strong fǎng yǒu rén wù rù xiān zhuāng yù sū zǐ qiǎo shēng mó zhàng strong
访友人误入仙庄 遇苏子巧生魔障
qī qiào rì sī sān jiān, hèn bù néng yī shí wù duì, yīn bǐng gào nǎi mǔ, yǐ wéi biàn fǎng jì. qí mǔ jìn zhī yuē:" chūn fēng mǎn miàn, jiē wèi péng yǒu, hé bì jǐn yǐ sān jiān wèi niàn.
七窍日思三缄,恨不能一时晤对,因禀告乃母,以为遍访计。其母禁之曰:“春风满面,皆为朋友,何必仅以三缄为念。
kuàng wú nián yǐ lǎo, ér fǎng yǒu yuǎn chū, yuán wú dìng suǒ, tǎng yǒu bù yú, kǒng bào hèn zhōng tiān, huǐ wú jí yǐ. bù rú jiù shú cóng shī, zǎo wǎn dé yī xī xià, yǐ yú lǎo mǔ, shì jí ér xiào zhī dà yān." qī qiào yuē:" wú qīn shàng kāng qiáng wú yàng, dài ér chū fǎng, yǐ yī yuè wéi qī, guī lǐ lǘ shí, liàng bù zhì tíng kū xuān cǎo." nǎi mǔ jiàn qí qù xīn yǐ dìng, bù rěn fú zhī, mìng bǐ pū fū zài qí xíng lǐ. qī qiào xuān tíng cí bà, xiàng cháng tú yǐ chuán zhēng.
况吾年已老,儿访友远出,原无定所,倘有不虞,恐抱恨终天,悔无及矣。不如就塾从师,早晚得依膝下,以娱老母,是即儿孝之大焉。”七窍曰:“吾亲尚康强无恙,待儿出访,以一月为期,归里闾时,谅不至庭枯萱草。”乃母见其去心已定,不忍拂之,命彼仆夫载其行李。七窍萱庭辞罢,向长途以遄征。
tā rì zú lì pí shén, yù mì yī cūn guō yǐ wéi xiē xī zhī suǒ, dōng zhāng xī wàng, sì gù chóu chú. zǐ xiá zhēn rén lì zài kōng jì, zhī qī qiào nǎi xū xīn zǐ suǒ huà, yuán yù huài dào ér lái, yú shì àn xià yún tóu, jiāng xiù yī fú, qǐng kè xiá shēng wù juǎn, huà cháng tú wèi jiāng hàn. qī qiào shēn rù shì jìng, yì bù wèn qí hé dì, xìn bù ér xíng. zǐ xiá zhēn rén yòu jiāng lín mù huà zuò lǎo shào dào zhě, wǎng lái yú xiá wù zhī zhōng. qī qiào cǐ shí zhèng shǔ mí tú mò chū, dé jiàn dào shì, àn xǐ wèn jīn yǒu rén. rán dào zhě wǎng lái, jué wú yī zhǔ mù yú qī qiào.
他日足力疲甚,欲觅一村郭以为歇息之所,东张西望,四顾踌躇。紫霞真人立在空际,知七窍乃虚心子所化,原欲坏道而来,于是按下云头,将袖一拂,顷刻霞生雾卷,化长途为江汉。七窍身入是境,亦不问其何地,信步而行。紫霞真人又将林木化作老少道者,往来于霞雾之中。七窍此时正属迷途莫出,得见道士,暗喜问津有人。然道者往来,绝无一瞩目于七窍。
qī qiào róu shēng xià qì, zhí yī dào zhě mèi ér xún yuē:" cǐ dì hé dì, wǎng lái hé rén? qí wèi zhǐ míng, yǐ pò wú mèi." dào zhě yuē:" cǐ dì jiē xiān zǐ suǒ jū, míng yuē xiān zhuāng, rén wéi dà dào shì xí, hào yuē dào rén." qī qiào yuē:" xiān zhuāng wú bù lùn zhī, ér dào rén zhī míng, hé suǒ qǔ yì?" dào shì yuē:" dào zhě tiān xià zhī dà dào, wèi yǒu tiān dì, ér dà dào zì zài rén jiān, jì yǒu tiān dì, dà dào lài wéi rén xí. rén xí hū dào, dào yǐ míng rén, rén dào hé yī, bù mèi xū líng. gù chēng xí dào zhě wèi dào zhōng zhī rén." qī qiào yuē:" dào yǒu kuài jié fāng shì hū?" dào shì yuē:" dà dào yuán wú kuài jié fāng shì, shǐ zì chéng yì zhèng xīn, zhōng zé chún rèn zì rán, yǐ zhì yú zhì chéng dì bù, suǒ wèi bù kě zhī zhī zhě zài cǐ, suǒ wèi dà ér huà zhī zhě yì zài cǐ, hé yǒu kuài jié fāng shì zhī shuō zāi!" qī qiào líng yán, ruò yǒu huì wù, ér jiū bù lè qí suǒ dào, yì jiāng qù ér zhī tā. zǐ xiá yù zhǐ míng zhī, yǐ huán dào gēn, miǎn shǐ xū wú zi tā nián chǎn dào wèi bǐ suǒ huài, fù qū shān shí huà zuò tái gé tíng táng, dài qī qiào rù ér xī jiān, zài wèi diǎn xǐng.
七窍柔声下气,执一道者袂而询曰:“此地何地,往来何人?祈为指明,以破吾昧。”道者曰:“此地皆仙子所居,名曰仙庄,人惟大道是习,号曰道人。”七窍曰:“仙庄吾不论之,而道人之名,何所取义?”道士曰:“道者天下之大道,未有天地,而大道自在人间,既有天地,大道赖为人习。人习乎道,道以明人,人道合一,不昧虚灵。故称习道者为道中之人。”七窍曰:“道有快捷方式乎?”道士曰:“大道原无快捷方式,始自诚意正心,终则纯任自然,以至于至诚地步,所谓不可知之者在此,所谓大而化之者亦在此,何有快捷方式之说哉!”七窍聆言,若有会晤,而究不乐其所道,意将去而之他。紫霞欲指明之,以还道根,免使虚无子他年阐道为彼所坏,复驱山石化作台阁庭堂,待七窍入而息肩,再为点醒。
qī qiào yīn yàn dào shì zhī shuō, chén chén mèn mèn, bù lè yǔ yán, jìng xiàng cháng tú bēn zǒu bù xī. wèi jǐ, xī yáng xī zhuì, shān niǎo guī shù, rù ěr huá rán. qī qiào gù wèi pú rén yuē:" tiān yǐ wǎn yǐ, tú wú chán shì, hé suǒ qī shēn?" pū yuē:" jiā tíng zhì lè, zi bù guàn xiǎng, ér nǎi yú fēng chén nèi láo qí bù lǚ, fǎng shén me sān nián, cháo rì bēn chí, yòu bù zhī sān nián jū shì hé suǒ, wú kǒng nián yú sì wǔ, yì bù dé jiàn yě. yǐ pū yú yì, kě zǎo zǎo guī jiā, shù miǎn zhǔ pó yǐ lǘ ér qì." qī qiào yuē:" wú bié qīn shí, yuán yǐ yī yuè wéi xiàn, zī shǐ shí rì, hái yú èr xún, rú zhì èr shí rì, qí rén bù dé, wú bì guī qù. jīn yě shí bù dài yǐ, ěr qián qù mì yī cūn zhuāng, yì huò gǔ shā, jù suǒ bù zé, zàn sù yī xī, míng rì sù xíng." pū yuē:" rú shì, gōng zǐ kě yú lù páng shǎo dài, wú qù biàn mì gǔ shā yǔ cūn zhuāng yān." qī qiào yuē:" ěr qù sù fǎn, wú láo wú wàng." pū yuē:" shì dì jǐn shǔ huāng liáng, yù mì suǒ zài yǐ qī shēn, kǒng xū sān sì rì ěr." qī qiào yuē:" chéng rú ěr yán, wú bù jǐ wèi fú guǐ yé?" pū fèn rán yuē:" gōng zǐ zài jiā rì xiǎng ān lè, piān sī yuǎn yóu shòu kǔ, shì shuí shǐ zhī?" qī qiào yuē:" wèi qiú liáng yǒu, ān cí yuǎn yóu? pū yuē:" yǒu hú chēng wéi liáng zāi?" qī qiào yuē:" liáng zhě hǎo yě."
七窍因厌道士之说,沉沉闷闷,不乐与言,竟向长途奔走不息。未几,夕阳西坠,山鸟归树,入耳哗然。七窍顾谓仆人曰:“天已晚矣,途无廛市,何所栖身?”仆曰:“家庭至乐,子不惯享,而乃于风尘内劳其步履,访什么三年,朝日奔驰,又不知三年居室何所,吾恐年逾四五,亦不得见也。以仆愚意,可早早归家,庶免主婆倚闾而泣。”七窍曰:“吾别亲时,原以一月为限,兹始十日,还余二旬,如至二十日,其人不得,吾必归去。今也时不待矣,尔前去觅一村庄,亦或古剎,俱所不择,暂宿一夕,明日速行。”仆曰:“如是,公子可于路旁少待,吾去遍觅古剎与村庄焉。”七窍曰:“尔去速返,毋劳吾望。”仆曰:“是地尽属荒凉,欲觅所在以栖身,恐需三四日耳。”七窍曰:“诚如尔言,吾不几为莩鬼耶?”仆忿然曰:“公子在家日享安乐,偏思远游受苦,是谁使之?”七窍曰:“为求良友,安辞远游?仆曰:“友胡称为良哉?”七窍曰:“良者好也。”
pū wén hǎo zì, dà xiào bù zhǐ. qī qiào lì yuē:" ěr diān yé, hé chī xiào rú shì?" pū yuē:" wú xiào ěr bù shí shí wù yě. gǔ lái hǎo yǒu zài zhū shū jí zhě, céng jiàn jǐ rén?" qī qiào yuē:" guǎn bào yáng zuǒ, fēi liáng yǒu ér hé?" pū yuē:" cǐ shù rén wài, shuí wèi liáng yǒu?" qī qiào yuē:" gǔ lái liáng yǒu yǒu chuán, yǒu bù chuán, qí zhōng xìng bù xìng zhī suǒ fēn yě." pū yuē:" yǐ jīn shí ér lùn, yòu shú wèi liáng yǒu?" qī qiào yuē:" wú nián shén shǎo, shàng wèi yù zhī." pū yuē:" zi hé yū yě, jīn shì qǐ shàng yǒu liáng yǒu hū?" qī qiào yuē:" ěr hé zhī?" pū yuē:" jīn shì yǐ cái wéi mìng, wèi qí jiāo chēng mò nì, rú xiōng rú dì zhě, huò liǎng jiē pín ér liǎng jiē fù, yì huò liǎng jiē guì ér liǎng jiē jiàn ěr. jiǎ lìng yī fù ér yī pín, zé fù zhě mù zhōng wú pín yī guì ér yī jiàn, zé guì zhě mù zhōng wú jiàn. jí yǒu hǎo míng zhī rén, jiǎ chēng néng jì zǐ tuō qī, kě zhī chǔ yóu zhě bǐ qí fǎn, zé bù kě wèn yǐ. kuàng hū liǎng jiē fù guì pín jiàn, qiě yǒu wǒ fù ér jí bǐ fù, sī yù bài bǐ zhī fù wǒ guì ér dù bǐ guì, sī yù sàng bǐ zhī guì. fù guì rú shì, pín jiàn yì rú shì. miàn jiǎ qīn rè, zhōng bào yīn móu, jīn zhī suǒ wèi liáng péng, dà dǐ ruò cǐ. yǔ qí yuǎn yóu qiú yǒu, hé ruò guī qù, qīn ěr zú zhī kūn zhòng wèi yù hū?" qī qiào nù yuē:" pū gǎn duō kǒu!" pū xiào yuē:" ěr xiū yuǎn yóu." qī qiào yuē:" bù yóu yǐ yóu yǐ, ěr sù mì dì yǐ wéi ān sù jì yān." pū bù gǎn ào, fèn hèn ér qù.
仆闻好字,大笑不止。七窍詈曰:“尔癫耶,何痴笑如是?”仆曰:“吾笑尔不识时务也。古来好友载诸书籍者,曾见几人?”七窍曰:“管、鲍、羊、左,非良友而何?”仆曰:“此数人外,谁为良友?”七窍曰:“古来良友有传,有不传,其中幸不幸之所分也。”仆曰:“以今时而论,又孰为良友?”七窍曰:“吾年甚少,尚未遇之。”仆曰:“子何迂也,今世岂尚有良友乎?”七窍曰:“尔何知?”仆曰:“今世以财为命,谓其交称莫逆,如兄如弟者,或两皆贫而两皆富,抑或两皆贵而两皆贱耳。假令一富而一贫,则富者目中无贫;一贵而一贱,则贵者目中无贱。即有好名之人,假称能寄子托妻,可之楚游者;比其反,则不可问矣。况乎两皆富贵贫贱,且有我富而嫉彼富,思欲败彼之富;我贵而妒彼贵,思欲丧彼之贵。富贵如是,贫贱亦如是。面假亲热,中抱阴谋,今之所谓良朋,大抵若此。与其远游求友,何若归去,亲尔族之昆仲为愈乎?”七窍怒曰:“仆敢多口!”仆笑曰:“尔休远游。”七窍曰:“不游已游矣,尔速觅地以为安宿计焉。”仆不敢傲,忿恨而去。
xíng yuē lǐ yú, yáo jiàn wàn lǜ cóng zhōng hóng yuán xiàn chū, pū xǐ yuē:" dé wú gǔ shā hū?" jí biàn zhuǎn shēn hū gōng zǐ tóng wǎng. gāng zhì lín wài, zhōng shēng yī chǔ, kēng rán luò yùn, zhǔ pú jì dé qí suǒ, huǎn huǎn ér xíng. xíng jiāng jìn shā, zé wǎn yě ér bú jiàn qí wǎn, fǎn jué wǔ yān qǐ yú cūn guō. pū yà yuē:" cǐ dì zhī tiān bù wǎn hū?" qī qiào yì jīng yuē:" wǎn biàn wéi wǔ, qí bù yè zhī xiān zhuāng yé?" pū yuē:" jì qí wèi wǎn, qiě xiàng qián zhēng, xī bì qī cǐ shā zhōng, yǔ lǎo tū wèi lǚ." qī qiào yuē:" kě." fù xún jiù lù, zhuǎn chū cóng lín. jǔ mù wàng zhī, yī rán sì yě yān mí, xīng guāng yǐn yuē. qī qiào yuē:" cǐ dì huò zǎo huò wǎn, zhēn wú yì rén xīn zhī huò shàn huò è, kě réng cóng gǔ shā ér bēn yān." pū yuē:" qí jiàn gǔ shā ér wǎn yù bēn zhī, jì jiàn wèi wǎn ér jí yù qù zhī, yòu wú shū rén zhī ài rén jiā zhū xī, è rén zhuì zhū yuān yě." yán yǐ, máng máng cù cù, bēn zhì shā qián.
行约里余,遥见万绿丛中红垣现出,仆喜曰:“得毋古剎乎?”即便转身呼公子同往。刚至林外,钟声一杵,铿然落韵,主仆既得其所,缓缓而行。行将近剎,则晚也而不见其晚,反觉午烟起于村郭。仆讶曰:“此地之天不晚乎?”七窍亦惊曰:“晚变为午,其不夜之仙庄耶?”仆曰:“既其未晚,且向前征,奚必栖此剎中,与老秃为侣。”七窍曰:“可。”复寻旧路,转出丛林。举目望之,依然四野烟迷,星光隐约。七窍曰:“此地或早或晚,真无异人心之或善或恶,可仍从古剎而奔焉。”仆曰:“其见古剎而晚欲奔之,继见未晚而急欲去之,又无殊人之爱人加诸膝,恶人坠诸渊也。”言已,忙忙促促,奔至剎前。
dàn jiàn xiān hè shuāng shuāng fēi míng tiān bàn, jiá dié shǎn shǎn jǔ jué huā jiān, yù lǐ bì táo, hóng bái xiàng yìng. qī qiào guān wàng liáng jiǔ, wèi qí pū yuē:" shí yǐ dōng yǐ, ér hú yǒu cǐ chūn jǐng zāi?" pū yuē:" bù dàn cǐ yě, shēn wèi jìn shā, qí lěng rú shuǐ, jìn zhī zé nuǎn ruò wéi lú, shā zhōng bì fēi fán lǚ. gōng zǐ fǎng yǒu ér dé cǐ xiān zhēn, shèng guò sān nián yuǎn yǐ." qī qiào yuē:" ěr wù yǐ, wú suǒ fǎng zhě míng yuē sān jiān, fēi sān nián yě." pū yuē:" sān jiān èr zì, yì hé suǒ qǔ?" qī qiào yuē:" jiè qí duō yán yě." pū yuē:" duō yán hé hài?" qī qiào yuē:" dà zé xìng róng, xiǎo zé qǐ xiū, sān jiān qí kǒu, sī róng xiū bù zhì yǐ." pū yuē:" shì yǒu duō yán shàn è guǒ bào zhě, wèi bì yì xìng róng qǔ rǔ hū?" qī qiào yuē:" yán zhī shàn yě, bù yàn qí duō yán zhī wèi dǐ huǐ, wèi diān dǎo shì fēi yě, zé yàn qí duō ěr." pū yuē:" shì rén míng huàn sān jiān, qí chū dài yì duō yán ér shòu rǔ zhě yú?" qī qiào yuē:" yǐ cǐ qǔ míng, fēi wú qí yīn. bù bì shēn jiū, kě jí rù shā yǐ jiě jī kě." pū nuò, chěng bù qián jìn.
但见仙鹤双双飞鸣天半,蛱蝶闪闪咀嚼花间,郁李碧桃,红白相映。七窍观望良久,谓其仆曰:“时已冬矣,而胡有此春景哉?”仆曰:“不但此也,身未近剎,其冷如水,近之则暖若围炉,剎中必非凡侣。公子访友而得此仙真,胜过三年远矣。”七窍曰:“尔误矣,吾所访者名曰三缄,非三年也。”仆曰:“三缄二字,义何所取?”七窍曰:“戒其多言也。”仆曰:“多言何害?”七窍曰:“大则兴戎,小则启羞,三缄其口,斯戎羞不至矣。”仆曰:“世有多言善恶果报者,未必亦兴戎取辱乎?”七窍曰:“言之善也,不厌其多;言之为诋毁,为颠倒是非也,则厌其多耳。”仆曰:“是人名唤三缄,其初殆亦多言而受辱者欤?”七窍曰:“以此取名,非无其因。不必深究,可急入剎以解饥渴。”仆诺,逞步前进。
bù shí yǐ dào shā mén, nì shì qí zhōng, dào zhuāng zhě liú wǎng lái bù jué. qī qiào xié pū xiàng dào zhě ér yī zhī. dào shì yuē:" zi hé lái yú?" qī qiào yuē:" wèi fǎng yǒu ér zhì, tè lái xiān guān qí jiè yī xiǔ, jiān qǐ yī cān." dào shì yuē:" yī cān zhī shí, wèi fèi jǐ xǔ, dàn kǒng hóng chén kè bù guàn dàn bó ěr." qī qiào shàng wèi huí yán, pū yuē:" jī zé gān shí, jí shǔ cū lì, yì wú bù kě." dào shì yuē:" jì gān cū lì, zàn zhù diàn nèi, dài wú wèi shǔ yǔ zi shí yān." qī qiào zhǔ pú guǒ yú diàn zuǒ jìng zuò yǐ dài.
不时已到剎门,睨视其中,道装者流往来不绝。七窍偕仆向道者而揖之。道士曰:“子何来欤?”七窍曰:“为访友而至,特来仙观祈借一宿,兼乞一餐。”道士曰:“一餐之食,为费几许,但恐红尘客不惯淡泊耳。”七窍尚未回言,仆曰:“饥则甘食,即属粗粝,亦无不可。”道士曰:“既甘粗粝,暂住殿内,待吾为黍与子食焉。”七窍主仆果于殿左静坐以待。
dào shì zhuǎn rù hòu diàn, ěr wén nán nán xì yǔ, bù biàn suǒ shuō hé cí. qǐng yī dào tóng shǒu xié zhú lán xiàng shā wài ér qù, qù bù piàn kè, shèng shí luǎn shù shí méi qīng yú dì, suì chuí rú shǔ. pū jiàn qí yì, jìn ér xún yuē:" ěr suì shí hé wéi?" dào tóng yuē:" shǔ ěr." pū yuē:" yǐ shí wèi shǔ, ān néng guǒ fù?" dào tóng yuē:" wú shā nèi cháo rì zuò shí zhě, jí cǐ shí yě." pū yì zhī, ér àn kuī qí ruò hé pēng zhī. wèi jǐ dào tóng jiāng shí chuí jǐn, xié rù chú xià, rán xīn yú zào, pěng shí yú dǐng, yǔ zhǔ shǔ wú shū.
道士转入后殿,耳闻喃喃细语,不辨所说何词。顷一道童手携竹篮向剎外而去,去不片刻,盛石卵数十枚倾于地,碎锤如黍。仆见其异,近而询曰:“尔碎石何为?”道童曰:“黍耳。”仆曰:“以石为黍,安能裹腹?”道童曰:“吾剎内朝日作食者,即此石也。”仆异之,而暗窥其若何烹之。未几道童将石锤尽,携入厨下,燃薪于灶,捧石于鼎,与煮黍无殊。
zhǔ yuē yī shí, xīn yǐ jǐn yǐ, hū bǐ shī dì chū shā chí xīn. shī dì yuē:" chí xīn pēng shí, wǎng fǎn shū nán, yǐ wú dài zhī, kě hū bù kě?" dào tóng diǎn shǒu, jí chí xiǎo fǔ duàn qí sì zhī, rù zào fēn fēn, liè rú méi huǒ. piàn kè shǔ shú, hū zhǔ pú ér shí zhī.
煮约一时,薪已尽矣,呼彼师弟出剎持薪。师弟曰:“持薪烹石,往反殊难,以吾代之,可乎不可?”道童点首,即持小斧断其四肢,入灶纷纷,烈如煤火。片刻黍熟,呼主仆而食之。
pū xīn huái yí, fú rěn jǔ zhù, ér qī qiào yǐ shí shù zhǎn yǐ. pū sī wèi zhī yuē:" wèi měi hū?" qī qiào yuē:" měi." pū shǐ shí, wèi guǒ shèng yú cháng shǔ. shí yǐ, àn xún dào tóng yuē:" ěr shā yǐ rén wéi xīn, kǒng shǔ shí yī shēng, rén sàng qiān wàn yǐ." dào tóng yuē:" ěr hé suǒ jiàn ér wèi yuē sàng rén zāi?" pū yuē:" wú jiàn ěr fǔ pī ěr dì, rán yú zào nèi, gù yún." dào tóng yuē:" ěr xì kàn kàn, bǐ zuò zào qián zhě fēi wú shī dì hū?" pū shì guǒ rán, jīng yí bù dìng. yīn yǔ qī qiào, qī qiào yì lái shēn xìn, pū cháng yǐ zì fáng, kǒng jiāng yǐ zǎo cān ér wù zuò chuī shǔ zhī yòng. tuó gèng zài bào, dào tóng sǎo chú jìng shì, zhǔ pú ān sù.
仆心怀疑,弗忍举箸,而七窍已食数盏矣。仆私谓之曰:“味美乎?”七窍曰:“美。”仆始食,味果胜于常黍。食已,暗询道童曰:“尔剎以人为薪,恐黍食一生,人丧千万矣。”道童曰:“尔何所见而谓曰丧人哉?”仆曰:“吾见尔斧劈尔弟,燃于灶内,故云。”道童曰:“尔细看看,彼坐灶前者非吾师弟乎?”仆视果然,惊疑不定。阴语七窍,七窍亦来深信,仆常以自防,恐将已早餐而误作炊黍之用。鼍更再报,道童扫除净室,主仆安宿。
mèi shuǎng, qī qiào qǐ, bài jiàn lǎo dào. lǎo dào yuē:" ěr yán fǎng yǒu, qí fǎng dào yǒu hū, rú yǒu hū?" qī qiào yuē:" wú shēng píng ài rú bù ài dào ěr." lǎo dào yuē:" rú dào yī tǐ, zi hé qū fēn?" qī qiào yuē:" xí hū rú, kě yǐ qǔ kē míng, xiǎng wàn zhōng. dào wū néng jí?" lǎo dào yuē:" dào chéng zé yíng zhōu shì fù, wèi xiān tiān shàng, hé ràng kē míng? kuàng kē míng zhī róng, bù jí xiān zhēn zhī jiǔ. zi rú xún xún dào nèi, wú yuàn wèi zi shī yān." qī qiào yuē:" wú xīn jí hèn zhě cǐ dào, tā nián ruò zhuān zhèng zhì, bì jiāng xū shì dào ér miè zhī, hé fǎn qiáng wú xí zhī hū?" lǎo dào nù, páo xiù yī zhǎn, qún dào fú dì, huà wéi měng hǔ, wǔ zhǎo zhāng yá, xiàng zhǔ pú zhí zhuī. èr rén hū jiù shēng shēng, xī wú yǒu jiù zhī zhě. zhuī zhī yǐ jiǔ, zhǔ pú fēn sǎn. qī qiào bèi yī hǔ zhǎo kōu yī, bù néng tuō shēn, zuò dài qí bì. jiǔ zhī wèi jiàn dòng jìng, jǔ mù xì shì, nǎi jīng jí gōu yī ěr. máng hū pū yuē:" cǐ dì duō yāo, kě sù xíng zhī." bēn zhì tǎn tú, huí wàng gǔ shā, yī wú suǒ yǒu, zhǔ pú bù shèng jīng yì.
昧爽,七窍起,拜见老道。老道曰:“尔言访友,其访道友乎,儒友乎?”七窍曰:“吾生平爱儒不爱道耳。”老道曰:“儒道一体,子何区分?”七窍曰:“习乎儒,可以取科名,享万钟。道乌能及?”老道曰:“道成则瀛洲是赴,为仙天上,何让科名?况科名之荣,不及仙真之久。子如循循道内,吾愿为子师焉。”七窍曰:“吾心极恨者此道,他年若专政治,必将胥是道而灭之,何反强吾习之乎?”老道怒,袍袖一展,群道伏地,化为猛虎,舞爪张牙,向主仆直追。二人呼救声声,惜无有救之者。追之已久,主仆分散。七窍被一虎爪抠衣,不能脱身,坐待其毙。久之未见动静,举目细视,乃荆棘勾衣耳。忙呼仆曰:“此地多妖,可速行之。”奔至坦途,回望古剎,一无所有,主仆不胜惊异。
jí xíng shù shí lǐ, féng rén biàn wèn sān jiān zhī míng. ǒu yù yī sǒu, jiāng qī qiào dì shì liáng jiǔ, yuē:" ěr kè suì jiè sù hán jiā zhī cháng gōng zǐ yé! yù jiàn sān jiān hé wéi?" qī qiào yuē:" yù tóng xué ěr." sǒu yuē:" rú shì, sān jiān fēi tā, jí wú ér yě." qī qiào wén zhī, xǐ yuē:" guǒ ěr, bù nán wù yǐ." lǐ lǎo yuē:" wú ér qián yuè dé dào cháng zhǐ shì, xū fǎng qī qiào qí rén ér yǒu zhī. bǐ yún míng rì chū fǎng gōng zǐ, ěr pō yǒu yuán, jīn bì děi wù. qī qiào shén xǐ, suí guī lǐ lǎo fǔ zhái. lǐ lǎo hū pū zhǔ jiǔ zuò shí, kuǎn dài yīn qín. qī qiào yù jí wù sān jiān, xún zhū lǐ lǎo. lǐ lǎo yuē:" wú ér yuán yǔ míng rì fāng chū fǎng ěr, shì guǎn shī yīn lái, yún bǐ jīn chén yǐ zì guǎn qǐ chéng, bù zhī qù xiàng yǐ." qī qiào wén yán, qiǎo rán bù lè. cì rì bài cí lǐ lǎo, zhuī fǎng sān jiān.
急行数十里,逢人便问三缄之名。偶遇一叟,将七窍谛视良久,曰:“尔客岁借宿寒家之常公子耶!欲见三缄何为?”七窍曰:“欲同学耳。”叟曰:“如是,三缄非他,即吾儿也。”七窍闻之,喜曰:“果尔,不难晤矣。”李老曰:“吾儿前月得道长指示,须访七窍其人而友之。彼云明日出访公子,尔颇有缘,今必得晤。七窍甚喜,随归李老府宅。李老呼仆煮酒作食,款待殷懃。七窍欲急晤三缄,询诸李老。李老曰:“吾儿原语明日方出访尔,适馆师音来,云彼今晨已自馆起程,不知去向矣。”七窍闻言,愀然不乐。次日拜辞李老,追访三缄。
lián fǎng shù cháo, xíng yǐng wèi jiàn, qiě yú yī yuè zhī qī jiāng mǎn, yòu kǒng xuān tíng wàng yǎn jǐ chuān, yuán mìng pú rén bō zhuǎn huí chē, xiàng lǐ mén ér xíng. xíng qiě zhǐ, guī jiàn lǎo mǔ, tuán jù xīn rán.
连访数朝,形影未见,且于一月之期将满,又恐萱庭望眼几穿,爰命仆人播转回车,向里门而行。行且止,归见老母,团聚欣然。
ér sān jiān cǐ shí yǐ zhì shān yáng yǐ. shān yáng zhī dì shuǐ xiù shā míng, cuì bǎi qīng sōng, jí mù jiē shì. sān jiān tān wán shān shuǐ, bù wèn qián chéng yuǎn jìn, xìn bù ér xíng. xíng zhì zhōng tú, tiān yīn yù yǔ, sān jiān zháo jí, cè mǎ qián zhēng. wú hé, mò yōng yún tóu, yǔ diǎn rú dàn, fēng shēng dà zuò, shān sè míng méng. sān jiān yù jìn bù néng, yù tuì bù dé. qīng yī xiǎo tóng bǐng yuē:" xíng lǐ pō zhòng, bù zhòu nán shèng, kě jí mì cūn zhuāng yǐ bì fēng yǔ." sān jiān yuē:" tú wú zhēng fū, guō méi lǎo nóng, suī yù fǎng zhī, yòu jiāng shuí fǎng?" xiǎo tóng yuē:" rú shì, mì yī dà shù zàn bì, dài yǔ zhǐ ér hòu xíng." sān jiān yuē:" dà shù yì wú, jǐ qióng rén wàng." xiǎo tóng yuē:" qián miàn lín mù sēn sēn, liàng kān bì zhī." yán yǐ qū rù. guǒ yī zǐ shù dà yuē shù wéi, yè mì zhī fán, yǔ bù néng tòu. sān jiān xià de zuò qí, xiǎo tóng xì dìng, zhǔ pú èr rén duì zuò shí tái, qí yǔ yǐ qīng pén yǐ.
而三缄此时已至山阳矣。山阳之地水秀沙明,翠柏青松,极目皆是。三缄贪玩山水,不问前程远近,信步而行。行至中途,天阴欲雨,三缄着急,策马前征。无何,墨拥云头,雨点如弹,风声大作,山色溟檬。三缄欲进不能,欲退不得。青衣小童禀曰:“行李颇重,步骤难胜,可急觅村庄以避风雨。”三缄曰:“途无征夫,郭没老农,虽欲访之,又将谁访?”小童曰:“如是,觅一大树暂避,待雨止而后行。”三缄曰:“大树亦无,几穷人望。”小童曰:“前面林木森森,谅堪避之。”言已趋入。果一梓树大约数围,叶密枝繁,雨不能透。三缄下得坐骑,小童系定,主仆二人对坐石台,其雨已倾盆矣。
qǐng zhī, quán shēng sì qǐ, jiāo yīng shān gǔ, ér yǔ shēng yù dà, chěng bǐ fēng shì zhī xióng, léi diàn qí lái, hài pò zhēng rén zhī dǎn. kàn kàn tiān sè yǐ wǎn, zhǔ pú xīn suī huāng luàn, ér mò kě rú hé. zhèng chóu chú jiān, hū tīng shān gǔ nèi yǎ rán yī shēng, yī rén mào yǔ ér lái, páo fú jù shī. bēn zhì shù dǐ, jiāng yī xiè xià, zhèn zhī bù yǐ, yuē:" jīn xī yín hé qīng dǎo yé, bù rán yǔ hé rú shì zhī dà yě?" sān jiān àn kuī qí rén fēng liú rú yǎ, zhī fēi yōng sú, suì jìn qián ér yī zhī, yuē:" xiān shēng zhōng shī yǐ." qí rén jiàn sān jiān miàn mào bù fán, jiē zhī yǐ lǐ, yì yī ér xún yuē:" xiān shēng zú xìng hé shì, zhù jū hé dì, zhēng chē hé zhī, fǎng wèn hé zhī, gǎn qí míng yǐ gào wǒ?" sān jiān yuē:" bì zú lǐ shì, jiàn hào sān jiān, běn shěng zhù jū, yīn fǎng yǒu bù yù ér lái zī ěr." qí rén yuē:" xiān shēng qiú yǒu kě wèi qiè yǐ." sān jiān yuē:" xiān shēng zhù jū hé suǒ?" qí rén yuē:" lì cǐ bù yuǎn."" zú xìng hé shì?" yuē:" sū xìng."" rú hào hé míng?" yuē:" wǔ cháng." sān jiān yuē:" jiā míng wǔ cháng, zhī qí wèi jūn zǐ rú yě." wǔ cháng yuē:" yuàn xué zhī ěr." sān jiān yuē:" wú lái guì jìng, rén dì liǎng shū, bù shí qián tú yǒu shì zhèn fǒu?" wǔ cháng yuē:" shì suī yǒu ér lù yáo, fú néng cù jí." sān jiān yuē:" ruò rán, jīn yè wú suǒ guī yǐ, kě nài hé!" wǔ cháng yuē:" bù xián máo wū, yuàn wèi jūn zǐ zuò yī dōng dào, kě hū?" sān jiān yuē:" sū xiōng hòu qíng rú cǐ, hé rì néng chóu?" wǔ cháng yuē:" zhǐ sù yī xī, hé kān yán chóu yé? yǔ yǐ shū ér bù mì yǐ, wú jí guī jiā, mìng pū chí dēng yíng jūn yù zhǐ." yán bà, cōng cōng gào bié.
顷之,泉声四起,交应山谷,而雨声愈大,逞彼风势之雄,雷电齐来,骇破征人之胆。看看天色已晚,主仆心虽慌乱,而莫可如何。正踌躇间,忽听山谷内哑然一声,一人冒雨而来,袍服俱湿。奔至树底,将衣卸下,振之不已,曰:“今夕银河倾倒耶,不然雨何如是之大也?”三缄暗窥其人风流儒雅,知非庸俗,遂进前而揖之,曰:“先生中湿矣。”其人见三缄面貌不凡,接之以礼,亦揖而询曰:“先生族姓何氏,住居何地,征车何之,访问何之,敢祈明以告我?”三缄曰:“敝族李氏,贱号三缄,本省住居,因访友不遇而来兹耳。”其人曰:“先生求友可谓切矣。”三缄曰:“先生住居何所?”其人曰:“历此不远。”“族姓何氏?”曰:“苏姓。”“儒号何名?”曰:“五常。”三缄曰:“佳名五常,知其为君子儒也。”五常曰:“愿学之耳。”三缄曰:“吾来贵境,人地两殊,不识前途有市镇否?”五常曰:“市虽有而路遥,弗能蹴及。”三缄曰:“若然,今夜无所归矣,可奈何!”五常曰:“不嫌茅屋,愿为君子作一东道,可乎?”三缄曰:“苏兄厚情如此,何日能酬?”五常曰:“止宿一夕,何堪言酬耶?雨已疏而不密矣,吾急归家,命仆持灯迎君玉趾。”言罢,匆匆告别。
qù yú yī kè, dēng guāng yáo shè lín biǎo, piàn shí yǐ zhì shù xià, hū yuē:" lǐ xiān shēng ān zài?" sān jiān yīng zhī yuē:" zài cǐ." qí rén yuē:" wú fèng zhǔ mìng, tè yíng xiān shēng, kě jiāng xíng lǐ fù wú, dài guì jià yī shèng qí rèn." sān jiān nuò, suì mìng xiǎo tóng fù zhī, zì chéng lí jū, suí dēng ér qù. fǔ zhì mén wài, wǔ cháng xī xiào chū yíng. sān jiān dēng táng yù xíng bài jiàn lǐ, wǔ cháng qiān xùn yuē:" bù bì, bù bì. jīn rì yù yǔ, kǒng shòu fēng hán, wú mìng zhuō jīng yǐ shè jiǔ zuǒ xiāng yǐ." jí xié shǒu tóng háng, zhì yú xiāng nèi, bīn zhǔ duì zuò, chàng yǐn hú shāng, yán yǔ xiāng tóu, chēng wéi mò nì. yǐn bà, wǔ cháng yuē:" wú yù yǒu rén duō yǐ, wèi yǒu rú wú xiōng zhī tán xīn xiāng de ruò shì zhě. jīn yè liáng xiāo, qiě zuò yī dǐ zú zhī tán." suì mìng jiā rén gāo diǎn dēng qíng, dǎo rù shū zhāi, tóng tà ér wò.
去逾一刻,灯光遥射林表,片时已至树下,呼曰:“李先生安在?”三缄应之曰:“在此。”其人曰:“吾奉主命,特迎先生,可将行李付吾,代贵价一胜其任。”三缄诺,遂命小童付之,自乘骊驹,随灯而去。甫至门外,五常嬉笑出迎。三缄登堂欲行拜见礼,五常谦逊曰:“不必,不必。今日遇雨,恐受风寒,吾命拙荆已设酒左厢矣。”即携手同行,至于厢内,宾主对坐,畅饮壶觞,言语相投,称为莫逆。饮罢,五常曰:“吾遇友人多矣,未有如吾兄之谈心相得若是者。今夜良宵,且作一抵足之谈。”遂命家人高点灯檠,导入书斋,同榻而卧。
sān jiān zhōng rì láo dùn, qǐng rù mèng zhōng. wǔ cháng jiàn sān jiān wò shú, wú yǔ jiāo tán, yī shí sī fù xiǎng guì, bìng jí měi rén jīn bó, lián mián fú duàn, jiǔ bù chéng mián. sān jiān yī mèng chū xǐng, piē jiàn yī rén tóu dài xiāng guān, yī zhuó lóng páo, pán xuán tà wài, jīng yuē:" shì zhōng yǒu cǐ guì zhě, sū xiōng hé qīng shì ruò sī?" zhuǎn yǎn jiān guì zhě miǎo yǐ. yòu yī rén shǒu pěng jīn bó, wǎng lái dēng xià. sān jiān yì, tōu chān qí biàn, shū hū fù zhě bú jiàn, ér měi rén yǐ lì àn cè: yún qiáo gāo jié, mào měi rú xiān, lián bù qīng yí, shēng chuán xiǎng xiè. sān jiān àn sī:" guì zhě fù zhě yǐ jí měi nǚ, hé yóu lái yé?" sī yóu wèi zhōng, ěr tīng wǔ cháng hóu míng sān zā, měi rén yǐ shè yán dài zuò yǐ. é ér mén xiǎng lián kāi, yī gāo dà è guǐ gōng shēn zhí rù, mù guāng sì shè, shì yù jué shí tà shàng zhī rén. zuǒ páng tū chū qīng qì yī lǚ, huà wéi dào tóng, yǐ zhǔ huī qù, ér měi rén è guǐ, yǐ bù zhī suǒ zhī, wéi cǐ dào tóng rào tà ér méi.
三缄终日劳顿,顷入梦中。五常见三缄卧熟,无与交谈,一时思富想贵,并及美人金帛,连绵弗断,久不成眠。三缄一梦初醒,瞥见一人头戴相冠,衣着龙袍,盘旋榻外,惊曰:“室中有此贵者,苏兄何轻视若斯?”转眼间贵者渺矣。又一人手捧金帛,往来灯下。三缄异,偷觇其变,倏忽富者不见,而美人已立案侧:云桥高结,貌美如仙,莲步轻移,声传响屑。三缄暗思:“贵者、富者以及美女,何由来耶?”思犹未终,耳听五常喉鸣三匝,美人已设筵待坐矣。俄而门响帘开,一高大恶鬼恭身直入,目光四射,似欲攫食榻上之人。左旁突出清气一缕,化为道童,以麈挥去,而美人恶鬼,已不知所之,惟此道童绕榻而没。
cūn jī bào xiǎo, tiān sè yǐ míng. sān jiān qǐ, wǔ cháng yì qǐ. zǎo cān hòu, sān jiān cí xíng, wǔ cháng kǔ kǔ bān liú, suì zhǐ zhēng chē. xián tán zhī xià, wǔ cháng wèi sān jiān yuē:" wú zhái zuǒ yī shān, shān yǒu xiǎo xué, fǔ ér rù nèi, qí kuò rú táng, shí jǐ shí chuáng, pái liè tíng tuǒ, bù zhī hé rén suǒ shè, fǎng zhū cūn lǎo, yì wú zhī zhě. qián rì lái yī dào cháng, jū zhù qí zhōng. zuó wú rù dòng xiāo xián, shì yǔ jiāo tán, suǒ yán jiē lǎo zi zhī dào. jīn rì tiān sè shàng zǎo, wú qiě yǔ xiōng tóng wǎng shì zhī, xiōng qí yuàn fǒu?"
村鸡报晓,天色已明。三缄起,五常亦起。早餐后,三缄辞行,五常苦苦扳留,遂止征车。闲谈之下,五常谓三缄曰:“吾宅左一山,山有小穴,俯而入内,其阔如堂,石几石牀,排列停妥,不知何人所设,访诸村老,亦无知者。前日来一道长,居住其中。昨吾入洞消闲,试与交谈,所言皆老子之道。今日天色尚早,吾且与兄同往视之,兄其愿否?”
sān jiān yuē:" yuàn." yú shì chuān lín dù jìng, fù gé qiān luó, zhǎn zhuǎn yū xú, qǐng zhì dòng xià. yǎng wàng dòng kǒu, yuē yǒu bǎi jí zhī gāo. èr rén jiē zhǒng ér dēng, zhí rù dòng suǒ.
三缄曰:“愿。”于是穿林度径,附葛牵萝,辗转纡徐,顷至洞下。仰望洞口,约有百级之高。二人接踵而登,直入洞所。
qí shí lǎo dào zhèng yǐ shí hān mián, shū jiàn èr rén, qǐ lì gǒng shǒu yuē:" jiā kè zhì sī, yǒu shī yuǎn yíng, wàng qí shù zuì." èr rén xùn xiè shù yǔ, liè zuò qí cì. sān jiān jiàn lǎo dào hóng guāng mǎn miàn, jīng shén shuǎng lì, zhī qí bù fán, yīn xún zhī yuē:" dào cháng dào mào xiān yán, dìng kě qián zhī yǐ." lǎo dào yuē:" qián zhī fēi yì, wéi zhì chéng shǐ kè dāng cǐ. pín dào bù guò xián yóu fǎng yǒu, ǒu jū shì dòng, bù jiǔ jiāng guī bì guān yān." sān jiān yuē:" dào cháng zhī míng, liàng wú bù zhī, qí bù zì jū zhì chéng zhě, jiē zì dào zhī yì yě." lǎo dào yuē:" jūn qí guò yù, pín dào shí bù gǎn dāng." sān jiān yuē:" wú yǒu yī zhān mù zhī qí, dào cháng rú bù lìn zhǐ míng, yuàn zhù jīn yǐ shì." lǎo dào yuē:" jūn jiàn hé wéi?" sān jiān yuē:" zuó yè yǔ sū xiōng tóng tà, mèng xǐng hòu dēng guāng càn rán, shì nèi fù guì měi rén, è guǐ jiǔ yán, biàn huàn bù yī. gǎn wèn dào cháng shì hé gù yú?"
其时老道正倚石酣眠,倏见二人,起立拱手曰:“嘉客至斯,有失远迎,望其恕罪。”二人逊谢数语,列坐其次。三缄见老道红光满面,精神爽利,知其不凡,因询之曰:“道长道貌仙颜,定可前知矣。”老道曰:“前知非易,惟至诚始克当此。贫道不过闲游访友,偶居是洞,不久将归敝观焉。”三缄曰:“道长之明,谅无不知,其不自居至诚者,皆自道之意也。”老道曰:“君其过誉,贫道实不敢当。”三缄曰:“吾有一瞻目之奇,道长如不吝指明,愿铸金以事。”老道曰:“君见何为?”三缄曰:“昨夜与苏兄同榻,梦醒后灯光灿然,室内富贵美人,恶鬼酒筵,变幻不一。敢问道长是何故欤?”
lǎo dào wén shuō, wēi gù wǔ cháng ér xiào yuē:" cǐ jí sū jūn zhī xīn mó ěr." sān jiān yuē:" hé wéi xīn mó?" lǎo dào yuē:" xīn yǒu suǒ sī gù ěr." sān jiān yuē:" xīn yǒu suǒ sī, hé jí xiàn cǐ mó hū?" lǎo dào yuē:" sī xiàn hū mó, zhèng yǐ jiào wèi sī zhě yě." sān jiān yuē:" hú è guǐ qiān lián ér rù, yòu yǒu dào tóng huī yǐ zhǔ yé?" lǎo dào yuē:" dào tóng zhě, xīn qīng zhī qì suǒ chù ér xiàn yě." sān jiān yuē:" xīn qīng zhī qì chū zì shuí rén?" lǎo dào yuē:" sū jūn sī guì shí zé guì mó xiàn, sī fù shí zé fù mó xiàn, sī jiǔ sī sè sī qì shí zé jiǔ mó sè mó qì mó xiàn. wéi jūn wú sī lǜ, yīn zhī qīng qì fā ér dào tóng xiàn yān." sān jiān yuē:" qún mó jiē wèi dào tóng hū?" lǎo dào yuē:" xié qì bù dí zhèng qì, mó guǐ ān kàng zhèng rén, cǐ tiān dì zhī zhèng lǐ, yì tiān xià zhī zhèng dào.
老道闻说,微顾五常而笑曰:“此即苏君之心魔耳。”三缄曰:“何为心魔?”老道曰:“心有所思故耳。”三缄曰:“心有所思,何即现此魔乎?”老道曰:“思现乎魔,正以教未思者也。”三缄曰:“胡恶鬼牵帘而入,又有道童挥以麈耶?”老道曰:“道童者,心清之气所触而现也。”三缄曰:“心清之气出自谁人?”老道曰:“苏君思贵时则贵魔现,思富时则富魔现,思酒思色思气时则酒魔色魔气魔现。惟君无思虑,因之清气发而道童现焉。”三缄曰:“群魔皆畏道童乎?”老道曰:“邪气不敌正气,魔鬼安抗正人,此天地之正理,亦天下之正道。
nài hé zhèng dào jiǔ yān, rén jiē rù mó, jí shāo zhī xí dào zhě, yì wèi xié qì suǒ rǎn, jiǔ ér qīng qì quán shī. gù cháng shēng zhī shù bù néng dé, gài yāo qí shòu ér rù yú guǐ yù zhī zhōng, fēi xié qì wèi zhī, shí zì zào zhī yě. wú guān jūn shēn pō yǒu qīng qì, dàn hèn cǐ jì shí fēi chuán dào, jí yán zhī jīn jīn, ěr yì tīng zhī miǎo miǎo yān." yán cǐ huà wéi qīng qì, zhí chōng tiān wài.
奈何正道久湮,人皆入魔,即稍知习道者,亦为邪气所染,久而清气全失。故长生之术不能得,概夭其寿而入于鬼域之中,非邪气为之,实自造之也。吾观君身颇有清气,但恨此际时非传道,即言之津津,尔亦听之藐藐焉。”言此化为清气,直冲天外。
èr rén jīng yà liáng jiǔ, réng fù xià dòng ér guī. sān jiān zì líng lǎo dào yán, cháng cún yī xué dào zhī xīn yú niàn nèi, guī lái xiào wèi wǔ cháng yuē:" sū jūn zuó yè jiū hé sī hū?" wǔ cháng yuē:" yīn shēn wèi guì, sī jí zhuàng tóu zǎi xiàng yīn shēn wèi fù, sī jí dèng tōng shí chóng yīn qī mào bù yáng, sī jí yáng fēi xī zǐ yīn fù shāo něi, sī jí měi jiǔ jiā yáo yīn yú rén chóu, sī jí hǔ shì jīng tūn. cǐ yì rén qíng zhī cháng ěr, shú yì chǒu tài jìng xiàn yú tà wài hū? jūn wù bǐ wú, wú jiāng qīng qí xīn, yǐ wéi rù dào jì." sān jiān bù fù shēn jiū, xiāng tán jìng xī. cì rì, cí wǔ cháng ér tā shì yān.
二人惊讶良久,仍复下洞而归。三缄自聆老道言,常存一学道之心于念内,归来笑谓五常曰:“苏君昨夜究何思乎?”五常曰:“因身未贵,思及状头、宰相;因身未富,思及邓通、石崇;因妻貌不扬,思及杨妃、西子;因腹稍馁,思及美酒佳肴;因与人仇,思及虎视鲸吞。此亦人情之常耳,孰意丑态竟现于榻外乎?君勿鄙吾,吾将清其心,以为入道计。”三缄不复深究,相谈竟夕。次日,辞五常而他逝焉。