strong chǔ bà wáng zì wěn wū jiāng strong
楚霸王自刎乌江
què shuō bà wáng wén hàn bīng shā dào lín wài, jǐn shù yì jiǎ, kòu bèi ān mǎ, shā chū lín lái. tiān yǐ píng míng, hàn bīng fēn zài liǎng biān. yī jiāng jǔ bīng qì yíng lái, nǎi guàn yīng yě. bà wáng fāng yǔ yīng jiāo zhàn, suí hòu yáng wǔ lǚ shèng chái wǔ jìn shè xiāng jì ér lái, bà wáng bù gǎn liàn zhàn, fèn nù xiàng qián chōng shā, sān jūn bù néng dāng. zhū jiàng suí hòu zhuī xí wǔ shí lǐ, qián zhì wū jiāng. bà wáng lè mǎ sì wàng, zhī jiàn hàn bīng chóng chóng dié dié, wéi rào shàng lái yòu sī zuó yè gào jǐng, zhī tiān mìng yǒu zài, bù kě táo yě, nǎi wèi qí cóng qí yuē:" wú zì qǐ bīng zhì jīn, fán bā suì yǐ, shēn jīng dà bīng qī shí yú zhàn, suǒ dāng zhě pò, suǒ jī zhě fú, wèi cháng bài běi, suì bà yǒu tiān xià. jīn zú kùn yú cǐ, cǐ tiān zhī wáng wǒ, fēi zhàn zhī zuì yě! jīn rì gù jué yī sǐ zhàn, bì néng sān shèng zhī, xiān yǔ ěr děng chōng shā chóng wéi, zhǎn jiàng yì qí, zhī tiān wáng wǒ, fēi zhàn zhī zuì yě!" nǎi fēn èr shí bā qí wèi sì duì, yǔ hàn bīng xiāng xiàng. hàn bīng gǔ zào dà jìn, fù wéi shù zhòng, bà wáng yòu wèi qí cóng qí yuē:" wú wèi ěr xiān shā bǐ yī jiāng, jīn ěr sì miàn chí qí, qī yuē zhì shān dōng zhī xià wèi sān chù, bù kě wéi yě." zhū jūn yuē:" yuàn cóng dài wáng zhī mìng." yú shì bà wáng dà hū, jí chí ér xià, hàn bīng jǐn pī mǐ, suì zhǎn hàn yī dà jiàng, shì shí yáng xǐ qián rì bèi biān dǎ, wèi zhòng shāng, yǐ dé píng fù, huái hèn yú xīn, yī mǎ yuè chū, lán zhù bà wáng, bà wáng hé mù dà chì zhī, yáng xǐ rén mǎ jù jīng pì, tuì hòu shù lǐ. bà wáng suì yǔ qí qí, yuē huì dōng shān xià, fēn wéi sān chù, bà wáng zá yú qí zhōng. hàn bīng bù zhī suǒ zài, yòu fēn bīng sān qǐ wéi rào zhī. bà wáng jǔ qiāng wǎng lái chí zhòu yú sān chù, yǐ shēn wéi yǔ yì, fù zhǎn hàn jiāng lǐ yòu, dū wèi wáng héng, shā hàn bīng shù bǎi rén. jí chá chǔ zú, zhǐ wáng qí èr qí. lǚ shèng yáng wǔ, wàng jiàn bà wáng shā hàn bīng, fèn nù yuē:" xiàng yǔ zhì cǐ, yóu shā wú hàn bīng, hé nǎi rú cǐ zhī yǒng yé?" èr jiāng suì jǔ bīng qì, chōng shā ér lái, yǔ bà wáng jiāo zhàn, wèi jí shí hé, èr jiāng bài zǒu. yī rì zhī jiān, fán jīng jiǔ zhàn, shā hàn dà jiàng jiǔ rén, shā bīng yī qiān yú rén, nǎi wèi qí qí yuē:" wú zhī yǔ hàn zhàn guǒ hé rú?" zhòng qí jiē fú yuē:" dài wáng zhēn tiān shén yě!"
却说霸王闻汉兵杀到林外,紧束衣甲,扣鞴鞍马,杀出林来。天已平明,汉兵分在两边。一将举兵器迎来,乃灌婴也。霸王方与婴交战,随后杨武、吕胜、柴武、靳歙相继而来,霸王不敢恋战,奋怒向前冲杀,三军不能当。诸将随后追袭五十里,前至乌江。霸王勒马四望,只见汉兵重重叠叠,围绕上来;又思昨夜告警,知天命有在,不可逃也,乃谓其从骑曰:“吾自起兵至今,凡八岁矣,身经大兵七十余战,所当者破,所击者服,未尝败北,遂霸有天下。今卒困于此,此天之亡我,非战之罪也!今日固决一死战,必能三胜之,先与尔等冲杀重围,斩将刈旗,知天亡我,非战之罪也!”乃分二十八骑为四队,与汉兵相向。汉兵鼓噪大进,复围数重,霸王又谓其从骑曰:“吾为尔先杀彼一将,今尔四面驰骑,期约至山东之下为三处,不可违也。”诸军曰:“愿从大王之命。”于是霸王大呼,疾驰而下,汉兵尽披靡,遂斩汉一大将,是时杨喜前日被鞭打,未重伤,已得平复,怀恨于心,一马跃出,拦住霸王,霸王龁目大叱之,杨喜人马俱惊辟,退后数里。霸王遂与其骑,约会东山下,分为三处,霸王杂于其中。汉兵不知所在,又分兵三起围绕之。霸王举枪往来驰骤于三处,以身为羽翼,复斩汉将李佑,都尉王恒,杀汉兵数百人。及查楚卒,止亡其二骑。吕胜、杨武,望见霸王杀汉兵,忿怒曰:“项羽至此,犹杀吾汉兵,何乃如此之勇耶?”二将遂举兵器,冲杀而来,与霸王交战,未及十合,二将败走。一日之间,凡经九战,杀汉大将九人,杀兵一千余人,乃谓其骑曰:“吾之与汉战果何如?”众骑皆伏曰:“大王真天神也!”
bà wáng yī rì jiǔ zhàn, suì chōng chū chóng wéi, dào dà jiāng běi àn, dì míng wū jiāng. bà wáng yù dù jiāng, wū jiāng tíng cháng yǐ chuán jìn àn xiāng dài, nǎi wèi bà wáng yuē:" jiāng dōng suī xiǎo, dì fāng qiān lǐ, dài wáng sù yǒu zhòng míng, kě jù zhòng de shù shí wàn rén, yì zú wáng yě. yuàn dài wáng jí dù wú shī! kuàng jīn chén dú yǒu cǐ chuán zài cǐ, ruò hàn bīng zhì, chén jià chuán dǐ zhōng liú, bǐ jué bù néng guò, rèn wáng xíng yě." wáng tàn yuē:" tiān zhī wáng wǒ, wǒ hé dù yān? qiě jí yǐ jiāng dōng zǐ dì bā qiān rén dù jiāng ér xī, jīn wú yī rén hái, zòng shǐ jiāng dōng fù lǎo, lián ér wáng wǒ, wǒ hé miàn mù jiàn zhī? zòng bǐ bù yán, jí dú bù kuì yú xīn hū?" tíng cháng jí wèi zhī yán yuē:" shèng bài nǎi bīng jiā zhī cháng. xī hàn wáng wéi shuǐ yǔ dài wáng jiāo bīng, bèi dài wáng yī zhèn shā hàn bīng sān shí yú wàn, suī shuǐ wèi zhī bù liú, cǐ shí hàn wáng dú shēn táo nàn, luò yú jǐng zhōng, jǐ bù néng miǎn, suì rěn ér zhì cǐ. dài wáng jīn rì zhī bài, yóu fū hàn yě, hé bì qū qū yǐ bā qiān zǐ dì ér yán? shì hé suǒ jiàn zhī xiǎo yé? gù yuē tú dà zhě bù jīn xì xíng. wáng kě jí dù, hàn bīng jiāng zhì yǐ!" bà wáng yuē:" rǔ yán suī shàn, wú xīn dú shén kuì. ruò hàn bīng zhì, wéi fù zhī yī sǐ ěr!" tíng cháng tàn xī bù yǐ. bà wáng jiàn tíng cháng yǐ chuán xiāng dài, jiǔ ér bù qù, zhī wèi zhǎng zhě, nǎi wèi yuē:" wú zhī gōng wèi zhǎng zhě, wú yǒu cǐ mǎ qí zuò, shù nián yǐ lái, suǒ xiàng wú dí, cháng yī rì xíng qiān lǐ. jīn kǒng wèi hàn wáng suǒ de, yòu bù rěn shā zhī, gōng kě qiān qù dù jiāng, jiàn cǐ mǎ jí rú jiàn wǒ yě, cǐ yì bù xiāng wàng zhī yì." suì mìng xiǎo zú qiān mǎ dù jiāng. nà mǎ páo xiào tiào yuè, huí gù bà wáng, liàn liàn bù yù shàng chuán, bà wáng jiàn mǎ liú lián bù shě, suì tì qì bù néng yán. zhòng jūn shì lǎn pèi qiān mǎ shàng chuán, tíng cháng fāng yù chēng chuán dù jiāng, nà mǎ cháng sī shù shēng, wàng dà jiāng bō xīn yī yuè, bù zhī suǒ wǎng. zhòng rén dà jīng, tíng cháng yì chī dāi bàn shǎng, miàn rú tǔ sè, suì fàng zhōu ér qù.
霸王一日九战,遂冲出重围,到大江北岸,地名乌江。霸王欲渡江,乌江亭长舣船近岸相待,乃谓霸王曰:“江东虽小,地方千里,大王素有重名,可聚众得数十万人,亦足王也。愿大王急渡无失!况今臣独有此船在此,若汉兵至,臣驾船抵中流,彼决不能过,任王行也。”王叹曰:“天之亡我,我何渡焉?且籍以江东子弟八千人渡江而西,今无一人还,纵使江东父老,怜而王我,我何面目见之?纵彼不言,籍独不愧于心乎?”亭长亟为之言曰:“胜败乃兵家之常。昔汉王唯水与大王交兵,被大王一阵杀汉兵三十余万,睢水为之不流,此时汉王独身逃难,落于井中,几不能免,遂忍而至此。大王今日之败,犹夫汉也,何必区区以八千子弟而言?是何所见之小耶?故曰图大者不矜细行。王可急渡,汉兵将至矣!”霸王曰:“汝言虽善,吾心独甚愧。若汉兵至,惟付之一死耳!”亭长叹惜不已。霸王见亭长舣船相待,久而不去,知为长者,乃谓曰:“吾知公为长者,吾有此马骑坐,数年以来,所向无敌,尝一日行千里。今恐为汉王所得,又不忍杀之,公可牵去渡江,见此马即如见我也,此亦不相忘之意。”遂命小卒牵马渡江。那马咆哮跳跃,回顾霸王,恋恋不欲上船,霸王见马留连不舍,遂涕泣不能言。众军士揽辔牵马上船,亭长方欲撑船渡江,那马长嘶数声,望大江波心一跃,不知所往。众人大惊,亭长亦痴呆半晌,面如土色,遂放舟而去。
bà wáng jiàn mǎ tóu jiāng ér sǐ, tàn xī bù yǐ. fù yǔ zhòng jūn shì bù xíng, chí duǎn bīng yǔ hàn jiē zhàn, yòu shā hàn bīng shù bǎi rén, bà wáng shēn bèi shí yú qiāng. hū yú zhòng hàn jiāng zhōng jiàn dà jiàng lǚ mǎ tōng yuē:" ěr fēi wú gù rén hū?" mǎ tōng jìn qián cè shì, bù gǎn zhèng miàn, kǒng bèi duǎn bīng suǒ shāng, nǎi yán yuē:" chén shí dài wáng gù rén, bù zhī wǒ wáng yǒu hé xiāng zhǔ?" wáng yuē:" wú wén hàn gòu wǒ tóu, qiān jīn shǎng, wàn hù hòu. wú yǔ ěr jiù yǒu ēn dé." suì bá jiàn, wěn ér sǐ. suí hòu yáng xǐ yáng wǔ wáng yì, lǚ shèng děng jù dào, jiē yǐ xiàng wáng shǒu jí xiàn gōng. xiàng wáng yǐ shǐ huáng shí wǔ nián jǐ sì shēng, nǎi yú hàn wǔ nián shí èr yuè wū jiāng zì wěn ér sǐ, nián sān shí yī suì.
霸王见马投江而死,叹惜不已。复与众军士步行,持短兵与汉接战,又杀汉兵数百人,霸王身被十余枪。忽于众汉将中见大将吕马通曰:“尔非吾故人乎?”马通近前侧视,不敢正面,恐被短兵所伤,乃言曰:“臣实大王故人,不知我王有何相嘱?”王曰:“吾闻汉购我头,千金赏,万户侯。吾与尔旧有恩德。”遂拔剑,刎而死。随后杨喜、杨武、王翳,吕胜等俱到,皆以项王首级献功。项王以始皇十五年己巳生,乃于汉五年十二月乌江自刎而死,年三十一岁。
què shuō hàn jiāng lǚ mǎ tōng děng wǔ jiāng, chí xiàng wáng tóu jiàn hàn wáng. hàn wáng qǐ shēn kàn xiàng wáng tóu, miàn mù rú shēng, hàn wáng qì yuē:" wú yǔ wáng céng bài xiōng dì, hòu tú qǔ tiān xià, suì yǔ wáng yǒu xì. rán wáng suī lǔ tài gōng lǚ hòu, ēn yǎng sān nián, lǐn wèi gǎn fàn, cǐ gǔ liè zhàng fū zhī suǒ wéi yě, wú shí bù néng jí yān! bù yì wáng jīn sǐ yǐ, wú shén xī zhī!" zuǒ yòu wén hàn wáng yán, jiē qì xià. xiàng wáng yǐ sǐ, chǔ dì yǐ dìng. suì fēng lǚ mǎ tōng wèi zhōng shuǐ hóu, fēng wáng yì wèi dù yǎn hóu, fēng yáng xǐ wèi chì quán hóu, fēng yáng wǔ wèi wú fáng hóu, fēng lǚ shèng wèi niè yáng hóu. wū jiāng lì miào, mìng yǒu sī sì shí xiǎng jì.
却说汉将吕马通等五将,持项王头见汉王。汉王起身看项王头,面目如生,汉王泣曰:“吾与王曾拜兄弟,后图取天下,遂与王有隙。然王虽虏太公、吕后,恩养三年,凛未敢犯,此古烈丈夫之所为也,吾实不能及焉!不意王今死矣,吾甚惜之!”左右闻汉王言,皆泣下。项王已死,楚地已定。遂封吕马通为中水侯,封王翳为杜衍侯,封杨喜为赤泉侯,封杨武为吴防侯,封吕胜为涅阳侯。乌江立庙,命有司四时享祭。
què shuì xiàng bó lí chǔ yíng tóu bèn zhāng liáng, zhāng liáng yīn jiàn dà bīng rǎo rǎng, wèi gǎn qǐ zòu hàn wáng, jīn jì miè chǔ, shì yǐ píng dìng, yǐn xiàng bó lái jiàn hàn wáng yuē:" xiàng bó qián rì chǔ gē sǎn bīng zhī shí, jí lái tóu chén zuǒ shào, chén niàn bó gù jiù, yòu jiān qián rì hóng yàn chuān yǒu gōng, suì liú zhù yíng zhōng, bù gǎn shàn zhuān, yǐn lái tóu jiàn dài wáng, qǐ cì shōu lù." wáng yuē:" xiàng gōng lèi yǒu dà gōng, yòu shì zhì qīn, wǒ zhèng yù xún fǎng, bù yì bù qì, zì lái xiāng jiàn, shēn hé wǒ xīn." suì fēng bó wèi shè yáng hóu, cì xìng liú shì. bó xǐ xiè ēn.
却说项伯离楚营投奔张良,张良因见大兵扰攘,未敢启奏汉王,今既灭楚,事已平定,引项伯来见汉王曰:“项伯前日楚歌散兵之时,即来投臣左哨,臣念伯故旧,又兼前日鸿雁川有功,遂留住营中,不敢擅专,引来投见大王,乞赐收录。”王曰:“项公累有大功,又是至亲,我正欲寻访,不意不弃,自来相见,深合我心。”遂封伯为射阳侯,赐姓刘氏。伯喜谢恩。
chǔ miè, tiān xià dà dìng, dú shān dōng lǔ guó wèi xià. hàn wáng yuē:" lǔ xiǎo guó yě, hé zú guà chǐ? qiě zhì zhī dù wài!" suì yù qǐ bīng huì yì hé nán jiàn dū, zhāng liáng rù jiàn wáng yuē:" dài wáng wèi kě bān shī. lǔ guó suī xiǎo, yǐn fú hòu huàn. wáng ruò zhì ér bù lùn, tā rì fù qǐ gān gē, dài wáng huǐ zhī wǎn yǐ!" hàn wáng dà jīng yuē:" liàng lǔ guó, hé nǎi rú cǐ lì hài?" zhāng liáng jìn wáng qián, suì dào chū shù jù yán yǔ lái, biàn zhī lǔ guó suī xiǎo, bù kě qīng shì. wèi zhī rú hé? qiě kàn xià huí fēn jiě.
楚灭,天下大定,独山东鲁国未下。汉王曰:“鲁小国也,何足挂齿?且置之度外!”遂欲起兵会议河南建都,张良入见王曰:“大王未可班师。鲁国虽小,隐伏后患。王若置而不论,他日复起干戈,大王悔之晚矣!”汉王大惊曰:“量鲁国,何乃如此利害?”张良近王前,遂道出数句言语来,便知鲁国虽小,不可轻视。未知如何?且看下回分解。