strong liú xiǎo guān cí xióng xiōng dì strong
劉小官雌雄兄弟
yì guān wèi bì jiē nán zǐ, jīn guó rú hé dìng fù rén?
衣冠未必皆男子,巾幗如何定婦人?
lì shù gǔ jīn duō guài shì, gāo shān wèi gǔ hǎi shēng chén.
歷數古今多怪事,高山為谷海生塵。
qiě shuō guó cháo chéng huà nián jiān, shān dōng yǒu yī nán zǐ, xìng sāng, míng mào, shì gè xiǎo jiā zhī zǐ. chuí jì shí, shēng de hóng bái xì nèn. yī rì, fù mǔ jiào tā wǎng cūn zhōng yī gè qīn qī rén jiā qù, zhōng tú yù le dà yǔ, shǎn zài lěng miào zhōng duǒ bì. nà miào zhōng xiān yǒu yī lǎo jī yě zài nèi duǒ yǔ, liǎng gè zuò yī duī ér zuò dì. nà yǔ yuè xià yuè dà le, chū tóu bù dé. lǎo jī kàn jiàn sāng mào biāo zhì, jiāng yán yǔ diào tā. sāng mào yě lüè tōng xiē qíng qiào, zhī dào lǎo jī yào tā gàn shì. lín shàng jiāo shí, yuán lái lǎo qū yāo jiān dào yǒu běn qián, bǎ sāng mào hòu tíng nòng jiāng qǐ lái. shì bì, yǔ hái wèi zhǐ. sāng mào zhōng shì hái zi jiā, biàn wèn dào: nǐ shì fù dào, rú hé yǒu nà huà ér? lǎo jī dào: xiǎo guān, wǒ shí duì nǐ shuō, mò yào xiè lòu yú tā rén. wǒ bú shì fù rén, yuán shì gè nán zǐ. cóng xiǎo fù zuò xiǎo jiǎo, xué nà fù dào zhuāng bàn, xí chéng dī shēng yǎ qì, zuò yī shǒu hǎo zhēn xiàn, qián wǎng tā xiāng, jiǎ chēng guǎ fù, yāng rén yǐn jìn háo mén jù shì xíng jiào. nǚ juàn men ài wǒ shǒu yì, biàn liú zài jiā zhōng, chū rù fáng kuò, duō yǔ fù nǚ tóng mián, zì yì xíng lè. nà fù nǚ xiāng chù qíng hòu, zhěng yuè liú sù, bù fàng chū mén. yě yǒu guī nǚ zhēn niáng, bù kěn hú luàn de, wǒ lìng yǒu mèi yào ér, dài tā shuì qù, yòng shuǐ pēn zài miàn shàng, tā biàn hūn mí bù xǐng, rèn wǒ xíng shì. jí zhì xǐng lái, wǒ yǐ dé shǒu. tā zì pà xiū rǔ, bù gǎn shēng zhāng, hái yào duō zèng jīn bó sòng wǒ chū mén, zhǔ fù wǒ mò shuō. wǒ jīn nián sì shí qī suì le, zǒu dé liǎng jīng jiǔ shěng, dào chù jiāo niáng měi fù, tóng mián tóng wò, suí shēn shí yòng, bìng wú quē fá, cóng bù céng bèi rén shí pò! sāng mào dào: zhè děng kuài huó hǎo shì, bù zhī wǒ kě xué dé me? lǎo yù dào: shì xiǎo guān nèn bān biāo zhì, bàn fù nǚ jí xiàng yàng le. nǐ ruò kěn tóu wǒ wèi shī, suí wǒ yí lù qù, wǒ jiù yǔ nǐ chán jiǎo, jiào dǎo nǐ zuò zhēn xiàn, yǐn nǐ dào rén jiā qù, zhǐ shuō shì wǒ wài shēng nǚ ér, dé biàn jiù yǒu liáng yù. wǒ yī fā bǎ mèi yào fāng ér chuán shòu yǔ nǐ, bāo nǐ yī shì shòu yòng bù jǐn! sāng mào bèi tā shuō dé xīn yǎng, jiù zài lěng miào zhōng sì bài, tóu lǎo yù wèi shī. yě bù qù fǎng qīn fǎng juàn, yě bù qù wèn diē wèn niáng, děng dài yǔ zhǐ, gēn zhe lǎo jī biàn zǒu. nà lǎo yù yí lù yǔ sāng mào tóng háng sù. chū le shān dōng jìng wài, jiù yǔ sāng mào sān liǔ shū tóu, bāo guǒ zhōng qǔ chū nǚ shān huàn le, jiǎo tóu chán jǐn, tào shàng yī shuāng zhǎi zhǎi de jiān tóu xié ér, kàn lái jiù xiàng gè nǚ zǐ, gǎi míng zhèng èr jiě. hòu lái nián zhǎng dào èr shí èr suì shàng, sāng mào yào cí le shī fù, zì qù xíng dòng. shī fù fēn fù dào: nǐ shào nián lǎo chéng, dìng yǒu hǎo rén xiāng yù. zhǐ yī jiàn, fán dé yì zhī chù, bù kě jiǔ wèi. duō zé bàn yuè, shǎo zé wǔ rì, jiù yào huàn tāng, miǎn lù xíng jī. hái yī jiàn, zuò zhè dào ér, duō jiàn fù rén, shǎo jiàn nán zǐ, qiè jì yǔ nán zǐ xiāng jìn jiāo tán. ruò yǒu nán zǐ rén jiā, yù xiān shè fǎ duǒ bì. tǎng huò bèi tā kàn chū pò zhàn, xìng mìng bù bǎo. qiè jì, qiè jì! sāng mào lǐng jiào, liǎng xià fēn bié.
且說國朝成化年間,山東有一男子,姓桑,名茂,是個小家之子。垂髻時,生得紅白細嫩。一日,父母教他往村中一個親戚人家去,中途遇了大雨,閃在冷廟中躲避。那廟中先有一老姬也在內躲雨,兩個做一堆兒坐地。那雨越下越大了,出頭不得。老姬看見桑茂標緻,將言語調他。桑茂也略通些情竅,只道老姬要他幹事。臨上交時,原來老軀腰間到有本錢,把桑茂後庭弄將起來。事畢,雨還未止。桑茂終是孩子家,便問道:「你是婦道,如何有那話兒?」老姬道:「小官,我實對你說,莫要泄漏於他人。我不是婦人,原是個男子。從小縛做小腳,學那婦道妝扮,習成低聲啞氣,做一手好針線,潛往他鄉,假稱寡婦,央人引進豪門巨室行教。女眷們愛我手藝,便留在家中,出入房闊,多與婦女同眠,恣意行樂。那婦女相處情厚,整月留宿,不放出門。也有閨女貞娘,不肯胡亂的,我另有媚藥兒,待他睡去,用水噴在面上,他便昏迷不醒,任我行事。及至醒來,我已得手。他自怕羞辱,不敢聲張,還要多贈金帛送我出門,囑付我莫說。我今年四十七歲了,走得兩京九省,到處嬌娘美婦,同眠同臥,隨身食用,並無缺乏,從不曾被人識破!」桑茂道:「這等快活好事,不知我可學得麼?」老嫗道:「似小官恁般標緻,扮婦女極像樣了。你若肯投我為師,隨我一路去,我就與你纏腳,教導你做針線,引你到人家去,只說是我外甥女兒,得便就有良遇。我一發把媚藥方兒傳授與你,包你一世受用不盡!」桑茂被他說得心癢,就在冷廟中四拜,投老嫗為師。也不去訪親訪眷,也不去問爹問娘,等待雨止,跟着老姬便走。那老嫗一路與桑茂同行宿。出了山東境外,就與桑茂三綹梳頭,包裹中取出女衫換了,腳頭纏緊,套上一雙窄窄的尖頭鞋兒,看來就像個女子,改名鄭二姐。後來年長到二十二歲上,桑茂要辭了師父,自去行動。師父分付道:「你少年老成,定有好人相遇。只一件,凡得意之處,不可久位。多則半月,少則五日,就要換湯,免露形跡。還一件,做這道兒,多見婦人,少見男子,切忌與男子相近交談。若有男子人家,預先設法躲避。倘或被他看出破綻,性命不保。切記,切記!」桑茂領教,兩下分別。
hòu lái sāng mào zì chēng zhèng èr niáng, gè chù xíng yóu hōng piàn. yě zǒu guò yī jīng sì shěng, suǒ jiān fù nǚ, bù jì qí shù. dào sān shí èr suì shàng, yóu dào jiāng xī yī gè cūn zhèn, yǒu gè dà hù rén jiā nǚ juàn liú zhù, chuán tā zhēn xiàn. nà dà hù jiā fù nǚ zuì duō, sāng mào mí liàn bù shě, zhù le èr shí yú rì bù qù. dà hù yǒu gè nǚ xù, xìng zhào, shì gè nà sù jiān shēng. yī rì, zhào jiān shēng dào yuè mǔ fáng zhōng zuō yī, ǒu rán zhuàng jiàn le zhèng èr niáng, ài qí qiào lì, zhǔ fù qī zǐ jiē tā lái jiā. zhèng èr niáng bù zhī jiù lǐ, xīn rán ér wǎng. bèi zhào jiān shēng yāo rén shū fáng, lán yāo bào wèi, dìng yāo qiú huān. zhèng èr niáng dǐ sǐ bù kěn, jiào hǎn qǐ lái. zhào jiān shēng běn shì gè cū rén, rě de xìng qǐ, bù guǎn sān qī èr shí yī, jìng àn dào zài chuáng shǎng qù jiě tā kù dǎng. zhèng èr niáng dǎng dǐ bù kāi, bèi zhào jiān shēng yī shǒu chā jìn, mō zhe nà huà ér, fāng zhī shì gè nán rén nǚ bàn. dāng xià jiào qǐ jiā rén, yī suǒ kǔn fān, jiě dào guān fǔ. yòng xíng yán xùn, zhāo chēng zhēn xìng zhēn míng, jí xiàng lái xíng jiān zhī shì, wū huì bù kān. fǔ xiàn shēn bào shàng sī, dōu dào shì cóng lái wèi yǒu zhī biàn. jù shū zòu wén, xíng bù yǐ wèi rén yāo bài sú, lǜ suǒ bù zài, nǐ chéng líng chí zhòng pì, jué bù dài shí. kě lián sāng mào jiǎ chōng le bàn shì fù rén, tǎo le ruò gān pián yí, dào tóu lái sǐ yú zhào jiān shēng zhī shǒu. zhèng shì:
後來桑茂自稱鄭二娘,各處行游哄騙。也走過一京四省,所姦婦女,不計其數。到三十二歲上,游到江西一個村鎮,有個大戶人家女眷留住,傳他針線。那大戶家婦女最多,桑茂迷戀不舍,住了二十餘日不去。大戶有個女婿,姓趙,是個納粟監生。一日,趙監生到岳母房中作揖,偶然撞見了鄭二娘,愛其俏麗,囑咐妻子接他來家。鄭二娘不知就裡,欣然而往。被趙監生邀人書房,攔腰抱位,定要求歡。鄭二娘抵死不肯,叫喊起來。趙監生本是個粗人,惹得性起,不管三七二十一,競按倒在床上去解他褲擋。鄭二娘擋抵不開,被趙監生一手插進,摸着那話兒,方知是個男人女扮。當下叫起家人,一索捆翻,解到官府。用刑嚴訊,招稱真姓真名,及向來行奸之事,污穢不堪。府縣申報上司,都道是從來未有之變。具疏奏聞,刑部以為人妖敗俗,律所不載,擬成凌遲重辟,決不待時。可憐桑茂假充了半世婦人,討了若干便宜,到頭來死於趙監生之手。正是:
fú shàn huò yín tiān yǒu lǐ, lǜ qīng qíng zhòng fǎ wú sī.
福善禍淫天有理,律輕情重法無私。
fāng cái shuō de shì nán rén zhuāng nǚ bài huài fēng huà de. rú jīn shuō gè nǚ rén zhuāng nán, jié xiào jiān quán de lái zhèng běn, qià sì: xūn yóu bù gòng qì yáo shùn hǎo xiāng xíng. háo lí qiān lǐ miù, rèn qǔ dìng pán xīng.
方才說的是男人妝女敗壞風化的。如今說個女人妝男,節孝兼全的來正本,恰似:薰蕕不共器;堯舜好相形。毫釐千里謬,認取定盤星。
zhè huà běn yě chū zài běn cháo xuān dé nián jiān, yǒu yī lǎo zhě, xìng liú, míng dé, jiā zuǒ hé xī wù zhèn shàng. zhè zhèn zài yùn hé zhī páng, lí běi jīng yǒu èr bǎi lǐ tián dì, nǎi gè shěng chū rù jīng dū de yào lù. zhōu yī jù pō, rú mǎ yǐ yì bān chē yīn mǎ jī, rì yè luò yì bù jué. shàng yǒu jū mín shù bǎi xú jiā, biān hé wèi shì, hǎo bù fù shù. nà liú dé fū qī liǎng kǒu, nián jì liù shí yǒu xú, bìng wú dì xiōng zǐ nǚ. zì jǐ yǒu jǐ jiān fáng wū, shù shí mǔ tián dì, mén shǒu yòu kāi yī gè xiǎo jiǔ diàn ér. liú gōng píng xī hǎo shàn, jí kěn zhōu jì rén de huǎn jí. fán lái chī jiǔ de, ǒu rán shēn biān yín qián quē shǎo, tā yě bù shí fēn jì jiào. huò yǒu rén duō bǎ yǔ tā, tā biàn gōu le zì jǐ jià yín, xú xià de dìng rán tuì hái, fēn háo bù kěn táo qǔ. yǒu xiǎo dé de, wèn dào: zhè rén cuò yǔ nǐ de, luò de jiāng lái shòu yòng, rú hé fǎn bǎ lái tuì hái shǎo liú gōng shuō: wǒ shēn méi yǒu zǐ sì, duō yīn qián shēng bù céng xiū dé shàn guǒ, suǒ yǐ jīn shì fá zuò wú bǎ zhī guǐ, qǐ kě yòu wèi nèn yàng qī xīn de shì! tǎng rán mìng lǐ bù gāi shí, cuò dé le yī fēn dào shǒu, huò shì biàn chū xiē shì duān, huò shì rǎn huàn xiē jí bìng, fǎn yòng qù jǐ qián, què bú dào zhé pián yí? bù ruò tuì hái le, hé děng ān yì. yīn tā zuò rén gōng píng, yī zhèn de rén wú bù jìng fú, dōu chēng wèi liú zhǎng zhě. yī rì, zhèng zhí lóng dōng tiān qì, shuò fēng lǐn cè, tóng yún mì bù, jiàng xià yì tiān dà xuě. yuán lái nà xuě: néng chuān wéi mù, shàn dù lián lǒng. zhà piāo shù diǎn, é jīng liǔ xù fēi yáng kuáng wǔ yī xiāng, cuò rèn lí huā luàn zhuì. shēng cóng zhú yè chuán lái, xiāng zì méi xiào dì zhì. sài wài zhēng rén chuān dòng jiǎ, shān zhōng yǐn shì yōng hán shang. wáng sūn jī xí dào jīn zūn, měi nǚ hóng lú tiān shòu tàn.
這話本也出在本朝宣德年間,有一老者,姓劉,名德,家佐河西務鎮上。這鎮在運河之旁,離北京有二百里田地,乃各省出入京都的要路。舟揖聚泊,如螞蟻一般;車音馬跡,日夜絡繹不絕。上有居民數百徐家,邊河為市,好不富庶。那劉德夫妻兩口,年紀六十有徐,並無弟兄子女。自己有幾間房屋,數十畝田地,門首又開一個小酒店兒。劉公平昔好善,極肯周濟人的緩急。凡來吃酒的,偶然身邊銀錢缺少,他也不十分計較。或有人多把與他,他便勾了自己價銀,徐下的定然退還,分毫不肯萄取。有曉得的,問道:「這人錯與你的,落得將來受用,如何反把來退還少劉公說:「我身沒有子嗣,多因前生不曾修得善果,所以今世罰做無把之鬼,豈可又為恁樣欺心的事!倘然命里不該時,錯得了一分到手,或是變出些事端,或是染患些疾病,反用去幾錢,卻不到折便宜?不若退還了,何等安逸。」因他做人公平,一鎮的人無不敬服,都稱為劉長者。一日,正值隆冬天氣,朔風凜測,彤雲密布,降下一天大雪。原來那雪:能穿幃幕,善度簾攏。乍飄數點,俄驚柳絮飛揚;狂舞一香,錯認梨花亂墜。聲從竹葉傳來,香自梅校遞至。塞外征人穿凍甲,山中隱士擁寒裳。王孫績席倒金尊,美女紅爐添獸炭。
liú gōng yīn tiān qì hán lěng, nuǎn qǐ yī hú rè jiǔ, fū qī liǎng gè xiàng huǒ duì yǐn. chī le yī huí, qǐ shēn zǒu dào mén shǒu kàn xuě. zhǐ jiàn yuǎn yuǎn yī rén bēi zhe bāo guǒ, tóng gè xiǎo sī yíng fēng mào xuě ér lái. kàn kàn zhì jìn, nà rén pū de yī jiāo, diē zài xuě lǐ, zhēng zhā bù qǐ. xiǎo cháng biàn xiàng qián qù chān fú. nián xiǎo lì huī, liǎng gè yī tuō fǎn xiàng xià biān diē qù, dōu gǔn zuò yī gè ròu jiǎo ér. zhuā le hǎo yī huí, fāng cái dé qǐ. liú gōng cā mó lǎo yǎn kàn shí, què shì liù shí lái suì de lǎo ér, xíng chán jiǎo jiǎo, bā dā má xié, shēn shàng yī fú shèn shì kǎn lóu. zhè xiǎo cháng dào yě shēng de qīng xiù, jiǎo xià chuān yī shuāng xiǎo bù héng xuē: nà lǎo ér bǎ shēn shàng xuě piàn dǒu jìng, xiàng xiǎo cháng dào: ér, fēng xuě shén dà, shēn shàng hán lěng, xíng zǒu bù dòng. zhè lǐ yǒu jiǔ zài cǐ, qiě mǎi yī hú lái dàng dàng hán zài xíng. biàn zǒu rén diàn lái, xiàng yī fù zuò tóu zuò xià, bǎ bāo guǒ fàng zài zhuō shàng, xiǎo sī zuò yú páng biān. liú gōng qù nuǎn yī hú rè jiǔ, qiè yī pán niú ròu, liǎng dié xiǎo cài, liǎng fù bēi zhù, zuò yī pán ér tuō guò lái bǎi zài zhuō shàng. xiǎo sī pěng guò hú lái, zhēn shàng yī bēi, shuāng shǒu dì yǔ fù qīn, rán hòu shāi yǔ zì jǐ. liú gōng jiàn tā nián yòu, yǒu xiē lǐ shù, biàn wèn dào: zhè wèi shì lìng láng me? nà lǎo ér dào: zhèng shì xiǎo quǎn. liú gōng dào jīn nián jǐ suì le? dá dào: rǔ míng shēn ér, shí èr suì le. yòu wèn dào kè guān zūn xìng? shì wǎng nǎ lǐ qù de? nèn bān fēng xuě zhōng xíng zǒu. nà lǎo ér dá dào: lǎo hàn fāng yǒng, shì jīng shī lóng hǔ wèi jūn shì, yuán jí shān dōng jì níng. jīn yào huí qù qǔ tǎo jūn zhuāng pán chán bù xiǎng xià qǐ xuě lái. wèn zhǔ rén jiā zūn xìng, liú gōng dào: zài xià xìng liú, zhāo pái shàng jìn hé, biàn shì jiàn hào. yòu dào: jì níng lí cǐ shàng yuǎn, rú hé bù xún gè jiǎo lì, què shòu zhè bān xīn kǔ? dá dào: lǎo hàn shì gè qióng jūn, nà lǐ gù dé qǐ jiǎo lì! zhǐ de màn màn de ái qù bà le. liú gōng jǔ mù kàn shí, zhǐ jiàn tā dān bǎ xiǎo cài xià jiǔ: nà pán niú ròu, quán rán bù dòng. wèn dào: zhǎng guān fù zǐ xiǎng dōu shì fèng zhāi me? dá dào: wǒ men dāng jūn de rén, chī shén me zhāi! liú gōng dào: jì bù fèng zhāi, rú hé bù chī xiē ròu ér? dá dào: shí bù xiāng mán, shēn biān pán chán duǎn shǎo, chī xiǎo cài fàn ér, hái kǒng zǒu bú dào jiā. ruò yòng le zhè dà cài, biàn qù le jǐ rì de kǒu liáng, zěn shēng de dào jiā lǐ? liú gōng jiàn tā shuō nèn yàng qióng fá, gōng zhōng cǎn rán, biàn dào: zhè bān dà xuě, fù nèi dé xiē jiǔ ròu, hái kě dǎng dé fēng hán, nǐ zhǐ guǎn yòng, wǒ zhè lǐ bù suàn zhàng bà le. lǎo jūn dào: zhǔ rén jiā xiū de qǔ xiào! nà yǒu chī le dōng xī, bù suàn zhàng zhī lǐ? liú gōng dào: bù mán zhǎng guān shuō zài xià zhè lǐ, bǐ bié jiā bù tóng. ruò guò wǎng kè guān, ǒu rán yín zi quē shǎo, zài xià jiù kěn fèng chéng. zhǎng guān jì méi yǒu pán chán, zhǐ suàn wǒ qǐng nǐ bà le. lǎo jūn jiàn tā dāng zhēn biàn dào: duō xiè hòu qíng, zhǐ shì wú gōng shòu lù, bù dāng rén zǐ. lǎo hàn zhuǎn lái, dìng dāng fèng chóu. liú gōng dào: sì hǎi zhī nèi, jiē xiōng dì yě. zhè xiē xiǎo dōng xī, zhí de jǐ hé, zěn shuō zhè fèng chóu de huà! lǎo hàn fāng cái jǔ zhe. liú gōng yòu shèng guò liǎng wǎn fàn lái, dào: yī fā chī bǎo le hǎo xíng lù. lǎo jūn dào: tè guò fēn le! fù zǐ èr rén zhèng zài jī něi zhī shí, ná qǐ fàn lái, láng cān hǔ yàn, jǐn qíng yī bǎo. zhè cái shì: jiù rén xū jiù jí, shī rén xū dāng è. kě zhě yì wèi yǐn, jī zhě yì wèi shí.
劉公因天氣寒冷,暖起一壺熱酒,夫妻兩個向火對飲。吃了一回,起身走到門首看雪。只見遠遠一人背着包裹,同個小廝迎風冒雪而來。看看至近,那人撲的一交,跌在雪裡,掙扎不起。小腸便向前去攙扶。年小力徽,兩個一拖、反向下邊跌去,都滾做一個肉餃兒。抓了好一回,方才得起。劉公擦摩老眼看時,卻是六十來歲的老兒,行纏絞腳,八搭麻鞋,身上衣服甚是檻樓。這小腸到也生得清秀,腳下穿一雙小布橫靴:那老兒把身上雪片抖淨,向小腸道:「兒,風雪甚大,身上寒冷,行走不動。這裡有酒在此,且買一壺來蕩蕩寒再行。」便走人店來,向一副座頭坐下,把包裹放在桌上,小廝坐於旁邊。劉公去暖一壺熱酒,切一盤牛肉,兩碟小菜,兩副杯箸,做一盤兒託過來擺在桌上。小廝捧過壺來,斟上一杯,雙手遞與父親,然後篩與自己。劉公見他年幼,有些禮數,便問道:「這位是令郎麼?」那老兒道:「正是小犬。」劉公道;「今年幾歲了?」答道:「乳名申兒,十二歲了。」又問道;「客官尊姓?是往哪裡去的?恁般風雪中行走。」那老兒答道:「老漢方勇,是京師龍虎衛軍士,原籍山東濟寧。今要回去取討軍莊盤纏;不想下起雪來。」問主人家尊姓,劉公道:「在下姓劉,招牌上近河,便是賤號。」又道:「濟寧離此尚遠,如何不尋個腳力,卻受這般辛苦?」答道:「老漢是個窮軍,那裡雇得起腳力!只得慢慢的捱去罷了。」劉公舉目看時,只見他單把小菜下酒:那盤牛肉,全然不動。問道:「長官父子想都是奉齋麼?」答道:「我們當軍的人,吃什麼齋!」劉公道:「既不奉齋,如何不吃些肉兒?」答道:「實不相瞞,身邊盤纏短少,吃小菜飯兒,還恐走不到家。若用了這大菜,便去了幾日的口糧,怎生得到家裡?」劉公見他說恁樣窮乏,公中慘然,便道:「這般大雪,腹內得些酒肉,還可擋得風寒,你只管用,我這裡不算賬罷了。」老軍道:「主人家休得取笑!那有吃了東西,不算賬之理?」劉公道:「不瞞長官說;在下這裡,比別家不同。若過往客官,偶然銀子缺少,在下就肯奉承。長官既沒有盤纏,只算我請你罷了。「老軍見他當真;便道:「多謝厚情,只是無功受祿,不當人子。老漢轉來,定當奉酬。」劉公道:「四海之內,皆兄弟也。這些小東西,值得幾何,怎說這奉酬的話!」老漢方才舉著。劉公又盛過兩碗飯來,道:「一發吃飽了好行路。」老軍道:「忒過分了!」父子二人正在飢餒之時,拿起飯來,狼餐虎咽,盡情一飽。這才是:救人須救急,施人須當厄。渴者易為飲,飢者易為食。
dāng xià chī wán fàn, liú gōng yòu jiào mā mā diǎn liǎng bēi rè chá lái chī le. lǎo jūn biàn yāo jiān qǔ chū yín zi lái hái qián. liú gōng lián máng tuī zhù dào: gāng cái shuō guò, shì wǒ qǐng nǐ de, rú hé yòu yào yín zi? nèn yàng shí, dào xiàng xià shuō fǎ mài zhè pán ròu le. nǐ qiě liú xià, dào qián tú qù pán chán. lǎo jūn biàn zhù le shǒu, qiān ēn wàn shàng le bāo lǐ, zuò cí qǐ shēn. zǒu chū mén wài, zhǐ jiàn nà xuě yuè fā dà le. duì miàn kàn bu chū rén ér. bèi hán fēng yī chuī, dào tuì xià jǐ bù. xiǎo sī dào: diē, zhè bān dà xuě, rú hé xíng zǒu? lǎo jūn dào: biàn shì méi nài hé, qiě ái dào qián tú, mì gè sù diàn xiē bà. xiǎo sī yǎn zhōng biàn liú xià lèi lái. liú gōng xīn zhōng bù rěn, shuō dào: zhǎng guān, zhè bān fēng hán dà xuě, zhe shén yào jǐn, shòu cǐ kǔ chǔ! wǒ jiā kōng fáng chuáng pù jǐn yǒu, hé bù jiù cǐ ān xiē, děng tiān qíng le zǒu, yě wèi chí. lǎo jūn dào: ruò dé rú cǐ, shén hǎo, zhǐ shì dǎ jiǎo bù dāng. liú gōng dào: shuō nà lǐ huà tí! shuí rén shì dǐng zhe fáng zi zǒu de? kuài kuài jìn lái, bú yào dǎ shī le shēn shàng. lǎo jūn yǐn zhe xiǎo sī, chóng xīn jìn mén. liú gōng lǐng qù yī jiān fáng lǐ, bǎ bāo lǐ fàng xià. kàn chuáng shàng shí, xí zi cǎo jiàn dōu yǒu. liú gōng hái pà tā hán lěng, yòu qǔ chū xiē dào cǎo lái, fàng zài shàng miàn. lǎo jūn dǎ kāi bāo lǐ, jiāng chū bèi wō pù xià. cǐ shí tiān qì shàng zǎo, zhǔn dùn hǎo le, tóng xiǎo sī zǒu fáng lái. liú gōng yǐ jiāng diàn miàn guān hǎo, tóng mā mā xiàng huǒ, kàn jiàn lǎo jūn chū fáng, biàn jiào dào: fāng zhǎng guān, nǐ ruò lěng shí, yǒu huǒ zài cǐ, hōng yī hōng nuǎn huó yě hǎo. lǎo jūn dào: hǎo dào hǎo, zhǐ shì nǎi nǎi zài nà lǐ, kǒng bù wěn biàn. liú gōng dào: dōu shì lǎo rén jiā le, bù fáng dé. lǎo hàn fāng cái tóng xiǎo sī zǒu guò lái, zuò yú huǒ biān. nà shí bǐ qián yòu jiā shí shú, biàn chēng hào lái, shuō: jìn hé, zěn me zhǐ yǒu lǎo fū qī liǎng wèi? xiǎng shì lìng láng men lìng jū me? liú gōng dào: bù mán nǐ shuō, lǎo zhuō fū qī jīn nián liù shí sì suì, cóng lái bù céng shēng yù, nà lǐ dé yǒu ér zi? lǎo jūn dào: hé bù chéng jì yī gè, fú shì nǐ lǎo nián yě hǎo? liú gōng dá dào: wǒ xīn lǐ chū shí jiàn rén jiā chéng jì lái de, bù dé tā dāng jiā tì shì, fǎn rě xián qì, bù rú méi yǒu de dào de qīng jìng. zǒng yào shí, jí qiè bù néng yǒu gè zhòng yì de, gù cǐ xiū le zhè niàn tóu. ruò dé nǐ lìng láng zhè yàng yī gè, què biàn hǎo le, zhǐ shì rú hé de néng gòu? liǎng gè xián huà yī huí, kàn kàn yǐ wǎn, lǎo jūn tǎo le gè dēng huǒ, jiào shēng ān zhì, tóng ér zi dào kè fáng zhōng lái ān xiē. duì ér zi shuō: ér, jīn rì tiān xìng de zhè yàng hǎo rén. ruò méi yǒu tā shí, yě yào dòng sǐ le. míng rì mò guǎn tiān qíng xià xuě, zǎo xiē zǒu bà. dǎ jiǎo tā, xīn shàng bù ān. xiǎo sī dào: diē shuō dé shì! fù zǐ shàng chuáng ān xī.
當下吃完飯,劉公又叫媽媽點兩杯熱茶來吃了。老軍便腰間取出銀子來還錢。劉公連忙推住道:「剛才說過,是我請你的,如何又要銀子?恁樣時,到像下說法賣這盤肉了。你且留下,到前途去盤纏。」老軍便住了手,千恩萬上了包里,作辭起身。走出門外,只見那雪越發大了。對面看不出人兒。被寒風一吹,倒退下幾步。小廝道:「爹,這般大雪,如何行走?」老軍道:「便是沒奈何,且捱到前途,覓個宿店歇罷。」小廝眼中便流下淚來。劉公心中不忍,說道:「長官,這般風寒大雪,著甚要緊,受此苦楚!我家空房床鋪盡有,何不就此安歇,等天晴了走,也未遲。」老軍道:「若得如此,甚好,只是打攪不當。」劉公道:「說那裡話題!誰人是頂著房子走的?快快進來,不要打濕了身上。」老軍引著小廝,重新進門。劉公領去一間房裡,把包里放下。看床上時,蓆子草荐都有。劉公還怕他寒冷,又取出些稻草來,放在上面。老軍打開包里,將出被窩鋪下。此時天氣尚早,准頓好了,同小廝走房來。劉公已將店面關好,同媽媽向火,看見老軍出房,便叫道:「方長官,你若冷時,有火在此,烘一烘暖活也好。」老軍道:「好到好,只是奶奶在那裡,恐不穩便。」劉公道:「都是老人家了,不妨得。」老漢方才同小廝走過來,坐於火邊。那時比前又加識熟,便稱號來,說:「近河,怎麼只有老夫妻兩位?想是令郎們另居麼?」劉公道:「不瞞你說,老拙夫妻今年六十四歲,從來不曾生育,那裡得有兒子?」老軍道:「何不承繼一個,服侍你老年也好?」劉公答道:「我心裡初時見人家承繼來的,不得他當家替事,反惹閒氣,不如沒有的到得清淨。總要時,急切不能有個中意的,故此休了這念頭。若得你令郎這樣一個,卻便好了,只是如何得能夠?」兩個閒話一回,看看已晚,老軍討了個燈火,叫聲安置,同兒子到客房中來安歇。對兒子說:「兒,今日天幸得這樣好人。若沒有他時,也要凍死了。明日莫管天晴下雪,蚤些走罷。打攪他,心上不安。」小廝道:「爹說得是!」父子上床安息。
bù xiǎng lǎo jūn shòu le xiē fēng hán, dào xià bàn yè, huǒ yì bān áo qǐ lái, kǒu nèi zhǐ shì qì chuǎn, tǎo tāng shuǐ chī. zhè xiǎo sī jiā yè wǎn jiān, yòu zài kè diàn lǐ, nà chù qù qǔ? bā dào tiān míng, qǐ lái kāi fáng mén kàn shí, nà liú gōng fū qī hái wèi zēng qǐ shēn. tā yòu bù gǎn jīng dòng, yuán bǎ mén ér yǎn shàng, shǒu zài chuáng qián. shǎo qǐng, tīng dé wài miàn liú gōng ké sòu shēng xiǎng, biàn kāi mén zǒu jiāng chū lái. liú gōng yī jiàn, biàn dào: xiǎo guān ér, rú hé qǐ dé zǎo nèn zǎo? xiǎo sī dào: gào gōng gōng dé zhī, bù xiǎng diē diē zuó yè hū rán fā qǐ rè lái, kǒu zhōng bú zhù xū chuǎn, yào tǎo kǒu shuǐ chī, gù cǐ qǐ dé zǎo xiē. liú gōng dào: āi ya! xiǎng shì tā zuó rì shòu xiē hán le. zhè lěng shuǐ zěn me chī dé? dài wǒ shāo tāng yǔ nǐ. xiǎo sī dào: zěn hǎo yòu láo gōng gōng? liú gōng biàn jiào tā mā mā shāo qǐ yī dà hú gǔn tāng. liú gōng sòng dào fáng lǐ, xiǎo sī fú qǐ lái chī le liǎng wǎn. lǎo jūn zhēng zhe yǎn guān kàn, jiàn liú gōng zài páng, xiè dào nán wèi nǐ lǎo rén jiā! zěn shēng bào dá? liú gōng zǒu jìn qián dào xiū nèn bān shuō. nǐ qiě ān xīn zì zài, gài rè le fā chū xiē hàn biàn hǎo le. xiǎo sī fàng dǎo xià yǔ tā gài hǎo, jiàn nà bèi ér dān báo, shuō dào: kě zhī dào zhe le hán! rú hé zhè bèi nèn báo? zěn néng fā de hàn chū? mā mā zài mén wài tīng jiàn, jí qù qǔ chū yī tiáo bèi xù lái dào: lǎo guān ér, yǒu bèi zài cǐ, nǐ yǔ tā gài hǎo le. zhè bān lěng tiān qì, bú shì dāng yào de. xiǎo sī biàn lái jiē qù. liú gōng yǔ tā gài dé tíng dāng, fāng cái zǒu chū. shǎo qǐng, shū xǐ guò, yòu zǒu jìn lái, wèn: kě yǒu hàn me? xiǎo sī dào: wǒ cái mō shí, bìng wú yī xiē hàn qì. liú gōng dào: ruò méi hàn shí, zhè hán qì shì gǎn de zhòng de le, xū qǐng gè tài yī lái yòng yào, biǎo tā de hàn chū lái fāng hǎo. bù rán, zhè fēng hán zěn néng gōu fā xiè? xiǎo sī dào: gōng gōng, shēn bàn wú qián, jiāng hé qǐng yī fú yào? liú gōng dào: bù xiāo nǐ fèi xīn, yǒu wǒ zài cǐ. xiǎo sī tīng shuō, jí biàn kòu tóu dào: duō méng gōng gōng hòu ēn, jiù wǒ fù qīn. jīn shēng ruò bù néng bǔ bào, sǐ dāng wèi quǎn mǎ cháng ēn! liú gōng lián máng fú qǐ dào: kuài bú yào rú cǐ, jì zài cǐ ān sù, wǒ biàn shì qīn rén le, qǐ rěn zuò shì! nǐ zì qù fáng zhōng fú shì, lǎo hàn yǔ nǐ yíng yī.
不想老軍受了些風寒,到下半夜,火一般熬起來,口內只是氣喘,討湯水吃。這小廝家夜晚間,又在客店裡,那處去取?巴到天明,起來開房門看時,那劉公夫妻還未曾起身。他又不敢驚動,原把門兒掩上,守在床前。少頃,聽得外面劉公咳嗽聲響,便開門走將出來。劉公一見,便道:「小官兒,如何起得早恁早?」小廝道:「告公公得知,不想爹爹昨夜忽然發起熱來,口中不住吁喘,要討口水吃,故此起得早些。」劉公道:「噯呀!想是他昨日受些寒了。這冷水怎麼吃得?待我燒湯與你。」小廝道:「怎好又勞公公?」劉公便教他媽媽燒起一大壺滾湯。劉公送到房裡,小廝扶起來吃了兩碗。老軍睜著眼觀看,見劉公在旁,謝道;「難為你老人家!怎生報答?」劉公走近前道;「休恁般說。你且安心自在,蓋熱了發出些汗便好了。」小廝放倒下與他蓋好,見那被兒單薄,說道:「可知道著了寒!如何這被恁薄?怎能發的汗出?」媽媽在門外聽見,即去取出一條被絮來道:「老官兒,有被在此,你與他蓋好了。這般冷天氣,不是當要的。」小廝便來接去。劉公與他蓋得停當,方才走出。少頃,梳洗過,又走進來,問:「可有汗麼?」小廝道:「我才摸時,並無一些汗氣。」劉公道:「若沒汗時,這寒氣是感的重的了,須請個太醫來用藥,表他的汗出來方好。不然,這風寒怎能勾發泄?」小廝道:「公公,身伴無錢,將何請醫服藥?」劉公道:「不消你費心,有我在此。」小廝聽說,即便叩頭道:「多蒙公公厚恩,救我父親。今生若不能補報,死當為犬馬償恩!」劉公連忙扶起道:「快不要如此,既在此安宿,我便是親人了,起忍坐視!你自去房中服侍,老漢與你迎醫。」
qí rì xuě zhǐ tiān qí, jiē shàng de jī xuě bèi chē mǎ jiàn tà, jǐn wèi ní nìng, yǒu yī chǐ duō shēn. liú gōng chuān gè mù jī, chū jiē wàng le yī wàng, fù shēn jìn mén. xiǎo sī kàn liú gōng zhuǎn lái, zhī dào bù qù le, qín zhe liǎng xíng lèi zhū, fāng yù shàng qián kòu wèn, zhǐ jiàn liú gōng cóng hòu wū qiān chū gè lǘ ér qí le, chū mén ér qù. xiǎo sī fāng cái fàng xīn. qiě xǐ tài yī zhù dé hái jìn, bù duō shí biàn dào le. nà tài yī yě lǘ ér, jiā rén bèi zhe yào xiāng, suí zài hòu miàn, dào mén shǒu xià le. liú gōng qǐng jìn táng zhōng, chī guò chá, rán hòu yǐn zhì fáng lǐ. cǐ shí lǎo jūn yǐ shì shén sī hūn mí, yī háo rén shì bù xǐng. tài yī zhěn le mài, shuō dào: zhè shì gè shuāng gǎn shāng hán, fēng xié yǐ rù yú zòu lǐ. shāng hán shū shàng yǒu liǎng jù gē yún: liǎng gǎn shāng hán bù xū zhì, yīn yáng dú guò qī cháo qī. cǐ nǎi bù zhì zhī zhèng. bié gè yī jiā, biàn yào shuō hái kě yǐ jiù dé. xué shēng shì lǎo shí de bù gǎn xiāng qī. rú xià, bài dào zài dì shàng, kū shuō dào: xiān shēng kě lián wǒ fù zǐ shì gè yì xiāng zhī rén, zěn shēng yòng tiē yào jiù de xìng mìng, jué bù wàng ēn! tài yī fú qǐ dào: bú shì wǒ zuò nán, qí shí bìng yǐ fàn shí, jiào wǒ yě wú nài. liú gōng dào: xiān shēng, cháng yán dào: yào yī bù sǐ bìng, fú dù yǒu yuán rén. nǐ qiě bú yào jū nì gǔ fǎ, jǐn zhe zì jiā yì sī, dà le dǎn yī qù, huò zhě tā mìng bù gāi jué, jiù hǎo le yě wèi kě zhī. wàn yī bù hǎo, jué wú guī yuàn nǐ zhī lǐ. xiān shēng dào: jì shì zhǎng zhě nèn bān shuō, qiě yòng yī tiē yào kàn. ruò chī le fā dé hàn chū, biàn yǒu kě shēng zhī jī, sù lái bào wǒ, zài jiāng yào yǔ tā chī. ruò méi hàn shí, zhè bìng jiù wú jiù le, bù xiāo lái fù wǒ. jiào jiā rén kāi le yào xiāng ér, cuō le yī tiē yào jì dì yǔ liú gōng dào: yòng shēng jiāng wèi yǐn, kuài jiān yǔ tā chī. zhè yě shì wàn fēn zhī yī, mò zuò zhǐ wàng. liú gōng jiē le yào, biàn qù fēng chū yī bǎi wén qián, dì yǔ tài yī dào: xiē shǎo yào zī, quán wèi lì shì. tài yī bì bù kěn shòu ér qù. liú gōng fū qī liǎng kǒu, qīn zì bǎ yào jiān hǎo, jiāng dào fáng zhōng yǔ xiǎo sī xiāng bāng, fú qǐ chī le, jiāng bèi méi tóu méi nǎo de gài xià. xiǎo sī zài páng shǒu hòu. liú gōng yīn cǐ shì máng luàn yī zhāo, bǎ diàn zhōng shēng yì dōu dān gē le, lián fàn yě méi gōng fū qù zhǔ. zhí dào wǔ shàng, fāng chī zǎo shàn. liú gōng qù huàn xiǎo sī chī fàn. nà xiǎo sī jiàn fù qīn bìng zhòng, xīn zhōng huāng jí, nǎ lǐ yào chī. zài sān quàn wèi, cái chī le bàn wǎn. kàn kàn dào wǎn, mō nà lǎo jūn shēn shàng, bìng wú yī xiē hàn lì. nà shí lián liú gōng yě huāng zhāng qǐ lái. yòu qù qǐng tài yī shí, bù kěn lái le. zhǔn zhǔn dào qī rì, wū hū āi zāi. zhèng shì: sān cùn qì zài qiān bān yòng, yī rì wú cháng wàn shì xiū.
其日雪止天齊,街上的積雪被車馬踐踏,盡為泥濘,有一尺多深。劉公穿個木屐,出街望了一望,復身進門。小廝看劉公轉來,只道不去了,噙著兩行淚珠,方欲上前叩問,只見劉公從後屋牽出個驢兒騎了,出門而去。小廝方才放心。且喜太醫住得還近,不多時便到了。那太醫也驢兒,家人背著藥箱,隨在後面,到門首下了。劉公請進堂中,吃過茶,然後引至房裡。此時老軍已是神思昏迷,一毫人事不省。太醫診了脈,說道:「這是個雙感傷寒,風邪以入於奏理。傷寒書上有兩句歌云:『兩感傷寒不需治,陰陽毒過七朝期。』此乃不治之症。別個醫家,便要說還可以救得。學生是老實的不敢相欺。如下,敗倒在地上,哭說道:「先生可憐我父子是個異鄉之人,怎生用帖藥救得性命,決不忘恩!」太醫扶起道:「不是我做難,其實病已犯實,教我也無奈。」劉公道:「先生,常言道:『藥醫不死病,佛度有緣人。』你且不要拘泥古法,盡著自家意思,大了膽醫去,或者他命不該絕,就好了也未可知。萬一不好,決無歸怨你之理。」先生道:「既是長者恁般說,且用一帖藥看。若吃了發得汗出,便有可生之機,速來報我,再將藥與他吃。若沒汗時,這病就無救了,不消來覆我。」教家人開了藥箱兒,撮了一帖藥劑遞與劉公道:「用生薑為引,快煎與他吃。這也是萬分之一,莫做指望。」劉公接了藥,便去封出一百文錢,遞與太醫道:「些少藥資,全為利市。」太醫必不肯受而去。劉公夫妻兩口,親自把藥煎好,將到房中與小廝相幫,扶起吃了,將被沒頭沒腦的蓋下。小廝在旁守候。劉公因此事忙亂一朝,把店中生意都耽擱了,連飯也沒功夫去煮。直到午上,方吃早膳。劉公去喚小廝吃飯。那小廝見父親病重,心中荒急,哪裡要吃。在三勸慰,才吃了半碗。看看到碗,摸那老軍身上,病無一些汗粒。那時連劉公也慌張起來。又去請太醫時,不肯來了。准准到七日,嗚呼哀哉。正是:三寸氣在千般用,一日無常萬事休。
kě lián nà xiǎo sī shēn ér kū dào zài dì. liú gōng fū fù jiàn tā kū de bēi qiè, yě tì lèi jiāo liú, fú qǐ quàn dào: fāng xiǎo guān, sǐ zhě bù kě fù shēng, kū zhī wú yì. nǐ qiě jiāng xiǎo sī shuāng xī guì xià kū gào dào: ér bù xìng, qián nián sàng mǔ, wèi néng rù tǔ, gù yǔ fù móu guī yuán jí, qiú qǔ xiē yín liǎng lái bìn zàng. bù xiǎng féng cǐ dà xuě, lù tú jiān chǔ. dé yù ēn rén, cì yǐ jiǔ fàn, liú sù zài jiā, yǐ wèi wàn qiān zhī xìng. shuí liào huáng tiān bù yòu, fù hū jù bìng. yòu méng ēn rén yán yī fú yào, rì yè kàn shì, shèng rú gǔ ròu. zhǐ zhǐ wàng quán yù zhī rì, tú bào dà ēn, nǎ zhī jìng bù néng qǐ, yǒu fù shèng yì! cǐ jiān jǔ mù wú qīn, náng fá qián chāo, yī guān zhī lèi, liào bù néng bàn, yù qiú ēn rén jiè shù chǐ zhī tǔ, bǎ fù hái yǎn gài, ér qíng yuàn zhōng shēn wèi nú pú, yǐ cháng dà ēn, bù shí ēn rén kěn jiàn yǔn fǒu? shuō bà, bài fú zài dì. liú gōng fú qǐ dào: xiǎo guān rén xiū lǜ! zhè sòng zhōng zhī shì, dōu zài yú wǒ, qǐ kě bǎ lái wō zàng? xiǎo sī yòu kū bài dào: dé qiú xì dì mái gǔ, yǐ chū wàng wài, qǐ gǎn fù lèi ēn rén fèi xīn huài chāo! cǐ ēn cǐ dé, jiào ér jiāng hé bǔ bào? liú gōng dào: zhè shì wǒ píng xī zì yuàn, nà wàng nǐ de bào cháng! dāng xià máng máng de qǔ le yín zi, biàn qù mǎi bàn yī niǎn guān mù, huàn liǎng gè tǔ gōng lái, shōu shí rù liàn guò le. yòu bèi gèng fàn jì zhèng, fén huà zhǐ qián, nà xiǎo sī bēi tòng, zì bù bì shuō. jiù tái dào wū hòu kòng dì mái zàng hǎo le. yòu lì yī gè bēi é, shàng xiě lóng hǔ wèi jūn shì fāng yǒng zhī mù. zhū shì tíng dāng, xiǎo sī xiàng liú gōng fū fù bài xiè. guò le liǎng rì, liú gōng duì xiǎo sī dào: wǒ yù yào jiào nǐ huí qù, fǎng wèn qīn zú, lái bān sàng huí xiāng, yòu kǒng pà nǐ nián jì yòu xiǎo, bù rèn dé lù tú. nǐ qiě zàn zhù wǒ jiā, qí yǒu shí shú de zài cǐ jīng guò, tuō tā dài huí gù xiāng, rán hòu xú tú yùn jiù huí qù. bù zhī nǐ de yì xià hé rú? xiǎo sī guì xià qì gào dào: ér shòu gōng gōng rú cǐ dà ēn, dì hòu tiān gāo, wèi zēng bào dé, qǐ gǎn yán guī! qiě ēn rén yòu wú zǐ sì, ér suī bù cái, tǎng méng bù qì, shōu chōng nú pú, zhāo xī fú shì, shǎo xiào yī diǎn xiào xīn. wàn yī ēn rén bǎi nián zhī hòu, yì kān wèi fén qián bài sǎo zhī rén. nà shí dào jīng qǔ huí xiān mǔ yí gǔ, tóng fù hái zàng yú ēn rén mù dào zhī cè, yǒng shǒu yú cǐ, zhè biàn shì ér zhī xīn yuàn. liú gōng fū fù dà xǐ dào: ruò dé nǐ kěn rú cǐ, nǎi tiān cì yǔ wǒ wèi sì! qǐ yǒu wèi nú pú zhī lǐ! jīn hòu dāng yǐ fù zǐ xiāng chēng. xiǎo sī dào: jí méng shōu liú, jí jīn rì jiù bài diē mā. biàn liǎng yǐ ér jū zhōng fàng xià, qǐng lǎo fū fù zuò le. sì shuāng bā bài, rèn wèi fù zǐ, suì gǎi xìng wèi liú. liú gōng yòu bù rěn méi qí běn xìng, jiù jiāng fāng zì wèi míng, huàn zuò liú fāng. zì cǐ rì yè xīn qín, bāng jiā guò huó, fèng shì liú gōng fū fù, jí qí jǐn lǐ xiào jìng. lǎo fū fù yě bǎ tā rú qīn shēng yī shēng yì bān kàn dài. yǒu shī wèi zhèng: liú fāng fēi qīn shì qīn, liú dé wú zi yǒu zi. xiǎo sī shì sǐ shì shēng, lǎo jūn suī sǐ bù sǐ.
可憐那小廝申而哭倒在地。劉公夫婦見他哭的悲切,也涕淚交流,扶起勸道:「方小官,死者不可覆生,哭之無益。你且將小廝雙膝跪下哭告道:「兒不幸,前年喪母,未能入土,故與父謀歸原籍,求取些銀兩來殯葬。不想逢此大雪,路途艱楚。得遇恩人,賜以酒飯,留宿在家,以為萬千之幸。誰料皇天不佑,父忽聚病。又蒙恩人延醫服藥,日夜看視,勝如骨肉。只指望痊癒之日,圖報大恩,那知竟不能起,有負盛意!此間舉目無親,囊乏錢鈔,衣棺之類,料不能辦,欲求恩人借數尺之土,把父骸掩蓋,兒情願終身為奴僕,以償大恩,不識恩人肯見允否?」說罷,拜伏在地。劉公扶起道:「小官人修慮!這送終之事,都在於我,豈可把來窩葬?」小廝又哭拜道:「得求隙地埋骨,以出望外,豈敢復累恩人費心壞鈔!此恩此德,教兒將何補報?」劉公道:「這是我平昔自願,那望你的報償!」當下忙忙的取了銀子,便去買辦衣捻棺木,喚兩個土工來,收拾入殮過了。又備更飯祭鄭,焚化紙錢,那小廝悲慟,自不必說。就抬到屋後空地埋葬好了。又立一個碑額,上寫「龍虎衛軍士方勇之墓」。諸事停當,小廝向劉公夫婦拜謝。過了兩日,劉公對小廝道:「我欲要教你回去,訪問親族,來搬喪回鄉,又恐怕你年紀幼小,不認得路途。你且暫住我家,俟有識熟的在此經過,托他帶回故鄉,然後徐圖運柩回去。不知你的意下何如?」小廝跪下泣告道:「兒受公公如此大恩,地厚天高,未曾報得,豈敢言歸!且恩人又無子嗣,兒雖不才,倘蒙不棄,收充奴僕,朝夕服侍,少效一點孝心。萬一恩人百年之後,亦堪為墳前拜掃之人。那時到京取回先母遺骨,同父骸葬於恩人墓道之側,永守於此,這便是兒之心愿。」劉公夫婦大喜道:「若得你肯如此,乃天賜與我為嗣!豈有為奴僕之理!今後當以父子相稱。」小廝道:「即蒙收留,即今日就拜爹媽。」便兩椅兒居中放下,請老夫婦坐了。四雙八拜,認為父子,遂改姓為劉。劉公又不忍沒其本姓,就將方字為名,喚做劉方。自此日夜辛勤,幫家過活,奉侍劉公夫婦,極其盡禮孝敬。老夫婦也把他如親生一生一般看待。有詩為證:劉方非親是親,劉德無子有子。小廝事死事生,老軍雖死不死。
shí guāng shì jiàn, bù jué liú fāng zài liú gōng jiā lǐ jǐ guò le liǎng gè nián tóu. shí zhí shēn qiū, dà fēng dà yǔ, xià le bàn yuè yǒu yú. nà yùn hé nèi de shuǐ, bào zhǎng yǒu shí lái zhàng gāo xià, yóu rú bǎi fèi tāng yì bān, yòu jǐn yòu jí. wǎng lái de chuán zhī huài le wú shù. yī rì shén hòu, liú fāng zài diàn zhōng shōu shí, zhǐ tīng dé rén shēng dǐng fèi. tā zhī dào shén me huǒ fā, máng lái guān kàn, jiàn àn shàng rén ái jǐ bù kāi, dōu wàng zhe hé zhōng. jí zǒu shàng qián lái kàn shí, què shì shàng liú tóu yī zhī dà kè chuán, bèi fēng dǎ huài, tǎng jiāng xià lái. chuán zhī rén, piāo nì jǐ qù dà bàn, yú xià de bào wéi pān duò, hū hào āi qì, zhǐ jiào jiù rén! nà àn shàng kàn de rén, suī rán yǒu jiù lāo zhī niàn, zhǐ shì fēng shuǐ lì hài, shuí kěn cóng jǐng jiù rén. yǎn kàn tā yī gè gè luò shuǐ, kǒu zhōng zhǐ hǎo jiào jù kě lián ér yǐ. hū rán yī zhèn dà fēng, bǎ nà chuán chuī jìn àn páng. àn shàng rén yī qí hǎn shēng hǎo le! qǐng kè wǎn náo diào zi èr shí duō zhāng, yī qí dū xià, dā zhù nà chuán, jiù qǐ shí shù duō rén, gè zì fēn tóu tóu diàn nèi. yǒu yī gè shào nián, nián jì bù shàng èr shí, shēn shàng bèi wǎn diào zhāi shāng jǐ chù, xíng zǒu bù dòng, dào zài dì xià, qì xī jiāng jué, shàng jǐn jǐn bào zhù yī zhī zhú xiāng, bù kěn fàng shě. liú fāng zài páng dǔ jǐng qíng, chù dòng le zì jǐ wǎng nián dōng jiān zhī shì, bù jué liú xià lèi lái, xiǎng dào: cǐ rén zhī kǔ, zhèng yǔ wǒ yì bān. wǒ dāng shí ruò méi yǒu liú gōng shí, fù zǐ shī hái bù yòu guī yú hé chù yǐ. zhè rén jīn rì què biàn méi rén lián jiù le, qiě huí qù yǔ diē mā shuō zhī, jiù qí xìng mìng. jí jí zhuǎn jiā, bǎ shàng xiàng shì bào zhī liú gōng fū fù, yì yù fú tā huí jiā diào yǎng. liú gōng dào: cǐ shì yīn dé měi shì, wèi rén zhèng gāi rú cǐ. liú mā mā dào: hé bù jiù tóng tā lái jiā? liú fāng dào: wèi zēng bǐng guò diē mā, zěn gǎn shàn biàn? liú gōng dào: shuō nà lǐ huà! wǒ yǔ nǐ tóng qù. fù zǐ èr rén, xíng zhì àn kǒu, zhǐ jiàn zhòng rén zhèng wéi zhe nà shào nián guān kàn. liú gōng fēn kāi zhòng rén, ái shēn ér rù, jiào dào: xiǎo guān rén, nǐ zhēng zhā zhe, wǒ fú nǐ dào jiā qù jiāng xī. nà shào nián zhēng yǎn kàn le yī kàn, diǎn diǎn tóu ér. liú gōng tóng liú fāng xiàng qián chān fú. yī gè nián yòu lì ruò, yī gè nián lǎo lì shuāi, quán bù jì shì. páng biān zhuǎn guò yī gè xuān cì de hòu shēng dào: lǎo rén jiā shǎn kāi, dài wǒ lái. xiàng qián yī bào, qīng qīng de jiù fú le qǐ lái. nà hòu shēng zài yòu, liú gōng zài zuǒ, liǎng páng xié zhù bó biàn zǒu. zhú nián suī rán shuō huà bù chū, xīn xià què shén míng bái, bǎ zuǐ nǔ zhe zhú xiāng. liú fāng dào: zhè xiāng zi dài wǒ yǔ nǐ tuó le. bǎ lái bèi zài jiān shàng, zài qián kāi lù. zhòng rén shǎn zài liǎng biān, ràng tā men qián xíng, suí hòu biàn dōu gēn lái kàn. nèi zhōng rèn dé liú gōng de, biàn dào: hái shì liú zhǎng zhě yǒu xiē yì qì. zhè gè yì xiāng luò nán zhī rén, zài cǐ zhè yī huí, bìng méi yǒu gè cí bēi de, kěn shōu liú qù, piān tā yī xiǎo dé le biàn chān fú huí jiā. zhè yàng rén, zhēn gè shì jiān shǎo yǒu! zhǐ kě xī wú gè ér zi, zhè yě shì tiān gōng méi fēn xiǎo. yòu yǒu dào: tā suī méi yǒu qīn ér, rú jīn chéng jì zhè liú fāng, shèn shì xiào shùn, bǐ dí qīn de yóu shèng, zhè yě suàn shì tiān bào tā le. nà bù rèn dé de, jiàn tā lǎo fū lǎo qī zì lái chān fú, yī gè xiǎo sī yǔ tā tuó le zhú xiāng, jiù rèn zuò nà shào nián de qīn zú. yǐ hòu jiàn tǔ rén fēn fēn chuán shuō, fāng cái xiǎo dé, wú bù zàn tàn qí yì. hái yǒu méi dǔ zi de rén, chēng liàng tā nà zhú xiāng nèi yǒu wù wú wù, cái duō cái shǎo. cǐ nǎi shì rén miàn xiāng sì, rén xīn bù tóng, bù zài huà xià. qiě shuō liú gōng tóng nà hòu shēng fú shǎo dào jiā, xiàng yī jiān kè fáng lǐ fàng xià. liú gōng jiào shēng láo dòng, hòu shēng zì qù. liú fāng bǎ zhú xiāng jiù fàng zài shào nián zhī páng. liú mā mā lián máng qù qǔ gān yī, yǔ tā huàn xià shī yī, rán hòu fú zài pù shàng. yuán lái luò shuǐ rén chī bù dé rè jiǔ, liú gōng xiǎo dé zhè dào shù, jiào mā mā qǔ yàn jiǔ lüè wēn yī xià, jǐn zhe shào nián tòng yǐn, jiù qǔ liú fāng de wò bèi, yǔ tā gài le, yè jiān jiù jiào liú fāng bàn tā tóng wò. dào cì zǎo, liú gōng jìn fáng lái tàn wèn. nà shào nián jǐ jué jiàn wàng, lián máng zhēng zā qǐ lái, yào xià chuáng chēng xiè. liú gōng jí zhǐ zhù dào: mò yào láo dòng diào yǎng shēn zi yào jǐn! nà shào nián biàn xiàng zhěn shàng kòu tóu dào: xiǎo zi nǎi chuí sǐ zhī rén, dé méng gōng gōng jiù bá, shí zài shēng zhī gōng mǔ. dàn bù zhī gōng zūn xìng? liú gōng dào: lǎo zhuō xìng liú. shào nián dào: yuán lái yǔ xiǎo zi tóng xìng. liú gōng dào: guān rén nà lǐ rén shì? shào nián dá dào: xiǎo zi liú qí, shān dōng zhāng qiū rén shì. èr nián qián, suí gōng sān kǎo zài jīng. bù xìng yù le shí yì, shù rì zhī nèi, gōng mǔ jù sàng, wú lì fú jiù hái xiāng, zhǐ de jiāng lái huǒ huà. zhǐ zhe zhú xiāng dào: fèng cǐ hái gǔ guī zàng, bù xiǎng yòu zāo cǐ dà nán. zì fēn bì sǐ, tiān xìng de yù ēn rén, jiù wǒ zhī mìng. zhǐ shì xíng lǐ jù shī, yī wú suǒ yǒu, jiāng hé bào dá dà ēn? liú gōng dào: guān rén chà yǐ! bù rěn zhī xīn, rén jiē yǒu zhī. jiù rén yī mìng, shèng zào qī jí fú tú. ruò shuō bào dá, jiù shì wèi lì le, qǐ shì lǎo hàn de běn niàn! liú qí jiàn shuō, yù jiā gǎn jī. jiāng xī le liǎng rì, biàn néng qǐ shēn, xiàng liú gōng fū fù kòu tóu qì xiè. nà liú qí wèi rén wēn róu jùn yǎ, lǐ mào shén gōng. liú gōng fū fù shí fēn ài tā. zǎo wǎn hǎo jiǔ hǎo shí guǎn dài. liú qí jiàn rú cǐ yīn, xīn shàng hǎo shēng bù ān. yù yào cí guī, zěn nài diào shāng zhī chù kuì làn chéng chuāng, bù lǚ bù biàn, shēn biān yòu wú pán fèi, bù néng xíng dòng, zhǐ de quán qiě zhù xià. zhèng shì: bù liàn gù xiāng shēng chù hǎo, shòu ēn shēn chù biàn wèi jiā.
時光似箭,不覺劉方在劉公家裡己過了兩個年頭。時值深秋,大風大雨,下了半月有餘。那運河內的水,暴漲有十來丈高下,猶如百沸湯一般,又緊又急。往來的船隻壞了無數。一日什後,劉方在店中收拾,只聽得人聲鼎沸。他只道甚麼火發,忙來觀看,見岸上人捱擠不開,都望著河中。急走上前來看時,卻是上流頭一隻大客船,被風打壞,淌將下來。船之人,飄溺己去大半,餘下的抱桅攀舵,呼號哀泣,只叫『救人』!那岸上看的人,雖然有救撈之念,只是風水利害,誰肯從井救人。眼看他一個個落水,口中只好叫句『可憐』而已。忽然一陣大風,把那船吹近岸旁。岸上人一齊喊聲『好了』!頃刻挽撓釣子二十多張,一齊都下,搭住那船,救起十數多人,各自分頭投店內。有一個少年,年紀不上二十,身上被挽釣摘傷幾處,行走不動,倒在地下,氣息將絕,尚緊緊抱住一隻竹箱,不肯放舍。劉方在旁睹景情,觸動了自己往年冬間之事,不覺流下淚來,想道:『此人之苦,正與我一般。我當時若沒有劉公時,父子屍骸不佑歸於何處矣。這人今日卻便沒人憐救了,且回去與爹媽說知,救其性命。』急急轉家,把上項事報知劉公夫婦,意欲扶他回家調養。劉公道:『此是陰德美事,為人正該如此。』劉媽媽道:『何不就同他來家?』劉方道:『未曾稟過爹媽,怎敢擅便?』劉公道:『說那裡話!我與你同去。』父子二人,行至岸口,只見眾人正圍著那少年觀看。劉公分開眾人,捱身而入,叫道:『小官人,你掙扎著,我扶你到家去將息。』那少年睜眼看了一看,點點頭兒。劉公同劉方向前攙扶。一個年幼力弱,一個年老力衰,全不濟事。旁邊轉過一個軒刺的後生道:『老人家閃開,待我來。』向前一抱,輕輕的就扶了起來。那後生在右,劉公在左,兩旁挾住膊便走。竹年雖然說話不出,心下卻甚明白,把嘴弩著竹箱。劉方道:『這箱子待我與你馱了。』把來背在肩上,在前開路。眾人閃在兩邊,讓他們前行,隨後便都跟來看。內中認得劉公的,便道:『還是劉長者有些義氣。這個異鄉落難之人,在此這一回,並沒有個慈悲的,肯收留去,偏他一曉得了便攙扶回家。這樣人,真箇世間少有!只可惜無個兒子,這也是天公沒分曉。』又有道:『他雖沒有親兒,如今承繼這劉方,甚是孝順,比嫡親的尤勝,這也算是天報他了。』那不認得的,見他老夫老妻自來攙扶,一個小廝與他馱了竹箱,就認做那少年的親族。以後見土人紛紛傳說,方才曉得,無不讚嘆其義。還有沒肚子的人,稱量他那竹箱內有物無物,財多財少。此乃是人面相似,人心不同,不在話下。且說劉公同那後生扶少到家,向一間客房裡放下。劉公叫聲『勞動』,後生自去。劉方把竹箱就放在少年之旁。劉媽媽連忙去取乾衣,與他換下濕衣,然後扶在鋪上。原來落水人吃不得熱酒,劉公曉得這道數,教媽媽取釅酒略溫一下,盡著少年痛飲,就取劉方的臥被,與他蓋了,夜間就教劉方伴他同臥。到次早,劉公進房來探問。那少年己覺健旺,連忙掙紮起來,要下床稱謝。劉公急止住道:『莫要勞動調養身子要緊!』那少年便向枕上叩頭道:『小子乃垂死之人,得蒙公公救拔,實再生之公母。但不知公尊姓?』劉公道:『老拙姓劉。』少年道:『原來與小子同姓。』劉公道:『官人那裡人氏?』少年答道:『小子劉奇,山東張秋人氏。二年前,隨公三考在京。不幸遇了時疫,數日之內,公母俱喪,無力扶柩還鄉,只得將來火化。』指著竹箱道:『奉此骸骨歸葬,不想又遭此大難。自分必死,天幸得遇恩人,救我之命。只是行李俱失,一無所有,將何報答大恩?』劉公道:『官人差矣!不忍之心,人皆有之。救人一命,勝造七級浮屠。若說報答,就是為利了,豈是老漢的本念!』劉奇見說,愈加感激。將息了兩日,便能起身,向劉公夫婦叩頭泣謝。那劉奇為人溫柔俊雅,禮貌甚恭。劉公夫婦十分愛他。早晚好酒好食管待。劉奇見如此殷,心上好生不安。欲要辭歸,怎奈釣傷之處潰爛成瘡,步履不便,身邊又無盤費,不能行動,只得權且住下。正是:不戀故鄉生處好,受恩深處便為家。
què shuō liú fāng yǔ liú qí nián mào xiāng fǎng, qíng tóu qì hé, gè bǎ shēng píng huàn nán xì shuō. èr rén yīn niàn chū chù xiāng tóng, suì jié bài wèi xiōng, dì yǒu ài rú dí qīn yì bān. yī rì, liú qí duì liú fāng dào: xián dì rú cǐ měi zhì, hé bù xí xiē shū shǐ? liú fāng dá dào: xiǎo dì shén yǒu cǐ zhì, zhǐ shì wú rén jiào dǎo. liú qí dào: bù mán xián dì shuō, wǒ zì yòu gōng shū, bó tōng jīn gǔ, zhǐ wàng zhì shēn qīng yún. bù xìng xiān rén qì hòu. wú xīn yú cǐ. xián dì kěn dú shū shí, xún xiē shū běn lái, dài wǒ zhǐ yǐn biàn liǎo. liú fāng dào: ruò dé rú cǐ, jí dì zhī xìng yě. lián máng duì liú gōng shuō zhī. liú gōng jiàn shuō shì gè bǎo xué zhī shì, kěn jiào liú fāng dú shū, fèn wài huān xǐ, jí biàn qù mǎi xǔ duō shū jí. liú qí qìng xīn zhǐ jiào, nà liú fāng yǐng wù guò rén, yī sòng jí jiě. rì lǐ zài diàn zhōng kān guǎn, yè jiān tiāo dēng ér dú. bù guò shù yuè, jīng shū cí hàn, wú bù jīng tōng.
卻說劉方與劉奇年貌相仿,情投契合,各把生平患難細說。二人因念出處相同,遂結拜為兄,弟友愛如嫡親一般。一日,劉奇對劉方道:『賢弟如此美質,何不習些書史?』劉方答道:『小弟甚有此志,只是無人教導。』劉奇道:『不瞞賢弟說,我自幼攻書,博通今古,指望致身青雲。不幸先人棄後。無心於此。賢弟肯讀書時,尋些書本來,待我指引便了。』劉方道:『若得如此,及弟之幸也。』連忙對劉公說知。劉公見說是個飽學之士,肯教劉方讀書,分外歡喜,即便去買許多書籍。劉奇罄心指教,那劉方穎悟過人,一誦即解。日裡在店中看管,夜間挑燈而讀。不過數月,經書詞翰,無不精通。
qiě shuō liú qí zài liú gōng jiā zhōng zhù yǒu bàn nián, bǐ cǐ xiāng jìng xiāng ài, shèng rú gǔ ròu. suī rán yī bàng dé suǒ, zhǐ shì zhōng rì zuò shí, xīn yǒu bù ān. cǐ shí chuāng kǒu jiǔ yù, sī xiǎng yào huí gù tǔ, lái duì liú gōng dào: duō méng gōng gōng fū fù hòu ēn, jiù huó cán chuǎn, yòu jiǎo rǎo bàn nián, dà ēn dà dé, fēi kǒu shé kě xiè. jīn què zàn cí gōng gōng, fù xiān rén hái gǔ zàng. fú què zhī hòu, dāng tú bào xiào. liú gōng dào: cǐ nǎi guān rén de xiào xīn, zěn hǎo zǔ dāng, dàn bù zhī jǐ shí qǐ xíng? liú qí dào: jīn rì gào guò gōng gōng, míng zǎo jiù xíng. liú gōng dào: jì rú cǐ, dài wǒ qù mì gè biàn chuán yǔ nǐ. liú qí dào: shuǐ lù fēng bō xiǎn è, qiě fá pán chán, hái cóng líng lù xíng bà. liú gōng dào: lù lù jiǎo lì zhī fèi, shù bèi yú zhōu, qiě yòu láo lù. liú qí dào: xiǎo zi bù yòng jiǎo lì, zhǐ shì bù xíng. liú gōng dào: nǐ shēn zi qiè ruò, zhǐ hé zǒu dé yuǎn lù? liú qí dào: zhè yě yì chù. biàn jiào mā mā zhěng bèi jiǔ yáo, yǔ liú qí sòng xíng. yǐn zhì zhōng jiān, liú gōng qì dào: lǎo zhuō yǔ guān rén píng shuǐ xiàng féng, jù shǒu bàn nián, ēn tóng gǔ ròu, shí shì bù rěn fēn lí. dàn guān rén sòng zūn rén rù tǔ, nǎi rén zǐ dà shì, gù bù hǎo qiáng liú. zhǐ shì zì jīn yī bié, bù yòu hòu rì kě néng dé zài jiàn fǒu? shuō bà, xī bù shèng. liú mā mā yǔ liú fāng jǐn jiē lèi xià. liú qí yě qì dào: xiǎo zi cǐ xíng, shí fēi děi jǐ. qí fú yī mǎn, jí xīng yè chí lái hòu, xìng wù guò bēi. liú gōng dào: lǎo zhuō fū fù nián jìn qī xún, rú fēng zhōng zhī zhú, zǎo mù nán bǎo. kǒng jūn fú mǎn lái shí, zài fǒu bù kě yòu yǐ. tǎng ruò bù qì, sòng zūn rén rù tǔ zhī hòu, jí lái kàn wǒ, yě shì yī fān xiāng zhī zhī qíng. liú qí dào: jì méng fēn fù, gǎn bù rú mìng. yī xiǔ wǎn jǐng bù tí. dào le cì zǎo qīng chén, liú mā mā yòu zhěng dùn jiǔ fàn yǔ tā chī le. liú gōng qǔ chū yī gè bāo lǐ, fàng zài zhuō shàng, yòu jiào liú fāng dào hòu biān qiān chū nà xiǎo lǘ ér lái, duì liú qí dào: cǐ lǘ chù yǎng jǐ jiǔ, lǎo hàn yòu wú yuǎn xíng, shǎo yǒu yòng chù, nǐ jiù chéng tā qù bà, shěng de lù shàng gù qiàn. zhè bāo lǐ nèi shì yī chuáng bèi wō, jǐ jiàn cū bù yī shang, yǐ fáng lù shàng fēng hán. yòu zài xiù zhōng mō yī bāo yín zi jiāo yǔ dào: zhè sān liǎng yín zi, jiāng jiù pán chán, yì kě dào de jiā le. dàn shì wán zhī hòu, jí lái zǒu zǒu, wàn wù shuǎng xìn. liú qí jiàn le xǔ duō hòu zèng, qì bài dào: xiǎo zi shòu gōng gōng rú cǐ hòu ēn, jīn shēng liào bù néng bào, qí lái shì wèi quǎn mǎ yǐ chóu wàn yī. liú gōng dào: hé chū cǐ yán! dāng xià jiāng bāo lǐ zhú xiāng dōu zhuāng zài shēng kǒu shēn shàng, zuò bié qǐ shēn. liú gōng fū fù sòng chū mén shǒu, sǎ lèi ér bié. liú fāng bù rěn fēn shě, yòu sòng shí lǐ zhī wài, fāng cái fèn shǒu. zhèng shì: píng shuǐ xiàng féng gǔ ròu qíng, yī zhāo fēn mèi lèi jù qīng. lí jū chàng bà láo hún mèng, rén zài zhǎng tíng gòng duǎn tíng.
且說劉奇在劉公家中住有半年,彼此相敬相愛,勝如骨肉。雖然依傍得所,只是終日坐食,心有不安。此時瘡口久愈,思想要回故土,來對劉公道:『多蒙公公夫婦厚恩,救活殘喘,又攪擾半年,大恩大德,非口舌可謝。今卻暫辭公公,負先人骸骨葬。服闋之後,當圖報效。』劉公道:『此乃官人的孝心,怎好阻當,但不知幾時起行?』劉奇道:『今日告過公公,明早就行。』劉公道:『既如此,待我去覓個便船與你。』劉奇道:『水路風波險惡,且乏盤纏,還從陵路行罷。』劉公道:『陸路腳力之費,數倍於舟,且又勞碌。』劉奇道:『小子不用腳力,只是步行。』劉公道:『你身子怯弱,只何走得遠路?』劉奇道:『這也易處。』便教媽媽整備酒肴,與劉奇送行。飲至中間,劉公泣道:『老拙與官人萍水相逢,聚首半年,恩同骨肉,實是不忍分離。但官人送尊人入土,乃人子大事,故不好強留。只是自今一別,不佑後日可能得再見否?』說罷,欷不勝。劉媽媽與劉方盡皆淚下。劉奇也泣道:『小子此行,實非得己。俟服一滿,即星夜馳來候,幸勿過悲。』劉公道:『老拙夫婦年近七旬,如風中之燭,早暮難保。恐君服滿來時,在否不可佑矣。倘若不棄,送尊人入土之後,即來看我,也是一番相知之情。』劉奇道:『既蒙吩咐,敢不如命。』一宿晚景不題。到了次早清晨,劉媽媽又整頓酒飯與他吃了。劉公取出一個包里,放在桌上,又叫劉方到後邊牽出那小驢兒來,對劉奇道:『此驢畜養己久,老漢又無遠行,少有用處,你就乘他去罷,省得路上雇倩。這包里內是一床被窩,幾件粗布衣裳,以防路上風寒。』又在袖中摸一包銀子交與道:『這三兩銀子,將就盤纏,亦可到得家了。但事完之後,即來走走,萬勿爽信。』劉奇見了許多厚贈,泣拜道:『小子受公公如此厚恩,今生料不能報,俟來世為犬馬以酬萬一。』劉公道:『何出此言!』當下將包里竹箱都裝在生口身上,作別起身。劉公夫婦送出門首,灑淚而別。劉方不忍分舍,又送十里之外,方才分手。正是:萍水相逢骨肉情,一朝分袂淚俱傾。驪駒唱罷勞魂夢,人在長亭共短亭。
qiě shuō liú qí yí lù yè zhù xiǎo xíng, jī cān kě yǐn, bù yī rì lái dào shān dōng gù xiāng. nǎ zhī qù nián zhè chǎng dà fēng dà yǔ, huáng hé fàn yì, zhāng qiū cūn zhèn jǐn jiē piào nì, rén chù lú shě dàng jǐn wú yí. jǔ mù yáo wàng shí, jǐ shí lǐ tián dì, jué wú rén yān. liú qí wú chù tóu bèn, zhǐ de jì shí lǚ diàn. sī xiǎng chuī jiāng hái gǔ mái zàng yú cǐ, què yòu wú chù yī qī, hé yǐ yíng shēng, xū xún le gè zhe luò zhī chù, rán hòu jǔ shì. suì wǎng gè chù zhèn xiāng cūn fǎng wèn qīn jiù, yī wú suǒ yǒu. zhù le yuè yú, zhè sān liǎng yín zi pán fèi jiāng jǐn, xīn xià zhe máng: ruò yòng wán le zhè yín zi, jiù nán xíng dòng le. bù rú yuán wǎng hé xī wù qù qiú ēn rén yī dā kòng dì, mái le gǔ shi, yǐ bàng zài bǐ chù, hái shì gè zhǎng cè. suàn hái diàn qián, shàng le shēng kǒu, xīng yè gǎn lái. dào le liú gōng mén shǒu, xià le shēng kǒu kàn shí, zhǐ jiàn liú fāng zhèng zài diàn zhōng, shǒu lǐ hé zhù yī běn shū ér zài nà lǐ guān kàn. liú qí jiào shēng: xián dì, gōng gōng mā mā yī xiàng hǎo me? liú fāng tái tóu kàn shí, què shì liú qí, bǎ shū piē xià, máng lái jiē zhù shēng kǒu, qiān rù jiā zhōng, xiè le xíng lǐ, zuō yī dào: diē mā rì yè zài cǐ niàn xiōng, lái dé zhèng hǎo! yī qí zǒu rù táng zhōng. liú gōng fū fù kàn jiàn, xǐ cóng tiān jiàng, biàn dào: guān rén, xiǎng shā wǒ yě! liú qí shàng qián dào shēn xià bài. liú gōng hái lǐ bù dié. jiàn bà, wèn dào: zūn rén zhī shì, xiǎng jǐ bì le? liú qí xì xì qì sù qián yīn, yòu dào: mǒu gù xiāng jǐ wú chù róng shēn, jīn fù xié hái gǔ ér lái, yù qiú yī dā yú dì zàng mái, jiù bài gōng gōng wèi, yī bàng yú cǐ, zhāo xī fèng shì, bù zhī zūn yì yǔn fǒu? liú gōng dào: kòng dì jǐn yǒu, rèn píng qǔ zé. dàn wèi fù zǐ, kǒng bù gǎn dāng. liú qí dào: ruò gōng gōng bù xiè yǐ mǒu wèi zi, biàn shì bù yǔn zhī yì le. jí biàn qǐng liú gōng fū fù shàng zuò, bài wèi fù zǐ, jiāng hái gǔ yě zàng yú wū hòu dì shàng. zì cǐ xiōng dì èr rén, bìng lì tóng xīn, quàn kǔ jīng yíng, jiā yè jiàn jiàn xìng lóng. fú shì gōng mǔ, bèi jǐn rén zǐ zhī lǐ. hé zhèn de rén, méi yī gè bù xīn xiàn liú gōng wú zi ér yǒu zi, jiē shì yīn dé zhī bào.
且說劉奇一路夜住曉行,飢餐渴飲,不一日來到山東故鄉。那知去年這場大風大雨,黃河泛溢,張秋村鎮盡皆漂溺,人畜廬舍盪盡無遺。舉目遙望時,幾十里田地,絕無人煙。劉奇無處投奔,只得寄食旅店。思想吹將骸骨埋葬於此,卻又無處依棲,何以營生,須尋了個著落之處,然後舉事。遂往各處鎮鄉村訪問親舊,一無所有。住了月余,這三兩銀子盤費將盡,心下著忙:『若用完了這銀子,就難行動了。不如原往河西務去求恩人一搭空地,埋了骨殖,倚傍在彼處,還是個長策。』算還店錢,上了生口,星夜趕來。到了劉公門首,下了生口看時,只見劉方正在店中,手裡合著一本書兒在那裡觀看。劉奇叫聲:『賢弟,公公媽媽一向好麼?』劉方抬頭看時,卻是劉奇,把書撇下,忙來接住生口,牽入家中,卸了行李,作揖道:『爹媽日夜在此念兄,來得正好!』一齊走入堂中。劉公夫婦看見,喜從天降,便道:『官人,想殺我也!』劉奇上前倒身下拜。劉公還禮不迭。見罷,問道:『尊人之事,想己畢了?』劉奇細細泣訴前因,又道:『某故鄉己無處容身,今復攜骸骨而來,欲求一搭餘地葬埋,就拜公公為,依傍於此,朝夕奉侍,不知尊意允否?』劉公道:『空地盡有,任憑取擇。但為父子,恐不敢當。』劉奇道:『若公公不屑以某為子,便是不允之意了。』即便請劉公夫婦上坐,拜為父子,將骸骨也葬於屋後地上。自此兄弟二人,並力同心,勸苦經營,家業漸漸興隆。服侍公母,備盡人子之禮。合鎮的人,沒一個不欣羨劉公無子而有子,皆是陰德之報。
shí guāng xùn sù, shū hū yòu jīng nián yú. jīn zi zhēng an jū lè yè, bù xiǎng liú gōng fū fù, nián jì lǎo le, jīn lì shuāi juàn, huàn qǐ bìng lái. èr zi rì yè fú shì, yī bù jiě dài, qiú shén wǎng xiào, yī yào wú gōng, kàn kàn dài jǐn. èr zi xīn zhōng shí fēn bēi qiè, yòu kǒng shāng le gōng mǔ zhī xīn, wéi bǎ yán yǔ ān wèi, bèi dì tūn shēng ér qì. liú gōng zì zhī bù qǐ, hū èr zi zhì chuáng qián fēn fù dào: wǒ fū fù lǎo nián gū gōng, zì wèi bì zuò wú sì zhī guǐ, bù yì tiān dì lián niàn, cì rǔ èr rén yǔ wǒ wèi sì. míng suī yì zi, qíng shèng dí xuè. wǒ sǐ wú yí hèn yǐ! dàn wǒ qù shì zhī hòu, rǔ èr rén wù yào tóng xīn jīng yè, gòng shǒu cǐ báo chǎn, wǒ yú jiǔ quán yì dé míng mù. èr zi kū bài shòu mìng. yòu yán liǎng rì, fū qī xiàng jì ér wáng. èr zi chuàng dì hū tiān, hào táo tòng kū, hèn bù dé yǐ shēn dài tì. zhì bàn yī qīn guān guǒ, jí qí cóng hòu, yòu qǐng sēng rén zuò jiǔ zhòu yè gōng guǒ chāo jiàn. rù liàn zhī hòu, xiōng dì shāng yì zhú qǐ yī gè dà fén, yào jiāng sān jiā fù mǔ hé zàng yī chù. liú fāng suì zhì jīng zhōng, jiāng mǔ jiù yíng lái, zé le jí rì, yǐ liú gōng fū fù zàng yú jū zhōng, liú qí qiān fù mǔ hái gǔ zàng yú zuǒ biān, liú fāng fù mǔ zàng yú yòu biān, sān fén gǒng liè, rú lián zhū xiāng sì. nà hé zhèn de rén, yī lái mù liú gōng xiàng rì zhōng hòu zhī dé, èr lái jìng tā dì xiōng zhī xiào, jǐn lái xiāng sòng.
時光迅速,倏忽又經年余。金子正安居樂業,不想劉公夫婦,年紀老了,筋力衰倦,患起病來。二子日夜服侍,衣不解帶,求神罔效,醫藥無功,看看待盡。二子心中十分悲切,又恐傷了公母之心,惟把言語安慰,背地吞聲而泣。劉公自知不起,呼二子至床前吩咐道:『我夫婦老年孤弓,自謂必作無祀之鬼,不意天地憐念,賜汝二人與我為嗣。名雖義子,情勝嫡血。我死無遺恨矣!但我去世之後,汝二人務要同心經業,共守此薄產,我於九泉亦得瞑目。』二子哭拜受命。又延兩日,夫妻相繼而亡。二子愴地呼天,號淘痛哭,恨不得以身代替。置辦衣衾棺槨,極其從厚,又請僧人做九晝夜功果超薦。入殮之後,兄弟商議築起一個大墳,要將三家父母合葬一處。劉方遂至京中,將母柩迎來,擇了吉日,以劉公夫婦葬於居中,劉奇遷父母骸骨葬於左邊,劉方父母葬於右邊,三墳拱列,如連珠相似。那合鎮的人,一來慕劉公向日忠厚之德,二來敬他弟兄之孝,盡來相送。
huà xiū xù fán. qiě shuō liú qí èr rén zì cóng liú gōng wáng hòu, tóng mián tóng shí, qíng hǎo yù dǔ, bǎ jiǔ diàn shōu le, kāi qǐ yī gè bù diàn lái. sì fāng wǎng kè shāng lái mǎi huò de, jiàn èr rén shào nián zhì chéng, wù jià gōng dào, chuán bō kāi qù, mù míng lái mǎi zhě, āi jǐ bù kāi. yī èr nián jiān, zhēng xià yī gè lǎo dà jiā yè, bǐ liú gōng shí jǐ duō shù bèi. tǎo le liǎng fáng jiā rén, liǎng gè xiǎo sī, dòng yòng jiā huǒ qì mǐn, shèn shì cì dì. nà zhèn shàng yǒu jǐ gè fù jiā, jiàn èr zi jiā yè rì yù, shào nián wèi qǔ, dōu yāng méi lái yǔ zhī yì yīn. liú qí xīn shàng jǐ shì yù de, zhǐ shì liú fāng què zhí yì bù yuàn. liú qí quàn dào: xián dì jīn nián yī shí yǒu jiǔ, wǒ jǐ èr shí yǒu èr, zhèng gāi jí shí qiú pèi, yǐ tú shēng yù, jiē xù sān jiā zōng sì, bù zhī xián dì wèi hé bù yuàn? liú fāng dá dào wǒ yǔ xiōng fāng zài zhuàng nián, zhèng hǎo jīng yíng shēng lǐ, hé xiá qù móu cǐ shì! kuàng wǒ dì xiōng xiàng lái yǒu ài, hé děng ān lè, wàn yī qǔ le yī gè bù hǎo de, fǎn shì yī lèi, bù rú bù qǔ wèi shàng. liú qí dào: bù rán, cháng yán shuō dé hǎo: wú fù bù chéng jiā. nǐ wǒ jù zài diàn zhōng shí chí le shēng yì shí, lǐ miàn jué rán wú rén zhào guǎn. kuàng qiě jiāo yóu jiàn guǎng, shè yǒu gè kè rén dào lái, zhōng kuì wú rén zhǔ chí, chéng hé tǐ miàn? cǐ hái shì xiǎo shì. dāng chū yì fù yǐ wǒ èr rén wèi zi shí, zhǐ wàng zǐ sūn yán tā zōng sì, shì shǒu cǐ fén. jīn ruò bù qǔ, bì rán yān jué, qǐ bù fù qí chū niàn, hé yán jiàn zhī quán xià! zài sān chén shuō, liú fāng zhǐ bǎ yán zhī wú, zhōng bù kěn yīng chéng. liú qí jiàn xiōng dì bù yǔn, zì jǐ yòu bù hǎo dú qǔ.
話休絮煩。且說劉奇二人自從劉公亡後,同眠同食,情好愈篤,把酒店收了,開起一個布店來。四方往客商來買貨的,見二人少年志誠,物價公道,傳播開去,慕名來買者,挨擠不開。一二年間,掙下一個老大家業,比劉公時己多數倍。討了兩房家人,兩個小廝,動用傢伙器皿,甚是次第。那鎮上有幾個富家,見二子家業日裕,少年未娶,都央媒來與之議姻。劉奇心上己是欲得,只是劉方卻執意不願。劉奇勸道:『賢弟今年一十有九,我己二十有二,正該及時求配,以圖生育,接續三家宗祀,不知賢弟為何不願?』劉方答道;『我與兄方在壯年,正好經營生理,何暇去謀此事!況我弟兄向來友愛,何等安樂,萬一娶了一個不好的,反是一累,不如不娶為上。』劉奇道:『不然,常言說得好:『無婦不成家。』你我俱在店中十持了生意時,裡面絕然無人照管。況且交遊漸廣,設有個客人到來,中饋無人主持,成何體面?此還是小事。當初義父以我二人為子時,指望子孫延他宗祀,世守此墳。今若不娶,必然湮絕,豈不負其初念,何顏見之泉下!』再三陳說,劉方只把言支吾,終不肯應承。劉奇見兄弟不允,自己又不好獨娶。
yī rì, ǒu rán dào yī xiāng hòu péng yǒu qīn dà láng jiā zhōng qù tàn wàng. liǎng gè ǒu rán yán yòu yīn shì, liú qí nǎi bǎ liú fāng bù kěn zhī shì, xì xì xiāng gào, yòu dào: bù zhī shè dì shì shèn zhǔ yì? qīn dà láng xiào dào: cǐ shì qiǎn ér yì jiàn. tā yǔ xiōng gòng chuàng jiā yè, kuàng tā shì xiān dào, xiōng shì hòu lái, bù fèn dé xiōng xiān qǔ, gù cǐ jiǎ yì tuī tuō. liú qí dào: shè dì nǎi rén yì duān zhí zhī shì, jué wú cǐ yì. qīn dà láng dào: lìng dì shào nián yīng jùn, qǐ bù xiǎo dé fū fù zhī lè, nèn bān tuī zǔ? xiōng ruò bù xìn, qiě jiào gè rén sī xià qù jiàn, tā xiān yǔ zhī wèi méi, bāo nǐ yī shuō jiù shì. liú qí bèi rén yán suǒ huò, jiāng xìn jiāng yí, zuò bié ér huí. qià hǎo lù shàng yù jiàn liǎng gè méi pó, zhèng yào dào liú qí jiā shuō qīn, suǒ shuō de shì běn zhèn gǔ guài, rén miàn qián jiù hài xiū. nǐ zhǐ qiāo dì qù duì tā shuō. ruò shuō dé chéng shí, zì dāng hòu chóu. wǒ qiě bù guī qù, zuò zài xiàng kǒu yóu diàn lǐ děng nǐ huí shí, tā hóu jí qǐ lái, hǎo jiào xí fù men lǎo dà méi qù.
一日,偶然到一相厚朋友欽大郎家中去探望。兩個偶然言又姻事,劉奇乃把劉方不肯之事,細細相告,又道:『不知舍弟是甚主意?』欽大郎笑道:『此事淺而易見。他與兄共創家業,況他是先到,兄是後來,不忿得兄先娶,故此假意推託。』劉奇道:『舍弟乃仁義端直之士,決無此意。』欽大郎道:『令弟少年英俊,豈不曉得夫婦之樂,恁般推阻?兄若不信,且教個人私下去見,他先與之為媒,包你一說就是。』劉奇被人言所惑,將信將疑,作別而回。恰好路上遇見兩個媒婆,正要到劉奇家說親,所說的是本鎮古怪,人面前就害羞。你只悄地去對他說。若說得成時,自當厚酬。我且不歸去,坐在巷口油店裡等你回時,他喉急起來,好教媳婦們老大沒趣。』
liú qí fāng cái xìn liú fāng bù kěn shì gè zhēn xīn. dàn bù zhī shén me yì gù. yī rì, jiàn liáng shàng yàn ér yíng cháo. liú qí suì tí yī cí yú bì shàng, yǐ tàn liú fāng zhī yì, cí yún: yíng cháo yàn, shuāng shuāng xióng, zhāo mù xián ní xīn kǔ tóng. ruò bù xún cí jì ké luǎn, cháo chéng bì jìng cháo hái kōng. liú fāng kàn jiàn, xiào sòng shù cì, yì yuán bǐ hé yī shǒu yú hòu, cí yuē: yíng cháo yàn, shuāng shuāng fēi, tiān shè cí xióng shì jiǔ qī. cí xī dé xióng yuàn jǐ zú, xióng xī jiāng cí hú bù zhī?
劉奇方才信劉方不肯是個真心。但不知甚麼意故。一日,見樑上燕兒營巢。劉奇遂題一詞於壁上,以探劉方之意,詞云:營巢燕,雙雙雄,朝暮銜泥辛苦同。若不尋雌繼殼卵,巢成畢竟巢還空。劉方看見,笑誦數次,亦援筆和一首於後,詞曰:營巢燕,雙雙飛,天設雌雄事久期。雌兮得雄願己足,雄兮將雌胡不知?
liú qí jiàn le cǐ cí, dà jīng dào: jù zhè cí zhōng zhī yì, wú dì nǎi shì gè nǚ zǐ le. guài dào tā nèn bān jiāo ruò, yǔ yīn xiān lì, yè jiān shuì wò, bù tuō nèi yī, lián wà zi yě bù kěn qù, kù shǔ zhōng hái chuān zhe liǎng céng yī fú. yuán lái tā què xué dà lán suǒ wèi. suī rán rú cǐ, yě hái yí huò, bù gǎn qù qīng yì fā yán. yòu dào qīn dà láng jiā zhōng, jiāng cí niàn yǔ tā tīng. qīn dà láng dào: zhè cí yì míng bái, lìng dì què rán bú shì nán zǐ. dàn yǔ xiōng shù nián tóng tà, nán dào kàn tā bù chū? liú qí xù tā xiàng lái bìng wèi zēng tuō yī zhī shì. qīn dà láng dào: nèn bān yī fā shì le! rú jīn xiōng dāng yǐ shí wèn zhī, kàn tā rú hé huí dá. liú qí dào: wǒ yǔ tā ēn yì shén zhòng, qíng rú tóng bāo, ān rěn qǐ kǒu. qīn dà láng dào: tā ruò guǒ shì gè nǚ zǐ, yǔ xiōng chéng pèi, ēn yì liǎng quán, yǒu hé bù kě. tán lùn jǐ jiǔ, qīn dà láng jiāng chū jiǔ yáo kuǎn dài. liǎng rén duì zhuó, jìng bù jué zhì wǎn. liú qí huí zhì jiā shí, jǐ shì huáng hūn shí hòu. liú fāng kàn jiàn, jiàn tā jǐ zuì, fú jìn fáng zhōng wèn dào: xiōng cóng hé chù yǐn jiǔ, zhè shí fāng guī? liú qí dá dào: ǒu zài qīn xiōng jiā xiǎo yǐn, bù jué huà zhǎng zuò jiǔ. kǒu zhōng suī shuō, xì xì bǎ tā xiáng shì. dāng chū wú xīn shí, quán rán bù jué shì nǚ, cǐ shí jǐ shì yǒu xīn biàn tā zhēn jiǎ, yuè kàn yuè xiàng gè nǚ zǐ le. liú qí suī wú xié niàn, xīn shàng què yào jiàn gè míng bái, yòu bù hǎo zhí yán, nǎi dào: jīn rì jiàn xián dì suǒ hé yàn zi cí, shèn jiā, fēi yú xiōng suǒ néng jí. dàn bù zhī xián dì kě néng zài hé yī shǒu fǒu? liú fāng xiào ér bù dá, jū guò zhǐ bǐ lái, yī huī jiù chéng. cí yuē: yíng cháo yàn, shēng shēng jiào, mò shǐ qīng rén kōng suì yuè. hé lián hé shì bì wú xiá, hé shì chǔ jūn zhōng bù nà?
劉奇見了此詞,大驚道:『據這詞中之意,吾弟乃是個女子了。怪道他恁般嬌弱,語音纖麗,夜間睡臥,不脫內衣,連襪子也不肯去,酷暑中還穿著兩層衣服。原來他卻學大蘭所為。』雖然如此,也還疑惑,不敢去輕易發言。又到欽大郎家中,將詞念與他聽。欽大郎道:『這詞意明白,令弟確然不是男子。但與兄數年同榻,難道看他不出?』劉奇敘他向來並未曾脫衣之事。欽大郎道:『恁般一發是了!如今兄當以實問之,看他如何回答。』劉奇道:『我與他恩義甚重,情如同胞,安忍啟口。』欽大郎道:『他若果是個女子,與兄成配,恩義兩全,有何不可。』談論己久,欽大郎將出酒肴款待。兩人對酌,竟不覺至晚。劉奇回至家時,己是黃昏時候。劉方看見,見他己醉,扶進房中問道:『兄從何處飲酒,這時方歸?』劉奇答道:『偶在欽兄家小飲,不覺話長坐久。』口中雖說,細細把他詳視。當初無心時,全然不覺是女,此時己是有心辨他真假,越看越像個女子了。劉奇雖無邪念,心上卻要見個明白,又不好直言,乃道:『今日見賢弟所和燕子詞,甚佳,非愚兄所能及。但不知賢弟可能再和一首否?』劉方笑而不答,居過紙筆來,一揮就成。詞曰:營巢燕,聲聲叫,莫使青人空歲月。何憐和氏璧無瑕,何事楚君終不納?
liú qí jiē lái kàn le, biàn dào: yuán lái xián dì kùn shì nǚ zǐ. liú fāng wén yán, xiū dé mǎn liǎn tōng hóng, wèi jí dá yán. liú qí yòu dào: nǐ wǒ qíng tóng gǔ ròu, hé bì bì huì. dàn bù shí xián dì xī nián yīn shén rú cǐ zhuāng shù? liú fāng dào: qiè chū yīn mǔ sàng, suí fù hái xiāng, kǒng tú zhōng bù biàn, gù wèi nán bàn. hòu yīn fù mò, shàng mái qiǎn tǔ, wèi dé yǔ mǔ tóng zàng, qiè gù bù gǎn gǎi xíng, yù qiú yī ān shēn zhī dì, yǐ cuò xiān líng. xìng de yì fù yí cǐ chǎn yè, fù mǔ hái gǔ dé yǐ guī tǔ. qiè shì shí yì yù shuō míng, yīn sī jiā shì shàng wēi, kǒng xiōng dú lì nán chéng, gù fù chí yán. jīn jiàn xiōng lǚ quàn qiè hūn pèi, gù bù dé bù zì míng ěr. liú qí dào: yuán lái xián dì yòng cǐ yī duàn kǔ xīn, chéng quán dà shì. kuàng wǒ yǔ nǐ tóng tà shù nián, bù lù yī háo guī jiǎo, zhēn nǎi jié xiào jiān quán, nǚ rén zhàng fū, kě jìng kě xiàn! dàn dì cí rén jǐ yǒu fǔ jiù zhī yì, wǒ yì jué wú tā qǔ zhī lǐ. píng shuǐ xiàng féng, zhōu xuán shù zài, xī wèi xiōng dì, jīn wèi fū fù, cǐ qǐ rén móu, shí yóu tiān hé. tǎng méng yī nuò, biàn dìng bǎi nián. bù yòu xián dì yì xià rú hé? liú fāng dào: cǐ shì qiè yì chóu zhī shú yǐ. sān zōng fén mù, jù zài yú cǐ, qiè ruò shì tā rén, gōng mǔ sān chǐ zhī tǔ, zhāo xī bù biàn shěng shì. kuàng yì fù yì mǔ, kàn dài nǐ wǒ yóu rú qīn shēng, qì cǐ ér qù, yì nán jiá rán. xiōng ruò bù qì lòu zhì, shǐ qiè dé shì jī zhǒu, gòng fèng sān xìng xiāng huǒ, qiè zhī yuàn yě. dàn wú méi sī hé, yú lǐ yǒu kuī. wéi xiōng cái zhuó ér xíng, miǎn shòu bàng rén tán yì, zé quán měi yǐ. liú qí dào: dì gāo jiàn, jí dāng chù fēn. shì wǎn liǎng rén biàn fēn fáng ér wò. cì zǎo, liú qí yǔ qīn dà láng shuō le, qǐng tā dà niáng wèi méi, yǔ liú fāng shuō hé. liú fāng jǐ zì huàn le nǚ zhuāng. liú qí bèi bàn yī shì, zé le jí rì, xiān wǎng sān gè fén mù shàng jì gào guò le, rán hòu huā zhú chéng qīn, dà pái yán xí, guǎng qǐng lín lǐ. nà shí hòng dòng le hé xī wù yī zhèn, wú bù chēng wèi yì shì, zàn tàn liú jiā rén mén xiào yì zhēn liè. liú qí chéng qīn zhī hòu, rén fù xiāng jìng rú bīn, zhēng qǐ dà dà jiā shì, shēng xià wǔ nán èr nǚ. zhì jīn zi sūn fān shèng, suì wèi jù zú. rén jiē chēng wèi liú fāng sān yì cūn yún. yǒu shī wèi zhèng:
劉奇接來看了,便道:『原來賢弟困是女子。』劉方聞言,羞得滿臉通紅,未及答言。劉奇又道:『你我情同骨肉,何必避諱。但不識賢弟昔年因甚如此妝束?』劉方道:『妾初因母喪,隨父還鄉,恐途中不便,故為男扮。後因父歿,尚埋淺土,未得與母同葬,妾故不敢改形,欲求一安身之地,以厝先靈。幸得義父遺此產業,父母骸骨得以歸土。妾是時意欲說明,因思家事尚微,恐兄獨力難成,故復遲延。今見兄屢勸妾婚配,故不得不自明耳。』劉奇道:『原來賢弟用此一段苦心,成全大事。況我與你同榻數年,不露一毫圭角,真乃節孝兼全,女人丈夫,可敬可羨!但弟詞人己有俯就之意,我亦決無他娶之理。萍水相逢,周旋數載,昔為兄弟,今為夫婦,此豈人謀,實由天合。倘蒙一諾,便訂百年。不佑賢弟意下如何?』劉方道:『此事妾亦籌之熟矣。三宗墳墓,俱在於此,妾若適他人,公母三尺之土,朝夕不便省視。況義父義母,看待你我猶如親生,棄此而去,亦難恝然。兄若不棄陋質,使妾得侍箕帚,供奉三姓香火,妾之願也。但無媒私合,於禮有虧。惟兄裁酌而行,免受傍人談議,則全美矣。』劉奇道:『弟高見,即當處分。』是晚兩人便分房而臥。次早,劉奇與欽大郎說了,請他大娘為媒,與劉方說合。劉方己自換了女妝。劉奇備辦衣飾,擇了吉日,先往三個墳墓上祭告過了,然後花燭成親,大排筵席,廣請鄰里。那時鬨動了河西務一鎮,無不稱為異事,讚嘆劉家人門孝義貞烈。劉奇成親之後,人婦相敬如賓,掙起大大家事,生下五男二女。至今子孫蕃盛,遂為巨族。人皆稱為劉方三義村雲。有詩為證:
wú qíng gǔ ròu chéng wú yuè, yǒu yì tiān yá zuò zhì qīn.
無情骨肉成吳越,有義天涯作至親。
sān yì cūn zhōng chuán měi yù, hé xī qiān zài xiǎng qí rén.
三義村中傳美譽,河西千載想奇人。