strong xiǎo shuǐ wān tiān hú yí shū strong
小水灣天狐詒書
chǔn dòng hán líng jù yī xìng, huà tāi shī luǎn mìng xiāng guān.
蠢動含靈俱一性,化胎濕卵命相關。
dé rén jì lì xiū wàng què, què yě zhī ēn bào yù huán.
得人濟利休忘卻,雀也知恩報玉環。
zhè sì jù shī, dān shuō hàn shí yǒu yī xiù cái, xìng yáng míng bǎo, huá yīn rén shì, nián fāng ruò guàn, tiān zī yǐng yì, xué wèn guò rén. yī rì, zhèng zhí zhòng yáng jiā jié, wǎng jiāo wài yóu wán, yīn xíng juàn, zuò yú lín zhōng xiē xī. dàn jiàn shù mù wěng yù, bǎi niǎo yīng míng, shèn shì kě ài. hū wén pū lù de yī shēng, duò xià yī zhī niǎo lái, bù wāi bù xié, zhèng luò zài yáng bǎo miàn qián, kǒu nèi zhī zhī de jiào, què fēi bù qǐ, zài dì shàng luàn pū. yáng bǎo dào: què bù zuò guài! zhè niǎo wèi hé rú cǐ? xiàng qián shí qǐ kàn shí, nǎi shì yī zhī huáng què, bù zhī bèi hé rén dǎ shāng, jiào dé hǎo shēng āi chǔ. yáng bǎo xīn zhōng bù rěn, nǎi dào: jiāng huí qù wèi yǎng hǎo le fàng bà! zhèng kàn jiān, jiàn yī shào nián, shǒu zhí dàn gōng, cóng bèi hòu zǒu guò lái dào: xiù cái, zhè huáng què shì wǒ dǎ xià de, wàng qǐ jiàn hái. yáng bǎo dào: hái yì yì shì, dàn qín niǎo yǔ rén tǐ zhì suī yì, shēng mìng zé yī, ān rěn qiāng hài! kuàng shā bǎi mìng bù zú gōng jūn yī shàn, yù wàn niǎo bù néng zhì jūn zhī fù, xī bù bié wèi shēng yè? wǒ jīn yuàn shú cǐ què zhī mìng. biàn qù shēn biān qǔ chū qián chāo lái. shào nián dào: mǒu fēi wèi kǒu fù lì wù, bù guò yóu xì shì jì ěr. jì xiù cái yào cǐ què, jì biàn xiāng sòng. yáng bǎo dào: jūn chuī qǔ lè, qín niǎo hé gū! shào nián xiè dào: mǒu zhī guò yǐ! suì tóu gōng ér qù.
這四句詩,單說漢時有一秀才,姓楊名寶,華陰人氏,年方弱冠,天資穎異,學問過人。一日,正值重陽佳節,往郊外遊玩,因行倦,坐於林中歇息。但見樹木蓊鬱,百鳥嚶鳴,甚是可愛。忽聞撲碌的一聲,墮下一隻鳥來,不歪不斜,正落在楊寶面前,口內吱吱的叫,卻飛不起,在地上亂撲。楊寶道:「卻不作怪!這鳥為何如此?」向前拾起看時,乃是一隻黃雀,不知被何人打傷,叫得好生哀楚。楊寶心中不忍,乃道:「將回去餵養好了放罷!」正看間,見一少年,手執彈弓,從背後走過來道:「秀才,這黃雀是我打下的,望乞見還。」楊寶道:「還亦易事,但禽鳥與人體質雖異,生命則一,安忍戕害!況殺百命不足供君一膳,鬻萬鳥不能致君之富,奚不別為生業?我今願贖此雀之命。」便去身邊取出錢鈔來。少年道:「某非為口腹利物,不過遊戲試技耳。既秀才要此雀,既便相送。」楊寶道:「君吹取樂,禽鳥何辜!」少年謝道:「某知過矣!」遂投弓而去。
yáng bǎo jiāng què huí jiā, zhù yú jīn xiāng zhōng, rì cǎi huáng ruǐ sì zhī, jiàn jiàn yǔ yì zhǎng huàn. yù zhì bǎi rì, biàn néng fēi xiáng. shí qù shí lái, yáng bǎo shí fēn zhēn zhòng. hū yī rì, qù ér bù huí. yáng bǎo xīn zhōng zhèng zài qì mèn, zhǐ jiàn yī gè tóng zǐ dān méi xì yǎn, shēn chuān huáng yī, zǒu rù qí jiā, wàng yáng bǎo biàn bài. yáng bǎo jí máng fú qǐ. tóng zǐ jiāng chū yù huán yī shuāng, dì yǔ yáng bǎo dào: méng jūn jiù mìng zhī ēn, wú yǐ wèi bào, liáo yǐ wēi wù xiāng fèng. zhǎng cǐ dāng lěi shì wèi sān gōng. yáng bǎo dào: yǔ qīng sù mèi píng shēng, hé dé yǒu jiù mìng zhī shuō? tóng zǐ xiào dào: jūn wàng zhī yé? mǒu jí lín zhōng bèi dàn, jūn jīn xiāng zhōng sì huáng huā ruǐ zhī rén yě. yán qì, huà wèi huáng què ér qù. hòu lái yáng bǎo shēng zǐ zhèn, míng dì cháo wèi tài wèi zhèn zi bǐng, hé dì cháo wèi tài wèi bǐng zi cì, ān dì cháo wèi sī tú cì zi biāo, líng dì cháo wèi sī tú guǒ rán shì shì sān gōng, dé yè xiāng jì, yǒu shī wèi zhèng.
楊寶將雀回家,貯於巾箱中,日采黃と蕊飼之,漸漸羽翼長換。育至百日,便能飛翔。時去時來,楊寶十分珍重。忽一日,去而不回。楊寶心中正在氣悶,只見一個童子單眉細眼,身穿黃衣,走入其家,望楊寶便拜。楊寶急忙扶起。童子將出玉環一雙,遞與楊寶道:「蒙君救命之恩,無以為報,聊以微物相奉。掌此當累世為三公。」楊寶道:「與卿素昧平生,何得有救命之說?」童子笑道:「君忘之耶?某即林中被彈,君巾箱中飼黃花蕊之人也。」言訖,化為黃雀而去。後來楊寶生子震,明帝朝為太尉;震子秉,和帝朝為太尉;秉子賜,安帝朝為司徒;賜子彪,靈帝朝為司徒;果然世世三公,德業相繼,有詩為證。
huáng huā sì què fēi tú bào, yī piàn cí bēi lì wù xīn.
黃花飼雀非圖報,一片慈悲利物心。
lěi shì zān yīng kàn shèng měi, shǐ zhī rén yì zhí qiān jīn.
累世簪纓看盛美,始知仁義值千金。
shuō huà de, nà huáng què xián huán de gù shì, rén rén xiǎo dé, hé bì fèi jiǎng! kàn guān men bù zhī, zhǐ wèi zài xià jīn rì yào shuō gè shào nián, yě yīn dàn le gè yì lèi shàng qǐ, bù néng rú dàn què de nèn bān huǐ wù, gān bǎ gè lǎo dà jiā shì, nòng dé qī diān bā dào, zuò le yī chǎng huà bǐng, gù bǎ xián huán zhī shì zuò gè dé shèng tóu huí. quàn liè wèi xū xué yáng bǎo zhè děng hǎo shàn xíng rén, mò xiào nà shào nián zhāo zāi rě huò. zhèng shì:
說話的,那黃雀銜環的故事,人人曉得,何必費講!看官們不知,只為在下今日要說個少年,也因彈了個異類上起,不能如彈雀的恁般悔悟,乾把個老大家事,弄得七顛八倒,做了一場話柄,故把銜環之事做個得勝頭回。勸列位須學楊寶這等好善行仁,莫效那少年招災惹禍。正是:
dé bì kǒu shí xū bì kǒu, dé fàng shǒu shí xū fàng shǒu.
得閉口時須閉口,得放手時須放手。
ruò néng fàng shǒu hé bì kǒu, bǎi suì ān níng yǒu bā jiǔ.
若能放手和閉口,百歲安寧有八九。
huà shuō táng xuán zōng shí, yǒu yī shǎo xìng wáng míng chén, zhǎng ān rén shì, lüè zhī shū shǐ, cū tōng wén mò, hǎo yǐn jiǔ, shàn jī jiàn, zǒu mǎ xié dàn, yóu qí suǒ zhǎng. cóng yòu sàng fù, wéi mǔ zài táng, qǔ qī yú shì. tóng bāo xiōng dì wáng zǎi, lǚ lì guò rén, wǔ yì chū zhòng, chōng yǔ lín qīn wèi, wèi yǒu qī shì. jiā pō fù ráo, tóng pú duō rén, yī jiā zhēng an jū lè yè. bù xiǎng ān lù shān bīng luàn, tóng guān shī shǒu. tiān zǐ xī xìng. wáng zǎi suí jià hù cóng, wáng chén liào dào lì bú zhù, qì xià fáng chǎn, shōu shí xì ruǎn, yǐn mǔ qī bì pú, bì nán jiāng nán. suì jiā yú háng zhōu, dì míng xiǎo shuǐ wān, zhì mǎi tián chǎn, jīng yíng guò rì. hòu lái wén dé jīng chéng kè fù, dào lù níng jìng, wáng chén sī xiǎng yào wǎng dū xià xún fǎng qīn zhī, zhěng lǐ jiù yè, wèi guī xiāng zhī jì. gào zhī mǔ qīn, jí rì shōu shí xíng náng, zhǐ dài yī gè jiā rén, huàn zuò wáng fú, bié le mǔ qī, yáo shuǐ lù zhí zhì yáng zhōu mǎ tóu shàng.
話說唐玄宗時,有一少姓王名臣,長安人氏,略知書史,粗通文墨,好飲酒,善擊劍,走馬挾彈,尤其所長。從幼喪父,惟母在堂,娶妻于氏。同胞兄弟王宰,膂力過人,武藝出眾,充羽林親衛,未有妻室。家頗富饒,童僕多人,一家正安居樂業。不想安祿山兵亂,潼關失守。天子西幸。王宰隨駕扈從,王臣料道立不住,棄下房產,收拾細軟,引母妻婢僕,避難江南。遂家於杭州,地名小水灣,置買田產,經營過日。後來聞得京城克復,道路寧靜,王臣思想要往都下尋訪親知,整理舊業,為歸鄉之計。告知母親,即日收拾行囊,止帶一個家人,喚做王福,別了母妻,繇水路直至揚州馬頭上。
nà yáng zhōu suí shí wèi zhī jiāng dū, shì jiāng huái yào chōng, nán běi jīn hóu zhī dì, wǎng lái qiáng lǔ rú má. àn shàng jū mín chóu mì, zuò mǎi zuò mài de, āi jǐ bù kāi, zhēn hǎo gè fán huá qù chù. dāng xià wáng chén shě zhōu dēng lù, gù qiàn jiǎo lì, dǎ bàn zuò jūn guān mó yàng, yí lù yóu shān wán shuǐ, yè sù xiǎo xíng, bù zé yī rì, lái zhì yī suǒ zài, dì míng fán chuān, nǎi hàn shí fán kuài suǒ fēng shí yì zhī chù. zhè dì fāng lí dū chéng yǐ bù duō yuǎn. yīn jīng bīng huǒ zhī hòu, cūn yě bǎi xìng, jù qián bì yuǎn fāng, yí lù jué wú rén yān, xíng rén yì shén xī shǎo. dàn jiàn:
那揚州隋時謂之江都,是江淮要衝,南北襟喉之地,往來檣櫓如麻。岸上居民稠密,做買做賣的,挨擠不開,真好個繁華去處。當下王臣舍舟登陸,雇倩腳力,打扮做軍官模樣,一路遊山玩水,夜宿曉行,不則一日,來至一所在,地名樊川,乃漢時樊噲所封食邑之處。這地方離都城已不多遠。因經兵火之後,村野百姓,俱潛避遠方,一路絕無人煙,行人亦甚稀少。但見:
gāng luán wéi rào, shù mù yīn yì, wēi fēng xiù bá chā qīng xiāo, jùn lǐng cuī wéi héng bì hàn. xié fēi pù bù, pēn wàn zhàng yín tāo dào guà téng luó, yáng qiān tiáo jǐn dài. yún shān mò mò, niǎo dào wēi yí xíng kè shǎo yān lín ǎi ǎi, huāng cūn liáo luò tǔ rén xī. shān huā duō yàn rú hán xiào, yě niǎo wú míng zhǐ luàn tí.
岡巒圍繞,樹木陰翳,危峰秀拔插青霄,峻岭崔嵬橫碧漢。斜飛瀑布,噴萬丈銀濤;倒掛藤蘿,揚千條錦帶。雲山漠漠,鳥道逶迤行客少;煙林靄靄,荒村寥落土人稀。山花多艷如含笑,野鳥無名只亂啼。
wáng chén tān kàn shān lín jǐng zhì, huǎn pèi ér xíng, bù jué tiān sè jiàn wǎn, tīng jiàn mào lín zhōng, shì yǒu rén shēng. jìn qián kàn shí, yuán lái bú shì rén, què shì liǎng gè yě hú, kào zài yī zhū gǔ shù shàng, shǒu zhí yī cè wén shū, zhǐ diǎn shāng què, ruò yǒu suǒ de, xiāng duì tán xiào. wáng chén dào: zhè niè chù zuò guài! bù zhī kàn de shì rèn me shū? qiě jiào tā chī wǒ yī dàn. àn zhù sī cūn láo chuò qǐ nà shuǐ mó jiǎo bǎ dàn gōng, tàn shǒu xiàng dài zhōng, mō chū dàn zi fàng shàng, qù dé jiào qīn, gōng kāi rú mǎn yuè, dàn qù shì fēi xīng, jiào shēng: zhe! nà èr hú zhèng zài dé yì zhī shí, bù fáng lín wài yǒu rén kuī kàn, tīng dé gōng xián xiǎng, fāng cái tái tóu guān kàn, nà dàn zǎo jǐ fēi dào, bù piān bù xié, zhèng zhōng zhí shū zhè hú zuǒ mù. qì xià shū, shī shēng jiào, fù tòng ér táo. nà yī gè hú, què dài jiù dì qù shí, bèi wáng chén yě shì yī dàn, dǎ zhòng zuǒ luán láo fàng xià sì zú, jiào táo mìng. wáng chén zòng mǎ xiàng qián, jiào wáng fú shí qǐ nà shū lái kàn, dōu shì kē dǒu zhī wén, yī zì bù shí. xīn zhōng xiǎng dào: bù zhī shì shèn yán yǔ zài shàng, bǎ qù màn màn fǎng bó gǔ zhě wèn zhī. suì cáng zài xiù lǐ, bō mǎ chū lín, xún dà dào wàng dū chéng ér lái.
王臣貪看山林景致,緩轡而行,不覺天色漸晚,聽見茂林中,似有人聲。近前看時,原來不是人,卻是兩個野狐,靠在一株古樹上,手執一冊文書,指點商確,若有所得,相對談笑。王臣道:「這孽畜作怪!不知看的是葚麼書?且教他吃我一彈。」按住絲澊癆綽起那水磨角靶彈弓,探手向袋中,摸出彈子放上,覷得較親,弓開如滿月,彈去似飛星,叫聲:「著!」那二狐正在得意之時,不防林外有人窺看,聽得弓弦響,方才抬頭觀看,那彈早己飛到,不偏不斜,正中執書這狐左目。棄下書,失聲叫,負痛而逃。那一個狐,卻待就地去拾,被王臣也是一彈,打中左灤癆放下四足,叫逃命。王臣縱馬向前,教王福拾起那書來看,都是蝌蚪之文,一字不識。心中想道:「不知是甚言語在上,把去慢慢訪博古者問之。」遂藏在袖裡,撥馬出林,循大道望都城而來。
nà shí ān lù shān suī sǐ, qí zǐ ān qìng xù yóu qiáng, zéi jiāng shǐ sī míng jiàng ér fù pàn, fān zhèn yòu gè yōng zhòng bīng, jù xù bù chén zhī niàn. kǒng yǒu jiān xì, zhì jīng tàn tīng, gù cǐ mén jìn shí fēn yán jǐn, chū rù pán jié, gāng dào wǎn, chéng mén jiù bì. wáng chén dǐ chéng xià shí, yǐ shì huáng hūn shí hòu. jiàn chéng mén yǐ jiōng, jí tóu lǚ diàn ān xiē. dào diàn mén kǒu, xià mǎ rù lái. zhǔ rén jiā jiàn tā xuán gōng pèi jiàn, jūn guān dǎ bàn, bù zhèng dài màn, shàng qián xiāng yíng dào: zhǎng guān qǐng zuò. biàn lìng xiǎo èr diǎn bēi chá ér dì shàng. wáng fú jiāng xíng lǐ xiè xià, tuó jìn diàn zhōng. wáng chén dào: zhǔ rén jiā, yǒu wěn biàn fáng ér, kāi yī jiān yǔ wǒ. dá dào: shè xià kè fáng jǐn duō, zhǎng guān zhǐ jiǎn zhòng yì de zhù biàn liǎo. jí diǎn gè dēng huǒ, yǐn wáng chén wǎng gè fáng kàn guò, zé le yī jiān jié jìng suǒ zài, jiāng xíng lǐ fàng xià, bǎ shēng kǒu qiān rù hòu biān wèi liào.
那時安祿山雖死,其子安慶緒猶強,賊將史思明降而復叛,藩鎮又各擁重兵,俱蓄不臣之念。恐有奸細,至京探聽,故此門禁十分嚴緊,出入盤詰,剛到晚,城門就閉。王臣抵城下時,已是黃昏時候。見城門已扃,即投旅店安歇。到店門口,下馬入來。主人家見他懸弓佩劍,軍官打扮,不政怠慢,上前相迎道:「長官請坐。」便令小二點杯茶兒遞上。王福將行李卸下,馱進店中。王臣道:「主人家,有穩便房兒,開一間與我。」答道:「舍下客房盡多,長官只揀中意的住便了。」即點個燈火,引王臣往各房看過,擇了一間潔淨所在,將行李放下,把牲口牽入後邊餵料。
shōu shí tíng dāng, xiǎo èr jìn lái wèn dào: gào zhǎng guān, kě chī jiǔ me? wáng chén dào: yǒu hǎo jiǔ dǎ liǎng jiǎo, niú ròu qiè yī pán, bàn dāng men zhào yī rú cǐ. xiǎo èr dá yīng chū qù. wáng chén bǎ fáng mén dài zhuǎn, yě zǒu dào wài biān. xiǎo èr pěng zhe jiǔ ròu wèn dào: zhǎng guān, jiǔ hái sòng dào fáng lǐ qù yǐn, huò jiù zài cǐ jiān? wáng chén dào: jiù zài shàng bà. xiǎo èr jiāng jiǔ bǎi zài yī fù zuò tóu shàng, wáng chén zuò xià. wáng fú zài páng zhēn jiǔ. chī guò liǎng èr bēi, zhǔ rén jiā shàng qián wèn dào: zhǎng guān cóng nǎ zhèn dào cǐ? wáng chén dào: zài xià cóng jiāng nán lái. zhǔ rén jiā dào: zhǎng guān yán yīn, bù xiàng jiāng nán rén wù. wáng chén dào: shí bù xiāng mán, zài xià yuán shì jīng shī rén shì, yīn ān lù shān zuò luàn, chē jià xìng shǔ, zài xià qiè jiā bì nán jiāng nán. jīn zhī zéi dǎng píng fù, tiān zǐ hái dōu, xiān lái zhěng lǐ jiù yè, rán hòu yíng jiē jiā xiǎo guī xiāng. yīn kǒng lù tú bù hǎo xíng zǒu, gù cǐ jūn guān dǎ bàn. zhǔ rén jiā dào: yuán lái shì zì jiā rén! lǎo hàn yī xiàng yě bì zài xiāng cūn, dào cǐ bù shàng yī nián lī. bǐ cǐ yīn shì xiāng rén, fèn wài qīn rè, gè sù liú lí zhī kǔ. zhèng shì:
收拾停當,小二進來問道:「告長官,可吃酒麼?」王臣道:「有好酒打兩角,牛肉切一盤,伴當們照依如此。」小二答應出去。王臣把房門帶轉,也走到外邊。小二捧著酒肉問道:「長官,酒還送到房裡去飲,或就在此間?」王臣道:「就在上罷。」小二將酒擺在一副座頭上,王臣坐下。王福在旁斟酒。吃過兩二杯,主人家上前問道:「長官從哪鎮到此?」王臣道:「在下從江南來。」主人家道:「長官言音,不像江南人物。」王臣道:「實不相瞞,在下原是京師人氏,因安祿山作亂,車駕幸蜀,在下挈家避難江南。今知賊黨平復,天子還都,先來整理舊業,然後迎接家小歸鄉。因恐路途不好行走,故此軍官打扮。」主人家道:「原來是自家人!老漢一向也避在鄉村,到此不上一年哩。」彼此因是鄉人,分外親熱,各訴流離之苦。正是:
jiāng shān fēng jǐng yī rán shì, chéng guō rén mín bàn yǐ fēi.
江山風景依然是,城郭人民半已非。
liǎng xià zhèng shuō dé rè nào, hū tīng dé bèi hòu yǒu rén jiào dào: zhǔ rén jiā, yǒu kòng fáng sù xiē me?. zhǔ rén jiā dá yīng dào: fáng tóu hái yǒu, bù zhī kè guān yǒu jǐ wèi ān xiē? dá dào: zhǐ yǒu wǒ yī rén. zhǔ rén jiā jiàn shì gè dān shēn, yòu méi bāo lǐ, nǎi dào: ruò zhǐ nǐ yī rén, bù gǎn xiāng liú. nà rén nù dào: nán dào lài le nǐ fáng qián, bù kěn liú wǒ? zhǔ rén jiā dào: kè guān, bú shì zhè bān shuō. zhǐ yīn guō lìng gōng liú shǒu jīng shī, bān bǎng yuǎn jìn lǚ diàn, bù xǔ róng liú miàn shēng dǎi rén. rú yǐn nì cáng liú zhě, chá chū zhòng zhì, kuàng jīn shǐ sī míng yòu luàn, yù jiā jǐn jí. jīn kè guān yòu wú bāo lǐ, yòu bù xiāng rèn, gù yī hǎo liú dé. nà rén dá dào: yuán lái nǐ bù rèn dé wǒ, wǒ jiù shì guō lìng gōng jiā dīng hú èr, yīn yǒu shì wǎng fán chuān qù le zhuǎn huí, gǎn jìn chéng bù jí, jiè nǐ diàn lǐ xiē yī xiāo, gù cǐ méi yǒu bāo lǐ. nǐ ruò yí huò, míng zǎo tóng dào chéng mén shǎng qù, wèn nà guǎn mén de, shuí gè bù rèn dé wǒ! zhè zhǔ rén jiā bèi tā bǎ dà mào ér yī kē, biàn xìn yǐ wèi zhēn, nǎi dào: lǎo hàn yī shí bù xiǎo dé shì guō yé zhǎng guān, mò guài, qǐng lǐ biān fáng lǐ qù zuò. yòu dào: qiě màn zhe. wǒ dù lǐ è le, yǒu jiǔ fàn tǎo xiē lái chī le, jìn fáng bù chí. yòu dào: wǒ shì chī zhāi, zhǐ yòng sù jiǔ. zǒu guò lái, xiàng wáng chén zhuō shàng duì miàn zuò xià. xiǎo èr jiāng jiǔ cài fàng xià.
兩下正說得熱鬧,忽聽得背後有人叫道:「主人家,有空房宿歇麼?。」主人家答應道:「房頭還有,不知客官有幾位安歇?」答道:「只有我一人。」主人家見是個單身,又沒包里,乃道:「若止你一人,不敢相留。」那人怒道:「難道賴了你房錢,不肯留我?」主人家道:「客官,不是這般說。只因郭令公留守京師,頒榜遠近旅店,不許容留面生歹人。如隱匿藏留者,查出重治,況今史思明又亂,愈加緊急。今客官又無包里,又不相認,故一好留得。那人答道:「原來你不認得我,我就是郭令公家丁胡二,因有事往樊川去了轉回,趕進城不及,借你店裡歇一宵,故此沒有包里。你若疑惑,明早同到城門上去,問那管門的,誰個不認得我!」這主人家被他把大帽兒一磕,便信以為真,乃道:「老漢一時不曉得是郭爺長官,莫怪,請裡邊房裡去坐。」又道:「且慢著。我肚裡餓了,有酒飯討些來吃了,進房不遲。」又道:「我是吃齋,止用素酒。」走過來,向王臣桌上對面坐下。小二將酒菜放下。
wáng chén jǔ mù kàn shí, zhǐ tā bǎ yī zhī xiù zi zhē zhe zuǒ yǎn, shì jué téng tòng nán rěn zhī zhuàng. nà rén kāi yán dào: zhǔ rén jiā, wǒ jīn rì zào huà dī, yù zhe liǎng gè máo tuán, diē huài le yǎn. zhǔ rén jiā dào: yù zhe shén me? dá dào: cóng fán chuān huí lái, jiàn shù lín zhōng liǎng gè yě hú dǎ gǔn xiào jiào, wǒ gǎn shàng qián yào qù ná tā, bù xiǎng bàn shàng yī jiāo, hú yòu zǒu le, fǎn zài dì shàng kē sǔn yǎn jīng. zhǔ rén jiā dào: guài dào zhǎng guān bǎ xiù zhē zhe yǎn ér. wáng chén jiē kǒu dào: wǒ jīn rì zài fán chuān guò, yě yù zhe liǎng gè yě hú. nà rén máng wèn dào: kě céng ná dào me? wáng chén dào: tā zài lín zhōng bǎ cè shū ér guān kàn, bèi wǒ yī dàn, dǎ le zhí shū zhè hú zuǒ yǎn, suì qì shū ér táo. nà yī gè fāng dài qù shí, yòu bèi wǒ yī dàn, dǎ zài hōng, yě wáng mìng ér zǒu, gù cǐ zhǐ qǔ de zhè cè shū, méi yǒu ná dào. nà rén hé zhǔ rén jiā dōu dào: yě hú huì kàn shū, zhè yě shì qí shì! nà rén yòu dào: nà shū shàng dōu shì shèn me shì tǐ? jiè qiú yī guān! wáng chén dào: dōu shì yì yàng zhuàn shū, yī zì yě kàn tā bù chū. fàng xià jiǔ bēi, biàn xiàng xiù zhōng qù mō nà cè shū chū lái.
王臣舉目看時,只他把一隻袖子遮著左眼,似覺疼痛難忍之狀。那人開言道:「主人家,我今日造化低,遇著兩個毛團,跌壞了眼。主人家道:「遇著甚麼?」答道:「從樊川回來,見樹林中兩個野狐打滾嘯叫,我趕上前要去拿他,不想絆上一交,狐又走了,反在地上磕損眼睛。」主人家道:「怪道長官把袖遮著眼兒。」王臣接口道:「我今日在樊川過,也遇著兩個野狐。」那人忙問道:「可曾拿到麼?」王臣道:「他在林中把冊書兒觀看,被我一彈,打了執書這狐左眼,遂棄書而逃。那一個方待去拾,又被我一彈,打在灴,也亡命而走,故此只取得這冊書,沒有拿到。」那人和主人家都道:「野狐會看書,這也是奇事!」那人又道:「那書上都是甚麼事體?借求一觀!」王臣道:「都是異樣篆書,一字也看他不出。」放下酒杯,便向袖中去摸那冊書出來。
shuō shí chí, nà shí kuài, shǒu hái wèi dào xiù lǐ shí, bù xiǎng zhǔ rén jiā yī gè sūn ér, nián cái wǔ liù suì, zhèng zǒu chū lái. xiǎo sī jiā yǎn jìng, wàng jiàn nà rén shì gè yě hú, què jiào bù chū míng sè, bēn xiàng qián zhǐ zhù dào: lǎo diē! zěn me zhè gè dà yě māo zuò zài cǐ? hái bù gǎn tā! wáng chén tīng le, biàn xǐng wù shì dǎ huài yǎn de zhè hú, jí máng bá jiàn, zhào dǐng mén jiù kǎn. nà hú wàng hòu yī duǒ, jiù dì xià dǎ gè gǔn, lòu chū běn xiàng, wǎng wài luàn pǎo. wáng chén zhàng gē zhuī gǎn le shí shù jiā mén miàn, xiàng gè qiáng lǐ tiào jìn. wáng chén yīn hēi yè zhī jiān, wú mén xún mì, zhǐ de huí zhuǎn. zhǔ rén jiā diǎn gè dēng huǒ, tóng zhe wáng fú yī qí lái yíng zhe dào: ráo tā xìng mìng bà! wáng chén dào: ruò bú shì lìng sūn kàn pò, jǐ hū bèi zhè niè chù zhuàn le shū qù. zhǔ rén jiā dào lù: zhè máo tuán yě jiān qiǎo lī! zhǐ pà hái yào shēng jì lái qǔ. wáng chén dào: jīn hòu yǒu rén bǎ yě hú shì lái yòu wǒ de, dìng rán shì zhè niè xù, biàn huī tā yī jiàn. yī tóu shuō, yǐ dào diàn lǐ. diàn zuǒ diàn yòu zhù sù de kè shāng wén dé, dāng zuò yī jiàn yì shì, dōu zǒu chū lái xùn wèn, dào bàn dé kǒu kǔ shé gān.
說時遲,那時快,手還未到袖裡時,不想主人家一個孫兒,年才五六歲,正走出來。小廝家眼淨,望見那人是個野狐,卻叫不出名色,奔向前指住道:「老爹!怎麼這個大野貓坐在此?還不趕他!」王臣聽了,便省悟是打壞眼的這狐,急忙拔劍,照頂門就砍。那狐望後一躲,就地下打個滾,露出本相,往外亂跑。王臣仗仡追趕了十數家門面,向個牆裡跳進。王臣因黑夜之間,無門尋覓,只得迴轉。主人家點個燈火,同著王福一齊來迎著道:「饒他性命罷!」王臣道:「若不是令孫看破,幾乎被這孽畜賺了書去。」主人家道路:「這毛團也奸巧哩!只怕還要生計來取。」王臣道:「今後有人把野狐事來誘我的,定然是這孽蓄,便揮他一劍。」一頭說,已到店裡。店左店右住宿的客商聞得,當做一件異事,都走出來訊問,到拌得口苦舌乾。
wáng chén chī le yè fàn, dào fáng zhōng ān xī. zì xiǎng yě hú rěn tòng lái duō zhuàn zhè cè shū, bì dìng yǒu xiē miào chù, yù jiā zhēn mì. zhì sān gēng shí fēn, wài biān yī piàn shēng dǎ mén jiào dào: kuài bǎ shū hái le wǒ! xún xiē hǎo shì chóu nǐ! ruò bù hái shí, hòu lái yǒu xiē shì gù, mò yào ào huǐ. wáng chén tīng dé, qì fèn bù guò, pī yī qǐ shēn, bá jiàn zài shǒu, yòu kǒng jīng dòng zhòng rén, qiāo qiāo de bù chū fáng lái, qù mō nà dà mén shí, zhǔ rén jiā yǐ zì xià le suǒ. xīn zhōng xiǎng dào: biàn jiào qǐ zhǔ rén kāi mén chū qù, nà máo tuán yǐ zì zǒu le, kǎn tā bù zhe, kōng rě zhòng rén zēng yàn, bù rú bié zhe niǎo qì, lái cháo què yòu lǐ huì. wáng chén yī xiān jìn fáng shuì le. nà hú hǎn le duō shí fāng qù. hé diàn de rén, ào huǐ hé jí! wáng chén ruò shì gè jiàn jī de, tīng le zhòng rén yán yǔ, bǎ nà cè shū zhì hái hú jīng, què yě bà le. zhǐ yīn tā shì gè jué qiáng hàn zi, bù yī zhòng rén shuō huà, hòu lái bèi nà hú bǎ tā gè jiā yè nòng dé qī líng bā luò. zhèng shì:
王臣吃了夜飯,到房中安息。自想野狐忍痛來掇賺這冊書,必定有些妙處,愈加珍秘。至三更時分,外邊一片聲打門叫道:「快把書還了我!尋些好事酬你!若不還時,後來有些事故,莫要懊悔。」王臣聽得,氣忿不過,披衣起身,拔劍在手,又恐驚動眾人,悄悄的步出房來,去摸那大門時,主人家已自下了鎖。心中想道:「便叫起主人開門出去,那毛團已自走了,砍他不著,空惹眾人憎厭,不如別著鳥氣,來朝卻又理會。」王臣依先進房睡了。那狐喊了多時方去。合店的人,懊悔何及!」王臣若是個見機的,聽了眾人言語,把那冊書擲還狐精,卻也罷了。只因他是個倔強漢子,不依眾人說話,後來被那狐把他個家業弄得七零八落。正是:
bù tīng hǎo rén yán, bì yǒu qī huáng lèi.
不聽好人言,必有悽惶淚。
dāng xià wáng chén chī le zǎo fàn, suàn hái fáng qián, shōu shí xíng lǐ, shàng mǎ jìn chéng. yí lù guān kàn, zhǐ jiàn wū yǔ cán huǐ, rén mín xī shǎo, jiē shì lěng luò, dà fēi xī rì guāng jǐng. lái dào jiù jū dì miàn kàn shí, zhǐ yǒu yī piàn wǎ lì zhī chǎng. wáng chén jiàn shèng qī cǎn, wú chù jū zhù, zhǐ de xún gè yù suǒ ān dùn le xíng lǐ, rán hòu qù fǎng qīn zú, kòu yě cún bù duō jǐ jiā. xiāng jiàn zhī jiān, gè sù xiàng lái zōng jī, shuō dào nà shāng xīn zhī chù, bù jué pū sù sù lèi zhū pāo sǎ. wáng chén yòu yán: jīn yù guī xiāng, bù xiǎng wū yǔ jù yǐ dàng jǐn, méi gè zhù shēn zhī chù. qīn qī dào: zì bīng luàn yǐ lái, bù zhī duō shǎo rén jiā, fù nán zǐ běi, bèi lǔ bèi shā, shòu wú xiàn cǎn huò. jiù shì wǒ men yī gè gè dōu cóng dāo jiān shàng tuō guò lái de, fēi róng yì dé yǒu jīn rì. xiàng nǐ jiā tài píng wú shì, zhǐ qù le zhù zhái, yǐ shì wú liàng zhī fú le. kuàng jiān nǐ de tián chǎn, kuī wǒ men zhào guǎn, yī rán jù zài. ruò yǒu niàn guī xiāng, zhěng lǐ qǐ lái, hái kě chéng gè fù jiā. wáng chén xiè le zhòng rén, suì mǎi le yī suǒ fáng wū, zhì bèi rì yòng jiā huǒ wù jiàn, jiāng tián yuán zhú yī jīng lǐ tíng tuǒ.
當下王臣吃了早飯,算還房錢,收拾行李,上馬進城。一路觀看,只見屋宇殘毀,人民稀少,街市冷落,大非昔日光景。來到舊居地面看時,只有一片瓦礫之場。王臣見勝悽慘,無處居住,只得尋個寓所安頓了行李,然後去訪親族,叩也存不多幾家。相見之間,各訴向來蹤跡,說到那傷心之處,不覺撲簌簌淚珠拋灑。王臣又言:「今欲歸鄉,不想屋宇俱已盪盡,沒個住身之處。」親戚道:「自兵亂已來,不知多少人家,父南子北,被擄被殺,受無限慘禍。就是我們一個個都從刀尖上脫過來的,非容易得有今日。像你家太平無事,止去了住宅,已是無量之福了。況兼你的田產,虧我們照管,依然俱在。若有念歸鄉,整理起來,還可成個富家。」王臣謝了眾人,遂買了一所房屋,製備日用傢伙物件,將田園逐一經理停妥。
yuē guò liǎng yuè, wáng chén zhèng zǒu chū mén, zhǐ jiàn yī rén cóng dōng ér lái, mǎn shēn chuān zhe tóng yō jiān shàng bèi gè bāo lǐ, xíng jī rú fēi, jiàn jiàn zhì jìn. wáng chén jǔ mù guān kàn, chī le yī jīng. zhè rén bú shì bié gè, nǎi shì jiā rén wáng liú ér. wáng chén jí hū dào: wáng liú ér, nǐ cóng nǎ lǐ lái? què zhè bān dǎ bàn? wáng liú ér jiàn jiào, nǎi dào: yuán lái guān rén zhù zài zhè lǐ, jiào wǒ xún dé gè fā hūn! wáng chén dào: nǐ qiě zhù! wèi hé nèn bān zhuāng shù? wáng liú ér dào: yǒu shū zài cǐ, guān rén kàn jiù zhī dào. zhì lǐ biān fàng xià bāo lǐ, dǎ kāi qǔ chū shū xìn, dì yǔ jiā zhǔ. wáng chén jiē lái chāi kāi kàn shí, què shì mǔ qīn shǒu bǐ. shàng xiě dào:
約過兩月,王臣正走出門,只見一人從東而來,滿身穿著氃唷肩上背個包里,行屐如飛,漸漸至近。王臣舉目觀看,吃了一驚。這人不是別個,乃是家人王留兒。王臣急呼道:「王留兒,你從哪裡來?卻這般打扮?」王留兒見叫,乃道:「原來官人住在這裡,教我尋得個發昏!」王臣道:「你且住!為何恁般妝束?」王留兒道:「有書在此,官人看就知道。」至裡邊放下包里,打開取出書信,遞與家主。王臣接來拆開看時,卻是母親手筆。上寫道:
cóng rǔ bié hòu, jí wén shǐ míng fù luàn, rì xī yōu lǜ, suì zhān zhòng jí, yī dǎo wú xiào, dàn xī bì dēng guǐ jí yǐ. nián yú liù zhì, yǐ bù wèi yāo, dì hèn shuāi nián zhí cǐ luàn lí, kè sǐ yuǎn xiāng, yòu bù dé rǔ xiōng dì sòng wǒ zhī zhōng, shēn wèi tòng xīn ěr. dàn wú běn jiā qín, bù yuàn zàng yú wài dì, ér yòu lǜ zéi shì fāng chì, kǒng jīng chéng fù rú qián fān bù shǒu, yòu bù kě jū. zhōng rì sī zhī, mò kǔ jǐn qì dū xià pò cán zhī yè, yǐ zī sàng shì. yíng wú gǔ rù tǔ zhī hòu, yuán fǎn jiāng dōng. cǐ dì tián tǔ fēng fù, fēng sú chún hòu, kuàng xī kāi chuàng shén nán, jué bù kě qīng fèi. qí gān gē níng jìng, xú tú guī xiāng kě yě. tǎng wéi wú yán, zì lí luó wǎng, diān fù zōng sì, suī jí quán xià, shì bù xiāng jiàn. rǔ qí zhì zhī!
從汝別後,即聞史明復亂,日夕憂慮,遂沾重疾,醫禱無效,旦夕必登鬼籍矣。年逾六秩,已不為夭,第恨衰年值此亂離,客死遠鄉,又不得汝兄弟送我之終,深為痛心耳。但吾本家秦,不願葬於外地,而又慮賊勢方熾,恐京城復如前番不守,又不可居。終日思之,莫苦盡棄都下破殘之業,以資喪事。迎吾骨入土之後,原返江東。此地田土豐阜,風俗醇厚,況昔開創甚難,決不可輕廢。俟干戈寧靜,徐圖歸鄉可也。倘違吾言,自罹羅網,顛覆宗祀,雖及泉下,誓不相見。汝其志之!
wáng chén kàn bì, kū dào zài dì dào: zhǐ wàng zhì cǐ chóng zhěng jiā yè, tóng guī gù xiāng, bù xiǎng mǔ qīn fǎn wèi wǒ ér yōu sǐ, zǎo zhī rú cǐ, biàn bù lái de yě bà! huǐ zhī hé jí! kū le yī huí, yòu wèn wáng liú ér dào: mǔ qīn lín zhōng, kě hái yǒu bié huà? wáng liú ér dào: bìng wú bié huà, zhǐ dīng zhǔ shuō: cǐ chù chǎn yè xiàng yǐ huāng fèi, zǒng rán huī fù, jīn shǐ sī míng zuò fǎn, jīng chéng bì dìng yǒu biàn, duàn bù kě shǒu, jiào guān rén zuò sù yī qiè chù zhì, bèi bàn sàng zàng zhī shì, yíng jiù zàng hòu, yuán wǎng háng zhōu bì luàn. ruò bù zūn yī, sǐ bù míng mù. wáng chén dào: mǔ qīn yí mìng, qǐ gǎn wéi nì! kuàng jiāng dōng zhēn sì kě jū, zhǎng ān zhàn zhēng wèi xī, qì zhī shén wèi yǒu lǐ. jí máng zhì bàn shang, bǎi shè líng zuò, yī miàn káng rén wǎng fén shàng shōu shí, yī miàn yāng rén jiāng tián zhái biàn mài.
王臣看畢,哭倒在地道:「指望至此重整家業,同歸故鄉,不想母親反為我而憂死,早知如此,便不來得也罷!悔之何及!」哭了一回,又問王留兒道:「母親臨終,可還有別話?」王留兒道:「並無別話,止叮囑說:此處產業向已荒廢,總然恢復,今史思明作反,京城必定有變,斷不可守,教官人作速一切處置,備辦喪葬之事,迎柩葬後,原往杭州避亂。若不遵依,死不瞑目。」王臣道:「母親遺命,豈敢違逆!況江東真似可居,長安戰爭未息,棄之甚為有理。」急忙制辦裳,擺設靈座,一面扛人往墳上收拾,一面央人將田宅變賣。
wáng liú ér zhù le liǎng rì, duì wáng chén dào: guān rén xiū zhú fén mù qǐ lái, shàng yǒu zhěng yuè yán chí, jiā zhōng bì rán xuán wàng, děng xiǎo rén xiān huí, yǐ ān qí xīn. wáng chén dào: cǐ yán zhèng hé wǒ yì. jí biàn xiě xià jiā shū, qǔ chū pán chán, dǎ fā tā xiān huí. wáng liú ér lín chū mén, yòu dào: xiǎo rén suī qù, guān rén yě xū zuò sù chù zhì kuài huí. wáng chén dào: wǒ hèn bù dé zhè shí jiù fēi dào jiā, hé xiāo dīng zhǔ! wáng liú ér chū mén, yáng yáng ér qù.
王留兒住了兩日,對王臣道:「官人修築墳墓起來,尚有整月延遲,家中必然懸望,等小人先回,以安其心。」王臣道:「此言正合我意。」即便寫下家書,取出盤纏,打發他先回。王留兒臨出門,又道:「小人雖去,官人也須作速處置快回。」王臣道:「我恨不得這時就飛到家,何消叮囑!」王留兒出門,洋洋而去。
qiě shuō wáng chén zhè xiē qīn qī xiǎo dé, dōu lái diào yàn, quàn tā bù gāi bǎ tián chǎn qīng fèi, bù chén yīn shì mǔ mìng, zhí yì bù tīng zhòng rén yán yǔ, xīn máng yì jí, shàng hǎo tián chǎn, dōu zhǐ mài dé gè bàn jià. pán huán èr shí yú rì, fén shàng kāi zhú xué, zhū shì sè sè jù yǐ tíng tuǒ, rán hòu dǎ dié xíng zhuāng, dài lǐng pú cóng lí le zhǎng ān, xīng yè wàng jiāng dōng gǎn lái, yíng líng chē ān zàng. kě lián:
且說王臣這些親戚曉得,都來弔唁,勸他不該把田產輕廢,不臣因是母命,執意不聽眾人言語,心忙意急,上好田產,都只賣得個半價。盤桓二十餘日,墳上開築穴,諸事色色俱已停妥,然後打疊行裝,帶領僕從離了長安,星夜望江東趕來,迎靈車安葬。可憐:
zhàng jiàn zhǎng ān huǐ làng yóu, guī xīn yī piàn shuǐ dōng liú.
仗劍長安悔浪遊,歸心一片水東流。
běi táng kōng zuò bān yī mèng, lèi sǎ bái yún tiān jǐn tóu.
北堂空作斑衣夢,淚灑白雲天盡頭。
huà fēn liǎng tóu, qiě shuō wáng chén mǔ qī zài jiā, zhēn gè wén dé shǐ sī míng yòu fǎn, rì yè yōu wáng chén, ào huǐ fàng tā chū mén. guò le liǎng sān yuè, yī rì, hū jiàn jiā rén lái bào, wáng fú cóng jīng shī xìn huí le. gū xí wén yán, jí jiào huàn jìn. wáng fú shàng qián kòu tóu, jiāng shū dì shàng, què jiàn wáng fú zuǒ yǎn sǔn huài. wú xiá xiáng wèn, jiāng shū chāi kāi guān kàn. shàng xiě dào:
話分兩頭,且說王臣母妻在家,真箇聞得史思明又反,日夜憂王臣,懊悔放他出門。過了兩三月,一日,忽見家人來報,王福從京師信回了。姑媳聞言,即教喚進。王福上前叩頭,將書遞上,卻見王福左眼損壞。無暇詳問,將書拆開觀看。上寫道:
zì lí xī xià, yí lù tuō bì cū ān. zhì dōu zhā hé jiù yè, xìng de yī háo bù fèi, yǐ jīng lǐ rú xī yǐ. gèng xǐ de yù gù zhī hú bā pàn guān, yǐn zhì yuán chéng xiàng mén xià, pō méng qīng, fú chí yī guān yōu jì, gào shēn yǐ lǐng, xiàn qī shén pò, tè qiǎn wáng fú yíng mǔ tóng zhī rèn suǒ. shū zhì, jí jiāng jiāng dōng tián chǎn jǐn huò, huǒ sù rù jīng, wù jì wēi zhí, yǒu wù rèn qī. xiāng jiàn zài ěr, shū bù duō zhuì. nán chén bǎi bài.
自離膝下,一路託庇粗安。至都查核舊業,幸得一毫不廢,已經理如昔矣。更喜得遇故知胡八判官,引至元丞相門下,頗蒙青,扶持一官幽薊,誥身已領,限期甚迫,特遣王福迎母同之任所。書至,即將江東田產盡貨,火速入京,勿計微值,有誤任期。相見在邇,書不多贅。男臣百拜。
gū xí kàn bà shū zhōng zhī yì, bù shèng huān xǐ, fāng wèn dào: wáng fú, wèi shén sǔn le yī mù? wáng fú dào: bú yào shuō qǐ! zài shēng kǒu shàng dǎ kē shuì, bù xiǎng diē xià lái, kē sǔn le zhè yǎn. yòu wèn: jīng shī jìn lái guāng jǐng, bǐ jiù rì hé rú? qīn qī men kě dōu zài me? wáng fú dào: mǎn chéng cán huǐ guò bàn, yǔ qián dà bù xiāng tóng le, qīn qī men shā de shā, lǔ de lǔ, táo de táo, zǒng lái cún bù duō jǐ jiā. shàng hái yǒu qiǎng qù jiā sī de, shāo huài wū yǔ de, zhàn qù tián chǎn de. wéi yǒu wǒ jiā tián yuán wū zhái, yī háo bù dòng. gū xí wén shuō, yù jiā huān yuè, nǎi dào: jiā yè yòu bù céng fèi, què yòu dé le guān zhí, cǐ jiē tiān dì zǔ zōng bǎo yòu zhī fāng, gǎn xiè bù jǐn! dào lín qǐ shēn, xū zuò chǎng hǎo shì bào dá, zài qí cǐ qù qián chéng yuǎn dà, fú lù yǒng zhǎng. yòu wèn dào: nà hú bā pàn guān shì shuí? wáng fú dào: zhè shì guān rén de gù jiāo. wáng mā mā dào: xiàng lái cóng bù jiàn shuō qǐ yǒu xìng hú zuò guān de lái wǎng. xí fù dào: huò zhě jìn rì xiāng jiāo de, yě wèi kě zhī. wáng fú jiē kǒu dào: zhèng shì jìn rì xiāng shí de. dāng xià wèn le yī huí, wáng mā mā dào: wáng fú, nǐ lù shàng xīn kǔ le, qiě qù chī xiē jiǔ fàn, xiē xī zé gè. dào le cì rì. wáng fú shuō dào: nǎi nǎi zhè lǐ shōu shí qǐ lái, yě de hǎo jǐ rì. guān rén zài jīng, què yòu wú rén fú shì. dài xiǎo rén xiān huí fù, dǎ dié tíng dāng, hòu nǎi nǎi yí dào, jí biàn qǐ shēn wǎng rèn hé rú? wáng mā mā dào: cǐ yán shèn shì yǒu lǐ. xiě qǐ shū xìn, fù xiē pán chán yín liǎng, dǎ fā xiān xíng.
姑媳看罷書中之意,不勝歡喜,方問道:「王福,為甚損了一目?」王福道:「不要說起!在牲口上打瞌睡,不想跌下來,磕損了這眼。」又問:「京師近來光景,比舊日何如?親戚們可都在麼?」王福道:「滿城殘毀過半,與前大不相同了,親戚們殺的殺,擄的擄,逃的逃,總來存不多幾家。尚還有搶去家私的,燒壞屋宇的,占去田產的。惟有我家田園屋宅,一毫不動。」姑媳聞說,愈加歡悅,乃道:「家業又不曾廢,卻又得了官職,此皆天地祖宗保佑之方,感謝不盡!到臨起身,須做場好事報答,再祈此去前程遠大,福祿永長。」又問道:「那胡八判官是誰?」王福道:「這是官人的故交。」王媽媽道:「向來從不見說起有姓胡做官的來往。」媳婦道:「或者近日相交的,也未可知。」王福接口道:「正是近日相識的。」當下問了一回,王媽媽道:「王福,你路上辛苦了,且去吃些酒飯,歇息則個。」到了次日。王福說道:「奶奶這裡收拾起來,也得好幾日。官人在京,卻又無人服侍。待小人先回覆,打疊停當,候奶奶一到,即便起身往任何如?」王媽媽道:「此言甚是有理。」寫起書信,付些盤纏銀兩,打發先行。
wáng fú qù hòu, wáng mā mā jiāng yī yīng tián dì yǔ shě, shí wù qì mǐn, jǐn xíng biàn mài, zhǐ liú xì ruǎn dōng xī, yīn kǒng wù le ér zi rèn qī, bù zé shàn jià, bàn sòng yǔ rén. yòu yán qǐng sēng rén zuò le yī chǎng hǎo shì, rán hòu gù xià yī zhī guān chuán, zé rì qǐ chéng. yǒu jǐ gè píng rì xiāng wǎng de lín jiā nǚ juàn, jù lái xiāng sòng, dēng zhōu ér bié, lí le háng zhōu, yóu jiā hé sū zhōu cháng rùn zhōu yí lù, chū le dà jiāng, wàng qián jìn fā. nèi xiē nú pú, yīn jiā zhǔ jiā zhǔ dé le guān, yī gè gè shǒu wǔ zú dǎo, hǎo bù xìng tóu!
王福去後,王媽媽將一應田地宇舍,什物器皿,盡行變賣,止留細軟東西,因恐誤了兒子任期,不擇善價,半送與人。又延請僧人做了一場好事,然後雇下一隻官船,擇日起程。有幾個平日相往的鄰家女眷,俱來相送,登舟而別,離了杭州,由嘉禾、蘇州、常、潤州一路,出了大江,望前進發。那些奴僕,因家主家主得了官,一個個手舞足蹈,好不興頭!
bì luàn nán chí shí kě āi, shuí zhī fù guì bī rén lái.
避亂南馳實可哀,誰知富貴逼人來。
jǔ jiā shǒu é huān shēng fèi, zhǐ rì zhǎng ān zhòu jǐn huí.
舉家手額歡聲沸,指日長安晝錦回。
qiě shuō wáng chén zì lí dū xià, jiān chéng ér jìn. bù zé yī rì, yǐ dào yáng zhōu mǎ tóu shàng, bǎ xíng lǐ bān zài kè diàn shàng, dǎ fā shēng kǒu qù le. chī le fàn, jiào wáng fú xiàng hé xià gù mì chuán zhī, zì jǐ zuò zài kè diàn mén shǒu, shǒu zhe xíng náng, guān kàn wǎng lái chuán zhī. zhǐ jiàn yī zhī guān chuán sù liú ér shàng, chuán tóu zhàn zhe sì wǔ gè rén, xǐ xiào gē chàng, shèn shì dé yì. jiàn jiàn zhì jìn, dǎ yī kàn shí, bú shì bié gè, dōu shì zì jǐ jiā rén. wáng chén xīn zhōng jīng yì dào: tā men bù zài jiā zhōng fú yì, rú hé què zài zhè zhī guān chuán shàng? yòu xiǎng dào: xiǎng bì mǔ qīn wáng hòu, yòu guī tā rén le. zhèng yí yà jiān, cāng mén lián ér qǐ chù, yī gè nǚ zǐ shū tóu ér wàng. wáng chén zǐ xì guān kàn, yòu shì fáng zhōng shì bì, lián chēng: qí guài! gāng yù xún wèn, nà chuán shàng jiā rén què yě kàn jiàn, qí dào: guān rén rú hé yě zài zhè lǐ? què yòu nèn bān fú sè? máng jiào shāo zi lǒng chuán. zǎo jīng dòng cāng zhōng wáng mā mā gū xí, xiān lián guān kàn.
且說王臣自離都下,兼程而進。不則一日,已到揚州馬頭上,把行李搬在客店上,打發牲口去了。吃了飯,教王福向河下雇覓船隻,自己坐在客店門首,守著行囊,觀看往來船隻。只見一隻官船溯流而上,船頭站著四五個人,喜笑歌唱,甚是得意。漸漸至近,打一看時,不是別個,都是自己家人。王臣心中驚異道:「他們不在家中服役,如何卻在這隻官船上?」又想道:「想必母親亡後,又歸他人了。」正疑訝間,艙門帘兒啟處,一個女子舒頭而望。王臣仔細觀看,又是房中侍婢,連稱:「奇怪!」剛欲詢問,那船上家人卻也看見,齊道:「官人如何也在這裡?卻又恁般服色?」忙教稍子攏船。早驚動艙中王媽媽姑媳,掀簾觀看。
wáng chén wàng jiàn mǔ qīn shàng zài, jí jiāng tóng cáo, dǎ kāi bāo guǒ, huàn le yī fú jīn zé. chuán shàng jiā rén dēng àn xiāng yíng. wáng chén jiào jiāng xíng lǐ qí bān xià chuán, zì jǐ shàng chuán lái jiàn mǔ qīn. yī yǎn qù zhe wáng liú ér zài chuán tóu shàng, bù wèn qíng yáo, jiū zhù biàn dǎ. wáng mā mā zǒu chū shuō dào: tā yòu wú zuì guò, rú hé bǎ tā lái dǎ? wáng chén jiàn mǔ qīn chū lái, fàng shǒu shàng qián bài dào: dōu shì zhè gǒu cái jiāng mǔ qīn shū xìn zhì jīng, wù chuán xiōng xìn, xiàn ér yú bù xiào! gū xí jù jīng yà dào: tā rì rì zài jiā, hé cháng yǒu shū chà dào jīng zhōng! wáng chén dào: yī yuè qián, yíng mǔ qīn shū lái, shū zhōng xiě de rú cǐ rú cǐ, zhè bān zhè bān. zhù le liǎng rì, qiǎn tā xiān huí, ān wèi jiā zhōng, rán hòu jiāng tián chǎn chù zhì le, xīng yè gǎn lái, zěn shuō bù céng dào jīng? hé jiā dà jīng dào: yǒu zhè děng yì shì! nǎ lǐ yì bān yòu yǒu gè wáng liú ér? lián wáng liú ér dào xiào qǐ lái dào: mò shuō xiǎo rén dào jīng, jiù shì zhè gè mèng yě bù céng zuò. wáng mā mā dào: nǐ qiě qǔ shū lái kàn, kě xiàng wǒ de zì jī? wáng chén dào: bù xiàng mǔ qīn zì jī, wǒ rú hé kěn xìn? biàn dǎ kāi xíng lǐ, qǔ chū shū lái kàn shí, nǎi shì yī fú sù zhǐ, nǎ yǒu yī gè zì yǐng, bǎ wáng chén jīng dé mù zhēng kǒu dāi, zhǐ guǎn jiāng zhè zhǐ lái fān kàn. wáng mā mā dào: shū zài nǎ lǐ? bǎ lái wǒ kàn. wáng chén dào: què bù zuò guài! shū shàng xiě zhe xǔ duō yán yǔ, rú hé jìng biàn zuò yī fú bái zhǐ? wáng mā mā bù xìn dào: yān yǒu cǐ lǐ! zì cóng nǐ chū mén zhī hòu, bìng wú shū xìn wǎng lái. zhí zhì qián rì, nǐ chà wáng fú jiāng shū jiē wǒ, fāng yǒu yī xìn, lìng tā xiān lái fù nǐ. rú hé yǒu gè jiǎ wáng liú ér jiāng jiǎ shū hōng nǐ? rú jīn què yòu shuō biàn le bái zhǐ! zhè shì nǎ lǐ xué lái zhè xiē guǐ huà!
王臣望見母親尚在,急將氃嘈,打開包裹,換了衣服巾幘。船上家人登岸相迎。王臣教將行李齊搬下船,自己上船來見母親。一眼覷著王留兒在船頭上,不問情繇,揪住便打。王媽媽走出說道:「他又無罪過,如何把他來打?」王臣見母親出來,放手上前拜道:「都是這狗才將母親書信至京,誤傳凶信,陷兒於不孝!」姑媳俱驚訝道:「他日日在家,何嘗有書差到京中!」王臣道:「一月前,濴母親書來,書中寫的如此如此,這般這般。住了兩日,遣他先回,安慰家中,然後將田產處置了,星夜趕來,怎說不曾到京?」合家大驚道:「有這等異事!哪裡一般又有個王留兒?」連王留兒到笑起來道:「莫說小人到京,就是這個夢也不曾做。」王媽媽道:「你且取書來看,可像我的字跡?」王臣道:「不像母親字跡,我如何肯信?」便打開行李,取出書來看時,乃是一幅素紙,哪有一個字影,把王臣驚得目睜口呆,只管將這紙來翻看。王媽媽道:「書在哪裡?把來我看。」王臣道:「卻不作怪!書上寫著許多言語,如何竟變做一幅白紙?」王媽媽不信道:「焉有此理!自從你出門之後,並無書信往來。直至前日,你差王福將書接我,方有一信,令他先來覆你。如何有個假王留兒將假書哄你?如今卻又說變了白紙!這是哪裡學來這些鬼話!」
wáng chén tīng shuō wáng fú céng huí jiā zhè huà, yě shén jīng hài, nǎi dào: wáng fú zài jīng, yǔ ér yī qí qǐ shēn dào cǐ, jǐ céng jiào tā jiāng shū lái jiē mǔ qīn? gū xí dōu dào: ya! zhè huà yù jiā shuō dé hùn zhàng le! yī yuè qián wáng fú sòng shū dào jiā, shū shàng shuō dōu zhōng chǎn yè jù zài. yòu yù shén me hú bā pàn guān yǐn zài wù chéng xiàng mén xià, dé le guān zhí, jiào jiāng jiāng dōng tián zhái, jǐn jiē mài le, huǒ sù rù jīng, tóng wǎng rèn shàng, gù cǐ qì le jiā yè, gù qiàn chuán zhī rù jīng. zěn shuō wáng fú méi yǒu huí lái? wáng chén dà ào dào: zhè shì yī fā qí guài! hé céng yǒu shèn hú bā pàn guān yǐn dào yuán chéng xiàng mén le, xuǎn shén guān zhí, yǒu shū yíng jiē mǔ qīn? wáng mā mā dào: nán dào wáng fú yě shì jiǎ de? kuài jiào lái wèn. wáng chén dào: tā qù huàn chuán le, shǎo kè jiù lái.
王臣聽說王福曾回家這話,也甚驚駭,乃道:「王福在京,與兒一齊起身到此,幾曾教他將書來接母親?」姑媳都道:「呀!這話愈加說得混賬了!一月前王福送書到家,書上說都中產業俱在。又遇甚麼胡八判官引在兀丞相門下,得了官職,教將江東田宅,盡皆賣了,火速入京,同往任上,故此棄了家業,雇倩船隻入京。怎說王福沒有回來?」王臣大驁道:「這事一發奇怪!何曾有甚胡八判官引到元丞相門了,選甚官職,有書迎接母親?」王媽媽道:「難道王福也是假的?」快叫來問。王臣道:「他去喚船了,少刻就來。」
zhòng jiā rén dōu dào chuán tóu shàng yī wàng, zhǐ jiàn wáng fú yuǎn yuǎn pǎo lái, què yě chuān zhe xiōng fú. zhòng rén bǎ shǒu luàn zhāo. wáng fú rèn dé shì zì jiā rén, yě dào chà yì, shuō: men rú hé dōu zài zhè lǐ? zǒu jìn chuán biān, zhòng rén kàn shí, yǔ qián rì de wáng fú bù tóng le. qián rì zuǒ mù yǐ shì sǔn huài, rú jīn zhè wáng fú liǎng zhī dà yǎn dī liū liū, qià rú tóng yì bān. zhòng rén qí wèn dào: wáng fú, nǐ qián rì huí jiā, yǎn yǐ xiā le, rú jīn zěn yòu hǎo hǎo dì? wáng fú xiàng zhòng rén pēn yī kǒu xián dào: cuì! nǐ men de yǎn biàn xiā le! wǒ hé céng huí jiā? què yòu zhòu wǒ yǎn xiā! zhòng rén xiào dào: zhè shì zhēn gè yǒu xiē gǔ guài. nǎi nǎi zài cāng zhōng huàn nǐ, qiě chú xià shēn shàng tóng yō kuài qù xiāng jiàn. wáng fú jiàn shuō, dāi le yī dāi dào: nǎi nǎi hái zài? zhòng rén dào: nǎ lǐ qù le, bù zài? wáng fú bù xìn, yě bù tuō tóng yō jìng zhuàng rù cāng lái. wáng chén kàn jiàn, hè dào: zhè gǒu cái, nǎi nǎi zài zhè lǐ, hái bù huàn le yī fú lái jiàn? wáng fú huāng máng tuì chū chuán tóu, tuō xià, jìn cāng kòu tóu. wáng mā mā cā mó lǎo yǎn, nǐ xì kàn shí, lián chēng: guài zāi! guài zāi! qián rì wáng fú huí jiā, zuǒ mù yǐ sǔn, jīn què yòu wú yàng, liào rán qián rì bú shì tā le. jí qù kāi le nà fēng shū lái kàn shí, yě shì yī zhāng bái zhǐ, bìng wú yī diǎn mò jī. nà shí hé jiā huáng huò, zhèng bù zhī jiǎ wáng liú ér wáng fú shì shèn biàn de? yòu bù zhī yǒu hé yuán gù, què hōng piàn liǎng tóu bǎ jiā yè pò huǐ? hái kǒng hòu lái shàng yǒu biàn gù, jīng yí bù dìng.
眾家人都到船頭上一望,只見王福遠遠跑來,卻也穿著凶服。眾人把手亂招。王福認得是自家人,也道詫異,說:「們如何都在這裡?」走近船邊,眾人看時,與前日的王福不同了。前日左目已是損壞,如今這王福兩隻大眼滴溜溜,恰如銅一般。眾人齊問道:「王福,你前日回家,眼已瞎了,如今怎又好好地?」王福向眾人噴一口涎道:「啐!你們的眼便瞎了!我何曾回家?卻又咒我眼瞎!」眾人笑道:「這事真箇有些古怪。奶奶在艙中喚你,且除下身上氃唷快去相見。」王福見說,呆了一呆道:「奶奶還在?」眾人道:「哪裡去了,不在?」王福不信,也不脫氃唷逕撞入艙來。王臣看見,喝道:「這狗才,奶奶在這裡,還不換了衣服來見?」王福慌忙退出船頭,脫下,進艙叩頭。王媽媽擦磨老眼,你細看時,連稱:「怪哉!怪哉!前日王福回家,左目已損,今卻又無恙,料然前日不是他了。」急去開了那封書來看時,也是一張白紙,並無一點墨跡。那時合家惶惑,正不知假王留兒、王福是甚變的?又不知有何緣故,卻哄騙兩頭把家業破毀?還恐後來尚有變故,驚疑不定。
wáng chén chén sī níng xiǎng le bàn rì, hū xiǎng dào jiǎ wáng fú zuǒ yǎn shì xiā de, huǎng rán ér wù, nǎi dào: shì le! shì le! yuán lái què shì zhè niè chù biàn lái nòng wǒ. wáng mā mā jí wèn shì shèn dōng xī. wáng chén nǎi jiāng fán chuān dǎ hú dé shū, kè diàn biàn rén yí piàn, hé yè jiān dǎ mén zhī shì shuō chū, yòu dào: dāng shí wǒ zhī dào zhè niè chù bù guò biàn rén lái piàn cǐ shū, dào bù dī fáng tā yǒu nèn bān zéi zhì. zhòng rén wén yán, jǐn jiē yáo dào zé shé dào: zhè yāo hú què yě jiān jiǎo lì hài lī! gé zhe jǐ duō lù, què huì fǎng zhe zì jī rén xíng, bǎ liǎng biān rén dōu nòng dé rú shuǎ xì yì bān, zǎo zhī rú hé cǐ, bǎ nà shū hái le tā qù yě bà. wáng chén dào: pǒ nài zhè niè chù wú lǐ! rú qǐ yuè fā bù gāi hái tā le! ruò zài chán zhàng, bǎ nà huò zhǒng tóu yī huǒ ér fén zhī. yú shì dào: shì yǐ rú cǐ, mò yào xián jiǎng le, qiě shāng liáng zhèng wù. rú jīn zhù zài zhè lǐ, bù shàng bù xià, hái shì zěn shēng jì jiào? wáng chén dào: jīng zhōng chǎn yè jù yǐ mài jǐn, qù yě méi gè zhe luò. kuàng jiān lù tú yòu yuǎn. bù rú qiě guī jiāng dōng. wáng mā mā dào: jiāng dōng tián zhái yě yī háo wú cún, què zhù zài hé chù? wáng chén dào: quán lìn yī suǒ zhù xià, zài zuò qū chù. dāng xià bō zhuǎn chuán tóu, yuán wàng jiāng dōng ér huí. nèi xiē jiā rén qǐ chū xiàng huǒ yì bān rè, dào cǐ shí huà zuò bīng yì bān lěng, yóu rú duàn xiàn ǒu xì, shǒu zú dǎn ruǎn, lián huà dōu wú le. zhèng shì chéng xìng ér lái, bài xìng ér fǎn.
王臣沉思凝想了半日,忽想到假王福左眼是瞎的,恍然而悟,乃道:「是了!是了!原來卻是這孽畜變來弄我。」王媽媽急問是甚東西。王臣乃將樊川打狐得書,客店變人詒騙,和夜間打門之事說出,又道:「當時我只道這孽畜不過變人來騙此書,到不提防他有恁般賊智。」眾人聞言,盡皆搖道咋舌道:「這妖狐卻也奸狡利害哩!隔著幾多路,卻會仿著字跡人形,把兩邊人都弄得如耍戲一般,早知如何此,把那書還了他去也罷。」王臣道:「叵耐這孽畜無禮!如乞越發不該還他了!若再纏賬,把那禍種頭一火而焚之。」于氏道:「事已如此,莫要閒講了,且商量正務。如今住在這裡,不上不下,還是怎生計較?」王臣道:「京中產業俱已賣盡,去也沒個著落。況兼路途又遠。不如且歸江東。」王媽媽道:「江東田宅也一毫無存,卻住在何處?」王臣道:「權賃一所住下,再作區處。」當下撥轉船頭,原望江東而回。那些家人起初像火一般熱,到此時化做冰一般冷,猶如斷線偶戲,手足撣軟,連話都無了。正是乘興而來,敗興而返。
dào le háng zhōu, wáng chén tóng jiā rén xiān shàng àn, zài jiù jū zuǒ jìn lìn le yī suǒ fáng wū, zhì bàn rì yòng jiā huǒ, gè sè tíng dāng, rán hòu fā qǐ xíng lǐ, yíng mǔ qī jìn wū. jì diǎn náng tuó, shí wú qí bàn, yòu nǎo yòu qì. mén yě bù chū, zài jiā nà mèn. zhè xiē lín jiā jiàn mā mā qù ér fù huí, qí lái xún wèn. wáng chén dào zhī qí xiáng, zhòng rén jù yǐ wèi yì shì, hù xiāng chuán shuō. suì rǎng biàn le bàn gè háng chéng.
到了杭州,王臣同家人先上岸,在舊居左近賃了一所房屋,制辦日用傢伙,各色停當,然後發起行李,迎母妻進屋。計點囊橐,十無其半,又惱又氣。門也不出,在家納悶。這些鄰家見媽媽去而復回,齊來詢問。王臣道知其詳,眾人俱以為異事,互相傳說。遂嚷遍了半個杭城。
yī rì, wáng chén zhèng zài táng zhōng, dū shuài jiā rén shōu shí, zhǐ jiàn wài biān yī rén zǒu jiāng rù lái, wēi yí jì chǔ, fú shì zhěng qí. zěn jiàn dé? dàn jiàn:
一日,王臣正在堂中,督率家人收拾,只見外邊一人走將入來,威儀濟楚,服飾整齊。怎見得?但見:
tóu dài yī dǐng hēi shā táng jīn, shēn chuān yī lǐng lǜ luó dào páo. bì yù huán zhèng zhuì jīn biān, zǐ sī tà jīn wéi páo shàng. wà shì liǎng duī bái xuě, rú yī duǒ hóng yún. táng táng xiàng mào, shēng chéng chū shì zhī zī luò luò jīn huái, yǎng jiù líng yún zhī qì. ruò fēi tiān shàng shén xiān, dìng shì rén jiān guān zǎi.
頭戴一頂黑紗唐巾,身穿一領綠羅道袍。碧玉環正綴巾邊,紫絲濌金圍袍上。襪似兩堆白雪,如一朵紅雲。堂堂相貌,生成出世之姿;落落襟懷,養就凌雲之氣。若非天上神仙,定是人間官宰。
nà rén zǒu rù táng zhōng, wáng chén zǐ xì dǎ yī kàn shí, bú shì bié rén, zhèng shì tóng bāo xiōng dì wáng zǎi. dāng xià wáng zǎi xiàng qián zuō yī dào: dà gē bié lái wú yàng? wáng chén hái le gè lǐ, nǎi dào: xián dì, kuī nǐ xún dào zhè lǐ! wáng zǎi dào: xiōng dì dào jīng huí jiù jū shí, jiàn yǐ huà wèi bái dì. zhī dào lí yú bīng huǒ, shèn shì bēi tòng, jí qù fǎng wèn qīn gù, fāng zhī hé jiā xiàng yǐ bì nán jiāng dōng. jìn rì dà gē zhì jīng, zhěng lǐ jiù yè, yīn dé mǔ qīn xiōng wèn, gāng shǐ lí jīng. xiōng dì wén le zhè xìn, suì xīng yè gǎn lái. shì cái fǎng dào jiù jū, lín jiā shuō xīn qiān yú cǐ, mǔ qīn què yě wú yàng, gù cǐ yòu dào zhōu zhōng huàn le yī fú cái lái. mǔ qīn rú jīn zài nǎ lǐ? wèi hé fǎn qiān zài zhè děng pò wū lǐ biān? wáng chén dào: yī yán nán jǐn! dài jiàn guò le mǔ qīn, yǔ nǐ xì shuō. yǐn rù hòu biān, zǎo yǒu jiā rén bào zhī wáng mā mā. wáng mā mā wén dé cì ér guī jiā, hǎo shēng huān xǐ, jí máng chū lái, qià hǎo yù jiàn. wáng zǎi dào shēn xià bài, bài bì qǐ shēn. wáng mā mā dào: ér, wǒ rì yè guà xīn, yī xiàng hǎo me? wáng zǎi dào: duō xiè mǔ qīn jì niàn. dài ér jiàn guò le sǎo sǎo, shǎo tíng xì xì shuō yǔ mǔ qīn zhī dào. dāng xià wáng chén hún jiā bìng yī jiā bì pú, dōu lái jiàn guò.
那人走入堂中,王臣仔細打一看時,不是別人,正是同胞兄弟王宰。當下王宰向前作揖道:「大哥別來無恙?」王臣還了個禮,乃道:「賢弟,虧你尋到這裡!」王宰道:「兄弟到京回舊居時,見已化為白地。只道罹於兵火,甚是悲痛,即去訪問親故,方知合家向已避難江東。近日大哥至京,整理舊業,因得母親凶問,剛始離京。兄弟聞了這信,遂星夜趕來。適才訪到舊居,鄰家說新遷於此,母親卻也無恙,故此又到舟中換了衣服才來。母親如今在哪裡?為何反遷在這等破屋裡邊?」王臣道:「一言難盡!待見過了母親,與你細說。」引入後邊,早有家人報知王媽媽。王媽媽聞得次兒歸家,好生歡喜,即忙出來,恰好遇見。王宰倒身下拜,拜畢起身。王媽媽道:「兒,我日夜掛心,一向好麼?」王宰道:「多謝母親記念。待兒見過了嫂嫂,少停細細說與母親知道。」當下王臣渾家並一家婢僕,都來見過。
wáng zǎi chě wáng chén wǎng wài jiù zǒu, wáng mā mā yě suí chū lái, zhì táng zhōng zuò xià, wèn dào: dà gē, nǐ qiě xiān shuō, yīn shén nòng dé nèn bān mó yàng? wáng chén nǎi jiāng fán chuān dǎ hú qǐ, zhí zhì liǎng biān duō zhuàn, biàn mài chǎn yè, qián hòu shì xì shuō yī biàn. wáng zǎi tīng le shuō: yuán lái yǒu zhè gè yuán gù, yǐ zhì rú cǐ! zhè què shì nǐ zì qǔ, fēi gàn yě hú zhī zuì. nà hú zì zài lín zhōng kàn shū, nǐ shì guān dào héng lù, liǎng bù fáng ài, rú hé què qù dǎ tā, yòu duó qí shū? jí zhì kè diàn zhōng, tā rěn zhe téng tòng, lái zhuàn nǐ shū, xiǎng shì wàn bù dé yǐ ér rán. nǐ bù hái tā bà le, zěn dì yòu qǐ è niàn, bá jiàn zhǎn zhú? jí zhì yè jiān hǎo yán kǔ qiú, nǐ yòu zhí yì bù kěn, kuàng qiě bù shí zhè zì, zhōng yú wú yòng, yào tā zé shén! jīn fǎn chī tā zhuō nòng dé zhè bān guāng jǐng, dōu shì zì qǔ qí huò. wáng mā mā dào: wǒ yě shì zhè bān shuō. yào tā hé yòng! rú jīn fǎn shòu qí lèi! wáng chén bèi xiōng dì shù luò yī fān, hēi rán bù yǔ, xīn xià hǎo bù nài fán. wáng zǎi dào: zhè shū yǒu jǐ duō dà? hái shì shèn me zì tǐ? wáng chén dào: báo báo de yī cè, yě bù zhī shén me zì tǐ, yī zì yě shí bù chū. wáng zǎi dào: nǐ qiě bǎ wǒ kàn kàn. wáng mā mā cóng páng chèn dào: zhèng shì. nǐ qù bǎ lái yǔ xiōng dì kàn kàn, huò zhě shí dé zhè zì yě bù kě zhī. wáng zǎi dào: zhè zì liào yě nán shí, zhǐ dāng yǎn jiàn xī qí wù bà le. dāng shí wáng chén xiàng lǐ biān jū chū. dào táng zhōng, dì yǔ wáng zǎi.
王宰扯王臣往外就走,王媽媽也隨出來,至堂中坐下,問道:「大哥,你且先說,因甚弄得恁般模樣?」王臣乃將樊川打狐起,直至兩邊掇賺,變賣產業,前後事細說一遍。王宰聽了說:「原來有這個緣故,以致如此!這卻是你自取,非干野狐之罪。那狐自在林中看書,你是官道行路,兩不妨礙,如何卻去打他,又奪其書?及至客店中,他忍著疼痛,來賺你書,想是萬不得已而然。你不還他罷了,怎地又起惡念,拔劍斬逐?及至夜間好言苦求,你又執意不肯,況且不識這字,終於無用,要他則甚!今反吃他捉弄得這般光景,都是自取其禍。」王媽媽道:「我也是這般說。要他何用!如今反受其累!」王臣被兄弟數落一番,嘿然不語,心下好不耐煩。王宰道:「這書有幾多大?還是甚麼字體?」王臣道:「薄薄的一冊,也不知甚麼字體,一字也識不出。」王宰道:「你且把我看看。」王媽媽從旁襯道:「正是。你去把來與兄弟看看,或者識得這字也不可知。」王宰道:「這字料也難識,只當眼見希奇物罷了。」當時王臣向裡邊居出。到堂中,遞與王宰。
wáng zǎi jiē guò shǒu, cóng qián zhí jiē zhì hòu, kàn le yī kàn, nǎi dào: zhè zì kùn rán xī jiàn! biàn lì qǐ shēn, zǒu zài táng zhōng, xiàng wáng chén dào: qián rì wáng liú ér jiù shì wǒ. jīn rì tiān shū yǐ hái, bù lái chán nǐ le, qǐng fàng xīn! yī tóu shuō, yī tóu wǎng wài jiù bēn. wáng chén dà nù, jí gǎn shàng qián, dà hè dào: niè chù dà dǎn, nǎ lǐ zǒu? yī bǎ chě zhù yī shang, zǒu de shì fā, chě de lì měng, zhǐ tīng dé guā lǎ yī xiǎng, chě xià yī fú yī shang. nà yāo hú suǒ xìng bǎ shēn yī dǒu, xiè xià yī fú, jiàn chū běn xiàng, xiàng mén wài luàn pǎo, fēng tuán yě sì qù le.
王宰接過手,從前直揭至後,看了一看,乃道:「這字困然稀見!」便立起身,走在堂中,向王臣道:「前日王留兒就是我。今日天書已還,不來纏你了,請放心!」一頭說,一頭往外就奔。王臣大怒,急趕上前,大喝道:「孽畜大膽,哪裡走?」一把扯住衣裳,走的勢發,扯的力猛,只聽得聒喇一響,扯下一幅衣裳。那妖狐索性把身一抖,卸下衣服,見出本相,向門外亂跑,風團也似去了。
wáng chén tóng jiā rén yī qí gǎn dào jiē shàng, sì gù guān kàn, bìng wú zōng yǐng. wáng chén yī lái bèi tā pò dàng le jiā, èr lái yòu bèi tā shù luò zhè chǎng, sān lái bù fèn dé zhè shū, yǎo yá qiè chǐ, dōng zhāng xī wàng xún mì. zhǐ jiàn yī gè xiā dào rén, zhàn zài duì miàn yán xià. wáng chén wèn dào: kě jiàn yī gè yě hú cóng nǎ lǐ qù le? xiā dào rén bǎ shǒu zhǐ dào: xiàng dōng biān qù le. wáng chén tóng jiā rén jí wàng dōng ér gǎn. xíng bù shàng wǔ liù jiā mén miàn, bèi hòu xiā dào rén jiào dào: wáng chén, qián rì wáng fú biàn shì wǒ, lìng dì yě zài zhè lǐ. zhòng rén wén dé, fù zhuǎn shēn lái. liǎng yě hú zhí zhe shū ér zài qián xì yuè. zhòng rén fèn yǒng qián lái zhuī bǔ, èr hú fàng xià sì tí, fēi yě sì qù le. wáng chén gāng bēn dào zì jǐ mén shǒu, wáng mā mā jiào dào: qù le zhè bài jiā huò tāi, yǐ shì ān wěn le, yòu gǎn tā zé shén! hái bù jìn lái? wáng chén rěn zhe yī dǔ zi qì, zhǐ de yī le mǔ qīn, huàn zhuǎn jiā rén jìn lái, zhú jiàn jiǎn qǐ yī fú guān kàn, jù suí shǒu ér biàn. nǐ dào dōu shì shèn me dōng xī?
王臣同家人一齊趕到街上,四顧觀看,並無蹤影。王臣一來被他破盪了家,二來又被他數落這場,三來不忿得這書,咬牙切齒,東張西望尋覓。只見一個瞎道人,站在對面檐下。王臣問道:「可見一個野狐從哪裡去了?」瞎道人把手指道:「向東邊去了。」王臣同家人急望東而趕。行不上五六家門面,背後瞎道人叫道:「王臣,前日王福便是我,令弟也在這裡。」眾人聞得,復轉身來。兩野狐執著書兒在前戲躍。眾人奮勇前來追捕,二狐放下四蹄,飛也似去了。王臣剛奔到自己門首,王媽媽叫道:「去了這敗家禍胎,已是安穩了,又趕他則甚!還不進來?」王臣忍著一肚子氣,只得依了母親,喚轉家人進來,逐件檢起衣服觀看,俱隨手而變。你道都是甚麼東西?
pò bā jiāo, huà wèi luó fú làn hé yè, biàn zuò shā jīn. bì yù huán, liǔ zhī quān jiù zǐ sī yē dé jiāo bù sǎn liào lóu nüè zī dāo jiàn lián jiǎo xiān shàn
破芭蕉,化為羅服;爛荷葉,變做紗巾。碧玉環,柳枝圈就;紫絲潱德艽瓿傘B尥嘍虐姿刂劍臁×狡纖善ぁ*
zhòng rén kàn le, jǐn jiē hài yì dào: yāo hú shén tōng zhè bān guǎng dà, èr guān rén bù zhī zài hé chù, què biàn dé nèn bān sī xiàng? wáng chén xīn zhōng zhuǎn xiǎng zhuǎn nǎo, qì chū yī chǎng bìng lái, wò chuáng bù qǐ. wáng mā mā qǐng yī diào zhì, zì bù bì shuō.
眾人看了,盡皆駭異道:「妖狐神通這般廣大,二官人不知在何處,卻變得恁般廝像?」王臣心中轉想轉惱,氣出一場病來,臥床不起。王媽媽請醫調治,自不必說。
guò le shù rì, jiā rén men zhèng zài táng zhōng, zhǐ jiàn zǒu jìn yī gè rén lái, kàn shí, què wáng zǎi, yě shì shā jīn luó fú, yǔ yuè yāo hú yì bān dǎ bàn. zhòng jiā rén zhī dào yòu shì jiǎ de, yī qí luàn hǎn dào: yāo hú yòu lái le! gè qù xún gùn mì bàng, yōng shàng qián luàn dǎ. wáng zǎi hè dào: zhè xiē pō nán nǚ, wèi zhè děng wú lǐ! hái bù qù bào zhī nǎi nǎi! zhòng rén nǎ gè cǎi tā, yī wèi luàn dǎ. wáng zǎi zhǐ è bú zhù, rě nǎo xìng zi, duó guò yī gēn bàng lái, dǎ dé zhòng rén sì fēn wǔ luò, bù gǎn jìn qián, dōu shǎn zài lǐ biān mén páng, zhǐ zhe mà dào: nǐ zhè niè xù! shū yǐ ná qù le, yòu lái zuò shén? wáng zǎi bù jiě qí yì, xīn xià dà nù, zhí dǎ rù qù. zhòng rén wǎng nèi luàn pǎo. zǎo jīng dòng wáng mā mā, tīng dé wài biān xuān rǎng, jí zǒu chū lái, zhuàng jiàn zhòng rén, wèn dào: wèi hé zhè děng huāng luàn? zhòng rén dào: yāo hú yòu biàn zuò èr guān rén mó yàng, dǎ jìn lái yě. wáng mā mā jīng dào: yǒu zhè děng shì!
過了數日,家人們正在堂中,只見走進一個人來,看時,卻王宰,也是紗巾羅服,與刖妖狐一般打扮。眾家人只道又是假的,一齊亂喊道:「妖狐又來了!」各去尋棍覓棒,擁上前亂打。王宰喝道:「這些潑男女,為這等無禮!還不去報知奶奶!」眾人哪個采他,一味亂打。王宰止遏不住,惹惱性子,奪過一根棒來,打得眾人四分五落,不敢近前,都閃在裡邊門旁,指著罵道:「你這孽蓄!書已拿去了,又來做甚?」王宰不解其意,心下大怒,直打入去。眾人往內亂跑。早驚動王媽媽,聽得外邊喧嚷,急走出來,撞見眾人,問道:「為何這等慌亂?」眾人道:「妖狐又變做二官人模樣,打進來也。」王媽媽驚道:「有這等事!」
yán hái wèi bì, wáng zǎi yǐ zài miàn qián, kàn jiàn mǔ qīn, jí piē xià bàng zi, shàng qián kòu bài dào: mǔ qīn, wèi shén zhè xiē pō nán nǚ jiāng ér jiào zuò hú niè chù, zhí gùn luàn dǎ? wáng mā mā dào: nǐ zhēn gè shì hái ér fǒu? wáng zǎi dào: ér shì mǔ qīn shēng de, yǒu shèn me jiǎ! zhèng shuō jiān, wài miàn qī bā gè rén, káng tái pù chéng xíng lǐ jìn lái, zhòng jiā rén fāng zhī shì zhēn, shàng qián kòu tóu xiè zuì. wáng zǎi wèn qí yuán gù, wáng mā mā nǎi jiāng yāo hú qián hòu shì xì shuō, yòu dào: rǔ xiōng wèi cǐ qì chéng bìng zhèng, shàng wèi néng yù. wáng zǎi wén yán, yì shén jīng hài dào: nèn yàng shuō qǐ lái, ér zài shǔ zhōng, wáng fú céng yíng shū zhì, yě shì zhè hú jiǎ de le! wáng mā mā dào: nǐ qiě shuō shū shàng zěn xiě? wáng zǎi dào: ér shì suí jià rù shǔ, fēn lì yú jiàn nán jié dù yán zhèng bù xià, dé méng bá wèi bì jiāng. gù shàng huáng hái jīng, ér bù xiāng cóng guī guó. liǎng yuè qián, hū jiàn wáng fú yíng gē ge shū lái, shuō: xiàng bì nán jiāng dōng, bù xìng mǔ qīn yǒu biàn, jiào ér sù lái jì yì, fú jiù guī xiāng. wáng fú shuō yào zhì jīng dǎ sǎo yíng mù, cì rì xiān xíng. ér wèi cǐ cí le běn guān, bǎ xǔ duō dōng xī dōu qì xià le, qīng zhuāng jiān chéng zǎn lái, cái fǎng zhì jiù jū, lín jiā zhǐ yǐn zhì cǐ, zhī mǔ qīn wú yàng, fù dào zhōu zhōng yì fú lái jiàn, zhèng yào wèn gē wèi shén bǎ zhè yàng xiōng xìn hōng wǒ, bù xiǎng què yǒu cǐ yì shì! jí qù xíng lǐ zhōng kāi chū nà fēng shū lái kàn shí, yě shì yī fú bái zhǐ. hé jiā yòu hǎo xiào, yòu hǎo nǎo. wáng zǎi tóng mǔ zhì nèi jiàn guò sǎo zi, shěng shì wáng chén, dào qí suǒ yǐ. wáng chén yòu qì dé gè fā hūn. wáng mā mā dào: zhè hú suī rán bèi lǎn, yě kuī tā zhì shǔ zhōng zhuàn nǐ huí lái, shǐ wǒ mǔ zǐ xiāng huì, jiāng gōng zhé zuì, mò yuàn tā bà! wáng chén bìng le liǎng gè yuè, fāng cái quán kě, suì rù jí yú háng zhōu. suǒ yǐ zhì jīn wú yuè jiān chēng guǎi zǐ wèi yě hú jīng, yǒu suǒ běn yě.
言還未畢,王宰已在面前,看見母親,即撇下棒子,上前叩拜道:「母親,為甚這些潑男女將兒叫做狐孽畜,執棍亂打?」王媽媽道:「你真箇是孩兒否?」王宰道:「兒是母親生的,有甚麼假!」正說間,外面七八個人,扛抬鋪程行李進來,眾家人方知是真,上前叩頭謝罪。王宰問其緣故,王媽媽乃將妖狐前後事細說,又道:「汝兄為此氣成病症,尚未能愈。」王宰聞言,亦甚驚駭道:「恁樣說起來,兒在蜀中,王福曾濴書至,也是這狐假的了!」王媽媽道:「你且說書上怎寫?」王宰道:「兒是隨駕入蜀,分隸於劍南節度嚴正部下,得蒙拔為裨將。故上皇還京,兒不相從歸國。兩月前,忽見王福濴哥哥書來,說:向避難江東,不幸母親有變,教兒速來計議,扶柩歸鄉。王福說要至京打掃塋墓,次日先行。兒為此辭了本官,把許多東西都棄下了,輕裝兼程趲來,才訪至舊居,鄰家指引至此,知母親無恙,復到舟中易服來見,正要問哥為甚把這樣凶信哄我,不想卻有此異事!」即去行李中開出那封書來看時,也是一幅白紙。合家又好笑,又好惱。王宰同母至內見過嫂子,省視王臣,道其所以。王臣又氣得個發昏。王媽媽道:「這狐雖然憊懶,也虧他至蜀中賺你回來,使我母子相會,將功折罪,莫怨他罷!」王臣病了兩個月,方才痊可,遂入籍於杭州。所以至今吳越間稱拐子為野狐精,有所本也。
shé xíng hǔ zǒu gè wèi qún, hú yǒu tiān shū hú zì zhēn.
蛇行虎走各為群,狐有天書狐自珍。
jiā pò yè huāng shū yòu qù, lìng rén qiān zài xiào wáng chén.
家破業荒書又去,令人千載笑王臣。