strong liú xiǎo guān cí xióng xiōng dì strong
刘小官雌雄兄弟
yì guān wèi bì jiē nán zǐ, jīn guó rú hé dìng fù rén?
衣冠未必皆男子,巾帼如何定妇人?
lì shǔ gǔ jīn duō guài shì, gāo shān wèi gǔ hǎi shēng chén.
历数古今多怪事,高山为谷海生尘。
qiě shuō guó cháo chéng huà nián jiān, shān dōng yǒu yī nán zǐ, xìng sāng, míng mào, shì gè xiǎo jiā zhī zǐ. chuí jì shí, shēng de hóng bái xì nèn. yī rì, fù mǔ jiào tā wǎng cūn zhōng yí gè qīn qī rén jiā qù, zhōng tú yù le dà yǔ, shǎn zài lěng miào zhōng duǒ bì. nà miào zhōng xiān yǒu yī lǎo jī yě zài nèi duǒ yǔ, liǎng gè zuò yī duī ér zuò dì. nà yǔ yuè xià yuè dà le, chū tóu bù dé. lǎo jī kàn jiàn sāng mào biāo zhì, jiāng yán yǔ diào tā. sāng mào yě lüè tōng xiē qíng qiào, zhī dào lǎo jī yào tā gàn shì. lín shàng jiāo shí, yuán lái lǎo qū yāo jiān dào yǒu běn qián, bǎ sāng mào hòu tíng nòng jiāng qǐ lái. shì bì, yǔ hái wèi zhǐ. sāng mào zhōng shì hái zi jiā, biàn wèn dào:" nǐ shì fù dào, rú hé yǒu nà huà r?" lǎo jī dào:" xiǎo guān, wǒ shí duì nǐ shuō, mò yào xiè lòu yú tā rén. wǒ bú shì fù rén, yuán shì gè nán zǐ. cóng xiǎo fù zuò xiǎo jiǎo, xué nà fù dào zhuāng bàn, xí chéng dī shēng yǎ qì, zuò yī shǒu hǎo zhēn xiàn, qián wǎng tā xiāng, jiǎ chēng guǎ fù, yāng rén yǐn jìn háo mén jù shì xíng jiào. nǚ juàn men ài wǒ shǒu yì, biàn liú zài jiā zhōng, chū rù fáng kuò, duō yǔ fù nǚ tóng mián, zì yì xíng lè. nà fù nǚ xiāng chǔ qíng hòu, zhěng yuè liú sù, bù fàng chū mén. yě yǒu guī nǚ zhēn niáng, bù kěn hú luàn de, wǒ lìng yǒu mèi yào ér, dài tā shuì qù, yòng shuǐ pēn zài miàn shàng, tā biàn hūn mí bù xǐng, rèn wǒ xíng shì. jí zhì xǐng lái, wǒ yǐ dé shǒu. tā zì pà xiū rǔ, bù gǎn shēng zhāng, hái yào duō zèng jīn bó sòng wǒ chū mén, zhǔ fù wǒ mò shuō. wǒ jīn nián sì shí qī suì le, zǒu dé liǎng jīng jiǔ shěng, dào chù jiāo niáng měi fù, tóng mián tóng wò, suí shēn shí yòng, bìng wú quē fá, cóng bù céng bèi rén shí pò!" sāng mào dào:" zhè děng kuài huó hǎo shì, bù zhī wǒ kě xué dé me?" lǎo yù dào:" shì xiǎo guān nèn bān biāo zhì, bàn fù nǚ jí xiàng yàng le. nǐ ruò kěn tóu wǒ wèi shī, suí wǒ yí lù qù, wǒ jiù yǔ nǐ chán jiǎo, jiào dǎo nǐ zuò zhēn xiàn, yǐn nǐ dào rén jiā qù, zhǐ shuō shì wǒ wài shēng nǚ ér, dé biàn jiù yǒu liáng yù. wǒ yī fà bǎ mèi yào fāng r chuán shòu yǔ nǐ, bāo nǐ yī shì shòu yòng bù jìn!" sāng mào bèi tā shuō de xīn yǎng, jiù zài lěng miào zhōng sì bài, tóu lǎo yù wèi shī. yě bù qù fǎng qīn fǎng juàn, yě bù qù wèn diē wèn niáng, děng dài yǔ zhǐ, gēn zhe lǎo jī biàn zǒu. nà lǎo yù yí lù yǔ sāng mào tóng háng sù. chū le shān dōng jìng wài, jiù yǔ sāng mào sān liǔ shū tóu, bāo guǒ zhōng qǔ chū nǚ shān huàn le, jiǎo tóu chán jǐn, tào shàng yī shuāng zhǎi zhǎi de jiān tóu xié ér, kàn lái jiù xiàng gè nǚ zǐ, gǎi míng zhèng èr jiě. hòu lái nián zhǎng dào èr shí èr suì shàng, sāng mào yào cí le shī fù, zì qù xíng dòng. shī fù fēn fù dào:" nǐ shào nián lǎo chéng, dìng yǒu hǎo rén xiāng yù. zhǐ yī jiàn, fán dé yì zhī chù, bù kě jiǔ wèi. duō zé bàn yuè, shǎo zé wǔ rì, jiù yào huàn tāng, miǎn lù xíng jī. hái yī jiàn, zuò zhè dào ér, duō jiàn fù rén, shǎo jiàn nán zǐ, qiè jì yǔ nán zǐ xiāng jìn jiāo tán. ruò yǒu nán zǐ rén jiā, yù xiān shè fǎ duǒ bì. tǎng huò bèi tā kàn chū pò zhàn, xìng mìng bù bǎo. qiè jì, qiè jì!" sāng mào lǐng jiào, liǎng xià fēn bié.
且说国朝成化年间,山东有一男子,姓桑,名茂,是个小家之子。垂髻时,生得红白细嫩。一日,父母教他往村中一个亲戚人家去,中途遇了大雨,闪在冷庙中躲避。那庙中先有一老姬也在内躲雨,两个做一堆儿坐地。那雨越下越大了,出头不得。老姬看见桑茂标致,将言语调他。桑茂也略通些情窍,只道老姬要他干事。临上交时,原来老躯腰间到有本钱,把桑茂后庭弄将起来。事毕,雨还未止。桑茂终是孩子家,便问道:“你是妇道,如何有那话儿?”老姬道:“小官,我实对你说,莫要泄漏于他人。我不是妇人,原是个男子。从小缚做小脚,学那妇道妆扮,习成低声哑气,做一手好针线,潜往他乡,假称寡妇,央人引进豪门巨室行教。女眷们爱我手艺,便留在家中,出入房阔,多与妇女同眠,恣意行乐。那妇女相处情厚,整月留宿,不放出门。也有闺女贞娘,不肯胡乱的,我另有媚药儿,待他睡去,用水喷在面上,他便昏迷不醒,任我行事。及至醒来,我已得手。他自怕羞辱,不敢声张,还要多赠金帛送我出门,嘱付我莫说。我今年四十七岁了,走得两京九省,到处娇娘美妇,同眠同卧,随身食用,并无缺乏,从不曾被人识破!”桑茂道:“这等快活好事,不知我可学得么?”老妪道:“似小官恁般标致,扮妇女极像样了。你若肯投我为师,随我一路去,我就与你缠脚,教导你做针线,引你到人家去,只说是我外甥女儿,得便就有良遇。我一发把媚药方儿传授与你,包你一世受用不尽!”桑茂被他说得心痒,就在冷庙中四拜,投老妪为师。也不去访亲访眷,也不去问爹问娘,等待雨止,跟着老姬便走。那老妪一路与桑茂同行宿。出了山东境外,就与桑茂三绺梳头,包裹中取出女衫换了,脚头缠紧,套上一双窄窄的尖头鞋儿,看来就像个女子,改名郑二姐。后来年长到二十二岁上,桑茂要辞了师父,自去行动。师父分付道:“你少年老成,定有好人相遇。只一件,凡得意之处,不可久位。多则半月,少则五日,就要换汤,免露形迹。还一件,做这道儿,多见妇人,少见男子,切忌与男子相近交谈。若有男子人家,预先设法躲避。倘或被他看出破绽,性命不保。切记,切记!”桑茂领教,两下分别。
hòu lái sāng mào zì chēng zhèng èr niáng, gè chù xíng yóu hǒng piàn. yě zǒu guò yī jīng sì shěng, suǒ jiān fù nǚ, bù jì qí shù. dào sān shí èr suì shàng, yóu dào jiāng xī yí gè cūn zhèn, yǒu gè dà hù rén jiā nǚ juàn liú zhù, chuán tā zhēn xiàn. nà dà hù jiā fù nǚ zuì duō, sāng mào mí liàn bù shě, zhù le èr shí yú rì bù qù. dà hù yǒu gè nǚ xù, xìng zhào, shì gè nà sù jiàn shēng. yī rì, zhào jiàn shēng dào yuè mǔ fáng zhōng zuō yī, ǒu rán zhuàng jiàn le zhèng èr niáng, ài qí qiào lì, zhǔ fù qī zǐ jiē tā lái jiā. zhèng èr niáng bù zhī jiù lǐ, xīn rán ér wǎng. bèi zhào jiàn shēng yāo rén shū fáng, lán yāo bào wèi, dìng yāo qiú huān. zhèng èr niáng dǐ sǐ bù kěn, jiào hǎn qǐ lái. zhào jiàn shēng běn shì gè cū rén, rě de xìng qǐ, bù guǎn sān qī èr shí yī, jìng àn dào zài chuáng shǎng qù jiě tā kù dǎng. zhèng èr niáng dǎng dǐ bù kāi, bèi zhào jiàn shēng yī shǒu chā jìn, mō zhe nà huà r, fāng zhī shì gè nán rén nǚ bàn. dāng xià jiào qǐ jiā rén, yī suǒ kǔn fān, jiě dào guān fǔ. yòng xíng yán xùn, zhāo chēng zhēn xìng zhēn míng, jí xiàng lái xíng jiān zhī shì, wū huì bù kān. fǔ xiàn shēn bào shàng sī, dōu dào shì cóng lái wèi yǒu zhī biàn. jù shū zòu wén, xíng bù yǐ wéi rén yāo bài sú, lǜ suǒ bù zài, nǐ chéng líng chí zhòng pì, jué bù dài shí. kě lián sāng mào jiǎ chōng le bàn shì fù rén, tǎo le ruò gān pián yí, dào tóu lái sǐ yú zhào jiàn shēng zhī shǒu. zhèng shì:
后来桑茂自称郑二娘,各处行游哄骗。也走过一京四省,所奸妇女,不计其数。到三十二岁上,游到江西一个村镇,有个大户人家女眷留住,传他针线。那大户家妇女最多,桑茂迷恋不舍,住了二十余日不去。大户有个女婿,姓赵,是个纳粟监生。一日,赵监生到岳母房中作揖,偶然撞见了郑二娘,爱其俏丽,嘱咐妻子接他来家。郑二娘不知就里,欣然而往。被赵监生邀人书房,拦腰抱位,定要求欢。郑二娘抵死不肯,叫喊起来。赵监生本是个粗人,惹得性起,不管三七二十一,竞按倒在床上去解他裤挡。郑二娘挡抵不开,被赵监生一手插进,摸着那话儿,方知是个男人女扮。当下叫起家人,一索捆翻,解到官府。用刑严讯,招称真姓真名,及向来行奸之事,污秽不堪。府县申报上司,都道是从来未有之变。具疏奏闻,刑部以为人妖败俗,律所不载,拟成凌迟重辟,决不待时。可怜桑茂假充了半世妇人,讨了若干便宜,到头来死于赵监生之手。正是:
fú shàn huò yín tiān yǒu lǐ, lǜ qīng qíng zhòng fǎ wú sī.
福善祸淫天有理,律轻情重法无私。
fāng cái shuō de shì nán rén zhuāng nǚ bài huài fēng huà de. rú jīn shuō gè nǚ rén zhuāng nán, jié xiào jiān quán de lái zhèng běn, qià sì: xūn yóu bù gòng qì yáo shùn hǎo xiāng xíng. háo lí qiān lǐ miù, rèn qǔ dìng pán xīng.
方才说的是男人妆女败坏风化的。如今说个女人妆男,节孝兼全的来正本,恰似:薰莸不共器;尧舜好相形。毫厘千里谬,认取定盘星。
zhè huà běn yě chū zài běn cháo xuān dé nián jiān, yǒu yī lǎo zhě, xìng liú, míng dé, jiā zuǒ hé xī wù zhèn shàng. zhè zhèn zài yùn hé zhī páng, lí běi jīng yǒu èr bǎi lǐ tián dì, nǎi gè shěng chū rù jīng dū de yào lù. zhōu yī jù pō, rú mǎ yǐ yì bān chē yīn mǎ jī, rì yè luò yì bù jué. shàng yǒu jū mín shù bǎi xú jiā, biān hé wèi shì, hǎo bù fù shù. nà liú dé fū qī liǎng kǒu, nián jì liù shí yǒu xú, bìng wú dì xiōng zǐ nǚ. zì jǐ yǒu jǐ jiān fáng wū, shù shí mǔ tián dì, mén shǒu yòu kāi yí gè xiǎo jiǔ diàn ér. liú gōng píng xī hǎo shàn, jí kěn zhōu jì rén de huǎn jí. fán lái chī jiǔ de, ǒu rán shēn biān yín qián quē shǎo, tā yě bù shí fēn jì jiào. huò yǒu rén duō bǎ yǔ tā, tā biàn gōu le zì jǐ jià yín, xú xià de dìng rán tuì huán, fēn háo bù kěn táo qǔ. yǒu xiǎo de de, wèn dào:" zhè rén cuò yǔ nǐ de, luò de jiāng lái shòu yòng, rú hé fǎn bǎ lái tuì huán shǎo liú gōng shuō:" wǒ shēn méi yǒu zǐ sì, duō yīn qián shēng bù céng xiū dé shàn guǒ, suǒ yǐ jīn shì fá zuò wú bǎ zhī guǐ, qǐ kě yòu wèi nèn yàng qī xīn de shì! tǎng rán mìng lǐ bù gāi shí, cuò dé le yī fēn dào shǒu, huò shì biàn chū xiē shì duān, huò shì rǎn huàn xiē jí bìng, fǎn yòng qù jǐ qián, què bú dào zhé pián yí? bù ruò tuì huán le, hé děng ān yì." yīn tā zuò rén gōng píng, yī zhèn de rén wú bù jìng fú, dōu chēng wéi liú zhǎng zhě. yī rì, zhèng zhí lóng dōng tiān qì, shuò fēng lǐn cè, tóng yún mì bù, jiàng xià yì tiān dà xuě. yuán lái nà xuě: néng chuān wéi mù, shàn dù lián lǒng. zhà piāo shǔ diǎn, é jīng liǔ xù fēi yáng kuáng wǔ yī xiāng, cuò rèn lí huā luàn zhuì. shēng cóng zhú yè chuán lái, xiāng zì méi xiào dì zhì. sài wài zhēng rén chuān dòng jiǎ, shān zhōng yǐn shì yōng hán shang. wáng sūn jī xí dào jīn zūn, měi nǚ gōng lú tiān shòu tàn.
这话本也出在本朝宣德年间,有一老者,姓刘,名德,家佐河西务镇上。这镇在运河之旁,离北京有二百里田地,乃各省出入京都的要路。舟揖聚泊,如蚂蚁一般;车音马迹,日夜络绎不绝。上有居民数百徐家,边河为市,好不富庶。那刘德夫妻两口,年纪六十有徐,并无弟兄子女。自己有几间房屋,数十亩田地,门首又开一个小酒店儿。刘公平昔好善,极肯周济人的缓急。凡来吃酒的,偶然身边银钱缺少,他也不十分计较。或有人多把与他,他便勾了自己价银,徐下的定然退还,分毫不肯萄取。有晓得的,问道:“这人错与你的,落得将来受用,如何反把来退还少刘公说:“我身没有子嗣,多因前生不曾修得善果,所以今世罚做无把之鬼,岂可又为恁样欺心的事!倘然命里不该时,错得了一分到手,或是变出些事端,或是染患些疾病,反用去几钱,却不到折便宜?不若退还了,何等安逸。”因他做人公平,一镇的人无不敬服,都称为刘长者。一日,正值隆冬天气,朔风凛测,彤云密布,降下一天大雪。原来那雪:能穿帏幕,善度帘拢。乍飘数点,俄惊柳絮飞扬;狂舞一香,错认梨花乱坠。声从竹叶传来,香自梅校递至。塞外征人穿冻甲,山中隐士拥寒裳。王孙绩席倒金尊,美女红炉添兽炭。
liú gōng yīn tiān qì hán lěng, nuǎn qǐ yī hú rè jiǔ, fū qī liǎng gè xiàng huǒ duì yǐn. chī le yī huí, qǐ shēn zǒu dào mén shǒu kàn xuě. zhī jiàn yuǎn yuǎn yī rén bēi zhe bāo guǒ, tóng gè xiǎo sī yíng fēng mào xuě ér lái. kàn kàn zhì jìn, nà rén pū de yī jiāo, diē zài xuě lǐ, zhēng zhá bù qǐ. xiǎo cháng biàn xiàng qián qù chān fú. nián xiǎo lì huī, liǎng gè yī tuō fǎn xiàng xià biān diē qù, dōu gǔn zuò yí gè ròu jiǎo ér. zhuā le hǎo yī huí, fāng cái dé qǐ. liú gōng cā mó lǎo yǎn kàn shí, què shì liù shí lái suì de lǎo ér, xíng chán jiǎo jiǎo, bā dā má xié, shēn shàng yī fú shèn shì kǎn lóu. zhè xiǎo cháng dào yě shēng de qīng xiù, jiǎo xià chuān yī shuāng xiǎo bù héng xuē: nà lǎo ér bǎ shēn shàng xuě piàn dǒu jìng, xiàng xiǎo cháng dào:" ér, fēng xuě shén dà, shēn shàng hán lěng, xíng zǒu bù dòng. zhè lǐ yǒu jiǔ zài cǐ, qiě mǎi yī hú lái dàng dàng hán zài xíng." biàn zǒu rén diàn lái, xiàng yī fù zuò tóu zuò xià, bǎ bāo guǒ fàng zài zhuō shàng, xiǎo sī zuò yú páng biān. liú gōng qù nuǎn yī hú rè jiǔ, qiè yī pán niú ròu, liǎng dié xiǎo cài, liǎng fù bēi zhù, zuò yī pán ér tuō guò lái bǎi zài zhuō shàng. xiǎo sī pěng guò hú lái, zhēn shàng yī bēi, shuāng shǒu dì yǔ fù qīn, rán hòu shāi yǔ zì jǐ. liú gōng jiàn tā nián yòu, yǒu xiē lǐ shù, biàn wèn dào:" zhè wèi shì lìng láng me?" nà lǎo ér dào:" zhèng shì xiǎo quǎn." liú gōng dào" jīn nián jǐ suì le?" dá dào:" rǔ míng shēn ér, shí èr suì le." yòu wèn dào" kè guān zūn xìng? shì wǎng nǎ lǐ qù de? nèn bān fēng xuě zhōng xíng zǒu." nà lǎo ér dá dào:" lǎo hàn fāng yǒng, shì jīng shī lóng hǔ wèi jūn shì, yuán jí shān dōng jǐ níng. jīn yào huí qù qǔ tǎo jūn zhuāng pán chán bù xiǎng xià qǐ xuě lái." wèn zhǔ rén jiā zūn xìng, liú gōng dào:" zài xià xìng liú, zhāo pái shàng jìn hé, biàn shì jiàn hào." yòu dào:" jǐ níng lí cǐ shàng yuǎn, rú hé bù xún gè jiǎo lì, què shòu zhè bān xīn kǔ?" dá dào:" lǎo hàn shì gè qióng jūn, nà lǐ gù dé qǐ jiǎo lì! zhǐ de màn màn de ái qù bà le." liú gōng jǔ mù kàn shí, zhī jiàn tā dān bǎ xiǎo cài xià jiǔ: nà pán niú ròu, quán rán bù dòng. wèn dào:" zhǎng guān fù zǐ xiǎng dōu shì fèng zhāi me?" dá dào:" wǒ men dāng jūn de rén, chī shén me zhāi!" liú gōng dào:" jì bù fèng zhāi, rú hé bù chī xiē ròu ér?" dá dào:" shí bù xiāng mán, shēn biān pán chán duǎn shǎo, chī xiǎo cài fàn ér, hái kǒng zǒu bú dào jiā. ruò yòng le zhè dà cài, biàn qù le jǐ rì de kǒu liáng, zěn shēng de dào jiā lǐ?" liú gōng jiàn tā shuō nèn yàng qióng fá, gōng zhōng cǎn rán, biàn dào:" zhè bān dà xuě, fù nèi dé xiē jiǔ ròu, hái kě dǎng dé fēng hán, nǐ zhǐ guǎn yòng, wǒ zhè lǐ bù suàn zhàng bà le." lǎo jūn dào:" zhǔ rén jiā xiū de qǔ xiào! nà yǒu chī le dōng xī, bù suàn zhàng zhī lǐ?" liú gōng dào:" bù mán zhǎng guān shuō zài xià zhè lǐ, bǐ bié jiā bù tóng. ruò guò wǎng kè guān, ǒu rán yín zi quē shǎo, zài xià jiù kěn fèng chéng. zhǎng guān jì méi yǒu pán chán, zhǐ suàn wǒ qǐng nǐ bà le." lǎo jūn jiàn tā dàng zhēn biàn dào:" duō xiè hòu qíng, zhǐ shì wú gōng shòu lù, bù dāng rén zǐ. lǎo hàn zhuàn lái, dìng dàng fèng chóu." liú gōng dào:" sì hǎi zhī nèi, jiē xiōng dì yě. zhèi xiē xiǎo dōng xī, zhí de jǐ hé, zěn shuō zhè fèng chóu de huà!" lǎo hàn fāng cái jǔ zhe. liú gōng yòu shèng guò liǎng wǎn fàn lái, dào:" yī fà chī bǎo le hǎo xíng lù." lǎo jūn dào:" tè guò fèn le!" fù zǐ èr rén zhèng zài jī něi zhī shí, ná qǐ fàn lái, láng cān hǔ yàn, jìn qíng yī bǎo. zhè cái shì: jiù rén xū jiù jí, shī rén xū dāng è. kě zhě yì wèi yǐn, jī zhě yì wèi shí.
刘公因天气寒冷,暖起一壶热酒,夫妻两个向火对饮。吃了一回,起身走到门首看雪。只见远远一人背着包裹,同个小厮迎风冒雪而来。看看至近,那人扑的一交,跌在雪里,挣扎不起。小肠便向前去搀扶。年小力徽,两个一拖、反向下边跌去,都滚做一个肉饺儿。抓了好一回,方才得起。刘公擦摩老眼看时,却是六十来岁的老儿,行缠绞脚,八搭麻鞋,身上衣服甚是槛楼。这小肠到也生得清秀,脚下穿一双小布横靴:那老儿把身上雪片抖净,向小肠道:“儿,风雪甚大,身上寒冷,行走不动。这里有酒在此,且买一壶来荡荡寒再行。”便走人店来,向一副座头坐下,把包裹放在桌上,小厮坐于旁边。刘公去暖一壶热酒,切一盘牛肉,两碟小菜,两副杯箸,做一盘儿托过来摆在桌上。小厮捧过壶来,斟上一杯,双手递与父亲,然后筛与自己。刘公见他年幼,有些礼数,便问道:“这位是令郎么?”那老儿道:“正是小犬。”刘公道;“今年几岁了?”答道:“乳名申儿,十二岁了。”又问道;“客官尊姓?是往哪里去的?恁般风雪中行走。”那老儿答道:“老汉方勇,是京师龙虎卫军士,原籍山东济宁。今要回去取讨军庄盘缠;不想下起雪来。”问主人家尊姓,刘公道:“在下姓刘,招牌上近河,便是贱号。”又道:“济宁离此尚远,如何不寻个脚力,却受这般辛苦?”答道:“老汉是个穷军,那里雇得起脚力!只得慢慢的捱去罢了。”刘公举目看时,只见他单把小菜下酒:那盘牛肉,全然不动。问道:“长官父子想都是奉斋么?”答道:“我们当军的人,吃什么斋!”刘公道:“既不奉斋,如何不吃些肉儿?”答道:“实不相瞒,身边盘缠短少,吃小菜饭儿,还恐走不到家。若用了这大菜,便去了几日的口粮,怎生得到家里?”刘公见他说恁样穷乏,公中惨然,便道:“这般大雪,腹内得些酒肉,还可挡得风寒,你只管用,我这里不算账罢了。”老军道:“主人家休得取笑!那有吃了东西,不算账之理?”刘公道:“不瞒长官说;在下这里,比别家不同。若过往客官,偶然银子缺少,在下就肯奉承。长官既没有盘缠,只算我请你罢了。“老军见他当真;便道:“多谢厚情,只是无功受禄,不当人子。老汉转来,定当奉酬。”刘公道:“四海之内,皆兄弟也。这些小东西,值得几何,怎说这奉酬的话!”老汉方才举著。刘公又盛过两碗饭来,道:“一发吃饱了好行路。”老军道:“忒过分了!”父子二人正在饥馁之时,拿起饭来,狼餐虎咽,尽情一饱。这才是:救人须救急,施人须当厄。渴者易为饮,饥者易为食。
dāng xià chī wán fàn, liú gōng yòu jiào mā mā diǎn liǎng bēi rè chá lái chī le. lǎo jūn biàn yāo jiān qǔ chū yín zi lái huán qián. liú gōng lián máng tuī zhù dào:" gāng cái shuō guò, shì wǒ qǐng nǐ de, rú hé yòu yào yín zi? nèn yàng shí, dào xiàng xià shuō fǎ mài zhè pán ròu le. nǐ qiě liú xià, dào qián tú qù pán chán." lǎo jūn biàn zhù le shǒu, qiān ēn wàn shàng le bāo lǐ, zuò cí qǐ shēn. zǒu chū mén wài, zhī jiàn nà xuě yuè fā dà le. duì miàn kàn bu chū rén ér. bèi hán fēng yī chuī, dào tuì xià jǐ bù. xiǎo sī dào:" diē, zhè bān dà xuě, rú hé xíng zǒu?" lǎo jūn dào:" biàn shì mò nài hé, qiě ái dào qián tú, mì gè sù diàn xiē bà." xiǎo sī yǎn zhōng biàn liú xià lèi lái. liú gōng xīn zhōng bù rěn, shuō dào:" zhǎng guān, zhè bān fēng hán dà xuě, zhe shén yào jǐn, shòu cǐ kǔ chǔ! wǒ jiā kōng fáng chuáng pù jǐn yǒu, hé bù jiù cǐ ān xiē, děng tiān qíng le zǒu, yě wèi chí." lǎo jūn dào:" ruò dé rú cǐ, shén hǎo, zhǐ shì dǎ jiǎo bù dàng." liú gōng dào:" shuō nà lǐ huà tí! shuí rén shì dǐng zhe fáng zi zǒu de? kuài kuài jìn lái, bú yào dǎ shī le shēn shàng." lǎo jūn yǐn zhe xiǎo sī, chóng xīn jìn mén. liú gōng lǐng qù yī jiān fáng lǐ, bǎ bāo lǐ fàng xià. kàn chuáng shàng shí, xí zi cǎo jiàn dōu yǒu. liú gōng hái pà tā hán lěng, yòu qǔ chū xiē dào cǎo lái, fàng zài shàng miàn. lǎo jūn dǎ kāi bāo lǐ, jiāng chū bèi wō pù xià. cǐ shí tiān qì shàng zǎo, zhǔn dùn hǎo le, tóng xiǎo sī zǒu fáng lái. liú gōng yǐ jiāng diàn miàn guān hǎo, tóng mā mā xiàng huǒ, kàn jiàn lǎo jūn chū fáng, biàn jiào dào:" fāng zhǎng guān, nǐ ruò lěng shí, yǒu huǒ zài cǐ, hōng yī hōng nuǎn huó yě hǎo." lǎo jūn dào:" hǎo dào hǎo, zhǐ shì nǎi nǎi zài nà li, kǒng bù wěn biàn." liú gōng dào:" dōu shì lǎo rén jiā le, bù fáng dé." lǎo hàn fāng cái tóng xiǎo sī zǒu guò lái, zuò yú huǒ biān. nà shí bǐ qián yòu jiā shí shú, biàn chēng hào lái, shuō:" jìn hé, zěn me zhǐ yǒu lǎo fū qī liǎng wèi? xiǎng shì lìng láng men lìng jū me?" liú gōng dào:" bù mán nǐ shuō, lǎo zhuō fū qī jīn nián liù shí sì suì, cóng lái bù céng shēng yù, nà lǐ dé yǒu ér zi?" lǎo jūn dào:" hé bù chéng jì yí gè, fú shì nǐ lǎo nián yě hǎo?" liú gōng dá dào:" wǒ xīn lǐ chū shí jiàn rén jiā chéng jì lái de, bù dé tā dāng jiā tì shì, fǎn rě xián qì, bù rú méi yǒu de dào de qīng jìng. zǒng yào shí, jí qiè bù néng yǒu gè zhòng yì de, gù cǐ xiū le zhè niàn tou. ruò dé nǐ lìng láng zhè yàng yí gè, què biàn hǎo le, zhǐ shì rú hé de néng gòu?" liǎng gè xián huà yī huí, kàn kàn yǐ wǎn, lǎo jūn tǎo le gè dēng huǒ, jiào shēng ān zhì, tóng ér zi dào kè fáng zhōng lái ān xiē. duì ér zi shuō:" ér, jīn rì tiān xìng de zhè yàng hǎo rén. ruò méi yǒu tā shí, yě yào dòng sǐ le. míng rì mò guǎn tiān qíng xià xuě, zǎo xiē zǒu bà. dǎ jiǎo tā, xīn shàng bù ān." xiǎo sī dào:" diē shuō de shì!" fù zǐ shàng chuáng ān xī.
当下吃完饭,刘公又叫妈妈点两杯热茶来吃了。老军便腰间取出银子来还钱。刘公连忙推住道:“刚才说过,是我请你的,如何又要银子?恁样时,到像下说法卖这盘肉了。你且留下,到前途去盘缠。”老军便住了手,千恩万上了包里,作辞起身。走出门外,只见那雪越发大了。对面看不出人儿。被寒风一吹,倒退下几步。小厮道:“爹,这般大雪,如何行走?”老军道:“便是没奈何,且捱到前途,觅个宿店歇罢。”小厮眼中便流下泪来。刘公心中不忍,说道:“长官,这般风寒大雪,著甚要紧,受此苦楚!我家空房床铺尽有,何不就此安歇,等天晴了走,也未迟。”老军道:“若得如此,甚好,只是打搅不当。”刘公道:“说那里话题!谁人是顶著房子走的?快快进来,不要打湿了身上。”老军引著小厮,重新进门。刘公领去一间房里,把包里放下。看床上时,席子草荐都有。刘公还怕他寒冷,又取出些稻草来,放在上面。老军打开包里,将出被窝铺下。此时天气尚早,准顿好了,同小厮走房来。刘公已将店面关好,同妈妈向火,看见老军出房,便叫道:“方长官,你若冷时,有火在此,烘一烘暖活也好。”老军道:“好到好,只是奶奶在那里,恐不稳便。”刘公道:“都是老人家了,不妨得。”老汉方才同小厮走过来,坐于火边。那时比前又加识熟,便称号来,说:“近河,怎么只有老夫妻两位?想是令郎们另居么?”刘公道:“不瞒你说,老拙夫妻今年六十四岁,从来不曾生育,那里得有儿子?”老军道:“何不承继一个,服侍你老年也好?”刘公答道:“我心里初时见人家承继来的,不得他当家替事,反惹闲气,不如没有的到得清净。总要时,急切不能有个中意的,故此休了这念头。若得你令郎这样一个,却便好了,只是如何得能够?”两个闲话一回,看看已晚,老军讨了个灯火,叫声安置,同儿子到客房中来安歇。对儿子说:“儿,今日天幸得这样好人。若没有他时,也要冻死了。明日莫管天晴下雪,蚤些走罢。打搅他,心上不安。”小厮道:“爹说得是!”父子上床安息。
bù xiǎng lǎo jūn shòu le xiē fēng hán, dào xià bàn yè, huǒ yì bān áo qǐ lái, kǒu nèi zhǐ shì qì chuǎn, tǎo tāng shuǐ chī. zhè xiǎo sī jiā yè wǎn jiān, yòu zài kè diàn lǐ, nà chù qù qǔ? bā dào tiān míng, qǐ lái kāi fáng mén kàn shí, nà liú gōng fū qī hái wèi zēng qǐ shēn. tā yòu bù gǎn jīng dòng, yuán bǎ mén ér yǎn shàng, shǒu zài chuáng qián. shǎo qǐng, tīng dé wài miàn liú gōng ké sòu shēng xiǎng, biàn kāi mén zǒu jiāng chū lái. liú gōng yī jiàn, biàn dào:" xiǎo guān ér, rú hé qǐ dé zǎo nèn zǎo?" xiǎo sī dào:" gào gōng gōng dé zhī, bù xiǎng diē diē zuó yè hū rán fā qǐ rè lái, kǒu zhōng bú zhù xū chuǎn, yào tǎo kǒu shuǐ chī, gù cǐ qǐ dé zǎo xiē." liú gōng dào:" āi ya! xiǎng shì tā zuó rì shòu xiē hán le. zhè lěng shuǐ zěn me chī dé? dài wǒ shāo tāng yǔ nǐ." xiǎo sī dào:" zěn hǎo yòu láo gōng gōng?" liú gōng biàn jiào tā mā mā shāo qǐ yī dà hú gǔn tāng. liú gōng sòng dào fáng lǐ, xiǎo sī fú qǐ lái chī le liǎng wǎn. lǎo jūn zhēng zhe yǎn guān kàn, jiàn liú gōng zài páng, xiè dào" nán wéi nǐ lǎo rén jiā! zěn shēng bào dá?" liú gōng zǒu jìn qián dào" xiū nèn bān shuō. nǐ qiě ān xīn zì zài, gài rè le fā chū xiē hàn biàn hǎo le." xiǎo sī fàng dǎo xià yǔ tā gài hǎo, jiàn nà bèi ér dān bó, shuō dào:" kě zhī dào zhe le hán! rú hé zhè bèi nèn báo? zěn néng fā de hàn chū?" mā mā zài mén wài tīng jiàn, jí qù qǔ chū yī tiáo bèi xù lái dào:" lǎo guān ér, yǒu bèi zài cǐ, nǐ yǔ tā gài hǎo le. zhè bān lěng tiān qì, bú shì dāng yào de." xiǎo sī biàn lái jiē qù. liú gōng yǔ tā gài dé tíng dāng, fāng cái zǒu chū. shǎo qǐng, shū xǐ guò, yòu zǒu jìn lái, wèn:" kě yǒu hàn me?" xiǎo sī dào:" wǒ cái mō shí, bìng wú yī xiē hàn qì." liú gōng dào:" ruò méi hàn shí, zhè hán qì shì gǎn de zhòng de le, xū qǐng gè tài yī lái yòng yào, biǎo tā de hàn chū lái fāng hǎo. bù rán, zhè fēng hán zěn néng gōu fā xiè?" xiǎo sī dào:" gōng gōng, shēn bàn wú qián, jiāng hé qǐng yī fú yào?" liú gōng dào:" bù xiāo nǐ fèi xīn, yǒu wǒ zài cǐ." xiǎo sī tīng shuō, jí biàn kòu tóu dào:" duō méng gōng gōng hòu ēn, jiù wǒ fù qīn. jīn shēng ruò bù néng bǔ bào, sǐ dàng wèi quǎn mǎ cháng ēn!" liú gōng lián máng fú qǐ dào:" kuài bú yào rú cǐ, jì zài cǐ ān sù, wǒ biàn shì qīn rén le, qǐ rěn zuò shì! nǐ zì qù fáng zhōng fú shì, lǎo hàn yǔ nǐ yíng yī."
不想老军受了些风寒,到下半夜,火一般熬起来,口内只是气喘,讨汤水吃。这小厮家夜晚间,又在客店里,那处去取?巴到天明,起来开房门看时,那刘公夫妻还未曾起身。他又不敢惊动,原把门儿掩上,守在床前。少顷,听得外面刘公咳嗽声响,便开门走将出来。刘公一见,便道:“小官儿,如何起得早恁早?”小厮道:“告公公得知,不想爹爹昨夜忽然发起热来,口中不住吁喘,要讨口水吃,故此起得早些。”刘公道:“嗳呀!想是他昨日受些寒了。这冷水怎么吃得?待我烧汤与你。”小厮道:“怎好又劳公公?”刘公便教他妈妈烧起一大壶滚汤。刘公送到房里,小厮扶起来吃了两碗。老军睁著眼观看,见刘公在旁,谢道;“难为你老人家!怎生报答?”刘公走近前道;“休恁般说。你且安心自在,盖热了发出些汗便好了。”小厮放倒下与他盖好,见那被儿单薄,说道:“可知道著了寒!如何这被恁薄?怎能发的汗出?”妈妈在门外听见,即去取出一条被絮来道:“老官儿,有被在此,你与他盖好了。这般冷天气,不是当要的。”小厮便来接去。刘公与他盖得停当,方才走出。少顷,梳洗过,又走进来,问:“可有汗么?”小厮道:“我才摸时,并无一些汗气。”刘公道:“若没汗时,这寒气是感的重的了,须请个太医来用药,表他的汗出来方好。不然,这风寒怎能勾发泄?”小厮道:“公公,身伴无钱,将何请医服药?”刘公道:“不消你费心,有我在此。”小厮听说,即便叩头道:“多蒙公公厚恩,救我父亲。今生若不能补报,死当为犬马偿恩!”刘公连忙扶起道:“快不要如此,既在此安宿,我便是亲人了,起忍坐视!你自去房中服侍,老汉与你迎医。”
qí rì xuě zhǐ tiān qí, jiē shàng de jī xuě bèi chē mǎ jiàn tà, jǐn wèi ní nìng, yǒu yī chǐ duō shēn. liú gōng chuān gè mù jī, chū jiē wàng le yī wàng, fù shēn jìn mén. xiǎo sī kàn liú gōng zhuàn lái, zhī dào bù qù le, qín zhe liǎng xíng lèi zhū, fāng yù shàng qián kòu wèn, zhī jiàn liú gōng cóng hòu wū qiān chū gè lǘ ér qí le, chū mén ér qù. xiǎo sī fāng cái fàng xīn. qiě xǐ tài yī zhù dé hái jìn, bù duō shí biàn dào le. nà tài yī yě lǘ ér, jiā rén bèi zhe yào xiāng, suí zài hòu miàn, dào mén shǒu xià le. liú gōng qǐng jìn táng zhōng, chī guò chá, rán hòu yǐn zhì fáng lǐ. cǐ shí lǎo jūn yǐ shì shén sī hūn mí, yī háo rén shì bù xǐng. tài yī zhěn le mài, shuō dào:" zhè shì gè shuāng gǎn shāng hán, fēng xié yǐ rù yú zòu lǐ. shāng hán shū shàng yǒu liǎng jù gē yún:' liǎng gǎn shāng hán bù xū zhì, yīn yáng dú guò qī cháo qī.' cǐ nǎi bù zhì zhī zhèng. bié gè yī jiā, biàn yào shuō hái kě yǐ jiù dé. xué shēng shì lǎo shí de bù gǎn xiāng qī. rú xià, bài dào zài dì shàng, kū shuō dào:" xiān shēng kě lián wǒ fù zǐ shì gè yì xiāng zhī rén, zěn shēng yòng tiē yào jiù de xìng mìng, jué bù wàng ēn!" tài yī fú qǐ dào:" bú shì wǒ zuò nán, qí shí bìng yǐ fàn shí, jiào wǒ yě wú nài." liú gōng dào:" xiān shēng, cháng yán dào:' yào yī bù sǐ bìng, fú dù yǒu yuán rén.' nǐ qiě bú yào jū nì gǔ fǎ, jǐn zhe zì jiā yì sī, dà le dǎn yī qù, huò zhě tā mìng bù gāi jué, jiù hǎo le yě wèi kě zhī. wàn yī bù hǎo, jué wú guī yuàn nǐ zhī lǐ." xiān shēng dào:" jì shì zhǎng zhě nèn bān shuō, qiě yòng yī tiē yào kàn. ruò chī le fā dé hàn chū, biàn yǒu kě shēng zhī jī, sù lái bào wǒ, zài jiāng yào yǔ tā chī. ruò méi hàn shí, zhè bìng jiù wú jiù le, bù xiāo lái fù wǒ." jiào jiā rén kāi le yào xiāng ér, cuō le yī tiē yào jì dì yǔ liú gōng dào:" yòng shēng jiāng wèi yǐn, kuài jiān yǔ tā chī. zhè yě shì wàn fēn zhī yī, mò zuò zhǐ wàng." liú gōng jiē le yào, biàn qù fēng chū yī bǎi wén qián, dì yǔ tài yī dào:" xiē shǎo yào zī, quán wèi lì shì." tài yī bì bù kěn shòu ér qù. liú gōng fū qī liǎng kǒu, qīn zì bǎ yào jiān hǎo, jiāng dào fáng zhōng yǔ xiǎo sī xiāng bāng, fú qǐ chī le, jiāng bèi méi tóu méi nǎo de gài xià. xiǎo sī zài páng shǒu hòu. liú gōng yīn cǐ shì máng luàn yī zhāo, bǎ diàn zhōng shēng yì dōu dān gē le, lián fàn yě méi gōng fū qù zhǔ. zhí dào wǔ shàng, fāng chī zǎo shàn. liú gōng qù huàn xiǎo sī chī fàn. nà xiǎo sī jiàn fù qīn bìng zhòng, xīn zhōng huāng jí, nǎ lǐ yào chī. zài sān quàn wèi, cái chī le bàn wǎn. kàn kàn dào wǎn, mō nà lǎo jūn shēn shàng, bìng wú yī xiē hàn lì. nà shí lián liú gōng yě huāng zhāng qǐ lái. yòu qù qǐng tài yī shí, bù kěn lái le. zhǔn zhǔn dào qī rì, wū hū āi zāi. zhèng shì: sān cùn qì zài qiān bān yòng, yī rì wú cháng wàn shì xiū.
其日雪止天齐,街上的积雪被车马践踏,尽为泥泞,有一尺多深。刘公穿个木屐,出街望了一望,复身进门。小厮看刘公转来,只道不去了,噙著两行泪珠,方欲上前叩问,只见刘公从后屋牵出个驴儿骑了,出门而去。小厮方才放心。且喜太医住得还近,不多时便到了。那太医也驴儿,家人背著药箱,随在后面,到门首下了。刘公请进堂中,吃过茶,然后引至房里。此时老军已是神思昏迷,一毫人事不省。太医诊了脉,说道:“这是个双感伤寒,风邪以入于奏理。伤寒书上有两句歌云:‘两感伤寒不需治,阴阳毒过七朝期。’此乃不治之症。别个医家,便要说还可以救得。学生是老实的不敢相欺。如下,败倒在地上,哭说道:“先生可怜我父子是个异乡之人,怎生用帖药救得性命,决不忘恩!”太医扶起道:“不是我做难,其实病已犯实,教我也无奈。”刘公道:“先生,常言道:‘药医不死病,佛度有缘人。’你且不要拘泥古法,尽著自家意思,大了胆医去,或者他命不该绝,就好了也未可知。万一不好,决无归怨你之理。”先生道:“既是长者恁般说,且用一帖药看。若吃了发得汗出,便有可生之机,速来报我,再将药与他吃。若没汗时,这病就无救了,不消来覆我。”教家人开了药箱儿,撮了一帖药剂递与刘公道:“用生姜为引,快煎与他吃。这也是万分之一,莫做指望。”刘公接了药,便去封出一百文钱,递与太医道:“些少药资,全为利市。”太医必不肯受而去。刘公夫妻两口,亲自把药煎好,将到房中与小厮相帮,扶起吃了,将被没头没脑的盖下。小厮在旁守候。刘公因此事忙乱一朝,把店中生意都耽搁了,连饭也没功夫去煮。直到午上,方吃早膳。刘公去唤小厮吃饭。那小厮见父亲病重,心中荒急,哪里要吃。在三劝慰,才吃了半碗。看看到碗,摸那老军身上,病无一些汗粒。那时连刘公也慌张起来。又去请太医时,不肯来了。准准到七日,呜呼哀哉。正是:三寸气在千般用,一日无常万事休。
kě lián nà xiǎo sī shēn ér kū dào zài dì. liú gōng fū fù jiàn tā kū de bēi qiè, yě tì lèi jiāo liú, fú qǐ quàn dào:" fāng xiǎo guān, sǐ zhě bù kě fù shēng, kū zhī wú yì. nǐ qiě jiāng xiǎo sī shuāng xī guì xià kū gào dào:" ér bù xìng, qián nián sàng mǔ, wèi néng rù tǔ, gù yǔ fù móu guī yuán jí, qiú qǔ xiē yín liǎng lái bìn zàng. bù xiǎng féng cǐ dà xuě, lù tú jiān chǔ. dé yù ēn rén, cì yǐ jiǔ fàn, liú sù zài jiā, yǐ wéi wàn qiān zhī xìng. shuí liào huáng tiān bù yòu, fù hū jù bìng. yòu méng ēn rén yán yī fú yào, rì yè kàn shì, shèng rú gǔ ròu. zhǐ zhǐ wàng quán yù zhī rì, tú bào dà ēn, nǎ zhī jìng bù néng qǐ, yǒu fù shèng yì! cǐ jiān jǔ mù wú qīn, náng fá qián chāo, yī guān zhī lèi, liào bù néng bàn, yù qiú ēn rén jiè shù chǐ zhī tǔ, bǎ fù hái yǎn gài, ér qíng yuàn zhōng shēn wéi nú pú, yǐ cháng dà ēn, bù shí ēn rén kěn jiàn yǔn fǒu?" shuō bà, bài fú zài dì. liú gōng fú qǐ dào:" xiǎo guān rén xiū lǜ! zhè sòng zhōng zhī shì, dōu zài yú wǒ, qǐ kě bǎ lái wō zàng?" xiǎo sī yòu kū bài dào:" dé qiú xì dì mái gǔ, yǐ chū wàng wài, qǐ gǎn fù lèi ēn rén fèi xīn huài chāo! cǐ ēn cǐ dé, jiào ér jiāng hé bǔ bào?" liú gōng dào:" zhè shì wǒ píng xī zì yuàn, nà wàng nǐ de bào cháng!" dāng xià máng máng de qǔ le yín zi, biàn qù mǎi bàn yī niǎn guān mù, huàn liǎng gè tǔ gōng lái, shōu shí rù liàn guò le. yòu bèi gèng fàn jì zhèng, fén huà zhǐ qián, nà xiǎo sī bēi tòng, zì bù bì shuō. jiù tái dào wū hòu kòng dì mái zàng hǎo le. yòu lì yí gè bēi é, shàng xiě" lóng hǔ wèi jūn shì fāng yǒng zhī mù". zhū shì tíng dāng, xiǎo sī xiàng liú gōng fū fù bài xiè. guò le liǎng rì, liú gōng duì xiǎo sī dào:" wǒ yù yào jiào nǐ huí qù, fǎng wèn qīn zú, lái bān sàng huí xiāng, yòu kǒng pà nǐ nián jì yòu xiǎo, bù rèn de lù tú. nǐ qiě zàn zhù wǒ jiā, qí yǒu shí shú de zài cǐ jīng guò, tuō tā dài huí gù xiāng, rán hòu xú tú yùn jiù huí qù. bù zhī nǐ de yì xià hé rú?" xiǎo sī guì xià qì gào dào:" ér shòu gōng gōng rú cǐ dà ēn, dì hòu tiān gāo, wèi zēng bào dé, qǐ gǎn yán guī! qiě ēn rén yòu wú zǐ sì, ér suī bù cái, tǎng méng bù qì, shōu chōng nú pú, zhāo xī fú shì, shǎo xiào yì diǎn xiào xīn. wàn yī ēn rén bǎi nián zhī hòu, yì kān wèi fén qián bài sǎo zhī rén. nà shí dào jīng qǔ huí xiān mǔ yí gǔ, tóng fù hái zàng yú ēn rén mù dào zhī cè, yǒng shǒu yú cǐ, zhè biàn shì ér zhī xīn yuàn." liú gōng fū fù dà xǐ dào:" ruò dé nǐ kěn rú cǐ, nǎi tiān cì yǔ wǒ wèi sì! qǐ yǒu wéi nú pú zhī lǐ! jīn hòu dāng yǐ fù zǐ xiāng chèn." xiǎo sī dào:" jí méng shōu liú, jí jīn rì jiù bài diē mā." biàn liǎng yǐ ér jū zhōng fàng xià, qǐng lǎo fū fù zuò le. sì shuāng bā bài, rèn wéi fù zǐ, suì gǎi xìng wèi liú. liú gōng yòu bù rěn méi qí běn xìng, jiù jiāng fāng zì wéi míng, huàn zuò liú fāng. zì cǐ rì yè xīn qín, bāng jiā guò huó, fèng shì liú gōng fū fù, jí qí jǐn lǐ xiào jìng. lǎo fū fù yě bǎ tā rú qīn shēng yī shēng yì bān kàn dài. yǒu shī wèi zhèng: liú fāng fēi qīn shì qīn, liú dé wú zi yǒu zi. xiǎo sī shì sǐ shì shēng, lǎo jūn suī sǐ bù sǐ.
可怜那小厮申而哭倒在地。刘公夫妇见他哭的悲切,也涕泪交流,扶起劝道:“方小官,死者不可覆生,哭之无益。你且将小厮双膝跪下哭告道:“儿不幸,前年丧母,未能入土,故与父谋归原籍,求取些银两来殡葬。不想逢此大雪,路途艰楚。得遇恩人,赐以酒饭,留宿在家,以为万千之幸。谁料皇天不佑,父忽聚病。又蒙恩人延医服药,日夜看视,胜如骨肉。只指望痊愈之日,图报大恩,那知竟不能起,有负盛意!此间举目无亲,囊乏钱钞,衣棺之类,料不能办,欲求恩人借数尺之土,把父骸掩盖,儿情愿终身为奴仆,以偿大恩,不识恩人肯见允否?”说罢,拜伏在地。刘公扶起道:“小官人修虑!这送终之事,都在于我,岂可把来窝葬?”小厮又哭拜道:“得求隙地埋骨,以出望外,岂敢复累恩人费心坏钞!此恩此德,教儿将何补报?”刘公道:“这是我平昔自愿,那望你的报偿!”当下忙忙的取了银子,便去买办衣捻棺木,唤两个土工来,收拾入殓过了。又备更饭祭郑,焚化纸钱,那小厮悲恸,自不必说。就抬到屋后空地埋葬好了。又立一个碑额,上写“龙虎卫军士方勇之墓”。诸事停当,小厮向刘公夫妇拜谢。过了两日,刘公对小厮道:“我欲要教你回去,访问亲族,来搬丧回乡,又恐怕你年纪幼小,不认得路途。你且暂住我家,俟有识熟的在此经过,托他带回故乡,然后徐图运柩回去。不知你的意下何如?”小厮跪下泣告道:“儿受公公如此大恩,地厚天高,未曾报得,岂敢言归!且恩人又无子嗣,儿虽不才,倘蒙不弃,收充奴仆,朝夕服侍,少效一点孝心。万一恩人百年之后,亦堪为坟前拜扫之人。那时到京取回先母遗骨,同父骸葬于恩人墓道之侧,永守于此,这便是儿之心愿。”刘公夫妇大喜道:“若得你肯如此,乃天赐与我为嗣!岂有为奴仆之理!今后当以父子相称。”小厮道:“即蒙收留,即今日就拜爹妈。”便两椅儿居中放下,请老夫妇坐了。四双八拜,认为父子,遂改姓为刘。刘公又不忍没其本姓,就将方字为名,唤做刘方。自此日夜辛勤,帮家过活,奉侍刘公夫妇,极其尽礼孝敬。老夫妇也把他如亲生一生一般看待。有诗为证:刘方非亲是亲,刘德无子有子。小厮事死事生,老军虽死不死。
shí guāng shì jiàn, bù jué liú fāng zài liú gōng jiā lǐ jǐ guò le liǎng gè nián tóu. shí zhí shēn qiū, dà fēng dà yǔ, xià le bàn yuè yǒu yú. nà yùn hé nèi de shuǐ, bào zhǎng yǒu shí lái zhàng gāo xià, yóu rú bǎi fèi tāng yì bān, yòu jǐn yòu jí. wǎng lái de chuán zhī huài liǎo wú shù. yī rì shén hòu, liú fāng zài diàn zhōng shōu shí, zhǐ tīng dé rén shēng dǐng fèi. tā zhī dào shèn me huǒ fā, máng lái guān kàn, jiàn àn shàng rén ái jǐ bù kāi, dōu wàng zhe hé zhōng. jí zǒu shàng qián lái kàn shí, què shì shàng liú tóu yì zhī dà kè chuán, bèi fēng dǎ huài, tǎng jiāng xià lái. chuán zhī rén, piāo nì jǐ qù dà bàn, yú xià de bào wéi pān duò, hū háo āi qì, zhǐ jiào' jiù rén'! nà àn shàng kàn de rén, suī rán yǒu jiù lāo zhī niàn, zhǐ shì fēng shuǐ lì hài, shuí kěn cóng jǐng jiù rén. yǎn kàn tā yí gè gè luò shuǐ, kǒu zhōng zhǐ hǎo jiào jù' kě lián' ér yǐ. hū rán yī zhèn dà fēng, bǎ nà chuán chuī jìn àn páng. àn shàng rén yī qí hǎn shēng' hǎo le'! qǐng kè wǎn náo diào zi èr shí duō zhāng, yī qí dū xià, dā zhù nà chuán, jiù qǐ shí shù duō rén, gè zì fēn tóu tóu diàn nèi. yǒu yí gè shào nián, nián jì bù shàng èr shí, shēn shàng bèi wǎn diào zhāi shāng jǐ chù, xíng zǒu bù dòng, dào zài dì xià, qì xī jiāng jué, shàng jǐn jǐn bào zhù yì zhī zhú xiāng, bù kěn fàng shě. liú fāng zài páng dǔ jǐng qíng, chù dòng le zì jǐ wǎng nián dōng jiān zhī shì, bù jué liú xià lèi lái, xiǎng dào:' cǐ rén zhī kǔ, zhèng yǔ wǒ yì bān. wǒ dāng shí ruò méi yǒu liú gōng shí, fù zǐ shī hái bù yòu guī yú hé chǔ yǐ. zhè rén jīn rì què biàn méi rén lián jiù le, qiě huí qù yǔ diē mā shuō zhī, jiù qí xìng mìng.' jí jí zhuǎn jiā, bǎ shàng xiàng shì bào zhī liú gōng fū fù, yì yù fú tā huí jiā tiáo yǎng. liú gōng dào:' cǐ shì yīn dé měi shì, wéi rén zhèng gāi rú cǐ.' liú mā mā dào:' hé bù jiù tóng tā lái jiā?' liú fāng dào:' wèi zēng bǐng guò diē mā, zěn gǎn shàn biàn?' liú gōng dào:' shuō nà lǐ huà! wǒ yǔ nǐ tóng qù.' fù zǐ èr rén, xíng zhì àn kǒu, zhī jiàn zhòng rén zhèng wéi zhe nà shào nián guān kàn. liú gōng fēn kāi zhòng rén, ái shēn ér rù, jiào dào:' xiǎo guān rén, nǐ zhēng zhá zhe, wǒ fú nǐ dào jiā qù jiāng xī.' nà shào nián zhēng yǎn kàn le yī kàn, diǎn diǎn tou er. liú gōng tóng liú fāng xiàng qián chān fú. yí gè nián yòu lì ruò, yí gè nián lǎo lì shuāi, quán bù jì shì. páng biān zhuǎn guò yí gè xuān cì de hòu shēng dào:' lǎo rén jiā shǎn kāi, dài wǒ lái.' xiàng qián yī bào, qīng qīng de jiù fú le qǐ lái. nà hòu shēng zài yòu, liú gōng zài zuǒ, liǎng páng xié zhù bó biàn zǒu. zhú nián suī rán shuō huà bù chū, xīn xià què shén míng bái, bǎ zuǐ nǔ zhe zhú xiāng. liú fāng dào:' zhè xiāng zi dài wǒ yǔ nǐ tuó le.' bǎ lái bèi zài jiān shàng, zài qián kāi lù. zhòng rén shǎn zài liǎng biān, ràng tā men qián xíng, suí hòu biàn dōu gēn lái kàn. nèi zhōng rèn de liú gōng de, biàn dào:' hái shì liú zhǎng zhě yǒu xiē yì qì. zhè gè yì xiāng luò nàn zhī rén, zài cǐ zhè yī huí, bìng méi yǒu gè cí bēi de, kěn shōu liú qù, piān tā yī xiǎo de le biàn chān fú huí jiā. zhè yàng rén, zhēn gè shì jiān shǎo yǒu! zhǐ kě xī wú gè ér zi, zhè yě shì tiān gōng méi fēn xiǎo.' yòu yǒu dào:' tā suī méi yǒu qīn ér, rú jīn chéng jì zhè liú fāng, shèn shì xiào shùn, bǐ dí qīn de yóu shèng, zhè yě suàn shì tiān bào tā le.' nà bù rèn de de, jiàn tā lǎo fū lǎo qī zì lái chān fú, yí gè xiǎo sī yǔ tā tuó le zhú xiāng, jiù rèn zuò nà shào nián de qīn zú. yǐ hòu jiàn tǔ rén fēn fēn chuán shuō, fāng cái xiǎo de, wú bù zàn tàn qí yì. hái yǒu méi dǔ zi de rén, chēng liáng tā nà zhú xiāng nèi yǒu wù wú wù, cái duō cái shǎo. cǐ nǎi shì rén miàn xiāng sì, rén xīn bù tóng, bù zài huà xià. qiě shuō liú gōng tóng nà hòu shēng fú shǎo dào jiā, xiàng yī jiān kè fáng lǐ fàng xià. liú gōng jiào shēng' láo dòng', hòu shēng zì qù. liú fāng bǎ zhú xiāng jiù fàng zài shào nián zhī páng. liú mā mā lián máng qù qǔ gān yī, yǔ tā huàn xià shī yī, rán hòu fú zài pù shàng. yuán lái luò shuǐ rén chī bù dé rè jiǔ, liú gōng xiǎo de zhè dào shù, jiào mā mā qǔ yàn jiǔ lüè wēn yī xià, jǐn zhe shào nián tòng yǐn, jiù qǔ liú fāng de wò bèi, yǔ tā gài le, yè jiān jiù jiào liú fāng bàn tā tóng wò. dào cì zǎo, liú gōng jìn fáng lái tàn wèn. nà shào nián jǐ jué jiàn wàng, lián máng zhēng zhá qǐ lái, yào xià chuáng chēng xiè. liú gōng jí zhǐ zhù dào:' mò yào láo dòng tiáo yǎng shēn zi yào jǐn!' nà shào nián biàn xiàng zhěn shàng kòu tóu dào:' xiǎo zi nǎi chuí sǐ zhī rén, dé méng gōng gōng jiù bá, shí zài shēng zhī gōng mǔ. dàn bù zhī gōng zūn xìng?' liú gōng dào:' lǎo zhuō xìng liú.' shào nián dào:' yuán lái yǔ xiǎo zi tóng xìng.' liú gōng dào:' guān rén nà lǐ rén shì?' shào nián dá dào:' xiǎo zi liú qí, shān dōng zhāng qiū rén shì. èr nián qián, suí gōng sān kǎo zài jīng. bù xìng yù le shí yì, shù rì zhī nèi, gōng mǔ jù sàng, wú lì fú jiù huán xiāng, zhǐ de jiāng lái huǒ huà.' zhǐ zhe zhú xiāng dào:' fèng cǐ hái gǔ guī zàng, bù xiǎng yòu zāo cǐ dà nàn. zì fēn bì sǐ, tiān xìng de yù ēn rén, jiù wǒ zhī mìng. zhǐ shì xíng lǐ jù shī, yī wú suǒ yǒu, jiāng hé bào dá dà ēn?' liú gōng dào:' guān rén chà yǐ! bù rěn zhī xīn, rén jiē yǒu zhī. jiù rén yī mìng, shèng zào qī jí fú tú. ruò shuō bào dá, jiù shì wèi lì le, qǐ shì lǎo hàn de běn niàn!' liú qí jiàn shuō, yù jiā gǎn jī. jiāng xī le liǎng rì, biàn néng qǐ shēn, xiàng liú gōng fū fù kòu tóu qì xiè. nà liú qí wéi rén wēn róu jùn yǎ, lǐ mào shén gōng. liú gōng fū fù shí fēn ài tā. zǎo wǎn hǎo jiǔ hǎo shí guǎn dài. liú qí jiàn rú cǐ yīn, xīn shàng hǎo shēng bù ān. yù yào cí guī, zěn nài diào shāng zhī chù kuì làn chéng chuāng, bù lǚ bù biàn, shēn biān yòu wú pán fèi, bù néng xíng dòng, zhǐ de quán qiě zhù xià. zhèng shì: bù liàn gù xiāng shēng chù hǎo, shòu ēn shēn chù biàn wèi jiā.
时光似箭,不觉刘方在刘公家里己过了两个年头。时值深秋,大风大雨,下了半月有余。那运河内的水,暴涨有十来丈高下,犹如百沸汤一般,又紧又急。往来的船只坏了无数。一日什后,刘方在店中收拾,只听得人声鼎沸。他只道甚么火发,忙来观看,见岸上人捱挤不开,都望著河中。急走上前来看时,却是上流头一只大客船,被风打坏,淌将下来。船之人,飘溺己去大半,余下的抱桅攀舵,呼号哀泣,只叫‘救人’!那岸上看的人,虽然有救捞之念,只是风水利害,谁肯从井救人。眼看他一个个落水,口中只好叫句‘可怜’而已。忽然一阵大风,把那船吹近岸旁。岸上人一齐喊声‘好了’!顷刻挽挠钓子二十多张,一齐都下,搭住那船,救起十数多人,各自分头投店内。有一个少年,年纪不上二十,身上被挽钓摘伤几处,行走不动,倒在地下,气息将绝,尚紧紧抱住一只竹箱,不肯放舍。刘方在旁睹景情,触动了自己往年冬间之事,不觉流下泪来,想道:‘此人之苦,正与我一般。我当时若没有刘公时,父子尸骸不佑归于何处矣。这人今日却便没人怜救了,且回去与爹妈说知,救其性命。’急急转家,把上项事报知刘公夫妇,意欲扶他回家调养。刘公道:‘此是阴德美事,为人正该如此。’刘妈妈道:‘何不就同他来家?’刘方道:‘未曾禀过爹妈,怎敢擅便?’刘公道:‘说那里话!我与你同去。’父子二人,行至岸口,只见众人正围著那少年观看。刘公分开众人,捱身而入,叫道:‘小官人,你挣扎著,我扶你到家去将息。’那少年睁眼看了一看,点点头儿。刘公同刘方向前搀扶。一个年幼力弱,一个年老力衰,全不济事。旁边转过一个轩刺的后生道:‘老人家闪开,待我来。’向前一抱,轻轻的就扶了起来。那后生在右,刘公在左,两旁挟住膊便走。竹年虽然说话不出,心下却甚明白,把嘴弩著竹箱。刘方道:‘这箱子待我与你驮了。’把来背在肩上,在前开路。众人闪在两边,让他们前行,随后便都跟来看。内中认得刘公的,便道:‘还是刘长者有些义气。这个异乡落难之人,在此这一回,并没有个慈悲的,肯收留去,偏他一晓得了便搀扶回家。这样人,真个世间少有!只可惜无个儿子,这也是天公没分晓。’又有道:‘他虽没有亲儿,如今承继这刘方,甚是孝顺,比嫡亲的尤胜,这也算是天报他了。’那不认得的,见他老夫老妻自来搀扶,一个小厮与他驮了竹箱,就认做那少年的亲族。以后见土人纷纷传说,方才晓得,无不赞叹其义。还有没肚子的人,称量他那竹箱内有物无物,财多财少。此乃是人面相似,人心不同,不在话下。且说刘公同那后生扶少到家,向一间客房里放下。刘公叫声‘劳动’,后生自去。刘方把竹箱就放在少年之旁。刘妈妈连忙去取乾衣,与他换下湿衣,然后扶在铺上。原来落水人吃不得热酒,刘公晓得这道数,教妈妈取酽酒略温一下,尽著少年痛饮,就取刘方的卧被,与他盖了,夜间就教刘方伴他同卧。到次早,刘公进房来探问。那少年己觉健旺,连忙挣扎起来,要下床称谢。刘公急止住道:‘莫要劳动调养身子要紧!’那少年便向枕上叩头道:‘小子乃垂死之人,得蒙公公救拔,实再生之公母。但不知公尊姓?’刘公道:‘老拙姓刘。’少年道:‘原来与小子同姓。’刘公道:‘官人那里人氏?’少年答道:‘小子刘奇,山东张秋人氏。二年前,随公三考在京。不幸遇了时疫,数日之内,公母俱丧,无力扶柩还乡,只得将来火化。’指著竹箱道:‘奉此骸骨归葬,不想又遭此大难。自分必死,天幸得遇恩人,救我之命。只是行李俱失,一无所有,将何报答大恩?’刘公道:‘官人差矣!不忍之心,人皆有之。救人一命,胜造七级浮屠。若说报答,就是为利了,岂是老汉的本念!’刘奇见说,愈加感激。将息了两日,便能起身,向刘公夫妇叩头泣谢。那刘奇为人温柔俊雅,礼貌甚恭。刘公夫妇十分爱他。早晚好酒好食管待。刘奇见如此殷,心上好生不安。欲要辞归,怎奈钓伤之处溃烂成疮,步履不便,身边又无盘费,不能行动,只得权且住下。正是:不恋故乡生处好,受恩深处便为家。
què shuō liú fāng yǔ liú qí nián mào xiāng fǎng, qíng tóu qì hé, gè bǎ shēng píng huàn nàn xì shuō. èr rén yīn niàn chū chù xiāng tóng, suì jié bài wèi xiōng, dì yǒu ài rú dí qīn yì bān. yī rì, liú qí duì liú fāng dào:' xián dì rú cǐ měi zhì, hé bù xí xiē shū shǐ?' liú fāng dá dào:' xiǎo dì shén yǒu cǐ zhì, zhǐ shì wú rén jiào dǎo.' liú qí dào:' bù mán xián dì shuō, wǒ zì yòu gōng shū, bó tōng jīn gǔ, zhǐ wàng zhì shēn qīng yún. bù xìng xiān rén qì hòu. wú xīn yú cǐ. xián dì kěn dú shū shí, xún xiē shū běn lái, dài wǒ zhǐ yǐn biàn liǎo.' liú fāng dào:' ruò dé rú cǐ, jí dì zhī xìng yě.' lián máng duì liú gōng shuō zhī. liú gōng jiàn shuō shì gè bǎo xué zhī shì, kěn jiào liú fāng dú shū, fèn wài huān xǐ, jí biàn qù mǎi xǔ duō shū jí. liú qí qìng xīn zhǐ jiào, nà liú fāng yǐng wù guò rén, yī sòng jí jiě. rì lǐ zài diàn zhōng kān guǎn, yè jiān tiǎo dēng ér dú. bù guò shù yuè, jīng shū cí hàn, wú bù jīng tōng.
却说刘方与刘奇年貌相仿,情投契合,各把生平患难细说。二人因念出处相同,遂结拜为兄,弟友爱如嫡亲一般。一日,刘奇对刘方道:‘贤弟如此美质,何不习些书史?’刘方答道:‘小弟甚有此志,只是无人教导。’刘奇道:‘不瞒贤弟说,我自幼攻书,博通今古,指望致身青云。不幸先人弃后。无心于此。贤弟肯读书时,寻些书本来,待我指引便了。’刘方道:‘若得如此,及弟之幸也。’连忙对刘公说知。刘公见说是个饱学之士,肯教刘方读书,分外欢喜,即便去买许多书籍。刘奇罄心指教,那刘方颖悟过人,一诵即解。日里在店中看管,夜间挑灯而读。不过数月,经书词翰,无不精通。
qiě shuō liú qí zài liú gōng jiā zhōng zhù yǒu bàn nián, bǐ cǐ xiāng jìng xiāng ài, shèng rú gǔ ròu. suī rán yī bàng dé suǒ, zhǐ shì zhōng rì zuò shí, xīn yǒu bù ān. cǐ shí chuāng kǒu jiǔ yù, sī xiǎng yào huí gù tǔ, lái duì liú gōng dào:' duō méng gōng gōng fū fù hòu ēn, jiù huó cán chuǎn, yòu jiǎo rǎo bàn nián, dà ēn dà dé, fēi kǒu shé kě xiè. jīn què zàn cí gōng gōng, fù xiān rén hái gǔ zàng. fú què zhī hòu, dāng tú bào xiào.' liú gōng dào:' cǐ nǎi guān rén de xiào xīn, zěn hǎo zǔ dāng, dàn bù zhī jǐ shí qǐ xíng?' liú qí dào:' jīn rì gào guò gōng gōng, míng zǎo jiù xíng.' liú gōng dào:' jì rú cǐ, dài wǒ qù mì gè biàn chuán yǔ nǐ.' liú qí dào:' shuǐ lù fēng bō xiǎn è, qiě fá pán chán, hái cóng líng lù xíng bà.' liú gōng dào:' lù lù jiǎo lì zhī fèi, shù bèi yú zhōu, qiě yòu láo lù.' liú qí dào:' xiǎo zi bù yòng jiǎo lì, zhǐ shì bù xíng.' liú gōng dào:' nǐ shēn zi qiè ruò, zhǐ hé zǒu dé yuǎn lù?' liú qí dào:' zhè yě yì chù.' biàn jiào mā mā zhěng bèi jiǔ yáo, yǔ liú qí sòng xíng. yǐn zhì zhōng jiān, liú gōng qì dào:' lǎo zhuō yǔ guān rén píng shuǐ xiàng féng, jù shǒu bàn nián, ēn tóng gǔ ròu, shí shì bù rěn fēn lí. dàn guān rén sòng zūn rén rù tǔ, nǎi rén zǐ dà shì, gù bù hào qiáng liú. zhǐ shì zì jīn yī bié, bù yòu hòu rì kě néng dé zài jiàn fǒu?' shuō bà, xī bù shèng. liú mā mā yǔ liú fāng jìn jiē lèi xià. liú qí yě qì dào:' xiǎo zi cǐ xíng, shí fēi děi jǐ. qí fú yī mǎn, jí xīng yè chí lái hòu, xìng wù guò bēi.' liú gōng dào:' lǎo zhuō fū fù nián jìn qī xún, rú fēng zhōng zhī zhú, zǎo mù nán bǎo. kǒng jūn fú mǎn lái shí, zài fǒu bù kě yòu yǐ. tǎng ruò bù qì, sòng zūn rén rù tǔ zhī hòu, jí lái kàn wǒ, yě shì yī fān xiāng zhī zhī qíng.' liú qí dào:' jì méng fēn fù, gǎn bù rú mìng.' yī xiǔ wǎn jǐng bù tí. dào le cì zǎo qīng chén, liú mā mā yòu zhěng dùn jiǔ fàn yǔ tā chī le. liú gōng qǔ chū yí gè bāo lǐ, fàng zài zhuō shàng, yòu jiào liú fāng dào hòu biān qiān chū nà xiǎo lǘ ér lái, duì liú qí dào:' cǐ lǘ xù yǎng jǐ jiǔ, lǎo hàn yòu wú yuǎn xíng, shǎo yǒu yòng chǔ, nǐ jiù chéng tā qù bà, shěng de lù shàng gù qiàn. zhè bāo lǐ nèi shì yī chuáng bèi wō, jǐ jiàn cū bù yī shang, yǐ fáng lù shàng fēng hán.' yòu zài xiù zhōng mō yī bāo yín zi jiāo yǔ dào:' zhè sān liǎng yín zi, jiāng jiù pán chán, yì kě dào de jiā le. dàn shì wán zhī hòu, jí lái zǒu zǒu, wàn wù shuǎng xìn.' liú qí jiàn le xǔ duō hòu zèng, qì bài dào:' xiǎo zi shòu gōng gōng rú cǐ hòu ēn, jīn shēng liào bù néng bào, qí lái shì wèi quǎn mǎ yǐ chóu wàn yī.' liú gōng dào:' hé chū cǐ yán!' dāng xià jiāng bāo lǐ zhú xiāng dōu zhuāng zài shēng kǒu shēn shàng, zuò bié qǐ shēn. liú gōng fū fù sòng chū mén shǒu, sǎ lèi ér bié. liú fāng bù rěn fēn shě, yòu sòng shí lǐ zhī wài, fāng cái fèn shǒu. zhèng shì: píng shuǐ xiàng féng gǔ ròu qíng, yī zhāo fēn mèi lèi jù qīng. lí jū chàng bà láo hún mèng, rén zài cháng tíng gòng duǎn tíng.
且说刘奇在刘公家中住有半年,彼此相敬相爱,胜如骨肉。虽然依傍得所,只是终日坐食,心有不安。此时疮口久愈,思想要回故土,来对刘公道:‘多蒙公公夫妇厚恩,救活残喘,又搅扰半年,大恩大德,非口舌可谢。今却暂辞公公,负先人骸骨葬。服阕之后,当图报效。’刘公道:‘此乃官人的孝心,怎好阻当,但不知几时起行?’刘奇道:‘今日告过公公,明早就行。’刘公道:‘既如此,待我去觅个便船与你。’刘奇道:‘水路风波险恶,且乏盘缠,还从陵路行罢。’刘公道:‘陆路脚力之费,数倍于舟,且又劳碌。’刘奇道:‘小子不用脚力,只是步行。’刘公道:‘你身子怯弱,只何走得远路?’刘奇道:‘这也易处。’便教妈妈整备酒肴,与刘奇送行。饮至中间,刘公泣道:‘老拙与官人萍水相逢,聚首半年,恩同骨肉,实是不忍分离。但官人送尊人入土,乃人子大事,故不好强留。只是自今一别,不佑后日可能得再见否?’说罢,欷不胜。刘妈妈与刘方尽皆泪下。刘奇也泣道:‘小子此行,实非得己。俟服一满,即星夜驰来候,幸勿过悲。’刘公道:‘老拙夫妇年近七旬,如风中之烛,早暮难保。恐君服满来时,在否不可佑矣。倘若不弃,送尊人入土之后,即来看我,也是一番相知之情。’刘奇道:‘既蒙吩咐,敢不如命。’一宿晚景不题。到了次早清晨,刘妈妈又整顿酒饭与他吃了。刘公取出一个包里,放在桌上,又叫刘方到后边牵出那小驴儿来,对刘奇道:‘此驴畜养己久,老汉又无远行,少有用处,你就乘他去罢,省得路上雇倩。这包里内是一床被窝,几件粗布衣裳,以防路上风寒。’又在袖中摸一包银子交与道:‘这三两银子,将就盘缠,亦可到得家了。但事完之后,即来走走,万勿爽信。’刘奇见了许多厚赠,泣拜道:‘小子受公公如此厚恩,今生料不能报,俟来世为犬马以酬万一。’刘公道:‘何出此言!’当下将包里竹箱都装在生口身上,作别起身。刘公夫妇送出门首,洒泪而别。刘方不忍分舍,又送十里之外,方才分手。正是:萍水相逢骨肉情,一朝分袂泪俱倾。骊驹唱罢劳魂梦,人在长亭共短亭。
qiě shuō liú qí yí lù yè zhù xiǎo xíng, jī cān kě yǐn, bù yī rì lái dào shān dōng gù xiāng. nǎ zhī qù nián zhè chǎng dà fēng dà yǔ, huáng hé fàn yì, zhāng qiū cūn zhèn jìn jiē piào nì, rén chù lú shè dàng jǐn wú yí. jǔ mù yáo wàng shí, jǐ shí lǐ tián dì, jué wú rén yān. liú qí wú chǔ tóu bèn, zhǐ de jì shí lǚ diàn. sī xiǎng chuī jiāng hái gǔ mái zàng yú cǐ, què yòu wú chǔ yī qī, hé yǐ yíng shēng, xū xún le gè zhe luò zhī chù, rán hòu jǔ shì. suì wǎng gè chù zhèn xiāng cūn fǎng wèn qīn jiù, yī wú suǒ yǒu. zhù le yuè yú, zhè sān liǎng yín zi pán fèi jiāng jǐn, xīn xià zhe máng:' ruò yòng wán le zhè yín zi, jiù nán xíng dòng le. bù rú yuán wǎng hé xī wù qù qiú ēn rén yī dā kòng dì, mái le gǔ shi, yǐ bàng zài bǐ chù, hái shì gè cháng cè.' suàn hái diàn qián, shàng le shēng kǒu, xīng yè gǎn lái. dào le liú gōng mén shǒu, xià le shēng kǒu kàn shí, zhī jiàn liú fāng zhèng zài diàn zhōng, shǒu lǐ hé zhù yī běn shū ér zài nà li guān kàn. liú qí jiào shēng:' xián dì, gōng gōng mā mā yī xiàng hǎo me?' liú fāng tái tóu kàn shí, què shì liú qí, bǎ shū piē xià, máng lái jiē zhù shēng kǒu, qiān rù jiā zhōng, xiè le xíng lǐ, zuō yī dào:' diē mā rì yè zài cǐ niàn xiōng, lái de zhèng hǎo!' yī qí zǒu rù táng zhōng. liú gōng fū fù kàn jiàn, xǐ cóng tiān jiàng, biàn dào:' guān rén, xiǎng shā wǒ yě!' liú qí shàng qián dào shēn xià bài. liú gōng huán lǐ bù dié. jiàn bà, wèn dào:' zūn rén zhī shì, xiǎng jǐ bì le?' liú qí xì xì qì sù qián yīn, yòu dào:' mǒu gù xiāng jǐ wú chǔ róng shēn, jīn fù xié hái gǔ ér lái, yù qiú yī dā yú dì zàng mái, jiù bài gōng gōng wèi, yī bàng yú cǐ, zhāo xī fèng shì, bù zhī zūn yì yǔn fǒu?' liú gōng dào:' kòng dì jǐn yǒu, rèn píng qǔ zé. dàn wèi fù zǐ, kǒng bù gǎn dāng.' liú qí dào:' ruò gōng gōng bù xiè yǐ mǒu wèi zi, biàn shì bù yǔn zhī yì le.' jí biàn qǐng liú gōng fū fù shàng zuò, bài wèi fù zǐ, jiāng hái gǔ yě zàng yú wū hòu dì shàng. zì cǐ xiōng dì èr rén, bìng lì tóng xīn, quàn kǔ jīng yíng, jiā yè jiàn jiàn xīng lóng. fú shì gōng mǔ, bèi jìn rén zi zhī lǐ. hé zhèn de rén, méi yí gè bù xīn xiàn liú gōng wú zi ér yǒu zi, jiē shì yīn dé zhī bào.
且说刘奇一路夜住晓行,饥餐渴饮,不一日来到山东故乡。那知去年这场大风大雨,黄河泛溢,张秋村镇尽皆漂溺,人畜庐舍荡尽无遗。举目遥望时,几十里田地,绝无人烟。刘奇无处投奔,只得寄食旅店。思想吹将骸骨埋葬于此,却又无处依栖,何以营生,须寻了个著落之处,然后举事。遂往各处镇乡村访问亲旧,一无所有。住了月余,这三两银子盘费将尽,心下著忙:‘若用完了这银子,就难行动了。不如原往河西务去求恩人一搭空地,埋了骨殖,倚傍在彼处,还是个长策。’算还店钱,上了生口,星夜赶来。到了刘公门首,下了生口看时,只见刘方正在店中,手里合著一本书儿在那里观看。刘奇叫声:‘贤弟,公公妈妈一向好么?’刘方抬头看时,却是刘奇,把书撇下,忙来接住生口,牵入家中,卸了行李,作揖道:‘爹妈日夜在此念兄,来得正好!’一齐走入堂中。刘公夫妇看见,喜从天降,便道:‘官人,想杀我也!’刘奇上前倒身下拜。刘公还礼不迭。见罢,问道:‘尊人之事,想己毕了?’刘奇细细泣诉前因,又道:‘某故乡己无处容身,今复携骸骨而来,欲求一搭余地葬埋,就拜公公为,依傍于此,朝夕奉侍,不知尊意允否?’刘公道:‘空地尽有,任凭取择。但为父子,恐不敢当。’刘奇道:‘若公公不屑以某为子,便是不允之意了。’即便请刘公夫妇上坐,拜为父子,将骸骨也葬于屋后地上。自此兄弟二人,并力同心,劝苦经营,家业渐渐兴隆。服侍公母,备尽人子之礼。合镇的人,没一个不欣羡刘公无子而有子,皆是阴德之报。
shí guāng xùn sù, shū hū yòu jīng nián yú. jīn zi zhēng an jū lè yè, bù xiǎng liú gōng fū fù, nián jì lǎo le, jīn lì shuāi juàn, huàn qǐ bìng lái. èr zi rì yè fú shì, yī bù jiě dài, qiú shén wǎng xiào, yī yào wú gōng, kàn kàn dài jǐn. èr zi xīn zhōng shí fēn bēi qiè, yòu kǒng shāng le gōng mǔ zhī xīn, wéi bǎ yán yǔ ān wèi, bèi dì tūn shēng ér qì. liú gōng zì zhī bù qǐ, hū èr zi zhì chuáng qián fēn fù dào:' wǒ fū fù lǎo nián gū gōng, zì wèi bì zuò wú sì zhī guǐ, bù yì tiān dì lián niàn, cì rǔ èr rén yǔ wǒ wèi sì. míng suī yì zǐ, qíng shèng dí xuè. wǒ sǐ wú yí hèn yǐ! dàn wǒ qù shì zhī hòu, rǔ èr rén wù yào tóng xīn jīng yè, gòng shǒu cǐ bó chǎn, wǒ yú jiǔ quán yì dé míng mù.' èr zi kū bài shòu mìng. yòu yán liǎng rì, fū qī xiàng jì ér wáng. èr zi chuàng dì hū tiān, hào táo tòng kū, hèn bù dé yǐ shēn dài tì. zhì bàn yī qīn guān guǒ, jí qí cóng hòu, yòu qǐng sēng rén zuò jiǔ zhòu yè gōng guǒ chāo jiàn. rù liàn zhī hòu, xiōng dì shāng yì zhù qǐ yí gè dà fén, yào jiāng sān jiā fù mǔ hé zàng yī chù. liú fāng suì zhì jīng zhōng, jiāng mǔ jiù yíng lái, zé le jí rì, yǐ liú gōng fū fù zàng yú jū zhōng, liú qí qiān fù mǔ hái gǔ zàng yú zuǒ biān, liú fāng fù mǔ zàng yú yòu biān, sān fén gǒng liè, rú lián zhū xiāng sì. nà hé zhèn de rén, yī lái mù liú gōng xiàng rì zhōng hòu zhī dé, èr lái jìng tā dì xiōng zhī xiào, jǐn lái xiāng sòng.
时光迅速,倏忽又经年余。金子正安居乐业,不想刘公夫妇,年纪老了,筋力衰倦,患起病来。二子日夜服侍,衣不解带,求神罔效,医药无功,看看待尽。二子心中十分悲切,又恐伤了公母之心,惟把言语安慰,背地吞声而泣。刘公自知不起,呼二子至床前吩咐道:‘我夫妇老年孤弓,自谓必作无祀之鬼,不意天地怜念,赐汝二人与我为嗣。名虽义子,情胜嫡血。我死无遗恨矣!但我去世之后,汝二人务要同心经业,共守此薄产,我于九泉亦得瞑目。’二子哭拜受命。又延两日,夫妻相继而亡。二子怆地呼天,号淘痛哭,恨不得以身代替。置办衣衾棺椁,极其从厚,又请僧人做九昼夜功果超荐。入殓之后,兄弟商议筑起一个大坟,要将三家父母合葬一处。刘方遂至京中,将母柩迎来,择了吉日,以刘公夫妇葬于居中,刘奇迁父母骸骨葬于左边,刘方父母葬于右边,三坟拱列,如连珠相似。那合镇的人,一来慕刘公向日忠厚之德,二来敬他弟兄之孝,尽来相送。
huà xiū xù fán. qiě shuō liú qí èr rén zì cóng liú gōng wáng hòu, tóng mián tóng shí, qíng hǎo yù dǔ, bǎ jiǔ diàn shōu le, kāi qǐ yí gè bù diàn lái. sì fāng wǎng kè shāng lái mǎi huò de, jiàn èr rén shào nián zhì chéng, wù jià gōng dào, chuán bō kāi qù, mù míng lái mǎi zhě, ái jǐ bù kāi. yī èr nián jiān, zhēng xià yī ge lǎo dà jiā yè, bǐ liú gōng shí jǐ duō shù bèi. tǎo le liǎng fáng jiā rén, liǎng gè xiǎo sī, dòng yòng jiā huo qì mǐn, shèn shì cì dì. nà zhèn shàng yǒu jǐ gè fù jiā, jiàn èr zi jiā yè rì yù, shào nián wèi qǔ, dōu yāng méi lái yǔ zhī yì yīn. liú qí xīn shàng jǐ shì yù de, zhǐ shì liú fāng què zhí yì bù yuàn. liú qí quàn dào:' xián dì jīn nián yī shí yǒu jiǔ, wǒ jǐ èr shí yǒu èr, zhèng gāi jí shí qiú pèi, yǐ tú shēng yù, jiē xù sān jiā zōng sì, bù zhī xián dì wèi hé bù yuàn?' liú fāng dá dào' wǒ yǔ xiōng fāng zài zhuàng nián, zhèng hǎo jīng yíng shēng lǐ, hé xiá qù móu cǐ shì! kuàng wǒ dì xiōng xiàng lái yǒu ài, hé děng ān lè, wàn yī qǔ le yí gè bù hǎo de, fǎn shì yī lèi, bù rú bù qǔ wèi shàng.' liú qí dào:' bù rán, cháng yán shuō de hǎo:' wú fù bù chéng jiā.' nǐ wǒ jù zài diàn zhōng shí chí le shēng yì shí, lǐ miàn jué rán wú rén zhào guǎn. kuàng qiě jiāo yóu jiàn guǎng, shè yǒu gè kè rén dào lái, zhōng kuì wú rén zhǔ chí, chéng hé tǐ miàn? cǐ hái shì xiǎo shì. dāng chū yì fù yǐ wǒ èr rén wéi zǐ shí, zhǐ wàng zǐ sūn yán tā zōng sì, shì shǒu cǐ fén. jīn ruò bù qǔ, bì rán yān jué, qǐ bù fù qí chū niàn, hé yán jiàn zhī quán xià!' zài sān chén shuō, liú fāng zhǐ bǎ yán zhī wú, zhōng bù kěn yìng chéng. liú qí jiàn xiōng dì bù yǔn, zì jǐ yòu bù hǎo dú qǔ.
话休絮烦。且说刘奇二人自从刘公亡后,同眠同食,情好愈笃,把酒店收了,开起一个布店来。四方往客商来买货的,见二人少年志诚,物价公道,传播开去,慕名来买者,挨挤不开。一二年间,挣下一个老大家业,比刘公时己多数倍。讨了两房家人,两个小厮,动用家伙器皿,甚是次第。那镇上有几个富家,见二子家业日裕,少年未娶,都央媒来与之议姻。刘奇心上己是欲得,只是刘方却执意不愿。刘奇劝道:‘贤弟今年一十有九,我己二十有二,正该及时求配,以图生育,接续三家宗祀,不知贤弟为何不愿?’刘方答道;‘我与兄方在壮年,正好经营生理,何暇去谋此事!况我弟兄向来友爱,何等安乐,万一娶了一个不好的,反是一累,不如不娶为上。’刘奇道:‘不然,常言说得好:‘无妇不成家。’你我俱在店中十持了生意时,里面绝然无人照管。况且交游渐广,设有个客人到来,中馈无人主持,成何体面?此还是小事。当初义父以我二人为子时,指望子孙延他宗祀,世守此坟。今若不娶,必然湮绝,岂不负其初念,何颜见之泉下!’再三陈说,刘方只把言支吾,终不肯应承。刘奇见兄弟不允,自己又不好独娶。
yī rì, ǒu rán dào yī xiāng hòu péng yǒu qīn dà láng jiā zhōng qù tàn wàng. liǎng gè ǒu rán yán yòu yīn shì, liú qí nǎi bǎ liú fāng bù kěn zhī shì, xì xì xiāng gào, yòu dào:' bù zhī shè dì shì shèn zhǔ yì?' qīn dà láng xiào dào:' cǐ shì qiǎn ér yì jiàn. tā yǔ xiōng gòng chuàng jiā yè, kuàng tā shì xiān dào, xiōng shì hòu lái, bù fèn dé xiōng xiān qǔ, gù cǐ jiǎ yì tuī tuō.' liú qí dào:' shè dì nǎi rén yì duān zhí zhī shì, jué wú cǐ yì.' qīn dà láng dào:' lìng dì shào nián yīng jùn, qǐ bù xiǎo de fū fù zhī lè, nèn bān tuī zǔ? xiōng ruò bù xìn, qiě jiào gè rén sī xià qù jiàn, tā xiān yǔ zhī wèi méi, bāo nǐ yī shuō jiù shì.' liú qí bèi rén yán suǒ huò, jiāng xìn jiāng yí, zuò bié ér huí. qià hǎo lù shàng yù jiàn liǎng gè méi pó, zhèng yào dào liú qí jiā shuō qīn, suǒ shuō de shì běn zhèn gǔ guài, rén miàn qián jiù hài xiū. nǐ zhǐ qiāo dì qù duì tā shuō. ruò shuō de chéng shí, zì dāng hòu chóu. wǒ qiě bù guī qù, zuò zài xiàng kǒu yóu diàn lǐ děng nǐ huí shí, tā hóu jí qǐ lái, hǎo jiào xí fù men lǎo dà méi qù.'
一日,偶然到一相厚朋友钦大郎家中去探望。两个偶然言又姻事,刘奇乃把刘方不肯之事,细细相告,又道:‘不知舍弟是甚主意?’钦大郎笑道:‘此事浅而易见。他与兄共创家业,况他是先到,兄是后来,不忿得兄先娶,故此假意推托。’刘奇道:‘舍弟乃仁义端直之士,决无此意。’钦大郎道:‘令弟少年英俊,岂不晓得夫妇之乐,恁般推阻?兄若不信,且教个人私下去见,他先与之为媒,包你一说就是。’刘奇被人言所惑,将信将疑,作别而回。恰好路上遇见两个媒婆,正要到刘奇家说亲,所说的是本镇古怪,人面前就害羞。你只悄地去对他说。若说得成时,自当厚酬。我且不归去,坐在巷口油店里等你回时,他喉急起来,好教媳妇们老大没趣。’
liú qí fāng cái xìn liú fāng bù kěn shì gè zhēn xīn. dàn bù zhī shèn me yì gù. yī rì, jiàn liáng shàng yàn ér yíng cháo. liú qí suì tí yī cí yú bì shàng, yǐ tàn liú fāng zhī yì, cí yún: yíng cháo yàn, shuāng shuāng xióng, zhāo mù xián ní xīn kǔ tóng. ruò bù xún cí jì ké luǎn, cháo chéng bì jìng cháo hái kōng. liú fāng kàn jiàn, xiào sòng shù cì, yì yuán bǐ hé yī shǒu yú hòu, cí yuē: yíng cháo yàn, shuāng shuāng fēi, tiān shè cí xióng shì jiǔ qī. cí xī dé xióng yuàn jǐ zú, xióng xī jiāng cí hú bù zhī?
刘奇方才信刘方不肯是个真心。但不知甚么意故。一日,见梁上燕儿营巢。刘奇遂题一词于壁上,以探刘方之意,词云:营巢燕,双双雄,朝暮衔泥辛苦同。若不寻雌继壳卵,巢成毕竟巢还空。刘方看见,笑诵数次,亦援笔和一首于后,词曰:营巢燕,双双飞,天设雌雄事久期。雌兮得雄愿己足,雄兮将雌胡不知?
liú qí jiàn le cǐ cí, dà jīng dào:' jù zhè cí zhōng zhī yì, wú dì nǎi shì gè nǚ zǐ le. guài dào tā nèn bān jiāo ruò, yǔ yīn xiān lì, yè jiān shuì wò, bù tuō nèi yī, lián wà zi yě bù kěn qù, kù shǔ zhōng hái chuān zhe liǎng céng yī fú. yuán lái tā què xué dà lán suǒ wéi.' suī rán rú cǐ, yě hái yí huò, bù gǎn qù qīng yì fā yán. yòu dào qīn dà láng jiā zhōng, jiāng cí niàn yǔ tā tīng. qīn dà láng dào:' zhè cí yì míng bái, lìng dì què rán bú shì nán zǐ. dàn yǔ xiōng shù nián tóng tà, nán dào kàn tā bù chū?' liú qí xù tā xiàng lái bìng wèi zēng tuō yī zhī shì. qīn dà láng dào:' nèn bān yī fà shì le! rú jīn xiōng dāng yǐ shí wèn zhī, kàn tā rú hé huí dá.' liú qí dào:' wǒ yǔ tā ēn yì shén zhòng, qíng rú tóng bāo, ān rěn qǐ kǒu.' qīn dà láng dào:' tā ruò guǒ shì gè nǚ zǐ, yǔ xiōng chéng pèi, ēn yì liǎng quán, yǒu hé bù kě.' tán lùn jǐ jiǔ, qīn dà láng jiāng chū jiǔ yáo kuǎn dài. liǎng rén duì zhuó, jìng bù jué zhì wǎn. liú qí huí zhì jiā shí, jǐ shì huáng hūn shí hòu. liú fāng kàn jiàn, jiàn tā jǐ zuì, fú jìn fáng zhōng wèn dào:' xiōng cóng hé chǔ yǐn jiǔ, zhè shí fāng guī?' liú qí dá dào:' ǒu zài qīn xiōng jiā xiǎo yǐn, bù jué huà cháng zuò jiǔ.' kǒu zhōng suī shuō, xì xì bǎ tā xiáng shì. dāng chū wú xīn shí, quán rán bù jué shì nǚ, cǐ shí jǐ shì yǒu xīn biàn tā zhēn jiǎ, yuè kàn yuè xiàng gè nǚ zǐ le. liú qí suī wú xié niàn, xīn shàng què yào jiàn gè míng bái, yòu bù hǎo zhí yán, nǎi dào:' jīn rì jiàn xián dì suǒ hé yàn zi cí, shèn jiā, fēi yú xiōng suǒ néng jí. dàn bù zhī xián dì kě néng zài hé yī shǒu fǒu?' liú fāng xiào ér bù dá, jū guò zhǐ bǐ lái, yī huī jiù chéng. cí yuē: yíng cháo yàn, shēng shēng jiào, mò shǐ qīng rén kōng suì yuè. hé lián hé shì bì wú xiá, hé shì chǔ jūn zhōng bù nà?
刘奇见了此词,大惊道:‘据这词中之意,吾弟乃是个女子了。怪道他恁般娇弱,语音纤丽,夜间睡卧,不脱内衣,连袜子也不肯去,酷暑中还穿著两层衣服。原来他却学大兰所为。’虽然如此,也还疑惑,不敢去轻易发言。又到钦大郎家中,将词念与他听。钦大郎道:‘这词意明白,令弟确然不是男子。但与兄数年同榻,难道看他不出?’刘奇叙他向来并未曾脱衣之事。钦大郎道:‘恁般一发是了!如今兄当以实问之,看他如何回答。’刘奇道:‘我与他恩义甚重,情如同胞,安忍启口。’钦大郎道:‘他若果是个女子,与兄成配,恩义两全,有何不可。’谈论己久,钦大郎将出酒肴款待。两人对酌,竟不觉至晚。刘奇回至家时,己是黄昏时候。刘方看见,见他己醉,扶进房中问道:‘兄从何处饮酒,这时方归?’刘奇答道:‘偶在钦兄家小饮,不觉话长坐久。’口中虽说,细细把他详视。当初无心时,全然不觉是女,此时己是有心辨他真假,越看越像个女子了。刘奇虽无邪念,心上却要见个明白,又不好直言,乃道:‘今日见贤弟所和燕子词,甚佳,非愚兄所能及。但不知贤弟可能再和一首否?’刘方笑而不答,居过纸笔来,一挥就成。词曰:营巢燕,声声叫,莫使青人空岁月。何怜和氏璧无瑕,何事楚君终不纳?
liú qí jiē lái kàn le, biàn dào:' yuán lái xián dì kùn shì nǚ zǐ.' liú fāng wén yán, xiū dé mǎn liǎn tòng hóng, wèi jí dá yán. liú qí yòu dào:' nǐ wǒ qíng tóng gǔ ròu, hé bì bì huì. dàn bù shí xián dì xī nián yīn shén rú cǐ zhuāng shù?' liú fāng dào:' qiè chū yīn mǔ sāng, suí fù huán xiāng, kǒng tú zhōng bù biàn, gù wèi nán bàn. hòu yīn fù mò, shàng mái qiǎn tǔ, wèi dé yǔ mǔ tóng zàng, qiè gù bù gǎn gǎi xíng, yù qiú yī ān shēn zhī dì, yǐ cuò xiān líng. xìng de yì fù yí cǐ chǎn yè, fù mǔ hái gǔ dé yǐ guī tǔ. qiè shì shí yì yù shuō míng, yīn sī jiā shì shàng wēi, kǒng xiōng dú lì nán chéng, gù fù chí yán. jīn jiàn xiōng lǚ quàn qiè hūn pèi, gù bù dé bù zì míng ěr.' liú qí dào:' yuán lái xián dì yòng cǐ yī duàn kǔ xīn, chéng quán dà shì. kuàng wǒ yǔ nǐ tóng tà shù nián, bù lù yī háo guī jiǎo, zhēn nǎi jié xiào jiān quán, nǚ rén zhàng fū, kě jìng kě xiàn! dàn dì cí rén jǐ yǒu fǔ jiù zhī yì, wǒ yì jué wú tā qǔ zhī lǐ. píng shuǐ xiàng féng, zhōu xuán shù zài, xī wèi xiōng dì, jīn wèi fū fù, cǐ qǐ rén móu, shí yóu tiān hé. tǎng méng yī nuò, biàn dìng bǎi nián. bù yòu xián dì yì xià rú hé?' liú fāng dào:' cǐ shì qiè yì chóu zhī shú yǐ. sān zōng fén mù, jù zài yú cǐ, qiè ruò shì tā rén, gōng mǔ sān chǐ zhī tǔ, zhāo xī bù biàn xǐng shì. kuàng yì fù yì mǔ, kàn dài nǐ wǒ yóu rú qīn shēng, qì cǐ ér qù, yì nán jiá rán. xiōng ruò bù qì lòu zhì, shǐ qiè dé shì jī zhǒu, gòng fèng sān xìng xiāng huǒ, qiè zhī yuàn yě. dàn wú méi sī hé, yú lǐ yǒu kuī. wéi xiōng cái zhuó ér xíng, miǎn shòu bàng rén tán yì, zé quán měi yǐ.' liú qí dào:' dì gāo jiàn, jí dāng chǔ fèn.' shì wǎn liǎng rén biàn fēn fáng ér wò. cì zǎo, liú qí yǔ qīn dà láng shuō le, qǐng tā dà niáng wèi méi, yǔ liú fāng shuō hé. liú fāng jǐ zì huàn le nǚ zhuāng. liú qí bèi bàn yī shì, zé le jí rì, xiān wǎng sān ge fén mù shàng jì gào guò le, rán hòu huā zhú chéng qīn, dà pái yán xí, guǎng qǐng lín lǐ. nà shí hōng dòng le hé xī wù yī zhèn, wú bù chēng wéi yì shì, zàn tàn liú jiā rén mén xiào yì zhēn liè. liú qí chéng qīn zhī hòu, rén fù xiāng jìng rú bīn, zhēng qǐ dà dà jiā shì, shēng xià wǔ nán èr nǚ. zhì jīn zǐ sūn fān shèng, suì wèi jù zú. rén jiē chēng wéi liú fāng sān yì cūn yún. yǒu shī wèi zhèng:
刘奇接来看了,便道:‘原来贤弟困是女子。’刘方闻言,羞得满脸通红,未及答言。刘奇又道:‘你我情同骨肉,何必避讳。但不识贤弟昔年因甚如此妆束?’刘方道:‘妾初因母丧,随父还乡,恐途中不便,故为男扮。后因父殁,尚埋浅土,未得与母同葬,妾故不敢改形,欲求一安身之地,以厝先灵。幸得义父遗此产业,父母骸骨得以归土。妾是时意欲说明,因思家事尚微,恐兄独力难成,故复迟延。今见兄屡劝妾婚配,故不得不自明耳。’刘奇道:‘原来贤弟用此一段苦心,成全大事。况我与你同榻数年,不露一毫圭角,真乃节孝兼全,女人丈夫,可敬可羡!但弟词人己有俯就之意,我亦决无他娶之理。萍水相逢,周旋数载,昔为兄弟,今为夫妇,此岂人谋,实由天合。倘蒙一诺,便订百年。不佑贤弟意下如何?’刘方道:‘此事妾亦筹之熟矣。三宗坟墓,俱在于此,妾若适他人,公母三尺之土,朝夕不便省视。况义父义母,看待你我犹如亲生,弃此而去,亦难恝然。兄若不弃陋质,使妾得侍箕帚,供奉三姓香火,妾之愿也。但无媒私合,于礼有亏。惟兄裁酌而行,免受傍人谈议,则全美矣。’刘奇道:‘弟高见,即当处分。’是晚两人便分房而卧。次早,刘奇与钦大郎说了,请他大娘为媒,与刘方说合。刘方己自换了女妆。刘奇备办衣饰,择了吉日,先往三个坟墓上祭告过了,然后花烛成亲,大排筵席,广请邻里。那时哄动了河西务一镇,无不称为异事,赞叹刘家人门孝义贞烈。刘奇成亲之后,人妇相敬如宾,挣起大大家事,生下五男二女。至今子孙蕃盛,遂为巨族。人皆称为刘方三义村云。有诗为证:
wú qíng gǔ ròu chéng wú yuè, yǒu yì tiān yá zuò zhì qīn.
无情骨肉成吴越,有义天涯作至亲。
sān yì cūn zhōng chuán měi yù, hé xī qiān zǎi xiǎng qí rén.
三义村中传美誉,河西千载想奇人。