fán bīng, yǒu yǐ dào shèng, yǒu yǐ wēi shèng, yǒu yǐ lì shèng. jiǎng wǔ liào dí, shǐ dí zhī qì shī ér shī sàn, suī xíng quán ér bù wéi zhī yòng, cǐ dào shèng yě. shěn fǎ zhì, míng shǎng fá, biàn qì yòng, shǐ mín yǒu bì zhàn zhī xīn, cǐ wēi shèng yě. pò jūn shā jiāng, chéng yīn fā jī, kuì zhòng duó dì, chéng gōng nǎi fǎn, cǐ lì shèng yě. wáng hóu rú cǐ, suǒ yǐ sān shèng zhě bì yǐ.
凡兵,有以道胜,有以威胜,有以力胜。讲武料敌,使敌之气失而师散,虽形全而不为之用,此道胜也。审法制,明赏罚,便器用,使民有必战之心,此威胜也。破军杀将,乘闉发机,溃众夺地,成功乃返,此力胜也。王侯如此,[所]以三胜者毕矣。
fū jiāng zú zhī suǒ yǐ zhàn zhě, mín yě mín zhī suǒ yǐ zhàn zhě, qì yě. qì shí zé dòu, qì duó zé zǒu. xíng rú wèi jiā, bīng wèi jiē, ér suǒ yǐ duó dí zhě wǔ: yī yuē miào shèng zhī lùn, èr yuē shòu mìng zhī lùn, sān yuē yú yín zhī lùn, sì yuē shēn gōu gāo lěi zhī lùn, wǔ yuē jǔ chén jiā xíng zhī lùn. cǐ wǔ zhě, xiān liào dí ér hòu dòng, shì yǐ jī xū duó zhī yě.
夫将(卒)[之]所以战者,民也;民之所以战者,气也。气实则斗,气夺则走。刑(如)未加,兵未接,而所以夺敌者五:一曰庙胜之论,二曰受命之论,三曰逾垠之论,四曰深沟高垒之论,五曰举陈加刑之论。此五者,先料敌而后动,是以击虚夺之也。
shàn yòng bīng zhě, néng duó rén ér bù duó yú rén. duó zhě, xīn zhī jī yě. lìng zhě, yī zhòng xīn yě. zhòng bù shěn zé shù biàn, shù biàn zé lìng suī chū zhòng bù xìn yǐ. gù lìng zhī fǎ, xiǎo guò wú gèng, xiǎo yí wú shēn. gù shàng wú yí lìng, zé zhòng bù èr tīng dòng wú yí shì, zé zhòng bù èr zhì.
善用兵者,能夺人而不夺于人。夺者,心之机也。令者,一众心也。众不审则数变,数变则令虽出众不信矣。故令之法,小过无更,小疑无申。故上无疑令,则众不二听;动无疑事,则众不二志。
gǔ lǜ mín zhě, wèi yǒu bù xìn qí xīn, ér néng dé qí lì zhě yě wèi yǒu bù dé qí lì, ér néng zhì qí sǐ zhàn zhě yě. gù guó bì yǒu lǐ xìn qīn ài zhī yì, zé kě yǐ jī yì bǎo guó bì yǒu xiào cí lián chǐ zhī sú, zé kě yǐ sǐ yì shēng. gǔ zhě lǜ mín, bì xiān lǐ xìn ér hòu jué lù, xiān lián chǐ ér hòu xíng fá, xiān qīn ài ér hòu lǜ qí shēn. gù zhàn zhě bì běn hū lǜ shēn yǐ lì zhòng shì, rú xīn zhī shǐ sì zhī zhī yě. zhì bù lì, zé shì bù sǐ jié shì bù sǐ jié, zé zhòng bù zhàn. lì shì zhī dào, mín zhī shēng bù kě bù hòu yě jué liè zhī děng, sǐ sàng zhī qīn lǐ, mín zhī suǒ yíng, bù kě bù xiǎn yě. bì yě yīn mín suǒ shēng ér zhì zhī, yīn mín suǒ róng yíng ér xiǎn zhī, tián lù zhī shí, yǐn shí zhī qīn liáng, xiāng lǐ xiāng quàn, sǐ shēng sàng xiāng jiù, bīng yì xiāng cóng, cǐ mín zhī suǒ lì yě. shǐ shén wǔ rú qīn qī, zú bó rú péng yǒu, zhǐ rú dǔ qiáng, dòng rú fēng yǔ, chē bù jié zhé, shì bù xuán zhǒng, cǐ běn zhàn zhī dào yě.
[古率民者,]未有不信其心,而能得其力者[也];未有不得其力,而能致其死战者也。故国必有礼[信]亲爱之义,则可以饥易饱;国必有孝慈廉耻之俗,则可以死易生。古者率民,必先礼信而后爵禄,先廉耻而后刑罚,先亲爱而后律其身。故战者必本乎率身以励众士,如心之使四(支)[肢]也。志不励,则士不死节;士不死节,则众不战。励士之道,民之生不可不厚也;爵列之等,死丧之(亲)[礼],民之所营,不可不显也。必(也)因民所生而制之,因民所(荣)[营]而显之,田禄之实,饮食之(亲)[粮],乡里相劝,死(生)[丧]相救,兵役相从,此民之所励也。使什伍如亲戚,卒伯如朋友,止如堵墙,动如风雨,车不结辙,士不旋踵,此本战之道也。
dì suǒ yǐ yǎng mín yě, chéng suǒ yǐ shǒu dì yě, zhàn suǒ yǐ shǒu chéng yě. gù wù gēng zhě mín bù jī, wù shǒu zhě dì bù wēi, wù zhàn zhě chéng bù wéi. sān zhě, xiān wáng zhī běn wù yě. běn wù zhě, bīng zuì jí běn zhě. gù xiān wáng zhuān yú bīng, yǒu wǔ yān: wěi jī bù duō zé shì bù xíng, shǎng lù bù hòu zé mín bù quàn, wǔ shì bù xuǎn zé zhòng bù qiáng, bèi yòng bù biàn zé lì bù zhuàng, xíng shǎng bù zhōng zé zhòng bù wèi. wù cǐ wǔ zhě, jìng néng shǒu qí suǒ gù yǒu, dòng néng chéng qí suǒ yù. fū yǐ jū gōng chū, zé jū yù zhòng, zhèn yù jiān, fā yù bì, quē dòu yù qí.
地所以养民也,城所以守地也,战所以守城也。故务耕者民不饥,务守者地不危,务战者城不围。三者,先王之本务[也]。本务[者],兵最急(本者)。故先王专于兵,有五焉:委积不多则士不行,赏禄不厚则民不劝,武士不选则众不强,备用不便则力不壮,刑赏不中则众不畏。务此五者,静能守其所(固)[有],动能成其所欲。夫以居攻出,则居欲重,阵欲坚,发欲毕,(阙)[斗]欲齐。
wáng guó fù mín, bà guó fù shì, jǐn cún zhī guó fù dài fū, wáng guó fù cāng fǔ, suǒ shì wèi shàng mǎn xià lòu, huàn wú suǒ jiù. gù yuē: jǔ xián rèn néng, bù shí rì ér shì lì míng fǎ shěn lìng, bù bǔ shì ér shì jí guì gōng yǎng láo, bù dǎo cí ér dé fú. yòu yuē: tiān shí bù rú dì lì, dì lì bù rú rén hé. shèng rén suǒ guì, rén shì ér yǐ.
王国富民,霸国富士,仅存之国富大夫,亡国富仓府,(所)[是]谓上满下漏,患无所救。故曰:举贤任能,不时日而事利;明法审令,不卜筮而事吉;贵功养劳,不祷祠而得福。又曰:天时不如地利,地利不如人和。圣人所贵,人事而已。
fū qín láo zhī shī, jiāng bù bì xiān jǐ. shǔ bù zhāng gài, hán bù zhòng yī, xiǎn bì xià bù, jūn jǐng chéng ér hòu yǐn, jūn shí shú ér hòu fàn, jūn lěi chéng ér hòu shě, láo yì bì yǐ shēn tóng zhī. rú cǐ, shī suī jiǔ ér bù lǎo bù bì.
夫勤劳之师,将(不)[必]先己。暑不张盖,寒不重衣,险必下步,军井成而后饮,军食熟而后饭,军垒成而后舍,劳佚必以身同之。如此,师虽久而不老不弊。