strong è xiáng strong
○厄祥
huáng hé qīng jǐng tài wǔ nián zhēng yuè, shān xī xún àn yù shǐ hé chēn zòu: huáng hé zì lóng mén zhì ruì chéng qīng tóng yī sè, cǐ shàng zhì dé suǒ gǎn, tíng chén yù xíng hè lǐ. dì yuē: cǐ nǎi ǒu rán, bù bì hè. àn cǐ jí èr nián hòu yīng zōng fù bì xiū zhēng, ér jǐng dì zhī bù shòu hè, jiàn yì zhuō yǐ. qí hòu zhì zhèng dé èr nián bā yuè, ér huáng hé yòu qīng, cǐ nián cǐ yuè, shì zōng shēng yú xìng dǐ. kě jiàn jí xiáng shàn shì, bié yǒu zhēng yīng, fēi yī shí lí jiàn suǒ néng cè yě.
【黄河清】景泰五年正月,山西巡按御史何琛奏:黄河自龙门至芮城清同一色,此上至德所感,廷臣欲行贺礼。帝曰:此乃偶然,不必贺。按此即二年后英宗复辟休徵,而景帝之不受贺,见亦卓矣。其后至正德二年八月,而黄河又清,此年此月,世宗生于兴邸。可见吉祥善事,别有徵应,非一时蠡见所能测也。
jǐng tài sì nián dōng shí yī yuè, zhì wǔ nián zhēng yuè, shān dōng hé nán huái xú zhū chù. yǐ zhì jiāng nán sū cháng děng fǔ, zhè jiāng háng jiā hú sān fǔ, dà xuě píng dì shù chǐ, hǎi shuǐ yì bīng jié sì shí yú lǐ, rén chù sǐ zhě bù kě shèng jì. zāi xiáng yī shí bìng jiàn, yì yì.
景泰四年冬十一月,至五年正月,山东河南淮徐诸处。以至江南苏常等府,浙江杭嘉湖三府,大雪平地数尺,海水亦冰结四十余里,人畜死者不可胜计。灾祥一时并见,亦异。
xiān zhī táng kāi yuán chū, yǐ wǔ hòu suǒ zhì yù zhōu dǐng míng, mò yún:" shàng yuán jiàng jiàn fāng jiàn lóng jī", cǐ èr zì wèi xuán zōng yù míng, yǐ wéi shòu mìng zhī fú, zǎi xiàng yáo chóng děng biǎo hè, yīn xuān shì shǐ guān, bān gào zhōng wài. yòu táng xuān zōng yù zhì biān chuí qū, qí cí yǒu yún:" hǎi yuè xián tōng." mò jǐ qí zi yì zōng sì wèi, jiàn yuán wèi xián tōng, rén jiē yì zhī. běn cháo zhèng dé mò nián, wáng xīn jiàn píng níng fān hòu, zhì lú shān kè shí jì gōng, mò yún:" jiā jìng wǒ bāng guó." míng nián, shì zōng lóng fēi, suì yòng èr zì jì nián, qí ǒu hé rú cǐ. shuō zhě wèi wáng wén chéng běn jiān shì yì rén, gù néng xiān zhī rú cǐ, fēi ǒu hé yě. rán mèi niáng zhī wèi yì rén, gèng chū wén chéng zhī shàng, qǐ yì yù zhī qí sūn zhī wèi wǔ shí nián tài píng tiān zǐ, ér xiān zhe chèn yīng, yǐ shì hòu shì yé? ruò xuān zōng yì yǒu xiǎo tài zōng zhī chēng, yí qí àn hé yě. xiǎn líng chū jiàn shí, yú xìng dǐ xiǎng diàn zhōng, lì míng yuē lóng qìng, cǐ shí mù zōng wèi shēng yě, hòu zhī jì nián yì rú zhī. cǐ zé wú xīn wěn hé, gù shàng tiān shì yǐ xiū zhēng yǐ.
【先知】唐开元初,以武后所制豫州鼎铭,末云:“上元降鉴方建隆基“,此二字为玄宗御名,以为受命之符,宰相姚崇等表贺,因宣示史官,颁诰中外。又唐宣宗御制《边陲曲》,其词有云:“海岳咸通。“末几其子懿宗嗣位,建元为咸通,人皆异之。本朝正德末年,王新建平宁藩后,至庐山刻石记功,末云:“嘉靖我邦国。“明年,世宗龙飞,遂用二字纪年,其偶合如此。说者谓王文成本间世异人,故能先知如此,非偶合也。然媚娘之为异人,更出文成之上,岂亦预知其孙之为五十年太平天子,而先著谶应,以示后世耶?若宣宗亦有小太宗之称,宜其暗合也。显陵初建时,于兴邸享殿中,立名曰隆庆,此时穆宗未生也,后之纪年亦如之。此则无心吻合,固上天示以休徵矣。
sòng gěn yuè shén yùn shí zhī páng yǒu liǎng guì, huī zōng ài zhī, yǐ yù pái jīn zì, shū zì zhì wǔ yán shī yún:" bá cuì qí shù lín, shuāng guì zhí líng yòu. shàng shāo pán mù zhī, xià fú lóng rán mào. chēng ná tiān bàn fēn, lián juǎn hóng nán fù. wèi dòng fù wèi liáng. jiā fǔ wǒ huáng gòu." hòu gāo zōng yù míng wéi gòu, nán dù qín huì zuò xiāng, fēn tiān xià zhī bàn, ér shí lùn wèi guì chàng hé wù guó, fù nán cháo zhī juàn zì, zì yīng qián shī. gài shì yǐ qián dìng yǐ, qǐ dào jūn néng xiān zhī yé. cǐ bǐ táng wǔ hòu dǐng míng gèng wéi qí què, dàn gāo zōng suī chēng zhōng xīng, shí xùn míng huáng bǎi bèi yǐ.
宋艮岳神运石之旁有两桧,徽宗爱之,以玉牌金字,书自制五言诗云:“拔萃琪树林,双桧植灵囿。上梢蟠木枝,下拂龙髯茂。撑拿天半分,连卷虹南负。为栋复为梁。夹辅我皇构。“后高宗御名为构,南渡秦桧作相,分天下之半,而时论谓桧倡和误国,负南朝之眷字,字应前诗。盖事已前定矣,岂道君能先知耶。此比唐武后鼎铭更为奇确,但高宗虽称中兴,实逊明皇百倍矣。
gān lù ruì xuě shì zōng dēng jí, zhào bà sì fāng xiàn xiáng ruì zhě. shí wāng hóng yǐ yòu fù dōu yù shǐ xún fǔ nán gàn, shǒu jìn gān lù yǐ mèi shàng, dé zhào wèi xíng bù shì láng. huì xiū míng lún dà diǎn cōng è děng biāo hóng suǒ xiàn gān lù yú juàn mò, yǐ wéi cǐ shàng xiào gǎn zhī yīng, xún jìn zhǎng yuàn lì bù shàng shū, jiān bīng bù shàng shū, chǒng juàn jǐ yǔ zhāng guì děng. ér qí rén zhī héng è, wèi tiān xià tuò mà, zé zhì jīn rú yī kǒu yě. wāng zhī hòu xiàn xiáng ruì zhě, zhí zhì shì zōng jì nián ér yóu wèi yǐ. yòu jiā jìng shí nián, lǐ bù shì láng gù dǐng chén zòu:" shàng shè jiào shí, xiān yī rì yīn yún jiě sàn, èr zhī rì yún wù yī sè, fù jiàng ruì xuě, cǐ huáng shàng jīng chéng gé tiān suǒ zhì." yīn jìn bù xū cí qī zhāng. yòu yán qī rì zòu qǐng qīng cí, yóu wéi zhì yào, réng liè wǔ shì zòu zhī, qí shì jiē zhāi tán xiāng shuǐ gōng xiàn zhī xiáng yě. shàng dà yuè, bào yuē:" lǎn zòu jù jiàn zhōng ài, bù xū cí liú lǎn. zhèn yǐ jié chéng, zhū chén yí yǎng tǐ zhèn xīn, bǐng dān chéng yǐ chéng tiān jiàn." gù yóu cǐ dé dà bài, shàng nán xún fèng chì jū shǒu, xún mò yú wèi. zì gù shū hòu, zhāi jiào rì shèng, fán shì xuán sān shí yú nián, jí shàng shēng xiá shǐ zhǐ. àn èr gōng jù yǐ xiàn mèi dé chǒng, dé zhǒng zǎi, dé zǎi xiàng, rú qǔ zhū jì, ér shì yè háo wú wén yān. gù suī hé yì, fēi wāng shì dú kě bǐ, rán liú huì shǐ cè yì bù xì yǐ.
【甘露瑞雪】世宗登极,诏罢四方献祥瑞者。时汪鋐以右副都御史巡抚南赣,首进甘露以媚上,得召为刑部侍郎。会修《明伦大典璁萼》等标鋐所献甘露于卷末,以为此上孝感之应,寻进掌院吏部尚书,兼兵部尚书,宠眷几与张、桂等。而其人之横恶,为天下唾骂,则至今如一口也。汪之后献祥瑞者,直至世宗季年而犹未已。又嘉靖十年,礼部侍郎顾鼎臣奏:“上设醮时,先一日阴云解散,二之日云物一色,复降瑞雪,此皇上精诚格天所致。“因进《步虚词》七章。又言七日奏请青词,尤为至要,仍列五事奏之,其事皆斋坛香水供献之祥也。上大悦,报曰:“览奏具见忠爱,《步虚词》留览。朕已竭诚,诸臣宜仰体朕心,秉丹诚以承天鉴。“顾由此得大拜,上南巡奉敕居守,寻殁于位。自顾疏后,斋醮日盛,凡事玄三十余年,及上升遐始止。按二公俱以献媚得宠,得冢宰,得宰相,如取诸寄,而事业毫无闻焉。顾虽和易,非汪螫毒可比,然流秽史册亦不细矣。
xiàn zhī jiā jìng zhōng yè yǐ hòu, dà xiǎo chén gōng jìn bái lù bái tù bái yàn zhě gù duō, ér hòu nǎi yǐ zhī cǎo wéi zhòng, xià zhì xì mín yì jìng shàng xiàn, rú sān shí qī nián, shǎn xī hù xiàn mín wáng jīn, jìn zhī shān yī zuò, jù zhī yī bǎi bā shí yī běn, míng yuē" xiān yīng wàn nián zhī". yǐ zhù shèng shòu, qí jiān jìng yī chǐ bā cùn zhě fán shù běn. shàng yuè, jī yǐ jīn bó. shì nián dōng, lǐ bù lèi zòu sì fāng suǒ jìn zhī yī qiān bā bǎi sì běn, zhào yóu yǐ jìng chǐ yǐ shàng zhě shàng shǎo, mìng guǎng qiú yǐ jìn. yú shì mìng fǔ chén yán sōng lǐ běn děng liàn yǐ wéi yào, qiě zhào cì fǔ xú jiē yuē:" qīng zhèng běn zhī zhòng, bù yǐ xiāng hùn yě." jiē huáng kǒng, qǐng liàn yào rú èr chén, shàng shǐ yuè, zì shì dū chén hú zōng xiàn xiàn zhī yǔ bái guī tóng jìn, shàng yǐ zhī xiè xuán tán gào zōng miào, cì zōng xiàn hè páo. ér shǎn xī fǔ chén chéng guǐ, àn chén lǐ qiū, xiàn bái lù zhī cǎo, yún dé zhī bù nèi shū táng wàn shòu gōng zhōng, gài guǐ wèi měi míng yǐ mèi shàng yě. èr chén gè bài bì chāo zhī cì, réng mìng xiè xuán gào miào, zhì sì shí yī nián wáng jīn zhě, yòu jìn líng zhī wǔ sè guī, shàng dà xǐ, yù lǐ bù:" guī zhī wǔ sè jì quán, wǔ shù yòu bèi, qǐ fēi shàng yuán zhī cì?" réng gào tài miào, bǎi guān biǎo hè, bài jīn wèi yù yī. sì shí sān nián tài yī yuàn yù yī wáng jīn, yòu jìn wàn shòu xiāng shān sān zuò, jù zhī sān bǎi liù shí běn wèi zhī zhě. shì suì tiān xià chén mín jìn fǎ mì xiān táo ruì zhī, jí wèi shàng zhù lí jiàn jiào zhě bù jué, gè chéng shǎng jī. yòu yī nián, ér shàng dǐng chéng lóng qù, wáng jīn zuò jìn yào sǔn shàng gōng, lùn dà pì, gāo xīn zhèng wéi zhèng dài chū.
【献芝】嘉靖中叶以后,大小臣工进白鹿、白兔、白雁者固多,而后乃以芝草为重,下至细民亦竞上献,如三十七年,陕西鄠县民王金,进芝山一座,聚芝一百八十一本,名曰“仙应万年芝“。以祝圣寿,其间径一尺八寸者凡数本。上悦,赍以金帛。是年冬,礼部类奏四方所进芝一千八百四本,诏犹以径尺以上者尚少,命广求以进。于是命辅臣严嵩、李本等炼以为药,且诏次辅徐阶曰:“卿政本之重,不以相溷也。“阶惶恐,请炼药如二臣,上始悦,自是督臣胡宗宪献芝与白龟同进,上以之谢玄坛告宗庙,赐宗宪鹤袍。而陕西抚臣程轨,按臣李秋,献白鹿芝草,云得之部内书堂万寿宫中,盖诡为美名以媚上也。二臣各拜币钞之赐,仍命谢玄告庙,至四十一年王金者,又进灵芝五色龟,上大喜,谕礼部:“龟芝五色既全,五数又备,岂非上元之赐?“仍告太庙,百官表贺,拜金为御医。四十三年太医院御医王金,又进万寿香山三座,聚芝三百六十本为之者。是岁天下臣民进法秘仙桃瑞芝,及为上祝厘建醮者不绝,各承赏赍。又一年,而上鼎成龙去,王金坐进药损上躬,论大辟,高新郑为政贷出。
suì cháo mǔ dān jīng shī jí zhòng fēi shí zhī wù, rú yán dōng zhī bái biǎn dòu shēng huáng guā, yī dì zhì shù huán, jiē qī lǐ jí zhōng guì wèi zhī, fǎng jìn zhōng fǎ shàn yòng zhě. yǎn zhōu wèi shàng chū nián yuán dàn jí jìn mǔ dān, ér jiāng líng xiāng yǔ féng kē yì gè yī huā, yǐ wéi yì.
【岁朝牡丹】京师极重非时之物,如严冬之白扁豆、生黄瓜,一蒂至数镮,皆戚里及中贵为之,仿禁中法膳用者。弇州谓上初年元旦即进牡丹,而江陵相与冯榼亦各一花,以为异。
yú ér shí zài jīng shī, yì wén ér wèi jiàn. bǐ shù nián lái, yuán xī qián hòu, yáo wèi yǐ shèng xíng yú shí, háo guì yuán pǔ zài zài yǒu zhī, shǐ zhī yǎn zhōu yǔ xìn rán. bǐ nián rù jīng, fù yī yǒu shè wén, shí cái guò xià zhì sān rì, àn tóu chā bàn kāi zǐ mǔ dān èr sān duǒ, fāng hài chà tàn xiàn jiān, nǎi yuē:" cǐ xún cháng wù, měi huā zhī zhí bǎi qián ěr." yǔ xié qí yī guī, yǐ wēn shuǐ zhù píng zhōng, yì liú shù xī shǐ wēi.
余儿时在京师,亦闻而未见。比数年来,元夕前后,姚魏已盛行于时,豪贵园圃在在有之,始知弇州语信然。比年入京,赴一友社文,时才过夏至三日,案头插半开紫牡丹二三朵,方骇诧叹羡间,乃曰:“此寻常物,每花祗值百钱耳。“予携其一归,以温水贮瓶中,亦留数夕始萎。
bái lù jiā jìng shí èr nián, hé nán xún fǔ wú shān xiàn bái lù, wèi dà chén chǎn mèi zhī shǐ. cǐ hòu bái tù bái guī bái què xiāng jì bù jué, wéi zhè zhí zǒng dū hú zōng xiàn liǎng jìn bái lù, jù méng bāo shǎng. shí shì miào fāng chóng dào jiào, xǐ wén xiáng yì, hú zhèng jiǎo wō lì gōng míng, měi shì zhé chēng yǐn xuán wēi yǐ zì gù, shì zì bù néng bù ěr. zhì rén xū huì shì, suì yǐ líng tái mìng tí, ér hè lù xī dēng yú wéi dú yǐ. shí zhǔ shì wèi yuán yuán fēng wěi xiàng gōng dǒng xún yáng fèn shàng shū, jù zài zhí diǎn qīng cí, běn wú kě zé zhě. nǎi zhì guǐ hài nián, xī yuàn bái guī shēng, yán fēn yí fāng lǜ cí lín zài zhí zhū gōng shàng biǎo chēng hè, tā kě zhī yǐ. cǐ hòu zé wàn lì jiǎ xū, bái lián bái yàn jiàn yú hàn lín yuàn, jiāng líng dà xǐ jìn zhī. shàng fāng chōng líng, qiān ràng bù shòu, guī zhī gé chén. suī yǐ miǎo gōng zì chǔ, ér xiàn yú yī niàn, yǐ wèi shèng zhǔ suǒ kuī. zhāng fāng yǐ yī zhōu zì mìng, ér jǔ dòng nǎi yǔ xiān cháo chǎn mèi zhū gōng, rú chū yī zhé, gài shang fèng cí shèng, xià jié féng kē, bù jué lán dào zhì cǐ, yí xiāng yè zhī bù zhōng yě.
【白鹿】嘉靖十二年,河南巡抚吴山献白鹿,为大臣谄媚之始。此后白兔、白龟、白鹊相继不绝,惟浙直总督胡宗宪两进白鹿,俱蒙褒赏。时世庙方崇道教,喜闻祥异,胡正剿倭立功名,每事辄称引玄威以自固,势自不能不尔。至壬戌会试,遂以灵台命题,而鹤鹿悉登于闱牍矣。时主试为袁元峰(炜)相公、董浔阳(份)尚书,俱在直典青祠,本无可责者。乃至癸亥年,西苑白龟生◆,严分宜方率词林在直诸公上表称贺,他可知矣。此后则万历甲戌,白莲、白燕见于翰林院,江陵大喜进之。上方冲龄,谦让不受,归之阁臣。虽以渺躬自处,而献谀一念,已为圣主所窥。张方以伊周自命,而举动乃与先朝谄媚诸公,如出一辙,盖上奉慈圣,下结冯榼,不觉澜倒至此,宜相业之不终也。
sǐ lín qí lín zhī shēng, duō tuō niú fù. chéng huà èr shí nián jiǎ chén, sì zhōu mín jiā niú shēng yī lín, xián yǐ wéi guài, shā zhī. gōng bù shì láng jiǎ jùn chū chāi, ǒu zhì dé qí yī zú, guī yǐ shì rén. jiā jìng shí èr nián guǐ sì, shān dōng liáo chéng xiàn mín jiā pìn niú chǎn yī lín, xíng zhuàng guī yì, fǔ chū fù, jí jué yī tiě jiān pán, shí zhī jǐn. mín fù hài nù, pū shā zhī. wàn lì shí sān nián yǐ yǒu, hé nán guāng shān xiàn yǒu yī lín, yì niú suǒ yùn. qí chǎn shí, guāng guài zhào yào, bǐ lín jiē wèi huǒ fā lái jiù, yú mín bù shí, lì wèi yāo niè, gòng jī sǐ. qián èr shì jiē wén zhī cháo, wéi yǐ yǒu zé shàng yù qǔ guān, gé chén lì zǔ bù cóng. yù shǐ wáng xué céng yǒu shū jiàn zhǐ bèi zhé. zhì jiǎ wǔ nián, zhèn jiāng fǔ fù huò yì shòu, dà dǐ yǔ qián èr wù xiāng lèi, yì xún bì yú zhàng chuí, jùn shǒu wáng yīng lín lǜ shēng shì, bù gǎn shēn gào shàng tái, dì mìng cuó zhī, jīn qí lín zhǒng shàng cún. ruì wù wú gù ér shēng, jiàn qiāng yōng nú, zhēn shì kě xī.
【死麟】麒麟之生,多托牛腹。成化二十年甲辰,泗州民家牛生一麟,咸以为怪,杀之。工部侍郎贾俊出差,偶至得其一足,归以示人。嘉靖十二年癸巳,山东聊城县民家牝牛产一麟,形状瑰异,甫出腹,即嚼一铁煎盘,食之尽。民妇骇怒,扑杀之。万历十三年乙酉,河南光山县有一麟,亦牛所孕。其产时,光怪照耀,比邻皆谓火发来救,愚民不识,詈为妖孽,共击死。前二事皆闻之朝,惟乙酉则上欲取观,阁臣力阻不从。御史王学曾有疏谏止被谪。至甲午年,镇江府复获异兽,大抵与前二物相类,亦寻毙于杖棰,郡守王应麟虑生事,不敢申告上台,第命痤之,今麒麟冢尚存。瑞物无故而生,见戕庸奴,真是可惜。
luán shēng zǐ zhī yì luán shēng zǐ shì duō yǒu zhī, rán yǐ jù nán zǐ wèi yì. ruò lèi chǎn jù luán qiě nán, zé yóu yì. rú jiā jìng zhōng gù lián bì hé bì, tóng jǔ wù wǔ xiāng shì, lián bì dēng jìn shì, guān jiā xīng fǔ tóng zhī, zú yú guān hé bì yǐ yǐ kē shì zhì qiān shì, ér zú yú jiā. nǎi qí fù mǔ fán sì tāi, gòng dé bā nán zǐ, zé qí shén yǐ. yòu xiān dà fù wèi shàng chuān nán dào shí, yǒu yǎ zhōu yī guān shí xìng zhě, pō míng fāng mài, jì yì dà xíng, měi rù yè, jí yǐ yōng tiè wèi kǔ, wèn zhī zé yún:" jiā yǒu sān shí èr ér."
【孪生子之异】孪生子、世多有之,然以俱男子为异。若累产俱孪且男,则尤异。如嘉靖中顾联璧、合璧,同举戊午乡试,联璧登进士,官嘉兴府同知,卒于官;合璧以乙科仕至佥事,而卒于家。乃其父母凡四胎,共得八男子,则奇甚矣。又先大父为上川南道时,有雅州医官时姓者,颇明方脉,技亦大行,每入谒,即以饔餮为苦,问之则云:“家有三十二儿。“
wèn yǒu jī qiè, zé yún zhǐ jié fà yī rén, fán shí liù rǔ ér dé cǐ, wú yī yāo zhé zhě, yǐ cǐ kùn yú zī gěi. chū yì qí wàng, jì xún zhī yī zhōu rén, wú bù yǐ wéi xìn rán. zé guài ér yāo yǐ, yǔ zhòu zhēn hé suǒ bù yǒu.
问有姬妾,则云止结发一人,凡十六乳而得此,无一夭折者,以此困于资给。初意其妄,继询之一州人,无不以为信然。则怪而妖矣,宇宙真何所不有。
táng huái nán chéng gàn qī máo shì, lián bā nián, jù shuāng shēng, fán dé nán zǐ shí liù rén, gài bèi yú gù lián bì, de shí yī guān zhī bàn, jiē gǔ jīn zuì qí shì.
唐淮南程干妻茅氏,连八年,俱双生,凡得男子十六人,盖倍于顾联璧,得时医官之半,皆古今最奇事。
yuán dàn rì shí miǎn hè yǒng lè shí èr nián jiǎ wǔ zhēng yuè chū yī rì dāng rì shí, xiān qī hóng lú sì zòu qǐng dāng hè yǔ fǒu, shàng wèn dà chén dāng rú hé. lǐ bù shàng shū lǚ zhèn duì yǐ rì shí yǔ cháo hè zhī shí, xiān hòu bù xiāng fáng fǔ chén huáng huái yáng róng, jù wèi jí duì yáng shì qí dú yǐ bù dàng shòu hè wèi yán, qiě yǐn sòng rén zōng shí, fù bì qǐng bà yàn chè lè, qiě kǒng qì dān xíng zhī, wèi zhōng guó xiū, hòu guǒ rán, rén zōng huǐ zhī zhī shì wèi zhèng. tài zōng huáng dì yǔn zhī, dàn cì bǎi guān jié chāo ér yǐ. shí sān nián yuán dàn yòu rì shí, miǎn hè yì rú zhī. zhì jiā jìng sì shí nián xīn yǒu èr yuè shuò yì dāng rì shí, tiān yīn huì, sè bù shèn biàn, zhū chén suì yǐ dāng shí bù shí, shàng biǎo chēng hè, shàng dà xǐ. dú lǐ bù shàng shū wú shān yuē:" míng míng báo shí, wú shuí qī, qī tiān hū?" shǒu kuí yán sōng mì yǐ qí yǔ zòu wén, shàng yǐ bù píng. shān zì shàng shū yǐ jiù hù lǐ bì wèi yán, shàng yù nù, wèi jǐ yòng yán zhāng duó wú zhí. liǎng cháo qián hòu yī shì, ér gé chén zhī zhōng xié xiòng bié yǐ. yán cì nián rén xū jí dé zuì qù, shì qí zì jiǎ wǔ zhì zhèng tǒng jiǔ nián shǐ zú, gài xiāng sì cháo, yòu sān shí nián. cāng cāng zhě qǐ kān jiǎo wū zāi?
【元旦日食免贺】永乐十二年甲午正月初一日当日食,先期鸿胪寺奏请当贺与否,上问大臣当如何。礼部尚书吕震对以日食与朝贺之时,先后不相妨;辅臣黄淮、杨荣,俱未及对;杨士奇独以不当受贺为言,且引宋仁宗时,富弼请罢宴撤乐,且恐契丹行之,为中国羞,后果然,仁宗悔之之事为证。太宗皇帝允之,但赐百官节钞而已。十三年元旦又日食,免贺亦如之。至嘉靖四十年辛酉二月朔亦当日食,天阴晦,色不甚辨,诸臣遂以当食不食,上表称贺,上大喜。独礼部尚书吴山曰:“明明薄蚀,吾谁欺,欺天乎?“首揆严嵩密以其语奏闻,上已不平。山自上疏以救护礼毕为言,上愈怒,未几用言章夺吴职。两朝前后一事,而阁臣之忠邪敻别矣。严次年壬戌即得罪去,士奇自甲午至正统九年始卒,盖相四朝,又三十年。苍苍者岂堪矫诬哉?
áo shān zhì huǒ zāi áo shān dēng huǒ, jìn zhōng nián lì, yì qīng cháo lè shì, rán yì yǒu zuì chū yì wài zhě. rú yǒng lè shí sān nián zhēng yuè zhī rén zǐ, áo shān huǒ fā, fén sǐ duō rén, dū du mǎ wàng yì yǔ yān. shí shàng zài běi jīng, wén zhī jīng wǎn, mìng tài zǐ xiū shěng.
【鳌山致火灾】鳌山灯火,禁中年例,亦清朝乐事,然亦有最出意外者。如永乐十三年正月之壬子,鳌山火发,焚死多人,都督马旺亦与焉。时上在北京,闻之惊惋,命太子修省。
zhèng dé jiǔ nián zhēng yuè shí liù rì, shàng yú gōng tíng zhōng, yī yán shè zhān zhàng ér zhù huǒ yào qí zhōng, ǒu bù jiè, yán shāo qián qīng gōng, yǐ zhì kūn níng gōng, yī shí jù jìn. shí shàng wǎng bào fáng, huí gù huǒ yàn zhú tiān, xì wèi zuǒ yòu yuē:" hǎo yī péng dà yān huǒ yě!" huò yún shì nián níng wáng chén háo bié xiàn qí qiǎo zhī dēng, jí lìng níng fǔ qiǎn lái rén rù gōng xuán guà, jiē fù bì zhe zhù, yǐ zhì cǐ biàn yún. wàn lì chū yuán, dēng jié dāng rú lì shè áo shān, shǒu kuí zhāng jiāng líng jiàn zhǐ, yǐ wéi áo shān qǐ yú xiàn zōng shí, jīn liàng yīn zhōng wèi kě zhé zhì, shàng jiā nà zhī. jiāng líng cǐ jǔ shén shàn, dàn yǐ chéng huà chuàng shǐ wèi yán, gài zhǐ jù cí chén zhāng mào děng jiàn zhǐ xiàn zōng zhī shū, ér bù zhī guó chū yǐ yǒu gù shì yě.
正德九年正月十六日,上于宫庭中,依檐设毡帐而贮火药其中,偶不戒,延烧乾清宫,以至坤宁宫,一时俱烬。时上往豹房,回顾火焰烛天,戏谓左右曰:“好一棚大烟火也!“或云是年宁王宸濠别献奇巧之灯,即令宁府遣来人入宫悬挂,皆附壁著柱,以致此变云。万历初元,灯节当如例设鳌山,首揆张江陵谏止,以为鳌山起于宪宗时,今谅阴中未可辄置,上嘉纳之。江陵此举甚善,但以成化创始为言,盖止据词臣章懋等谏止宪宗之疏,而不知国初已有故事也。
shān liè zhèng tǒng shí sì nián jǐ sì, shǎn xī mǒu xiàn, shān míng sān rì, yí shù lǐ, bēng yā mín jiā shù shí hù, shì qiū jí yǒu yīng zōng běi shòu zhī biàn. chéng huà shí liù nián gēng zǐ, yún nán jù jīn zhōu bái shí xuě shān, zhōng liè fēn wéi èr, qí bàn zǒu rù jīn shā jiāng zhōng, shì nián dà yān wāng zhí, yòng shì jiā bīng, yǔ shàng shū wáng yuè, bǐ zhōu dú wǔ, yuè mào fēng wēi níng bó.
【山裂】正统十四年己巳,陕西某县,山鸣三日,移数里,崩压民家数十户,是秋即有英宗北狩之变。成化十六年庚子,云南巨津州白石雪山,中裂分为二,其半走入金沙江中,是年大阉汪直,用事佳兵,与尚书王越,比周黩武,越冒封威宁伯。
jiā jìng èr shí liù nián dīng wèi, shǎn xī chéng chéng xiàn jiè tóu lǐng, hǒu shēng rú fēng zhě shù zhòu yè, shān sì liè ér qù, dōng xī gè wǔ lǐ, nán běi gè shí lǐ. shì nián dū chén céng xǐ, yǔ shǒu kuí xià yán, yì fù hé tào, zhēng diào bīng liáng, guān zhōng sāo dòng, cì nián èr rén jù lùn zhǎn.
嘉靖二十六年丁未,陕西澄城县界头岭,吼声如风者数昼夜,山四裂而去,东西各五里,南北各十里。是年督臣曾铣,与首揆夏言,议复河套,徵调兵粮,关中骚动,次年二人俱论斩。
shān zhì zhèn zhòng, ér bēng liè zhì cǐ, qí zhēng shàng yīng zǐ wēi, xià yì zhǔ jiàng xiāng, qí yàn rú cǐ.
山至镇重,而崩裂至此,其徵上应紫微,下亦主将相,其验如此。
hóng zhì shí nián, yún nán shī zōng zhōu, yǒu mǎ zhě lóng shān, qí gāo chā tiān, qù shān èr shí lǐ, ā dìng xiāng, yǒu yī xiǎo shān, yī xī yí yú mǎ zhě lóng shān zhī cè, yǒu sān dà shù suí shān ér xǐ, jiē bù yáo dòng. tǔ rén dàn wén fēng léi zhèn hàn, dàn qǐ shì jiù chù, yǐ wèi píng dì. jìn nián wàn lì jǐ hài bā yuè, shǎn xī dí dào xiàn máo jiā pō, shān bēng liè, shān nán píng dì, yǒng chū dà xiǎo shān fán wǔ zuò. cǐ děng jiē jí yì shì, ér wú zāi lì yīng zhī zhě, shí shèng jūn yǒu yǐ xiāo mǐ zhī yě. yòu yún yún nán zhèn nán zhōu, yǒu shí fèi shān, dǐng yǒu shí lèi quǎn, měi yù xiōng nián, zé shí yǒu shēng rú quǎn fèi, yīn yǐ míng shān, cǐ yóu qí shì. yòu zhèng dé mò nián, guǎng xī tǔ guān cén měng suǒ bù, tián zhōu jiāng xīn, hū yǒu shí fú chū, fǎn wò àn bàng. měng è zhī, mì qiǎn shù bǎi rén yè yí tā chǔ, zhì míng fù rán. wèi jǐ měng bài miè, cǐ shí bù fù jiàn.
弘治十年,云南师宗州,有马者笼山,其高插天,去山二十里,阿定乡,有一小山,一夕移于马者笼山之侧,有三大树随山而徙,皆不摇动。土人但闻风雷震撼,旦起视旧处,已为平地。近年万历己亥八月,陕西狄道县毛家坡,山崩裂,山南平地,涌出大小山凡五座。此等皆极异事,而无灾沴应之者,时圣君有以消弭之也。又云云南镇南州,有石吠山,顶有石类犬,每遇凶年,则石有声如犬吠,因以名山,此尤奇事。又正德末年,广西土官岑猛所部,田州江心,忽有石浮出,反卧岸傍。猛恶之,密遣数百人夜移他处,至明复然。未几猛败灭,此石不复见。
tǔ mù zhī huò jiù zhēng zhèng tǒng shí sān nián wù chén, jīng shī shèng chàng" qī shàng fū fén qū", fù nǚ tóng yòu jù xí zhī, qí shēng qī wǎn, jìng yè tīng zhī, yí shēn zài xū mù jiān. cì nián bā yuè, chē jià xiàn yú tǔ mù, jiàng shì sǐ shā mò zhě shù shí wàn rén, dū xià jìn jūn lí fù, jì wàng āi háo, shēng chè yuán yě, zé cǐ qū shí yīng zhī. qí nián sān yuè, jìn shì chuán lú, shì zhuàng yuán péng shí yǐ jiǎ mèi bù zhì, diàn tíng xiāng gù yí hài, wèi lóng shǒu hū shī, shì hé xiáng yě? wèi jǐ ér lóng yù bù fǎn, rén jiān suì yǒu sàng yuán zhī shuō. yǐ jí xiǎo mín suǒ chuán yǔ dì chéng huáng tǔ dì zhū yáo chèn zhǒng zhǒng, wú yī bù yàn. zuì kě guài zhě, zé shì dōng suǒ bān dà tǒng lì rì, wèi shí sì nián jǐ sì, xià zhì zhī zhòu, dōng zhì zhī yè, jù shū liù shí yī kè, jiàn zhě jiē hài è, yǐ wéi zhèn gǔ wèi yǒu zhī shì. zhì qiū, yīng zōng běi shòu, chéng wáng jiān guó, yīn dēng tiān wèi, yáo zūn shàng wèi tài shàng huáng. shuō zhě hán shǔ shī dù, tiān dì yì wèi, jí yīn yáng èr zhì, bù néng shǒu qí cháng yǐ. dāng shí zào lì zhě yǐ sī yì shàn gǎi, shí lǐ chén wèi hú zhōng ān bù zú yán, nǎi jǔ cháo wú yī yǔ jié zé, jǐn jiàn yuè jì fāng suǒ jì, yì yǐ wéi guài, rán yì běi shòu yǐ hòu, zhuī shù wǎng shì ěr. dāng qí shí yì wèi néng chāng yán xiāng bó yě.
【土木之祸咎徵】正统十三年戊辰,京师盛唱“妻上夫坟曲“,妇女童幼俱习之,其声凄惋,静夜听之,疑身在墟墓间。次年八月,车驾陷于土木,将士死沙漠者数十万人,都下禁军嫠妇,祭望哀号,声彻原野,则此曲实应之。其年三月,进士传胪,适状元彭时以假寐不至,殿廷相顾疑骇,谓龙首忽失,是何祥也?未几而龙驭不返,人间遂有丧元之说。以及小民所传雨地城隍土地诸谣谶种种,无一不验。最可怪者,则是冬所颁《大统历》日,为十四年己巳,夏至之昼,冬至之夜,俱书六十一刻,见者皆骇愕,以为振古未有之事。至秋,英宗北狩,郕王监国,因登天位,遥尊上为太上皇。说者寒暑失度,天地易位,即阴阳二至,不能守其常矣。当时造历者以私意擅改,时礼臣为胡忠安不足言,乃举朝无一语诘责,仅见岳季方所纪,亦以为怪,然亦北狩以后,追述往事耳。当其时亦未能昌言相驳也。
jǐ sì liù yuè, nán jīng gōng diàn yī shí jù jìn, xiān cháo suǒ liú tú jí fǎ wù bìng jǐn, bù liǎng yuè ér luán yú běi shòu.
己巳六月,南京宫殿一时俱烬,先朝所留图籍法物并尽,不两月而銮舆北狩。
jiāo tán dà fēng chéng huà bǐng shēn nián zhēng yuè shí sān rì, shàng fāng nán jiāo, hū yīn huì dà fēng, jiāo tán dēng zhú jù miè, zhí fān huī bìng lè guān jù dòng sǐ, cǐ zhù zhī shān zǔ fù jū jīng shī qīn jiàn, ér xiàn zōng shí lù bù zài, gài bǐng shǐ bǐ qiū wén zhuāng gōng huì zhī yě.
【郊坛大风】成化丙申年正月十三日,上方南郊,忽阴晦大风,郊坛灯烛俱灭,执幡麾并乐官俱冻死,此祝枝山祖父居京师亲见,而《宪宗实录》不载,盖秉史笔邱文庄公讳之也。
nán sòng guāng zōng shào xī nián jiān yì yǒu cǐ yì, shí hòu lǐ shì qiè zhì zhāi gōng yàn wǎn, qiě bù bì chéng jī zhī jí. cì chén lì fēng zhèn dàng, cóng guān pì yì, zhì bù néng chéng lǐ ér bà. dì jì bù kǒng, yòu wén lǐ hòu shàn shā suǒ bì guì fēi huáng shì, suì dé xīn jí, yǐ zhì yú bēng. xiàn miào míng shèng, jǐn yú shì tiān, fēi sòng zhǔ kě bǐ wàn yī, qiě yōng róng chéng lǐ, duì yuè shàng dì, jí fēng mái hé sǔn! dú cǐ shí zhèng shāng wén yì dāng guó, què bù wén yǐn hàn zāi yì cè miǎn sān gōng gù shì qiú tuì, hé yě?
南宋光宗绍熙年间亦有此异,时后李氏窃至斋宫嬿婉,且不避程姬之疾。次晨厉风震荡,从官辟易,至不能成礼而罢。帝既怖恐,又闻李后擅杀所嬖贵妃黄氏,遂得心疾,以至于崩。宪庙明圣,谨于事天,非宋主可比万一,且雍容成礼,对越上帝,即风霾何损!独此时正商文毅当国,却不闻引汉灾异策免三公故事求退,何也?
cháo cān é chuán chéng huà shí sì nián bā yuè wù shēn zǎo cháo, dōng bān wén guān zhōng, ruò wén yǒu jiǎ bīng shēng, zhòng jiē bì yì, bù fù chéng liè, wèi shì jiē lù rèn yǐ bèi bù yú, jiǔ zhī shǐ dìng. shàng mìng bān jū xià zhě bǎi yú rén, xī guì yú wǔ mén wài, yú shí shì zhī. yù shǐ xún fù zòu jiū qí shì suǒ cóng qǐ, jìng mò néng dé. lǐ bù yīn zòu cháo bān jīng xuān, dìng shēn míng cháo yí bā shì, yì liáo yǐ sāi yī shí zhī zé ěr. kǎo zhī zhuàn jì, wú xíng yǒu shēng, suǒ wèi gǔ yāo zhě, dài lèi shì yú?
【朝参讹传】成化十四年八月戊申早朝,东班文官中,若闻有甲兵声,众皆避易,不复成列,卫士皆露刃以备不虞,久之始定。上命班居下者百余人,悉跪于午门外,逾时释之。御史寻覆奏究其事所从起,竟莫能得。礼部因奏朝班惊喧,定申明朝仪八事,亦聊以塞一时之责耳。考之传记,无形有声,所谓鼓妖者,殆类是欤?
xiān shì shí yī nián qī yuè chū jiǔ rì yǐ hòu, jīng shī xī chéng yǒu wù yè chū, sì sàn niè rén, qí sè zhèng hēi, jí zōng jī zhī, yòu bù néng dé. shàng qiǎn tài cháng sì shǎo qīng liú jí jì dū chéng huáng shén, yù zhì jì wén qiào zé zhī. jì yòu yú jìn zhōng jì gào tiān dì, wéi wén yǐn gōng zì jiù, jiǔ zhī yāo shǐ jiàn xī. gài shì shí wāng zhí shè xī chǎng yán jiǒng shì, guān mín biàn shòu qí tú dú, yǒu sì chū shāng rén zhī xiàng. nèi chén liáng fāng, yāo sēng jì xiǎo, fāng shì lǐ zī shěng bèi, zuǒ yòu yíng huò, wáng yuè bèi yòu dú wǔ yāo gōng yú wài, sì fāng sāo dòng, zhōng wài jīng yí, gù tiān xīn shì jǐng nǎi ěr.
先是十一年七月初九日以后,京师西城有物夜出,四散啮人,其色正黑,及踪迹之,又不能得。上遣太常寺少卿刘岌祭都城隍神,御制祭文诮责之。继又于禁中祭告天地,为文引躬自咎,久之妖始渐息。盖是时汪直设西厂讠冏事,官民遍受其荼毒,有四出伤人之象。内臣梁方,妖僧继晓,方士李孜省辈,左右荧惑,王越辈又黩武邀功于外,四方骚动,中外惊疑,故天心示警乃尔。
hóng zhì yì biàn yǎn zhōu jì qí shì yún:" hóng zhì wèi jí shèng zhī shì, ér jǐ yǒu gēng xū, zhè jiāng shǎn xī shān zhōng yǒu èr yì wù." ér bù zhī xīn yǒu rén xū guǐ hài zhī gèng yì yě. hóng zhì shí sì nián chūn zhēng yuè shuò, shǎn xī hán chéng xiàn dì zhèn, yǒu shēng rú léi, qīng dǎo guān mín fáng wū, yā sǐ nán fù wú shù. zì shuò zhì wàng, zhèn yóu bù zhǐ. xiàn dōng bā lǐ, biàn dì jué pò yǒng shuǐ, yǒu liè kāi dì yī èr zhàng sì wǔ zhàng, yǒng chū yì liú rú hé. shí sì nián wǔ yuè èr rì yè fēn, chóng qìng fǔ chéng shàng, hū bái guāng yìng tiān, jiàn zhě jīng yì qǐ shì, dàn jiàn yú shuǐ míng yào, fú guāng shàng zhú, cì zǎo yàn zhī, wǎn rú dòu zhī, rén bù gǎn yǐn, yú sān rì shǐ chéng chè. xù zhōu fǔ shǐ rén tàn liú, zhì mù chuān zhǎng guān sī, dǐ chóng shān jùn lǐng, zǔ bù néng qián, xún zhī gù lǎo, yún: cǐ shuǐ fā yuán zì jiàn chāng, cóng lái wèi yǒu cǐ biàn.
【弘治异变】弇州纪奇事云:“弘治为极盛之世,而己酉庚戌,浙江陕西山中有二异物。“而不知辛酉壬戌癸亥之更异也。弘治十四年春正月朔,陕西韩城县地震,有声如雷,倾倒官民房屋,压死男妇无数。自朔至望,震犹不止。县东八里,遍地决破涌水,有裂开地一二丈四五丈,涌出溢流如河。十四年五月二日夜分,重庆府城上,忽白光映天,见者惊异起视,但见渝水明耀,浮光上烛,次早验之,宛如豆汁,人不敢饮,逾三日始澄澈。叙州府使人探流,至木川长官司,抵崇山峻岭,阻不能前,询之故老,云:此水发源自建昌,从来未有此变。
shí sì nián liù yuè, yún nán yún lóng zhōu mín yì jí, shí jiā jiǔ wò, nèi yǒu bù bìng zhě, jiàn guǐ zhé bèi dǎ sǐ, yǒu bèi dǎ xiǎn jī, yǒu yīn chén bìng sǐ zhě, yǒu bìng zài jiā wèi guǐ yā sǐ zhě, bǎi xìng sǐ jiāng bàn, chū wǔ rì zhì shí èr rì zhǐ. shí sì nián qiū, yī rì, shǔ zhōng zhōu dà yǎn děng sān lǐ, zhòu huì yǔ hēi zǐ, xíng sè rú jiāo, píng dì kě jū, cháng zhī lüè rú dào wèi, jiǔ ér shēng miáo rú liáng, hòu zhí shuāng qīn kū gǎo. zhōu shǒu fén zhōu rén xìng sòng, yǐ wéi ruì. jùn shǒu huá yīn rén xìng qū, yǐ wéi zāi, shēn dá pú tián lín zhōng chéng, qǔ yàn zòu wén, hòu zhōu rén jìng wú zāi, wéi sòng shǒu zú yú guān. shí sì nián rùn qī yuè èr shí qī rì, sì chuān wū sā fǔ kě dù hé xún yú sī, dà léi yǔ sān zhòu yè, shuǐ zhǎng shān bēng, dì liè shān míng, rú niú hǒu yǒng chū qīng quán shù shí pài, huài lú shè qiáo liáng, yā sǐ rén chù wú suàn. shì nián bā yuè, guǎng dōng qióng shān xiàn, jù fēng bào yǔ, hǎi fān zhǎng, píng dì shuǐ gāo qī chǐ, huài fáng wū, jūn mín nán fù sǐ zhě, bù kě shèng jì. guǎng xī róng xiàn hūn kè, xīng dà rú jī, zhǎng zhàng yú, liú xī běi fāng, hé shuǐ dǒu hóng, zhuó rú huáng hé, rì yán rú shǔ, yè hán rú dōng, yì zhàng dà xíng, zhì yī jiā quán wú cuàn zhě. shí sì nián shí yī yuè shí yī rì, sì chuān mǎ hú wō jiāng, shuǐ sè biàn bái, míng yíng kě jiàn, yì rì zhuó rú jiāng, níng liǎng àn shā shí shàng zhě rú fěn, shí qī rì fù qīng. běn yuè shí èr rì, xù zhōu fǔ dōng nán yī hé shuǐ yì rú zhī, rú jiāng nóng zhě sān rì. shí sì nián shí yī yuè, jiāng xī gàn zhōu fǔ lián rì dà léi yǔ, gè xiàn suì duō zhàng bìng, yǒu zhāo bìng mù sǐ zhě. yún nán jǐng dōng fǔ, zì hóng zhì shí wǔ nián zhēng yuè yǐ hòu, rén chù yì sǐ, bù kě shèng jì. shí yī yuè shí jiǔ, yún wù hēi àn, rén wǎng lái miàn mù bù biàn, zhòu yè bù fēn, fán qī rì. yòu lǒng chuān xuān fǔ sī, shí yuè dà yǔ báo, dà zhě rú zhǎng, xiǎo zhě rú jī luǎn, jǐn shā tián hé. shí wǔ nián, nán tài cháng qīng yáng yī qīng zòu: qī yuè chū sān rì, měng fēng jí yǔ, zhèn dàng xiān fān, jiāng cháo xiōng yǒng, jiāng dōng zhū mén, hào rú bēi, hú shuǐ jìn rù chéng wǔ chǐ yú. zhōng xià xīn hé guān mín chuán piāo nì, rù shuǐ duō nì sǐ. xiào líng jí tiān dì shān chuān tán, tài miào shè jì, bá shù mù wàn yú. shì rì zhèng shàng shèng dàn, dāng shí yóu yǐ wéi yì. ér fèng yáng zǔ líng, yì yǐ shì rì zāo biàn, wàn suì shān lóng xīng sì, yī yīng tán wěi jù huǐ. shàng mìng jì gào xiū shěng. shí liù nián zhēng yuè shí bā rì, yún nán yí liáng xiàn dì zhèn, yǒu shēng rú léi, yáo dòng fáng wū. èr yuè chū sān rì, yí liáng xiàn fù hēi qì mí kōng, zhǐ chǐ bù biàn rén xíng, kuáng fēng zhòu yè bù xī, dì zhōng léi yǒu shēng. yòu zhēng yuè, yún nán qǔ jìng jūn mín fǔ, huǒ fā qī cì, fǔ chén chén jīn yǐ wén. shàng mìng nán jīng xíng bù zuǒ shì láng fán yíng, jiān qiān dōu yù shǐ, wǎng xún shì yún guì, zòu bù zhí dà xiǎo wén wǔ guān gòng yī qiān qī bǎi yú rén, yǐ mǐ tiān biàn. gài yòng jǐng tài rén shēn mìng nán jīng lǐ bù shì láng yáo kuí, kǎo chá yún nán guān lì lì yě. ér fán yíng suǒ chì diān nán lì zhī duō, gèng běn cháo wèi yǒu zhī shì. qí hòu yíng zhì nán xíng bù shàng shū, shì qīng jiǎn. yǐ shàng jiē xīn yǒu rén xū guǐ hài sān nián jiān shì, qí biàn yì, jiào zhī yǎn zhōu suǒ jì, gèng fán ér guài yǐ.
十四年六月,云南云龙州民疫疾,十家九卧,内有不病者,见鬼辄被打死,有被打显迹,有因沉病死者,有病在家为鬼压死者,百姓死将半,初五日至十二日止。十四年秋,一日,蜀忠州大渰等三里,昼晦雨黑子,形色如椒,平地可掬,尝之略如稻味,久而生苗如粱,后值霜侵枯槁。州守汾州人姓宋,以为瑞。郡守华阴人姓屈,以为灾,申达莆田林中丞,取验奏闻,后州人竟无灾,惟宋守卒于官。十四年闰七月二十七日,四川乌撒府可渡河巡榆司,大雷雨三昼夜,水涨山崩,地裂山鸣,如牛吼涌出清泉数十派,坏庐舍桥梁,压死人畜无算。是年八月,广东琼山县,飓风暴雨,海翻涨,平地水高七尺,坏房屋,军民男妇死者,不可胜计。广西融县昏刻,星大如箕,长丈余,流西北方,河水陡红,浊如黄河,日炎如暑,夜寒如冬,疫瘴大行,至一家全无爨者。十四年十一月十一日,四川马湖涡江,水色变白,明莹可鉴,翌日浊如浆,凝两岸沙石上者如粉,十七日复清。本月十二日,叙州府东南一河水亦如之,如浆浓者三日。十四年十一月,江西赣州府连日大雷雨,各县遂多瘴病,有朝病暮死者。云南景东府,自弘治十五年正月以后,人畜疫死,不可胜计。十一月十九,云雾黑暗,人往来面目不辨,昼夜不分,凡七日。又陇川宣抚司,十月大雨雹,大者如掌,小者如鸡卵,尽杀田禾。十五年,南太常卿杨一清奏:七月初三日,猛风急雨,震荡掀翻,江潮汹涌,江东诸门,号如陂,湖水浸入城五尺余。中下新河官民船飘溺,入水多溺死。孝陵及天地山川坛,太庙社稷,拔树木万余。是日正上圣诞,当时尤以为异。而凤阳祖陵,亦以是日遭变,万岁山龙兴寺,一应坛壝俱毁。上命祭告修省。十六年正月十八日,云南宜良县地震,有声如雷,摇动房屋。二月初三日,宜良县复黑气迷空,咫尺不辨人形,狂风昼夜不息,地中雷有声。又正月,云南曲靖军民府,火发七次,抚臣陈金以闻。上命南京刑部左侍郎樊莹,兼佥都御史,往巡视云贵,奏不职大小文武官共一千七百余人,以弭天变。盖用景泰壬申命南京礼部侍郎姚夔,考察云南官吏例也。而樊莹所斥滇南吏之多,更本朝未有之事。其后莹至南刑部尚书,谥清简。以上皆辛酉壬戌癸亥三年间事,其变异,较之弇州所纪,更繁而怪矣。
xiān shì hóng zhì yuán nián rùn zhēng yuè, nán jīng zòu, lián cháo léi diàn jiāo zuò, dà yǔ xuě. yòu shǎn xī shǒu chén zòu, tiān mén kāi, rén mǎ bǎi wàn zì xià ér rù. èr nián èr yuè shí sì rì, hé nán dì fāng, zhòu huì rú yè, zhǐ chǐ bù biàn rén wù, huáng chén zhàng tiān, chì guāng rú huǒ.
先是弘治元年闰正月,南京奏,连朝雷电交作,大雨雪。又陕西守臣奏,天门开,人马百万自下而入。二年二月十四日,河南地方,昼晦如夜,咫尺不辨人物,黄尘障天,赤光如火。
sān nián èr yuè, shǎn xī qìng yáng xiàn yǔn shí rú yǔ, dà zhě sì wǔ hú, xiǎo zhě èr sān hú, jī sǐ rén shù wàn. hóng zhì sān nián shí yī yuè, huì jiàn wǔ nián sì yuè, huì yòu jiàn. yòu yǒu yì niǎo sān míng yú jìn zhōng. liù nián wǔ yuè, běi jīng dōng chǎng nèi dì wú gù xiàn èr sān zhàng, guǎng yì rú zhī. yòu běn yuè nèi, zài jīng míng shí fāng pù nèi, bái zhòu jiàn èr rén jìn pù, jiǔ zhī bù chū, guǎn pù zhě yí zhī, dàn jiàn èr yī wěi dì, bàng yǒu jī xuè, jìng bú jiàn èr rén zōng jī. yòu shì nián wǔ yuè, sū zhōu dà fēng léi, niú mǎ zài yě zhě duō sàng qí shǒu mín jiā yī chǎn wǔ zǐ sān nǚ, jiē wú shǒu, èr nǚ qí xià gè yǒu yī kǒu zhù tí xiāng yìng, shù rì jù sǐ, yǒu bào dào jīng. liù nián shí èr yuè chū yī, nán jīng jīn xīng zhòu jiàn wèi wèi, cì rì dà léi diàn fēng yǔ, bá xiào líng shù wú shù. hú guǎng yún yáng fǔ, yì shì rì léi diàn dà xuě, píng dì shēn sān chǐ, dòng sǐ rén chù wú suàn. qī nián qī yuè chū sān rì, sū cháng zhèn sān fǔ, fēng yǔ zhòu zuò, bá mù piāo wǎ, cháo shuǐ fàn yì, píng dì shuǐ shēn wǔ chǐ, lín jiāng shēn yī zhàng, mín jiē nì sǐ. bā nián sān yuè, níng xià dì zhèn, yī rì shí èr cì, qí shēng rú léi. bā nián sì yuè, dōu yù shǐ liú dà xià jì zhāng qiū hú shén, tiān yīn, bó bù néng rán. yù fén bù fén zhī chù, wǎn rú rén miàn, ěr mù kǒu bí jiē jù. bā nián shí èr yuè, jīng shī dà zhèn diàn, tiān gǔ míng jiāng xī dà zhèn diàn. jiǔ nián wǔ yuè, sì chuān cháng níng xiàn nán shù shēng lián huā, lǐ shù shēng dòu jiá jiāng xī ān yuǎn xiàn mǎ ān shān dǐng, jù shí qū zǒu xià shān, bào zhì xiàn, yǐ zǒu shān lù, guān mìng shāo cù wò zhī, yòu chuí suì, bù gǎn shàng wén. shì nián bā yuè, běi jīng xī zhí mén yǒu hēi xióng shàng chéng, niè sǐ yī rén, shāng yī rén. yòu shí yuè, jīng yíng kāi cāo, zhōng jūn dà qí, yè zhī bù qǐ, zhuì sǐ yǐn shéng qiān hù. shí nián èr yuè, hé nán xiū wǔ xiàn, hēi qì zhuì dì huà wéi shí, shēng rú léi, zhuàng rú yáng shǒu yún nán shī zōng zhōu ā dìng xiāng, yǒu yī shān pán èr shí yú zhàng, fǎn yí èr shí lǐ, yǒu dà shù jiē suí shān ér xǐ, bù yáo dòng, tǔ rén dàn wén fēng yǔ shēng, dàn shì jiù chù jiē wèi píng dì. hóng zhì shí yī nián shí yuè, qīng níng gōng zāi, nèi gé liú jiàn děng shū yún: qǐng nián zāi yì pín réng, nèi fǔ huǒ zāi yóu zhòng, jūn qì jiān huǒ, fān jīng chǎng huǒ, qián qīng gōng xī qī suǒ huǒ, ér nèi guān jiān yǔ qīng níng gōng zhī zāi, gèng wéi dà yì. gài xiào zōng cháo huǒ huàn yì zuì jù. zuì hòu zé shí qī nián liù yuè, jiāng xī lú shān rú léi míng, cì rì dà fēng yǔ, píng dì shuǐ zhàng yú, nì sǐ xīng zǐ dé ān èr xiàn rén kǒu wú suàn. yòu zhí lì chóng míng xiàn mín gù mèng wén, xióng jī fú luǎn, hóu tóu ér rén xíng, shēn cháng sì cùn, yǒu wěi huó dòng ér wú shēng, yóu wéi guài jí. gài wèi qī ér xiào zōng shàng bīn yǐ.
三年二月,陕西庆阳县陨石如雨,大者四五斛,小者二三斛,击死人数万。弘治三年十一月,彗见;五年四月,彗又见。又有异鸟三鸣于禁中。六年五月,北京东厂内地无故陷二三丈,广亦如之。又本月内,在京明时坊铺内,白昼见二人进铺,久之不出,管铺者疑之,但见二衣委地,傍有积血,竟不见二人踪迹。又是年五月,苏州大风雷,牛马在野者多丧其首;民家一产五子三女,皆无首,二女脐下各有一口助啼相应,数日俱死,有报到京。六年十二月初一,南京金星昼见未位,次日大雷电风雨,拔孝陵树无数。湖广郧阳府,亦是日雷电大雪,平地深三尺,冻死人畜无算。七年七月初三日,苏、常、镇三府,风雨骤作,拔木飘瓦,潮水泛溢,平地水深五尺,临江深一丈,民皆溺死。八年三月,宁夏地震,一日十二次,其声如雷。八年四月,都御史刘大夏祭张秋湖神,天阴,帛不能燃。欲焚不焚之处,宛如人面,耳目口鼻皆具。八年十二月,京师大震电,天鼓鸣;江西大震电。九年五月,四川长宁县南树生莲花,李树生豆荚;江西安远县马鞍山顶,巨石趋走下山,报至县,已走山麓,官命烧醋沃之,又槌碎,不敢上闻。是年八月,北京西直门有黑熊上城,啮死一人,伤一人。又十月,京营开操,中军大旗,曳之不起,坠死引绳千户。十年二月,河南修武县,黑气坠地化为石,声如雷,状如羊首;云南师宗州阿定乡,有一山蟠二十余丈,反移二十里,有大树皆随山而徙,不摇动,土人但闻风雨声,旦视旧处皆为平地。弘治十一年十月,清宁宫灾,内阁刘健等疏云:顷年灾异频仍,内府火灾尤重,军器监火,番经厂火,乾清宫西七所火,而内官监与清宁宫之灾,更为大异。盖孝宗朝火患亦最剧。最后则十七年六月,江西庐山如雷鸣,次日大风雨,平地水丈余,溺死星子、德安二县人口无算。又直隶崇明县民顾孟文,雄鸡伏卵,猴头而人形,身长四寸,有尾活动而无声,尤为怪极。盖未期而孝宗上宾矣。
àn hóng zhì jiān zāi yì, shí lèi cháo suǒ wú, cǐ tiān xīn rén ài, shì jǐng shèng míng. qiě qí shí shàng xià tóng xīn, yù zāi ér jù, yǐ gù wú sǔn tài píng zhī wàn yī yún.
按弘治间灾异,实累朝所无,此天心仁爱,示警圣明。且其时上下同心,遇灾而惧,以故无损太平之万一云。
hóng zhì bā nián bā yuè shí liù rì wàng, dàng yuè shí bù yīng zhì shí wǔ nián sān yuè shí liù rì wàng, dàng yuè shí zhì shí liù nián èr yuè shí wǔ rì wàng, yòu dàng yuè shí, fán sān cì zhì qī jiē bù yàn. lǐ bù qǐng zhì qīn tiān jiàn tuī suàn bù míng zhī zuì, shàng mìng yòu zhī. qiè yì shì shí zhōng gōng shàn xī, yáng bù dí yīn, rì pò wú néng yǎn yuè, wèi bì tuī bù zhě yǒu wù yě.
弘治八年八月十六日望,当月食不应;至十五年三月十六日望,当月食;至十六年二月十五日望,又当月食,凡三次至期皆不验。礼部请治钦天监推算不明之罪,上命宥之。窃意是时中宫擅夕,阳不敌阴,日魄无能掩月,未必推步者有误也。
shǐ qí shì zài jiā jìng zhōng yè, bì jǔ cháo chēng hè, xiàn fù sòng zhě yíng tíng yǐ. yòu hóng zhì shí èr nián jǐ wèi, qū fù kǒng miào zāi, bǎi shù bèi fén, zhī gàn jù jǐn, yóu wéi yì biàn.
使其事在嘉靖中叶,必举朝称贺,献赋颂者盈廷矣。又弘治十二年己未,曲阜孔庙灾,柏树被焚,枝干俱尽,尤为异变。
zhèng dé lóng yì zhèng dé qī nián liù yuè, shān dōng zhāo yuǎn xiàn. yè yǒu chì lóng xuán kōng rú huǒ, zì xī běi zhuǎn dōng nán, pán xuán ér shàng. shí shàng zài bào fáng yóu xì, zhòu yè bù hái dà nèi. shí èr nián shàng shǐ chū xuān fǔ dà tóng yóu xìng. shì nián liù yuè, zhí lì shān yáng xiàn yǒu jiǔ lóng zhòu jiàn, jù hēi sè, yī lóng xī shuǐ, shēng wén shù lǐ. xī yú zhōu bìng zhōu zhōng nǚ zǐ yú kōng zhōng, fù zhuì ér wú shāng. shí sān nián bā yuè, yún nán shùn níng fǔ lán cāng jiāng lóng dòu, shuǐ yǒng bǎi zhàng, xíng rén bù néng dù zhě qī rì. shí shàng zài xuān fǔ. shí sì nián wǔ yuè, shàng zài xǐ fēng kǒu, shí zhí lì cháng shú xiàn yú shù cūn, xùn léi zhèn diàn, yǒu bái lóng yī, hēi lóng èr, chéng yún bìng xià, kǒu tǔ huǒ, mù rú jù, lín jiǎ tóu jiǎo jù jiàn, chè qù mín jiān fáng sān bǎi yú jiā, xī zhōu èr shí yú sōu, bìng zhōu rén kōng zhōng zhuì dì, yǒu bù sǐ zhě. shí sì nián chū xià, jiāng xī dà yǔ, pó yáng hú zhǎng, xiǎo gū shān yì méi bú jiàn, shuǐ tuì hòu sǐ hēi lóng yī, jiāo èr shí yú. wèi jǐ zhū chén háo fǎn, bèi qín yú fān yáng shí. shàng nán zhēng zhì jīn líng jīng kǒu, gài liù fēi sì chū, rén jiē yǒu yú fú zhī yōu. cì nián yú yú sì guāng hú, shàng zhuì shuǐ dé jí běi hái, shí yǔ qián xī zhōu yǒng shuǐ shì xiāng yìng. jí pó yáng zhī guài, yì shì guān shèng gōng. níng shù rén zhǎng jīng ěr, bù zú dāng cǐ biàn yě.
【正德龙异】正德七年六月,山东招远县。夜有赤龙悬空如火,自西北转东南,盘旋而上。时上在豹房游戏,昼夜不还大内。十二年上始出宣府大同游幸。是年六月,直隶山阳县有九龙昼见,俱黑色,一龙吸水,声闻数里。吸渔舟并舟中女子于空中,复坠而无伤。十三年八月,云南顺宁府澜沧江龙斗,水涌百丈,行人不能渡者七日。时上在宣府。十四年五月,上在喜峰口,时直隶常熟县俞墅村,迅雷震电,有白龙一,黑龙二,乘云并下,口吐火,目如炬,鳞甲头角俱见,撤去民间房三百余家,吸舟二十余艘,并舟人空中坠地,有怖死者。十四年初夏,江西大雨,鄱阳湖涨,小孤山亦没不见,水退后死黑龙一,蛟二十余。未几朱宸濠反,被擒于翻阳时。上南征至金陵京口,盖六飞四出,人皆有鱼服之忧。次年渔于汜光湖,上坠水得疾北还,实与前吸舟涌水事相应。即鄱阳之怪,亦似关圣躬。宁庶人长鲸耳,不足当此变也。
zhèng dé shí wǔ nián qī yuè, shàng zài nán jīng, shí yǒu wù rú zhū tóu, qí sè zhèng lǜ, duò yú shàng qián. yòu jū shuā zhū fù rén zhī suǒ, jiē yǒu rén tóu xuán guà mǎn bì. shí suí jià dà xué shì liáng chǔ děng shàng shū qiè jiàn, wèi ěr mù suǒ wèi jiàn, ér bù gǎn chì yán. bù èr yuè ér shàng bù yù, jǐn dé zhì jīng shī, ér lóng yù shàng bīn yǐ. yì shǐ shǒu jí rén tóu, jiē shǔ qián níng jiāng bīn bèi gǎo jiē zhī zhēng yú?
正德十五年七月,上在南京,时有物如猪头,其色正绿,堕于上前。又拘刷诸妇人之所,皆有人头悬挂满壁。时随驾大学士梁储等上疏切谏,谓耳目所未见,而不敢斥言。不二月而上不豫,仅得至京师,而龙驭上宾矣。意豕首及人头,皆属钱宁、江彬辈藁街之徵欤?
yòu lù càn gēng jǐ biān yún: zhèng dé mǒu nián, yún nán shèng yuè wèi jǔ rén wāng chéng jiā hòu pǔ, yè bàn yǒu lóng jiàn yú bā xiān zhuō shàng, tóu jiǎo zhǎo wěi xī jù, qí sè rú fěn, mén zhī lín jiǎ rú cì. yǐ lái guān zhě zhòng, wāng shì qǔ gǒu xiě tú zhī, nǎi miè.
又陆粲《庚己编》云:正德某年,云南胜越卫举人汪诚家后圃,夜半有龙见于八仙桌上,头角爪尾悉具,其色如粉,扪之鳞甲如刺。以来观者众,汪氏取狗血涂之,乃灭。
chì shěng hēi shěng zhèng dé bā nián èr yuè, yǒu èr huǒ xīng, yǔn yú zhè jiāng zhī cháng shān xiàn guān shě zhōng, dà rú é luǎn. qī yuè zhè jiāng lóng quán xiàn, yǒu èr chì dàn, zì kōng zhōng yǔn yú xiàn xiè, xíng dà yì rú é luǎn, liú rù mín jū, tiào yuè rú dòu, liáng jiǔ bú jiàn. hòu sì rì fù yǔn èr huǒ kuài, shāo guān mín fáng sì shí yú jiā, yǒu yī shěng jiàn yú hé jiān mín jiā, èr shí rén tóng sǐ. cǐ chì shěng yě. xiān shì zhèng dé qī nián liù yuè, hēi shěng jiàn yú hé jiān shùn dé jí zhuō zhōu, yè chū shāng rén, yǒu sǐ zhě. é yòu jiàn yú jīng shī, xíng chì hēi sè, dà zhě rú quǎn, xiǎo zhě rú māo, ruò fēng yǒu shēng, jū mín yè chí diāo dǒu xiāng jǐng, dá dàn bù mèi, yuè yuè shǐ xī. jì yòu jiàn yú hé nán fēng qiū xiàn, qí zhuàng yì rú zhī. cǐ hēi shěng yě, shí nì liú jǐn suī chú, bā dǎng zhèng chì, cháo zhèng rì bǐ, shuǐ huǒ jiē wéi qí xìng, gù nán běi biàn yì rú cǐ.
【赤眚黑眚】正德八年二月,有二火星,陨于浙江之常山县官舍中,大如鹅卵。七月浙江龙泉县,有二赤弹,自空中陨于县廨,形大亦如鹅卵,流入民居,跳跃如斗,良久不见。后四日复陨二火块,烧官民房四十余家,有一眚见于河间民家,二十人同死。此赤眚也。先是正德七年六月,黑眚见于河间顺德及涿州,夜出伤人,有死者。俄又见于京师,形赤黑色,大者如犬,小者如猫,若风有声,居民夜持刁斗相警,达旦不寐,跃月始息。既又见于河南封邱县,其状亦如之。此黑眚也,时逆刘瑾虽除,八党正炽,朝政日秕,水火皆违其性,故南北变异如此。
léi zhèn líng bēi jiā jìng shí qī nián, gǎi shì tài zōng yuē chéng zǔ. qí shí wǔ dìng hóu guō xūn shàng yán: yí jǐn lóng jiù zì gèng shū zhī. shàng bù yuè yuē:" zhèn bù rěn zuó shāng jiù hào". mìng qǐn mù shū jīn chēng jiā yú jiù bēi zhī shàng, gài shì zōng suī yǐ xìng xiàn dì zhī gù, gǎi wén huáng miào hào, ér xīn réng yǒu wèi ān zhě ěr. jīn shàng sān shí èr nián, léi zhèn cháng líng bēi, shàng mìng chóng jiàn. shí nèi chén dū gōng jùn shì, xù jiàn gé bù kē dào zhū chén jiē yòng pián yǔ, rú xiàn chén kān gōng lú liè wú yì, shí zhě yǐ hài qí jiàn yǐ. ér shǒu kuí shěn sì míng yòu shàng shū yún:" shì zōng yù gǎi kè chéng zǔ bēi ér wèi huáng, jīn léi shén fèn wēi, nǎi tiān yì shì gēng xīn zhī xiàng, yù huáng shàng zuǎn chéng zǔ dé, chéng cǐ gǎi lì xīn bēi, cǐ mò dà zhī xiào, yì mò dà zhī qìng yě." shàng yōu zhǐ yǔn xíng. fū shàng cāng shì jǐng yú zǔ líng, zhèng yí jūn chén xiū shěng, fǎn yǐ wéi ruì yīng, xíng zhī zhāng zòu, bǐ zhī wáng ān shí" tiān biàn bù zú wèi" shuō gèng bèi yǐ. ér yán lù wú yī yǔ qiào ràng zhī, yì zāi! jiā jìng xīn yǒu, xī yuàn wàn shòu gōng zāi, gōng bù léi lǐ shū yán:" cǐ gōng xì huáng zǔ shòu mìng jí dì, wáng qì suǒ zhōng. jīn tiān qǐ yòu huáng shàng, dǐng xīn pī jī, yí jí shí yíng shàn, yǐ chéng tiān juàn." shàng yōu zhào dá zhī, mìng sù bèi wù liào xīng gōng. zì lái róng yuè shì jūn, qián hòu yī zhé rú cǐ.
【雷震陵碑】嘉靖十七年,改谥太宗曰成祖。其时武定侯郭勋上言:宜尽砻旧字更书之。上不悦曰:“朕不忍琢伤旧号“。命鋟木书今称加于旧碑之上,盖世宗虽以兴献帝之故,改文皇庙号,而心仍有未安者耳。今上三十二年,雷震长陵碑,上命重建。时内臣督工竣事,叙荐阁部科道诸臣皆用骈语,如宪臣勘功胪列无异,识者已骇其僭矣。而首揆沈四明又上疏云:“世宗欲改刻成祖碑而未遑,今雷神奋威,乃天意示更新之象,欲皇上缵成祖德,乘此改立新碑,此莫大之孝,亦莫大之庆也。“上优旨允行。夫上苍示警于祖陵,正宜君臣修省,反以为瑞应,形之章奏,比之王安石“天变不足畏“说更悖矣。而言路无一语诮让之,异哉!嘉靖辛酉,西苑万寿宫灾,工部雷礼疏言:“此宫系皇祖受命吉地,王气所钟。今天启佑皇上,鼎新丕基,宜及时营缮,以承天眷。“上优诏答之,命速备物料兴工。自来容悦事君,前后一辙如此。
dì zhèn jiā jìng yǐ mǎo nián, guān xī dì zhèn, hé wèi chōng yì, hán yuàn luò wáng huái yě zhū míng gōng, jù lí qí huò, rén zhī zhī yǐ. rán jiā jìng shí wǔ nián, shǔ zhōng zhī zhèn yì qí, shì nián wèi bǐng shēn nián èr yuè èr shí bā rì chǒu shí, sì chuān xíng dū sī fù guō jiàn chāng wèi jiàn chāng qián wèi yǐ zhì níng fān wèi, dì zhèn rú léi hǒu zhě shù zhèn, dū sī yǔ èr wèi gōng shǔ, èr wèi mín jū chéng qiáng, yī shí jiē dào, yā sǐ dōu zhǐ huī yī rén zhǐ huī èr rén qiān hù yī rén bǎi hù yī rén zhèn fǔ yī rén lì sān rén shì fū yī rén tài xué shēng yī rén tǔ guān tǔ fù gè yī rén, qí tā jūn mín yí liáo bù kě shǔ jì. yòu xú dū sī fù zǐ, shū lì jūn bàn děng bǎi yú, wú yī rén dé tuō. shuǐ yǒng dì liè, xiàn xià sān sì chǐ, wèi chéng nèi wài jù ruò fú kuài, zhèn zhì cì yuè chū liù rì yóu wèi zhǐ.
【地震】嘉靖乙卯年,关西地震,河渭充溢,韩苑洛、王槐野诸名公,俱罹其祸,人知之矣。然嘉靖十五年,蜀中之震亦奇,是年为丙申年二月二十八日丑时,四川行都司附郭、建昌卫、建昌前卫以至宁番卫,地震如雷吼者数阵,都司与二卫公署,二卫民居城墙,一时皆倒,压死都指挥一人、指挥二人、千户一人、百户一人、镇抚一人、吏三人、士夫一人、太学生一人、土官土妇各一人,其他军民夷獠不可数计。又徐都司父子,书吏军伴等百余,无一人得脱。水涌地裂,陷下三四尺,卫城内外俱若浮块,震至次月初六日犹未止。
níng fān wèi dōng lián yuè guī wèi, běi zhì xī tiān wū sī cáng, qí shǔ yí yǒu míng má xiē zhě, qí sú sāng zàng bù yòng guān guǒ, jiāng zhū qù cì dài máo, yòng wù yā biǎn, míng yuē zhū zhàng, yòng líng duàn bù pǐ guǒ shī, yòng chái shāo huà. cǐ děng sāng lǐ, gǔ jīn yí hàn, jiē suǒ wèi wén.
宁番卫东连越巂卫,北至西天乌思藏,其属夷有名麻些者,其俗丧葬不用棺椁,将猪去赐带毛,用物压扁,名曰猪胀,用绫缎布疋裹尸,用柴烧化。此等丧礼,古今夷汉,皆所未闻。
yòu jiàn chāng xíng dū sī suǒ shǔ huì chuān wèi, yí míng pū sī zhě, néng yè biàn wéi guǐ, dào rén cái wù, yòu jué xīn fén shī, zhòu shǐ biàn yú xíng rù shì mài zhī. yǐ shàng yí jù sì chuān shàng chuān nán dào suǒ xiá, qù shǔ shěng chéng bù yuǎn, hé yǐ xiōng hěn huàn guài zhì cǐ? xiān dà fù céng bèi bīng qí dì, zhī zhī zuì xiáng.
又建昌行都司所属会川卫,夷名扑厮者,能夜变为鬼,盗人财物,又掘新坟尸,咒使变鱼形入市卖之。以上夷俱四川上川南道所辖,去蜀省城不远,何以凶狠幻怪至此?先大父曾备兵其地,知之最详。
yòu nán xué xiàn yáng gǔ xuān, shǎn xī wèi nán rén, jiā jìng guǐ dǎo shù cháng, hòu wèi nán lì bù láng. yǔ xiān dà fù jiǎ zǐ tóng fēn jī shì, shù qí yǐ mǎo zāo guān zhōng dì zhèn yún: cóng dì chè zhōng chū lú shè bù bì yán, jí shān chuān yí yì, jiàn zhī jì zài zhě, yǐ bù shèng shū.
【又】南学宪旸谷轩,陕西渭南人,嘉靖癸导庶常,后为南吏部郎。与先大父甲子同分畿试,述其乙卯遭关中地震云:从地坼中出庐舍不必言,即山川移易,见之纪载者,已不胜书。
rú hán yuàn luò shàng shū wáng huái yě jì jiǔ, bèi nàn zhě yóu zhòng. wéi nán zì yún: ruò yǒu rén hū zhī lìng qǐ, qí tài fū rén yì bīn wēi wú yàng, yòu zǐ shī zhòng. shàng zài qiǎng bǎo zhōng, wén kōng zhōng xuān yún: cǐ xià shàng yǒu dà guì rén. hū tí chū mén wài, shì zhī shàng hān shuì yě. dì liè shēn zhě zhì èr sān shí zhàng, rán qí zhōng huò yǒu pò shā guō xī guā pí, jí bì yī huài qì zhī shǔ wú suàn. qǐ zhēn dà dì zhī xià, fù yǒu dì yé. shī zhòng zì zi xìng, dāng jiǎ zǐ suì shàng wèi ruò guàn, yòu sān shí nián yǐ wèi chéng jìn shì. shí wú xiāng shěn jì shān sī mǎ wèi shǎo sī kōng, yǔ nán hòu shàn, jiàn rù wèi shù cháng. jīn jiàn lì fāng jú, dà guì zhī chèn, zhèng kě jiàn yě.
如韩苑洛尚书、王槐野祭酒,被难者尤众。惟南自云:若有人呼之令起,其太夫人亦濒危无恙,幼子师仲。尚在襁褓中,闻空中喧云:此下尚有大贵人。忽提出门外,视之尚鼾睡也。地裂深者至二三十丈,然其中或有破沙锅、西瓜皮,及敝衣坏器之属无算。岂真大地之下,复有地耶。师仲字子兴,当甲子岁尚未弱冠,又三十年乙未成进士。时吾乡沈继山司马为少司空,与南厚善,荐入为庶常。今洊历坊局,大贵之谶,正可践也。
shí wèi nán mín yīn dì zhèn xíng jié, wéi xué xiàn fù xiàn fù xiū jí, shǒu zhǎn èr rén ér zhǐ.
时渭南民因地震行劫,为学宪父宪副修吉,手斩二人而止。
wàn shòu gōng zāi wàn shòu gōng zhě, wén huáng dì jiù gōng yě. shì zōng chū míng yǒng shòu gōng, zì rén yín cóng dà nèi yí bì cǐ zhōng, yǐ èr shí nián. zhì sì shí nián dōng shí yī yuè zhī èr shí wǔ rì xīn hài, yè huǒ dà zuò, fán shèng yú yī qiè fú yù, jí xiān cháo yì bǎo, jǐn fù yī jù. xiāng chuán shàng shì xī bèi jiǔ, yǔ xīn xìng gōng jī shàng měi rén zhě, yú diāo zhàng zhōng shì xiǎo yān huǒ, yán zhuó suì chì. cǐ hòu jí xià zhào: yún nán mǎi zhū bǎo shí jí zǐ shí yīng, lǚ jìn bù dàng yì, réng zé zài mǎi. rú mìng hù bù shàng shū gāo yào qiú lóng xián xiāng, jīng nián jǐn dé bā liǎng.
【万寿宫灾】万寿宫者,文皇帝旧宫也。世宗初名永寿宫,自壬寅从大内移跸此中,已二十年。至四十年冬十一月之二十五日辛亥,夜火大作,凡乘舆一切服御,及先朝异宝,尽付一炬。相传上是夕被酒,与新幸宫姬尚美人者,于貂帐中试小烟火,延灼遂炽。此后即下诏:云南买诸宝石及紫石英,屡进不当意,仍责再买。如命户部尚书高曜求龙涎香,经年仅得八两。
gài zhū zhēn wēi jìn, wú yī cún zhě, gù suǒ zhī jí ěr. shàng měi rén zhì huǒ shì, wèi zhī guǒ fǒu? zhì jiā jìng sì shí wǔ nián bā yuè, mìng bài wèi fēng gōng yù shàng shì wèi shòu fēi, zèng qí fù chén wèi piào qí jiāng jūn yòu jūn dū du qiān shì. ér tóng fēng guì fēi wén shì, nǎi cóng jìng fēi jìn fēng zhě, qí fù zhǐ dé zhǐ huī tóng zhī, zé ēn lǐ qīng zhòng kě zhī yǐ. fēng fēi zhī rì, jù shèng dàn jǐn èr rì, shàng chūn qiū qià zhōu yī jiǎ zǐ. gài jí zūn guì zhī, yǐ yòu dà qìng shàng shāng yún. céng wén yī zhōng guì yún: shàng shì chéng ēn shí, nián jǐn shí sān, zhì cè fēng fēi, zé yǐ shí bā yǐ. yòu wén yī wáng diǎn yǎng bào héng bù fǎ, nèi jié shàng guì rén wéi yuán, gù fǔ àn jù mò gǎn wèn, hòu zhōng yǐ zuì fèi shī guó, shàng fēi yì bù néng jiù.
盖诸珍煨烬,无一存者,故索之急耳。尚美人致火事,未知果否?至嘉靖四十五年八月,命拜未封宫御尚氏为寿妃,赠其父臣为骠骑将军、右军都督佥事。而同封贵妃文氏,乃从敬妃进封者,其父止得指挥同知,则恩礼轻重可知矣。封妃之日,距圣诞仅二日,上春秋恰周一甲子。盖亟尊贵之,以侑大庆上觞云。曾闻一中贵云:尚氏承恩时,年仅十三,至册封妃,则已十八矣。又闻伊王典楧暴横不法,内结尚贵人为援,故抚按俱莫敢问,后终以罪废失国,尚妃亦不能救。
jǐ hài shān shuǐ dà zāi jiā jìng shí bā nián jǐ hài èr yuè, shàng yǐ zhāng shèng tài hòu bēng, gǎi zàng xiǎn líng, jià zhì zhào zhōu lín míng zhèn, èr chù xíng gōng huǒ fā, yǐ dǎi zhì suǒ sī yǐ.
【己亥山水大灾】嘉靖十八年己亥二月,上以章圣太后崩,改葬显陵,驾至赵州临洺镇,二处行宫火发,已逮治所司矣。
cǐ zhì wèi huī fǔ, yè sì gēng huǒ fā yú xíng diàn nèi, rén jí nèi shì duō sǐ, fǎ wù bǎo yù jù huǐ, shèng gōng yì jǐ bù miǎn. dǎi hù xíng bīng bù táng guān jí hé nán fǔ àn bù àn shǒu xún, jù xià yù, zhī fǔ wáng pìn děng, sòng dū hù jūn mén yù yā jià qián dǎo shì zhòng. yì kě wèi yì biàn yǐ, shì nián liù yuè, zhè jiāng tiān mù shān bēng yī jiǎo, chū shé shù qiān. qú yán èr fǔ, dà shuǐ gāo èr zhàng yú, piào nì rén mín wú suàn. qī yuè, yáng zhōu dà shuǐ piào méi yán chǎng shù shí chù. shì rì yáng zǐ jiāng shuǐ xiàn xià shù shí zhàng, zhōng liú jīn shān zhì lù qí jiǎo rú píng lù, gài dà fēng juǎn shuǐ ér běi yě. shì nián zāi biàn, hé duō qiě guài rú cǐ? rán shì chūn cè lì zhuāng jìng tài zǐ shí, rì xià wǔ sè yún xiàn, zhōng wài huān hū dà qìng. rán zhuāng jìng zhōng yāo, ruì zhī bù yàn yòu rú cǐ.
此至卫辉府,夜四更火发于行殿内,人及内侍多死,法物宝玉俱毁,圣躬亦几不免。逮扈行兵部堂官及河南抚按、布按、守巡,俱下狱,知府王聘等,送都护军门御押驾前导示众。亦可谓异变矣,是年六月,浙江天目山崩一角,出蛇数千。衢严二府,大水高二丈余,漂溺人民无算。七月,扬州大水漂没盐场数十处。是日扬子江水陷下数十丈,中流金山至露其脚如平陆,盖大风卷水而北也。是年灾变,何多且怪如此?然是春册立庄敬太子时,日下五色云现,中外欢呼大庆。然庄敬终夭,瑞之不验又如此。
é yán huǒ miào jiā jìng èr shí nián sì yuè chū wǔ rì wèi shēn shí, dōng cǎo chǎng huǒ qǐ, jīng shī rén suì é chuán huǒ fén zōng miào, yuǎn jìn huáng hài. zhì mù dà yǔ báo, qiě fēng tíng dà zhèn, xián wèi zāi zhǐ cǎo chǎng, jīn qiě xī yǐ. yè fēn yǐ hòu, huǒ hū cóng rén zōng miào qǐ, yán shāo chéng miào jí tài miào, gè miào jǐn fù wēi jìn, wéi xīn lì ruì zōng miào dú cún, guǒ yīng é yán, zhēn kě yì yě! àn chéng miào jiù hào tài zōng, xiān shì shí qī nián gǎi chēng zǔ, ér xìng xiàn dì xīn chēng zōng, qí zhǔ yǔ chéng zǔ tóng rù miào, shuō zhě wèi wén huáng dì shén líng bù yù shǐ rán. huò yǒu yún zhū miào jǐn huǐ, dú liú xīn miào, yì zǔ zài tiān zhī líng bù ān yú bìng sì, yīn yǒu cǐ biàn, é yán zhī fā, gài shén gào zhī yǐ! yù zhī fēi ruì jiā jìng sì shí sì nián liù yuè, yǒu bái zhī shēng yú xiàn dì jiù miào.
【讹言火庙】嘉靖二十年四月初五日未申时,东草场火起,京师人遂讹传火焚宗庙,远近惶骇。至暮大雨雹,且风霆大震,咸谓灾止草场,今且熄矣。夜分以后,火忽从仁宗庙起,延烧成庙及太庙,各庙尽付煨烬,惟新立睿宗庙独存,果应讹言,真可异也!按成庙旧号太宗,先是十七年改称祖,而兴献帝新称宗,其主与成祖同入庙,说者谓文皇帝神灵不豫使然。或有云诸庙尽毁,独留新庙,亦祖在天之灵不安于并祀,因有此变,讹言之发,盖神告之矣!【玉芝非瑞】嘉靖四十四年六月,有白芝生于献帝旧庙。
shàng dà xǐ, gǎi qí míng yù zhī gōng, suì shí jì sì, dà xiǎo jí xiōng bì gào, gài jiān tài miào jí fèng xiān diàn zhī lǐ. qiě yòu rì shàng shàn xiū, rú nán jīng xiào líng gù shì, qí jì zhī fán rù, gǔ lái wèi yǒu yě. fǔ yú nián ér shì zōng suì qì qún chén. àn duàn chéng shì yǒu yáng zá zǔ yún:" zhī bái wèi sàng." ér sòng shì zhāng zhèn wèi chéng dū ān fǔ sī, qí fǔ zhì zhù chǔ, hū shēng sān bái zhī, suì yú zhèn zú yú guān, gài zāi ér fēi ruì yě. shì shí xiàn zhī yǐ qiān yǐ bǎi jì zhě biàn tiān xià, gù fèi miào yì chǎn cǐ wù, suǒ wèi yāo yóu rén xīng yě.
上大喜,改其名玉芝宫,岁时祭祀,大小吉凶必告,盖兼太庙及奉先殿之礼。且又日上膳羞,如南京孝陵故事,其祭之繁缛,古来未有也。甫逾年而世宗遂弃群臣。按段成式《酉阳杂俎》云:“芝白为丧。“而宋世张震为成都安抚司,其府治柱础,忽生三白芝,岁余震卒于官,盖灾而非瑞也。是时献芝以千以百计者遍天下,故废庙亦产此物,所谓妖由人兴也。
yǔ xuè běi dì dōng chūn jiān, měi yù tiān jì hūn àn, rì tóng tóng wú guāng, wèi zhī hóng shā tiān. zé biān yǔ bì yǒu zhēng zhàn, jí bài jūn xiàn jiāng zhī shì, dōu rén xiāng chuán yǐ wéi zhàn yàn. zì qù nián liáo zuǒ dà shuài zhāng chéng yǔn bài méi, yuǎn jìn dà zhèn, cháo yì qǐ gù yòu dōu yù shǐ yáng gǎo yú jiā, jīn nián xuǎn èr yuè zhī niàn èr rì, sì lù chū shī, qí shàng shū zì xù fāng lüè yún: mǒu rén lǜ dà bīng ruò gān, cóng mǒu lù chū yún yún. qiě zì kuā yǒu" chéng shī ér chū, jǐn zéi ér hái" zhī yǔ. gài bīng wèi shòu jiǎ, ér dí yǐ jǐn zhī qí qíng, yán bèi jiǔ yǐ.
【雨血】北地冬春间,每遇天际昏暗,日曈曈无光,谓之红沙天。则边圉必有争战,及败军陷将之事,都人相传以为占验。自去年辽左大帅张成允败没,远近大震,朝议起故右都御史杨镐于家,今年选二月之廿二日,四路出师,其上疏自叙方略云:某人率大兵若干,从某路出云云。且自夸有“成师而出,尽贼而还“之语。盖兵未授甲,而敌已尽知其情,严备久矣。
qí qián yī rì wèi shēn jiān, yǒu rén mǎ shí liáng tài shǐ yāo yǐn, tú zhōng yù yǔ, zhān yī lǚ jǐn zuò xuè sè. bǐ zhì mǎ zhāi zhōng, fāng tàn yà jiān. tiān yǔ dǒu hēi, duì miàn bù biàn, jí hū zhāng zhú, zé fāng xiàng wú lài, yǐ chéng àn piāo lüè yī wù shí wèi, dào shàng xíng rén jù diān pú. fán shí yú kè. tiān jiàn míng lǎng, shǐ miè zhú bǎ jiǔ, rì guī shàng wèi bū yě. bù wǔ rì ér sàng bài bào zhì, zhèng liáo zuǒ chū shī zhī rì yě. shí dà shuài liú tīng yù dài suǒ bù chuān bīng jǐn zhì, fāng yǔ jiāo fēng, ér yáng zhōng chéng yù sù chéng lǐ rú bǎi dà gōng, yī jǔ jiān yān.
其前一日未申间,友人马时良太史邀饮,途中遇雨,沾衣履尽作血色。比至马斋中,方叹讶间。天宇陡黑,对面不辨,急呼张烛,则坊巷无赖,已乘暗剽掠衣物食味,道上行人俱颠仆。凡十余刻。天渐明朗,始灭烛把酒,日圭尚未晡也。不五日而丧败报至,正辽左出师之日也。时大帅刘綎欲待所部川兵尽至,方与交锋,而杨中丞欲速成李如柏大功,一举歼焉。
yāo yán jìn shì jīn shàng wù shēn nián, nèi chén bèi jiàn xī dǐng niáng niáng miào yú nèi fǔ nèi zhī rǎn jú, shí dōu zhōng hū xìng jìn tǔ zhī shuō. yī qiè nán fù bù lùn guì jiàn, huò chē yùn, huò mǎ zài, yǐ zhì yàn fù chǔ nǚ, yì zuò liǎng rén xiǎo yú, huái zhōng gè bào yī tǔ dài, yǐ xiāng chǔ suí qí hòu, rù miào xiàn zhī, jiǔ zhī shǐ jiàn shuāi zhǐ. yòu shù nián, jīn shàng gōng zhōng hū zuò lüè chéng zhī xì, qí fǎ huà dì wèi bā fāng, lìng dà kē bèi yǐ bā bǎo tóu zhī, zì shí liǎng zhì sān liǎng, néng rù zhě jí wéi shǎng. wèi jǐ, wù wǔ suì yǒu liáo dōng shī xiàn fǔ shùn shì, cì nián jǐ wèi chūn, dà bài sàng dì, rén yǐ wéi shí. àn sòng zhèng hé qī nián, biàn jīng xiū èr láng miào, jù yún xiàn tǔ, huò yún nà tǔ, jìng xiāng dān fù, zhòu yè xuān tián, jiē mò chōng sè, zì chūn lì xià bù xiū. shuō zhě yǐ wéi bù xiáng, huī zōng shǐ xià zhào jìn zhī, nǎi zhǐ. bù shù nián nǚ zhēn fàn shùn.
【妖言进士】今上戊申年,内臣辈建西顶娘娘庙于内府内织染局,时都中忽兴进土之说。一切男妇不论贵贱,或车运,或马载,以至艳妇处女,亦坐两人小舆,怀中各抱一土袋,以香楮随其后,入庙献之,久之始渐衰止。又数年,今上宫中忽作掠城之戏,其法画地为八方,令大榼辈以八宝投之,自十两至三两,能入者即为赏。未几,戊午岁有辽东失陷抚顺事,次年己未春,大败丧地,人以为识。按宋政和七年,汴京修二郎庙,俱云献土,或云纳土,竞相担负,昼夜喧阗,街陌充塞,自春历夏不休。说者以为不祥,徽宗始下诏禁之,乃止。不数年女真犯顺。
huā shí zhī huò wú zhōng yǒu ruì yún fēng, sòng zhū miǎn suǒ jìn gěn yuè wù yě. gài sōu tī dòng tíng xī shān, zuì hòu dé cǐ, yǐ wéi kě pǐ fū qìng shén yùn shí. jiāng chí rù xiàn, shì wén biàn jīng shòu wéi, dào jūn nèi chán, suì qì bù qǔ. lǚ yǒu guāng guài, fán dé zhī zhě jù bù lì, jiǔ zhì xì dì. hòu wèi chén tài shǐ suǒ shōu, yè tǔ guāng zhú tiān, tài shǐ bìng jù, yīn pū zhī, chǎn qí yī jiǎo, guāng dùn jiǎn, ér tài shǐ mò yǐ. jiǔ zhī, wú xīng dǒng shǒu bó mǎi zhī, zài guī guò tài hú, chuán fù shí shěn, nǎi bǎi jì qǔ chū, zé yī shí pán, fēi fēng shí yě. yòu jié lì zài qǔ, shǐ dé suǒ shěn shí pèi zhī, jí cǐ shí zhī zuò yě. dà xǐ yù lì zhī, ér nǎi zi gěi jiàn bìng zú bù guǒ, nǎi sūn yí bù lì jiàn yǐ wéi bù yí chù cǐ yāo shí.
【花石之祸】吴中有瑞云峰,宋朱勔所进艮岳物也。盖搜剔洞庭西山,最后得此,以为可匹敷庆神运石。将持入献,适闻汴京受围,道君内禅,遂弃不取。屡有光怪,凡得之者俱不利,久置隙地。后为陈太史所收,夜吐光烛天,太史病剧,因仆之,铲其一角,光顿减,而太史殁矣。久之,吴兴董守伯买之,载归过太湖,船覆石沈,乃百计取出,则一石盘,非峰石也。又竭力再取,始得所沈石配之,即此石之座也。大喜欲立之,而乃子给谏病卒不果,乃孙仪部力谏以为不宜畜此妖石。
shì wú zhōng xú jiǒng qīng yú pǔ lái, lǚ mù ér zhǔ yì yān. xú jí zōng bó ài xù yě, zhuǎn yǐ zèng zhī, xú fù qiè hái wú, fāng yì shù cǐ fēng, ér xú yì bìng xuán mò yǐ. cǐ shí zhì jīn wò qí yuán zhēn mǎng zhōng nǎi zi zhōng hàn jūn, yù xù chéng qián zhì, zhōng yǐ jù huò wèi jué yě. yòu lǐng nán cóng lái wú mǔ dān, jí yí zhí zhě jù bù zuò huā, xiāng chuán huā zé sǔn zhǔ. gù xiāng liáng wén kāng gōng zhī sūn shào zuǎn, xié guī zhǒng zhī, shèng huā yǐ wéi qí ruì, kāi yàn huì kè, wèi jǐ bù qǐ. gù xiāng zhāng jiāng líng shàn guó, yīn nèi gé bái lián shuāng dì zhě sān, jiāng líng shū hè, shàng qiān ràng bù shòu, ér shǒu zhào guī měi zhāng xiāng dé suǒ zhì. wèi shù nián zhāng mò bèi jí, jǐn xuē zhū ēn diǎn. rán zé huā shí zhī yì zhě lèi zú zhāo yāng, kě diào bù kě qìng yě.
适吴中徐冏卿渔浦来,屡目而属意焉。徐即宗伯爱婿也,转以赠之,徐复挈还吴,方议竖此峰,而徐亦病旋殁矣。此石至今卧其园榛莽中乃子中翰君,欲绪成前志,终以惧祸未决也。又岭南从来无牡丹,即移植者俱不作花,相传花则损主。故相梁文康公之孙绍缵,携归种之,盛花以为奇瑞,开宴会客,未几不起。故相张江陵擅国,因内阁白莲双蒂者三,江陵疏贺,上谦让不受,而手诏归美张相德所致。未数年张歾被籍,尽削诸恩典。然则花石之异者类足招殃,可吊不可庆也。
jiā jìng gēng shēn nián, nán jīng zhèn wǔ yíng bīng biàn, shā hù bù shì láng huáng guāng shēng. xiān shù rì, huáng zhī sī dì hū jù fēng shù wàn, jié cháo cù yōng, zì xǐ yǐ wéi jí zhēng, bù chóng cháo ér huò jí. wàn lì xīn mǎo nián, níng xià fù zǒng bīng bō bài, yǒu què xún rǎo qí jiān bù qù, chà wèi dàn xī dēng tán, cì nián pàn bīng shā dǎng zhōng chéng, tuī bài fù zǐ wéi zhǔ, zhèng qù suì què jí zhī rì yě, yīn jué yì zuò nì, yǐ zhì yí miè. gài fēng què niè huò, bù jiǎn shí huā yún.
嘉靖庚申年,南京振武营兵变,杀户部侍郎黄光昇。先数日,黄之私第忽聚蜂数万,结巢簇拥,自喜以为吉徵,不崇朝而祸及。万历辛卯年,宁夏副总兵哱\拜,有雀驯扰其肩不去,诧谓旦夕登坛,次年叛兵杀党中丞,推拜父子为主,正去岁雀集之日也,因决意作逆,以致夷灭。盖蜂雀孽祸,不减石花云。
yī nèi chū huǒ yú guān zhāng fāng zhōu níng dū jiàn wén jí, yún bì zhěng xīn líng yī, ér huǒ xīng fēi chū yǐ wéi yì, cǐ bù zú guài. yǔ ér tóng shí, dú wò xǐng lái, huǒ yíng yíng qiān diǎn zài zhàng zhōng, jiǔ zhī fāng sàn, fán jīng shù dù. qīn yǒu bèi yǐ wéi wén míng zhī xiàng, ér yǔ jìng lián zāo dà gù, bù kè fù shì. gēng zǐ dōng, sòng lǐ běn níng wéi zhēn xiàn cháng yú píng wàng zhōu zhōng, wèi yǔ yuē:" wǒ zuó rì yì yī sī níng páo, ér huǒ xīng sì chū, zi zhī wèi hé xiáng?" yú mán yīng yuē:" cǐ wèi lí míng shàng zhú tái yào, gōng nèi zhào bì yǐ."
【衣内出火】余观张芳洲《宁都谏文集》,云婢整新绫衣,而火星飞出以为异,此不足怪。予儿童时,独卧醒来,火荧荧千点在帐中,久之方散,凡经数度。亲友辈以为文明之象,而予竟连遭大故,不克赴试。庚子冬,送李本宁(维桢)宪长于平望舟中,谓予曰:“我昨日易一纟宁袍,而火星四出,子知为何祥?“余谩应曰:“此为离明上烛台耀,公内召必矣。“
cì nián dà jì, lǐ bù miǎn juān jiē. yòu lǐ zhōng xiàng mò lín yuán biàn zhǎng zǐ zhēn yuán dé chún, yǐ shū fǎ zì fù, yī zhōng yì yǒu huǒ guāng zhī yì, xiān shì xù yóu zhǐ qiān fān yú lóu shàng, nián jiǔ huǒ chū, tán tán lián yún, huá gòu qǐng kè wēi jìn. zǒng zhī, fēi jí xiáng yě.
次年大计,李不免镌阶。又里中项墨林(元汴)长子贞元(德纯),以书法自负,衣中亦有火光之异,先是蓄油纸千番于楼上,年久火出,潭潭连云,华构顷刻煨烬。总之,非吉祥也。
zài jiàn lóng fèng nián hào yuán mò hán lín ér qǐ, chēng xiǎo míng wáng, gǎi yuán lóng fèng, wèi shǐ suǒ zài jiǔ yǐ. qí shí xiāng qù wú jǐ, yòu yǒu xí qí nián hào zhě, shǎn xī yāo zéi wáng jīn gāng nú, yú hóng wǔ chū jù zhòng yú miǎn xiàn xī hēi shān děng chù, yǐ fó fǎ huò zhòng, hòu yòu yǔ miǎn xiàn shào fú děng zuò luàn, qí dǎng tián jiǔ chéng zhě, zì hào hàn míng huáng dì, gǎi yuán lóng fèng.
【再僭龙凤年号】元末韩林儿起,称小明王,改元龙凤,为史所载久矣。其时相去无几,又有袭其年号者,陕西妖贼王金刚奴,于洪武初聚众于沔县西黑山等处,以佛法惑众,后又与沔县邵福等作乱,其党田九成者,自号汉明皇帝,改元龙凤。
gāo fú xīng chēng mí lè fó, jīn gāng nú chēng sì tiān wáng. hòu cháng xīng hóu gěng bǐng wén tǎo píng zhī, wéi jīn gāng nú wèi huò, réng jù xī hēi shān, zhì yǒng lè qī nián, qián huán běn zhōu, shǐ wèi guān jūn suǒ qín, sòng jīng shī fú zhū. cǐ dào dāng kāi chuàng zhī chū, nǎi gǎn xiào jù lǒng xī, jī sān cháo sì shí yú nián ér shǐ zhèng fǎ, yì jù zéi yǐ.
高福兴称弥勒佛,金刚奴称四天王。后长兴侯耿炳文讨平之,惟金刚奴未获,仍聚西黑山,至永乐七年,潜还本州,始为官军所擒,送京师伏诛。此盗当开创之初,乃敢啸聚陇西,积三朝四十余年而始正法,亦剧贼矣。
sì jiàn luó píng guó hào táng yì zōng shí, zhè dōng zéi qiú fǔ, zì chēng tiān xià dū zhī bīng mǎ shǐ, gǎi yuán yuē luó píng. zhì zhāo zōng cháo dǒng chāng jù yuè zhōu, yòu chēng luó píng guó. gǎi yuán tiān cè. yuán shì zǔ zhì yuán èr shí nián, guǎng zhōu xīn huì xiàn zéi lín guì fāng, yòu wěi hào luó píng guó, gǎi yuán yuē yán kāng. gài yǐ sān chēng luó píng yǐ. zhì běn cháo yǒng lè shí qī nián, jiāo zhǐ dōng cháo zhōu ān lǎo xiàn yāo sēng fàn yù, yì jiàn hào luó píng guó, jì yuán yǒng níng, yǐ zéi wàn shàn wèi rù nèi jiǎn jiào zuǒ xiàng guó píng zhāng jūn guó zhòng shì, yǐ zéi wú zhōng wèi rù nèi háng qiǎn yòu shàng shū zhī jūn guó zhòng shì, yǐ táo chéng wéi chē qí dà jiàng jūn, lí xíng wéi sī kōng. zhū zéi xún wèi zǒng bīng guān fēng chéng hóu lǐ bīn děng suǒ qín, ér yù zhōng bù huò.
【四僭罗平国号】唐懿宗时,浙东贼裘甫,自称天下都知兵马使,改元曰罗平。至昭宗朝董昌据越州,又称罗平国。改元天册。元世祖至元二十年,广州新会县贼林桂方,又伪号罗平国,改元曰延康。盖已三称罗平矣。至本朝永乐十七年,交阯东潮州安老县妖僧范玉,亦僭号罗平国,纪元永宁,以贼万善为入内检校左相国平章军国重事,以贼吴忠为入内行遣右尚书知军国重事,以陶成为车骑大将军,黎行为司空。诸贼寻为总兵官丰城侯李彬等所擒,而玉终不获。
àn shì shí, zhèng zhāng yīng guó sān xià nán jiāo zhī hòu, tiān wēi zhèn dié, ér jiāo rén yóu fǎn fù ruò cǐ, zé cǐ fāng zhī jiǎo hěn kě zhī yǐ. xuān dé jiān qì zhī, wèi wèi fēi cè. hòu bào fàn yù jiù qín, yì wěi.
按是时,正张英国三下南交之后,天威震叠,而交人犹反覆若此,则此方之狡狠可知矣。宣德间弃之,未为非策。后报范玉就擒,亦伪。
yāo fù rén yǒng lè shí bā nián, shān dōng yú tái xiàn yāo fù táng sài ér, běn xiàn mín lín sān qī, shǎo sòng fó jīng, zì hào fó mǔ, guǐ yán néng zhī qián hòu chéng bài shì, yòu néng jiǎn zhǐ wéi rén mǎ xiāng dòu. wǎng lái yì dōu zhū chéng ān qiū jǔ zhōu jí mò shòu guāng zhū zhōu xiàn, yōng zhòng xiān jù yì dōu. zhǐ huī gāo fèng děng tǎo zhī, jù xiàn mò. shàng mìng shǐ chí yì zhāo fǔ zhī, bù bào, nǎi qiǎn zǒng bīng ān yuǎn hóu liǔ shēng děng tǎo zhī, zéi zhòng bài qù. yú dǎng jiàn fú zhì jīng shī, ér zéi shǒu bù dé. shàng yǐ sài ér jiǔ jī dà xíng, lǜ xuē fà wèi ní, huò dùn nǚ dào shì zhōng, mìng běi jīng shān dōng jìng nèi ní jí nǚ dào shì xī dǎi zhì jīng shī miàn xùn, jì yòu mìng zài wài yǒu sī, fán jūn mín fù nǚ chū jiā wèi ní jí dào gū zhě, xī sòng zhī jīng shī, ér sài ér zhōng bù huò.
【妖妇人】永乐十八年,山东鱼台县妖妇唐赛儿,本县民林三妻,少诵佛经,自号佛母,诡言能知前后成败事,又能剪纸为人马相斗。往来益都、诸城、安邱、莒州、即墨、寿光诸州县,拥众先据益都。指挥高凤等讨之,俱陷殁。上命使驰驿招抚之,不报,乃遣总兵安远侯柳升等讨之,贼众败去。余党渐俘至京师,而贼首不得。上以赛儿久稽大刑,虑削发为尼,或遁女道士中,命北京山东境内尼及女道士悉逮至京师面讯,既又命在外有司,凡军民妇女出家为尼及道姑者,悉送之京师,而赛儿终不获。
yī yún, sài ér zhì gù fū lín sān mù suǒ, fā tǔ dé yī shí xiá, zhōng yǒu bīng shū bǎo jiàn, sài ér mì zhī, yīn yǐ pàn. hòu zhōng yì qù, gài shén rén suǒ yòu zhù yún.
一云,赛儿至故夫林三墓所,发土得一石匣,中有兵书宝剑,赛儿秘之,因以叛。后终逸去,盖神人所祐助云。
lǐ bái zhōu lǐ bái zhōu shì shí jiāng xī rén, chū dēng dì, yǔ luó yì zhèng lún lǐ bīn zhī dōng yáng lín jiàn sù jùn yáng suì ān yī qīng lǐ xiàn jí mèng yáng xiāng shàn, qí cái míng yì xiāng liè. yáng lì zhōng wài, guān zhì yòu dōu yù shǐ.
【李白洲】李白洲(士实)江西人,初登第,与罗懿正(伦)、李宾之(东阳)、林见素(俊)、杨邃庵(一清)、李献吉(梦阳)相善,其才名亦相埒。扬历中外,官至右都御史。
nián qī shí èr zhì shì, yǔ yī zi guān, cì chí yì guī. qiě mìng yǒu sī gěi fū lǐn, ēn lǐ shén bèi. jū jiā shí xǔ nián, wèi níng shù rén chén háo suǒ jié, suì cóng zhī fǎn, shí nián qiě bā shí yú. bèi huò wèi àn chá shǐ wǔ wén dìng suǒ tà, chuàng shén, sǐ yù zhōng. zhào cuò qí shī, qī qiè jù méi guān. shǐ qí zǎo sǐ shù zài, zé míng liè qí shuò, qiě gèng dāo shì zhōng zhī diǎn yǐ. cǐ hé yì qiáo lín zhī cóng zhū cǐ. xià guì liú zhěng zhī jiàng yuán? suǒ wèi míng dé bù chāng, suì yǒu qī yí zhī shòu yě.
年七十二致仕,予一子官,赐驰驿归。且命有司给夫廪,恩礼甚备。居家十许年,为宁庶人宸濠所劫,遂从之反,时年且八十余。被获为按察使伍文定所挞,创甚,死狱中。诏锉其尸,妻妾俱没官。使其早死数载,则名列耆硕,且更叨饰终之典矣。此何异乔琳之从朱泚。夏贵、刘整之降元?所谓名德不昌,遂有期颐之寿也。
lǐ bái zhōu yù wèi mù dào, tuō lǐ xiàn jí wéi shēng zhì, jìng bù jí zàng qí zhōng. dāng shí xiàn jí wèi nì háo yáng chūn shū yuàn jì, jǐ lí dà lù. shǐ qí shí gèng jǔ bái zhōu zhì wén yǐ jié zhě, xiàn jí bì bù miǎn yǐ.
李白洲预为墓道,托李献吉为生志,竟不及葬其中。当时献吉为逆濠《阳春书院记》,几罹大僇。使其时更举白洲志文以讦者,献吉必不免矣。
chén háo zhī pàn, yǐ shì shí wèi tài shī, liú yǎng zhèng wèi jūn shī, gài qiè qǔ tài zǔ shí, shàn zhǎng jī èr gōng tóng xìng yě. rán hán guó yǐ xián cì sǐ, qīng tián wèi hú wéi yōng suǒ dú, zài dāng shí yǐ xiōng zhōng yǐ.
宸濠之叛,以士实为太师,刘养正为军师,盖窃取太祖时,善长、基二公同姓也。然韩国以嫌赐死,青田为胡惟庸所毒,在当时已凶终矣。
mǎ zǔ shī wú jùn xī běi shù shí lǐ, jù luò míng wū zhèn zhě, jiā hú sū sān fǔ jiāo hù zhī dì, zuì wéi jiān guǐ yuān sǒu. jiā jìng dīng sì, yǒu yāo rén mǎ zǔ shī, yù jū shěn sōng jiā, yǐ huàn shù huò zhòng, yǒu máo quán jì zhōng děng wéi zhī yǔ yì, gèng xiāng kuáng shì, yòu xié yú mín, yuē yǐ shì qiū jiǔ yuè zhī jiǎ zǐ rì qǐ bīng, qǔ wú jiā xīng fǔ. huì yǒu mì gào qí jiān zhě, guān sī yǐ bīng bǔ zhī, qí dǎng yǒu bèi qín zhě, yǒu shòu shǒu zhě, wéi mǎ yāo shù qīng bái èr qí, zòng huǒ sì lüě. guān bīng zhuī jí yú nán xún shuāng lín jiān, zhòng jiē jiān, dú mǎ zǔ shī yì qù. shí jiā hé bīng bèi wèi cāng zhōu liú dào, yǒu wēi wàng, yǐ jù wō zhe shēng jī, yì biàn zōng jī zhī, bù néng dé. cǐ děng jù zéi, jǐ yǔ yǒng lè zhōng yāo fù táng sài ér bó zhòng.
【马祖师】吾郡西北数十里,聚落名乌镇者,嘉、湖、苏三府交互之地,最为奸宄渊薮。嘉靖丁巳,有妖人马祖师,寓居沈松家,以幻术惑众,有毛荃计中等为之羽翼,更相诳饰,诱胁愚民,约以是秋九月之甲子日起兵,取吾嘉兴府。会有密告其奸者,官司以兵捕之,其党有被擒者,有授首者,惟马妖树青白二旗,纵火肆掠。官兵追及于南浔双林间,众皆歼,独马祖师逸去。时嘉禾兵备为沧洲刘焘,有威望,以拒倭著声绩,亦遍踪迹之,不能得。此等剧贼,几与永乐中妖妇唐赛儿伯仲。
ruò sòng lǐ shùn dùn qù sān shí yú nián, zhōng bèi huò shòu zhū, zhēn bù zú shù yǐ.
若宋李顺遁去三十余年,终被获受诛,真不足数矣。
wū zhèn suī yī qū, shì huàn jí fù rén shén huǒ, jīn shàng chū, xiāng shēn jiàn yì qǐng yú cháo, shè yī fǔ tóng zhī, zhuān zhì qí dì, qīn gěi guān fáng, dé jìng zì fā bīng shěng zhí bǔ jī dào zéi.
乌镇虽一区,仕宦及富人甚夥,今上初,乡绅建议请于朝,设一府同知,专治其地,钦给关防,得竟自发兵省直捕缉盗贼。
ér jiān zhōng bù zhǐ, tú gōng lì zú rǎo hài liáng shàn, háo wú bì yú dì fāng yě, jīn shì quán rì tì, tóng zhī dàn zuò fǔ bù fù zhì qí dì, yǔ wú guān tóng, yòu táng xī zhèn yì tiān shè yī tòng pàn dū bǔ, zǒng zhī zhuì yuán yě. tóng zhī liè xián hú zhōu fǔ, tōng pàn háng zhōu fǔ.
而奸终不止,徒供隶卒扰害良善,毫无裨于地方也,今事权日替,同知但坐府不复至其地,与无官同,又塘西镇亦添设一通判督捕,总之赘员也。同知列衔湖州府,通判杭州府。
zhèng dé jiān, sì chuān zéi shǒu liú liè. běn míng lè, méi zhōu rén, mào wèi jǔ rén, nì bǎo níng shān zhōng. xún yòu tā táo, huò chuán yóu yún nán rù wài fān. shí chuān dōng zéi lán wǔ liào má zi děng, jiàn chēng wáng hào, chuān shǎn zhōng duō qiè míng liú liè zhě, yīn mù néng qín liè zhě, shǎng yín èr qiān liǎng, zhì yuán xíng yǐ gòu zhī, ér zhēn liú liè jìng bù zhī suǒ zài. shí zǒng zhì wèi bīng bù shàng shū hóng zhōng, xún fǔ sì chuān zé yòu fù dōu yù shǐ lín jùn yún.
正德间,四川贼首刘烈。本名乐,眉州人,冒为举人,匿保宁山中。寻又他逃,或传由云南入外番。时川东贼蓝五、廖麻子等,僭称王号,川陕中多窃名刘烈者,因募能擒烈者,赏银二千两,至圆形以购之,而真刘烈竟不知所在。时总制为兵部尚书洪锺,巡抚四川则右副都御史林俊云。
wǔ dìng fǔ chū pàn jiā jìng liù nián dōng, yún nán tǔ shě ān quán zuò luàn, qīn lüè xún diān fǔ sōng míng děng xiàn, jù xiàn zhī. qī nián sān yuè, wǔ dìng fǔ tǔ shě fèng cháo wén fǎn, shā tóng zhī yǐ xià guān lì. jié duó fǔ zhōu yìn xìn, jǔ bīng yǔ ān quán hé gōng, wéi yún nán shěng chéng.
【武定府初叛】嘉靖六年冬,云南土舍安铨作乱,侵略寻甸府嵩明等县,俱陷之。七年三月,武定府土舍凤朝文反,杀同知以下官吏。劫夺府州印信,举兵与安铨合攻,围云南省城。
shì shí ān quán fāng chì, cháo wén yòu qǐ, quán diān zhèn dòng. huì yì jǔ cái wàng dà chén dū bīng tǎo zhī, zhào yǐ wǔ wén dìng wèi bīng bù shàng shū, dū sì shěng tǔ hàn guān bīng. hù bù zuǒ shì láng liáng cái jiān xiàn zhí, chí jīn sān shí wàn bèi xiǎng yǐ xíng. èr chén jiē yī shí xuǎn yě. zhèn chén qián gōng mù shào xūn, chū qiǎn wǔ chén wǎng fǔ bù cóng, fǎn jiàn shā, suì jìn bīng, èr zéi qiú bài, táo guī xún diān wǔ dìng èr fǔ. chū cháo wén kuáng qí bù nèi, wèi tǔ zhī fǔ fèng zhào mǔ zǐ, yǐ shòu tiān cháo zhū lù, qiě jiāng jǐn shā wǔ dìng yí mín, rén jù xìn zhī. wèi jǐ fèng zhào tóng qí mǔ zì xǐng chéng guī wǔ dìng, yí mín zhèn hài shī cuò. jù fèng xīn zhào jiàng fù. cháo wén jì qióng, jué pǔ dù hé dùn zǒu. guān bīng zhuī bài zhī, nǎi lǜ qīn xìn shù rén, qǔ dào zhān yì zhōu, yù zǒu dōng chuān, zhì tāng láng qìng, bèi dà bīng zhuī jí, suì qí shī. ān quán wèi zhī qí sǐ, wáng rù dōng chuān, jiū hé máng bù, wèi tǔ shě lù xìn suǒ zhí, diān zhōng suì píng. shì yì yě, shǐ yú cháo wén zhù nì, bī zhú qí zhǔ fèng zhào, zhì wéi kùn huì chéng, yǔ jīn shàng dīng wèi nián, ā kè suǒ yìn zhī biàn wú yì. xiāng qù fán bā shí nián, zhōng fù qí zōng sì. gài qí tiān xìng hǎo luàn, fēi yī rì yǐ. dàn wǔ sī mǎ dà bīng wèi zhì, ér luàn yǐ píng, zé qián gōng zhī cái, yì fēi jìn rì mù ruì kě jí.
是时安铨方炽,朝文又起,全滇震动。会议举才望大臣督兵讨之,诏以伍文定为兵部尚书,督四省土汉官兵。户部左侍郎梁材兼宪职,持金三十万备饷以行。二臣皆一时选也。镇臣黔公沐绍勋,初遣武臣往抚不从,反见杀,遂进兵,二贼酋败,逃归寻甸、武定二府。初朝文诳其部内,谓土知府凤诏母子,已受天朝诛戮,且将尽杀武定夷民,人俱信之。未几凤诏同其母自省城归武定,夷民震骇失措。俱奉新诏降附。朝文计穷,绝普渡河遁走。官兵追败之,乃率亲信数人,取道沾益州,欲走东川,至汤郎箐,被大兵追及,碎其尸。安铨未知其死,亡入东川,纠合芒部,为土舍禄信所执,滇中遂平。是役也,始于朝文助逆,逼逐其主凤诏,至围困会城,与今上丁未年,阿克索印之变无异。相去凡八十年,终覆其宗祀。盖其天性好乱,非一日矣。但伍司马大兵未至,而乱已平,则黔公之才,亦非近日沐睿可及。
wǔ dìng fǔ gǎi liú yún nán wǔ dìng jūn mín fǔ, zài táng wèi yáo zhōu, dì míng luó suō fǔ, yuán wèi wǔ dìng lù. běn cháo hóng wǔ shí liù nián, qiú zhǎng dì fǎ shū yī míng nòng jī, qī shāng shèng zhě, chàng yì guī fù, tài zǔ jiā zhī, mìng wèi tǔ zhī fǔ. zhì zhèng dé jiān, qí sūn míng ā yīng zhě, shǐ gǎi xìng fèng, chuán zhì tǔ zhī fǔ fèng zhào, sǐ wú sì, qí mǔ qú shì dài xí. jì jiǔ ér lǎo, nǎi jǔ zhào qī fèng suǒ lín zì dài, yǐ ér huǐ zhī. suǒ lín sì shì, pō shī shì gū lǐ, qú shì huì nù, shōu yì xìng ér míng jì zǔ, wèi fèng shì hòu, yù lì zhī ér fèi suǒ lín. jì bù kè, nǎi jù shū chēng wéi suǒ lín suǒ qiú, lìng jì zǔ yì quē shàng zhī.
【武定府改流】云南武定军民府,在唐为姚州,地名罗娑府,元为武定路。本朝洪武十六年,酋长地法叔(一名弄积),妻商胜者,倡义归附,太祖嘉之,命为土知府。至正德间,其孙名阿英者,始改姓凤,传至土知府凤诏,死无嗣,其母瞿氏代袭。既久而老,乃举诏妻凤索林自代,已而悔之。索林嗣事,颇失事姑礼,瞿氏恚怒,收异姓儿名继祖,为凤氏后,欲立之而废索林。既不克,乃具疏称为索林所囚,令继祖诣阙上之。
jì zǔ guī, jí wěi chēng chēng zì jù míng shǐ liè zhuàn èr èr bǔ, shòu cháo mìng xí zhí, bī duó fǔ yìn. suǒ lín qiè yìn bēn shěng chéng, fǔ àn kǒng shēng biàn, yù suǒ lín guī shì shì, réng tīng jì zǔ yǔ qú shì jū. yóu shì gū xí yù xiāng cāi. yǒu tǔ zǒng guǎn zhèng hóng, gù xún diān tǔ shě yě, suǒ lín yǐ wéi zi, yòng qí jì yù zhū jì zǔ. móu xiè, jì zǔ dà fā bīng wéi fǔ, qiě gōng lüè hé qū lù quàn děng zhōu xiàn, suǒ lín fù qiè yìn bēn shěng chéng, yǔ zhèng hóng tóng chǔ, yú shì jì zǔ yì sì. cháo yì jí tǔ hàn bīng tǎo zhī, shā qí dì jì yīng, zhòng kuì, ér jì zǔ dùn qù.
继祖归,即伪称称字据明史列传二○二补,受朝命袭职,逼夺府印。索林挈印奔省城,抚按恐生变,谕索林归视事,仍听继祖与瞿氏居。由是姑媳愈相猜。有土总管郑宏,故寻甸土舍也,索林以为子,用其计欲诛继祖。谋泄,继祖大发兵围府,且攻掠和曲禄劝等州县,索林复挈印奔省城,与郑宏同处,于是继祖益肆。朝议集土汉兵讨之,杀其弟继英,众溃,而继祖遁去。
ér wǔ dìng mín jié yú jī wēi bù néng ān, suǒ lín bù gǎn fù jū fǔ ér tā xǐ. jì zǔ fù rù wǔ dìng, yuàn xiàn yín qiān wǔ bǎi liǎng, fēn sì zhuāng zì shàn, yǒng fèng yuē shù. zhèn xún guān yǐ wén, shì zōng xǔ zhī, réng yì lì xīn chéng, yǐ jū liú guān, lìng zhèng hóng guī fǔ fù yè. jì zǔ wén ér dà nù, zhí hóng shā zhī, yǐ bīng gōng xīn chéng. tǔ guān bǎi hù lǐ áo děng bài sǐ, qiān shì zhāng zé dū bīng chí jiù, yì bèi shā, wáng shī shì zú wú suàn. yú shì zhū dào jí yí bīng fù jiǎo zhě jù jí, tǔ guān lù shào xiān nǚ tǔ guān ān sù yí děng, yǔ zhàn dà pò zhī, xiān yǐ jié wén. huì nǚ tǔ guān fèng shì xiān bān shī dǐ jiā, jí wéi chóu cì shā, gài jì zǔ wèi zhī yě, mù zōng mìng yǔ guān liàn yín sān shí liǎng. chuān guì èr shěng, yì dà huì bīng wéi zhī, jì zǔ qì xīn chéng, xié fèng suǒ lín dùn rù sì chuān huì lǐ zhōu, yī dōng chuān fù jiā ā kē děng. jì èr shěng guān jūn yǔ hàn tǔ bīng jǐn huì, jì zǔ qióng cù, zéi shuài zhě xiān nǎi zhǎn jì zǔ yǐ jiàng. qí dǎng yáo ān fǔ tóng zhī gāo qīn děng, yì wèi yáo zhōu tǔ guān gāo jì xiān qín yǐ xiàn. mù zōng mìng dài qīn sǐ, jiàng xí yáo ān fǔ tǔ jīng lì, wǔ dìng fǔ suì gǎi shè liú guān zhī fǔ yún. àn sòng chún xī jiān, duàn zhì xìng yǒu guó shí, yǐ ā lì wèi luó wǔ bù zhǎng, qí yì sūn fǎ wǎ jìn shèng, bìng yǒu lín bù, zì yuán qì jīn, fán jù qí dì zhě sì bǎi yú nián, zhì shì ér shī zhī. qí huò qǐ yú qú shì xiǎo fèn, móu lì jiǎ zǐ, zhì xún gān gē, yǐ zhì fù wáng. chū, shāng shèng yǐ tǔ fù xiào shùn, tài zǔ zhì cì chì jiǎng yù, qí gào yuē:" zhì wéi róu shū, zhì shàng jiān zhēn. wàn lǐ lái guī, chéng kě jiā shàng. kě tè shòu zhōng shùn dài fū wǔ dìng jūn mín fǔ zhī fǔ."
而武定民劫于积威不能安,索林不敢复居府而他徙。继祖复入武定,愿献银千五百两,分四庄自赡,永奉约束。镇巡官以闻,世宗许之,仍议立新城,以居流官,令郑宏归府复业。继祖闻而大怒,执宏杀之,以兵攻新城。土官百户李鳌等败死,佥事张泽督兵驰救,亦被杀,亡失士卒无算。于是诸道及夷兵赴剿者俱集,土官禄绍先、女土官安素仪等,与战大破之,先以捷闻。会女土官凤氏先班师抵家,即为仇刺杀,盖继祖为之也,穆宗命与棺殓银三十两。川、贵二省,益大会兵围之,继祖弃新城,携凤索林遁入四川会里州,依东川妇家阿科等。既二省官军与汉土兵尽会,继祖穷蹙,贼帅者先乃斩继祖以降。其党姚安府同知高钦等,亦为姚州土官高继先擒以献。穆宗命贷钦死,降袭姚安府土经历,武定府遂改设流官知府云。按宋淳熙间,段智兴有国时,以阿历为罗武部长,其裔孙法瓦浸盛,并有邻部,自元迄今,凡踞其地者四百余年,至是而失之。其祸起于瞿氏小忿,谋立假子,致寻干戈,以致覆亡。初,商胜以土妇效顺,太祖至赐敕奖谕,其诰曰:“质维柔淑,志尚坚贞。万里来归,诚可嘉尚。可特授中顺大夫、武定军民府知府。“
bìng cì cháo fú zhī jīn yī shā mào jīn dài. zhì qú shì yì yǐ tǔ fù jī huò, jiā guó xīng wáng, xì yī nǚ zǐ, kě wèi yǒng jiàn yǐ! zhèng tǒng èr nián, yún nán wǔ dìng fǔ, yòu yǒu nǚ tǔ guān zhī fǔ shāng zhì.
并赐朝服、织金衣、纱帽金带。至瞿氏亦以土妇基祸,家国兴亡,系一女子,可为永鉴矣!正统二年,云南武定府,又有女土官知府商智。
wǔ dìng sān pàn fèng jì zǔ jì miè, fèng suǒ lín zhě yì xuē jí ān zhì yún nán shěng chéng yǐ. cháo tíng shàng bù yù jué fèng shì zhī hòu, shòu fèng shì zōng rén sī yáo wèi tǔ jīng lì, gěi yǐ zhuāng tián bǎi yú chǔ. sī yáo jí suǒ lín zhī shǔ yě, qí fù fèng lì zhě, shàng yǐ bù dé zhī fǔ yuàn wàng, yīn jié sì chuān qī zhōu, jí shuǐ xī xuān wèi ān guó hēng móu zuò luàn. zhī fǔ liú zōng yín fǔ yù zhī bù tīng, suì jù zhòng zì chēng zhī fǔ, yè xí fǔ chéng. chéng zhōng xiān yǒu bèi, bù néng rù. zōng yín yè chū bīng zhuó qí yíng, zéi kuì, zhuī zhì mà cì shān, qín lì yǐ wén. shí lóng qìng sān nián yě. shàng mìng zhū lì, yǐ guó hēng móu pàn wèi fā, gū yòu zhī.
【武定三叛】凤继祖既灭,凤索林者亦削籍安置云南省城矣。朝廷尚不欲绝凤氏之后,授凤氏宗人思尧为土经历,给以庄田百余处。思尧即索林支属也,其父凤历者,尚以不得知府怨望,阴结四川七州,及水西宣慰安国亨谋作乱。知府刘宗寅抚谕之不听,遂聚众自称知府,夜袭府城。城中先有备,不能入。宗寅夜出兵斫其营,贼溃,追至骂刺山,擒历以闻。时隆庆三年也。上命诛历,以国亨谋叛未发,姑宥之。
wǔ dìng sì pàn fèng lì jì zhū, qí yú niè zǒu jīn shā jiāng wài, xīn wèi cháng wàng wǔ dìng yě. cí fú zhě sì shí zài, zhì jīn shàng sān shí wǔ nián, wǔ dìng tǔ qiú ā kè, jí fèng kè, yǐ sì chuān dōng chuān tǔ zhī fǔ lù shì wèi xué, shǐ jiàn qiáng shèng. chéng xún fǔ dōu yù shǐ chén yù tái yòng bīn zhī póu kè, yí hàn jù bù kān zhī, yòng qí móu zhǔ zhèng jǔ cè, suì chēng bīng gōng wǔ dìng, xiàn fǔ chéng, qí xiāng shēn qì yáo sī děng fù zhī, jìn wéi yún nán shěng chéng, suǒ fǔ yìn. shí shǒu bèi kōng xū, chéng chuí xiàn, yòng bīn nǎi yǔ zhèn shǒu zǒng bīng mù ruì, jí èr sī dà lì zuǒ bù zhèng xuē mèng léi děng móu zhī, jìng yǐ yìn bì ā kè, shǐ huān yuè cí qù. kè běn yí nú zhī xià liè zhě, jì dé yìn, zì wèi zhēn wèi zhī fǔ, qiě tú tà dì, suì bìng gōng xià fǔ shǔ yuán móu lù quàn děng zhōu xiàn, bìng qǔ yún nán fǔ shǔ zhī sōng míng zhōu luó cì fù mín lù fēng děng xiàn, lù fēng zhī xiàn sū mèng yáng sǐ yān. yòng bīn nǎi dà fā bīng jìn zhēng, shēng qín ā kè, jǐn fù suǒ shī zhōu xiàn, shàng gōng yú cháo. yán lù shǐ chāng yán gōng yòng bīn shī chéng qì yìn zhī zuì, dǎi xì rù dōu lùn zhǎn, yǐ zhì zhī fǔ chén diǎn tuī guān bái míng yù lù quàn zhī zhōu huáng bǎng, jù cóng jí diǎn. hòu chén yǔ sǐ yù zhōng. wǔ dìng fán sì pàn, jiē yí miè, gù yí xìng shǐ rán, rán chén fǔ diān shí liù nián, shí shǎo shàn zhuàng. qì yìn shī dì, gù kě zuì xuán fù dì fú nì, yì zú shāo shú yī èr. chén zhī zǐ dòu zhāo zhě, yǐ fù jūn gōng yīn jǐn yī shì qiān hù, wèi běi zhèn fǔ lǐ xíng. qí fù dǎi rù zhào yù, shàng ā diàn chū rù, shì shì rú gù, rén xián yǐ wéi hài. ā kè zhī zǔ, gǎi xìng fèng shì jiǔ yǐ, kè chēng bīng rì, hū zì gǎi xìng míng, yuē niǎo téng xiāo, rén xián guài zhī, qiě yì zhī yuē:" niǎo hé wù ér néng téng xiāo yé? shì qiě lì bài." yǐ ér guǒ rán.
【武定四叛】凤历既诛,其余孽走金沙江外,心未尝忘武定也。雌伏者四十载,至今上三十五年,武定土酋阿克,即凤克,倚四川东川土知府禄氏为穴,始渐强盛。乘巡抚都御史陈毓台(用宾)之掊克,夷汉俱不堪之,用其谋主郑举策,遂称兵攻武定,陷府城,其乡绅契尧司等附之,进围云南省城,索府印。时守备空虚,城垂陷,用宾乃与镇守总兵沐睿,及二司大吏、左布政薛梦雷等谋之,竟以印畀阿克,始欢跃辞去。克本夷奴之下劣者,既得印,自谓真为知府,且图拓地,遂并攻下府属元谋禄劝等州县,并取云南府属之嵩明州、罗次、富民、禄丰等县,禄丰知县苏梦杨死焉。用宾乃大发兵进征,生擒阿克,尽复所失州县,上功于朝。言路始昌言攻用宾失城弃印之罪,逮系入都论斩,以至知府陈典、推官白明遇、禄劝知州黄榜,俱从极典。后陈瘐死狱中。武定凡四叛,皆夷灭,固夷性使然,然陈抚滇十六年,实少善状。弃印失地,固可罪;旋复地俘逆,亦足稍赎一二。陈之子斗昭者,以父军功荫锦衣世千户,为北镇抚理刑。其父逮入诏狱,尚呵殿出入,视事如故,人咸以为骇。阿克之祖,改姓凤氏久矣,克称兵日,忽自改姓名,曰鸟腾霄,人咸怪之,且臆之曰:“鸟何物而能腾霄耶?是且立败。“已而果然。
yāo rén wáng zǐ lóng zài jiàn xiàng lái bái lián wú wéi zhī jiào shèng xíng, rú sòng rén suǒ wèi chī cài shì mó zhě, nán běi bìng qǐ, gài bù shèng shū. wéi shāo shè shí shì, zhǎn zhuǎn màn yán zhě, gū jì qí lüè. jǐ chǒu nián, guǎng dōng shǐ xīng xiàn rén lǐ yuán lǎng zhě, xí xiān tiān yǎn qín, zì yún néng jiǎn zhǐ wéi rén mǎ, fēi jiàn zhǎn rén tóu, yǒu qǐ sǐ huí shēng zhī shù. yīn jié wēng yuán rén wáng zǐ lóng, chēng huáng cháo hòu yì, zǔ yí jīn shí èr jiào, yù yú rén jūn yòng, yīn yǐ jù zhòng, tuō yún mí lè xià shēng, zhì lóng nán xiàn yì yǒu cóng zhī zhě. yīn sì fén lüè, gōng nán xióng fǔ bù xià, qián fǔ qín yào xí bīng tǎo bǔ, qín zhǎn yú zhèn, shì yǐ jié yǐ. zhì cì nián gēng yín, ér liǎng guǎng dū chén liú jì wén, yīn huì zhōu yì rén wáng zǐ lóng, néng diǎn huà qí fāng, suǒ zhī bù dé, guǐ chēng cǐ zhēn wáng zǐ lóng. táo yì wèi huò, yù yǐ pàn chén fǎ zhū zhī. wèi zhī fǔ sūn guāng qǐ suǒ chí, nǎi qián bì zhī yù. sūn qì guān qù, liú shì zhāng wén, wèi jǐ shì wáng dé wán lùn hé bà guī. guāng qǐ cóng fèi jí zài qǐ, shì shǐ dé bái. nǎi zhī yāo wàng gù dāng zhū miè, jí jiǔ zhuàn zhēn dān, yì tú zú shā shēn. dàn liǎng rén tóng xìng míng, tóng zài yī fāng, yī shí bìng lí fēi mìng, zhēn tiān rǎng jiān guài shì. liú jì nòng jiǎ chéng zhēn, shī guān guī jiā, xún yì yù sǐ. dà dǐ shāo liàn yī shuō, gāo míng shì rén nì zhī yóu shēn. wǎng rì wáng tán yáng cí shì, yǐ bù xìn huáng bái. nán nǚ wèi dì yī jiè, zhēn liáo kuáng gé lùn. céng jiàn yī èr shào nián, gōng qīn lú huǒ, bèi yào wù zhī dú xūn fù yāo mò, ān dé jiàn sǐ shuǐ yín fēn háo yě? rú wáng zǐ lóng yù zhēn xiān, shòu xiān shù, bù xìng hèng sǐ zhě, wàn zhōng wú yī.
【妖人王子龙(再见)】向来白莲无为之教盛行,如宋人所谓吃菜事魔者,南北并起,盖不胜书。惟稍涉时事,展转蔓延者,姑记其略。己丑年,广东始兴县人李圆朗者,习先天演禽,自云能剪纸为人马,飞剑斩人头,有起死回生之术。因结翁源人王子龙,称黄巢后裔,祖遗金十二窖,欲与人均用,因以聚众,托云弥勒下生,至龙南县亦有从之者。因肆焚掠,攻南雄府不下,虔抚秦耀檄兵讨捕,擒斩于阵,事已结矣。至次年庚寅,而两广督臣刘继文,因惠州异人王子龙,能点化奇方,索之不得,诡称此真王子龙。逃逸未获,欲以叛臣法诛之。为知府孙光启所持,乃潜毙之狱。孙弃官去,刘事彰闻,为给事王德完论劾罢归。光启从废籍再起,事始得白。乃知妖妄固当诛灭,即九转真丹,亦徒足杀身。但两人同姓名,同在一方,一时并罹非命,真天壤间怪事。刘既弄假成真,失官归家,寻亦郁死。大抵烧炼一说,高明士人溺之尤深。往日王昙阳辞世,以不信黄白。男女为第一戒,真疗狂格论。曾见一二少年,躬亲炉火,被药物之毒熏腹夭殁,安得见死水银分毫也?如王子龙遇真仙,授仙术,不幸横死者,万中无一。
yāo rén zhào gǔ yuán gēng zǐ zhī dōng, jiāng nán chuán wén huái pèi jiān dà dào qǐ, qiě rú chì méi huáng jīn, dàn xī rǎo yǔ nèi. jì ér cì dì jiù qín, zé dāng shì zhāng huáng tài guò ěr. shí yǒu zhào gǔ yuán zhě, běn míng yī píng, zhè zhī shān yīn rén, guàn xí yāo wàng. yǒu lí shuǐ xiàn yāo fù rén wáng shì, yì jiǎ fó hào huò rén, chuán pài sūn zhī yǔ yì wū xiàn lì rén chén tiān chǒng tóng zhì yín péng chuán xiāng, zhè dōng yí lù yú mín, jiē wèi suǒ kuáng yòu. huì wáng shì fū sǐ, yī píng gòu qǔ wèi pèi, zào wèi zhǐ nán jīng děng yāo shū, lìng tiān chǒng děng zhū dǎng, tóu sàn gè shěng huì, yǐ jí liǎng jīng. qí shì jiàn zhāng, jù huò jí, nǎi zǒu háng zhōu, fù jù zhòng chěng yāo. wèi jí dào zhě suǒ shuí hé, zhé jù bǔ shā rén, cuàn zǒu xú zhōu, gǎi jīn míng. shí shuì jiān chén zēng héng yú péng chéng, zhū wú lài wèi jí, pō cóng gǔ yuán xí qí jiào. fǔ yuàn lǐ xiū wú zhēn dé, mì qiǎn jiàn zú sōu bǔ, jǐn huò qí tú dǎng. lǐ yù zhāng dà qí gōng, shàng jié yú cháo, yún:" gǔ yuán zào fǎn, kuī sì shén qì." nǎi yòu gǎi qí míng yuē zhào gǎn zhū, yì qiě jiāng tú gé mìng. ér xú zhōu bīng bèi guō guāng fù yòu fù huì qí shuō, yì chǐ yán lì qín dà nì, cháo yě zhī fú. shí sì míng dāng guó, tián rèn qiū bǐng shū, jiē wèi shì xiǎo, bù zú dāng fēng bài zhòng diǎn. qiě gǔ yuán huò shǒu yì qù wèi huò, suì chí qí shǎng. wèi jǐ gǔ yuán fù wáng mìng sān fǔ, zhì bǎo dǐ xiàn bèi huò, xiè sòng dū xià. xùn yàn jù zhuàng, fǎ sī huì yàn, yòng yāo yán lǜ gǔ yuán wáng shì chén tiān chǒng sān rén xiāo shì, yú huò lùn zhǎn qiǎn shù yǒu chà. shì yì yě, gǔ yuán zhèng yǔ yáng yìng lóng jù shòu shǒu, lǐ zhōng chéng zì fù zài ān zōng shè, gōng chū bō zhōu shàng, ér wèi miào táng suǒ pái, yàng yàng jiàn cí sè. cì nián xīn chǒu wài jì, guō guāng fù zuò fú zào jiàng jí, yǐ huò gǔ yuán gōng dé fù yuán zhí, dú bù jí zhōng chéng. zì shì zhōng chéng yì bù píng, yǔ cháo duān rú shuǐ huǒ. yòu liù nián ér liú tiān xù shì qǐ, yī shí chí lùn zhě, suì lì yì cuò yì zhī. shí zhōng chéng fāng nǐ rù xiàng zhū cān shū gōng sūn sī mǎ, shí dài zhōng chéng xiè fèn yě. bù zhī gǔ yuán zuì zhuàng zhǐ cǐ, wú kě jiā, ér lǐ zhōng chéng jí lì miáo xiě, wèi gǔ yuán wèi sòng cháo miáo yì, shēng yǒu yì zī, tí shī jiàn zhì, wěi tiē zǒng bīng shí wàn, yuē yǐ èr yuè èr rì bā lù qí qǐ, xiān qǔ huái yáng, cì qǔ xú zhōu, cì qǔ jīn líng yàn dōu. jīng bīng shí wàn, jiā zá liáng chuán bāng nèi, qí fǎn zhuàng shén zhēn. zǒng jiē fēng yǐng zhī cí, háo wú zhèng zuǒ. bǐ jìn jī huò gǔ yuán, zé shì zài xíng cáo, qíng zhuàng bì xiàn, yǒu shí zhě yì xiào lǐ shuō zhī dàn, ér lǐ yì zé shé tuì yǐ. ruò tiān xù zhī jiàn dì hào, shàn bài guān, qiě móu zhèn jīng líng qǐn, qiāng hài gōng qīng, nì móu xiǎn zhù, cǐ qǐ kě tóng rì yǔ zāi? cāo bái jiǎn zhě, yǐ yì zhōng suǒ ài xī píng yì gōng zuì, ér shì biàn zhī dà xiǎo, xíng shǎng zhī qīng zhòng, gài zhì bù lùn yǐ!
【妖人赵古元】庚子之冬,江南传闻淮沛间大盗起,且如赤眉黄巾,旦夕扰宇内。既而次第就擒,则当事张皇太过耳。时有赵古元者,本名一平,浙之山阴人,惯习妖妄。有丽水县妖妇人王氏,亦假佛号惑人,传派孙枝与义乌县吏人陈天宠同志淫朋传香,浙东一路愚民,皆为所诳诱。会王氏夫死,一平构娶为配,造为《指南经》等妖书,令天宠等诸党,投散各省会,以及两京。其事渐彰,惧祸及,乃走杭州,复聚众逞妖。为诘盗者所谁何,辄拒捕杀人,窜走徐州,改今名。时税监陈增横于彭城,诸无赖猬集,颇从古元习其教。抚院李修吾侦得,密遣健卒搜捕,尽获其徒党。李欲张大其功,上捷于朝,云:“古元造反,窥伺神器。“乃又改其名曰赵赶朱,意且将图革命。而徐州兵备郭光复又附会其说,益侈言立擒大逆,朝野之福。时四明当国,田任邱秉枢,皆谓事小,不足当封拜重典。且古元祸首逸去未获,遂迟其赏。未几古元复亡命三辅,至宝坻县被获,械送都下。讯验具状,法司会谳,用妖言律古元、王氏、陈天宠三人枭示,余或论斩、遣戍有差。是役也,古元正与杨应龙俱授首,李中丞自负再安宗社,功出播州上,而为庙堂所排,怏怏见词色。次年辛丑外计,郭光复坐浮躁降级,以获古元功得复原职,独不及中丞。自是中丞益不平,与朝端如水火。又六年而刘天绪事起,一时持论者,遂立意挫抑之。时中丞方拟入相诸参疏攻孙司马,实代中丞泄愤也。不知古元罪状止此,无可加,而李中丞极力描写,谓古元为宋朝苗裔,生有异姿,题诗见志,伪帖总兵十万,约以二月二日八路齐起,先取淮阳,次取徐州,次取金陵、燕都。精兵十万,夹杂粮船帮内,其反状甚真。总皆风影之词,毫无证佐。比近畿获古元,则事在刑曹,情状毕现,有识者益笑李说之诞,而李亦咋舌退矣。若天绪之僭帝号,擅拜官,且谋震惊陵寝,戕害公卿,逆谋显著,此岂可同日语哉?操白简者,以意中所爱惜评议公罪,而事变之大小,刑赏之轻重,概置不论矣!
yāo rén liú tiān xù wàn lì sān shí sì nián zhī shí yuè, nán zhōng huò yāo rén liú tiān xù, běn hé nán yǒng chéng xiàn rén, liú yù fèng yáng lín huái xiàn zhū lóng qiáo. cháng fèng wú wéi jiào zhǔ, wàng yán jìn qiáo yǒu tuì gǔ táng, rù yù qí zhōng, jí tuō gǔ chéng fó. lǐ mín wáng zōng zhāng míng wú fèng lóng děng jiē xìn cóng zhī, gè shǔ wěi hào. yǒu shí èr tiān, shí èr fú, shí èr xīng zhī míng. jiǔ zhī tú dǎng rì zhòng, zhì qiān yú rén. tiān xù suì huái bù guǐ, zì chēng wéi pì dì dìng duó qián kūn lǐ wáng, yǔ nán jīng guǎ fù yuè shì jiān tōng, yǔ zōng děng yuē yuē:" ruò děng yǐ shí yī yuè shuò dàn, cóng wǒ zhì shén liè shān bài tiān, jí yǒu méng qì shàng téng. rú wú cǐ qì, jí wú wú dì fēn." zhì qī zōng děng rú yán, yǔ tiān xù dēng shān, shēng zhì gōng shuō fǎ tái, bài tiān wàng qì, wú suǒ jiàn. jì xià shān zhì zhāo yáng mén wài, guǒ jiàn hēi qì yī dào, zhuàng rú tiān hé, zì xī běi zhì yú dōng nán. zōng děng suì xìn wéi zhēn zhǔ, xiāng yǔ dìng móu, gòu zào gōng dāo qì xiè, yǒng jīn hóng fú. tiān xù yòu zì hào wèi lóng huá dì zhǔ, yuè shì wèi guān yīn, jiàn fēng wèi hòu, yuè shì zi yòng zhě bó shū, fēng hù guó jiāng jūn, yòu wěi fēng wáng zōng děng shí yú rén, wèi guó gōng hóu bó jiāng jūn zhǐ huī děng guān, yuē yú shì yuè èr shí sān rì cháng zhì jié, chéng bǎi guān yè líng jǔ shì, huì qí dǎng cāo fǔ jiā dīng chén wéi yuè zhāng yīng dēng děng, jù shì fā huò jí, xiān qī gào biàn, yù shǐ lǐ yún gǔ mì bǔ jǐn huò zhī, xùn shí yǐ wén. shì xià bīng bù, fāng yāo mín shì qǐ, nán běn bīng sūn kuàng, yǐ chéng píng rì jiǔ, rén bù zhī bīng, nán zhōng shí yáng jiǔ mù, sī luàn zhě zhòng, yí yī dà chuàng zhī. shàng yì yǐ wéi rán. ér shǔ nán xíng bù dà lǎo lì yù qīng zhī, jǐn cóng yāo yán lǜ, zhì liú tiān xù yī rén yú zhǎn, yú xī kuān dài. shàng bù yuè, yǐ nì zhuàng shén xiǎn, qǐ dé jǐn cǐ yāo yán, bó fā běi xíng bù shěn, nǎi yǐ xú zhōu zhào gǔ yuán lì shàng qǐng, tiān xù děng èr míng cuò shī, yú wǔ rén zuò zhǎn, ér shè qí yú, yóu yòng yāo yán lǜ yě. shí fāng yì xuān jié, qiě gào miào xù gōng. yú shì nán běi kē dào sūn jū xiāng cáo yú biàn děng qí qǐ ér gōng sūn kuàng, yǐ jí nán zhí fāng láng liú yǔ, zhǐ wèi bèi zhǐ yāng mín, tān gōng shēng shì. shàng liú zhōng bù xià, yì gài bù zhí yán zhě. ér sūn běn bīng biàn shū shén jī, shàng nǎi chuán zhǐ yù zhòng chù yán guān, yǐ sù fǎ jì, lài fǔ chén lì jiù dé jiě. yú shì jǐn gào miào xuān jié, ér shǎng gōng zhī diǎn, yī qiè bào bà. zì cǐ sūn yù wèi yán lù cè mù, zhì jǐ yǒu zhǒng zǎi zhī tuī, suì yòng quán lì bìn zhī, shàng zhǐ jí qián shì, liú yǔ xiān yì jiàng jí diào wài yǐ. shí mén hù zhī shuō shèng xìng, dàn wèn qū xiàng yì tóng, bù wèn shì lǐ qū zhí. zì sūn liú bèi lùn hòu, yī shí dāng shì zhě jù yǐ jí jiān wèi jiè, rì shì gū xī. yāo dǎng màn yán. chōng biàn nán běi, bái lián děng jiào, zài zài jiàn gào. zhì fán xīng shī dòng zhòng, miè ér fù qǐ zhě shù nián, rén shǐ yǒu wèi sūn kuàng liú yǔ dāng rì chǔ fèn fēi guò zhě, zhōng bù gǎn sòng yán bái zhī yě.
【妖人刘天绪】万历三十四年之十月,南中获妖人刘天绪,本河南永城县人,流寓凤阳临淮县朱龙桥。尝奉无为教主,妄言近桥有退骨塘,入浴其中,即脱骨成佛。里民王宗、张名、吴凤龙等皆信从之,各署伪号。有十二天,十二佛,十二星之名。久之徒党日众,至千余人。天绪遂怀不轨,自称为辟地定夺乾坤李王,与南京寡妇岳氏奸通,与宗等约曰:“若等以十一月朔旦,从我至神烈山拜天,即有蒙气上腾。如无此气,即吾无帝分。“至期宗等如言,与天绪登山,升志公说法台,拜天望气,无所见。既下山至朝阳门外,果见黑气一道,状如天河,自西北至于东南。宗等遂信为真主,相与定谋,购造弓刀器械,勇巾红服。天绪又自号为龙华帝主,岳氏为观音,僭封为后,岳氏子用赭帛书,封护国将军,又伪封王宗等十余人,为国公侯伯将军指挥等官,约于是月二十三日长至节,乘百官谒陵举事,会其党操府家丁陈维岳、张应登等,惧事发祸及,先期告变,御史李云鹄密捕尽获之,讯实以闻。事下兵部,方妖民事起,南本兵孙矿,以承平日久,人不知兵,南中十羊九牧,思乱者众,宜一大创之。上意以为然。而署南刑部大老力欲轻之,仅从妖言律,置刘天绪一人于斩,余悉宽贷。上不悦,以逆状甚显,岂得仅此妖言,驳发北刑部审,乃以徐州赵古元例上请,天绪等二名挫尸,余五人坐斩,而赦其余,犹用妖言律也。时方议宣捷,且告庙叙功。于是南北科道孙居相、曹于汴等齐起而攻孙矿,以及南职方郎刘宇,指为悖旨殃民,贪功生事。上留中不下,意盖不直言者。而孙本兵辨疏甚激,上乃传旨欲重处言官,以肃法纪,赖辅臣力救得解。于是仅告庙宣捷,而赏功之典,一切报罢。自此孙愈为言路侧目,至己酉冢宰之推,遂用全力摈之,尚指及前事,刘宇先亦降级调外矣。时门户之说盛兴,但问趋向异同,不问事理曲直。自孙、刘被论后,一时当事者俱以诘奸为戒,日事姑息。妖党蔓延。充遍南北,白莲等教,在在见告。致烦兴师动众,灭而复起者数年,人始有谓孙矿、刘宇当日处分非过者,终不敢讼言白之也。
suí qiān shì shān dōng yú tái rén suí fǔ, jǐ chǒu jìn shì, guān àn chá fù shǐ. duó shī zhī chǎn, wèi shī zi qū yáo suǒ zòu. shàng fāng chōng nián, yù zhì zhòng diǎn, lài qí zuò zhǔ zhāng pú zhōu xiàng gōng wéi lì zòu, yún gào jié bù kě zhǎng, nǎi zhǐ cóng kān chù. hòu wú xiāng lù wǔ tái zhǎng quán, dú qì ài zhī, cóng fèi jí qǐ zhī zhōu, chāo wèi níng xià hé xī dào qiān shì. dǎng shí bèi qiāng, suí xìng miǎn huò, wèi bō chéng ēn zhū zéi jié yǐ wéi móu zhǔ, suì zhí piān bì zhī lǐ.
【随佥事】山东鱼台人随府,己丑进士,官按察副使。夺师之产,为师子屈瑶所奏。上方冲年,欲置重典,赖其座主张蒲洲相公为力奏,云告讦不可长,乃止从勘处。后吾乡陆五台掌铨,独器爱之,从废籍起知州,超为宁夏河西道佥事。党石被戕,随幸免祸,为哱\承恩诸贼劫以为谋主,遂执偏裨之礼。
hòu shì píng lùn zuì, cóng yǒng shù, yì zhě yóu yǐ wéi lòu wǎng. yòu yǒu níng xià xiāng shēn mù tōng zhèng míng lái fǔ, yǐ fèng mìng yuè shì zàn guī, yì wèi pàn zú yòng, yǔ suí tóng shù. suí wèi xiāng lùn suǒ báo, shàng yǐ qí bèi běn, yì shēn hèn zhī. bù zhī hé yǐ jiàn zhī yú lù, rán yīn jiàn zhī ér dé zhòng qiǎn, yǐ fú zì yǒu bù kě zhī zhě.
后事平论罪,从永戍,议者犹以为漏网。又有宁夏乡绅穆通政名来辅,以奉命阅视暂归,亦为叛卒用,与随同戍。随为乡论所薄,上以其悖本,亦深恨之。不知何以见知于陆,然因见知而得重谴,倚伏自有不可知者。
dào zéi fù xíng zhī yì shǐ yán fáng fēng shēn zhī dà, jiāng wéi dǎn zhī dà, jiē yí fēi lǐ suǒ yǒu. gài yì shǎo suǒ jiàn, duō suǒ guài, tú yǐ yì duàn ěr. chéng huà chū, sì chuān fǎn zéi zhào duó, chuán shǒu zhì chéng dū, hào shì zhě xì chèng zhī, zhòng zhì shí bā jīn, yì yún yì yǐ. gǔ yǔ qǐ jǐn wū zāi! duó chū móu wèi běn yì yī xué xùn kē, xiàn lìng suǒ lù, chēng dài xiàn zhī, jiǔ ér bù dé, fù jiā suǒ bū shén jí, yòu wèi chóu lín jié qí wō dào, suì jué jì móu fǎn.
【盗贼赋形之异】史言防风身之大,姜维胆之大,皆疑非理所有。盖亦少所见,多所怪,徒以臆断耳。成化初,四川反贼赵铎,传首至成都,好事者戏秤之,重至十八斤,亦云异矣。古语岂尽诬哉!铎初谋为本邑医学训科,县令索赂,称贷献之,久而不得,富家索逋甚急,又为仇邻讦其窝盗,遂决计谋反。
zhì shā dū du hé hóng mián zhú diǎn shǐ xiāo ràng děng, yí yī fāng zhī hài, sǔn cháo tíng zhī wēi, qí gù shèn wēi. mò lì fù mín, shí wèi huò shǒu.
至杀都督何洪、绵竹典史萧让等,贻一方之害,损朝廷之威,其故甚微。墨吏富民,实为祸首。
fù rén xíng jié yǐ wèi bǐng shēn jiān, jī nán bà zhōu wén ān zhī jiān, hū yǒu yī jiàn fù piāo lüè, hùn míng mǔ dà chóng. qí rén yuē nián sān shí, mào yì bù lòu, shuāng jiǎo shén xiān. néng yú mǎ shàng yòng cháng qiāng, zhì yī dòu yú dì, chí qí guò zhī xià, yī qiāng zé pōu wèi èr zài chí zài xià, zé bāi wèi sì, qí jīng rú cǐ! yù zhī zhě bù zhī qí néng, huò yǔ gé dòu, bì wèi suǒ shā. héng xíng zhě sān sì nián, qián hòu yǒu fū shù rén, shāo bù dàng yì, jí shǒu rèn zhī. yǒu yī huī rén wáng le chén zhě, shàn yú tiě biān, wén cǐ fù jué yì, pīn sǐ yǔ jiǎo, bàn rì wèi jiě, cǐ fù suì fàng zhàng jiǎng jiě, liú yǐ wéi fū. yǒu lào ǎi zhī néng, hèn xiāng jiàn wǎn, wáng xún jiàn cǐ fù suǒ shā tài duō, guān bīng jiàn móu qǔ zhī, kǒng bìng rù wǎng, suì qián táo rù jīng. cǐ fù hèn jí, qiè jīng zú shù qí rù jīng chéng zōng jī zhī. dū xià jiàn qí yì, jí jí xuǎn fēng jūn wǎng bǔ. cǐ fù chí chū chéng, zhuī qí jí zhī jiāo wài, nèi yī rén bài, wèi suǒ shā, rán zhū jūn yù shèng, qí cóng qí jù táo sàn, jiù zhèn shēng qín zhī, zhé yú shì.
【妇人行劫】乙未丙申间,畿南霸州文安之间,忽有一健妇剽掠,诨名母大虫。其人约年三十,貌亦不陋,双脚甚纤。能于马上用长枪,置一豆于地,驰骑过之下,一枪则剖为二;再驰再下,则擘为四,其精如此!遇之者不知其能,或与格斗,必为所杀。横行者三四年,前后有夫数人,稍不当意,即手刃之。有一徽人王了尘者,善于铁鞭,闻此妇绝艺,拼死与角,半日未解,此妇遂放仗讲解,留以为夫。有嫪毐之能,恨相见晚,王寻见此妇所杀太多,官兵渐谋取之,恐并入网,遂潜逃入京。此妇恨极,挈精卒数骑入京城踪迹之。都下见其异,亟集选锋军往捕。此妇驰出城,追骑及之郊外,内一人败,为所杀,然诸军愈盛,其从骑俱逃散,就阵生擒之,磔于市。
fā zhǒng zhǒng mù bèi fā, jí dì wáng bù miǎn, rán bì duō cáng shǐ wèi dào duǒ yí.
【发冢】冢墓被发,即帝王不免,然必多藏始为盗朵颐。
rú wáng jīng gōng qīng kǔ, liào wú hòu zàng, qí mù zài jīn líng. zhèng dé sì nián, nán jīng tài jiàn shí yán zhě, yíng zhì shòu xué, kǔ fá dà zhuān, huò xiàn yán, yún jìn chù gǔ zhǒng zhuān qí dà, suì chāi yǐ chōng yòng, shì qí jié nǎi jiè fǔ yě. zé báo zàng yì shòu huò yǐ. yòu zhèng dé jiǔ nián, yáng zhōu fǔ hǎi mén xiàn chéng dōng yǒu gǔ mù jiàn fā, shì qí tí, nǎi luò bīn wáng mù. qǐ guān jiàn yī rén yí mào rú shēng, xū yú jí miè, gài yīng shuǎng wèi sàn yě. zé yì shì yì shòu huò yǐ.
如王荆公清苦,料无厚葬,其墓在金陵。正德四年,南京太监石岩者,营治寿穴,苦乏大砖,或献言,云近处古冢砖奇大,遂拆以充用,视其碣乃介甫也。则薄葬亦受祸矣。又正德九年,扬州府海门县城东有古墓见发,视其题,乃骆宾王墓。启棺见一人仪貌如生,须臾即灭,盖英爽未散也。则义士亦受祸矣。
shùn dé fǔ xíng tái xiàn, yǒu yuán liú bǐng shù mù, jiā jìng chū bèi fā, bù zhī zhǔ míng, shì qí chèn jì yún:" fā zhǒng zhě lǐ huái yě." guān sī bǔ dé qí rén zhèng zuì. bǐng shù jí bǐng zhōng dì, gài jīng yú shù shù zhě. jiā jìng bā nián, shān dōng lín qú xiàn yǒu dà mù fā zhī, nǎi gǔ wú yán hòu líng qǐn, qí zhōng zhēn yì zuì duō, jù wèi míng zhī bǎo, shēng fù nǚ zǐ sì rén, liè zuǒ yòu wèi xùn, qí shī dé bǎo yù zhī qì shàng wèi xiāo. yǐ shàng jù běn cháo jìn shì, gù jì zhī, yuǎn zhě bù jí xiáng yǐ. yòu shù nián qián, wú yì shěn chún fǔ sī mǎ, bì hú zhōu, bǐ zhōng fā yī mù, bēi jì yún: liáng zhāo míng tài zǐ fēi. shěn yuē nǚ yě, shàng shēng néng yán, yún wǒ liàn xíng yǐ mǎn, fēi jǔ zài ěr, shèn wù jiàn shāng. dào bù tīng, zhǎn qí yī zhǐ, xuè lǚ lǚ chū, suì sǐ. qí guān nèi wài bǎo huò bù kě shèng jì, shěn dé qí guān zān yī zhī, zhǎng shù cùn ér gǔ zuò gàn bì sè, chū yǐ shì yú.
顺德府邢台县,有元刘秉恕墓,嘉靖初被发,不知主名,视其谶记云:“发冢者李淮也。”官司捕得其人正罪。秉恕即秉忠弟,盖精于术数者。嘉靖八年,山东临朐县有大墓发之,乃古无盐后陵寝,其中珍异最多,俱未名之宝,生缚女子四人,列左右为殉,其尸得宝玉之气尚未销。以上俱本朝近事,故记之,远者不及详矣。又数年前,吾邑沈纯甫司马,避□湖州,彼中发一墓,碑记云:梁昭明太子妃。沈约女也,尚生能言,云我练形已满,飞举在迩,慎勿见伤。盗不听,斩其一指,血缕缕出,遂死。其棺内外宝货不可胜计,沈得其冠簪一枝,长数寸而古作绀碧色,出以示余。
àn shǐ zhāo míng chuán jí shěn yuē chuán jù wú shěn nǚ wèi fēi shì, nǎi zhī chuán jì shī zài duō yǐ.
按史昭明传及沈约传俱无沈女为妃事,乃知传纪失载多矣。
táo yǐn jū mù, sòng yuán yòu zhōng yì wèi nèi shì luó chún yī suǒ fā, qǐ shén xiān yì nán táo dìng yè yé?
陶隐居墓,宋元祐中亦为内侍罗淳一所发,岂神仙亦难逃定业耶?