月初十日,为孝慈高皇后忌辰,而世宗皇帝以是日诞生。及即位,礼臣毛文简请先一日称贺,但并习仪及山呼之礼,俱杀之。行之二年矣,至嘉靖三年,又遇圣诞,时礼部为汪文庄,请即以是日先行孝慈奉祭礼,然后嵩呼大庆,一切如先朝故事。上允之,四十余年不复辍。则以孝慈虽开天圣母,而上则藩王入嗣,又中兴圣主,自不相妨也。其时议者又云:正月初三日为宣庄忌辰,然孝武二庙,凡遇祭祀,得衣大红吉服为比。是又不然,均为在天之灵,自不宜轩此轾彼。若嗣君必当自尽其诚,但普天臣子又欲申祝釐之敬,则先凶后吉,亦无不可。使其事在宋朝,又有洛蜀哭则不歌之争,成一大党论矣。
shì zōng shèng xiào jiā jìng bǐng wǔ wài jì yán guān shí yí shū, yǒu guì zhōu xún diān zhī fǔ wāng dēng bù jǐn. dāng chì, lì bù shàng shū liào jì fù shū, wèi dēng yǐ mǔ lǎo fù guān ǒu chí, yí juān zhì shì fá. shàng mìng jiàng zhí sān jí, tè gǎi jīng guān, yǐ biàn qí mǔ jiù lù. gài shang shèng xìng zhì xiào, yǐ dēng wèi mǔ bèi yì, gù zuǒ qí guān, shí yōu zhī yě. qí hòu shǎn xī cān yì yú zhàn zhě, zhí lì jīn tán rén. yǐ mǔ lǎo qiú gǎi nán fāng. yán guān jiū qí guǐ bì, yí zhòng chéng, shàng yòu mìng gǎi jiāng xī, biàn qí yíng yǎng. lì bù shì láng dǒng qǐ yǐ wén mǔ sāng jiǔ bù bēn fù, chǐ zhí. gài xī lèi zhī xiào rú cǐ. jiā jìng jiān, jīng shī rén zhāng fú yù tú lài lín rén zhāng zhù, zì shì qí mǔ, wèi zhù shā zhī. jì jū dé qíng, qiě yǒu fú zǐ wèi zhèng. shàng wèi bì bù rán. zài sān yán shěn, xíng guān zhí rú chū xiàn. shàng zhōng bù xìn, jìng zuò zhù pì, gài shang wèi shì jiān wú shì mǔ zhī rén yě.
【世宗圣孝】嘉靖丙午外计言官拾遗疏,有贵州寻甸知府汪登不谨。当斥,吏部尚书廖纪覆疏,谓登以母老赴官偶迟,宜镌秩示罚。上命降职三级,特改京官,以便其母就禄。盖上圣性至孝,以登为母被议,故左其官,实优之也。其后陕西参议于湛者,直隶金坛人。以母老求改南方。言官纠其诡避,宜重惩,上又命改江西,便其迎养。吏部侍郎董玘以闻母丧久不奔赴,褫职。盖锡类之孝如此。嘉靖间,京师人张福欲图赖邻人张柱,自弑其母,谓柱杀之。既鞫得情,且有福姊为证。上谓必不然。再三研审,刑官执如初献。上终不信,竟坐柱辟,盖上谓世间无弑母之人也。
jiǎng xué jiàn chù shì zōng suǒ rèn yòng zhě, jiē ruì yì gōng míng zhī shì. ér gāo zì biāo bǎng, hù shù shēng yuán zhě, jí yí qí rén zhǔ zhēng héng. rú jiā jìng rén chén nián yù shǐ féng ēn lùn huì xīng, ér jí lì bù shì láng zhàn ruò shuǐ, wèi sù xíng bù hé rén xīn, nǎi wú yòng dào xué.
【讲学见绌】世宗所任用者,皆锐意功名之士。而高自标榜,互树声援者,即疑其人主争衡。如嘉靖壬辰年御史冯恩论彗星,而及吏部侍郎湛若水,谓素行不合人心,乃无用道学。
ēn suī yòng tā yǔ dé zuì. ér cǐ yán zé bù yǐ wéi fēi. zhì dīng běn nián yù shǐ yóu jū jìng yòu lùn nán tài zǎi zhàn ruò shuǐ xué shù piān bēi, zhì xíng xié wěi, qǐ chì zhī, bìng huǐ suǒ chuàng shū yuàn. shàng suī liú ruò shuǐ, ér shū yuàn zé lì mìng chāi qù yǐ. bǐ zhàn mò qǐng xù, shàng nù chì qí wěi xué dào míng, bù xǔ. yīn yǐ zhú tài zǎi ōu yáng bì jìn, qí zēng zhī rú cǐ. zhì xīn wèi nián jiǔ miào fén, jǐ shì qī xián děng yīn zāi chén yán, qiě jiàn láng zhōng wáng jī dāng jí yòng. shàng yuē:" jī wěi xué xiǎo rén, nǎi shàn jiàn zhí dǎng, mìng zhé zhī wài." zhàn wáng jù dāng shì míng liú, nǎi jiē yǐ wěi xué jiàn chì. zhì yú niè shuāng jiāng dào xué zhòng wàng, xú wén zhēn lì jiàn jū běn bīng, shàng yǐ xùn nuò fèn shì zhú zhī, xú bù gǎn jiù. bǐ shì zōng shàng bīn, wén zhēn bǐng guó, zhàn niè jù dé ēn zèng jiā děng. zhàn bǔ shì wén jiǎn, niè bǔ yì zhēn xiāng. gài èr gōng jù xú shòu yè shī, zài hàng xiè yī mài yí rán. ér shí zhě yǐ wéi yì měi, fēi shì zōng yì yǐ. ruò wáng wén chéng zhī mò, zài jiā jìng chū nián, jì jìn qí xù diǎn, fù duó qí shì jué, yì wén zhēn lì zhǔ xù fēng, bèi jí yōu yì, ér wù lùn xī rán tuī fú, gài rén qíng bù shèn xiāng yuǎn yě. wáng lóng xī wèi zhǐ láng shǔ, qiě zuò kǎo chá chì bù dé fù guān, gù wén zhēn bù néng wéi zhī dì. jí lóng qìng chū yuán qǐ fèi, yì bù gǎn jí zhī, dì wèi guǎng yáng qí guāng jià ěr. zhàn wén jiǎn zhī xué, yǐ suí chù tǐ rèn tiān lǐ wèi zōng, ér bù miǎn shī zhī yū fǔ. rú quàn shì zōng qiú sì, bì shōu liǎn jīng shén. shàng yuē:" jì yù zhèn shōu liǎn, zé bù bì rú cǐ fán dú." qí shí jí yǐ yàn zhī yǐ. niè zhēn xiāng rèn běn bīng, qū bì fēn yí sūn yán gǔ mào gōng, wéi shí suǒ báo. jí bà guān nán yuǎn, yù wō luàn zàn liú wú mén, rén wèn hé yǐ yù wō, zé yuē" zhuàng zhě yǐ xiá rì xiū qí xiào dì zhōng xìn." wén zhě qiè xiào. rú cǐ jīng jì, hé yǐ zhī ǎn dá zāi! wéi wáng lóng xī cōng míng jī jǐng, biàn cái wú ài, wén qí shuō zhě jiě yí xīn zhé, jí wáng wén chéng dāng shí yì huān fú, yǐ wéi mén qiáng dì yī rén. zhì xú huá tíng yòu wèi tóng xīn zhì yǒu, tuī jiǎng zàn huān. rú sī mǎ gōng zhī yǔ shào yáo fū. yòu, lóng xī xìng hǎo yóu, yǐ gù ān lè xíng wō suǒ zhì, sì fāng gòng zhòng, yú yú wáng gōng. tóng shí tóng xiāng qián xù shān táng yī ān zhū gōng, jù bù ěr yě. jìn shī xiàn yú dé zuì gǔ jīn xiàn shī wén sòng shèng zhě, shǐ bù shèng jì, rán wéi shì zōng cháo zuì wéi fán huǒ, nǎi zāo jì yì zì bù tóng. rú jiā jìng sì nián, tiān tāi zhī xiàn pān yuān, jìn jiā jìng lóng fēi sòng, nèi wài liù shí sì tú, fán wǔ bǎi duàn, yī wàn èr qiān zhāng, xiào sū huì zhī jǐn huí wén tǐ yǐ xiàn, qí yòng xīn yì qín yǐ. shàng yǐ qí wén zì zòng héng, bù kě biàn shí, mìng kāi xiě zhèng wén zài shàng zhī. rán qí shí bù wén yǒu shǎng, shàng bù wén bèi fá yě. zhì jiā jìng shí sān nián, cháo tiān gōng dào shì zhāng zhèn tōng zòu:" chén zhù lí zhī xiá, zuò zhōng xīng sòng shī èr shí yī shǒu, jīn tái bā jǐng, wǔ yí jiǔ qǔ, huáng líng bā yǒng, yǐ jí ruì lòu bái què bái tù, jù yǒu shī shàng jìn. qǐ cì chén hàn xù wén." xià bù yì, yǐ wěi bǐ chén dú, tì yú kuáng bèi, xī tú jìn yòng, zhào xià fǎ sī dǎi jī xùn wèn. zé jìn yú xī ēn fǎn dé qiǎn yǐ. rán yóu huáng guān yě. jiā jìng èr shí liù nián, cháo jìn jùn shì, shàng chì yù tiān xià rù jìn guān yuán, cǐ bù guò jiù lì tào yǔ ěr. ér jǐ shì zhōng chén fěi zhě, jiāng chì yù yǎn zuò zhēn shī shí zhāng shàng zhī, shàng dà nù, wèi fěi wǔ wén mò, zhé yù jiāng cǐ shàng tóng tiān yǔ, fēng shì zài wài chén gōng, shèn wéi kuáng jiàn. lìng zì chén zhuàng, fěi fú zuì, nǎi jiàng diào wài rèn. fěi jí yì dì wáng miào chì qù yuán shì zǔ zhě, sù shàn féng jūn, bù wéi qiú róng dé rǔ.
恩虽用他语得罪。而此言则不以为非。至丁本年御史游居敬又论南太宰湛若水学术偏陂,志行邪伪,乞斥之,并毁所创书院。上虽留若水,而书院则立命拆去矣。比湛殁请恤,上怒叱其伪学盗名,不许。因以逐太宰欧阳必进,其憎之如此。至辛未年九庙焚,给事戚贤等因灾陈言,且荐郎中王畿当亟用。上曰:“畿伪学小人,乃擅荐植党,命谪之外。“湛、王俱当世名流,乃皆以伪学见斥。至於聂双江道学重望,徐文贞力荐居本兵,上以巽懦偾事逐之,徐不敢救。比世宗上宾,文贞柄国,湛、聂俱得恩赠加等。湛补谥文简,聂补溢贞襄。盖二公俱徐受业师,在沆瀣一脉宜然。而识者以为溢美,非世宗意矣。若王文成之殁,在嘉靖初年,既靳其恤典,复夺其世爵,亦文贞力主续封,备极优异,而物论翕然推服,盖人情不甚相远也。王龙溪位止郎署,且坐考察斥不得复官,故文贞不能为之地。即隆庆初元起废,亦不敢及之,第为广扬其光价耳。湛文简之学,以随处体认天理为宗,而不免失之迂腐。如劝世宗求嗣,必收敛精神。上曰:“既欲朕收敛,则不必如此烦渎。“其时即已厌之矣。聂贞襄任本兵,曲庇分宜孙严鹄冒功,为时所薄。及罢官南远,遇倭乱暂留吴门,人问何以御倭,则曰“壮者以暇日修其孝弟忠信。“闻者窃笑。如此经济,何以支俺答哉!惟王龙溪聪明机警,辨材无碍,闻其说者解颐心折,即王文成当时亦欢服,以为门墙第一人。至徐华亭又为同心至友,推奖赞欢。如司马公之与邵尧夫。又,龙溪性好游,以故安乐行窝所至,四方共重,逾於王公。同时同乡钱绪山、唐一庵诸公,俱不尔也。【进诗献谀得罪】古今献诗文颂圣者,史不胜纪,然惟世宗朝最为繁夥,乃遭际亦自不同。如嘉靖四年,天台知县潘渊,进嘉靖《龙飞颂》,内外六十四图,凡五百段,一万二千章,效苏蕙织锦回文体以献,其用心亦勤矣。上以其文字纵横,不可辨识,命开写正文再上之。然其时不闻有赏,尚不闻被罚也。至嘉靖十三年,朝天宫道士张振通奏:“臣祝釐之暇,作《中兴颂》诗二十一首,金台八景,武夷九曲,皇陵八咏,以及瑞露、白鹊、白兔,俱有诗上进。乞赐宸翰序文。“下部议,以猥鄙陈渎,替逾狂悖,希图进用,诏下法司逮击讯问。则进谀希恩反得谴矣。然犹黄冠也。嘉靖二十六年,朝觐竣事,上敕谕天下入觐官员,此不过旧例套语耳。而给事中陈棐者,将敕谕衍作箴诗十章上之,上大怒,谓棐舞文墨,辄欲将此上同天语,风示在外臣工,甚为狂僭。令自陈状,棐服罪,乃降调外任。棐即议帝王庙斥去元世祖者,素善逢君,不为求荣得辱。
rán qián cǐ yǐ wèi nián chūn zhēng yuè shuò dà xuě, shàng yù dà chén yuē:" jīn rì yù yǔ qīng děng yī jiàn, dàn méng tiān cì shí yù ěr." lǐ qīng xià yán. jí jìn tiān cì shí yù fù yǐ xiàn, shàng dà yuè, yǐ zhōng ài bāo zhī, fǔ yú nián ér rù xiàng yǐ. cǐ fēi shàng tóng shèng yǔ hū? nǎi zhī fù guì qián dìng, shèng zhǔ xǐ nù ǒu rán zhí zhī, róng yuè wú yì yě.
然前此乙未年春正月朔大雪,上谕大臣曰:“今日欲与卿等一见,但蒙天赐时玉耳。“礼卿夏言。即进《天赐时玉赋》以献,上大悦,以忠爱褒之,甫逾年而入相矣。此非上同圣语乎?乃知富贵前定,圣主喜怒偶然值之,容悦无益也。
hè yàn niǎo shòu wén zì shì shǒu cháo, fán chéng xiáng ruì zhě, bì mìng shì zhí zhuàn yuán zhū chén jí lǐ qīng wèi hè biǎo, rú bái guī bái lù zhī lèi, wǎng wǎng yǐ cǐ chēng zhǐ, méng yì juàn, qǔ qīng xiàng. rán zài xiān cháo gù yì yǒu. gù shì rú yǒng lè jiān, běi jīng dé bái què, shí rén zōng jiān guó, mìng gōng chén zhuàn biǎo wèi hè. yáng shì qí yǐ wéi bù zháo tí, jí hè bái guī bái lù yì kě. rén zōng jí mìng shì qí gǎi zuò, yún:" wàng jīn mén ér sòng xǐ, xún dān bì yǐ yǒu yí." yòu yún:" yǔ fèng tóng lèi, qiàng qiàng yú dì shùn zhī tíng rú yù qí hūn, hāo zài wén wáng zhī yòu." rén zōng dà xǐ, yún:" fāng shì dì wáng bái què." mìng chè nèi shàn cì zhī. shì qí zhī jiàn zhī, cǐ yì yī yě. qí hòu shì zōng miào, hú zōng xiàn jìn bái lù, zhū shēng xú wèi zuò biǎo, yī shí chuán sòng, ér shàng bù jí zhī. jí lǐ qīng wú shān hè biǎo, shí cí bù láng xú xué mó suǒ zuò, wèi shàng tè shǎng. wèi jǐ, shān yǐ bù hè rì shí xián zhù, wèi cháng dé biǎo wén lì yě. zuì hòu xī yuàn yǒng shòu gōng yǒu shī māo sǐ, shàng tòng xī zhī, wèi zhì jīn guān zàng zhī wàn shòu shān zhī lù, yòu mìng zài zhí zhū lǎo wéi wén, jiàn dù chāo shēng. jù yǐ tí jiǒng bù néng fā huī, wéi lǐ shì xué shì yuán wěi wén zhōng yǒu" huà shī chéng lóng" děng yǔ, zuì qiè shèng yì. wèi jǐ, jí gǎi shǎo zǎi, shēng zōng bó, jiā yī pǐn rù nèi gé, zhǐ bàn nián nèi shì ěr.
【贺唁鸟兽文字】世守朝,凡呈祥瑞者,必命侍直撰元诸臣及礼卿为贺表,如白龟、白鹿之类,往往以此称旨,蒙异眷,取卿相。然在先朝固亦有。故事如永乐间,北京得白鹊,时仁宗监国,命宫臣撰表为贺。杨士奇以为不着题,即贺白龟、白鹿亦可。仁宗即命士奇改作,云:“望金门而送喜,驯丹陛以有仪。“又云:“与凤同类,跄跄於帝舜之庭;如玉其荤,蒿在文王之囿。“仁宗大喜,云:“方是帝王白鹊。“命撤内膳赐之。士奇之见知,此亦一也。其后世宗庙,胡宗宪进白鹿,诸生徐谓作表,一时传诵,而上不及知。及礼卿吴山贺表,实祠部郎徐学谟所作,为上特赏。未几,山以不贺日食闲住,未尝得表文力也。最后西苑永寿宫有狮猫死,上痛惜之,为制金棺葬之万寿山之麓,又命在直诸老为文,荐度超升。俱以题窘不能发挥,惟礼侍学士袁炜文中有“化狮成龙“等语,最惬圣意。未几,即改少宰,升宗伯,加一品入内阁,只半年内事耳。
tóng yī qín chù, tóng yī yú cí, ér bù yù rú cǐ.
同一禽畜,同一谀词,而不遇如此。
àn bái què wèi ruì, jǐn jiàn yú cáo zi jiàn wèi dé lùn. jiā jìng shí nián, zhèng wáng hòu wán gòng èr bái què, shàng dà xǐ, mìng xiàn zōng miào jí liǎng gōng, bān shì bǎi guān. tíng chén wèi què sòng què fù què lùn zhě yíng tíng, suì wèi xiàn ruì zuò yǒng. guǐ hài nián bā yuè, hú guǎng xún fǔ xú nán jīn xiàn bái què, yún chū zì jǐng líng, qún chén biǎo hè. xī yáng jiāo shān xǐ yā è què, wèi yā zhōng què nìng yě. què shēn wéi nìng, yòu dǎo rén yǐ nìng. rán yáng wén zhēn yǐ xiān xué què yǐ, hé lùn jiā jìng zhū rén. zhì ruò hòu wán wǎn nián, yòu jí jiàn shì zōng shì xuán, shàng dà nù, gé jué gù zhī gāo qiáng. zhì mù zōng jí wèi, yǐ zhōng zhèng jiàn bāo, hái jué fù guó. shì yòu shǐ què ér zhōng yā yǐ, jí kān pěng fù. xiān shì hóng zhì shí qī nián, dà míng fǔ yuán chéng xiàn mín jiā, wū cháo zhōng shēng yī bái chú, yīn shōu huàn zhī. jí zhǎng, yíng jié rú xuě. shí xiào sù tài huáng tài hòu shàng xiān wèi jiǔ, xián yǐ wéi shàng xiào gǎn suǒ zhì, suì biǎo xiàn zhī cháo. shàng bù shòu, què hái. fǔ yú nián, ér xiào zōng yì dǐng chéng yǐ. bái wū jiào què, bù zhī shú jiā, rán wèi zāi bù wéi xiáng rú cǐ. shǐ zài jiā jìng cháo, zhòu guì zhě bù zhī jǐ rén yǐ. miào yì xiàn chǎn bù yòng jiā jìng zhōng, tài miào bèi zāi, xún jí dǐng jiàn, shí, shàng bīn sī chéng yú shǒu shàng yì, qǐng zēng jiàn miào zhì lún cì, huì tú shàng zhī, qí yì zài zūn ruì zōng yě. shàng bù yuè, xià fǎ sī jū zhī, nǐ yǐ nà shú hái zhí, shàng tè mìng guàn dài xián zhù.
按白鹊为瑞,仅见於曹子建《魏德论》。嘉靖十年,郑王厚烷贡二白鹊,上大喜,命献宗庙及两宫,颁示百官。廷臣为鹊颂、鹊赋、鹊论者盈廷,遂为献瑞作俑。癸亥年八月,湖广巡抚徐南金献白鹊,云出自景陵,群臣表贺。昔杨椒山喜鸦恶鹊,谓鸦忠鹊佞也。鹊身为佞,又导人以佞。然杨文贞已先学鹊矣,何论嘉靖诸人。至若厚烷晚年,又极谏世宗事玄,上大怒,革爵锢之高墙。至穆宗即位,以忠正见褒,还爵复国。是又始鹊而终鸦矣,极堪捧腹。先是弘治十七年,大名府元城县民家,乌巢中生一白雏,因收豢之。及长,莹洁如雪。时孝肃太皇太后上仙未久,咸以为上孝感所致,遂表献之朝。上不受,却还。甫逾年,而孝宗亦鼎成矣。白乌较鹊,不知孰佳,然为灾不为祥如此。使在嘉靖朝,骤贵者不知几人矣。【庙议献谄不用】嘉靖中,太庙被灾,寻即鼎建,时,尚宾司丞舆首上议,请增建庙制伦次,绘图上之,其意在尊睿宗也。上不悦,下法司鞫之,拟以纳赎还职,上特命冠带闲住。
yú jí yú chén è zhī zǐ, jiāng qiè fù gù zhì qǔ chǒng, bù yì qí zāo chì yě. yòu shù yuè, guó zǐ jiàn sī yè jiāng rǔ bì qǐng bèi qīn miào, wèi shàng xiǎng sì zōng gōng, kǎo miào bù kě dú quē, yí fèng huáng kǎo rù jū zhāo miào. yòu, qǐng yù lì shì shì, yǐ dài huáng kǎo. qí yán wú fēi zūn xìng xiàn yǐ mèi shàng, ér shàng bù xǐng. qí dōng, shàng zì xià yù, réng fù jiù zhì: tài zǔ zhèng nán miàn zhī wèi, chéng zǔ yǐ xià, jí ruì kǎo jù tóng táng ér xù, xiǎng bì, gè guī yú qǐn.
舆即谀臣萼之子,将窃父故智取宠,不意其遭斥也。又数月,国子监司业江汝璧请备亲庙,谓上享祀宗宫,考庙不可独缺,宜奉皇考入居昭庙。又,请预立世室,以待皇考。其言无非尊兴献以媚上,而上不省。其冬,上自下谕,仍复旧制:太祖正南面之位,成祖以下,及睿考俱同堂而序,享毕,各归於寝。
yǐ rú chì fèng xíng yǐ. cì nián jiǎ chén, yòu huì yì tóng táng yì shì zhī zhì. shí, jiāng rǔ bì yǐ qiān wèi zuǒ shù zǐ yǐ, yòu shàng yán" huáng kǎo rù miào, yí qiān yú mù miào zhī shǒu, yǔ chéng zǔ duì zhì, sān zhāo sān mù liè yú qián, chéng miào ruì miào yì yú zuǒ yòu." gài yù yǐ xìng xiàn, wèi bǎi shì bù tiāo zhī zhǔ yě. yòu, zàn shàn guō xī yán, zé qǐng rú tài zǔ lì sì qīn miào, yǐ míng wèi yǒu wú fù zhī guó, wú fēi wéi ruì kǎo jì jiǔ yuǎn, ér shàng jiē bào qǐn. bù yú suì, rǔ bì yǐ jìn shǎo zhān shì, zuò kē chǎng shì gé zhí wèi mín. xī yán shēng zhōng yǔn, zhé yùn fù bà guī yǐ. gài shang rù shào zhī chū, dà lǐ wèi dìng, rén xīn fāng yáo, gù guì zhāng guì zhū chén, yǐ zhāo lái tiān xià, zhì shì qiě èr shí nián yǐ, chēng zōng rù miào, lǐ wú kě jiā. ér cǐ bèi xiān xié, yóu réng nìng xí, wèi héng fēi zhí bài zhī dì. fǔ chū kǒu, ér shàng yǐ dòng xī qí jiān, chì zhú bù yǐ. ér guō xī yán suì yǐ diào qí zhì shā shēn, qǐ fēi xià yú zhī yóu zāi! jiù jiāng guō liǎng shū xì xiáng zhī, zé rǔ bì zhī yì, yóu wéi kuáng zì miè lǐ. juān fèng zhù gōng jiā jìng èr shí nián xīn chǒu, jiǔ miào bèi huǐ. gèng jiàn shí, biān xiǎng yì gào kuì. tài zǎi xǔ zàn, yì jiè bǎi guān zhī fèng, shàng yǐ fēi shèng shì shì yǐ zhī, zhēn dé zhì cháo dà tǐ. jīn shàng jiǎ shēn dà yù shòu líng xīng gōng, gé chén yì yì lìng bǎi guān juān fèng, shàng bù xǔ, gài yǎng lián wéi zhòng, yì tǐ qún chén zhī yī yě. qǐng, sān diàn zhī zāi, qún liáo yòu yù juān fèng zhù gōng, huì yì yú zhōng fǔ. yī yù shǐ fèn bǐ shū yuē:" zhǔ shàng hǎo huò. zhū gōng juān fèng shì yǐ. tǎng zhǔ shàng hào sè, zhū gōng hé yǐ chù zhī?" jiē nǎn rán tuì sàn. qí hòu gè yá mén gōng shū, huò gè guān sī shū, yǐ juān fèng wèi qǐng, zhǔ shàng yì xīn rán fǔ cóng.
已如敕奉行矣。次年甲辰,又会议同堂异室之制。时,江汝璧已迁为左庶子矣,又上言“皇考入庙,宜迁於穆庙之首,与成祖对峙,三昭三穆列於前,成庙睿庙翼於左右。“盖欲以兴献,为百世不祧之主也。又,赞善郭希颜,则请如太祖立四亲庙,以明未有无父之国,无非为睿考计久远,而上皆报寝。不逾岁,汝璧已进少詹事,坐科场事革职为民。希颜升中允,谪运副罢归矣。盖上入绍之初,大礼未定,人心方摇,故贵张、桂诸臣,以招徕天下,至是且二十年矣,称宗入庙,礼无可加。而此辈憸邪,犹仍佞习,为横飞直拜之地。甫出口,而上已洞悉其奸,斥逐不已。而郭希颜遂以吊奇至杀身,岂非下愚之尤哉!就江、郭两疏细详之,则汝璧之议,尤为狂恣蔑礼。【捐俸助工】嘉靖二十年辛丑,九庙被毁。更建时,边饷亦告匮。太宰许赞,议借百官之俸,上以非盛世事已之,真得治朝大体。今上甲申大峪寿陵兴工,阁臣亦议令百官捐俸,上不许,盖养廉为重,亦体群臣之一也。顷,三殿之灾,群僚又欲捐俸助工,会议於中府。一御史奋笔书曰:“主上好货。诸公捐俸是矣。倘主上好色,诸公何以处之?“皆赧然退散。其后各衙门公疏,或各官私疏,以捐俸为请,主上亦欣然俯从。
zì cǐ yǐ hòu, wèi kāi kuàng, wèi chōu shuì, biàn dà dì jiē yǐ dà gōng wéi míng, bù fù néng è zhǐ yǐ!
自此以后,为开矿,为抽税,遍大地皆以大工为名,不复能遏止矣!
gōng jiàng jiàn zhī shì zōng jì yǐ chuàng gǎi dà lǐ, dé yú kuài yú zhì, gù wěi pí chūn cáo tè zhòng. rú yán, rú sōng, rú jiē, wèi zōng bó shí, qí jì tuō yǐ liè fǔ xiāng. yòu yǐ xiān fān dà yù, yí xíng guān jiē bǐ zhōu náo fǎ, lì yì cuī yì zhī, jí xián zhě duō bù yǐ shàn qù. zhì mò nián tǔ lín fán xìng, dōng qīng yóu nán chèn zhí. yī qiè yōu yóu yǎng gāo, jí chí dùn bù qū shì zhě, zuì suǒ qiè chǐ, zhū qiǎn bù yú shí kè. zuì hòu zhào wén huá wéi fēn yí yì zǐ, ōu yáng bì jìn wèi fēn yí qī dì, tè yǐ tān lì yǔ tà róng xiāng jì jiàn zhú, quán chén háo bù néng bì. ér léi fēng chéng yǐ qín mǐn, dú wèi shàng suǒ juàn yǐ, jí dì yáo zé zhé zhī míng, hé yǐ guò zhī? zhōng shàng zhī shì, léi zhǎng dōng cáo, wú shì bù yǐ bàn. jí yǒng shòu gōng zài jiàn, léi zǒng qí chéng. ér mù jiàng xú gǎo, yǐ yī rén jié jū jīng yíng, cāo jīn zhǐ shì, wén qí xiāng dù shí, dì sì gù chóu suàn, é qǐng jí chū, ér duàn cái cháng duǎn dà xiǎo, bù shuǎng zī zhū.
【工匠见知】世宗既以创改大礼,得愉快於志,故委毗春曹特重。如言,如嵩,如阶,为宗伯时,其寄托已埒辅相。又以掀翻大狱,疑刑官皆比周挠法,立意摧抑之,即贤者多不以善去。至末年土林繁兴,冬卿尤难称职。一切优游养高,及迟钝不趋事者,最所切齿,诛谴不逾时刻。最后赵文华为分宜义子,欧阳必进为分宜妻弟,特以贪戾与阘茸相继见逐,权臣毫不能庇。而雷丰城以勤敏,独为上所眷倚,即帝尧则哲之明,何以过之?终上之世,雷长冬曹,无事不倚办。即永寿宫再建,雷总其成。而木匠徐杲,以一人拮据经营,操斤指示,闻其相度时,第四顾筹算,俄顷即出,而断材长短大小,不爽锱铢。
shàng zàn jū yù xī, bìng bù wén yǒu fǔ záo shēng, bù sān yuè ér xīn gōng gào chéng. shàng dà xǐ, yǐ gù shàng shū zhī jùn jiā jīn wú zhī shì yīn, shàng yóu yǐ wéi qiàn yě, gǎo yì qiān tuì, bù gǎn yǐ shì dài fū zì jū, rán qí cái zì jiā rén shù děng, yǐ shì wén huá bì jìn, zhí pǔ jiāo xià cái ěr.
上暂居玉熙,并不闻有斧凿声,不三月而新宫告成。上大喜,以故尚书之峻加金吾之世荫,上犹以为慊也,杲亦谦退,不敢以士大夫自居,然其才自加人数等,以视文华、必进,直朴椒下材耳。
àn fèng tiān děng sān diàn bìng fèng tiān mén zāi, zài jiā jìng sān shí liù nián sì yuè. shí, shàng pò yù xiān chéng mén gōng, yǐ biàn cháo yè. ér wén huá bù néng jiū chán, lǚ shū qiān yán. shàng dà nù, jǐn duó qí guān, ér yòng bì jìn, fǔ zā suì mén chéng, bì jìn dé yī pǐn. zé dū gōng shì láng léi lǐ yǒu láo, ér gōng zì cāo zuò, zé xú gǎo yī rén lì yě. yòu, sān nián ér diàn gōng wú wán qī, bì jìn yǐ sī kōng wèi kǔ hǎi, yíng gǎi zuǒ dōu, ér shàng nù yǐ. fǔ yī yuè fèn yí yòu quàn shàng gǎi bì jìn lì bù, ér shèng nù suì bù kě jiě. xiān gé gū qīng bìng jiān guān, wèi jǐ bìng shàng shū duó zhī, qí qù gōng bù bàn suì ěr, míng nián ér sān diàn gào chéng yǐ. rán xiān yī nián yǒng shòu gōng yǐ zāi, xuán zòu gōng wán, bù tè lǐ dé yī pǐn, gǎo dé zhèng qīng, ér huá tíng yì yīn yǐ jìn shǎo shī, nǎi zi shàng bīn chéng fán, liè bài tài cháng shǎo qīng. shí zhě bù wú dài wéi nǜ yān. shí, fēn yí yǐ zi shì fān guān gōng bù shì láng, fǎn bù dé jiān gōng. qiú yǔ fán tóng shì, ér shàng jùn què bù xǔ. tuì ér fù zǐ xiāng qì, bù liǎng yuè huò qǐ yǐ. bǐ sān diàn luò chéng shí, xú gǎo yǐ chēng shàng shū, shàng yù yǐ tài zǐ tài bǎo chǒng zhī, ér xú huá tíng lì jǔ, wèi wú gù shì, dé zhòng zhǐ, jǐn zhī zhèng yī pǐn fèng. léi yì jǐn yǐ gōng bǎo zhuǎn gōng chuán. qí tā zài shì zhū chén, shēng shǎng yì zhǐ bù xíng, jǐn bài yín bì zhī cì. yǐ jiào yǒng shòu gōng jiā ēn, bǎi bù jí yī yǐ. shí, shàng ài niàn gǎo bù yǐ, tǎng zài yǒu yíng jiàn, gǎo bì jùn jiā, jí huá tíng yì bù néng ní yě.
按奉天等三殿并奉天门灾,在嘉靖三十六年四月。时,上迫欲先成门工,以便朝谒。而文华不能纠缠,屡疏迁延。上大怒,尽夺其官,而用必进,甫匝岁门成,必进得一品。则督工侍郎雷礼有劳,而躬自操作,则徐杲一人力也。又,三年而殿工无完期,必进以司空为苦海,营改左都,而上怒矣。甫一月分宜又劝上改必进吏部,而圣怒遂不可解。先革孤卿并兼官,未几并尚书夺之,其去工部半岁耳,明年而三殿告成矣。然先一年永寿宫已灾,旋奏工完,不特礼得一品,杲得正卿,而华亭亦因以进少师,乃子尚宾丞璠,躐拜太常少卿。识者不无代为恧焉。时,分宜以子世蕃官工部侍郎,反不得监工。求与璠同事,而上峻却不许。退而父子相泣,不两月祸起矣。比三殿落成时,徐杲已称尚书,上欲以太子太保宠之,而徐华亭力沮,谓无故事,得中止,仅支正一品俸。雷亦仅以宫保转宫传。其他在事诸臣,升赏亦止不行,仅拜银币之赐。以较永寿宫加恩,百不及一矣。时,上爱念杲不已,倘再有营建,杲必峻加,即华亭亦不能尼也。
chù jì gǔ lái rén zhǔ duō jū bì jì, ér wǒ cháo shì zōng gèng shén. dāng xīn sì dēng jí, yù páo ǒu zhǎng, zhǎng lǚ fǔ ér shì zhī, yì shū bù qiè. shǒu kuí yáng xīn dū jìn yuē:" cǐ bì xià chuí yī shang ér tiān xià zhì." tiān yán dùn yí. wǎn nián, zài xī yuàn zhào tài yī yuàn shǐ xú wěi chá mài, shàng zuò xiǎo tà, shuāi yī yè dì, wěi bì bù qián. shàng wèn gù, wěi dá yuē:" huáng shàng lóng páo zài dì shàng, chén bù gǎn jìn." shàng shǐ yǐn yī chū wàn. zhēn bì, shǒu zhào zài zhí gé chén yuē:" wěi qǐng hū dì shàng, jù jiàn zhōng ài. dì shàng rén yě, dì xià guǐ yě." wěi zhì shì shǐ wù, xǐ jù ruò zài shēng. yòu yǐ chǒu huì shì dì yī tí wèi" suí zhī sī lái" èr jù, xià wén zé" qí sǐ yě āi". shàng yǐ è zhī yǐ. dì sān tí mèng zǐ, yòu yǒu liǎng" yí" zì, shí shàng kǔ lǔ zhī rǎo, zuì yàn jiàn" yí"" dí" zì miàn, zhì shì dà nù, yù zhì zhòng diǎn. shí zhǔ wén wèi gāo xīn zhèng, xú huá tíng guǐ cí jiě zhī ér zhǐ. rán chū nián jiǎng zhāng, yǒu jìn zēng zǐ yǒu jí zhāng, qù què" rén zhī jiāng sǐ" yī jié, shàng wèi:" sǐ shēng cháng lǐ, yǒu hé xián yí?" cù lìng bǔ jìn.
【触忌】古来人主多拘避忌,而我朝世宗更甚。当辛巳登极,御袍偶长,长屡俯而视之,意殊不惬。首揆杨新都进曰:“此陛下垂衣裳而天下治。“天颜顿怡。晚年,在西苑召太医院使徐伟察脉,上坐小榻,衰衣曳地,伟避不前。上问故,伟答曰:“皇上龙袍在地上,臣不敢进。“上始引衣出腕。珍毕,手诏在直阁臣曰:“伟顷呼地上,具见忠爱。地上人也,地下鬼也。“伟至是始悟,喜惧若再生。又乙丑会试第一题为“绥之斯来“二句,下文则“其死也哀“。上已恶之矣。第三题《孟子》,又有两“夷“字,时上苦虏之扰,最厌见“夷“、“狄“字面,至是大怒,欲置重典。时主文为高新郑,徐华亭诡辞解之而止。然初年讲章,有进《曾子·有疾章》,去却“人之将死“一节,上谓:“死生常理,有何嫌疑?“促令补进。
yòu shì huò rán wú suǒ huì zhě. gài jìn jiǎng shí, jiǎng guān wéi xué shì xú jìn, shàng fāng fù yú chūn qiū, sì wèi wèi jiǔ, lè wén qǐ wò, kǒng chén xià yǒu suǒ bì nì, gù yì yōu róng. zhì yǐ chǒu zhī chūn, shàng nián yǐ liù xún, bù yù qiě jiǔ, yí qí juàn qín duō yí yě.
又似豁然无所讳者。盖进讲时,讲官为学士徐瑨,上方富於春秋,嗣位未久,乐闻启沃,恐臣下有所避匿,故亦优容。至乙丑之春,上年已六旬,不豫且久,宜其倦勤多疑也。
àn shì miào wǎn nián, měi xiě" yí"" dí" zì, bì jí xiǎo, fán zhào zhǐ jí zhāng shū jiē rán. gài yù zūn zhōng guó bēi wài yí yě. ér xīn zhèng chū tí fàn zhī. yòu yǒu qián yī tí, yì yì yuán zuò gài. jù xiě běn gǎi. yí qí zǔ zhòu yǐ. gāo zhī dé miǎn, wèi fēi quán chū huá tíng bù kě. xīn zhèng wǎn tú yǔ xú jiǎng hé shū, yì yǐn xiān dì jiàn yí, lài gōng tiáo jiě wèi yán, yì shì tiān lǐ nán mǐn chù.
按世庙晚年,每写“夷“、“狄“字,必极小,凡诏旨及章疏皆然。盖欲尊中国卑外夷也。而新郑出题犯之。又有前一题,益益原作盖。据写本改。疑其诅咒矣。高之得免,谓非全出华亭不可。新郑晚途与徐讲和书,亦引先帝见疑,赖公调解为言,亦是天理难泯处。
sòng nán dù hòu, rén zhǔ shū" jīn" zì jù zuò" jīn", gài yǔ wán yán shì chóu, bù yù chēng qí guó hào yě. zhì gāo zōng zhī liú guì rén níng zōng zhī yáng hòu, suǒ xiě" jīn" zì yì rán, zé gōng kǔn yì gǎi yòng yǐ. rán zé shì zōng zhī xì shū, yì bù wéi guò.
宋南渡后,人主书“金“字俱作“今“,盖与完颜世仇,不欲称其国号也。至高宗之刘贵人、宁宗之杨后,所写“金“字亦然,则宫阃亦改用矣。然则世宗之细书,亦不为过。
zhèng jiā yù bǎo zhī huǐ yù bǎo fán shí qī. zhèng dé jiǔ nián jiǎ xū, dà nèi zāo huǒ, bǎo xǐ sàn yì. zhì jiā jìng sì shí wǔ nián zhī dōng, zé shì zōng yǐ bù yù jiǔ yǐ, nǎi xià zhào yuē:" xiān cháo jiǎ xū yù zāi, yù bǎo fán liù, qí wǔ yǐ zāo huǐ." mìng suǒ sī mì měi yù bǔ zào. xiǎng shí qī bǎo zhě, dà bàn fàn jīn wèi zhī, ér cǐ liù xǐ nǎi yù zhì yé? rán jiā jìng shí bā nián, shàng yòu tiān zhì qī kē, hé zhī shì shǒu zhě wèi niàn sì yǐ. xīn yǒu xī yuàn zhī zāi, zé lì dài suǒ chuán, jǐn fù wēi jìn, suǒ shǎo xī zhǐ wǔ bǎo? yì zhě shèng zhǔ huì yán. ér tuō zhī jiǎ xū yé? fú yìn zhī shì qín tiān zǐ liù xǐ, táng shǐ yǒu bā bǎo. sòng shì shàng xún qí zhì, zhì huī zōng ér jiā jiǔ, nán dù zhì shí yī, jiē fēi zhì yě. běn cháo chū yǒu shí qī bǎo, zhì shì zōng jiā zhì qí qī, jīn zhǎng zài fú tái zhě gòng èr shí sì bǎo, gài jīn yù jiān yǒu zhī. ruò zhōng gōng zhī xǐ, zì shǔ nǚ guān shōu zhǎng. gèng yǒu tài zǔ suǒ zuò bái yù yìn, yuē" hòu zài zhī jì", yǐ cì xiào cí hòu zhě, zhì jīn xiāng chuán bǎo zàng. ruò lì cháo tài hòu, zé měi jìn huī hào yī cì, zhé lìng zhù xīn chēng yī cì, jiē yòng chún jīn. cǐ gù shì jiē rán.
【正嘉御宝之毁】御宝凡十七。正德九年甲戌,大内遭火,宝玺散佚。至嘉靖四十五年之冬,则世宗已不豫久矣,乃下诏曰:“先朝甲戌遇灾,御宝凡六,其五已遭毁。“命所司觅美玉补造。想十七宝者,大半范金为之,而此六玺乃玉制耶?然嘉靖十八年,上又添制七颗,合之世守者为廿四矣。辛酉西苑之灾,则历代所传,尽付煨烬,所少奚止五宝?意者圣主讳言。而托之甲戌耶?【符印之式】秦天子六玺,唐始有八宝。宋世尚循其制,至徽宗而加九,南渡至十一,皆非制也。本朝初有十七宝,至世宗加制其七,今掌在符台者共二十四宝,盖金玉兼有之。若中宫之玺,自属女官收掌。更有太祖所作白玉印,曰“厚载之纪“,以赐孝慈后者,至今相传宝藏。若历朝太后,则每进徽号一次,辄另铸新称一次,皆用纯金。此故事皆然。
qí chén xià yìn xìn, zé wén wǔ yī pǐn èr pǐn yá mén, de yòng yín zào, sān pǐn yǐ xià jù yòng tóng, wéi yǐ shì zhī dà xiǎo fēn gāo bēi. liǎng jīng zhào suī sān pǐn, yìn yì yín zhù, zé yǐ tiān fǔ zhòng yě. yǐ shàng jù yòng jiǔ dié zhuàn wén, bù zhī qǔ yì wèi hé? táng sòng yǐ lái bìng wú cǐ zhuàn fǎ, gài chuàng zì běn cháo. yì zhě qián yuán yòng jiǔ zhī yì hū? xún àn yù shǐ yòng fāng yìn, qí shì zuì xiǎo, bǐ zhī cóng jiǔ pǐn xún jiǎn sēng dào yá mén, shàng shā sì zhī yī. yòu bǎi guān yìn zhǐ yī kē, wéi xún àn zé yǒu xún huán èr yìn, yǐ gù bài mìng jí pèi yìn shòu, qiě qí wén bā dié, yǔ dà xiǎo wén wǔ tè yì. qǐ yǐ fǔ xiù xióng jù, tè biàn qí zhì yé? cǐ wài, zé gè zhèn guà yìn zǒng bīng guān, rú zhēng nán zhēng xī zhèn xī píng qiāng zhèn shuò zhēng mán píng mán zhēng lǔ zhū jiàng jūn, jù yín yìn, shì yī pǐn shāo shā, èr pǐn shāo fēng, dú yǐ hǔ wèi bí niǔ, qiě zhuàn wén wèi liǔ yè, zé bǎi liáo zhōng suǒ wèi dǔ. qí tā tiān shè dà shuài, suī shì tǐ bù shū, ér lìng gěi guān fáng, yǔ dū fǔ wén chén wú yì yǐ. míng xìng, wú zhèng rèn dà jiàng jūn, guó chū xú wǔ níng dá céng yī lǐng zhī, qí tā zé bì dài jūn hào. rú xú dá lán yù féng shèng qiū fú shèng yōng lǐng zhēng lǔ, yáng hóng zhū yǒng. lǐng zhèn shuò, chóu luán lǐng píng lǔ, jù dé chēng dà jiàng jūn, ér yìn zhī zhì wú kě kǎo jù yǐ. nèi gé dà xué shì wèi bù guò wǔ pǐn, ér suǒ yòng wén yuān gé yìn tái, jǐn yī cùn qī fēn, lüè shì yù shǐ xún fāng yìn, nǎi yì yòng yín, shì yī èr pǐn, qí zhòng kě zhī. qiě yù jīn zhuàn wén, yǔ zhǔ shàng yù bǎo shū fǎ xiāng liè, yí qí quán chāo bǎi pì yě. qiū fú běi zhēng shī lǜ, bìng yìn yì wáng, lǚ gòu bù dé, hòu yú shā mò yè tǔ guāng guài, shǐ zòng jī dé zhī. chóu luán bìng dǔ, cáng yìn nèi qǐn, hū yuè chū yú dì yǒu shēng, xún duó yìn bào sǐ lù shī. ér wén yuān gé yìn, zì jīn shàng bǐng xū shī hòu, zài zhù zé gé quán jiàn xuē, líng yí yǐ zhì jīn rì. gài jiàng xiàng èr dà bǐng, guān yú yìn zhāng rú cǐ. jiā jìng qīng cí shì miào jū xī nèi shì zhāi jiào, yī shí cí chén, yǐ qīng cí dé chǒng juàn zhě shén zhòng. ér zuì gōng qiǎo zuì chēng shàng yì zhě, wú rú yuán wén róng dǒng shàng shū, rán jiē yú wàng bù diǎn zhī yán. rú shì suǒ chuán duì lián yún:" luò shuǐ xuán guī chū xiàn ruì, yīn shǔ jiǔ, yáng shǔ jiǔ, jiǔ jiǔ bā shí yī shù, shù tōng hū dào, dào hé yuán shǐ tiān zūn, yī chéng yǒu gǎn.
其臣下印信,则文武一品二品衙门,得用银造,三品以下俱用铜,惟以式之大小分高卑。两京兆虽三品,印亦银铸,则以天府重也。以上俱用九叠篆文,不知取义谓何?唐宋以来并无此篆法,盖创自本朝。意者乾元用九之意乎?巡按御史用方印,其式最小,比之从九品巡检僧道衙门,尚杀四之一。又百官印止一颗,惟巡按则有循环二印,以故拜命即佩印绶,且其文八叠,与大小文武特异。岂以斧绣雄剧,特变其制耶?此外,则各镇挂印总兵官,如征南、征西、镇西、平羌、镇朔、征蛮、平蛮、征虏诸将军,俱银印,视一品稍杀,二品稍丰,独以虎为鼻钮,且篆文为柳叶,则百僚中所未睹。其他添设大帅,虽事体不殊,而另给关防,与督抚文臣无异矣。明兴,无正任大将军,国初徐武宁达曾一领之,其他则必带军号。如徐达、蓝玉、冯胜、邱福、盛庸、领征虏,杨洪、朱永。领镇朔,仇鸾领平虏,俱得称大将军,而印之制无可考据矣。内阁大学士位不过五品,而所用文渊阁印台,仅一寸七分,略似御史巡方印,乃亦用银,视一二品,其重可知。且玉筋篆文,与主上御宝书法相埒,宜其权超百辟也。邱福北征失律,并印亦亡,屡购不得,后於沙漠夜吐光怪,始纵迹得之。仇鸾病笃,藏印内寝,忽跃出於地有声,寻夺印暴死戮尸。而文渊阁印,自今上丙戌失后,再铸则阁权渐削,陵夷以至今日。盖将相二大柄,关於印章如此。【嘉靖青词】世庙居西内事斋醮,一时词臣,以青词得宠眷者甚众。而最工巧最称上意者,无如袁文荣、董尚书,然皆谀妄不典之言。如世所传对联云:“洛水玄龟初献瑞,阴数九,阳数九,九九八十一数,数通乎道,道合元始天尊,一诚有感。
qí shān dān fèng liǎng chéng xiáng, xióng míng liù, cí wū liù, liù liù sān shí liù shēng, shēng wén yú tiān, tiān shēng jiā jìng huáng dì, wàn shòu wú jiāng." cǐ yuán suǒ zhuàn, zuì wéi shí suǒ kuài zhì, tā wén kě zhī yǐ. shí, měi yī jǔ jiào, wú lùn tā fèi, jí chì jīn yì zhì shù qiān liǎng, gài mén tán biǎn duì jiē yǐ jīn shū, xiè jīn wèi ní, fán shù shí wǎn, qí cāo bǐ zhōng shū guān, yù bèi dà guǎn, cǐ bǐ lìng mǎn, gù wèi bù kān bō huà zhuàng, zé xiù zhī, yòu chū yī guǎn. fán qì yī duì, huò yì shù shí guǎn, zé xiù zhōng jīn, yì bù xià shù shí zhū yǐ. wú yì tán xiāng bèi, jì yǐ cǐ dé èr qīng, qiě zhì fù yún.
岐山丹凤两呈祥,雄鸣六,雌呜六,六六三十六声,声闻于天,天生嘉靖皇帝,万寿无疆。“此袁所撰,最为时所脍炙,他文可知矣。时,每一举醮,无论他费,即赤金亦至数千两,盖门坛扁对皆以金书,屑金为泥,凡数十碗,其操笔中书官,预备大管,泚笔令满,故为不堪波画状,则袖之,又出一管。凡讫一对,或易数十管,则袖中金,亦不下数十铢矣。吾邑谈相辈,既以此得贰卿,且致富云。
jiā jìng shǐ zhōng bù yù zhèng gōng dà nèi qián qīng gōng, yǐ zhèng dé jiǔ nián yù zāi, xuán jiū gōng chuàng jiàn. yì shàng wèi jùn, bǐ sù huáng yǐ zhèng dé shí liù nián sì yuè, zì yǐng zhōng rù fèng dà tǒng, zàn jū yú wén huá diàn, jí cù dōng gōng shū yè shàn zhì, zhì shí yuè ér luò chéng, shàng shǐ yí bì. lín yù chuí èr shí nián, zhì jǐ hài nán xún, zé yǒng shòu gōng yǐ chéng, zhì rén yín gōng bì zhī biàn, shàng yīn wèi gān qīng fēi shàn dì, fán xiān cháo zhòng bǎo fǎ wù, jǐn xǐ shí qí zhōng.
【嘉靖始终不御正宫】大内乾清宫,以正德九年遇灾,旋鸠工创建。役尚未竣,比肃皇以正德十六年四月,自郢中入奉大统,暂居於文华殿,亟促冬宫书夜缮治,至十月而落成,上始移跸。临御垂二十年,至己亥南巡,则永寿宫已成,至壬寅宫婢之变,上因谓乾清非善地,凡先朝重宝法物,尽徙实其中。
hòu gōng fēi pín jù cóng xíng, gān qīng suì xū. zhí zhì bǐng yín shàng bīn, shǐ fǎn lóng tuì yú dà nèi.
后宫妃嫔俱从行,乾清遂虚。直至丙寅上宾,始返龙蜕於大内。
gài zì jiàn zuò zhī chū, jí mí liú zhī jì, jiē yú bié gōng xíng jí xiōng lǐ. shuō zhě wèi shì zōng yǐ jìn zhōng wèi liè shèng shēng xiá zhī suǒ, yì pō yí jù. ér yǒng shòu zé wén huáng jiù gōng, lóng xīng jí rǎng, gù shèng yì shǔ zhī. gǔ yún:" xiān tiān ér tiān fú wéi." shì zōng yǒu yān. dà xíng sāng lǐ běn cháo dà xíng huáng dì huáng hòu chū sàng, měi sì gè shēng zhōng sān wàn chǔ. gài fó jiā wèi dì yù shòu zhū kǔ zhě, wén zhōng shēng jí sū, gù shè cǐ dài wáng qīn zào fú yú míng zhōng. fēi yún huà zhě yǒu zuì, wèi zhī jiě ráng yě. shēng zhōng yī shì, lèi cháo jiē jiàn zhī zhào zhǐ, gài zì táng sòng yǐ lái, xiāng yán yǐ jiǔ. wéi míng qiāng zuì shǔ wú wèi, jīn guì jiàn tōng yòng zhī.
盖自践阼之初,及弥留之际,皆於别宫行吉凶礼。说者谓世宗以禁中为列圣升遐之所,意颇疑惧。而永寿则文皇旧宫,龙兴吉壤,故圣意属之。古云:“先天而天弗违。“世宗有焉。【大行丧礼】本朝大行皇帝皇后初丧,每寺各声钟三万杵。盖佛家谓地狱受诸苦者,闻钟声即苏,故设此代亡亲造福於冥中。非云化者有罪,为之解禳也。声钟一事,累朝皆见之诏旨,盖自唐宋以来,相沿已久。惟冥镪最属无谓,今贵贱通用之。
rú zhōu shì zōng fā yǐn, yǐ chǔ wèi jīn yín kè, huáng zhě míng" quán tái shàng bǎo", bái zhě míng" míng yóu yà bǎo", yǐ wèi kě xiào. zhì sòng gāo zōng zǐ gōng jiù dào, bǎi guān diàn yòng zhǐ qián chà xiǎo, xiào zōng bù yuè, jiàn guān yún:" zhǐ qián nǎi shì shì shǐ rén yǐ guò dù qí qīn zhě, běn fēi shèng zhǔ suǒ yí." xiào zōng yuē:" shào yáo fū hé rú rén, jì xiān bì yòng zhǐ qián.
如周世宗发引,以楮为金银锞,黄者名“泉台上宝“,白者名“冥游亚宝“,已为可笑。至宋高宗梓宫就道,百官奠用纸钱差小,孝宗不悦,谏官云:“纸钱乃释氏使人以过度其亲者,本非圣主所宜。“孝宗曰:“邵尧夫何如人,祭先必用纸钱。
qǐ shēng rén chǔ shì, rú rǔ bèi néng yī rì bù yòng qián hū?" zé cǐ yì xiāng chuán gù shì. běn cháo suī yòng ér bù yǐ cǐ xiāng gāo, xián yú qián dài duō yǐ.
岂生人处世,如汝辈能一日不用钱乎?“则此亦相传故事。本朝虽用而不以此相高,贤於前代多矣。
shí lù jì shì shì mù liǎng cháo shí lù, jiē jiāng líng gù xiāng bǐ yě, yú zhū shǐ zhōng zuì chēng yán hé. qí jì xīn zhèng jiāng qù, wèi nán běi kē dào jí dà xiǎo chén gōng suǒ jù hé, yǐ wéi jiē yíng hé shí qíng, ér cān gāo bǎo xú, yóu shǔ chǎn mèi. kuàng shàng wèi cháng yǒu yì qì xú, fēn fēn bǎo zhī hé wéi? qí yán kě wèi zhì gōng. jí zhì duó qíng liàn wèi, yī qiè bǎo liú, piān dà xiǎo nán běi bèi yú chǎn xú zhī shí, ér zhàng qiǎn wǔ yì zhě yǐ kuài yá zì, yòu yǒu huá tíng suǒ bù wéi zhě. qí yú xīn zhèng mù kè lì kē dōu jǐ shì hán yuán chuān děng, yì jí bǐ chǒu dǐ, mù wèi wú jì dàn xiǎo rén. qǐ fēi zhēn zhèng shí lù! jí lì kē dōu chén jǐn jiāng děng rù mù hòu, xiàn yú huà cè, yǔ hán pú zhōu zhū gōng wú yì, gù yī yī rèn wèi fù xīn, zī qí jiǎo jù, tián bù wéi yì. zé xiào rén shì yǐ zì xiào yě. qǐng jiàn tú wěi zhēn tán huā jì, qí tián cí jiē wú zú qǔ, wéi nèi hù qǐ shuō bái yún:" wǒ zuò xiù cái shí, yě céng mà guò lǐ lín fǔ lái." cǐ yī yǔ yě, yì hòu lái huáng fēi yào shí yǐ.
【实录纪事】世、穆两朝实录,皆江陵故相笔也,於诸史中最称严核。其纪新郑将去,为南北科道及大小臣工所聚劾,以为皆迎合时情,而参高保徐,尤属谄媚。况上未尝有意弃徐,纷纷保之何为?其言可谓至公。及至夺情恋位,一切保留,偏大小南北倍於谄徐之时,而杖谴忤意者以快睚眦,又有华亭所不为者。其於新郑幕客吏科都给事韩原川等,亦极笔丑诋,目为无忌惮小人。岂非真正实录!及吏科都陈锦江等入幕后,献谀画策,与韩蒲州诸公无异,顾一一任为腹心,资其角距,恬不为异。则笑人适以自笑也。顷见屠纬真《昙花记》,其填词皆无足取,惟内户杞说白云:“我做秀才时,也曾骂过李林甫来。“此一语也,亦后来黄扉药石矣。
shí lù nán jù běn cháo wú guó shǐ, yǐ liè dì shí lù wèi shǐ, yǐ shǔ pī lòu.
【实录难据】本朝无国史,以列帝实录为史,已属纰漏。
nǎi tài zǔ lù fán jīng sān xiū, dāng shí kāi guó gōng chén, zhuàng yóu wěi lüè, shāo bù wéi jìng nán guī fú zhū gōng suǒ xǐ zhě, jù bèi huà xuē. jiàn wén dì yī zhāo sì nián, dàng miè wú yí. hòu rén sōu kuò jùn shí, bǎi qiān zhī yī èr ěr. jǐng dì shì suī fù yīng zōng lù zhōng, qí zhèng lìng shàng kě kǎo jiàn, dàn qū bǐ wèi duō. zhì yú xìng xiàn dì yǐ fān dǐ zhuī chóng, yì xiū shí lù, hé wéi zhě zāi! qí shí zǒng cái fèi wén xiàn děng, kǔ wú cuò shǒu, zhì jiǎ jiè chéng fèng zhǎng shǐ děng suǒ zhuàn shí lù wèi zhāng běn, hòu shū chéng, jù bèi chóu shǎng. zhì tài jiàn zhāng zuǒ bèi, làn shòu shì jǐn yī, kě shěn yì kě huān yǐ. jīn xué shì dài fū yǒu kěn yú mì gé zhōng jiè lù qí cè yī zhǎn qí shū zhě hū? zhǐ yǔ wú shuāng zì tóng, qí xiū chéng tiān dà zhì yì rán, dàn kāi jú tài chí, cí lín zhū gōng, gè jù shì xī chǒng, fēn fēn bù dìng, bǐ chéng wèi jǐ, zé shì zōng yǐ shēng xiá yǐ. zǒng zhī, jiē bù jīng zhè jǔ yě.
乃太祖录凡经三修,当时开国功臣,壮猷伟略,稍不为靖难归伏诸公所喜者,俱被划削。建文帝一朝四年,荡灭无遗。后人搜括捃拾,百千之一二耳。景帝事虽附英宗录中,其政令尚可考见,但曲笔为多。至於兴献帝以藩邸追崇,亦修实录,何为者哉!其时总裁费文宪等,苦无措手,至假借承奉长史等所撰实录为张本,后书成,俱被酬赏。至太监张佐辈,滥受世锦衣,可哂亦可欢矣。今学士大夫有肯於秘阁中借录其册、一展其书者乎?止与无双字同,其修《承天大志》亦然,但开局太迟,词林诸公,各具事希宠,纷纷不定,比成未几,则世宗已升遐矣。总之,皆不经这举也。
liǎng cháo rén hòu shì zōng mò nián, yī gēng yán míng zhī zhèng, rú hǎi zhōng jiè kuáng gàng shàng néng róng zhī. yí móu mù miào, yǐ dài jīn shàng, lǐ yù shì dài fū, jué wú wǎng nián lùn bào jiàn fǎ zhī shì. wéi chū zhèng dǎi xùn tíng zhàng shù jūn zǐ, jiē chū quán xiāng yì, hòu jiē bù cì dēng yòng.
【两朝仁厚】世宗末年,一更严明之政,如海忠介狂戆尚能容之。贻谋穆庙,以迨今上,礼遇士大夫,绝无往年论报见法之事。惟初政逮讯廷杖数君子,皆出权相意,后皆不次登用。
jǐn lín jiāng qián zhī fǔ, yǐ làn xíng bèi hé zuò pì, yì yì zài zhòng wēi kù lì. zhōng yǐ fǔ chén qǐng dài, zhì jīn zhǎng jī. lǐ jiàn luó zhōng chéng, yǐ diān shì xià yù qī nián ér cóng róng. jìn nián kuàng shuì wǔ zhǐ zhě, huò zhì dǎi xì, fēi jiǔ jí shì. wéi cáo xīn luò shì yù, yǐ zhēng dōng fēng, zài yù shāo jiǔ, qǐng dé zhǐ biān shù, chū yù zhī rì, jīng shī yōng cáo huān hū zhě shù wàn rén, qiě sòng shèng zhǔ rú tiān zhī liàng yún.
仅临江钱知府,以滥刑被劾坐辟,亦意在重微酷吏。终以辅臣请贷,至今长击。李见罗中丞,以滇事下狱七年而从戎。近年矿税忤旨者,或致逮系,非久即释。惟曹心洛侍御,以争东封,在狱稍久,顷得旨编戍,出狱之日,京师拥曹欢呼者数万人,且颂圣主如天之量云。
zhǔ shàng gǎi chén xià míng shì zōng shí, xǐ gǎi chén xià xìng míng, rú gǎi zhāng xiàng guó cōng wèi fú jìng, gǎi yuán zhōng chéng zhēn jí xìng wèi zhōng, yòu gǎi zhǐ huī qiān shì qín dà míng wèi dà shēng shì yě. mù zōng cháo, yè xiàn zhào huàn wèi yù shǐ, yīn xún fāng tí chà, shàng jiàn míng bù yǎ, gǎi wéi huàn, jīn lì dà sī kōng yǐ shì yǎng guī. dì míng yào, yì bài yù shǐ, hòu yǐ zhōng chéng fǔ liáo zuǒ, yì qǐng gào guī yǎng. qí fù míng mèng, yǐ míng jīng guān jiào shòu, dé fēng lì bù zuǒ shì láng. èr zi jù wèi dà jiǔ qīng, zài xī xià yú shì, yóu bù yì dé yún. zhào zhǎng gōng xún fāng, wèi shǎn xī xún chá rèn mǎn, ér nǎi dì dài zhī, xiōng dì jiāo chéng, yì yī shí jiā huà. shì zài jīn shàng chū yuán.
【主上改臣下名】世宗时,喜改臣下姓名,如改张相国璁为孚敬,改袁中丞贞吉姓为衷,又改指挥佥事琴大鸣为大声是也。穆宗朝,掖县赵宦为御史,因巡方题差,上见名不雅,改为焕,今历大司空以侍养归。弟名耀,亦拜御史,后以中丞抚辽左,亦请告归养。其父名孟,以明经官教授,得封吏部左侍郎。二子俱为大九卿,在膝下娱侍,尤不易得云。赵长公巡方,为陕西巡茶任满,而乃弟代之,兄弟交承,亦一时佳话。事在今上初元。
shèng zhǔ mìng míng jīn shàng yǐ quán hài bā yuè shēng yú yù dǐ. shí shì zōng huò yú" èr lóng bù xiāng jiàn" zhī shuō, fán yù dǐ xǐ qìng, yī qiè bù dé shàng wén. shì nián sì yuè xī yuàn yù tù shēng zǐ, qī yuè yǒu bái guī luǎn yù zhī ruì, tíng chén jù shàng biǎo hè. ér jīn shàng mí yuè, bù gǎn qǐng xíng jiǎn fā lǐ. zhì mù zōng jí wèi, dà chén yǐ lì tài zǐ qǐng, shàng mìng xiān mìng míng, xú yì cè lì, shǐ yǐ yuán nián zhēng yuè cì jīn yù míng. gù shì mìng míng zài bǎi rì, zhì shì ruì líng yǐ wǔ suì yǐ. cóng lái zhū dǐ huáng sūn, wèi yǒu qiān qī zhì cǐ zhě. rán ér cì nián jí zhǔ zhèn fāng, yòu sì nián lóng fēi, kāi wàn yì nián shèng zhì, qiān gǔ wèi yǒu yě.
【圣主命名】今上以全亥八月生於裕邸。时世宗惑於“二龙不相见“之说,凡裕邸喜庆,一切不得上闻。是年四月西苑玉兔生子,七月有白龟卵育之瑞,廷臣俱上表贺。而今上弥月,不敢请行翦发礼。至穆宗即位,大臣以立太子请,上命先命名,徐议册立,始以元年正月赐今御名。故事命名在百日,至是睿龄已五岁矣。从来朱邸皇孙,未有愆期至此者。然而次年即主震方,又四年龙飞,开万亿年盛治,千古未有也。
cháo jìn guān jìn xiàn jìn yǐ guó yòng kuì fá, yì jiā tián fù, jiā guān shuì, yǐ zhì sōu suǒ shú huán, qiě yǒu" wú ài guān yín" zhī shuō. fū jì yuē guān yín, nà yǒu wú ài zhī lǐ, zhēn yǎn ěr dào líng yě! dāng mù zōng wù chén wài jì shí, shǎn xī fù shǐ jiāng zi gāo zhě shàng yán: cháo jìn guān gè yǒu lù fèi jí kuì yí sī tǎng, yí lìng jìn xiàn xiàn yú yǐ zuǒ guó jì. qiě xiàn wèi dìng zhì: bù zhèng sī sān bǎi liǎng, àn chá sī èr bǎi liǎng, yuàn mǎ xíng tài pú yī bǎi liǎng, yùn sī fǔ zhèng èr bǎi wǔ shí liǎng, fǔ zuǒ yī bǎi liǎng, zhōu xiàn zhèng guān èr bǎi liǎng, zhōu xiàn zuǒ wǔ shí liǎng. shàng yuē:" jìn xiàn fēi shì tǐ, qiě guó yòng yì bù jí cǐ. qí wù xǔ." qiě bìng jìn rù cháo guān yuán bù dé jiè jìn míng kē pài. dà zāi wáng yán, yǔ suì jìn yuè jìn zhě tiān rǎng yǐ. jiāng wèi jǐ jí zhuǎn háng tài pú, shāo shì cái yì, yóu yǒu tài píng qì xiàng yún.
【朝觐官进献】近以国用匮乏,议加田赋,加关税,以至搜索赎鍰,且有“无碍官银“之说。夫既曰官银,那有无碍之理,真掩耳盗铃也!当穆宗戊辰外计时,陕西副使姜子羔者上言:朝觐官各有路费及馈遗私帑,宜令进献羡余以佐国计。且限为定制:布政司三百两,按察司二百两,苑马行太仆一百两,运司府正二百五十两,府佐一百两,州县正官二百两,州县佐五十两。上曰:“进献非事体,且国用亦不藉此。其勿许。“且并禁入朝官员不得借觐名科派。大哉王言,与岁进月进者天壤矣。姜未几即转行太仆,稍示裁抑,犹有太平气象云。
jīn shàng shèng xiào jīn shàng chū dēng jí, zūn lǐ liǎng gōng. dí mǔ chén huáng hòu, shàng hào rén shèng huáng tài hòu. shēng mǔ lǐ huáng guì fēi, shàng hào cí shèng huáng tài hòu. měi yù dà qìng zhé zēng èr zì. zhì bǐng shēn nián zé rén shèng shàng xiān, cí shèng dú xiǎng tiān xià zhī yǎng, qìng diǎn pín jǔ.
【今上圣孝】今上初登极,尊礼两宫。嫡母陈皇后,上号仁圣皇太后。生母李皇贵妃,上号慈圣皇太后。每遇大庆辄增二字。至丙申年则仁圣上仙,慈圣独享天下之养,庆典频举。
bǐng wǔ zhī chūn, yǐ huáng tài zǐ yuán sūn dàn shēng, jiā shang huī hào. yuē cí shèng xuān wén míng sù zhēn shòu duān xiàn gōng xǐ huáng tài hòu, zé shèng shòu jǐn liù shí yǒu èr.
丙午之春,以皇太子元孙诞生,加上徽号。曰慈圣宣文明肃贞寿端献恭喜皇太后,则圣寿仅六十有二。
àn běn cháo mǔ hòu dé qīn jiàn zēng sūn zhě, wéi xiào sù zhōu hòu yī rén, jīn cí shèng fú lǚ zhèng tóng. dàn xiào zhuāng hòu xiān bēng, shí xiào sù wèi xié shuō suǒ huò, lǜ tā rì bù dé yǔ yīng zōng tóng xué, yù gǎi zàng xiào zhuāng yú tā suǒ, lài dà chén lì zhēng ér zhǐ. jīn cí shèng zài wèi, shì rén shèng zuì gōng, suì shí shàng zhí dí shù zhī lǐ. rén shèng shàng xiān, bēi mù yú lǐ, yí qí bèi xiǎng róng āi. jīn shàng shèng xiào yòu qiān gǔ suǒ wú, bái yù lán guān mǔ dān, zhèng xié xiān dì yóu shǎng, wú yì rén jiān xìn yǒu zhī yǐ.
按本朝母后得亲见曾孙者,惟孝肃周后一人,今慈圣福履正同。但孝庄后先崩,时孝肃为邪说所惑,虑他日不得与英宗同穴,欲改葬孝庄於他所,赖大臣力诤而止。今慈圣在位,事仁圣最恭,岁时尚执嫡庶之礼。仁圣上仙,悲慕逾礼,宜其备享荣哀。今上圣孝又千古所无,白玉栏观牡丹,正偕先帝游赏,无意人间信有之矣。
jīn shàng yù bǐ jīn shàng zì tiáo nián jí gōng bā fǎ, rú cì jiāng líng wú mén zhū gōng táng biǎn, yǐ jí wěi lì, qí hòu jiàn rù shén huà. yòu shí céng jiàn zhōng guì shǒu zhōng suǒ pěng shū jīn shàn, lóng xiáng fèng zhù, lìng rén jīng xiàn. sì hòu yòu cóng tài cāng xiàng gōng jiā, jǐn dé bài guān pī dá zhū zhào zhǐ, qí zhōng yì jiān yǒu gǎi cuàn, yùn bǐ zhī miào, yǒu yán liǔ suǒ bù dǎi zhě, zhēn kě wèi tiān zòng duō néng yǐ.
【今上御笔】今上自髫年即工八法,如赐江陵吴门诸公堂扁,已极伟丽,其后渐入神化。幼时曾见中贵手中所捧书金扇,龙翔凤翥,令人惊羡。嗣后又从太仓相公家,尽得拜观批答诸诏旨,其中亦间有改窜,运笔之妙,有颜柳所不逮者,真可谓天纵多能矣。
zhēn guān zhèng yào jīn shàng shèng xué gāo suì, yuǎn fēi chén xià suǒ jí. rú wù zǐ èr yuè, yǐ chūn hé chū qǐ jiǎng yán, shàng yù wén huá. jiǎng bì, fù chuán yù gé chén shēn shí xíng děng, yuē:" táng wèi zhēng wèi hé rú rén?" duì yǐ zhēng néng qiáng jiàn, yì shì xián chén. shàng bó yún:" zhēng xiān shì lǐ mì, zài shì jiàn chéng, hòu shì tài zōng, wàng jūn shì chóu, gù fēi xián zhě."
【贞观政要】今上圣学高邃,远非臣下所及。如戊子二月,以春和初启讲筵,上御文华。讲毕,复传谕阁臣申时行等,曰:“唐魏徵为何如人?“对以征能强谏,亦是贤臣。上驳云:“征先事李密,再事建成,后事太宗,忘君事仇,固非贤者。“
qí shí chǎn chén yǐ yī yǐn jiù tāng jiù jié wèi bǐ, yǐ fēi qí lún, yòu yǐn tài zǔ shí zuǒ mìng liú jī děng jiē yuán jiù chén, gù qí rén kě yòng fǒu ěr, cǐ yǔ yóu wéi shī dàng. liú jī bèi yòng xià biàn yí, qǐ wèi zhēng chù jué zhú shí kě nǐ! shàng suì zhì bù wèn. yòu chuán shèng yù yún:" táng tài zōng xié fù shì xiōng, jiā fǎ bù zhèng." gé chén duì yuē:" lún lǐ guǒ kuī, guī mén yì duō cán dé, dàn nà jiàn yī shì kě qǔ ěr." cǐ yǔ shāo wéi dé zhī. shàng yì zhōng bù shì, mìng bà zhēn guān zhèng yào, ér jiǎng lǐ jì. gé chén yòu yán sòng rú yún:" dú jīng zé shī qí yì, dú shǐ zé shī qí jī, yí lìng tōng jiān yǔ lǐ jīng cān jiǎng."
其时产臣以伊尹就汤就桀为比,已非其伦,又引太祖时佐命刘基等皆元旧臣,顾其人可用否耳,此语尤为失当。刘基辈用夏变夷,岂魏徵处角逐时可拟!上遂置不问。又传圣谕云:“唐太宗协父弑兄,家法不正。“阁臣对曰:“伦理果亏,闺门亦多惭德,但纳谏一事可取耳。“此语稍为得之。上意终不释,命罢《贞观政要》,而讲《礼记》。阁臣又言宋儒云:“读经则师其意,读史则师其迹,宜令《通监》与《礼经》参讲。“
shàng yǔn zhī. nǎi mìng xiān jiǎng shàng shū, xú jí tōng jiān, yǐ zhì dà xué yǎn yì. shàng zhī yú jīng shǐ, hòu xiān quán yí shěn yǐ. zhì píng lùn wèi zhēng tài zōng, zhēn qiān gǔ fǔ yuè. xī hū duì fēng zhū yǔ, shāo wèi néng zhù gāo shēn ěr.
上允之。乃命先讲《尚书》,徐及《通监》,以至《大学衍义》。上之於经史,后先权宜审矣。至评论魏征、太宗,真千古斧钺。惜乎对风诸语,稍未能助高深耳。
tōng jiàn yī shū, jīn shàng yuán nián dōng miǎo, zhāng jū zhèng dāng guó, jiāng běn nián jiǎng zhāng jìn chéng, yǐ shǒu liè cǐ shū, shàng mìng lòu bǎn yìn xíng yǐ. jīn gé chén hé yòu yǐ tōng jiàn wèi qǐng, sì hū wèi jīng yù lǎn zhě. yì huò juàn zhì hào hàn, qǐ wò wèi jìng yé? rán zhēn guān zhèng yào, yì shàng chū yù jiǎng wò, fǔ chén jí yǐ quàn jiǎng, zhì shì nǎi yàn bó zhōng chuò.
《通鉴》一书,今上元年冬杪,张居正当国,将本年讲章进呈,已首列此书,上命镂版印行矣。今阁臣何又以《通鉴》为请,似乎未经御览者。意或卷帙浩汗,启沃未竟耶?然《贞观政要》,亦上初御讲幄,辅臣即以劝讲,至是乃厌薄中辍。
huò yǐ zhāng jū zhèng suǒ jìn, zhōng wèi shěn dāng shèng yì yé? rán zì zhèng yào bà hòu, cì nián sì yuè suì bù fù yù wén huá. guǎng shà xì zhān, qì chéng chén bèn, fǔ chén lǚ qǐng bù yǔn. qí nián dōng, jí yǒu píng shì luò yú rén" jiǔ sè cái qì" sì zhēn zhī shū. gēng yín yuán dàn zhào duì yǐ hòu, gé chén yì bù dé fù wàng tiān yán yǐ. táng tài zōng zhēn guān zhī zhì, jì nián yì shǎo xùn yān. gài gǔ jīn tóng yī kǎi yǐ.
或以张居正所进,终未审当圣意耶?然自政要罢后,次年四月遂不复御文华。广厦细旃,迄成尘坌,辅臣屡请不允。其年冬,即有评事雒于仁“酒色财气“四箴之疏。庚寅元旦召对以后,阁臣亦不得复望天颜矣。唐太宗贞观之治,季年亦少逊焉。盖古今同一慨矣。
chōng shèng rì jiǎng liè shèng jīng yán, měi yuè yòng chū èr shí èr niàn èr fán sān rì. ér rì jiǎng zé bù jū qī, yī qiè lǐ yí shì jīng yán jù jiǎn shā, jǐn shì bān gé bù dà chén, yǔ cí lín jiǎng guān, jí shì shū děng guān gòng shì. rán shèng tǐ shāo láo, zé bù yù zhī rì jū duō, zhí rì cí chén yī lì jìn jiǎng zhāng, yǐ bèi yǐ lǎn ér yǐ. jīn shàng chū dēng dà bǎo, jiāng líng xiāng jiàn yì, shàng měi rì yú rì chū chū shí jià xìng wén huá, tīng rú chén jiǎng dú jīng shū. shǎo qì piàn shí, fù yù jiǎng yán, zài dú shǐ shū. zhì wǔ shàn ér hòu hái dà nèi. wéi měi yuè sān liù jiǔ cháng cháo zhī rì shǐ zàn miǎn, cǐ wài jí lóng dōng shèng shǔ wú jiàn yān. yǐ gù shí nián zhī zhōng, shèng xué rì xīn, zuò zhì tài píng zhī zhì. xī yīng zōng yù jí yì zài yòu chōng, chū bù wén sān yáng zhū gōng yǒu cǐ zhāo xī nà huì, suì shǐ wáng zhèn dé dào guó bǐng, jǐ wēi zōng shè. zé zhǔ shàng zǎo suì lì jīng, zhēn kě zhǐ qiān gǔ yǐ. jīn shàng dài féng bǎo shàng chū yǐ cí níng jí jiāng líng gù, dài féng kē hòu, ér bù kān qí qián shù, lǚ yǒu yǐ zhé zhī. yī rì, shàng yù rì jiǎng bì, shū dà zì cì fǔ chén děng, féng kē shì cè, lì shāo qīng yī, shàng jù yǐ jù bǐ rú mò shěn guò bǎo, zhì qí suǒ yī dà hóng shān shàng, lín chún jǐ mǎn. féng kē zhèn jù pì yì, jiāng líng yì biàn sè shī cuò. shàng xú shū bì, qǐ hái nèi. shí wù yín jǐ mǎo jiān shì, gù xiāng shēn wú mén yǐ cóng jiǎng yán rù gé, shì rì zhèng dé shàng suǒ cì dà zì, qí zhǎng gōng zhí fāng wèi yǔ yán. cǐ shí shàng yì yǐ zuò lǐ fǔ guó yú cháo ēn zhī xiǎng, ér féng kē shàng yǐ shǎo zhǔ shì zhī, liǎo bù wù yě. hòu wéi guǐ sì nián wáng tài cāng wéi shǒu kuí, lán xī xīn jiàn wèi cì, yīn zì jiǎng dé yù bǐ dà zì. shì hòu suì bù fù cì. rén yín suì è shì zōng zhōng nián, jìng shè zhāi jū, bù yù cháo yǐ jiǔ. zhì rén yín dōng shí yuè, ér yǒu gōng bì zhī biàn, zhǔ shàng yǐ bīn wēi, zhì bǐng yè shǐ néng yán. yī guān yòng qù xuè jì shāo sū, yóu shù rì shǐ néng fù gù. cóng cǐ shèng tǐ yù kāng, yòu èr shí wǔ nián bǐng yín, ér lóng yù shǐ shàng shēng. zhēn gǔ lái qí shì, zǎi jí suǒ wèi dǔ. jīn shàng yù jí zhī sān shí nián rén yín èr yuè, shàng bù yù shù rì, zhì shí liù rì jǐ mǎo suì dà jiàn. shàng jí zhào fǔ chén jí bù yuàn dà chén, rù zhì qǐ xiáng gōng, shí nèi gé zhǐ shěn yī guàn yī rén ěr, zhì zé zhōng guān jí zhèng guì fēi jù bì bù shì, shàng mìng tài zǐ jí zhū wáng guì tīng, shàng hū shěn jìn qián tīng yù yún:" zhèn xiǎng guó yǐ jiǔ, yì wú suǒ hàn, jiā ér jiā fù, jīn yǐ fù xiān shēng, fǔ zhī wèi hǎo huáng dì, quàn qí jiǎng xué qín zhèng." qiě mìng xiàng lái kuàng shuì xī bà, bìng zhū wú jī zhī zhēng tíng zhǐ, shì zhào yù jí fǎ sī jī qiú, hái zhí qǐ yòng jiàn yán dé zuì zhū chén, cǐ hòu suì dāng shě zhū chén ér qù yǐ. àn cǐ jí yù jǐ mò mìng. bǐ jí èr gēng, ér shàng shāo sū. zhì cì rì gēng chén, zé shèng gōng dùn ān, qǐn shàn fù jiù. gài chuí dài zhě jǐn yī shū bàn yè ěr. shí dōng gōng chéng hūn fǔ sān rì, gù yǒu" jiā ér jiā fù" zhī yǔ, rú táng tài zōng gù shì.
【冲圣日讲】列圣经筵,每月用初二、十二、廿二、凡三日。而日讲则不拘期,一切礼仪视经筵俱减杀,仅侍班阁部大臣,与词林讲官,及侍书等官供事。然圣体稍劳,则不御之日居多,值日词臣依例进讲章,以备乙览而已。今上初登大宝,江陵相建议,上每日於日初出时驾幸文华,听儒臣讲读经书。少憩片时,复御讲筵,再读史书。至午膳而后还大内。惟每月三六九常朝之日始暂免,此外即隆冬盛暑无间焉。以故十年之中,圣学日新,坐致太平之治。昔英宗御极亦在幼冲,初不闻三杨诸公有此朝夕纳诲,遂使王振得盗国柄,几危宗社。则主上早岁励精,真可只千古矣。【今上待冯保】上初以慈宁及江陵故,待冯榼厚,而不堪其钤束,屡有以折之。一日,上御日讲毕,书大字赐辅臣等,冯榼侍侧,立稍倾欹,上据以巨笔濡墨渖过饱,掷其所衣大红衫上,淋淳几满。冯榼震惧辟易,江陵亦变色失措。上徐书毕,起还内。时戊寅己卯间事,故相申吴门已从讲筵入阁,是日正得上所赐大字,其长公职方为予言。此时上意已作李辅国、鱼朝恩之想,而冯榼尚以少主视之,了不悟也。后惟癸巳年王太仓为首揆,兰谿、新建为次,因自讲得御笔大字。是后遂不复赐。【壬寅岁厄】世宗中年,静摄斋居,不御朝已久。至壬寅冬十月,而有宫婢之变,主上已濒危,至丙夜始能言。医官用去血剂稍苏,犹数日始能复故。从此圣体愈康,又二十五年丙寅,而龙驭始上升。真古来奇事,载籍所未睹。今上御极之三十年壬寅二月,上不豫数日,至十六日己卯遂大渐。上急召辅臣及部院大臣,入至启祥宫,时内阁止沈一贯一人耳,至则中官及郑贵妃俱避不侍,上命太子及诸王跪听,上呼沈近前听谕云:“朕享国已久,亦无所憾,佳儿佳妇,今以付先生,辅之为好皇帝,劝其讲学勤政。“且命向来矿税悉罢,并诸无稽之征停止,释诏狱及法司击囚,还职起用建言得罪诸臣,此后遂当舍诸臣而去矣。按此即玉几末命。比及二更,而上稍苏。至次日庚辰,则圣躬顿安,寝膳复旧。盖垂殆者仅一书半夜耳。时东宫成婚甫三日,故有“佳儿佳妇“之语,如唐太宗故事。
shì shí chuí gǒng nèi tíng, bù shì cháo zhě yì shí nián yǐ. jīn shàng shén míng wēi duàn, dòng fǎ huáng zǔ, ér lí zāi zhī suì, yì shǔ rén yín, qià qià liù shí nián. qǐ fēi shàng tiān rén ài, tóng yī shì jǐng zāi! shàng suǒ sòng shèng yù, xuán jí qǔ huí. suī pǔ tiān yǒu fǎn hàn zhī yí. yòu sān nián wèi yǐ sì dōng, mìng shuì wù guī bìng, yǒu sī fēng bì kuàng dòng, chè huí nèi chén, chū jié yí yú shuǐ huǒ, shèng dé yuǎn bèi, gòng zhù shèng shòu. jiào zhī shì zōng zài yù èr shí wǔ nián, xíng qiě shén bǎi bèi zhī yǐ.
是时垂拱内廷,不视朝者亦十年矣。今上神明威断,动法皇祖,而罹灾之岁,亦属壬寅,恰恰六十年。岂非上天仁爱,同一示警哉!上所颂圣谕,旋即取回。虽普天有反汗之疑。又三年为乙巳冬,命税务归并,有司封闭矿洞,撤回内臣,出孑遗於水火,圣德远被,共祝圣寿。较之世宗再御二十五年,行且什佰倍之矣。
rén yín shàng shòu rén yín zhī suì, shàng shèng líng fǔ mǎn sì xún, ér yù jí yǐ sān shí nián. zhì qiū bā yuè, zhí shàng wàn shòu shèng jié, nèi tíng zhí yuē yù bèi, sī bié xiào sōng zhù, yǐ bó tiān yán yī qǐ zhě, nǎi yǐ shàng dàn shēng jí zài yòu, hé zhī wèi qī shí suì, shàng nán shān zhī shāng. dà xiǎo jiān jú, jìng shē dòu chǐ, qìng qí lì yǐ bèi jìn fèng. shí kuàng shuì fǔ bà ér xuán xìng, zhū cǎi què shǐ, fāng yōu xǐ jiāo bìng jiān, dé cǐ xiāo xī, zhēng shì guī yì wèi míng zhī bǎo, míng" xiào shùn qián liáng". chōng jīn bó zhī yìng, zuǒ cáng wèi zhī chōng rèn. shèng qíng guǒ dà yí, sì hòu qián dé shòu huáng xiǎo nán nèi zhū gōng, jí zào lóng fèng chuán tíng zhī shǔ, yī qiè wéi qún xià suǒ qǐng. ér què shuì zòng héng, yù bù kě jiàn zhǐ yǐ. rán dàn xíng zhī jìn yē, wéi yān yǐn gōng wá bèi gòng xiàn yú cí ér yǐ, bù yǐ wén zhī dà tíng. gù jiàn guān wú gǎn yǐ qí shì xiǎn zhēng zhě. gài cháng shēng jiǔ shì, gù shèng zhǔ suǒ lè wén, kuàng chūn jiān qǐ xiáng, zhào chén xià, jīng hún fǔ dìng. cǐ jǔ suī shì bù jīng, yì gǔ suǒ wèi cǐ fēi ě xīn yě.
【壬寅上寿】壬寅之岁,上圣龄甫满四旬,而御极已三十年。至秋八月,值上万寿圣节,内廷{执曰}御辈,思别效嵩祝,以博天颜一启者,乃以上诞生及在宥,合之为七十岁,上南山之觞。大小监局,竞奢斗侈,罄其力以备进奉。时矿税甫罢而旋兴,诸采榷使,方忧喜交并间,得此消息,争市瑰异未名之宝,名“孝顺钱粮“。充金帛之媵,左藏为之充牣。圣情果大怡,嗣后乾德、寿皇、小南内诸工,及造龙凤船亭之属,一切惟群下所请。而榷税纵横,愈不可谏止矣。然但行之禁掖,惟阉尹宫娃辈共献谀词而已,不以闻之大廷。故谏官无敢以其事显诤者。盖长生久视,固圣主所乐闻,况春间启祥,召臣下,惊魂甫定。此举虽似不经,亦古所谓此非恶心也。
bǎi nián sì yè shào kāng jié wèi zì běn cháo jiàn lóng shòu mìng yǐ hòu, bǎi nián ér jǐn zhǐ sì yè, chà yǐ wéi jìn gǔ suǒ wèi dǔ. zhāo dài lì nián zhī jiǔ, qián cǐ bù bì yán. jí rú shì zōng yǐ xīn sì rù zuǎn, zài wèi sì shí liù nián, zhōng gèng mù zōng zhī lóng qìng, ér wèi jīn shàng zhī rén shēn yù jí, jīn nián jǐ wèi, qià yǐ jiǔ shí jiǔ nián, zhǐ sān yè ěr. ér shèng gōng qiáng yù, fāng gòng rì shēng yuè héng. sān huáng yù yǔ jù bǎi nián yǐ wài, zī qiě jiāng sì zhī. shǐ kāng jié shēng jīn rì, qí qìng xìng yòu hé rú yě?
【百年四叶】邵康节谓自本朝建隆受命以后,百年而仅止四叶,诧以为近古所未睹。昭代历年之久,前此不必言。即如世宗以辛巳入缵,在位四十六年,中更穆宗之隆庆,而为今上之壬申御极,今年己未,恰已九十九年,只三叶耳。而圣躬强豫,方共日升月恒。三皇御宇俱百年以外,兹且将四之。使康节生今日,其庆幸又何如也?
běi tái jīn shàng rén jiǎn, zhì tǔ mù shì yóu wéi jiǎn shěng. wéi xīn chǒu nián yú jìn chéng nèi gān fāng zhù yī gāo tái, tái míng yuē qián dé tái, gé míng gān yòu gé, qí jù lì bù dài yán, ér gāo rù yún biǎo, wàng zhī zhēn rú wǔ chéng shí èr lóu. qǐng fù mǎ wàn zhòng huì zhāo tóng qī lǐ zhū gōng, rù yóu xī yuàn, yīn shì dēng zhī, rú xuán lí rán, shū bù jué zú lì zhī pí. měi yī céng jí yǒu yī xiǎo diàn, jǐ tà shí wù bì jù, fán shù zhuǎn wèi zhì qí diān, yǐ píng shì tù ér shān yǐ. shí tiān shǔ wèi jiǔ, wàn wǎ yìng rì, dà nèi lóu tái, yuē lüè zài mù. sǒng rán xīn jì, jí cù tóng háng zhū gōng qū xià. wén luò chéng shí, zhǔ shàng yǐ ruǎn yú shēng zhì, zé gōng chéng wài xiàng mò jiē, kuí rú líng jì gōng qián hòu yí dài, jiē jìn zài méi jié. shèng xīn yì yǐ xià kàn wèi fēi tǐ, sì hòu jǐn yǐ yuè yè zài dēng. jīn chén yóu bù zhì, yǐ shù nián yǐ.
【北台】今上仁俭,至土木事尤为减省。惟辛丑年於禁城内乾方筑一高台,台名曰乾德台,阁名乾祐阁,其钜丽不待言,而高入云表,望之真如五城十二楼。顷驸马万仲晦招同戚里诸公,入游西苑,因试登之,如旋蠡然,殊不觉足力之疲。每一层即有一小殿,几榻什物毕具,凡数转未至其巅,已平视兔儿山矣。时天曙未久,万瓦映日,大内楼台,约略在目。悚然心悸,急促同行诸公趋下。闻落成时,主上以软舆升陟,则宫城外巷陌街,逵如灵济宫前后一带,皆近在眉睫。圣心亦以下瞰为非体,嗣后仅以月夜再登。今宸游不至,已数年矣。
zhāng zòu liú zhōng xiān cháo zhāng zòu yì yǒu bù bào wén zhě, rán duō shì zòu běn. ruò tí běn yòng yìn, zé xì yá mén gōng shì, lì bù liú zhōng. jí bù dàng shàng yì, zài sān gēng gǎi yì kě. zì jīn shàng yàn chén xià zhī lǚ guā, yī qiè guǐ zhī jìn zhōng, lǚ cuī bù xià. chū yì shén yǐ wéi wèi kǔ, jiǔ ér shāo xí, yù dà xiǎo xīng gé, zhǔ zhě zì xíng qí yì, dì jù běn tí zhī, bù fù qǔ shàng yì kě fǒu. ér dà quán fǎn xià yí yǐ. tái shěng jiàn bái, jiān yǒu dāng qǔ zhǐ zhě, zé jiàn yán zhī rén shàng shū yǐ hòu, jí qǐng yè zhèng fǔ, yún cǐ běn dāng tiáo zhǐ yún yún.
【章奏留中】先朝章奏亦有不报闻者,然多是奏本。若题本用印,则系衙门公事,例不留中。即不当上意,再三更改亦可。自今上厌臣下之屡聒,一切庋之禁中,屡催不下。初亦甚以为为苦,久而稍习,遇大小兴革,主者自行其意,第具本题知,不复取上意可否。而大权反下移矣。台省建白,间有当取旨者,则建言之人上疏以后,即请谒政府,云此本当条旨云云。
zhèng fǔ jí wěi wěi rú mìng, yī tóng shǔ lì zhī bǐng chéng yú zhǎng guān, qí míng yuē jiǎng zhǐ. cǐ hù gǔ wèi yǒu zhī shì, fú qīng zài shí, shàng wèi rán.
政府即唯唯如命,一同属吏之禀承於长官,其名曰讲旨。此互古未有之事,福清在时,尚未然。
duān yáng jīng shī jí biān zhèn zuì chóng wǔ jié, zhì jīn gè biān, shì rì jù shè liǔ jiào shèng. shì zú mìng zhòng zhě, jiàng shuài cì dì shǎng jī. jīng shī wéi tiān tán yóu rén zuì shèng, lián qián zhàng ní, lián biāo fēi kòng, háo mén dà gū zhī wài, zé zhōng guān bèi jìng yǐ qí shè wèi yú, gài jiē cì mù qǐng jià ér chū zhě. nèi tíng zì lóng zhōu zhī wài, zé xiū shè liǔ gù shì, qí míng yuē" zǒu piào qí". gài yán jīn yuán zhī sú, mìng yù mǎ jiān yǒng shì chí mǎ zǒu jiě, bù guò yù qián yī chěng xùn jié ér yǐ. wéi gé bù dà lǎo, jí jīng yán rì jiǎng cí chén, dé bài chuān shàn xiāng yào zhū cì, shì tā lìng jié dú yōu. jīn shàng chū nián yóu rán, zì nèi cāo shì xìng, zhì jiǎ shēn suì zhī wǔ rì, yù xuǎn shào nián qiáng zhuàng nèi shì sān qiān míng, jù xiān xián xí qí shè, zhì qī wān hú chěng pèi, yún jǐn chéng qún, yǒu jīng yíng suǒ bù dǎi zhě. shàng dà yuè, dǎng lài èr wàn yú jīn. rán shì rì kù rè, dāng zhí hòu cāo zhū kē, huàn jiǎ cāo bīng, cì lìng yú chì rì zhōng, yīn ér hē sǐ zhě shù rén. àn jìn běn fēi guān bīng zhī suǒ, qí shì qǐ yú zhèng dé chū nián, gài bù tè bā hǔ bèi gè yǒu bì liè xiào, fǎng xiào wài tíng, ér běn bīng wáng gōng xiāng, yì dǐng gū cì piāo diàn yīng, zá chǔ yú zhōng guì zhī zhōng yǐ. jīn shàng yīn guǐ wèi yè líng, shǐ xuǎn nèi chén jù jūn róng hù cóng, xuán bì hòu yì guǎng qí wǔ, jù jiāng líng bài hòu shì yě. jìn nián lái zé nèi jiào chǎng yǐ jū wéi mào cǎo, xiǎng wǔ shì zhì bù jiǎng yǐ. wén zhī xiān bèi yún: xiào zōng zài yù rì, yù wǔ jié huì yú biàn diàn shǒu shū yī táo fú, yún:" cǎi xiàn jié chéng cháng mìng lǚ, dān shā shū jiù pì bīng fú." gài shèng zhǔ hǎo wén, yàn kàn zì yú, yòu yǔ hòu shèng bù tóng rú cǐ. qí hòu wǔ jié, wéi
【端阳】京师及边镇最重午节,至今各边,是日俱射柳较胜。士卒命中者,将帅次第赏赍。京师惟天坛游人最胜,连钱障泥,联镖飞鞚,豪门大估之外,则中官辈竞以骑射为娱,盖皆赐沐请假而出者。内廷自龙舟之外,则修射柳故事,其名曰“走骠骑“。盖沿金元之俗,命御马监勇士驰马走解,不过御前一逞迅捷而已。惟阁部大老,及经筵日讲词臣,得拜川扇香药诸赐,视他令节独优。今上初年犹然,自内操事兴,至甲申岁之午日,预选少年强壮内侍三千名,俱先娴习骑射,至期弯弧骋辔,云锦成群,有京营所不逮者。上大悦,党赉二万余金。然是日酷热,当值候操诸榼,擐甲操兵,伺令于赤日中,因而喝死者数人。按禁本非观兵之所,其事起于正德初年,盖不特八虎辈各有裨列校,仿效外廷,而本兵王恭襄,亦顶罛刺飘靛缨,杂处于中贵之中矣。今上因癸未谒陵,始选内臣具军容扈从,旋跸后益广其伍,俱江陵败后事也。近年来则内教场已鞠为茂草,想武事置不讲矣。闻之先辈云:孝宗在御日,遇午节会于便殿手书一桃符,云:“采线结成长命缕,丹砂书就辟兵符。“盖圣主好文,宴衎自娱,又与后圣不同如此。其后午节,惟