gāo jù lì bǎi jì wù jí shī wéi dòu mò lóu dì dòu yú kù mò xī qì dān wū luò hóu
高句麗 百濟 勿吉 失韋 豆莫婁 地豆於 庫莫奚 契 丹 烏洛侯
gāo jù lì zhě, chū yú fū yú, zì yán xiān zǔ zhū méng. zhū méng mǔ hé bó nǚ, wèi fū yú wáng bì yú shì zhōng, wèi rì suǒ zhào. yǐn shēn bì zhī, rì yǐng yòu zhú. jì ér yǒu yùn, shēng yī luǎn, dà rú wǔ shēng. fū yú wáng qì zhī yǔ quǎn, quǎn bù shí qì zhī yǔ shǐ, shǐ yòu bù shí qì zhī yú lù, niú mǎ bì zhī hòu qì zhī yě, zhòng niǎo yǐ máo rú zhī. fū yú wáng gē pōu zhī, bù néng pò, suì hái qí mǔ. qí mǔ yǐ wù guǒ zhī, zhì yú nuǎn chù, yǒu yī nán pò ké ér chū. jí qí zhǎng yě, zì zhī yuē zhū méng, qí sú yán zhū méng zhě, shàn shè yě. fū yú rén yǐ zhū méng fēi rén suǒ shēng, jiāng yǒu yì zhì, qǐng chú zhī, wáng bù tīng, mìng zhī yǎng mǎ. zhū méng měi sī shì, zhī yǒu shàn è, jùn zhě jiǎn shí lìng shòu, nú zhě shàn yǎng lìng féi. fū yú wáng yǐ féi zhě zì chéng, yǐ shòu zhě gěi zhū méng. hòu shòu yú tián, yǐ zhū méng shàn shè, xiàn zhī yī shǐ. zhū méng suī shǐ shǎo, yì shòu shén duō. fū yú zhī chén yòu móu shā zhī. zhū méng mǔ yīn zhī, gào zhū méng yuē: guó jiāng hài rǔ, yǐ rǔ cái lüè, yí yuǎn shì sì fāng. zhū méng nǎi yǔ wū yǐn wū wéi děng èr rén, qì fū yú, dōng nán zǒu. zhōng dào yù yī dà shuǐ, yù jì wú liáng, fū yú rén zhuī zhī shén jí. zhū méng gào shuǐ yuē: wǒ shì rì zi, hé bó wài sūn, jīn rì táo zǒu, zhuī bīng chuí jí, rú hé dé jì? yú shàng yú biē bìng fú, wèi zhī chéng qiáo, zhū méng dé dù, yú biē nǎi jiě, zhuī qí bù dé dù. zhū méng suì zhì pǔ shù shuǐ, yù jiàn sān rén, qí yī rén zhe má yī, yī rén zhe nà yī, yī rén zhe shuǐ zǎo yī, yǔ zhū méng zhì hé shēng gǔ chéng, suì jū yān, hào yuē gāo jù lì, yīn yǐ wèi shì yān.
高句麗者,出於夫余,自言先祖朱蒙。朱蒙母河伯女,為夫余王閉於室中,為 日所照。引身避之,日影又逐。既而有孕,生一卵,大如五升。夫余王棄之與犬, 犬不食;棄之與豕,豕又不食;棄之於路,牛馬避之;後棄之野,眾鳥以毛茹之。 夫余王割剖之,不能破,遂還其母。其母以物裹之,置於暖處,有一男破殼而出。 及其長也,字之曰朱蒙,其俗言「朱蒙」者,善射也。夫餘人以朱蒙非人所生,將 有異志,請除之,王不聽,命之養馬。朱蒙每私試,知有善惡,駿者減食令瘦,駑 者善養令肥。夫余王以肥者自乘,以瘦者給朱蒙。後狩于田,以朱蒙善射,限之一 矢。朱蒙雖矢少,殪獸甚多。夫余之臣又謀殺之。朱蒙母陰知,告朱蒙曰:「國將 害汝,以汝才略,宜遠適四方。」朱蒙乃與烏引、烏違等二人,棄夫余,東南走。 中道遇一大水,欲濟無梁,夫餘人追之甚急。朱蒙告水曰:「我是日子,河伯外孫, 今日逃走,追兵垂及,如何得濟?」於上魚鱉並浮,為之成橋,朱蒙得渡,魚鱉乃 解,追騎不得渡。朱蒙遂至普述水,遇見三人,其一人著麻衣,一人著納衣,一人 著水藻衣,與朱蒙至紇升骨城,遂居焉,號曰高句麗,因以為氏焉。
chū, zhū méng zài fū yú shí, qī huái yùn, zhū méng táo hòu shēng yī zi, zì shǐ lǘ xié. jí zhǎng, zhī zhū méng wèi guó zhǔ, jí yǔ mǔ wáng ér guī zhī, míng zhī yuē lǘ dá, wěi zhī guó shì. zhū méng sǐ, lǘ dá dài lì. lǘ dá sǐ, zi rú lì dài lì. rú lì sǐ, zi mò lái dài lì, nǎi zhēng fū yú, fū yú dà bài, suì tǒng shǔ yān. mò lái zi sūn xiāng chuán, zhì yì sūn gōng, shēng ér kāi mù néng shì, guó rén è zhī. jí zhǎng xiōng nüè, guó yǐ cán pò. gōng céng sūn wèi gōng yì shēng ér shì, rén yǐ qí sì céng zǔ gōng, gù míng wèi wèi gōng, gāo jù lì hū xiāng sì wèi wèi. wèi gōng yì yǒu yǒng lì, biàn gōng mǎ. wèi zhèng shǐ zhōng, rù kòu liáo xī ān píng, wèi yōu zhōu cì shǐ mǔ qiū jiǎn suǒ pò. qí xuán sūn yǐ fú lì, lì zi zhāo, liè dì shí yǔ mù róng shì xiāng gōng jī. jiàn guó sì nián, mù róng yuán zhēn shuài zhòng fá zhī, rù zì nán shǎn, zhàn yú mù dǐ, dà pò zhāo jūn, chéng shèng zhǎng qū, suì rù wán dōu, zhāo dān mǎ bēn cuàn. yuán zhēn jué zhāo fù mù, zài qí shī, bìng lüè qí mǔ qī zhēn bǎo nán nǚ wǔ wàn yú kǒu, fén qí gōng shì, huǐ wán dū chéng ér hái. zì hòu zhāo qiǎn shǐ lái cháo. zǔ gé kòu chóu, bù néng zì dá. zhāo hòu wèi bǎi jì suǒ shā.
初,朱蒙在夫余時,妻懷孕,朱蒙逃後生一子,字始閭諧。及長,知朱蒙為國 主,即與母亡而歸之,名之曰閭達,委之國事。朱蒙死,閭達代立。閭達死,子如 栗代立。如栗死,子莫來代立,乃征夫余,夫余大敗,遂統屬焉。莫來子孫相傳, 至裔孫宮,生而開目能視,國人惡之。及長凶虐,國以殘破。宮曾孫位宮亦生而視, 人以其似曾祖宮,故名為位宮,高句麗呼相似為「位」。位宮亦有勇力,便弓馬。 魏正始中,入寇遼西安平,為幽州刺史母丘儉所破。其玄孫乙弗利,利子釗,烈帝 時與慕容氏相攻擊。建國四年,慕容元真率眾伐之,入自南陝,戰於木底,大破釗 軍,乘勝長驅,遂入丸都,釗單馬奔竄。元真掘釗父墓,載其屍,並掠其母妻、珍 寶、男女五萬餘口,焚其宮室,毀丸都城而還。自後釗遣使來朝。阻隔寇讎,不能 自達。釗後為百濟所殺。
shì zǔ shí, zhāo céng sūn liǎn shǐ qiǎn biàn zhě ān dōng fèng biǎo gòng fāng wù, bìng qǐng guó huì, shì zǔ jiā qí chéng kuǎn, zhào xià dì xì wài míng huì yú qí guó, qiǎn yuán wài sàn qí shì láng lǐ áo bài liǎn wèi dū du liáo hǎi zhū jūn shì zhēng dōng jiāng jūn lǐng hù dōng yí zhōng láng jiāng liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo jù lì wáng. áo zhì qí suǒ jū píng rǎng chéng, fǎng qí fāng shì, yún: liáo dōng nán yī qiān yú lǐ, dōng zhì shān chéng, nán zhì xiǎo hǎi, běi zhì jiù fū yú, mín hù cān bèi yú qián wèi shí. qí dì dōng xī èr qiān lǐ, nán běi yī qiān yú lǐ. mín jiē tǔ zhù, suí shān gǔ ér jū, yī bù bó jí pí. tǔ tián báo jí, cán nóng bù zú yǐ zì gòng, gù qí rén jié yǐn shí. qí sú yín, hǎo gē wǔ, yè zé nán nǚ qún jù ér xì, wú guì jiàn zhī jié, rán jié jìng zì xǐ. qí wáng hǎo zhì gōng shì. qí guān míng yǒu yè shē tài shē dà xiōng xiǎo xiōng zhī hào. tóu zhe zhé fēng, qí xíng rú biàn, páng chā niǎo yǔ, guì jiàn yǒu chà. lì zé fǎn gǒng, guì bài yè yī jiǎo, xíng bù rú zǒu. cháng yǐ shí yuè jì tiān, guó zhōng dà huì. qí gōng huì, yī fú jiē jǐn xiù, jīn yín yǐ wèi shì. hǎo dūn jù. shí yòng zǔ fán. chū sān chǐ mǎ, yún běn zhū méng suǒ chéng, mǎ zhǒng jí guǒ xià yě. hòu gòng shǐ xiāng xún, suì zhì huáng jīn èr bǎi jīn, bái yín sì bǎi jīn.
世祖時,釗曾孫璉始遣便者安東奉表貢方物,並請國諱,世祖嘉其誠款,詔下 帝系外名諱於其國,遣員外散騎侍郎李敖拜璉為都督遼海諸軍事、征東將軍、領護 東夷中郎將、遼東郡開國公、高句麗王。敖至其所居平壤城,訪其方事,云:遼東 南一千餘里,東至柵城,南至小海,北至舊夫余,民戶參倍於前魏時。其地東西二 千里,南北一千餘里。民皆土著,隨山谷而居,衣布帛及皮。土田薄脊,蠶農不 足以自供,故其人節飲食。其俗淫,好歌舞,夜則男女群聚而戲,無貴賤之節,然 潔淨自喜。其王好治宮室。其官名有謁奢、太奢、大兄、小兄之號。頭著折風,其 形如弁,旁插鳥羽,貴賤有差。立則反拱,跪拜曳一腳,行步如走。常以十月祭天, 國中大會。其公會,衣服皆錦繡,金銀以為飾。好蹲踞。食用俎凡。出三尺馬,雲 本朱蒙所乘,馬種即果下也。後貢使相尋,歲致黃金二百斤,白銀四百斤。
shí féng wén tōng lǜ zhòng bēn zhī, shì zǔ qiǎn sàn qí cháng shì fēng bō zhào liǎn lìng sòng wén tōng, liǎn shàng shū chēng dāng yǔ wén tōng jù fèng wáng huà, jìng bù sòng. shì zǔ nù, yù wǎng tǎo zhī. lè píng wáng pī děng yì dài hòu jǔ, shì zǔ nǎi zhǐ, ér wén tōng yì xún wèi liǎn suǒ shā.
時馮文通率眾奔之,世祖遣散騎常侍封撥詔璉令送文通,璉上書稱當與文通俱 奉王化,竟不送。世祖怒,欲往討之。樂平王丕等議待後舉,世祖乃止,而文通亦 尋為璉所殺。
hòu wén míng tài hòu yǐ xiǎn zǔ liù gōng wèi bèi, chì liǎn lìng jiàn qí nǚ. liǎn fèng biǎo, yún nǚ yǐ chū jià, qiú yǐ dì nǚ yīng zhǐ, cháo tíng xǔ yān, nǎi qiǎn ān lè wáng zhēn shàng shū lǐ fū děng zhì jìng sòng bì. liǎn huò qí zuǒ yòu zhī shuō, yún cháo tíng xī yǔ féng shì hūn yīn, wèi jǐ ér miè qí guó, yīn jiàn bù yuǎn, yí yǐ fāng biàn cí zhī. liǎn suì shàng shū wàng chēng nǚ sǐ. cháo tíng yí qí jiǎo zhà, yòu qiǎn jiǎ sàn qí cháng shì chéng jùn qiè zé zhī, ruò nǚ shěn sǐ zhě, tīng gèng xuǎn zōng shū. liǎn yún: ruò tiān zǐ shù qí qián qiān, jǐn dāng fèng zhào. huì xiǎn zǔ bēng, nǎi zhǐ.
後文明太后以顯祖六宮未備,敕璉令薦其女。璉奉表,雲女已出嫁,求以弟女 應旨,朝廷許焉,乃遣安樂王真、尚書李敷等至境送幣。璉惑其左右之說,雲朝廷 昔與馮氏婚姻,未幾而滅其國,殷鑑不遠,宜以方便辭之。璉遂上書妄稱女死。朝 廷疑其矯詐,又遣假散騎常侍程駿切責之,若女審死者,聽更選宗淑。璉云:「若 天子恕其前愆,謹當奉詔。」會顯祖崩,乃止。
zhì gāo zǔ shí, liǎn gòng xiàn bèi qián, qí bào cì yì shāo jiā yān. shí guāng zhōu yú hǎi zhōng de liǎn suǒ qiǎn yì xiāo dào chéng shǐ yú nú děng, gāo zǔ zhào zé liǎn yuē: dào chéng qīn shā qí jūn, qiè hào jiāng zuǒ, zhèn fāng yù xìng miè guó yú jiù bāng, jì jué shì yú liú shì, ér qīng yuè jìng wài jiāo, yuǎn tōng cuàn zéi, qǐ shì fān chén shǒu jié zhī yì! jīn bù yǐ yī guò yǎn qīng jiù kuǎn, jí sòng hái fān, qí gǎn shù sī yǎn, zhǐ chéng míng xiàn, jí níng suǒ bù, dòng jìng yǐ wén.
至高祖時,璉貢獻倍前,其報賜亦稍加焉。時光州於海中得璉所遣詣蕭道成使 余奴等,高祖詔責璉曰:「道成親殺其君,竊號江左,朕方欲興滅國於舊邦,繼絕 世於劉氏,而卿越境外交,遠通篡賊,豈是籓臣守節之義!今不以一過掩卿舊款, 即送還籓,其感恕思衍,只承明憲,輯寧所部,動靜以聞。」
tài hé shí wǔ nián, liǎn sǐ, nián bǎi yú suì. gāo zǔ jǔ āi yú dōng jiāo, qiǎn yè zhě pú shè lǐ ān shàng cè zèng chē qí dà jiāng jūn tài fù liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo jù lì wáng, shì yuē kāng. yòu qiǎn dà hóng lú bài liǎn sūn yún shǐ chí jié dū du liáo hǎi zhū jūn shì zhēng dōng jiāng jūn lǐng hù dōng yí zhōng láng jiāng liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo jù lì wáng, cì yì guān fú wù chē qí zhī shì, yòu zhào yún qiǎn shì zǐ rù cháo, lìng jí jiāo qiū zhī lǐ. yún shàng shū cí jí, wéi qiǎn qí cóng shū shēng yú suí shǐ yì què, yán zé zhī. zì cǐ suì cháng gòng xiàn. zhèng shǐ zhōng, shì zōng yú dōng táng yǐn jiàn qí shǐ ruì xī fú, xī fú jìn yuē: gāo lì xì chéng tiān jí, lèi yè chún chéng, dì chǎn tǔ máo, wú qiān wáng gòng. dàn huáng jīn chū zì fū yú, kē zé shè luó suǒ chǎn. jīn fū yú wèi wù jí suǒ zhú, shè luó wèi bǎi jì suǒ bìng, guó wáng chén yún wéi jì jué zhī yì, xī qiān yú jìng nèi. èr pǐn suǒ yǐ bù dēng wáng fǔ, shí liǎng zéi shì wèi. shì zōng yuē: gāo lì shì hé shàng jiāng, zhuān zhì hǎi wài, jiǔ yí xiá lǔ, shí dé zhēng zhī. píng qìng, chǐ, shuí zhī jiù yě? xī fāng gòng zhī qiān, zé zài lián lǜ. qīng yí xuān zhèn zhǐ yú qīng zhǔ, wù jǐn wēi huái zhī lüè, jiǎn pī hài qún, jí níng dōng yì, biàn èr yì hái fù jiù xū, tǔ máo wú shī cháng gòng yě.
太和十五年,璉死,年百餘歲。高祖舉哀於東郊,遣謁者僕射李安上策贈車騎 大將軍、太傅、遼東郡開國公、高句麗王,諡曰康。又遣大鴻臚拜璉孫雲使持節、 都督遼海諸軍事、征東將軍、領護東夷中郎將、遼東郡開國公、高句麗王,賜衣冠 服物車旗之飾,又詔雲遣世子入朝,令及郊丘之禮。雲上書辭疾,惟遣其從叔升於 隨使詣闕,嚴責之。自此歲常貢獻。正始中,世宗於東堂引見其使芮悉弗,悉弗進 曰:「高麗系誠天極,累葉純誠,地產土毛,無愆王貢。但黃金出自夫余,珂則涉 羅所產。今夫余為勿吉所逐,涉羅為百濟所並,國王臣雲惟繼絕之義,悉遷於境內。 二品所以不登王府,實兩賊是為。」世宗曰:「高麗世荷上將,專制海外,九夷黠 虜,實得征之。瓶罄,恥,誰之咎也?昔方貢之愆,責在連率。卿宜宣朕旨於卿主, 務盡威懷之略,揃披害群,輯寧東裔,便二邑還復舊墟,土毛無失常貢也。」
shén guī zhōng, yún sǐ, líng tài hòu wèi jǔ āi yú dōng táng, qiǎn shǐ cè zèng chē qí dà jiāng jūn lǐng hù dōng yí xiào wèi liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo jù lì wáng. yòu bài qí shì zǐ ān wèi ān dōng jiāng jūn lǐng hù dōng yí xiào wèi liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo jù lì. zhèng guāng chū, guāng zhōu yòu yú hǎi zhōng zhí dé xiāo yǎn suǒ shòu ān níng dōng jiāng jūn yì guān jiàn pèi, jí shǐ rén jiāng fǎ shèng děng, sòng yú jīng shī. ān sǐ, zi yán lì. chū dì chū, zhào jiā yán shǐ chí jié sàn qí cháng shì chē qí dà jiāng jūn lǐng hù chē yí xiào wèi liáo dōng jùn kāi guó gōng gāo jù lì wáng, cì yì guān fú wù chē qí zhī shì. tiān píng zhōng, zhào jiā yán shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn, yú xī rú gù. yán sǐ, zi chéng lì. qì yú wǔ dìng mò, qí gòng shǐ wú suì bù zhì.
神龜中,雲死,靈太后為舉哀於東堂,遣使策贈車騎大將軍、領護東夷校尉、 遼東郡開國公、高句麗王。又拜其世子安為安東將軍、領護東夷校尉、遼東郡開國 公、高句麗。正光初,光州又於海中執得蕭衍所授安寧東將軍衣冠劍佩,及使人江 法盛等,送於京師。安死,子延立。出帝初,詔加延使持節、散騎常侍、車騎大將 軍、領護車夷校尉、遼東郡開國公、高句麗王,賜衣冠服物車旗之飾。天平中,詔 加延侍中、驃騎大將軍,余悉如故。延死,子成立。訖於武定末,其貢使無歲不至。
bǎi jì guó, qí xiān chū zì fū yú. qí guó běi qù gāo jù lì qiān yú lǐ, chù xiǎo hǎi zhī nán. qí mín tǔ zhù, dì duō xià shī, lǜ jiē shān jū. yǒu wǔ gǔ, qí yī fú yǐn shí yǔ gāo jù lì tóng.
百濟國,其先出自夫余。其國北去高句麗千餘里,處小海之南。其民土著,地 多下濕,率皆山居。有五穀,其衣服飲食與高句麗同。
yán xìng èr nián, qí wáng yú qìng shǐ qiǎn shǐ shàng biǎo yuē: chén jiàn guó dōng jí, chái láng gé lù, suī shì chéng líng huà, mò yóu fèng fān, zhān wàng yún què, chí qíng wǎng jí. liáng fēng wēi yīng, fú wéi huáng dì bì xià xié hé tiān xiū, bù shèng xì yǎng zhī qíng, jǐn qiǎn sī shǔ guān jūn jiāng jūn fù mǎ dū wèi fú sī hóu, zhǎng shǐ yú lǐ, lóng xiāng jiāng jūn dài fāng tài shǒu sī mǎ zhāng mào děng tóu fǎng bō zǔ, sōu jìng xuán jīn, tuō mìng zì rán zhī yùn, qiǎn jìn wàn yī zhī chéng. jì shén zhī chuí gǎn, huáng líng hóng fù, kè dá tiān tíng, xuān chàng chén zhì, suī dàn wén xī méi, yǒng wú yú hèn. yòu yún: chén yǔ gāo jù lì yuán chū fū yú, xiān shì zhī shí, dǔ chóng jiù kuǎn. qí zǔ zhāo qīng fèi lín hǎo, qīn lǜ shì zhòng, líng jiàn chén jìng. chén zǔ xū zhěng lǚ diàn mài, yīng jī chí jī, shǐ shí zàn jiāo, xiāo zhǎn zhāo shǒu. zì ěr yǐ lái, mò gǎn nán gù. zì féng shì shù zhōng, yú jìn bēn cuàn, chǒu lèi jiàn shèng, suì jiàn líng bī, gòu yuàn lián huò, sān shí yú zài, cái dān lì jié, zhuǎn zì càn cù. ruò tiān cí qū jīn, yuǎn jí wú wài, sù qiǎn yī jiāng, lái jiù chén guó, dāng fèng sòng bǐ nǚ, zhí sǎo hòu gōng, bìng qiǎn zǐ dì, mù yǔ wài jiù. chǐ rǎng pǐ fū bù gǎn zì yǒu. yòu yún: jīn liǎn yǒu zuì, guó zì yú ròu, dà chén qiáng zú, lù shā wú yǐ, zuì yíng è jī, mín shù bēng lí. shì miè wáng zhī qī, jiǎ shǒu zhī qiū yě. qiě féng zú shì mǎ, yǒu niǎo chù zhī liàn lè làng zhū jùn, huái shǒu qiū zhī xīn. tiān wēi yī jǔ, yǒu zhēng wú zhàn. chén suī bù mǐn, zhì xiào bì lì, dāng lǜ suǒ tǒng, chéng fēng xiǎng yīng. qiě gāo lì bù yì, nì zhà fēi yī, wài mù kuí xiāo fān bēi zhī cí, nèi huái xiōng huò shǐ tū zhī xíng. huò nán tōng liú shì, huò běi yuē rú rú, gòng xiāng chún chǐ, móu líng wáng lüè. xī táng yáo zhì shèng, zhì fá dān shuǐ mèng cháng chēng rén, bù shě tú lì. juān liú zhī shuǐ, yí zǎo yōng sè, jīn ruò bù qǔ, jiāng yí hòu huǐ. qù gēng chén nián hòu, chén xī jiè xiǎo shí shān běi guó hǎi zhōng jiàn shī shí yú, bìng dé yī qì ān lēi, shì zhī fēi gāo lì zhī wù, hòu wén nǎi shì wáng rén lái jiàng chén guó. zhǎng shé gé lù, yǐ chén yú hǎi, suī wèi wěi dāng, shēn huái fèn huì. xī sòng lù shēn zhōu, chǔ zhuāng tú xiǎn yào cuō fàng jiū, xìn líng bù shí. kè dí jiàn míng, měi lóng wú yǐ. fū yǐ qū qū piān bǐ, yóu mù wàn dài zhī xìn, kuàng bì xià hé qì tiān dì, shì qīng shān hǎi, qǐ lìng xiǎo shù, kuà sāi tiān kuí. jīn shàng suǒ de ān yī, yǐ wèi shí yàn.
延興二年,其王餘慶始遣使上表曰:「臣建國東極,豺狼隔路,雖世承靈化, 莫由奉籓,瞻望雲闕,馳情罔極。涼風微應,伏惟皇帝陛下協和天休,不勝系仰之 情,謹遣私署冠軍將軍、駙馬都尉弗斯侯,長史余禮,龍驤將軍、帶方太守、司馬 張茂等投舫波阻,搜徑玄津,託命自然之運,遣進萬一之誠。冀神祗垂感,皇靈洪 復,克達天庭,宣暢臣志,雖旦聞夕沒,永無餘恨。」又云:「臣與高句麗源出夫 余,先世之時,篤崇舊款。其祖釗輕廢鄰好,親率士眾,陵踐臣境。臣祖須整旅電 邁,應機馳擊,矢石暫交,梟斬釗首。自爾已來,莫敢南顧。自馮氏數終,餘燼奔 竄,醜類漸盛,遂見陵逼,構怨連禍,三十餘載,財殫力竭,轉自孱踧。若天慈曲 矜,遠及無外,速遣一將,來救臣國,當奉送鄙女,執掃後宮,並遣子弟,牧圉外 廄。尺壤匹夫不敢自有。」又云:「今璉有罪,國自魚肉,大臣強族,戮殺無已, 罪盈惡積,民庶崩離。是滅亡之期,假手之秋也。且馮族士馬,有鳥畜之戀;樂浪 諸郡,懷首丘之心。天威一舉,有徵無戰。臣雖不敏,志效畢力,當率所統,承風 響應。且高麗不義,逆詐非一,外慕隗囂籓卑之辭,內懷凶禍豕突之行。或南通劉 氏,或北約蠕蠕,共相脣齒,謀陵王略。昔唐堯至聖,致罰丹水;孟常稱仁,不舍 塗詈。涓流之水,宜早壅塞,今若不取,將貽後悔。去庚辰年後,臣西界小石山北 國海中見屍十餘,並得衣器鞍勒,視之非高麗之物,後聞乃是王人來降臣國。長蛇 隔路,以沉於海,雖未委當,深懷憤恚。昔宋戮申舟,楚莊徒跣;鷂撮放鳩,信陵 不食。克敵建名,美隆無已。夫以區區偏鄙,猶慕萬代之信,況陛下合氣天地,勢 傾山海,豈令小豎,跨塞天逵。今上所得鞍一,以為實驗。」
xiǎn zǔ yǐ qí pì yuǎn, mào xiǎn cháo xiàn, lǐ yù yōu hòu, qiǎn shǐ zhě shào ān yǔ qí shǐ jù hái. zhào yuē: dé biǎo wén zhī, wú yàng shén shàn. qīng zài dōng yú, chù wǔ fú zhī wài, bù yuǎn shān hǎi, guī chéng wèi què, xīn jiā zhì yì, yòng jí yú huái. zhèn chéng wàn shì zhī yè, jūn lín sì hǎi, tǒng yù qún shēng. jīn yǔ nèi qīng yī, bā biǎo guī yì, qiǎng fù ér zhì zhě bù kě chēng shù, fēng sú zhī hé, shì mǎ zhī shèng, jiē yú lǐ děng qīn suǒ wén jiàn. qīng yǔ gāo lì bù mù, lǚ zhì líng fàn, gǒu néng shùn yì, shǒu zhī yǐ rén, yì hé yōu yú kòu chóu yě. qián suǒ qiǎn shǐ, fú hǎi yǐ fǔ huāng wài zhī guó, cóng lái jī nián, wǎng ér bù fǎn, cún wáng dá fǒu, wèi néng shěn xī. qīng suǒ sòng ān, bǐ xiào jiù chéng, fēi zhōng guó zhī wù. bù kě yǐ yí sì zhī shì, yǐ shēng bì rán zhī guò. jīng lüè quán yào, yǐ jù bié zhǐ. yòu zhào yuē: zhī gāo lì zǔ jiāng, qīn yì qīng tǔ, xiū xiān jūn zhī jiù yuàn, qì xī mín zhī dà dé, bīng jiāo lèi zài, nán jié huāng biān. shǐ jiān shēn xū zhī chéng, guó yǒu chǔ yuè zhī jí, nǎi yīng zhǎn yì fú wēi, chéng jī diàn jǔ. dàn yǐ gāo lì chēng fān xiān cháo, gōng zhí rì jiǔ, yú bǐ suī yǒu zì xī zhī xìn, yú guó wèi yǒu fàn lìng zhī qiān. qīng shǐ mìng shǐ tōng, biàn qiú zhì fá, xún tǎo shì huì, lǐ yì wèi zhōu. gù wǎng nián qiǎn lǐ děng zhì píng rǎng, yù yàn qí yóu zhuàng. rán gāo lì zòu qǐng pín fán, cí lǐ jù yì, xíng rén bù néng yì qí qǐng, sī fǎ wú yǐ chéng qí zé, gù tīng qí suǒ qǐ, zhào lǐ děng hái. ruò jīn fù wéi zhǐ, zé guò jiù yì lù, hòu suī zì chén, wú suǒ táo zuì, rán hòu xìng shī tǎo zhī, yú yì wèi dé. jiǔ yí zhī guó, mín jū hǎi wài, dào chàng zé fèng fān, huì jí zé bǎo jìng, gù jī mí zhe yú qián diǎn, hù gòng kuàng yú suì shí. qīng bèi chén qiáng ruò zhī xíng, jù liè wǎng dài zhī jī, yù shū shì yì, nǐ kuàng guāi zhōng, hóng guī dà lüè, qí zhì yóu zài. jīn zhōng xià píng yī, yǔ nèi wú yú, měi yù líng wēi dōng jí, xuán jīng yù biǎo, zhěng huāng lí yú piān fāng, shū huáng fēng yú yuǎn fú. liáng yóu gāo lì jí xù, wèi jí bǔ zhēng. jīn ruò bù cóng zhào zhǐ, zé qīng zhī lái móu, zài xié zhèn yì yuán róng qǐ xíng, jiāng bù yún yuǎn. biàn kě yù lǜ tóng xìng, jù yǐ dài shì, shí qiǎn bào shǐ, sù jiū bǐ qíng. shī jǔ zhī rì, qīng wèi xiāng dǎo zhī shǒu, dà jié zhī hòu, yòu shòu yuán gōng zhī shǎng, bù yì shàn hū. suǒ xiàn jǐn bù hǎi wù suī bù xī dá, míng qīng zhì xīn. jīn cì zá wù rú bié. yòu zhào liǎn hù sòng ān děng.
顯祖以其僻遠,冒險朝獻,禮遇優厚,遣使者邵安與其使俱還。詔曰:「得表 聞之,無恙甚善。卿在東隅,處五服之外,不遠山海,歸誠魏闕,欣嘉至意,用戢 於懷。朕承萬世之業,君臨四海,統御群生。今宇內清一,八表歸義,襁負而至者 不可稱數,風俗之和,士馬之盛,皆余禮等親所聞見。卿與高麗不穆,屢致陵犯, 苟能順義,守之以仁,亦何憂於寇讎也。前所遣使,浮海以撫荒外之國,從來積年, 往而不返,存亡達否,未能審悉。卿所送鞍,比校舊乘,非中國之物。不可以疑似 之事,以生必然之過。經略權要,已具別旨。」又詔曰:「知高麗阻疆,侵軼卿土, 修先君之舊怨,棄息民之大德,兵交累載,難結荒邊。使兼申胥之誠,國有楚越之 急,乃應展義扶微,乘機電舉。但以高麗稱籓先朝,供職日久,於彼雖有自昔之釁, 於國未有犯令之愆。卿使命始通,便求致伐,尋討事會,理亦未周。故往年遣禮等 至平壤,欲驗其由狀。然高麗奏請頻煩,辭理俱詣,行人不能抑其請,司法無以成 其責,故聽其所啟,詔禮等還。若今復違旨,則過咎益露,後雖自陳,無所逃罪, 然後興師討之,於義為得。九夷之國,民居海外,道暢則奉籓,惠戢則保境,故羈 縻著於前典,楛貢曠於歲時。卿備陳強弱之形,具列往代之跡,欲殊事異,擬貺乖 衷,洪規大略,其致猶在。今中夏平一,宇內無虞,每欲陵威東極,懸旌域表,拯 荒黎於偏方,舒皇風於遠服。良由高麗即敘,未及卜征。今若不從詔旨,則卿之來 謀,載協朕意元戎啟行,將不雲遠。便可豫率同興,具以待事,時遣報使,速究彼 情。師舉之日,卿為鄉導之首,大捷之後,又受元功之賞,不亦善乎。所獻錦布海 物雖不悉達,明卿至心。今賜雜物如別。」又詔璉護送安等。
ān děng zhì gāo jù lì, liǎn chēng xī yǔ yú qìng yǒu chóu, bù lìng dōng guò, ān děng yú shì jiē hái. nǎi xià zhào qiè zé zhī. wǔ nián, shǐ ān děng cóng dōng lái fú hǎi, cì yú qìng xǐ shū, bāo qí chéng jié. ān děng zhì hǎi bīn, yù fēng piāo dàng. jìng bù dá ér hái.
安等至高句麗,璉稱昔與餘慶有仇,不令東過,安等於是皆還。乃下詔切責之。 五年,使安等從東萊浮海,賜餘慶璽書,褒其誠節。安等至海濱,遇風飄蕩。竟不 達而還。
wù jí guó, zài gāo jù lì běi, jiù sù shèn guó yě. yì luò gè zì yǒu zhǎng, bù xiāng zǒng yī. qí rén jìn hàn, yú dōng yí zuì qiáng. yán yǔ dú yì. cháng qīng dòu mò lóu děng guó, zhū guó yì huàn zhī. qù luò wǔ qiān lǐ. zì hé lóng běi èr bǎi yú lǐ yǒu shàn yù shān, shān běi xíng shí sān rì zhì qí lí shān, yòu běi xíng qī rì zhì rú luò huán shuǐ, shuǐ guǎng lǐ yú, yòu běi xíng shí wǔ rì zhì tài lǔ shuǐ, yòu dōng běi xíng shí bā rì dào qí guó. guó yǒu dà shuǐ, kuò sān lǐ yú, míng sù mò shuǐ. qí dì xià shī, zhú chéng xué jū, wū shì xíng zhǒng, kāi kǒu yú shàng, yǐ tī chū rù. qí guó wú niú, yǒu chē mǎ, diàn zé ǒu gēng, chē zé bù tuī. yǒu sù jí mài jì, cài zé yǒu kuí. shuǐ qì xián níng, yán shēng shù shàng, yì yǒu yán chí. duō zhū wú yáng. jué mǐ yùn jiǔ, yǐn néng zhì zuì. fù rén zé bù qún, nán zǐ zhū quǎn pí qiú. chū hūn zhī xī, nán jiù nǚ jiā zhí nǚ rǔ ér bà, biàn yǐ wèi dìng, réng wèi fū fù. sú yǐ rén nì xǐ shǒu miàn. tóu chā hǔ bào wěi. shàn shè liè, gōng zhǎng sān chǐ, jiàn zhǎng chǐ èr cùn, yǐ shí wèi zú. qí fù mǔ chūn xià sǐ, lì mái zhī, zhǒng shàng zuò wū, bù lìng yǔ shī ruò qiū dōng, yǐ qí shī bǔ diāo, diāo shí qí ròu, duō de zhī. cháng qī bā yuè zào dú yào fù jiàn zú, shè qín shòu, zhōng zhě biàn sǐ, zhǔ yào dú qì yì néng shā rén. guó nán yǒu tú tài shān, wèi yán dà huáng, yǒu hǔ bào pí láng bù hài rén, rén bù dé shān shàng sōu wū, xíng jìng shān zhě, jiē yǐ wù shèng.
勿吉國,在高句麗北,舊肅慎國也。邑落各自有長,不相總一。其人勁悍,於 東夷最強。言語獨異。常輕豆莫婁等國,諸國亦患之。去洛五千里。自和龍北二百 余里有善玉山,山北行十三日至祁黎山,又北行七日至如洛環水,水廣里余,又北 行十五日至太魯水,又東北行十八日到其國。國有大水,闊三里余,名速末水。其 地下濕,築城穴居,屋似形冢,開口於上,以梯出入。其國無牛,有車馬,佃則偶 耕,車則步推。有粟及麥穄,菜則有葵。水氣醎凝,鹽生樹上,亦有鹽池。多豬無 羊。嚼米醖酒,飲能至醉。婦人則布裙,男子豬犬皮裘。初婚之夕,男就女家執女 乳而罷,便以為定,仍為夫婦。俗以人溺洗手面。頭插虎豹尾。善射獵,弓長三尺, 箭長尺二寸,以石為鏃。其父母春夏死,立埋之,冢上作屋,不令雨濕;若秋冬, 以其屍捕貂,貂食其肉,多得之。常七八月造毒藥傅箭鏃,射禽獸,中者便死,煮 藥毒氣亦能殺人。國南有徒太山,魏言「大皇」,有虎豹羆狼不害人,人不得山上 溲污,行逕山者,皆以物盛。
qù yán xìng zhōng, qiǎn shǐ yǐ lì zhī cháo xiàn. tài hé chū, yòu gòng mǎ wǔ bǎi pǐ. yǐ lì zhī chēng: chū fā qí guó, běi chuán sù nán hé xī shàng, zhì tài shui hé, chén chuán yú shuǐ, nán chū lù xíng, dù luò gū shuǐ, cóng qì dān xī jiè dá hé lóng. zì yún qí guó xiān pò gāo jù lì shí luò, mì qí bǎi jì móu cóng shuǐ dào bìng lì qǔ gāo jù lì, qiǎn yǐ lì zhī fèng shǐ dà guó, qǐng qí kě fǒu. zhào chì sān guó tóng shì fān fù, yí gòng hé shùn, wù xiāng qīn rǎo. yǐ lì zhī nǎi hái. cóng qí lái dào, qǔ de běn chuán, fàn dá qí guó. jiǔ nián, fù qiǎn shǐ hóu ní zhī cháo xiàn. míng nián fù rù gòng.
去延興中,遣使乙力支朝獻。太和初,又貢馬五百匹。乙力支稱:初發其國, 北船溯難河西上,至太氵河,沉船於水,南出陸行,渡洛孤水,從契丹西界達和 龍。自雲其國先破高句麗十落,密其百濟謀從水道併力取高句麗,遣乙力支奉使大 國,請其可否。詔敕三國同是籓附,宜共和順,勿相侵擾。乙力支乃還。從其來道, 取得本船,泛達其國。九年,復遣使侯尼支朝獻。明年復入貢。
qí bàng yǒu dà mò lú guó fù zhōng guó mò duō huí guó kù lóu guó sù hé guó jù fú fú guó pǐ lí ěr guó bá dà hé guó yù yǔ líng guó kù fú zhēn guó lǔ lóu guó yǔ zhēn hóu guó, qián hòu gè qiǎn shǐ cháo xiàn.
其傍有大莫盧國、復鍾國、莫多回國、庫婁國、素和國、具弗伏國、匹黎爾國、 拔大何國、郁羽陵國、庫伏真國、魯婁國、羽真侯國,前後各遣使朝獻。
tài hé shí èr nián, wù jí fù qiǎn shǐ gòng hù shǐ fāng wù yú jīng shī. shí qī nián, yòu qiǎn shǐ rén pó fēi děng wǔ bǎi yú rén cháo xiàn. jǐng míng sì nián, fù qiǎn shǐ hòu lì guī děng cháo gòng. zì cǐ qì yú zhèng guāng, gòng shǐ xiāng xún. ěr hòu, zhōng guó fēn rǎo, pō huò bù zhì. xìng hé èr nián liù yuè, qiǎn shǐ shí jiǔ yún děng gòng fāng wù, zhì yú wǔ dìng bù jué.
太和十二年,勿吉復遣使貢楛矢方物於京師。十七年,又遣使人婆非等五百餘 人朝獻。景明四年,復遣使候力歸等朝貢。自此迄於正光,貢使相尋。爾後,中國 紛擾,頗或不至。興和二年六月,遣使石久雲等貢方物,至於武定不絕。
shī wéi guó, zài wù jí běi qiān lǐ, qù luò liù qiān lǐ. lù chū hé lóng běi qiān yú lǐ, rù qì dān guó, yòu běi xíng shí rì zhì chuài shuǐ, yòu běi xíng sān rì yǒu gài shuǐ, yòu běi xíng sān rì yǒu dú le shān, qí shān gāo dà, zhōu huí sān bǎi yú lǐ, yòu běi xíng sān rì yǒu dà shuǐ míng qū lì, yòu běi xíng sān rì zhì rèn shuǐ, yòu běi xíng wǔ rì dào qí guó. yǒu dà shuǐ cóng běi ér lái, guǎng sì lǐ yú, míng jì shuǐ. guó tǔ xià shī., yǔ yǔ kù mò xī qì dān dòu mò lóu guó tóng. pō yǒu sù mài jí jì, wéi shí zhū yú, yǎng niú mǎ, sú yòu wú yáng. xià zé chéng jū, dōng zhú shuǐ cǎo. yì duō diāo pí. zhàng fū suǒ fā. yòng jiǎo gōng, qí jiàn yóu zhǎng. nǚ fù shù fà, zuò chā shǒu jì. qí guó shǎo qiè dào, dào yī zhēng sān, shā rén zhě zé mǎ sān bǎi pǐ. nán nǚ xī yī bái lù pí rú kù. yǒu qū niàng jiǔ. sú ài chì zhū, wèi fù rén shì, chuān guà yú jǐng, yǐ duō wèi guì, nǚ bù dé cǐ, nǎi zhì bù jià. fù mǔ sǐ, nán nǚ jù kū sān nián, shī zé zhì yú lín shù zhī shàng. wǔ dìng èr nián sì yuè, shǐ qiǎn shǐ zhāng yān dòu fá děng xiàn qí fāng wù, qì wǔ dìng mò, gòng shǐ xiāng xún.
失韋國,在勿吉北千里,去洛六千里。路出和龍北千餘里,入契丹國,又北行 十日至啜水,又北行三日有蓋水,又北行三日有犢了山,其山高大,周回三百餘里, 又北行三日有大水名屈利,又北行三日至刃水,又北行五日到其國。有大水從北而 來,廣四里余,名穄水。國土下濕。,語與庫莫奚、契丹、豆莫婁國同。頗有粟麥 及穄,唯食豬魚,養牛馬,俗又無羊。夏則城居,冬逐水草。亦多貂皮。丈夫索發。 用角弓,其箭尤長。女婦束髮,作叉手髻。其國少竊盜,盜一征三,殺人者責馬三 百匹。男女悉衣白鹿皮襦袴。有曲釀酒。俗愛赤珠,為婦人飾,穿掛於頸,以多為 貴,女不得此,乃至不嫁。父母死,男女聚哭三年,屍則置於林樹之上。武定二年 四月,始遣使張焉豆伐等獻其方物,迄武定末,貢使相尋。
dòu mò lóu guó, zài wù jí guó běi qiān lǐ, qù luò liù qiān lǐ, jiù běi fú yú yě. zài shī wéi zhī dōng, dōng zhì yú hǎi, fāng èr qiān lǐ. qí rén tǔ zhù, yǒu gōng shì cāng kù. duō shān líng guǎng zé, yú dōng yí zhī yù zuì wèi píng chǎng. dì yí wǔ gǔ, bù shēng wǔ guǒ. qí rén zhǎng dà, xìng qiáng yǒng, jǐn hòu, bù kòu chāo. qí jūn zhǎng jiē yǐ liù chù míng guān, yì luò yǒu háo shuài. yǐn shí yì yòng zǔ dòu. yǒu má bù, yī zhì lèi gāo lì ér fú dà, qí guó dà rén, yǐ jīn yín shì zhī. yòng xíng yán jí, shā rén zhě sǐ, méi qí jiā rén wèi nú bì. sú yín, yóu è dù fù, dù zhě shā zhī, shī qí guó nán shān shàng zhì fǔ. nǚ jiā yù de, shū niú mǎ nǎi yǔ zhī. huò yán běn huì mò zhī dì yě.
豆莫婁國,在勿吉國北千里,去洛六千里,舊北扶餘也。在失韋之東,東至於 海,方二千里。其人土著,有宮室倉庫。多山陵廣澤,於東夷之域最為平敞。地宜 五穀,不生五果。其人長大,性強勇,謹厚,不寇抄。其君長皆以六畜名官,邑落 有豪帥。飲食亦用俎豆。有麻布,衣制類高麗而幅大,其國大人,以金銀飾之。用 刑嚴急,殺人者死,沒其家人為奴婢。俗淫,尤惡妒婦,妒者殺之,屍其國南山上 至腐。女家欲得,輸牛馬乃與之。或言本穢貊之地也。
dì dòu yú guó, zài shī wéi xī qiān yú lǐ. duō niú yáng, chū míng mǎ, pí wèi yī fú, wú wǔ gǔ, wéi shí ròu lào. yán xìng èr nián bā yuè, qiǎn shǐ cháo gòng, zhì yú tài hé liù nián, gòng shǐ bù jué. shí sì nián, pín lái fàn sāi, gāo zǔ zhào zhēng xī dà jiāng jūn yáng píng wáng yí jī zǒu zhī. zì hòu shí cháo jīng shī, qì wǔ dìng mò, gòng shǐ bù jué.
地豆於國,在失韋西千餘里。多牛羊,出名馬,皮為衣服,無五穀,惟食肉酪。 延興二年八月,遣使朝貢,至於太和六年,貢使不絕。十四年,頻來犯塞,高祖詔 征西大將軍、陽平王頤擊走之。自後時朝京師,迄武定末,貢使不絕。
kù mò xī guó zhī xiān, dōng bù yǔ wén zhī bié yě. chū wèi mù róng yuán zhēn suǒ pò, yí luò zhě cuàn nì sōng mò zhī jiān. qí mín bù jié jìng, ér shàn shè liè, hǎo wèi kòu chāo. dēng guó sān nián, tài zǔ qīn zì chū tǎo, zhì ruò luò shuǐ nán, dà pò zhī, huò qí sì bù luò, mǎ niú yáng shǐ shí yú wàn. dì yuē: cǐ qún dí zhū zhǒng bù shí dé yì, hù xiāng qīn dào, yǒu fàn wáng lüè, gù wǎng zhēng zhī. qiě shǔ qiè gǒu dào, hé zú wèi huàn. jīn zhōng zhōu dà luàn, wú xiān píng zhī, rán hòu zhāng qí wēi huái, zé wú suǒ bù fú yǐ. jì ér chē jià nán hái yún zhōng, huái fú yàn zhào. shí shù nián jiān, zhū zhǒng yǔ kù mò xī yì jiē zī shèng. jí kāi liáo hǎi, zhì shù hé lóng, zhū yí zhèn jù, gè xiàn fāng wù. gāo zōng xiǎn zǔ shì, kù mò xī suì zhì míng mǎ wén pí. gāo zǔ chū, qiǎn shǐ cháo gòng. tài hé sì nián, zhé rù sāi nèi, cí yǐ wèi dì dòu yú chāo lüè, zhào shū qiè zé zhī. èr shí èr nián, rù kòu ān zhōu, yíng yàn yōu sān zhōu bīng shù qiān rén jī zǒu zhī. hòu fù kuǎn fù, měi qiú rù sāi, yǔ mín jiāo yì. shì zōng zhào yuē: kù mò xī qù tài hé èr shí yī yǐ qián, yǔ ān yíng èr zhōu biān mín cān jū, jiāo yì wǎng lái, bìng wú yí èr. zhì èr shí èr nián pàn nì yǐ lái, suì ěr yuǎn cuàn. jīn suī kuǎn fù, yóu zài sāi biǎo, měi qǐng rù sāi yǔ mín jiāo yì. ruò yì ér bù xǔ, guāi qí guī xiàng zhī xīn. tīng ér bù yú, huò yǒu wàn yī zhī jǐng. bù róng yī xiān rèn qí jiāo yì, shì yí xiàn jié, jiāo shì zhī rì, zhōu qiǎn shàng zuǒ jiān zhī. zì shì yǐ hòu, suì cháng cháo xiàn, zhì yú wǔ dìng mò bù jué.
庫莫奚國之先,東部宇文之別也。初為慕容元真所破,遺落者竄匿松漠之間。 其民不潔淨,而善射獵,好為寇鈔。登國三年,太祖親自出討,至弱洛水南,大破 之,獲其四部落,馬牛羊豕十餘萬。帝曰:「此群狄諸種不識德義,互相侵盜,有 犯王略,故往征之。且鼠竊狗盜,何足為患。今中州大亂,吾先平之,然後張其威 懷,則無所不服矣。」既而車駕南還雲中,懷服燕趙。十數年間,諸種與庫莫奚亦 皆滋盛。及開遼海,置戍和龍,諸夷震懼,各獻方物。高宗、顯祖世,庫莫奚歲致 名馬文皮。高祖初,遣使朝貢。太和四年,輒入塞內,辭以畏地豆於鈔掠,詔書切 責之。二十二年,入寇安州,營燕幽三州兵數千人擊走之。後復款附,每求入塞, 與民交易。世宗詔曰:「庫莫奚去太和二十一以前,與安營二州邊民參居,交易往 來,並無疑貳。至二十二年叛逆以來,遂爾遠竄。今雖款附,猶在塞表,每請入塞 與民交易。若抑而不許,乖其歸向之心。聽而不虞,或有萬一之警。不容依先任其 交易,事宜限節,交市之日,州遣上佐監之。」自是已後,歲常朝獻,至於武定末 不絕。
qì dān guó, zài kù mò xī dōng, yì zhǒng tóng lèi, jù cuàn yú sōng mò zhī jiān. dēng guó zhōng, guó jūn dà pò zhī, suì táo bèng, yǔ kù mò xī fēn bèi. jīng shù shí nián, shāo zī màn, yǒu bù luò, yú hé lóng zhī běi shù bǎi lǐ, duō wèi kòu dào. zhēn jūn yǐ lái, qiú cháo xiàn, suì gòng míng mǎ. xiǎn zǔ shí, shǐ mò fú hé hé chén fèng xiàn, dé bān xiǎng yú zhū guó zhī mò. guī ér xiāng wèi, yán guó jiā zhī měi, xīn jiē xīn mù, yú shì dōng běi qún dí wén zhī, mò bù sī fú. xī wàn dān bù hé dà hé bù fú fú yù bù yǔ líng bù rì lián bù pǐ jié bù lí bù tǔ liù yú bù děng, gè yǐ qí míng mǎ wén pí rù xiàn tiān fǔ, suì qiú wèi cháng. jiē dé jiāo shì yú hé lóng mì yún zhī jiān, gòng xiàn bù jué. tài hé sān nián, gāo jù lì qiè yǔ rú rú móu, yù qǔ dì dòu yú fēn zhī. qì dān jù qí qīn yì, qí mò fú hè wù yú lǜ qí bù luò chē sān qiān shèng zhòng wàn yú kǒu, qū xǐ zá chù, qiú rù nèi fù, zhǐ yú bái láng shuǐ dōng. zì cǐ suì cháng cháo gòng. hòu gào jī, gāo zǔ jīn zhī, tīng qí rù guān shì dí. jí shì zōng sù zōng shí, héng qiǎn shǐ gòng fāng wù. xī píng zhōng, qì dān shǐ rén zǔ zhēn děng sān shí rén hái, líng tài hòu yǐ qí sú jià qǔ zhī jì, yǐ qīng zhān wèi shàng fú, rén gěi qīng zhān liǎng pǐ, shǎng qí chéng kuǎn zhī xīn, yú yī jiù shì. cháo gòng zhì qí shòu chán cháng bù jué.
契丹國,在庫莫奚東,異種同類,俱竄於松漠之間。登國中,國軍大破之,遂 逃迸,與庫莫奚分背。經數十年,稍滋蔓,有部落,於和龍之北數百里,多為寇盜。 真君以來,求朝獻,歲貢名馬。顯祖時,使莫弗紇何辰奉獻,得班饗於諸國之末。 歸而相謂,言國家之美,心皆忻慕,於是東北群狄聞之,莫不思服。悉萬丹部、何 大何部、伏弗郁部、羽陵部、日連部、匹潔部、黎部、吐六於部等,各以其名馬文 皮入獻天府,遂求為常。皆得交市於和龍、密雲之間,貢獻不絕。太和三年,高句 麗竊與蠕蠕謀,欲取地豆於分之。契丹懼其侵軼,其莫弗賀勿於率其部落車三千乘、 眾萬餘口,驅徙雜畜,求入內附,止於白狼水東。自此歲常朝貢。後告飢,高祖矜 之,聽其入關市糴。及世宗、肅宗時,恆遣使貢方物。熙平中,契丹使人祖真等三 十人還,靈太后以其俗嫁娶之際,以青氈為上服,人給青氈兩匹,賞其誠款之心, 余依舊式。朝貢至齊受禪常不絕。
wū luò hòu guó, zài dì dòu yú zhī běi, qù dài dōu sì qiān wǔ bǎi yú lǐ. qí tǔ xià shī, duō wù qì ér hán, mín dōng zé chuān dì wèi shì, xià zé suí yuán fù xù mù. duō shǐ, yǒu gǔ mài. wú dà jūn zhǎng, bù luò mò fú jiē shì wèi zhī. qí sú shéng fā, pí fú, yǐ zhū wèi shì. mín shàng yǒng, bù wèi jiān qiè, gù màn cáng yě jī ér wú kòu dào. hǎo liè shè. lè yǒu kōng hóu, mù cáo gé miàn ér shī jiǔ xián. qí guó xī běi yǒu wán shuǐ, dōng běi liú hé yú nán shuǐ, qí dì xiǎo shuǐ jiē zhù yú nán, dōng rù yú hǎi. yòu xī běi èr shí rì xíng yǒu yú yǐ ní dà shuǐ, suǒ wèi běi hǎi yě. shì zǔ zhēn jūn sì nián lái cháo, chēng qí guó xī běi yǒu guó jiā xiān dì jiù xū, shí shì nán běi jiǔ shí bù, dōng xī sì shí bù, gāo qī shí chǐ, shì yǒu shén líng, mín duō qí qǐng. shì zǔ qiǎn zhōng shū shì láng lǐ chǎng gào jì yān, kān zhù wén yú shì zhī bì ér hái.
烏洛候國,在地豆於之北,去代都四千五百餘里。其土下濕,多霧氣而寒,民 冬則穿地為室,夏則隨原阜畜牧。多豕,有谷麥。無大君長,部落莫弗皆世為之。 其俗繩發,皮服,以珠為飾。民尚勇,不為奸竊,故慢藏野積而無寇盜。好獵射。 樂有箜篌,木槽革面而施九弦。其國西北有完水,東北流合於難水,其地小水皆注 於難,東入於海。又西北二十日行有於已尼大水,所謂北海也。世祖真君四年來朝, 稱其國西北有國家先帝舊墟,石室南北九十步,東西四十步,高七十尺,室有神靈, 民多祈請。世祖遣中書侍郎李敞告祭焉,刊祝文於室之壁而還。
shǐ chén yuē: yí dí zhī yú zhōng guó, jī mí ér yǐ. gāo lì suì xiū gòng zhí, dōng fān zhī guān, róng āi zhī lǐ, zhì zì tiān cháo, yì wèi yōu yǐ. qí tā lù lù, xián zhī kuǎn gòng, qǐ niú mǎ nèi xiàng, dōng fēng rù lǜ zhě yě.
史臣曰:夷狄之於中國,羈縻而已。高麗歲修貢職,東籓之冠,榮哀之禮,致 自天朝,亦為優矣。其他碌碌,咸知款貢,豈牛馬內向,東風入律者也。