sù wèn wèi tài yáng suǒ zhì wèi jìng, shǎo yáng suǒ zhì wèi yuán. gài jìng zhě, shuǐ yě yuán zhě, huǒ yě yòu yǒu hán jué, rè jué zhī lùn zuì xiáng.
《素問》謂太陽所至為痙,少陽所至為螈。蓋痙者,水也;螈者,火也;又有寒厥,熱厥之論最詳。
hòu rén bù fēn jìng yuán jué wèi sān bìng, tǒng yán yuē jīng fēng tán rè, yuē jiǎo gōng fǎn zhāng yuē chù nuò yuē chōu chè yuē xián jìng jué. fāng zhōng xíng zuò jìng shū, qí huò wèn zhōng suǒ lùn, yì hùn yuán ér wèi jìng, lóng tǒng yì lùn. yè àn zhōng zhì xián jìng jué zuì xiáng, ér tǒng chēng jìng jué, wú yuán zhī míng mù, yì hùn yuán wèi jìng. kǎo zhī tā shū, gèng wú fēn bié, qián jìng bìng lùn yīn zhī, cóng shí rén suǒ yì zhī yě. jǐn àn jìng zhě, qiáng zhí zhī wèi, hòu rén suǒ wèi jiǎo gōng fǎn zhāng, gǔ rén suǒ wèi jìng yě. yuán zhě, rú dòng yǐn suō zhī wèi, hòu rén suǒ wèi chōu chè chù nuò, gǔ rén suǒ wèi yuán yě. chōu chè chù nuò bù zhǐ zhě, yuán yě. shí zuò shí zhǐ, zhǐ hòu huò shù rì, huò shù yuè fù fā, fā yì bù dài zhì ér zì zhǐ zhě, xián yě. sì zhī lěng rú bīng zhě, jué yě sì zhī rè rú huǒ zhě, jué yě yǒu shí ér lěng rú bīng, yǒu shí ér rè rú huǒ zhě, yì jué yě. dà dǐ jìng yuán xián jué sì mén, dāng yǐ hán rè xū shí biàn zhī. zì wú chà cuò. zhòng jǐng gāng jìng róu jìng zhī lùn. wèi shāng hán ér shè, wèi cháng yì jí yuán bìng, gù zǒng zài hán shuǐ yī mén, jiān fēng zé yǒu yǒu hàn zhī róu jìng, gài hán ér shí zhě yě chú hán jìng wài, jiē yuán bìng zhī shí ér rè zhě yě. shī mén zé yǒu hán jìng yǒu rè yuán, yǒu shí yǒu xū rè bìng jiǔ hào qí yè, zé chéng xū rè zhī yuán yǐ. qián liè xiǎo ér běn zāng zì bìng yī tiáo, zé xū rè yě. chǎn hòu jīng fēng zhī jìng, yǒu hán jìng, zhòng jǐng suǒ yún shì yě yǒu rè yuán, běn lùn suǒ bǔ shì yě. zǒng zhī jìng bìng yí yòng gāng ér wēn, yuán bìng yí yòng róu ér liáng. yòu yǒu jìng ér jiān yuán, yuán ér jiān jìng, suǒ wèi shuǐ jí ér shì huǒ, huǒ jí ér shì shuǐ yě. zhì yú xián zhèng, yì yǒu xū yǒu shí, yǒu liú xié zài luò zhī kè xié, yǒu wǔ bù kě fā hàn, jí bù fā hàn zhī xīn gān, yì zài suǒ dāng jìn yě. qiě shāng zhì guò jí zhī zāng qì, yè àn zhōng biàn zhī zuì xiáng, fēn bié zhì zhī kě yě. táng yīn qián bèi hùn yuán yǔ jìng wèi yī zhèng, gù fēn xī ér xiáng lùn zhī, yǐ bèi cái cǎi.
後人不分痙、螈、厥為三病,統言曰驚風痰熱,曰角弓反張、曰搐搦、曰抽掣、曰癇、痙、厥。方中行作《痙書》,其或問中所論,亦混螈而為痙,籠統議論。葉案中治癇、痙、厥最詳,而統稱痙厥,無螈之名目,亦混螈為痙。考之他書,更無分別,前痙病論因之,從時人所易知也。謹按痙者,強直之謂,後人所謂角弓反張,古人所謂痙也。螈者,蠕動引縮之謂,後人所謂抽掣、搐搦,古人所謂螈也。抽掣搐搦不止者,螈也。時作時止,止後或數日,或數月復發,發亦不待治而自止者,癇也。四肢冷如冰者,厥也;四肢熱如火者,厥也;有時而冷如冰,有時而熱如火者,亦厥也。大抵痙、螈、癇、厥四門,當以寒熱虛實辨之。自無差錯。仲景剛痙柔痙之論。為傷寒而設,未嘗議及螈病,故總在寒水一門,兼風則有有汗之柔痙,蓋寒而實者也;除寒痙外,皆螈病之實而熱者也。濕門則有寒痙有熱螈,有實有虛;熱病久耗其液,則成虛熱之螈矣。前列小兒本髒自病一條,則虛熱也。產後驚風之痙,有寒痙,仲景所云是也;有熱螈,本論所補是也。總之痙病宜用剛而溫,螈病宜用柔而涼。又有痙而兼螈,螈而兼痙,所謂水極而似火,火極而似水也。至於癇證,亦有虛有實,有留邪在絡之客邪,有五不可發汗,即不發汗之辛甘,亦在所當禁也。且傷志過極之髒氣,葉案中辨之最詳,分別治之可也。瑭因前輩混螈與痙為一證,故分晰而詳論之,以備裁采。