qián fèi dì guǎng líng wáng hòu fèi dì ān dìng wáng chū dì píng yáng wáng
前廢帝廣陵王 後廢帝 安定王〓出帝平陽王
qián fèi dì, huì gōng, zì xiū yè, guǎng líng huì wáng yǔ zhī zǐ yě. mǔ yuē wáng shì. shǎo duān jǐn, yǒu zhì dù. zhǎng ér hǎo xué, shì zǔ mǔ dí mǔ yǐ xiào wén. zhèng shǐ zhōng, xí jué. yán chāng zhōng, bài tōng zhí sàn qí cháng shì. shén guī zhōng, jìn jiān sàn qí cháng shì. zhèng guāng èr nián, zhèng cháng shì, lǐng gěi shì huáng mén shì láng. dì yǐ yuán chā shàn quán, suì chēng jí bù qǐ. jiǔ zhī, yīn tuō yīn bìng. wǔ nián, jiù chú jīn zǐ guāng lù dài fū, jiā sàn qí cháng shì. jiàn yì yuán nián, chú yí tóng sān sī. wáng jì jué yán, chuí jiāng yī jì, jū yú lóng huā sì, wú suǒ jiāo tōng. yǒng ān mò, yǒu bái zhuāng dì zhě, yán wáng bù yǔ, jiāng yǒu yì tú mín jiān yóu shēng, yòu yún yǒu tiān zǐ zhī qì. wáng jù huò, táo nì shàng luò, xún jiàn zhuī niè, zhí sòng jīng shī, jū jìn duō rì, yǐ wú zhuàng huò miǎn. jí zhuāng dì bēng, ěr zhū shì lóng děng yǐ yuán yè shū yuǎn, yòu fēi rén wàng suǒ tuī, yǐ wáng qián mò huì shēn, yǒu guò rén zhī liàng, jiāng móu fèi lì. kǒng shí bù yǔ, nǎi lìng wáng suǒ qīn shēn qí yì, qiě jiān pò xié. wáng suì dá yuē: tiān hé yán zāi! shì lóng děng dà yuè.
前廢帝,諱恭,字修業,廣陵惠王羽之子也。母曰王氏。少端謹,有志度。長 而好學,事祖母、嫡母以孝聞。正始中,襲爵。延昌中,拜通直散騎常侍。神龜中, 進兼散騎常侍。正光二年,正常侍,領給事黃門侍郎。帝以元叉擅權,遂稱疾不起。 久之,因托喑病。五年,就除金紫光祿大夫,加散騎常侍。建義元年,除儀同三司。 王既絕言,垂將一紀,居於龍花寺,無所交通。永安末,有白莊帝者,言王不語, 將有異圖;民間游聲,又雲有天子之氣。王懼禍,逃匿上洛,尋見追躡,執送京師, 拘禁多日,以無狀獲免。及莊帝崩,爾朱世隆等以元曄疏遠,又非人望所推,以王 潛默晦身,有過人之量,將謀廢立。恐實不語,乃令王所親申其意,且兼迫脅。王 遂答曰:「天何言哉!」世隆等大悅。
chūn èr yuè jǐ sì, yè jìn zhì máng nán, shì lóng děng fèng wáng dōng guō zhī wài, xíng chán ràng zhī lǐ. qún chén shàng biǎo yuē: fǒu tài yán shí, yīn yōu qǐ shèng, gù liù fēi zài yù, sān shí xìng fú. fú wéi bì xià yùn shǔ qiān líng, zhì zhōu wàn wù, dú zhāo xì xiàng, miào jí tiān rén. bǎo lì yǒu guī, guāng zhái yōu shǔ, ér jiāng ān dú shàn, bù wù jiān jì, líng mìng pái huái, yōu míng zài zhù. fú yuàn shí shùn ōu yáo, niàn zī zōng shí, yòng shě láo jí, yǔn dá rén shén. wáng dá yuē: zì liàng miǎo shēn, shì yǐ ràng zhí. rán wáng gōng qín zhì, bù kě jù wéi. jīn jìng chéng suǒ chén, wéi kuì fú kān fù hé ěr. tài wèi gōng ěr zhū dù lǜ fèng jìn xǐ shòu āi miǎn zhī fú. nǎi jiù hé chē, bǎi guān shì wèi, rù zì jiàn chūn yún lóng mén, shēng tài jí qián diàn, qún chén bài hè. lǐ bì, dēng chāng hé mén, zhào yuē: zhèn yǐ guǎ báo, fǔ lín wàn bāng, sī yǔ yì zhào tóng zī qìng tài, kě dà shè tiān xià, yǐ wèi wèi dà wèi, gǎi jiàn míng èr nián wèi pǔ tài yuán nián. qí shuì shì jí shuì yán zhī guān, kě xī fèi zhī. bǎi zá zhī hù, dài cì mín míng, guān rèn réng jiù. tiān xià diào juàn, sì bǎi yī pǐ. nèi wài wén wǔ, pǔ fàn sì jiē hé xù wèi dìng dì zhě, yì zhān jí. chú míng miǎn guān zhě, tè fù běn zī, pǐn fēng yī jiù. yǐng chuān wáng ěr zhū zhào, péng chéng wáng ěr zhū zhòng yuǎn, lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng, lè píng wáng ěr zhū shì lóng, cháng shān wáng ěr zhū dù lǜ, chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī qí xiàn wǔ wáng, dū du hú sī chūn xià jūn shì, pǔ fàn liù jí. gēng wǔ, zhào yuē: zhèn yǐ miǎo shēn, lín wáng gōng zhī shàng, xī tì zhī huái, ruò lǚ bīng gǔ. lài qī miào zhī líng, bǎi pì zhōng chéng zhī jǔ, shù miǎn zhuì mò. fū sān huáng chēng huáng, wǔ dì yún dì, sān dài chēng wáng, dié chōng yì yě. zì qín zhī mò, jìng wèi huáng dì. wàng fù chéng zhī shēn yāng, chuí tān bǐ yú wàn yè. yǔ jīn chēng dì, yǐ wèi bāo yǐ! kě pǔ gào lìng zhī. shì yuè, zhèn yuǎn jiāng jūn qīng hé cuī zǔ chī jù qīng zhōu qī jùn zhī zhòng shí yú wàn rén wéi dōng yáng. yōu zhōu cì shǐ liú líng zhù qǐ bīng yú jì. fǔ jūn jiāng jūn jīn zǐ guāng lù dài fū jiān shì zhōng hé běi dà shǐ gāo gān yōng jí dì píng běi jiāng jūn tōng zhí sàn qí cháng shì áo cáo, lǜ zhòng yè xí jì zhōu, zhí cì shǐ yuán yí, shā jiān jūn sūn bái yào, gòng tuī qián hé nèi tài shǒu fēng lóng zhī xíng zhōu shì.
春二月己巳,曄進至邙南,世隆等奉王東郭之外,行禪讓之禮。群臣上表曰: 「否泰沿時,殷憂啟聖,故六飛在御,三石興符。伏惟陛下運屬千齡,智周萬物, 獨昭系象,妙極天人。寶曆有歸,光宅攸屬,而將安獨善,不務兼濟,靈命徘徊, 幽明載佇。伏願時順謳謠,念茲宗祏,用舍勞疾,允答人神。」王答曰:「自量眇 身,是以讓執。然王公勤至,不可拒違。今敬承所陳,惟愧弗堪負荷耳。」太尉公 爾朱度律奉進璽綬哀冕之服。乃就輅車,百官侍衛,入自建春、雲龍門,升太極前 殿,群臣拜賀。禮畢,登閶闔門,詔曰:「朕以寡薄,撫臨萬邦,思與億兆同茲慶 泰,可大赦天下,以魏為大魏,改建明二年為普泰元年。其稅市及稅鹽之官,可悉 廢之。百雜之戶,貸賜民名,官任仍舊。天下調絹,四百一匹。內外文武,普泛四 階;合敘未定第者,亦沾級。除名免官者,特複本資,品封依舊。潁川王爾朱兆, 彭城王爾朱仲遠,隴西王爾朱天光,樂平王爾朱世隆,常山王爾朱度律,車騎大將 軍、儀同三司齊獻武王,都督斛斯椿下軍士,普泛六級。」庚午,詔曰:「朕以眇 身,臨王公之上,夕惕祗懷,若履冰谷。賴七廟之靈,百辟忠誠之舉,庶免墜歿。 夫三皇稱皇,五帝雲帝,三代稱王,迭沖挹也。自秦之末,競為皇帝。忘負乘之深 殃,垂貪鄙於萬葉。予今稱帝,已為褒矣!可普告令知。」是月,鎮遠將軍清河崔 祖螭聚青州七郡之眾十餘萬人圍東陽。幽州刺史劉靈助起兵於薊。撫軍將軍、金紫 光祿大夫、兼侍中、河北大使高乾邕及弟平北將軍、通直散騎常侍敖曹,率眾夜襲 冀州,執刺史元嶷,殺監軍孫白鷂,共推前河內太守封隆之行州事。
sān yuè guǐ yǒu, fēng zhǎng guǎng wáng yè wèi dōng hǎi wáng. zhào tài shī biāo qí dà jiāng jūn qīng zhōu cì shǐ lǔ jùn wáng sù hái wèi tài shī tè jìn chē qí dà jiāng jūn pèi jùn wáng xīn wèi tài fù sī zhōu mù, gǎi fēng huái yáng wáng biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng ěr zhū zhòng yuǎn, biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī yōng zhōu cì shǐ lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng, bìng wèi dà jiāng jūn zhù guó dà jiāng jūn bīng zhōu cì shǐ yǐng chuān wáng ěr zhū zhào wèi tiān zhù dà jiāng jūn biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī zuǒ wèi jiāng jūn dà dū dū jìn zhōu cì shǐ píng yáng jùn kāi guó gōng qí xiàn wǔ wáng fēng bó hǎi wáng, zēng yì wǔ bǎi hù tè jìn chē qí dà jiāng jūn qīng hé wáng dǎn wèi yí tóng sān sī shì zhōng tài fù biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī shàng shū lìng lè píng wáng ěr zhū shì lóng wèi tài bǎo kāi fǔ qián sī tú gōng zhǎng sūn zhì wèi tài wèi gōng lù shàng shū shì shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī zhào jùn wáng chén wèi sī kōng gōng. zhì gù cí, xún chú biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. bǐng zǐ, dì yǐn jiàn shàng shū yòu pú shè yuán luó jí huáng zōng yú xiǎn yáng diàn, láo miǎn zhī. dīng chǒu, jiā biāo qí dà jiāng jūn běi huá zhōu cì shǐ gōng sūn lüè yí tóng sān sī. jǐ mǎo, zhào yòu wèi jiāng jūn hè bá shèng bìng shàng shū yī rén mù jì zuò jí zá hù cóng zhēng zhě, zhèng rù chū shēn, jiē shòu shí guān, sī mǎ zhě yōu yī dà jiē. gēng chén, yǐ shì zhōng wèi jiāng jūn xián yáng wáng tǎn, wèi jiāng jūn shàng shū zuǒ pú shè nán yáng wáng bǎo jù, shì zhōng zhēng dōng jiāng jūn píng yáng wáng xiū, bìng yí tóng sān sī. yǐ yǒu, zhào jiǎn běi lái jí zài jīng èr guān yuán wài shèng zhì zhě. jǐ chǒu, yǐ chí jié biāo qí jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ hè bá yuè wèi yí tóng sān sī qí zhōu cì shǐ, shǐ chí jié chē qí dà jiāng jūn wèi zhōu cì shǐ hóu mò chén yuè wèi yí tóng sān sī qín zhōu cì shǐ. gēng yín, zhào tiān xià yǒu dé xiào rén xián zhōng yì zhì xìn zhě, kě yǐ lǐ zhào fù què, bù yīng zhào zhě yǐ bù jìng lùn. bǐng shēn, liú líng zhù lǜ zhòng cì yú ān guó chéng, dìng zhōu cì shǐ hóu yuān pò zhǎn zhī, chuán shǒu jīng shī. wù xū, yǐ shǐ chí jié shì zhōng chē qí dà jiāng jūn hú sī chūn, shì zhōng wèi jiāng jūn yuán shòu, bìng tè jìn yí tóng sān sī. zhào yuē: qǐng guān fāng shī xù, réng lìng shā tài, dìng yuán jiǎn shèng, yǐ yǒu pàn jué. tuì xià zhī tú, wēi yì kě mǐn. zhū zài jiǎn xià, kě tè yōu yī jí, jiē shòu jiāng jūn, yù cān xuǎn xiàn, suí néng bǔ yòng. shì chūn, guān jūn jiāng jūn nán qīng zhōu cì shǐ rú huái lǎng shǐ qí bù jiāng hé bǎo lǜ bù qí sān qiān jī xiāo yǎn shǒu jiāng yú láng yá, qín qí shàng shū zuǒ pú shè yí tóng sān sī yún huī jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ liú xiàng rú.
三月癸酉,封長廣王曄為東海王。詔太師、驃騎大將軍、青州刺史、魯郡王肅 還為太師;特進、車騎大將軍、沛郡王欣為太傅、司州牧,改封淮陽王;驃騎大將 軍、開府儀同三司、徐州刺史、彭城王爾朱仲遠,驃騎大將軍、儀同三司、雍州刺 史、隴西王爾朱天光,並為大將軍;柱國大將軍、并州刺史、潁川王爾朱兆為天柱 大將軍;驃騎大將軍、儀同三司、左衛將軍、大都督、晉州刺史、平陽郡開國公齊 獻武王封勃海王,增邑五百戶;特進、車騎大將軍、清河王亶為儀同三司;侍中、 太傅、驃騎大將軍、開府儀同三司、尚書令、樂平王爾朱世隆為太保;開府、前司 徒公長孫稚為太尉公、錄尚書事;侍中、驃騎大將軍、開府儀同三司、趙郡王諶為 司空公。稚固辭,尋除驃騎大將軍、開府儀同三司。丙子,帝引見尚書右僕射元羅 及皇宗於顯陽殿,勞勉之。丁丑,加驃騎大將軍、北華州刺史公孫略儀同三司。己 卯,詔右衛將軍賀拔勝並尚書一人募伎作及雜戶從征者,正入出身,皆授實官,私 馬者優一大階。庚辰,以侍中、衛將軍、咸陽王坦,衛將軍、尚書左僕射、南陽王 寶炬,侍中、征東將軍、平陽王脩,並儀同三司。乙酉,詔簡北來及在京二官員外 剩置者。己丑,以持節、驃騎將軍、涇州刺史賀拔岳為儀同三司、岐州刺史,使持 節、車騎大將軍、渭州刺史侯莫陳悅為儀同三司、秦州刺史。庚寅,詔天下有德孝 仁賢忠義志信者,可以禮召赴闕,不應召者以不敬論。丙申,劉靈助率眾次於安國 城,定州刺史侯淵破斬之,傳首京師。戊戌,以使持節、侍中、車騎大將軍斛斯椿, 侍中、衛將軍元受,並特進儀同三司。詔曰:「頃官方失序,仍令沙汰,定員簡剩, 已有判決。退下之徒,微亦可愍。諸在簡下,可特優一級,皆授將軍,豫參選限, 隨能補用。」是春,冠軍將軍、南青州刺史茹懷朗使其部將何寶率步騎三千擊蕭衍 守將於琅邪,擒其尚書左僕射、儀同三司、雲麾將軍、徐兗二州刺史劉相如。
xià sì yuè guǐ mǎo, xìng huá lín dōu tíng yàn shè, bān xī yǒu chà. tài lè zòu jì yǒu chàng yōu wèi yú chī zhě, dì yǐ fēi yǎ xì, zhào bà zhī. rén zǐ, yǒu shì yú tài miào. guǐ chǒu, zhào yǐ qí xiàn wǔ wáng wèi shǐ chí jié shì zhōng dū du jì zhōu zhū jūn shì biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī dà dū dū dōng dào dà xíng tái jì zhōu cì shǐ, biāo qí dà jiāng jūn ān dìng wáng ěr zhū zhì hǔ wèi kāi fǔ yí tóng sān sī sì zhōu cì shǐ. yǐ mǎo, yǐ yòu wèi jiāng jūn hè bá shèng wǔ wèi jiāng jūn dà yě bá bìng wèi yí tóng sān sī. jǐ wèi, dì yú xiǎn yáng diàn jiǎn shì tōng zhí sàn qí cháng shì sàn qí shì láng tōng zhí láng, shèng yuán fēi cái tā zhuǎn zhī. guǐ hài, lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng dà pò sù qín míng dá, qín sòng jīng shī, zhǎn zhī. bǐng yín, yǐ shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn ěr zhū yàn bó wèi sī tú gōng. zhào yǒu sī bù dé fù chēng wěi liáng, bà xì zuò zhī tiáo, wú jìn lín guó wǎng hái. zhào yuán wài jiàn yì dài fū bù bīng xiào wèi fèng chē dū wèi yǔ lín jiān gěi shì zhōng jī shè jiāng jūn fèng cháo qǐng diàn zhōng jiāng jūn gōng mén pú shè diàn zhōng sī mǎ dū zhì lǐ láng shí yī guān, dé fèng ér bù gěi lì, lǎo hé wài xuǎn zhě, yī cháng gé, qí wèi lǎo yù wài xuǎn zhě, tīng jiě. qí qī pǐn yǐ shàng, shuò wàng rù cháo, ruò zhèng yuán yǒu què, suí cái jìn bǔ. qián yuán wài jiǎn tuì yōu jiē zhě zhuī zhī, chēng shì jiǎn xià zhě, réng yōu yī jí. xiān shì, nán yáng tài shǒu zhào xiū yán zhí cì shǐ lǐ yǎn zhī wǔ yuè bǐng zǐ, jīng zhōu chéng mín zhǎn xiū yán, sòng shǒu, hái tuī yǎn zhī wèi cì shǐ. ěr zhū zhòng yuǎn shǐ qí dū du wèi sēng xù děng tǎo cuī zǔ chī yú dōng yáng, qín zhǎn zhī. liù yuè gēng shēn, qí xiàn wǔ wáng yǐ ěr zhū nì luàn, shǐ xìng yì bīng yú xìn dōu. xī dìng yīn zhōu, zhǎn qí cì shǐ ěr zhū yǔ shēng, mìng nán zhào jùn tài shǒu lǐ yuán zhōng wèi cì shǐ, zhèn guǎng ā. guǐ hài, dì lín xiǎn yáng diàn, qīn lǐ yuān sòng. wù chén, yǐ shǐ chí jié biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ ěr zhū bì wèi yí tóng sān sī.
夏四月癸卯,幸華林都亭燕射,班錫有差。太樂奏伎有倡優為愚痴者,帝以非 雅戲,詔罷之。壬子,有事於太廟。癸丑,詔以齊獻武王為使持節、侍中、都督冀 州諸軍事、驃騎大將軍、開府儀同三司、大都督、東道大行台、冀州刺史,驃騎大 將軍、安定王爾朱智虎為開府儀同三司、肆州刺史。乙卯,以右衛將軍賀拔勝、武 衛將軍大野拔並為儀同三司。己未,帝於顯陽殿簡試通直散騎常侍、散騎侍郎、通 直郎,剩員非才他轉之。癸亥,隴西王爾朱天光大破宿勤明達,擒送京師,斬之。 丙寅,以侍中、驃騎大將軍爾朱彥伯為司徒公。詔有司不得復稱偽梁,罷細作之條, 無禁鄰國往還。詔員外諫議大夫、步兵校尉、奉車都尉、羽林監、給事中、積射將 軍、奉朝請、殿中將軍、宮門僕射、殿中司馬督、治禮郎十一官,得俸而不給力, 老合外選者,依常格,其未老欲外選者,聽解。其七品以上,朔望入朝,若正員有 闕,隨才進補。前員外簡退優階者追之,稱事簡下者,仍優一級。先是,南陽太守 趙修延執刺史李琰之;五月丙子,荊州城民斬修延,送首,還推琰之為刺史。爾朱 仲遠使其都督魏僧勖等討崔祖螭於東陽,擒斬之。六月庚申,齊獻武王以爾朱逆亂, 始興義兵於信都。西定殷州,斬其刺史爾朱羽生,命南趙郡太守李元忠為刺史,鎮 廣阿。癸亥,帝臨顯陽殿,親理冤訟。戊辰,以使持節、驃騎大將軍、開府爾朱弼 為儀同三司。
qiū qī yuè rén shēn, ěr zhū shì lóng děng hài qián tài bǎo yáng chūn qián sī kōng gōng yáng jīn jí qí jiā. bǐng wù, sī tú gōng ěr zhū yàn bó yǐ hàn xùn wèi. wù zǐ, chú yàn bó shì zhōng kāi fǔ yí tóng sān sī. gēng yín, yǐ shì zhōng tài bǎo kāi fǔ shàng shū lìng lè píng wáng ěr zhū shì lóng wèi yí tóng sān sī, wèi cì shàng gōng. bā yuè gēng zǐ, zhào lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng xià wén wǔ tǎo sù qín míng dá zhě, fàn sān jí. yǐng chuān wáng ěr zhū zhào dù bù qí èr wàn chū jǐng xíng, qū yīn zhōu, lǐ yuán zhōng qì chéng hái xìn dōu. bǐng wǔ, cháng shān wáng ěr zhū dù lǜ péng chéng wáng ěr zhū zhòng yuǎn děng lǜ zhòng chū kàng yì qí. jiǔ yuè dīng chǒu, yǐ shì zhōng biāo qí jiāng jūn lú tóng, biāo qí dà jiāng jūn dù dé, chē qí dà jiāng jūn qiáo níng bìng wèi yí tóng sān sī. jǐ mǎo, yǐ shǐ chí jié dū du dōng dào zhū jūn shì jiān shàng shū lìng dōng dào dà xíng tái péng chéng wáng ěr zhū zhòng yuǎn wèi tài zǎi. gēng chén, jiā shǐ chí jié dà jiāng jūn dū du guān zhōng zhū jūn shì jiān shàng shū lìng xī dào dà xíng tái lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng wèi dà sī mǎ. biāo qí dà jiāng jūn qīng zhōu cì shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī mù shào hōng. guǐ sì, zhuī zūn huáng kǎo wèi xiān dì, huáng bǐ wáng shì wèi xiān tài fēi fēng huáng dì yǒng yè wèi gāo mì wáng, huáng zǐ zi shù wèi bó hǎi wáng.
秋七月壬申,爾朱世隆等害前太保楊椿、前司空公楊津及其家。丙戊,司徒公 爾朱彥伯以旱遜位。戊子,除彥伯侍中、開府儀同三司。庚寅,以侍中、太保、開 府、尚書令、樂平王爾朱世隆為儀同三司,位次上公。八月庚子,詔隴西王爾朱天 光下文武討宿勤明達者,泛三級。潁川王爾朱兆度步騎二萬出井陘,趨殷州,李元 忠棄城還信都。丙午,常山王爾朱度律、彭城王爾朱仲遠等率眾出抗義旗。九月丁 丑,以侍中、驃騎將軍盧同,驃騎大將軍杜德,車騎大將軍橋寧並為儀同三司。己 卯,以使持節、都督東道諸軍事、兼尚書令、東道大行台、彭城王爾朱仲遠為太宰。 庚辰,加使持節、大將軍、都督關中諸軍事、兼尚書令、西道大行台、隴西王爾朱 天光為大司馬。驃騎大將軍、青州刺史、開府儀同三司穆紹薨。癸巳,追尊皇考為 先帝,皇妣王氏為先太妃;封皇弟永業為高密王,皇子子恕為勃海王。
dōng shí yuè rén yín, qí xiàn wǔ wáng tuī bó hǎi tài shǒu yuán lǎng jí huáng dì wèi yú xìn dōu.
冬十月壬寅,齊獻武王推勃海太守元朗即皇帝位於信都。
èr nián chūn sān yuè, qí xiàn wǔ wáng bài ěr zhū tiān guāng děng yú hán líng.
二年春三月,齊獻武王敗爾朱天光等於韓陵。
xià sì yuè xīn sì, qí xiàn wǔ wáng yǔ fèi dì zhì máng shān, shǐ wèi lán gēn wèi yù luò yì, qiě guān dì zhī wèi rén. lán gēn jì dì yǎ dé, hái zhì huǐ bàng, jìng cóng cuī xin líng yì, fèi dì yú chóng xùn fó sì, ér lì píng yáng wáng xiū wèi dì. dì jì shī wèi, nǎi fù shī yuē: zhū mén jiǔ kě huàn, zǐ jí fēi qíng wán. diān fù lì kě dài, yī nián sān yì huàn. shí yùn zhèng rú cǐ, wéi yǒu xiū zhēn guān.
夏四月辛巳,齊獻武王與廢帝至邙山,使魏蘭根尉諭洛邑,且觀帝之為人。蘭 根忌帝雅德,還致毀謗,竟從崔忄夌議,廢帝於崇訓佛寺,而立平陽王修為帝。帝 既失位,乃賦詩曰:「朱門久可患,紫極非情玩。顛覆立可待,一年三易換。時運 正如此,唯有修真觀。」
tài chāng chū, dì cú yú mén xià wài shěng, shí nián sān shí wǔ. chū dì zhào bǎi sī fù huì, dà hóng lú jiān hù sàng shì, zàng yòng wáng lǐ, jiā yǐ jiǔ liú luán hé huáng wū zuǒ dào, bān jiàn bǎi èr shí rén, èr wèi yǔ lín bèi yí wèi. hòu fèi dì, huì lǎng, zì zhòng zhé, zhāng wǔ wáng róng dì sān zi yě. mǔ yuē chéng shì. shǎo chēng míng wù. yǒng ān èr nián, wèi sì zhōu lǔ jùn wáng hòu jūn fǔ lù shì cān jūn yí tóng kāi fǔ sī mǎ. yuán yè zhī jiàn míng èr nián zhēng yuè wù zǐ, wèi jì zhōu bó hǎi tài shǒu. jí qí xiàn wǔ wáng qǐ yì bīng, jiāng zhū bào nì, nǎi tuī dài zhī.
太昌初,帝殂於門下外省,時年三十五。出帝詔百司赴會,大鴻臚監護喪事, 葬用王禮,加以九旒、鑾輅、黃屋、左纛,班劍百二十人,二衛、羽林備儀衛。後 廢帝,諱朗,字仲哲,章武王融第三子也。母曰程氏。少稱明悟。永安二年,為肆 州魯郡王后軍府錄事參軍、儀同開府司馬。元曄之建明二年正月戊子,為冀州勃海 太守。及齊獻武王起義兵,將誅暴逆,乃推戴之。
dōng shí yuè rén yín, jí huáng dì wèi yú xìn dū chéng xī. shēng tán fén liáo, dà shè, chēng zhōng xìng yuán nián. wén wǔ bǎi guān pǔ fàn sì jí. yǐ qí xiàn wǔ wáng wèi shì zhōng chéng xiàng dū du zhōng wài zhū jūn shì dà jiāng jūn lù shàng shū shì dà xíng tái, zēng yì sān wàn hù yǐ jiān shì zhōng fǔ jūn jiāng jūn hé běi dà shǐ gāo gān yōng wèi shì zhōng sī kōng gōng qián píng běi jiāng jūn tōng zhí sàn qí cháng shì gāo áo cáo wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī jì zhōu cì shǐ yǐ zhōng qí shēn yǐ qián cì shǐ yuán yí wèi yí tóng sān sī. jǐ yǒu, ěr zhū dù lǜ ěr zhū zhòng yuǎn hú sī chūn hè bá shèng jiǎ xiǎn zhì cì yú yáng píng, jiāng kàng yì shī. qí xiàn wǔ wáng zòng fǎn jiān gòu zhī, suì yǔ ěr zhū zhào xiāng yí, bài sàn ér hái. xīn hài, qí xiàn wǔ wáng dà pò ěr zhū zhào yú guǎng ā, lǔ qí zú wǔ qiān yú rén. zhào jiāng shì fàn wǔ jí, liú shǒu zhě èr jí. zhào zhēng dōng jiāng jūn lì bù shàng shū fēng lóng zhī wèi shǐ chí jié běi dào dà shǐ, suí fāng chù fēn. shí yǒu yī yuè jǐ sì, zhào yuē: wáng dù chuàng kāi, yí lún fāng shǐ, suǒ bān guān zhì, bù gǎi jiù zhāng. ér wú shí zhī tú, yīn zī jiǎo xìng, miù zēng jūn jí, xū míng xiǎn wèi, jiē yán qián cháo suǒ shòu, lǐ nán tuī yì. zì fēi yán wèi tiáo zhì, wú yǐ fáng qí wěi qiè. zhū yǒu xū zēng guān hào, wèi rén fā jiū, zuì cóng jūn fǎ. ruò rù gé jiǎn hé wú míng zhě, tuì wèi píng mín, zhōng shēn jìn gù. gēng chén, qí xiàn wǔ wáng lǜ shī gōng yè chéng. shì nián, nán yǎn chéng mín wáng qǐ dé bī qián cì shǐ liú shì míng yǐ zhōu jiàng xiāo yǎn, yǎn shǐ qí jiāng yuán shù rù jù qiào chéng.
冬十月壬寅,即皇帝位於信都城西。升壇焚燎,大赦,稱中興元年。文武百官 普泛四級。以齊獻武王為侍中、丞相、都督中外諸軍事、大將軍、錄尚書事、大行 台,增邑三萬戶;以兼侍中、撫軍將軍、河北大使高乾邕為侍中、司空公;前平北 將軍、通直散騎常侍高敖曹為驃騎大將軍、儀同三司、冀州刺史以終其身;以前刺 史元嶷為儀同三司。己酉,爾朱度律、爾朱仲遠、斛斯椿、賀拔勝、賈顯智次於陽 平,將抗義師。齊獻武王縱反間構之,遂與爾朱兆相疑,敗散而還。辛亥,齊獻武 王大破爾朱兆於廣阿,虜其卒五千餘人。詔將士泛五級,留守者二級。詔征東將軍、 吏部尚書封隆之為使持節、北道大使,隨方處分。十有一月己巳,詔曰:「王度創 開,彝倫方始,所班官秩,不改舊章。而無識之徒,因茲僥倖,謬增軍級,虛名顯 位,皆言前朝所授,理難推抑。自非嚴為條制,無以防其偽竊。諸有虛增官號,為 人發糾,罪從軍法。若入格檢核無名者,退為平民,終身禁錮。」庚辰,齊獻武王 率師攻鄴城。是年,南兗城民王乞德逼前刺史劉世明以州降蕭衍,衍使其將元樹入 據譙城。
èr nián chūn zhēng yuè rén wǔ, bá yè, qín cì shǐ liú dàn. zhào zhū jiāng shì fàn sì jí. fēng hóu zēng yì jiǔ shí qī rén, gè yǒu chà děng. guǐ wèi, zhào yuē: zì zhōng xìng cǎo mèi, diǎn zhì quán yú, jùn xiàn zhī guān, lǜ duō xíng dū. jiǎ yǒu zhèng zhě, fēng huà wèi jūn. juàn bǐ zhōu yú, zhuān wèi yú liè. zhèn suǒ yǐ sù xìng yè mèi, yǒu tì yú huái. yǒu sī míng jiā jiū fá, chēng zhèn yì yān. èr yuè xīn hài, shàng xiào zhuāng huáng dì shì yuē wǔ huái huáng dì. jiǎ zǐ, yǐ qí xiàn wǔ wáng wèi dà chéng xiāng zhù guó dà jiāng jūn tài shī, zēng fēng sān wàn hù, bìng qián wèi liù wàn hù.
二年春正月壬午,拔鄴,擒刺史劉誕。詔諸將士泛四級。封侯、增邑九十七人, 各有差等。癸未,詔曰:「自中興草昧,典制權輿,郡縣之官,率多行、督。假有 正者,風化未均。眷彼周余,專為漁獵。朕所以夙興夜寐,有惕於懷。有司明加糾 罰,稱朕意焉。」二月辛亥,上孝莊皇帝諡曰武懷皇帝。甲子,以齊獻武王為大丞 相、柱國大將軍、太師,增封三萬戶,並前為六萬戶。
sān yuè bǐng yín, yǐ qí wén xiāng wáng qǐ jiā wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. bǐng zǐ, yǐ shì zhōng chē qí dà jiāng jūn shàng shū zuǒ pú shè sūn téng wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. dīng chǒu, chē jià xìng yè. yǐ yǒu, zhào wén wǔ jiā shǔ zì xìn dōu fù yè chéng. rùn yuè yǐ wèi, yǐ ān běi jiāng jūn guāng lù dài fū bó yě xiàn kāi guó bó wèi jǐng wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. bǐng shēn, yǐ wèi jiāng jūn jīn zǐ guāng lù dài fū kù dí gàn wèi chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. rén yín, ěr zhū tiān guāng zhào dù lǜ zhòng yuǎn děng tún yú huán shuǐ zhī nán. guǐ chǒu, qí xiàn wǔ wáng chū dùn zǐ mò. gēng shēn, ěr zhū zhào lǜ qīng qí sān qiān yè xí yè chéng, kòu xī mén, bù kè, tuì zǒu. rén xū, qí xiàn wǔ wáng dà pò ěr zhū tiān guāng děng sì hú yú hán líng, qián fèi dì zhèn guó jiāng jūn hè bá shèng xú zhōu cì shǐ dù dé yú chén jiàng. ěr zhū zhào zǒu qù bīng zhōu, zhòng yuǎn bēn dōng jùn, tiān guāng dù lǜ jiāng fù luò yáng. dà dū dū hú sī chūn jiǎ xiǎn zhì bèi dào xiān hái.
三月丙寅,以齊文襄王起家為驃騎大將軍、儀同三司。丙子,以侍中、車騎大 將軍、尚書左僕射孫騰為驃騎大將軍、儀同三司。丁丑,車駕幸鄴。乙酉,詔文武 家屬自信都赴鄴城。閏月乙未,以安北將軍、光祿大夫、博野縣開國伯尉景為驃騎 大將軍、儀同三司。丙申,以衛將軍、金紫光祿大夫庫狄干為車騎大將軍、儀同三 司。壬寅,爾朱天光、兆、度律、仲遠等屯於洹水之南。癸丑,齊獻武王出頓紫陌。 庚申,爾朱兆率輕騎三千夜襲鄴城,叩西門,不克,退走。壬戌,齊獻武王大破爾 朱天光等四胡於韓陵,前廢帝鎮國將軍賀拔勝、徐州刺史杜德於陳降。爾朱兆走趣 并州,仲遠奔東郡,天光、度律將赴洛陽。大都督斛斯椿、賈顯智倍道先還。
xià sì yuè jiǎ zǐ shuò, chūn děng jù hé qiáo, jù zuì zì hé. xún qín tiān guāng dù lǜ yú hé qiáo. xī běi dà xíng tái zhǎng sūn zhì dū du jiǎ xiǎn zhì děng lǜ qí rù jīng shī, zhí ěr zhū shì lóng yàn bó, zhǎn yú dōu jiē qiú sòng tiān guāng dù lǜ yú qí xiàn wǔ wáng. xīn wèi, qián fèi dì biāo qí dà jiāng jūn xíng jì zhōu shì hóu jǐng jù chéng jiàng, réng chú yí tóng sān sī jiān shàng shū pú shè nán dào dà xíng tái jì zhōu cì shǐ. jiǎ shù, yǐ chē qí jiāng jūn shàng shū yòu pú shè wèi lán gēn wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. yǐ hài, yǐ chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī zhōng jūn dà dū dū gāo shèng jiān shàng shū pū shè běi dào héng tái, suí jī chù fēn. ěr zhū zhòng yuǎn bēn xiāo yǎn. qīng zhōu cì shǐ ěr zhū bì wèi qí bù xià féng shào lóng suǒ shā, chuán shǒu jīng shī. bǐng zǐ, qián fèi dì ān dōng jiāng jūn xīn yǒng, yòu jiāng jūn jiàn zhōu dà dū dū zhāng yuè jǔ chéng jiàng.
夏四月甲子朔,椿等據河橋,懼罪自劾。尋擒天光、度律於河橋。西北大行台 長孫稚、都督賈顯智等率騎入京師,執爾朱世隆、彥伯,斬於都街;囚送天光、度 律於齊獻武王。辛未,前廢帝驃騎大將軍、行濟州事侯景據城降,仍除儀同三司、 兼尚書僕射、南道大行台、濟州刺史。甲戍,以車騎將軍、尚書右僕射魏蘭根為驃 騎大將軍、儀同三司。乙亥,以車騎大將軍、儀同三司、中軍大都督高盛兼尚書仆 射、北道行台,隨機處分。爾朱仲遠奔蕭衍。青州刺史爾朱弼為其部下馮紹隆所殺, 傳首京師。丙子,前廢帝安東將軍辛永,右將軍、建州大都督張悅舉城降。
xīn sì, chē jià zhì hé yáng, xùn wèi yú bié dǐ. tài chāng yuán nián wǔ yuè, fēng ān dìng jùn wáng, yì yī wàn hù. hòu yǐ zuì cú yú mén xià wài shěng, shí nián èr shí. yǒng xī èr nián zàng yú yè xī nán yě mǎ gāng. chū dì, huì xiū, zì xiào zé, guǎng píng wǔ mù wáng huái zhī dì sān zi yě. mǔ lǐ shì. xìng chén hòu shǎo yán, hǎo wǔ shì. shǐ fēng rǔ yáng xiàn kāi guó gōng, bài tōng zhí sàn qí shì láng, zhuǎn zhōng shū shì láng. jiàn yì chū, chú sàn qí cháng shì, xún qiān píng dōng jiāng jūn jiān tài cháng qīng, yòu wèi zhèn dōng jiāng jūn zōng zhèng qīng. yǒng ān sān nián, fēng píng yáng wáng. pǔ tài chū, zhuǎn shì zhōng zhèn dōng jiāng jūn yí tóng sān sī jiān shàng shū yòu pú shè, yòu jiā shì zhōng shàng shū zuǒ pú shè.
辛巳,車駕至河陽,遜位於別邸。太昌元年五月,封安定郡王,邑一萬戶。後 以罪殂於門下外省,時年二十。永熙二年葬於鄴西南野馬岡。出帝,諱修,字孝則, 廣平武穆王懷之第三子也。母李氏。性沉厚少言,好武事。始封汝陽縣開國公,拜 通直散騎侍郎,轉中書侍郎。建義初,除散騎常侍,尋遷平東將軍、兼太常卿,又 為鎮東將軍、宗正卿。永安三年,封平陽王。普泰初,轉侍中、鎮東將軍、儀同三 司、兼尚書右僕射,又加侍中、尚書左僕射。
zhōng xìng èr nián xià sì yuè, ān dìng wáng zì yǐ shū yuǎn, wèi yǔn sì hǎi zhī xīn, qǐng xùn dà wèi. qí xiàn wǔ wáng yǔ bǎi liáo huì yì, qiān wèi gāo zǔ bù kě wú hòu, nǎi gòng fèng wáng. wù zǐ, jí dì wèi yú dōng guō zhī wài, rù zì dōng yáng yún lóng mén, yù tài jí qián diàn, qún chén cháo hè. lǐ bì, shēng chāng hé mén, zhào yuē: fǒu tài xiāng yán, fèi xìng hù yǒu, xuán tiān wú suǒ yǐn, jīng líng fú néng yù. dà wèi tǒng gān, dé jiàn qū yǔ, láo lóng jiǔ fú, páng bó sān guāng. ér shàng tiān jiàng huò, yùn zhǒng duō nán, lǐ lè bēng lún, xiàn zhāng piào méi. hè hè zōng zhōu, jiǎn wèi róng kòu sù sù qīng miào, jiāng chéng mào cǎo. hú jié chéng jī, sì qí hūn nüè, shā jūn hài wáng, kū tī hǎi nèi. jìng qí tūn shì zhī yì, bù shí zuì bǎo zhī xīn. zì shū qì yǐ lái, wèi yǒu ruò sī zhě yǐ! dà chéng xiàng bó hǎi wáng zhōng cún běn cháo, jīng guàn bái rì, yuán jǔ yì qí, zhì xuě guó chǐ. gù guǎng ā zhī jūn, pí hǔ duó qì yè xià zhī shī, jīn tāng shī xiǎn. jìn zhě sì hú xiāng shuài, shí fán yǒu tú, qū tiān xià zhī bīng, jǐn huá róng zhī ruì. fú gǔ zàn jiāo, yī zhāo dàng miè, yuán xiōng shòu shǒu, dà duì sī qín. yáng pèi jì hé sǎo qīng yī luò, shì mín ān dǔ, bù shī jiù zhāng. shè jì wēi ér fù ān, hóng jī huǐ ér hái gòu. zhèn yǐ tuō tǐ chén jí, wěi dāng lè tuī, zhī wò bǎo tú, chéng zī dà yè. dé yǐ miǎo shēn, tuō yú wáng gōng zhī shàng, ruò shè yuān shuǐ, wǎng shí yōu jīn. sī yǔ zhào mín tóng zī jiā qìng, kě dà shè tiān xià. gǎi zhōng xìng èr nián wèi tài chāng yuán nián. zhào qián yù shǐ zhōng wèi fán zi hú qǐ fù běn guān, jiān shàng shū zuǒ pú shè dōng nán dào dà xíng tái, dū du yí tóng sān sī xú zhōu cì shǐ dù dé tǎo yuán shù. qí xiàn wǔ wáng shàng yán, jiàn yì zhī jiā wǎng wèi ěr zhū shì jí méi zhě, xī jiē juān miǎn. dì yǐ shì yì, fù chú qí xiàn wǔ wáng wèi dà chéng xiàng tiān zhù dà jiāng jūn tài shī, shì xí dìng zhōu cì shǐ, zēng fēng jiǔ wàn, bìng qián shí wǔ wàn hù. gēng yín, jiā qí wén xiāng wáng shì zhōng kāi fǔ yí tóng, yú rú gù. rén chén, qí xiàn wǔ wáng hái yè, chē jià jiàn bié yú gān pú shān.
中興二年夏四月,安定王自以疏遠,未允四海之心,請遜大位。齊獻武王與百 僚會議,僉謂高祖不可無後,乃共奉王。戊子,即帝位於東郭之外,入自東陽、雲 龍門,御太極前殿,群臣朝賀。禮畢,升閶闔門,詔曰:「否泰相沿,廢興互有, 玄天無所隱,精靈弗能諭。大魏統乾,德漸區宇,牢籠九服,旁礴三光。而上天降 禍,運踵多難,禮樂崩淪,憲章漂沒。赫赫宗周,翦為戎寇;肅肅清廟,將成茂草。 胡羯乘機,肆其昏虐,殺君害王,刳剔海內。競其吞噬之意,不識醉飽之心。自書 契以來,未有若斯者已!大丞相勃海王忠存本朝,精貫白日,爰舉義旗,志雪國恥。 故廣阿之軍,貔虎奪氣;鄴下之師,金湯失險。近者四胡相率,實繁有徒,驅天下 之兵,盡華戎之銳。桴鼓暫交,一朝盪滅,元兇授首,大憝斯擒。揚旆濟河、掃清 伊洛,士民安堵,不失舊章。社稷危而復安,洪基毀而還構。朕以托體宸極,猥當 樂推,祗握寶圖,承茲大業。得以眇身,托於王公之上,若涉淵水,罔識攸津。思 與兆民同茲嘉慶,可大赦天下。改中興二年為太昌元年。」詔前御史中尉樊子鵠起 複本官,兼尚書左僕射、東南道大行台,都督儀同三司、徐州刺史杜德討元樹。齊 獻武王上言,建義之家枉為爾朱氏籍沒者,悉皆蠲免。帝以世易,復除齊獻武王為 大丞相、天柱大將軍、太師,世襲定州刺史,增封九萬,並前十五萬戶。庚寅,加 齊文襄王侍中、開府儀同,余如故。壬辰,齊獻武王還鄴,車駕餞別於乾脯山。
wǔ yuè bǐng shēn, qián fèi dì guǎng líng wáng cú. yǐ tài fù huái yáng wáng xīn wèi tài shī, fēng pèi jùn wáng sī tú gōng zhào jùn wáng chén wèi tài bǎo shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī qīng hé wáng dǎn yí tóng sān sī shǐ chí jié shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī sī zhōu mù nán yáng wáng bǎo jù wèi tài wèi gōng shì zhōng tài bǎo lù shàng shū shì zhǎng sūn zhì wèi tài fù shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn shàng shū zuǒ pú shè yuán luó yí tóng sān sī shàng shū lìng biāo qí dà jiāng jūn lì bù shàng shū yuán shì jùn yí tóng sān sī. wù xū, yǐ qí xiàn wǔ wáng gù ràng, tīng jiě tiān zhù dà jiāng jūn, miè fēng wǔ wàn hù, yú xī rú gù. xìng chǒu, yǐ qián sī kōng gāo gān yōng fù wèi sī kōng gōng. yǐ sì, dì xìng huá lín dōu tíng, yàn qún chén, bān jī yǒu chà. yǔ lín duì zhǔ táng měng tū rù chēng qìng, dì yǐ měng fàn jìn wèi, zhàng zhī. měng cí sè yǒu wǔ, zhǎn zhī jiē xià. dīng wèi, zhào yuē: wú wǔ qióng dú, shì bǐng qián jīng huì cǐ guān guǎ, shēng liú wǎng cè. zhèn yǐ báo dé, zuò mín fù mǔ, nǎi juàn yuán yuán, wù yán zēng tàn. jīn lǐ yùn wéi xīn, āi jīn yī shǐ, rú yǒu gū lǎo jí bìng wú suǒ yī guī zhě, yǒu sī míng jiā yǐn kuò, yī gé zhèn shàn. yòu zhào yuē: lǐ yǒu yī zhǔn, zé mín wú jì yú fǎ qǐ èr mén, zé lì duō wēi fú. qián zhǔ wèi lǜ, hòu zhǔ wèi lìng, lì shì yǒng jiǔ, shí yòng zī zhāng. fēi suǒ yǐ zhǔn de shù pǐn, dī fáng wàn wù. kě lìng zhí shì zhī guān sì pǐn yǐ shàng, jí yú dōu shěng, qǔ zhū tiáo gé, yì dìng yī tú. qí bù kě shī yòng zhě, dāng jú tíng jì. xīn dìng zhī gé, wù yǔ jiù zhì xiāng lián. wù zài yuē tōng, wú zhì rǒng zhì. jǐ yǒu, yǐ shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī qīng hé wáng dǎn wèi sī tú gōng. gēng xū, zhào yuē: qǐng xī tǔ nián jī, bǎi xìng liú tú, huò shēn yǐ gōu qú, huò mìng xuán dào lù, jiē jiàn qì cǎo tǔ, qǔ yàn wū yuān. yán niàn yú cǐ, yǒu jǐng yè mèi. yǎn gé zhī lǐ, chéng suǒ shù jǐ xíng jìn zhī yì, jì yì kě miǎn. qí zhū yǒu lù shī, lìng suǒ zài mái fù. kě xuān gào tiān xià. yǐ mǎo, zhào wài nèi jiě yán. liù yuè guǐ hài shuò, dì yú huá lín yuán nà sòng. bǐng yín, rú rú yè dā gāo lì qì dān kù mò xī guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng. dīng mǎo, tài wèi gōng sī zhōu mù nán yáng wáng bǎo jù zuò shì jiàng wèi biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ, wáng rú gù, guī dì, lìng yǔ lín wèi shǒu. gǎi shì wǔ huái huáng dì yuē xiào zhuāng. guǐ yǒu, rú rú yè dā guó qiǎn shǐ cháo gòng. wù yín, zhào nèi wài bǎi sī pǔ fàn liù jí. zài jīng bǎi liáo jiā zhōng xìng sì jí, yì shī jiāng shì bìng jiā jūn fàn liù jí, zài yè bǎi guān sān jí, hé běi tóng yì zhī zhōu liǎng jí, hé qiáo jiàn yì zhě jiā wǔ jí, guān xī èr jí. zhū shòu jiàn míng pǔ tài fēng jué fàn jí yōu tè zhī jiē, xī zhuī. jǐ mǎo, dì lín xiǎn yáng diàn nà sòng. yǐ yǒu, gāo lì qì dān kù mò xī guó qiǎn shǐ cháo gòng. bǐng xū, yǐ qián biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī hú sī chūn hái wèi qián guān. zhào yuē: jiān zhě, xiōng quán dàn zì, fǎ lìng biàn cháng suì lì yí mò qīng fù, jì shōu tiān xià zhī yì suí yǐ jī liǎn zhī zhòng, zhōng nà shí bèi zhī zhēng. yǎn mù bǔ què, hé néng guò cǐ? zhèn shǔ niàn zhēng lí, wú wàng qǐn shí. jiā tián sāng shǐ shì, shēng yè wèi zī, ruò dùn yī cháng gé, huò bù zhōu zhǎn. jīn suì zū diào, qiě liǎng shōu yī gài, lái nián fù jiù. xīn mǎo, yǐ shǐ chí jié wèi dà jiāng jūn yí tóng sān sī shàng shū zuǒ pú shè jiǎ xiǎn dù wèi biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
五月丙申,前廢帝廣陵王殂。以太傅、淮陽王欣為太師,封沛郡王;司徒公、 趙郡王諶為太保;侍中、驃騎大將軍、開府儀同三司、清河王亶儀同三司;使持節、 侍中、驃騎大將軍、開府儀同三司、司州牧、南陽王寶炬為太尉公;侍中、太保、 錄尚書事長孫稚為太傅;侍中、驃騎大將軍、尚書左僕射元羅儀同三司、尚書令; 驃騎大將軍、吏部尚書元世俊儀同三司。戊戌,以齊獻武王固讓,聽解天柱大將軍, 滅封五萬戶,余悉如故。幸丑,以前司空高乾邕復為司空公。乙巳,帝幸華林都亭, 宴群臣,班齎有差。羽林隊主唐猛突入稱慶,帝以猛犯禁衛,杖之。猛辭色有忤, 斬之階下。丁未,詔曰:「無侮煢獨,事炳前經;惠此鰥寡,聲留往冊。朕以薄德, 作民父母,乃眷元元,寤言增嘆。今理運惟新,哀矜伊始,如有孤老、疾病、無所 依歸者,有司明加隱括,依格賑贍。」又詔曰:「理有一準,則民無覬覦;法啟二 門,則吏多威福。前主為律,後主為令,歷世永久,實用滋章。非所以準的庶品, 提防萬物。可令執事之官四品以上,集於都省,取諸條格,議定一途。其不可施用 者,當局停記。新定之格,勿與舊制相連。務在約通,無致冗滯。」己酉,以侍中、 驃騎大將軍、儀同三司、清河王亶為司徒公。庚戌,詔曰:「頃西土年飢,百姓流 徒,或身倚溝渠,或命懸道路,皆見棄草土,取厭烏鳶。言念於此,有警夜寐。掩 骼之禮,誠所庶幾;行墐之義,冀亦可勉。其諸有露屍,令所在埋覆。可宣告天下。」 乙卯,詔外內解嚴。六月癸亥朔,帝於華林園納訟。丙寅,蠕蠕、嚈噠、高麗、契 丹、庫莫奚國並遣使朝貢。丁卯,太尉公、司州牧、南陽王寶炬坐事降為驃騎大將 軍、開府,王如故,歸第,令羽林衛守。改諡武懷皇帝曰孝莊。癸酉,蠕蠕、嚈噠 國遣使朝貢。戊寅,詔內外百司普泛六級。在京百僚加中興四級,義師將士並加軍 泛六級,在鄴百官三級,河北同義之州兩級,河橋建義者加五級,關西二級。諸受 建明、普泰封爵、泛級、優特之階,悉追。己卯,帝臨顯陽殿納訟。乙酉,高麗、 契丹、庫莫奚國遣使朝貢。丙戌,以前驃騎大將軍、開府儀同三司斛斯椿還為前官。 詔曰:「間者,凶權誕恣,法令變常;遂立夷貊輕賦,冀收天下之意;隨以箕斂之 重,終納十倍之徵。掩目捕雀,何能過此?朕屬念蒸黎,無忘寢食。加田桑始事, 生業未滋,若頓依常格,或不周展。今歲租調,且兩收一丐,來年復舊。」辛卯, 以使持節、衛大將軍、儀同三司、尚書左僕射賈顯度為驃騎大將軍、開府儀同三司。
qiū qī yuè yǐ wèi, zhào yuē: qǐng yǒng ān yù yùn, zài yù huáng chǔ, suì xī fàn jiē, yǐ shēn guó qìng. jìn jīng pǔ tài, biàn ěr zhōng zhuī. jīn zuì rén jì tiǎn, jiù zhāng sī fù. yí shù wǎng zhǐ, yòng zú qián ēn. huáng zǐ fàn èr jí, xī kě hái shòu. wén mù miào fàn, gù yí tíng qǐn, ruò yǐ shòu zhě, yī lì zhuī zhī. gēng zǐ, yǐ biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ nán yáng wáng bǎo jù wèi tài wèi gōng. rén yín, qí xiàn wǔ wáng lǜ zhòng rù zì fǔ kǒu, dà dū dū kù dí gàn rù zì jǐng xíng, tǎo ěr zhū zhào. yǐ sì, qí xiàn wǔ wáng yǐ ěr zhū tiān guāng ěr zhū dù lǜ sòng zhī jīng shī, zhǎn yú dū shì. jǐ yǒu, yǐ jiān shàng shū zuǒ pú shè dōng nán dào dà xíng tái fán zi hú wèi yí tóng sān sī. gēng xū, zhào shì zhōng biāo qí jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fū gāo lóng zhī wèi shǐ chí jié biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī jiān shàng shū zuǒ pú shè běi dào héng tái, lǜ bù qí shí wàn qū tài xíng, huì qí xiàn wǔ wáng. lóng zhī jiě xíng tái, réng wèi dà chéng xiàng jūn sī. qí xiàn wǔ wáng cì yú wǔ xiāng. ěr zhū zhào dà lüè jìn yáng, běi zǒu xiù róng. bīng zhōu píng. yǐ mǎo, dì lín xiǎn yáng diàn, qīn lǐ yuān yù. bǐng chén, yǐ zōng shī dōng lái wáng guì píng wèi chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. shì yuè, xià zhōu xǐ mín guō qiān jù yòu zhōu fǎn, cì shǐ yuán yí qì chéng zǒu. zhào xíng tái hóu jǐng lǜ qí zhōu cì shǐ wèi jǐng jì zhōu cì shǐ jì jùn děng gōng tǎo zhī. chéng xiàn, qiān bēn xiāo yǎn. dōng nán dào dà xíng tái fán zi hú dà pò xiāo yǎn jūn yú qiào chéng, qín qí yè wáng yuán shù jí qiào zhōu cì shǐ zhū wén kāi. bā yuè rén xū shuò, qí wén xiāng wáng lái cháo, yàn shè, bān jī bù xià gè yǒu chà. dīng mǎo, yǐ xī zhōng láng jiāng yuán níng wèi gāo píng wáng. jiǎ xū, yǐ chē qí dà jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fū lǐ yǎn zhī wèi yí tóng sān sī. gēng yín, yǐ chē qí jiāng jūn zuǒ guāng lù dà fū cuī bǐng wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. xīn mǎo, yǐ chē qí jiāng jūn yòu guāng lù dài fū gāo yuè wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. jiǔ yuè guǐ wèi, yǐ shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fū fēng jīn wèi yí tóng sān sī. gēng zi, dì xìng huá lín dōu tíng, yǐn jiàn yuán shù jí gōng qīng bǎi liáo fān shǐ dū jiāng děng, yàn shè, bān jī gè yǒu chà. guǐ mǎo, yàn jùn kāi guó gōng hè bá yǔn jìn jué wèi wáng. yǐ sì, dì xìng dōu shuǐ, nán guò luò ruì, suì zhì chán jiàn. jǐ yǒu, fù tián yú běi yuán. guǐ chǒu, yǐ tài shī pèi wáng xīn wèi guǎng líng wáng, qián fèi dì zi bó hǎi wáng zǐ shù gǎi fēng pèi jùn wáng. jiǎ yín, yǐ shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn fēng lóng zhī rèn xiáng bìng wèi yí tóng sān sī. yǐ chē qí dà jiāng jūn hé nán yǐn yuán zhòng jǐng wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. yǐ mǎo, chē jià yè shān líng. bǐng chén, rú rú gāo chāng guó qiǎn shǐ cháo gòng. gēng shēn, yǐ wèi jiāng jūn qián lì bù shàng shū lǐ shén juàn, fǔ jūn jiāng jūn yòu wèi jiāng jūn lóu zhāo bìng wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī.
秋七月乙未,詔曰:「頃永安馭運,載育皇儲,遂錫泛階,以申國慶。近經普 泰,便爾中追。今罪人既殄,舊章斯復。宜述往旨,用卒前恩。皇子泛二級,悉可 還授。文穆廟泛,故宜停寢,若已受者,依例追之。」庚子,以驃騎大將軍、開府、 南陽王寶炬為太尉公。壬寅,齊獻武王率眾入自滏口,大都督庫狄干入自井陘,討 爾朱兆。乙巳,齊獻武王以爾朱天光、爾朱度律送之京師,斬於都市。己酉,以兼 尚書左僕射、東南道大行台樊子鵠為儀同三司。庚戌,詔侍中、驃騎將軍、左光祿 大夫高隆之為使持節、驃騎大將軍、儀同三司、兼尚書左僕射、北道行台,率步騎 十萬趨太行,會齊獻武王。隆之解行台,仍為大丞相軍司。齊獻武王次於武鄉。爾 朱兆大掠晉陽,北走秀容。并州平。乙卯,帝臨顯陽殿,親理冤獄。丙辰,以宗師、 東萊王貴平為車騎大將軍、儀同三司。是月,夏州徙民郭遷據宥州反,刺史元嶷棄 城走。詔行台侯景率齊州刺史尉景、濟州刺史祭俊等攻討之。城陷,遷奔蕭衍。東 南道大行台樊子鵠大破蕭衍軍於譙城,擒其鄴王元樹及譙州刺史朱文開。八月壬戌 朔,齊文襄王來朝,燕射,班齎部下各有差。丁卯,以西中郎將元寧為高平王。甲 戌,以車騎大將軍、左光祿大夫李琰之為儀同三司。庚寅,以車騎將軍、左光祿大 夫崔秉為驃騎大將軍、儀同三司。辛卯,以車騎將軍、右光祿大夫高岳為驃騎大將 軍、儀同三司。九月癸未,以侍中、驃騎大將軍、左光祿大夫封津為儀同三司。庚 子,帝幸華林都亭,引見元樹及公卿百僚蕃使督將等,宴射,班齎各有差。癸卯, 燕郡開國公賀拔允進爵為王。乙巳,帝幸都水,南過洛汭,遂至瀍澗。己酉,復田 於北原。癸丑,以太師、沛王欣為廣陵王,前廢帝子勃海王子恕改封沛郡王。甲寅, 以侍中、驃騎大將軍封隆之、任祥並為儀同三司。以車騎大將軍、河南尹元仲景為 驃騎大將軍、儀同三司。乙卯,車駕謁山陵。丙辰,蠕蠕、高昌國遣使朝貢。庚申, 以衛將軍、前吏部尚書李神雋,撫軍將軍、右衛將軍婁昭並為驃騎大將軍、儀同三 司。
dōng shí yuè jiǎ zǐ, yǐ shǐ chí jié wèi jiāng jūn guāng zhōu cì shǐ gāo zhòng mì wèi chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. dīng mǎo, yǐ chē qí dà jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fū pān mán wèi yí tóng sān sī. jǐ mǎo, yǐ chē qí dà jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fū gāo chēn wèi tè jìn biāo qí kāi fǔ yí tóng sān sī. gēng yín, yǐ shǐ chí jié biāo qí jiāng jūn sì zhōu cì shǐ liú guì wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. shí yǒu yī yuè jiǎ wǔ, yǐ chē qí jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ hú sī dūn wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. dīng yǒu, rì nán zhì, chē jià yǒu shì yú yuán qiū. wù xū, cháo huì bǎi guān yú tài jí qián diàn. jiǎ chén, ān dìng wáng lǎng jí dōng hǎi wáng yè zuò shì sǐ. yǐ sì, rú rú guó qiǎn shǐ cháo gòng. jǐ yǒu, yǐ qián tài wèi gōng rǔ nán wáng yuè wèi shì zhōng dà sī mǎ kāi fǔ. zàng líng tài hòu hú shì. shí yǒu èr yuè bǐng yín, yǐ biāo qí dà jiāng jūn lǐng yù shǐ zhōng wèi qí juàn wèi yí tóng sān sī. yǐ hài, yǐ shì zhōng guǎng píng wáng zàn wèi biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. dīng hài, shā dà sī mǎ rǔ nán wáng yuè. dà shè tiān xià, gǎi tài chāng wèi yǒng xìng, yǐ tài zōng hào, xún gǎi wèi yǒng xī yuán nián.
冬十月甲子,以使持節、衛將軍、光州刺史高仲密為車騎大將軍、儀同三司。 丁卯,以車騎大將軍、左光祿大夫潘蠻為儀同三司。己卯,以車騎大將軍、左光祿 大夫高琛為特進、驃騎、開府儀同三司。庚寅,以使持節、驃騎將軍、肆州刺史劉 貴為驃騎大將軍、儀同三司。十有一月甲午,以車騎將軍、揚州刺史斛斯敦為驃騎 大將軍、儀同三司。丁酉,日南至,車駕有事於圓丘。戊戌,朝會百官於太極前殿。 甲辰,安定王朗及東海王曄坐事死。乙巳,蠕蠕國遣使朝貢。己酉,以前太尉公、 汝南王悅為侍中、大司馬、開府。葬靈太后胡氏。十有二月丙寅,以驃騎大將軍、 領御史中尉綦雋為儀同三司。乙亥,以侍中、廣平王贊為驃騎大將軍、開府儀同三 司。丁亥,殺大司馬、汝南王悅。大赦天下,改太昌為永興,以太宗號,尋改為永 熙元年。
èr nián chūn zhēng yuè gēng yín shuò, cháo xiǎng qún chén yú tài jí qián diàn. jiǎ wǔ, qí xiàn wǔ wáng zì jìn yáng chū tǎo ěr zhū zhào. dīng yǒu, dà pò zhī yú chì hóng lǐng. zhào dùn zǒu, zì shā. jǐ hài, chē jià xìng lǐng gāo shí kū líng yán sì. gēng zǐ, yòu xìng, sàn shī gè yǒu chà. gēng xū, yí tóng sān sī lǐ yǎn zhī hōng. dīng sì, zhuī zūn huáng kǎo wèi wǔ mù dì, huáng tài fēi féng shì wèi wǔ mù hòu, huáng bǐ lǐ shì wèi huáng tài fēi. yǐ biāo qí jiāng jūn qián cāng zhōu cì shǐ gāo yù wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. xiāo yǎn láo zhōu cì shǐ cáo fèng dōng jīng zhōu cì shǐ léi néng shèng děng jǔ chéng nèi shǔ.
二年春正月庚寅朔,朝饗群臣於太極前殿。甲午,齊獻武王自晉陽出討爾朱兆。 丁酉,大破之於赤洪嶺。兆遁走,自殺。己亥,車駕幸嶺高石窟靈岩寺。庚子,又 幸,散施各有差。庚戌,儀同三司李琰之薨。丁巳,追尊皇考為武穆帝,皇太妃馮 氏為武穆後,皇妣李氏為皇太妃。以驃騎將軍、前滄州刺史高聿為驃騎大將軍、儀 同三司。蕭衍勞州刺史曹鳳、東荊州刺史雷能勝等舉城內屬。
èr yuè gēng shēn, yǐ shǐ chí jié zhèn dōng jiāng jūn xíng fén zhōu shì zhāng qióng wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. xīn yǒu, yǐ sī kōng gōng gāo gān yōng wèi shǐ chí jié biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, xián yáng wáng tǎn wèi sī kōng gōng. sān yuè jǐ chǒu shuò, jiā biāo qí dà jiāng jūn cāng zhōu cì shǐ jiǎ xiǎn zhì kāi fǔ yí tóng sān sī. xīn mǎo, zhào yǐ qián pǔ jiě zhū xíng tái, jīn ā zhì luó xiāng dù jiàng kuǎn, fù yǐ qí xiàn wǔ wáng wèi dà xíng tái, suí jī cái chù. jiǎ wǔ, yǐ chē qí jiāng jūn wèi zhōu cì shǐ dòu tài wèi shǐ chí jié chē qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xiāng zhōu cì shǐ. shǐ chí jié biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xú zhōu cì shǐ gāo gān yōng zuò shì cì sǐ. tài shī lǔ jùn wáng sù hōng. wù shēn, yǐ shǐ chí jié dū du hé wèi bù sān zhōu zhū jūn shì biāo qí dà jiāng jūn shì xí hé zhōu cì shǐ liáng jǐng ruì wèi yí tóng sān sī. dīng sì, yǐ shì zhōng tài bǎo sī zhōu mù zhào jùn wáng chén wèi tài wèi gōng, jiā yǔ bǎo gǔ chuī shì zhōng tài wèi gōng nán yáng wáng bǎo jù wèi tài wèi kāi fǔ shàng shū lìng.
二月庚申,以使持節、鎮東將軍、行汾州事張瓊為驃騎大將軍、儀同三司。辛 酉,以司空公高乾邕為使持節、驃騎大將軍、開府儀同三司,咸陽王坦為司空公。 三月己丑朔,加驃騎大將軍、滄州刺史賈顯智開府儀同三司。辛卯,詔以前普解諸 行台,今阿至羅相度降款,復以齊獻武王為大行台,隨機裁處。甲午,以車騎將軍、 蔚州刺史竇泰為使持節、車騎大將軍、開府儀同三司、相州刺史。使持節、驃騎大 將軍、開府儀同三司、徐州刺史高乾邕坐事賜死。太師、魯郡王肅薨。戊申,以使 持節、都督河渭部三州諸軍事、驃騎大將軍、世襲河州刺史梁景睿為儀同三司。丁 巳,以侍中、太保、司州牧、趙郡王諶為太尉公,加羽葆鼓吹;侍中、太尉公、南 陽王寶炬為太尉、開府、尚書令。
xià sì yuè wù chén, zhào zhū cān zuǒ zì sān fǔ yǐ xià yuán jí wài zhōu, jiē bù dé fù jiā cháng shì jí jiān liǎng yuán, suī yǐ shòu zhě yì xī zhuī zhī. shì yuè, qīng zhōu rén gěng xiáng xí jù jiāo zhōu, shā cì shǐ péi càn, tōng yú xiāo yǎn. wǔ yuè gēng yín, zhào zhū yōu wǎng wèi shēn, shì jīng yī zhōu yǐ shàng, xī jí huá lín, jiāng qīn lǎn chá tuō shì yǐ jīng nián, yǒu sī bù liè zhě, tīng qí rén gè zì chén sù ruò shì lián zhōu jùn yóu yuán yān suì zhě, yì yǎng shàng shū zǒng jí yǐ wén. rén yín, yǐ shǐ chí jié biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī qí zhōu cì shǐ hóu yuān fù wèi kāi fǔ yí tóng sān sī. yǐ sì, zhào yuē: dài fū zhī zhí, wèi zhì guì xiǎn yuán wài zhī guān, yì wèi fěi jiàn. ér xià jí xū lì, dài lǐng fēi yī, gāo bēi hún zá, yǒu sǔn yí zhāng. zì jīn yǐ hòu, jīng guān lè wèi chēng shì xiǎo zhí zhě, zhí jiā sàn hào jiāng jūn, yuàn bà bēi guān zhě tīng wèi dài fū jí yuán wài zhī zhí, bù yí réng qián sàn shí cān lǐng. qí zhōng zhǐ tè jiā zhě, bù zài cǐ lì. dōng xú zhōu chéng mín wáng zǎo jiǎn shí děng shā cì shǐ cuī xiáng, jù zhōu rù xiāo yǎn. liù yuè rén shēn, yǐ biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī shàng shū yòu pú shè fán zi hú wèi qīng jiāo dà shǐ, dū jì zhōu cì shǐ dà dū dū chá jùn tǎo gěng xiáng. dīng chǒu, yǐ biāo qí dà jiāng jūn qián xíng nán yǎn zhōu shì niàn xián wèi yí tóng sān sī.
夏四月戊辰,詔諸參佐自三府以下爰及外州,皆不得復加常侍及兼兩員,雖已 授者亦悉追之。是月,青州人耿翔襲據膠州,殺刺史裴粲,通於蕭衍。五月庚寅, 詔諸幽枉未申,事經一周已上,悉集華林,將親覽察;脫事已經年,有司不列者, 聽其人各自陳訴;若事連州郡、由緣淹歲者,亦仰尚書總集以聞。壬寅,以使持節、 驃騎大將軍、儀同三司、齊州刺史侯淵復為開府儀同三司。乙巳,詔曰:「大夫之 職,位秩貴顯;員外之官,亦為匪賤。而下及胥吏,帶領非一,高卑渾雜,有損彝 章。自今已後,京官樂為稱事小職者,直加散號將軍,願罷卑官者聽為大夫及員外 之職,不宜仍前散實參領。其中旨特加者,不在此例。」東徐州城民王早、簡實等 殺刺史崔庠,據州入蕭衍。六月壬申,以驃騎大將軍、開府儀同三司、尚書右僕射 樊子鵠為青膠大使,督濟州刺史、大都督察俊討耿翔。丁丑,以驃騎大將軍、前行 南兗州事念賢為儀同三司。
qiū qī yuè xīn mǎo, yǐ shǐ chí jié zhèn běi jiāng jūn dà dū dū qín zhōu cì shǐ mò qí pǔ bō wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. rén chén, yǐ tài shī sī zhōu mù guǎng líng wáng xīn wèi dà sī mǎ shì zhōng, yǐ tài wèi gōng zhào jùn wáng chén wèi tài shī, bìng kāi fǔ. gēng xū, yǐ qián sī tú gōng yàn jùn wáng hè bá yǔn wèi tài wèi gōng. bā yuè yǐ chǒu, qí wén xiāng wáng lái cháo, dì yàn yú huá lín dōu tíng, bān jī bù xià gè yǒu chà. yǐ biāo qí dà jiāng jūn qián nán qí zhōu cì shǐ sī mǎ zi rú wèi yí tóng sān sī. wù chén, chē jià jiàn wén xiāng wáng yú hé liáng, réng jì hé ér fǎn. guǐ yǒu, qí xiàn wǔ wáng shàng biǎo gù ràng wáng jué, bù xǔ qǐng fēn yì shí wàn hù, jié jiàng wèi pǐn, huí shòu xūn yì, cóng zhī. jiǔ yuè rén zǐ, yǐ sàn qí cháng shì chē qí dà jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fū cuī xiào fēn wèi yí tóng sān sī.
秋七月辛卯,以使持節、鎮北將軍、大都督、秦州刺史万俟普撥為驃騎大將軍、 儀同三司。壬辰,以太師、司州牧、廣陵王欣為大司馬、侍中,以太尉公、趙郡王 諶為太師,並開府。庚戌,以前司徒公、燕郡王賀拔允為太尉公。八月乙丑,齊文 襄王來朝,帝燕於華林都亭,班齎部下各有差。以驃騎大將軍、前南岐州刺史司馬 子如為儀同三司。戊辰,車駕餞文襄王於河梁,仍濟河而返。癸酉,齊獻武王上表 固讓王爵,不許;請分邑十萬戶,節降為品,回授勳義,從之。九月壬子,以散騎 常侍、車騎大將軍、左光祿大夫崔孝芬為儀同三司。
dōng shí yuè guǐ wèi, yǐ wèi jiāng jūn guā zhōu cì shǐ tài lín xiàn kāi guó bó gāo chāng wáng qū zi jiān wèi yí tóng sān sī, jìn jué jùn wáng. shí yǒu yī yuè guǐ sì, chí jié zhēng běi jiāng jūn yīn zhōu cì shǐ dǐ zhēn wèi xú zhōu dà dū dū dōng dào héng tái pú shè, lǜ jiāng tǎo dōng xú zhōu. shí yǒu èr yuè dīng sì, chē jià shòu yú sōng yáng. jǐ sì, suì xìng wēn tāng. dīng chǒu, chē jià hái gōng.
冬十月癸未,以衛將軍、瓜州刺史、泰臨縣開國伯、高昌王麴子堅為儀同三司, 進爵郡王。十有一月癸巳,持節、征北將軍、殷州刺史邸珍為徐州大都督、東道行 台僕射,率將討東徐州。十有二月丁巳,車駕狩於嵩陽。己巳,遂幸溫湯。丁丑, 車駕還宮。
sān nián chūn zhēng yuè rén chén, qí xiàn wǔ wáng tǎo fèi yě tóu yú hé xī kǔ xiè hé, dà pò zhī, huò qí shuài hé dòu líng yī lì, qiān qí bù luò yú nèi dì.
三年春正月壬辰,齊獻武王討費也頭於河西苦洩河,大破之,獲其帥紇豆陵伊 利,遷其部落於內地。
èr yuè, dōng liáng zhōu wèi yí mín qīn bī, zhào shǐ chí jié chē qí dà jiāng jūn xíng dōng yōng zhōu shì quán qǐ wèi dōng liáng zhōu xíng tái dū du yǐ tǎo zhī. jǐ wèi, xiāo yǎn jiǎ jié yù zhōu cì shǐ nán chāng wáng máo xiāng jǔ chéng nèi fù, shòu yǐ chí jié ān nán jiāng jūn xìn zhōu cì shǐ yì chāng wáng. rén xū, dà shè tiān xià. bǐng zǐ, dì qīn shì diàn lǐ xiān shī. xīn sì, xìng hóng chí bēi, suì yóu tián. rén wǔ, yǐ wèi jiāng jūn qián xú zhōu cì shǐ yuán yòu wèi wèi dà jiāng jūn yí tóng sān sī, yǐ biāo qí jiāng jūn zuǒ wèi jiāng jūn yuán bīn zhī wèi yǐng chuān wáng. sān yuè rén yín, yǐ qián shì zhōng chē qí dà jiāng jūn lǐ yù wèi biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī.
二月,東梁州為夷民侵逼,詔使持節、車騎大將軍、行東雍州事泉企為東梁州 行台、都督以討之。己未,蕭衍假節、豫州刺史、南昌王毛香舉城內附,授以持節、 安南將軍、信州刺史、義昌王。壬戌,大赦天下。丙子,帝親釋奠禮先師。辛巳, 幸洪池陂,遂游田。壬午,以衛將軍、前徐州刺史元祐為衛大將軍、儀同三司,以 驃騎將軍、左衛將軍元斌之為潁川王。三月壬寅,以前侍中、車騎大將軍李彧為驃 騎大將軍、儀同三司。
xià sì yuè wù wǔ, qì dān guó qiǎn shǐ cháo gòng. xīn wèi, gāo píng wáng níng zuò shì jiàng jué wèi gōng. bǐng zǐ, gāo lì guó qiǎn shǐ cháo gòng. wǔ yuè bǐng xū, zēng zhì xūn fǔ shù zǐ, xiāng bié liù bǎi rén yòu zēng qí guān, xiāng bié èr bǎi rén, yī dì chū shēn, qí guān zhì bǐ zhí zhāi. xīn mǎo, zhào yuē: dà wèi dé yī jū chén, chéng liù yù yǔ. kǎo fēng yún zhī suǒ huì, zhái rì yuè zhī suǒ zhōng. zì běi ér nán, dōng zhēng xī yuàn, hòu lái qí sū, wú sī bù yǎn. ér jù wú fù xiǎn, jiǔ yí dù wài. shì zǔ tài wǔ huáng dì, wò jīn jìng yǐ zhào yào, jī yù gǔ yǐ kēng qiāng, shén wǔ zhī suǒ láo lóng, wēi fēng zhī suǒ lán lì, mò bù yún chè wù juǎn, wǎ jiě bīng xiāo. zhǎng jiāng yǐ běi, jǐn wèi wèi tǔ. qǐng tiān bù zhōng pǐ, guó gāng shí tún, xiōng shù yīn jī, hù kuī shàng guó, jiāng chǎng qīn shì, zhōu jùn lún xū. nǎi juàn dōng gù, wú wàng qǐn shí. zì fēi wǔ niú jǐng pèi, qī cuì àn bù, hé yǐ fù wén wǔ zhī jiù yè, zhěng tú tàn yú yí lí? zhèn jiāng qīn zǒng liù jūn, jìng lín péng biàn. yī láo yǒng yì, shù bǎo wú jiāng. nèi wài bǎi liáo, biàn kě yán bèi. chū dùn zhī qī, gèng tīng hòu chì. shí dì wèi hú sī chūn yuán pí wáng sī zhèng wèi guāng děng chǎn nìng jiān zǔ, èr yú qí xiàn wǔ wáng, tuō tǎo xiāo yǎn, shèng shǔ zhēng fā hé nán zhū zhōu zhī bīng, tiān xià guài è zhī. yǔ zài hú sī chūn chuán. bǐng shēn, yǐ shǐ chí jié shì zhōng dà sī mǎ kāi fǔ sī zhōu mù guǎng líng wáng xīn wèi zuǒ jūn dà dū dū, tài fù lù shàng shū shì zhǎng sūn zhì wèi zhōng jūn sì miàn dà dū dū. dīng yǒu, dì xìng huá lín dōu tíng, jí jīng jī dū du jí jūn shì sān qiān yú rén, wèi miǎn zhī. gēng zǐ, yòu xìng huá lín dōu tíng nà sòng. rén yín, yòu yǐ zhǎng sūn zhì wèi hòu jūn dà dū dū. liù yuè dīng mǎo, dà dū dū yuán zi gōng zhèn hú yáng, rǔ yáng wáng xiān shǒu shí jì, yí tóng sān sī jiǎ xiǎn zhì lǜ yù zhōu cì shǐ hú sī shòu dōng qū jì zhōu. gēng wǔ, tǔ gǔ hún guó qiǎn shǐ cháo gòng. bǐng zǐ, zhào yuē: qǐng nián yǐ lái, tiān bù shí zǔ, gān gē bù jí, jīng jí sī shēng. huò xùn jié gǎn ēn, fèn bù gù mìng huò lín róng duì dí, fù nán rú guī. shēn shǒu héng fēn, hái gǔ bù liǎn. xūn chéng mí lù, róng zèng mò jiā. wù mèi jīn zhī, liáng yǒu jiē dào. kě pǔ gào nèi wài, suǒ zài yán liè. ruò wú qīn jìn, tīng gù yǒu chén zhī. shàng shū jiǎn shí, suí zhuàng kē zèng. shù cū wèi yuān hún, shǎo shēn cè yǐn. gēng chén, yǐ shǐ chí jié chē qí dà jiāng jūn zhōng jūn dà dū dū hú lǜ shā mén wèi kāi fǔ yí tóng sān sī.
夏四月戊午,契丹國遣使朝貢。辛未,高平王寧坐事降爵為公。丙子,高麗國 遣使朝貢。五月丙戌,增置勛府庶子,廂別六百人;又增騎官,廂別二百人,依第 出身,騎官秩比直齋。辛卯,詔曰:「大魏得一居宸,乘六馭宇。考風雲之所會, 宅日月之所中。自北而南,東征西怨,後來其蘇,無思不偃。而句吳負險,久遺度 外。世祖太武皇帝,握金鏡以照耀,擊玉鼓以鏗鏘,神武之所牢籠,威風之所蘭 轢,莫不雲徹霧卷,瓦解冰消。長江已北,盡為魏土。頃天步中圮,國綱時屯,凶 豎因機,互窺上國,疆場侵噬,州郡淪胥。乃眷東顧,無忘寢食。自非五牛警旆, 七萃按部,何以復文武之舊業,拯塗炭於遺黎?朕將親總六軍,徑臨彭、汴。一勞 永逸,庶保無疆。內外百僚,便可嚴備。出頓之期,更聽後敕。」時帝為斛斯椿、 元毗、王思政、魏光等諂佞間阻,貳於齊獻武王,托討蕭衍,盛暑徵發河南諸州之 兵,天下怪惡之。語在《斛斯椿傳》。丙申,以使持節、侍中、大司馬、開府、司 州牧、廣陵王欣為左軍大都督,太傅、錄尚書事長孫稚為中軍四面大都督。丁酉, 帝幸華林都亭,集京畿都督及軍士三千餘人,慰勉之。庚子,又幸華林都亭納訟。 壬寅,又以長孫稚為後軍大都督。六月丁卯,大都督源子恭鎮胡陽,汝陽王暹守石 濟,儀同三司賈顯智率豫州刺史斛斯壽東趨濟州。庚午,吐谷渾國遣使朝貢。丙子, 詔曰:「頃年以來,天步時阻,干戈不戢,荊棘斯生。或徇節感恩,奮不顧命;或 臨戎對敵,赴難如歸。身首橫分,骸骨不斂。勛誠靡錄,榮贈莫加。寤寐矜之,良 有嗟悼。可普告內外,所在言列。若無親近,聽故友陳之。尚書檢實,隨狀科贈。 庶粗慰冤魂,少申惻隱。」庚辰,以使持節、車騎大將軍、中軍大都督斛律沙門為 開府儀同三司。
qiū qī yuè xīn sì shuò, yǐ zhèn dōng jiāng jūn qián dà hóng lú qīng tài yuán wáng chǎng tè wèi chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. jǐ chǒu, dì qīn zǒng liù jūn shí yú wàn zhòng cì yú hé qiáo. yǐ hú sī chūn wèi qián jūn dà dū dū, xún zhào chūn zhèn hǔ láo. yòu zhào jīng zhōu cì shǐ hè bá shèng fù yú xíng suǒ. shèng lǜ suǒ bù cì yú rǔ shuǐ. gēng zǐ, yǐ shǐ chí jié zhēng xī jiāng jūn qí zhōu cì shǐ yuè gōng tè wèi yí tóng sān sī. dīng wèi, dì wèi chūn děng pò xié, suì chū yú zhǎng ān. jǐ yǒu, qí xiàn wǔ wáng rù luò, hè bá shèng zǒu hái jīng zhōu.
秋七月辛巳朔,以鎮東將軍、前大鴻臚卿、太原王昶特為車騎大將軍、儀同三 司。己丑,帝親總六軍十餘萬眾次於河橋。以斛斯椿為前軍大都督,尋詔椿鎮虎牢。 又詔荊州刺史賀拔勝赴於行所。勝率所部次於汝水。庚子,以使持節、征西將軍、 岐州刺史越肱特為儀同三司。丁未,帝為椿等迫脅,遂出於長安。己酉,齊獻武王 入洛,賀拔勝走還荊州。
bā yuè jiǎ yín, tuī sī tú gōng qīng hé wáng dǎn wèi dà sī mǎ, chéng zhì zǒng wàn jǐ, jū shàng shū shěng. xīn yǒu, qí xiàn wǔ wáng xī yíng chē jià. wù chén, zhì yuē: huì wèi míng shǐ, luàn shí zhì jī, yuán zhe tiān dào, yòu fú rén shì. gù jī zuò zhōng wēi, jiàn tǔ yǒu qín wáng zhī yì liú shì jiāng qīng, běi jūn zhì zuǒ tǎn zhī jǔ. yòng néng lóng cǐ yuǎn nián, kè zī bo shì. yǒng xī zhī jì, quán nìng shàn cháo, qún xiǎo shì chóng, xūn xián jiàn hài. guān yuán jià yǐ guì jiàn, yù yīn huò ér sǐ shēng. zōng shí piāo ruò zhuì liú, mín mìng qì rú cǎo mǎng. dà chéng xiàng wèi jū jìn zhèng, rèn shǔ huán wén, xìng jiǎ fén chuān, wèn zuì yī luò. qún jiān wèi wēi, yōng pò rén zhǔ, yǐ zì bì wèi, yuǎn chū qín fāng. suī chē jià liú yí, wèi jí fǎn yù, rán quán nìng jiāng chú, tiān xià yán jǐng. wèi bāng suī jiù, qí huà wéi xīn, sī yǔ zhào mín, tóng zī gēng shǐ. kě dà shè tiān xià. xíng tái hóu jǐng tǎo jīng zhōu, hè bá shèng zhàn bài, zǒu bēn xiāo yǎn.
八月甲寅,推司徒公、清河王亶為大司馬,承制總萬幾,居尚書省。辛酉,齊 獻武王西迎車駕。戊辰,制曰:「晦為明始,亂實治基,爰著天道,又符人事。故 姬祚中微,踐土有勤王之役;劉氏將傾,北軍致左袒之舉。用能隆此遠年,克茲卜 世。永熙之季,權佞擅朝,群小是崇,勛賢見害。官緣價以貴賤,獄因貨而死生。 宗祏飄若綴旒,民命棄如草莽。大丞相位居晉鄭,任屬桓文,興甲汾川,問罪伊洛。 群奸畏威,擁迫人主,以自蔽衛,遠出秦方。雖車駕流移,未即返御,然權佞將除, 天下延頸。魏邦雖舊,其化惟新,思與兆民,同茲更始。可大赦天下。」行台侯景 討荊州,賀拔勝戰敗,走奔蕭衍。
jiǔ yuè guǐ sì, yǐ wèi dà jiāng jūn hé nán yǐn yuán zǐ sī wèi shǐ chí jié xíng tái pú shè, shǐ chí jié biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī lǐng jūn jiāng jūn lóu zhāo wèi xī dào dà dū dū, bìng lǜ zuǒ yòu shì guān xī yíng chē jià. jǐ yǒu, chūn dǎng máo hóng bīn shǒu tóng guān, qí xiàn wǔ wáng pò qín zhī. shì rì, qí xiàn wǔ wáng dōng hái yú luò. shì yuè, dōng qīng hé rén fù jīng shā tài shǒu hán zi jié, jù jùn fǎn. huì shè, nǎi jiàng.
九月癸巳,以衛大將軍、河南尹元子思為使持節、行台僕射,使持節、驃騎大 將軍、開府儀同三司、領軍將軍婁昭為西道大都督,並率左右侍官西迎車駕。己酉, 椿黨毛鴻賓守潼關,齊獻武王破擒之。是日,齊獻武王東還於洛。是月,東清河人 傅晶殺太守韓子捷,據郡反。會赦,乃降。
dōng shí yuè wù chén, shǐ chí jié biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xíng qīng zhōu shì hóu yuān kè dōng yáng, zhǎn cì shǐ dōng lái wáng guì píng, chuán shǒu jīng shī.
冬十月戊辰,使持節、驃騎大將軍、開府儀同三司、行青州事侯淵克東陽,斬 刺史東萊王貴平,傳首京師。
rùn shí èr yuè guǐ sì, dì wèi yǔ wén hēi tǎ suǒ hài, shí nián èr shí wǔ.
閏十二月癸巳,帝為宇文黑獺所害,時年二十五。
shǐ chén yuē: guǎng líng fèi yú qián, zhōng xìng fèi yú hòu, píng yáng cāi huò, zì jué zōng miào. pǔ tài yǎ dào jū duō, yǒng xī bèi dé wèi shén. shì jù wáng miè, tiān xià suǒ qì yú!
史臣曰:廣陵廢於前,中興廢於後,平陽猜惑,自絕宗廟。普泰雅道居多,永 熙悖德為甚。是俱亡滅,天下所棄歟!