strong chén duō shòu shēng sǐ fū qī strong
陳多壽生死夫妻
shì shì fēn fēn yī jú qí, shū yíng wèi dìng liǎng zhēng chí.
世事紛紛一局棋,輸贏未定兩爭持。
xū yú jú bà qí shōu qù, bì jìng shuí yíng shuí shì shū?
須臾局罷棋收去,畢竟誰贏誰是輸?
zhè sì jù shī, shì bǎ qí jú bǐ zhe nà shì jú. shì jú qiān téng wàn biàn, zhuǎn jiē kōng, zhèng rú xià qí de jiào shèng zhēng qiáng, yǎn hóng hóu jí, fēn míng shì sūn páng dòu zhì, dǔ gè nǐ sǐ wǒ huó, yòu rú liú xiàng zhēng tiān xià, bú dào wū jiāng bù jǐn tóu. jí zhì jú sàn shōu, fù zhī yī xiào. suǒ yǐ gāo rén yǐn shì, wǎng wǎng jì xìng qí píng, xiāo xián wán shì. qí jiān yín yǒng, bù kě shèng shù, zhǐ yǒu guó cháo céng zhuàng yuán yīng zhì shī zuò dé shén hǎo, shī yuē: liǎng jūn xiāng dí lì shuāng yíng, zuò yùn shén jī jué sǐ xìng. shí lǐ fēng jiāng chí jùn mǎ, yī chuān bō làng dòng jīn bīng. yú jī gē wǔ bēi gāi xià, hàn jiāng jīng qí bī chǔ chéng. xìng jǐn jì qióng zhēng zhàn bà, sōng yīn huā yǐng mǎn qí píng. cǐ shī suī hǎo, yòu yǒu rén bó tā, shuō yú jī hàn jiāng yī lián, shì gè tào huà. dì qī jù shuō xìng jǐn jì qióng, yì qù biàn xiāo suǒ le. yīng zhì shī shì jìn yù de, shèng tiān zǐ zhòng tóng guān lǎn, hái gāi yào yǒu xiē qì xiàng. tóng shí hóng xī huáng dì yù zhì yī piān, cí yì hóng wěi, yuǎn chū xún cháng, shī yuē: èr guó zhēng qiáng gè yòng bīng, bǎi chéng duì wǔ dìng shū yíng. mǎ xíng qū lù dāng xiān dào, jiāng shǒu shēn yíng jiè yuǎn zhēng. chéng xiǎn chū chē shōu sàn zú, gé hé fēi pào xià zhòng chéng. děng xián shí dé jūn qíng shì, yī zhe gōng chéng dìng tài píng.
這四句詩,是把棋局比著那世局。世局千騰萬變,轉皆空,政如下棋的較勝爭強,眼紅喉急,分明似孫龐鬥智,賭個你死我活,又如劉項爭天下,不到烏江不盡頭。及至局散收,付之一笑。所以高人隱士,往往寄興棋枰,消閒玩世。其間吟詠,不可勝述,只有國朝曾狀元應制詩做得甚好,詩曰:兩君相敵立雙營,坐運神機決死性。十里封疆馳駿馬,一川波浪動金兵。虞姬歌舞悲垓下,漢將旌旗逼楚城。興盡計窮征戰罷,松陰花影滿棋枰。此詩雖好,又有人駁他,說虞姬、漢將一聯,是個套話。第七句說興盡計窮,意趣便蕭索了。應制詩是進御的,聖天子重瞳觀覽,還該要有些氣象。同時洪熙皇帝御製一篇,詞意宏偉,遠出尋常,詩曰:二國爭強各用兵,擺成隊伍定輸贏。馬行曲路當先道,將守深營戒遠征。乘險出車收散卒,隔河飛炮下重城。等閒識得軍情事,一著功成定太平。
jīn rì wèi hé shuō zhè xià qí de huà? zhǐ wèi yǒu liǎng gè rén jiā, yī gè jiào zuò chén qīng, yī gè jiào zuò zhū shì yuǎn, liǎng jiā dōng xī jiē duì miàn jū zhù. lùn qǐ jiā shì, suī rán bù suàn dà fù zhǎng zhě, kào zǔ shàng yí xià xiē tián yè, jǐn kě wēn bǎo yǒu yú. nà chén qīng yǔ zhū shì yuǎn jiē zài sì xún zhī wài, lěi dài lín jū, zhì tóng dào hé, dōu zé běn fèn wèi rén, bù guǎn xián shì, bù rě xián fēi. měi rì chī le jiǔ fàn, chū mén xiāng jiàn, zhǐ shì yī pán xiàng qí, xiāo xián qiǎn rì. yǒu shí dié wèi bīn zhǔ, bù guò qīng chá guǎ fàn, bù shè jiǔ yáo, yǐ cǐ wèi cháng. nèi xiē sān lín sì shě, xián shí jié yě dào liǎng jiā kàn tā xià qí wán shuǎ. qí zhōng yǒu gè wáng èr lǎo, shòu yǒu liù xún zhī wài, shào nián shí yě zì huān xǐ xiàng qí, xià de pō gāo. jìn nián yǒu gè huǒ zhèng, shēng pà yòng xīn dòng huǒ, bù yǔ rén duì jú le. rì cháng wú shì, zhǐ yǐ kàn qí wèi lè, zǎo wǎn bù juàn. shuō qǐ lái, xià qí de zuì pà bàng rén guān kàn. cháng yán dào: bàng guān zhě qīng, dāng jú zhě mí. tǎng huò bàng guān de kǒu zuǐ bù jǐn, yù shā zhe chù liū chū bàn jù huà lái, yíng zhě fǎn shū, shū zhě fǎn yíng zhě, yù dài fā è, bù wèi dà shì yù dài bù bào yuàn, yòu rěn qì bù guò. suǒ yǐ gǔ rén shuō dé hǎo: guān qí bù yǔ zhēn jūn zǐ, bǎ jiǔ duō yán shì xiǎo rén.
今日為何說這下棋的話?只為有兩個人家,一個叫做陳青,一個叫做朱世遠,兩家東西街對面居住。論起家事,雖然不算大富長者,靠祖上遺下些田業,盡可溫飽有餘。那陳青與朱世遠皆在四旬之外,累代鄰居,志同道合,都則本分為人,不管閒事,不惹閒非。每日吃了酒飯,出門相見,只是一盤象棋,消閒遣日。有時迭為賓主,不過清茶寡飯,不設酒肴,以此為常。那些三鄰四舍,閒時節也到兩家看他下棋頑耍。其中有個王二老,壽有六旬之外,少年時也自歡喜象棋,下得頗高。近年有個火症,生怕用心動火,不與人對局了。日常無事,只以看棋為樂,早晚不倦。說起來,下棋的最怕傍人觀看。常言道:「傍觀者清,當局者迷。」倘或傍觀的口嘴不緊,遇煞著處溜出半句話來,贏者反輸,輸者反贏者,欲待發惡,不為大事;欲待不抱怨,又忍氣不過。所以古人說得好:觀棋不語真君子,把酒多言是小人。
kě xǐ wáng sān lǎo piān yǒu yī dé, wèi zēng fēn jú shí, jué bù duō kǒu dào shèng fù yǐ fēn, què fēn shuō nǎ yī zhe shì xiān shǒu, suǒ yǐ yíng, nǎ yī zhe shì hòu shǒu, suǒ yǐ shū. zhū chén èr rén dào yě xǐ tā jiǎng lùn, bù yǐ wèi guài.
可喜王三老偏有一德,未曾分局時,絕不多口;到勝負已分,卻分說哪一著是先手,所以贏,哪一著是後手,所以輸。朱陳二人到也喜他講論,不以為怪。
yī rì, zhū shì yuǎn zài chén qīng jiā xià qí, wáng sān lǎo yì zài zuò. chī le wǔ fàn, chóng zhěng qí píng, fāng yù zài xià, zhǐ jiàn wài miàn yī gè xiǎo xué shēng duó jiāng jìn lái. nà xué shēng zěn shēng mó yàng? miàn rú fù fěn, chún ruò tú zhū, guāng zhe diàn yì bān de qīng tóu, lù zhe yù yī yàng de nèn shǒu. yí róng qīng yǎ, bù lǚ duān xiáng. què yí tiān shàng xiān tóng, bù xìn rén jiān xiǎo zi. nà xué shēng zhèng shì chén qīng de ér zi, xiǎo míng duō shòu, bào le shū bāo, cóng wài ér rù. kuà jìn zuò qǐ, bù huāng bù máng, jiāng shū bāo fàng xià yǐ zi zhī shàng, xiān xiàng wáng sān lǎo jiào shēng gōng gōng, shēn shēn de zuò le gè yī. wáng sān lǎo yù dài huí lǐ, chén qīng jiù zuò shàng yī bǎ àn zhù dào: nǐ lǎo rén jiā bù xū duō lǐ. què bù pà zhé le nà xiǎo sī yī shì zhī fú? wáng sān lǎo dào: shuō nǎ lǐ huà! kǒu zhōng suī shì nèn bān shuō, bèi chén qīng àn zhù, zhǐ bǎ tún ér lüè qǐ le yì qǐ, yāo ér lüè qū le yī qǔ, yě suàn shòu tā bàn lǐ le. nà xiǎo xué shēng yòu xiàng zhū shì yuǎn jiào shēng bó bo zuō yī xià qù. zhū shì yuǎn hái lǐ shí, chén qīng què shì duì zuò, gé le yī zhāng qí zhuō, bù biàn tuō zhuài, zhǐ de yě zuō yī xiāng péi. xiǎo xué shēng jiàn guò le èr wèi zūn kè, cái dào fù qīn gēn qián chàng rě, lì qǐ shēn lái, bǐng dào: gào diē diē: míng rì shì zhòng yáng jié rì, xiān shēng fàng xué huí qù le, zhí guò liǎng rì cái lái. fēn fù hái ér huí jiā, bù xǔ wán shuǎ, xiàn zhe shū, hái yào dú lī. shuō bà, zài yǐ zi shàng qǔ le shū bāo, duān duān zhèng zhèng, zǒu jìn nèi shì qù le. wáng sān lǎo hé zhū shì yuǎn jiàn nà xiǎo xué shēng xíng bù shū xú, yǔ yīn qīng liàng, qiě zuō yī cì dì, shén yǒu lǐ shù, kǒu zhōng kuā jiǎng bù jué. wáng sān lǎo biàn wèn: lìng láng jǐ suì le? chén qīng dá yīng dào: shì jiǔ suì. wáng sān lǎo dào: xiǎng zhe xī nián tāng bǐng huì shí, wǎn rú zuó rì. shū hū zhī jiān, yǐ shì jiǔ nián, zhēn gè guāng yīn shì jiàn, zhēng jiào wǒ men bù lǎo! yòu wèn zhū shì yuǎn dào: lǎo hàn jì dé zhái shàng lìng ài yě shì zhè nián shēng de. zhū shì yuǎn dào: guǒ rán, xiǎo nǚ duō fú, rú jīn yě shì jiǔ suì le. wáng sān lǎo dào: mò guài lǎo hàn duō kǒu, nǐ èr rén zuò le yī shì de qí yǒu, hé bù bān zuò ér nǚ qīn jiā? gǔ shí yǒu gè zhū chén cūn, yī cūn zhōng zhǐ yǒu èr xìng, shì wèi hūn yīn. rú jīn nǐ èr rén zhī xìng, shì rán xiāng fú, yīng shì tiān yuán. kuàng qiě hǎo nán hǎo nǚ, nǐ zhī wǒ jiàn, yǒu hé bù měi? zhū shì yuǎn yǐ zì kàn shàng le xiǎo xué shēng, bù děng chén qīng kāi kǒu, xiān dá yīng dào cǐ shì zuì hǎo! zhǐ pà chén xiōng bù yuàn. ruò kěn fǔ jiù, xiǎo zi zài wú bié yán. chén qīng dào: jì méng zhū xiōng bù qì hán wēi, xiǎo zi shì nán jiā, yǒu hé tuī tuō? jiù fán sān lǎo zuò fá. wáng sān lǎo dào: míng rì shì gè zhòng yáng rì, yáng jiǔ bù lì. hòu rì dà hǎo gè rì zi, lǎo fū biàn dāng dēng mén. jīn rì yī yán wèi dìng, chū zì èr wèi běn xīn. lǎo hàn zhǐ tú chī jǐ bēi jiàn chéng xǐ jiǔ, bù yòng xiè méi. chén qīng dào: wǒ shuō gè xiào huà nǐ tīng: yù huáng dà dì yào yǔ rén huáng duì qīn, shāng liáng dào: liǎng qīn jiā dōu shì huáng dì, yě xū shì gè huáng dì wèi méi cái hǎo, nǎi qǐng ying huáng dì wǎng xià jiè qù shuō qīn. rén huáng jiàn le ying, dà jīng dào: nà zuò méi de zěn de zhè bān yàng hēi? ying dào: cóng lái méi rén nǎ yǒu bái zuò de! wáng sān lǎo hé zhū shì yuǎn dōu xiào qǐ lái. zhū chén èr rén yòu xià qí dào wǎn fāng sàn. zhǐ yīn yī jú shū yíng zi, dìng le sān shēng nán nǚ yuán.
一日,朱世遠在陳青家下棋,王三老亦在座。吃了午飯,重整棋枰,方欲再下,只見外面一個小學生踱將進來。那學生怎生模樣?面如傅粉,唇若塗朱,光著靛一般的青頭,露著玉一樣的嫩手。儀容清雅,步履端詳。卻疑天上仙童,不信人間小子。那學生正是陳青的兒子,小名多壽,抱了書包,從外而入。跨進坐啟,不慌不忙,將書包放下椅子之上,先向王三老叫聲公公,深深的作了個揖。王三老欲待回禮,陳青就座上一把按住道:「你老人家不須多禮。卻不怕折了那小廝一世之福?」王三老道:「說哪裡話!」口中雖是恁般說,被陳青按住,只把臀兒略起了一起,腰兒略曲了一曲,也算受他半禮了。那小學生又向朱世遠叫聲伯伯作揖下去。朱世遠還禮時,陳青卻是對坐,隔了一張棋桌,不便拖拽,只得也作揖相陪。小學生見過了二位尊客,才到父親跟前唱喏,立起身來,稟道:「告爹爹:明日是重陽節日,先生放學回去了,直過兩日才來。吩咐孩兒回家,不許頑耍,限著書,還要讀哩。」說罷,在椅子上取了書包,端端正正,走進內室去了。王三老和朱世遠見那小學生行步舒徐,語音清亮,且作揖次第,甚有禮數,口中誇獎不絕。王三老便問:「令郎幾歲了?」陳青答應道:「是九歲。」王三老道:「想著昔年湯餅會時,宛如昨日。倏忽之間,已是九年,真箇光陰似箭,爭教我們不老!」又問朱世遠道:「老漢記得宅上令愛也是這年生的。」朱世遠道:「果然,小女多福,如今也是九歲了。」王三老道:「莫怪老漢多口,你二人做了一世的棋友,何不扳做兒女親家?古時有個朱陳村,一村中只有二姓,世為婚姻。如今你二人之姓,適然相符,應是天緣。況且好男好女,你知我見,有何不美?」朱世遠已自看上了小學生,不等陳青開口,先答應道;「此事最好!只怕陳兄不願。若肯俯就,小子再無別言。」陳青道:「既蒙朱兄不棄寒微,小子是男家,有何推託?就煩三老作伐。」王三老道:「明日是個重陽日,陽九不利。後日大好個日子,老夫便當登門。今日一言為定,出自二位本心。老漢只圖吃幾杯見成喜酒,不用謝媒。」陳青道:「我說個笑話你聽:玉皇大帝要與人皇對親,商量道:兩親家都是皇帝,也須是個皇帝為媒才好,乃請灐皇帝往下界去說親。人皇見了灐,大驚道:『那做媒的怎的這般樣黑?』灐道:『從來媒人哪有白做的!』」王三老和朱世遠都笑起來。朱陳二人又下棋到晚方散。只因一局輸贏子,定了三生男女緣。
cì rì, zhòng yáng jié wú huà. dào chū shí rì, wáng sān lǎo huàn le yī jiàn xīn kāi zhé de sè yī, dào zhū jiā shuō qīn. zhū shì yuǎn yǐ zì yǔ hún jiā liǔ shì shuō guò, kuā jiǎng nǚ xù xǔ duō hǎo chù. shì rì yī nuò wú cí, cái lǐ bìng bù jì jiào. tā rì jià sòng, chēng jiā zhī yǒu wú, gè bù zé bèi biàn liǎo. wáng sān lǎo jí jiāng cǐ yán huí fù chén qīng. chén qīng shén xǐ, zé le gè hé hé jí rì, xià lǐ wèi dìng. zhū jiā jiāng gēng tiě huí lái. chī le yī rì xǐ jiǔ. cóng cǐ qīn jiā xiāng chēng, yī xiān xià qí lái wǎng. shí guāng xùn sù, bù jué guò le liù nián. chén duō shòu nián yī shí wǔ suì, jīng shū jiē tōng. zhǐ wàng tā yīng shì, dēng kē jí dì, guāng yào mén méi. hé qī yùn xiàn bù jiā, hū rán dé le gè è zhèng, jiào zuò lài. chū shí zhī dào jiè xuǎn, bù yǐ wèi yì. yī nián zhī hòu, qí jí dà fā, xíng róng gǎi biàn, nòng dé bù xiàng mó yàng le: ròu sè jiāo kū, pí máo cūn liè. hún shēn dú qì, fā chéng bān bó qí chuāng biàn tǐ chóng zuān, kǔ shā chén hūn guài yǎng. rèn tā xiōng jiè xuǎn, zhǐ bǐ sān fēn bú shì dà má fēng, jū rán yī yàng. fěn hái ér biàn zuò xiā má xiāng, shào nián láng huó xiàng lǎo tóu. sāo pá shí zhǐ dài nóng xīng, wò chuò yī shēn jiē è chòu.
次日,重陽節無話。到初十日,王三老換了一件新開折的色衣,到朱家說親。朱世遠已自與渾家柳氏說過,誇獎女婿許多好處。是日一諾無辭,財禮並不計較。他日嫁送,稱家之有無,各不責備便了。王三老即將此言回覆陳青。陳青甚喜,擇了個和合吉日,下禮為定。朱家將庚帖回來。吃了一日喜酒。從此親家相稱,依先下棋來往。時光迅速,不覺過了六年。陳多壽年一十五歲,經書皆通。指望他應試,登科及第,光耀門楣。何期運限不佳,忽然得了個惡症,叫做癩。初時只道疥癬,不以為意。一年之後,其疾大發,形容改變,弄得不像模樣了:肉色焦枯,皮毛皴裂。渾身毒氣,發成斑駁奇瘡;遍體蟲鑽,苦殺晨昏怪癢。任他凶疥癬,只比三分;不是大麻瘋,居然一樣。粉孩兒變作蝦蟆相,少年郎活像老頭。搔爬十指帶膿腥,齷齪一身皆惡臭。
chén qīng dān dān shēng de zhè gè ér zi, bǎ zuò xìng mìng kàn chéng, jiàn tā zhè gè mó yàng, rú hé bù huāng? lián xiàng qí yě méi xīn qíng xià le. qiú yī wèn bo, shāo xiāng hái yuàn, wú suǒ bù wèi. zhěng zhěng de luàn le nián, fèi guò le ruò gān qián chāo, bìng shì bù céng jiǎn dé fēn háo. lǎo fū qī liǎng kǒu chóu mèn, zì bù bì shuō. zhū shì yuǎn wèi zhe bàn zǐ zhī qíng, yě yì bān zhe máng, zhāo mù wèn ān, bù lí mén xiàn. yán ái guò sān nián zhī wài, jué wú gè hǎo xiāo xī. zhū shì yuǎn de hún jiā liǔ shì, wén zhī nǚ xù dé gè nèn bān de bìng zhèng, zài jiā lǐ kū kū tí tí, bào yuàn zhàng fū dào: wǒ nǚ ér yòu bù yān chòu qǐ lái, wèi shén máng máng de jiǔ suì shàng jiù xǔ le rén jiā? rú jīn què zěn me hǎo! suǒ xìng nà lài xiā má sǐ le, yě chū tuō le wǒ nǚ ér. rú jīn sǐ bù sǐ, huó bù huó, nǚ hái ér nián jì kàn kàn zhǎng chéng, jià yòu jià tā bù dé, lài yòu lài tā bù dé, zhōng bù rán kàn zhe nà lài zi shǒu huó gū shuāng bù chéng! zhè dōu shì wáng sān nà lǎo wū guī, yī lì cuān duō, hài le wǒ nǚ ér zhōng shēn! bǎ wáng sān lǎo qiān wū guī wàn wū guī de mà, kū yī fān, mà yī fān. zhū shì yuǎn yuán yǒu pà pó zhī bìng, píng tā jiā qī jiā bā, zì mà zì zhǐ, bìng bù gǎn kāi yán. yī rì, liǔ shì ǒu rán shōu shí chú guì zi, kàn jiàn le xiàng qí pán hé nà qí zǐ, bù jué bó rán fā nù, yòu mà qǐ zhàng fū lái, dào: nǐ liǎng gè lǎo wàng bā, zhǐ wèi zhè jǐ zhe xiàng qí shàng shuō dé zhe, duì le qīn, zhuàn le wǒ nǚ ér, hái yào liú zhè huò tāi zěn de! yī tóu shuō, yī tóu zǒu dào mén qián, bǎ nà xiàng qí zǐ luàn sā zài jiē shàng, qí pán yě guàn zuò jǐ piàn. zhū shì yuǎn shì běn fèn zhī rén, jiàn hún jiā fā xìng, lán tā bú zhù, yáng yáng de duǒ kāi qù le. nǚ ér duō fú yòu pà xiū, bù hǎo lái quàn, rèn tā xù guā gè bù nài fán, fāng cái bà xiū.
陳青單單生得這個兒子,把做性命看成,見他這個模樣,如何不慌?連象棋也沒心情下了。求醫問卜,燒香還願,無所不為。整整的亂了年,費過了若干錢鈔,病勢不曾減得分毫。老夫妻兩口愁悶,自不必說。朱世遠為著半子之情,也一般著忙,朝暮問安,不離門限。延捱過三年之外,絕無個好消息。朱世遠的渾家柳氏,聞知女婿得個恁般的病症,在家裡哭哭啼啼,抱怨丈夫道:「我女兒又不醃臭起來,為甚忙忙的九歲上就許了人家?如今卻怎麼好!索性那癩蝦蟆死了,也出脫了我女兒。如今死不死,活不活,女孩兒年紀看看長成,嫁又嫁他不得,賴又賴他不得,終不然看著那癩子守活孤孀不成!這都是王三那老烏龜,一力攛掇,害了我女兒終身!」把王三老千烏龜、萬烏龜的罵,哭一番,罵一番。朱世遠原有怕婆之病,憑他夾七夾八,自罵自止,並不敢開言。一日,柳氏偶然收拾櫥柜子,看見了象棋盤和那棋子,不覺勃然發怒,又罵起丈夫來,道:「你兩個老忘八,只為這幾著象棋上說得著,對了親,賺了我女兒,還要留這禍胎怎的!」一頭說,一頭走到門前,把那象棋子亂撒在街上,棋盤也摜做幾片。朱世遠是本分之人,見渾家發性,攔他不住,洋洋的躲開去了。女兒多福又怕羞,不好來勸,任他絮聒個不耐煩,方才罷休。
zì gǔ dào: gé qiáng xū yǒu ěr, chuāng wài qǐ wú rén. liǔ shì zhèn rì zài jiā zhōng mà méi rén, mà lǎo gōng, chén qīng yǐ zì xiǎo dé xiē fēng shēng, jiāng xìn wèi xìn dào mǎn jiē sā le qí zǐ, shì shèn yì gù, chén qīng xīn xià liǎo liǎo. yǔ hún jiā zhāng shì liǎng kǒu ér shāng yì dào: yǐ jǐ zhī xīn, dù rén zhī xīn. wǒ zì jiā huì qì, ér zi shēng le zhè è jí, yǎn jiàn dé bù néng quán kě, què jiào rén jiā bǎ huā kū bān nǚ ér bàn zhè lài zi zuò fū qī, zhēn shì zuì guò, liào nǚ ér yě bì rán yuàn shāng. biàn qiáng tā jìn mén, zhōng bù hé mù, nán zhǐ wàng xiào shùn. dāng chū dìng zhè fáng qīn shì, dōu shì hǎo qíng, yuán bù céng fèi shén dà cái. qiān hǎo wàn hǎo, zǒng zhǐ yī hǎo, yǒu xīn hǎo dào dǐ le, xiū de wèi hǎo chéng qiàn. cóng zhǎng jì jiào, bù rú bǎ xí fù gēng tiě sòng hái tā jiā, rèn tā bié dì liáng yīn. tǎng rán huáng tiān kě lián, wǒ hái ér yǒu bìng quán zhī rì, pà méi yǒu lǎo pó? hǎo dǎi yǔ tā dìng fáng qīn shì. rú jīn hài de rén jiā fū qī fǎn mù, kū kū tí tí, xù xù guā guā, wǒ yě yú xīn hé rěn. jì yì yǐ dìng, máng dào wáng sān lǎo jiā lái. wáng sān lǎo zhèng zài mén shǒu, tóng jǐ gè lǎo rén jiā xián zuò bái huà, jiàn chén qīng dào, huāng máng qǐ shēn zuō yī, wèn dào: lìng láng liǎng rì zūn yàng hǎo xiē me? chén qīng yáo shǒu dào: bù jì. zhèng yǒu jù huà, yào yǔ sān lǎo jiǎng, qū sān lǎo dào hán shè yī xíng. wáng sān zhàng lián máng suí zhe chén qīng dào tā jiā zuò qǐ nèi, fēn bīn zuò xià. xiàn chá zhī hòu, sān lǎo biàn wèn: dà láng yǒu hé jiàn jiào? chén qīng jiāng zì jǐ zuò yǐ duō jìn sān lǎo, sì xī xiāng còu, tǔ lù zhōng cháng. xiān xù le ér zi bìng shì rú hé de lì hài, cì xù zhe zhū qīn jiā fū fù rú hé de bào yuàn. zhè jù huà wáng sān lǎo què yě wén zhī yī èr, kǒu zhōng zhǐ de bāo huāng: zhǐ pà méi yǒu cǐ shì. chén qīng dào: xiǎo zi qǐ gǎn luàn yán? jīn rì xiǎo zi dào yě bù guài bì qīn jiā, zhǐ shì zì jǐ xīn zhōng bù ān, qíng yuàn jiāng gēng tiě tuì hái, rèn cóng zhū zhái bié xuǎn liáng yīn. shàng xì liǎng jiā wěn biàn, bìng wú miǎn qiáng. wáng sān lǎo dào: zhǐ pà shǐ bù dé! lǎo hàn zhǐ guǎn cuō hé, nǎ yǒu pāi kāi zhī lǐ? zú xià yì rì fān huǐ zhī shí, lǎo hàn què dāng bù qǐ. chén qīng dào: cǐ shì yǐ yǔ zhuō jīng zài sì shāng liáng guò le, gèng wú fān huǐ. jiù shì dāng xiān xíng guò xiē xū báo lǐ, yě bù bì jiàn hái. wáng sān lǎo dào: jì rán gēng tiě fǎn qù, yuán pìn yě bì rán hái bì. dàn jí rén tiān xiàng, lìng láng zūn yàng, zhōng yǒu hǎo rì, hái yào sān sī ér xíng. chén qīng dào: jiù shì xiǎo ér jiǎo xìng tuō tǐ, yě shì shuǐ dǐ lāo zhēn, bù zhī hé rì dào shǒu, qǐ kě dān gé rén jiā guī nǚ? shuō bà, xiù zhōng qǔ chū gēng tiě, dì yǔ wáng sān lǎo, yǎn zhōng bù jué liú xià lèi lái. wáng sān lǎo yì zì cǎn rán, dào: jì shì dà láng zhǔ yì yǐ dìng, lǎo hàn zhǐ de fèng mìng ér xíng. rán suī rú cǐ, liào lìng qīn jiā shì dá lǐ zhī rén, bì rán bù yǔn. chén qīng shōu lèi ér dá dào: jīn rì shì chén mǒu zì jǐ qíng yuàn, bìng fēi shě qīn jiā xiāng bī. ruò shě qīn jiā chóu chú zhī jì, quán zhàng èr lǎo cuān duō yī shēng, shuō chén mǒu zhōng xīn jì jiào, bú shì xū qíng. sān lǎo lián shēng dào: lǐng mìng, lǐng mìng!
自古道:隔牆須有耳,窗外豈無人。柳氏鎮日在家中罵媒人,罵老公,陳青已自曉得些風聲,將信未信;到滿街撒了棋子,是甚意故,陳青心下了了。與渾家張氏兩口兒商議道:「以己之心,度人之心。我自家晦氣,兒子生了這惡疾,眼見得不能痊可,卻教人家把花枯般女兒伴這癩子做夫妻,真是罪過,料女兒也必然怨傷。便強他進門,終不和睦,難指望孝順。當初定這房親事,都是好情,原不曾費甚大財。千好萬好,總只一好,有心好到底了,休得為好成歉。從長計較,不如把媳婦庚帖送還他家,任他別締良姻。倘然皇天可憐,我孩兒有病痊之日,怕沒有老婆?好歹與他定房親事。如今害得人家夫妻反目,哭哭啼啼,絮絮聒聒,我也於心何忍。」計議已定,忙到王三老家來。王三老正在門首,同幾個老人家閒坐白話,見陳青到,慌忙起身作揖,問道:「令郎兩日尊恙好些麼?」陳青搖首道:「不濟。正有句話,要與三老講,屈三老到寒舍一行。」王三丈連忙隨著陳青到他家座啟內,分賓坐下。獻茶之後,三老便問:「大郎有何見教?」陳青將自己坐椅掇近三老,四膝相湊,吐露衷腸。先敘了兒子病勢如何的利害,次敘著朱親家夫婦如何的抱怨。這句話王三老卻也聞知一二,口中只得包慌:「只怕沒有此事。」陳青道:「小子豈敢亂言?今日小子到也不怪敝親家,只是自己心中不安,情願將庚帖退還,任從朱宅別選良姻。上系兩家穩便,並無勉強。」王三老道:「只怕使不得!老漢只管撮合,哪有拍開之理?足下異日翻悔之時,老漢卻當不起。」陳青道:「此事已與拙荊再四商量過了,更無翻悔。就是當先行過些須薄禮,也不必見還。」王三老道:「既然庚帖返去,原聘也必然還璧。但吉人天相,令郎尊恙,終有好日,還要三思而行。」陳青道:「就是小兒僥倖脫體,也是水底撈針,不知何日到手,豈可擔閣人家閨女?」說罷,袖中取出庚帖,遞與王三老,眼中不覺流下淚來。王三老亦自慘然,道:「既是大郎主意已定,老漢只得奉命而行。然雖如此,料令親家是達禮之人,必然不允。」陳青收淚而答道:「今日是陳某自己情願,並非舍親家相逼。若舍親家躊躇之際,全仗二老攛掇一聲,說陳某中心計較,不是虛情。」三老連聲道:「領命,領命!」
dāng xià qǐ shēn, dào yú zhū jiā. zhū shì yuǎn yíng jiē, jiǎng lǐ ér zuò. wèi shì zhōng rì zài jiā zhōng qiān wū guī wàn wū guī jí kāi yán, zhū shì yuǎn lián shēng huàn chá. zhè yě yǒu gè yuán gù, nà liǔ shì zhōng rì zài jiā zhōng qiān wū guī wàn wū guī zhǐ míng mà méi rén, wáng sān lǎo suī rán bù wén, zhū shì yuǎn què yú xīn yǒu kuì, zhǐ kǒng sān lǎo jiàn guài, suǒ yǐ yīn huàn chá. shuí zhī liǔ shì hèn shā wáng sān lǎo zuò cuò le méi, rèn zhàng fū jiào huàn, bù kěn jiāng chá chū lái. cǐ nǎi fù rén xiǎo jiàn. zuò le yī huì, wáng sān lǎo dào: yǒu jù bù shí jìn tuì de huà, tè lái yǔ dà láng shāng liáng. xiān gào guò, qiè mò jiàn guài. yuán lái zhū shì yuǎn yě shì xíng yī, lǐ zhōng dōu chēng tā zhū dà láng. zhū shì yuǎn dào: yǒu huà jǐn shuō. nǐ lǎo rén jiā yǒu shèn chà cuò, qǐ yǒu jiàn guài zhī lǐ? wáng sān lǎo fāng cái bǎ chén qīng suǒ yán tuì qīn zhī shì, bèi xì shuō le yī biàn: cǐ nǎi lìng qīn jiā zhǔ yì, lǎo hàn dàn chuán yán ér yǐ, dàn píng dà láng zhǔ zhāng. zhū shì yuǎn zhōng rì bèi hún jiā guā xù dé bù nài fán, yě bā bù néng gè yī shuò liǎng kāi. zhǐ shì zì jǐ bù hǎo qǐ chǐ, dé le wáng sān lǎo zhè jù yán yǔ, fēn míng shì cháo tíng xīn bān xià yī dào shè shū, rú hé bù xǐ? dāng xià biàn dào: suī rán chén qīn jiā xián zhé, chéng kǒng hòu lái fān huǐ, fǎn tiān bù měi. wáng èr lǎo dào: lǎo hàn dōu céng jiǎng guò. tā zhǔ yì yǐ jué, bù bì huái yí. zhái shàng gēng tiě, yì jiāo fù zài cǐ, dà láng qǐng shōu guò. zhū shì yuǎn dào: pìn lǐ wèi hái, rú hé hǎo shōu tā de gēng tiě? wáng sān lǎo dào: tā shuō xiē xū báo pìn, bù xū tí qǐ. shì lǎo hàn duō kǒu, shuō dào: jì rán gēng tiě fǎn qù, yuán pìn bì rán fǎn bì. zhū shì yuǎn dào: zhè shì zì rán zhī lǐ. xiān céng shòu guò tā shí èr liǎng yín zi, fēn háo bù gǎn duǎn shǎo. hái yǒu yín chāi èr gǔ, xiǎo nǚ shōu liú, róng tǎo chū yī bìng fèng hái. zhè gēng tiě quán shōu zài nǐ lǎo rén jiā chù. wáng sān lǎo dào: bù fáng shì, jiù shì dà láng shōu xià. lǎo hàn zàn huí, míng rì lái lǐng qǔ pìn wù. què dào lìng qīn chù huí huà. shuō bà fēn bié. yǒu shī wèi zhèng: yuè lǎo xì shéng jīn yòu jiě, bīng rén chuán yǔ xī jiē é.
當下起身,到於朱家。朱世遠迎接,講禮而坐。未氏終日在家中千烏龜、萬烏龜及開言,朱世遠連聲喚茶。這也有個緣故,那柳氏終日在家中千烏龜、萬烏龜指名罵媒人,王三老雖然不聞,朱世遠卻於心有愧,只恐三老見怪,所以殷喚茶。誰知柳氏恨殺王三老做錯了媒,任丈夫叫喚,不肯將茶出來。此乃婦人小見。坐了一會,王三老道:「有句不識進退的話,特來與大郎商量。先告過,切莫見怪。」原來朱世遠也是行一,里中都稱他朱大郎。朱世遠道:「有話盡說。你老人家有甚差錯,豈有見怪之理?」王三老方才把陳青所言退親之事,備細說了一遍:「此乃令親家主意,老漢但傳言而已,但憑大郎主張。」朱世遠終日被渾家聒絮得不耐煩,也巴不能個一搠兩開。只是自己不好啟齒,得了王三老這句言語,分明是朝廷新頒下一道赦書,如何不喜?當下便道:「雖然陳親家賢哲,誠恐後來翻悔,反添不美。」王二老道:「老漢都曾講過。他主意已決,不必懷疑。宅上庚帖,亦交付在此,大郎請收過。」朱世遠道:「聘禮未還,如何好收他的庚帖?」王三老道:「他說些須薄聘,不須提起。是老漢多口,說道:既然庚帖返去,原聘必然返璧。」朱世遠道:「這是自然之理。先曾受過他十二兩銀子,分毫不敢短少。還有銀釵二股,小女收留,容討出一併奉還。這庚帖權收在你老人家處。」王三老道:「不妨事,就是大郎收下。老漢暫回,明日來領取聘物。卻到令親處回話。」說罷分別。有詩為證:月老繫繩今又解,冰人傳語昔皆訛。
zhū shì yuǎn suí jí rù nèi, jiāng wáng sān lǎo suǒ yán tuì qīn zhī shì, shù yǔ hún jiā zhī dào. liǔ shì xǐ bù zì shèng, zì jǐ sī fáng yín zi yě sōu kuò jiāng chū lái, bǎ yǔ zhàng fū, còu zú shí èr liǎng zhī shù. què yǔ nǚ hái ér duō fú tǎo nà yī duì yín chāi. què shuō nà nǚ ér suī rán bù dú shī shū, què yě tiān shēng zhì qì. duō shí tīng dé mǔ qīn sān yán liǎng yǔ, xù xù guā guā, yǐ zì xīn yōng yì lǎn. jīn rì yǔ tā tǎo qǔ pìn chāi, míng zhī shì tuì qīn zhī gù, bìng bù dá yīng yī zì, jìng zǒu jìn wò fáng, bì shàng mén ér, zài lǐ miàn tí kū. zhū shì yuǎn zhōng shì nán zǐ zhī bèi, jiàn mào biàn sè, yǐ zhī nǚ hái ér xīn shì, duì hún jiā dào: duō fú xīn xià bù lè, xiǎng bì wèi tuì qīn zhī gù. nǐ xū màn màn wēi tā, bù kě zào cì. wàn yī bī dé tā jǐn, zuò chū xiē méi xià shāo gōu dāng, huǐ zhī hé jí! liǔ shì tīng le zhàng fū yán yǔ, zhēn gè qù qiāo nà nǚ ér de fáng mén, dī shēng xià qì de jiào dào: wǒ ér, chāi zi kěn bù kěn yáo nǐ, hé xū shǐ xìng! nǐ qiě kāi le fáng mén, yǒu huà shí, hǎo hǎo yǔ zuò niáng de jiǎng. zuò niáng de wèi bì bù yī nǐ. nà nǚ ér chū shí bù kěn kāi mén, liǔ shì lián jiào le jǐ cì, zhǐ de bá le mén shuān, jiào shēng: kāi zài zhè lǐ le. zì xiàng wù zi shàng qì fèn fēn xīn de zuò le. liǔ shì lìng duō gè wù zi bàng zhe nǚ ér zuò le, shuō dào: wǒ ér, diē niáng wèi jiāng nǐ xǔ cuò le duì tóu, yī xiàng chóu fán. xǐ de nán jiā yuàn tuì, xǔ le yī wàn gè lì shì, qiú zhī bù dé. nà lài zi zhōng wú hǎo rì, kě bù wù le nǐ zhōng shēn zhī shì. rú jīn bǎ pìn chāi hái le tā jiā, yīn duàn yì jué. shì nǐ nèn bān róng mào, pà méi yǒu hǎo rén jiā lái qiú nǐ? wǒ ér xiū yào zhí xìng, kuài bǎ chāi ér chū lái hái le tā bà! nǚ ér quán bù zuò shēng, zhǐ shì liú lèi. liǔ shì wēi le bàn shǎng, kàn jiàn nǚ ér rú cǐ mó yàng, yòu kuǎn kuǎn de shuō dào: wǒ ér, zuò diē niáng de dōu zhǐ shì wèi hǎo, tì nǐ jì jiào. nǐ yuàn yǔ bù yuàn, zhí zhí de yǔ wǒ shuō, nèn bān zì kǔ zì zhī, jiào diē niáng rú hé guò yì. nǚ ér hèn qióng dào: wèi hǎo, wèi hǎo! yào tǎo nà chāi zi yě shàng zǎo! liǔ shì dào: ā ya! liǎng gǔ chāi ér, lián tóu lián jiǎo, yě zhòng bù shàng èr sān liǎng, shén me dà shì. ruò lìng xǔ gè fù jiā, jīn chāi yù chāi dōu yǒu. nǚ ér dào: nǎ xī hǎn jīn chāi yù chāi! cóng méi jiàn hǎo rén jiā nǚ zǐ chī liǎng jiā chá. pín fù kǔ lè, dōu shì mìng zhòng zhù dìng. shēng wèi chén jiā fù, sǐ wèi chén jiā guǐ, zhè yín chāi wǒ yào suí shēn xùn zàng de, xiū xiǎng hái tā! shuō bà, yòu āi āi de kū jiāng qǐ lái. liǔ shì méi nài hé, zhǐ de duì zhàng fū shuō, nǚ ér rú cǐ rú cǐ: zhè mén qīn duō zè tuì bù chéng le. zhū shì yuǎn yǔ chén qīng fèi fǔ zhī jiāo, yuán bù kěn tuì qīn, zhǐ wèi hún jiā xù guā bù guò, suǒ yǐ bā bù dé sā kāi, luò de ěr biān qīng jìng. shuí xiǎng nǚ ér nèn bān liè xìng, yòu shì yī zhòng huān xǐ, biàn dào: nèn de shí, xiū jiào kǔ huài le nǚ hái ér. nǐ yǔ tā shuō míng, yī jiù yǔ chén mén duì qīn biàn liǎo. liǔ shì jiāng cǐ yán duì nǚ ér shuō le, fāng cái shōu lèi. zhèng shì: sān dōng bù gǎi gū sōng cāo, wàn kǔ nán yí liè nǚ xīn.
朱世遠隨即入內,將王三老所言退親之事,述與渾家知道。柳氏喜不自勝,自己私房銀子也搜括將出來,把與丈夫,湊足十二兩之數。卻與女孩兒多福討那一對銀釵。卻說那女兒雖然不讀詩書,卻也天生志氣。多時聽得母親三言兩語,絮絮聒聒,已自心慵意懶。今日與他討取聘釵,明知是退親之故,並不答應一字,逕走進臥房,閉上門兒,在裡面啼哭。朱世遠終是男子之輩,見貌辨色,已知女孩兒心事,對渾家道:「多福心下不樂,想必為退親之故。你須慢慢偎他,不可造次。萬一逼得他緊,做出些沒下稍勾當,悔之何及!」柳氏聽了丈夫言語,真箇去敲那女兒的房門,低聲下氣的叫道:「我兒,釵子肯不肯繇你,何須使性!你且開了房門,有話時,好好與做娘的講。做娘的未必不依你。」那女兒初時不肯開門,柳氏連叫了幾次,只得拔了門閂,叫聲:「開在這裡了。」自向兀子上氣忿分心的坐了。柳氏另掇個兀子傍著女兒坐了,說道:「我兒,爹娘為將你許錯了對頭,一向愁煩。喜得男家願退,許了一萬個利市,求之不得。那癩子終無好日,可不誤了你終身之事。如今把聘釵還了他家,因斷義絕。似你恁般容貌,怕沒有好人家來求你?我兒休要執性,快把釵兒出來還了他罷!」女兒全不做聲,只是流淚。柳氏偎了半晌,看見女兒如此模樣,又款款的說道:「我兒,做爹娘的都只是為好,替你計較。你願與不願,直直的與我說,恁般自苦自知,教爹娘如何過意。」女兒恨窮道:「為好,為好!要討那釵子也尚早!」柳氏道:「呵呀!兩股釵兒,連頭連腳,也重不上二三兩,甚麼大事。若另許個富家,金釵玉釵都有。」女兒道:「哪希罕金釵玉釵!從沒見好人家女子吃兩家茶。貧富苦樂,都是命中注定。生為陳家婦,死為陳家鬼,這銀釵我要隨身殉葬的,休想還他!」說罷,又哀哀的哭將起來。柳氏沒奈何,只得對丈夫說,女兒如此如此:「這門親多昃退不成了。」朱世遠與陳青肺腑之交,原不肯退親,只為渾家絮聒不過,所以巴不得撒開,落得耳邊清淨。誰想女兒恁般烈性,又是一重歡喜,便道:「恁的時,休教苦壞了女孩兒。你與他說明,依舊與陳門對親便了。」柳氏將此言對女兒說了,方才收淚。正是:三冬不改孤松操,萬苦難移烈女心。
dāng wǎn wú huà. cì rì, zhū shì yuǎn bù děng wáng sān lǎo dào lái, què zì jǐ zǒu dào wáng jiā, bǎ nǚ ér zhí yì bù kěn zhī qíng, shuō le biàn, yī jiù jiāng gēng tiě sòng hái. wáng sān lǎo zhǐ chēng: nán dé, nán dé! suí jí wǎng chén qīng jiā huí huà, rú cǐ zhè bān. chén qīng tuì cǐ qīn shì, shí fēn bù rěn, tīng shuō xí fù shǒu zhì bù cóng, yù jiā huān xǐ, lián lián xiàng wáng sān lǎo zuō yī dào: láo dòng, láo dòng! rán suī rú cǐ, zhǐ pà xiǎo ér bìng zhèng bù quán, zhōng nán pèi hé. cǐ shì yì rì hái yào fán sān lǎo kāi yán. wáng sān lǎo yáo shǒu dào: zhàng hàn jīn fān shuō le zhè yī biàn, yǐ hòu zài bù gǎn fèng mìng le. xián huà xiū tí.
當晚無話。次日,朱世遠不等王三老到來,卻自己走到王家,把女兒執意不肯之情,說了遍,依舊將庚帖送還。王三老只稱:「難得,難得!」隨即往陳青家回話,如此這般。陳青退此親事,十分不忍,聽說媳婦守志不從,愈加歡喜,連連向王三老作揖道:「勞動,勞動!然雖如此,只怕小兒病症不痊,終難配合。此事異日還要煩三老開言。」王三老搖手道:「丈漢今番說了這一遍,以後再不敢奉命了。」閒話休題。
què shuō zhū shì yuǎn jiàn nǚ ér bù kěn huǐ qīn, zài nǚ xù tóu shàng yù jiā zhe máng, gè chù fǎng wèn míng yī guó shǒu, péi zhe pán chán, qǐng tā lái kàn zhì. nà yī jiā chū shí lái kàn, dìng shuō néng yī, lián bìng rén fú yào, yě yǒu xiē xìng tóu. dào hòu lái bù jiàn gōng xiào, jiàn jiàn de lǎn sàn le. yě yǒu tǎo zhe jiàn shū dào lái, shuō dà huà, kuā dà kǒu, suǒ zhòng xiè, xiě bāo piào, dōu zhǐ yǒu tóu wú wěi. rì fù yī rì, bù jué yòu ái le èr nián yǒu yú. yī jiā dōu shuō shì gè gù jí, yī bù dé de le. duō shòu tàn kǒu qì, qǐng diē mā dào lái, hán lèi ér yán dào: zhàng rén bù yǔn tuì qīn, fǎng qiú míng yī yòng yào, zhǐ zhǐ wàng wǒ bìng yǒu quán kě zhī qī. rú jīn fú yào wú xiào, yǎn jiàn dé méi yǒu hǎo rì. bú yào zhuàn le rén jiā ér nǚ. hái ér jué yì yào tuì zhè tóu qīn shì le. chén qīng dào: qián fān shuō le yī chǎng, nǐ zhàng rén zhàng mǔ dōu kěn, zhǐ shì nǐ xí fù zhí yì bù cóng, suǒ yǐ yòu jiāng gēng tiě sòng lái. duō shòu dào: xí fù ruò xiǎo dé hái ér yuàn tuì, bì rán yě fàng xià le. mā mā zhāng shì dào: hái ér, qiě zhǐ zhào gù zì jiā shēn zi, xiū qiān guà zhè xiē xián shì! duō shòu dào: tuì le zhè tóu qīn, hái ér xīn xià dào fàng kuān le yī jiàn. chén qīng dào: dài nǐ zhàng rén lái shí, nǐ zì yǔ tā jiǎng biàn liǎo. shuō yóu wèi liǎo, yā huán bào dào: zhū qīn jiā lái kàn nǚ xù. mā mā duǒ guò. chén qīng yāo rù nèi shū fáng zhōng, duō shòu yǔ zhàng rén xiāng jiàn, kǒu zhōng chēng xiè bù jǐn. zhū shì yuǎn jiàn nǚ xù sān fēn xiàng rén, qī fēn xiàng guǐ, hǎo shēng bù yuè. chá bà, chén qīng tuī gù qǐ shēn. duō shòu tǔ lù zhōng cháng, shuō qǐ zì jiā bìng shì bù quán, nán yǐ wán hūn, jué yào tuì qīn zhī shì, xiù zhōng qǔ chū jiǎn tiě yī fú, nǎi shì yù xiān xiě xià de sì jù shī. zhū shì yuǎn zhǎn kāi niàn dào: mìng fàn gū chén è jí chán, hǎo yīn yuán shì è yīn yuán. jīn zhāo sā shǒu hóng sī qù, mò wù tā rén měi shào nián. yuán lái zhū shì yuǎn chū cì tuì qīn, shén fēi běn xīn, zhǐ wèi hún jiā bī pò bù guò. jīn fān jiàn nǚ xù nèn bān bìng tǐ, yòu yǒu qīn bǐ shī jù, kǒu qì jué jué, bù jué yě dòng le zhè gè niàn tóu. kǒu lǐ suī dào: shuō nǎ lǐ huà! hái shì jiāng xī guì tǐ yào jǐn. què bǎ nà sì jù shī zhě hǎo, cáng yú xiù zhōng, jí biàn chōu shēn zuò bié. chén qīng zài zuò qǐ xià jiē zhe, biàn dào: shì cái xiǎo ér suǒ yán, chū yú zhì chéng, wàng qīn jiā wěi qū quàn yù lìng ài fǔ cóng zé gè. gēng tiě réng jiù fèng hái. zhū shì yuǎn dào: jì rán xián qiáo zǐ zhūn zhūn fēn fù, quán shí shōu xià, zài róng fèng fù. chén qīng sòng chū mén qián. zhū shì yuǎn huí jiā, jiāng nǚ xù suǒ yán yǔ hún jiā shuō le. liǔ shì dào: jì rán nǚ xù bú yào xí fù shí, nǚ hái ér shǒu tā yě shì chě dàn. nǐ bǎ shī yì jiě shuō yǔ nǚ ér tīng, liào tā bì rán huí xīn zhuǎn yì. zhū shì yuǎn zhēn gè bǎ nà jiǎn tiě dì yǔ nǚ ér, shuō: chén jiā xiǎo guān rén bìng tǐ bù quán, qīn zì xiàng wǒ shuō, jué yào tuì hūn. zhè sì jù shī biàn shì tā de xiū shū le. wǒ ér yě zì xiǎng zhōng shēn zhī shì, xiū de zhí mí! duō fú kàn le shī jù, yī yán bù fā, huí dào fáng zhōng, qǔ chū bǐ yàn, jiù zài nà shī hòu yě xiě sì jù: yùn jiǎn suī rán è jí chán, yīn yuán dào dǐ shì yīn yuán. cóng lái fù dào dāng cóng yī, gǎn xī rú huā měi shào nián.
卻說朱世遠見女兒不肯悔親,在女婿頭上愈加著忙,各處訪問名醫國手,賠著盤纏,請他來看治。那醫家初時來看,定說能醫,連病人服藥,也有些興頭。到後來不見功效,漸漸的懶散了。也有討著薦書到來,說大話,誇大口,索重謝,寫包票,都只有頭無尾。日復一日,不覺又捱了二年有餘。醫家都說是個痼疾,醫不得的了。多壽嘆口氣,請爹媽到來,含淚而言道:「丈人不允退親,訪求名醫用藥,只指望我病有痊可之期。如今服藥無效,眼見得沒有好日。不要賺了人家兒女。孩兒決意要退這頭親事了。」陳青道:「前番說了一場,你丈人丈母都肯,只是你媳婦執意不從,所以又將庚帖送來。」多壽道:「媳婦若曉得孩兒願退,必然也放下了。」媽媽張氏道:「孩兒,且只照顧自家身子,休牽掛這些閒事!」多壽道:「退了這頭親,孩兒心下到放寬了一件。」陳青道:「待你丈人來時,你自與他講便了。」說猶未了,丫鬟報道:「朱親家來看女婿。」媽媽躲過。陳青邀入內書房中,多壽與丈人相見,口中稱謝不盡。朱世遠見女婿三分像人,七分像鬼,好生不悅。茶罷,陳青推故起身。多壽吐露衷腸,說起自家病勢不痊,難以完婚,決要退親之事,袖中取出柬帖一幅,乃是預先寫下的四句詩。朱世遠展開念道:命犯孤辰惡疾纏,好姻緣是惡姻緣。今朝撒手紅絲去,莫誤他人美少年。原來朱世遠初次退親,甚非本心,只為渾家逼迫不過。今番見女婿恁般病體,又有親筆詩句,口氣決絕,不覺也動了這個念頭。口裡雖道:「說哪裡話!還是將息貴體要緊。」卻把那四句詩褶好,藏於袖中,即便抽身作別。陳青在坐啟下接著,便道:「適才小兒所言,出於至誠,望親家委曲勸諭令愛俯從則個。庚帖仍舊奉還。」朱世遠道:「既然賢喬梓諄諄吩咐,權時收下,再容奉覆。」陳青送出門前。朱世遠回家,將女婿所言與渾家說了。柳氏道:「既然女婿不要媳婦時,女孩兒守他也是扯淡。你把詩意解說與女兒聽,料他必然回心轉意。」朱世遠真箇把那柬帖遞與女兒,說:「陳家小官人病體不痊,親自向我說,決要退婚。這四句詩便是他的休書了。我兒也自想終身之事,休得執迷!」多福看了詩句,一言不發,回到房中,取出筆硯,就在那詩後也寫四句:運蹇雖然惡疾纏,姻緣到底是姻緣。從來婦道當從一,敢惜如花美少年。
zì gǔ dào: hǎo shì bù chū mén, è shì yáng qiān lǐ. zhǐ wèi chén xiǎo guān zì jiā bú yào xí fù, qīn kǒu huí jué le zhàng rén. zhè jù huà jiù chuán yáng chū qù, jiù yǒu zhāng jiā sǎo, lǐ jiā pó, yī bān kào cuō hé shān yǎng jiā de, chāo le ruò gān biǎo hào, dào zhū jiā yì qīn. shuō de dōu shì míng mén fù shì, pìn cái fēng shèng. suī zé méi rén zhī kǒu, bù kě jǐn xìn, què yě shuō dé liǔ shì dù lǐ rè péng péng de, fēn míng shì qián yù lián mǔ qīn, bā bù dé dēng shí piē le wáng jiā, xǔ le sūn jiā. shuí zhī nǚ ér duō fú, xīn rú tiě shí, bìng bù zhuǎn yí. kàn jiàn mǔ qīn hǎo chá hǎo jiǔ kuǎn dài méi rén, qíng zhī bù wèi bié jiàn. zhàng fū bìng zhèng yòu bù quán, diē mā yòu bù róng shǒu jié, zuǒ sī yòu suàn, bù rú sǐ le gān jìng. yè jiān dēng xià qǔ chū chén xiǎo guān shī jù, fàng zài zhuō shàng, fǎn fù kàn le yī huí, yuē mò kū le liǎng gè gēng cì, chéng diē mā shuì shú, jiě xià shù yāo de luó pà, xuán liáng zì yì. zhèng shì: sān cùn qì zài qiān bān yòng, yī rì wú cháng wàn shì xiū.
自古道:「好事不出門,惡事揚千里。」只為陳小官自家不要媳婦,親口回絕了丈人。這句話就傳揚出去,就有張家嫂,李家婆,一班靠撮合山養家的,抄了若干表號,到朱家議親。說的都是名門富室,聘財豐盛。雖則媒人之口,不可盡信,卻也說得柳氏肚裡熱蓬蓬的,分明似錢玉蓮母親,巴不得登時撇了王家,許了孫家。誰知女兒多福,心如鐵石,並不轉移。看見母親好茶好酒款待媒人,情知不為別件。丈夫病症又不痊,爹媽又不容守節,左思右算,不如死了乾淨。夜間燈下取出陳小官詩句,放在桌上,反覆看了一回,約莫哭了兩個更次,乘爹媽睡熟,解下束腰的羅帕,懸樑自縊。正是:三寸氣在千般用,一日無常萬事休。
cǐ jì yǐ shì sān gēng shí fēn. yě shì duō fú bù gāi mìng jué, zhū shì yuǎn zài shuì mèng zhī zhōng, qià xiàng yǒu rén tuī xǐng, ěr biān zhǐ wén dé nǚ ér wū wū de kū shēng, chī le yī jīng, cā yī cā yǎn jīng, yáo xǐng hún jiā, shuō dào: shì cái wén dé nǚ hái ér tí kū, mò fēi zuò chū xiē shì lái? qiě qù kàn tā yī kàn. hún jiā dào: nǚ hái ér hǎo hǎo de shuì zài fáng lǐ, nǐ què shuō guǐ huà. yào kàn shí, nǐ zì qù kàn, lǎo niáng yào shuì jué lī. zhū shì yuǎn pī yī ér qǐ, hēi àn lǐ kāi le fáng mén, mō dào nǚ ér wò fáng mén shǒu, shuāng shǒu tuī mén bù kāi. lián huàn jǐ shēng, nǚ hái ér quán bù dá yīng. zhǐ tīng dé hóu jiān tán xiǎng, qí shēng yì cháng. dāng xià xīn huāng, jǐn shēng píng zhī lì, yī jiǎo bǎ fáng mén tī kāi, yǐ jiàn zhuō shàng cán dēng bàn míng bù miè, nǚ ér xuán liáng gāo guà, jiù rú zǒu mǎ yì bān, tuán tuán ér zhuǎn. zhū shì yuǎn chī zhè yī jīng fēi xiǎo, máng bǎ dēng ér tī míng, gāo jiào: ā mā kuài lái, nǚ hái ér yì sǐ le! liǔ shì mèng zhōng tīng dé cǐ yán, yóu rú lěng yǔ lín shēn, chuān yī bù jí, tuó le bèi ér, jiù kū ér kū ròu de pǎo dào nǚ ér fáng lǐ lái. zhū shì yuǎn zhōng shì nán zǐ hàn, yǒu xiē zhì liàng, zǎo yǐ bǎ nǚ ér fàng xià, bào zài shēn shàng, jiāng xī gài jǐn jǐn de dǐ zhù hòu mén, huǎn huǎn de jiě kāi jǐng shàng de sǐ jié, yòng shǒu qù mó. liǔ shì yī tóu dǎ hán chàn, yī tóu jiào huàn. yuē mò bàn gè shí chén, jiàn jiàn pò fǎn hún huí, wēi wēi zhuǎn qì. liǔ shì kǒu chēng xiè tiān xiè dì, zhòng dào fáng zhōng chuān le yī fú, shāo qǐ rè shuǐ lái, guàn xià nǚ ér hóu zhōng, jiàn jiàn sū xǐng. zhēng kāi shuāng yǎn, kàn jiàn diē mā zài qián, fàng shēng dà kū. diē mā dào: wǒ ér! lóu yǐ shàng qiě tān shēng, zěn de zuò cǐ duǎn jiàn zhī shì? duō fú dào: hái zi ér yī sǐ, biàn dé wán míng quán jié. yòu huàn zhuǎn lái zé shén? jiù shì jīn fān bù sǐ, chí hé zǎo shǎo bu dé shì yī sǐ, dào bù rú fàng hái ér zǎo qù, yě shěng de diē mā fèi xīn. pì rú dāng chū bù céng yǎng bù hái ér yì bān. shuō bà, āi āi de kū zhī bù yǐ. zhū shì yuǎn fū qī liǎng kǒu, zài sān quàn jiě bú zhù, wú kě nài hé.
此際已是三更時分。也是多福不該命絕,朱世遠在睡夢之中,恰像有人推醒,耳邊只聞得女兒嗚嗚的哭聲,吃了一驚,擦一擦眼睛,搖醒渾家,說道:「適才聞得女孩兒啼哭,莫非做出些事來?且去看他一看。」渾家道:「女孩兒好好的睡在房裡,你卻說鬼話。要看時,你自去看,老娘要睡覺哩。」朱世遠披衣而起,黑暗裡開了房門,摸到女兒臥房門首,雙手推門不開。連喚幾聲,女孩兒全不答應。只聽得喉間痰響,其聲異常。當下心慌,盡生平之力,一腳把房門踢開,已見桌上殘燈半明不滅,女兒懸樑高掛,就如走馬一般,團團而轉。朱世遠吃這一驚非小,忙把燈兒剔明,高叫:「阿媽快來,女孩兒縊死了!」柳氏夢中聽得此言,猶如冷雨淋身,穿衣不及,馱了被兒,就哭兒哭肉的跑到女兒房裡來。朱世遠終是男子漢,有些智量,早已把女兒放下,抱在身上,將膝蓋緊緊的抵住後門,緩緩的解開頸上的死結,用手去摩。柳氏一頭打寒顫,一頭叫喚。約莫半個時辰,漸漸魄返魂回,微微轉氣。柳氏口稱謝天謝地,重到房中穿了衣服,燒起熱水來,灌下女兒喉中,漸漸甦醒。睜開雙眼,看見爹媽在前,放聲大哭。爹媽道:「我兒!螻蟻尚且貪生,怎的做此短見之事?」多福道:「孩子兒一死,便得完名全節。又喚轉來則甚?就是今番不死,遲和早少不得是一死,到不如放孩兒早去,也省得爹媽費心。譬如當初不曾養不孩兒一般。」說罷,哀哀的哭之不已。朱世遠夫妻兩口,再三勸解不住,無可奈何。
bǐ jí tiān míng, zhū shì yuǎn jiào hún jiā wō bàn nǚ ér zài chuáng mián xī, zì jǐ jìng dào chéng huáng miào lǐ qù chōu qiān. qiān yǔ yún: shí yùn wèi tōng hēng, nián lái huò hài qīn. yún kāi zhōng jiàn rì, fú shòu zì tiān chéng. xì xiáng qiān yì, qián èr jù yǐ shì zhǔn le. dì sān jù yún kāi zhōng jiàn rì, shì fǒu jí tài lái zhī yì. mò jù fú shòu zì tiān chéng, nǚ ér míng duō fú, nǚ xù míng duō shòu, nán dào chén xiǎo guān rén bìng shì hái yǒu hǎo rì? yī fū yī fù, tiān rán chéng pèi? xīn zhōng hǎo shēng wěi jué bù xià, huí dào jiā zhōng. hún jiā wū zì zài nǚ ér fáng lǐ zuò zhe, kàn jiàn zhàng fū dào lái, huāng máng yáo shǒu dào: bú yào zé shēng! nǚ ér cái tíng le kū, shuì qù le. zhū shì yuǎn yè lái wěn dēng zhī shí, kàn jiàn zhuō shàng yī fù jiǎn tiě, wú xiá guān jiǎo. qí shí qǔ ér guān zhī, yuán lái jiù shì nǚ xù suǒ xiě de shī jù, hòu miàn yòu yǒu yī shī, rèn dé nǚ ér zhī bǐ. dú le yī biàn, tàn kǒu qì dào: zhēn liè nǚ yě! wèi fù mǔ zhě, zhèng dāng yù chéng qí měi, qǐ kě yǐ fēi lǐ qiáng zhī! suì jiāng chéng huáng miào qiān cí, shuō yǔ hún jiā dào: fú shòu tiān chéng, shén míng hēi dìng. ruò sī xīn gēng gǎi, huáng tiān bì bù hù yòu. kuàng nǚ hái ér shī zì shì, qiú sǐ bù qiú shēng. wǒ men rú hé kān shǒu dé tā duō rì? tǎng rán yī gè yǎn, nǚ ér sǐ le shí jié, kōng fù bù yì zhī míng, fǎn zuò yī chǎng xiào huà. jù wú suǒ jiàn, bù rú bǎ nǚ ér jià yǔ chén jiā, yī lái biǎo dé wǒ men hǎo qíng, èr lái suì le nǚ ér zhī yì, yě shěng le wǒ men gàn jì. bù zhī mā mā xīn xià rú hé? liǔ shì bèi nǚ ér xià huài le, xīn tóu wū zì tū tū de tiào, biàn dá yīng dào: suí nǐ zuò zhǔ, wǒ guǎn bù dé zhè shì! zhū shì yuǎn dào: cǐ shì hái xū yāng wáng sān lǎo jiǎng.
比及天明,朱世遠教渾家窩伴女兒在床眠息,自己逕到城隍廟裡去抽籤。簽語云:時運未通亨,年來禍害侵。雲開終見日,福壽自天成。細詳簽意,前二句已是准了。第三句雲開終見日,是否極泰來之意。末句福壽自天成,女兒名多福,女婿名多壽,難道陳小官人病勢還有好日?一夫一婦,天然成配?心中好生委決不下,回到家中。渾家兀自在女兒房裡坐著,看見丈夫到來,慌忙搖手道:「不要則聲!女兒才停了哭,睡去了。」朱世遠夜來刎燈之時,看見桌上一副柬帖,無暇觀攪。其時取而觀之,原來就是女婿所寫的詩句,後面又有一詩,認得女兒之筆。讀了一遍,嘆口氣道:「真烈女也!為父母者,正當玉成其美,豈可以非理強之!」遂將城隍廟簽詞,說與渾家道:「福壽天成,神明嘿定。若私心更改,皇天必不護佑。況女孩兒詩自誓,求死不求生。我們如何看守得他多日?倘然一個眼,女兒死了時節,空負不義之名,反作一場笑話。據吾所見,不如把女兒嫁與陳家,一來表得我們好情,二來遂了女兒之意,也省了我們干紀。不知媽媽心下如何?」柳氏被女兒嚇壞了,心頭兀自突突的跳,便答應道:「隨你作主,我管不得這事!」朱世遠道:「此事還須央王三老講。」
shì yǒu còu qiǎo, zhè lǐ zhū shì yuǎn zǒu chū mén lái, qià hǎo wáng sān lǎo zài mén dào zǒu guò. zhū shì yuǎn jiù yíng zhù le, qǐng dào jiā zhōng zuò xià, jiāng qián hòu shì qíng, xì xì shù le yī biàn. rú jīn yù bǎ nǚ ér jià qù, zhuān qiú sān lǎo yī. yán wáng sān lǎo dào: lǎo hàn céng shuō guò, zhǐ guǎn cuō hé, bù guǎn sā kāi. jīn rì dà láng suǒ yán, shì zhàng yì zhī shì, lǎo hàn zì dāng xiào láo. zhū shì yuǎn dào: xiǎo nǚ ér jiàn le xiǎo xù zhī shī, céng hé dé yī shǒu, qíng jiàn hū cí. ruò hái bǐ chù tuī tuō, kě jiāng cǐ shī sòng kàn. wáng sān lǎo jiē le jiǎn tiě, jí biàn qǐ shēn. zhǐ wèi liǎng qīn jiā jǐn duì mén jū zhù, zuǒ jiǎo kuà chū le zhū jiā, yòu jiǎo jiù kuà jìn le chén jiā, shèn shì fāng biàn. chén qīng tīng dé wáng sān lǎo dào lái, zhǐ rèn shì tuì qīn de huà, huāng máng yíng jiē wèn dào: sān lǎo jīn rì guāng jiàng, yí dìng zhū qīn jiā chù yǒu yán. wáng sān lǎo dào: zhèng shì. chén qīng dào: jīn fān tuì qīn, chū yú xiǎo ér qíng yuàn, qīn jiā nà biān liào wú bié shuō. wáng sān lǎo dào: lǎo hàn jīn rì cǐ lái, bú shì tuì qīn, dào shì yào zuò qīn. chén qīng dào: sān lǎo xiū yào qǔ xiào. wáng sān lǎo jiù jiāng zhū zhái nǚ ér rú hé xún sǐ, tā diē mā rú hé xīn huāng. liú nǚ ér zài jiā, kǒng yǒu bù cè, qíng yuàn sòng lái fú shì xiǎo guān rén. lǎo hàn xiǎng lái, cǐ yì liǎng biàn zhī shì. lìng qīn jiā chù tuō le gàn jì, huò qí měi míng. nǐ xián fū fù yòu dé rén bāng zhù, lìng láng zǎo wǎn yě yǒu gè zhe yì zhī rén zhào guǎn, qǐ bù měi zāi! chén qīng dào: suī chéng qīn jiā nà biān měi yì, hái yào wèn xiǎo ér xīn xià yǔn fǒu? wáng sān lǎo jiù jiāng jiǎn tiě suǒ hé shī jù chéng yú chén qīng dào: lìng xí hé dé yǒu lìng láng zhī shī. tā shí fēn xìng liè. lìng láng ruò bù yǔn cóng, bì rán sòng le tā xìng mìng, qǐ bù kě xī! chén qīng dào: zǎo wǎn biàn lái huí fù. dāng xià chén qīng xiān yǔ hún jiā zhāng shì shāng yì le yī huí, dào: xí fù rú cǐ xìng liè, bì rán xián xiào. dé tā lái tiē shēn kàn qù, fū fù zhī jiān, bǐ diē niáng gèng jué zhōu bèi. wàn yí dù dé gè zhǒng shí, jiù shì hái ér wú mìng, yě bù jué le wǒ chén mén hòu dài. wǒ liǎng gè zuò le zhǔ, bù pà hái ér bù yī. dāng xià shuāng shuāng liǎng kǒu, dào shū fáng zhōng, duì ér zi duō shòu shuō zhī cǐ shì. duō shòu chū shí tuī què, jí jiàn le suǒ hé zhī shī, dùn kǒu wú yán. chén qīng yǐ yòu ér zi xīn kěn, huí fù le wáng sān lǎo, zé bo jí rì, yòu sòng xiē yī shì zhī lèi. nà biān duō fú zhī shì chén mén lái qǔ, xīn ān yì kěn. zhì qī, shēng xiāo gǔ lè, qǔ guò mén lái. jiē fāng shàng tīng shuō chén jiā lài zi zuò qīn, bǎ zuò xīn wén chuán shuō dào: lài há má yě yǒu chī tiān é ròu de rì zi. yòu yǒu kè bó de xián hàn, biān wèi kǒu hào sì jù: bó niú mìng duǎn piān duō shòu, jiāo xiāng nǚ ér piān zhú chòu. hóng líng bèi lǐ hé huān shí, fěn huā xiāng yǔ nóng xīng dòu.
事有湊巧,這裡朱世遠走出門來,恰好王三老在門道走過。朱世遠就迎住了,請到家中坐下,將前後事情,細細述了一遍。「如今欲把女兒嫁去,專求三老一。」言王三老道:「老漢曾說過,只管撮合,不管撒開。今日大郎所言,是仗義之事,老漢自當效勞。」朱世遠道:「小女兒見了小婿之詩,曾和得一首,情見乎詞。若還彼處推託,可將此詩送看。」王三老接了柬帖,即便起身。只為兩親家緊對門居住,左腳跨出了朱家,右腳就跨進了陳家,甚是方便。陳青聽得王三老到來,只認是退親的話,慌忙迎接問道:「三老今日光降,一定朱親家處有言。」王三老道:「正是。」陳青道:「今番退親,出於小兒情願,親家那邊料無別說。」王三老道:「老漢今日此來,不是退親,到是要做親。」陳青道:「三老休要取笑。」王三老就將朱宅女兒如何尋死,他爹媽如何心慌。「留女兒在家,恐有不測,情願送來服侍小官人。老漢想來,此亦兩便之事。令親家處脫了干紀,獲其美名。你賢夫婦又得人幫助,令郎早晚也有個著意之人照管,豈不美哉!」陳青道:「雖承親家那邊美意,還要問小兒心下允否?」王三老就將柬帖所和詩句呈於陳青道:「令媳和得有令郎之詩。他十分性烈。令郎若不允從,必然送了他性命,豈不可惜!」陳青道:「早晚便來回覆。」當下陳青先與渾家張氏商議了一回,道:「媳婦如此性烈,必然賢孝。得他來貼身看覷,夫婦之間,比爹娘更覺周備。萬一度得個種時,就是孩兒無命,也不絕了我陳門後代。我兩個做了主,不怕孩兒不依。」當下雙雙兩口,到書房中,對兒子多壽說知此事。多壽初時推卻,及見了所和之詩,頓口無言。陳青已佑兒子心肯,回覆了王三老,擇卜吉日,又送些衣飾之類。那邊多福知是陳門來娶,心安意肯。至期,笙簫鼓樂,娶過門來。街坊上聽說陳家癩子做親,把做新聞傳說道:「癩蛤蟆也有吃天鵝肉的日子。」又有刻薄的閒漢,編為口號四句:伯牛命短偏多壽,嬌香女兒偏逐臭。紅綾被裡合歡時,粉花香與膿腥斗。
xián huà xiū tí. què shuō zhū shì zì guò mén zhī hòu, shí fēn hé shùn. chén xiǎo guān rén quán dé tā yīn qín fú shì. zěn jiàn dé?
閒話休題。卻說朱氏自過門之後,十分和順。陳小官人全得他殷勤伏侍。怎見得?
zhuó yì yīn lēi, jǐn xīn fú shì. áo tāng jiān yào, guǒ rán mèi bì qīn cháng zǎo qǐ yè mián, zhēn gè nóng bù jiě dài. shēn shàng dōng téng xī yǎng, shí shí fǔ mó nóng shang xuè chòu nóng xīng, qín qín jiān xǐ. fēn míng fù mǔ guān jiāo ér, zhǐ shǎo kāi xiōng wèi rǔ yòu shì bìng gū féng xiào fù, měi sī gē gǔ pēng gēng. yǔ yún xiū xiǎng huān yú, suì yuè qǐ cí láo kǔ. huàn jiāo qī yǒu míng wú shí, lián měi fù shǎo lè duō yōu.
着意殷勒,盡心伏侍。熬湯煎藥,果然昧必親嘗;早起夜眠,真箇農不解帶。身上東疼西癢,時時撫摩;農裳血臭膿腥,勤勤煎洗。分明傅母官嬌兒,只少開胸餵乳;又似病姑逢孝婦,每思割股烹羹。雨雲休想歡娛,歲月豈辭勞苦。喚嬌妻有名無實,憐美婦少樂多憂。
rú cǐ liǎng nián, gōng gū wú bù huān xǐ. zhǐ shì yī jiàn, fū fù yuē sī xiào shùn wú bǐ, yè lǐ gè bèi gè zhěn, fēn tóu ér shuì, bìng wú tóng yuán gòng zhěn zhī shì. zhāng shì yù de tā liǎng gè pèi hé cí xióng, què yòu bù hǎo kāi yán. hū yī rì jìn fáng, jiàn xí fù bù zài, biàn dào: wǒ ér, nǐ zhěn tóu wò chuò le, wǒ ná qù yǔ nǐ chāi xǐ. yòu dào: bèi ér yě wò chuò le. zuò yī bāo ér juǎn le chū qù, zhǐ liú yī chuáng bèi yī gè zhěn tóu zài chuáng. míng míng yào tā fū fù èr rén gòng zhěn tóng yuán, shēng ér dù zhǒng de yì sī.
如此兩年,公姑無不歡喜。只是一件,夫婦曰司孝順無比,夜裡各被各枕,分頭而睡,並無同袁共枕之事。張氏欲得他兩個配合雌雄,卻又不好開言。忽一日進房,見媳婦不在,便道:「我兒,你枕頭齷齪了,我拿去與你拆洗。」又道:「被兒也齷齪了。」做一包兒卷了出去,只留一床被、一個枕頭在床。明明要他夫婦二人共枕同袁,生兒度種的意思。
shuí zhī tā fū fù èr rén, dù lǐ gè zì yǒu gè zhǔ yì. chén xiǎo guān rén dù lǐ dào: zì jǐ shí sǐ jiǔ shēng zhī rén, bú shì gè zhǎng jiǔ fū qī, rú hé yòu qù wū sǔn le rén jiā yī gè guī nǚ? zhū xiǎo niáng zǐ dù lǐ yòu dào: zhàng fū nèn bān bìng tǐ, xuè qì quán kū, zěn jìn dé nǚ sè xiàng qīn? suǒ yǐ yī xiàng zhǐ shì gè bèi gè zhěn, fēn tóu ér shuì. shì yè zhǐ yǒu yī chuáng bèi, yī gè zhěn, què dōu shì zhū xiǎo niáng zǐ de wò jù. měi cháng zhū xiǎo zǔ zi fú shì zhàng fū xiān shuì, zì jǐ dēng xià hái zuò zhēn zhǐ, zhí chí gōng pó dōu shuì le, fāng cái jiù qǐn. dāng yè duō shòu yǔ mǔ qīn qǔ tǎo zhěn bèi, zhāng shì tuī dào: jiāng xǐ wèi gān, hú luàn tóng sù yī yè bà. zhū shì jiāng zì jǐ zhěn tóu ràng yǔ zhàng fū ān zhì. duō shòu yòu pà wū le qī zǐ de bèi wō, hé nóng ér wò. duō fú yì bù jiě nóng. yī jiù liǎng tóu gè shuì. cì rì, zhāng shì xiǎo dé le, fǎn guài xí fù zuò gé, bù qù gōu dā ér zi gàn shì, bǎ yī tuán měi yì, kàn zuò bù liáng zhī xīn, zhuō jī mà gǒu, yán sān yǔ sì, yǐng shè dì fā zuò le yī chǎng. zhū shì shì gè cōng míng nǚ zǐ, yǒu hé nán jiě? wéi kǒng shāng le zhàng fū zhī yì, zhǐ zuò bù zhī, àn àn tōu lèi. chén xiǎo guān rén yě lǐ huì dé le jǐ fēn, shén bù guò yì
誰知他夫婦二人,肚裡各自有個主意。陳小官人肚裡道:「自己十死九生之人,不是個長久夫妻,如何又去污損了人家一個閨女?」朱小娘子肚裡又道:「丈夫恁般病體,血氣全枯,怎禁得女色相侵?」所以一向只是各被各枕,分頭而睡。是夜只有一床被,一個枕,卻都是朱小娘子的臥具。每常朱小組子伏侍丈夫先睡,自己燈下還做針指,直持公婆都睡了,方才就寢。當夜多壽與母親取討枕被,張氏推道:「漿洗未乾,胡亂同宿一夜罷。」朱氏將自己枕頭讓與丈夫安置。多壽又怕污了妻子的被窩,和農而臥。多福亦不解農。依舊兩頭各睡。次日,張氏曉得了,反怪媳婦做格,不去勾搭兒子幹事,把一團美意,看做不良之心,捉雞罵狗,言三語四,影射的發作了一場。朱氏是個聰明女子,有何難解?惟恐傷了丈夫之意,只作不知,暗暗偷淚。陳小官人也理會得了幾分,甚不過意
rú cǐ yòu ái guò le yī gè nián tóu. dāng chū shí wǔ suì shàng dé bìng, shí liù suì bìng xiōng, shí jiǔ suì shàng tuì qīn bù yǔn, èr shí yī suì shàng zuò qīn. zì cóng dé bìng dào jīn, jiāng jìn shí zài, bù shēng bù sǐ, shèn shì mèn rén. wén dé jiāng nán xīn dào yī gè suàn mìng de xiā zi, jiào zuò líng xiān shēng, shén kěn zhí yán. yāng tā tuī suàn yī fān, yǐ jué sǐ qī yuǎn jìn. yuán lái chén duō shòu zì dé bìng zhī hòu, zì xián chǒu lòu, bù shèn chū mén. jīn rì tè wèi suàn mìng, zhěng zhěng yì guān, zǒu dào líng xiān shēng pù zhōng lái. nà xiān shēng pái chéng bā zì, tuī le wǔ xīng yùn xiàn, biàn dào: zhè jiǎ zào shì zhái shàng hé rén? xiān gào guò le, ruò bù jiàn guài, fāng gǎn zhí yán. chén xiǎo guān rén dào: dàn qiú jù lǐ zhí yán, bù bì jì huì. xiān shēng dào: cǐ zào sì suì xíng yùn, sì suì zhì shí yī, tóng xiàn bù bì shuō qǐ, shí sì suì zhì èr shí yī, cǐ shí nián dà jì, gāi fàn è jí, bàn sǐ bù shēng. kě céng jiàn guò me? chén xiǎo guān rén dào: jiàn guò le. xiān shēng dào: qián shí nián, suī shì gè shuǐ quē, hái tiào dé guò. èr shí sì dào yī shí yī, zhè yī yùn gèng bù hǎo. chuán yù wēi bō wáng jiāng duò mǎ féng qiào bì duàn jiāng shéng, cǐ nǎi tiān xī zhī mìng. yǒu hǎo bā zì zài suàn yī gè, cǐ mìng bù zú dào yě! xiǎo guān rén wén yán, cǎn rán wú yǔ. máng bǎ mìng jīn sòng yǔ xiān shēng, zuò bié ér xíng. fù nèi xún sī, bù jué lèi xià. xiǎng zhe: nà xiān shēng suàn wǒ qián shí nián jǐ zì zhǔn le, hòu shí nián yùn xiàn gèng bù hǎo, yí dìng shì nán guò. wǒ sǐ bù dǎ jǐn, kě lián xián dé niáng zǐ fú shì le wǒ sān nián, bìng wú yī xiāo zhī hǎo. rú jīn yòu lián lèi tā shòu kǔ zěn de? wǒ jīn gǒu yán xìng mìng, yǔ sǐ wú èr, biàn duō huó jǐ nián, méi shén hǎo chù. bù rú zǎo zǎo sǐ le, chū tuō le niáng zǐ. yě de tā chèn shào nián měi mào, bié xún tóu lù. cǐ shí biàn méng le gè zì jǐn zhī niàn. shùn lù dào shēng yào pù shàng, shú le xiē pī shuāng, cáng zài shēn biān.
如此又捱過了一個年頭。當初十五歲上得病,十六歲病凶,十九歲上退親不允,二十一歲上做親。自從得病到今,將近十載,不生不死,甚是悶人。聞得江南新到一個算命的瞎子,叫做靈先生,甚肯直言。央他推算一番,以決死期遠近。原來陳多壽自得病之後,自嫌醜陋,不甚出門。今日特為算命,整整衣冠,走到靈先生鋪中來。那先生排成八字,推了五星運限,便道:「這賈造是宅上何人?先告過了,若不見怪,方敢直言。」陳小官人道:「但求據理直言,不必忌諱。」先生道:「此造四歲行運,四歲至十一,童限不必說起,十四歲至二十一,此十年大忌,該犯惡疾,半死不生。可曾見過麼?」陳小官人道:「見過了。」先生道:「前十年,雖是個水缺,還跳得過。二十四到一十一,這一運更不好。船遇危波亡漿舵」馬逢峭壁斷韁繩,此乃天析之命。有好八字再算一個,此命不足道也!」小官人聞言,慘然無語。忙把命金送與先生,作別而行。腹內尋思,不覺淚下。想着:「那先生算我前十年己自准了,後十年運限更不好,一定是難過。我死不打緊,可憐賢德娘子伏侍了我三年,並無一宵之好。如今又連累他受苦怎的?我今苟延性命,與死無二,便多活幾年,沒甚好處。不如早早死了,出脫了娘子。也得他趁少年美貌,別尋頭路。」此時便萌了個自盡之念。順路到生藥鋪上,贖了些砒霜,藏在身邊。
huí dào jiā zhōng, bù tí qǐ suàn mìng zhī shì. zhì wǎn shàng chuáng, què yǔ zhū shì xù huà dào: wǒ yǔ nǐ jiǔ suì shàng dìng qīn, zhǐ wàng zhǎng dà lái fū chàng fù suí, shēng nán shēng nǚ, bǎ jiā dāng hù. shuí zhī dé cǐ è zhèng, yī zhì bù quán. wéi kǒng dān gē le niáng zǐ zhōng shēn, liǎng fān qíng yuàn tuì qīn. gǎn chéng niáng zǐ měi yì bù yǔn, bài táng chéng qīn. suī yǒu sān nián zhī wài, què shì yǒu míng wú shí. bìng bù gǎn wū sǔn le niáng zǐ yù tǐ, zhè yě shì chén mǒu yī diǎn cún tiān lǐ chù. yuē hòu chén mǒu sǐ le, niáng zǐ bié xuǎn liáng yuán, yě jiào nǐ shuō dé zuǐ xiǎng, bù lèi nǐ jiào zuò èr hūn zhī fù. zhū shì dào: guān rén, wǒ yǔ nǐ jié fà fū qī, kǔ lè tóng shòu. jīn rì guān rén huàn bìng, jí shì nú jiā mìng zhòng suǒ zhāo. tóng shēng tóng sǐ, yǒu hé lǐ shuō! bié xuǎn liáng yīn zhè huà, zài yě xiū tí. chén xiǎo guān rén dào: niáng zǐ liè xìng rú cǐ. dàn nǐ wǒ xiāng shǒu, zhōng fēi zhǎng jiǔ zhī jì. nǐ fú shì wǒ duō nián, fū qī zhī qíng, jǐ zì guò fēn. cǐ ēn liào jīn shēng bù néng bǔ bào, lái shēng dìng yǒu xiāng huì zhī yuē. zhū shì dào: guān rén zěn shuō zhè shāng xīn huà ér? fū qī zhī sī, shuō shén bǔ bào? liǎng gè nǐ duì wǒ dá, zú zú de shuō le bàn yè fāng shuì. zhèng shì: fū qī zhǐ shuō yī fēn huà, jīn rì quán pāo yī piàn xīn.
回到家中,不題起算命之事。至晚上床,卻與朱氏敘話道:「我與你九歲上定親,指望長大來夫唱婦隨,生男生女,把家當戶。誰知得此惡症,醫治不痊。惟恐擔擱了娘子終身,兩番情願退親。感承娘子美意不允,拜堂成親。雖有三年之外,卻是有名無實。並不敢污損了娘子玉體,這也是陳某一點存天理處。曰後陳某死了,娘子別選良緣,也教你說得嘴響,不累你叫做二婚之婦。」朱氏道:「官人,我與你結髮夫妻,苦樂同受。今日官人患病,即是奴家命中所招。同生同死,有何理說!別選良姻這話,再也休題。」陳小官人道:「娘子烈性如此。但你我相守,終非長久之計。你伏事我多年,夫妻之情,己自過分。此恩料今生不能補報,來生定有相會之曰。」朱氏道:「官人怎說這傷心話兒?夫妻之司,說甚補報?」兩個你對我答,足足的說了半夜方睡。正是:夫妻只說一分話,今日全拋一片心。
cì rì, chén xiǎo guān rén yòu yǔ fù mǔ xù le xǔ duō shuō huà, zhè dōu shì bàn le gè sǐ zì, gǔ ròu zhī qíng, nán gē nán shě de yì sī. kàn kàn zhì wǎn, chén xiǎo guān rén duì zhū shì shuō: wǒ yào jiǔ chī. zhū shì dào: nǐ xián cháng pà fā yǎng, bù chī jiǔ. jīn rì rú hé yào chī? chén xiǎo guān rén dào: wǒ jīn rì xīn shàng yǒu xiē bù shuǎng kuài, xiǎng jiǔ, nǐ yǔ wǒ rè xiē tàng yī hú lái. zhū shì wèi tā yè lái yán yǔ bù yàng, xīn zhōng suī rán yí huò, què bù xiǎng dào nà huà ér. dāng xià wèn le pó pó tǎo le yī hú shàng hǎo yàn jiǔ, tàng dé gǔn rè, qǔ le yī gè xiǎo xiǎo bēi ér, liǎng dié xiǎo cài, dōu fàng zài zhuō shàng. chén xiǎo guān rén dào: bù yòng xiǎo bēi, jiù shì chá zā chī yī liǎng zā, dào yě shuǎng lì. zhū shì qǔ le chá zā, shǒu zhe yào zhēn. chén xiǎo guān rén dào: màn zhe, chí wǒ zì zhēn. wǒ bù xǐ xiǎo cài, yǒu guǒ zǐ tǎo xiē xià jiǔ. bǎ zhè jù huà dào kāi le zhū shì, jiē kāi le hú gài, qǔ chū bāo nèi pī shuāng, xiàng hú zhōng yī qīng, máng zhēn ér yǐn. zhū shì zǒu le jǐ bù, fàng xīn bù xià, huí tóu yī kàn, jiàn zhàng fū shǒu máng huāng jiǎo luàn, zuò zhāng zuò zhì, lǎo dà yí huò, kǒng pà yǒu xiē qiāo qī. huāng máng zhuǎn lái, jǐ zì gā yī wǎn, yòu zhēn shàng dì èr wǎn. zhū shì jiàn jiǔ sè bù jiā, àn zhù le zā zi, bù róng zhàng fū shàng kǒu. chén xiǎo guān rén dào: shí duì nǐ shuō, zhè jiǔ nèi xià le pī shuāng. wǒ zhǔ yì yào zì jǐn, miǎn de lèi nǐ shòu kǔ. rú jīn jǐ chī xià yī zā, bì rán wú jiù. suǒ xìng dé wǒ jǐn zuì ér sǐ. shěng de fèi le gōng fū. shuō bà, yòu duó dì èr zā qù chī le. zhū shì dào: nú jiā yǒu yán zài qián, yǔ nǐ tóng shēng tóng sǐ. jì rán guān rén fú dú, nú jiā yì bù dú shēng. suì duó jiǔ hú zài shǒu, gǔ dōu dōu chī gè qìng jǐn. cǐ shí chén xiǎo guān rén fù zhōng zuò hào, yě gù bù dé hún jiā zhī shì. xū yú zhī sī, liǎng gè zuò yī duì ér diē dǎo. shí rén yǒu shī tàn cǐ shì yún:
次日,陳小官人又與父母敘了許多說話,這都是辦了個死字,骨肉之情,難割難捨的意思。看看至晚,陳小官人對朱氏說:「我要酒吃。」朱氏道:「你閒常怕發癢,不吃酒。今日如何要吃?」陳小官人道:「我今日心上有些不爽快,想酒,你與我熱些燙一壺來。」朱氏為他夜來言語不樣,心中雖然疑惑,卻不想到那話兒。當下問了婆婆討了一壺上好釅酒,燙得滾熱,取了一個小小杯兒,兩碟小菜,都放在桌上。陳小官人道:「不用小杯,就是茶匝吃一兩匝,到也爽利。」朱氏取了茶匝,守着要斟。陳小官人道:「慢着,持我自斟。我不喜小菜,有果子討些下酒。」把這句話道開了朱氏,揭開了壺蓋,取出包內砒霜,向壺中一傾,忙斟而飲。朱氏走了幾步,放心不下,回頭一看,見丈夫手忙慌腳亂,做張做智,老大疑惑,恐怕有些蹺蹊。慌忙轉來,己自呷一碗,又斟上第二碗。朱氏見酒色不佳,按住了匝子,不容丈夫上口。陳小官人道:「實對你說,這酒內下了砒霜。我主意要自盡,免得累你受苦。如今己吃下一匝,必然無救。索性得我盡醉而死。省得費了工夫。」說罷,又奪第二匝去吃了。朱氏道:「奴家有言在前,與你同生同死。既然官人服毒,奴家義不獨生。」遂奪酒壺在手,骨都都吃個罄盡。此時陳小官人腹中作耗,也顧不得渾家之事。須輿之司,兩個做一對兒跌倒。時人有詩嘆此事云:
bìng zhōng zhī dào huān yú shǎo, sǐ hòu fāng zhī qíng yì shēn.
病中只道歡娛少,死後方知情義深。
xiāng ài xiāng lián xiāng xùn sǐ, gàn jīn nán mǎi liǎng tóng xīn.
相愛相憐相殉死,干金難買兩同心。
què shuō zhāng shì jiàn ér zi yào chī jiǔ, zhuāng le yī dié qiǎo táng, zì jǐ sòng lái. zài fáng mén wài, biàn tīng dé fú dú èr zì, chī le yī jīng, yī bù zuò liǎng bù zǒu. zhǐ jiàn liǎng kǒu ér dōu dào zài dì xià, qíng zhī gǔ guài. zhe le gè máng, jiào qǐ qū lái. chén qīng zǒu dào, jiàn jiǔ hú lǐ miàn hái shèng yǒu pī shuāng. hū xī xiǎo dé yī gè dān fāng, fán fú pī shuāng zhě, jiāng huó yáng shā le, qǔ shēng xuè guàn zhī, kě huó. yě shì èr rén mìng zhòng yǒu jiù, qià hǎo zuǒ lín shì gè mài yáng de tú hù, lián máng huàn tā shā yáng qǔ xuè. cǐ shí zhū shì yuǎn fū qī dōu dào le. chén qīng fū fù zì guàn ér zi, zhū shì yuǎn fū fù zì guàn nǚ ér. liǎng gè kuī dé guàn xià yáng xuè, dēng shí ǒu tǔ, fāng cái sū xǐng. yú dú zài fù zhōng, jǐ zì pí fū jìn liè, liú xiě bù jǐ. diào lǐ yuè yú, fāng cái yǐn shí rú gù. yǒu zhè děng yì shì! zhū xiǎo niáng zǐ zì bù bì shuō, nà chén xiǎo guān rén hài le shí nián lài zhèng, qǐng le ruò gān míng yī, yòng yào quán wú gōng xiào. jīn rì fú le dú jiǔ, bù yì zhōng, zhèng hé le yǐ dú gōng dú zhè jù yī shū, pí fū nèi jìn chū le xǔ duō è xuè, dú qì xiè jǐn, lián lài chuāng jiàn jiàn hǎo le. bǐ jí jiāng xī píng ān, chuāng jiā tuō jǐn, yī jiù tóu guāng miàn huá, jī xì fū róng. zǒu dào rén qián, lián zì jǐ diē niáng dōu bù rèn dé. fēn míng shì tuō pí huàn gǔ, zài tóu le yī gè rén shēn. cǐ nǎi shì gè yì fū jié fù yī piàn xīn cháng, gǎn dòng tiān dì, suǒ yǐ dú ér bù dú, sǐ ér bù sǐ, yīn huò dé fú, pò qì wèi xiào. chéng huáng miào qiān shī suǒ wèi yún kāi zhōng jiàn yuē, fú shòu zì tiān chéng, guǒ yǒu yàn yǐ. chén duō shòu fū fù jù wǎng chéng huáng miào shāo xiāng bài xiè, zhū shì jiāng suǒ pìn yín jí bù nǎo zuò gōng. wáng sān lǎo wén zhī cǐ shì, lǜ le sān lín sì shě, tí hú zhì hé, dōu lái qìng mào, chī le hǎo jǐ yuē xǐ jiǔ.
卻說張氏見兒子要吃酒,妝了一碟巧搪,自己送來。在房門外,便聽得服毒二字,吃了一驚,一步做兩步走。只見兩口兒都倒在地下,情知古怪。着了個忙,叫起屈來。陳青走到,見酒壺裡面還剩有砒霜。乎昔曉得一個單方,凡服砒霜者,將活羊殺了,取生血灌之,可活。也是二人命中有救,恰好左鄰是個賣羊的屠戶,連忙喚他殺羊取血。此時朱世遠夫妻都到了。陳青夫婦自灌兒子,朱世遠夫婦自灌女兒。兩個虧得灌下羊血,登時嘔吐,方才甦醒。餘毒在腹中,幾自皮膚進裂,流血不己。調理月余,方才飲食如故。有這等異事!朱小娘子自不必說,那陳小官人害了十年癩症,請了若干名醫,用藥全無功效。今日服了毒酒,不意中,正合了以毒攻毒這句醫書,皮膚內進出了許多惡血,毒氣泄盡,連癩瘡漸漸好了。比及將息平安,瘡痂脫盡,依舊頭光面滑,肌細膚榮。走到人前,連自己爹娘都不認得。分明是脫皮換骨,再投了一個人身。此乃是個義夫節婦一片心腸,感動天地,所以毒而不毒,死而不死,因禍得福,破泣為笑。城隍廟籤詩所謂「雲開終見曰,福壽自天成」,果有驗矣。陳多壽夫婦懼往城隍廟燒香拜謝,朱氏將所聘銀級布腦作供。王三老聞知此事,率了三鄰四舍,提壺摯盒,都來慶貿,吃了好幾曰喜酒。
chén duō shòu shì nián èr shí sì suì, chóng xīn dú shū, wēn xí jīng shǐ. dào yī shí èr suì dēng kē, sān shí sì suì jí dì. líng xiān shēng shuō tā shí nián bì sǐ zhī yùn, shuí zhī yī shēng hǎo shì, piān zài zhè jǐ nián zhī zhōng. cóng lái mìng zhī lǐ wēi, cháng rén qǐ néng cān tòu? yán huò yán fú, wèi kě jǐn xìn yě. zài shuō chén qīng hé zhū shì yuǎn cóng cǐ qīn qíng yù gāo, yòu xià le jǐ nián xiàng qí, shòu bìng bā shí yú ér zhōng. chén duō shòu guān zhì jīn xiàn, zhū shì duō fú, ēn ài wú bǐ. shēng xià yī shuāng ér nǚ, jǐn lǎo bǎi nián. zhì jīn zi sūn fán shèng. zhè huí shū huàn zuò shēng sǐ fū qī. shī yuē:
陳多壽是年二十四歲,重新讀書,溫習經史。到一十二歲登科,三十四歲及第。靈先生說他十年必死之運,誰知一生好事,偏在這幾年之中。從來命之理微,常人豈能參透?言禍言福,未可盡信也。再說陳青和朱世遠從此親情愈高,又下了幾年象棋,壽並八十餘而終。陳多壽官至金憲,朱氏多福,恩愛無比。生下一雙兒女,盡老百年。至今子孫繁盛。這回書喚作《生死夫妻》。詩曰:
cóng lái měi juàn shuō zhū chén, yī jú qí pēng dì hǎo yīn.
從來美眷說朱陳,一局棋抨締好姻。
zhǐ wèi èr rén duō jié yì, sǐ shēng bù jiě lài shén míng.
只為二人多節義,死生不解賴神明。