yǔ yún: tuō gǔ wèi kāng, qí suǐ sī cún, shén zhī wèi yě. shān qiān bù bēng, wéi shí wèi zhèn, gǔ zhī wèi yě. yī shēn jīng shén, jù hū liǎng mù yī shēn gǔ xiāng, jù hū miàn bù. tā jiā jiān lùn xíng hái, wén rén xiān guān shén gǔ. kāi mén jiàn shān, cǐ wèi dì yī.
語云:「脫谷為糠,其髓斯存」,神之謂也。「山騫不崩,唯石為鎮」,骨之謂也。一身精神,具乎兩目;一身骨相,具乎面部。他家兼論形骸,文人先觀神骨。開門見山,此為第一。
wén rén lùn shén, yǒu qīng zhuó zhī biàn. qīng zhuó yì biàn, xié zhèng nán biàn. yù biàn xié zhèng, xiān guān dòng jìng jìng ruò hán zhū, dòng ruò mù fā jìng ruò wú rén, dòng ruò fù de, cǐ wèi chéng qīng dào dǐ. jìng ruò yíng guāng, dòng ruò liú shuǐ, jiān qiǎo ér xǐ yín jìng ruò bàn shuì, dòng ruò lù hài, bié cái ér shēn sī. yī wèi bài qì, yī wèi yǐn liú, jūn zhī tuō jī yú qīng, bù kě bù biàn.
文人論神,有清濁之辨。清濁易辨,邪正難辨。欲辨邪正,先觀動靜;靜若含珠,動若木發;靜若無人,動若赴的,此為澄清到底。靜若螢光,動若流水,尖巧而喜淫;靜若半睡,動若鹿駭,別才而深思。一為敗器,一為隱流,均之託跡於清,不可不辨。
fán jīng shén, dǒu sǒu chù yì jiàn, duàn xù chù nán jiàn. duàn zhě chū chù duàn, xù zhě bì chù xù. dào jiā suǒ wèi shōu shí rù mén zhī shuō, bù liǎo chù kàn qí tuō lüè, zuò le chù kàn qí zhēn xiàn. xiǎo xīn zhě, cóng qí bù liǎo chù kàn zhī, shū jié kuò mù, ruò bù jīng yì, suǒ wèi tuō lüè yě. dà dǎn zhě, cóng qí zuò le chù kàn zhī, shèn zhòng zhōu mì, wú yǒu gǒu qiě, suǒ wèi zhēn xiàn yě. èr zhě shí kàn xiàng nèi chù, shāo yí wài biàn luò qíng tài yǐ, qíng tài yì jiàn.
凡精神,抖擻處易見,斷續處難見。斷者出處斷,續者閉處續。道家所謂「收拾入門」之說,不了處看其脫略,做了處看其針線。小心者,從其不了處看之,疏節闊目,若不經意,所謂脫略也。大膽者,從其做了處看之,慎重周密,無有苟且,所謂針線也。二者實看向內處,稍移外便落情態矣,情態易見。
gǔ yǒu jiǔ qǐ: tiān tíng gǔ lóng qǐ, zhěn gǔ qiáng qǐ, dǐng gǔ píng qǐ, zuǒ chuàn gǔ jiǎo qǐ, tài yáng gǔ xiàn qǐ, méi gǔ fú xī qǐ, bí gǔ yá qǐ, quán gǔ ruò bù dé ér qǐ, xiàng gǔ píng fú qǐ. zài tóu, yǐ tiān tíng gǔ zhěn gǔ tài yáng gǔ wèi zhǔ zài miàn, yǐ méi gǔ quán gǔ wèi zhǔ. wǔ zhě bèi, zhù shí zhī qì yě yī zé bù qióng èr zé bù jiàn sān zé dòng lǚ shāo shèng sì zé guì yǐ.
骨有九起:天庭骨隆起,枕骨強起,頂骨平起,佐串骨角起,太陽骨線起,眉骨伏犀起,鼻骨芽起,顴骨若不得而起,項骨平伏起。在頭,以天庭骨、枕骨、太陽骨為主;在面,以眉骨、顴骨為主。五者備,柱石之器也;一則不窮;二則不賤;三則動履稍勝;四則貴矣。
gǔ yǒu sè, miàn yǐ qīng wèi guì, shào nián gōng qīng bàn qīng miàn shì yě. zǐ cì zhī, bái sī xià yǐ. gǔ yǒu zhì, tóu yǐ lián zhě wèi guì. suì cì zhī. zǒng zhī, tóu shàng wú è gǔ, miàn jiā bù rú tóu jiā. rán dà ér quē tiān tíng, zhōng shì jiàn pǐn yuán ér wú chuàn gǔ, bàn shì gū sēng bí gǔ fàn méi, táng shàng bù shòu. quán gǔ yǔ yǎn zhēng, zǐ sì bù lì. cǐ zhōng guì jiàn, yǒu háo lí qiān lǐ zhī biàn.
骨有色,面以青為貴,「少年公卿半青面」是也。紫次之,白斯下矣。骨有質,頭以聯者為貴。碎次之。總之,頭上無惡骨,面佳不如頭佳。然大而缺天庭,終是賤品;圓而無串骨,半是孤僧;鼻骨犯眉,堂上不壽。顴骨與眼爭,子嗣不立。此中貴賤,有毫釐千里之辨。