sù shān gāo liù shí èr zhàng, zhōu huí shí bā lǐ èr bǎi bù. shān xià yǒu shí rén lǐng, qiào bá níng lì, xíng rú rén zhuàng, shuāng jì sǒng rán. guò lǐng wèi xī xī, jū mín shù bǎi jiā, jù wèi cūn shì. xiāng chuán sòng nán dù shí, gāo zōng chū zhì wǔ lín, yǐ qí dì fēng hòu, yù dōu zhī. hòu dé fèng huáng shān, nǎi yún: xī xī qiě liú xià. hòu rén suì yǐ míng. dì shén yōu pì, duō gǔ méi, méi gé duǎn xiǎo, qū qǔ chá yā, dà shì huáng shān sōng. hào shì zhě zhì qí dì, mǎi dé jí xiǎo zhě, liè zhī pén chí, yǐ zuò xiǎo jǐng. qí dì yǒu qiū xuě ān, yī piàn lú huā, míng yuè yìng zhī, bái rú jī xuě, dà shì qí jǐng. yú wèi xī hú zhēn jiāng nán jǐn xiù zhī dì, rù qí zhōng zhě, mù yàn qǐ lì, ěr yàn shēng gē, yù xún shēn xī pán gǔ, kě yǐ bì shì rú táo yuán jú shuǐ zhě, dāng yǐ xī xī wèi zuì. yú yǒu jiāng dào yǒu jīng shè zài xī xī, zhāo yú tóng yǐn. yú yǐ lù lù fēng chén, wèi néng fù zhī, zhì jīn yóu yǒu yí hèn.
粟山高六十二丈，周回十八里二百步。山下有石人嶺，峭拔凝立，形如人狀，雙髻聳然。過嶺為西溪，居民數百家，聚為村市。相傳宋南渡時，高宗初至武林，以其地豐厚，欲都之。後得鳳凰山，乃云：「西溪且留下。」後人遂以名。地甚幽僻，多古梅，梅格短小，屈曲槎椏，大似黃山松。好事者至其地，買得極小者，列之盆池，以作小景。其地有秋雪庵，一片蘆花，明月映之，白如積雪，大是奇景。余謂西湖真江南錦繡之地，入其中者，目厭綺麗，耳厭笙歌，欲尋深溪盤谷，可以避世如桃源、菊水者，當以西溪為最。余友江道ウ有精舍在西溪，招余同隱。余以鹿鹿風塵，未能赴之，至今猶有遺恨。

wáng zhì dēng xī xī jì péng qīn zhī shū:
王稚登《西溪寄彭欽之書》：

liú wǔ lín shí rì xǔ, wèi cháng yī zhì hú shàng, rán suì qióng xī xī zhī shèng. zhōu chē chéng bìng shí bā lǐ, jiē xíng shān yún zhú ǎi zhōng, yī mèi jǐn lǜ. guì shù dà zhě, liǎng rén wéi zhī bù jǐn. shù xià huā fù dì rú huáng jīn, shān zhōng rén fù zhǒu sǎo huā shòu shì shàng, měi dān jǐn dāng tuō sù zhī bàn ěr. wǎng suì xíng shān yīn dào shàng, dà tàn qí jiā, cǐ xíng shì shèng.
留武林十日許，未嘗一至湖上，然遂窮西溪之勝。舟車程並十八里，皆行山雲竹靄中，衣袂盡綠。桂樹大者，兩人圍之不盡。樹下花覆地如黃金，山中人縛帚掃花售市上，每擔僅當脫粟之半耳。往歲行山陰道上，大嘆其佳，此行似勝。

lǐ liú fāng tí xī xī huà:
李流芳《題西溪畫》：

rén zǐ zhēng yuè huì rì, tóng zhòng xī zi yǔ zì yún qī fān bái shā lǐng zhì xī xī. jiā lù xiū huáng, xíng liǎng shān jiān, fán shí lǐ, zhì yǒng xìng sì. yǒng xìng shān xià yí kuàng, píng chóu yuǎn cūn, yōu quán lǎo shù, diǎn zhuì gè gè chéng zhì. zì yǒng xìng zhì yuè miào yòu shí lǐ, méi huā mián gèn cūn luò, mí wàng rú xuě, yī sì yú jiā xī qì shān zhōng. shì rì, fàn yǒng xìng, dēng lóu xiào yǒng. yè hái hú shàng xiǎo zhú, tóng mèng? yìn chí zi jiāng tòng yǐn. yì rì chū cè zi huà cǐ. guǐ chǒu shí yuè wū zhèn zhōu zhōng tí.
壬子正月晦日，同仲錫、子與自雲棲翻白沙嶺至西溪。夾路修篁，行兩山間，凡十里，至永興寺。永興山下夷曠，平疇遠村，幽泉老樹，點綴各各成致。自永興至岳廟又十里，梅花綿亘村落，彌望如雪，一似余家西磧山中。是日，飯永興，登樓嘯詠。夜還湖上小築，同孟?、印持、子將痛飲。翼日出冊子畫此。癸丑十月烏鎮舟中題。

yáng pán xī xī shī:
楊蟠《西溪》詩：

wèi ài xī xī hǎo, zhǎng yōu xī shuǐ qióng. shān yuán chūn gèng luò, sàn rù yě tián zhōng.
為愛西溪好，長憂溪水窮。山源春更落，散入野田中。

wáng sī rèn xī xī shī:
王思任《西溪》詩：

yī lǐng tòu tiān mù, qiān xī jiào yǔ tóu. shí yún kāi xiù bì, shān gǔ xǐ hán liú.
一嶺透天目，千溪叫雨頭。石雲開繡壁，山骨洗寒流。

niǎo dào tái yī huá, rén jiā zhú yǔ yōu. cǐ xíng bù zuò lù, bàn wǔ bǎi nián yóu.
鳥道苔衣滑，人家竹語幽。此行不作路，半武百年游。

zhāng dài qiū xuě ān shī:
張岱《秋雪庵詩》：

gǔ dàng xī xī tiān xià wén, wǎng chuān shī shì jì yóu wén.
古宕西溪天下聞，輞川詩是記游文。

ān qián lǎo dí fēi qiū xuě, lín wài qí fēng sǒng xià yún.
庵前老荻飛秋雪，林外奇峰聳夏雲。

guài shí léng céng jiē lù gǔ, gǔ méi jié qū zhǐ liú jīn.
怪石稜層皆露骨，古梅結屈止留筋。

xī shān bù bù kān pán bó, zhí zhàng tīng quán dào xī xūn.
溪山步步堪盤礴，植杖聽泉到夕曛。