strong bù wéi qiè yì rén hái guó strong
不韦窃异人还国
què shuō lǚ wēng yī yè dǎ diǎn jiā cái pú cóng, tóng zhū shì zǐ mǔ yī cù chē mǎ, chéng wǔ gēng wèi xiǎo, cóng hán dān běi mén táo zǒu, xīng yè bēn qín bù tí.
却说吕翁一夜打点家财仆从,同朱氏子母一簇车马,乘五更未晓,从邯郸北门逃走,星夜奔秦不题。
qiě shuō bù wéi cì rì dǎ tīng gōng sūn gān lián rì jiào chǎng cāo yǎn jūn mǎ bù xián. yī rì, zhèng zhí gān gōng shì shāo xiá, bù wéi zhèng wǎng gān jiā xiāng wàng. gān yuē:" zhèng yù lìng rén fèng qǐng, bù yì xià jiàng, shén wèi bǐ huái." suì yāo bù wéi zhì hòu yuán shǎo zuò. yì rén chū, yī tóng xiāng jiàn. xián huà jiān, gān yuē:" rì zhǎng wú yǐ xiāo qiǎn, yù yǔ xián qì duì yī jú qí hé rú?" wéi yuē:" qí yǒu shèng fù, bù kě kōng zhe. rú shū sān jú zhě, fá yī xí. zhèng shì' sān bǎi kū qí xiāo yǒng rì, shí qiān měi jiǔ shǎng fāng chén.' bù yì lè hū?" gān suì lìng zuǒ yòu shè qí píng, yǔ bù wéi duì zhe, bù wéi lián shū sān jú. bù wéi yuē:" mǒu shū yī xí." yì rén ǒu zuò guān qí, bù wéi yuē:" bì xià yì zhī qí hū?" yì rén yuē:" qín rén duō shàn qì zhě, mǒu zì yòu pō zhī qí yì. gài zhuó qí zhī fǎ, guì duō suàn shèng, xiǎo suàn bù shèng, kuàng wú suàn hū? gèng yào bù zhì ān xiáng, qǔ shè de yí, xīn suí shǒu yīng, yì zài jī xiān, cǐ zhuó qí zhī fǎ, gǔ rén xīn jué zhī shǎo yě." bù wéi tīng bà, dà xǐ yuē:" diàn xià shēn tōng qí yì, nán yǐ duì zhe." gān yuē:" xián qì yì yǔ huáng sūn gè dǔ yī jú, biàn jiàn gāo xià." bù wéi yī yán, yì rén ráo tā sì zǐ, yī lián shū sān jú. bù wéi yuē:" wǒ zhèng yù qǐng èr gōng zǐ chéng wài xiǎo yuán shǎng hé huā, bù yì lián shū èr xí, míng zǎo qū chē jià wǎng gù, wèi jìng rì zhī lè." gān yī yǔn.
且说不韦次日打听公孙乾连日教场操演军马不闲。一日,正值乾公事稍暇,不韦正往乾家相望。乾曰:“正欲令人奉请,不意下降,甚慰鄙怀。”遂邀不韦至后园少坐。异人出,一同相见。闲话间,乾曰:“日长无以消遣,欲与贤契对一局棋何如?”韦曰:“棋有胜负,不可空着。如输三局者,罚一席。正是‘三百枯棋消永日,十千美酒赏芳晨。’不亦乐乎?”乾遂令左右设棋枰,与不韦对着,不韦连输三局。不韦曰:“某输一席。”异人偶坐观棋,不韦曰:“陛下亦知棋乎?”异人曰:“秦人多善弃者,某自幼颇知其意。盖着棋之法,贵多算胜,小算不胜,况无算乎?更要布置安详,取舍得宜,心随手应,意在机先,此着棋之法,古人心诀之少也。”不韦听罢,大喜曰:“殿下深通棋意,难以对着。”乾曰:“贤契亦与皇孙各睹一局,便见高下。”不韦依言,异人饶他四子,一连输三局。不韦曰:“我正欲请二公子城外小园赏荷花,不意连输二席,明早屈车驾枉顾,为竟日之乐。”乾依允。
bù wéi cí guī, jí fēn fù xīn fù jiā tóng, zhǔn bèi qián hòu zǒu lù. yòu lìng yī xīn fù rén, xiān jiāng gēn suí rén ān zhì yī chù. jiǔ fàn zé jiào yù xiān xún jí hǎo nóng yàn jiǔ èr shí píng, chāi rén qù lì chūn guǎn, jiào yì qǐ nǚ lè, wèi wáng chén yòu shāng zhī jù. xiān yú hòu mén xiǎo ěr fáng cáng xià sì pǐ néng kuài zǒu de hǎo mǎ. dōu zhǔn bèi tíng dāng. cì rì, gōng sūn gān yì rén chū chéng shí lǐ wài, dào huā yuán xià mǎ, yǔ bù wéi jiē jiàn. yuǎn yuǎn de wàng jiàn yī pài qīng yīn, mǎn yuán jiā jǐng. qián rén yǒu shī, dān dào yuán lín jǐng zhì, shī yuē:
不韦辞归,即分付心腹家童,准备前后走路。又令一心腹人,先将跟随人安置一处。酒饭则教预先寻极好浓艳酒二十瓶,差人去丽春馆,叫一起女乐,为王臣侑觞之具。先于后门小耳房藏下四匹能快走的好马。都准备停当。次日,公孙乾、异人出城十里外,到花园下马,与不韦接见。远远的望见一派清音,满园佳景。前人有诗,单道园林景致,诗曰:
shèng shí zuò huàn zàn xián yóu, gèng xǐ jiāo yuán jǐng wù yōu
盛时作宦暂闲游,更喜郊园景物幽;
shān sè lián yún mí xiǎo jìng, sōng shēng rào jiàn zá qīng liú.
山色连云迷晓径,松声绕涧杂清流。
céng tái jiàn jìn zhū lán huí, gāo guó xuán kōng cuì ǎi fú,
层台渐近朱栏迴,高国悬空翠蔼浮,
pēn bí huā xiāng chū pò ruǐ, fēng wēi lián mù xià chóng lóu.
喷鼻花香初破蕊,风微帘幕下重楼。
gān shén xǐ, jìn qíng tòng yǐn, yòu jiān nǚ lè yòu shāng, yǎ gē tóu hú, jìn wǎn dà zuì, wò yú duì yuè lóu xià, bù zhī tiān xiǎo. gēn suí cóng rén, yì bèi jiā tóng guàn dé dà zuì, gè qù qīng liáng shù xià xiē xī. yì rén yǐ zhī qí yì, yáng wèi zuì róng. bù wéi jiāng nǚ lè dǎ fā jìn chéng, fēn fù yī xíng cóng rén bǎo fàn bì, suì tóng yì rén dào hòu mén wài shàng mǎ, xīng yè wàng xián yáng xiǎo lù táo zǒu, yī yè yǐ xíng èr bǎi lǐ wài.
乾甚喜,尽情痛饮,又兼女乐侑觞,雅歌投壶,近晚大醉,卧于对月楼下,不知天晓。跟随从人,亦被家僮灌得大醉,各去清凉树下歇息。异人已知其意,佯为醉容。不韦将女乐打发进城,分付一行从人饱饭毕,遂同异人到后门外上马,星夜望咸阳小路逃走,一夜已行二百里外。
què shuō zhè lǐ gōng sūn gān zhí shuì dào èr gēng shí fēn fāng xǐng, zhī jiàn zhú miè xiāng xiāo, jiǔ lán rén sàn, biàn xún bù wéi yì rén, bú jiàn zōng jī, shí fēn jīng huáng. jí yù qǐ rén mǎ zhuī gǎn, chéng mén yǐ bì, suī yǒu cóng rén, jù chén zuì wèi xǐng, qiě yòu tiān sè shén hēi, gān chuí xiōng zì huǐ, zuò wò bù dé ān xī. děng dào tiān míng, jìn chéng guī jiā, gēng huàn cháo fú, jí dào cháo mén wài, zhào wáng yǐ shēng diàn bì. gān yǐn cóng rén dào bù wéi jiā zhuō ná jiā xiǎo, dàn jiàn zhòng mén suǒ bì, jìng wú yī rén. yǒu chuán shuō bù wéi jiā xiǎo zài sì wǔ rì qián yǐ yuǎn xíng yǐ. gān wú jì nài hé, zhǐ de dào shàng dài fū lìn xiàng rú jiā qiú jì. mén rén bào rù, xiàng rú chū yǔ gān xiāng jiàn, gān jiāng bù wéi shè zhì dào yì rén táo zǒu yī jié, cóng tóu xì shuō yī biàn. xiàng rú yuē:" qín zhī suǒ yǐ bù gǎn jiā bīng yú zhào zhě, yǐ qí yǒu yì rén wéi zhì ěr. jīn bèi dào qù, gòu yuàn xīng bīng, zài cǐ shí yǐ. wèi zhī nài hé?" gān yòu fǔ fú tì qì qiú jì. xiàng rú yuē:" shì bù yí chí, dàng zuò sù zòu zhī zhǔ shàng, kuài diào rén mǎ zhuī gǎn, jǐn yè jiān chéng qián jìn. kuàng yì rén xíng shàng bù yuǎn, zhuàng kě zhuī xí. shǐ shǎo dài huǎn, dà shì qù yǐ!" jí tóng gōng sūn gān jìn cháo, chuán yǔ shǐ chén, zhuǎn qǐ zhào wáng. zhào wáng jí chū diàn, biàn xuān èr rén yì shì. gān jiàn zhào wáng, máng yǐ tóu kòu dì bù qǐ, hóu yān bù néng chū yán. zhào wáng yuē:" rǔ yǒu hé shì nǎi rú cǐ láng bèi yé?" gān yuē:" xī méng wáng mìng, jiān yā yì rén, yī xiàng xiǎo xīn fáng guǎn, bù gǎn shǎo zòng. bù yì yáng dí dà jiǎ lǚ bù wéi, yǔ yì rén sī tōng, mǎi tōng shǒu mén zhě, jiāng yì rén qiè táo huí qín, jīn xíng yī rì yǐ. zòu qǐng dài wáng, jí diào bīng zhuī gǎn. wèi gǎn shàn biàn, zì lái qǐng sǐ." zhào wáng dà jīng yuē:" rǔ zǒu tuō yì rén, qín bì xīng bīng jié yuàn yǐ, rǔ wèi dà jiàng, yǒu fù wěi rèn, zhì wǒ shì bài, běn dāng zhū lù, qiě yǔ wǒ zuò sù lǐng bīng zhuī gǎn. rú yì rén zhuō huí, miǎn rǔ zhòng zuì bù rán zuì nán táo yǐ!" xiàng rú zòu yuē:" gān suī zhuī gǎn, kǒng rén mǎ zhòng duō, bù néng jiān chéng qián jìn. bù ruò qiǎn rén xīng yè xiān dào zhāng hé, chuán yǔ lǐ jì shū láo bǎ pán jié, xiān xíng zhuō zhù, shù wèi biàn yì. wáng yuē:" zhèng hé wú yì." dāng rì qiǎn rén bào yǔ lǐ jì shū, yòng xīn fáng shǒu. suí chà gōng sūn gān lǐng bīng wǔ qiān zhuī gǎn.
却说这里公孙乾直睡到二更时分方醒,只见烛灭香消,酒阑人散,遍寻不韦、异人,不见踪迹,十分惊惶。即欲起人马追赶,城门已闭,虽有从人,俱沉醉未醒,且又天色甚黑,乾捶胸自悔,坐卧不得安息。等到天明,进城归家,更换朝服,及到朝门外,赵王已升殿毕。乾引从人到不韦家捉拿家小,但见重门锁闭,径无一人。有传说不韦家小在四五日前已远行矣。乾无计奈何,只得到上大夫蔺相如家求计。门人报入,相如出与乾相见,乾将不韦设智盗异人逃走一节,从头细说一遍。相如曰:“秦之所以不敢加兵于赵者,以其有异人为质耳。今被盗去,构怨兴兵,在此时矣。为之奈何?”乾又俯伏涕泣求计。相如曰:“事不宜迟,当作速奏知主上,快调人马追赶,尽夜兼程前进。况异人行尚不远,状可追袭。使少怠缓,大事去矣!”即同公孙乾进朝,传与使臣,转启赵王。赵王急出殿,便宣二人议事。乾见赵王,忙以头叩地不起,喉咽不能出言。赵王曰:“汝有何事乃如此狼狈耶?”乾曰:“昔蒙王命,监押异人,一向小心防管,不敢少纵。不意阳翟大贾吕不韦,与异人私通,买通守门者,将异人窃逃回秦,今行一日矣。奏请大王,即调兵追赶。未敢擅便,自来请死。”赵王大惊曰:“汝走脱异人,秦必兴兵结怨矣,汝为大将,有负委任,致我事败,本当诛戮,且与我作速领兵追赶。如异人捉回,免汝重罪;不然罪难逃矣!”相如奏曰:“乾虽追赶,恐人马众多,不能兼程前进。不若遣人星夜先到漳河,传与李继叔牢把盘诘,先行捉住,庶为便益。王曰:“正合吾意。”当日遣人报与李继叔,用心防守。随差公孙乾领兵五千追赶。
què shuō bù wéi zì lí hán dān, jǐn yè zǎn xíng, kuàng rén qiáng mǎ zhuàng, guī xīn sì jiàn, zǎo dào zhāng hé ài kǒu, jiāng cóng rén yī fú, yǔ yì rén gēng huàn, zá zài jiā tóng nèi, jìng guò zhāng hé. kuàng lǐ jì shū sù yǔ bù wéi wǎng lái, cháng bù rén shì kuì sòng, gèng bù pán wèn, jìng guò guān kǒu. wèi bàn rì, yǒu zhào wáng chāi rén suí dào, chuán shuō zǒu le yì rén jié, lǐ jì shū diē zú tàn yuē:" bù wéi jīn zǎo fāng lí cǐ dì, wèi jí bàn rì, kě jí zhuī gǎn!" suí tóng yī hé jīng ruì bīng sān bǎi, jīn gōng duǎn jiàn, xīng yè wǎng qián zhuī gǎn.
却说不韦自离邯郸,尽夜趱行,况人强马壮,归心似箭,早到漳河隘口,将从人衣服,与异人更换,杂在家僮内,径过漳河。况李继叔素与不韦往来,常不人事馈送,更不盘问,径过关口。未半日,有赵王差人随到,传说走了异人■节,李继叔跌足叹曰:“不韦今早方离此地,未及半日,可疾追赶!”随同医和■精锐兵三百,金弓短箭,星夜往前追赶。
qiě shuō bù wéi yì rén lí le zhāng hé jiāng jìn liǎng rì, lái dào huáng hé dōng àn, hū kàn hòu miàn chén tóu qǐ chù, zǎo yǒu zhuī bīng dào lái, yì rén yuē:" qián yǒu huáng hé zhī zǔ, hòu yǒu zhuī bīng shén zhuī, wú bì shòu qín yǐ!" bù wéi yuē:" diàn xià xiū yōu. wǒ kàn dōng àn biān yǒu yī zhī jūn mǎ lái dào, bì shì guó jūn jiù bīng." yán wèi yǐ, zhī jiàn yī jiāng pāi mǎ xiàng qián, qiàn shēn yán yuē:" wú nǎi qín jiāng zhāng hán, fèng guó jūn mìng lái jiē yìng diàn xià, jiè wèi zài shēn, bù néng xíng lǐ." suì nǎi fàng guò yì rén yī xíng rén cóng, lán zhù lái bīng.
且说不韦异人离了漳河将近两日,来到黄河东岸,忽看后面尘头起处,早有追兵到来,异人曰:“前有黄河之阻,后有追兵甚追,吾必受擒矣!”不韦曰:“殿下休忧。我看东岸边.有一支军马来到,必是国君救兵。”言未已,只见一将拍马向前,欠身言曰:“吾乃秦将章邯,奉国君命来接应殿下,介胃在身,不能行礼。”遂乃放过异人一行人从,拦住来兵。
lǐ jì shū yī hé qí chū, jìng bēn zhāng hán, hán jǔ qiāng lái yíng, jiāo zhàn bù shí yú hé, zhāng hán shǒu qǐ chù, cì yī hé yú mǎ xià. lǐ jì shū jiàn zhé le yī hé, wú xīn liàn zhàn, bō huí mǎ biàn zǒu. hán zhèng yù zhuī shā, hū jiàn chén tóu qǐ chù, zǎo yǒu bīng dào, nǎi shì zhào jiāng gōng sūn gān yě. gān yuē:" rǔ děng kuài jiāng yì rén fàng chū, réng huí fù zhào qǐng zuì, yǐ quán dà xìn, shù bù fù liǎng guó zhī hǎo. ruò tīng bù wéi dào qù, dà bīng dào cǐ, qǐ néng gān xiū?" zhāng hán xiào yuē:" xī rì niú xī zhì shū, bù guò quán wèi jiǎng hé, yǐ cún huáng sūn, mǎi fēi zhēn hé yě. rǔ zhào rén hé chī zhī shén yé!" gān dà nù, lūn dāo zhí qǔ zhāng hán, hán jǔ qiāng jiāo huán. zhàn bù sān huí hé, gōng sūn gān rén mǎ yuǎn lái, wèi jīng xiē xī, lì zhōng bù jiā, gèng jiān zhāng hán de qiāng fǎ shén shú, rén mǎ jīng ruì, bù néng dǐ dāng, zhǐ de pāi mǎ luò huāng ér zǒu. zhāng hán qū bīng dà shā yī zhèn, huí bǎo huáng sūn, bá zhài qǐ xíng.
李继叔、医和齐出,径奔章邯,邯举枪来迎,交战不十余合,章邯手起处,刺医和于马下。李继叔见折了医和,无心恋战,拨回马便走。邯正欲追杀,忽见尘头起处,早有兵到,乃是赵将公孙乾也。乾曰:“汝等快将异人放出,仍回赴赵请罪,以全大信,庶不负两国之好。若听不韦盗去,大兵到此,岂能干休?”章邯笑曰:“昔日牛西致书,不过权为讲和,以存皇孙,买非真和也。汝赵人何痴之甚耶!”乾大怒,抡刀直取章邯,邯举枪交还。战不三回合,公孙乾人马远来,未经歇息,力终不加,更兼章邯的枪法甚熟,人马精锐,不能抵当,只得拍马落荒而走。章邯驱兵大杀一阵,回保皇孙,拔寨起行。
bù shù rì, lái dào xián yáng. bù wéi yuē:" huá yáng fū rén nǎi chǔ rén yě, huáng sūn dāng zhe chǔ fú, yǐ jiàn fū rén." yì rén yī qí yán, huàn chǔ fú rù guān, bài jiàn guó jūn bìng fū rén, gè gè shāng gǎn. fū rén fù wèi ān guó jūn yuē:" qiè nǎi chǔ rén yě, huáng sūn zhe chǔ yǎn ér lái jiàn, zhēn wú zi yě! gèng qí míng zǐ chǔ." guó jūn yuē:" shàn!" yú shì zi chǔ fù guì ér jìn yán yuē:" ér bèi lǔ wèi zhì, xìng lài bù wéi yǐ qiān jīn jī hǎo zuǒ yòu, yòu jiāng ài qiè yǔ ér wèi qī, pò jiā jié lì, jiù bá hái guó, cǐ zài shēng zhī ēn gǔ jīn jué shǎo. fú wàng zhòng jiā guān jué, yǐ chóu qí gōng." guó jūn huàn bù wéi jìn nèi ér xiè yuē:" wú ér zài zhào, zú xià bù bì fǔ yuè, jiù bá guī qín, xī shì zhī gōng, chéng wèi zài zào. zūn gōng bìng jiā juàn dào shí, yǐ cì tián qiān mǔ, ān zhì xīn zhái jū zhù yǐ. míng rì zòu guò fù wáng, fēng guān bào dé." bù wéi yuē:" wēi gōng méng cì, yǐ hè zhòng ēn, qǐ gǎn gèng qī wàng wài yé?" jiù bài cí guī zhái. zi chǔ tóng zhū shì zi zhèng, jiù zài huá yáng fū rén gōng zhōng jū zhù bù tí.
不数日,来到咸阳。不韦曰:“华阳夫人乃楚人也,皇孙当着楚服,以见夫人。”异人依其言,换楚服入官,拜见国君并夫人,各各伤感。夫人复谓安国君曰:“妾乃楚人也,皇孙着楚眼而来见,真吾子也!更其名子楚。”国君曰:“善!”于是子楚复跪而进言曰:“儿被虏为质,幸赖不韦以千金积好左右,又将爱妾与儿为妻,破家竭力,救拔还国,此再生之恩古今绝少。伏望重加官爵,以酬其功。”国君唤不韦进内而谢曰:“吾儿在赵,足下不避斧钺,救拔归秦,希世之功,诚为再造。尊公并家眷到时,已赐田千亩,安置新宅居住矣。明日奏过父王,封官报德。”不韦曰:“微功蒙赐,已荷重恩,岂敢更期望外耶?”就拜辞归宅。子楚同朱氏子政,就在华阳夫人宫中居住不题。
cì rì, ān guó jūn zǎo cháo zòu yuē:" chén zǐ yì rén, fá zhào bèi lǔ, jiǔ jū yú bǐ, yǐ wéi zhì zǐ, wǒ wáng yī xiàng wèi rěn jiā bīng, gài tóu shǔ jì qì ěr. jīn yáng dí dà jiǎ lǚ bù wéi, pò jiā fèi qiān jīn, bù cí wàn kǔ, mǎi lù zhào shì chén, jīn dé jiù bá hái guó, yú qín yǒu guāng, cǐ bù shì zhī gōng yě. zòu zhī wǒ wáng dāng jiā fēng guān." zhāo wáng dà xǐ! jí xuān bù wéi cháo jiàn, fēng wèi tài zǐ shǎo fù, jiān dōng gōng chéng jú zhī zhí. bù wéi kòu tóu xiè ēn. zì cǐ zài qín fā jī. yòu àn zhǔ huáng yí zài kěn fū rén zǎo lì zi chǔ wèi dí, kǒng pà yǒu biàn. huáng yí yú shì rù nèi, jiàn fū rén yuē:" zi chǔ guī qín, jiē fū rén bá jiù zhī lì, tóng yù fú hé shì, méng yuē yǐ dìng, xū dāng zǎo lì wèi dí, yǐ wéi wàn shì zhī jī." fū rén yuē:" cǐ shì zhèng yù yǔ guó jūn jì yì, lián rì guó shì bù xiá, wèi gǎn qǐ kǒu." dāng chéng guó jūn zài gōng wú shì, fū rén nǎi jìn yán yuē:" guó jūn xī céng xǔ zi chǔ yǔ qiè wèi zi, jīn suī jū zhù gōng zhōng, shàng wèi míng yán yú wài, kǒng zhū zǐ hòu rì zhēng lì, chū yì yǒu gèng." guó jūn yuē:" cǐ shuō zhèng hé wú yì." jí zé rì yǐ zi chǔ lì huá yáng fū rén zhī zǐ, chǒng wò rì lóng, zi chǔ zhī yè dà dìng yǐ. cǐ shì bù wéi: huà jiā wèi guó jī rú hǎi, lì zhǒng shēng miáo yì gēng shēn. bì jìng jiāng lái rú hé, qiě kàn xià huí fēn jiě.
次日,安国君早朝奏曰:“臣子异人,伐赵被虏,久拘于彼,以为质子,我王一向未忍加兵,盖投鼠忌器耳。今阳翟大贾吕不韦,破家废千金,不辞万苦,买赂赵侍臣,今得救拔还国,于秦有光,此不世之功也。奏知我王当加封官。”昭王大喜!即宣不韦朝见,封为太子少傅,兼东宫承局之职。不韦叩头谢恩。自此在秦发迹。又暗嘱皇姨再恳夫人早立子楚为嫡,恐怕有变。皇姨于是入内,见夫人曰:“子楚归秦,皆夫人拔救之力,同玉符合事,盟约已定,须当早立为嫡,以为万世之基。”夫人曰:“此事正欲与国君计议,连日国事不暇,未敢启口。”当乘国君在宫无事,夫人乃进言曰:“国君昔曾许子楚与妾为子,今虽居住宫中,尚未明言于外,恐诸子后日争立,初议有更。”国君曰:“此说正合吾意。”即择日以子楚力华阳夫人之子,宠渥日隆,子楚之业大定矣。此是不韦:化家为国机如海,立种生苗意更深。毕竟将来如何,且看下回分解。