hòu táng zhuāng zōng tóng guāng èr nián xià sì yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ rén fú jìn shuò fāng wáng.
後唐莊宗同光二年夏四月，定難軍節度使李仁福晉朔方王。

rén fú wén zhuāng zōng miè liáng, zì yǐ xiàng jù jìn shī, zhōng huái kǒng jù, shǒu qiǎn yòu zhōu cì shǐ lǐ rén yù fèng biǎo rù hè. zhuāng zōng zhào jìn rén fú jué. rén yù, rén fú cóng xiōng yě.
仁福聞莊宗滅梁，自以向拒晉師，中懷恐懼，首遣宥州刺史李仁裕奉表入賀。莊宗詔晉仁福爵。仁裕，仁福從兄也。

àn: qián shū rén fú bù jù guān, zī tè jù guān zhě, dài yǐ hòu táng jì tǒng jiā qí fǎn zhèng hū? fēi yě. gài zhū liáng wèi táng shì zéi chén, cóng zhī zhě jiē zéi ěr. shū fǎ zì bù róng shāo jiǎ. ruò hòu táng yǔ jìn hàn zhōu, shǐ chén chēng wèi luàn shì, lì kě cóng kuān. xī zhū zǐ zuò gāng mù, yú zhōu shì wèi wáng, tiān zǐ zài shàng, zé yǐ wáng fǎ zhèng zhū hóu zhī chēng. dài zhōu shì jì wáng, shàng wú tiān zǐ, zé zhū hóu xī rèn qí suǒ chēng. liú shì wèi cǐ gāng mù suí shí biàn tōng, bù dé jǐ zhī yì yě. gù zì tóng guāng qì xiǎn dé, lǐ shì fēi dà bèi nì, bù qù guān.
按：前書仁福不具官，茲特具官者，殆以後唐繼統嘉其反正乎？非也。蓋朱梁為唐室賊臣，從之者皆賊爾。書法自不容稍假。若後唐與晉、漢、周，史臣稱為亂世，例可從寬。昔朱子作《綱目》，於周室未亡，天子在上，則以王法正諸侯之稱。迨周室既亡，上無天子，則諸侯悉任其所稱。劉氏謂此《綱目》隨時變通，不得己之意也。故自同光訖顯德，李氏非大悖逆，不去官。

hòu táng míng zōng tiān chéng yuán nián, suī yín jūn luàn, piāo zhōu chéng.
後唐明宗天成元年，綏、銀軍亂，剽州城。

xià sú xǐ fù chóu, rán yǒu xiōng sàng zhě bù fá, jǐ fù jiǎ yè wèi jì. chóu jiě, yòng jī zhū quǎn xuè hé jiǔ, zhù dú lóu zhōng yǐn zhī. zhù yuē: ruò fù bào chóu, gǔ mài bù shōu, nán nǚ tū lài, liù chù sǐ, shé rù zhàng. qí lì wēi bù néng fù zhě, zé jí lín zú fù nǚ, pēng niú yáng, jù jiǔ shí, jiè ér qū chóu jiā, zòng huǒ fén qí lú shě. sú wèi dí nǚ bīng bù xiáng, zhé bì qù, sù yú guān. gù shì: zhōu cì shǐ zhī xià yǒu hé duàn guān, zé qì zhí shé biàn zhě wèi zhī, yǐ lǐ qí qū zhí. shā rén zhě, nà mìng jià qián bǎi èr shí qiān. suī yín wèi xià zhōu xún shǔ, liǎng zhōu bīng yǐ xì gù xiāng chóu shā, zhǔ zhě jiū jié zhī, suì hōng ér qǐ, zòng lüè èr zhōu chéng shì. yín zhōu fáng yù shǐ lǐ rén yán yǔ suī zhōu cì shǐ lǐ yí mǐn tǎo dìng zhī. rén yán, rén fú zú dì. yí mǐn, rén fú zú zi yě.
夏俗喜復仇，然有凶喪者不伐，己負甲葉為記。仇解，用雞、豬、犬血和酒，貯髑髏中飲之。祝曰：「若復報仇，谷麥不收，男女禿癩，六畜死，蛇入帳。」其力微不能復者，則集鄰族婦女，烹牛羊，具酒食，介而趨仇家，縱火焚其廬舍。俗謂敵女兵不祥，輒避去，訴於官。故事：州刺史之下有和斷官，擇氣直舌辨者為之，以理其曲直。殺人者，納命價錢百二十千。綏、銀為夏州巡屬，兩州兵以細故相仇殺，主者究詰之，遂哄而起，縱掠二州城市。銀州防禦使李仁顏與綏州刺史李彝敏討定之。仁顏，仁福族弟。彝敏，仁福族子也。

tiān chéng èr nián qiū jiǔ yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ rén fú cì gōng chén hào.
天成二年秋九月，定難軍節度使李仁福賜功臣號。

yǔ fèng xiáng jié dù lǐ cóng yán shuò fāng jié dù hán zhū bìng jiā shí yì.
與鳳翔節度李從嚴、朔方節度韓洙並加食邑。

fù: xuē shì jiù shǐ. táng jì: tiān chéng sān nián qiū qī yuè, biǎn xíng bù shì láng mǎ gǎo wèi suī zhōu sī mǎ, cáo zhōu cì shǐ chéng jǐng hóng wèi suī zhōu sī hù cān jūn, xù liú yòu zhōu. kǎo hé xī zì lǐ shì shì xí, suī yòu zhū zhōu bù guī shí dào, gù zhōng wǔ dài zhū xìng bù fù quán chú. míng zōng cǐ jǔ, huò yù shì qí wēi quán. ér lǐ shì cóng wéi, xīn jiù liǎng shǐ bìng bù zài.
附：薛氏《舊史。唐紀》：天成三年秋七月，貶刑部侍郎馬縞為綏州司馬，曹州刺史成景宏為綏州司戶參軍，續流宥州。考河西自李氏世襲，綏、宥諸州不歸十道，故終五代諸姓不復銓除。明宗此舉，或欲示其威權。而李氏從違，《新》、《舊》兩史並不載。

tiān chéng sì nián dōng shí yuè, xià zhōu jìn bái yīng.
天成四年冬十月，夏州進白鷹。

shū mì shǐ ān zhòng huì jù bù shòu, míng zōng mì qiǎn rén yù shǐ zhě nà zhī gōng zhōng.
樞密使安重誨拒不受，明宗密遣人諭使者納之宮中。

zhǎng xìng sì nián chūn èr yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ rén fú zú. zi yí chāo sì.
長興四年春二月，定難軍節度使李仁福卒。子彝超嗣。

rén fú zhuī hào guó wáng.
仁福追號虢王。

sān yuè, xǐ wèi yán zhōu liú hòu, yí chāo bù shòu dài.
三月，徙為延州留後，彝超不受代。

xiān shì, xià zhōu dǎng xiàng kòu yán zhōu, shǒu chén jī bài zhī, zhuī zhì hè lán shān ér hái. yú shì biān jiāng duō yán rén fú qián tōng qì dān. cháo tíng kǒng qí bìng tūn hé shuò, nán qīn guān zhōng. huì rén fú zú, sān jūn lì zuǒ dōu yā yá sì zhōu fáng è shǐ yí chāo wèi liú hòu. jiǎo wèi rén fú zòu yún: chén jí rì shén, yǐ wěi zi yí chāo quán zhī jūn shì, qǐ xiáng zhēn mìng. míng zōng nù, mìng yí chāo yí zhèn yán zhōu. yǐ yán zhōu jié dù ān cóng jìn wèi xià zhōu liú hòu. yòu mìng zhōu jié dù yào yàn chóu gōng yuàn shǐ ān cóng yì shuài shī sòng cóng jìn fù zhèn. réng jiàng zhào yù zhī yún: jìn jù xī běi fān zhèn zòu, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ rén fú hōng. zhèn yǐ rén fú zì fēn róng kǔn, yuǎn zhèn sāi yuán, wēi huì jù xíng, zhōng xiào jiān zhe. dāng běn cháo bō qiān zhī hòu, jí xiān huáng xìng xià zhī chū, yuán jí miǎo gōng, yì quán dà jié, tǒng lǐng yǒu shù, yuǎn ěr xián ān. wěi zhàng fāng shēn, diāo yǔn hé sù! tū guān suǒ zòu, shēn chuàng yǔ huái. bù xiǔ zhī gōng, jì cún yú shè jì yǒu hòu zhī qìng, yí jí yú zi sūn. dàn yǐ bǐ fān dì chù qióng biān, měi zī jīng lüè, jué zi nián cái ruò guàn, wèi lì jiān nán, huò kuī jià yù zhī fāng, dìng qǐ jiān xié zhī biàn. qí lǐ yí chāo yǐ chú yán zhōu jié dù guān chá liú hòu, biàn lēi fù rèn. dàn yín xià suī yòu děng zhōu, zuì jū biān yuǎn, duō rǎn yí dí zhī fēng, shǎo shí cháo tíng zhī mìng, jì zhà dāng yú yí yì, yí pǔ shì yǐ wò ēn. qí xià yín suī yòu děng zhōu guǎn nèi, zuì wú qīng zhòng, cháng shè suǒ bù yuán zhě, bìng gōng sī zhài fù cán qiàn shuì wù, yī qiè bìng shè zì cì shǐ zhǐ huī shǐ yā yá yǐ xià, jiē lēi yī jiù, gè yǔ gǎi zhuǎn guān zī. zhèn zì zǒng wàn jī, wéi hóng yī dé, nèi ān huá xià, wài fǔ róng yí. xiān jì huái zhī yǐ ēn, hòu bì shì zhī yǐ xìn. qiě rú lǐ cóng yán zhī shǒu qí lǒng, jiāng tǔ jí kuān gāo yǔn tāo zhī zhèn yán, jiǎ bīng yì zhòng. xián néng shí shí zhī biàn, jǔ zú guī cháo. cóng yán zé jiàn zhèn dà liáng, yǔn tāo zé xún chú jù lù, cì jí kūn zhòng bìng jiàn jié máo, xià zhì jiāng liáo xī fēn fú zhú. yòu ruò wáng dōu zhī tān shàng gǔ, lǐ bīn zhī lìn shuò fāng, huò zé jié gòu qì dān, tōu yán dàn xī huò zé yī píng dǎng xiàng, qiè jù shān hé. bù bǐng chú yí, wéi móu lǚ jù. cái xìng tǎo fá, yǐ jiàn fù wáng. hé bì guǎng yǐn gǔ jīn, fāng míng lì hài zhǐ chén jìn shì, liáo yù jiāng lái. bǐ huò yào fù zú zhī yāng, zé wáng dōu lǐ bīn zú wèi jiàn jiè bǐ huò yào quán shēn zhī fú, zé yǔn tāo cóng yán kě zuò guī shéng. zhèn shè liǎng tú, ěr yí zì zé. huò lǜ jiāng xiào zhī nèi, qīn yào zhī jiān, xìng bǐ yòu chōng, zì qí yíng huò, suì chéng sāo dòng, zhì lèi shēng líng. jīn tè chà zhōu jié dù yào yàn chóu bù lǐng mǎ bù bīng shì wǔ wàn rén, sòng ān cóng jìn fù rèn. cóng mìng zhě qiū háo wú fàn, wéi mìng zhě quán zú bì zhū. xiān lìng hòu xíng, yǒu fàn wú shè yún. yǐ, yí chāo shàng yán: chén fèng zhào shòu yán zhōu liú hòu, yǐ yíng shòu ēn mìng. yuán sān jūn bǎi xìng yōng gé, wèi suì fù zhèn. míng zōng fù qiǎn mén shǐ sū jì yán jī zhào cù zhī. yí chāo bù nà.
先是，夏州党項寇延州，守臣擊敗之，追至賀蘭山而還。於是邊將多言仁福潛通契丹。朝廷恐其併吞河朔，南侵關中。會仁福卒，三軍立左都押牙、四州防遏使彝超為留後。矯為仁福奏云：「臣疾日甚，已委子彝超權知軍事，乞降真命。」明宗怒，命彝超移鎮延州。以延州節度安從進為夏州留後。又命州節度藥彥稠、宮苑使安從益帥師送從進赴鎮。仍降詔諭之云：「近據西北藩鎮奏，定難軍節度使李仁福薨。朕以仁福自分戎閫，遠鎮塞垣，威惠俱行，忠孝兼著。當本朝播遷之後，及先皇興夏之初，爰及渺躬，益全大節，統領有術，遠邇咸安。委仗方深，凋殞何速！突觀所奏，深愴予懷。不朽之功，既存於社稷；有後之慶，宜及於子孫。但以彼藩地處窮邊，每資經略，厥子年才弱冠，未歷艱難，或虧駕馭之方，定啟奸邪之便。其李彝超已除延州節度觀察留後，便勒赴任。但銀、夏、綏、宥等州，最居邊遠，多染夷狄之風，少識朝廷之命，既乍當於移易，宜普示以渥恩。其夏、銀、綏、宥等州管內，罪無輕重，常赦所不原者，並公私債負、殘欠稅物，一切並赦；自刺史、指揮使、押牙以下，皆勒依舊，各與改轉官資。朕自總萬機，惟宏一德，內安華夏，外撫戎夷。先既懷之以恩，後必示之以信。且如李從嚴之守岐、隴，疆土極寬；高允韜之鎮、延，甲兵亦眾。咸能識時知變，舉族歸朝。從嚴則見鎮大梁，允韜則尋除鉅鹿，次及昆仲並建節旄，下至將僚悉分符竹。又若王都之貪上谷，李賓之吝朔方，或則結構契丹，偷延旦夕；或則依憑党項，竊據山河。不稟除移，惟謀旅拒。才興討伐，已見覆亡。何必廣引古今，方明利害；只陳近事，聊諭將來。彼或要覆族之殃，則王都、李賓足為鑑戒；彼或要全身之福，則允韜、從嚴可作規繩。朕設兩途，爾宜自擇。或慮將校之內，親要之間，幸彼幼沖，恣其熒惑，遂成騷動，致累生靈。今特差州節度藥彥稠部領馬步兵士五萬人，送安從進赴任。從命者秋毫無犯，違命者全族必誅。先令後行，有犯無赦」雲。已，彝超上言：「臣奉詔授延州留後，已迎受恩命。緣三軍百姓擁隔，未遂赴鎮。」明宗復遣ト門使蘇繼顏齎詔促之。彝超不納。

àn: lǐ shì zì zhī liú hòu sān shì yǐ, zī jūn zhōng yǐ lì yí chāo, bù shū guān, wèi wáng mìng yě. tè shū xǐ hé? lǐ shì shì jū xià zhōu, míng zōng tè zhào yí zhī, yú cǐ kě yǐ chān gān gāng, yú cǐ kě yǐ guān chén jié.
按：李氏自知留後三世矣，茲軍中已立彝超，不書官，未王命也。特書「徙」何？李氏世居夏州，明宗特詔移之，於此可以覘乾綱，於此可以觀臣節。

xià sì yuè, fā bīng shǒu qīng lǐng mén. wǔ yuè, xí lú guān, bù kè.
夏四月，發兵守青嶺門。五月，襲蘆關，不克。

yí chāo wén cóng jìn jūn zhì, qiǎn xiōng ā luó wáng shǒu qīng lǐng mén, jí jìng nèi dǎng xiàng zhū hú yǐ zì jiù. yào yàn chóu děng jìn tún lú guān, yí chāo qiǎn dǎng xiàng chāo lüè liáng yùn jí gōng jù, guān jūn zì lú guān fēn bīng, tuì bǎo jīn míng. yī xī, xià zhōu chéng shàng jǔ huǒ, bǐ míng, zá lǔ shù qiān qí tū zhì. cóng jìn qiǎn xiān fēng shǐ sòng wēn jī zhī, lǔ qí bài zǒu.
彝超聞從進軍至，遣兄阿羅王守青嶺門，集境內党項諸胡以自救。藥彥稠等進屯蘆關，彝超遣党項抄掠糧運及攻具，官軍自蘆關分兵，退保金明。一夕，夏州城上舉火，比明，雜虜數千騎突至。從進遣先鋒使宋溫擊之，虜騎敗走。

qiū qī yuè, guān jūn gōng xià zhōu, jù què zhī.
秋七月，官軍攻夏州，拒卻之。

cóng jìn chéng shèng jìn gōng xià zhōu. zhōu chéng wèi hè lián bó bó suǒ zhú, jiān rú tiě shí. guān jūn xué dì dào zhì chéng xià, chǎn záo bù néng rù. yí chāo xiōng dì dēng chéng, wèi cóng jìn yuē: xià zhōu pín jí, fēi yǒu zhēn bǎo xù jī kě chōng cháo tíng gòng fù, dàn yǐ zǔ fù shì shǒu cǐ tǔ, bù yù shī zhī. zuì ěr gū chéng, shèng zhī bù wǔ, hé zú fán guó jiā láo fèi rú cǐ! xìng wèi biǎo wén, ruò xǔ qí zì xīn, huò shǐ zhī zhēng fá, yuàn wèi zhòng xiān. shí sì miàn dǎng xiàng wàn yú qí, chāo lüè liáng yùn, guān jūn wú suǒ chú mù. shān lù xiǎn shǎn, guān zhōng mín shū dòu sù shù gǎo, fèi qián shù mín, kùn bì bù néng gōng. míng zōng suì mìng bān shī, cóng jìn děng hái, jūn wǔ bù zhěng. yí chāo lìng bù xià zhú zhī, guān jūn yí gē qì jiǎ, shī wáng shén huǒ. qí hòu, yǒu zhī xià zhōu yīn shì zhě yún: rén fú wèi cháo tíng chú yí, yáng yán jié qì dān wèi yuán, qì dān shí bù yǔ zhī tōng yě, zhì cháo tíng wù xìng shì yì, wú gōng ér hái. zì shì lǐ shì yì qīng cháo tíng.
從進乘勝進攻夏州。州城為赫連勃勃所築，堅如鐵石。官軍穴地道至城下，鏟鑿不能入。彝超兄弟登城，謂從進曰：「夏州貧瘠，非有珍寶蓄積可充朝廷貢賦，但以祖、父世守此土，不欲失之。蕞爾孤城，勝之不武，何足煩國家勞費如此！幸為表聞，若許其自新，或使之徵伐，願為眾先。」時四面党項萬餘騎，抄掠糧運，官軍無所芻牧。山路險陝，關中民輸斗粟束藁，費錢數緡，困敝不能供。明宗遂命班師，從進等還，軍伍不整。彝超令部下逐之，官軍遺戈棄甲，失亡甚夥。其後，有知夏州陰事者云：「仁福畏朝廷除移，揚言結契丹為援，契丹實不與之通也，致朝廷誤興是役，無功而還。」自是李氏益輕朝廷。

àn: cǐ lǐ shì xiǎn jù xià zhōu zhī shǐ.
按：此李氏顯據夏州之始。

dōng shí yuè, qiǎn shǐ qǐng zuì, réng shòu dìng nán jūn jié dù shǐ.
冬十月，遣使請罪，仍授定難軍節度使。

yí chāo shàng biǎo qǐng zuì, qiú zhāo xuě. míng zōng shòu dìng nán jūn jié dù jiǎn xiào sī kōng jiā jiǎn xiào sī tú. yí chāo xiū gòng rú chū.
彝超上表請罪，求昭雪。明宗授定難軍節度、檢校司空、加檢校司徒。彝超修貢如初。

hòu táng fèi dì qīng tài èr nián chūn èr yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ yí chāo zú. dì yí yīn dài.
後唐廢帝清泰二年春二月，定難軍節度使李彝超卒。弟彝殷代。

yí chāo zòu jǐ jí bìng, yǐ dì xíng jūn sī mǎ yí yīn quán zhī liú hòu. yí yīn suì dài wèi jié dù.
彝超奏己疾病，以弟行軍司馬彝殷權知留後。彝殷遂代為節度。

jìn gāo zǔ tiān fú èr nián chūn zhēng yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ yí yīn jiā jiǎn xiào tài wèi tóng píng zhāng shì.
晉高祖天福二年春正月，定難軍節度使李彝殷加檢校太尉、同平章事。

jìn zǔ yǐ huáng jī chū zào, zhào yí yīn yǔ hú nán jié dù chǔ wáng mǎ xī fàn fèng xiáng jié dù xī píng wáng lǐ cóng yán bìng jiā guān jí fēng yì, shì pǔ ēn yě.
晉祖以皇基初造，詔彝殷與湖南節度楚王馬希范、鳳翔節度西平王李從嚴並加官及封邑，示普恩也。

jìn chū dì tiān fú bā nián chūn sān yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ yí yīn jiā jiǎn xiào tài shī.
晉出帝天福八年春三月，定難軍節度使李彝殷加檢校太師。

shí yǐ chǔ wáng mǎ xī fàn shǒu shàng shū lìng jiān zhōng shū lìng, yí yīn yì jiā guān.
時以楚王馬希范守尚書令、兼中書令，彝殷亦加官。

àn: lǐ shì zì hòu táng rù jìn, fēi yǒu dà gōng kě jì, ér jìn jué bài guān, shū bù shèng shū. qián xián wèi luàn shì zhī jué shǎng bù zú yǐ fú rén, shì zú yǐ jiāo rén, qí yǐ cǐ fū.
按：李氏自後唐入晉，非有大功可紀，而晉爵拜官，書不勝書。前賢謂亂世之爵賞不足以服人，適足以驕人，其以此夫。

qiū qī yuè, suī zhōu cì shǐ lǐ yí mǐn zuò luàn, bēn yán zhōu.
秋七月，綏州刺史李彝敏作亂，奔延州。

yí mǐn jié xià zhōu yá nèi zhǐ huī tuò bá chóng bīn xí zhōu chéng, shì xiè. yí yīn qín zhǎn chóng bīn, chū bīng xí jī. yí mǐn bài, yǔ dì yí jùn děng wǔ rén qì zhōu qiè gǔ ròu èr bǎi qī shí kǒu bēn yán zhōu, dāng zhōu yā sòng fù què, chēng yǔ xiōng yí yīn ǒu qǐ cāi xián, hù xiāng gōng jī gù yě.
彝敏結夏州衙內指揮拓跋崇斌襲州城，事泄。彝殷擒斬崇斌，出兵襲擊。彝敏敗，與弟彝俊等五人棄州挈骨肉二百七十口奔延州，當州押送赴闕，稱與兄彝殷偶起猜嫌，互相攻擊故也。

bā yuè, yí yīn biǎo lǐ rén yù zhī suī zhōu.
八月，彝殷表李仁裕知綏州。

rén yù zài yòu zhōu duō zhàn gōng, xī qiāng fú qí wēi měng. yí yīn yǐ suī zhōu xīn luàn, zòu shǐ quán zhī zhōu shì. chū dì cóng zhī.
仁裕在宥州多戰功，西羌服其威猛。彝殷以綏州新亂，奏使權知州事。出帝從之。

jiǔ yuè, lǐ yí mǐn fú zhū.
九月，李彝敏伏誅。

yí yīn biǎo zòu yí mǐn zuò luàn zhuàng. chū dì yù: yí mǐn qián jié xiōng dǎng, xiǎn zì nì móu, gǔ ròu zhī jiān, shàng xìng tú hài, zhào lín zhī nèi, nán yǐ hán róng. mìng zhí sòng xià zhōu, lìng yí yīn zhǎn zhī.
彝殷表奏彝敏作亂狀。出帝諭：「彝敏潛結凶黨，顯恣逆謀，骨肉之間，尚興屠害，照臨之內，難以含容。」命執送夏州，令彝殷斬之。

àn: yí mǐn zhí sòng xià zhōu, yí yīn fèng wáng mìng zhǎn zhī, yòng yǐ jǐng fān bù zhī bù jìng zhě. jiē shū fú zhū, zé zéi chén zhī zuì zhèng, ér tiān tǎo zhī yán zhe yǐ.
按：彝敏執送夏州，彝殷奉王命斬之，用以警蕃部之不靖者。揭書「伏誅」，則賊臣之罪正，而天討之嚴著矣。

tiān yùn yuán nián chūn zhēng yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ yí yīn qǐ bīng zhù gōng qì dān.
天運元年春正月，定難軍節度使李彝殷起兵助攻契丹。

qì dān zì hòu wèi shǐ jiàn zhōng guó, zhì táng ér shèng. qí dì běi jiē shì wéi, dōng lín gāo lì, xī jiè yí guó, nán zhì yíng zhōu. zhǒng fēn bā bù, bù yǒu dà rén, cháng tuī yī dà rén wèi wáng, jiàn qí gǔ tǒng zhī, sān nián zé yǐ cì xiāng dài. táng mò yǒu ā bǎo jī zhě, miè qī bù yī zhī, jiàn chēng dì hào. ā bǎo jī sǐ, zi dé guāng sì. hòu táng qīng tài èr nián, jìn gāo zǔ qǐ bīng hé dōng, qiǎn shǐ qiú zhù, yuē shì jié zhī rì, gē lú lóng yī dào jí yàn mén guān yǐ běi zhū zhōu wèi xiè. dé guāng qīn jiāng bīng wǔ wàn huì zhī, suì miè táng shè. zhōng gāo zǔ shì, fèng shì bù shuāi. chū dì lì, cóng tiān píng jié dù jǐng yán guǎng yì, chēng sūn bù chēng chén. qì dān qiǎn shǐ zé ràng, yán guǎng yǐ yán chù zhī, qì dān zhǔ nù. huì píng lú jié dù yáng guāng yuǎn pàn, yǐn qì dān bīng yóu mǎ jiā kǒu rù kòu. yí yīn hé fān hàn bīng sì wàn zì lín zhōu dù hé qīn qì dān xī jìng, yǐ qiān zhì zhī.
契丹自後魏始見中國，至唐而盛。其地北接室韋，東鄰高麗，西界夷國，南至營州。種分八部，部有大人，常推一大人為王，建旗鼓統之，三年則以次相代。唐末有阿保機者，滅七部一之，僭稱帝號。阿保機死，子德光嗣。後唐清泰二年，晉高祖起兵河東，遣使求助，約事捷之日，割盧龍一道及雁門關以北諸州為謝。德光親將兵五萬會之，遂滅唐社。終高祖世，奉事不衰。出帝立，從天平節度景延廣議，稱孫不稱臣。契丹遣使責讓，延廣以言觸之，契丹主怒。會平盧節度楊光遠叛，引契丹兵由馬家口入寇。彝殷合蕃、漢兵四萬自麟州渡河侵契丹西境，以牽制之。

àn: gāng mù shū dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ yí yīn qīn qì dān yǐ jiù jìn. fū jiù, shàn cí, yì jí cí yě. dāng qì dān rù kòu dà hé yǐ nán, zhū zhèn xiù shǒu, dú yí yīn qīn rù qí jìng yǐ náo bīng shì, gù shū yǐ shàn zhī hū? rán kǎo jìn zì yán guǎng tiāo xìn, běi lǔ nán mù, yī bài yú yā míng gǔ, zài bài yú qī chéng, sān bài yú mǎ jiā kǒu. jí wú yí yīn zhī zhòng, jìn lì shàng zú xiāng dāng. dài kāi yùn èr nián, hū tuó shī kuì, jiāng shuài běi jiàng, cǐ shí wàng jiù kǒng yīn, bù wén xià zhōu yī zú dù hé. hé yé? zī bù shū jiù ér shū zhù, yǐ jiàn yí yīn cǐ jǔ wú guān yú jìn zhī huǎn jí, rán réng bù méi qí shàn yě.
按：《綱目》書定難軍節度使李彝殷侵契丹以救晉。夫「救」，善詞，亦急詞也。當契丹入寇大河以南，諸鎮袖手，獨彝殷侵入其境以撓兵勢，故書以善之乎？然考晉自延廣挑釁，北虜南牧，一敗於鴉鳴谷，再敗於戚城，三敗於馬家口。即無彝殷之眾，晉力尚足相當。迨開運二年，滹沱師潰，將帥北降，此時望救孔殷，不聞夏州一卒渡河。何耶？茲不書「救」而書「助」，以見彝殷此舉無關於晉之緩急，然仍不沒其善也。

xī qiāng yè mǔ zú luàn, suī zhōu cì shǐ lǐ rén yù jī zhī, bài sǐ.
西羌夜母族亂，綏州刺史李仁裕擊之，敗死。

qiāng xìng qiáng hàn, zhàng zú yǒu shēng shú hù: lián jiē hàn jiè, rù zhōu chéng zhě wèi zhī shú hù jū shēn shān pì yuǎn, héng guò kòu lüè zhě wèi zhī shēng hù. qí rén duō yǒu shì chóu, bù xiāng wǎng lái. yù zhàn dòu, zé chuán jiàn xiāng shuài, qí cóng rú liú, sú shàng rán yě. yè mǔ nǎi xī qiāng shú hù. rén yù zài zhōu pō shì wēi fú, fān xìng bù biàn. yè mǔ jǔ zú móu luàn zǒu nán shān, rén yù lǜ suǒ bù zhuī jī, zhàn bài, wèi suǒ shā.
羌性強悍，帳族有生熟戶：連接漢界，入州城者謂之熟戶；居深山僻遠，橫過寇掠者謂之生戶。其人多有世仇，不相往來。遇戰鬥，則傳箭相率，其從如流，俗尚然也。夜母乃西羌熟戶。仁裕在州頗事威福，蕃性不便。夜母舉族謀亂走南山，仁裕率所部追擊，戰敗，為所殺。

xià sì yuè, shòu yí yīn qì dān xī nán miàn zhāo tǎo shǐ.
夏四月，授彝殷契丹西南面招討使。

chū dì yǐ yí yīn xié zhù yǒu gōng, gù yǒu shì mìng.
出帝以彝殷協助有功，故有是命。

hàn yǐn dì qián yuán nián chūn èr yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ yí yīn jiān shì zhōng.
漢隱帝乾元年春二月，定難軍節度使李彝殷兼侍中。

yǐn dì yǐ dēng jí ēn mìng, yí yīn yǔ hú nán jié dù chǔ wáng mǎ xī guǎng bìng jìn zhì.
隱帝以登極恩命，彝殷與湖南節度楚王馬希廣並進秩。

sān yuè, qǐng tǎo xī qiāng.
三月，請討西羌。

yí yīn shàng biǎo hè, qǐng tǎo pàn qiāng yè mǔ zú, wèi lǐ rén yù bào chóu. lǜ zhòng tún jìng shàng. qìng zhōu qǐng yì bīng wèi bèi. yǐn dì yǐ sī tiān yán jīn suì bù lì xiān jǔ bīng, yú zhǐ zhī.
彝殷上表賀，請討叛羌夜母族，為李仁裕報仇。率眾屯境上。慶州請益兵為備。隱帝以司天言今歲不利先舉兵，逾止之。

xià liù yuè, hé zhōng lǐ shǒu zhēn qiǎn shǐ xià zhōu, qǐ yuán.
夏六月，河中李守貞遣使夏州，乞援。

hù guó jié dù lǐ shǒu zhēn jiǔ xù yì móu. shì shí hàn shì fāng xīn, sì jūn cái lì, zì wèi jǔ wú yí cè, fā bīng è tóng guān, chēng qín wáng. qiǎn rén jī là shū zhòng bì zhì xià zhōu qiú yuán.
護國節度李守貞久蓄異謀。是時漢室方新，嗣君才立，自謂舉無遺策，發兵扼潼關，稱秦王。遣人齎蠟書、重幣至夏州求援。

qiū bā yuè, yí yīn chū bīng cì yán zhōu.
秋八月，彝殷出兵次延州。

yí yīn wén fèng xiáng wáng jǐng chóng yǒng xìng zhào sī wǎn yǔ shǒu zhēn lián héng, shǎn zhōu jié dù bái wén kē gōng zhī bù kè, nǎi yì chū bīng bī yán zhōu, wèi shǒu zhēn shēng yuán. yǐ, yǐn dì qiǎn shū mì shǐ guō wēi fù hé zhōng jié zhì zhū jūn, jué zhǎng qiàn zhú lián chéng kùn zhī, yí chāo suì chōu shī huí.
彝殷聞鳳翔王景崇、永興趙思綰與守貞連衡，陝州節度白文珂攻之不克，乃亦出兵逼延州，為守貞聲援。已，隱帝遣樞密使郭威赴河中節制諸軍，掘長塹、築連城困之，彝超遂抽師回。

àn: gāng mù shū hàn hù guó jié dù shǐ lǐ shǒu zhēn fǎn. fǎn zhě, nì cí yě. chū shī yǐ yuán nì, shì yì fǎn ér yǐ. rán shū cì yú yán zhōu, cì zhě, huǎn cí. hé shì xiū yuē: cóng yì bīng huǎn ér hòu zhě gōng báo, cóng bù yì bīng huǎn ér hòu zhě è qiǎn. shì zé yí yīn zhī zuì, kě cóng mò jiǎn, gù bù shū fǎn ér shū cì, yǐ yuán zhī.
按：《綱目》書漢護國節度使李守貞反。「反」者，逆詞也。出師以援逆，是亦反而已。然書「次於延州」，「次」者，緩詞。何氏休曰：從義兵緩而後者功薄，從不義兵緩而後者惡淺。是則彝殷之罪，可從末減，故不書「反」而書「次」，以原之。

dōng shí yī yuè, shàng biǎo zì chén.
冬十一月，上表自陳。

yán zhōu jié dù gāo yǔn quán sù yǔ yí yīn bù xié, xià zhōu bīng suī tuì, yǔn quán yǐ wén. yí yīn shàng zhāng zì sù, fēn rán hù jié, yǐn dì cì zhào hé jiě zhī.
延州節度高允權素與彝殷不協，夏州兵雖退，允權以聞。彝殷上章自訴，紛然互訐，隱帝賜詔和解之。

gān èr nián chūn èr yuè, yǐ jìng zhōu lì dìng nán jūn, lǐ yí yīn shàng biǎo xiè.
乾二年春二月，以靜州隸定難軍，李彝殷上表謝。

yí yīn jiàn zhōng yuán duō gù, yǒu qīng ào zhī zhì. fān zhèn yǒu pàn zhě zhé yǐ bīng yīn zhù zhī, yāo qí zhòng lù. cháo tíng zhī qí shì, yì yǐ ēn zé jī mí zhī. shǐ chén yuē: tuò bá jù yín xià, shì shí jiàn yǐ jié ào, suì chéng sòng cháo jì qiān zhī luàn.
彝殷見中原多故，有輕傲之志。藩鎮有叛者輒以兵陰助之，邀其重賂。朝廷知其事，亦以恩澤羈縻之。史臣曰：「拓跋據銀、夏，是時漸以桀驁，遂成宋朝繼遷之亂。

àn cǐ dìng nán jūn shǔ yǒu wǔ zhōu zhī shǐ.
按此定難軍屬有五州之始。

qiū jiǔ yuè, cì jiān zhōng shū lìng.
秋九月，賜兼中書令。

yǐn dì yīn hé zhōng píng, mìng yí yīn yǔ liǎng zhè jié dù wú yuè guó wáng qián hóng hú nán jié dù chǔ wáng mǎ xī guǎng bìng jiā guān.
隱帝因河中平，命彝殷與兩浙節度吳越國王錢宏ㄈ、湖南節度楚王馬希廣並加官。

zhōu tài zǔ guǎng shùn yuán nián chūn zhēng yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ yí yīn fù fēng lǒng xī jùn wáng.
周太祖廣順元年春正月，定難軍節度使李彝殷復封隴西郡王。

lǒng xī běn rén fú jiù fēng. shì shí zhōu zǔ xīn lì, fù fēng jīng nán jié dù gāo bǎo róng wèi bó hǎi jùn wáng, yí yīn yì fù jiù jué, rán yí yīn wèi cháng biǎo hè yě.
隴西本仁福舊封。是時周祖新立，復封荊南節度高保融為渤海郡王，彝殷亦復舊爵，然彝殷未嘗表賀也。

xià wǔ yuè, qiǎn shǐ fù yú běi hàn.
夏五月，遣使附於北漢。

zhōu zǔ shā xiāng yīn gōng liú, yí xià xū yuàn, fù jūn qǐ bīng tài yuán, chēng běi hàn. yí yīn qiǎn shǐ fèng biǎo fù zhī.
周祖殺湘陰公劉ど，夷夏胥怨，ど父鈞起兵太原，稱北漢。彝殷遣使奉表附之。

àn: xià zhōu dāng wǔ dài zhī shí, zì kāi píng qì xiǎn dé zhōng shǐ wǔ shí sān nián, mù chǔ cháo qín, chōng rán wú fù lián chǐ. rán qí biǎo fù běi hàn, zé yǒu kě qǔ yān. gài guō wēi cuàn duó hàn zuò, shì xiāng yīn gōng, sì fāng fān zhèn mí rán cóng zhī. yú shí běi gù tài yuán, wēi rú yī xiàn, yí yīn dú yǐ biān fāng mù yì, lì fú chán ruò, shì zhēn bù yǐ chéng bài lì dùn zhī jiàn cún yú zhōng zhě yě.
按：夏州當五代之時，自開平訖顯德終始五十三年，暮楚朝秦，充然無復廉恥。然其表附北漢，則有可取焉。蓋郭威篡奪漢祚，弒湘陰公，四方藩鎮靡然從之。於時北顧太原，危如一線，彝殷獨以邊方慕義，力扶孱弱，是真不以成敗利鈍之見存於中者也。

guǎng shùn èr nián dōng shí èr yuè, běi hàn lín zhōu cì shǐ yáng chóng xùn qiú yuán yú xià zhōu, bù yīng.
廣順二年冬十二月，北漢麟州刺史楊崇訓求援於夏州，不應。

chū, lín zhōu tǔ háo yáng xìn zì wèi cì shǐ, shòu mìng yú zhōu. xìn zú, zi chóng xùn sì. tóng yí yīn yǐ zhōu jiàng běi hàn. zhì shì, wèi jùn qiāng suǒ wéi, nǎi qiú jiù yú xià zhōu. yí yīn bù fù.
初，麟州土豪楊信自為刺史，受命於周。信卒，子崇訓嗣。同彝殷以州降北漢。至是，為郡羌所圍，乃求救於夏州。彝殷不赴。

xiǎn dé yuán nián chūn zhēng yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ jiǎn xiào tài wèi jiā tài shī shì zhōng jiān zhōng shū lìng tóng píng zhāng shì lǐ yí yīn jìn xī píng wáng.
顯德元年春正月，定難軍節度使、檢校太尉、加太師、侍中、兼中書令、同平章事李彝殷晉西平王。

zhōu zǔ yǐ jí sì yuán qiū, gǎi yuán, dà shè, nèi wài zhí guān bìng jiā ēn. yú shì jīng nán gāo bǎo róng fēng nán píng wáng, yí yīn yì fēng xī píng wáng.
周祖以疾祀圜丘，改元，大赦，內外職官並加恩。於是荊南高保融封南平王，彝殷亦封西平王。

àn: wǔ dài zhī jì, cuàn luàn xiāng réng, háo jié fēng qǐ, chēng dì chēng wáng bù kě méi jǔ. hòu shì shǐ chén, zhí qí yí shì, tè yú jì chuán biǎo zhì wài lì wèi shì jiā, gài zūn zhī yě. lǐ shì zuò yōng hé xī, zì sī gōng zhì yí yīn yǐ chuán liù shì. shǐ qí xiān wàng zì chēng zūn, shuí dé jìn zhī. nǎi yú zhū liáng shǐ yīng wáng hào, hòu táng jì jìn shuò fāng, dài zhōu xiǎn dé gǎi yuán jué jìn xī píng, suì dé yǔ wú yuè jīng nán bìng liè. fū lǜ yǐ chūn qiū zhī yì, lǐ shì gù wèi dé wèi chún chén. rán yǔ wǔ dài zhū shì jiā jiào, bù tè yáo yáo huá zhòu zú yǐ tuī zhòng dāng shí, jí qí fú shi zhōng cháo, bǎo jí jìng nèi, guī wǎng zhī wèi wáng, dāng zhī yōng yǒu kuì hū! gù jù guān shū fēng, yǐ jiàn yǒu tǔ yǒu jué yǒu shì xì, ruò liè rù shì jiā, kě wèi míng chēng qí shí yǐ.
按：五代之際，篡亂相仍，豪傑蜂起，稱帝、稱王不可枚舉。後世史臣，摭其遺事，特於紀、傳、表、志外立為世家，蓋尊之也。李氏坐擁河西，自思恭至彝殷已傳六世。使其先妄自稱尊，誰得禁之。乃於朱梁始膺王號，後唐繼進朔方，迨周顯德改元爵晉西平，遂得與吳越、荊南並列。夫律以《春秋》之義，李氏固未得為純臣。然與五代諸世家較，不特遙遙華胄足以推重當時，即其服事中朝，保輯境內，歸往之謂王，當之庸有愧乎！故具官書封，以見有土、有爵、有世系，若列入世家，可謂名稱其實矣。

qiū qī yuè, jiā shǒu tài bǎo.
秋七月，加守太保。

shì zōng xīn jí wèi, tán qìng zhū hóu, yí yīn yú shì yuè xīn sì, yǔ nán píng wáng gāo bǎo róng bìng jìn zhì.
世宗新即位，覃慶諸侯，彝殷於是月辛巳，與南平王高保融並進秩。

zhōu shì zōng xiǎn dé èr nián chūn zhēng yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ yí yīn yǐ bīng sāi fǔ zhōu lù, jì ér bà zhī.
周世宗顯德二年春正月，定難軍節度使李彝殷以兵塞府州路，既而罷之。

xià zhōu wèi yuán biān dà zhèn, lǐ shì shì bǐng jié máo, sù zì guì zhòng. yuán nián wǔ yuè, fǔ zhōu fáng yù shǐ zhé dé rù cháo. shì zōng zhì yǒng ān jūn yú fǔ zhōu, jí yǐ dé wèi jié dù. zhé shì wǎn chū, yí yīn è qí zhí yǔ jǐ liè, yǐ bīng sāi lù, bù xǔ tōng zhào shǐ. shì zōng móu yú zǎi xiàng, duì yuē: xià zhōu biān zhèn, cháo tíng měi jiā yōu xù fǔ zhōu piān xiǎo, dé shī bù xì qīng zhòng. qiě yí fǔ yù yí yīn, shù quán dà tǐ. shì zōng yuē: dé shù nián lái, jǐn lì yǐ jù liú shì, nài hé yī dàn qì zhī! qiě xià zhōu wéi chǎn yáng mǎ, bǎi huò xī yǎng zhōng guó, wǒ ruò jué zhī, hé néng wèi! nǎi qiǎn gòng fèng guān qí cáng zhēn jī zhào zé zhī. yí yīn huáng kǒng, chè bīng xiè zuì.
夏州為緣邊大鎮，李氏世秉節旄，素自貴重。元年五月，府州防禦使折德入朝。世宗置永安軍於府州，即以德為節度。折氏晚出，彝殷惡其職與己埒，以兵塞路，不許通詔使。世宗謀於宰相，對曰：「夏州邊鎮，朝廷每加優恤；府州偏小，得失不系輕重。且宜撫諭彝殷，庶全大體。」世宗曰：「德數年來，盡力以拒劉氏，奈何一旦棄之！且夏州惟產羊、馬，百貨悉仰中國，我若絕之，何能為！」乃遣供奉官齊藏珍齎詔責之。彝殷惶恐，撤兵謝罪。

àn: xī liú píng wèi: wǔ dài zhī mò, zhōng guó duō shì, wéi zhì xī róng wèi dé zhī. zhōng guó wèi cháng qiǎn yī qí yī zú yuǎn tún sāi shàng, dàn rèn tǔ háo wèi zhòng suǒ fú zhě, fēng yǐ zhōu yì, zhēng fù suǒ rù, zú yǐ shàn bīng yǎng shì, yóu shì biān bǐ ān níng, biǎo xiàn bù jué. jīn guān yí yīn bīng sāi fǔ zhōu, shì zōng yǐ yī zhào chè zhī, yú zī yán yì xìn.
按：昔劉平謂：五代之末，中國多事，惟制西戎為得之。中國未嘗遣一騎一卒遠屯塞上，但任土豪為眾所伏者，封以州邑，征賦所入，足以贍兵養士，由是邊鄙安寧，表獻不絕。今觀彝殷兵塞府州，世宗以一詔撤之，於茲言益信。

xiǎn dé sì nián dōng shí yī yuè, lǐ yí yīn pàn běi hàn, yòu yáng chóng xùn guī zhōu.
顯德四年冬十一月，李彝殷叛北漢，誘楊崇訓歸周。

yí yīn jì yòu chóng xùn guī zhōu. yǔ yǒng ān jié dù zhé dé shàng yán: hé dōng lín zhōu cì shǐ yáng chóng xùn, lǚ bèi fān bù gōng wéi, qǐ guī. shì zōng zhào yuē: jù xià zhōu jié dù shǐ lǐ yí yīn zòu, chóng xùn děng jù mìng wú cháo, bèi fān bù qīn pò yù guī, bèi dǔ biàn tōng zhī yì, tè yòng hóng nà zhī rén, yí fēn xī míng xián shēn zòu, jiā ēn chóu shǎng. suì shòu chóng xùn běn zhōu fáng yù shǐ jiǎn xiào tài fù.
彝殷計誘崇訓歸周。與永安節度折德上言：「河東麟州刺史楊崇訓，屢被蕃部攻圍，乞歸。」世宗詔曰：「據夏州節度使李彝殷奏，崇訓等拒命吾朝，被蕃部侵迫欲歸，備睹變通之意，特用宏納之仁，宜分析名銜申奏，加恩酬賞。」遂授崇訓本州防禦使、檢校太傅。

àn: yí yīn jì shì běi hàn, yòu fù chén zhōu, yǐ shǔ shǒu yì bù gù, ér yòu jì zhì chóng xùn, nǎi qíng zhī wú kě yuán zhě, shū pàn shū yòu, shēn zuì zhī yě.
按：彝殷既事北漢，又復臣周，已屬守義不固，而又計致崇訓，乃情之無可原者，書「叛」、書「誘」，深罪之也。

qiū qī yuè, jiā tài bǎo.
秋七月，加太保。

yì shí yì liù bǎi hù, shí fēng sān bǎi hù.
益食邑六百戶，實封三百戶。

zhōu gōng dì xiǎn dé liù nián qiū qī yuè, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ yí yīn jiā tài fù.
周恭帝顯德六年秋七月，定難軍節度使李彝殷加太傅。

shǐ chén yuē: tuò bá shì kǎo zhū qián shǐ kě jiàn yě. zì chì cí nà kuǎn yú zhēn guān, shǒu jì lì gōng yú tiān bǎo zhōng hé chū, sī gōng yǐ yòu zhōu jǔ yì, bǐng jié xià suī. jué hòu zi sūn lì zhèn wǔ dài, dì yú qiān lǐ, jué jìn xī píng, gōng fù bù rù gōng cháo, xún shǔ wéi qí chú shòu. gài xià suī wèi chēng guó, ér zì wáng qí tǔ jiǔ yǐ!
史臣曰：拓跋氏考諸前史可見也。自赤辭納款於貞觀，守寂立功於天寶；中和初，思恭以宥州舉義，秉節夏、綏。厥後子孫歷鎮五代，地逾千里，爵進西平，供賦不入公朝，巡屬惟其除授。蓋夏雖未稱國，而自王其土久矣！

lùn yuē: shì yǒu bì zhì, lǐ yǒu gù rán. zì gǔ wèi yǒu wèi guó shǒu tǔ, wèi mín xī mìng, ér qí hòu bù chāng zhě. shì guān táng jì, yā jūn fù nán, zhào qǐ hòu táng. fù xǐ cóng xíng, suì kāi qián shǔ. shè cháo bǎo jìng, wú yuè lì yǒu bǎi nián. fú jiǎ zhū cán, nán hàn zuò chuán wǔ zhǔ. jī gōng shí bào, zì gǔ wèi zhāo. tuò bá zì sī gōng jǔ yì, sī jiàn tǎo lǐ mào zhēn, sī xiào pò wáng xíng yú, yǒu zhēng bì zhì, wú yì bù cóng. dāng shì shí, zhōng yuán dǐng fèi, chǎn dì tú zhě, bā xìng shí sān jūn jùn yì guā fēn, bǐng jié máo zhě, jiǔ zhōu shù shí zhǔ. lǘ yán duō zhū qiú zhī kùn, xíng jiān qiè fēng rèn zhī yōu. dú yín xià suī yòu jìng wǔ zhōu, bīng bù shì zhàn zhēng, mín bù dǔ jīn gé, xiū yǎng shēng xī, jǐ jí bǎi nián. xī xià zhī chāng, zǎo jī yú cǐ. ér ōu yáng wǔ dài shǐ, liè nán píng gāo shì yú shì jiā, zhì xī píng cì xìng yú zá chuán, lì bù jǐn fú. gù yú shū xī xià shì zì zhōng hé qì xiǎn dé, lì shū qí diān mò, yǐ bǔ xīn shǐ zhī què yún.
論曰：事有必至，理有固然。自古未有為國守土，為民惜命，而其後不昌者。試觀唐季，鴉軍赴難，肇啟後唐。負璽從行，遂開前蜀。射潮保境，吳越歷有百年。伏甲誅殘，南漢祚傳五主。積功食報，自古為昭。拓跋自思恭舉義，思諫討李茂貞，思孝破王行瑜，有徵必至，無役不從。當是時，中原鼎沸，闡帝圖者，八姓十三君；郡邑瓜分，秉節旄者，九州數十主。閭閻多誅求之困，行間切鋒刃之憂。獨銀、夏、綏、宥、靜五州，兵不事戰征，民不睹金革，休養生息，幾及百年。西夏之昌，早基於此。而歐陽《五代史》，列南平高氏於《世家》，置西平賜姓於《雜傳》，例不盡符。故余叔西夏事自中和訖顯德，曆書其顛末，以補《新史》之闕雲。