yún qī, sòng xī níng jiān yǒu sēng zhì féng zhě jū cǐ, néng fú hǔ, shì chēng fú hǔ chán shī. tiān xī zhōng, cì zhēn jì yuàn é. míng hóng zhì jiān wèi hóng shuǐ suǒ pǐ. lóng qìng wǔ nián, lián chí dà shī míng yī zhū hóng, zì fú huì, rén hé shěn shì zi, wèi bó shì dì zǐ, shì bì gāo děng, xìng hǎo qīng jìng, chū rù èr shì. zi shāng fù mò. yī rì yuè huì dēng jí, shī shǒu suì chá ōu, yǒu shěng, nǎi shì qī zǐ wèi gú chòu bù shān, yú shì xiàng yī bǐ jǐn gōu.
雲棲，宋熙寧間有僧志逢者居此，能伏虎，世稱伏虎禪師。天僖中，賜真濟院額。明弘治間為洪水所圮。隆慶五年，蓮池大師名衤朱宏，字佛慧，仁和沈氏子，為博士弟子，試必高等，性好清淨，出入二氏。子殤婦歿。一日閱《慧燈集》，失手碎茶甌，有省，乃視妻子為鶻臭布衫，於世相一筆盡勾。

zuò gē jì yì, qì ér zhuān shì fú, suī xué shǐ zhě tú gōng lì wǎn zhī, bù huí yě. cóng shǔ shī tì dù shòu jù, yóu fāng zhì fú niú, zuò liàn yì yǔ, hū xiàn jiù xí, ér suǒ wèi yī bǐ gōu zhě, gèng yǐn yǐn xiàn. qù jīng dōng chāng fǔ xiè jū shì jiā, nǎi gèng shì rán, zuò jì yuē: èr shí nián qián shì kě yí, sān qiān lǐ wài yù hé qí. fén xiāng zhí jǐ hún rú mèng, mó fú kōng zhēng shì yǔ fēi. dāng shì shí, shì yǐ huò pò xīn kōng, rán zhōng bù zì yǐ wèi wù.
作歌寄意，棄而專事佛，雖學使者屠公力挽之，不回也。從蜀師剃度受具，遊方至伏牛，坐煉囈語，忽現舊習，而所謂一筆勾者，更隱隱現。去經東昌府謝居士家，乃更釋然，作偈曰：「二十年前事可疑，三千里外遇何奇。焚香執戟渾如夢，魔佛空爭是與非。」當是時，似已惑破心空，然終不自以為悟。

guī dé gǔ yún qī sì jiù zhǐ, jié máo mò zuò, xuán dāng zhǔ mí, rì jǐn yī shí. xiōng guà tiě pái, tí yuē: tiě ruò kāi huā, fāng yǔ rén shuō. jiǔ zhī, tán yuè zhēng wèi gòu shì, jiàn chéng cóng lín, dì zǐ rì jìn. qí shuō zhǔ nán shān jiè lǜ, dōng lín jìng tǔ, xiān xíng jiè shū fā yǐn, hòu xíng mí tuó shū chāo. yī shí jiāng zuǒ zhū rú jiē lái jiù zhèng. wáng shì láng zōng mù wèn: yè lái lǎo shǔ jī jī, shuō jǐn yī bù huá yán jīng? shī yún:
歸得古雲棲寺舊址，結茅默坐，懸鐺煮糜，日僅一食。胸掛鐵牌，題曰：「鐵若開花，方與人說。」久之，檀越爭為構室，漸成叢林，弟子日進。其說主南山戒律，東林淨土，先行《戒疏發隱》，後行《彌陀疏鈔》。一時江左諸儒皆來就正。王侍郎宗沐問：「夜來老鼠唧唧，說盡一部《華嚴經》？」師云：

māo ér tū chū shí rú hé? zì dài yún: zǒu què fǎ shī, liú xià jiǎng àn. yòu shū sòng yún: lǎo shǔ jī jī, huá yán lì lì. qí zāi wáng shì láng, què bèi chù shēng huò.
「貓兒突出時如何？」自代云：「走卻法師，留下講案。」又書頌云：「老鼠唧唧，《華嚴》歷歷。奇哉王侍郎，卻被畜生惑。

māo ér tū chū huà táng qián, chuáng tóu shuō fǎ wú xiāo xī. dà fāng guǎng fú huá yán jīng, shì zhǔ miào yán pǐn dì yī. qí chí lùn yán zhèng, gǔ jiě jīng wēi. jiān sī shǒu xiāng xià chē jiù yǔ, kǎn kǎn lüè wú qū. hǎi nèi míng xián, wàng ér xīn zhé. xiào dìng huáng tài hòu huì xiàng gōng zhōng lǐ yān, cì mǎng jiā shā, bù gǎn fú, bèi nà bì wéi, zhōng shēn wú gǎi. zhāi wéi? cài. yǒu zhì sì zhě, gāo guān yú cóng, yī gài píng děng, jǐ wú jiā dòu. rén hé fán lìng wèn: xīn zá luàn, hé shí dé jìng? shī yuē: zhì zhī yī chù, wú shì bù bàn. zuò zhōng yī shì rén yuē: zhuān gé yī wù, shì zhì zhī yī chù, bàn dé hé shì? shī yuē: lùn gé wù, zhǐ dāng yī zhū zǐ huò rán guàn tōng qù, hé shì bù bàn dé? huò wèn: hé bù guì qián zhī?
貓兒突出畫堂前，床頭說法無消息。大方廣佛《華嚴經》，世主妙嚴品第一。」其持論嚴正，詁解精微。監司守相下車就語，侃侃略無屈。海內名賢，望而心折。孝定皇太后繪像宮中禮焉，賜蟒袈裟，不敢服，被衲敝幃，終身無改。齋惟?菜。有至寺者，高官輿從，一概平等，幾無加豆。仁和樊令問：「心雜亂，何時得靜？」師曰：「置之一處，無事不辦。」坐中一士人曰：「專格一物，是置之一處，辦得何事？」師曰：「論格物，只當依朱子豁然貫通去，何事不辦得？」或問：「何不貴前知？」

shī yuē: pì rú liǎng rén guān pí pá jì, yī rén bù céng jiàn, yī rén jiàn ér yù dào zhī, bì jìng tóng kàn zhōng chǎng, néng zēng jiǎn yī chū fǒu yé? yǒng dōng tú lóng yú jìng cí sì yíng shī guān suǒ zhe tán huā chuán qí, yú chún xī yǐ shī fàn xíng sù yán zǔ zhī. shī jìng xié zhū shēn jīn lín chǎng dì guān qì, wú suǒ wǔ. sì bì shè jiè, jué chāi chuàn shēng, ér shí fǔ qín nòng xiāo, yǐ lè qí pí shén. wǎn zhe chán guān cè jìn. qí suǒ shù, qiào shì gāo fēng lěng shì bīng zhě, shù jǐ shì zhī yǐ. xǐ lè tiān zhī dá, xuǎn xíng qí shī. píng jū xiào tán xié xuè, sǎ tuō wēi yí, yǒu yǒng gōng qīng sàn zhī fēng. wèi cháng yī wèi gǎo mù sǐ huī, ruò sòng xù suǒ yì dān bǎn hàn, zhēn bù kě sī yì rén yě. chū jiā wǔ shí nián, zhǒng zhǒng jù zhǔ yǔ zhōng. wàn lì yǐ mǎo liù yuè huì rì, shū cí zhū yǒu, hái shān shè zhāi, fēn biǎo shī chèn, ruò jiāng yuǎn xíng zhě. qī yuè sān rì, zú pū bù yǔ, cì rì fù xǐng. dì zǐ bèi wèn hòu shì, jǔ zhǔ yǔ duì. sì rì zhī wǔ, mìng yí miàn xī xiàng, xún shǒu kāi mù, tóng wú jí shí, duō nǎ niàn fó, fū zuò ér shì. wǎng wú yǒu shén lǐ tán jiàng pí shān, wèi shī shì gǔ fó. ér yáng jìng ān wàn chūn cháng jiàn shī xiàn fú shēn, shī shí wú zhōng. yī xìn shì kuī kōng shì, sì guǐ chí dēng zhì, hū liè sān lián zuò, shī zuò qí yī, fó xiàng yě. jī xiān zhī líng zhě yún, zhāng guǒ tīng shī shuō xīn fù yú yǒng míng. lǐ tún bù fù sù bù xìn fó, piān shòu shī jiè, yú nián qū sān zhǐ huà, yún shēn shì fàn sēng ā nà jí duō. ér sēng sú jiāng zuò tuō shí, duō qǐng shuō jiè shuō fǎ. rán shī zì míng fán fū, zhū shì kǒng ā zé, bù gǎn yǐ wén. huà qián yī rì, lòu yǔ jiàn yī dà lián huá gài, bù fù néng mì qí wǎng shēng zhī qí yún.
師曰：「譬如兩人觀《琵琶記》，一人不曾見，一人見而預道之，畢竟同看終場，能增減一出否耶？」甬東屠隆於淨慈寺迎師觀所著《曇花傳奇》，虞淳熙以師梵行素嚴阻之。師竟偕諸紳衿臨場諦觀訖，無所忤。寺必設戒，絕釵釧聲，而時撫琴弄簫，以樂其脾神。晚著《禪關策進》。其所述，峭似高峰、冷似冰者，庶幾似之矣。喜樂天之達，選行其詩。平居笑談諧謔，灑脫委蛇，有永公清散之風。未嘗一味槁木死灰，若宋旭所議擔板漢，真不可思議人也。出家五十年，種種具囑語中。萬曆乙卯六月晦日，書辭諸友，還山設齋，分表施襯，若將遠行者。七月三日，卒仆不語，次日復醒。弟子輩問後事，舉囑語對。四日之午，命移面西向，循首開目，同無疾時，哆哪念佛，趺坐而逝。往吳有神李曇降毗山，謂師是古佛。而楊靖安萬春嘗見師現佛身，施食吳中。一信士窺空室，四鬼持燈至，忽列三蓮座，師坐其一，佛像也。乩仙之靈者雲，張果聽師說《心賦》於永明。李屯部婦素不信佛，偏受師戒，逾年屈三指化，雲身是梵僧阿那吉多。而僧俗將坐脫時，多請說戒、說法。然師自名凡夫，諸事恐呵責，不敢以聞。化前一日，漏語見一大蓮華蓋，不復能秘其往生之奇雲。

yuán hóng dào yún qī xiǎo jì:
袁宏道《雲棲小記》：

yún qī zài wǔ yún shān xià, lán yú xíng zhú shù zhōng, qī bā lǐ shǐ dào, ào pì fēi cháng, lián chí hé shàng qī zhǐ chù yě. lián chí jiè lǜ jīng yán, yú dào suī bù dà chè, rán bù wèi wú suǒ jiàn zhě. zhì yú dān tí niàn fó yī mén, zé yóu wèi zhí jié jiǎn yào, liù gè zì zhōng, xuán tiān zhuǎn dì, hé láo niē mù gèng qū kuáng jiě, rán zé suī wèi lián chí yī wú suǒ wù kě yě. yī wú suǒ wù, shì zhēn ā mí, qǐng jí zhuó yǎn.
雲棲在五雲山下，籃輿行竹樹中，七八里始到，奧僻非常，蓮池和尚棲止處也。蓮池戒律精嚴，於道雖不大徹，然不為無所見者。至於單提念佛一門，則尤為直捷簡要，六個字中，旋天轉地，何勞捏目更趨狂解，然則雖謂蓮池一無所悟可也。一無所悟，是真阿彌，請急着眼。

lǐ liú fāng yún qī chūn xuě tú bá:
李流芳《雲棲春雪圖跋》：

yú chūn xià qiū cháng zài xī hú, dàn wèi jiàn hán shān ér guī. jiǎ chén, tóng èr wáng cān yún qī. shí yǐ èr yuè, dà xuě yíng chǐ. chū chì shān bù, yí lù qióng zhī yù gàn, pī fú zhào yào. wàng jiāng nán zhū shān, ái ái yún duān, yóu kě ài yě. gēng xū qiū, yǔ bái mín kàn xuě liǎng dī. yú jì guī, bái mín dú liú, chí xuě zhì là jǐn. shì suì jìng wú xuě, yàng yàng ér fǎn. shì jiān shì gè yǒu yuán, gù bù kě yǐ yì qiú yě. guǐ chǒu yáng yuè tí.
余春夏秋常在西湖，但未見寒山而歸。甲辰，同二王參雲棲。時已二月，大雪盈尺。出赤山步，一路瓊枝玉干，披拂照曜。望江南諸山，皚皚雲端，尤可愛也。庚戌秋，與白民看雪兩堤。余既歸，白民獨留，遲雪至臘盡。是歲竟無雪，怏怏而返。世間事各有緣，固不可以意求也。癸丑陽月題。

yòu tí xuě shān tú:
又《題雪山圖》：

jiǎ zǐ jiā píng yuè jiǔ rì dà xuě, pō zhōu chāng mén, zuò cǐ tú. yì wǎng suì zài xī hú yù xuě, xuě hòu liǎng shān chū yún, shàng xià yī bái, bù biàn qí wèi yún wèi xuě yě. yú huà shí mù zhōng yǒu xuě, ér yì zhōng yǒu yún, guān zhě zhǐ wèi yún shān tú, bù zhī nǎi huà xuě shān ěr. fàng bǐ yī xiào.
甲子嘉平月九日大雪，泊舟閶門，作此圖。憶往歲在西湖遇雪，雪後兩山出雲，上下一白，不辯其為云為雪也。余畫時目中有雪，而意中有雲，觀者指為雲山圖，不知乃畫雪山耳。放筆一笑。

zhāng dài zèng lián chí dà shī zhù duì:
張岱《贈蓮池大師柱對》：

shuō fǎ píng tái, shēng gōng yī yǔ shí yī yǔ.
說法平台，生公一語石一語。

qī zhēn dǒu shì, lǎo sēng bàn jiān yún bàn jiān.
棲真斗室，老僧半間雲半間。