strong hàn gāo dì hán dān zhù mǎ strong
汉高帝邯郸驻马
què shuō dì yǔ lǚ hòu, yī yè shāng yì tíng dāng, cì rì, zhào xiāo hé shàng diàn yù zhī yuē:" zhèn jīn tǒng bīng qián wǎng zhào dài tǎo chén xī, guān zhōng wú rén guǎn lǐ, qīng nǎi kāi guó yuán xūn, dāng cháo gù lǎo, tè mìng qīng yǔ niáng niáng quán guó, fán yǒu chóu huà, réng yǔ chén píng jì yì, fán yī yīng dà xiǎo guó shì, qīng xū míng xīn cái chǔ. wú fù wěi tuō!" xiāo hé kòu shǒu yuē:" chén gǎn bù jié jìn nú lì, yǐ tú bǔ bào? wéi qǐ bì xià zǎo zòu kǎi xuán, yǐ wèi chén mín zhī wàng!" yú shì dì jià qǐ xíng, dà xiǎo wén wǔ qún chén sòng hàn dì chū chéng. zì cǐ lǚ hòu yǔ xiāo chéng xiàng quán guó.
却说帝与吕后,一夜商议停当,次日,召萧何上殿谕之曰:“朕今统兵前往赵代讨陈豨,关中无人管理,卿乃开国元勋,当朝故老,特命卿与娘娘权国,凡有筹画,仍与陈平计议,凡一应大小国事,卿须明心裁处。无负委托!”萧何叩首曰:“臣敢不竭尽驽力,以图补报?惟乞陛下早奏凯旋,以慰臣民之望!”于是帝驾启行,大小文武群臣送汉帝出城。自此吕后与萧丞相权国。
dì yī rì dà bīng zhì hán dān, rù chéng xià yíng, dì zuò zhōng jūn, zhū jiàng liè zuǒ yòu, lín jìn jùn xiàn, jù lái zhāo jiàn, dì wèn yuē:" chén xī jiàn jīn tún bīng hé chǔ? yǒu duō shǎo rén mǎ, wèi jiàng zuǒ zhě jǐ rén?" jùn jù zòu yuē:" chén xī tún bīng qǔ yáng, běn bù rén mǎ bìng gè chù jiū hé sàn jūn, gòng wǔ shí yú wàn, wèi jiāng zhù yán yǒu liú wǔ děng èr shí yú rén, gè jùn xiàn jiē wàng tiān bīng xià lín, yǐ jiù mín shuǐ rén, chén děng wén bì xià chē jià qīn zhèng jí lái zhāo jiàn, rú dà hàn zhī wàng yún ní yě." dì dà xǐ, gù wèi qún chén yuē:" cǐ hán dān nǎi zhōng zhōu zǒng lù, chén xī bù jù hán dān ér zǔ zhāng hé, què nǎi tún bīng qǔ yáng, kě jiàn shí jiàn qiǎn jìn, yòu jiān jiū hé pí sàn zhī zú, zhōng wú néng lì diàn. zhū jiàng qiě jù bīng zài cǐ, jí lìng zhōu chāng biàn yú láng dān lín jìn jùn xiàn, tiāo xuǎn shù rén, yǐ wéi xiāng dào."
帝一日大兵至邯郸,入城下营,帝坐中军,诸将列左右,临近郡县,俱来朝见,帝问曰:“陈豨见今屯兵何处?有多少人马,为将佐者几人?”郡具奏曰:“陈豨屯兵曲阳,本部人马并各处纠合散军,共五十余万,为将注言有刘武等二十余人,各郡县皆望天兵下临,以救民水人,臣等闻陛下车驾亲证.急来朝见,如大旱之望云霓也。”帝大喜,顾谓群臣曰:“此邯郸乃中州总路,陈豨不据邯郸而阻漳河,却乃屯兵曲阳,可见识见浅近,又兼纠合疲散之卒,终无能力电。诸将且据兵在此,急令周昌遍于郎郸临近郡县,挑选数人,以为乡道。”
zhōu chāng qù shù rì, xuǎn qǔ sì zhuàng shì shí jiàn dì: dì fāng zài zhàng zhōng yǐn jiǔ, hū jiàn chāng lǐng sì zhuàng shì lái, dì zuì ér màn mà yuē:" rǔ bèi gǎn wéi wǒ qián qū zuò xiāng dǎo yé?" sì zhuàng shì yuē:" bì xià tiān bīng yuǎn lái, qí shì suī ruì, ér wèi ān dì lì, bù kě qīng jìn bì xū chén děng shēn rù zhòng dì, tàn qí xū shí, bì xià zhī bǐ shēn qiǎn, rán hòu gān gē yī zhǐ, bì kè quán shèng." dì yòu mà yuē:" rǔ děng suī shàn wèi chún shé, kǒng fēi zhēn jiàn." zhuàng shàng yuē:" bì xià tiān wēi zhǐ chǐ, qǐ gǎn qī kuáng?" dì jí yǔ sì rén jù shòu qiān nián zhī zhí, yòu zhòng jiā shǎng cì, sì rén xīn yuè ér chū. zuǒ yòu yuē:" sì zhuàng tǔ wèi jiàn cùn gōng, bì xià yī dàn jù shòu zhòng zhí, yòu zhòng jiā shǎng zhě. hé yě?" dì yuē:" zhòng shǎng zhī xià, bì yǒu yǒng fū, tǎng sì rén guǒ rú qí yán, yǔ zhèn tàn zhī xū mǎi, jí wéi jūn gōng. kuàng zhèn qián rì yǔ xí zhēng tiān xià bīng, wèi yǒu zhì zhě, jīn jì wéi hán dān zhōng bīng ěr, wú hé xī sì qiān hù ér xià yǐ wèi zhào zǐ dì yé? shǎng yī rén ér zhòng rén quàn, wú zhī yòng bīng, fēi ěr děng suǒ zhī yě." zuǒ yòu bài fú yuē:" bì xià tīng jiàn nǎi tiān shòu, chéng fēi chén děng suǒ zhī yě." yú shì sì zhuàng shì gè zhuāng wèi dài mín, qián dào qǔ yáng tàn tīng chén xī xū shí. sì rén qù shù rì, huí zhì hán dān, jiàn dì yuē:" chén xī xī suǒ yòng jiàng zuǒ, jiē shāng gǔ zhī rén, jí tān jīn bó. bì xià kěn juān shù bǎi jīn jīn, mǎi qiú zuǒ yòu, shǐ gè bù yòng mìng, zé xī bì jiù qín yǐ." dì dà xǐ, nǎi zhòng shǎng sì qiān hù qù qì. zhào qún chén wèn yuē:" shuí rén yǔ zhèn zhà rù chén xī xī yíng, huì mǎi zhū jiàng zuǒ, jiù dǎ tīng xiāo xī, shǐ bǐ nèi yìng? xī bù děng zhàn ér zì luàn yǐ." zhàng xià yī rén chū bān yuē:" chén yuàn wǎng!" dì shì zhī, nǎi zhōng dài fū suí hé yě, dì yuē:" qīng ruò qù, zhèn wú yōu yǐ." suí hé lǐng jīn bǎi jīn, dài shù cóng rén, xiān jù shū yī fēng, zhà yán dì zhāo ān nà xiáng, jìng dào xī yíng, chuán shuō dì qiǎn dài fū suí hé xià shū zhāo fǔ nà xiáng xī yuē:" suí hé nǎi shuō kè, cǐ shū bì shì zhà yě." jí mìng zuǒ yòu qǐng hé rù. wèn yǔ xī xiāng jiàn xíng jūn chén lǐ, xī yuē:" dài fū yǔ xī, yī diàn shì chén, wèi hé wèn xíng cǐ dà lǐ?" hé yuē:" zú xià tǒng bīng bǎi wàn. zhèn zhèn èr guó. yǔ dì zhēng xióng, yǐ tú tiān xià, qǐ gǎn kàng lǐ yǐ shì lì rèn yé?" xī xiào yuē:" dài fū yán guò yǐ: xī jīn jù bīng yú cǐ, shí chū bù dé yǐ ěr, gài yīn hàn zhǔ cāi yí jì kè, wàng rén dà gōng, nán yǔ gòng xiǎng fù guì, suǒ yǐ yǒu cǐ jǔ yě, dàn bù zhī dài fū cǐ xíng, yǒu hé jiàn yù?" hé yuē:" chén fèng dì mìng zhāo fǔ, zú xià yù bà bīng xī zhēng, jiù fēng zú xià wèi dài wáng, bù zhī zú xià zhī yì, yǐ wéi hé rú?" xī kàn shū bì, zhī dì nǎi zhà, jì ruò nà xiáng, bì shòu qín yǐ. yīn yáng yán yuē:" hàn zhǔ jì tǒng dà bīng qián lái, wèi yǔ xī jiāo zhàn, rú hé biàn chà dài fū xià shū zhāo fǔ, kǒng fēi shí yì!" hé yuē:" zhǔ shàng chū lái, shí yù yǔ zú xià jiāo zhàn, yǐ jué shèng fù. jīn yīn zuǒ yòu jì yì, yǐ quán jūn wèi shàng. pò jūn cì zhī quán guó wèi shàng, pò guó cì zhī jīn chà hé yǔ zú xià zhāo fǔ zhě, zhèng yù quán jūn quán guó yǐ ān mín mìng, fēi yǒu tā yě. zú xià ruò bù nà xiáng, chén jí cí huí jiàn dì, yì bù gǎn qiáng." xī yuē:" xī yǔ hán xìn gōng láo dà xiǎo rú hé?, hán xìn shí wú fǎn zhuàng, shàng wěi yóu yún mèng bèi qín wǒ guī xiáng, dì bì yí wǒ yóu yǒu guò yú hán xìn, xī shí xià gǎn fèng mìng, xìng yǐ cǐ yán huí fù hàn wáng." suí hé gù yì yǔ xī é yán bàn rì, cóng rén jù yǐ jiāng jīn mǎi zhǔ jiàng zuǒ, zhū jiàng zuǒ dé jīn shén xǐ, suí hé xú xú yǔ xī xiāng bié huí yíng, jiàn dì, jù jiāng qián shì zòu zhī dì.
周昌去数日,选取四壮士十见帝:帝方在帐中饮酒,忽见昌领四壮士来,帝醉而嫚骂曰:“汝辈敢为我前驱作乡导耶?”四壮士曰:“陛下天兵远来,其势虽锐,而未谙地利,不可轻进;必须臣等深入重地,探其虚实,陛下知彼深浅,然后干戈一指,必克全胜。”帝又骂曰:“汝等虽善为唇舌,恐非真见。”壮上曰:“陛下天威咫尺,岂敢欺诳?”帝即与四人俱授千年之职,又重加赏赐,四人欣跃而出。左右曰:“四壮土未见寸功,陛下一旦惧授重职,又重加赏者。何也?”帝曰:“重赏之下,必有勇夫,倘四人果如其言,与朕探知虚买,即为军功。况朕前日羽檄征天下兵,未有至者,今计惟邯郸中兵耳,吾何惜四千户而下以慰赵子弟耶?赏一人而众人劝,吾之用兵,非尔等所知也。”左右拜伏曰:“陛下听见乃天授,诚非臣等所知也。”于是四壮士各装为代民,前到曲阳探听陈豨虚实。四人去数日,回至邯郸,见帝曰:“陈豨稀所用将佐,皆商贾之人,极贪金帛。陛下肯捐数百斤金,买求左右,使各不用命,则豨必就擒矣。”帝大喜,乃重赏四千户去讫。召群臣问曰:“谁人与朕诈入陈稀豨营,贿买诸将佐,就打听消息,使彼内应?豨不等战而自乱矣。”帐下一人出班曰:“臣愿往!”帝视之,乃中大夫随何也,帝曰:“卿若去,朕无忧矣。”随何领金百斤,带数从人,先具书一封,诈言帝招安纳降,径到豨营,传说帝遣大夫随何下书招抚纳降;豨曰:“随何乃说客,此书必是诈也。”即命左右请何入。问与豨相见行君臣礼,豨曰:”大夫与豨,一殿侍臣,为何问行此大礼?” 何曰:“足下统兵百万。震镇二国。与帝争雄,以图天下,岂敢抗礼以试利刃耶?”豨笑曰:“大夫言过矣:豨今据兵于此,实出不得已耳,盖因汉主猜疑忌刻,忘人大功,难与共享富贵,所以有此举也,但不知大夫此行,有何见谕?”何曰:“臣奉帝命招抚,足下欲罢兵息争,就封足下为代王,不知足下之意,以为何如?”豨看书毕,知帝乃诈,计若纳降,必受擒矣。因扬言曰:“汉主既统大兵前来,未与豨交战,如何便差大夫下书招抚,恐非实意!”何曰:“主上初来,实欲与足下交战,以决胜负。今因左右计议,以全军为上。破军次之;全国为上,破国次之;今差何与足下招抚者,正欲全军全国以安民命,非有他也。足下若不纳降,臣即辞回见帝,亦不敢强。”豨曰:“豨与韩信功劳大小如何?,韩信实无反状,尚伪游云梦被擒;我归降,帝必疑我尤有过于韩信,豨实下敢奉命,幸以此言回复汉王。”随何故意与豨俄延半日,从人俱已将金买嘱将佐,诸将佐得金甚喜,随何徐徐与豨相别回营,见帝,具将前事奏知帝。
cì rì qīn lǐng bīng chū zhèn, yǔ xī dá huà, xī jiàn dì, mǎ shàng qiàn shēn ér yán yuē:" bì xià chūn qiū jiàn gāo, hé kǔ qīn shēn yǐ mào shǐ shí yé?" dì yuē:" zhèn wèi cháng fù rǔ, rǔ hé móu pàn?" xī yuē:" bì xià zhū lù gōng chén, cán rěn shǎo ēn, zhǒng wáng qín zhī fǎ, xiào xiàng yǔ suǒ wéi, chén hé wéi bù fǎn?" dì dà nù, huí gù zhū jiàng yuē:" hé rén shā cǐ nì zéi?" fán kuài zhōu bó èr mǎ jìng chū dào zhèn qián, yǔ xī jiāo zhàn, zhàn sān shí huí, lìng wáng líng zhōu chāng èr jiāng bìng lì lái gōng, chén xī dà bài, lǐng rén mǎ wàng nán táo zǒu, zhǐ wàng liú wǔ děng jiù yìng. liú wǔ děng bèi suí hé yǐ jīn mǎi zhǔ, jù wú xīn jiù yìng, gè bá zhài sì sàn bēn zǒu, dì jiàn xī bīng cuò luàn, jí lìng dà shì rén mǎ yǎn shā zhuī gǎn, jiāng sān shí lǐ yuǎn, zhī jiàn qián miàn qí zhì zhěng qí, duì wǔ xià luàn, què shì lìng lì yī dà zhài, sì mén jù liè zhàn chē, zhōu wéi shè xià lù jiǎo, zhōng jūn yī shēng pào xiǎng, sì mén jù kāi, rén mǎ fēng yōng ér lái. chén xī què huí mǎ dāng xiān, fǎn chōng shā hàn bīng, hàn bīng dà shì yǐ xíng dòng, jí nàn shōu shā, bèi chén xī dà shā yī zhèn, dì hòu shào rén mǎ yǐ dào, jí zhā zhù yíng zhài, fēn tóu qiǎn bīng jiù yìng, xī bīng fāng tuì hòu, cǐ shí tiān sè yǐ wǎn, liǎng jiā jù gè shōu bīng, dì chuán lìng jīn rì rén mǎ suī pí juàn, bù kě ān qǐn, xū fáng jié zhài. zhū jiàng de lìng, gè zì yù bèi.
次日亲领兵出阵,与豨答话,豨见帝,马上欠身而言曰:“陛下春秋渐高,何苦亲身以冒矢石耶?”帝曰:“朕未尝负汝,汝何谋叛?”豨曰:“陛下诛戮功臣,残忍少恩,踵亡秦之法,效项羽所为,臣何为不反?”帝大怒,回顾诸将曰:“何人杀此逆贼?”樊哙、周勃二马径出到阵前,与豨交战,战三十回,令王陵、周昌二将并力来攻,陈豨大败,领人马望南逃走,指望刘武等救应。刘武等被随何以金买嘱,俱无心救应,各拔寨四散奔走,帝见豨兵错乱,急令大势人马掩杀追赶,将三十里远,只见前面旗帜整齐,队伍下乱,却是另立一大寨,四门俱列战车,周围设下鹿角,中军一声炮响,四门俱开,人马蜂拥而来。陈豨却回马当先,反冲杀汉兵,汉兵大势已行动,急难收煞,被陈豨大杀一阵,帝后哨人马已到,急扎住营寨,分头遣兵救应,豨兵方退后,此时天色已晚,两家俱各收兵,帝传令今日人马虽疲倦,不可安寝,须防劫寨。诸将得令,各自预备。
què shuō chén xī huí dào yíng zuò dìng, zhào liú wǔ děng zé zhī yuē:" rǔ děng wèi yǔ jiāo zhàn, biàn sì sàn bēn zǒu, xìng lài wǒ yù shè xià zhè lǎo yíng, yǐ fáng zhuī bīng, ruò wú cǐ yíng, wǒ bīng jué dà bài yǐ, rǔ děng ruò zài tuì gōng, jué yǐ jūn fǎ cóng shì." zhū jiàng huáng kǒng wú dì, gè tuì zhàng hòu ān xiē. yī yè wú shì.
却说陈豨回到营坐定,召刘武等责之曰:“汝等未与交战,便四散奔走,幸赖我预设下这老营,以防追兵,若无此营,我兵决大败矣,汝等若再退弓,决以军法从事。”诸将惶恐无地,各退帐后安歇。一夜无事。
cì rì dì shēng zhàng, zhū jiàng liè yú zuǒ yòu, wáng líng jìn yán yuē:" chén xī yòng bīng jiē mó fǎng hán xìn, guān zuó rì yù shè yíng zhèn, yù yǒu diào dù, jù jīn yǔ zhī jiāo zhàn, kǒng nán qǔ shèng, kuàng yòu liáng cǎo bù fū, yǐ chén yú jiàn, qiě tuì bīng jù zhù hán dān, zài diào gè lù rén mǎ. jìn lì yǔ bǐ jué yī shèng fù, liào tiān wēi suǒ lín, fēi xī suǒ néng jí yě." dì yuē:" kǒng wǒ bīng yī tuì, xī bīng zhuī xí, fǎn zhì qǔ bài." líng yuē:" jīn rì qiě àn bīng bù dòng, dài xiǎo xú xú tuì qù, què zhe liǎng zhī jīng bīng mái fú yú zuǒ yòu, bǐ ruò zhuī gǎn, liǎng lù rén mǎ chōng chū, bǐ bì dà bài, liào xī shàn yú yòng bīng, wǒ bīng ruò tuì, bǐ jué bù gǎn zhuī gǎn." dì yuē:" shàn!" yú shì yán dào jiāng wǎn shí, dì fēn fù sān jūn, gè bǎo guī hòu zhǔn bèi xíng lǐ, xián méi qǐ xíng. zhe fán kuài wáng líng zhōu bó guàn yīng sì jiāng, fēn wéi èr zhī, mái fú zhuāng zuǒ yòu, qí yú rén mǎ, jìn shù suí dì huí hán dān.
次日帝升帐,诸将列于左右,王陵进言曰:“陈豨用兵皆模仿韩信,观昨日预设营阵,预有调度,据今与之交战,恐难取胜,况又粮草不敷,以臣愚见,且退兵据住邯郸,再调各路人马。尽力与彼决一胜负,料天威所临,非豨所能及也。”帝曰:“恐我兵一退,豨兵追袭,反致取败。”陵曰:“今日且按兵不动,待晓徐徐退去,却着两枝精兵埋伏于左右,彼若追赶,两路人马冲出,彼必大败,料豨善于用兵,我兵若退,彼决不敢追赶。”帝曰:“善!”于是延到将晚时,帝分付三军,各饱皈后准备行李,衔枚启行。着樊哙、王陵、周勃、灌婴四将,分为二枝,埋伏庄左右,其余人马,尽数随帝回邯郸。
yǒu rén fēi bào yǔ chén xī, chén xī zhào zhū jiàng yuē:" cǐ dì tún bīng yú cǐ, bù biàn yú zhàn zhèn, yòu qiě liáng cǎo huò bù fū, xiǎng tuì bīng yú hán dān, diào gè lù rén mǎ. yǔ wú jué zhàn." zhū jiàng yuē:" chén děng zhèng hǎo zhuī shā." xī yuē:" dì jiǔ yú zhàn zhèn, shēn yǒu móu lüè, zuǒ yòu bì yǒu mái fú, rǔ ruò zhuī gǎn, bì zāo chōng jī, bù kě zhuī gǎn." jí chāi rén tàn tīng, zuǒ yòu guǒ yǒu zhòng bīng mái fú, zhū jiàng jiē fú. dì rén mǎ xú xú huí hán dān, fán gū děng sì jiāng jiàn wú zhuī bīng, yì gè tuì huí, zì cǐ liǎng jiā gè xiāng jù xià zhàn.
有人飞报与陈稀,陈稀召诸将曰:“此帝屯兵于此,不便于战阵,又且粮草或不敷,想退兵于邯郸,调各路人马。与吾决战。”诸将曰:“臣等正好追杀。”豨曰:“帝久于战阵,深有谋略,左右必有埋伏,汝若追赶,必遭冲击,不可追赶。”即差人探听,左右果有重兵埋伏,诸将皆服。帝人马徐徐回邯郸,樊咕等四将见无追兵,亦各退回,自此两家各相拒下战。
què shuō dì chū dà bīng chū cháng ān zhī shí, hán xìn chēng bìng, bù suí dì chū zhèng, hòu dǎ tīng xī tún bīng qǔ yáng, nǎi mò sī chén xī dāng jù hán dān, zǔ zhāng hé wèi shàng cè, qǐ kě tún bīng qǔ yáng? dì jù zhù hán dān, xī bì bài yǐ, yīn shǐ xīn fù rén xiě shū yǔ xī, lìng qiǎn jiàng lǐng jīng bīng chāo xiǎo lù jìng gōng cháng ān, wǒ què cóng zhōng qǐ shì, shǐ dì shǒu wěi bù néng xiāng yìng, bì huò quán shèng. shū qù wèi zhī rú hé? qiě kàn xià huí fēn jiě.
却说帝初大兵出长安之时,韩信称病,不随帝出证,后打听稀屯兵曲阳,乃默思陈豨当拒邯郸,阻漳河为上策,岂可屯兵曲阳?帝据住邯郸,豨必败矣,阴使心腹人写书与豨,令遣将领精兵抄小路径攻长安,我却从中起事,使帝首尾不能相应,必获全胜。书去未知如何?且看下回分解。