liè cháo
○列朝
shì zōng rù shào lǐ shì zōng cóng xìng dǐ rù zuǎn, chū zhì jīng chéng wài, zhù bì xíng diàn, lǐ bù jù yì rú huáng tài zǐ jí wèi lǐ. shàng wèi zhǎng shǐ yuán zōng gāo yuē: yí zhào yǐ wú sì huáng dì wèi, fēi huáng zǐ yě. fǔ chén yáng tíng hé děng qǐng yóu dōng ān mén rù jū wén huá diàn, yǐ dài quàn jìn. shàng bù xǔ. fǔ chén bèi bù dé yǐ, nǎi yǐ cí shòu huáng tài hòu lìng zhǐ, nèi wài chén mín jí yú xíng diàn shàng jiān. xíng sān quàn jìn lǐ. gài shàng jì tǒng bù jì sì zhī shuō, zǎo yǐ dìng yú shèng xīn. zhāng guì děng jiàn bái, bù guò mò kuī qí jī ěr. shì nián jiǔ yuè, zhāng shèng tài hòu zì ān lù zhì jīng, lǐ bù jù yì cóng chóng wén mén jìn dōng huá mén, shàng bù yǔn, mìng zài yì. yóu zhèng yáng zuǒ mén jìn dà míng dōng mén, shàng yòu bù cóng, lìng zài yì ér zhū chén yòu zhí qián shuō, shàng nǎi qīn dìng qí yí, cóng zhèng yáng zhōng mén zhí rù, yǐ zhì tā mén jí dà nèi jiē rán. cǐ zhǐ yǐ xià, dà chén děng bù gǎn fù wéi, nǎi lǐ bù jù fèng yíng shèng mǔ fèng jiào yì zhàng, qǐng yòng wáng fēi lǐ rú gù shì zhōng zhǐ pī chū, jìng mìng zhì mǔ hòu jià yì zhù yǐ jù yún shèng mǔ, yòu hé dài jiā jìng sān nián zhī chēng běn shēng huáng tài hòu. yǔ fū qī nián zhī zhí chēng shèng mǔ huáng tài hòu ér shǐ dìng yé? zhū chén fēn fēn kū jiàn fú què zhě. tú zì qǔ miù qiǎn ěr, rán shì jūn zé dāng rú cǐ yǐ.
【世宗入紹禮】世宗從興邸入纘,初至京城外,駐蹕行殿,禮部具議如皇太子即位禮。上謂長史袁宗皋曰:「遺詔以吾嗣皇帝位,非皇子也。「輔臣楊廷和等請由東安門入居文華殿,以待勸進。上不許。輔臣輩不得已,乃以慈壽皇太后令旨,內外臣民即於行殿上箋。行三勸進禮。蓋上繼統不繼嗣之說,早已定於聖心。張、桂等建白,不過默窺其機耳。是年九月,章聖太后自安陸至京,禮部具議從崇文門進東華門,上不允,命再議。由正陽左門進大明東門,上又不從,令再議;而諸臣又執前說,上乃親定其儀,從正陽中門直入,以至他門及大內皆然。此旨已下,大臣等不敢復違,乃禮部具奉迎聖母鳳轎義仗,請用王妃禮如故事中旨批出,竟命治母后駕義注已俱雲聖母,又何待嘉靖三年之稱本生皇太后。與夫七年之直稱聖母皇太后而始定耶?諸臣紛紛哭諫伏闕者。徒自取謬遣耳,然事君則當如此矣。
yǐn zǔ xùn shì zōng zhī rù shào yě, yòng wǔ zōng yí zhào yuē: huáng kǎo xiào zōng qīn dì xìng xiàn wáng zhǎng zi, cōng míng rén xiào, lún xù dāng lì. zūn fèng zǔ xùn xiōng zhōng dì jí zhī wén, jí rì qiǎn guān yíng qǔ lái jīng, sì huáng dì wèi. àn xiōng zhōng dì jí zǔ xùn, gài zhǐ tóng fù dì xiōng, rú xiào zōng zhī yú xiàn wáng shì yě. ruò shì zōng zhī yú wǔ zōng, nǎi tóng táng bó zhòng, ān dé yuán wèi qīn xiōng dì? shí, cǎo cǐ zhào zhě wèi yáng wén zhōng tíng hé, jì wàng yǐn zǔ xùn, hòu zhāng guì yì qǐ, fù gǎi kǒu yuán sòng pú ān yì wáng gù shì yǐ jù zhī, chí lùn bù jiān, suì zhōng bù néng shèng. jīn shàng zhī èr shí yī nián, jiàn chǔ shì jiǔ bù dìng, shàng hū chū yù zhā, yǒu dài dí zhī yì. shí, wáng tài cāng xīn cóng lǐ zhōng qǐ dāng guó, nǐ liǎng zhǐ yǐ jìn: yī wèi cè lì dìng qī yī zé yún zhōng gōng nián shào, qiě dài shù nián hòu, yǒu dí lì dí, wú dí lì zhǎng, yǐ zūn zǔ xùn, jīn qiě bìng fēng sān wáng yǐ qí zhī.
【引祖訓】世宗之入紹也,用武宗遺詔曰:「皇考孝宗親弟興獻王長子,聰明仁孝,倫序當立。遵奉《祖訓》『兄終弟及『之文,即日遣官迎取來京,嗣皇帝位「。按「兄終弟及「祖訓,蓋指同父弟兄,如孝宗之於獻王是也。若世宗之於武宗,乃同堂伯仲,安得援為親兄弟?時,草此詔者為楊文忠廷和,既妄引《祖訓》,後張、桂議起,復改口援宋濮安懿王故事以拒之,持論不堅,遂終不能勝。今上之二十一年,建儲事久不定,上忽出御劄,有待嫡之議。時,王太倉新從里中起當國,擬兩旨以進:一為冊立定期;一則雲中宮年少,且待數年後,有嫡立嫡,無嫡立長,以遵《祖訓》,今且並封三王以俟之。
shàng jìng chū dài dí zhī zhǐ, yú shì jǔ cháo huá rán. wèi zǔ xùn suǒ yún: yǒu dí lì dí, wú dí lì zhǎng, nǎi fān wáng sì jué zhī lì, fēi tiān jiā yě. shàng suī zhèn nù, wáng zì rèn tiáo zhǐ ǒu wù zhī zuì. shàng yuē: qīng jì rèn zuì, zhì zhèn hé dì? wèi jǐ ér bìng fēng shì yì qǐn yǐ. dài dí zhī shuō, shěn shāng qiū lǐ wèi zōng bó shí, yì céng sī jiàn cǐ yì, dàn wáng yǐ zǔ xùn wèi zhèng zé wù yǐ. wáng chū yī shí cāng zú, gū yǐ yì duì, yì lǐ shì suǒ yǒu, yáng wén zhōng shí. shàng bù yù yǐ jiǔ, chóu dù tuī qiāo, dāng wú shèng yì, yóu bù miǎn chuǎn miù rú cǐ, hé yé? èr gōng jù yī dài míng chén, chū bù yǐ cǐ biǎn wàng, rán shòu hòu shēng yǐ huà duān, zhì qí dàn shé xiāng jī. kě jiàn tōng jīn zhī nán shèng yú bó gǔ.
上竟出待嫡之旨,於是舉朝譁然。謂《祖訓》所云:「有嫡立嫡,無嫡立長「,乃藩王嗣爵之例,非天家也。上雖震怒,王自認條旨偶誤之罪。上曰:「卿既認罪,置朕何地?「未幾而並封事亦寢矣。待嫡之說,沈商邱鯉為宗伯時,亦曾私建此議,但王以《祖訓》為證則誤矣。王出一時倉卒,姑以臆對,亦理勢所有,楊文忠時。上不豫已久,籌度推敲,當無剩義,猶不免舛謬如此,何耶?二公俱一代名臣,初不以此貶望,然授後生以話端,致其彈舌相譏。可見通今之難勝於博古。
shì shì shì zōng dēng jí hòu, zhāng guì yì gèng xìng xiàn wáng zūn hào. shì shí, fù hè zhě shàng shǎo, qiě xìng xiàn wáng yì jì ān sì yú guān dé diàn yǐ. jiā jìng yuán nián jiǔ yuè, tīng xuǎn jiān shēng hé yuān jì cōng shàng yán, lì qǐng zhuī kǎo xìng xiàn wáng qiě jiā dì hào, lì shì shì yú jīng shī, bù yí yuǎn zài ān lù. shàng shì qí yán, mìng huì yì, wú yī rén yīng zhě. shí, tíng chén zēng zhī, xuǎn shǎn xī píng liáng xiàn zhǔ bù yǐ qù. lǚ wèi shàng guān chī tà, zì sù qǐ gǎi jīng zhí, nǎi bài guāng lù zhēn xiū shǔ chéng. shí, jiā jìng sì nián zhī chūn, zé xiàn huáng dì chēng kǎo jiǔ yǐ. yuān zhì jīng yòu shàng shū, qǐng lì shì shì sì xiàn kǎo yú tài miào. xià lǐ bù yì, shí, xí shū wèi shàng shū zhèng dà lǐ guì rén yě, lì yán qí bù kě. shàng bù yǔn, lìng huì duō guān xiáng yì yǐ wén. shí zhāng guì bìng wèi xué shì, gè kàng zhāng lì zǔ, qǐ bà huì yì, yì bù jiàn cóng. zhì lǐ bù zài yì, tíng chén jù yǒu yì cí. shàng yòu mìng fù yì. zhāng guì děng yòu zhēng zhī, shū jǐn bào wén. mìng xí shū yòu huì wén wǔ dà chén kē dào yì, wú yī rén yǐ wèi kě zhě.
【世室】世宗登極後,張、桂議更興獻王尊號。是時,附和者尚少,且興獻王亦既安祀於觀德殿矣。嘉靖元年九月,聽選監生何淵繼璁上言,力請追考興獻王且加帝號,立世室於京師,不宜遠在安陸。上是其言,命會議,無一人應者。時,廷臣憎之,選陝西平涼縣主簿以去。屢為上官笞撻,自訴乞改京職,乃拜光祿珍羞署丞。時,嘉靖四年之春,則獻皇帝稱考久矣。淵至京又上疏,請立世室祀獻考於太廟。下禮部議,時,席書為尚書正大禮貴人也,力言其不可。上不允,令會多官詳議以聞。時張、桂並為學士,各抗章力阻,乞罷會議,亦不見從。至禮部再議,廷臣俱有異詞。上又命複議。張、桂等又爭之,疏僅報聞。命席書又會文武大臣科道議,無一人以為可者。
shàng mìng nèi chén chuán shì, bì yù fù miào ér hòu jǐ. xí shū shàng mì shū quàn zhǐ, nǎi lìng zhǐ yì shì shì. yú shì hé yuān fù shàng mí miào zhèng yì, shàng yì xià zhī lǐ bù. lǐ chén nǎi huì yì lì miào jīng shī, bié wèi jì xiǎng, yì wú bù kě, qiě yǐn hàn sòng gù shì wèi zhèng. shàng qīn dìng qí zhōng míng wèi shì miào, mìng yú tài diào jié zuǒ yòu. zé rì xìng gōng. shí lǐ chén shū zhōng yǒu yún: dài xiàn wáng fú jǐn zhī rì yǔ xiào zōng yī tóng fù miào. shàng nǎi yòu qiǎn nèi chén yù zhǐ gèng yì, bù fù yǐ wèi cǐ yí qí bǎi nián, shèng jūn xián xiāng zì dìng zhī. shàng yòu bù yuè, lìng bié yì.
上命內臣傳示,必欲祔廟而後己。席書上密疏勸止,乃令止議世室。於是何淵復上《禰廟正議》,上亦下之禮部。禮臣乃會議立廟京師,別為祭享,亦無不可,且引漢宋故事為證。上親定其中名為世廟,命於太調節左右。擇日興工。時禮臣疏中有云:待獻王服盡之日與孝宗一同祔廟。上乃又遣內臣諭旨更議,部覆以為此宜俟百年,聖君賢相自定之。上又不悅,令別議。
bù nǎi yì qǐng yú shì miào lìng jiàn yī shì wèi tiāo miào, shàng bù cóng, yún: jì bié lì miào, zé yǔ tài miào bù tóng, yǐ hòu zi sūn shì shì fèng sì bù qiān. shì suì dìng, ér yì lǐ zhū chén. rú huáng zōng míng huáng wǎn, jiē shū qǐ sù zhèng hé yuān miù yì zhī zuì. zhǐ bào wén ér yǐ.
部乃議請於世廟另建一室為祧廟,上不從,云:「既別立廟,則與太廟不同,以後子孫世世奉祀不遷。「事遂定,而議禮諸臣。如黃宗明、黃綰,皆疏乞速正何淵謬議之罪。止報聞而已。
bǐ miào gōng gōng xìng, hé yuān yòu shū yǐ xīn miào shén lù yū yuǎn, yí bié kāi lù yǔ tài miào tóng mén.
比廟工工興,何淵又疏以新廟神路迂遠,宜別開路與太廟同門。
yú shì qún yì wèi gǎi bié lù dāng huài yuán fá mù, zhèn jīng zōng miào. shàng dà nù, zé duì zhuàng.
於是群議謂改別路當壞垣伐木,震驚宗廟。上大怒,責對狀。
yú shì zhāng guì děng yòu shū zhèng zhī, yí rú chū yì. shàng nǎi mìng chāi shén gōng jiān duì fáng tōng lù.
於是張、桂等又疏諍之,宜如初議。上乃命拆神宮監對房通路。
gài yuān zhī héng zì qiú róng rú cǐ, zhāng guì děng yì yàn hèn zhī yǐ. yuān yǐ dà lǐ jí yì shū chéng, shēng shàng lín yòu jiān chéng. qí nián shí èr yuè, yuān yòu shàng shū, zòu yǐ xí shū gé qí shì shì zhū shū, qǐng jiāng yǐ qián hòu shū. zēng rù chóng xiū xù biān. shàng yòu xià zhī lǐ bù. shí, xí shū mù jí bù néng chū, nǎi shàng shū qǐ zhào wáng shǒu chén jí yì lǐ chén fāng xiàn fū děng zēng xiū, qí hé yuān zhāng zòu, pī móu bù kě cǎi. shàng yòu yù xí shū. jiāng xù xiū shì lǐ, zhí duì yǐ wén. shū bù dé yǐ, zòu qǐng jiāng shì miào shì biān cì wèi shàng xià èr juǎn. shàng yǔn zhī, mìng zhāng guì zhū rén wèi zuǎn xiū gōng. liù nián, yuān yòu jìn dà lǐ xù zòu yī bù, bìng shū yǐ chàng yì lì miào zhī gōng shù qiān wàn yán. shàng mìng fù shǐ guān. jì ér míng lún dà diǎn chéng, yuān yǐ shēng tài pú sì chéng, yòu shàng shū wèi dà diǎn zhōng shòu ān huáng tài hòu jīn jìn wèi tài huáng tài hòu yǐ, qǐng gǎi zài xī zhī wù chēng, shù wèi quán lǐ quán shū. shàng yǐ yǐ jīng jìn chéng bù xǔ, qiě yún wú dé zài rǎo. shàng yì yàn è zhī yǐ. yuān yóu bù wù, shí bā nián èr yuè, shàng yán cōng děng méi qí tài miào shì shì zhī shuō, sī huì qí shū wèi wǔ juǎn jìn zhī, qiě jié cōng yǐn hàn āi bié miào zhī miù. shàng nù shén, zhé wèi hú guǎng yǒng zhōu wèi jīng lì. gài xiāo xiāo kuáng dú zhě, fán bā nián ér shǐ zhú, tiān xià kuài zhī.
蓋淵之橫恣求榮如此,張、桂等亦厭恨之矣。淵以《大禮集議》書成,升上林右監丞。其年十二月,淵又上疏,奏以席書格其世室諸疏,請將以前後疏。增入重修續編。上又下之禮部。時,席書目疾不能出,乃上疏乞召王守臣及議禮臣方獻夫等增修,其何淵章奏,紕繆不可采。上又諭席書。將續修事理,直對以聞。書不得已,奏請將世廟事編次為上、下二卷。上允之,命張、桂諸人為纂修宮。六年,淵又進《大禮續奏》一部,並疏已倡議立廟之功數千萬言。上命付史官。既而《明倫大典》成,淵已升太僕寺丞,又上疏謂大典中壽安皇太后今進為太皇太后矣,請改在昔之誤稱,庶為全禮全書。上以已經進呈不許,且雲毋得再擾。上亦厭惡之矣。淵猶不悟,十八年二月,上言璁等沒其太廟世室之說,私匯其疏為五卷進之,且訐璁引漢哀別廟之謬。上怒甚,謫為湖廣永州衛經歷。蓋嘵嘵狂瀆者,凡八年而始逐,天下快之。
yù zhì yuán xī shī shì zōng chū zhèng, měi yú wàn jǐ zhī xiá xǐ wèi shī, shí mìng dà xué shì fèi hóng yáng yī qīng gēng dìng. huò yù zhì shī chéng. lìng èr fǔ chén shǔ hé yǐ jìn, yī shí chuán wèi shèng shì, ér zhāng cōng děng yòng shì, zì kuì bù néng shī, suì lù zhāng gōng hóng, qiào qí yǐ xiǎo jì xī ēn. shàng suī bù jié zé, ér suǒ chū shèng zhì jiàn xī yǐ. shàng cháng mìng yī qīng nǐ fù shàng yuán shī jìn chéng, yǒu ài kàn bīng lún qīng shì jìng zhī jù. shàng yǐ wèi shì zhōng qiū, gǎi yún ài kàn jīn lián míng shì yuè. yī qīng shū xiè, yǐ wèi qū jǐn qíng jǐng, bù wèn ér zhī wèi yuán xiāo yǐ. shèng zī chāo wù, dài fēi chén xià suǒ jí. xìn hū fēi yī qīng suǒ jí yě.
【御製元夕詩】世宗初政,每於萬幾之暇喜為詩,時命大學士費弘、楊一清更定。或御製詩成。令二輔臣屬和以進,一時傳為盛事,而張璁等用事,自愧不能詩,遂露章攻弘,誚其以小技希恩。上雖不詰責,而所出聖制漸希矣。上常命一清擬賦上元詩進呈,有「愛看冰輪清似鏡「之句。上以為似中秋,改雲「愛看金蓮明似月「。一清疏謝,以為曲盡情景,不問而知為元宵矣。聖資超悟,殆非臣下所及。信乎非一清所及也。
xī wèi cōng bèi suǒ náo, shǐ tiān zòng duō néng, bù huáng qióng shén zhī huà ěr.
惜為璁輩所撓,使天縱多能,不遑窮神知化耳。
dìng cè bài bà jiǒng yì shì zōng zì xìng dǐ rù shào, zhū zǎi fǔ yì dài zhī gōng, liáng bù kě méi. rú yáng xīn dū jiǎng quán zhōu máo dōng lái, shì fēng bó jué, gù qí yí yě. fèi qiān shān shí zài lín xià, zhì shàng yù jí hòu, zhào hái rù gé, yì dé shì xí jǐn yī zhǐ huī shǐ. ér liáng nán hǎi shí wèi cì kuí, wèi zài jiǎng shàng, jìng wú cùn shǎng, yǐ wèi kě yì. zhì rú fù mǎ cuī yuán yǐ qīn fèng jīn fú, yíng lì yú dǐ zhōng, suì jìn fēng jīn shān hóu shì xí. ér liáng yǐ fǔ chén xié fèng fú yǐ wǎng, dú wú juān dī jí zhī, yòu hé shuō yé? ruò yún liáng chǔ hù wǔ zōng nán zhēng, bù néng lì jiàn, yǐ shì wèi zuì, zé jiǎng miǎn gù tóng shì liù fēi wǎng hái, hé dé dú qiú duō yú liáng yě? gài shì shí xīn dū shòu yí, wèi wù qīng guī xiāng. ér liáng sù bù wèi yáng suǒ zhòng, yǐ gù shì zōng yǐ sì yuè niàn èr rì dēng jí, liáng jí yǐ wǔ yuè wǔ rì jiàn zhú, gài xiāng xīn cháo jǐn shí yú rì ěr. qí hòu, yì lǐ guì rén fāng xiàn fū huò tāo zé bèi jù nán hǎi rù yě, xù bù píng jiǔ yǐ, chéng jī ér fā, zhì zhǐ xīn dū wèi yuán è, wèi nì chén, bì xuē qí jí, shù qí zi, zhe zhī dān shū ér hòu kuài, yì xīn dū yǒu yǐ qǔ zhī. zuì hòu gāo dài zhe hóng yóu lù, suì wèi zhèn guó zhū shòu zhī chū, liáng yǐ sǐ hàn zhào, ér xuē shì xiàn zhāng lù, yòu yǐ cǎo chì shǔ zhī xīn dū, jiē fāng huò yú tuò yě. yáng tíng hé qù wèi cì nián, shàng niàn liáng chǔ dìng cè yíng jià gōng, yīn yī zi shì xí jǐn yī zhǐ huī tóng zhī, tè mìng tài jiān dài yǒng wǎng yù yì. chǔ lì cí, shàng jiā qí ràng, tè yǔn suǒ qǐng, jiā yīn qí zi zhōng shū wèi xǐ chéng. shí, dà lǐ yǐ dìng, yáng yǐ yì lǐ shī shàng yì, ér máo jiǎng yì yǐ chuán huì tíng hé, xiāng jì xiè shì. shàng shǐ zhuī lù liáng jiù láo. liáng xiè shū zhōng zì chén wú gōng, cí zhǐ yì yáng, wēi lù qù guó zhī yóu, qiě yǐn jiǎng máo èr fǔ bù shòu yīn wèi bǐ, ér wú yī yǔ jí tíng hé, qí bù qiè kě zhī yǐ. yòu yī nián liáng mò, shàng juàn zhī bù shuāi, shì zhōng zhī diǎn dà bèi. yòu yī nián ér míng lún dà diǎn chéng, xīn dū fèng běn dāng lù shì, gū yòu wèi mín zhī zhǐ, jiǎng máo yì xián zhù, ér liáng bù jí yě, nǎi zhī huò fú jí xiōng, yǐ fú wú cháng, fēi rén lì kě zhēng yǐ.
【定策拜罷迥異】世宗自興邸入紹,諸宰輔翼戴之功,良不可沒。如楊新都、蔣全州、毛東萊,世封伯爵,固其宜也。費鉛山時在林下,至上御極後,召還入閣,亦得世襲錦衣指揮使。而梁南海時為次揆,位在蔣上,竟無寸賞,已為可異。至如駙馬崔元以親奉金符,迎立於邸中,遂進封金山侯世襲。而梁以輔臣偕奉符以往,獨無涓滴及之,又何說耶?若雲梁儲扈武宗南征,不能力諫,以是為罪,則蔣冕固同侍六飛往還,何得獨求多於梁也?蓋是時新都受遺,為物清歸鄉。而梁素不為楊所重,以故世宗以四月廿二日登極,梁即以五月五日見逐,蓋相新朝僅十餘日耳。其後,議禮貴人方獻夫、霍韜、澤輩俱南海入也,蓄不平久矣,乘機而發,至指新都為元惡,為逆臣,必削其籍,戍其子,著之丹書而後快,亦新都有以取之。最後高岱著《鴻猷錄》,遂謂鎮國朱壽之出,梁以死捍詔,而薛氏《憲章錄》,又以草敕屬之新都,皆方、霍余唾也。楊廷和去位次年,上念梁儲定策迎駕功,蔭一子世襲錦衣指揮同知,特命太監戴永往諭意。儲力辭,上嘉其讓,特允所請,加蔭其子中書為璽丞。時,大禮已定,楊以議禮失上意,而毛蔣亦以傳會廷和,相繼謝事。上始追錄梁舊勞。梁謝疏中自陳無功,詞旨抑揚,微露去國之由,且引蔣、毛二輔不受蔭為比,而無一語及廷和,其不愜可知矣。又一年梁歿,上眷之不衰,飾終之典大備。又一年而《明倫大典》成,新都奉「本當僇市,姑宥為民「之旨,蔣、毛亦閒住,而梁不及也,乃知禍福吉凶,倚伏無常,非人力可爭矣。
jiā jìng chū yì dà lǐ shì zōng yù kǎo xìng xiàn dì, qí yì hé, dé dà yòng zhě qī rén, yǐ chēng dà lǐ yòng zhě wǔ rén, yán dà lǐ yòng ér bù zhōng zhě sì rén. cǐ wáng yuè zhōu jì zhī zhāng fú jìng chuán hòu zhě yě. rán yòng ér bù zhōng zhě qí rén shàng duō, jīn lüè jì yú hòu. zhèng dé shí liù nián shí yī yuè, shān dōng lì chéng xiàn yàn tóu xún jiǎn fāng jùn, jiàn yán yù kǎo xiàn wáng, qí shuō yǔ zhāng cōng tóng. cǐ yí yǔ zhāng guì xié shòu shǎng, jìng bù jiàn dēng jìn. jì zhī zhě wèi zhì shì xùn dǎo chén yún zhāng, gé tuì rú shì zhāng shǎo lián jiào yù wáng jià, yì bù wén yōu zhuó. hòu wéi yún zhāng wèi huò tāo suǒ jiàn, qǐ shēng guó zi bó shì, zhuǎn tài pú sì chéng ér yǐ. cǐ jiē jìn yì zuì xiān zhě. shāo hòu yǒu nán jīng tōng zhèng sī jīng lì jīn shù zhě, yǐ guān shēng rù shì yǔ huáng wǎn tóng, yì shū chēng zhāng cōng zhī yán wèi shì, lì bù shēng wèi suí zhōu zhī zhōu, zhì shì qù hòu dé qǐ wèi wǔ chāng fǔ tóng zhī, zhì gōng bù yuán wài ér zhǐ, qí wèi qù huáng wǎn yuǎn yǐ. jiā jìng sān nián, yuán rèn gěi shì zhōng shēng qiān shì chén guāng, yǐ yì dà lǐ fù zhí, xún yǐ tā shì dùn jiě yuán jí wèi mín. qī nián, huò tāo jiàn qǐ shēng yī jí. shí èr nián, nán jīng kǎo chá, yǐ tān chì. zé tāo yǐ yōu qù, bù jí jiù yǐ. sān nián jiǔ yuè, jǐn yī wèi gé zhí bǎi hù suí quán guāng lù sì gé zhí lù shì qián yǔ xūn shàng yán: xiàn huáng dì dāng gǎi zàng běi jīng zhī tiān shòu shān, yǐ huì yì bù tóng ér zhǐ, èr rén fèi bà rú gù. wǔ nián, dà lǐ shū chéng, wáng jià qián yǔ xūn fù zhí. gěi shì zhōng jiě yī guàn wèi èr rén jiē kǎo chá chì guān, bù kě huài diǎn zhì. cóng zhī. sì nián, yǒu zhì rén xiàn chéng ōu yáng qīn, jiàn xí shū jí zhāng guì děng yí lìng gěi gào mìng, shàng yǔn zhī, ér qīn wú suǒ jiā shǎng. wǔ nián shí yī yuè, nán níng bó máo liáng jí bǎi hù chén jì, yǐ yì lǐ qiú zhǎng, zhǐ shēng jì yī jí, liáng bù shēng. zhì jiā jìng shí nián, guāng lù sì chú yì wáng fú jǐn yī qiān hù chén shēng, yòu zǔ suí quán zhī shuō, lì qǐng qiān xiàn wáng zǐ gōng zàng yú běi. shàng yòu mìng huì yì. lǐ bù shàng shū lǐ shí gōng bù shàng shū zhào huáng děng, jí lùn qí bù kě, dé qǐn. wèi jǐ, ér yuán shì jiān shēng zhān wēn zhōu wǔ jǔ dù chéng měi wèi mín bīng mǎ zhōu mì hú guǎng shēng yuán xiāo shí yòng zhì shì qiān shì níng hé, yòu jiǎo qián shuō, tuō míng dì lǐ, qǐng qiān xiǎn líng. shàng shū wāng hóng bó zhī, shàng bù yǔn, mìng lǐ bù huì yì. zōng bó xià yán nǎi yán cǐ shì qián lǐ bù shàng shū xí shū jīn dà xué shì lǐ shí, jiē jí yán yú xī, yòu shàng shū zhào huáng yán yóu qiē zhì, wàng shèng míng dú duàn, wù wèi qún yì suǒ huò. shàng dà wù, xià zhǐ yuē: qīng yán liáng shì. zhèn fèng shèng mǔ cí xùn, wèi líng bù kě qīng dòng. zòu rǎo zhū rén, běn dāng ná jiū, gū yòu zhī, zài fàn zhě bì zhì zhòng diǎn. jì ér hú guǎng bì shān xiàn tīng xuǎn guān huáng wéi chén děng, yòu shù zòu qiān líng qǐn, shàng lián zhī qí wàng, yǒu xī jì, mìng jǐn yī wèi dǎi xià yù zhì zuì. yú shì qiān líng yī shuō, wú fù jí zhī zhě yǐ. shì nián, guī zhōu nán luó kǒu xún jiǎn xú zhèn, qǐng yú ān lù zhōu jiàn lì jīng shī. shàng xià lǐ bù yì yún: jīng shī zhī jiàn, yú diǎn lǐ wú jù. dāng yī tài zǔ lóng xìng háo zhōu, gǎi zhōu wèi fèng yáng fǔ gù shì, shēng ān lù zhōu wèi fǔ. zhào cóng zhī, mìng gǎi jiàn fǔ, cì míng chéng tiān. ér xú zhèn wú cùn shǎng yě. zhì shí yī nián, ér guǎng píng fǔ jiào shòu zhāng shí hēng shàng yán: huáng kǎo dāng yǒu tiān xià, qǐng gēng dìng miào hào chēng zōng, zì huáng shàng dàn shēng zhī nián, zhuī gǎi zhōng xiáng nián hào, bù yòng zhèng dé jì nián, yǐ zhāo huáng kǎo shòu mìng zhī fú. huáng shàng dāng xiào gǔ rén, kè mù wèi huáng kǎo shèng xiàng, zhāo xī shì lì, yǐ jué wàn jǐ. réng qǐng shèng mǔ gǎi yī dì fú, zhèng wèi nèi tíng, shàng zhí tài zǐ lǐ, guān jué zhèng shì. yú shì lǐ bù cān zòu qí zuì. shàng zé yǐ dà lǐ jiǔ dìng, shí hēng jiǎ jiàn yán xī jìn, yòu qián zhù jīng shī, zhe fǎ sī xùn wèn. hòu yǐ shí hēng yǒu xīn jí, gū chǐ qí zhí. shí èr nián, shān xī pú zhōu zhū shēng qín zhōng fú guān shàng yán: xiào zōng zhī tǒng, yǐ qì yú zhèng dé, zé xiàn huáng yú jiào zōng shí wèi xiōng zhōng dì jí. bì xià chéng xiàn huáng zhī tǒng, dāng fèng zhī tài miào. jīn zhāng fú jìng nǎi bié chuàng shì miào, yǒng bù dé yǔ zhāo mù zhī cì, shì yōu zhī yě. shàng dà nù, wèi qí huǐ shàng shàn jūn, dà sì bù dào, xià jǐn yī kǎo xùn zhǔ shǐ zhī rén. zhōng fú wàng yì xī ēn, shí wú zhǔ zhě, nǎi mìng bǐ yāo yán lǜ zuò sǐ jī yù. zì shì yán lǐ zhě, zhī xiàn yú wú shǎng, yì shāo shào xī yǐ. zhì hé yuān zhī jiàn shì shì, fēng fāng zhī zōng xiàn wáng, suī qí shuō dé shēn, yào jù wú lài zhī yóu, bié jì xiáng zhī.
【嘉靖初議大禮】世宗欲考興獻帝,其議合,得大用者七人,以稱大禮用者五人,言大禮用而不終者四人。此王龠州紀之張孚敬傳後者也。然用而不終者其人尚多,今略記於後。正德十六年十一月,山東歷城縣堰頭巡檢方浚,建言欲考獻王,其說與張璁同。此宜與張、桂偕受賞,竟不見登進。繼之者為致仕訓導陳雲章,革退儒士張少連教諭王價,亦不聞優擢。後惟雲章為霍韜所薦,起升國子博士,轉太僕寺丞而已。此皆進議最先者。稍後有南京通政司經歷金述者,以官生入仕與黃綰同,亦疏稱張璁之言為是,吏部升為隨州知州,致仕去後得起為武昌府同知,至工部員外而止,其位去黃綰遠矣。嘉靖三年,原任給事中升僉事陳洸,以議大禮復職,尋以他事遁解原藉為民。七年,霍韜薦起升一級。十二年,南京考察,以貪斥。則韜以憂去,不及救矣。三年九月,錦衣衛革職百戶隨全、光祿寺革職錄事錢予勛上言:獻皇帝當改葬北京之天壽山,以會議不同而止,二人廢罷如故。五年,大禮書成,王價、錢予勛復職。給事中解一貫謂二人皆考察斥官,不可壞典制。從之。四年,有致仁縣丞歐陽欽,薦席書及張、桂等宜另給誥命,上允之,而欽無所加賞。五年十一月,南寧伯毛良及百戶陳紀,以議禮求長,旨升紀一級,良不升。至嘉靖十年,光錄寺廚役王福、錦衣千戶陳昇,又祖隨全之說,力請遷獻王梓宮葬於北。上又命會議。禮部尚書李時、工部尚書趙璜等,極論其不可,得寢。未幾,而緣事監生詹◆、溫州武舉杜承美為民、兵馬周密、湖廣生員蕭時用、致仕僉事寧河,又剿前說,託名地理,請遷顯陵。尚書汪鋐駁之,上不允,命禮部會議。宗伯夏言乃言此事前禮部尚書席書、今大學士李時,皆極言於昔,又尚書趙璜言尤切至,望聖明獨斷,勿為群議所惑。上大悟,下旨曰:「卿言良是。朕奉聖母慈訓,謂陵不可輕動。奏擾諸人,本當拿究,姑宥之,再犯者必置重典。「繼而湖廣壁山縣聽選官黃維臣等,又數奏遷陵寢,上廉知其妄,有希冀,命錦衣衛逮下獄治罪。於是遷陵一說,無復及之者矣。是年,歸州南邏口巡檢徐震,請於安陸州建立京師。上下禮部議云:京師之建,於典禮無據。當依太祖龍興濠州,改州為鳳陽府故事,升安陸州為府。詔從之,命改建府,賜名承天。而徐震無寸賞也。至十一年,而廣平府教授張時亨上言:「皇考當有天下,請更定廟號稱宗,自皇上誕生之年,追改鍾祥年號,不用正德紀年,以昭皇考受命之符。皇上當效古人,刻木為皇考聖像,朝夕侍立,以決萬幾。仍請聖母改衣帝服,正位內廷,上執太子禮,關決政事。「於是禮部參奏其罪。上責以大禮久定,時亨假建言希進,又潛住京師,著法司訊問。後以時亨有心疾,姑褫其職。十二年,山西蒲州諸生秦鍾伏關上言:「孝宗之統,已訖於正德,則獻皇於教宗實為『兄終弟及『。陛下承獻皇之統,當奉之太廟。今張孚敬乃別創世廟,永不得與昭穆之次,是幽之也。「上大怒,謂其毀上訕君,大肆不道,下錦衣拷訊主使之人。鍾服妄議希恩,實無主者,乃命比妖言律坐死擊獄。自是言禮者,知獻諛無賞,亦稍稍息矣。至何淵之建世室,豐坊之宗獻王,雖其說得伸,要俱無賴之尤,別紀詳之。
dì shè jì jiā jìng shí nián, shàng yú xī yuàn xì dì, lì dì shè dì jì zhī tán. yòng zhòng chūn zhòng qiū cì wù rì. shàng gōng xíng qí bào lǐ. gài yǐ shàng wù wèi zǔ zhì, shè jì jì qī. gù yì wèi cì wù. nèi shè bīn fēng tíng wú yì diàn qí hòu tiān shè hù bù shàng shū huò shì láng zhuān dū xī yuàn nóng wù, yòu lì héng yù cāng, shōu qí suǒ jī yǐ bèi nèi diàn. jí shì miào jiàn xīn xiān cán děng sì. gài yòu tiān zǐ sī shè jì yě, cǐ gèn gǔ shǐ cè suǒ wèi yǒu. zì xī yuàn zhào xìng, xún yíng yǒng shòu gōng yú qí dì, wèi jǐ ér yuán jí gāo yuán děng bǎo diàn jì qǐ. yǐ yuán jí wèi bài tiān zhī suǒ, dāng zhèng cháo zhī fèng tiān diàn yǐ dà gāo yuán wèi nèi cháo zhī suǒ, dāng zhèng cháo zhī wén huá diàn. yòu jiàn qīng fù diàn wèi xíng xiāng zhī suǒ. měi jiàn jīn dà jiào tán, zé shàng bì rì gōng zhì yān. fán rù zhí zhuàn yuán zhū jiǎo chén, jiē fù lì qí páng, jí gé chén yì shū yè gòng shì, bù fù zhì wén yuān gé. gài jūn chén shàng xià, cháo zhēn jiào dòu jǐ sān shí nián, yǔ dì shè jì xiāng zhōng shǐ. zhì mù zōng shào wèi, bù tè yǒng shòu gōng yí wèi mù chǎng, bìng xī yuàn dū nóng dà chén, yì lì cái qù yǐ. xī yuàn nóng wù, fán zhàn dì wǔ qǐng yǒu yú, yì nóng wǔ shí rén lǎo rén sì rén luó fū bā rén, měi rén rì zhī tài cāng mǐ sān shēng, réng fù qí shēn. gēng chù zé cóng yù mǎ jiān zhī liáng cǎo. xiān shì, gōng bù gài nóng shě, zhú niú gōng, zào cāng kù, shùn tiān fǔ suì jìn gǔ zhǒng. bǐ qí jī yě, hù bù yǐ běn nián suǒ rù zhī shù shàng wén. gài zì xià yán huáng hòu qīn cán zhī shuō xíng, yú shì nóng sāng bìng jǔ, yǐ fù suì gǔ shén nóng zhī zhèng.
【帝社稷】嘉靖十年,上於西苑隙地,立帝社、帝稷之壇。用仲春、仲秋次戊日。上躬行祈報禮。蓋以上戊為祖制,社稷祭期。故抑為次戊。內設豳風亭、無逸殿其後添設戶部尚書或侍郎專督西苑農務,又立恆裕倉,收其所積以備內殿。及世廟薦新先蠶等祀。蓋又天子私社稷也,此亘古史冊所未有。自西苑肇興,尋營永壽宮於其地,未幾而元極高元等寶殿繼起。以元極為拜天之所,當正朝之奉天殿;以大高元為內朝之所,當正朝之文華殿。又建清馥殿為行香之所。每建金◆大醮壇,則上必日躬至焉。凡入直撰元諸僥臣,皆附麗其旁,即閣臣亦書夜供事,不復至文淵閣。蓋君臣上下,朝真醮斗幾三十年,與帝社稷相終始。至穆宗紹位,不特永壽宮夷為牧場,並西苑督農大臣,亦立裁去矣。西苑農務,凡占地五頃有餘,役農五十人、老人四人、騾夫八人,每人日支太倉米三升,仍復其身。耕畜則從御馬監支糧草。先是,工部蓋農舍,築牛宮,造倉庫,順天府歲進谷種。比其積也,戶部以本年所入之數上聞。蓋自夏言「皇后親蠶「之說行,於是農桑並舉,以復遂古神農之政。
wèi jǐ, qīn cán lǐ jí fèi, ér nóng wù zé zhōng shì zōng zhī shì yān. jīn xī yuàn gōng diàn jiǔ chè, wéi wú yì bīn fēng shàng cún, réng wèi zhì zūn qīn jià zhī suǒ.
未幾,親蠶禮即廢,而農務則終世宗之世焉。今西苑宮殿久撤,惟無逸、豳風尚存,仍為至尊親稼之所。
jǐng líng gōng sòng shì jiàn jǐng líng gōng yú biàn jīng, fán zǔ zōng dì hòu yù róng, jù chén shè qí zhōng, yǐ biǎo gēng qiáng. suī fēi gǔ zhì, yì hòu zhǔ xiào sī yě. běn cháo shì xiān diǎn zhì jí bèi, dú cǐ lǐ wèi jiǎng. zhí zhì jiā jìng shí wǔ nián, zào xiàn huáng dì miào yú tài miào zhī xùn yú, qí jiù shí yíng jiàn míng shì miào zhě, suì kōng jì wú suǒ yòng, shǐ yí liè hòu liè dì shén xiàng yú qí zhōng, gǎi míng yuē jǐng shén diàn. qí hòu diàn zé yuē yǒng xiào, yǐ shì zūn chóng. gài qián cǐ suī cáng zhī jìn tíng, wèi yǒu zhuān dì zhuān míng yě. zhì shí bā nián, yòu mìng dì hòu jì chén, jù liè jì yú jǐng shén yǒng xiào èr diàn, zuì hé sòng shì suǒ xíng jiù diǎn. zhì èr shí sì nián ér bà, hái qí jì yú fèng xiān diàn. cǐ gōng shén yù suī cún, ér zhāo gào jùn bēn jué jī yǐ. àn jǐng líng gōng zài sòng, bù tè rén zhǔ sì shí zhān lǐ, jí dà chén yù yǒu chú bài, jù xíng yè xiè. shèng cháo quē shì, xìng shì zōng xiū jǔ, ér lǐ shù jiǎn lüè, shí zhě yóu yǒu yí hèn yún.
【景靈宮】宋世建景靈宮於汴京,凡祖宗帝後御容,俱陳設其中,以表羹牆。雖非古制,亦後主孝思也。本朝事先典制極備,獨此禮未講。直至嘉靖十五年,造獻皇帝廟於太廟之巽隅,其舊時營建名世廟者,遂空寂無所用,始移列後列帝神像於其中,改名曰景神殿。其後殿則曰永孝,以示尊崇。蓋前此雖藏之禁廷,未有專地專名也。至十八年,又命帝後忌辰,俱列祭於景神、永孝二殿,最合宋世所行舊典。至二十四年而罷,還其祭於奉先殿。此宮神御雖存,而昭告駿奔絕跡矣。按景靈宮在宋,不特人主四時瞻禮,即大臣遇有除拜,俱行謁謝。聖朝缺事,幸世宗修舉,而禮數簡略,識者猶有遺恨雲。
pèi tiān pèi shàng dì shì zōng jì fēn sì tiān dì yú nán běi jiāo yǐ, qí hòu yǐ tài zǔ tài zōng bìng pèi tiān wèi fēi lǐ, suì shěng qù tài zōng zhī sì, gài yīn wèi xiàn huáng dì yě. zhì jiā jìng shí qī nián, yú chén fēng fāng yán: qǐng fǎng gǔ míng táng zhī zhì, rú xiàn huáng zōng hào, yǐ pèi shàng dì. shàng yì shén qiè, suì yǐ qí nián jiǔ yuè jǔ míng táng dà xiǎng lǐ yú dà nèi, zūn xiàn huáng chēng ruì zōng. gèng shàng hào tiān shàng dì hào, wèi huáng tiān shàng dì, ér yǐ ruì zōng pèi xiǎng, gài yòng zhōu lǐ gù shì. àn shàng dì jí tiān, qǐ yǒu fèn sì wèi èr zhī lǐ? cǐ jǔ zài gǔ rén yǐ shǔ zhī lí, zhì yú hào tiān huáng tiān gēng yì míng hào, yóu wèi zhuì cí. gài shì zōng shú chuāi xiàn huáng zhī bù kě pèi tiān, gù yì ér cóng míng táng zhī shuō. zhì mù zōng dēng jí, bìng dà xiǎng lǐ bà zhī, zhēn qiān gǔ zhuō jiàn. sòng huī zōng zhèng hé jiān, shàng yù dì zūn hào, yuē tài shàng kāi tiān zhí fú yù lì hán zhēn tǐ dào hào tiān yù huáng shàng dì. gài xún zhēn zōng jiù chēng, ér yì yǐ hào tiān zì yě. qí shì yǔ jiā jìng xiāng sì.
【配天配上帝】世宗既分祀天地於南北郊矣,其後以太祖、太宗並配天為非禮,遂省去太宗之祀,蓋陰為獻皇地也。至嘉靖十七年,諛臣豐坊言:「請仿古明堂之制,如獻皇宗號,以配上帝。「上意甚愜,遂以其年九月舉明堂大享禮於大內,尊獻皇稱睿宗。更上昊天上帝號,為皇天上帝,而以睿宗配享,蓋用《周禮》故事。按上帝即天,豈有分祀為二之禮?此舉在古人已屬支離,至於昊天、皇天更易名號,尤為贅詞。蓋世宗熟揣獻皇之不可配天,故抑而從明堂之說。至穆宗登極,並大享禮罷之,真千古卓見。宋徽宗政和間,上玉帝尊號,曰「太上開天執符御歷含真體道昊天玉皇上帝「。蓋循真宗舊稱,而益以昊天字也。其事與嘉靖相似。
huì diǎn shī zài jiā jìng bā nián, kāi jú chóng xiū huì diǎn. shí, fù zǒng cái zhān shì huò tāo děng shàng shū, qí lüè yún: chén děng jiāng jiù diǎn fān yuè, jiàn hóng wǔ chū nián tiān xià tián é, yǐ zhì hóng zhì shí wǔ nián, rú hú guǎng tián é èr bǎi èr shí wàn, jīn cún èr shí sān wàn, shī é yī bǎi jiǔ shí qī wàn hé nán é tián yī bǎi sì shí sì wàn, jīn cún sì shí yī wàn, shī é yī bǎi sān wàn. zì hóng wǔ zhì jīn bǎi sì shí nián yǐ, tiān xià tián é yǐ jiǎn rú cǐ, zài shù bǎi nián, jiǎn shī bù zhī rú hé. qǐ chì hù bù kǎo dìng. yòu, tiān xià hù kǒu, hóng wǔ chū nián yī qiān liù shí wǔ wàn, hóng zhì sì nián chéng píng yǐ jiǔ, hù jǐn jiǔ bǎi yī shí yī wàn.
【會典失載】嘉靖八年,開局重修會典。時,副總裁詹事霍韜等上疏,其略云:「臣等將舊典翻閱,見洪武初年天下田額,以至弘治十五年,如湖廣田額二百二十萬,今存二十三萬,失額一百九十七萬;河南額田一百四十四萬,今存四十一萬,失額一百三萬。自洪武至今百四十年矣,天下田額已減如此,再數百年,減失不知如何。乞敕戶部考訂。又,天下戶口,洪武初年一千六十五萬,弘治四年承平已久,戶僅九百一十一萬。
qǐ chì hù bù xí shí. tiān yī fān fǔ, hóng wǔ chū nián shān xī jìn wáng fǔ suì zhī lù yī wàn shí, jīn zēng jùn jué ér xià, gòng zhī bā shí qī wàn shí yǒu qí, zé jiā bā shí qī bèi yǐ. qǐ chì lǐ bù jī zuǎn, bǐ sī jì zhě jì zhī chù zhī. tiān xià wǔ zhí, hóng wǔ chū nián èr wàn bā qiān yú yuán, chéng huà wǔ nián zēng zhì bā wàn yī qiān yú yuán jǐn yī guān, hóng wǔ chū nián èr bǎi yī shí yī yuán, jīn zēng yī qiān qī bǎi yú yuán. cǐ chéng huà yǐ qián ěr. ruò hóng zhì yǐ hòu, shàng wèi zhī jí yě, qǐ chì bīng bù jī zuǎn, bǐ sī jì zhě hé yǐ chù zhī. zài, àn nèi chén jiān jú guān, zǔ xùn zhì zhí shén xiáng. wéi hóng zhì nián jiān, rú chén shī kǎo, bù jí zuǎn shù, zhì huáng zǔ shèng zhì bù dé ér zhī. qǐ chì lǐ bù xíng sī lǐ jiān bèi chá hóng wǔ nián zhí zhǎng yuán shù liè shèng lái qīn chāi shì lì jí jīn rì yuán shù, sòng guǎn xiū zuǎn. chén děng guān zhōu lǐ nèi jiān tǒng tiān guān, jīn jiān jú shì lì duō yóu lǐ bù. ruò zūn zǔ xùn tiān xiū nèi chén zhí zhǎng, yì shèng cháo lǐ yǐ zhì zhì zhī yì. zhì xíng gōng èr bù, dū chá yuàn lěi nián jiàng yì zhī zhì, guān fǔ gōng yīng zhī shì, sì fāng wù liào zhī zhǔn, lǜ lìng yì tóng zhī yí, tài zǔ jù yǒu dìng diǎn zài. wéi hóng zhì jiān yōng chén wǔ zhì, gèng wèi xīn lì, jǐn huài chéng xiàn, qǐ chì tíng chén xuē chì, dìng jī nián zhī lòu. dé zhǐ: lìng gè yá mén bèi xí yán gé dìng shù sòng fù wén guǎn. àn huò shū zuì qiè shí bì. zhì chá kǎo nèi guān rǒng làn, yóu wèi chī jǐn. shì zōng suī yú yǔn yán jī, qì zhì shū chéng, yóu xún hóng zhèng zhī jiù. zhì jīn shàng zài xiū shí, zé jiāng líng gōng wèi zhèng, jiāo jù kē sì, wéi kǒng shāo shī qí huān. yù rú huò wèi yá chāng yán kān bǔ, nán yǐ. xī zāi.
乞敕戶部檄實。天一藩府,洪武初年山西晉王府歲支祿一萬石,今增郡爵而下,共支八十七萬石有奇,則加八十七倍矣。乞敕禮部稽纂,俾司計者計之處之。天下武職,洪武初年二萬八千餘員,成化五年增至八萬一千餘員;錦衣官,洪武初年二百一十一員,今增一千七百餘員。此成化已前耳。若弘治已後,尚未之及也,乞敕兵部稽纂,俾司計者何以處之。再,按內臣監局官,《祖訓》置職甚詳。惟弘治年間,儒臣失考,不及纂述,致皇祖聖制不得而知。乞敕禮部行司禮監備查、洪武年職掌員數、列聖來欽差事例、及今日員數,送館修纂。臣等觀《周禮》內監統天官,今監局事例多由禮部。若遵《祖訓》添修內臣職掌,亦聖朝禮以制治之意。至刑、工二部,都察院累年匠役之制,官府供應之式,四方物料之准,律令異同之宜,太祖俱有定典在。惟弘治間庸臣舞智,更為新例,盡壞成憲,乞敕廷臣削斥,訂積年之陋。「得旨:令各衙門備檄沿革定數送付文館。按霍疏最切時弊。至查考內官冗濫,尤為吃緊。世宗雖俞允嚴稽,迄至書成,猶循弘正之舊。至今上再修時,則江陵公為政,交懼榼寺,惟恐稍失其歡。欲如霍渭厓昌言刊補,難矣。惜哉。
bó zhèng dà lǐ dà lǐ dìng hòu, jǔ cháo jiān kǒu. ér yuǎn wài xià lì. jí chāng yán yǐ jiū qí fēi zhě, yòu èr rén. jiā jìng jiǔ nián, fú jiàn píng hé zhī xiàn wáng lù zhě, shū qǐng jiàn xiàn dì miào yú ān lù, fēng chóng rén wáng yǐ zhǔ qí sì, bù dāng kǎo xiàn dì, bó xiào zōng, yǐ shè èr běn zhī xián. zōng fān zhī zǐ, yǒu yòu ér qí yí zhě, dāng yù yǎng gōng zhōng, yǐ bèi chǔ èr zhī wèi. shàng chì qí yán, xià xún àn yù shǐ dǎi zhì. bǐ shū xià, zé lù yǐ xiān jiě yìn guī yǐ. yù shǐ zuò yǐ bì nán zài táo lǜ, zhào bà zhí bù xié. àn lù qián fēng chóng rén zhī shuō, jí shàng chū nián yáng tíng hé yì yě cì yù yǎng zōng zi zhī shuō, jí tā rì xuē kǎn suǒ jiàn bái yě. yáng xuē jù méng zhòng qiǎn, ér lù yǐ xiǎo chén shàn xìng cǐ yì, qiě qí shí míng lún dà diǎn yǐ bān xíng yú nián, cōng zhèng wèi shǒu kuí, è wèi cì fǔ, bù wén qǐ ér xiāo suì chāng yán, shǐ lù jǐn yǐ wēi zuì xíng, qí rén yì xìng yǐ. zhì shí yī nián, yuán rèn shān xī huò zhōu zhī zhōu chén cǎi zhě, yòu shàng yán: zǔ xùn xiōng zhōng dì jí, zhǐ tóng fù ér yán ěr. wǔ zōng yí zhào wèi bì xià nǎi xiào zōng qīn dì xìng xiàn wáng zhī zhǎng zi, lún xù dāng lì. fēi yǔ wǔ zōng wèi xiōng zhōng dì jí yě. yáng tíng hé wù zhǔ pú yì yǔ chū zhào zì xiāng máo dùn, zhāng fú jìng wèi bì xià bù dāng jì sì xiào zōng, zhǐ jì tǒng yú wǔ zōng, yīn yǐ wèi xiōng zhōng dì jí, shì jiē wú jī, nán yǐ shī zhū zōng miào. jì míng zhī qí fēi, yòu chéng xuē kǎn zhī móu, yǐ yīn huài zǔ zōng chéng fǎ. yáng tíng hé suī méng chì fá, ér xīn jī bù míng. zhāng fú jìng shǒu kāi yì lǐ zhī duān, ér nǎi nà yí zǔ xùn, wū wǎng xiān dì, yí wù shèng gōng, dāng xiān zhèng diǎn xíng. qǐ jiāng míng lún dà diǎn suǒ zài shì qíng qīng zhòng, gè lùn rú lǜ. shū shàng, shàng dà nù, wèi dà diǎn zhèn suǒ cái dìng, xíng tiān xià jiǔ yǐ, nǎi zhé gǎn wàng yì, mìng jǐn yī wèi dǎi sòng fǎ sī kǎo xùn. chén cǎi cǐ lùn, yòu bìng xīn dū yǒng jiā yì lùn yī gài xiān fān, qí cí biàn ér jué, nǎi yì wú bó zhī zhě. shí, yǒng jiā yǐ xiàn xuē kǎn fǔ qù guó, guì ān rén yòu bìng sǐ. nèi gé fǔ chén, wéi fāng nán hǎi wèi yì lǐ guì rén, rán ér xīn rù, yòu xìng hé yì, bù yuàn yǔ rén jìng yě. gài dà lǐ suī dìng, bù xuán zhǒng ér jí fēn fēn ruò cǐ, kuàng hòu shì hū! xiàn dì chēng zōng xiàn huáng dì zhī chēng zōng yě, fēi zhāng guì yì yě, shǐ yú hé yuān zhī shì shì. zhì sì nián yuān fù shēn qián shuō, shàng huò zhī, xià qí shì lǐ bù huì yì. shí, xí shū xīn yǐ yì lǐ dé shàng juàn, bài zōng bó, lì zhǐ, qiě yuē: xī zhě xiàn kǎo guān dé diàn chéng, yī shì liú huì yù gèng diàn míng, yǐ méng shèng duàn. fā shù biān wèi. chén shàng yì yuē: jiǎ shǐ zhāng cōng guì è wèi xiàn dì kě yǐ rù tài miào, fēi dú zhū chén yù zhū, chén dāng xiān rǎng bì zhū zhī. jīn hé yuān yù yǐ yù dìng diàn míng gǎi tóng wén wǔ shì shì, chén mèi sǐ yǐ wèi bù kě. shàng bù yǔn. zhì xué shì cōng è jí tài zǎi liào jì xián lì yán qí fēi, qiě gòng qǐng zhòng zhì yuān zuì, yóu bù xǔ. zhì bīng bù shàng shū jīn xiàn mín, nǎi diào tíng wèi bié miào jīng shī zhī shuō, shàng shǐ yǔn xíng. zhì shí wǔ nián, yòu mìng gǎi shì miào wèi xiàn huáng dì miào, yǔ jiǔ miào bìng liè.
【駁正大禮】大禮定後,舉朝緘口。而遠外下吏。及昌言以糾其非者,又二人。嘉靖九年,福建平和知縣王祿者,疏請建獻帝廟於安陸,封崇仁王以主其祀,不當考獻帝,伯孝宗,以涉二本之嫌。宗藩之子,有幼而岐嶷者,當預養宮中,以備儲貳之位。上斥其言,下巡按御史逮治。比疏下,則祿已先解印歸矣。御史坐以避難在逃律,詔罷職不斜。按祿前封崇仁之說,即上初年楊廷和議也;次預養宗子之說,即他日薛侃所建白也。楊、薛俱蒙重譴,而祿以小臣擅興此議,且其時《明倫大典》已頒行逾年,璁正位首揆,萼為次輔,不聞起而囂誶昌言,使祿僅以微罪行,其人亦幸矣。至十一年,原任山西霍州知州陳采者,又上言:「《祖訓》『兄終弟及『,指同父而言耳。武宗遺詔謂陛下乃孝宗親弟興獻王之長子,倫序當立。非與武宗為『兄終弟及『也。楊廷和誤主濮議與初詔自相矛盾,張孚敬謂陛下不當繼嗣孝宗,止繼統於武宗,因以為『兄終弟及『,事皆無稽,難以施諸宗廟。既明知其非,又□成薛侃之謀,以陰壞祖宗成法。楊廷和雖蒙斥罰,而心跡不明。張孚敬首開議禮之端,而乃那移《祖訓》,誣罔先帝,疑誤聖躬,當先正典刑。乞將《明倫大典》所載事情輕重,各論如律。「疏上,上大怒,謂大典朕所裁定,行天下久矣,乃輒敢妄議,命錦衣衛逮送法司拷訊。陳采此論,又並新都、永嘉議論一概掀翻,其詞辨而譎,乃亦無駁之者。時,永嘉以陷薛侃甫去國,桂安仁又病死。內閣輔臣,唯方南海為議禮貴人,然而新入,又性和易,不願與人競也。蓋大禮雖定,不旋踵而即紛紛若此,況後世乎!【獻帝稱宗】獻皇帝之稱宗也,非張、桂意也,始於何淵之世室。至四年淵復申前說,上惑之,下其事禮部會議。時,席書新以議禮得上眷,拜宗伯,力止,且曰:「昔者獻考觀德殿成,醫士劉惠欲更殿名,已蒙聖斷。發戍邊衛。臣上議曰:假使張璁、桂萼謂獻帝可以入太廟,非獨諸臣欲誅,臣當先攘臂誅之。今何淵欲以御定殿名改同文武世室,臣昧死以為不可。「上不允。至學士璁、萼及太宰廖紀咸力言其非,且共請重治淵罪,猶不許。至兵部尚書金獻民,乃調停為別廟京師之說,上始允行。至十五年,又命改世廟為獻皇帝廟,與九廟並列。
qí chēng zōng fù miào, shàng xīn zhī qí bù kě, yì bù fù zài yì. jì ér yóu yǒu qǐng zhě, shàng yán zhì lùn sǐ, shì qǐn jiǔ yǐ. zhí zhì shí qī nián sì yuè, yuán rèn tōng zhōu tóng zhī fēng fāng, suì qǐng jiā zūn huáng kǎo xiàn huáng dì chēng zōng, lǐ míng táng yǐ pèi shàng dì. lǐ bù shàng shū yán sōng fù zòu: wèi pèi dì dāng rú suǒ zòu, chēng zōng zé wèi ān. shàng bì yù xíng fāng yán. hù bù chén shì láng táng zhòu, lì chí yǐ wèi bù kě, shàng zhèn nù, xià zhòu yù xùn zhì. yú shì yán sōng děng gǎi kǒu fèng mìng, jìn xiàn huáng wèi zōng, yī rú fāng yì. fāng fù fēng xī, yǐ hàn lín xué shì lǜ xiū zhuàn yáng shèn děng zhū cí chén, yú jiā jìng èr nián, tòng kū què xià, hàn mén zhǎng guì, lì biàn kǎo xìng xiàn zhī fēi, tíng zhàng bīn sǐ, xià yù yuǎn shù. zhì jiā jìng shí liù nián, ēn zhào dà pèi, bù yì shè hái, shàng xǔ jǐn hái zhū chén, dú fēng xī yáng shèn děng bù yòu. shì nián, xī jí zú yú shù suǒ. fāng zhī rù dōu xiàn yú, jù qí fù mò shí shàng wèi xiǎo xiáng yě, bù zhōng bù xiào, yǒng yú wèi è, yī zhì yú cǐ. shàng jì yǐ xiàn huáng míng táng pèi shàng dì, chēng zōng rù miào, jū wǔ zōng zhī shàng, shèng yì shǐ dà qiè, wú yí hèn. ér fāng réng bà guī tián lǐ, lǎo sǐ bù xù.
其稱宗祔廟,上心知其不可,亦不復再議。繼而猶有請者,上嚴治論死,事寢久矣。直至十七年四月,原任通州同知豐坊,遂請加尊皇考獻皇帝稱宗,禮明堂以配上帝。禮部尚書嚴嵩覆奏:謂配帝當如所奏,稱宗則未安。上必欲行坊言。戶部臣侍郎唐胄,力持以為不可,上震怒,下胄獄訊治。於是嚴嵩等改口奉命,進獻皇為宗,一如坊議。坊父豐熙,以翰林學士率修撰楊慎等諸詞臣,於嘉靖二年,痛哭闕下,撼門長跪,力辨考興獻之非,廷杖瀕死,下獄遠戍。至嘉靖十六年,恩詔大霈,部議赦還,上許盡還諸臣,獨豐熙、楊慎等不宥。是年,熙即卒於戍所。坊之入都獻諛,距其父歿時尚未小祥也,不忠不孝,勇於為惡,一至於此。上既以獻皇明堂配上帝,稱宗入廟,居武宗之上,聖意始大愜,無遺恨。而坊仍罷歸田裡,老死不敘。
fāng sù yǒu wén wú xíng, yǐ gù shì huáng yòng qí yán, báo qí rén. shèng zāi shén zāi! fāng guī, zhì shí bā nián, yòu shàng qìng yún yǎ shī yī zhāng, mìng fù shǐ guǎn, ér fāng zhōng bù zhào. fāng zì cún lǐ, zhè zhī yín rén, jǔ jiè yuán gāo dì, chū wèi nán kǎo gōng láng, zhé shì guān, xuán yǐ chá bà. jì liǎng xiàn chǎn bù shòu, jū jiā yì hěn lì, bù wèi xiāng lǐ suǒ róng. chū yóu wú yuè jiān, yǐ shàn shū zhī míng, shāo yòng zì gěi. ér yǔ rén jiāo duō bù zhōng, ǒu yǒu bù xié, zhé wèi wén zǔ zhī yú jiǔ yōu. wǎn nián yóu shén. rén jiē yàn zēng zhī, kùn è yǐ sǐ. lóng qìng yuán nián, lǐ kē gěi shì zhōng wáng zhì jiàn yì yù fèng hái ruì zōng yú shì shì, shàng bù yǔn. zhì jīn shàng dēng jí, lǐ kē dōu gěi shì lù shù dé, yòu shū yán mù zōng fù miào, zé xuān zōng dāng tiāo, bù rú réng yǐ shì miào sì ruì zōng, ér miǎn tiāo xuān zōng. shì suī bù xíng, shí zhě wěi zhī.
坊素有文無行,以故世皇用其言,薄其人。聖哉神哉!坊歸,至十八年,又上《慶雲雅詩》一章,命付史館,而坊終不召。坊字存禮,浙之鄞人,舉解元高第,初為南考功郎,謫是官,旋以察罷。既兩獻諂不售,居家益狠戾,不為鄉里所容。出遊吳越間,以善書知名,稍用自給。而與人交多不終,偶有不諧,輒為文詛之於九幽。晚年尤甚。人皆厭憎之,困阨以死。隆慶元年,禮科給事中王治建議欲奉還睿宗於世室,上不允。至今上登極,禮科都給事陸樹德,又疏言穆宗祔廟,則宣宗當祧,不如仍以世廟祀睿宗,而免祧宣宗。事雖不行,識者韙之。
shào jīng bāng jī yì lǐ míng lún dà diǎn xíng hòu, zhāng cōng bèi hé qiǎn guī, xún jí zhào hái. xíng bù yuán wài shào jīng bāng zhě, yǐ yáng yuè rì shí shàng yán: yì lǐ guì dāng, yòng rén guì gōng. bì xià sī yì lǐ zhī chén, shì bù yǐ suǒ yì zhě wèi gōng lǐ yě. fū lǐ wéi dāng, nǎi kě wàn shì bù yì. shǐ suǒ yì fēi gōng lǐ, zé gù kě shǒu yě, yì kě biàn yě kě chéng yě, yì kě huǐ yě. bì xià guǒ yǐ lǐ wèi zhì dāng, yù zi sūn shì shǒu, mò ruò hòu qí lài yǔ, quán qí zhōng shǐ, yǐ dá yì lǐ zhè gōng. rán hòu zhuān xuǎn shuò dé, zhì zhū zuǒ yòu, shǐ wàn nián zhī hòu, miào hào shì zōng, bù yì měi hū! shàng dà nù, wèi zhèn sī yì lǐ zhū chén, zì bǐ máo jiāo zhī jiàn, shàn shàng wú lǐ, dǎi xià zhào yù xùn zhì. yǐ qǐng fù fǎ sī nǐ zuì, shàng yǐ fēi cháng fàn bù bì nǐ, jìng fā biān wèi chōng jūn. jīng bāng zhī shū, yǔ jiǎn ér gāi. jí zhāng guì wén zhī, yì wú cí zhì biàn. dàn rén zhǔ shēng qián, wèi yǒu chén xià zhé nǐ shì hào zhě, wéi cáo wèi dà chén, yù zūn míng dì wèi liè zǔ, yí qiān gǔ xiào duān. jīng bāng gǎn yú yīng zhǔ chū nián, sì yán zhì cǐ, jí máo jiāo suǒ bù dào yě. ér jǐn yǐ shù xíng, qǐ shì zōng èr zì, yǐ mò qì shèng zhōng, suì cóng mò jiǎn yǔ? qí hòu shàng shēng xiá, miào hào jìng fú èr zì. ruò jīng bāng zhě, gù dé qì zhī xiān yé?
【邵經邦譏議禮】《明倫大典》行後,張璁被劾遣歸,尋即召還。刑部員外邵經邦者,以陽月日食上言:「議禮貴當,用人貴公。陛下私議禮之臣,是不以所議者為公禮也。夫禮惟當,乃可萬世不易。使所議非公禮,則固可守也,亦可變也;可成也,亦可毀也。陛下果以禮為至當,欲子孫世守,莫若厚其賚與,全其終始,以答議禮這功。然後專選碩德,置諸左右,使萬年之後,廟號世宗,不亦美乎!「上大怒,謂朕私議禮諸臣,自比茅焦之諫,訕上無禮,逮下詔獄訊治。已請付法司擬罪,上以非嘗犯不必擬,竟發邊衛充軍。經邦之疏,語簡而該。即張、桂聞之,亦無辭置辨。但人主生前,未有臣下輒擬諡號者,惟曹魏大臣,預尊明帝為烈祖,貽千古笑端。經邦敢於英主初年,肆言至此,即茅焦所不道也。而僅以戍行,豈「世宗「二字,已默契聖衷,遂從末減與?其後上升遐,廟號「竟符「二字。若經邦者,固得氣之先耶?
gēng zhèng diàn míng tài zǔ chū dìng dà cháo huì zhèng diàn yuē fèng tiān diàn, mén míng yì rú zhī.
【更正殿名】太祖初定大朝會正殿曰奉天殿,門名亦如之。
qí hòu, wén huáng yíng běi jīng, suì réng qí míng. huǐ yú huǒ. shì zōng gèng qí míng yuē huáng jí, ér huá gài diàn zé yuē zhōng jí, jǐn shēn diàn yuē jiàn jí, gài qǔ hóng fàn zhī yì. ér yì zhě yǐ wèi hóng fàn zhōng gèng yǒu liù jí, zì miàn xiāng tóng, yì yì bù měi. rán shàng fāng qīn dìng lǐ lè, báo shì bǎi wáng, shǎo wǔ jí lì mí, wú jiù zhèng zhě. zhì lóng qìng chū yuán, ér yù shǐ zhāng jiǎ qǐng gǎi réng tài zǔ jiù hào. shí, gāo yí wèi dà zōng bó, yǐ wèi huáng kǎo suǒ dìng, qiě yí zhào zhōng duō suǒ gǎi zhèng, dú bù jí diàn míng, qǐ cún zhī, yǐ cún sān nián wú gǎi zhī yì. suì bù guǒ yì. àn tài zǔ fèng tiān èr zì, shí qiān gǔ dú jiàn, wàn shì bù kě yì. yǐ gù zǔ xùn zhōng yún: huáng dì suǒ zhí dà guī, shàng lòu fèng tiān fǎ zǔ sì zì, yù qīn wáng zūn xíng zhě, bì shǒu bǐng cǐ guī, shǐ shòu qí bài. yǐ zhì chén xià gào chì mìng zhòng, bì shǒu yún fèng tiān chéng yùn huáng dì. tài zōng jì zhī, yī qiè fēng bài zhū gōng chén, bì yuē fèng tiān jìng nán. qí cì yuē fèng tiān yì wèi fèng tiān yì yùn.
其後,文皇營北京,遂仍其名。毀於火。世宗更其名曰皇極,而華蓋殿則曰中極,謹身殿曰建極,蓋取《洪範》之義。而議者以為《洪範》中更有六極,字面相同,意義不美。然上方親定禮樂,薄視百王,少忤即立糜,無救正者。至隆慶初元,而御史張檟請改仍太祖舊號。時,高儀為大宗伯,以為皇考所定,且遺詔中多所改正,獨不及殿名,乞存之,以存「三年無改「之義。遂不果易。按太祖「奉天「二字,實千古獨見,萬世不可易。以故《祖訓》中云:「皇帝所執大圭,上鏤『奉天法祖『四字,遇親王尊行者,必手秉此圭,始受其拜。以至臣下誥、敕命中,必首雲『奉天承運皇帝『。「太宗繼之,一切封拜諸功臣,必曰「奉天靖難「。其次曰「奉天翊衛、奉天翊運「。
zhì liè shèng suǒ fēng zhě, wú lùn wèi gōng xūn, wèi ēn zé, wèi wén wǔ, yì bì fèng tiān wèi hào, zhì jīn bù gǎi. ruò huáng jí jiàn jí běn shǔ yī yì, ér zhōng jí yóu wèi wú chū.
至列聖所封者,無論為功勳,為恩澤,為文武,亦必「奉天「為號,至今不改。若皇極、建極本屬一義,而中極尤為無出。
mù zōng chū yuán, wèi rěn jù gǎi, yú shèng xiào yí rán. jīn diàn yǔ mén zài lí zhù róng, dǐng jiàn zài ěr, réng yòng tài zǔ chū hào, yì shì jī huì shǐ rán. yǒu shí dà chén, bì yǒu qǐ ér jiàn míng zhě. wán yán shì shàng jīng gōng diàn, qí zhèng qǐn qǔ míng qián yuán diàn, gài xí táng shì jiù hào. zhì tiān juàn yuán nián, gǎi míng huáng jí diàn, zé wáng jīn xiān yǐ chēng zhī, yóu wèi bù diǎn. zhāng shì yù shū hòu, yuán rèn shān dōng fù shǐ wáng shì zhēn. yì yǒu fù diàn míng shū, bù yǔn xǔ.
穆宗初元,未忍遽改,於聖孝宜然。今殿與門再罹祝融,鼎建在邇,仍用太祖初號,亦是機會使然。有識大臣,必有起而建明者。完顏氏上京宮殿,其正寢取名乾元殿,蓋襲唐世舊號。至天眷元年,改名皇極殿,則亡金先已稱之,尤為不典。張侍御疏後,原任山東副使王世貞。亦有《復殿名疏》,不允許。
qí yǔ zhāng shì yù tóng shí, zé yǒu tài jiān lǐ fāng. qǐng gǎi nán běi jiāo hé sì tiān dì rú guó chū diǎn zhì, lǐ chén yì zhí bù xǔ. gài yǐ yì chū zhōng guān. qí hòu, jīn shàng jiǎ shēn yì chóng sì chén xiàn zhāng yú kǒng miào. lǐ chén wèi shěn lǐ, yì yí dà kē zhāng hóng zhǔ zhī, bù kěn xíng. ér nèi gé jìng piào fā duō guān, huì yì yǔn sì, yóu shì yǔ zhèng fǔ bù xié. qí shì yǔ lóng qìng zhōng lǐ fāng zhèng xiāng lèi. lǐ fāng zhě néng dú shū, xǐ jiàn zhèng, mù zōng yú yù dǐ, dài téng xiáng bǐng shì, yì fā shū, lǚ zhǐ shàng guò jǔ, jī jiǔ bù néng píng, nǎi zhàng zhī bǎi, xià fǎ sī lùn zhǎn, xíng guān máo kǎi děng lì zhēng zhī bù néng dé. qí rén yì jīn yīng tán chāng zhī liú yà yě.
其與張侍御同時,則有太監李芳。請改南北郊合祀天地如國初典制,禮臣亦執不許。蓋以議出中官。其後,今上甲申議崇祀陳獻章於孔廟。禮臣為沈鯉,亦疑大榼張宏主之,不肯行。而內閣竟票發多官,會議允祀,由是與政府不協。其事與隆慶中李芳正相類。李芳者能讀書,喜諫諍,穆宗於裕邸,代滕祥柄事,益發舒,屢指上過舉,積久不能平,乃杖之百,下法司論斬,刑官毛愷等力爭之不能得。其人亦金英、覃昌之流亞也。
zhāng hóng jì féng bǎo bǐng shì, yì yǒu chēng yú shí.
張宏繼馮保柄事,亦有稱於時。
yù zhī gōng chū, shì zōng zhī jiàn shì miào yě, xiān míng shì shì, yǐ fèng huáng kǎo xiàn huáng zhī sì. jì yǐ shì zì ài hòu shì chēng zōng, gǎi jiàn xiàn huáng dì miào. jí ér xiàn huáng fù miào chēng zōng, suì bì shì miào bù fù sì. zhì jiā jìng sì shí sì nián, jiù miào zhù chǎn zhī, shàng dà yuè, gēng míng yù zhī gōng. qīn dìng sì yí, rì gōng shàn rú nèi diàn. sì shí suì mù dà xiǎo jié chén, shēng bó zhū pǐn rú miào sì. mù zōng jí wèi, lǐ chén yǐ xiàn huáng yǐ tóng liè shèng lín xiǎng, zé yù zhī zhī sì kě bà. kuàng zōng miào cháng lǐ rú sì mèng dà jiá, zhǐ xíng yú tài miào jié chén jì chén, zhǐ xíng yú nèi diàn guó yǒu dà shì, zhǐ gào tài miào huò nèi diàn. wèi yǒu bìng gào zhě. jīn wú suǒ bù jì gào, zé liè shèng xiān dì, jiāng hé yǐ chù zhī? zhì yú rì gōng zhī shàn, yí fǎng nán jīng fèng xiān diàn tài zǔ lì, rú jiù fèng shè, yǐ cún yǒu jǔ mò fèi zhī yì. shàng mìng rú suǒ yì, ér yì zhě yóu yǐ rì shàn wèi dú yún. àn yù zhī zhī sì, qù shì zōng shàng xiān jǐn zā suì. shuō zhě wèi shàng chūn qiū gāo, yù fǎng hàn yuán miào yì guān gù shì, cún cǐ jiù cháo zhào jǔ shèng diǎn, mò shì yì yú hòu, bài zūn fèng mí miào, chuán zhī zǐ sūn, wèi zhōng xìng yuán sì, rú hàn guāng wǔ jìn wǔ dì wàn shì zhēng cháng zhāng běn. jí gǎi tài zōng wèi chéng zǔ, yì shèng yì lǜ jí cǐ ěr. wèi zhī rán fǒu?
【玉芝宮】初,世宗之建世廟也,先名世室,以奉皇考獻皇之祀。既以世字礙後世稱宗,改建獻皇帝廟。即而獻皇祔廟稱宗,遂閉世廟不復祀。至嘉靖四十四年,舊廟柱產芝,上大悅,更名玉芝宮。欽定祀儀,日供膳如內殿。四時歲暮、大小節辰,牲帛諸品如廟祀。穆宗即位,禮臣以獻皇已同列聖臨享,則玉芝之祀可罷。況宗廟常禮如四孟大袷,止行於太廟;節辰忌辰,止行於內殿;國有大事,止告太廟或內殿。未有並告者。今無所不祭告,則列聖先帝,將何以處之?至於日供之膳,宜仿南京奉先殿太祖例,如舊奉設,以存有舉莫廢之義。上命如所議,而議者猶以日膳為瀆雲。按玉芝之祀,去世宗上仙僅匝歲。說者謂上春秋高,欲仿漢原廟衣冠故事,存此舊朝肇舉盛典,默示意於後,稗尊奉禰廟,傳之子孫,為中興元祀,如漢光武、晉武帝萬世烝嘗張本。即改太宗為成祖,亦聖意慮及此耳。未知然否?
zhāi gōng xī yuàn gōng diàn, zì shí nián xīn mǎo jiàn xìng, yǐ zhì rén xū fán sān shí yú nián, qí jiān chuàng zào bù chuò, míng hào yǐ bù shèng shū. zhì rén xū wàn shòu gōng zài jiàn zhī hòu, qí jiān kě jì zhě, rú sì shí sān nián jiǎ zǐ, chóng jiàn huì xī chéng huá děng diàn, bǎo yuè děng tíng jì chéng, gǎi huì xī wèi yuán xī yán nián diàn sì shí sì nián zhēng yuè, jiàn jīn dà diǎn yú yuán dōu diàn, yòu xiè tiān cì wán yào yú tài jí diàn jí zǐ huáng diàn, cǐ sān diàn yòu xiān qī chuàng zhě zhì sì shí sì nián chóng jiàn wàn fǎ bǎo diàn, míng qí zhōng yuē shòu qì, zuǒ yuē fú shě, yòu yuē lù shě, zé gōng chéng shén dà, gè chén jù zhān shǎng zhì sì shí wǔ nián tiān yuè, yòu jiàn zhēn qìng diàn, sì yuè zǐ jí diàn zhī shòu qīng gōng chéng, zài shì zhě jù shòu shǎng, zé shàng yǐ bù yù yǐ. jiǔ yuè, yòu jiàn qián guāng diàn, rùn shí yuè zǐ chén gōng chéng, bǎi guān shàng biǎo chēng hè, shí shàng jí yǐ jí, suī hè ér wèi bì néng yù yǐ. zì shì zōng shēng xiá wèi zā yuè, xiān chè gè gōng diàn jí mén suǒ xuán biǎn é, yǐ cì jiàn chāi cái mù. mù zōng yù yǐ zǐ jí gōng cái, chóng jiàn xiáng fèng lóu, yīn gōng kē dōu gěi shì zhōng féng chéng néng lì jiàn ér zhǐ. wèi lì shù nián, wéi cún huài yuán duàn chǔ ér yǐ.
【齋宮】西苑宮殿,自十年辛卯漸興,以至壬戌凡三十餘年,其間創造不輟,名號已不勝書。至壬戌萬壽宮再建之後,其間可紀者,如四十三年甲子,重建惠熙、承華等殿,寶月等亭既成,改惠熙為元熙延年殿;四十四年正月,建金◆大典於元都殿,又謝天賜丸藥於太極殿及紫皇殿,此三殿又先期創者;至四十四年重建萬法寶殿,名其中曰壽憩,左曰福舍,右曰祿舍,則工程甚大,各臣俱沾賞;至四十五年天月,又建真慶殿,四月紫極殿之壽清宮成,在事者俱受賞,則上已不豫矣。九月,又建乾光殿,閏十月紫宸宮成,百官上表稱賀,時上疾已亟,雖賀而未必能御矣。自世宗升遐未匝月,先撤各宮殿及門所懸扁額,以次漸拆材木。穆宗欲以紫極宮材,重建翔鳳樓,因工科都給事中馮成能力諫而止。未歷數年,惟存壞垣斷礎而已。
gài zī dì wèi wén huáng dì qián dǐ jiù gōng, yīn ér rù shào dà wèi, qiě zì yǒng lè yǐ lái, wú lùn shēng xiá, jí pín yù wú yī gào yǔn yú cǐ zhě, gù shàng yì wèi jí dì ér ān zhī. jìn yào chū qǐ, mìng míng wèi rén shòu diàn, tā rú hóng yīng léi tán, shàng yǒu dǎo bì zhì. rú níng dào léi xuān, shàng huà rì cháng yù, jiē wú jī kě wèn. wéi qīng fù diàn zé zhěng lì rú gù, wài mén yuē xiān fāng, yuē dān xīn, nèi tíng yuē jǐn fāng, yuē cuì fēn, liú quán shí liáng, pō shén yōu zhì.
蓋茲地為文皇帝潛邸舊宮,因而入紹大位,且自永樂以來,無論升遐,即嬪御無一告殞於此者,故上意為吉地而安之。禁藥初起,命名為仁壽殿,他如洪應雷壇,上有禱必至。如凝道雷軒,上畫日常御,皆無跡可問。惟清馥殿則整麗如故,外門曰仙芳,曰丹馨,內亭曰錦芳,曰翠芬,流泉石樑,頗甚幽致。
qiě sōng bǎi liè zhí, méng mì bì kōng, yòu bǎi huì luó zhí yú tíng jiān, huā shí zé jīn shàng yì shí yī yóu xìng. gài qí dì yòu yǔ wàn shòu gōng shāo gé, gù dé miǎn yān. dú lián chāng gōng cí, shù shì hòu wǔ xiè yóu cún, zhuǎn yǎn yǐ chéng màn cǎo, bēi fū! jīn xī yuàn qí gōng, dú dà gāo yuán diàn yǐ yǒu sān qīng xiàng shè, zhì jīn chóng fèng zūn yán, nèi gōng gōng bì xí dào jiào zhě, jù yú qí zhōng yǎn chàng kē yí. qiě wǎng suì shì zōng xiū xuán yù róng zài yān, gù yì bù fèi. zhì wàn lì gēng zǐ wǔ yuè, hū xià zhǐ lìng jiàn xīn, fán fèi wù liào yín èr shí wàn gōng jiàng yín shí wàn, bù guò yóu qī yī fān ér yǐ. rán zé xiū qì gèng dāng fèi jǐ hé? nǎi zhī dāng shí xú wén zhēn lì zhǔ huǐ, wèi wèi wú jiàn.
且松柏列植,蒙密蔽空,又百卉羅植於庭間,花時則今上亦時一游幸。蓋其地又與萬壽宮稍隔,故得免焉。讀《連昌宮》詞,數世後舞榭猶存,轉眼已成蔓草,悲夫!今西苑齊宮,獨大高元殿以有三清像設,至今崇奉尊嚴,內宮宮婢習道教者,俱於其中演唱科儀。且往歲世宗修玄御容在焉,故亦不廢。至萬曆庚子五月,忽下旨令見新,凡費物料銀二十萬、工匠銀十萬,不過油漆一番而已。然則修葺更當費幾何?乃知當時徐文貞力主毀,未為無見。
wú yì diàn shì zōng chū jiàn wú yì diàn yú xī yuàn, yì yǐ bīn fēng tíng. gài qǔ shī shū zhōng yì, yǐ zhòng nóng wù. ér shí lǜ dà chén yóu yàn qí zhōng, yòu mìng gé chén lǐ shí dí luán bèi, zuò jiǎng bīn fēng qī yuè zhī shī, shǎng lài jiā děng. tiān shè hù bù táng guān, zhuān lǐng sè shì. qí hòu rì shì xuán xiū, jí yú qí dì yíng yǒng shòu gōng. suī shè guān rú gù, ér zhǔ shàng suǒ chuàng chūn qí qiū bào dà diǎn, xī qiǎn guān dài xíng. zhuàn qīng cí zhū chén, suī bào zhí yú wú yì zhī bàng lú, ér shǔ chē zé jué jī bù fù zhì qí diàn. wéi nèi zhí gōng jiàng yù jū, cǎi huà shén xiàng, bìng zhuāng huáng xiè rǎn zhū wěi shì ér yǐ. zhì shàng jiǎ chén nián, dí luán zuò èr zi zhōng shì bèi yì, luán biàn shū yǐ rì zhí wú yì wèi cí. shí, shàng fèng dào yǐ qián, wéi chēng shàng yuán gāo yuán, jí yuán wēi yuán gōng, ér luán chuí pǔ shàng jǔ gù shì, shàng dà nù chǐ zhú zhī, cǐ hòu bìng diàn tíng jiù míng wú chǐ jí zhě yǐ. shì zōng shàng shí wèi qī yuè, xī yuàn gōng diàn xī huǐ, wéi wú yì zé zhì jīn cún. zhì zūn yú xī chéng shí, jiān yì yù xìng, nèi chén gè lǜ qí cáo, zuò dǎ dào zhī xì, fán bō zhǒng shōu huò, yǐ jí yě kē nóng gē zhēng liáng zhū shì, wú bù rù yù lǎn. gài jiào shàng gēng jí tián shí yóu xiáng yún. jīn shàng jiǎ shēn yǐ yǒu jiān, wú yì jìn yú huǒ. fǔ chén shēn wú xiàn děng zòu: huáng zǔ zuò cǐ diàn, yù hòu shì zhī jià sè jiān nán, qí lǜ shén yuǎn, fēi tā yóu guān bǐ, yí yǐ shí xiū fù. shàng shēn rán zhī. jīn lún huàn shàng rú xīn yě.
【無逸殿】世宗初建無逸殿於西苑,翼以豳風亭。蓋取詩書中義,以重農務。而時率大臣游宴其中,又命閣臣李時、翟鑾輩,坐講《豳風·七月》之詩,賞賚加等。添設戶部堂官,專領穡事。其後日事玄修,即於其地營永壽宮。雖設官如故,而主上所創春祈、秋報大典,悉遣官代行。撰青詞諸臣,雖暴直於無逸之傍廬,而屬車則絕跡不復至其殿。惟內直工匠寓居,彩畫神像,並裝潢瀉染諸猥事而已。至上甲辰年,翟鑾坐二子中式被議,鑾辨疏以日直無逸為辭。時,上奉道已虔,惟稱上元、高元,及元威、元功,而鑾椎朴尚舉故事,上大怒褫逐之,此後並殿亭舊名無齒及者矣。世宗上實未期月,西苑宮殿悉毀,惟無逸則至今存。至尊於西成時,間亦御幸,內臣各率其曹,作打稻之戲,凡播種收穫,以及野磕、農歌、征糧諸事,無不入御覽。蓋較上耕耤田時尤詳雲。今上甲申乙酉間,無逸燼於火。輔臣申吳縣等奏:「皇祖作此殿,欲後世知稼穡艱難,其慮甚遠,非他游觀比,宜以時修復。「上深然之。今輪奐尚如新也。
xī nèi shì zōng zì jǐ hài xìng chéng tiān hòu, yǐ zhì rén yín zāo gōng bì zhī biàn, yì yàn dà nèi, bù yù jū. huò yún nì bì yáng jīn yīng bèi zhèng fǎ hòu, bù wú yuān sǐ zhě, yīn ér wèi lì, yǐ gù shàng yì jué jì tā xǐ. gōng yē shì mì, mò zhī guǒ fǒu. shàng jì qiān xī yuàn, hào yǒng shòu gōng, bù fù shì cháo, wéi rì xī shì qí jiào. xīn yǒu suì yǒng shòu huǒ hòu, zàn xǐ yù xī diàn, yòu xǐ yuán dōu diàn, jù jiǎo ài bù néng róng wàn chéng. shí fēn yí shǒu kuí.
【西內】世宗自己亥幸承天后,以至壬寅遭宮婢之變,益厭大內,不欲居。或雲逆婢楊金英輩正法後,不無冤死者,因而為歷,以故上益決計他徙。宮掖事秘,莫知果否。上既遷西苑,號永壽宮,不復視朝,惟日夕事齊醮。辛酉歲永壽火後,暫徙玉熙殿,又徙元都殿,俱湫隘不能容萬乘。時分宜首揆。
qǐng yí zhù nán chéng, gài gù yīng miào wèi shàng huáng shí suǒ jū yě, tiān shùn jiān xiū shì wán zhěng, shí yuǎn shèng yǒng shòu. shàng yǐ dāng shí xùn wèi shòu gù zhī suǒ, yì shén è zhī, wén fēn yí yán dà bù yì. rán shì shí fāng xìng sān diàn dà gōng, xiàn guān guì fá, wú xiá tā yíng, fēn yí jiàn yì shén shàn, dàn cāng zú bù jí bì jì huì ěr. shí, huá tíng gōng wèi cì kuí, jí fēng yún: jīn zhēng dào jiàn diàn yú cái shàng duō, qǐng kè kě bàn. qiě jiàn sī kōng léi lǐ cái xù zú rèn cǐ yì.
請移駐南城,蓋故英廟為上皇時所居也,天順間修飾完整,實遠勝永壽。上以當時遜位受錮之所,意甚惡之,聞分宜言大不懌。然是時方興三殿大工,縣官匱乏,無暇他營,分宜建議甚善,但倉卒不及避忌諱耳。時,華亭公為次揆,即封云:「今徵到建殿余材尚多,頃刻可辦。「且薦司空雷禮材婿足任此役。
shàng dà yuè, lì mìng huá tíng zi fán yǐ shàng bǎo sī chéng, jiān yíng shàn zhǔ shì, dū qí yì. bù sān yuè gōng chéng, shàng dà yuè, jí rì xǐ jū, cì míng yuē wàn shòu. huá tíng jìn shǎo shī yīn zi, fán yì liè qiān tài cháng shǎo qīng. léi sī kōng lǐ jiā tài zǐ tài bǎo, dà jiàng xú gǎo zhě, yì bài gōng bù shàng shū, fēn yí jǐn bài jiā lù yín bì zhī cì. qí nián qī yuè, jí yǒu yù shǐ lín yīng lóng zhī shū, fēn yí zhú ér shì fān shù yǐ. fēn yí yī shēng yǐ féng yíng chēng shàng zhǐ, dú wǎn tú piàn yán shāo nì, dùn shī quán chǒng, qǐ tiān duó qí pò yé?
上大悅,立命華亭子璠以尚寶司丞,兼營繕主事,督其役。不三月宮成,上大悅,即日徙居,賜名曰萬壽。華亭進少師蔭子,璠亦躐遷太常少卿。雷司空禮加太子太保,大匠徐杲者,亦拜工部尚書,分宜僅拜加祿銀幣之賜。其年七月,即有御史鄰應龍之疏,分宜逐而世蕃戍矣。分宜一生以逢迎稱上旨,獨晚途片言稍逆,頓失權寵,豈天奪其魄耶?
léi sī kōng gǔ hé, sù míng bó qià, jū guān yì yǐ qín láo zhe jī, chū yǐ fēn yí tóng lǐ hòu shàn, dé guān liù qīng. shí, kuī zhī shàng yì yǐ xiàng huá tíng, fù qù yán shì xú. qí yíng wàn shòu yī shì, jù xiān yǒu chéng móu, yīn fēn yí shī zhǐ, yù dé jiān zhī yǐ gù chǒng. fēn yí hèn shén, miàn lì zhī, léi dá yǔ shén bèi, jǐ zhì rǎng bì, xú yǐ cǐ yì hòu zhī. shì zōng shàng bīn wèi jǐ, wàn shòu gōng diàn xī yǐ chè qù, jǐn cún jiē chǔ. ruò zhū chén zhí lú, gèng zhēn mǎng bù kě wèn yǐ. ér nán nèi zhī wán zhěng, zé zhì jīn rú gù yě. shí zhě wèi huá tíng cǐ jǔ yú sān nián wú gǎi yī duàn, shāo wèi ān jiě yún. léi zài shì zōng mò nián, yòu jìn shǎo bǎo, zài jiā shǎo fù. lóng qìng èr nián, yǐ shàng xiū jì lè qì mí fèi, hé tài jiān téng xiáng cí zhǐ shén jī, shàng bù yuè, lìng zhì shì, rén yì qí yíng hé yú xiān dì, ér chù wǔ yú xīn cháo, jiè tí mài zhí yún.
雷司空古和,素名博洽,居官亦以勤勞著績,初以分宜同里厚善,得官六卿。時,窺知上意已向華亭,復去嚴事徐。其營萬壽一事,俱先有成謀,因分宜失旨,愈得間之以固寵。分宜恨甚,面詈之,雷答語甚誖,幾至攘臂,徐以此益厚之。世宗上賓未幾,萬壽宮殿悉已撤去,僅存階礎。若諸臣直廬,更榛莽不可問矣。而南內之完整,則至今如故也。識者謂華亭此舉於「三年無改「一段,稍未諳解雲。雷在世宗末年,又進少保,再加少傅。隆慶二年,以上修祭樂器縻費,劾太監滕祥詞旨甚激,上不悅,令致仕,人議其迎合於先帝,而觸忤於新朝,借題賣直雲。
dài sì jiā jìng shí yī nián èr yuè jīng zhé jié, dāng qí ké yú yuán qiū, shàng mìng wǔ dìng hóu guō xūn dài xíng. shí, zhāng yǒng jiā xīn zhào hái jū shǒu kuí, xià guì xī xīn jiǎn mìng bài zōng bó, bù wén yī yán kuāng zhèng. dú xíng bù zhǔ shì zhào wén huá shàng yán, qiè zé ér yòu zhī. shí, wén huá dēng dì fǔ sān nián, qí cí yán ér què, shǐ qí mò lù shāo xiū jié, gù yǎn rán yī zhí chén yǐ. cì nián shí yī yuè, dà sì tiān yú nán jiāo, yòu mìng guō xūn dài zhī, dà xiǎo chén suì wú yī rén gǎn jiàn zhě. shí, shàng sì jiāo lǐ fǔ chéng, qiě qīn dìng fēn jì xīn zhì, suì yǐ juàn qín rú cǐ. zhì zhōng yè, ér gāo gǒng fǎ guān, chén xià bù dé wàng qīng guāng, yòu hé zú yì.
【代祀】嘉靖十一年二月驚蟄節,當祈殼於園丘,上命武定侯郭勛代行。時,張永嘉新召還居首揆,夏貴溪新簡命拜宗伯,不聞一言匡正。獨刑部主事趙文華上言,切責而宥之。時,文華登第甫三年,其辭嚴而確,使其末路稍修潔,固儼然一直臣矣。次年十一月,大祀天於南郊,又命郭勛代之,大小臣遂無一人敢諫者。時,上四郊禮甫成,且親定分祭新制,遂已倦勤如此。至中葉,而高拱法官,臣下不得望清光,又何足異。
gài dài sì tiān dì zì guǐ sì shǐ, zhì jiǎ wǔ hòu, suì bù shì cháo. jǐ hài xìng chéng tiān hái, tú zhōng huǒ zāi, shàng jǐn yǐ shēn miǎn, yīn guī gōng shén yòu. rén yín gōng bì zhī biàn, yì yǐ wèi shì xuán zhī xiào, táo zhòng wén rì zhòng yǐ. rán shào yuán jié shí yǐ jiā jìng sān nián zhào rù, wǔ nián suì fēng qīng wēi miào jì shǒu jìng xiū zhēn níng yuán yǎn fàn zhì mò bǐng chéng zhì yī zhēn rén, gěi yù jīn yín yá yìn zhāng gè yī, dé mì fēng yán shì. shì shí, qiān shān fèi wén xiàn wèi shǒu kuí, yǐ bù néng yǒu suǒ jiàn zhèng yǐ. zhì qí hòu, shì lǐ yuè shàng shū, zèng qí fù shǒu yì wèi tài cháng sì chéng, yóu zhī kě yě. yòu fēng qí shī fàn wén tài wèi qīng wēi chóng xuán shǒu dào níng shén zhàn mò lǚ sù yǎng hé yǎn fǎ fǔ jiào zhēn rén, zé làn jí yǐ. zhì táo zhòng wén gèng quàn shàng yǐ tuì jū wèi qí tiān yǒng mìng mì shù, hé lùn jiāo sì zāi!
蓋代祀天地自癸巳始,至甲午後,遂不視朝。己亥幸承天還,途中火災,上僅以身免,因歸功神佑。壬寅宮婢之變,益以為事玄之效,陶仲文日重矣。然邵元節實以嘉靖三年召入,五年遂封清微妙濟守靜修真凝元衍范志默秉誠至一真人,給玉金銀牙印章各一,得密封言事。是時,鉛山費文憲為首揆,已不能有所諫正矣。至其後,是禮悅尚書,贈其父守義為太常寺丞,猶之可也。又封其師範文泰為清微崇玄守道凝神湛默履素養和衍法輔教真人,則濫極矣。至陶仲文更勸上以退居為祈天永命秘術,何論郊祀哉!
shèng dàn jì chén tóng rì bā yuè chū shí rì, wèi xiào cí gāo huáng hòu jì chén, ér shì zōng huáng dì yǐ shì rì dàn shēng. jí jí wèi, lǐ chén máo wén jiǎn qǐng xiān yī rì chēng hè, dàn bìng xí yí jí shān hū zhī lǐ, jù shā zhī. xíng zhī èr nián yǐ, zhì jiā jìng sān nián, yòu yù shèng dàn, shí lǐ bù wèi wāng wén zhuāng, qǐng jí yǐ shì rì xiān xíng xiào cí fèng jì lǐ, rán hòu sōng hū dà qìng, yī qiè rú xiān cháo gù shì. shàng yǔn zhī, sì shí yú nián bù fù chuò. zé yǐ xiào cí suī kāi tiān shèng mǔ, ér shàng zé fān wáng rù sì, yòu zhōng xìng shèng zhǔ, zì bù xiāng fáng yě. qí shí yì zhě yòu yún: zhēng yuè chū sān rì wèi xuān zhuāng jì chén, rán xiào wǔ èr miào, fán yù jì sì, dé yī dà hóng jí fú wèi bǐ. shì yòu bù rán, jūn wèi zài tiān zhī líng, zì bù yí xuān cǐ zhì bǐ. ruò sì jūn bì dāng zì jǐn qí chéng, dàn pǔ tiān chén zǐ yòu yù shēn zhù lí zhī jìng, zé xiān xiōng hòu jí, yì wú bù kě. shǐ qí shì zài sòng cháo, yòu yǒu luò shǔ kū zé bù gē zhī zhēng, chéng yī dà dǎng lùn yǐ.
【聖誕忌辰同日】八月初十日,為孝慈高皇后忌辰,而世宗皇帝以是日誕生。及即位,禮臣毛文簡請先一日稱賀,但並習儀及山呼之禮,俱殺之。行之二年矣,至嘉靖三年,又遇聖誕,時禮部為汪文莊,請即以是日先行孝慈奉祭禮,然後嵩呼大慶,一切如先朝故事。上允之,四十餘年不復輟。則以孝慈雖開天聖母,而上則藩王入嗣,又中興聖主,自不相妨也。其時議者又云:正月初三日為宣莊忌辰,然孝武二廟,凡遇祭祀,得衣大紅吉服為比。是又不然,均為在天之靈,自不宜軒此輊彼。若嗣君必當自盡其誠,但普天臣子又欲申祝釐之敬,則先凶後吉,亦無不可。使其事在宋朝,又有洛蜀哭則不歌之爭,成一大黨論矣。
shì zōng shèng xiào jiā jìng bǐng wǔ wài jì yán guān shí yí shū, yǒu guì zhōu xún diān zhī fǔ wāng dēng bù jǐn. dāng chì, lì bù shàng shū liào jì fù shū, wèi dēng yǐ mǔ lǎo fù guān ǒu chí, yí juān zhì shì fá. shàng mìng jiàng zhí sān jí, tè gǎi jīng guān, yǐ biàn qí mǔ jiù lù. gài shàng shèng xìng zhì xiào, yǐ dēng wèi mǔ bèi yì, gù zuǒ qí guān, shí yōu zhī yě. qí hòu shǎn xī cān yì yú zhàn zhě, zhí lì jīn tán rén. yǐ mǔ lǎo qiú gǎi nán fāng. yán guān jiū qí guǐ bì, yí zhòng chéng, shàng yòu mìng gǎi jiāng xī, biàn qí yíng yǎng. lì bù shì láng dǒng qǐ yǐ wén mǔ sàng jiǔ bù bēn fù, chǐ zhí. gài xī lèi zhī xiào rú cǐ. jiā jìng jiān, jīng shī rén zhāng fú yù tú lài lín rén zhāng zhù, zì shì qí mǔ, wèi zhù shā zhī. jì jū dé qíng, qiě yǒu fú zǐ wèi zhèng. shàng wèi bì bù rán. zài sān yán shěn, xíng guān zhí rú chū xiàn. shàng zhōng bù xìn, jìng zuò zhù pì, gài shàng wèi shì jiān wú shì mǔ zhī rén yě.
【世宗聖孝】嘉靖丙午外計言官拾遺疏,有貴州尋甸知府汪登不謹。當斥,吏部尚書廖紀覆疏,謂登以母老赴官偶遲,宜鐫秩示罰。上命降職三級,特改京官,以便其母就祿。蓋上聖性至孝,以登為母被議,故左其官,實優之也。其後陝西參議於湛者,直隸金壇人。以母老求改南方。言官糾其詭避,宜重懲,上又命改江西,便其迎養。吏部侍郎董玘以聞母喪久不奔赴,褫職。蓋錫類之孝如此。嘉靖間,京師人張福欲圖賴鄰人張柱,自弒其母,謂柱殺之。既鞫得情,且有福姊為證。上謂必不然。再三研審,刑官執如初獻。上終不信,竟坐柱辟,蓋上謂世間無弒母之人也。
jiǎng xué jiàn chù shì zōng suǒ rèn yòng zhě, jiē ruì yì gōng míng zhī shì. ér gāo zì biāo bǎng, hù shù shēng yuán zhě, jí yí qí rén zhǔ zhēng héng. rú jiā jìng rén chén nián yù shǐ féng ēn lùn huì xīng, ér jí lì bù shì láng zhàn ruò shuǐ, wèi sù xíng bù hé rén xīn, nǎi wú yòng dào xué.
【講學見絀】世宗所任用者,皆銳意功名之士。而高自標榜,互樹聲援者,即疑其人主爭衡。如嘉靖壬辰年御史馮恩論彗星,而及吏部侍郎湛若水,謂素行不合人心,乃無用道學。
ēn suī yòng tā yǔ dé zuì. ér cǐ yán zé bù yǐ wèi fēi. zhì dīng běn nián yù shǐ yóu jū jìng yòu lùn nán tài zǎi zhàn ruò shuǐ xué shù piān bēi, zhì xíng xié wěi, qǐ chì zhī, bìng huǐ suǒ chuàng shū yuàn. shàng suī liú ruò shuǐ, ér shū yuàn zé lì mìng chāi qù yǐ. bǐ zhàn mò qǐng xù, shàng nù chì qí wěi xué dào míng, bù xǔ. yīn yǐ zhú tài zǎi ōu yáng bì jìn, qí zēng zhī rú cǐ. zhì xīn wèi nián jiǔ miào fén, gěi shì qī xián děng yīn zāi chén yán, qiě jiàn láng zhōng wáng jī dāng jí yòng. shàng yuē: jī wěi xué xiǎo rén, nǎi shàn jiàn zhí dǎng, mìng zhé zhī wài. zhàn wáng jù dāng shì míng liú, nǎi jiē yǐ wěi xué jiàn chì. zhì yú niè shuāng jiāng dào xué zhòng wàng, xú wén zhēn lì jiàn jū běn bīng, shàng yǐ xùn nuò fèn shì zhú zhī, xú bù gǎn jiù. bǐ shì zōng shàng bīn, wén zhēn bǐng guó, zhàn niè jù dé ēn zèng jiā děng. zhàn bǔ shì wén jiǎn, niè bǔ yì zhēn xiāng. gài èr gōng jù xú shòu yè shī, zài hàng xiè yī mài yí rán. ér shí zhě yǐ wèi yì měi, fēi shì zōng yì yǐ. ruò wáng wén chéng zhī mò, zài jiā jìng chū nián, jì jìn qí xù diǎn, fù duó qí shì jué, yì wén zhēn lì zhǔ xù fēng, bèi jí yōu yì, ér wù lùn xī rán tuī fú, gài rén qíng bù shèn xiāng yuǎn yě. wáng lóng xī wèi zhǐ láng shǔ, qiě zuò kǎo chá chì bù dé fù guān, gù wén zhēn bù néng wèi zhī dì. jí lóng qìng chū yuán qǐ fèi, yì bù gǎn jí zhī, dì wèi guǎng yáng qí guāng jià ěr. zhàn wén jiǎn zhī xué, yǐ suí chù tǐ rèn tiān lǐ wèi zōng, ér bù miǎn shī zhī yū fǔ. rú quàn shì zōng qiú sì, bì shōu liǎn jīng shén. shàng yuē: jì yù zhèn shōu liǎn, zé bù bì rú cǐ fán dú. qí shí jí yǐ yàn zhī yǐ. niè zhēn xiāng rèn běn bīng, qū bì fēn yí sūn yán hú mào gōng, wèi shí suǒ báo. jí bà guān nán yuǎn, yù wō luàn zàn liú wú mén, rén wèn hé yǐ yù wō, zé yuē zhuàng zhě yǐ xiá rì xiū qí xiào dì zhōng xìn. wén zhě qiè xiào. rú cǐ jīng jì, hé yǐ zhī ǎn dá zāi! wéi wáng lóng xī cōng míng jī jǐng, biàn cái wú ài, wén qí shuō zhě jiě yí xīn zhé, jí wáng wén chéng dāng shí yì huān fú, yǐ wèi mén qiáng dì yī rén. zhì xú huá tíng yòu wèi tóng xīn zhì yǒu, tuī jiǎng zàn huān. rú sī mǎ gōng zhī yǔ shào yáo fū. yòu, lóng xī xìng hǎo yóu, yǐ gù ān lè xíng wō suǒ zhì, sì fāng gòng zhòng, yú yú wáng gōng. tóng shí tóng xiāng qián xù shān táng yī ān zhū gōng, jù bù ěr yě. jìn shī xiàn yú dé zuì gǔ jīn xiàn shī wén sòng shèng zhě, shǐ bù shèng jì, rán wéi shì zōng cháo zuì wèi fán huǒ, nǎi zāo jì yì zì bù tóng. rú jiā jìng sì nián, tiān tāi zhī xiàn pān yuān, jìn jiā jìng lóng fēi sòng, nèi wài liù shí sì tú, fán wǔ bǎi duàn, yī wàn èr qiān zhāng, xiào sū huì zhī jǐn huí wén tǐ yǐ xiàn, qí yòng xīn yì qín yǐ. shàng yǐ qí wén zì zòng héng, bù kě biàn shí, mìng kāi xiě zhèng wén zài shàng zhī. rán qí shí bù wén yǒu shǎng, shàng bù wén bèi fá yě. zhì jiā jìng shí sān nián, cháo tiān gōng dào shì zhāng zhèn tōng zòu: chén zhù lí zhī xiá, zuò zhōng xìng sòng shī èr shí yī shǒu, jīn tái bā jǐng, wǔ yí jiǔ qǔ, huáng líng bā yǒng, yǐ jí ruì lòu bái què bái tù, jù yǒu shī shàng jìn. qǐ cì chén hàn xù wén. xià bù yì, yǐ wěi bǐ chén dú, tì yú kuáng bèi, xī tú jìn yòng, zhào xià fǎ sī dǎi jī xùn wèn. zé jìn yú xī ēn fǎn dé qiǎn yǐ. rán yóu huáng guān yě. jiā jìng èr shí liù nián, cháo jìn jùn shì, shàng chì yù tiān xià rù jìn guān yuán, cǐ bù guò jiù lì tào yǔ ěr. ér gěi shì zhōng chén fěi zhě, jiāng chì yù yǎn zuò zhēn shī shí zhāng shàng zhī, shàng dà nù, wèi fěi wǔ wén mò, zhé yù jiāng cǐ shàng tóng tiān yǔ, fēng shì zài wài chén gōng, shén wèi kuáng jiàn. lìng zì chén zhuàng, fěi fú zuì, nǎi jiàng diào wài rèn. fěi jí yì dì wáng miào chì qù yuán shì zǔ zhě, sù shàn féng jūn, bù wèi qiú róng dé rǔ.
恩雖用他語得罪。而此言則不以為非。至丁本年御史游居敬又論南太宰湛若水學術偏陂,志行邪偽,乞斥之,並毀所創書院。上雖留若水,而書院則立命拆去矣。比湛歿請恤,上怒叱其偽學盜名,不許。因以逐太宰歐陽必進,其憎之如此。至辛未年九廟焚,給事戚賢等因災陳言,且薦郎中王畿當亟用。上曰:「畿偽學小人,乃擅薦植黨,命謫之外。「湛、王俱當世名流,乃皆以偽學見斥。至於聶雙江道學重望,徐文貞力荐居本兵,上以巽懦僨事逐之,徐不敢救。比世宗上賓,文貞柄國,湛、聶俱得恩贈加等。湛補諡文簡,聶補溢貞襄。蓋二公俱徐受業師,在沆瀣一脈宜然。而識者以為溢美,非世宗意矣。若王文成之歿,在嘉靖初年,既靳其恤典,復奪其世爵,亦文貞力主續封,備極優異,而物論翕然推服,蓋人情不甚相遠也。王龍溪位止郎署,且坐考察斥不得復官,故文貞不能為之地。即隆慶初元起廢,亦不敢及之,第為廣揚其光價耳。湛文簡之學,以隨處體認天理為宗,而不免失之迂腐。如勸世宗求嗣,必收斂精神。上曰:「既欲朕收斂,則不必如此煩瀆。「其時即已厭之矣。聶貞襄任本兵,曲庇分宜孫嚴鵠冒功,為時所薄。及罷官南遠,遇倭亂暫留吳門,人問何以御倭,則曰「壯者以暇日修其孝弟忠信。「聞者竊笑。如此經濟,何以支俺答哉!惟王龍溪聰明機警,辨材無礙,聞其說者解頤心折,即王文成當時亦歡服,以為門牆第一人。至徐華亭又為同心至友,推獎贊歡。如司馬公之與邵堯夫。又,龍溪性好游,以故安樂行窩所至,四方共重,逾於王公。同時同鄉錢緒山、唐一庵諸公,俱不爾也。【進詩獻諛得罪】古今獻詩文頌聖者,史不勝紀,然惟世宗朝最為繁夥,乃遭際亦自不同。如嘉靖四年,天台知縣潘淵,進嘉靖《龍飛頌》,內外六十四圖,凡五百段,一萬二千章,效蘇蕙織錦回文體以獻,其用心亦勤矣。上以其文字縱橫,不可辨識,命開寫正文再上之。然其時不聞有賞,尚不聞被罰也。至嘉靖十三年,朝天宮道士張振通奏:「臣祝釐之暇,作《中興頌》詩二十一首,金台八景,武夷九曲,皇陵八詠,以及瑞露、白鵲、白兔,俱有詩上進。乞賜宸翰序文。「下部議,以猥鄙陳瀆,替逾狂悖,希圖進用,詔下法司逮擊訊問。則進諛希恩反得譴矣。然猶黃冠也。嘉靖二十六年,朝覲竣事,上敕諭天下入覲官員,此不過舊例套語耳。而給事中陳棐者,將敕諭衍作箴詩十章上之,上大怒,謂棐舞文墨,輒欲將此上同天語,風示在外臣工,甚為狂僭。令自陳狀,棐服罪,乃降調外任。棐即議帝王廟斥去元世祖者,素善逢君,不為求榮得辱。
rán qián cǐ yǐ wèi nián chūn zhēng yuè shuò dà xuě, shàng yù dà chén yuē: jīn rì yù yǔ qīng děng yī jiàn, dàn méng tiān cì shí yù ěr. lǐ qīng xià yán. jí jìn tiān cì shí yù fù yǐ xiàn, shàng dà yuè, yǐ zhōng ài bāo zhī, fǔ yú nián ér rù xiàng yǐ. cǐ fēi shàng tóng shèng yǔ hū? nǎi zhī fù guì qián dìng, shèng zhǔ xǐ nù ǒu rán zhí zhī, róng yuè wú yì yě.
然前此乙未年春正月朔大雪,上諭大臣曰:「今日欲與卿等一見,但蒙天賜時玉耳。「禮卿夏言。即進《天賜時玉賦》以獻,上大悅,以忠愛褒之,甫逾年而入相矣。此非上同聖語乎?乃知富貴前定,聖主喜怒偶然值之,容悅無益也。
hè yàn niǎo shòu wén zì shì shǒu cháo, fán chéng xiáng ruì zhě, bì mìng shì zhí zhuàn yuán zhū chén jí lǐ qīng wèi hè biǎo, rú bái guī bái lù zhī lèi, wǎng wǎng yǐ cǐ chēng zhǐ, méng yì juàn, qǔ qīng xiàng. rán zài xiān cháo gù yì yǒu. gù shì rú yǒng lè jiān, běi jīng dé bái què, shí rén zōng jiān guó, mìng gōng chén zhuàn biǎo wèi hè. yáng shì qí yǐ wèi bù zháo tí, jí hè bái guī bái lù yì kě. rén zōng jí mìng shì qí gǎi zuò, yún: wàng jīn mén ér sòng xǐ, xún dān bì yǐ yǒu yí. yòu yún: yǔ fèng tóng lèi, qiāng qiāng yú dì shùn zhī tíng rú yù qí hūn, hāo zài wén wáng zhī yòu. rén zōng dà xǐ, yún: fāng shì dì wáng bái què. mìng chè nèi shàn cì zhī. shì qí zhī jiàn zhī, cǐ yì yī yě. qí hòu shì zōng miào, hú zōng xiàn jìn bái lù, zhū shēng xú wèi zuò biǎo, yī shí chuán sòng, ér shàng bù jí zhī. jí lǐ qīng wú shān hè biǎo, shí cí bù láng xú xué mó suǒ zuò, wèi shàng tè shǎng. wèi jǐ, shān yǐ bù hè rì shí xián zhù, wèi cháng dé biǎo wén lì yě. zuì hòu xī yuàn yǒng shòu gōng yǒu shī māo sǐ, shàng tòng xī zhī, wèi zhì jīn guān zàng zhī wàn shòu shān zhī lù, yòu mìng zài zhí zhū lǎo wèi wén, jiàn dù chāo shēng. jù yǐ tí jiǒng bù néng fā huī, wéi lǐ shì xué shì yuán wěi wén zhōng yǒu huà shī chéng lóng děng yǔ, zuì qiè shèng yì. wèi jǐ, jí gǎi shǎo zǎi, shēng zōng bó, jiā yī pǐn rù nèi gé, zhǐ bàn nián nèi shì ěr.
【賀唁鳥獸文字】世守朝,凡呈祥瑞者,必命侍直撰元諸臣及禮卿為賀表,如白龜、白鹿之類,往往以此稱旨,蒙異眷,取卿相。然在先朝固亦有。故事如永樂間,北京得白鵲,時仁宗監國,命宮臣撰表為賀。楊士奇以為不着題,即賀白龜、白鹿亦可。仁宗即命士奇改作,云:「望金門而送喜,馴丹陛以有儀。「又云:「與鳳同類,蹌蹌於帝舜之庭;如玉其葷,蒿在文王之囿。「仁宗大喜,云:「方是帝王白鵲。「命撤內膳賜之。士奇之見知,此亦一也。其後世宗廟,胡宗憲進白鹿,諸生徐謂作表,一時傳誦,而上不及知。及禮卿吳山賀表,實祠部郎徐學謨所作,為上特賞。未幾,山以不賀日食閒住,未嘗得表文力也。最後西苑永壽宮有獅貓死,上痛惜之,為制金棺葬之萬壽山之麓,又命在直諸老為文,薦度超升。俱以題窘不能發揮,惟禮侍學士袁煒文中有「化獅成龍「等語,最愜聖意。未幾,即改少宰,升宗伯,加一品入內閣,只半年內事耳。
tóng yī qín chù, tóng yī yú cí, ér bù yù rú cǐ.
同一禽畜,同一諛詞,而不遇如此。
àn bái què wèi ruì, jǐn jiàn yú cáo zi jiàn wèi dé lùn. jiā jìng shí nián, zhèng wáng hòu wán gòng èr bái què, shàng dà xǐ, mìng xiàn zōng miào jí liǎng gōng, bān shì bǎi guān. tíng chén wèi què sòng què fù què lùn zhě yíng tíng, suì wèi xiàn ruì zuò yǒng. guǐ hài nián bā yuè, hú guǎng xún fǔ xú nán jīn xiàn bái què, yún chū zì jǐng líng, qún chén biǎo hè. xī yáng jiāo shān xǐ yā è què, wèi yā zhōng què nìng yě. què shēn wèi nìng, yòu dǎo rén yǐ nìng. rán yáng wén zhēn yǐ xiān xué què yǐ, hé lùn jiā jìng zhū rén. zhì ruò hòu wán wǎn nián, yòu jí jiàn shì zōng shì xuán, shàng dà nù, gé jué gù zhī gāo qiáng. zhì mù zōng jí wèi, yǐ zhōng zhèng jiàn bāo, hái jué fù guó. shì yòu shǐ què ér zhōng yā yǐ, jí kān pěng fù. xiān shì hóng zhì shí qī nián, dà míng fǔ yuán chéng xiàn mín jiā, wū cháo zhōng shēng yī bái chú, yīn shōu huàn zhī. jí zhǎng, yíng jié rú xuě. shí xiào sù tài huáng tài hòu shàng xiān wèi jiǔ, xián yǐ wèi shàng xiào gǎn suǒ zhì, suì biǎo xiàn zhī cháo. shàng bù shòu, què hái. fǔ yú nián, ér xiào zōng yì dǐng chéng yǐ. bái wū jiào què, bù zhī shú jiā, rán wèi zāi bù wèi xiáng rú cǐ. shǐ zài jiā jìng cháo, zhòu guì zhě bù zhī jǐ rén yǐ. miào yì xiàn chǎn bù yòng jiā jìng zhōng, tài miào bèi zāi, xún jí dǐng jiàn, shí, shàng bīn sī chéng yú shǒu shàng yì, qǐng zēng jiàn miào zhì lún cì, huì tú shàng zhī, qí yì zài zūn ruì zōng yě. shàng bù yuè, xià fǎ sī jū zhī, nǐ yǐ nà shú hái zhí, shàng tè mìng guān dài xián zhù.
按白鵲為瑞,僅見於曹子建《魏德論》。嘉靖十年,鄭王厚烷貢二白鵲,上大喜,命獻宗廟及兩宮,頒示百官。廷臣為鵲頌、鵲賦、鵲論者盈廷,遂為獻瑞作俑。癸亥年八月,湖廣巡撫徐南金獻白鵲,雲出自景陵,群臣表賀。昔楊椒山喜鴉惡鵲,謂鴉忠鵲佞也。鵲身為佞,又導人以佞。然楊文貞已先學鵲矣,何論嘉靖諸人。至若厚烷晚年,又極諫世宗事玄,上大怒,革爵錮之高牆。至穆宗即位,以忠正見褒,還爵復國。是又始鵲而終鴉矣,極堪捧腹。先是弘治十七年,大名府元城縣民家,烏巢中生一白雛,因收豢之。及長,瑩潔如雪。時孝肅太皇太后上仙未久,咸以為上孝感所致,遂表獻之朝。上不受,卻還。甫逾年,而孝宗亦鼎成矣。白烏較鵲,不知孰佳,然為災不為祥如此。使在嘉靖朝,驟貴者不知幾人矣。【廟議獻諂不用】嘉靖中,太廟被災,尋即鼎建,時,尚賓司丞輿首上議,請增建廟制倫次,繪圖上之,其意在尊睿宗也。上不悅,下法司鞫之,擬以納贖還職,上特命冠帶閒住。
yú jí yú chén è zhī zǐ, jiāng qiè fù gù zhì qǔ chǒng, bù yì qí zāo chì yě. yòu shù yuè, guó zi jiān sī yè jiāng rǔ bì qǐng bèi qīn miào, wèi shàng xiǎng sì zōng gōng, kǎo miào bù kě dú quē, yí fèng huáng kǎo rù jū zhāo miào. yòu, qǐng yù lì shì shì, yǐ dài huáng kǎo. qí yán wú fēi zūn xìng xiàn yǐ mèi shàng, ér shàng bù xǐng. qí dōng, shàng zì xià yù, réng fù jiù zhì: tài zǔ zhèng nán miàn zhī wèi, chéng zǔ yǐ xià, jí ruì kǎo jù tóng táng ér xù, xiǎng bì, gè guī yú qǐn.
輿即諛臣萼之子,將竊父故智取寵,不意其遭斥也。又數月,國子監司業江汝璧請備親廟,謂上享祀宗宮,考廟不可獨缺,宜奉皇考入居昭廟。又,請預立世室,以待皇考。其言無非尊興獻以媚上,而上不省。其冬,上自下諭,仍復舊制:太祖正南面之位,成祖以下,及睿考俱同堂而序,享畢,各歸於寢。
yǐ rú chì fèng xíng yǐ. cì nián jiǎ chén, yòu huì yì tóng táng yì shì zhī zhì. shí, jiāng rǔ bì yǐ qiān wèi zuǒ shù zǐ yǐ, yòu shàng yán huáng kǎo rù miào, yí qiān yú mù miào zhī shǒu, yǔ chéng zǔ duì zhì, sān zhāo sān mù liè yú qián, chéng miào ruì miào yì yú zuǒ yòu. gài yù yǐ xìng xiàn, wèi bǎi shì bù tiāo zhī zhǔ yě. yòu, zàn shàn guō xī yán, zé qǐng rú tài zǔ lì sì qīn miào, yǐ míng wèi yǒu wú fù zhī guó, wú fēi wèi ruì kǎo jì jiǔ yuǎn, ér shàng jiē bào qǐn. bù yú suì, rǔ bì yǐ jìn shǎo zhān shì, zuò kē chǎng shì gé zhí wèi mín. xī yán shēng zhōng yǔn, zhé yùn fù bà guī yǐ. gài shàng rù shào zhī chū, dà lǐ wèi dìng, rén xīn fāng yáo, gù guì zhāng guì zhū chén, yǐ zhāo lái tiān xià, zhì shì qiě èr shí nián yǐ, chēng zōng rù miào, lǐ wú kě jiā. ér cǐ bèi xiān xié, yóu réng nìng xí, wèi héng fēi zhí bài zhī dì. fǔ chū kǒu, ér shàng yǐ dòng xī qí jiān, chì zhú bù yǐ. ér guō xī yán suì yǐ diào qí zhì shā shēn, qǐ fēi xià yú zhī yóu zāi! jiù jiāng guō liǎng shū xì xiáng zhī, zé rǔ bì zhī yì, yóu wèi kuáng zì miè lǐ. juān fèng zhù gōng jiā jìng èr shí nián xīn chǒu, jiǔ miào bèi huǐ. gèng jiàn shí, biān xiǎng yì gào guì. tài zǎi xǔ zàn, yì jiè bǎi guān zhī fèng, shàng yǐ fēi shèng shì shì yǐ zhī, zhēn dé zhì cháo dà tǐ. jīn shàng jiǎ shēn dà yù shòu líng xìng gōng, gé chén yì yì lìng bǎi guān juān fèng, shàng bù xǔ, gài yǎng lián wèi zhòng, yì tǐ qún chén zhī yī yě. qǐng, sān diàn zhī zāi, qún liáo yòu yù juān fèng zhù gōng, huì yì yú zhōng fǔ. yī yù shǐ fèn bǐ shū yuē: zhǔ shàng hǎo huò. zhū gōng juān fèng shì yǐ. tǎng zhǔ shàng hào sè, zhū gōng hé yǐ chù zhī? jiē nǎn rán tuì sàn. qí hòu gè yá mén gōng shū, huò gè guān sī shū, yǐ juān fèng wèi qǐng, zhǔ shàng yì xīn rán fǔ cóng.
已如敕奉行矣。次年甲辰,又會議同堂異室之制。時,江汝璧已遷為左庶子矣,又上言「皇考入廟,宜遷於穆廟之首,與成祖對峙,三昭三穆列於前,成廟睿廟翼於左右。「蓋欲以興獻,為百世不祧之主也。又,贊善郭希顏,則請如太祖立四親廟,以明未有無父之國,無非為睿考計久遠,而上皆報寢。不逾歲,汝璧已進少詹事,坐科場事革職為民。希顏升中允,謫運副罷歸矣。蓋上入紹之初,大禮未定,人心方搖,故貴張、桂諸臣,以招徠天下,至是且二十年矣,稱宗入廟,禮無可加。而此輩憸邪,猶仍佞習,為橫飛直拜之地。甫出口,而上已洞悉其奸,斥逐不已。而郭希顏遂以吊奇至殺身,豈非下愚之尤哉!就江、郭兩疏細詳之,則汝璧之議,尤為狂恣蔑禮。【捐俸助工】嘉靖二十年辛丑,九廟被毀。更建時,邊餉亦告匱。太宰許贊,議借百官之俸,上以非盛世事已之,真得治朝大體。今上甲申大峪壽陵興工,閣臣亦議令百官捐俸,上不許,蓋養廉為重,亦體群臣之一也。頃,三殿之災,群僚又欲捐俸助工,會議於中府。一御史奮筆書曰:「主上好貨。諸公捐俸是矣。倘主上好色,諸公何以處之?「皆赧然退散。其後各衙門公疏,或各官私疏,以捐俸為請,主上亦欣然俯從。
zì cǐ yǐ hòu, wèi kāi kuàng, wèi chōu shuì, biàn dà dì jiē yǐ dà gōng wèi míng, bù fù néng è zhǐ yǐ!
自此以後,為開礦,為抽稅,遍大地皆以大工為名,不復能遏止矣!
gōng jiàng jiàn zhī shì zōng jì yǐ chuàng gǎi dà lǐ, dé yú kuài yú zhì, gù wěi pí chūn cáo tè zhòng. rú yán, rú sōng, rú jiē, wèi zōng bó shí, qí jì tuō yǐ liè fǔ xiāng. yòu yǐ xiān fān dà yù, yí xíng guān jiē bǐ zhōu náo fǎ, lì yì cuī yì zhī, jí xián zhě duō bù yǐ shàn qù. zhì mò nián tǔ lín fán xìng, dōng qīng yóu nán chēng zhí. yī qiè yōu yóu yǎng gāo, jí chí dùn bù qū shì zhě, zuì suǒ qiè chǐ, zhū qiǎn bù yú shí kè. zuì hòu zhào wén huá wèi fēn yí yì zi, ōu yáng bì jìn wèi fēn yí qī dì, tè yǐ tān lì yǔ tà rōng xiāng jì jiàn zhú, quán chén háo bù néng bì. ér léi fēng chéng yǐ qín mǐn, dú wèi shàng suǒ juàn yǐ, jí dì yáo zé zhé zhī míng, hé yǐ guò zhī? zhōng shàng zhī shì, léi zhǎng dōng cáo, wú shì bù yǐ bàn. jí yǒng shòu gōng zài jiàn, léi zǒng qí chéng. ér mù jiàng xú gǎo, yǐ yī rén jié jū jīng yíng, cāo jīn zhǐ shì, wén qí xiāng dù shí, dì sì gù chóu suàn, é qǐng jí chū, ér duàn cái zhǎng duǎn dà xiǎo, bù shuǎng zī zhū.
【工匠見知】世宗既以創改大禮,得愉快於志,故委毗春曹特重。如言,如嵩,如階,為宗伯時,其寄託已埒輔相。又以掀翻大獄,疑刑官皆比周撓法,立意摧抑之,即賢者多不以善去。至末年土林繁興,冬卿尤難稱職。一切優遊養高,及遲鈍不趨事者,最所切齒,誅譴不逾時刻。最後趙文華為分宜義子,歐陽必進為分宜妻弟,特以貪戾與闒茸相繼見逐,權臣毫不能庇。而雷豐城以勤敏,獨為上所眷倚,即帝堯則哲之明,何以過之?終上之世,雷長冬曹,無事不倚辦。即永壽宮再建,雷總其成。而木匠徐杲,以一人拮据經營,操斤指示,聞其相度時,第四顧籌算,俄頃即出,而斷材長短大小,不爽錙銖。
shàng zàn jū yù xī, bìng bù wén yǒu fǔ záo shēng, bù sān yuè ér xīn gōng gào chéng. shàng dà xǐ, yǐ gù shàng shū zhī jùn jiā jīn wú zhī shì yīn, shàng yóu yǐ wèi qiàn yě, gǎo yì qiān tuì, bù gǎn yǐ shì dài fū zì jū, rán qí cái zì jiā rén shù děng, yǐ shì wén huá bì jìn, zhí pǔ jiāo xià cái ěr.
上暫居玉熙,並不聞有斧鑿聲,不三月而新宮告成。上大喜,以故尚書之峻加金吾之世蔭,上猶以為慊也,杲亦謙退,不敢以士大夫自居,然其才自加人數等,以視文華、必進,直朴椒下材耳。
àn fèng tiān děng sān diàn bìng fèng tiān mén zāi, zài jiā jìng sān shí liù nián sì yuè. shí, shàng pò yù xiān chéng mén gōng, yǐ biàn cháo yè. ér wén huá bù néng jiū chán, lǚ shū qiān yán. shàng dà nù, jǐn duó qí guān, ér yòng bì jìn, fǔ zā suì mén chéng, bì jìn dé yī pǐn. zé dū gōng shì láng léi lǐ yǒu láo, ér gōng zì cāo zuò, zé xú gǎo yī rén lì yě. yòu, sān nián ér diàn gōng wú wán qī, bì jìn yǐ sī kōng wèi kǔ hǎi, yíng gǎi zuǒ dōu, ér shàng nù yǐ. fǔ yī yuè fèn yí yòu quàn shàng gǎi bì jìn lì bù, ér shèng nù suì bù kě jiě. xiān gé gū qīng bìng jiān guān, wèi jǐ bìng shàng shū duó zhī, qí qù gōng bù bàn suì ěr, míng nián ér sān diàn gào chéng yǐ. rán xiān yī nián yǒng shòu gōng yǐ zāi, xuán zòu gōng wán, bù tè lǐ dé yī pǐn, gǎo dé zhèng qīng, ér huá tíng yì yīn yǐ jìn shǎo shī, nǎi zi shàng bīn chéng fán, liè bài tài cháng shǎo qīng. shí zhě bù wú dài wèi nǜ yān. shí, fēn yí yǐ zi shì fān guān gōng bù shì láng, fǎn bù dé jiān gōng. qiú yǔ fán tóng shì, ér shàng jùn què bù xǔ. tuì ér fù zǐ xiāng qì, bù liǎng yuè huò qǐ yǐ. bǐ sān diàn luò chéng shí, xú gǎo yǐ chēng shàng shū, shàng yù yǐ tài zǐ tài bǎo chǒng zhī, ér xú huá tíng lì jǔ, wèi wú gù shì, dé zhòng zhǐ, jǐn zhī zhèng yī pǐn fèng. léi yì jǐn yǐ gōng bǎo zhuǎn gōng chuán. qí tā zài shì zhū chén, shēng shǎng yì zhǐ bù xíng, jǐn bài yín bì zhī cì. yǐ jiào yǒng shòu gōng jiā ēn, bǎi bù jí yī yǐ. shí, shàng ài niàn gǎo bù yǐ, tǎng zài yǒu yíng jiàn, gǎo bì jùn jiā, jí huá tíng yì bù néng ní yě.
按奉天等三殿並奉天門災,在嘉靖三十六年四月。時,上迫欲先成門工,以便朝謁。而文華不能糾纏,屢疏遷延。上大怒,盡奪其官,而用必進,甫匝歲門成,必進得一品。則督工侍郎雷禮有勞,而躬自操作,則徐杲一人力也。又,三年而殿工無完期,必進以司空為苦海,營改左都,而上怒矣。甫一月分宜又勸上改必進吏部,而聖怒遂不可解。先革孤卿併兼官,未幾並尚書奪之,其去工部半歲耳,明年而三殿告成矣。然先一年永壽宮已災,旋奏工完,不特禮得一品,杲得正卿,而華亭亦因以進少師,乃子尚賓丞璠,躐拜太常少卿。識者不無代為恧焉。時,分宜以子世蕃官工部侍郎,反不得監工。求與璠同事,而上峻卻不許。退而父子相泣,不兩月禍起矣。比三殿落成時,徐杲已稱尚書,上欲以太子太保寵之,而徐華亭力沮,謂無故事,得中止,僅支正一品俸。雷亦僅以宮保轉宮傳。其他在事諸臣,升賞亦止不行,僅拜銀幣之賜。以較永壽宮加恩,百不及一矣。時,上愛念杲不已,倘再有營建,杲必峻加,即華亭亦不能尼也。
chù jì gǔ lái rén zhǔ duō jū bì jì, ér wǒ cháo shì zōng gèng shén. dāng xīn sì dēng jí, yù páo ǒu zhǎng, zhǎng lǚ fǔ ér shì zhī, yì shū bù qiè. shǒu kuí yáng xīn dū jìn yuē: cǐ bì xià chuí yī shang ér tiān xià zhì. tiān yán dùn yí. wǎn nián, zài xī yuàn zhào tài yī yuàn shǐ xú wěi chá mài, shàng zuò xiǎo tà, shuāi yī yè dì, wěi bì bù qián. shàng wèn gù, wěi dá yuē: huáng shàng lóng páo zài dì shàng, chén bù gǎn jìn. shàng shǐ yǐn yī chū wàn. zhēn bì, shǒu zhào zài zhí gé chén yuē: wěi qǐng hū dì shàng, jù jiàn zhōng ài. dì shàng rén yě, dì xià guǐ yě. wěi zhì shì shǐ wù, xǐ jù ruò zài shēng. yòu yǐ chǒu huì shì dì yī tí wèi suī zhī sī lái èr jù, xià wén zé qí sǐ yě āi. shàng yǐ è zhī yǐ. dì sān tí mèng zǐ, yòu yǒu liǎng yí zì, shí shàng kǔ lǔ zhī rǎo, zuì yàn jiàn yí dí zì miàn, zhì shì dà nù, yù zhì zhòng diǎn. shí zhǔ wén wèi gāo xīn zhèng, xú huá tíng guǐ cí jiě zhī ér zhǐ. rán chū nián jiǎng zhāng, yǒu jìn zēng zǐ yǒu jí zhāng, qù què rén zhī jiāng sǐ yī jié, shàng wèi: sǐ shēng cháng lǐ, yǒu hé xián yí? cù lìng bǔ jìn.
【觸忌】古來人主多拘避忌,而我朝世宗更甚。當辛巳登極,御袍偶長,長屢俯而視之,意殊不愜。首揆楊新都進曰:「此陛下垂衣裳而天下治。「天顏頓怡。晚年,在西苑召太醫院使徐偉察脈,上坐小榻,衰衣曳地,偉避不前。上問故,偉答曰:「皇上龍袍在地上,臣不敢進。「上始引衣出腕。珍畢,手詔在直閣臣曰:「偉頃呼地上,具見忠愛。地上人也,地下鬼也。「偉至是始悟,喜懼若再生。又乙丑會試第一題為「綏之斯來「二句,下文則「其死也哀「。上已惡之矣。第三題《孟子》,又有兩「夷「字,時上苦虜之擾,最厭見「夷「、「狄「字面,至是大怒,欲置重典。時主文為高新鄭,徐華亭詭辭解之而止。然初年講章,有進《曾子·有疾章》,去卻「人之將死「一節,上謂:「死生常理,有何嫌疑?「促令補進。
yòu shì huò rán wú suǒ huì zhě. gài jìn jiǎng shí, jiǎng guān wèi xué shì xú jìn, shàng fāng fù yú chūn qiū, sì wèi wèi jiǔ, lè wén qǐ wò, kǒng chén xià yǒu suǒ bì nì, gù yì yōu róng. zhì yǐ chǒu zhī chūn, shàng nián yǐ liù xún, bù yù qiě jiǔ, yí qí juàn qín duō yí yě.
又似豁然無所諱者。蓋進講時,講官為學士徐瑨,上方富於春秋,嗣位未久,樂聞啟沃,恐臣下有所避匿,故亦優容。至乙丑之春,上年已六旬,不豫且久,宜其倦勤多疑也。
àn shì miào wǎn nián, měi xiě yí dí zì, bì jí xiǎo, fán zhào zhǐ jí zhāng shū jiē rán. gài yù zūn zhōng guó bēi wài yí yě. ér xīn zhèng chū tí fàn zhī. yòu yǒu qián yī tí, yì yì yuán zuò gài. jù xiě běn gǎi. yí qí zǔ zhòu yǐ. gāo zhī dé miǎn, wèi fēi quán chū huá tíng bù kě. xīn zhèng wǎn tú yǔ xú jiǎng hé shū, yì yǐn xiān dì jiàn yí, lài gōng diào jiě wèi yán, yì shì tiān lǐ nán mǐn chù.
按世廟晚年,每寫「夷「、「狄「字,必極小,凡詔旨及章疏皆然。蓋欲尊中國卑外夷也。而新鄭出題犯之。又有前一題,益益原作蓋。據寫本改。疑其詛咒矣。高之得免,謂非全出華亭不可。新鄭晚途與徐講和書,亦引先帝見疑,賴公調解為言,亦是天理難泯處。
sòng nán dù hòu, rén zhǔ shū jīn zì jù zuò jīn, gài yǔ wán yán shì chóu, bù yù chēng qí guó hào yě. zhì gāo zōng zhī liú guì rén níng zōng zhī yáng hòu, suǒ xiě jīn zì yì rán, zé gōng kǔn yì gǎi yòng yǐ. rán zé shì zōng zhī xì shū, yì bù wèi guò.
宋南渡後,人主書「金「字俱作「今「,蓋與完顏世仇,不欲稱其國號也。至高宗之劉貴人、寧宗之楊後,所寫「金「字亦然,則宮閫亦改用矣。然則世宗之細書,亦不為過。
zhèng jiā yù bǎo zhī huǐ yù bǎo fán shí qī. zhèng dé jiǔ nián jiǎ xū, dà nèi zāo huǒ, bǎo xǐ sàn yì. zhì jiā jìng sì shí wǔ nián zhī dōng, zé shì zōng yǐ bù yù jiǔ yǐ, nǎi xià zhào yuē: xiān cháo jiǎ xū yù zāi, yù bǎo fán liù, qí wǔ yǐ zāo huǐ. mìng suǒ sī mì měi yù bǔ zào. xiǎng shí qī bǎo zhě, dà bàn fàn jīn wèi zhī, ér cǐ liù xǐ nǎi yù zhì yé? rán jiā jìng shí bā nián, shàng yòu tiān zhì qī kē, hé zhī shì shǒu zhě wèi niàn sì yǐ. xīn yǒu xī yuàn zhī zāi, zé lì dài suǒ chuán, jǐn fù wēi jìn, suǒ shǎo xī zhǐ wǔ bǎo? yì zhě shèng zhǔ huì yán. ér tuō zhī jiǎ xū yé? fú yìn zhī shì qín tiān zǐ liù xǐ, táng shǐ yǒu bā bǎo. sòng shì shàng xún qí zhì, zhì huī zōng ér jiā jiǔ, nán dù zhì shí yī, jiē fēi zhì yě. běn cháo chū yǒu shí qī bǎo, zhì shì zōng jiā zhì qí qī, jīn zhǎng zài fú tái zhě gòng èr shí sì bǎo, gài jīn yù jiān yǒu zhī. ruò zhōng gōng zhī xǐ, zì shǔ nǚ guān shōu zhǎng. gèng yǒu tài zǔ suǒ zuò bái yù yìn, yuē hòu zài zhī jì, yǐ cì xiào cí hòu zhě, zhì jīn xiāng chuán bǎo cáng. ruò lì cháo tài hòu, zé měi jìn huī hào yī cì, zhé lìng zhù xīn chēng yī cì, jiē yòng chún jīn. cǐ gù shì jiē rán.
【正嘉御寶之毀】御寶凡十七。正德九年甲戌,大內遭火,寶璽散佚。至嘉靖四十五年之冬,則世宗已不豫久矣,乃下詔曰:「先朝甲戌遇災,御寶凡六,其五已遭毀。「命所司覓美玉補造。想十七寶者,大半範金為之,而此六璽乃玉制耶?然嘉靖十八年,上又添制七顆,合之世守者為廿四矣。辛酉西苑之災,則歷代所傳,盡付煨燼,所少奚止五寶?意者聖主諱言。而托之甲戌耶?【符印之式】秦天子六璽,唐始有八寶。宋世尚循其制,至徽宗而加九,南渡至十一,皆非制也。本朝初有十七寶,至世宗加制其七,今掌在符台者共二十四寶,蓋金玉兼有之。若中宮之璽,自屬女官收掌。更有太祖所作白玉印,曰「厚載之紀「,以賜孝慈後者,至今相傳寶藏。若歷朝太后,則每進徽號一次,輒另鑄新稱一次,皆用純金。此故事皆然。
qí chén xià yìn xìn, zé wén wǔ yī pǐn èr pǐn yá mén, de yòng yín zào, sān pǐn yǐ xià jù yòng tóng, wéi yǐ shì zhī dà xiǎo fēn gāo bēi. liǎng jīng zhào suī sān pǐn, yìn yì yín zhù, zé yǐ tiān fǔ zhòng yě. yǐ shàng jù yòng jiǔ dié zhuàn wén, bù zhī qǔ yì wèi hé? táng sòng yǐ lái bìng wú cǐ zhuàn fǎ, gài chuàng zì běn cháo. yì zhě qián yuán yòng jiǔ zhī yì hū? xún àn yù shǐ yòng fāng yìn, qí shì zuì xiǎo, bǐ zhī cóng jiǔ pǐn xún jiǎn sēng dào yá mén, shàng shā sì zhī yī. yòu bǎi guān yìn zhǐ yī kē, wéi xún àn zé yǒu xún huán èr yìn, yǐ gù bài mìng jí pèi yìn shòu, qiě qí wén bā dié, yǔ dà xiǎo wén wǔ tè yì. qǐ yǐ fǔ xiù xióng jù, tè biàn qí zhì yé? cǐ wài, zé gè zhèn guà yìn zǒng bīng guān, rú zhēng nán zhēng xī zhèn xī píng qiāng zhèn shuò zhēng mán píng mán zhēng lǔ zhū jiāng jūn, jù yín yìn, shì yī pǐn shāo shā, èr pǐn shāo fēng, dú yǐ hǔ wèi bí niǔ, qiě zhuàn wén wèi liǔ yè, zé bǎi liáo zhōng suǒ wèi dǔ. qí tā tiān shè dà shuài, suī shì tǐ bù shū, ér lìng gěi guān fáng, yǔ dū fǔ wén chén wú yì yǐ. míng xìng, wú zhèng rèn dà jiāng jūn, guó chū xú wǔ níng dá céng yī lǐng zhī, qí tā zé bì dài jūn hào. rú xú dá lán yù féng shèng qiū fú shèng yōng lǐng zhēng lǔ, yáng hóng zhū yǒng. lǐng zhèn shuò, chóu luán lǐng píng lǔ, jù dé chēng dà jiāng jūn, ér yìn zhī zhì wú kě kǎo jù yǐ. nèi gé dà xué shì wèi bù guò wǔ pǐn, ér suǒ yòng wén yuān gé yìn tái, jǐn yī cùn qī fēn, lüè shì yù shǐ xún fāng yìn, nǎi yì yòng yín, shì yī èr pǐn, qí zhòng kě zhī. qiě yù jīn zhuàn wén, yǔ zhǔ shàng yù bǎo shū fǎ xiāng liè, yí qí quán chāo bǎi pì yě. qiū fú běi zhēng shī lǜ, bìng yìn yì wáng, lǚ gòu bù dé, hòu yú shā mò yè tǔ guāng guài, shǐ zòng jī dé zhī. chóu luán bìng dǔ, cáng yìn nèi qǐn, hū yuè chū yú dì yǒu shēng, xún duó yìn bào sǐ lù shī. ér wén yuān gé yìn, zì jīn shàng bǐng xū shī hòu, zài zhù zé gé quán jiàn xuē, líng yí yǐ zhì jīn rì. gài jiāng xiāng èr dà bǐng, guān yú yìn zhāng rú cǐ. jiā jìng qīng cí shì miào jū xī nèi shì zhāi jiào, yī shí cí chén, yǐ qīng cí dé chǒng juàn zhě shén zhòng. ér zuì gōng qiǎo zuì chēng shàng yì zhě, wú rú yuán wén róng dǒng shàng shū, rán jiē yú wàng bù diǎn zhī yán. rú shì suǒ chuán duì lián yún: luò shuǐ xuán guī chū xiàn ruì, yīn shù jiǔ, yáng shù jiǔ, jiǔ jiǔ bā shí yī shù, shù tōng hū dào, dào hé yuán shǐ tiān zūn, yī chéng yǒu gǎn.
其臣下印信,則文武一品二品衙門,得用銀造,三品以下俱用銅,惟以式之大小分高卑。兩京兆雖三品,印亦銀鑄,則以天府重也。以上俱用九疊篆文,不知取義謂何?唐宋以來並無此篆法,蓋創自本朝。意者乾元用九之意乎?巡按御史用方印,其式最小,比之從九品巡檢僧道衙門,尚殺四之一。又百官印止一顆,惟巡按則有循環二印,以故拜命即佩印綬,且其文八疊,與大小文武特異。豈以斧繡雄劇,特變其制耶?此外,則各鎮掛印總兵官,如征南、征西、鎮西、平羌、鎮朔、征蠻、平蠻、征虜諸將軍,俱銀印,視一品稍殺,二品稍豐,獨以虎為鼻鈕,且篆文為柳葉,則百僚中所未睹。其他添設大帥,雖事體不殊,而另給關防,與督撫文臣無異矣。明興,無正任大將軍,國初徐武寧達曾一領之,其他則必帶軍號。如徐達、藍玉、馮勝、邱福、盛庸、領征虜,楊洪、朱永。領鎮朔,仇鸞領平虜,俱得稱大將軍,而印之制無可考據矣。內閣大學士位不過五品,而所用文淵閣印台,僅一寸七分,略似御史巡方印,乃亦用銀,視一二品,其重可知。且玉筋篆文,與主上御寶書法相埒,宜其權超百辟也。邱福北征失律,並印亦亡,屢購不得,後於沙漠夜吐光怪,始縱跡得之。仇鸞病篤,藏印內寢,忽躍出於地有聲,尋奪印暴死戮屍。而文淵閣印,自今上丙戌失後,再鑄則閣權漸削,陵夷以至今日。蓋將相二大柄,關於印章如此。【嘉靖青詞】世廟居西內事齋醮,一時詞臣,以青詞得寵眷者甚眾。而最工巧最稱上意者,無如袁文榮、董尚書,然皆諛妄不典之言。如世所傳對聯云:「洛水玄龜初獻瑞,陰數九,陽數九,九九八十一數,數通乎道,道合元始天尊,一誠有感。
qí shān dān fèng liǎng chéng xiáng, xióng míng liù, cí wū liù, liù liù sān shí liù shēng, shēng wén yú tiān, tiān shēng jiā jìng huáng dì, wàn shòu wú jiāng. cǐ yuán suǒ zhuàn, zuì wèi shí suǒ kuài zhì, tā wén kě zhī yǐ. shí, měi yī jǔ jiào, wú lùn tā fèi, jí chì jīn yì zhì shù qiān liǎng, gài mén tán biǎn duì jiē yǐ jīn shū, xiè jīn wèi ní, fán shù shí wǎn, qí cāo bǐ zhōng shū guān, yù bèi dà guǎn, cǐ bǐ lìng mǎn, gù wèi bù kān bō huà zhuàng, zé xiù zhī, yòu chū yī guǎn. fán qì yī duì, huò yì shù shí guǎn, zé xiù zhōng jīn, yì bù xià shù shí zhū yǐ. wú yì tán xiāng bèi, jì yǐ cǐ dé èr qīng, qiě zhì fù yún.
岐山丹鳳兩呈祥,雄鳴六,雌嗚六,六六三十六聲,聲聞於天,天生嘉靖皇帝,萬壽無疆。「此袁所撰,最為時所膾炙,他文可知矣。時,每一舉醮,無論他費,即赤金亦至數千兩,蓋門壇扁對皆以金書,屑金為泥,凡數十碗,其操筆中書官,預備大管,泚筆令滿,故為不堪波畫狀,則袖之,又出一管。凡訖一對,或易數十管,則袖中金,亦不下數十銖矣。吾邑談相輩,既以此得貳卿,且致富雲。
jiā jìng shǐ zhōng bù yù zhèng gōng dà nèi gān qīng gōng, yǐ zhèng dé jiǔ nián yù zāi, xuán jiū gōng chuàng jiàn. yì shàng wèi jùn, bǐ sù huáng yǐ zhèng dé shí liù nián sì yuè, zì yǐng zhōng rù fèng dà tǒng, zàn jū yú wén huá diàn, jí cù dōng gōng shū yè shàn zhì, zhì shí yuè ér luò chéng, shàng shǐ yí bì. lín yù chuí èr shí nián, zhì jǐ hài nán xún, zé yǒng shòu gōng yǐ chéng, zhì rén yín gōng bì zhī biàn, shàng yīn wèi gān qīng fēi shàn dì, fán xiān cháo zhòng bǎo fǎ wù, jǐn xǐ shí qí zhōng.
【嘉靖始終不御正宮】大內乾清宮,以正德九年遇災,旋鳩工創建。役尚未竣,比肅皇以正德十六年四月,自郢中入奉大統,暫居於文華殿,亟促冬宮書夜繕治,至十月而落成,上始移蹕。臨御垂二十年,至己亥南巡,則永壽宮已成,至壬寅宮婢之變,上因謂乾清非善地,凡先朝重寶法物,盡徙實其中。
hòu gōng fēi pín jù cóng xíng, gān qīng suì xū. zhí zhì bǐng yín shàng bīn, shǐ fǎn lóng tuì yú dà nèi.
後宮妃嬪俱從行,乾清遂虛。直至丙寅上賓,始返龍蛻於大內。
gài zì jiàn zuò zhī chū, jí mí liú zhī jì, jiē yú bié gōng xíng jí xiōng lǐ. shuō zhě wèi shì zōng yǐ jìn zhōng wèi liè shèng shēng xiá zhī suǒ, yì pō yí jù. ér yǒng shòu zé wén huáng jiù gōng, lóng xìng jí rǎng, gù shèng yì shǔ zhī. gǔ yún: xiān tiān ér tiān fú wéi. shì zōng yǒu yān. dà xíng sàng lǐ běn cháo dà xíng huáng dì huáng hòu chū sàng, měi sì gè shēng zhōng sān wàn chǔ. gài fó jiā wèi dì yù shòu zhū kǔ zhě, wén zhōng shēng jí sū, gù shè cǐ dài wáng qīn zào fú yú míng zhōng. fēi yún huà zhě yǒu zuì, wèi zhī jiě ráng yě. shēng zhōng yī shì, lèi cháo jiē jiàn zhī zhào zhǐ, gài zì táng sòng yǐ lái, xiāng yán yǐ jiǔ. wéi míng qiǎng zuì shǔ wú wèi, jīn guì jiàn tōng yòng zhī.
蓋自踐阼之初,及彌留之際,皆於別宮行吉凶禮。說者謂世宗以禁中為列聖升遐之所,意頗疑懼。而永壽則文皇舊宮,龍興吉壤,故聖意屬之。古云:「先天而天弗違。「世宗有焉。【大行喪禮】本朝大行皇帝皇后初喪,每寺各聲鍾三萬杵。蓋佛家謂地獄受諸苦者,聞鐘聲即蘇,故設此代亡親造福於冥中。非雲化者有罪,為之解禳也。聲鍾一事,累朝皆見之詔旨,蓋自唐宋以來,相沿已久。惟冥鏹最屬無謂,今貴賤通用之。
rú zhōu shì zōng fā yǐn, yǐ chǔ wèi jīn yín guǒ, huáng zhě míng quán tái shàng bǎo, bái zhě míng míng yóu yà bǎo, yǐ wèi kě xiào. zhì sòng gāo zōng zǐ gōng jiù dào, bǎi guān diàn yòng zhǐ qián chà xiǎo, xiào zōng bù yuè, jiàn guān yún: zhǐ qián nǎi shì shì shǐ rén yǐ guò dù qí qīn zhě, běn fēi shèng zhǔ suǒ yí. xiào zōng yuē: shào yáo fū hé rú rén, jì xiān bì yòng zhǐ qián.
如周世宗發引,以楮為金銀錁,黃者名「泉台上寶「,白者名「冥游亞寶「,已為可笑。至宋高宗梓宮就道,百官奠用紙錢差小,孝宗不悅,諫官云:「紙錢乃釋氏使人以過度其親者,本非聖主所宜。「孝宗曰:「邵堯夫何如人,祭先必用紙錢。
qǐ shēng rén chù shì, rú rǔ bèi néng yī rì bù yòng qián hū? zé cǐ yì xiāng chuán gù shì. běn cháo suī yòng ér bù yǐ cǐ xiāng gāo, xián yú qián dài duō yǐ.
豈生人處世,如汝輩能一日不用錢乎?「則此亦相傳故事。本朝雖用而不以此相高,賢於前代多矣。
shí lù jì shì shì mù liǎng cháo shí lù, jiē jiāng líng gù xiāng bǐ yě, yú zhū shǐ zhōng zuì chēng yán hé. qí jì xīn zhèng jiāng qù, wèi nán běi kē dào jí dà xiǎo chén gōng suǒ jù hé, yǐ wèi jiē yíng hé shí qíng, ér cān gāo bǎo xú, yóu shǔ chǎn mèi. kuàng shàng wèi cháng yǒu yì qì xú, fēn fēn bǎo zhī hé wèi? qí yán kě wèi zhì gōng. jí zhì duó qíng liàn wèi, yī qiè bǎo liú, piān dà xiǎo nán běi bèi yú chǎn xú zhī shí, ér zhàng qiǎn wǔ yì zhě yǐ kuài yá zì, yòu yǒu huá tíng suǒ bù wèi zhě. qí yú xīn zhèng mù kè lì kē dōu gěi shì hán yuán chuān děng, yì jí bǐ chǒu dǐ, mù wèi wú jì dàn xiǎo rén. qǐ fēi zhēn zhèng shí lù! jí lì kē dōu chén jǐn jiāng děng rù mù hòu, xiàn yú huà cè, yǔ hán pú zhōu zhū gōng wú yì, gù yī yī rèn wèi fù xīn, zī qí jiǎo jù, tián bù wèi yì. zé xiào rén shì yǐ zì xiào yě. qǐng jiàn tú wěi zhēn tán huā jì, qí tián cí jiē wú zú qǔ, wéi nèi hù qǐ shuō bái yún: wǒ zuò xiù cái shí, yě céng mà guò lǐ lín fǔ lái. cǐ yī yǔ yě, yì hòu lái huáng fēi yào shí yǐ.
【實錄紀事】世、穆兩朝實錄,皆江陵故相筆也,於諸史中最稱嚴核。其紀新鄭將去,為南北科道及大小臣工所聚劾,以為皆迎合時情,而參高保徐,尤屬諂媚。況上未嘗有意棄徐,紛紛保之何為?其言可謂至公。及至奪情戀位,一切保留,偏大小南北倍於諂徐之時,而杖譴忤意者以快睚眥,又有華亭所不為者。其於新鄭幕客吏科都給事韓原川等,亦極筆醜詆,目為無忌憚小人。豈非真正實錄!及吏科都陳錦江等入幕後,獻諛畫策,與韓蒲州諸公無異,顧一一任為腹心,資其角距,恬不為異。則笑人適以自笑也。頃見屠緯真《曇花記》,其填詞皆無足取,惟內戶杞說白云:「我做秀才時,也曾罵過李林甫來。「此一語也,亦後來黃扉藥石矣。
shí lù nán jù běn cháo wú guó shǐ, yǐ liè dì shí lù wèi shǐ, yǐ shǔ pī lòu.
【實錄難據】本朝無國史,以列帝實錄為史,已屬紕漏。
nǎi tài zǔ lù fán jīng sān xiū, dāng shí kāi guó gōng chén, zhuàng yóu wěi lüè, shāo bù wèi jìng nán guī fú zhū gōng suǒ xǐ zhě, jù bèi huà xuē. jiàn wén dì yī zhāo sì nián, dàng miè wú yí. hòu rén sōu kuò jùn shí, bǎi qiān zhī yī èr ěr. jǐng dì shì suī fù yīng zōng lù zhōng, qí zhèng lìng shàng kě kǎo jiàn, dàn qū bǐ wèi duō. zhì yú xìng xiàn dì yǐ fān dǐ zhuī chóng, yì xiū shí lù, hé wèi zhě zāi! qí shí zǒng cái fèi wén xiàn děng, kǔ wú cuò shǒu, zhì jiǎ jiè chéng fèng zhǎng shǐ děng suǒ zhuàn shí lù wèi zhāng běn, hòu shū chéng, jù bèi chóu shǎng. zhì tài jiān zhāng zuǒ bèi, làn shòu shì jǐn yī, kě shěn yì kě huān yǐ. jīn xué shì dài fū yǒu kěn yú mì gé zhōng jiè lù qí cè yī zhǎn qí shū zhě hū? zhǐ yǔ wú shuāng zì tóng, qí xiū chéng tiān dà zhì yì rán, dàn kāi jú tài chí, cí lín zhū gōng, gè jù shì xī chǒng, fēn fēn bù dìng, bǐ chéng wèi jǐ, zé shì zōng yǐ shēng xiá yǐ. zǒng zhī, jiē bù jīng zhè jǔ yě.
乃太祖錄凡經三修,當時開國功臣,壯猷偉略,稍不為靖難歸伏諸公所喜者,俱被劃削。建文帝一朝四年,盪滅無遺。後人搜括捃拾,百千之一二耳。景帝事雖附英宗錄中,其政令尚可考見,但曲筆為多。至於興獻帝以藩邸追崇,亦修實錄,何為者哉!其時總裁費文憲等,苦無措手,至假借承奉長史等所撰實錄為張本,後書成,俱被酬賞。至太監張佐輩,濫受世錦衣,可哂亦可歡矣。今學士大夫有肯於秘閣中借錄其冊、一展其書者乎?止與無雙字同,其修《承天大志》亦然,但開局太遲,詞林諸公,各具事希寵,紛紛不定,比成未幾,則世宗已升遐矣。總之,皆不經這舉也。
liǎng cháo rén hòu shì zōng mò nián, yī gēng yán míng zhī zhèng, rú hǎi zhōng jiè kuáng zhuàng shàng néng róng zhī. yí móu mù miào, yǐ dài jīn shàng, lǐ yù shì dài fū, jué wú wǎng nián lùn bào jiàn fǎ zhī shì. wéi chū zhèng dǎi xùn tíng zhàng shù jūn zǐ, jiē chū quán xiāng yì, hòu jiē bù cì dēng yòng.
【兩朝仁厚】世宗末年,一更嚴明之政,如海忠介狂戇尚能容之。貽謀穆廟,以迨今上,禮遇士大夫,絕無往年論報見法之事。惟初政逮訊廷杖數君子,皆出權相意,後皆不次登用。
jǐn lín jiāng qián zhī fǔ, yǐ làn xíng bèi hé zuò pì, yì yì zài zhòng wēi kù lì. zhōng yǐ fǔ chén qǐng dài, zhì jīn zhǎng jī. lǐ jiàn luó zhōng chéng, yǐ diān shì xià yù qī nián ér cóng róng. jìn nián kuàng shuì wǔ zhǐ zhě, huò zhì dǎi xì, fēi jiǔ jí shì. wéi cáo xīn luò shì yù, yǐ zhēng dōng fēng, zài yù shāo jiǔ, qǐng dé zhǐ biān shù, chū yù zhī rì, jīng shī yōng cáo huān hū zhě shù wàn rén, qiě sòng shèng zhǔ rú tiān zhī liàng yún.
僅臨江錢知府,以濫刑被劾坐辟,亦意在重微酷吏。終以輔臣請貸,至今長擊。李見羅中丞,以滇事下獄七年而從戎。近年礦稅忤旨者,或致逮系,非久即釋。惟曹心洛侍御,以爭東封,在獄稍久,頃得旨編戍,出獄之日,京師擁曹歡呼者數萬人,且頌聖主如天之量雲。
zhǔ shàng gǎi chén xià míng shì zōng shí, xǐ gǎi chén xià xìng míng, rú gǎi zhāng xiāng guó cōng wèi fú jìng, gǎi yuán zhōng chéng zhēn jí xìng wèi zhōng, yòu gǎi zhǐ huī qiān shì qín dà míng wèi dà shēng shì yě. mù zōng cháo, yē xiàn zhào huàn wèi yù shǐ, yīn xún fāng tí chà, shàng jiàn míng bù yǎ, gǎi wèi huàn, jīn lì dà sī kōng yǐ shì yǎng guī. dì míng yào, yì bài yù shǐ, hòu yǐ zhōng chéng fǔ liáo zuǒ, yì qǐng gào guī yǎng. qí fù míng mèng, yǐ míng jīng guān jiào shòu, dé fēng lì bù zuǒ shì láng. èr zi jù wèi dà jiǔ qīng, zài xī xià yú shì, yóu bù yì dé yún. zhào zhǎng gōng xún fāng, wèi shǎn xī xún chá rèn mǎn, ér nǎi dì dài zhī, xiōng dì jiāo chéng, yì yī shí jiā huà. shì zài jīn shàng chū yuán.
【主上改臣下名】世宗時,喜改臣下姓名,如改張相國璁為孚敬,改袁中丞貞吉姓為衷,又改指揮僉事琴大鳴為大聲是也。穆宗朝,掖縣趙宦為御史,因巡方題差,上見名不雅,改為煥,今歷大司空以侍養歸。弟名耀,亦拜御史,後以中丞撫遼左,亦請告歸養。其父名孟,以明經官教授,得封吏部左侍郎。二子俱為大九卿,在膝下娛侍,尤不易得雲。趙長公巡方,為陝西巡茶任滿,而乃弟代之,兄弟交承,亦一時佳話。事在今上初元。
shèng zhǔ mìng míng jīn shàng yǐ quán hài bā yuè shēng yú yù dǐ. shí shì zōng huò yú èr lóng bù xiāng jiàn zhī shuō, fán yù dǐ xǐ qìng, yī qiè bù dé shàng wén. shì nián sì yuè xī yuàn yù tù shēng zǐ, qī yuè yǒu bái guī luǎn yù zhī ruì, tíng chén jù shàng biǎo hè. ér jīn shàng mí yuè, bù gǎn qǐng xíng jiǎn fā lǐ. zhì mù zōng jí wèi, dà chén yǐ lì tài zǐ qǐng, shàng mìng xiān mìng míng, xú yì cè lì, shǐ yǐ yuán nián zhēng yuè cì jīn yù míng. gù shì mìng míng zài bǎi rì, zhì shì ruì líng yǐ wǔ suì yǐ. cóng lái zhū dǐ huáng sūn, wèi yǒu qiān qī zhì cǐ zhě. rán ér cì nián jí zhǔ zhèn fāng, yòu sì nián lóng fēi, kāi wàn yì nián shèng zhì, qiān gǔ wèi yǒu yě.
【聖主命名】今上以全亥八月生於裕邸。時世宗惑於「二龍不相見「之說,凡裕邸喜慶,一切不得上聞。是年四月西苑玉兔生子,七月有白龜卵育之瑞,廷臣俱上表賀。而今上彌月,不敢請行翦發禮。至穆宗即位,大臣以立太子請,上命先命名,徐議冊立,始以元年正月賜今御名。故事命名在百日,至是睿齡已五歲矣。從來朱邸皇孫,未有愆期至此者。然而次年即主震方,又四年龍飛,開萬億年盛治,千古未有也。
cháo jìn guān jìn xiàn jìn yǐ guó yòng guì fá, yì jiā tián fù, jiā guān shuì, yǐ zhì sōu suǒ shú huán, qiě yǒu wú ài guān yín zhī shuō. fū jì yuē guān yín, nà yǒu wú ài zhī lǐ, zhēn yǎn ěr dào líng yě! dāng mù zōng wù chén wài jì shí, shǎn xī fù shǐ jiāng zi gāo zhě shàng yán: cháo jìn guān gè yǒu lù fèi jí kuì yí sī tǎng, yí lìng jìn xiàn xiàn yú yǐ zuǒ guó jì. qiě xiàn wèi dìng zhì: bù zhèng sī sān bǎi liǎng, àn chá sī èr bǎi liǎng, yuàn mǎ xíng tài pú yī bǎi liǎng, yùn sī fǔ zhèng èr bǎi wǔ shí liǎng, fǔ zuǒ yī bǎi liǎng, zhōu xiàn zhèng guān èr bǎi liǎng, zhōu xiàn zuǒ wǔ shí liǎng. shàng yuē: jìn xiàn fēi shì tǐ, qiě guó yòng yì bù jí cǐ. qí wù xǔ. qiě bìng jìn rù cháo guān yuán bù dé jiè jìn míng kē pài. dà zāi wáng yán, yǔ suì jìn yuè jìn zhě tiān rǎng yǐ. jiāng wèi jǐ jí zhuǎn xíng tài pú, shāo shì cái yì, yóu yǒu tài píng qì xiàng yún.
【朝覲官進獻】近以國用匱乏,議加田賦,加關稅,以至搜索贖鍰,且有「無礙官銀「之說。夫既曰官銀,那有無礙之理,真掩耳盜鈴也!當穆宗戊辰外計時,陝西副使姜子羔者上言:朝覲官各有路費及饋遺私帑,宜令進獻羨餘以佐國計。且限為定製:布政司三百兩,按察司二百兩,苑馬行太僕一百兩,運司府正二百五十兩,府佐一百兩,州縣正官二百兩,州縣佐五十兩。上曰:「進獻非事體,且國用亦不藉此。其勿許。「且並禁入朝官員不得借覲名科派。大哉王言,與歲進月進者天壤矣。姜未幾即轉行太僕,稍示裁抑,猶有太平氣象雲。
jīn shàng shèng xiào jīn shàng chū dēng jí, zūn lǐ liǎng gōng. dí mǔ chén huáng hòu, shàng hào rén shèng huáng tài hòu. shēng mǔ lǐ huáng guì fēi, shàng hào cí shèng huáng tài hòu. měi yù dà qìng zhé zēng èr zì. zhì bǐng shēn nián zé rén shèng shàng xiān, cí shèng dú xiǎng tiān xià zhī yǎng, qìng diǎn pín jǔ.
【今上聖孝】今上初登極,尊禮兩宮。嫡母陳皇后,上號仁聖皇太后。生母李皇貴妃,上號慈聖皇太后。每遇大慶輒增二字。至丙申年則仁聖上仙,慈聖獨享天下之養,慶典頻舉。
bǐng wǔ zhī chūn, yǐ huáng tài zǐ yuán sūn dàn shēng, jiā shang huī hào. yuē cí shèng xuān wén míng sù zhēn shòu duān xiàn gōng xǐ huáng tài hòu, zé shèng shòu jǐn liù shí yǒu èr.
丙午之春,以皇太子元孫誕生,加上徽號。曰慈聖宣文明肅貞壽端獻恭喜皇太后,則聖壽僅六十有二。
àn běn cháo mǔ hòu dé qīn jiàn céng sūn zhě, wéi xiào sù zhōu hòu yī rén, jīn cí shèng fú lǚ zhèng tóng. dàn xiào zhuāng hòu xiān bēng, shí xiào sù wèi xié shuō suǒ huò, lǜ tā rì bù dé yǔ yīng zōng tóng xué, yù gǎi zàng xiào zhuāng yú tā suǒ, lài dà chén lì zhèng ér zhǐ. jīn cí shèng zài wèi, shì rén shèng zuì gōng, suì shí shàng zhí dí shù zhī lǐ. rén shèng shàng xiān, bēi mù yú lǐ, yí qí bèi xiǎng róng āi. jīn shàng shèng xiào yòu qiān gǔ suǒ wú, bái yù lán guān mǔ dān, zhèng xié xiān dì yóu shǎng, wú yì rén jiān xìn yǒu zhī yǐ.
按本朝母后得親見曾孫者,惟孝肅周后一人,今慈聖福履正同。但孝莊後先崩,時孝肅為邪說所惑,慮他日不得與英宗同穴,欲改葬孝莊於他所,賴大臣力諍而止。今慈聖在位,事仁聖最恭,歲時尚執嫡庶之禮。仁聖上仙,悲慕逾禮,宜其備享榮哀。今上聖孝又千古所無,白玉欄觀牡丹,正偕先帝游賞,無意人間信有之矣。
jīn shàng yù bǐ jīn shàng zì tiáo nián jí gōng bā fǎ, rú cì jiāng líng wú mén zhū gōng táng biǎn, yǐ jí wěi lì, qí hòu jiàn rù shén huà. yòu shí céng jiàn zhōng guì shǒu zhōng suǒ pěng shū jīn shàn, lóng xiáng fèng zhù, lìng rén jīng xiàn. sì hòu yòu cóng tài cāng xiàng gōng jiā, jǐn dé bài guān pī dá zhū zhào zhǐ, qí zhōng yì jiān yǒu gǎi cuàn, yùn bǐ zhī miào, yǒu yán liǔ suǒ bù dǎi zhě, zhēn kě wèi tiān zòng duō néng yǐ.
【今上御筆】今上自髫年即工八法,如賜江陵吳門諸公堂扁,已極偉麗,其後漸入神化。幼時曾見中貴手中所捧書金扇,龍翔鳳翥,令人驚羨。嗣後又從太倉相公家,盡得拜觀批答諸詔旨,其中亦間有改竄,運筆之妙,有顏柳所不逮者,真可謂天縱多能矣。
zhēn guān zhèng yào jīn shàng shèng xué gāo suì, yuǎn fēi chén xià suǒ jí. rú wù zǐ èr yuè, yǐ chūn hé chū qǐ jiǎng yán, shàng yù wén huá. jiǎng bì, fù chuán yù gé chén shēn shí xíng děng, yuē: táng wèi zhēng wèi hé rú rén? duì yǐ zhēng néng qiáng jiàn, yì shì xián chén. shàng bó yún: zhēng xiān shì lǐ mì, zài shì jiàn chéng, hòu shì tài zōng, wàng jūn shì chóu, gù fēi xián zhě.
【貞觀政要】今上聖學高邃,遠非臣下所及。如戊子二月,以春和初啟講筵,上御文華。講畢,復傳諭閣臣申時行等,曰:「唐魏徵為何如人?「對以征能強諫,亦是賢臣。上駁云:「征先事李密,再事建成,後事太宗,忘君事仇,固非賢者。「
qí shí chǎn chén yǐ yī yǐn jiù tāng jiù jié wèi bǐ, yǐ fēi qí lún, yòu yǐn tài zǔ shí zuǒ mìng liú jī děng jiē yuán jiù chén, gù qí rén kě yòng fǒu ěr, cǐ yǔ yóu wèi shī dāng. liú jī bèi yòng xià biàn yí, qǐ wèi zhēng chù jué zhú shí kě nǐ! shàng suì zhì bù wèn. yòu chuán shèng yù yún: táng tài zōng xié fù shì xiōng, jiā fǎ bù zhèng. gé chén duì yuē: lún lǐ guǒ kuī, guī mén yì duō cán dé, dàn nà jiàn yī shì kě qǔ ěr. cǐ yǔ shāo wèi dé zhī. shàng yì zhōng bù shì, mìng bà zhēn guān zhèng yào, ér jiǎng lǐ jì. gé chén yòu yán sòng rú yún: dú jīng zé shī qí yì, dú shǐ zé shī qí jī, yí lìng tōng jiān yǔ lǐ jīng cān jiǎng.
其時產臣以伊尹就湯就桀為比,已非其倫,又引太祖時佐命劉基等皆元舊臣,顧其人可用否耳,此語尤為失當。劉基輩用夏變夷,豈魏徵處角逐時可擬!上遂置不問。又傳聖諭云:「唐太宗協父弒兄,家法不正。「閣臣對曰:「倫理果虧,閨門亦多慚德,但納諫一事可取耳。「此語稍為得之。上意終不釋,命罷《貞觀政要》,而講《禮記》。閣臣又言宋儒云:「讀經則師其意,讀史則師其跡,宜令《通監》與《禮經》參講。「
shàng yǔn zhī. nǎi mìng xiān jiǎng shàng shū, xú jí tōng jiān, yǐ zhì dà xué yǎn yì. shàng zhī yú jīng shǐ, hòu xiān quán yí shěn yǐ. zhì píng lùn wèi zhēng tài zōng, zhēn qiān gǔ fǔ yuè. xī hū duì fēng zhū yǔ, shāo wèi néng zhù gāo shēn ěr.
上允之。乃命先講《尚書》,徐及《通監》,以至《大學衍義》。上之於經史,後先權宜審矣。至評論魏徵、太宗,真千古斧鉞。惜乎對風諸語,稍未能助高深耳。
tōng jiàn yī shū, jīn shàng yuán nián dōng miǎo, zhāng jū zhèng dāng guó, jiāng běn nián jiǎng zhāng jìn chéng, yǐ shǒu liè cǐ shū, shàng mìng lòu bǎn yìn xíng yǐ. jīn gé chén hé yòu yǐ tōng jiàn wèi qǐng, sì hū wèi jīng yù lǎn zhě. yì huò juàn zhì hào hàn, qǐ wò wèi jìng yé? rán zhēn guān zhèng yào, yì shàng chū yù jiǎng wò, fǔ chén jí yǐ quàn jiǎng, zhì shì nǎi yàn báo zhōng chuò.
《通鑑》一書,今上元年冬杪,張居正當國,將本年講章進呈,已首列此書,上命鏤版印行矣。今閣臣何又以《通鑑》為請,似乎未經御覽者。意或卷帙浩汗,啟沃未竟耶?然《貞觀政要》,亦上初御講幄,輔臣即以勸講,至是乃厭薄中輟。
huò yǐ zhāng jū zhèng suǒ jìn, zhōng wèi shěn dāng shèng yì yé? rán zì zhèng yào bà hòu, cì nián sì yuè suì bù fù yù wén huá. guǎng shà xì zhān, qì chéng chén bèn, fǔ chén lǚ qǐng bù yǔn. qí nián dōng, jí yǒu píng shì luò yú rén jiǔ sè cái qì sì zhēn zhī shū. gēng yín yuán dàn zhào duì yǐ hòu, gé chén yì bù dé fù wàng tiān yán yǐ. táng tài zōng zhēn guān zhī zhì, jì nián yì shǎo xùn yān. gài gǔ jīn tóng yī kǎi yǐ.
或以張居正所進,終未審當聖意耶?然自政要罷後,次年四月遂不復御文華。廣廈細旃,迄成塵坌,輔臣屢請不允。其年冬,即有評事雒於仁「酒色財氣「四箴之疏。庚寅元旦召對以後,閣臣亦不得復望天顏矣。唐太宗貞觀之治,季年亦少遜焉。蓋古今同一慨矣。
chōng shèng rì jiǎng liè shèng jīng yán, měi yuè yòng chū èr shí èr niàn èr fán sān rì. ér rì jiǎng zé bù jū qī, yī qiè lǐ yí shì jīng yán jù jiǎn shā, jǐn shì bān gé bù dà chén, yǔ cí lín jiǎng guān, jí shì shū děng guān gòng shì. rán shèng tǐ shāo láo, zé bù yù zhī rì jū duō, zhí rì cí chén yī lì jìn jiǎng zhāng, yǐ bèi yǐ lǎn ér yǐ. jīn shàng chū dēng dà bǎo, jiāng líng xiāng jiàn yì, shàng měi rì yú rì chū chū shí jià xìng wén huá, tīng rú chén jiǎng dú jīng shū. shǎo qì piàn shí, fù yù jiǎng yán, zài dú shǐ shū. zhì wǔ shàn ér hòu hái dà nèi. wéi měi yuè sān liù jiǔ cháng cháo zhī rì shǐ zàn miǎn, cǐ wài jí lóng dōng shèng shǔ wú jiān yān. yǐ gù shí nián zhī zhōng, shèng xué rì xīn, zuò zhì tài píng zhī zhì. xī yīng zōng yù jí yì zài yòu chōng, chū bù wén sān yáng zhū gōng yǒu cǐ zhāo xī nà huì, suì shǐ wáng zhèn dé dào guó bǐng, jǐ wēi zōng shè. zé zhǔ shàng zǎo suì lì jīng, zhēn kě zhǐ qiān gǔ yǐ. jīn shàng dài féng bǎo shàng chū yǐ cí níng jí jiāng líng gù, dài féng kē hòu, ér bù kān qí qián shù, lǚ yǒu yǐ zhé zhī. yī rì, shàng yù rì jiǎng bì, shū dà zì cì fǔ chén děng, féng kē shì cè, lì shāo qīng yī, shàng jù yǐ jù bǐ rú mò shěn guò bǎo, zhì qí suǒ yī dà hóng shān shàng, lín chún jǐ mǎn. féng kē zhèn jù pì yì, jiāng líng yì biàn sè shī cuò. shàng xú shū bì, qǐ hái nèi. shí wù yín jǐ mǎo jiān shì, gù xiāng shēn wú mén yǐ cóng jiǎng yán rù gé, shì rì zhèng dé shàng suǒ cì dà zì, qí zhǎng gōng zhí fāng wèi yǔ yán. cǐ shí shàng yì yǐ zuò lǐ fǔ guó yú cháo ēn zhī xiǎng, ér féng kē shàng yǐ shǎo zhǔ shì zhī, liǎo bù wù yě. hòu wéi guǐ sì nián wáng tài cāng wèi shǒu kuí, lán xī xīn jiàn wèi cì, yīn zì jiǎng dé yù bǐ dà zì. shì hòu suì bù fù cì. rén yín suì è shì zōng zhōng nián, jìng shè zhāi jū, bù yù cháo yǐ jiǔ. zhì rén yín dōng shí yuè, ér yǒu gōng bì zhī biàn, zhǔ shàng yǐ bīn wēi, zhì bǐng yè shǐ néng yán. yī guān yòng qù xuè jì shāo sū, yóu shù rì shǐ néng fù gù. cóng cǐ shèng tǐ yù kāng, yòu èr shí wǔ nián bǐng yín, ér lóng yù shǐ shàng shēng. zhēn gǔ lái qí shì, zài jí suǒ wèi dǔ. jīn shàng yù jí zhī sān shí nián rén yín èr yuè, shàng bù yù shù rì, zhì shí liù rì jǐ mǎo suì dà jiàn. shàng jí zhào fǔ chén jí bù yuàn dà chén, rù zhì qǐ xiáng gōng, shí nèi gé zhǐ shěn yī guàn yī rén ěr, zhì zé zhōng guān jí zhèng guì fēi jù bì bù shì, shàng mìng tài zǐ jí zhū wáng guì tīng, shàng hū shěn jìn qián tīng yù yún: zhèn xiǎng guó yǐ jiǔ, yì wú suǒ hàn, jiā ér jiā fù, jīn yǐ fù xiān shēng, fǔ zhī wèi hǎo huáng dì, quàn qí jiǎng xué qín zhèng. qiě mìng xiàng lái kuàng shuì xī bà, bìng zhū wú jī zhī zhēng tíng zhǐ, shì zhào yù jí fǎ sī jī qiú, hái zhí qǐ yòng jiàn yán dé zuì zhū chén, cǐ hòu suì dāng shě zhū chén ér qù yǐ. àn cǐ jí yù jǐ mò mìng. bǐ jí èr gēng, ér shàng shāo sū. zhì cì rì gēng chén, zé shèng gōng dùn ān, qǐn shàn fù jiù. gài chuí dài zhě jǐn yī shū bàn yè ěr. shí dōng gōng chéng hūn fǔ sān rì, gù yǒu jiā ér jiā fù zhī yǔ, rú táng tài zōng gù shì.
【沖聖日講】列聖經筵,每月用初二、十二、廿二、凡三日。而日講則不拘期,一切禮儀視經筵俱減殺,僅侍班閣部大臣,與詞林講官,及侍書等官供事。然聖體稍勞,則不御之日居多,值日詞臣依例進講章,以備乙覽而已。今上初登大寶,江陵相建議,上每日於日初出時駕幸文華,聽儒臣講讀經書。少憩片時,復御講筵,再讀史書。至午膳而後還大內。惟每月三六九常朝之日始暫免,此外即隆冬盛暑無間焉。以故十年之中,聖學日新,坐致太平之治。昔英宗御極亦在幼沖,初不聞三楊諸公有此朝夕納誨,遂使王振得盜國柄,幾危宗社。則主上早歲勵精,真可只千古矣。【今上待馮保】上初以慈寧及江陵故,待馮榼厚,而不堪其鈐束,屢有以折之。一日,上御日講畢,書大字賜輔臣等,馮榼侍側,立稍傾欹,上據以巨筆濡墨瀋過飽,擲其所衣大紅衫上,淋淳幾滿。馮榼震懼辟易,江陵亦變色失措。上徐書畢,起還內。時戊寅己卯間事,故相申吳門已從講筵入閣,是日正得上所賜大字,其長公職方為予言。此時上意已作李輔國、魚朝恩之想,而馮榼尚以少主視之,了不悟也。後惟癸巳年王太倉為首揆,蘭谿、新建為次,因自講得御筆大字。是後遂不復賜。【壬寅歲厄】世宗中年,靜攝齋居,不御朝已久。至壬寅冬十月,而有宮婢之變,主上已瀕危,至丙夜始能言。醫官用去血劑稍蘇,猶數日始能復故。從此聖體愈康,又二十五年丙寅,而龍馭始上升。真古來奇事,載籍所未睹。今上御極之三十年壬寅二月,上不豫數日,至十六日己卯遂大漸。上急召輔臣及部院大臣,入至啟祥宮,時內閣止沈一貫一人耳,至則中官及鄭貴妃俱避不侍,上命太子及諸王跪聽,上呼沈近前聽諭云:「朕享國已久,亦無所憾,佳兒佳婦,今以付先生,輔之為好皇帝,勸其講學勤政。「且命向來礦稅悉罷,並諸無稽之徵停止,釋詔獄及法司擊囚,還職起用建言得罪諸臣,此後遂當舍諸臣而去矣。按此即玉幾末命。比及二更,而上稍蘇。至次日庚辰,則聖躬頓安,寢膳復舊。蓋垂殆者僅一書半夜耳。時東宮成婚甫三日,故有「佳兒佳婦「之語,如唐太宗故事。
shì shí chuí gǒng nèi tíng, bù shì cháo zhě yì shí nián yǐ. jīn shàng shén míng wēi duàn, dòng fǎ huáng zǔ, ér lí zāi zhī suì, yì shǔ rén yín, qià qià liù shí nián. qǐ fēi shàng tiān rén ài, tóng yī shì jǐng zāi! shàng suǒ sòng shèng yù, xuán jí qǔ huí. suī pǔ tiān yǒu fǎn hàn zhī yí. yòu sān nián wèi yǐ sì dōng, mìng shuì wù guī bìng, yǒu sī fēng bì kuàng dòng, chè huí nèi chén, chū jié yí yú shuǐ huǒ, shèng dé yuǎn bèi, gòng zhù shèng shòu. jiào zhī shì zōng zài yù èr shí wǔ nián, xíng qiě shén bǎi bèi zhī yǐ.
是時垂拱內廷,不視朝者亦十年矣。今上神明威斷,動法皇祖,而罹災之歲,亦屬壬寅,恰恰六十年。豈非上天仁愛,同一示警哉!上所頌聖諭,旋即取回。雖普天有反汗之疑。又三年為乙巳冬,命稅務歸併,有司封閉礦洞,撤回內臣,出孑遺於水火,聖德遠被,共祝聖壽。較之世宗再御二十五年,行且什佰倍之矣。
rén yín shàng shòu rén yín zhī suì, shàng shèng líng fǔ mǎn sì xún, ér yù jí yǐ sān shí nián. zhì qiū bā yuè, zhí shàng wàn shòu shèng jié, nèi tíng zhí yuē yù bèi, sī bié xiào sōng zhù, yǐ bó tiān yán yī qǐ zhě, nǎi yǐ shàng dàn shēng jí zài yòu, hé zhī wèi qī shí suì, shàng nán shān zhī shāng. dà xiǎo jiān jú, jìng shē dòu chǐ, qìng qí lì yǐ bèi jìn fèng. shí kuàng shuì fǔ bà ér xuán xìng, zhū cǎi què shǐ, fāng yōu xǐ jiāo bìng jiān, dé cǐ xiāo xī, zhēng shì guī yì wèi míng zhī bǎo, míng xiào shùn qián liáng. chōng jīn bó zhī yìng, zuǒ cáng wèi zhī chōng rèn. shèng qíng guǒ dà yí, sì hòu qián dé shòu huáng xiǎo nán nèi zhū gōng, jí zào lóng fèng chuán tíng zhī shǔ, yī qiè wéi qún xià suǒ qǐng. ér què shuì zòng héng, yù bù kě jiàn zhǐ yǐ. rán dàn xíng zhī jìn yē, wéi yān yǐn gōng wá bèi gòng xiàn yú cí ér yǐ, bù yǐ wén zhī dà tíng. gù jiàn guān wú gǎn yǐ qí shì xiǎn zhèng zhě. gài zhǎng shēng jiǔ shì, gù shèng zhǔ suǒ lè wén, kuàng chūn jiān qǐ xiáng, zhào chén xià, jīng hún fǔ dìng. cǐ jǔ suī shì bù jīng, yì gǔ suǒ wèi cǐ fēi ě xīn yě.
【壬寅上壽】壬寅之歲,上聖齡甫滿四旬,而御極已三十年。至秋八月,值上萬壽聖節,內廷{執曰}御輩,思別效嵩祝,以博天顏一啟者,乃以上誕生及在宥,合之為七十歲,上南山之觴。大小監局,競奢斗侈,罄其力以備進奉。時礦稅甫罷而旋興,諸采榷使,方憂喜交並間,得此消息,爭市瑰異未名之寶,名「孝順錢糧「。充金帛之媵,左藏為之充牣。聖情果大怡,嗣後乾德、壽皇、小南內諸工,及造龍鳳船亭之屬,一切惟群下所請。而榷稅縱橫,愈不可諫止矣。然但行之禁掖,惟閹尹宮娃輩共獻諛詞而已,不以聞之大廷。故諫官無敢以其事顯諍者。蓋長生久視,固聖主所樂聞,況春間啟祥,召臣下,驚魂甫定。此舉雖似不經,亦古所謂此非噁心也。
bǎi nián sì yè shào kāng jié wèi zì běn cháo jiàn lóng shòu mìng yǐ hòu, bǎi nián ér jǐn zhǐ sì yè, chà yǐ wèi jìn gǔ suǒ wèi dǔ. zhāo dài lì nián zhī jiǔ, qián cǐ bù bì yán. jí rú shì zōng yǐ xīn sì rù zuǎn, zài wèi sì shí liù nián, zhōng gèng mù zōng zhī lóng qìng, ér wèi jīn shàng zhī rén shēn yù jí, jīn nián jǐ wèi, qià yǐ jiǔ shí jiǔ nián, zhǐ sān yè ěr. ér shèng gōng qiáng yù, fāng gòng rì shēng yuè héng. sān huáng yù yǔ jù bǎi nián yǐ wài, zī qiě jiāng sì zhī. shǐ kāng jié shēng jīn rì, qí qìng xìng yòu hé rú yě?
【百年四葉】邵康節謂自本朝建隆受命以後,百年而僅止四葉,詫以為近古所未睹。昭代歷年之久,前此不必言。即如世宗以辛巳入纘,在位四十六年,中更穆宗之隆慶,而為今上之壬申御極,今年己未,恰已九十九年,只三葉耳。而聖躬強豫,方共日升月恆。三皇御宇俱百年以外,茲且將四之。使康節生今日,其慶幸又何如也?
běi tái jīn shàng rén jiǎn, zhì tǔ mù shì yóu wèi jiǎn shěng. wéi xīn chǒu nián yú jìn chéng nèi gān fāng zhú yī gāo tái, tái míng yuē qián dé tái, gé míng gān yòu gé, qí jù lì bù dài yán, ér gāo rù yún biǎo, wàng zhī zhēn rú wǔ chéng shí èr lóu. qǐng fù mǎ wàn zhòng huì zhāo tóng qī lǐ zhū gōng, rù yóu xī yuàn, yīn shì dēng zhī, rú xuán lí rán, shū bù jué zú lì zhī pí. měi yī céng jí yǒu yī xiǎo diàn, jǐ tà shí wù bì jù, fán shù zhuǎn wèi zhì qí diān, yǐ píng shì tù ér shān yǐ. shí tiān shǔ wèi jiǔ, wàn wǎ yìng rì, dà nèi lóu tái, yuē lüè zài mù. sǒng rán xīn jì, jí cù tóng háng zhū gōng qū xià. wén luò chéng shí, zhǔ shàng yǐ ruǎn yú shēng zhì, zé gōng chéng wài xiàng mò jiē, kuí rú líng jì gōng qián hòu yī dài, jiē jìn zài méi jié. shèng xīn yì yǐ xià kàn wèi fēi tǐ, sì hòu jǐn yǐ yuè yè zài dēng. jīn chén yóu bù zhì, yǐ shù nián yǐ.
【北台】今上仁儉,至土木事尤為減省。惟辛丑年於禁城內乾方築一高台,台名曰乾德台,閣名乾祐閣,其鉅麗不待言,而高入雲表,望之真如五城十二樓。頃駙馬萬仲晦招同戚里諸公,入游西苑,因試登之,如旋蠡然,殊不覺足力之疲。每一層即有一小殿,几榻什物畢具,凡數轉未至其巔,已平視兔兒山矣。時天曙未久,萬瓦映日,大內樓台,約略在目。悚然心悸,急促同行諸公趨下。聞落成時,主上以軟輿升陟,則宮城外巷陌街,逵如靈濟宮前後一帶,皆近在眉睫。聖心亦以下瞰為非體,嗣後僅以月夜再登。今宸游不至,已數年矣。
zhāng zòu liú zhōng xiān cháo zhāng zòu yì yǒu bù bào wén zhě, rán duō shì zòu běn. ruò tí běn yòng yìn, zé xì yá mén gōng shì, lì bù liú zhōng. jí bù dāng shàng yì, zài sān gēng gǎi yì kě. zì jīn shàng yàn chén xià zhī lǚ guā, yī qiè guǐ zhī jìn zhōng, lǚ cuī bù xià. chū yì shén yǐ wèi wèi kǔ, jiǔ ér shāo xí, yù dà xiǎo xìng gé, zhǔ zhě zì xíng qí yì, dì jù běn tí zhī, bù fù qǔ shàng yì kě fǒu. ér dà quán fǎn xià yí yǐ. tái shěng jiàn bái, jiān yǒu dāng qǔ zhǐ zhě, zé jiàn yán zhī rén shàng shū yǐ hòu, jí qǐng yè zhèng fǔ, yún cǐ běn dāng tiáo zhǐ yún yún.
【章奏留中】先朝章奏亦有不報聞者,然多是奏本。若題本用印,則系衙門公事,例不留中。即不當上意,再三更改亦可。自今上厭臣下之屢聒,一切庋之禁中,屢催不下。初亦甚以為為苦,久而稍習,遇大小興革,主者自行其意,第具本題知,不復取上意可否。而大權反下移矣。台省建白,間有當取旨者,則建言之人上疏以後,即請謁政府,雲此本當條旨云云。
zhèng fǔ jí wěi wěi rú mìng, yī tóng shǔ lì zhī bǐng chéng yú zhǎng guān, qí míng yuē jiǎng zhǐ. cǐ hù gǔ wèi yǒu zhī shì, fú qīng zài shí, shàng wèi rán.
政府即唯唯如命,一同屬吏之稟承於長官,其名曰講旨。此互古未有之事,福清在時,尚未然。
duān yáng jīng shī jí biān zhèn zuì chóng wǔ jié, zhì jīn gè biān, shì rì jù shè liǔ jiào shèng. shì zú mìng zhòng zhě, jiāng shuài cì dì shǎng jī. jīng shī wéi tiān tán yóu rén zuì shèng, lián qián zhàng ní, lián biāo fēi kòng, háo mén dà gū zhī wài, zé zhōng guān bèi jìng yǐ qí shè wèi yú, gài jiē cì mù qǐng jiǎ ér chū zhě. nèi tíng zì lóng zhōu zhī wài, zé xiū shè liǔ gù shì, qí míng yuē zǒu biāo qí. gài yán jīn yuán zhī sú, mìng yù mǎ jiān yǒng shì chí mǎ zǒu jiě, bù guò yù qián yī chěng xùn jié ér yǐ. wéi gé bù dà lǎo, jí jīng yán rì jiǎng cí chén, dé bài chuān shàn xiāng yào zhū cì, shì tā lìng jié dú yōu. jīn shàng chū nián yóu rán, zì nèi cāo shì xìng, zhì jiǎ shēn suì zhī wǔ rì, yù xuǎn shào nián qiáng zhuàng nèi shì sān qiān míng, jù xiān xián xí qí shè, zhì qī wān hú chěng pèi, yún jǐn chéng qún, yǒu jīng yíng suǒ bù dǎi zhě. shàng dà yuè, dǎng lài èr wàn yú jīn. rán shì rì kù rè, dāng zhí hòu cāo zhū kē, huàn jiǎ cāo bīng, cì lìng yú chì rì zhōng, yīn ér hē sǐ zhě shù rén. àn jìn běn fēi guān bīng zhī suǒ, qí shì qǐ yú zhèng dé chū nián, gài bù tè bā hǔ bèi gè yǒu bì liè xiào, fǎng xiào wài tíng, ér běn bīng wáng gōng xiāng, yì dǐng gū cì piāo diàn yīng, zá chù yú zhōng guì zhī zhōng yǐ. jīn shàng yīn guǐ wèi yè líng, shǐ xuǎn nèi chén jù jūn róng hù cóng, xuán bì hòu yì guǎng qí wǔ, jù jiāng líng bài hòu shì yě. jìn nián lái zé nèi jiào chǎng yǐ jū wèi mào cǎo, xiǎng wǔ shì zhì bù jiǎng yǐ. wén zhī xiān bèi yún: xiào zōng zài yù rì, yù wǔ jié huì yú biàn diàn shǒu shū yī táo fú, yún: cǎi xiàn jié chéng zhǎng mìng lǚ, dān shā shū jiù pì bīng fú. gài shèng zhǔ hǎo wén, yàn kàn zì yú, yòu yǔ hòu shèng bù tóng rú cǐ. qí hòu wǔ jié, wéi
【端陽】京師及邊鎮最重午節,至今各邊,是日俱射柳較勝。士卒命中者,將帥次第賞齎。京師惟天壇遊人最勝,連錢障泥,聯鏢飛鞚,豪門大估之外,則中官輩競以騎射為娛,蓋皆賜沐請假而出者。內廷自龍舟之外,則修射柳故事,其名曰「走驃騎「。蓋沿金元之俗,命御馬監勇士馳馬走解,不過御前一逞迅捷而已。惟閣部大老,及經筵日講詞臣,得拜川扇香藥諸賜,視他令節獨優。今上初年猶然,自內操事興,至甲申歲之午日,預選少年強壯內侍三千名,俱先嫻習騎射,至期彎弧騁轡,雲錦成群,有京營所不逮者。上大悅,黨賚二萬餘金。然是日酷熱,當值候操諸榼,擐甲操兵,伺令於赤日中,因而喝死者數人。按禁本非觀兵之所,其事起於正德初年,蓋不特八虎輩各有裨列校,仿效外廷,而本兵王恭襄,亦頂罛刺飄靛纓,雜處於中貴之中矣。今上因癸未謁陵,始選內臣具軍容扈從,旋蹕後益廣其伍,俱江陵敗後事也。近年來則內教場已鞠為茂草,想武事置不講矣。聞之先輩云:孝宗在御日,遇午節會於便殿手書一桃符,云:「采線結成長命縷,丹砂書就辟兵符。「蓋聖主好文,宴衎自娛,又與後聖不同如此。其後午節,惟