strong hàn huì dì zuò xiǎng tài píng strong
漢惠帝坐享太平
què shuō shū sūn tōng yīn xiōng nú cháo jiàn, zòu zhī huì dì, yào shèng zhāng cháo yí, yán zhěng wǔ shì, yòu mì chuán zhǐ, zhe wén wǔ qún chén gè jù jǐn xiù fú sè shì bān, shǐ wài bāng jiàn wǒ zhōng guó wēi yí. huì dì zhǔn zòu, rén rì fán kuài yǐn lǐng xiōng nú dà xiǎo qiú zhǎng bǎi yú rén cháo jiàn, xiōng nú bìng zhòng qiú zhǎng jiàn hàn cháo wēi yí, shí fēn qīn fú, bài fú yuē: yú jīn shǐ yǎng zhōng guó zhī shèng, wǒ wài yí yuǎn chù shā mò, shēng zhǎng biān fāng, cóng lái wèi cháng jiàn cǐ cháo yí yě. huì dì chuán zhǐ zhe guāng lù shè yàn kuǎn dài xiōng nú, dì suì cháo sàn guī gōng.
卻說叔孫通因匈奴朝見,奏知惠帝,要盛張朝儀,嚴整武士,又密傳旨,着文武群臣各具錦繡服色侍班,使外邦見我中國威儀。惠帝准奏,人日樊噲引領匈奴大小酋長百餘人朝見,匈奴並眾酋長見漢朝威儀,十分欽服,拜伏曰:」於今始仰中國之盛,我外夷遠處沙漠,生長邊方,從來未嘗見此朝儀也。」惠帝傳旨着光祿設宴款待匈奴,帝遂朝散歸宮。
zì cǐ tiān xià wú shì wàn guó xián níng. yǐ lǚ hòu wèi huáng tài hòu, lǚ zé děng shì tài hòu zài shàng, zhuān shàn quán bǐng, chū rù gōng tíng. zhū lǚ jiē fēng liè hóu, zhū dà chén mò gǎn jiàn.
自此天下無事·萬國咸寧。以呂后為皇太后,呂澤等恃太后在上,專擅權柄,出入宮庭。諸呂皆封列侯,諸大臣莫敢諫。
chéng xiàng xiāo hé lǎo jí jǔ fā, dì zhī hé yǒu jí, qīn wǎng shì jí. xiāo hé jí lìng jiā rén jìng sǎo tīng táng, pái shè xiāng àn, yíng huì dì rù qǐn shì, hé jiāng cháo fú guān miǎn zhì yú shēn biān, wàng dì kòu shǒu. dì yuē: chéng xiàng dé hé jí? hé yuē: chén lǎo jí rì qīn, yǐn shí shǎo jìn, sǐ qī bù yuǎn, nǎi méng bì xià jūn mǎ xià lín, chén fěn gǔ suì shēn, hé yǐ bào dé. dì yuē: chéng xiàng shàn jiā diào lǐ, mìng yī kàn shì, liào yì ān bǎo wú shì. hé yuē: chén suí xiān dì zhòu yè jīng yíng fāng lüè, diào dù jūn xū, fèi jǐn xīn lì, wǔ zàng jiē shāng, yǐ cǐ zhì jí, qǐ néng jù ān? dì bù jué lèi xià, hé yì tì qì, dì yuē: chéng xiàng bǎi suì hòu shuí kě dài gōng, yǐ fǔ zuǒ zhèn gōng? hé yuē: zhī chén zhě mò rú jūn. dì yuē: cáo cān hé rú? hé yuē: bì xià yán jí cáo cān, zhēn dé qí rén yǐ! cān nǎi xiān dì jiù chén, sù zhōng chéng, kě rèn dà shì, chén sǐ zhī hòu, jí dāng yǐ cān wèi xiāng, qián rì xiān dì yì céng lùn jí, bì xià dāng rèn yòng yě. dì yuē: chéng xiàng zài yǒu hé jiàn yù? hé yuē: xiān dì lì fǎ shén shàn, wáng líng zhōu bó děng zhū jiù chén. shǒu ér bù shī, zé tiān xià zì rán wú shì, cǐ wài fēi chén gǎn duō yán yě. dì suì huí cháo jìn gōng, hé guò shù rì hōng shì. dì wén zhī. shén shāng dào, qiǎn shǐ zhì jì yíng zàng, jí chāi rén qǔ cáo cān dài hé wèi xiāng.
丞相蕭何老疾舉發,帝知何有疾,親往視疾。蕭何急令家人淨掃廳堂,排設香案,迎惠帝入寢室,何將朝服冠冕置於身邊,望帝叩首。帝曰:「丞相得何疾?」何曰:「臣老疾日侵,飲食少進,死期不遠,乃蒙陛下軍馬下臨,臣粉骨碎身,何以報德。」帝曰:「丞相善加調理,命醫看視,料亦安保無事。」何曰:「臣隨先帝晝夜經營方略,調度軍需,費盡心力,五臟皆傷,以此致疾,豈能遽安?」帝不覺淚下,何亦涕泣,帝曰:「丞相百歲後誰可代公,以輔佐朕躬?」何曰:」知臣者莫如君。」帝曰:「曹參何如?」何曰:「陛下言及曹參,真得其人矣!參乃先帝舊臣,素忠誠,可任大事,臣死之後,急當以參為相,前日先帝亦曾論及,陛下當任用也。」帝曰:「丞相再有何見諭?」何曰:「先帝立法甚善,王陵、周勃等諸舊臣。守而不失,則天下自然無事,此外非臣敢多言也。」帝遂回朝進宮,何過數日薨逝。帝聞之。甚傷悼,遣使致祭營葬,急差人取曹參代何為相。
què shuō cáo cān wén dé xiāo hé hōng shì, gào jiā rén jí bèi xíng zhuāng: wú jiāng rén xiāng yǐ! shù rì hòu, guǒ yǒu shǐ mìng zhào cān wèi xiāng, chū cáo cān yǔ hé jiāo zuì shàn, hòu hé xiāng shì wèi xuán shū, suì yǔ cān yǒu xì jí hé tuī jǔ xián néng, shǒu yǐ cáo cān wèi yán, cáo cān yì zhī xiāo hé bù yǐ sī xì fèi gōng jǔ, duì jiā rén sān hé bì jiàn jǐ wèi xiāng yě. cáo cān suì rù cháo jiàn dì, dì fǔ zhī yuē: xiāo chéng xiàng shǒu jiàn qīng kě dài jǐ rèn, xiān dì lín bēng. yì céng niàn jí, qīng dāng jǐn xīn wáng shì, wú fù wěi yòng. cān yuē: chén gǎn bù jié jǐn jià tái, yǐ tú bào chēng? jí cáo cān wèi xiāng, fán shì wú suǒ biàn gèng, wéi zūn hé yuē shù, zé jùn lì jiē nè yú wén cí lǎo chéng chí zhòng zhě xuǎn yòng, fán shēn kè fú báo zhuān wù shēng míng zhě, yī qiè jiē chì zhú zhī. jiàn rén yǒu xì guò, zhuān yǎn nì fù, gài zhōng rì wéi ān jìng wú shì, fǔ zhōng wéi yī èr lì cì hou, zài wú yíng sòng cān yè zhī fán. dì chāi rén tǐ fǎng, jiàn cān fǔ zhōng wú shì, yīn zhào wèn yuē: qīng wèi chéng xiàng, dāng tiān xià dà rèn, hé nǎi zhōng rì jìng zuò, bù jiàn suǒ zhì hé shì? cáo cān zòu yuē: bì xià zì chá shèng míng shén wǔ, shú yǔ gāo dì? dì yuē: zhèn ān gǎn wàng xiān dì yé? cān yuē: bì xià guān chén zhī cái néng, shú yǔ xiāo hé? dì yuē: jūn cái shì bù rú yě. cān yuē: bì xià zhī shèng míng jì bù rú gāo dì, chén cái yòu bù jí xiāo hé, gāo dì suǒ dìng zhī fǎ lìng, bì xià dāng zūn shǒu, xiāo hé suǒ wèi zhī shàn zhèng, chén děng dāng fèng xíng. jūn chén tóng xīn, zūn ér bù shī, shǐ hǎi nèi qīng níng, sì fāng wú shì, mín ān qí yè, tiān xià tài píng, bì xià gāo gǒng qīng mù, chén děng gè ān qí wèi, gè jǐn qí zhí, bù yì kě hū! yòu hé fēn gèng yǐ duō shì zāi? dì yuē: shàn! yú shì cáo cān jū xiàng wèi sān nián, yī zūn hé yuē fǎ, mín sú jiàn chún, shì duō zhōng hòu, bǎi xìng xiāng ān yú lǘ xiàng zhī qián. mín xiāng gē yuē: xiāo hé wèi fǎ, jiào ruò huà yī. cáo cān dài zhī, shǒu ér bù shī, zài qí qīng jìng, mín yǐ níng yī.
卻說曹叄聞得蕭何薨逝,告家人急備行裝:「吾將人相矣!」數日後,果有使命召參為相,初曹參與何交最善,後何相.勢位懸殊,遂與參有隙;及何推舉賢能,首以曹叄為言,曹參亦知蕭何不以私隙廢公舉,對家人三何必薦己為相也。曹參遂入朝見帝,帝撫之曰:「蕭丞相首薦卿可代己任,先帝臨崩。亦曾念及,卿當盡心王事,無負委用。」參曰:「臣敢不竭盡駕駘,以圖報稱?」及曹參為相,凡事無所變更,惟遵何約束,擇郡吏皆訥於文辭、老成持重者選用,凡深刻浮薄、專務聲名者,一切皆斥逐之。見人有細過,專掩匿覆,蓋終日惟安靜無事,府中惟一二吏伺候,再無迎送叄謁之煩。帝差人體訪,見參府中無事,因召問曰:「卿為丞相,當天下大任,何乃終日靜坐,不見所治何事?」曹參奏曰:「陛下自察聖明神武,孰與高帝?」帝曰:「朕安敢望先帝耶?」參曰:「陛下觀臣之才能,孰與蕭何?」帝曰:「君才似不如也。」參曰:「陛下之聖明既不如高帝,臣才又不及蕭何,高帝所定之法令,陛下當遵守,蕭何所為之善政,臣等當奉行。君臣同心,遵而不失,使海內清寧,四方無事,民安其業,天下太平,陛下高拱清穆,臣等各安其位,各盡其職,不亦可乎!又何紛更以多事哉?」帝曰:「善!」於是曹參居相位三年,一遵何約法,民俗漸淳,士多忠厚,百姓相安於閭巷之前。民相歌曰:「蕭何為法,斠若畫一。曹參代之,守而不失,載其清淨,民以寧一。」
cáo cān chí zhèng jì jiǔ, měi gào zǐ dì yuē: wú cóng gāo dì qǐ zì fēng pèi, yǔ qín chǔ jiāo pāng sì shí yú nián. shēn jīng bǎi shí yú zhàn, wàn sǐ yī shēng, bù yì jīn rì wèi jí rén chén, zuò xiǎng tài píng, zi sūn shì shì chéng yīn. yú fēn zú yǐ: cǐ yīng bù kě jiǔ tān, dāng tuī ràng xián néng, shù bǎo yǒng zhōng. nǎi shàng yán bèi chén nián lǎo duō jí bù kān rèn shǐ qǐ fàng guī gù shān, yǐ zhōng tiān nián, chū dì bù yǔn suǒ qǐng, cān zài sān cí yì āi kěn, gōng hòu què xià, zhān wàng bù tuì, dì zhī cān yì yǐ jué, suì yǔn suǒ qǐng, réng yǐ xuān píng hóu jiā fēng xuān píng gōng, shí yì shí wàn hù. zi sūn jù shì yīn, chí yì huí jí.
曹參持政既久,每告子弟曰:「吾從高帝起自豐沛,與秦楚交乓四十餘年。身經百十餘戰,萬死一生,不意今日位極人臣,坐享太平,子孫世世承蔭。於分足矣:此應不可久貪,當推讓賢能,庶保永終。」乃上言備陳年老多疾、不堪任使.乞放歸故山,以終天年,初帝不允所請,參再三辭意哀懇,躬候闕下,瞻望不退,帝知參意已決,遂允所請,仍以宣平侯加封宣平公,食邑十萬戶。子孫俱世蔭,馳驛回藉。
dì nǎi zūn gāo dì yí zhào, yǐ wáng líng wèi yòu chéng xiàng chén píng wèi zuǒ chéng xiàng zhōu bó wèi tài wèi, fán kuài děng xùn liàn bīng mǎ, zhū xū hòu liú zhāng zhì fú zhū lǚ, zǎi xiàng yǐ zhì nèi, dà jiāng yǐ zhì wài, mán yí shùn fù, zì cǐ tiān xià wú shì, ōu gē zài dào, wú fù xī rì shāng yí chóu tàn zhī shēng yǐ.
帝乃遵高帝遺詔,以王陵為右丞相.陳平為左丞相.周勃為太尉,樊噲等訓練兵馬,朱虛候劉章制服諸呂,宰相以治內,大將以治外,蠻夷順附,自此天下無事,謳歌載道,無復昔日傷夷愁嘆之聲矣。