strong xiāo hé yuè xià zhuī hán xìn strong
蕭何月下追韓信
què shuō xiāo hé wén zhī hán xìn qù le, jí dào gōng guǎn wèn shí, zuǒ yòu zhòng rén yuē: zuó wǎn fēn fù bèi mǎ, shuō shì yù yuǎn xíng, wǒ děng bù gǎn bù cóng. bù yì yī yè zhuāng shù xíng lǐ tíng dāng, bì shàng liú shī yī shǒu, jīn zǎo wǔ gēng shí qǐ xíng, cóng dōng mén ér chū, bù zhī hé wǎng. wǒ děng céng méng chéng xiàng fēn fù, dàn hán dà rén huò chū wài, huò yǒu shèn yán yǔ, jiào wǒ děng yī yī bào zhī. jīn yè yuǎn xíng, bù gǎn bù bào. xiāo hé kàn bì shàng shī, nǎi shì duǎn gē yī piān, gē yuē:
卻說蕭何聞知韓信去了,急到公館問時,左右眾人曰:「昨晚吩咐備馬,說是欲遠行,我等不敢不從。不意一夜裝束行李停當,壁上留詩一首,今早五更時啟行,從東門而出,不知何往。我等曾蒙丞相吩咐,但韓大人或出外,或有甚言語,教我等一一報知。今夜遠行,不敢不報。」蕭何看壁上詩,乃是短歌一篇,歌曰:
rì wèi míng xī, xiǎo xīng jìng guāng yùn wèi nì xī, cái néng yǐn cáng. lǘ tí jiǎn zhì xī, shēn jì shū xiāng lóng quán mái méi xī, ruò dùn wú gāng! zhī shēng hán gǔ xī, shuí wèi yǔ tàn? lán zhǎng shēn lín xī, shú shí qí xiāng? ān dé měi rén xī, yuàn cóng yǔ yóu tóng xīn duàn jīn xī, wèi luán wèi huáng!
日未明兮,小星競光;運未逆兮,才能隱藏。驢蹄蹇滯兮,身寄殊鄉;龍泉埋沒兮,若鈍無鋼!芝生函谷兮,誰為與探?蘭長深林兮,孰識其香?安得美人兮,願從與游;同心斷金兮,為鸞為凰!
hé jiàn gē, diē jiǎo yuē: lǚ cì jiàn jǔ, hàn wáng bù yòng, zhí bèi tā zǒu le! ruò bù zhuī huí, shǐ wǒ zhōng rì bù ān qǐn shí yǐ? suí hū cóng zhě wǔ liù rén, gè bèi yì mǎ, bù tuō cháo fú, bù zòu zhī hàn wáng, dài lǐng cóng rén, jí jí gǎn dào dōng mén shàng, wèn shǒu mén guān bīng: ěr céng jiàn yī jiāng jūn qí yín zōng mǎ bèi jiàn zǒu chū mén qù fǒu? mén guān máng dá yuē: jīn zǎo wǔ gēng fāng kāi mén, jiàn cǐ rén jìng guò dōng mén qù le, jīn jiāng wǔ shí lǐ yuǎn yǐ. hé tīng bà, jí cè mǎ zhuī gǎn. lái dào yī cūn, xún wèn xiāng mín yuē: ěr céng jiàn yī jiāng jūn guò qù fǒu? xiāng mín yuē: jīn zǎo yǒu yī rén qí yín zōng mǎ bèi jiàn, zì xī ér lái, jīn qù wǔ liù shí lǐ yǐ. hé chū cháo, shàng wèi yòng fàn jiù zhuī gǎn lái, jìn shí fù zhōng jī něi, xià mǎ dào yī cūn luò yòng fàn bì, jí shàng mǎ zhuī gǎn. jiàn jiàn tiān wǎn, yī lún míng yuè chū chū, xiāo hé chéng zhe yuè sè, lái dào hán xī hé biān. cǐ shí zhèng dāng qī yuè chū jiān, yè jìng jiāng hán, shēn shān lù xiǎn, qiū shuǐ xīn zhǎng, mǎ bù néng dù, yuǎn yuǎn de jiàn yī rén pǐ mǎ yán xī xún dù, hé dà xǐ yuē: cǐ bì xìn yě! suì hé cóng rén gǎn shàng, xiāo hé gāo shēng jiào yuē: hán jiāng jūn hé jué rén zhī shén yé? xiāng chù shù yuè, yī dàn bù cí ér qù, yú xīn dú néng rěn hū? suì zhe cóng rén chě zhù mǎ pèi. gè xiāng wéi ǎo zhī jì, cóng hòu biān yòu yī pǐ mǎ jí gǎn ér lái, nǎi téng gōng xià hóu yīng yě. xiāo hé shén xǐ, wèn yuē: gōng hé yì zhuī yé? yīng yuē: mǒu fāng cháo huí, yǒu cāng dà shǐ lái bào hán jiāng jūn pǐ mǎ chū dōng mén, wú liào xián shì yīn hàn wáng wèi zēng dà yòng, yù tóu tā guó qù, mǒu suì jí gǎn ér lái. shì yù chéng xiàng yì lái zhuī gǎn, zú jiàn chéng xiàng jiàn xián wèi guó zhī zhōng, bù cí shān xiǎn, bù xù láo kǔ, yè shēn zhì cǐ, zhēn zǎi xiàng yě! hán xìn jiàn xiāo hé xià hóu yīng rú cǐ yīn yīn kěn qiè, jí jǐn zhōng ài, suì tàn yuē: èr gōng kě wèi zhēn chún chén yě. shì zhī wèi xiāng zhě, huò jí xián dù néng, dú shàn wēi quán, dà kāi sī mén, jǔ zài cuò zhí, hǎo yú xǐ nìng, piān zhí jǐ jiàn, shuí kěn fàn yán kǔ jiàn, jí lì jǔ xián, zhōng xīn wèi guó, jiè jǐ xià shì yě. rú èr gōng shì yì hǎn yǒu, zú zhī hàn yè dāng xìng, shēng cǐ xián xiāng. rú xìn fěi cái, gǎn bù qīng xīn cóng mìng, yuàn wèi mén xià xián shì yě. xiāo hé xià hóu yīng dāng yuè míng zhī xià, wò xìn shǒu gào yuē: gǔ rén yún: shì yù zhī jǐ zhě sǐ. wú èr rén shēn zhì xián shì wèi yī lǚ zhī chóu, guǎn lè zhī pǐ, zú kě yǐ fá qín pò chǔ, bì yǐ! dàn hàn wáng yǐ xián shì píng rì mén hù hán wēi, ér wèi shēn zhì qí xián yě. xián shì qiě shǎo nài yī shí, wú èr rén yuàn yǐ shēn jiā jié lì bǎo jǔ, rú hàn wáng réng qián bù zhòng yòng, wú bì qì guān huí xiāng, bù yù jiǔ kùn yú bāo zhōng yǐ. hán xìn wén cǐ yán, suì bài xiè, wǎn pèi ér huí, zàn qiě zài xiāo hé fǔ zhù jū bù tí.
何見歌,跌腳曰:「屢次薦舉,漢王不用,直被他走了!若不追回,使我終日不安寢食矣?」隨呼從者五六人,各備驛馬,不脫朝服,不奏知漢王,帶領從人,急急趕到東門上,問守門官兵:「爾曾見一將軍騎銀鬃馬背劍走出門去否?」門官忙答曰:「今早五更方開門,見此人徑過東門去了,今將五十里遠矣。」何聽罷,急策馬追趕。來到一村,詢問鄉民曰:「爾曾見一將軍過去否?」鄉民曰:「今早有一人騎銀鬃馬背劍,自西而來,今去五六十里矣。」何出朝,尚未用飯就追趕來,近時腹中飢餒,下馬到一村落用飯畢,即上馬追趕。漸漸天晚,一輪明月初出,蕭何乘着月色,來到寒溪河邊。此時正當七月初間,夜靜江寒,深山路險,秋水新漲,馬不能渡,遠遠的見一人匹馬沿溪尋渡,何大喜曰:「此必信也!」遂合從人趕上,蕭何高聲叫曰:「韓將軍何絕人之甚耶?相處數月,一旦不辭而去,於心獨能忍乎?」遂着從人扯住馬轡。各相違拗之際,從後邊又一匹馬急趕而來,乃滕公夏侯嬰也。蕭何甚喜,問曰:「公何亦追耶?」嬰曰:「某方朝回,有倉大使來報韓將軍匹馬出東門,吾料賢士因漢王未曾大用,欲投他國去,某遂急趕而來。適遇丞相亦來追趕,足見丞相薦賢為國之忠,不辭山險,不恤勞苦,夜深至此,真宰相也!」韓信見蕭何、夏侯嬰如此殷殷懇切,極盡忠愛,遂嘆曰:「二公可謂真純臣也。世之為相者,或嫉賢妒能,獨擅威權,大開私門,舉在錯直,好諛喜佞,偏執己見,誰肯犯顏苦諫,極力舉賢,忠心為國,屆己下士也。如二公世亦罕有,足知漢業當興,生此賢相。如信匪才,敢不傾心從命,願為門下賢士也。」蕭何、夏侯嬰當月明之下,握信手告曰:「古人云:『士遇知己者死。』吾二人深知賢士為伊呂之儔,管樂之匹,足可以伐秦破楚,必矣!但漢王以賢士平日門戶寒微,而未深知其賢也。賢士且少耐一時,吾二人願以身家竭力保舉,如漢王仍前不重用,吾必棄官回鄉,不欲久困於褒中矣。」韓信聞此言,遂拜謝,挽轡而回,暫且在蕭何府住居不題。
què shuō hàn wáng zǎo cháo, zhōu bó děng jìng zòu yuē: guān dōng zhū jiāng, yīn ōu gē sī guī, wáng qù zhě yǒu shí shù rén. chéng xiàng xiāo hé yì bù cí ér qù, jīn liǎng rì yǐ! hàn wáng dà jīng qiě nù yuē: xiāo hé cóng wú fēng pèi qǐ yì, yī shí wèi cháng xiāng lí. zhū jiāng qù zhě, huò jiū jù ér lái, huò zhōng tú xiāng cóng, jīn rì zhī qù, yì bù shēn guài. xiāo hé yǔ wǒ fēn suī jūn chén, shí tóng fù zǐ, hé nǎi yì shě wǒ ér qù yé? hàn wáng qǐ zuò bù ān, yǐn shí jù fèi, fāng dào gōng zhōng, yòu chū biàn diàn, xīn nèi jí zào, rú shī zuǒ yòu shǒu. zhèng sī yì jiān, zhǐ jiàn jìn mén dà shǐ lái bào yuē: xiāo chéng xiàng téng gōng huí yǐ! hàn wáng yī jiàn, qiě xǐ qiě nù, dà mà yuē: shù zi cóng wǒ shù nián, wèi cháng yī rì xiāng shě, jìn rì zhū jiāng duō yǒu wáng qù, ěr rú hé yì qù yé? hé yuē: chén děng shòu wáng zhī yù zhī ēn, wèi yī guó chéng xiàng zhī zhí, wáng hé fù yú chén, chén nǎi wáng qù yé? chén jīn qù liǎng rì zhě, lián yè zhuī gǎn wáng qù zhī rén, yù wèi wǒ wáng dōng guī zhī jì, yǐ tú huī fù guān zhōng, zuò qǔ tiān xià yě. wáng yuē: zhuī wáng qù zhě hé rén yě? hé yuē: zhuī wáng qù zhě, hán xìn yě. hàn wáng yòu xiào mà yuē: zhū jiāng wáng zhě jiē bù zhuī, què yán zhuī hán xìn zhě hé yě? xiāo hé yuē: zhū jiāng yì dé, zhì rú hán xìn, guó shì wú shuāng. wáng rú cháng wáng hàn zhōng, bù yù dōng guī, suí hán xìn qù yǔ bù qù, bù zú yǐ wèi qīng zhòng, wáng bù bì yòng yě. rú yù yǔ xiàng wáng zhēng héng, dōng xiàng ér tú tiān xià, fēi hán xìn bù zú yǔ yì yě! jīn wáng ruò bù yòng hán xìn, chén miǎn guān fú, nà yǔ wǒ wáng, yuàn guī tián lǐ, miǎn shǐ tā rì wèi xiàng yǔ suǒ lǔ yě. xià hóu yīng yì zòu yuē: xiāo hé suǒ yán, shí wèi guó jiā, fēi wèi xìn, zhōng xīn bào zhǔ, wáng dāng zhī zhòng yě. wáng yuē: qīng děng zhǐ wén tā yì lùn, jiàn tā yǒu yī jié zhī néng, biàn yǐ wèi kě yòng. zhèn sī wèi jiāng zhī dào, suǒ xì shén zhòng, guó jiā zhī ān wēi, sān jūn zhī cún wáng, yǎng lài yú yī rén. ruò yī shí qīng xìn, yòng tā wèi jiāng, què jiāng sān shí wàn bīng mǎ fù tā tǒng lǐ, qī shí yuán jiāng guān tīng tā yuē shù, tǎng yī chéng xiàng yán, sān qín kě xià, xiàng yǔ kě pò, shēn dé jīn rì jiàn jǔ zhī gōng, rú huò néng yán ér bù néng xíng, zī tán yǒu yú, lín shì bù zú, fēi dú wǒ děng shòu lǔ, sān shí wàn shēng mìng sǐ yú wú gū, chéng xiàng yī shí huǐ zhī hé jí. zhèn zhī suǒ yǐ bù gǎn qīng yòng hán xìn zhě, cǐ yě. zhèn wén hán xìn qīn sǐ bù néng zhì zàng, wú móu yě jì jū tíng zhǎng, qǐ shí piào mǔ, wú néng yě shòu rǔ kuà xià, xiāng rén jiàn zhī, wú yǒng yě shì chǔ sān nián, guān zhǐ zhí jǐ, wú yòng yě. gǔ rén yún: yǒu zhū zhōng bì xíng zhū wài. ruò yǒu zhēng yàn, fāng kě qǔ xìn, rú wén kōng yán, kǒng nán píng jù. xiāng guó dāng shú sī zhī! hé yuē: jù wáng zhī yán, shì lì què lùn, yǐ chén suǒ jiàn, kǒng huò wèi rán. kǒng zǐ zāo kùn chén cài, fēi wú néng yě kuāng rén wéi zhī, fēi wú yǒng yě zú lǎo yú xíng, fēi wú yòng yě. jīn rì hán xìn zhī shòu rǔ qǐ shí, nǎi jūn zǐ bù dé shí yě guān zhǐ zhí jǐ, nǎi wèi yù qí zhǔ yě. chén yǔ xìn yán, dòng jiàn fèi fǔ, zhēn yǒu yòng zhī liáng cái, tiān xià zhī qí shì, jué fēi tú zī kǒu tán yě! chén dài zuì fǔ zuǒ, zhí zài qiú xián, jīn jiàn xián bù néng jǔ, jǔ xián bù zhòng yòng, chén suǒ yǐ zhòu yè bù ān, mào sǐ wèi wáng yán yě. wáng yuē: jīn rì sè jiāng bǔ yǐ, qīng qiě huí, míng rì zǎo cháo, yǔ qīng děng huì yì.
卻說漢王早朝,周勃等徑奏曰:「關東諸將,因謳歌思歸,亡去者有十數人。丞相蕭何亦不辭而去,今兩日矣!」漢王大驚且怒曰:「蕭何從吾豐沛起義,一時未嘗相離。諸將去者,或糾聚而來,或中途相從,今日之去,亦不深怪。蕭何與我分雖君臣,實同父子,何乃亦舍我而去耶?」漢王起坐不安,飲食俱廢,方到宮中,又出便殿,心內急躁,如失左右手。正思議間,只見禁門大使來報曰:「蕭丞相、滕公回矣!」漢王一見,且喜且怒,大罵曰:「豎子從我數年,未嘗一日相舍,近日諸將多有亡去,爾如何亦去耶?」何曰:「臣等受王知遇之恩,為一國丞相之職,王何負於臣,臣乃亡去耶?臣今去兩日者,連夜追趕亡去之人,欲為我王東歸之計,以圖恢復關中,坐取天下也。」王曰:「追亡去者何人也?」何曰:「追亡去者,韓信也。」漢王又笑罵曰:「諸將亡者皆不追,卻言追韓信者何也?」蕭何曰:「諸將易得,至如韓信,國士無雙。王如常王漢中,不欲東歸,隨韓信去與不去,不足以為輕重,王不必用也。如欲與項王爭衡,東向而圖天下,非韓信不足與議也!今王若不用韓信,臣免冠服,納與我王,願歸田裡,免使他日為項羽所虜也。」夏侯嬰亦奏曰:「蕭何所言,實為國家,非為信,忠心報主,王當知重也。」王曰:「卿等只聞他議論,見他有一節之能,便以為可用。朕思為將之道,所系甚重,國家之安危,三軍之存亡,仰賴於一人。若一時輕信,用他為將,卻將三十萬兵馬付他統理,七十員將官聽他約束,倘依丞相言,三秦可下,項羽可破,深得今日薦舉之功,如或能言而不能行,資談有餘,臨事不足,非獨我等受虜,三十萬生命死於無辜,丞相一時悔之何及。朕之所以不敢輕用韓信者,此也。朕聞韓信親死不能治葬,無謀也;寄居亭長,乞食漂母,無能也;受辱胯下,鄉人賤之,無勇也;事楚三年,官止執戟,無用也。古人云:『有諸中必形諸外』。若有徵驗,方可取信,如聞空言,恐難憑據。相國當熟思之!」何曰:「據王之言,似力確論,以臣所見,恐或未然。孔子遭困陳蔡,非無能也;匡人圍之,非無勇也;卒老於行,非無用也。今日韓信之受辱乞食,乃君子不得時也;官止執戟,乃未遇其主也。臣與信言,洞見肺腑,真有用之良材,天下之奇士,決非徒資口談也!臣待罪輔佐,職在求賢,今見賢不能舉,舉賢不重用,臣所以晝夜不安,冒死為王言也。」王曰:「今日色將哺矣,卿且回,明日早朝,與卿等會議。」
xiāo hé téng gōng tuì cháo, fù lái yǔ xìn xiāng jiàn: hàn wáng míng rì huì yì, bài gōng wèi jiāng. xìn yuē: hàn wáng kǒng shàng yóu yù, kǒng èr gōng kōng fèi xīn ěr! hé yuē: hàn wáng ruò bù yòng gōng, wǒ děng jué qì guān ér qù, bù gǎn qī yě, xū yú, mù gōng guǎn cí huí zhái. hán xìn yīn sī xiāo hé rú cǐ wèi guó qiú xián, hàn wáng lǚ cì bù tīng yòng, yīn wèi wǒ jiā pín jiàn, yǐ zhì bù kěn zhòng yòng. fāng yù jiù qǐn, zhǐ jiàn rén bào shuō: chéng xiàng chū jiàn xián shì. xìn zhěng yī chū yíng, rù zuò, xìn yuē: gōng cǐ shí shàng wèi qǐn hū? hé yuē: guó shì xì xīn, qǐ néng ān zhěn, yīn sī xián shì zài chǔ, fàn zēng jí néng zhī rén, dāng shí bì néng jiàn jǔ, xián shì bì yǒu liáng cè, yī xiàng wèi wén lùn jí. xìn yuē: zài chǔ fàn zēng jí wèi zhī yǐ, lǚ cì jiàn jǔ, bà wáng bù tīng. hòu wén shāo jué zhàn dào, mǒu céng yǒu biǎo shàng jiàn. xìn suì jiāng biǎo wén, niàn qì yī biàn. xiāo hé tīng bà, jīng yà yuē: ruò shǐ xiàng wáng yī gōng cǐ zòu, wǒ děng zhōng shēn bù dé chū bāo zhōng yǐ! xī chǔ tiān xià, rú pán shí gù yǐ. xìn yuē: xiàng wáng bù yòng qí yán, cǐ shí mǒu shàng wú bèi chǔ zhī yì, hòu fàn zēng bèi chén píng zuǒ shǐ fù péng chéng, lín xíng zhī shí, zòu sān shì: dì yī jiàn, bù kě fàng hàn wáng rù bāo zhōng dì èr jiàn bù kě lí xián yáng dì sān jiàn, dāng zhòng yòng hán xìn, rú bù yòng dāng shā zhī. mǒu zhī xiàng wáng jué bù néng yòng, kǒng zhōng bèi fàn zēng móu hài, shì yǐ bèi chǔ guī hàn, wú tā yì yě! gōng yè shēn, fù xìng cǐ wèn, bì shì jìng zhōng xiǎng qǐ, kǒng mǒu wèi fàn zēng xīn fù, yòu jiàn zuó rì pǐ mǎ táo huí, kǒng dǎ tīng bāo zhōng xū shí, chuán bào fàn zēng, suǒ yǐ nǎi yǒu cǐ wèn. gōng zhòu yè wèi guó, jié jǐn xīn lì, jì yǒu yí xīn, mǒu jīn yǒu yī wù yǔ gōng chāi kàn, guǎn jiào hàn wáng pōu xī qún yí, miǎn láo xiāng guó jí yán kǔ jiàn. xiāo hé biàn wèn: yǒu hé miào wù? qǐ cì yī guān, yǐ jué zhōng qǔ. nà hán xìn qǔ chū cǐ wù lái, wèi zhī xiāo hé kàn liǎo rú hé, qiě kàn xià huí fēn jiě.
蕭何、滕公退朝,復來與信相見:「漢王明日會議,拜公為將。」信曰:「漢王恐尚猶豫,恐二公空費心耳!」何曰:「漢王若不用公,我等決棄官而去,不敢欺也,」須臾,睦公館辭回宅。韓信因思蕭何如此為國求賢,漢王屢次不聽用,因為我家貧賤,以至不肯重用。方欲就寢,只見人報說:「丞相出見賢士。」信整衣出迎,入坐,信曰:「公此時尚未寢乎?」何曰:「國事繫心,豈能安枕,因思賢士在楚,范增極能知人,當時必能薦舉,賢士必有良策,一向未聞論及。」信曰:「在楚范增極為知已,屢次薦舉,霸王不聽。後聞燒絕棧道,某曾有表上諫。」信遂將表文,念訖一遍。蕭何聽罷,驚訝曰:「若使項王依公此奏,我等終身不得出褒中矣!西楚天下,如磐石固矣。」信曰:「項王不用其言,此時某尚無背楚之意,後范增被陳平左使赴彭城,臨行之時,奏三事:第一件,不可放漢王入褒中;第二件不可離咸陽;第三件,當重用韓信,如不用當殺之。某知項王決不能用,恐終被范增謀害,是以背楚歸漢,無他意也!公夜深,復興此問,必是靜中想起,恐某為范增心腹,又見昨日匹馬逃回,恐打聽褒中虛實,傳報范增,所以乃有此問。公晝夜為國,竭盡心力,既有疑心,某今有一物與公拆看,管教漢王剖析群疑,免勞相國極言苦諫。」蕭何便問:「有何妙物?乞賜一觀,以決衷曲。」那韓信取出此物來,未知蕭何看了如何,且看下回分解。