strong lǚ tài hòu móu zhū gōng chén strong
呂太后謀誅功臣

hàn dì bēng sì rì, hòu mì bù fā sàng, zhào lǚ zé shěn shí qí yì yuē: fāng jīn zài cháo gōng chén, qiáng liáng bá hù, gè huái yì zhì, ruò zhī dì bēng, jué rán zuò luàn, qǐ kěn wěi shēn yǐ shì shǎo dì? wǒ yù jiǎ chuán dì bìng shén zhòng, zhào dà xiǎo zhū chén rén nèi fēn fù yí zhǔ, bù jū zài nèi zài wài, tōng yào rù nèi, què mái fú xià wǔ shì, yīn ér shā zhī. yǐ chú hòu huàn. cǐ jì rú hé? shěn shí qí yuē: niáng niáng xū cǎo zhào chuán bù zhōng wài, zhe lìng dà xiǎo qún chén rù nèi, réng yào wěi yī xīn fù dà jiāng, lǜ lǐng wǔ shì fāng hǎo xià shǒu, ruò fáng bèi bù yán, tǎng qún chén zuò biàn, fǎn rě qǐ huò lái. fēi tóng xiǎo kě. hòu yuē: zuǒ yòu rén jiāng wéi lì shāng kě tuō xīn fù, rǔ kě zhào lái jì yì. lǚ zé jí wǎng zhào lì shāng, shāng jí lái jiàn hòu, hòu jiāng qián shì mì yǔ lì shāng shuō zhī, shāng yuē: cǐ shì shén fēi zhǎng cè, niáng niáng ruò cǎo zhāo chuán bù zhōng wài, tǎng qún chén gè shēng yí jì, qí qǐ yì zhì, zé tiān xià wēi yǐ! kuàng chén píng guàn yīng, qián lǐng jīng bīng shí wàn bǎ shǒu xíng yáng wǔ yáng hòu fán kuài, tài wèi zhōu bó, lǐng jīng bīng èr shí wàn qián dìng yàn dài qí yú zhū jiāng, sàn chù sì wài, gè jù jīng pāng, shì yǐ gù lì, ruò zhī dì bēng, yòu wén niáng niáng zhuàn rù nèi móu hài, bǐ gè lián bīng hái xiàng, yǐ gōng guān zhōng, zhū dà xiǎo qún chén zài nèi zhě. zhī wài yǒu bīng biàn, ruò fù xié lì nèi pàn, niáng niáng suī yǒu bǎi wàn xióng bīng. yì nán zhī chí. zhǐ yī biàn luàn, qǐ shì děng xián, niáng niáng xū dāng cái chù, bù kě qīng jǔ! hòu yuē: rú ěr suǒ yán, zhēn shì yǒu lǐ, wèi jīn zhī jì, jiāng fù rú hé? shāng yuē: yǐ chén yú jiàn, jí bān zhào zhōng wài chuán shuō dì bēng, dà shè tiān xià, zhào fán kuài zhōu bó wáng líng děng fáng hù guān zhōng, shàng bù shī xiān dì wàn nián zhī yè, xià kě yǐ bǎo shǎo dì ān tài píng, niáng niáng kāi chuàng zhī gōng, lēi míng yí dǐng, zi zi sūn sūn, chuán sòng bù xiǔ yě. hòu yuē: jì shì rú shuō, jí lìng shū sūn tōng cǎo yí zhào, chuán bù zhōng wài. zhào yuē:
漢帝崩四日，後秘不發喪，召呂澤、審食其議曰：「方今在朝功臣，強梁跋扈，各懷異志，若知帝崩，決然作亂，豈肯委身以事少帝？我欲假傳帝病甚重，召大小諸臣人內分付遺囑，不拘在內在外，通要入內，卻埋伏下武士，因而殺之。以除後患。此計如何？」審食其曰：「娘娘須草詔傳布中外，着令大小群臣入內，仍要委一心腹大將，率領武士、方好下手，若防備不嚴，倘群臣作變，反惹起禍來。非同小可。」後曰：「左右人將惟酈商可托心腹，汝可召來計議。」呂澤即往召酈商，商急來見後，後將前事密與酈商說知，商曰：「此事甚非長策，娘娘若草招傳布中外，倘群臣各生疑忌，其起異志，則天下危矣！況陳平、灌嬰，前領精兵十萬把守滎陽；舞陽候樊噲，太尉周勃，領精兵二十萬前定燕代；其餘諸將，散處四外，各據精乓，勢已固立，若知帝崩，又聞娘娘賺入內謀害，彼各連兵還向，以攻關中，諸大小群臣在內者。知外有兵變，若復協力內叛，娘娘雖有百萬雄兵。亦難支持。只一變亂，豈是等閒，娘娘須當裁處，不可輕舉！」後曰：「如爾所言，真是有理，為今之計，將復如何？」商曰：「以臣愚見，急頒詔中外·傳說帝崩，大赦天下，召樊噲、周勃、王陵等防護關中，上不失先帝萬年之業，下可以保少帝安太平，娘娘開創之功，勒銘彝鼎，子子孫孫，傳頌不朽也。」後曰：「既是如說，即令叔孫通草遺詔，傳布中外。」詔曰：

zhèn qǐ zì bù yī, hái dìng guān zhōng, jiān kǔ sān shí yú nián, dà yè shǐ dìng. fāng yù ān xiǎng lóng píng, yǐ zhēn zhì zhì, bù yì qǐn jí bù qǐ, suì ěr xiá shì, xìng lài ěr dà xiǎo wén wǔ chén shù, gòng zàn huáng yóu, kè chéng hóng mó. réng jì fǔ zuǒ tài zǐ, sì dēng tiān wèi, bǎo shǒu hǎi yǔ. tǒng jī wàn nián, tiān xià yuán yuán, diàn ān hàn tǔ. rú yǒu nòng bīng huáng chí, bù zūn wáng huà zhě, jí mìng yī èr dà jiāng, tǒng bīng zhēng tǎo, jié lì jiǎo chú, wú fù zhèn mìng. fā sàng zhī lǐ, wù dà fèi chǐ, kǒng shāng mín cái fēi zhèn chū yì. gù zī zhào shì, xián shǐ wén zhī.
朕起自布衣，還定關中，艱苦三十餘年，大業始定。方欲安享隆平，以臻至治，不意寢疾不起，遂爾遐逝，幸賴爾大小文武臣庶，共贊皇猷，克成鴻謨。仍冀輔佐太子，嗣登天位，保守海宇。統績萬年，天下元元，奠安漢土。如有弄兵潢池，不遵王化者，即命一二大將，統兵征討，竭力剿除，毋負朕命。發喪之禮，勿大費侈，恐傷民財．非朕初意。故茲詔示，咸使聞知。

zhào bù zhōng wài, dà xiǎo qún chén xī lái jǔ āi. dīng wèi fā sàng, bǐng yín zàng dì yú zhǎng ān gù chéng, yǐ yǐ lì tài zǐ yíng wèi huáng dì, bān zhào tiān xià. zhào yuē:
詔布中外，大小群臣悉來舉哀。丁未發喪，丙寅葬帝於長安故城，已已立太子盈為皇帝，頒詔天下。詔曰：

zhèn nǎi dì zhǎng zi, cè lì yǐ jiǔ. dì bēng, qún chén zūn dì yí zhào, lì zhèn sì huáng dì wèi. zhèn zì liàng dé báo, kǒng bù zú yǐ shèng tiān xià zhī zhòng, dàn dì mìng jiǎn zài, bù gǎn gù xùn, nǎi yú dà hàn shí èr nián, xià sì yuè jǐ sì, rù dēng dà bǎo, zhāo bù zhōng wài, wéi lài ěr dà xiǎo wén wǔ zhū hóu, kuāng zhèn bù jí, yǐ bǎo hóng yè, qī tǒng xù yú wàn nián, yǎn zi sūn yú bù bá: gù zī zhāo shì, xián shǐ wén zhī.
朕乃帝長子，冊立已久。帝崩，群臣遵帝遺詔，立朕嗣皇帝位。朕自諒德薄，恐不足以勝天下之重，但帝命簡在，不敢固遜，乃於大漢十二年，夏四月己巳，入登大寶，昭布中外，惟賴爾大小文武諸侯，匡朕不及，以保鴻業，期統續於萬年，衍子孫於不拔：故茲昭示，咸使聞知。

huì dì bān zhào bì, shū sūn tōng lǜ qún chén shàng biǎo cháo hè, yòu yì zūn hàn dì wèi gāo dì, yǐ míng hàn zǔ, wèi chuàng yè zhī zhǔ yě. huì dì yuē: ěr děng yù zūn dì wèi gāo dì, cǐ yì zi sūn zūn zǔ zhī xiào, dàn bù zhī yú lǐ yì yǒu hé hū? qún chén yuē: xiān dì qǐ zì wēi xì bō luàn fǎn zhèng, píng dìng tiān xià, wèi hàn tài zǔ, gōng yè zuì gāo, shàng zūn hào wèi gāo huáng dì, shēn hé sān wáng zhī lǐ, yǔn xié tiān xià zhī qíng. huì dì yuē: ěr chén jì yì tíng dāng, jí shàng zūn hào, yǐ shì zhōng wài. yú shì qún chén yì zūn rén dì wèi gāo huáng dì, lìng jùn tóng zhū hòu. gè lì gāo miào, yǐ suì shí jì xiǎng: yòu sī gāo dì cháng bēi gē yú pèi xiàn, jí yú pèi xiàn yuán fā jī zhī dì lì gāo dì miào, jiù lìng yuán jiào xí gē ér èr bǎi rén, měi jì sì zhī shí, jí gē wǔ, yǐ wèi xiǎng shén zhī lǐ. rú yǒu míng quē, zhé lìng yǒu sī bǔ zhī.
惠帝頒詔畢，叔孫通率群臣上表朝賀，又議尊漢帝為高帝，以明漢祖，為創業之主也。惠帝曰：「爾等欲尊帝為高帝，此亦子孫尊祖之孝，但不知於禮亦有合乎？」群臣曰：「先帝起自微細．撥亂反正，平定天下，為漢太祖，功業最高，上尊號為高皇帝，深合三王之禮，允協天下之情。」惠帝曰：「爾臣既議停當，急上尊號，以示中外。」於是群臣議尊人帝為高皇帝，令郡同諸候。各立高廟，以歲時祭享：又思高帝嘗悲歌於沛縣，即於沛縣原發跡之地立高帝廟，就令原教習歌兒二百人，每祭祀之時，即歌舞，以為享神之禮。如有名缺，輒令有司補之。

huì dì jí wèi hòu, gè chù zhū hóu jù lái cháo hè, wéi yàn wáng lú wǎn wén gāo dì bēng, jí lǜ zhòng jié lián xiōng nú móu pàn, huì dì nǎi zūn gāo dì yí zhào, jí zhào fán kuài zhōu bó, tǒng lǐng jīng bīng èr shí wàn fá lú wǎn, fán kuài zhōu bó lǐng dì mìng, jiǎn xuǎn jīng bīng èr shí wàn, qián fù yàn dài, yī rì bīng dào zhāng hé, xiān chà xiǎo xiào tàn tīng lú wǎn xiāo xī. chà qù xiǎo xiào shù rì huí fù yuē: lú wǎn dà shì rén mǎ, tún zhù yàn běi, liǎng lù rén mǎ, gòng wǔ shí dāo, jiē lián sān bǎi lǐ bù jué. fán kuài wén shuō, yǔ zhōu bó jì yì yuē: lú wǎn bīng mǎ jì duō, bù kě lì dí, xū dāng zhì qǔ: gōng kě lǐng jīng bīng wǔ wàn, yóu zhāng hé dōng běi zǒu tài yuán, yǐ náo qí hòu wú lǐng bīng qián fù yàn nán yǔ lú wǎn duì dí, bǐ wéi zhuān yì yú qián, bù fáng qí hòu, gōng nǎi jí gōng qí hòu, shǐ bǐ liǎng shì bù néng xiāng yīng. wǎn kě qín yě. bó yuē: xiōng nú xiàn jīn tún bīng yàn běi, tǎng wén wú bīng gōng jī, huò lái jiē yīng, bù wéi wú yì yú wǒ, yì kǒng wú yì gàn jiāng jūn yǐ. kuài yuē: bù rán! wǒ bīng wǎng gōng yàn nán, yǔ wǎn duì dí. xiōng nú jué xiàng qián jiù yīng, yǔ wǎn hé bīng, yǔ wǒ xiāng dí qǐ yǒu gù hòu zhī lǐ, gōng nǎi jǔ bīng náo luàn qí hòu, bǐ bì jīng kuì ér zǒu, yí wǒ cóng tiān ér jiàng yǐ. yī zhèn jué kě qǔ shèng. zhōu bó cóng qí jì, jí lǐng jīng bīng wǔ wàn, yóu zhāng hé dōng běi ér qù. fán kuài yì cuī dòng sān jūn, jìng qū yàn nán dà lù ér lái. lí lú wǎn yíng wǔ shí lǐ xià zhài.
惠帝即位後，各處諸侯俱來朝賀，惟燕王盧綰聞高帝崩，即率眾結連匈奴謀叛，惠帝乃遵高帝遺詔，即召樊噲、周勃，統領精兵二十萬伐盧綰，樊噲、周勃領帝命，揀選精兵二十萬，前赴燕代，一日兵到漳河，先差小校探聽盧綰消息。差去小校數日回復曰：「盧綰大勢人馬，屯住燕北，兩路人馬，共五十刀，接連三百里不絕。」樊噲聞說，與周勃計議曰：「盧綰兵馬既多，不可力敵，須當智取：公可領精兵五萬，由漳河東北走太原，以撓其後；吾領兵前赴燕南與盧綰對敵，彼惟專意於前，不防其後，公乃急攻其後，使彼兩勢不能相應。綰可擒也。」勃曰：「匈奴現今屯兵燕北，倘聞吾兵攻擊，或來接應，不惟無益於我，亦恐無益干將軍矣。」噲曰：「不然！我兵往攻燕南，與綰對敵。匈奴決向前救應，與綰合兵，與我相敵·豈有顧後之理，公乃舉兵撓亂其後，彼必驚潰而走，疑我從天而降矣。一陣決可取勝。」周勃從其計，即領精兵五萬，由漳河東北而去。樊噲亦催動三軍，徑趨燕南大路而來。離盧綰營五十里下寨。

lú wǎn zhī fán kuài lǐng bīng dào lái, jí bào zhī xiōng nú, zháo jí lǐng bīng lái yàn nán jiù yīng: fán kuài zā yíng sān rì. bù yǔ jiāo zhàn. lú wǎn yǔ xiōng nú shāng yì yuē: fán kuài nǎi hàn zhī míng jiāng, jīn jiàn nián lǎo, lái cǐ sān rì, bù gǎn chū zhàn, xiǎng jiàn wǒ bīng shì zhòng, yǒu qiè dí zhī yì. wǒ míng rì yǔ bǐ jiāo zhàn, rǔ kě chū bīng yǐ chōng jī zhī, bǐ bì bài zǒu, kě jǐn lì zhuī gǎn, jué rán qǔ shèng, ruò fán kuài yī bài, hàn jiāng zài wú chū lì zhě: tǎng guān zhōng náo dòng, wǒ yǔ rǔ jǔ bīng ér xī, zhǎng ān kě de yě. lú wǎn jì yì tíng dāng.
盧綰知樊噲領兵到來，急報知匈奴，着急領兵來燕南救應：樊噲紮營三日。不與交戰。盧綰與匈奴商議曰：」樊噲乃漢之名將，今漸年老，來此三日，不敢出戰，想見我兵勢重，有怯敵之意。我明日與彼交戰，汝可出兵以衝擊之，彼必敗走，可盡力追趕，決然取勝，若樊噲一敗，漢將再無出力者：倘關中撓動，我與汝舉兵而西，長安可得也。」盧綰計議停當。

què shuō fán kuài fēn fù qí jiāng zhāng róng lǐ dǐng mǎ hé dǎng fèng sì jiāng, gè lǐng bīng sì wàn zuǒ yòu mái fú, yuē: dài wǒ zhà bài, rǔ kě bìng lì jié shā, bǐ bì kuì luàn. sì jiāng de lìng, yǐn bīng zuǒ yòu mái fú, fán kuài què yī mǎ tū chū zhèn qián, yǔ lú wǎn dá huà yuē: hàn dì yǔ rǔ qǐ bīng sān shí yú nián, ài rǔ rú zi, fēng rǔ wèi yàn wáng, kě wèi jí guì, rǔ shàng bù zhī zú, nǎi jié lián xiōng nú zào fǎn. jīn tiān bīng dào lái, jí zǎo shòu sǐ, miǎn shǐ sān jūn tú tàn! lú wǎn yuē: hàn dì zhū lù gōng chén, lǚ hòu yóu shén, yīn cǐ qǐ bīng, yǐ tú tiān xià, rǔ ruò jiàn jī yǔ wǒ hé bīng yī chù, miǎn zāo wèi yāng zhī kǔ. fán kuài dà nù, jǔ jǐ zhí qǔ wǎn, wǎn jǔ dāo jiāo hái, liǎng jiā zhàn zài yī chù, jīn gǔ zhèn tiān, chén lóng sì yě. zhàn dào sān shí huí hé, fán kuài zhà bài, lēi huí mǎ luò huāng ér zǒu. xiōng nú rén mǎ yì chōng shā guò lái, lú wǎn bìng lì yǔ xiōng nú zhuī gǎn, cái rán qián jìn, liǎng biān yī shēng pào xiǎng, zuǒ yòu tū chū liǎng zhī rén mǎ lái, wèi shǒu sì yuán dà jiāng, jié zhù yàn dài rén mǎ, fèn lì chōng shā, fán kuài fù diào zhuǎn rén mǎ bìng lì jiā gōng, lú wǎn dà bài, xiàng hòu bēn zǒu. fán kuài huī dòng sān jūn, lián yè zhuī shā. yòu yǒu yàn běi rén lái bào, hàn bīng bù zhī duō shǎo, zì tài yuán chōng shā qián lái, yǐ jiāng lǎo yíng zī zhòng jǐn shù shāo huǐ, xiāng lí zhǐ wǔ shí yú lǐ, lú wǎn dà jīng, jí qū yàn chéng, yòu yǒu fán kuài jǐn zhuī zài hòu, bù dé tuō shēn. zhuī jí tiān míng, hàn jiāng zhōu bó rén mǎ yǐ dào, jiāng lú wǎn xiōng nú wéi zhù, jiàn rú fēi huáng. xiōng nú jí xià mǎ tóu xiáng, lú wǎn jiàn shì bù kě zhī, suì yǐn dāo zì shā. zhòng jūn shì jiāng xiōng nú bǎng fù zhì jūn qián tīng hòu.
卻說樊噲分付騎將張榮、李鼎、馬和、黨奉四將，各領兵四萬左右埋伏，曰：「待我詐敗，汝可併力截殺，彼必潰亂。」四將得令，引兵左右埋伏，樊噲卻一馬突出陣前，與盧綰答話曰：「漢帝與汝起兵三十餘年，愛汝如子，封汝為燕王，可謂極貴，汝尚不知足，乃結連匈奴造反。今天兵到來，及早受死，免使三軍塗炭！」盧綰曰：「漢帝誅戮功臣，呂后尤甚，因此起兵，以圖天下，汝若見機與我合兵一處，免遭未央之苦。」樊噲大怒，舉戟直取綰，綰舉刀交還，兩家戰在一處，金鼓震天，塵籠四野。戰到三十回合，樊噲詐敗，勒回馬落荒而走。匈奴人馬亦衝殺過來，盧綰併力與匈奴追趕，才然前進，兩邊一聲炮響，左右突出兩枝人馬來，為首四員大將，截住燕代人馬，奮力衝殺，樊噲復調轉人馬併力夾攻，盧綰大敗，向後奔走。樊噲揮動三軍，連夜追殺。又有燕北人來報，漢兵不知多少，自太原衝殺前來，已將老營輜重盡數燒毀，相離止五十餘里，盧綰大驚，急趨燕城，又有樊噲緊追在後，不得脫身。追及天明，漢將周勃人馬已到，將盧綰、匈奴圍住，箭如飛蝗。匈奴急下馬投降，盧綰見勢不可支，遂引刀自殺。眾軍士將匈奴綁縛至軍前聽候。

fán kuài wū jīn shōu jūn, tóng zhōu bó bèng chéng ān fǔ bǎi xìng, kào shǎng jūn shì, zhōu bó chēng hè yuē: guǒ bù chū jiāng jūn zhī suǒ liào yě! fán kuài yuē: xiōng nú suī qín, wéi dān yú yī zhī, wèi kě zhū miè, kě jiān yā fù zhǎng ān jiàn dì, yǔ qún chén jì yì, zhèng hǎo chéng cǐ yǔ dān yú xiāng hè: kuàng dì chū jí yīng, shǒu qín cǐ jù kòu, yì zú yǐ zhuàng guó wēi yě. bó yuē: jiāng jūn suǒ jiàn shén dāng. yú shì yǐn běn bù bīng èr shí wàn, bìng jiàng bīng shí wǔ wàn zòu kǎi ér huí. yī rì dào zhǎng ān, jiàn huì dì, bèi shuō lú wǎn zì shā, xiōng nú guī jiàng, yàn dài xī píng. dì shén xǐ, zhòng shǎng èr jiāng, jí lìng xiōng nú jiě qù qí fù, hòu cì rì cháo jiàn. bǐ yǒu shū sūn tōng zòu yuē: chén yǒu yī yán miàn zòu, yù shǐ wài guó míng rì cháo jiàn zhī shí, yǎng zhān shàng guó jūn chén zhī lǐ, bì xià dāng shēng dà diàn, lìng wǔ shì chén liè yí zhàng, yǐ zhāng wēi wǔ. dì yuē: cǐ zòu shén tái zhèn yì. suí mì chuán zhǐ, zhe wén wǔ dà xiǎo qún chén. gè jù jǐn xiù fú sè, cì rì zǎo cháo. wèi zhī rú wèn shèng zhāng cháo yí? qiě kàn xià huí fēn jiě.
樊噲嗚金收軍，同周勃迸城安撫百姓，犒賞軍士，周勃稱賀曰：「果不出將軍之所料也！」樊噲曰：「匈奴雖擒，惟單于一支，未可誅滅，可監押赴長安見帝，與群臣計議，正好乘此與單于相和：況帝初即應，首擒此巨寇，亦足以壯國威也。」勃曰：「將軍所見甚當。」於是引本部兵二十萬，並降兵十五萬·奏凱而回。一日到長安，見惠帝，備說盧綰自殺，匈奴歸降，燕代悉平。帝甚喜，重賞二將，即令匈奴解去其縛，候次日朝見。比有叔孫通奏曰：「臣有一言面奏，欲使外國明日朝見之時，仰瞻上國君臣之禮，陛下當升大殿，令武士陳列儀仗，以彰威武。」帝曰：「此奏甚台朕意。」隨密傳旨，着文武大小群臣。各具錦繡服色，次日早朝。未知如問盛張朝儀？且看下回分解。