nán yuè xià shí sān shì xià yún jū yòu chán shī fǎ sì luó hàn xì nán chán shī lú shān luó hàn yuàn xì nán chán shī, tīng zhōu zhāng shì zi. shàng táng: chán bù chán, dào bù dào, sān cùn shé tóu hú luàn sǎo.
南嶽下十三世下雲居佑禪師法嗣羅漢系南禪師廬山羅漢院系南禪師，汀州張氏子。上堂：「禪不禪，道不道，三寸舌頭胡亂掃。

zuó yè rì lún piāo guì huā, jīn zhāo yuè kū shēng zhī cǎo. ā hē hē, wàn liǎng huáng jīn wú chù tǎo. yī jù jué sī liang, zhū fǎ bù xiāng dào. shī lín shì jì, shēng zuò gào zhòng yuē: luó hàn jīn rì, dào qí tiě mǎ, nì shàng xū mí, tà pò xū kōng, bù liú zhèn jī. nǎi guī fāng zhàng, jiā fū ér shì.
昨夜日輪飄桂花，今朝月窟生芝草。阿呵呵，萬兩黃金無處討。一句絕思量，諸法不相到。」師臨示寂，升座告眾曰：「羅漢今日，倒騎鐵馬，逆上須彌，踏破虛空，不留眹跡。」乃歸方丈，跏趺而逝。

cí yún yàn lóng chán shī tán zhōu cí yún yàn lóng chán shī, shàng táng, jǔ xuán shā shì zhòng yuē: jǐn dà dì dōu lái shì yī kē míng zhū. shí yǒu sēng wèn:
慈雲彥隆禪師潭州慈雲彥隆禪師，上堂，舉玄沙示眾曰：「盡大地都來是一顆明珠。」時有僧問：

jì shì yī kē míng zhū, xué rén wèi shén bù shí? shā yuē: quán tǐ shì zhū, gèng jiào shuí shí? yuē: suī rán quán tǐ shì, zhēng nài xué rén bù shí. shā yuē: wèn qǔ nǐ yǎn.
「既是一顆明珠，學人為甚不識？」沙曰：「全體是珠，更教誰識？」曰：「雖然全體是，爭奈學人不識。」沙曰：「問取你眼。」

shī yuē: zhū chán dé, zhè gè gōng àn, huàn zuò jué fàn wèi xiǎo ér, bǎ shǒu gèng yǔ zhàng. hái huì me?
師曰：「諸禪德，這個公案，喚作嚼飯餧小兒，把手更與杖。還會麼？

ruò wèi huì, xū shì kòu jǐ ér cān, zhí yào zhēn shí, bù dé xìn kǒu lüè xū, tú zì xū shēng làng sǐ.
若未會，須是扣己而參，直要真實，不得信口掠虛，徒自虛生浪死。」

zǐ líng zì yú chán shī yǐng zhōu zǐ líng shān zì yú chán shī, sēng wèn: rú hé shì gǔ fó xīn? shī yuē: chì jiǎo ní lěng shì bīng. yuē: wèi shěn yì zhǐ rú hé? shī yuē: xiū yào tuō ní dài shuǐ. wèn: sì zhōu dà shèng wèi shén me yáng zhōu chū xiàn? shī yuē: yè zài qí zhōng. yuē: yì zhǐ rú hé? shī yuē: jiàng zūn jiù bēi. yuē: xiè hé shàng dá huà. shī yuē: zéi shì xiǎo rén, zhì guò jūn zǐ.
子陵自瑜禪師郢州子陵山自瑜禪師，僧問：「如何是古佛心？」師曰：「赤腳泥冷似冰。」曰：「未審意旨如何？」師曰：「休要拖泥帶水。」問：「泗洲大聖為甚麼楊州出現？」師曰：「業在其中。」曰：「意旨如何？」師曰：「降尊就卑。」曰：「謝和尚答話。」師曰：「賊是小人，智過君子。」

jǐng fú shěng yuè chán shī lóng xìng fǔ dōng shān jǐng fú shěng yuè chán shī, shàng táng: shí èr shí zhōng, bǒ bǒ qiè qiè, qiě yǔ me guò. dà zhòng! lì hài zài shén me chù?
景福省悅禪師隆興府東山景福省悅禪師，上堂：「十二時中，跛跛挈挈，且與麼過。大眾！利害在甚麼處？」

liáng jiǔ yuē: tīng zhū fāng duàn kàn. jī chán chuáng, xià zuò. bái zǎo qīng yǎn chán shī háo zhōu bái zǎo qīng yǎn chán shī, xìn zhōu rén. sēng wèn: yáng guǎng shī tuó tuó, dào chù wú rén jiàn. wèi shěn shì shèn me rén dé jiàn?
良久曰：「聽諸方斷看。」擊禪床，下座。白藻清儼禪師毫州白藻清儼禪師，信州人。僧問：「楊廣失橐駝，到處無人見。未審是甚麼人得見？」

shī yǐ fú zi yuē yuē: tuì hòu tuì hòu, fáng tā bié rén suǒ wèn. yuē: bì jìng luò zài shén me chù?
師以拂子約曰：「退後退後，妨他別人所問。」曰：「畢竟落在甚麼處？」

shī yuē: kě shā bù shí hǎo è! biàn dǎ. bǎo xiāng yuán chán shī tái zhōu bǎo xiāng yuán chán shī, sēng wèn: yī qiè zhū fú jí zhū fú ā nòu duō luó sān miǎo sān pú tí, jiē cóng cǐ jīng chū. rú hé shì cǐ jīng?
師曰：「可煞不識好惡！」便打。寶相元禪師台州寶相元禪師，僧問：「一切諸佛及諸佛阿耨多羅三藐三菩提，皆從此經出。如何是此經？」

shī yuē: zhǎng shí sòng bù tíng, fēi yì yì fēi shēng. yuē: rú hé shòu chí? shī yuē: ruò yù shòu chí zhě, yīng xū yòng yǎn tīng. yǒng fēng huì rì ān zhǔ xìn zhōu yǒng fēng huì rì ān zhǔ, běn jùn qiū shì zi. guàn suì chū jiā, yú míng xīn sì de dù.
師曰：「長時誦不停，非義亦非聲。」曰：「如何受持？」師曰：「若欲受持者，應須用眼聽。」永豐慧日庵主信州永豐慧日庵主，本郡丘氏子。丱歲出家，於明心寺得度。

zì jī qì yún jū, shú yóu xiāng hàn, jì guī yǒng fēng, huò chù yán gǔ, huò jū chán shì, lìng xiāng mín chēng qiū shī bó.
自機契雲居，熟游湘漢，暨歸永豐，或處岩谷，或居廛市，令鄉民稱丘師伯。

fán yǒu suǒ wèn, yǐ mò xiǎo dá zhī. hū yǔ yì rén yuē:
凡有所問，以「莫曉」答之。忽語邑人曰：

wú míng rì xíng jiǎo qù, rǔ děng kě lái xiāng sòng. yú shì jìn lù zhě bì jí, shī xiào bù yǐ. zhòng wèn qí gù, jí shū jì yuē: qiū shī bó mò xiǎo, jì jì míng jiǎo jiǎo. rì wǔ dǎ sān gēng, shuí rén dǎ dé le? tóu bǐ ér shì. nán fēng yǒng chéng chán shī quán zhōu nán fēng yǒng chéng chán shī, shì zhòng: shǐ zì jī fēng xù yàn, shǎo shì liú fāng, dà bù cí yún, hóng kāi huì rì. jiào fēn sān zàng, zhí zhǐ yī xīn.
「吾明日行腳去，汝等可來相送。」於是賮路者畢集，師笑不已。眾問其故，即書偈曰：「丘師伯莫曉，寂寂明皎皎。日午打三更，誰人打得了？」投筆而逝。南峰永程禪師泉州南峰永程禪師，示眾：「始自雞峰續焰，少室流芳，大布慈雲，宏開慧日。教分三藏，直指一心。

huò quán tí ér bàng hè qí shī, huò zòng duó ér bīn zhǔ hù shè. huò jīn gāng àn jiàn, huò shī zi fān shēn. huò zhào yòng léi bēn, huò jī fēng diàn chè.
或全提而棒喝齊施，或縱奪而賓主互設。或金剛按劍，或師子翻身。或照用雷奔，或機鋒電掣。

wú fēi jiǎn chú xié wàng, kāi kuò xuán wēi. zhí xià míng zōng, dào zhēn shí dì. zhū rén zhě, dào cǐ fāng xǔ yī xiàn dào, yǔ nǐ shāng liáng.
無非剪除邪妄，開廓玄微。直下明宗，到真實地。諸仁者，到此方許一線道，與你商量。

gǒu huò wèi rán, jǐn shì yī shī zuò jiě, wú yǒu shì chù.
苟或未然，儘是依師作解，無有是處。」

dà wéi xiù chán shī fǎ sì dà wéi zǔ chán shī tán zhōu dà wéi zǔ chán shī, fú zhōu wú shì zi. sēng wèn: rú hé shì wéi shān jiā fēng? shī yuē: zhú yǒu shàng xià jié, sōng wú jīn gǔ qīng. yuē: wèi shěn qí zhōng yǐn kàn hé wù? shī yuē: jī cān xiàng gōng yù lì fàn, kě diǎn shén yùn cāng qián chá.
大溈秀禪師法嗣大溈祖禪師潭州大溈祖禪師，福州吳氏子。僧問：「如何是溈山家風？」師曰：「竹有上下節，松無今古青。」曰：「未審其中飲瞰何物？」師曰：「飢餐相公玉粒飯，渴點神運倉前茶。」

shàng táng:
上堂：

dào wú dìng luàn, fǎ lí jiàn zhī, yán jù xiāng tóu, dōu wú dìng yì. zì gǔ lóng mén wú sù kè, zhì jīn niǎo dào jué xíng zōng. yù huì gè zhōng duān dì yì, huǒ lǐ jié liáo tūn dà chóng. duō!
「道無定亂，法離見知，言句相投，都無定義。自古龍門無宿客，至今鳥道絕行蹤。欲會個中端的意，火里蝍蟟吞大蟲。咄！」

shàng táng: yǔ xià jiē tóu shī, qíng gān shuǐ bù liú. niǎo cháo cāng hǎi dǐ, yú yuè shí shān tóu.
上堂：「雨下階頭濕，晴乾水不流。鳥巢滄海底，魚躍石山頭。

zhòng zhōng dà yǒu shāng liáng, qián tóu liǎng jù shì píng shí yǔ, hòu tóu liǎng jù shì gé wài tán. ruò rú shì huì, qí jiàn shí lěi lěi, bù jiàn yù luò luò. ruò jiàn yù luò luò, fāng zhī dào kuān kuò. yí!
眾中大有商量，前頭兩句是平實語，後頭兩句是格外談。若如是會，祇見石磊磊，不見玉落落。若見玉落落，方知道寬廓。咦！」

fú yán wén yǎn chán shī nán yuè fú yán wén yǎn chán shī, sēng wèn: rú hé shì fú? shī dāng miàn biàn tuò.
福嚴文演禪師南嶽福嚴文演禪師，僧問：「如何是佛？」師當面便唾。

nán tái yǔn gōng chán shī nán yuè nán tái yǔn gōng chán shī, kāi táng rì, shàng táng: xī féng nán yù, zhèng zài cǐ shí.
南台允恭禪師南嶽南台允恭禪師，開堂日，上堂：「稀逢難遇，正在此時。

hé wèi shì jiā yǐ miè, mí lēi wèi shēng? niān fú zǐ yuē:
何謂釋迦已滅，彌勒未生？」拈拂子曰：

zhèng dāng jīn rì, fó fǎ jǐn zài zhè gè fú zi tóu shàng. fàng xíng bǎ zhù, yī qiè lín shí. fàng xíng yě, fēng xíng cǎo yǎn, wǎ lì shēng guāng.
「正當今日，佛法盡在這個拂子頭上。放行把住，一切臨時。放行也，風行草偃，瓦礫生光。

shí dé hán shān, diǎn tóu fǔ zhǎng. bǎ zhù yě, shuǐ xiè bù tōng, jīng jīn shī sè. dé shān lín jì, yǐn qì tūn shēng. dāng nèn me shí, fàng xíng jí shì, bǎ zhù jí shì?
拾得寒山，點頭拊掌。把住也，水泄不通，精金失色。德山臨濟，飲氣吞聲。當恁麼時，放行即是，把住即是？」

liáng jiǔ yuē: hòu wǔ rì kàn.
良久曰：「後五日看。」

huáng bò shèng chán shī fǎ sì zhāo jué chún bái chán shī chéng dū fǔ zhāo jué chún bái zhāo jué chán shī, shàng táng: hán biàn xiàng huǒ, rè jí yáo shàn. jī shí chī fàn, kùn lái dǎ mián.
黃檗勝禪師法嗣昭覺純白禪師成都府昭覺純白昭覺禪師，上堂：「寒便向火，熱即搖扇。飢時吃飯，困來打眠。

suǒ yǐ zhào zhōu tíng qián bǎi, xiāng yán lǐng hòu sōng, zāi lái wú bié yòng, qí yào yǐn qīng fēng. qiě dào bì jìng shì zuò me shēng? jiǎ zǐ yǐ chǒu hǎi zhōng jīn, bǐng yín dīng mǎo lú zhōng huǒ. kāi yuán qí chán shī fǎ sì jiàn fú dào yīng chán shī ráo zhōu jiàn fú dào yīng chán shī, sēng wèn: fú wèi chū shì shí rú hé? shī yuē: liú lí píng zhù huā. yuē: chū shì hòu rú hé? shī yuē:
所以趙州庭前柏，香嚴嶺後松，栽來無別用，祇要引清風。且道畢竟事作麼生？甲子乙丑海中金，丙寅丁卯爐中火。」開元琦禪師法嗣薦福道英禪師饒州薦福道英禪師，僧問：「佛未出世時如何？」師曰：「琉璃瓶貯花。」曰：「出世後如何？」師曰：

mǎ nǎo bō shèng guǒ. yuē: wèi shěn hé shàng jīn rì shì tóng shì bié? shī yuē: tì dào píng, zhuāi dào bō. shàng táng:
「瑪瑙缽盛果。」曰：「未審和尚今日是同是別？」師曰：「趯倒瓶，拽倒缽。」上堂：

jù dào ér lùn, yǔ yě bù dé, mò yě bù dé. zhí ráo yǔ mò liǎng wàng, yì méi jiāo shè. hé gù? jù zhōng wú lù, yì zài jù zhōng. wú yì wú bù yì, fēi jì jiào zhī suǒ jí.
「據道而論，語也不得，默也不得。直饒語默兩忘，亦沒交涉。何故？句中無路，意在句中。無意無不意，非計較之所及。

ruò shì pī tóu diǎn yī diǎn dǐng mén, huò rán yǎn kāi zhě, yú cǐ què yǒu jí sù fēn. ruò dī tóu xiàng yì gēn xià xún sī, zú mō suǒ bù zhe.
若是劈頭點一點頂門，豁然眼開者，於此卻有疾速分。若低頭向意根下尋思，卒摸索不著。

shì zhī wàn fǎ wú gēn, yù qióng zhě cuò. yī yuán jué jī, yù fǎn zhě mí. kàn tā gǔ fó guāng míng xiān dé fēng cǎi, yī yī cóng wú yù wú yī zhōng fā xiàn. huò shí gū jùn qiào bá, jìng bù kě gòu. huò shí hán róng hùn huì, le wú suǒ dǔ, zhōng bù zhuāng dìng yī chù, yì bù jī xì liǎng tóu. wú shì wú bú shì, wú fēi wú bù fēi.
是知萬法無根，欲窮者錯。一源絕跡，欲返者迷。看他古佛光明、先德風彩，一一從無欲無依中發現。或時孤峻峭拔，竟不可構。或時含融混會，了無所睹，終不樁定一處，亦不擊系兩頭。無是無不是，無非無不非。

dé yì wú suǒ de, shī yì wú suǒ shī. bù céng gé yuè xiān háo, bù céng yí yì sī fà. míng míng gǔ lù, bù shǔ xuán wēi. dí miàn qíng lái, piē rán biàn guò.
得亦無所得，失亦無所失。不曾隔越纖毫，不曾移易絲髮。明明古路，不屬玄微。覿面擎來，瞥然便過。

bù jū zhèng wèi, qǐ luò xié tú? bù dǎo dà fāng, nà qū xiǎo jìng? téng téng wù wù, hé zhù hé wèi? huí shǒu bù féng, chù mù wú duì.
不居正位，豈落邪途？不蹈大方，那趨小徑？騰騰兀兀，何住何為？回首不逢，觸目無對。

yī niàn pǔ guān, kuò rán kōng jì. cǐ zhī zōng yào, qiān shèng bù chuán. zhí xià le zhī, dāng chù chāo yuè. shì zhī chì sǎ sǎ chù, nèn me jí yì. míng lì lì chù, nèn me hái nán.
一念普觀，廓然空寂。此之宗要，千聖不傳。直下了知，當處超越。是知赤灑灑處，恁麼即易。明歷歷處，恁麼還難。

bù yòng zhān nián diǎn rǎn, zhí xū bō tuō bǐng chú. ruò shì běn fèn, shǒu jiǎo fàng qù, wú shōu bù lái dǐ. yī yī fàng guāng xiàn ruì, yī yī xuē jī jué zōng. jī shàng liǎo bù tíng, yǔ zhōng wú kě lù. chè dǐ jiǎo bù hún, tōng shēn pū bù suì. qiě dào bì jìng shì gè shén me, dé nèn me líng tōng, dé nèn me qí tè, dé nèn me jiān què? zhū rén zhě, xiū yào shí qú miàn kǒng, bù yòng ān qú míng zì, yì mò mì qú suǒ zài. hé gù? qú wú suǒ zài, qú wú míng zì, qú wú miàn kǒng. cái qǐ yī niàn zhuī qiú rú wēi chén xǔ, biàn gé shí shēng wǔ shēng.
不用沾黏點染，直須剝脫屏除。若是本分，手腳放去，無收不來底。一一放光現瑞，一一削跡絕蹤。機上了不停，語中無可露。徹底攪不渾，通身撲不碎。且道畢竟是個甚麼，得恁麼靈通，得恁麼奇特，得恁麼堅確？諸仁者，休要識渠面孔，不用安渠名字，亦莫覓渠所在。何故？渠無所在，渠無名字，渠無面孔。才起一念追求如微塵許，便隔十生五生。

gèng nǐ guǎn dài sī wéi, yì jiàn fēn fēn cóng zá.
更擬管帶思惟，益見紛紛叢雜。

bù rú zhǎng shí fàng jiào, zì yóu zì zài, yào fā biàn fā, yào zhù biàn zhù. jí tiān rán fēi tiān rán, jí rú rú fēi rú rú, jí zhàn jì fēi zhàn jì, jí bài huài fēi bài huài.
不如長時放教，自由自在，要發便發，要住便住。即天然非天然，即如如非如如，即湛寂非湛寂，即敗壞非敗壞。

wú shēng liàn, wú sǐ wèi, wú fú qiú, wú mó bù. bù yǔ pú tí huì, bù yǔ fán nǎo jù. bù shòu yī fǎ, bù xián yī fǎ. wú zài wú bù zài, fēi lí fēi bù lí.
無生戀，無死畏，無佛求，無魔怖。不與菩提會，不與煩惱俱。不受一法，不嫌一法。無在無不在，非離非不離。

ruò néng rú shì, jiàn dé shì jiā zì shì jiā, dá mó zì dá mó, gàn wǒ shén me wǎn. nèn me shuō huà.
若能如是，見得釋迦自釋迦，達磨自達磨，干我甚麼碗。恁麼說話。

nà sēng mén xià, tuī kān jiāng lái, bù qún máng sǎ, bù miǎn liāo tā xiē xiē ní shuǐ.
衲僧門下，推勘將來，布裙芒靸，不免撩他些些泥水。

qǐ kuàng rǔ děng zhū rén, gèng dào zhè gè shì píng shí yǔ jù, zhè gè shì chà bié mén tíng, zhè gè shì guān liè bā bí, zhè gè shì dào yǎn gēn chén. dì xiāng jiào xí, rú qī jiā cūn lǐ chuán kǒu lìng xiāng sì, yǒu shèn jiāo shè? wú shì zhēn zhòng!
豈況汝等諸人，更道這個是平實語句，這個是差別門庭，這個是關捩巴鼻，這個是道眼根塵。遞相教習，如七家村里傳口令相似，有甚交涉？無事珍重！」

zūn shèng yǒu péng jiǎng shī quán zhōu zūn shèng yǒu péng jiǎng shī, běn jùn jiǎng shì zi. guàn suì shì jīng, zhōng xuǎn xià fā, duō lì jiào sì.
尊勝有朋講師泉州尊勝有朋講師，本郡蔣氏子。丱歲試經，中選下發，多歷教肆。

cháng shū léng yán wéi mó děng jīng, xué zhě zōng zhī. měi yí zǔ shī zhí zhǐ zhī dào, gù duō yǔ chán nà yóu. yī rì, yè kāi yuán, jī wèi jí kǔn, xīn hū lǐng wù. yuán chū suì wèn: zuò zhǔ lái zuò shèn me? shī yuē: bù gǎn guì ěr jiàn mù. yuán yuē: lǎo lǎo dà dà, hé bì rú shì? shī yuē: zì shì zhě bù zhǎng. yuán yuē:
嘗疏楞嚴、維摩等經，學者宗之。每疑祖師直指之道，故多與禪衲游。一日，謁開元，跡未及閫，心忽領悟。元出遂問：「座主來作甚麼？」師曰：「不敢貴耳賤目。」元曰：「老老大大，何必如是？」師曰：「自是者不長。」元曰：

cháo kàn huá yán, yè dú bō rě zé bù wèn, rú hé shì dāng jīn yī jù? shī yuē: rì lún zhèng dāng wǔ.
「朝看華嚴，夜讀般若則不問，如何是當今一句？」師曰：「日輪正當午。」

yuán yuē: xián yán yǔ gèng dào lái. shī yuē:
元曰：「閒言語更道來。」師曰：

píng shēng zhàng zhōng xìn, jīn rì rèn fēng bō. rán suī rú shì, qí rú hé shàng nèn me dào yǒu shèn jiāo shè? xū yào xīn jiè cǎo xié chuān. yuán yuē:
「平生仗忠信，今日任風波。然雖如是，祇如和尚恁麼道有甚交涉？須要新戒草鞋穿。」元曰：

zhè lǐ qiě fàng nǐ guò, hū yù dá mó wèn, nǐ zuò me shēng dào? shī biàn hē. yuán yuē: zhè zuò zhǔ, jīn rì jiàn lǎo sēng qì chōng niú dòu. shī yuē: zài fàn bù róng. yuán fǔ zhǎng dà xiào.
「這裡且放你過，忽遇達磨問，你作麼生道？」師便喝。元曰：「這座主，今日見老僧氣沖牛斗。」師曰：「再犯不容。」元拊掌大笑。

yǎng shān wěi chán shī fǎ sì lóng wáng shàn suí chán shī tán zhōu lóng wáng shān shàn suí chán shī, sēng wèn: rú hé shì lóng wáng jìng? shī yuē: shuǐ jīng gōng diàn. yuē: rú hé shì lóng wáng rú yì bǎo zhū?
仰山偉禪師法嗣龍王善隨禪師潭州龍王山善隨禪師，僧問：「如何是龍王境？」師曰：「水晶宮殿。」曰：「如何是龍王如意寶珠？」

shī yuē: dǐng shàng jì zhōng. sēng lǐ bài, shī yuē: mò dào bù rú yì hǎo!
師曰：「頂上髻中。」僧禮拜，師曰：「莫道不如意好！」

huáng bò yǒng tài chán shī ruì zhōu huáng bò shān qí yuán yǒng tài chán shī, sēng wèn: rú hé shì zǔ shī xī lái yì? shī yuē: tiě zhù jiù. sēng nǐ yì, shī yuē: huì me?
黃檗永泰禪師瑞州黃檗山祇園永泰禪師，僧問：「如何是祖師西來意？」師曰：「鐵鑄就。」僧擬議，師曰：「會麼？」

sēng lǐ bài, shī yuē: hé bù zǎo rú cǐ!
僧禮拜，師曰：「何不早如此！」

huì rì míng chán shī lú shān huì rì míng chán shī, shàng táng: bù yòng qiú xīn, wéi xū xī jiàn. sān zǔ dà shī, suī rán huí bì jīn gōu, shū bù zhī yǐ tūn hóng xiàn. huì rì yòu qiě bù rán, bù yòng qiú zhēn bìng xī jiàn, dào qí niú xī rù fó diàn. mù dí yī shēng tiān dì kuān, qǐ shǒu qú tán, zhēn gè huáng miàn.
慧日明禪師廬山慧日明禪師，上堂：「不用求心，唯須息見。三祖大師，雖然迴避金鈎，殊不知已吞紅線。慧日又且不然，不用求真並息見，倒騎牛兮入佛殿。牧笛一聲天地寬，稽首瞿曇，真箇黃面。」

fú yán gǎn chán shī fǎ sì yù wáng fǎ dá chán shī qìng yuán fǔ yù wáng fǎ dá bǎo jiàn chán shī, ráo zhōu yú shì zi. sēng wèn: bù là jiē jí chù qǐng shī dào? shī yuē: là rén xiàng huǒ. yuē:
福嚴感禪師法嗣育王法達禪師慶元府育王法達寶鑑禪師，饒州余氏子。僧問：「不落階級處請師道？」師曰：「蠟人向火。」曰：

bì jìng rú hé? shī yuē: báo chù xiān chuān.
「畢竟如何？」師曰：「薄處先穿。」

yún gài zhì chán shī fǎ sì dào chǎng fǎ rú chán shī ān jí zhōu dào chǎng fǎ rú chán shī, qú zhōu xú shì zi. cān yún gài, wù fén yáng shí zhì tóng zhēn huà.
雲蓋智禪師法嗣道場法如禪師安吉州道場法如禪師，衢州徐氏子。參雲蓋，悟汾陽「十智同真」話。

xún cháng duō shuō shí zhì tóng zhēn, gù cóng lín hào wèi rú shí tóng yě. shuǐ ān yuán jí jiē yī zhī. yuán jí cháng zàn zhī yuē:
尋常多說十智同真，故叢林號為如十同也。水庵圓極皆依之。圓極嘗贊之曰：

shēng tiě miàn pí nán còu pō, děng xián jǔ bù dòng qián kūn.
「生鐵麵皮難湊泊，等閒舉步動乾坤。

xì niān shí zhì tóng zhēn huà, bù fù huáng lóng dí gǔ sūn. shàng táng: zhī jiàn lì zhī, jí wú míng běn. zhī jiàn wú jiàn, sī jí niè pán, wú lòu zhēn jìng. yún hé shì zhōng, gèng róng tā wù? shì jiā lǎo zi hé shēn fàng dǎo, hòu dài ér sūn rú hé jiē xù? yào huì me? tōng xuán bú shì rén jiān shì, mǎn mù qīng shān hé chù xún?
戲拈十智同真話，不負黃龍嫡骨孫。」上堂：「知見立知，即無明本。知見無見，斯即涅槃，無漏真淨。云何是中，更容他物？釋迦老子和身放倒，後代兒孫如何接續？要會麼？通玄不是人間世，滿目青山何處尋？」

bǎo shòu zuì lè chán shī fú zhōu bǎo shòu zuì lè chán shī, gǔ tián rén yě. shàng táng: zhū fú bù zhēn shí, shuō fǎ dù qún shēng. pú sà yǒu zhì huì, jiàn xìng bù fēn míng. bái yún wú xīn yì, sǎ wèi shì jiān yǔ. dà dì bù hán qíng, néng zhǎng zhū cǎo mù. ruò yě huì dé, yóu cún zhī jiě. ruò yě bù huì, duò zài wú jì.
寶壽最樂禪師福州寶壽最樂禪師，古田人也。上堂：「諸佛不真實，說法度群生。菩薩有智慧，見性不分明。白雲無心意，灑為世間雨。大地不含情，能長諸草木。若也會得，猶存知解。若也不會，墮在無記。

qù cǐ èr tú, rú hé jí shì? hǎi kuò nán cáng yuè, shān shēn fèn wài hán. shí fú huì míng chán shī shào xìng fǔ shí fú huì míng jiě kōng chán shī, sēng wèn: rú hé shì bǎo xiāng jìng? shī yuē:
去此二途，如何即是？海闊難藏月，山深分外寒。」石佛慧明禪師紹興府石佛慧明解空禪師，僧問：「如何是寶相境？」師曰：

sān shēng záo chéng. yuē: rú hé shì jìng zhōng rén? shī yuē:
「三生鑿成。」曰：「如何是境中人？」師曰：

yī fú èr pú sà.
「一佛二菩薩。」

xuán shā wén chán shī fǎ sì guǎng huì dá gǎo chán shī fú zhōu guǎng huì dá gǎo chán shī, shàng táng: fú wèi wú xīn wù, xīn yīn yǒu fú mí. fó xīn qīng jìng chù, yún wài yě yuán tí.
玄沙文禪師法嗣廣慧達杲禪師福州廣慧達杲禪師，上堂：「佛為無心悟，心因有佛迷。佛心清淨處，雲外野猿啼。」

jiàn lóng qìng chán shī fǎ sì sì zhōu yòng yuán chán shī píng jiāng fǔ sì zhōu yòng yuán chán shī, yī rì wèn jiàn lóng yuē: lín jì zài huáng bò, sān huí wèn fó fǎ dà yì, sān huí bèi dǎ. yì zhǐ rú hé? yǔ yóu wèi liǎo, bèi dǎ yī fú zi, shī dùn lǐng zōng zhǐ. kāi táng rì, sēng wèn: sì zhòng yún zhēn, qǐng shī shuō fǎ. shī yuē:
建隆慶禪師法嗣泗洲用元禪師平江府泗洲用元禪師，一日問建隆曰：「臨濟在黃檗，三回問佛法大意，三回被打。意旨如何？」語猶未了，被打一拂子，師頓領宗旨。開堂日，僧問：「四眾雲臻，請師說法。」師曰：

yǒu yǎn wú ěr duǒ, liù yuè huǒ biān zuò. yuē: yī jù jié liú, wàn jī dùn xī. shī yuē: tīng shì bù zhēn, huàn zhōng zuò wèng. wèn: cháo cān mù qǐng, chéng dé shén me biān shì? shī yuē:
「有眼無耳朵，六月火邊坐。」曰：「一句截流，萬機頓息。」師曰：「聽事不真，喚鍾作瓮。」問：「朝參暮請，成得甚麼邊事？」師曰：

qí yào nǐ xiē qù. yuē: zǎo zhī dēng shì huǒ, fàn shú yǐ duō shí. shī yuē: nǐ bí kǒng yīn shén me zhe zhǔ zhàng zǐ chuān què? yuē:
「祇要你歇去。」曰：「早知燈是火，飯熟已多時。」師曰：「你鼻孔因甚麼著拄杖子穿卻？」曰：

ǎo qū zuò zhí yòu zhēng dé? shī yuē: qiě jiào chū qì. shàng táng: yī èr sān sì wǔ, huǒ lǐ jié liáo tūn què hǔ. liù qī bā jiǔ shí, shuǐ dǐ ní niú bō shàng lì.
「拗曲作直又爭得？」師曰：「且教出氣。」上堂：「一二三四五，火里蝍蟟吞卻虎。六七八九十，水底泥牛波上立。

yī rì yī yè yǔ lín lín, wú kǒng tiě chuí sǎ bù rù. sǎ bù rù, zhe dǐ jí? bǎi chuān xiōng yǒng xū mí jí.
一日一夜雨霖霖，無孔鐵錘灑不入。灑不入，著底急？百川洶湧須彌岌。

bā bì nà zhā zhuàng chū lái, qǐ shǒu zàn tàn dào nán jí. yí! shàng táng, héng àn zhǔ zhàng, gù shì dà zhòng yuē:
八臂那吒撞出來，稽首讚嘆道難及。咦！」上堂，橫按拄杖，顧視大眾曰：

jīn rì píng dì shàng chī jiāo. biàn xià zuò.
「今日平地上吃交。」便下座。

bào běn yuán chán shī fǎ sì yǒng ān yuán zhèng chán shī píng jiāng fǔ chéng tiān yǒng ān yuán zhèng chuán dēng chán shī, yùn zhōu zhèng shì zi.
報本元禪師法嗣永安元正禪師平江府承天永安元正傳燈禪師，鄆州鄭氏子。

shàng táng: tiān rén qún shēng lèi, jiē chéng cǐ ēn lì.
上堂：「天人群生類，皆承此恩力。

dà zhòng, yǒu yī rén dào wǒ bù chéng fú ēn lì, bù jū sān jiè, bù shǔ wǔ xíng, zǔ shī bù gǎn dìng dāng, xiān fú bù gǎn ān míng. nǐ qiě dào shì gè shén me rén? liáng jiǔ yuē:
大眾，有一人道我不承佛恩力，不居三界，不屬五行，祖師不敢定當，先佛不敢安名。你且道是個甚麼人？」良久曰：

yǐ shí yán qián shāo tiě bō, jiù sōng zhī shàng guà tóng píng.
「倚石岩前燒鐵缽，就松枝上掛銅瓶。」

lóng qìng xián chán shī fǎ sì ān huà wén yī chán shī tán zhōu ān huà qǐ níng wén yī chán shī, shàng táng: niān huā wēi xiào xū láo lì, lì xuě qí yāo wǎng yòng gōng.
隆慶閒禪師法嗣安化聞一禪師潭州安化啟寧聞一禪師，上堂：「拈花微笑虛勞力，立雪齊腰枉用功。

zhēng shì lǎo lú wú yòng chù, què chuán yī bō zhèn zhēn fēng. dà zhòng, qiě dào nà gè shì lǎo lú chuán dǐ yī bō? mò shì dà yǔ lǐng tóu tí bù qǐ dǐ me? qiě mò cuò rèn dìng pán xīng.
爭似老盧無用處，卻傳衣缽振真風。大眾，且道那個是老盧傳底衣缽？莫是大庾嶺頭提不起底麼？且莫錯認定盤星。」

yǐ fú zi jī chán chuáng, xià zuò.
以拂子擊禪床，下座。

sān zǔ zōng chán shī fǎ sì guāng xiào wéi shuǎng chán shī níng guó fǔ guāng xiào wéi shuǎng chán shī, shàng táng: jīn zhāo liù yuè dàn, yī nián yǐ guò bàn. fèng bào cān xuán rén, shí qǔ niáng shēng miàn.
三祖宗禪師法嗣光孝惟爽禪師寧國府光孝惟爽禪師，上堂：「今朝六月旦，一年已過半。奉報參玄人，識取娘生面。

niáng shēng miàn, jiàn bù jiàn, lù sī fēi rù bì bō zhōng, dǒu sǒu yī tuán yín xiù xiàn.
娘生面，薦不薦，鷺鷥飛入碧波中，抖擻一團銀繡線。」

lè tán yīng chán shī fǎ sì fǎ lún qí tiān chán shī nán yuè fǎ lún qí tiān chán shī, sēng wèn: xué rén shàng lái, qǐ shī zhǐ shì. shī yuē: rǔ shì lái wén gǔ shēng me? yuē: wén. shī yuē:
泐潭英禪師法嗣法輪齊添禪師南嶽法輪齊添禪師，僧問：「學人上來，乞師指示。」師曰：「汝適來聞鼓聲麼？」曰：「聞。」師曰：

hái wǒ huà tóu lái. sēng lǐ bài, shī yuē: lìng rén yí zhe. shàng táng, hē yī hē yuē: shī zi xiāo hǒu. yòu hē yī hē yuē: xiàng wáng pín shēn. yòu hē yī hē yuē: kuáng gǒu chèn kuài. yòu hē yī hē yuē: xiā tiào bù chū dòu. nǎi yuē:
「還我話頭來。」僧禮拜，師曰：「令人疑著。」上堂，喝一喝曰：「師子哮吼。」又喝一喝曰：「象王嚬呻。」又喝一喝曰：「狂狗趁塊。」又喝一喝曰：「蝦跳不出斗。」乃曰：

cǐ sì hē, yǒu yī hē kān yǔ zǔ fú wèi shī, míng yǎn nà sēng shì qǐng jiǎn kàn. ruò jiǎn bù chū, dà shì rì zhōng mí lù. shàng táng, liáng jiǔ yuē: xìng jìng qíng yì. nǎi hē yī hē yuē: xīn dòng shén pí. suì gù zuǒ yòu yuē:
「此四喝，有一喝堪與祖佛為師，明眼衲僧試請揀看。若揀不出，大似日中迷路。」上堂，良久曰：「性靜情逸。」乃喝一喝曰：「心動神疲。」遂顧左右曰：

shǒu zhēn zhì mǎn. niān zhǔ zhàng yuē: zhú wù yì yí. mò zhào dà zhòng yuē: jiàn guài bù guài, qí guài zì huài. kào zhǔ zhàng, biàn xià zuò.
「守真志滿。」拈拄杖曰：「逐物意移。」驀召大眾曰：「見怪不怪，其怪自壞。」靠拄杖，便下座。

huì míng yún chán shī quán zhōu huì míng yún chán shī, sēng wèn: bō rě hǎi zhōng, rú hé wèi rén? shī yuē: yún kāi yín hàn jiǒng. yuē: bì jìng rú hé? shī yuē:
慧明雲禪師泉州慧明雲禪師，僧問：「般若海中，如何為人？」師曰：「雲開銀漢迥。」曰：「畢竟如何？」師曰：

bàng tóu jiàn xuè. wèn: pí pó shī fú zǎo liú xīn, zhí zhì rú jīn bù dé miào. yì zhǐ rú hé? shī yuē: chǒu zhuō bù kān dāng.
「棒頭見血。」問：「毗婆尸佛早留心，直至如今不得妙。意旨如何？」師曰：「丑拙不堪當。」

bǎo níng jī chán shī fǎ sì yù wáng jìng tán chán shī qìng yuán fǔ yù wáng wú jié jìng tán chán shī, jiā hé rén yě. wǎn guī qián táng zhī fǎ huì. yī rì shàng táng:
保寧璣禪師法嗣育王淨曇禪師慶元府育王無竭淨曇禪師，嘉禾人也。晚歸錢塘之法慧。一日上堂：

běn zì shēn shān wò bái yún, ǒu rán lái cǐ jì xián shēn. mò lái wèn wǒ chán jiān dào, wǒ shì chī fàn ē shǐ rén.
「本自深山臥白雲，偶然來此寄閒身。莫來問我禪兼道，我是吃飯屙屎人。」

shào xìng bǐng yín xià, cí cháo guì guī fù yuàn shì. sì zhòng yōng shì, huī shàn jiǔ zhī.
紹興丙寅夏，辭朝貴歸付院事。四眾擁視，揮扇久之。

shū jì yuē: zhè hàn cóng lái méi fèng xià, wǔ shí liù nián chéng huà. jīn zhāo sǐ qù jiàn yán wáng, jiàn shù dāo shān dé rén pà. suì dǎ yī yuán xiāng, yuē:
書偈曰：「這漢從來沒縫罅，五十六年成話。今朝死去見閻王，劍樹刀山得人怕。」遂打一圓相，曰：

á! yī rèn zhū fāng, zuān guī dǎ wǎ. shōu zú ér huà, huǒ hòu shè lì rú sǎn, mén rén chí gǔ, guī ā yù wáng shān jiàn tǎ. zhēn rú jiè xiāng chán shī tái zhōu zhēn rú jiè xiāng chán shī, xìng huà lín shì zi. shàng táng: mèng dōng gǎi dàn xiǎo tiān hán, yè luò guī gēn lù yuǎn shān.
「嗄！一任諸方，鑽龜打瓦。」收足而化，火後設利如霰，門人持骨，歸阿育王山建塔。真如戒香禪師台州真如戒香禪師，興化林氏子。上堂：「孟冬改旦曉天寒，葉落歸根露遠山。

bú shì jiàn wén shēng miè fǎ, dāng tóu mò zuò jiàn wén kàn.
不是見聞生滅法，當頭莫作見聞看。」

wǔ zǔ cháng chán shī fǎ sì shòu shèng chǔ qīng chán shī qí zhōu nán wū yá shòu shèng chǔ qīng chán shī, sēng wèn: wáng sēng qiān huà xiàng shén me chù qù? shī yuē: líng fēng shuǐ jí. yuē:
五祖常禪師法嗣壽聖楚清禪師蘄州南烏崖壽聖楚清禪師，僧問：「亡僧遷化向甚麼處去？」師曰：「靈峰水急。」曰：

nèn me zé bù shēng yě. shī yuē: cāng tiān! cāng tiān!
「恁麼則不生也。」師曰：「蒼天！蒼天！」

huáng lóng sù chán shī fǎ sì bǎi zhàng wéi gǔ chán shī ruì zhōu bǎi zhàng wéi gǔ chán shī, shàng táng, dà zhòng jí dìng, niān zhǔ zhàng shì zhòng yuē: duō xū bù rú shǎo shí. zhuō yī xià, biàn qǐ.
黃龍肅禪師法嗣百丈維古禪師瑞州百丈維古禪師，上堂，大眾集定，拈拄杖示眾曰：「多虛不如少實。」卓一下，便起。

yuè zhū zǔ jiàn chán shī jiā dìng fǔ yuè zhū zǔ jiàn chán shī, sēng qǐng bǐ shī yǔ yào. shī yuē: dá mó xī lái, dān chuán xīn yìn. cáo xī liù zǔ, bù shí yī zì.
月珠祖鑒禪師嘉定府月珠祖鑒禪師，僧請筆師語要。師曰：「達磨西來，單傳心印。曹溪六祖，不識一字。

jīn rì zhū fāng chū shì, yǔ jù rú shān, zhòng zēng shéng suǒ. nǎi pāi chán chuáng yuē: yú sī jiàn dé, yóu shì dùn gēn. ruò yě wèi rán, bái yún shēn chù cóng jūn wò, qiè jì hán yuán zhōng yè tí.
今日諸方出世，語句如山，重增繩索。」乃拍禪床曰：「於斯薦得，猶是鈍根。若也未然，白雲深處從君臥，切忌寒猿中夜啼。」

shí shuāng lín chán shī fǎ sì jìng zhào ān shén ān zhǔ dǐng zhōu dé shān jìng zhào ān shén ān zhǔ, sēng wèn: rú hé shì ān zhōng zhǔ? shī yuē: cóng lái bù xiāng xǔ. sēng nǐ yì, shī yuē: huì jí biàn huì běn lái dǐ, bù dé ān míng zhù zì. sēng nǐ kāi kǒu, shī biàn dǎ chū. shī shì zhōng cháng yǐ fú zi shì zhòng yuē: huàn zuò fú zi, yī qián bú shì.
石霜琳禪師法嗣靜照庵什庵主鼎州德山靜照庵什庵主，僧問：「如何是庵中主？」師曰：「從來不相許。」僧擬議，師曰：「會即便會本來底，不得安名著字。」僧擬開口，師便打出。師室中常以拂子示眾曰：「喚作拂子，依前不是。

bù huàn zuò fú zi, tè dì bù shí. rǔ huàn zuò shèn me? yīn sēng qǐng yì, shī sòng dá zhī yuē: wǒ yǒu yī bǐng fú zi, yòng chù bié wú diào dù.
不喚作拂子，特地不識。汝喚作甚麼？」因僧請益，師頌答之曰：「我有一柄拂子，用處別無調度。

yǒu shí guà zài sōng zhī, rèn tā tóu chuí jiǎo lù.
有時掛在松枝，任他頭垂角露。」

huá guāng gōng chán shī fǎ sì wàn shòu niàn chán shī chēn zhōu wàn shòu niàn chán shī, sēng wèn: lóng huá shèng huì, zhào qǐ zī chén.
華光恭禪師法嗣萬壽念禪師郴州萬壽念禪師，僧問：「龍華勝會，肇啟茲晨。

wèi shěn mí lēi shì zūn xiàn jū hé chù? shī yuē: zhū ròu àn tóu. yuē:
未審彌勒世尊現居何處？」師曰：「豬肉案頭。」曰：

jì shì mí lēi shì zūn, wèi shén me què zài zhū ròu àn tóu? shī yuē: bú shì nòng cháo rén, xiū rù hóng bō lǐ. yuē: bì jìng shì yòu qiě rú hé?
「既是彌勒世尊，為甚麼卻在豬肉案頭？」師曰：「不是弄潮人，休入洪波里。」曰：「畢竟事又且如何？」

shī yuē: fān rén bù xì yāo. suì dàn, shàng táng: wǎng fù wú jì, dòng jìng yī yuán. hán yǒu dé yǐ hái kōng, yuè wú sī ér jiǒng chū.
師曰：「番人不系腰。」歲旦，上堂：「往復無際，動靜一源。含有德以還空，越無私而迥出。

xī rì rì, jīn rì rì, zhào wú liǎng míng. xī rì fēng, jīn rì fēng, gǔ wú liǎng dòng. xī rì yǔ, jīn rì yǔ, zé wú liǎng rùn.
昔日日，今日日，照無兩明。昔日風，今日風，鼓無兩動。昔日雨，今日雨，澤無兩潤。

yú qí zhōng jiān mì qù lái xiāng ér bù kě dé. hé gù? zì tā xīn qǐ, qǐ chù wú zōng. zì wǒ xīn wàng, wàng wú miè jī.
於其中間覓去來相而不可得。何故？自他心起，起處無蹤。自我心忘，忘無滅跡。

dà zhòng, ruò xiàng zhè lǐ huì qù, yǔ tiān dì ér tóng gēn, gòng wàn wù wèi yī tǐ. ruò yě wèi míng, shān sēng wèi nǐ chóng chóng sòng chū: yuán zhèng yī, gǔ fó jiā fēng cóng cǐ chū.
大眾，若向這裡會去，與天地而同根，共萬物為一體。若也未明，山僧為你重重頌出：元正一，古佛家風從此出。

bù láo xiàng shàng yòng gōng fū, lì jié hé céng yì jīn rì. yuán zhèng èr, jì liáo lěng dàn wú zī wèi. zhào zhōu xiāng huàn chī chá lái, tī qǐ méi máo xū piē dì. yuán zhèng sān, shàng lái qǐ shǒu gè hé nán.
不勞向上用工夫，歷劫何曾異今日。元正二，寂寥冷淡無滋味。趙州相喚吃茶來，剔起眉毛須瞥地。元正三，上來稽首各和南。

ruò wèn xiāng shān shān lǐ shì, líng yuán yī pài bì rú lán. suì hē yī hē, xià zuò.
若問香山山里事，靈源一派碧如藍。」遂喝一喝，下座。

shàng lán shùn chán shī fǎ sì cān zhèng sū zhé jū shì cān zhèng sū zhé jū shì, zì zi yóu. yuán fēng sān nián yǐ suī yáng cóng shì, zuǒ qiān ruì zhōu què guǎn zhī rèn.
上藍順禪師法嗣參政蘇轍居士參政蘇轍居士，字子由。元豐三年以睢陽從事，左遷瑞州搉筦之任。

shì shí, hóng zhōu shàng lán shùn chán shī yǔ qí fù wén ān xiān shēng yǒu qì, yīn wǎng fǎng yān, xiāng de huān shén. gōng zī yǐ xīn fǎ, shùn shì chù bí yīn yuán. yǐ ér yǒu shěng, zuò jì chéng yuē:
是時，洪州上藍順禪師與其父文安先生有契，因往訪焉，相得歡甚。公咨以心法，順示搐鼻因緣。已而有省，作偈呈曰：

zhōng nián wén dào jué qián fēi, xiè hòu xiāng féng lǎo shùn shī. chù bí jìng cān zhēn miàn mù, diào tóu bù shòu bié qián chuí. kū téng pò nà gōng hé shì, bái jiǔ qīng yán wǒ shì shuí?
「中年聞道覺前非，邂逅相逢老順師。搐鼻徑參真面目，掉頭不受別鉗錘。枯藤破衲公何事，白酒青鹽我是誰？

cán kuì dōng xuān cán yuè shàng, yī bēi gān lù huá rú yí. nán yuè xià shí sì shì huáng lóng xīn chán shī fǎ sì hé shān huì fāng chán shī jí zhōu hé shān chāo zōng huì fāng chán shī, shàng táng jǔ fú zǐ yuē: kàn! kàn!
慚愧東軒殘月上，一杯甘露滑如飴。」南嶽下十四世黃龍新禪師法嗣禾山慧方禪師吉州禾山超宗慧方禪師，上堂舉拂子曰：「看！看！

qí zhè gè, zài lín jì zé zhào yòng qí xíng, zài yún mén zé lǐ shì jù bèi, zài cáo dòng zé piān zhèng yè tōng, zài wéi shān zé àn jī yuán hé, zài fǎ yǎn zé hé zhǐ wéi xīn? rán wǔ jiā zōng pài, mén tíng shī shè zé bù wú, zhí ráo biàn dé tì tǎng fēn míng qù, yóu shì guāng yǐng biān shì. ruò yào dǐ dí shēng sǐ, zé xiāo rǎng yǒu gé. qiě chāo yuè shēng sǐ yī jù zuò me shēng dào?
祇這個，在臨濟、則照用齊行，在雲門則理事俱備，在曹洞則偏正葉通，在溈山則暗機圓合，在法眼則何止唯心？然五家宗派，門庭施設則不無，直饒辨得倜儻分明去，猶是光影邊事。若要抵敵生死，則霄壤有隔。且超越生死一句作麼生道？」

liáng jiǔ yuē: jì hé cuò xià zhù jiǎo.
良久曰：「洎合錯下註腳。」

chóng jué kōng chán shī lín ān fǔ chóng jué kōng chán shī, gū shú rén yě. shàng táng: shí fāng wú bì luò, sì miàn yì wú mén. jìng luǒ luǒ, chì sǎ sǎ, méi kě bǎ.
崇覺空禪師臨安府崇覺空禪師，姑孰人也。上堂：「十方無壁落，四面亦無門。淨裸裸，赤灑灑，沒可把。」

suì jǔ fú zǐ yuē: guàn xī lǎo hàn xiàng shí zì jiē tóu, chěng fēng liú, mài xīng xīng, dào wǒ jiě chuān zhēn zhū, jiě yù bǎn, guō luàn sī, juǎn tǒng juàn.
遂舉拂子曰：「灌溪老漢向十字街頭，逞風流，賣惺惺，道我解穿真珠，解玉版，濄亂絲，捲筒絹。

yín fāng jiǔ sì, wǎ hé yú tái, hǔ xué mó gōng, nà zhā fèn nù, yù wén wáng xìng lǐ lè, féng jié zhòu chěng gān gē.
淫坊酒肆，瓦合輿台，虎穴魔宮，那吒忿怒，遇文王興禮樂，逢桀紂逞干戈。

jīn rì bèi chóng jué qù jiàn, yī yì.
今日被崇覺覷見，一埸。」

shī sòng yě hú huà yuē: hán xuè xùn rén, xiān wū qí kǒu. bǎi zhàng yě hú, shī tóu kuáng zǒu. mò dì huàn huí, dǎ gè jīn dǒu.
師頌野狐話曰：「含血噀人，先污其口。百丈野狐，失頭狂走。驀地喚回，打個筋斗。」

shàng fēng zǔ xiù chán shī tán zhōu shàng fēng zǔ xiù chán shī, cháng dé fǔ hé shì zi. shàng táng: kū mù yán qián yè fàng huá, tiě niú yī jiù wò yān shā. nóng jiā biān yǐng zhòng niān chū, jī fú zǐ yuē: yī niàn huí xīn biàn dào jiā. suì hē yī hē, xià zuò.
上封祖秀禪師潭州上封祖秀禪師，常德府何氏子。上堂：「枯木岩前夜放華，鐵牛依舊臥煙沙。儂家鞭影重拈出，」擊拂子曰：「一念回心便到家。」遂喝一喝，下座。

jiǔ dǐng huì quán chán shī jiā dìng fǔ jiǔ dǐng jì xīng huì quán chán shī, sēng wèn: xīn mí fǎ huá zhuǎn, xīn wù zhuǎn fǎ huá.
九頂惠泉禪師嘉定府九頂寂惺惠泉禪師，僧問：「心迷法華轉，心悟轉法華。

wèi shěn yì zhǐ rú hé? shī yuē: fēng nuǎn niǎo shēng suì, rì gāo huá yǐng zhòng. shàng táng: xī rì yún mén yǒu sān jù, wèi hán gài qián kūn jù, jié duàn zhòng liú jù, suí bō zhú làng jù. jiǔ dǐng jīn rì yì yǒu sān jù, suǒ wèi jī lái chī fàn jù, hán jí xiàng huǒ jù, kùn lái dǎ shuì jù. ruò yǐ fó fǎ ér lùn, zé jiǔ dǐng wàng yún mén, zhí lì xià fēng.
未審意旨如何？」師曰：「風暖鳥聲碎，日高華影重。」上堂：「昔日雲門有三句，謂函蓋乾坤句，截斷眾流句，隨波逐浪句。九頂今日亦有三句，所謂飢來吃飯句，寒即向火句，困來打睡句。若以佛法而論，則九頂望雲門，直立下風。

ruò yǐ shì dì ér lùn, zé yún mén wàng jiǔ dǐng, zhí lì xià fēng. èr yǔ xiāng wéi, qiě rú hé shì jiǔ dǐng wèi rén chù?
若以世諦而論，則雲門望九頂，直立下風。二語相違，且如何是九頂為人處？」

xìng kōng miào pǔ ān zhǔ jiā xìng fǔ huá tíng xìng kōng miào pǔ ān zhǔ, hàn zhōu rén. jiǔ yī sǐ xīn huò zhèng, nǎi dǐ xiù shuǐ, zhuī chuán zi yí fēng.
性空妙普庵主嘉興府華亭性空妙普庵主，漢州人。久依死心獲證，乃抵秀水，追船子遺風。

jié máo qīng lóng zhī yě, chuī tiě dí yǐ zì yú. duō fù yǒng, dé zhī zhě bì zhēn cáng. qí shān jū yuē: xīn fǎ shuāng wàng yóu gé wàng, sè chén bù èr shàng yú chén.
結茅青龍之野，吹鐵笛以自娛。多賦詠，得之者必珍藏。其山居曰：「心法雙忘猶隔妄，色塵不二尚余塵。

bǎi niǎo bù lái chūn yòu guò, bù zhī shuí shì zhù ān rén? yòu jǐng zhòng yuē: xué dào yóu rú shǒu jìn chéng, zhòu fáng liù zéi yè xīng xīng. zhōng jūn zhǔ jiāng néng xíng lìng, bù dòng gān gē zhì tài píng. yòu yuē: bù gēng ér shí bù cán yī, wù wài qīng xián shì shèng shí. wèi tòu zǔ shī guān liè zi, yě xū cún yì zhe pián yí. yòu yuē: shí èr shí zhōng mò zhù gōng, qióng lái qióng qù dào wú qióng. zhí xū dòng chè wú qióng dǐ, tà dào xū mí dì yī fēng.
百鳥不來春又過，不知誰是住庵人？」又警眾曰：「學道猶如守禁城，晝防六賊夜惺惺。中軍主將能行令，不動干戈致太平。」又曰：「不耕而食不蠶衣，物外清閒適聖時。未透祖師關捩子，也須存意著便宜。」又曰：「十二時中莫住工，窮來窮去到無窮。直須洞徹無窮底，踏倒須彌第一峰。」

jiàn yán chū, xú míng pàn, dào jīng wū zhèn, sì shā lù, mín duō táo wáng. shī dú hé cè ér wǎng, zéi jiàn qí wěi yì, yí bì guǐ fú zhě. wèn qí lái, shī yuē: wú chán zhě, yù dǐ mì yìn sì.
建炎初，徐明叛，道經烏鎮，肆殺戮，民多逃亡。師獨荷策而往，賊見其偉異，疑必詭伏者。問其來，師曰：「吾禪者，欲抵密印寺。」

zéi nù, yù zhǎn zhī. shī yuē: dà zhàng fū yào tóu biàn zhuó qǔ, xī yǐ nù wèi! wú sǐ bì yǐ, yuàn dé yī fàn yǐ wèi sòng zhōng. yī, yuán zuò èr, jù qīng cáng běn xù cáng běn gǎi. zéi fèng ròu shí, shī rú cháng zhāi chū shēng bì, nǎi yuē: shú dāng wèi wǒ wén zhī yǐ jì? zéi xiào ér bù dá. shī suǒ bǐ dà shū yuē: wū hū!
賊怒，欲斬之。師曰：「大丈夫要頭便斫取，奚以怒為！吾死必矣，願得一飯以為送終。」﹝一，原作「二」，據＃清＃藏本、續藏本改。﹞賊奉肉食，師如常齋出生畢，乃曰：「孰當為我文之以祭？」賊笑而不答。師索筆大書曰：「嗚呼！

wéi líng láo wǒ yǐ shēng, zé dà kuài zhī guò. yì wǒ yǐ shòu, zé yīn yáng zhī shī. fá wǒ yǐ pín, zé wǔ xíng bù zhèng. yīn wǒ yǐ mìng, zé shí rì bù jí. xū zāi! zhì zāi!
惟靈勞我以生，則大塊之過。役我以壽，則陰陽之失。乏我以貧，則五行不正。因我以命，則時日不吉。吁哉！至哉！

lài yǒu chū chén zhī dào, wù wǒ zhī xìng, yǔ qí miào xīn, zé qí miào xīn, shú yǔ wèi lín? shàng tóng zhū fú zhī zhēn huà, xià hé fán fū zhī wú míng.
賴有出塵之道，悟我之性，與其妙心，則其妙心，孰與為鄰？上同諸佛之真化，下合凡夫之無明。

xiān chén bù dòng, běn zì yuán chéng. miào yǐ zāi! miào yǐ zāi! rì yuè wèi zú yǐ wèi míng, qián kūn wèi zú yǐ wèi dà.
纖塵不動，本自圓成。妙矣哉！妙矣哉！日月未足以為明，乾坤未足以為大。

lěi lěi luò luò, wú guà wú ài.
磊磊落落，無罣無礙。

liù shí yú nián, hé guāng hùn sú. sì shí èr là, xiāo yáo zì zài. féng rén zé xǐ, jiàn fú bù bài. xiào yǐ hū!
六十餘年，和光混俗。四十二臘，逍遙自在。逢人則喜，見佛不拜。笑矣乎！

xiào yǐ hū! kě xī shào nián láng, fēng liú tài guāng cǎi.
笑矣乎！可惜少年郎，風流太光彩。

tǎn rán guī qù fù chūn fēng, tǐ shì xū kōng zhōng bù huài. shàng xiǎng! suì jǔ zhù yù cān, zéi tú dà xiào. shí bà, fù yuē:
坦然歸去付春風，體似虛空終不壞。尚享！」遂舉箸飫餐，賊徒大笑。食罷，復曰：

jié shù jì zāo lí luàn, wǒ shì kuài huó liè hàn. rú jīn zhèng hǎo chéng shí, biàn qǐng yī dāo yǔ duàn. nǎi dà hū:
「劫數既遭離亂，我是快活烈漢。如今正好乘時，便請一刀雨段。」乃大呼：

zhǎn! zhǎn! zéi fāng hài yì, qǐ shǒu xiè guò lìng wèi ér chū.
「斬！斬！」賊方駭異，稽首謝過令衛而出。

wū zhèn zhī lú shě miǎn fén, shí shī zhī huì yě. dào sú wén zhī yù jìng. yǒu sēng dǔ shī jiàn fú bù bài gē, nì wèn yuē: jì jiàn fú, wèi shén me bù bài?
烏鎮之廬舍免焚，實師之惠也。道俗聞之愈敬。有僧睹師見佛不拜歌，逆問曰：「既見佛，為甚麼不拜？」

shī zhǎng zhī, yuē: huì me? yún: bù huì. shī yòu zhǎng yuē: jiā wú èr zhǔ. shào xìng gēng shēn dōng, zào dà pén, xué ér sāi zhī.
師掌之，曰：「會麼？」云：「不會。」師又掌曰：「家無二主。」紹興庚申冬，造大盆，穴而塞之。

xiū shū jì xuě dòu chí chán shī yuē: wú jiāng shuǐ zàng yǐ. rén xū suì, chí zhì, jiàn qí shàng cún, zuò jì cháo zhī yuē: duō zāi lǎo xìng kōng, gāng yào něi yú biē.
修書寄雪竇持禪師曰：「吾將水葬矣。」壬戌歲，持至，見其尚存，作偈嘲之曰：「咄哉老性空，剛要餒魚鱉。

qù bù suǒ xìng qù, qí guǎn xiàng rén shuō. shī yuè jì, xiào yuē: dài xiōng lái zhèng míng ěr. lìng biàn gào sì zhòng, zhòng jí, shī wèi shuō fǎ yào, réng shuō jì yuē: zuò tuō lì wáng, bù ruò shuǐ zàng. yī shěng chái shāo, èr shěng kāi kuàng. sā shǒu biàn xíng, bù fáng kuài chàng. shuí shì zhī yīn?
去不索性去，祇管向人說。」師閱偈，笑曰：「待兄來證明耳。」令遍告四眾，眾集，師為說法要，仍說偈曰：「坐脫立亡，不若水葬。一省柴燒，二省開壙。撒手便行，不妨快暢。誰是知音？

chuán zi hé shàng, gāo fēng nán jì bǎi qiān nián, yī qǔ yú gē shǎo rén chàng. suì pán zuò pén zhōng, shùn cháo ér xià.
船子和尚，高風難繼百千年，一曲漁歌少人唱。」遂盤坐盆中，順潮而下。

zhòng jiē suí zhì hǎi bīn, wàng yù duàn mù. shī qǔ sāi, hù shuǐ ér huí. zhòng yōng guān shuǐ wú suǒ rù.
眾皆隨至海濱，望欲斷目。師取塞，戽水而回。眾擁觀水無所入。

fù chéng liú ér wǎng, chàng yuē: chuán zi dāng nián fǎn gù xiāng, méi zōng jī chù miào nán liàng. zhēn fēng biàn jì zhī yīn zhě, tiě dí héng chuī zuò sàn chǎng.
復乘流而往，唱曰：「船子當年返故鄉，沒蹤跡處妙難量。真風遍寄知音者，鐵笛橫吹作散場。」

qí dí shēng míng yàn. qǐng yú cāng máng jiān, jiàn yǐ dí zhì kōng ér méi. zhòng hào mù, tú xiàng shì zhī. hòu sān rì, yú shā shàng fū zuò rú shēng, dào sú zhēng wǎng yíng guī.
其笛聲鳴咽。頃於蒼茫間，見以笛擲空而沒。眾號慕，圖像事之。後三日，於沙上趺坐如生，道俗爭往迎歸。

liú wǔ rì, dū wéi, shè lì dà rú shū zhě mò jì. èr hè pái huái kōng zhōng, huǒ jǐn shǐ qù. zhòng fèng shè lì líng gǔ, jiàn tǎ yú qīng lóng.
留五日，闍維，設利大如菽者莫計。二鶴徘徊空中，火盡始去。眾奉設利靈骨，建塔於青龍。

zhōng shān dào lóng shǒu zuò yán zhōu zhōng shān dào lóng shǒu zuò, tóng lú dǒng shì zi. yú zhōng shān sì de dù, zì yóu fāng suǒ zhì, qí nà jiē tuī zhòng. wǎn dǐ huáng lóng, sǐ xīn yán wèi zuò yuán. xīn shùn shì, suì guī yǐn zhōng shān, mù chén zūn sù gāo shì zhī fēng, yǎn guān bù shì shì, rì yù shù zì shì, rén wú shí zhě.
鐘山道隆首座嚴州鐘山道隆首座，桐廬董氏子。於鐘山寺得度，自遊方所至，耆衲皆推重。晚抵黃龍，死心延為座元。心順世，遂歸隱鐘山，慕陳尊宿高世之風，掩關不事事，日鬻數自適，人無識者。

shǒu cháng chuān yī wà, fán yǒu chán zhě zhì, tí yǐ shì zhī yuē: lǎo sēng zhè wà, zhe sān shí nián le yě. yǒu sì sēng xì wèn: rú hé shì wú zhèng sān mèi? shī biàn zhǎng.
手常穿一襪，凡有禪者至，提以示之曰：「老僧這襪，著三十年了也。」有寺僧戲問：「如何是無諍三昧？」師便掌。

yáng zhōu qí mì shǒu zuò yáng zhōu qí mì shǒu zuò, běn jùn rén yě. sǐ xīn chēng wèi bǎo cān. zhū rú lǚ yǐ míng shān zhì zhī, bù kě.
楊州齊謐首座楊州齊謐首座，本郡人也。死心稱為飽參。諸儒屢以名山致之，不可。

hòu shì huà yú tán zhī gǔ shān, yì jī pō zhòng. mén rén cháng huì qí xiàng, qǐng zàn, wèi shū yuē: gè hàn huī tóu tǔ miàn, xún cháng bù yù lù xiàn. ér jīn xiě chū rén qián, dà shì xū kōng zhe jiàn.
後示化於潭之谷山，異跡頗眾。門人嘗繪其像，請贊，為書曰：「個漢灰頭土面，尋常不欲露現。而今寫出人前，大似虛空著箭。

yuàn yuàn! kě xī rén jiān sān chǐ juàn.
怨怨！可惜人間三尺絹。」

kōng shì zhì tōng dào rén kōng shì dào rén zhì tōng zhě, lóng tú fàn xún nǚ yě. yòu cōng huì, zhǎng guī chéng xiàng sū sòng zhī sūn tì, wèi jǐ yàn shì xiàng, hái jiā qiú zhù fà. fù nán zhī, suì qīng xiū. yīn kàn fǎ jiè guān, dùn yǒu shěng, lián zuò èr jì jiàn yì. yī yuē: hào hào chén zhōng tǐ yī rú, zòng héng jiāo hù yìn pí lú.
空室智通道人空室道人智通者，龍圖范珣女也。幼聰慧，長歸丞相蘇頌之孫悌，未幾厭世相，還家求祝髮。父難之，遂清修。因看法界觀，頓有省，連作二偈見意。一曰：「浩浩塵中體一如，縱橫交互印毗盧。

quán bō shì shuǐ bō fēi shuǐ, quán shuǐ chéng bō shuǐ zì shū. cì yuē: wù wǒ yuán wú yì, sēn luó jìng xiàng tóng.
全波是水波非水，全水成波水自殊。」次曰：「物我元無異，森羅鏡像同。

míng míng chāo zhǔ bàn, liǎo liǎo chè zhēn kōng.
明明超主伴，了了徹真空。

yī tǐ hán duō fǎ, jiāo cān dì wǎng zhōng. chóng chóng wú jǐn chù, dòng jìng xī yuán tōng. hòu fù mǔ jù wáng, xiōng juān lǐng fēn níng wèi, tōng xié xíng, wén sǐ xīn míng zhòng, wǎng yè zhī. xīn jiàn zhī qí suǒ de, biàn wèn: cháng tí pú sà mài què xīn gān, jiào shuí xué bō rě? tōng yuē: nǐ ruò wú xīn wǒ yě xiū. yòu wèn:
一體含多法，交參帝網中。重重無盡處，動靜悉圓通。」後父母俱亡，兄涓領分寧尉，通偕行，聞死心名重，往謁之。心見知其所得，便問：「常啼菩薩賣卻心肝，教誰學般若？」通曰：「你若無心我也休。」又問：

yī yǔ suǒ zī, gēn dí yǒu yì. wú yīn yáng dì shàng shēng gè shén me? tōng yuē: yī huá wǔ yè. fù wèn: shí èr shí zhōng xiàng shén me chù ān shēn lì mìng? tōng yuē:
「一雨所滋，根苖有異。無陰陽地上生個甚麼？」通曰：「一華五葉。」復問：「十二時中向甚麼處安身立命？」通曰：

hé shàng xī qǔ méi máo hǎo! xīn dǎ yuē: zhè fù nǚ luàn zuò cì dì. tōng lǐ bài, xīn rán zhī. yú shì dào shēng jí shén.
「和尚惜取眉毛好！」心打曰：「這婦女亂作次第。」通禮拜，心然之。於是道聲籍甚。

zhèng hé jiān jū jīn líng, cháng shè yù yú bǎo níng, jiē bǎng yú mén yuē: yī wù yě wú, xǐ gè shén me? xiān chén ruò yǒu, qǐ zì hé lái?
政和間居金陵，嘗設浴於保寧，揭榜於門曰：「一物也無，洗個甚麼？纖塵若有，起自何來？

dào qǔ yī jù zi xuán, nǎi kě dà jiā rù yù. gǔ líng qí jiě kāi bèi, kāi shì hé céng míng xīn? yù zhèng lí gòu dì shí, xū shì tōng shēn hàn chū. jǐn dào shuǐ néng xǐ gòu, yān zhī shuǐ yì shì chén. zhí ráo shuǐ gòu dùn chú, dào cǐ yì xū xǐ què. hòu wèi ní, míng wéi jiǔ, guà xī gū sū zhī xī zhú. zī bái rì xī shī wèn, dé qí dào zhě pō zhòng.
道取一句子玄，乃可大家入浴。古靈祇解揩背，開士何曾明心？欲證離垢地時，須是通身汗出。盡道水能洗垢，焉知水亦是塵。直饒水垢頓除，到此亦須洗卻。」後為尼，名惟久，掛錫姑蘇之西竺。緇白日夕師問，得其道者頗眾。

é shì jí shū jì, fū zuò ér zhōng. yǒu míng xīn lù xíng yú shì.
俄示疾書偈，趺坐而終。有明心錄行於世。

huáng lóng qīng chán shī fǎ sì shàng fēng běn cái chán shī tán zhōu shàng fēng fó xīn cái chán shī, fú zhōu yáo shì zi. yòu de dù shòu jù, yóu fāng zhì dà zhōng, yī hǎi yìn lóng chán shī. jiàn lǎo sù dá dào zhě kàn jīng, zhì yī máo tóu shī zi, bǎi yì máo tóu yī shí xiàn. shī zhǐ wèn yuē: yī máo tóu shī zi zuò me shēng de bǎi yì máo tóu yī shí xiàn? dá yuē:
黃龍清禪師法嗣上封本才禪師潭州上封佛心才禪師，福州姚氏子。幼得度受具，遊方至大中，依海印隆禪師。見老宿達道者看經，至「一毛頭師子，百億毛頭一時現。」師指問曰：「一毛頭師子作麼生得百億毛頭一時現？」達曰：

rǔ zhà rù cóng lín, qǐ kě biàn lǐ huì xǔ shì? shī yīn yí zhī, suì fā xīn lǐng jìng tóu zhí. yī xī fàn sǎo cì, yìn shì yè cān, zhì zé yù jié zuò, zhì zhǔ zhàng yuē: le jí máo duān tūn jù hǎi, shǐ zhī dà dì yī wēi chén. shī huò rán yǒu shěng.
「汝乍入叢林，豈可便理會許事？」師因疑之，遂發心領淨頭職。一夕泛掃次，印適夜參，至則遇結座，擲拄杖曰：「了即毛端吞巨海，始知大地一微塵。」師豁然有省。

jí chū mǐn, zào yù zhāng huáng lóng shān, yǔ sǐ xīn jī bù qì, nǎi cān líng yuán. fán rù shì, chū bì huī lèi, zì sòng yuē: cǐ shì wǒ jiàn dé shén fēn míng, qí shì lín jī tǔ bù chū, ruò wèi nài hé?
及出閩，造豫章黃龍山，與死心機不契，乃參靈源。凡入室，出必揮淚，自訟曰：「此事我見得甚分明，祇是臨機吐不出，若為奈何？」

líng yuán zhī shī qín dǔ, gào yǐ xū shì dà chè, fāng dé zì zài yě. wèi jǐ, qiè guān lín àn sēng dú cáo dòng guǎng lù, zhì yào shān cǎi xīn guī, yǒu sēng wèn: shén me chù lái? shān yuē: tǎo chái lái. sēng zhǐ yāo xià dāo yuē: míng bō bō, shì gè shén me? shān bá dāo zuò zhuó shì. shī hū xīn rán, guāi lín àn sēng yī zhǎng.
靈源知師勤篤，告以「須是大徹，方得自在也。」未幾，竊觀鄰案僧讀曹洞廣錄，至「藥山採薪歸，有僧問：「甚麼處來？」山曰：「討柴來。」僧指腰下刀曰：「鳴剝剝，是個甚麼？」山拔刀作斫勢。」師忽欣然，摑鄰案僧一掌。

jiē lián qū chū, chōng kǒu shuō jì yuē: chè! chè! dà hǎi gān kū, xū kōng bèng liè. sì fāng bā miàn jué zhē lán, wàn xiàng sēn luó qí lòu xiè.
揭簾趨出，衝口說偈曰：「徹！徹！大海乾枯，虛空迸裂。四方八面絕遮攔，萬象森羅齊漏泄。」

hòu fēn zuò yú zhēn chéng, yīng shàng fēng zhī mìng, lǚ qiān míng shā. zhù qián yuán rì, kāi táng shì zhòng yuē: bǎi qiān sān mèi mén, wú liàng fú dé cáng.
後分座於真乘，應上封之命，屢遷名剎。住乾元日，開堂示眾曰：「百千三昧門，無量福德藏。

fàng xíng yě, rú kāi wǔ kù, cuò luò jiāo huī. bǎ zhù yě, sì xuě fù lú huā, tōng shēn mò biàn. shǐ jiàn zhī zhě liāo qǐ biàn xíng, wén zhī zhě dān dāo zhí rù. gè gè jù dǐng mén zhèng yǎn, rén rén xuán zhǒu hòu líng fú. sǎo fó zǔ jiàn zhī, zuò cóng lín yāng hài. yì dé bǎo shòu kāi táng rì, sān shèng tuī chū yī sēng, bǎo shòu biàn dǎ.
放行也，如開武庫，錯落交輝。把住也，似雪覆蘆花，通身莫辨。使見之者撩起便行，聞之者單刀直入。個個具頂門正眼，人人懸肘後靈符。掃佛祖見知，作叢林殃害。憶得寶壽開堂日，三聖推出一僧，寶壽便打。

sān shèng yún, yǔ me wèi rén, xiā què zhèn zhōu yī chéng rén yǎn qù zài. qiě rú qián yuán jīn rì kāi táng, huò yǒu sēng chū lái, shān sēng yì dǎ.
三聖雲，與麼為人，瞎卻鎮州一城人眼去在。且如乾元今日開堂，或有僧出來，山僧亦打。

bù wéi cǐ huà dà xíng, qiě yào kāi què fú zhōu yī chéng rén yǎn qù. hé yě? jiàn wèi bù píng lí bǎo xiá, yào yīn jiù bìng chū jīn píng. shàng táng: dá mó wèi lái dōng tǔ yǐ qián, rén rén huái mèi shuǐ zhī zhū, gè gè bào jīng shān zhī pú, kě wèi bì lì qiān rèn.
不唯此話大行，且要開卻福州一城人眼去。何也？劍為不平離寶匣，藥因救病出金瓶。」上堂：「達磨未來東土已前，人人懷媚水之珠，個個抱荊山之璞，可謂壁立千仞。

jí hū èr zǔ lǐ què sān bài zhī hòu, yī yī nán xún zhū yǒu, běi lǐ wén shū, hǎo bù zhàng fū! huò yǒu yī gè bàn gè, bù qiú zhū shèng, bù zhòng yǐ líng, pǐ mǎ dān qiāng, tóu xū zhì rèn, bù fáng qìng kuài píng shēng, rú jīn yǒu me?
及乎二祖禮卻三拜之後，一一南詢諸友，北禮文殊，好不丈夫！或有一個半個，不求諸聖，不重已靈，疋馬單鎗，投虛置刃，不妨慶快平生，如今有麼？

zì shì bù guī guī biàn dé, wǔ hú yān jǐng yǒu shuí zhēng? shàng táng: zōng chéng tí chàng, miào jué míng yán. yī jù gāi tōng, qián kūn hán gài.
自是不歸歸便得，五湖煙景有誰爭？」上堂：「宗乘提唱，妙絕名言。一句該通，乾坤函蓋。

zhí shì shǒu luó zhèng yǎn, shù yà miàn mén. yòu rú yuán sān diǎn, héng gāi fǎ jiè. nǎi zhuō zhǔ zhàng yuē: xiàng zhè yī diǎn xià míng dé, chū shēn yóu kě yì, tuō tǐ dào yīng nán.
直似首羅正眼，豎亞面門。又如圓三點，橫該法界。」乃卓拄杖曰：「向這一點下明得，出身猶可易，脫體道應難。」

yòu zhuō zhǔ zhàng yuē: xiàng dì èr diǎn xià míng dé, zòng héng sān jiè wài, yǐn xiǎn shí fāng shēn. yòu zhuō zhǔ zhàng yuē:
又卓拄杖曰：「向第二點下明得，縱橫三界外，隱顯十方身。」又卓拄杖曰：

xiàng dì sān diǎn xià míng dé, yú lóng suǒ hù, fó zǔ qián zōng. bù rán, fàng guò yī zhe, suí fēn yǒu chūn sè, yī zhī sān sì huā. shàng táng: yī fǎ yǒu xíng gāi dòng zhí, bǎi chuān tuān jī jìng cháo zōng.
「向第三點下明得，魚龍鎖戶，佛祖潛蹤。不然，放過一著，隨分有春色，一枝三四花。」上堂：「一法有形該動植，百川湍激競朝宗。

zhāo qín bù gǔ yún tiān dàn, xiǎng xiàng pí yé lǎo bìng wēng. wéi mó bìng zé shàng fēng bìng, shàng fēng bìng zé zhǔ zhàng zǐ bìng.
昭琴不鼓雲天淡，想像毗耶老病翁。維摩病則上封病，上封病則拄杖子病。

zhǔ zhàng zǐ bìng, zé sēn luó wàn xiàng bìng.
拄杖子病，則森羅萬象病。

sēn luó wàn xiàng bìng, zé fán zhī yǔ shèng bìng. zhū rén hái jué bìng běn qǐ chù me? ruò yě jué qù, qíng yǔ wú qíng tóng yī tǐ, chù chù jiē tóng zhēn fǎ jiè.
森羅萬象病，則凡之與聖病。諸人還覺病本起處麼？若也覺去，情與無情同一體，處處皆同真法界。

qí huò wèi rán, tián guā chè dì tián, kǔ hù lián gēn kǔ.
其或未然，甜瓜徹蔕甜，苦瓠連根苦。」

huáng lóng dé féng chán shī lóng xìng fǔ huáng lóng dé féng tōng zhào chán shī, jùn zhī jìng ān hú shì zi. shēng yǒu páng méi.
黃龍德逢禪師隆興府黃龍德逢通照禪師，郡之靖安胡氏子。生有厖眉。

nián shí qī, cóng shàng lán jìn chán shī luò fà, wǎng yī líng yuán, jí míng shēn zhǐ. shàng táng, jǔ jiā shān jìng huà. shī yuē: fǎ yǎn tú yǒu cǐ yǔ, shū bù zhī jiā shān lǎo hàn bèi zhè sēng qīng qīng zā zhe, zhí de jiǎo qián jiǎo hòu. shè shǐ bù zuò jìng huà huì, wèi miǎn yóu zài bàn tú.
年十七，從上藍晉禪師落髮，往依靈源，即明深旨。上堂，舉夾山境話。師曰：「法眼徒有此語，殊不知夾山老漢被這僧輕輕拶著，直得腳前腳後。設使不作境話會，未免猶在半途。」

fǎ lún yīng duān chán shī tán zhōu fǎ lún yīng duān chán shī, nán chāng xú shì zi. shǎo yī huà dù shàn yuè, yuán lú dēng jù. yè zhēn jìng wén chán shī, jī bù xié.
法輪應端禪師潭州法輪應端禪師，南昌徐氏子。少依化度善月，圓顱登具。謁真淨文禪師，機不諧。

zhì yún jū, huì líng yuán fēn zuò, wèi zhòng jī áng. shī kòu qí zhǐ. rán yǐ miào rù zhū jīng zì fù, yuán cháng tòng zhā zhī.
至雲居，會靈源分座，為眾激昂。師扣其旨。然以妙入諸經自負，源嘗痛劄之。

shī nǎi yuán mǎ zǔ bǎi zhàng jī yǔ, jí huá yán zōng zhǐ wèi biǎo. yuán xiào yuē: mǎ zǔ bǎi zhàng gù cuò yǐ, ér huá yán zōng zhǐ yǔ gè shì xǐ méi jiāo shè. shī fèn rán yù tā wǎng. yīn qǐng cí.
師乃援馬祖百丈機語，及華嚴宗旨為表。源笑曰：「馬祖百丈固錯矣，而華嚴宗旨與個事喜沒交涉。」師憤然欲他往。因請辭。

jí jiē lián, hū dà wù, hàn liú jiā bèi. yuán jiàn nǎi yuē: shì zi shí hǎo è yǐ. mǎ zǔ bǎi zhàng wén shū pǔ xián jǐ bèi rǔ dài lèi.
及揭簾，忽大悟，汗流浹背。源見乃曰：「是子識好惡矣。馬祖、百丈、文殊、普賢幾被汝帶累。」

yóu cǐ yù wàng sì chí, míng shì fū zhēng wǎn yīng shì, jiē bù jiù. zhèng hé mò, tài shī zhāng gōng sī chéng yǐ bǎi zhàng jiān mìng kāi fǎ, shī bù dé yǐ, shǐ cóng. shàng táng, jǔ dà suí jié huǒ dòng rán huà, suì yuē: liù hé qīng fān pī miàn lái, zàn pī má lǚ hùn chén āi. yīn fēng chuī huǒ hún xián shì, yǐn de yóu rén bù kěn huí. huài bù huài, suí bù suí, tú jiāng wén jiàn qiáng zhēn zhuī. tài hú sān wàn liù qiān qǐng, yuè zài bō xīn shuō xiàng shuí? sēng wèn: rú hé shì bīn zhōng bīn? shī yuē: máng xié zhú zhàng zǒu hóng chén. yuē: rú hé shì bīn zhōng zhǔ? shī yuē: shí zì jiē tóu féng shàng zǔ. yuē: rú hé shì zhǔ zhōng bīn? shī yuē:
由此譽望四馳，名士夫爭挽應世，皆不就。政和末，太師張公司成以百丈堅命開法，師不得已，始從。上堂，舉大隋劫火洞然話，遂曰：「六合傾翻劈面來，暫披麻縷混塵埃。因風吹火渾閒事，引得遊人不肯回。壞不壞，隨不隨，徒將聞見強針錐。太湖三萬六千頃，月在波心說向誰？」僧問：「如何是賓中賓？」師曰：「芒鞋竹杖走紅塵。」曰：「如何是賓中主？」師曰：「十字街頭逢上祖。」曰：「如何是主中賓？」師曰：

yù mǎ jīn biān hùn sì mín. yuē: rú hé shì zhǔ zhōng zhǔ? shī yuē: jīn mén shuí gǎn tái móu qù?
「御馬金鞭混四民。」曰：「如何是主中主？」師曰：「金門誰敢抬眸覷？」

yuē: bīn zhǔ yǐ méng shī zhǐ shì, xiàng shàng zōng chéng yòu ruò hé?
曰：「賓主已蒙師指示，向上宗乘又若何？」

shī yuē: zuó yè shuāng fēng guā dì hán, lǎo yuán lǐng shàng tí cán yuè.
師曰：「昨夜霜風颳地寒，老猿嶺上啼殘月。」

zhǎng líng shǒu zhuō chán shī dōng jīng tiān níng zhǎng líng shǒu zhuō chán shī, quán zhōu zhuāng shì zi. shàng táng yuē: sān qiān jiàn kè, dú xǔ zhuāng zhōu. wèi shén me tiào bù chū?
長靈守卓禪師東京天寧長靈守卓禪師，泉州莊氏子。上堂曰：「三千劍客，獨許莊周。為甚麼跳不出？

liáng yī zhī mén duō bìng rén, yīn shén me bù xiāo yī zhā? yǐ tòu guān zhě, zài qǐng biàn kàn. shàng táng: pì rú yǎn gēn, bù zì jiàn yǎn, xìng zì píng děng.
良醫之門多病人，因甚麼不消一劄？已透關者，再請辨看。」上堂：「譬如眼根，不自見眼，性自平等。

wú píng děng zhě, biàn nèn me qù. wú kǒng tiě chuí, liáo qiě ān zhì. zhí de rù lín bù dòng cǎo, rù shuǐ bù dòng bō, yě shì yī qī fāng biàn.
無平等者，便恁麼去。無孔鐵錘，聊且安置。直得入林不動草，入水不動波，也是一期方便。

ruò yě lí nèi zhú chōu lí wài sǔn, jiàn dōng huá fā jiàn xī hóng, gèng dài kān guò le, dǎ. sēng wèn: dān xiá shāo mù fú, yuàn zhǔ wèi shén me méi xū duò luò? shī yuē: māo ér huì shàng shù. yuē: zǎo zhī rú shì, zhōng bù rú shì. shī yuē: xī qǔ méi máo. wèn: rú hé shì nà yī xià shì? shī yuē: tiān hàn wèi mín chóu. wèn: fú wèi chū shì shí rú hé? shī yuē: jué háo jué lí. lí, yuán zuò máo, jù xù cáng běn gǎi.
若也籬內竹抽籬外筍，澗東華發澗西紅，更待勘過了，打。」僧問：「丹霞燒木佛，院主為甚麼眉須墮落？」師曰：「貓兒會上樹。」曰：「早知如是，終不如是。」師曰：「惜取眉毛。」問：「如何是衲衣下事？」師曰：「天旱為民愁。」問：「佛未出世時如何？」師曰：「絕毫絕釐。﹝釐，原作「氂」，據續藏本改。

yuē chū shì hòu rú hé? shī yuē: tián gōu sāi hè. yuē: chū yǔ wèi chū, xiāng qù jǐ hé?
﹞」曰「出世後如何？」師曰：「填溝塞壑。」曰：「出與未出，相去幾何？」

shī yuē: rén píng bù yǔ, shuǐ píng bù liú. shàng táng: píng gāo jiù xià, gōu zéi pò jiā. jié tiě zhǎn dīng, hú lí liàn kū.
師曰：「人平不語，水平不流。」上堂：「平高就下，勾賊破家。截鐵斬釘，狐狸戀窟。

zǒng bù nèn me, hé zuò me shēng? suǒ yǐ dào, wàn rèn yá tóu qīn sā shǒu, xū shì qí rén. qí rú xiāng jī guó zhōng chí bō yī jù, zuò me shēng dào? liáng jiǔ yuē:
總不恁麼，合作麼生？所以道，萬仞崖頭親撒手，須是其人。祇如香積國中持缽一句，作麼生道？」良久曰：

qiè jì fēng chuī bié diào zhōng. shàng táng: shì jiā yǎn shì, guò fàn mí tiān. pí yé dù cí, zì jiù bù liǎo.
「切忌風吹別調中。」上堂：「釋迦掩室，過犯彌天。毗耶杜詞，自救不了。

rú hé rú hé, kǒu mén tài xiǎo. xuān hé wǔ nián shí èr yuè èr shí qī rì, yǎn rán shì jì. dū wéi rì, huáng dì qiǎn zhōng shǐ cì xiāng, chí jīn pán qiú shè lì. ruò xiāng bà, pán zhōng kēng rán.
如何如何，口門太小。」宣和五年十二月二十七日，奄然示寂。闍維日，皇帝遣中使賜香，持金盤求設利。爇香罷，盤中鏗然。

shì zhī wǔ sè zhě shù kē, dà rú dòu. rú, yuán zuò jiā, jù qīng cáng běn xù cáng běn gǎi.
視之五色者數顆，大如豆。﹝如，原作「加」，據＃清＃藏本、續藏本改。

shǐ zhě chí hái, shàng jiàn dà yuè. bó shān zǐ jīng chán shī xìn zhōu bó shān wú yǐn zi jīng chán shī, suì dàn, shàng táng: hé qì shēng kū niè, hán yún sàn yuǎn jiāo. mù rén zhàn jí zhào, yè bàn lù guī yáo.
﹞使者持還，上見大悅。博山子經禪師信州博山無隱子經禪師，歲旦，上堂：「和氣生枯櫱，寒雲散遠郊。木人占吉兆，夜半露龜爻。

zhū chán dé, guī yáo lù chù, wén cǎi yǐ zhāng, biàn jiàn yī nián shí èr yuè, yuè yuè rú rán yī rì shí èr shí, shí shí xiāng sì.
諸禪德，龜爻露處，文彩已彰，便見一年十二月，月月如然；一日十二時，時時相似。

dào zhè lǐ zhí shì huáng jīn zhī huáng, bái yù zhī bái. zì cóng kuàng dà jié lái, wèi cháng yì sè. hái jiàn me? qí huò wèi rán, qiě xùn zhāng sān tòng jié xù, cóng jiào lǐ sì bìn cāng làng.
到這裡直似黃金之黃，白玉之白。自從曠大劫來，未嘗異色。還見麼？其或未然，且徇張三通節序，從教李四鬢蒼浪。」

bǎi zhàng yǐ qī chán shī lóng xìng fǔ bǎi zhàng yǐ qī chán shī, xìng huà rén yě. shàng táng: mó téng rù hàn, dá mó lái liáng, tú zhé jì chéng, hòu dài ér sūn kāi yǎn mí lù. ruò shì gè xīng xīng dǐ, zhōng bù xiàng kōng lǐ cǎi huá, bō zhōng zhuō yuè. mán láo xīn lì, bì jìng hé wèi? shān sēng jīn rì yǐ shì píng dì qǐ gǔ duī, zhū rén xíng shí, gè zì zhe jīng cǎi kàn.
百丈以棲禪師隆興府百丈以棲禪師，興化人也。上堂：「摩騰入漢，達磨來梁，途轍既成，後代兒孫開眼迷路。若是個惺惺底，終不向空里采華，波中捉月。謾勞心力，畢竟何為？山僧今日已是平地起骨堆，諸人行時，各自著精彩看。」

guāng xiào tán qīng chán shī shào zhōu guāng xiào tán qīng chán shī, shàng táng: shā fù shā mǔ, fú qián chàn huǐ. shā fú shā zǔ, bù xiāo chàn huǐ. wèi shén me bù xiāo chàn huǐ?
光孝曇清禪師邵州光孝曇清禪師，上堂：「殺父殺母，佛前懺悔。殺佛殺祖，不消懺悔。為甚麼不消懺悔？

qiě dé yuān jiā jiě tuō. guāng xiào dé zhōu chán shī wēn zhōu guāng xiào dé zhōu chán shī, xìn zhōu qú shì zi. yú jǐng dé zūn shèng yuàn rǎn xuē, wèn dào yǒu nián.
且得冤家解脫。」光孝德周禪師溫州光孝德周禪師，信州璩氏子。於景德尊勝院染削，問道有年。

hòu zhì huáng lóng, wén jǔ shǎo lín miàn bì, dùn wù. shù èr jì yǐ chéng, lóng xǔ zhī. zì ěr míng liú jiāng zhè. shàng táng yuē: jǔ tǐ lù táng táng, shí fāng wú guà ài.
後至黃龍，聞舉少林面壁，頓悟。述二偈以呈，龍許之。自爾名流江浙。上堂曰：「舉體露堂堂，十方無罣礙。

qiān shèng bù néng chuán, wàn líng xián dǐng dài. nǐ yù gòng shāng liáng, kāi kǒu bǎi zá suì. qí rú wèi kāi kǒu yǐ qián, zuò me shēng? duō! shàng táng: huí hù bù huí hù, qù jiàn méi kě dǔ. tòu chū zǔ shī guān, tà duàn rén tiān lù. ā hē hē! wù bù wù, luò huā liú shuǐ zhī hé chù.
千聖不能傳，萬靈咸頂戴。擬欲共商量，開口百雜碎。祇如未開口已前，作麼生？咄！」上堂：「回互不回互，覷見沒可睹。透出祖師關，踏斷人天路。阿呵呵！悟不悟，落花流水知何處。」

sì chéng dài dào chún jū shì sì chéng dài dào chún jū shì, zì fú zhōng. zī kòu líng yuán, yī rì yǒu shěng, nǎi chéng jì yuē: yǎo míng yuán dǐ quán jī chù, yī piàn xīn huā lù yìn wén.
寺丞戴道純居士寺丞戴道純居士，字孚中。咨扣靈源，一日有省，乃呈偈曰：「杳冥源底全機處，一片心花露印紋。

zhī shì jǐ shēng céng gōng yǎng, shí shí wēi xiào dòng xiāng yún.
知是幾生曾供養，時時微笑動香雲。」

lè tán qīng chán shī fǎ sì huáng lóng dào zhèn chán shī lóng xìng fǔ huáng lóng shān táng dào zhèn chán shī, jīn líng zhào shì zi.
泐潭清禪師法嗣黃龍道震禪師隆興府黃龍山堂道震禪師，金陵趙氏子。

shǎo yī jué yìn yīng chán shī wèi tóng zǐ, yīng yí jū sì zhī pǔ zhào, shì shū fēi zé dù tóng xíng, shī dé yuán jù. jiǔ zhī, cí yè dān xiá chún chán shī. yī rì, yǔ lùn dòng shàng zōng zhǐ. shī chéng jì yuē: bái yún shēn fù gǔ hán yán, yì cǎo líng huā cǎi fèng xián. yè bàn tiān míng rì dāng wǔ, qí niú bèi miàn zhe xuē shān. chún qì zhī. shī zì yǐ wèi ài, qì yī cǎo táng, yī jiàn qì hé.
少依覺印英禪師為童子，英移居泗之普照，適淑妃擇度童行，師得圓具。久之，辭謁丹霞淳禪師。一日，與論洞上宗旨。師呈偈曰：「白雲深覆古寒岩，異草靈花彩鳳銜。夜半天明日當午，騎牛背面著靴衫。」淳器之。師自以為礙，棄依草堂，一見契合。

rì qǔ cáng jīng dú zhī. yī xī, wén wǎn cān gǔ, bù chū jīng táng, jǔ tóu jiàn yuè, suì dà wù. jí qū fāng zhàng, táng wàng jiàn, jí wèi yìn kě.
日取藏經讀之。一夕，聞晚參鼓，步出經堂，舉頭見月，遂大悟。亟趨方丈，堂望見，即為印可。

chū zhù cáo shān, cì qiān guǎng shòu huáng lóng. shàng táng yuē: jǔ gè gǔ rén yīn yuán wèn dū lí, dū lí bù dé zuò gǔ huì. ruò zuò gǔ huì, shī què dāng miàn yǎn.
初住曹山，次遷廣壽黃龍。上堂曰：「舉個古人因緣問闍黎，闍黎不得作古會。若作古會，失卻當面眼。

jǔ gè jí jīn yīn yuán wèn dū lí, dū lí bù dé zuò jīn huì, ruò zuò jīn huì, zhàng què dū lí běn lái yǎn.
舉個即今因緣問闍黎，闍黎不得作今會，若作今會，障卻闍黎本來眼。

jiǎ ráo bù shī bù zhàng, fēi gǔ fēi jīn, yóu shì yào bìng xiāng zhì zhǐ tí zhī shuō. qí rú tòu tuō yī jù, dū lí hái dào de yě wú? ruò dào bù dé, zhí dài luó hàn fēng shēn tán shí xiāng, jí xiàng rǔ dào. shàng táng: shǎo lín lěng zuò, mén rén gè shuō yì duān, dà shì zhòng máng mō xiàng. shén guāng lǐ sān bài, yī wèi ér lì. dá mó yún: rǔ dé wú suǐ.
假饒不失不障，非古非今，猶是藥病相治止啼之說。祇如透脫一句，闍黎還道得也無？若道不得，直待羅漢峰深談實相，即向汝道。」上堂：「少林冷坐，門人各說異端，大似眾盲摸象。神光禮三拜，依位而立。達磨云：汝得吾髓。

zhè hēi miàn pó luó mén, jiǎo gēn yě wèi diǎn dì zài. shàng táng: shí rén wèn kū zhuāng, hé shí rǔ fā huá? kū zhuāng nù shí rén, hé dé kǒu bā bā?
這黑面婆羅門，腳跟也未點地在。」上堂：「石人問枯樁，何時汝發華？枯樁怒石人，何得口吧吧？

shí rén hē hē xiào, kū zhuāng tǔ yì pā. hóng xiá huī yù xiàng, bái yù niǎn jīn shā. jiè wèn tōng xuán shì, hé rén bú dào jiā?
石人呵呵笑，枯樁吐異葩。紅霞輝玉象，白玉碾金沙。借問通玄士，何人不到家？」

wàn nián fǎ yī chán shī tái zhōu wàn nián xuě cháo fǎ yī chán shī, tài shī xiāng yáng jùn wáng lǐ gōng zūn miǎn zhī xuán sūn yě. shì jū kāi fēng xiáng fú xiàn.
萬年法一禪師台州萬年雪巢法一禪師，太師襄陽郡王李公遵勉之玄孫也。世居開封祥符縣。

mǔ mèng yī lǎo sēng zhì ér chǎn. nián shí qī, shì shàng xiáng. cóng zǔ shì huái nán, yù guān zhī, bù jiù. jiāng qì jiā shì zhǎng lú cí jué zé chán shī, zǔ fú xǔ. mǔ yuē:
母夢一老僧至而產。年十七，試上庠。從祖仕淮南，欲官之，不就。將棄家事長蘆慈覺賾禪師，祖弗許。母曰：

cǐ bì sù shì shā mén, yuàn wù duó qí zhì. wèi jǐ, cí jué méi. dà guān gǎi yuán, lǐ líng yán tōng zhào yuàn chán shī, zhù fà dēng jù.
「此必宿世沙門，願勿奪其志。」未幾，慈覺沒。大觀改元，禮靈岩通照願禪師，祝髮登具。

yī yuàn shí nián, mí mèn bù néng rù. yè yuán wù yú jiǎng shān, wù yuē: cǐ fǎ qì yě. wù fèng zhào xǐ jīng shī tiān níng, shī shì xíng.
依願十年，迷悶不能入。謁圓悟於蔣山，悟曰：「此法器也。」悟奉詔徙京師天寧，師侍行。

jìng kāng mò, yè cǎo táng yú shū shān, yī yǔ zhī jí, dà fǎ dùn míng. shào xìng qī nián, quán shǒu bǎo wén liú gōng yàn xiū qǐng jūn yán fú, hòu sì qiān jù shā. shàng táng, niān zhǔ zhàng yuē:
靖康末，謁草堂於疏山，一語之及，大法頓明。紹興七年，泉守寶文劉公彥修請君延福，後四遷巨剎。上堂，拈拄杖曰：

zhǔ zhàng zǐ yǒu shí zuò chū shuǐ jiāo lóng, wàn lǐ yún yān bù duàn. yǒu shí zuò jù dì shī zi, bǎi nián yāo guài qián zōng.
「拄杖子有時作出水蛟龍，萬里雲煙不斷。有時作踞地師子，百年妖怪潛蹤。

yǒu shí xīn fǎ liǎng wàng, zhào tǐ dú lì. yǒu shí zhào yòng tóng shí, zhǔ bīn hù yòng. yǐ zhǔ zhàng huà yuē: yán fú mén xià, zǒng yòng bù zhe. qiě dào yán fú xún cháng yòng gè shén me? zhuō zhǔ zhàng, hē yī hē, xià zuò.
有時心法兩忘，照體獨立。有時照用同時，主賓互用。」以拄杖畫曰：「延福門下，總用不著。且道延福尋常用個甚麼？」卓拄杖，喝一喝，下座。

shàng táng: yǎng miàn bù jiàn tiān, dī tóu bù jiàn dì. gǔ jiàn dú lóu qián, dà hǎi bō tāo fèi.
上堂：「仰面不見天，低頭不見地。古劍髑髏前，大海波濤沸。」

tuì zhǎng lú, guī tiān tāi wàn nián guān yīn yuàn, hū shì wēi jí, shū jì yuē: jīn nián qī shí wǔ, guī zuò ān zhōng zhǔ. zhēn zhòng guān shì yīn, ní shé tūn shí hǔ. rù kān fū zuò ér shì.
退長蘆，歸天台萬年觀音院，忽示微疾，書偈曰：「今年七十五，歸作庵中主。珍重觀世音，泥蛇吞石虎。」入龕趺坐而逝。

xuě fēng huì kōng chán shī fú zhōu xuě fēng dōng shān huì kōng chán shī, běn jùn chén shì zi. shí sì yuán dǐng, jí yóu zhū fāng. biàn yè zhū lǎo, wǎn qì wù yú cǎo táng.
雪峰慧空禪師福州雪峰東山慧空禪師，本郡陳氏子。十四圓頂，即游諸方。遍謁諸老，晚契悟於草堂。

shào xìng guǐ yǒu, kāi fǎ xuě fēng. shòu qǐng rì, shàng táng yuē: jùn kuài dǐ diǎn zhe biàn xíng, chī dùn dǐ tuī wǎn bù dòng.
紹興癸酉，開法雪峰。受請日，上堂曰：「俊快底點著便行，痴鈍底推挽不動。

biàn xíng zé rén rén huān xǐ, bù dòng zé gè gè shēng xián. shān sēng ér jīn zhuǎn cǐ chī dùn wèi jùn kuài qù yě. dàn zhǐ yī xià, yuē:
便行則人人歡喜，不動則個個生嫌。山僧而今轉此痴鈍為俊快去也。」彈指一下，曰：

cóng qián tuī wǎn bù chū ér jīn chū, cóng qián yǒu yuàn bú zhù ér jīn zhù, cóng qián xián fú bù zuò ér jīn zuò, cóng qián xián fǎ bù shuō ér jīn shuō. chū bù chū zhù bú zhù jí qiě zhì, gǎn wèn zhū rén zuò dǐ shì shèn me fú?
「從前推挽不出而今出，從前有院不住而今住，從前嫌佛不做而今做，從前嫌法不說而今說。出不出、住不住即且置，敢問諸人做底是甚麼佛？

kōng wáng fú xié? rán dēng fú xié? shì jiā fú xié? mí lēi fú xié? shuō dǐ yòu shì shèn me fǎ? gēn běn fǎ xié? wú shēng fǎ xié? shì jiān fǎ xié?
空王佛邪？然燈佛邪？釋迦佛邪？彌勒佛邪？說底又是甚麼法？根本法邪？無生法邪？世間法邪？

chū shì jiān fǎ xié? zhòng zhōng mò yǒu dào dé dǐ me? ruò dào dé, shān sēng chū shì shì bì. rú huò wèi rán, féng rén bù dé cuò jǔ. hē yī hē, xià zuò.
出世間法邪？眾中莫有道得底麼？若道得，山僧出世事畢。如或未然，逢人不得錯舉。」喝一喝，下座。

shàng táng, jǔ yún mén shì zhòng yún: qí zhè gè dài lèi shā rén. shī yuē: yún mén xún cháng qì yǔ rú wáng, zuò nèn me shuō huà, dà shì pín hèn yī shēn duō.
上堂，舉雲門示眾云：「祇這個帶累殺人。」師曰：「雲門尋常氣宇如王，作恁麼說話，大似貧恨一身多。

shān sēng jí bù rán, qí zhè gè kuài huó shā rén. hé gù? dà yǔ fāng guī wū lǐ zuò, yè fēng chuī yòu rào shān xíng.
山僧即不然，祇這個快活殺人。何故？大雨方歸屋裡坐，業風吹又繞山行。

rán suī rú shì, yě shì qǐ ér jiàn xiǎo lì. qiě bù shāng wù yì yī jù zuò me shēng dào? shàng táng: yī quán quán dào huáng hè lóu, yī tì tì fān yīng wǔ zhōu. yǒu yì qì shí tiān yì qì, bù fēng liú chù yě fēng liú. jùn zāi jùn zāi! kuài huó kuài huó! yī sì shí qī bā suì zhuàng yuán xiāng sì, shuí guǎn nǐ tiān, shuí guǎn nǐ dì. xīn wáng bù wàng dòng, liù guó yī shí tōng. bà niān sān chǐ jiàn, xiū nòng yī zhāng gōng. zì zài zì zài! kuài huó kuài huó!
然雖如是，也是乞兒見小利。且不傷物義一句作麼生道？」上堂：「一拳拳倒黃鶴樓，一趯趯翻鸚鵡洲。有意氣時添意氣，不風流處也風流。俊哉俊哉！快活快活！一似十七八歲狀元相似，誰管你天，誰管你地。心王不妄動，六國一時通。罷拈三尺劍，休弄一張弓。自在自在！快活快活！

qià sì qī bā shí lǎo rén zuò zǎi xiàng xiāng sì, fēng yǐ shí, yǔ yǐ shí, wǔ gǔ zhí, wàn mín ān. shù qǐ zhǔ zhàng yuē: dà zhòng, zhè liǎng gè bìng shān sēng zhǔ zhàng zǐ, gòng zuò dé yī gè.
恰似七八十老人作宰相相似，風以時，雨以時，五穀植，萬民安。」豎起拄杖曰：「大眾，這兩個並山僧拄杖子，共作得一個。

nà sēng dào xuě fēng mén xià, dàn zhī suí lì cān zi, yě de sān wén mǎi cǎo xié. hē yī hē, zhuō zhǔ zhàng, xià zuò. sēng wèn: hé shàng wèi jiàn cǎo táng shí rú hé? shī yuē: jiāng nán yǒu. yuē:
衲僧到雪峰門下，但知隨例餐子，也得三文買草鞋。」喝一喝，卓拄杖，下座。僧問：「和尚未見草堂時如何？」師曰：「江南有。」曰：

jiàn hòu rú hé? shī yuē: jiāng běi wú.
「見後如何？」師曰：「江北無。」

yù wáng pǔ chóng chán shī qìng yuán fǔ yù wáng yě táng pǔ chóng chán shī, běn jùn rén yě. shì zhòng, jǔ:
育王普崇禪師慶元府育王野堂普崇禪師，本郡人也。示眾，舉：

bā líng hé shàng dào, bú shì fēng dòng, bú shì fān dòng, bú shì fēng fān, yòu xiàng shén me chù zhe? yǒu rén wèi zǔ shī chū qì, chū lái yǔ bā líng xiāng jiàn. xuě dòu hé shàng dào, fēng dòng fān dòng, jì shì fēng fān, yòu xiàng shén me chù zhe?
「巴陵和尚道，不是風動，不是幡動，不是風幡，又向甚麼處著？有人為祖師出氣，出來與巴陵相見。雪竇和尚道，風動幡動，既是風幡，又向甚麼處著？

yǒu rén wèi bā líng chū qì, chū lái yǔ xuě dòu xiāng jiàn. shī yuē: fēi fēng fēi fān wú chù zhe, shì fān shì fēng wú zhe chù.
有人為巴陵出氣，出來與雪竇相見。」師曰：「非風非幡無處著，是幡是風無著處。

liáo tiān jùn gú xī mí zōng, jù dì jīn máo hái shī cuò. hē hē ā, wù bù wù. lìng rén zhuǎn yì xiè sān láng, yī sī dú diào hán jiāng yǔ.
遼天俊鶻悉迷蹤，踞地金毛還失措。呵呵呵，悟不悟。令人轉憶謝三郎，一絲獨釣寒江雨。」

qīng yuán xìn chán shī fǎ sì liáng shān huān chán shī tán zhōu liáng shān huān chán shī, sēng wèn: dà zhòng yún zhēn, qǐng shī kāi shì. shī yuē: tiān jìng bù zhī yún qù chù, dì hán liú dé xuě duō shí. yuē: xué rén wèi xiǎo xuán yán, qǐ shī zài chuí fāng biàn. shī yuē: yī chóng shān hòu yī zhòng rén.
青原信禪師法嗣梁山歡禪師潭州梁山歡禪師，僧問：「大眾雲臻，請師開示。」師曰：「天靜不知雲去處，地寒留得雪多時。」曰：「學人未曉玄言，乞師再垂方便。」師曰：「一重山後一重人。」

zhèng fǎ xī míng chán shī chéng dū fǔ zhèng fǎ xī míng chán shī, hàn zhōu rén yě. jiě zhì, shàng táng: lín yè fēn fēn luò, qián kūn bào zǎo qiū.
正法希明禪師成都府正法希明禪師，漢州人也。解制，上堂：「林葉紛紛落，乾坤報早秋。

fēn míng xī zǔ yì, hé yòng gèng chí qiú? ruò nèn me huì dé, shǐ xìn fó zǔ zhī dào, běn zì píng yí. dà jiě tuō mén, yuán wú guān yào. mí lún yǔ zhòu, bī sāi xū kōng.
分明西祖意，何用更馳求？若恁麼會得，始信佛祖之道，本自平夷。大解脫門，元無關鑰。彌綸宇宙，逼塞虛空。

liàng bù kě qióng, zhì bù néng cè. ruò yě wèi míng cǐ zhǐ, bù dá qí yuán, rèn shì bǎi jié xūn gōng, qiān shēng liàn xíng, tú zì pí kǔ, le wú jiāo shè.
量不可窮，智不能測。若也未明此旨，不達其源，任是百劫薰功，千生煉行，徒自疲苦，了無交涉。

ruò shēn míng cǐ zhǐ, dòng dá qí yuán, nǎi zhī dòng jìng shī wèi, jīng xíng zuò wò, tóu tóu hé dào, niàn niàn cháo zōng.
若深明此旨，洞達其源，乃知動靜施為，經行坐臥，頭頭合道，念念朝宗。

zǔ bù yún hū, mí shēng jì luàn, wù wú hǎo è, dé shī shì fēi, yī shí fàng què. rú shì zé shuí mí shuí wù, shuí shì shuí fēi? zì shì zhū rén, dú shēng yì jiàn, guān dà guān xiǎo, zhí yǒu zhí wú.
祖不云乎，迷生寂亂，悟無好惡，得失是非，一時放卻。如是則誰迷誰悟，誰是誰非？自是諸人，獨生異見，觀大觀小，執有執無。

yǐ líng dú yào, bù kěn chéng dāng. xīn yuè gū yuán, zì shēng wéi bèi. hé yì jiā zhōng shè fù, yī nèi wàng zhū.
已靈獨耀，不肯承當。心月孤圓，自生違背。何異家中舍父，衣內忘珠。

zhì shǐ pú tí lù shàng, jīng jí chéng lín jiě tuō kōng zhōng, mí yún bì rì.
致使菩提路上，荊棘成林；解脫空中，迷雲蔽日。

shān sēng jīn rì, xìng zhí zhòng sēng zì zì, huà zhǔ hái shān, zhū shàng shàn rén de de guāng fǎng, bù kě jiān mò, suí fēn gé téng, qū wèi jīn shí, shǎo kāi fāng biàn. yě xū shì zhū rén zhe yǎn, gè zì dì guān. ruò gèng nǐ yì xún sī, bái yún wàn lǐ. suì niān zhǔ zhàng yuē:
山僧今日，幸值眾僧自恣，化主還山，諸上善人得得光訪，不可緘默，隨分葛藤，曲為今時，少開方便。也須是諸人著眼，各自諦觀。若更擬議尋思，白雲萬里。」遂拈拄杖曰：

yú sī míng dé, líng shān yī huì, yǎn zài mù qián. qí huò wèi rán, gèng dài lái chén fēn fù. yuè shān zǔ ān zhǔ zǔ ān zhǔ, jiàn qīng yuán zhī hòu, juàn wū héng yuè jiān, jiān, yuán zuò wèn, jù qīng cáng běn xù cáng běn gǎi. sān shí yú nián, rén wú zhī zhě. ǒu qiǎn xìng zuò jì yuē:
「於斯明得，靈山一會，儼在目前。其或未然，更待來晨分付。」岳山祖庵主祖庵主，見青原之後，縳屋衡岳間，﹝間，原作「問」，據＃清＃藏本、續藏本改。﹞三十餘年，人無知者。偶遣興作偈曰：

xiǎo guō zhǔ cài shàng zhēng fàn, cài shú fàn xiāng rén zhèng jī. yī bǔ jī chuāng le wú shì, míng cháo yī yàng huà māo ér. yóu shì nà zǐ pī zhēn kòu zhī.
「小鍋煮菜上蒸飯，菜熟飯香人正飢。一補飢瘡了無事，明朝依樣畫貓兒。」由是衲子披榛扣之。

wú jǐn zhāng gōng lì wǎn qí kāi fǎ, bù cóng, jìng zhōng yú cǐ shān.
無盡張公力挽其開法，不從，竟終於此山。

jiā shān chún chán shī fǎ sì qīn shān pǔ chū chán shī lǐ zhōu qīn shān qián míng pǔ chū chán shī, shàng táng, liáng jiǔ yuē: jǔ yáng zōng zhǐ, shàng zhù huáng jī.
夾山純禪師法嗣欽山普初禪師澧州欽山乾明普初禪師，上堂，良久曰：「舉揚宗旨，上祝皇基。

fú yuàn xiáng yún yǔ jǐng xīng jù xiàn, lǐ quán yǔ gān lù shuāng chéng. jūn nǎi yáo shùn zhī jūn, sú nǎi chéng kāng zhī sú. shǐ lín xià yě fū, bù jué chéng tài píng qū. qiě zuò me shēng shì tài píng qū?
伏願祥雲與景星俱現，醴泉與甘露雙呈。君乃堯舜之君，俗乃成康之俗。使林下野夫，不覺成太平曲。且作麼生是太平曲？

wú wèi ér wèi, shén ér huà zhī. sǎ dé yǔ yǐ pāng pèi, gǔ rén fēng ér yōng xī. mín rú yě lù, shàng rú biāo zhī.
無為而為，神而化之。灑德雨以雱霈，鼓仁風而雍熙。民如野鹿，上如標枝。

shí bā zǐ, zhī bù zhī? lī lī luō, luó luō lī. pāi yī pāi, xià zuò.
十八子，知不知？哩哩囉，邏囉哩。」拍一拍，下座。

lè tán gān chán shī fǎ sì shèng yīn xián jìng chán shī chǔ zhōu shèng yīn xì yú xián jìng chán shī, běn jùn gāo shì zi. shàng táng: yóu biàn tiān xià, dāng zhī cùn bù bù céng yí. lì jǐn mén tíng, jiā jiā zào dǐ shǎo yān bù dé. suǒ yǐ jiān qióng qiào lǚ, chéng xìng ér xíng. chè diào shěn sī, rèn xìng ér zhù. bù wèi gù xiāng tián dì hǎo, yīn yuán shú chù biàn wèi jiā.
泐潭乾禪師法嗣勝因咸靜禪師楚州勝因戲魚咸靜禪師，本郡高氏子。上堂：「游遍天下，當知寸步不曾移。歷盡門庭，家家灶底少煙不得。所以肩筇峭履，乘興而行。掣釣沈絲，任性而住。不為故鄉田地好，因緣熟處便為家。

jīn rì xìn shǒu niān lái, cóng qián jǐ céng jì jiào. bù lí jiù shí kē duàn, yī huí jǔ zhe yī huí xīn. míng yǎn dǐ, piē dì biàn huí. wèi wù zhě, shí qǔ miàn mù. qiě dào rú hé shì běn lái miàn mù? liáng jiǔ yuē: qián tái huā fā hòu tái jiàn, shàng jiè zhōng shēng xià jiè wén. yǐ fú zi jī chán chuáng, xià zuò.
今日信手拈來，從前幾曾計較。不離舊時科段，一回舉著一回新。明眼底，瞥地便回。未悟者，識取面目。且道如何是本來面目？」良久曰：「前台花發後台見，上界鐘聲下界聞。」以拂子擊禪床，下座。

shàng táng, jǔ: shì zūn zài mó jié tuó guó wèi zhòng shuō fǎ, shì shí jiāng yù bái xià, nǎi wèi ā nán yuē:
上堂，舉：「世尊在摩竭陀國為眾說法，是時將欲白夏，乃謂阿難曰：

zhū dà dì zǐ, rén tiān sì zhòng, wǒ cháng shuō fǎ, bù shēng jìng yǎng. wǒ jīn rù yīn shā jiù shì zhōng, zuò xià jiǔ xún.
諸大弟子，人天四眾，我常說法，不生敬仰。我今入因沙臼室中，坐夏九旬。

hū yǒu rén lái wèn fǎ zhī shí, rǔ dài wèi wǒ shuō: yī qiè fǎ bù shēng, yī qiè fǎ bù miè.
忽有人來問法之時，汝代為我說：一切法不生，一切法不滅。」

yán qì yǎn shì ér zuò. shī zhào zhòng yuē: shì jiā lǎo zi chū chéng fó dào zhī shí, dà dū shì bù huò yǐ, cái fāng chéng gè bǎo shè, biàn shēng tuì juàn zhī xīn. shèng yīn dāng shí ruò jiàn, jiāng dīng dīng què shì mén, jiào tā yī shēng wú chū shēn zhī lù, miǎn de hòu dài ér sūn dì xiāng fǎng xué.
言訖掩室而坐。」師召眾曰：「釋迦老子初成佛道之時，大都事不獲已，才方成個保社，便生退倦之心。勝因當時若見，將釘釘卻室門，教他一生無出身之路，免得後代兒孫遞相仿學。

bù jiàn dào, ruò bù chuán fǎ dù zhòng shēng, shì bù míng wèi bào ēn zhě. jī fú zi, xià zuò. hòu huì chù lián yī zhī tiān níng, shì wēi jí, shū jì yuē: nòng bà yǐng xì, qī shí yī zài.
不見道，若不傳法度眾生，是不名為報恩者。」擊拂子，下座。後晦處漣漪之天寧，示微疾，書偈曰：「弄罷影戲，七十一載。

gèng wèn rú hé, huí lái bié sài. zhì bǐ ér shì.
更問如何，回來別賽。」置筆而逝。

lóng yá zōng mì chán shī tán zhōu lóng yá zōng mì chán shī, yù zhāng rén. sēng wèn: rú hé shì fú? shī yuē:
龍牙宗密禪師潭州龍牙宗密禪師，豫章人。僧問：「如何是佛？」師曰：

mò mèi yǔ. wèn: rú hé shì yī qiè fǎ? shī yuē:
「莫寐語。」問：「如何是一切法？」師曰：

zǎo luò dì èr. shàng táng, dà zhòng jí, shī yuē: yǐ shì tuán luán, bù láo diāo zhuó. guī táng chī chá.
「早落第二。」上堂，大眾集，師曰：「已是團圞，不勞雕琢。歸堂吃茶。」

shàng táng:
上堂：

xiū bǎ tíng huá lèi cǐ shēn, tíng huá luò hòu gèng féng chūn. cǐ shēn yī wǎng zhī hé chù? sān jiè máng máng chóu shā rén.
「休把庭華類此身，庭華落後更逢春。此身一往知何處？三界茫茫愁殺人。」

dōng chán cóng mì chán shī fú zhōu dōng chán zǔ jiàn cóng mì chán shī, tīng zhōu rén yě. shàng táng: kāi kǒu bú shì chán, hé kǒu bú shì dào.
東禪從密禪師福州東禪祖鑒從密禪師，汀州人也。上堂：「開口不是禪，合口不是道。

tà bù nǐ jìn qián, quán shēn luò huāng cǎo.
踏步擬進前，全身落荒草。」

tiān tóng pǔ jiāo chán shī qìng yuán fǔ tiān tóng pǔ jiāo chán shī, jùn zhī wàn líng bì shì zi. yòu yǐng wù, wèi guān de dù.
天童普交禪師慶元府天童普交禪師，郡之萬齡畢氏子。幼穎悟，未冠得度。

wǎng nán píng tīng tái jiào, yīn wèi tán yuè xiū chàn mó.
往南屏聽台教，因為檀越修懺摩。

yǒu wèn yuē: gōng zhī chàn zuì, wèi zì chàn xié? wèi tā chàn xié? ruò zì chàn zuì, zuì xìng hé lái? ruò chàn tā zuì, tā zuì fēi rǔ, wū néng chàn zhī?
有問曰：「公之懺罪，為自懺邪？為他懺邪？若自懺罪，罪性何來？若懺他罪，他罪非汝，烏能懺之？」

shī bù néng duì. suì gǎi fú yóu fāng, zào lè tán, zú cái zhǒng mén, tán jí ā zhī. shī nǐ wèn, tán jí yè zhàng zhú zhī. yī rì, hū hū shī zhì zhàng shì yuē:
師不能對。遂改服遊方，造泐潭，足才踵門，潭即呵之。師擬問，潭即曳杖逐之。一日，忽呼師至丈室曰：

wǒ yǒu gǔ rén gōng àn, yào yǔ nǐ shāng liáng. shī nǐ jìn yǔ, tán suì hē. shī huò rán lǐng wù, nǎi dà xiào.
「我有古人公案，要與你商量。」師擬進語，潭遂喝。師豁然領悟，乃大笑。

tán xià shéng chuáng, zhí shī shǒu yuē:
潭下繩床，執師手曰：

rǔ huì fó fǎ xié? shī biàn hē, fù tà kāi, tán dà xiào. yú shì míng wén sì chí, xué zhě zōng yǎng. hòu guī sāng zǐ, liú tiān tóng, yǎn guān què sǎo zhě bā nián.
「汝會佛法邪？」師便喝，復拓開，潭大笑。於是名聞四馳，學者宗仰。後歸桑梓，留天童，掩關卻掃者八年。

sì ǒu xū xí, jùn liáo mìng shī kāi fǎ. kǒng qí dùn, yù qiǎn lì hòu yú dào, gù bù dé cí. shòu qǐng rì, shàng táng yuē: duō zāi! huáng miàn lǎo, fó fǎ fù wáng chén. lín xià wú qíng kè, guān chāi bī shā rén. mò yǒu zhī xīn dǐ, wèi wǒ miǎn de me?
寺偶虛席，郡僚命師開法。恐其遁，預遣吏候於道，故不得辭。受請日，上堂曰：「咄哉！黃面老，佛法付王臣。林下無情客，官差逼殺人。莫有知心底，為我免得麼？

ruò wú, bù miǎn jiāng cuò jiù cuò. biàn xià zuò.
若無，不免將錯就錯。」便下座。

shī fán jiàn sēng lái, bì chì yuē: zhì lì wèi dān shí, wèi rǔ shuō le yě. qiě dào shuō gè shén me? zhāo shǒu xǐ bō, niān shàn zhāng gōng.
師凡見僧來，必叱曰：「楖栗未擔時，為汝說了也。且道說個甚麼？招手洗缽，拈扇張弓。

zhào zhōu bǎi shù zi, líng yún jiàn táo huá, qiě zhì fàng yī biān, shān sēng wú nèn me xián chún wěn yǔ rǔ dǎ gé téng, hé bù xiū xiē qù! niān zhǔ zhàng zhú zhī.
趙州柏樹子，靈雲見桃華，且擲放一邊，山僧無恁麼閒唇吻與汝打葛藤，何不休歇去！」拈拄杖逐之。

xuān hé liù nián sān yuè èr shí rì, mù yù, shēng táng shuō jì, tuō rán shì jì. jì yuē: bǎo zhàng qiāo kōng chù chù chūn, gè zhōng xiāo xī tè mí lún.
宣和六年三月二十日，沐浴，升堂說偈，脫然示寂。偈曰：「寶杖敲空觸處春，箇中消息特彌綸。

zuó xiāo fēng dòng hán yán lěng, jīng qǐ ní niú gēng bái yún. shòu qī shí qī, là wǔ shí bā.
昨宵風動寒岩冷，驚起泥牛耕白雲。」壽七十七，臘五十八。

yuán tōng dào mín chán shī jiāng zhōu yuán tōng dào mín yuán jī chán shī, shì chēng gǔ fó, xìng huà cài shì zi. mǔ mèng tūn huī ní bǎo zhū, yǒu yùn.
圓通道旻禪師江州圓通道旻圓機禪師，世稱古佛，興化蔡氏子。母夢吞麾尼寶珠，有孕。

shēng wǔ suì, zú bù lǚ, kǒu bù yán. mǔ bào yóu xī míng sì, jiàn fó xiàng jù lǚ dì, hé zhǎo chēng nán wú fú, réng zuò lǐ, rén dà yì zhī.
生五歲，足不履，口不言。母抱游西明寺，見佛像遽履地，合爪稱南無佛，仍作禮，人大異之。

jí huàn xué dà liáng, yī jǐng dé sì dé xiáng chū jiā. shì jīng de dù, biàn wǎng cān jī, jiē rǎn zhǐ. qīn wéi shān zhé chán shī zuì jiǔ. wǎn mù lè tán, wǎng yè, tán jiàn mò qì zhī.
及宦學大梁，依景德寺德祥出家。試經得度，遍往參激，皆染指。親溈山哲禪師最久。晚慕泐潭，往謁，潭見默器之。

shī chén lì cān suǒ de, bù méng yìn kě. tán jǔ shì zūn niān huā, jiā yè wēi xiào yǔ yǐ wèn, fù bù qì. hòu shì tán xíng cì, tán yǐ zhǔ zhàng jià jiān zhǎng xū, yuē: huì me? shī nǐ duì, tán biàn dǎ. yǒu qǐng, fù niān cǎo shì zhī yuē: shì shèn me? shī yì nǐ duì, tán suì hē, yú shì dùn míng dà fǎ, zuò niān huá shì.
師陳歷參所得，不蒙印可。潭舉世尊拈花，迦葉微笑語以問，復不契。後侍潭行次，潭以拄杖架肩長噓，曰：「會麼？」師擬對，潭便打。有頃，復拈草示之曰：「是甚麼？」師亦擬對，潭遂喝，於是頓明大法，作拈華勢。

nǎi yuē: zhè huí mán mín shàng zuò bù de yě. tán wǎn yuē: gèng dào! gèng dào! shī yuē: nán shān qǐ yún, běi shān xià yǔ. jí lǐ bài, tán shǒu kěn.
乃曰：「這回瞞旻上座不得也。」潭挽曰：「更道！更道！」師曰：「南山起雲，北山下雨。」即禮拜，潭首肯。

hòu kāi fǎ guàn xī, cì jū yuán tōng, yǐ fú dào jì chán shī zhī jì, xué zhě xiàng zhēn. cháo tíng wén qí dào huì, zǎi chén fù wèi zhī qǐng.
後開法灌溪，次居圓通，以符道濟禪師之記，學者向臻。朝廷聞其道會，宰臣復為之請。

xī yǐ mìng fú, yǔ yuán jī hào. shàng táng: zhū fó chū shì, wú fǎ yǔ rén. qí shì chōu dīng bá xiē, chú yí duàn huò. xué dào zhī shì, bù kě zì mán.
錫以命服，與圓機號。上堂：「諸佛出世，無法與人。祇是抽釘拔楔，除疑斷惑。學道之士，不可自謾。

ruò yǒu yī yí rú jiè zǐ xǔ, shì rǔ zhēn shàn zhī shí. hē yī hē yuē: shì shèn me? qiè mò cì nǎo rù jiāo pén.
若有一疑如芥子許，是汝真善知識。」喝一喝曰：「是甚麼？切莫刺腦入膠盆。」

èr líng zhī hé ān zhǔ qìng yuán fǔ èr líng zhī hé ān zhǔ, sū tái yù fēng zhāng shì zi. ér shí cháng xí zuò chuí táng, táng qīng, fù mǔ yì qí bì sǐ, shī míng mù zì ruò.
二靈知和庵主慶元府二靈知和庵主，蘇台玉峰張氏子。兒時嘗習坐垂堂，堂傾，父母意其必死，師瞑目自若。

yīn shǐ chū jiā, nián mǎn de dù. qū yè lè tán, tán jiàn nǎi wèn: zuò shèn me? shī nǐ duì, tán biàn dǎ. fù hē yuē: nǐ huàn shén me zuò chán?
因使出家，年滿得度。趨謁泐潭，潭見乃問：「作甚麼？」師擬對，潭便打。復喝曰：「你喚甚麼作禪？」

shī mò lǐng zhǐ. jí yuē: chán, wú hòu wú xiān, bō chéng dà hǎi, yuè yìn qīng tiān. yòu wèn: rú hé shì dào? shī yuē: dào, hóng chén hào hào, bù yòng ān pái, běn wú qiàn shǎo. tán rán zhī. cì yè héng yuè biàn chán shī, biàn yóu qì zhòng. yuán fú jiān dǐ xuě dòu zhī zhōng fēng qī yún liǎng ān, yú èr shí nián.
師驀領旨。即曰：「禪，無後無先，波澄大海，月印青天。」又問：「如何是道？」師曰：「道，紅塵浩浩，不用安排，本無欠少。」潭然之。次謁衡岳辯禪師，辯尤器重。元符間抵雪竇之中峰棲雲兩庵，逾二十年。

cháng yǒu jì yuē: zhú jiǎn èr sān shēng yě shuǐ, sōng qī wǔ piàn xián yún. dào rén huó jì qí rú cǐ, liú yǔ rén jiān zuò jiàn wén. yǒu zhì yú dào zhě, duō wǎng jiàn zhī.
嘗有偈曰：「竹筧二三升野水，松七五片閒雲。道人活計祇如此，留與人間作見聞。」有志於道者，多往見之。

sēng zhì lǐ bài, shī yuē: jìn lí shén chù? yuē: tiān tóng. shī yuē: tài bái fēng gāo duō shǎo?
僧至禮拜，師曰：「近離甚處？」曰：「天童。」師曰：「太白峰高多少？」

sēng yǐ shǒu zhuó é, zuò wàng shì. shī yuē:
僧以手斫額，作望勢。師曰：

yóu yǒu zhè gè zài. yuē: què qǐng ān zhǔ dào. shī què zuò zhuó é shì. sēng nǐ yì, shī biàn dǎ.
「猶有這個在。」曰：「卻請庵主道。」師卻作斫額勢。僧擬議，師便打。

shī chū xié tiān tóng jiāo chán shī wèn dào, méng yuē:
師初偕天童交禪師問道，盟曰：

tā rì wú èr rén, yí jù gū fēng jué dǐng, mù shì xiāo hàn, wèi shì wài zhī rén, bù kě zuò jīn shí jí míng guān fǔ, qū jié xià qì yú rén zhě.
「他日吾二人，宜踞孤峰絕頂，目視霄漢，為世外之人，不可作今時籍名官府，屈節下氣於人者。」

hòu jiāo shuǎng méng zhì, zé shī jìng bù jiē. zhèng yán chén gōng yǐ jì yòu shī chū shān, zhù èr líng. sān shí nián jiān, jū wú zhǎng wù, wéi èr hǔ shì qí yòu.
後交爽盟至，則師竟不接。正言陳公以計誘師出山，住二靈。三十年間，居無長物，唯二虎侍其右。

yī rì wēi yú rén, yǐ jì qiǎn zhī. xuān hé qī nián sì yuè shí èr rì, fū zuò ér shì. zhèng yán chén gōng zhuàng shī xíng shí, jí shì jí yì jī shén xiáng.
一日威於人，以偈遣之。宣和七年四月十二日，趺坐而逝。正言陳公狀師行實，及示疾異跡甚詳。

réng sù qí xiàng, èr hǔ shì zhī, zhì jīn cún yān.
仍塑其像，二虎侍之，至今存焉。

kāi xiān yīng chán shī fǎ sì cí shì ruì xiān chán shī shào xìng fǔ cí shì ruì xiān chán shī, běn jùn rén. nián èr shí qù jiā, yǐ shì jīng pī xuē, xí pí ní.
開先瑛禪師法嗣慈氏瑞仙禪師紹興府慈氏瑞仙禪師，本郡人。年二十去家，以試經披削，習毗尼。

yīn dǔ jiè xìng rú xū kōng, chí zhě wèi mí dào. shī wèi: jiè zhě, shù shēn zhī fǎ yě. hé zì fù hū?
因睹戒性如虛空，持者為迷倒。師謂：「戒者，束身之法也。何自縛乎？」

suì tàn tái jiào.
遂探台教。

yòu yuè zhū fǎ bù zì shēng, yì bù cóng tā shēng, bù gòng bù wú yīn, shì gù shuō wú shēng. yí yuē: yòu bù zì tā, bù gòng bù wú yīn, shēng bì jìng cóng hé ér shēng? jí shěng yuē:
又閱「諸法不自生，亦不從他生，不共不無因，是故說無生。」疑曰：「又不自他，不共不無因，生畢竟從何而生？」即省曰：

yīn yuán suǒ shēng, kōng jiǎ sān guān, yì yáng xìng hǎi, xīn fú zhòng shēng, míng yì tǐ tóng. shí jìng shí chéng, zhuǎn shí chéng zhì. bù sī yì jìng, zhì zhào fāng míng, fēi yán quán suǒ jí. qì yè zhū fāng, hòu zhì tóu zǐ, guǎng jiàn wèn: xiāng lǐ shén chù? shī yuē: liǎng zhè dōng yuè. jiàn yuē:
「因緣所生，空假三觀，抑揚性海，心佛眾生，名異體同。十境十乘，轉識成智。不思議境，智照方明，非言詮所及。」棄謁諸方，後至投子，廣鑒問：「鄉里甚處？」師曰：「兩浙東越。」鑒曰：

dōng yuè shì zuò me shēng? shī yuē: qín wàng fēng gāo, jiàn hú shuǐ kuò. jiàn yuē: qín wàng fēng yǔ nǐ zì jǐ shì tóng shì bié? shī yuē: xī tiān fàn yǔ, cǐ tǔ táng yán. jiàn yuē:
「東越事作麼生？」師曰：「秦望峰高，鑑湖水闊。」鑒曰：「秦望峰與你自己是同是別？」師曰：「西天梵語，此土唐言。」鑒曰：

cǐ yóu shì cóng lín zhī duì, bì jìng shì tóng shì bié? shī biàn hē, jiàn biàn dǎ. shī yuē: ēn dà nán chóu. biàn lǐ bài. hòu guī lǐ, kāi fǎ cí shì. shì zhōng cháng wèn sēng: sān gè tuó tuó liǎng zhī jiǎo, rì xíng wàn lǐ chèn bù zhe, ér jīn shōu zài yù quán shān, bù xǔ shí rén luàn zhēn zhuó.
「此猶是叢林祗對，畢竟是同是別？」師便喝，鑒便打。師曰：「恩大難酬。」便禮拜。後歸里，開法慈氏。室中嘗問僧：「三個橐駝兩隻腳，日行萬里趁不著，而今收在玉泉山，不許時人亂斟酌。

zhū rén xiàng shén me chù yǔ xiān shàng zuò xiāng jiàn?
諸人向甚麼處與仙上座相見？」

dà wéi hǎi píng chán shī tán zhōu dà wéi hǎi píng chán shī, shàng táng yuē: dēng lóng shàng zuò wǔ, lù zhù lǐ cáng shēn. shēn shā shén è fā, kūn lún nú shēng chēn. hē yī hē yuē:
大溈海評禪師潭州大溈海評禪師，上堂曰：「燈籠上作舞，露柱里藏身。深沙神惡發，崑崙奴生嗔。」喝一喝曰：

yī jù hé tóu yǔ, wàn jié duò mí jīn.
「一句合頭語，萬劫墮迷津。」

yuán tōng xiān chán shī fǎ sì jìng guāng le wēi chán shī wēn zhōu jìng guāng le wēi fú rì chán shī, sēng wèn: rú hé shì zǔ shī xī lái yì? shī yuē: yī xiǔ èr sù chéng, qiān shān wàn shān yuè. yuē:
圓通仙禪師法嗣淨光了威禪師溫州淨光了威佛日禪師，僧問：「如何是祖師西來意？」師曰：「一宿二宿程，千山萬山月。」曰：

yì zhǐ rú hé? shī yuē: cháo kàn dōng nán, mù kàn xī běi. yuē: xiàng shàng gèng yǒu shì yě wú?
「意旨如何？」師曰：「朝看東南，暮看西北。」曰：「向上更有事也無？」

shī yuē: rén xīn nán mǎn, xī hè yì tián. wèn:
師曰：「人心難滿，溪壑易填。」問：

shí jié yīn yuán jí bù wèn, huì chāo fú huà shì rú hé? shī yuē: bō sī wān gōng miàn zhuǎn hēi. yuē: yì zhǐ rú hé? shī yuē: chuān guò dú lóu xiào wèi xiū. yuē:
「時節因緣即不問，惠超佛話事如何？」師曰：「波斯彎弓面轉黑。」曰：「意旨如何？」師曰：「穿過髑髏笑未休。」曰：

xué rén hǎo hǎo jiè wèn. shī yuē: huáng quán wú dǐ diàn, jīn yè sù shuí jiā?
「學人好好借問。」師曰：「黃泉無邸店，今夜宿誰家？」

xiàng tián qīng chán shī fǎ sì xuě dòu chí chán shī qìng yuán fǔ xuě dòu chí chán shī, jùn zhī lú shì zi. sēng wèn: zhōng qiū bù jiàn yuè shí rú hé? shī yuē: gèng dài yè shēn kàn. yuē: hū ruò hēi yún wèi sàn, yòu qiě rú hé? shī yuē: zhēng guài de lǎo sēng. shàng táng: wù xīn róng yì xī xīn nán, xī dé xīn yuán dào chù xián.
象田卿禪師法嗣雪竇持禪師慶元府雪竇持禪師，郡之盧氏子。僧問：「中秋不見月時如何？」師曰：「更待夜深看。」曰：「忽若黑雲未散，又且如何？」師曰：「爭怪得老僧。」上堂：「悟心容易息心難，息得心源到處閒。

dòu zhuǎn xīng yí tiān yù xiǎo, bái yún yī jiù fù qīng shān.
斗轉星移天欲曉，白雲依舊覆青山。」

shí fú yì chán shī shào xìng fǔ shí fú yì chán shī, shàng táng: yī yè luò, tiān xià qiū yī chén qǐ, dà dì shōu yī fǎ tòu, wàn fǎ zhōu. qiě dào tòu nà yī fǎ?
石佛益禪師紹興府石佛益禪師，上堂：「一葉落，天下秋；一塵起，大地收；一法透，萬法周。且道透那一法？」

suì hē yuē: qiè jì cuò rèn lǘ ān qiáo zuò ā yé xià hàn. biàn xià zuò.
遂喝曰：「切忌錯認驢鞍橋作阿爺下頷。」便下座。

qīn ruì chán shī fǎ sì shòu níng dào wán chán shī ān zhōu yīng chéng shòu níng dào wán chán shī, sēng wèn: yún cóng lóng, fēng cóng hǔ, wèi shěn hé shàng cóng gè shén me? shī yuē: yī zì kōng zhōng huà. yuē:
親瑞禪師法嗣壽寧道完禪師安州應城壽寧道完禪師，僧問：「雲從龍，風從虎，未審和尚從個甚麼？」師曰：「一字空中畫。」曰：

dé nèn me qí tè! shī yuē: qiān shǒu dà bēi tí bù qǐ. wèn: shí fāng guó tǔ zhōng, wéi yǒu yī chéng fǎ. rú hé shì yī chéng fǎ? shī yuē: dòu liàng bù jǐn. yuē: nèn me zé dòng róng yáng gǔ lù, bù duò qiǎo rán jī. shī yuē: zuò me shēng shì qiǎo rán jī? sēng jǔ tóu kàn, shī jǔ qǐ fú zi, sēng hē yī hē. shī yuē: dà hǎo qiǎo rán! shàng táng: gǔ rén jiàn cǐ yuè, jīn rén jiàn cǐ yuè, cǐ yuè zhèn cháng cún, gǔ jīn rén hái bié.
「得恁麼奇特！」師曰：「千手大悲提不起。」問：「十方國土中，唯有一乘法。如何是一乘法？」師曰：「斗量不盡。」曰：「恁麼則動容揚古路，不墮悄然機。」師曰：「作麼生是悄然機？」僧舉頭看，師舉起拂子，僧喝一喝。師曰：「大好悄然！」上堂：「古人見此月，今人見此月，此月鎮常存，古今人還別。

ruò rén xīn shì yuè, bì tán guāng jiǎo jié. jué dìng shì xīn yuán, cǐ shuō gèng wú shuō. duō! shàng táng: zhū chán dé, sān dōng gào jǐn, là yuè jiāng lín. sān shí yè zuò me shēng zhī zhǔn?
若人心似月，碧潭光皎潔。決定是心源，此說更無說。咄！」上堂：「諸禪德，三冬告盡，臘月將臨。三十夜作麼生祗准？」

liáng jiǔ, yuē: yī chuān shòu gǔ lù, wū pò kàn xīng mián. dōu shuài yuè chán shī fǎ sì shū shān le cháng chán shī fǔ zhōu shū shān le cháng chán shī, sēng wèn: rú hé shì shū shān wèi rén dǐ jù? shī yuē: huái zhōng yù chǐ wèi qīng zhì, xiù lǐ jīn chuí pī miàn lái. shàng táng: děng xián fàng xià, fó shǒu yǎn bú zhù. chí dì shōu lái, dà dì jué xiān āi. xiàng jūn dào, mò yí cāi.
良久，曰：「衣穿瘦骨露，屋破看星眠。」兜率悅禪師法嗣疏山了常禪師撫州疏山了常禪師，僧問：「如何是疏山為人底句？」師曰：「懷中玉尺未輕擲，袖裡金錘劈面來。」上堂：「等閒放下，佛手掩不住。持地收來，大地絕纖埃。向君道，莫疑猜。

chù chù tóu tóu jiàn shàn cái.
處處頭頭見善財。

chuí xià fēn míng rú dé zhǐ, wú xiàn láo shēng yǎn zì kāi.
錘下分明如得旨，無限勞生眼自開。」

dōu shuài huì zhào chán shī lóng xìng fǔ dōu shuài huì zhào chán shī, nán ān guō shì zi. shàng táng: lóng ān shān xià, dào lù zòng héng. dōu shuài gōng zhōng, lóu gé zhòng dié.
兜率慧照禪師隆興府兜率慧照禪師，南安郭氏子。上堂：「龍安山下，道路縱橫。兜率宮中，樓閣重疊。

suī fēi tiān shàng, bú shì rén jiān. dào zhě ān xīn, quán wàng zhū niàn. shàn xíng zhě bù yí shuāng zú, shàn rù zhě bù dòng shuāng fēi.
雖非天上，不是人間。到者安心，全忘諸念。善行者不移雙足，善入者不動雙扉。

zì néng xiào ào yān luó, shuí guǎn zuò xiāo suì yuè? jì rán rú shì, qiě dào xiàng shàng hái yǒu shì yě wú? liáng jiǔ yuē:
自能笑傲煙蘿，誰管坐消歲月？既然如是，且道向上還有事也無？」良久曰：

mò jiào tuī luò yán qián shí, dǎ pò xià fāng zhē rì yún. shàng táng, jǔ fú zǐ yuē:
「莫教推落岩前石，打破下方遮日雲。」上堂，舉拂子曰：

duān wǔ lóng ān yì gǔ ráo, qīng shān yún lǐ dé xiāo yáo. jī cān kě yǐn wú qióng lè, shuí ài zhēng xiān duó jǐn biāo.
「端午龍安亦鼓橈，青山雲里得逍遙。飢餐渴飲無窮樂，誰愛爭先奪錦標。

què xiàng gān dì shàng huá chuán, gāo shān tóu qǐ làng. míng chuí yù gǔ, àn zhǎn tiě qí. yī zhǎn chāng pú chá, shù gè shā táng zòng. qiě yí qǔ běi yù dān yuè, lái yǔ nán yán fú tí dòu é kàn.
卻向乾地上划船，高山頭起浪。明椎玉鼓，暗展鐵旗。一盞菖蒲茶，數個沙糖粽。且移取北郁單越，來與南閻浮提斗額看。」

jī chán chuáng, xià zuò. shàng táng: dōu shuài dōu wú jì liǎ, yě zhū fāng bǎng yàng. wǔ rì yí dù shēng táng, qǐ dòng xǔ duō lóng xiàng.
擊禪床，下座。上堂：「兜率都無伎倆，也諸方榜樣。五日一度升堂，起動許多龍象。

chán dào fó fǎ yòu wú, dào cǐ jiāng hé gōng yǎng? xū zhī dá mó xī lái, fēn fù yī tiáo zhǔ zhàng. nǎi niān qǐ yuē:
禪道佛法又無，到此將何供養？須知達磨西來，分付一條拄杖。」乃拈起曰：

suǒ yǐ dào, nǐ yǒu zhǔ zhàng zǐ, wǒ yǔ nǐ zhǔ zhàng zǐ nǐ wú zhǔ zhàng zǐ, wǒ duó nǐ zhǔ zhàng zǐ. qiě dào nà gè shì bīn jù, nà gè shì zhǔ jù? ruò duàn dé qù, jí tú zhōng shòu yòng. ruò duàn bù dé, qiě shì dì liú bù.
「所以道，你有拄杖子，我與你拄杖子；你無拄杖子，我奪你拄杖子。且道那個是賓句，那個是主句？若斷得去，即途中受用。若斷不得，且世諦流布。」

nǎi pāo xià zhǔ zhàng.
乃拋下拄杖。

chéng xiàng zhāng shāng yīng jū shì chéng xiàng zhāng shāng yīng jū shì, zì tiān jué, hào wú jǐn. nián shí jiǔ, yīng jǔ rù jīng, dào yóu xiàng shì jiā, xiàng yù mèng shén rén bào yuē: míng rì jiē xiàng gōng. líng chén gōng zhì, xiàng yì zhī, láo wèn qín tiǎn. nǎi yuē: xiù cái wèi qǔ, dāng yǐ nǚ fèng sǎ sǎo. gōng qiān cí zài sān, xiàng yuē:
丞相張商英居士丞相張商英居士，字天覺，號無盡。年十九，應舉入京，道由向氏家，向預夢神人報曰：「明日接相公。」凌晨公至，向異之，勞問勤腆。乃曰：「秀才未娶，當以女奉灑掃。」公謙辭再三，向曰：

cǐ xíng ruò bù liǎo dāng, wú yì bù shuǎng qián yuē. hòu guǒ jí dì, nǎi qǔ zhī. chū rèn zhǔ bù, yīn rù sēng sì, jiàn cáng jīng fàn jiā, jīn zì qí zhěng, nǎi fú rán yuē:
「此行若不了當，吾亦不爽前約。」後果及第，乃娶之。初任主簿，因入僧寺，見藏經梵夾，金字齊整，乃怫然曰：

wú kǒng shèng zhī shū, bù rú hú rén zhī jiào rén suǒ yǎng zhòng. yè zuò shū yuàn zhōng, yán mò shǔn bǐ, píng zhǐ zhǎng yín, zhōng yè bù mián. xiàng shì hū yuē:
「吾孔聖之書，不如胡人之教人所仰重。」夜坐書院中，研墨吮筆，憑紙長吟，中夜不眠。向氏呼曰：

guān rén, yè shēn hé bù shuì qù? gōng yǐ qián yì bái zhī: zhèng cǐ zhe wú fú lùn. xiàng yīng shēng yuē:
「官人，夜深何不睡去？」公以前意白之：「正此著無佛論。」向應聲曰：

jì shì wú fú, hé lùn zhī yǒu?
「既是無佛，何論之有？

dāng xū zhe yǒu fú lùn shǐ dé. gōng yí qí yán, suì yǐ zhī. hòu fǎng yī tóng liè, jiàn fú kān qián jīng juǎn, nǎi wèn yuē: cǐ hé shū yě? tóng liè yuē: wéi mó jié suǒ shuō jīng.
當須著有佛論始得。」公疑其言，遂已之。後訪一同列，見佛龕前經卷，乃問曰：「此何書也？」同列曰：「維摩詰所說經。」

gōng xìn shǒu kāi juǎn, yuè dào cǐ bìng fēi dì dà, yì bù lí dì dà chù, tàn yuē: hú rén zhī yǔ, yì néng ěr yé? wèn: cǐ jīng jǐ juǎn? yuē: sān juǎn. nǎi jiè guī yuè cì, xiàng shì wèn: kàn hé shū? gōng yuē: wéi mó jié suǒ shuō jīng.
公信手開卷，閱到「此病非地大，亦不離地大」處，嘆曰：「胡人之語，亦能爾耶？」問：「此經幾卷？」曰：「三卷。」乃借歸閱次，向氏問：「看何書？」公曰：「維摩詰所說經。」

xiàng yuē:
向曰：

kě shú dú cǐ jīng, rán hòu zhe wú fú lùn. gōng sǒng rán yì qí yán. yóu shì shēn xìn fú chéng, liú xīn zǔ dào.
「可熟讀此經，然後著無佛論。」公悚然異其言。由是深信佛乘，留心祖道。

yuán yòu liù nián, wèi jiāng xī cáo, shǒu yè dōng lín zhào jué zǒng chán shī, jué jié qí suǒ jiàn chù, yǔ jǐ fú hé, nǎi yìn kě. jué yuē: wú yǒu de fǎ dì zǐ zhù yù xī, nǎi cí gǔ jìng yě, yì kě yǔ yǔ.
元佑六年，為江西漕，首謁東林照覺總禪師，覺詰其所見處，與己符合，乃印可。覺曰：「吾有得法弟子住玉溪，乃慈古鏡也，亦可與語。」

gōng fù yīn àn bù guò fēn níng, zhū chán yà zhī. gōng dào, xiān zhì jìng yù xī cí, cì jí zhū shān, zuì hòu wèn dōu shuài yuè chán shī.
公復因按部過分寧，諸禪迓之。公到，先致敬玉溪慈，次及諸山，最後問兜率悅禪師。

yuè wèi rén duǎn xiǎo, gōng céng jiàn gōng dé zhuāng shuō qí cōng míng kě rén, nǎi yuē: wén gōng shàn wén zhāng. yuè dà xiào yuē: yùn shǐ shī què yī zhī yǎn le yě. cóng yuè, lín jì jiǔ shì sūn, duì yùn shǐ lùn wén zhāng, zhèng rú yùn shǐ duì cóng yuè lùn chán yě. gōng bù rán qí yǔ, nǎi qiáng qū zhǐ yuē: shì jiǔ shì yě. wèn: yù xī qù cǐ duō shǎo? yuē: sān shí lǐ. yuē:
悅為人短小，公曾見龔德莊說其聰明可人，乃曰：「聞公善文章。」悅大笑曰：「運使失卻一隻眼了也。從悅，臨濟九世孫，對運使論文章，政如運使對從悅論禪也。」公不然其語，乃強屈指曰：「是九世也。」問：「玉溪去此多少？」曰：「三十里。」曰：

dōu shuài! yuē: wǔ lǐ. gōng shì yè nǎi zhì dōu shuài. yuè xiān yī yè mèng rì lún shēng tiān, bèi yuè yǐ shǒu tuán qǔ. nǎi shuō yǔ shǒu zuò yuē:
「兜率！」曰：「五里。」公是夜乃至兜率。悅先一夜夢日輪升天，被悅以手摶取。乃說與首座曰：

rì lún yùn zhuǎn zhī yì, wén zhāng yùn shǐ fēi jiǔ guò cǐ, wú dāng shēn zhuī tòng zhā. ruò kěn huí tóu, zé wú mén xìng shì. zuò yuē:
「日輪運轉之義，聞張運使非久過此，吾當深錐痛劄。若肯回頭，則吾門幸事。」座曰：

jīn zhī shì dài fū, shòu rén qǔ fèng guàn, kǒng qí è fā, bié shēng shì yě. yuè yuē: zhèng shǐ fán nǎo, qí tuì dé wǒ yuàn, yě bié wú shì. gōng yǔ yuè yǔ cì, chēng shǎng dōng lín, yuè wèi kěn qí shuō. gōng nǎi tí sì hòu nǐ pù xuān shī, qí lüè yuē: bù xiàng lú shān xún luò chù, xiàng wáng bí kǒng mán liáo tiān. yì jī qí bù kěn dōng lín yě.
「今之士大夫，受人取奉慣，恐其惡發，別生事也。」悅曰：「正使煩惱，祇退得我院，也別無事。」公與悅語次，稱賞東林，悅未肯其說。公乃題寺後擬瀑軒詩，其略曰：「不向廬山尋落處，象王鼻孔謾遼天。」意譏其不肯東林也。

gōng yǔ yuè yǔ zhì gēng shēn, lùn jí zōng mén shì. yuè yuē: dōng lín jì yìn kě yùn shǐ, yùn shǐ yú fó zǔ yán jiào yǒu shǎo yí fǒu? gōng yuē: yǒu. yuè yuē:
公與悅語至更深，論及宗門事。悅曰：「東林既印可運使，運使於佛祖言教有少疑否？」公曰：「有。」悅曰：

yí hé děng yǔ? gōng yuē: yí xiāng yán dú jiǎo sòng dé shān tà bō huà. yuè yuē: jì yú cǐ yǒu yí, qí yú ān dé wú xié?
「疑何等語？」公曰：「疑香嚴獨腳頌、德山拓缽話。」悅曰：「既於此有疑，其餘安得無邪？

qí rú yán tóu yán mò hòu jù, shì yǒu xié shì wú xié? gōng yuē: yǒu. yuè dà xiào, biàn guī fāng zhàng, bì què mén.
祇如岩頭言末後句，是有邪是無邪？」公曰：「有。」悅大笑，便歸方丈，閉卻門。

gōng yī yè shuì bù wěn, zhì wǔ gēng xià chuáng, chù fān nì qì, nǎi dà chè, měng shěng qián huà. suì yǒu sòng yuē: gǔ jì zhōng chén tà bō huí, yán tóu yī zā yǔ rú léi.
公一夜睡不穩，至五更下床，觸翻溺器，乃大徹，猛省前話。遂有頌曰：「鼓寂鍾沉拓缽回，岩頭一拶語如雷。

guǒ rán qí dé sān nián huó, mò shì zāo tā shòu jì lái. suì kòu fāng zhàng mén, yuē: mǒu yǐ zhuō dé zéi le.
果然祇得三年活，莫是遭他授記來。」遂扣方丈門，曰：「某已捉得賊了。」

yuè yuē: zāng zài shén chù? gōng wú yǔ. yuè yuē: dōu yùn qiě qù, lái rì xiāng jiàn. yì rì, gōng suì jǔ qián sòng, yuè nǎi wèi yuē: cān chán qí wèi mìng gēn bù duàn, yī yǔ shēng jiě. rú shì zhī shuō, gōng yǐ shēn wù.
悅曰：「贓在甚處？」公無語。悅曰：「都運且去，來日相見。」翌日，公遂舉前頌，悅乃謂曰：「參禪祇為命根不斷，依語生解。如是之說，公已深悟。

rán zhì jí wēi xì chù, shǐ rén bù jué bù zhī, duò zài qū yǔ. nǎi zuò sòng zhèng zhī yuē: děng xián xíng chù, bù bù jiē rú, suī jū shēng sè, níng zhì yǒu wú? yī xīn mí yì, wàn fǎ fēi shū. xiū fēn tǐ yòng, mò zé jīng. lín jī bù ài, yīng wù wú jū. shì fēi qíng jǐn, fán shèng jiē chú. shuí dé shuí shī, hé qīn hé shū?
然至極微細處，使人不覺不知，墮在區宇。」乃作頌證之曰：「等閒行處，步步皆如，雖居聲色，寧滯有無？一心靡異，萬法非殊。休分體用，莫擇精。臨機不礙，應物無拘。是非情盡，凡聖皆除。誰得誰失，何親何疏？

niān tóu zuò wěi, zhǐ shí wèi xū. fān shēn mó jiè, zhuǎn jiǎo xié tú. le wú nì shùn, bù fàn gōng fū. gōng yāo yuè zhì jiàn chāng, tú zhōng yī yī cì chá, cì, yuán zuò zhī, jù xù cáng běn gǎi.
拈頭作尾，指實為虛。翻身魔界，轉腳邪塗。了無逆順，不犯工夫。」公邀悅至建昌，途中一一伺察，﹝伺，原作「秪」，據續藏本改。

yǒu shí sòng xù qí shì, yuè yì yǒu shí sòng chóu zhī. shí yuán yòu bā nián bā yuè yě. gōng yī rì wèi dà huì yuē: yú yuè xuě dòu niān gǔ, zhì bǎi zhàng zài cān mǎ zǔ yīn yuán, yuē dà yě jīng jīn, yīng wú biàn sè. tóu juǎn tàn yuē:
﹞有十頌敘其事，悅亦有十頌酬之。時元佑八年八月也。公一日謂大慧曰：「余閱雪竇拈古，至百丈再參馬祖因緣，曰大冶精金，應無變色。投卷嘆曰：

shěn rú shì, qǐ dé yǒu lín jì jīn rì yé? suì zuò yī sòng yuē:
「審如是，豈得有臨濟今日耶？」遂作一頌曰：

mǎ shī yī hē dà xióng fēng, shēn rù dú lóu sān rì lóng. huáng bò wén zhī jīng tǔ shé, jiāng xī cóng cǐ lì zōng fēng.
馬師一喝大雄峰，深入髑髏三日聾。黃檗聞之驚吐舌，江西從此立宗風。」

hòu píng chán shī zhì shū yún: qù xià dú lín jì zōng pài, nǎi zhī jū shì dé dà jī dà yòng. qiě qiú sòng běn. yú zuò sòng jì zhī yuē: tǔ shé ěr lóng shī yǐ xiǎo, chuí xiōng qí dé kū cāng tiān.
後平禪師致書云：去夏讀臨濟宗派，乃知居士得大機大用。」且求頌本。余作頌寄之曰：吐舌耳聾師已曉，捶胸祇得哭蒼天。

pán shān huì lǐ fān jīn dǒu, dào cǐ fāng zhī pǔ huà shǒu diān. zhū fāng wǎng wǎng yǐ yú cōng míng bó jì, shǎo zhī yú zhě.
盤山會裡翻筋斗，到此方知普化手顛。」諸方往往以余聰明博記，少知余者。

shī zì jiāng xī fǎ kū lái, bì biàn yōu liè, shì wèi lǎo fū yán zhī. dà huì yuē: jū shì jiàn chù, yǔ zhēn jìng sǐ xīn hé. gōng yuē: hé wèi yě? dà huì jǔ zhēn jìng sòng yuē:
師自江西法窟來，必辨優劣，試為老夫言之。」大慧曰：「居士見處，與真淨死心合。」公曰：「何謂也？」大慧舉真淨頌曰：

kè qíng bù bù suí rén zhuǎn, yǒu dà wēi guāng bù néng xiàn. tū rán yī hē shuāng ěr lóng, nà zhā yǎn kāi huáng bò miàn.
「客情步步隨人轉，有大威光不能現。突然一喝雙耳聾，那吒眼開黃檗面。」

sǐ xīn niān yuē: yún yán yào wèn xuě dòu, jì shì dà yě jīng jīn, yīng wú biàn sè.
死心拈曰：「雲岩要問雪竇，既是大冶精金，應無變色。

wèi shén me què sān rì ěr lóng? zhū rén yào zhī me? cóng qián hàn mǎ wú rén shí, qí yào zhòng lùn gài dài gōng. gōng fǔ jǐ yuē:
為甚麼卻三日耳聾？諸人要知麼？從前汗馬無人識，祇要重論蓋代功。」公拊幾曰：

bù yīn gōng yǔ, zhēng jiàn zhēn jìng sǐ xīn yòng chù. ruò fēi èr dà lǎo, nán xiǎn xuě dòu mǎ shī ěr. gōng yú xuān hé sì nián shí yī yuè lí míng, kǒu zhàn yí biǎo, mìng zǐ dì shū zhī.
「不因公語，爭見真淨死心用處。若非二大老，難顯雪竇馬師爾。」公於宣和四年十一月黎明，口占遺表，命子弟書之。

é qǔ zhěn zhì mén shàng, shēng rú léi zhèn. zhòng shì zhī, yǐ hōng yǐ. gōng yǒu sòng gǔ xíng yú shì, zī bù fù lù.
俄取枕擲門上，聲如雷震。眾視之，已薨矣。公有頌古行於世，茲不復錄。

fǎ yún gǎo chán shī fǎ sì dòng shān biàn chán shī suí zhōu dòng shān biàn chán shī, shàng táng: bú shì xīn, bú shì fú, bú shì wù, zuān tiān yào zi liáo tiān gú.
法雲杲禪師法嗣洞山辯禪師隨州洞山辯禪師，上堂：「不是心，不是佛，不是物，鑽天鷂子遼天鶻。

bù dù huǒ, bù dù shuǐ, bù dù lú, lí xián jiàn fā méi huí tú. zhí ráo huì dé shí fēn qù, xiào dào xī lái bì yǎn hú.
不度火，不度水，不度爐，離弦箭發沒回途。直饒會得十分去，笑倒西來碧眼胡。」

huì hǎi yí chán shī dōng jīng huì hǎi yí chán shī, shàng táng: wú xiàng rú lái shì xiàn shēn, pò mó bīng zhòng jué xiān chén.
慧海儀禪師東京慧海儀禪師，上堂：「無相如來示現身，破魔兵眾絕纖塵。

qī xīng xié yìng fēng shēng chù, sì hǎi hái guī jiù zhǔ rén.
七星斜映風生處，四海還歸舊主人。

zhū rén zhě, dà jiā yè líng shān huì shàng, jiàn fú niān huá, tóu jī wēi xiào. xū pú tí wén fú shuō fǎ, shēn jiě yì qù, tì lèi bēi qì.
諸仁者，大迦葉靈山會上，見佛拈華，投機微笑。須菩提聞佛說法，深解義趣，涕淚悲泣。

qiě dào xiào zhě shì, kū zhě shì? bù jiàn dào, wàn pài héng liú zǒng xiàng dōng, chāo rán bā miàn zì líng lóng. wàn rén dǎn pò shā chǎng shàng, yī jiàn shuāng diāo luò bì kōng. shàng táng, jǔ: wéi shān zuò cì, yǎng shān wèn: hé shàng bǎi nián hòu, yǒu rén wèn xiān shī fǎ dào, rú hé zhī duì? wéi yuē:
且道笑者是，哭者是？不見道，萬派橫流總向東，超然八面自玲瓏。萬人膽破沙場上，一箭雙鵰落碧空。」上堂，舉：「溈山坐次，仰山問：「和尚百年後，有人問先師法道，如何祗對？」溈曰：

yī zhōu yī fàn. yǎng yuē: qián miàn yǒu rén bù kěn, yòu zuò me shēng? wéi yuē: zuò jiā shī sēng. yǎng biàn lǐ bài. wéi yuē:
「一粥一飯。」仰曰：「前面有人不肯，又作麼生？」溈曰：「作家師僧。」仰便禮拜。溈曰：

féng rén bù dé cuò jǔ. shī yuē:
「逢人不得錯舉。」」師曰：

zì gǔ jí jīn, duō shǎo rén xià yǔ dào, yán ér bù wēi, gōng ér wú lǐ, héng àn zhǔ zhàng, shù qǐ quán tóu.
「自古及今，多少人下語道，嚴而不威，恭而無禮，橫按拄杖，豎起拳頭。

ruò qí nèn me, què rú hé zhī dé tā fù zǐ xiāng qì chù?
若祇恁麼，卻如何知得他父子相契處？

shān sēng jīn rì yě yào zhū rén gòng zhī, mò fēn bǐ wǒ, bǐ wǒ wú shū. kùn yú zhǐ luò, bìng niǎo qī lú. qūn xún bù jìn ní zhōng lǚ, zhēng dé xiān shēng yī juàn shū. xī shǔ luán chán shī xī shǔ luán fǎ shī, tōng dà xiǎo chéng. fú zhào xiè shì, jū jǐng dé, shī wèn zhào yuē: chán jiā yán duō bù gēn, hé yě? zhào yuē: rǔ xí hé jīng lùn? yuē: zhū jīng cū zhī, pō tōng bǎi fǎ. zhào yuē: qí rú zuó rì yǔ, jīn rì qíng, shì shèn me fǎ zhōng shōu? shī měng rán. zhào jǔ yǎng hé zi jī yuē: mò dào chán jiā suǒ yán bù gēn hǎo! shī fèn yuē: zuó rì yǔ, jīn rì qíng, bì jìng shì shèn me fǎ zhōng shōu? zhào yuē: dì èr shí sì shí fēn, bù xiāng yīng fǎ zhōng shōu. shī huǎng wù, jí lǐ xiè. hòu guī shǔ jū jiǎng huì, yǐ zhí dào shì tú, bù ní míng xiāng, ér zhòng duō yǐn qù. suì shuō jì bà jiǎng yuē: zhòng mài huá xī dú mài sōng, qīng qīng yán sè bù rú hóng. suàn lái zhōng bù yǔ shí hé, guī qù lái xī cuì ǎi zhōng.
山僧今日也要諸人共知，莫分彼我，彼我無殊。困魚止濼，病鳥棲蘆。逡巡不進泥中履，爭得先生一卷書。」西蜀鑾禪師西蜀鑾法師，通大小乘。佛照謝事，居景德，師問照曰：「禪家言多不根，何也？」照曰：「汝習何經論？」曰：「諸經粗知，頗通百法。」照曰：「祇如昨日雨，今日晴，是甚麼法中收？」師懵然。照舉癢和子擊曰：「莫道禪家所言不根好！」師憤曰：「昨日雨，今日晴，畢竟是甚麼法中收？」照曰：「第二十四時分，不相應法中收。」師恍悟，即禮謝。後歸蜀居講會，以直道示徒，不泥名相，而眾多引去。遂說偈罷講曰：「眾賣華兮獨賣松，青青顏色不如紅。筭來終不與時合，歸去來兮翠靄中。」

yóu shì yǐn jū èr shí nián, dào sú zhuī mù, fù mìng yǎn fǎ. xiào dá jì yuē: dùn jī yǐn gāo fēng, gāo fēng yòu bù róng. bù rú guī jǐn lǐ, yī jiù mài qīng sōng. zhòng liè bài huǐ guò.
由是隱居二十年，道俗追慕，復命演法。笑答偈曰：「遁跡隱高峰，高峰又不容。不如歸錦里，依舊賣青松。」眾列拜悔過。

liǎng chuān jiǎng zhě zhēng yī zhī.
兩川講者爭依之。

lè tán zhǔn chán shī fǎ sì yún yán tiān yóu chán shī lóng xìng fǔ yún yán diǎn niú tiān yóu chán shī, chéng dū zhèng shì zi. chū shì jùn xiáng, fù zǐ zhōu shì, èr chù jiē yǔ gòng jí.
泐潭准禪師法嗣雲岩天游禪師隆興府雲岩典牛天游禪師，成都鄭氏子。初試郡庠，復梓州試，二處皆與貢籍。

shī bù gǎn chéng, cuàn míng chū guān. shì huì shān gǔ dào rén xī hái, yīn jiàn qí fēng gǔ bù fán, yì lùn chāo zhuō, nǎi tóng zhōu ér xià, jìng wǎng lú shān, tóu shī tì fà, bù gǎi jiù míng.
師不敢承，竄名出關。適會山谷道人西還，因見其風骨不凡，議論超卓，乃同舟而下，竟往廬山，投師剃髮，不改舊名。

shǒu cān sǐ xīn bù qì, suì yī zhàn táng yú lè tán. yī rì, tán pǔ shuō yuē: zhū rén kǔ kǔ jiù zhǔn shàng zuò mì fó fǎ. suì fǔ xī yuē: huì me?
首參死心不契，遂依湛堂於泐潭。一日，潭普說曰：「諸人苦苦就准上座覓佛法。」遂拊膝曰：「會麼？

xuě shàng jiā shuāng. yòu fǔ xī yuē: ruò yě bù huì, qǐ bù jiàn gān fēng shì zhòng yuē: jǔ yī bù dé jǔ èr, fàng guò yī zhe, luò zài dì èr.
雪上加霜。」又拊膝曰：「若也不會，豈不見乾峰示眾曰：「舉一不得舉二，放過一著，落在第二。」」

shī wén tuō rán yǐng wù. chū shì yún gài, cì qiān yún yán. cháng hé zhōng dào zhě mù niú sòng yuē: liǎng jiǎo zhǐ tiān, sì zú tà dì. zhuāi duàn bí shéng, mù shén shǐ pì! zhāng wú jǐn jiàn zhī, shén jī jié. hòu tuì yún yán, guò lú shān qī xián, zhǔ wēng yì bù yù nà. nǎi yuē: lǎo lǎo dà dà, zhèng shì zhì kù zhōng diǎn niú yě. shī wén zhī, shù yī jì ér qù. yuē: zhì kù hé céng jiě diǎn niú? qí yuán jià zhòng shí nán chóu. xiǎng jūn běn lǐng wú duō zǐ, bì jìng nán jìn zhè yī tóu.
師聞脫然穎悟。出世雲蓋，次遷雲岩。嘗和忠道者牧牛頌曰：「兩角指天，四足踏地。拽斷鼻繩，牧甚屎屁！」張無盡見之，甚擊節。後退雲岩，過廬山棲賢，主翁意不欲納。乃曰：「老老大大，正是質庫中典牛也。」師聞之，述一偈而去。曰：「質庫何曾解典牛？祇緣價重實難酬。想君本領無多子，畢竟難禁這一頭。」

yīn ān yú wǔ níng, biǎn yuē diǎn niú, zhōng shēn bù chū. tú dú jiàn zhī, yǐ jiǔ shí sān yǐ. shàng táng, zhuō zhǔ zhàng yuē:
因庵於武寧，扁曰「典牛」，終身不出。塗毒見之，已九十三矣。上堂，卓拄杖曰：

jiǔ yǔ bù qíng, zhā, jīn wū fēi zài zhōng lóu jiǎo. yòu zhuō yī xià yuē: yóu zài ké. fù zhuō yuē:
「久雨不晴，劄，金烏飛在鐘樓角。」又卓一下曰：「猶在殼。」復卓曰：

yī rèn nà sēng míng miǎo. shàng táng:
「一任衲僧名邈。」上堂：

mǎ zǔ yī hē, bǎi zhàng cuō guò, lín jì xiǎo sī ér, xiàng fèn sào duī tóu shí dé yī zhī pò cǎo xié, hú hē luàn hē. shī zhèn shēng hē yuē: huàn zuò hú hē luàn hē, dé me? shàng táng:
「馬祖一喝，百丈蹉過，臨濟小廝兒，向糞埽堆頭拾得一隻破草鞋，胡喝亂喝。」師震聲喝曰：「喚作胡喝亂喝，得麼？」上堂：

xiàng gǔ gǔn qiú néng yǐ jǐn, xuán shā zhuó pái jì yì qióng. hái zhī me? huǒ xīng rù kù kǒu, shì chū jí jiā mén. shàng táng: sān bǎi wǔ bǎi, tóng tóu tiě é.
「象骨輥毬能已盡，玄沙斫牌伎亦窮。還知麼？火星入褲口，事出急家門。」上堂：「三百五百，銅頭鐵額。

mù dí héng chuī, shuí lái jiē pāi? shí yǒu sēng chū, shī yuē: yě shì zéi guò hòu zhāng gōng. shàng táng:
木笛橫吹，誰來接拍？」時有僧出，師曰：「也是賊過後張弓。」上堂：

bǎo fēng yǒu yī jué, duì zhòng fēn míng shuō. zuó yè sān gēng qián, wū guī tūn què biē. zhì jié, shàng táng: guǐ yùn tuī yí, rì nán zhǎng zhì. bù kūn bù xǐ, wú lái huàn tì. dà xiǎo yù quán, wú fēng làng qǐ.
「寶峰有一訣，對眾分明說。昨夜三更前，烏龜吞卻鱉。」至節，上堂：「晷運推移，日南長至。布褌不洗，無來換替。大小玉泉，無風浪起。

yún yán lù jiàn bù píng, zhí xià yī chuí fěn suì. suì gāo shēng yuē: kàn jiǎo xià! shàng táng, jǔ liáng shān yuē:
雲岩路見不平，直下一錘粉碎。」遂高聲曰：「看腳下！」上堂，舉梁山曰：

nán lái zhě yǔ nǐ sān shí bàng, běi lái zhě yǔ nǐ sān shí bàng.
「南來者與你三十棒，北來者與你三十棒。

rán suī yǔ me, wèi dāng zōng chéng. hòu lái láng yá hé shàng dào, liáng shān hǎo yī piàn zhēn jīn, jiāng zuò wán tiě mài què.
然雖與麼，未當宗乘。後來琅琊和尚道，梁山好一片真金，將作頑鐵賣卻。

láng yá zé bù rán, nán lái zhě yǔ nǐ sān shí bàng, běi lái zhě yǔ nǐ sān shí bàng. cóng jiào tiān xià biǎn bō. shī niān yuē: yī rén néng shū bù néng juǎn, yī rén néng juǎn bù néng shū.
琅琊則不然，南來者與你三十棒，北來者與你三十棒。從教天下貶剝。」師拈曰：「一人能舒不能卷，一人能卷不能舒。

yún yán mén xià, yī rèn nán lái běi lái, qiě nèn me guò, mò rán xǐ miàn mō zhe bí tóu, què lái yǔ nǐ sān shí.
雲岩門下，一任南來北來，且恁麼過，驀然洗面摸著鼻頭，卻來與你三十。」

shàng táng: rì kě lěng, yuè kě rè, zhòng mó bù néng huài zhēn shuō. zuò me shēng shì zhēn shuō? chū sān shí yī, zhōng jiǔ xià qī, ruò xìn bù jí, yún yán yǔ rǔ dào pò: wàn rén qí zhǐ chù, yī yàn luò hán kōng.
上堂：「日可冷，月可熱，眾魔不能壞真說。作麼生是真說？初三十一，中九下七，若信不及，雲岩與汝道破：萬人齊指處，一雁落寒空。」

bìng qǐ, shàng táng, jǔ mǎ dà shī rì miàn fú yuè miàn fú. hòu lái dōng shān yǎn hé shàng sòng yuē: yā huán nǚ zǐ huà é méi, luán jìng tái qián yǔ shì chī. zì shuō yù yán nán bǐ bìng, què lái jià shàng zhe luó yī. shī yuē: dōng shān lǎo wēng mǎn kǒu zàn tàn zé gù shì.
病起，上堂，舉馬大師日面佛、月面佛。後來東山演和尚頌曰：「丫鬟女子畫蛾眉，鸞鏡台前語似痴。自說玉顏難比並，卻來架上著羅衣。」師曰：「東山老翁滿口讚嘆則故是。

diǎn jiǎn jiāng lái, wèi miǎn yǒu xiāng qíng zài.
點檢將來，未免有鄉情在。

yún yán yòu qiě bù rán, dǎ shā huáng yīng ér, mò jiào zhī shàng tí. jǐ huí jīng qiè mèng, bù dé dào liáo xī. sān jiǎo zhì yáo chán shī tán zhōu sān jiǎo zhì yáo chán shī, shàng táng: niē tǔ dìng zhú qiān jūn, chèng tóu bù lì yíng. gè zhōng xiē zǐ shì, zǒu shā lǐng nán néng.
雲岩又且不然，打殺黃鶯兒，莫教枝上啼。幾回驚妾夢，不得到遼西。」三角智堯禪師潭州三角智堯禪師，上堂：「捏土定竹千鈞，秤頭不立蠅。箇中些子事，走殺嶺南能。

hái yǒu jiàn dé dǐ me? zhí ráo jiàn dé, yě shì dì èr yuè.
還有薦得底麼？直饒薦得，也是第二月。」

huì rì yǎ chán shī fǎ sì jiǔ xiān fǎ qīng chán shī lóng xìng fǔ jiǔ xiān fǎ qīng zǔ jiàn chán shī, yán líng rén yě. cháng yú chí zhī tiān níng, yǐ jiā
慧日雅禪師法嗣九仙法清禪師隆興府九仙法清祖鑒禪師，嚴陵人也。嘗於池之天寧，以伽